Risale-iNurKlliyatndan

Tarihe-iHayat

BedizzamanSaidNursininHayat

CopyrightahdamarYaynlar,2011BueserintmyaynhaklarIkYaynclkTicaretA..neaittir.

Eserdeyeralanmetinveresimlerin,IkYaynclkTicaretA..ninncedenyazlizniolmakszn,elektronik,mekanik,fotokopiyadaherhangibirkayt

sistemiileoaltlmas,yaymlanmasvedepolanmasyasaktr.

DJTALISBN978-605-4038-70-1

YaynNumaras79

ahdamarYaynlarBulgurluMahallesiBaclarCaddesiNo:1

34696skdar/STANBULTel:(0216)5221144Faks:(0216)5221178

www.sahdamaryayinlari.com

http://www.sahdamaryayinlari.com

TakdimElinizdeki Tarihe-i Hayat, 1958de hazrlanarak stad Bedizzaman Said Nursnin

nazarndan gemi, ahsma ait bahislerden ziyade hizmet-i Kurniyeye mteallikksmlar neredilmeli diyen stadn tashih ettii ekilde neredilmitir. Eserin iindemnderi yetl-Kbr ve Mnct gibi risalelerin ilvesini ise BedizzamanHazretleribizzat tensibetmiveRisale-iNurKlliyatndanmdudbueser iinYirmimecmuakadarehemmiyetivardiyerektavsiyedebulunmutur.

Buitibarla,Tarihe-iHayattamuhteremmellifinsonikisenelikhayatvedar-bekyairtihalleribulunmamaktadr.

Bedizzaman Hazretleri, 23 Mart 1960ta, Ramazann yirmi beinci gn Urfadalem-i fnden lem-i bkye irtihal etti.Cenazenamaz, kardeiAbdlmecidEfendi ileTrkiyenin drt bucandan gelebilen talebeleri, dostlar ve Urfa halk tarafndan edaedildi. aymtecaviz bir zaman sonra 27Mays idaresi tarafndanmezar yklarakmbareknamehulbiryerenakledildi.

Bedizzaman Said Nursnin vefatnda, tereke hkimi tarafndan tesbit edilen saat,cbbe gibi 200-300 lira tutan eyas, onun aleyhindeki ithamlara en gzel cevab tekiletmitir.mrboyuncamalmlksahibiolmambubykztnhayatgibimematdahi,onun yegne gayesinin rz-y ilhye erimek ve bu vatan evldnn imanna hizmetetmektenibaretolduunu,bazgarazkrlarnithamettiklerigibidnyevbirmenfaatveyasiyasbirgayepeindekomadn,ehl-iinsafaisbatetmitir.

Geen zaman iinde u hakikat alen ve pek aikr grnd ki: Kurn- Hakmin,asrmznfehminebirdersiolanRisale-iNurKlliyat,dahilveharitefevkaldeinkiafve hizmete medardr. Bu sretle Tarihe-i Hayata dercedilen muhterem stadn yaz,mektup ve mdafaalarndaki ifade ve beyanlarnn tahakkuk ve tezahr etmi olmas,ehemmiyetlekaydadeerbirhdisedir.nkbuhdise,BedizzamannKurnhdimive iman- tahkikimuallimiolarakyaadngstermektedir.Yeniyetiennesil, imanveKurndersindeitebylebirmuallimemuhtatr.Buihtiyasebebiyledirkibumillet,bumemleket, bu zaman ve zemin Risale-i Nur hakikatine kar lkayt kalmamtr..kalamazd dank Bedizzaman Hazretleri, asr- hzrn ve gelecek nesillerin ftrihtiyacnvezamanmzniktizasn,tbirasrncekefetmiti.

Reis-i Cumhura ve Bavekile yazd sonmektuplarndan birisinde, vaktiyle arktakurulacak olan niversite iin grlerini yle aklyor ve bu niversitenin lzum veehemmiyetinidilegetiriyordu:

Felsefe fnunu ileulm-udiniyebirbiriylebarsnveAvrupamedeniyeti, slmiyethakikiyletammsalhaetsinveehl-imektepveehl-imedresebirbirineyardmcolarak

ittifaketsin.

teRisale-iNurhizmetininvedvsnnzveruhubudur.

BedizzamanHazretleri byle bir niversiteyi, imdi cidd ve vahim bir hl alan birtehlikeye kar bir tedbir olarak da dnm, bu tehlikeye yirminci asrn bandanitibarendikkatekmitir.Butehlike;anari,komnizmvemenfrklkgibitehlikelerdir.Bedizzaman,AfrikadaCamil-EzherolduugibiAsyadada,hususanslmlemininmerkezi durumunda olan ark Anadoluda bir darlfnun, bir slm niversitesininalmas ile, slmmilletleri arasna sokulacak rklk fitnesine kar durabileceini vehakik milliyet olan slmiyet milliyeti erevesinde kardee yaamann mmknolabileceinibelirtmitir.

Nitekimrklkbugnbirproblemhalinialmtr.Millbirliimizitahribemteveccihhcumlarda,ykcveblccereyanlardamenf rklkfikrinedaimabir tahrikunsuruolarak bavurulmas, Bedizzaman Hazretlerinin srarla dikkatleri menf rklktehlikesineekmekisteyiindekimnyortayakoymaktadr.

