tamar bregvaze ivane petriasvili maswavleblis...

14
maswavleblis wigni samoqalaqo ganaTleba moswavlis wigni 9 nino talaxaZe Tamar qaldani Tamar bregvaZe ivane petriaSvili nino talaxaZe Tamar qaldani Tamar bregvaZe ivane petriaSvili

Upload: others

Post on 03-Jul-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

maswavleblis wigni

99 samoqalaqo ganaTleba

moswavlis wigni

9nino talaxaZe • Tamar qaldani • Tamar bregvaZe • ivane petriaSvili

samoqalaqo ganaTleba

nino talaxaZe • Tamar qaldani • Tamar bregvaZe • ivane petriaSvili

samoqalaqo ganaTleba

Page 2: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

1

9

nino talaxaZe, Tamar qaladani, Tamar bregvaZe, ivane petriaSvili

samoqalaqo ganaTleba

Mmaswavleblis wigni

CEED

gamomcemloba sidi

2012

Page 3: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

2

Page 4: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

3

sarCevi avtorebisagan 4

informacia 5

moswavlis wignis miznebi 5 saxelmZRvaneloTi swavlebis efeqturoba 6 moswavlis wignis logika, struqtura da Sinarsi 7

standarti 11

saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnulo saswavlo gegmasTan 18

meToduri rekomendaciebi 21 interaqtiuli swavlebis ZiriTadi meTodebi 22

rekomendaciebi moswavleTa Sesafaseblad 30

rogor SevafasoT moswavle komponentebis mixedviT 32

gakveTilebis sanimuSoO scenarebi 35

debatebis warmarTvis instruqcia 48

kvlevis Catarebis instruqcia 52 saqmis ganxilva sasamarTloSi 56 mediacia 57

Page 5: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

4

avtorebisagan

mocemuli saxelmZRvanelo wina versiis gadamuSavebul variants warmoadgens, romelic maswavlebelTa da moswavleTa SeniSvnebis gaTvaliswinebiT da erovnuli saswavlo gegmis axali moTxovnebis Sesabamisad Seicvala.

wignis Sedgenisas gaviTvaliswineT is garemoebac, rom bolo ramdenime weliwadSi ganaTlebis sistemaSi bevri ram Seicvala: samoqalaqo ganaTlebis pedagogebma sagnis swavlebis meti gamocdileba SeiZines, skolebisaTvis ki metad xelmisawvdomi gaxda eleqtronuli resursebi.

imedi gvaqvs, rom mocemuli saxelmZRvanelo daxmarebas gagiwevT saswavlo procesis efeqturad dagegmvasa da ganxorcielebaSi da kidev ufro daixveweba Tqveni SeniSvnebis safuZvelze.

gmadlobT arCevanisaTvis da gisurvebT warmatebebs!

Page 6: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

5

moswavlis wignis miznebi samoqalaqo ganaTlebis, rogorc sagnis Seswavla umniSvnelovanesia moswav-

leebSi demokratiuli da sabazro azrovnebis formirebisaTvis, raTa maT saSua-leba mieceT orientireba gaakeTon Tanamedrove samyaroSi, gaerkvivnen sazogadoebrivi da piradi cxovrebis samarTlebriv meqanizmebSi, miiRon gadawyve-tilebebi, romelic maT momavals gansazRvravs.

saxelmZRvanelos mizania mozardebisaTvis sakuTari uflebebisa da movaleo-bebis swavleba, ekonomikuri azrovnebis formireba, im principebisa da Rirebulebebis codna, romlebic demokratiul qveyanas ayalibeben. igi esadageba Tanamedrove mozardebis interesebis sferos, fsiqo-fiziologiur Taviseburebebs, cxovrebiseul gamocdilebas, praqtikuli azrovnebis, kritikisa da argumentirebis unars.

saxelmZRvanelo daexmareba maT yoveldRiur realobaSi mimdinare ekonomiku-ri da politkuri procesebis, socialuri, politikuri da sxva jgufebis qcevis SefasebaSi. is ekonomikuri ganaTlebis maRali xarisxis garantias iZleva.

saxelmZRvanelos zogadi miznebia mravalmxrivi midgomiT efeqturad warmoaCinos sagani ,,samoqalaqo ganaTleba,’’ daexmaros moswavle-

ebs misi arsisa da miznebis sworad aRqmaSi; win wamoswios sagnis swavlebis praqtikuli (unarebis ganviTarebasTan da-

kavSirebuli) miznebi; daexmaros moswavleebs orsemestriani kursis efeqtianad aTvisebaSi, sakla-

so da klasgareSe drois optimalurad organizebaSi; efeqturad gadaWras samoqalaqo ganaTlebis gardamavali standartiT IX

klasisaTvis gansazRvruli amocanebi; Sinaaarsi da koncefciebi realuri magaliTebiT gaacocxlos. saxelmZRvanelo emsaxureba Semdeg ZiriTad miznebs: • im fundamenturi demokratiuli da sabazro principebis Seswavla, romelic

saWiroa moqalaqis sazogadoebriv cxovrebaSi monawileobis formebis Sesa-faseblad;

• moswavleebSi demokratiuli azrovnebis Camoyalibeba, raTa maT advilad moaxdinon garemoSi adaptireba, gaacnobieron sakuTari _ rogorc moqala-qis, momxmareblis, mewarmis roli;

• ganuviTaros mozards rogorc pirad, ise sazogadoebriv cxovrebaSi swori, misTvis sasikeTo da momgebian moqalaqeobrivi da ekonomikuri gadawyveti-lebis damoukideblad miRebis unar-Cvevebi, aqtiuri moqmedebis unari;

• ganuviTaros mozardebs piradi da sazogadoebrivi pasuxismgeblobis grZno-ba da aRuZras sazogadoebriv da ekonomikur procesSi monawileobis survi-li;

• aswavlos maT, rogor gansazRvron qveynis saxelmwifoebrivi da ekonomiku-ri miznebi, agreTve, ojaxis, firmis da piradi ekonomikuri da socialuri perspeqtivebi;

• SesZinos da ganuviTaros mozards sazogadoebaSi Tanacxovrebisa da Tanam-SromlobisaTvis saWiro unar-Cvevebi;

• aswavlos informaciasTan damoukidebeli muSaoba (mopoveba, Segroveba, ana-lizi da gavrceleba);

• moswavles iseTi unar-Cvevebi ganuviTaros, romelic saSualebas miscems uk-ve arsebuli gamocdileba da miRwevebi axali materialuri da inteleqtua-

luri Rirebulebebis Sesaqmnelad gamoiyenos; • ganuviTaros analitikuri azrovnebis, kvlevis da Sefasebis, axali codnisa

da Cvevebis damoukideblad SeZenis unari. raTa SeZlos moamzados Seafasos alternativebi, gaakeTos arCevani da dagegmos momavali ganaTleba da SromiTi saqmianoba, winaswar gaTvalos Sedegebi;

Page 7: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

6

• iyos kanonmorCili. gansazRvros, romel sakanonmdeblo sivrceSi xdeba misi saqmianoba, gaiTvaliswinos kanonis moTxovnebi;

• efeqturad gadaWras ekonomiuri ganaTlebis standartiT gaTvaliswinebuli amocanebi;

• aRiqvas urTierTmimarTebebi pirovnebas, sazogadoebasa da saxelmwifos So-ris, mkafiod dainaxos sakuTari adgili da roli sazogadoebaSi da am ro-lis Sesrulebis mniSvnelovneba. SeZlos sakuTari SesaZleblobebis adekvaturad gansazRvra da sazogadoebriv cxovrebaSi sakuTari adgilis damkvidreba;

• xeli Seuwyos moswavleTa piradi motivaciis gaZlierebas, raTa sagakveTi-lo procesSi maTi monawileoba ufro Sedegiani da mravlismomcveli ga-xados;

• ganuviTaros moswavles zogadi sakomunikacio unar-Cvevebi, saorganizacio da jgufuri muSaobis unari.

saxelmZRvaneloTi swavlebis efeqturoba

saxelmZRvanelo dawerilia martivi eniT, lakonurad, feradovania, saintere-so da Tanamimdevruli. gakveTilis struqtura isea mofiqrebuli, rom maswavle-bels gauadvildeba moswavlis samyaroSi Sesvla da misi gamowveva, amasTan TviT maswavlebelsac ganawyobs srulfasovani gakveTilis Casatareblad.

gakveTili isea struqturirebuli, rom moswavle mTeli gakveTilis ganmav-lobaSi swavlebis subieqtad rCeba. moswavleebSi gulaxdili msjelobis waxali-sebas xels uwyobs sakvanZo sakiTxebTan dakavSirebuli kiTxvebi ,,ratom?” da ,,ro-gor?” am kiTxvebze moswavle Tavad eZebs pasuxs da gaazrebuli, Segnebuli damo-kidebuleba da piradi pozicia uyalibdeba.

kiTxva `ratom?~ exmareba moswavles CauRrmvdes realuri cxovrebis nebismi-er sferoSi mimdinare procesebs.

kiTxva `rogor?~ exmareba moswavles sabaziso codnis SeZenaSi pirovnul da saxelmwifoebriv doneze mimdinare procesebis Sesaxeb. mag.: rogor SeiZleba Se-fasdes adamianisa da sazogadoebis roli socialuri problemebis gadawyvetaSi? rogor moqmedebs mTavrobisa da sazogadoebis TanamSromloba qveyanaSi demokra-tiis mSeneblobaze? kursis aTvisebis Semdeg moswavles SeeZleba: • gadawyvetilebis damoukideblad miReba;

• miznis dasaxva (yoveldRiuri, moklevadiani, saSualovadiani, grZelvadiani)

• socialuri, ekonomikuri problemebis gamovlena-analizi;

• ama Tu im politikur-ekonomikur situaciaSi moqmedi stimulebis analizi;

• saxelmwifos politikuri da ekonomikuri moRvaweobis Sefaseba;

• momavali cxovrebis dagegmva;

• yuradRebis koncentrireba pirvelxarisxovani mniSvnelobis movlenaze mmarTve-lobaSi, qveyanaSi demokratiuli procesebSi, ekonomikaSi;

• momavali karieris da saqmianobis dagegmva;

• faqtebze informaciis Segroveba, klasifikacia da marTva a) informaciis moZieba: dakvirveba, gamokiTxva, interviu, dokumentebis analizi

da gamoyeneba konteqstis mixedviT; b) informaciis analizi: wyaroebis sinTezi, dapirispireba, analogia, ganzogade-

ba, faqtisa da interpretaciis garCeva; g) informaciis marTva, informaciis gavrcelebis saWiro arxebis SerCeva (miz-

nobrivi jgufebis mixedviT) da gamoyeneba;

• qveynis, sazogadoebis, ojaxis da piradi ekonomikuri mdgomareobis analizi: movlenaTa ranJireba mniSvnelovnebis mixedviT, movlenaTa uTrierTkavSirisa da

Page 8: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

7

urTierTgavlenis danaxva, interesebisa da poziciebis garCeva, mogebis misaRebi kanonieri da ukanano xerxebis garCeva.

moswavlis wignis logika, struqtura da Sinarsi

garda imisa, rom saxelmZRvanelo awvdis fundamenturi cnebebis asaTviseb-

lad saWiro informacias, aseve Seicavs damatebiT sakiTxav saintereso masalas Sesabamis TemasTan mimarTebaSi, romelic saSualebas miscems rogorc moswavle-ebs, ise maswavleblebs ukeT dainaxon umniSvnelovanesi kavSirebi sazogadoebasa da saxelmwifos Soris.

gakveTilze integrirebulad gamoiyeneba aqtiuri swavlebis meTodebi:

• jgufuri swavleba;

• modelireba;

• kvleviTi proeqtebi;

• modelirebuli savarjiSoebi;

• monacemTa analizis prezentireba;

• debatebi;

• praqtikumi;

• roluri TamaSebi. maswavleblis mier gamoyenebuli iqneba

• struqturirebuli praqtika - maswavlebeli klasTan erTad xsnis situaciur amocanas an aanalizebs romelime problemas;

• mizanmimarTuli praqtika - moswavleebi damoukideblad muSaoben, mawavlebe-li ki akontrolebs maT da koreqtirebas ukeTebs ukukavSiris procesSi;

• damoukidebeli praqtika _ moswavleebi damoukideblad muSaoben maswavle-belTan uSualo kavSiris gareSe;

• gagebis (aRqmis) Semowmeba _ ukukavSiris uzrunvelyofa, masalis arasworad gagebiT gamowveuli Secdomebis gamosworeba;

• moswavleTa motivaciis gaZliereba _ maT mier gakveTilis msvlelobisas ufro metad gaaqtiurebis mizniT.

gakveTilze maswavleblis ZiriTadi roli e. w. ,,aRmoCeniT swavlebis” xel-

Sewyobas gulisxmobs. rac moswavleebisaTvis instruqciebisa da axsna-ganmartebe-bis micemas iTvaliswinebs. amasTanave maswavlebeli modelirebuli savarjiSoebi-sa da debatebis organizebas, situaciuri savarjiSos fonze moswavleTa orienta-cias anu ganvlili masalidan amocanebis dasaxviT axali koncefciebis axsnas mo-axdens.

masala mcire dozebiT gadaicema. koncefciebi warmodgenili iqneba Tvalsa-Cinoebebis meSveobiT, romelic avtorebis mier momzadebuli da ganTavsebulia Sesabamisi gakveTilis danarTis saxiT maswavleblis wignSi.

maswavleblisaTvis SeTavazebuli meTodika Tanamimdevrulia da gamarTuli, aprobirebuli da daxvewilia mraval qveyanaSi. is emsaxureba codnis miwodebas aRmoCenis gziT .,swavlebas keTebiT”- aqtivobiT (deviziT – me mesmis da maviwyde-ba, me vxedav da vimaxsovreb, me vakeTeb da vswavlob).

Temidan gadaxvevis Tavis aridebis mizniT maswavleblis wignSi mocemulia mecadineobis Catarebis detaluri instruqciebi: gakveTilis msvlelobis aqtiuri dinamiuri da efeqtiani procedurebi; modelirebuli savarjiSos scenari Catarebis specifika; masalis miwodebis da aqtivobebis Tanamimdevruloba; saWiro dro; resursebi.

Page 9: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

8

amasTan maswavlebels damoukidebloba da Tavisufleba eniWeba mza instruqcie-bis SemoqmedebiTad gamoyenebisaTvis.

gakveTilis dasawyisSi mocemulia kiTxvebi, romelic gansaxilveli sakiTxis

ZiriTad cnebebTan da principebTan dakavSirebul problemebs Seexeba. es aris fiq-risa da gansjis gamomwvevi kiTxvebi. isini moswavlisagan demokratiis mSeneblo-bis procesebSi monawileobisas Seqmnil warmodgenasa da gamocdilebas efuZneba da sakiTxis ganxilvis dawyebis saSualebad gamodgeba, gauCens Temisadmi inte-ress. maTi mizania:

• interesis gaCena; • codnis gadacema; • unar-Cvevebis ganviTareba; • codnis ganmtkiceba; • codnis Sefaseba; • codnis intergrireba; • praqtikuli gamoyenebis aspeqtebis gacnoba; • jgufuri da individualuri davalebebis momzdeba da prezentacia.

gakveTilis aseTi struqtura sainteresos da xalisians xdis swavlebis process da bavSvebs TviTgamovlenaSi exmareba, risTvisac isini mudmivad imsaxu-reben maswavleblis Seqebas. aseTi Camoyalibebuli struqtura pedagogs ar zRu-davs mravalferovani da improvizebuli gakveTilebi Caataros.

Temis axsna iwyeba situaciuri an modelirebuli savarjiSos analiziT mas-wavleblis daxmarebiT xdeba moyvanili faqtebis sistematizacia, ganzogadeba, Te-oriis Camoyalibeba da sakuTari cxovrebiseuli dakvirvebis Sedegebis moSvelie-biT am Teoriis WeSmaritebis Semowmeba.

TiToeul TemasTan mimarTebaSi ganixileba qveynis saxelmwifoebriobis mSe-neblobis perspeqtivebi da realurad arsebuli problemebi. moswavleebs martivi kvlevis Catarebis saSualeba eZlevaT. teqstSi moyvanilia magaliTebi realuri cxovrebidan. fotoebi, cxrilebi, sqemebi da diagramebi isea SerCeuli, rom mos-wavles masalis aRqmaSi daexmaros. terminebi feradovnadaa gamoyofili. mniSvne-lovani ganmartebebi CarCoSia moTavsebuli.

TiToeul gakveTils Tan axlavs praqtikuli savarjiSoebi, rac SinaarsTan da damokidebulebebTan dakavSirebuli Sedegebis miRwevas aadvilebs.

savarjiSoebis mizania naswavli masalis gaazreba-wvdoma, azrovnebis stimu-lireba, sqemebis, cxrilebisa da diagramebis interpretaciis unar-Cvevis ganviTa-reba.

savarjiSoebi, codnis Sesamowmebeli kiTxvebi da praqtikumi mocemulia sak-vanZo sakiTxTan mimarTebaSi, raTa moswavlem maSinve Seamowmos, rogor gaigo ax-snili koncefcia.

teqsti dawerilia nebismieri moswavlisaTvis gasagebi eniT, Seesabameba asaks, interesebs da SesaZleblobebs. masSi CarTuli kiTxvebi debatebis, msjelo-bis, azrovnebis inicirebisaTvisaa gamiznuli an Txzulebis (eses) mosamzadeblad - moswavlisagan sakuTari Tvalsazrisis gamoTqmas, dasabuTebas, koncefciebis da kanonebis cxovrebiseuli situaciebTan da pirad gamocdilebasTan dakavSirebas moiTxovs.

damatebiTi masala TemasTan dakavSirebul saintereso faqtebs exeba. fotoebi, sqemebi, cxrilebi, diagramebi da sxva vizualuri saSualebebi isea

SerCeuli, rom xazi gausvas mniSvnelovan cnebebs an/da ganxilvis inicireba moax-dinos. maswavleblis wigns Tan erTvis ekonomikur terminTa ganmartebiTi leqsi-koni.

imisTvis, rom moswavles Sinaarsze muSaoba gauadvildes • yvela sakvanZo cnebis axsna moswavleTaTvis gasageb da nacnob garemosTan

analogiis gziT xdeba; • amave nacnob garemoSi uwevs moswavles davalebebis Sesruleba –informaci-

is moZieba, mini-proeqtebis dagegmva da ganxocieleba.

Page 10: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

9

avtorebs miaCniaT, rom es optimaluri gzaa axladSeZenili unarebis aprobaci-isaTvis da rTuli cnebebis Semecnebis gaadvilebisaTvis. mozardi wignSive (situaciur amocanebze msjelobisas) swavlobs analogiis gakeTebas, ganzogadebas, informaciis sinTezs, is advilad SeZlebs kursis ganmavlobaSi SeZenili codnisa da unarebis gamoyenebas ufro farTo asparezze da ufro kompleqsuri da cxovre-biseuli amocanebis gadasaWrelad, imisgan ganurCevlad airCevs Tu ara profesiad ekonomikas.

moswavlis saxelmZRvanelo 3 Tavisagan Sedgeba da samoqalaqo ganaTlebis Ti-Toeul standarts Seesabameba.

moswavlis wignSi SenarCunebulia Tavebis (mimarTulebebis) saTaurebi. Temebis saTaurebi iSviaTi gamonakliis garda zustad emTxveva standartiT SemoTavaze-bul Sinaars. (ixileT TandarTuli Temebis CamonaTvali).

Page 11: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

35

gakveTilebis sanimuSo scenarebi

5. adamianis uflebebi da movaleobebi

gakveTilis miznebi moswavleebi SeZleben:

• aRweron sxvadasxva urTierTobebSi sakuTari uflebebi da movaleobebi; • ganasxvavon absoluturi da SezRuduli uflebebi; • imsjelon pasuximsgeblobis sakiTxze.

gakveTilis gegma Sesavali – 10 wuTi; individualuri muSaoba – 5 wuTi; jgufuri muSaoba da prezentacia – 15 wuTi; diskusia – 10 wuTi; Sejameba – 5 wuTi.

gakveTilis msvleloba 1. moswavleebs sTxoveT CamoTvalon, ra uflebebi da movaleobebi aqvT ojaxSi,

skolaSi. 2. moswavleebs ganumarteT uflebisa da movaleobis Sinaarsi, mouyvaneT

absoluturi da SezRuduli uflebebis magaliTebi. 3. moswavleebs gaacaniT situacia ,,warmosaxviTi kunZuli” da mieciT dro

individualuri muSaobisTvis; 4. individualuri muSaobis Semdeg dayaviT moswavleebi 2 an 3 jgufad da sTxoveT

Seadginon da warmoadginon uflebaTa piramida; 5. gamarTeT diskusia Semdeg Temaze: - ra moxdeboda, yvelas rom hqondes mxolod ufleba da ar gaaCndes movaleoba? - im SemTxvevaSi, Tu vinme ar asrulebs movaleobebs, ra saxis pasuxismgebloba

unda daekisros mas? vin unda gansazRvros pasusixmgeblobis saxe? sTxoveT moswavleebs, daasaxelon magaliTebi.

gakveTilis Sejameba hkiTxeT moswavleebs: - ra gaiges axali gakveTilze? - rogor gamoiyeneben miRebul codnas? - gaacaniT saSinao davaleba.

12. adamiani socialuri arsebaa

gakveTilis miznebi

moswavles SeuZlia:

gacnobieros adamianebis jgufebSi gaerTianebis mizezebi, am gaerTianebis

aucilebloba da mniSvnelovneba.

gaacnobieros jgufSi wesebis arsebobis aucilebloba; ganamtkicos msjelobisa da analizis, prezentaciis, jgufSi muSaobis unar-

Cvevebi.

Page 12: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

36

cnebebi

socialuri jgufi;

norma;

sanqcia;

pirveladi jgufebi;

meoradi jgufebi;

myari jgufebi;

aramyari jgufebi;

piradi da sazogadoebrivi interesi.

masala

Tabaxis furclebi jgufebisaTvis

saWiro dro

1 gakveTili

gakveTilis gegma

• situaciuri amocana 1 – 15 wuTi;

• situaciuri amocana 2 - 10 wuTi;

• davaleba – klasis wesebi – 15 wuTi;

• davaleba – kerZo da sazogadoebrivi interesebi – 5 wuTi.

gakveTilis msvleloba

1. situaciuri amocana: socialuri jgufebi Cems irgvliv. gaacaniT moswavleebs gakveTilis Tema. ganmarteT cneba ,,socialuri jgufi”.

2. dayaviT dafa or nawilad:

erT nawils daawereT saTauri ,,jgufebi”. gonebrivi ieriSis meTodiT CamowereT

socialuri jgufebi, romlebsac gaixseneben moswavleebi. waikiTxeT klasSi

jgufis TiToeuli tipis ganmarteba da monaxeT misi Sesatyvisi dafaze

(Tu siaSi ar aris, daamateT).

3. dasviT situaciur amocanaSi mocemuli sadiskusio kiTxvebi. diskusiis

dasasruls, moswavleebi unda mividnen saerTo azramde: jgufis wevrebi maSin

varT, Tu am jgufis sxva wevrebTan saerTo miznebi, saqmianoba an interesebi

gvaerTianebs. aucilebeli ar aris uSualod vimyofebodeT jgufSi, an piradad

vicnobdeT masSi gaerTianebul yvela adamians, rom viTvlebodeT am jgufis

wevrad _ magaliTad, SeiZleba SevdiodeT romelime momRerlis an

fexburTelis TayvaniscemelTa jgufSi, romelic aTasobiT adamians aerTianebs

(fanklubebi).

4. daasaTaureT dafis meore nawili _ jgufebSi gaerTianebis mizezebi.

dausviT klass kiTxva:

- Tqveni azriT, ratom erTiandebian adamianebi jgufebSi? pasuxebi CamowereT

saTauris qveS. SemoxazeT an daamateT is mizezebi, romlebic

saxelmZRvaneloSia mocemuli _ gadarCenis instinqti, unar-Cvevebis SeZena,

urTierToba, saerTo saqme an mizani, saerTo interesebi, uaryofiTi emociebis

ganeitraleba.

- sTxoveT moswavleebs, moiyvanon TiTo magaliTi siaSi CamoTvlili yoveli

mizezisaTvis, an daakavSiron mizezi Sesabamis jgufTan pirvel svetSi, dafaze.

Page 13: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

37

- ganmarteT termini ,,socializacia” da hkiTxeT moswavleebs, Tu romeli jgufi

an jgufebi asruleben yvelaze mniSvnelovan rols adamianis socializaciis

procesSi. Tu ar aris jgufebis CamonaTvalSi, daamateT.

5. situaciuri amocana: axali moswavle - sTxoveT moswavleebs, waikiTxon saxelmZRvaneloSi mocemuli savarjiSos

instruqcia. dasviT savarjiSos bolos mocemuli sadiskusio kiTxvebi.

moswavleebi unda mividnen daskvnamde, rom yvela jgufSi arsebobs dawerili Tu dauwereli wesebi _ jgufis yvela wevrisaTvis aucilebelia am wesebis codna da maTi dacva.

davaleba: klasis wesebi

- warudgineT klass axali cnebebi _ norma da sanqcia da Teoriul nawilSi

mocemuli ZiriTadi daskvnebi.

- moswavleebTan erTad moifiqreT klasSi arsebuli normebis, damsjeli da

wamaxalisebeli sanqciebis TiTo magaliTi da dawereT dafaze.

- klasTan erTad, gonebrivi ieriSis meTodiT SeimuSaveT klasis wesebis nusxa.

- dasviT davalebis bolos mocemuli kiTxvebi.

davaleba: kerZo da sazogadoebrivi interesebi. moswavleebma unda waikiTxon sazogadoebrivi da kerZo interesis ganmartebebi da

gaixsenon erTi SemTxveva sakuTari gamocdilebidan, roca maTi kerZo interesi

ewinaaRmdegeboda sazogadoebriv interess.

13. skola – sazogadoebis modeli

gakveTilis miznebi moswavle SeZlebs: Ria da daxuruli sazogadoebisaTvis damaxasiaTebel Tvisebebis CamoTvlas;

gansazRvravs skolis sazogadoebis fenebis Soris funqciur urTierTkavSirs

acnobierebs skolis sazogadoebaSi yofnis miznebs da sakuTar movaleobebs

gamoyofs Ria da daxuruli sazogadoebis niSnebs sakuTar skolaSi.

cnebebi

• sazogadoeba;

• brbo;

• Tavyriloba (agregati).

masalebi Tabaxis furclebi jgufebisaTvis

saWiro dro 1 gakveTili

gakveTilis gegma

gonebrivi ieriSi – 5 wuTi

davaleba – 5 wuTi

Page 14: Tamar bregvaZe ivane petriaSvili maswavleblis wigniold.eqe.ge/uploads/Grifireba/GRIFIREBULEBI_2012/... · maswavleblis wigni 9 9 samoqalaqo ganaTleba mosavlis igni nino talaxaZe •

44

52. resursebi miznebi moswavleebi

• dajgufeben sawarmoo resursebs;

• gansazRvraven da daasaxeleben bunebrivi, adamianuri da kapitaluri resursebis magaliTebs.

gakveTilis msvleloba

es gakveTili dagexmarebaT sawarmoo resursebis cnebebis gagebaSi. moswavleebi daajgufeben sawarmoo resursebs, rogorc adamianur, bunebriv da kapitalur re-sursebs.

pirvel TamaSSi monawileobiT moswavleebi parqtikulad moaxdenen resursebis dajgufebas. TamaSi saSualebas iZleva moswavleebma Seafason da gaiRrmavon saku-Tari codna resursebis Sesaxeb cnebebi kapitaluri resursebi; bunebrivi resursebi; adamianuri resursebi; sawarmoo resursebi.

saWiro dro erT gakveTili resursebi

• makrateli;

• misawebebeli lenti;

• savarjiSo 1 da 2 (erTi savarjiSo TiTo jgufisaTvis);

• TiToeuli jgufisTvis ,,TamaSis nakrebi” (resursebis baraTebi da erTi kvdeba). baraTs deben kubSi da lents Semoaxveven, raTa daicvan igi.

gakveTilis msvleloba 1. hkiTxeT moswavleebs ra sagnebia saWiro saxlis asaSeneblad. pasuxebi gansxvave-

buli iqneba, magram unda moicvan: xis masala, lursmani, aguri, cementi, gaji, mlesavi, mSenebeli da a.S. uTxariT moswavleebs, rom sawarmoo resursebi SeiZ-leba sam jgufad davyoT: adamianuri resursebi, bunebrivi resursebi da kapita-luri resursebi.

2. gansazRvreT TiToeuli resursi. adamianuri resursebi – adamianebi, romlebic muSaoben, raTa awarmoon an moemsa-xuron. adamianuri resursebis magaliTebia: mZRoli, san-teqniki, maswavlebeli, eqi-mi. daasaxeleT sxva adamianuri resursebis magaliTebi. bunebrivi resursebi – is, rac bunebis mier aris naboZebi da SeiZleba gamoyene-bul iqnas warmoebis da momsaxurebis sferoSi. bunebrivi resursebi adamianis Ca-revis gareSe warmoiSoba. bunebrivi resursebis magaliTebia: bunebrivi gazi, mdina-reebi, tye da sasargeblo wiaRiseuli. hkiTxeT moswavleebs daasaxelon bunebrivi resursebis sxva magaliTebi. pasuxebi dawereT dafaze. kapitaluri resursebi – warmoebuli saqoneli, romelic sxva saqonlis sawarmo-eblad gamoiyeneba. magaliTad ofisis Senoba, qseroqsis manqana. kalmebi, qvabebi, dazgebi da a.S. sTxoveT moswavleebs daasaxelon sxva kapitaluri resursebis ma-galiTebi.