Irklk meselesinde olduu gibi, daha birok siyas ve itima meselelerde deBedizzaman Hazretlerinin koyduu tehis ve gsterdii areler gnmzde canllnkorumakta,hattazamangetikeonunfikirlerinindeeridahaiyianlalmaktadr.1(*)

Hazret-istadnhizmetindebulunantalebeleri

1 (*)BuTarihe-iHayataHazret-istadn son hayatnda Reis-iCumhura veBavekile diye yazdmektubu ilevefatndanazncetalebelerineyazdsonvasiyetnamesinideilaveedipnerediyoruz.

2

nsz[BunszMedine-iMnevveredebulunanmhimbirlimtarafndanyazlmtr.]

Bykkbleaitolannszdedemitimki;Byklerintarih-ihayatlarokunurken,ulv menkbeler sylenip aziz htralar anlrken, insan baka bir leme girdiinihissediyor,gnlntertemizsevgihislerininulvateiyakyorveilhfeyzisaryor.Tarihylebykinsanlarkaydederki,birokbykleronlaranisbetlekkkalr.

Tariheereflerverenerleranlrken,

Ykselmederuh,engenilemlereyerden.

Binrayihannfeyzisararruhuderinden,

Gemigibicennettekiglbahelerinden

Bu derin hakikati, nsz yazarken btn azamet ve ihtiamyla idrak etmibulunuyorum.Zira,azizvemuhteremokuyucularmzaenderinbirihlsvesamimiyetletakdimettiimizbueser,hemenbirasrayaklaanuzunvebereketlimrnnhersafhasbinlerle harikaya sahne olan gnller fatihi byk stad Bedizzaman Said Nursye,onunyzotuzparadanibaretolanRisale-iNurKlliyatnaveahlkvefaziletleri,ihlsve samimiyetleri, iman ve irfanlaryla hayatn her safhasnda sadece bir lkeye deil,btninsanlkleminetertemizrneklervermektedevamedenNurtalebelerineaittir.

Bir kitabnmukaddimesini, okitabnhlsas diye tarif ederler.Hlbuki, hermevzuumstakil bir esere smayacak kadar derin ve geni olan bu muazzam kitabnmuhteviyatnbylebirkasayfalkmukaddimeyesdrmakkabilmidir?

Bugnekadarcizneyazdmmanzumvemensuryazlarmnhibirisindebukadaraczvehayretierisindekalmamtm.Binenaleyh,bueseriderinbirzevk,ilhbirneeve cokun bir heyecanla okuyacak olanlar, hayranlkla grecekler ki; Bedizzaman,ocukluundanberimstesnabirekildeyetienvebtnmrboyuncailh tecellleremazharolanbambakabirlimvemmtazbirahsiyettir.

Ben, bu byk zt, eserlerini ve talebelerini inceden inceye tetkik edip de o nurleminde hissen, fikren ve ruhen yaadktan sonra, byk ve eski birArap irinin, birbeytiyle ok derin bir hakikati ifade ettiini rendim: Btn lemi bir ahsiyettetoplamakCenb-Hakkazorgelmez!

Gayesininulviyetinden,dvsnnihtiamndanveimannnazametindenfeyizveilhamalanbukutbuncazibesine taklanlarnadedigndengneoalmaktadr.Akllarahayret

veren bu ulv hdise,mnkirleri kahrettii gibimminleri de d vemesrr eylemektedevamedipgidiyor.

manl gnllerde mnev bir rbta hlinde yaayan bu ilh hdiseyi byk birmchid,kalblerivecdiindebrakanbirslplabaknz,naslifadeediyor:

Ahlkszlk irkefinin bir tufan hlinde her istikamete tap uzanarak her faziletibomayakoyulduukaragnlerde,onunyaniBedizzamannfeyzinibirsrgibikalbdenkalbe, mukvemeti imknsz bir hamle hlinde intikal eder grmekle teselli buluyoruz.Gecelerimizokkarardveokkararangecelerinsabahlarpekyaknolur.

Evet, bir sr gibi kalbden kalbe, mukvemeti imknsz bir hlde yaylp dalan bunurun memleketin her kesinde feyiz ve tesirini grenler, hayret ve dehetler iindesormayabaladlar:hretimemleketimizinher tarafnkaplayanbuztkimdir?Hayat,eserleri,meslekvemerebinedir?Tuttuuyolbirtarikatm,bircemiyetmi,yoksasiyasbirteekklmdr?

Bununladakalmad,derhalgerekidarvegerekadlokmhimtakiplervepekciddtetkikler,uzunvemselselmahkemelercereyanetti.Neticede,builhtecellningnllerlkesine kurulan bir iman ve irfan messesesinden baka bir ey olmad tahakkukedince,adaletinilhbirsrettetecellsiuekildezuhuretti:BedizzamanSaidNursvebtnRisale-iNureserlerininberaatikararresmenilnedildi.Veartkruhunmaddeye,hakkn btla, nurun zulmete, imann kfre her zaman galebe alaca, ezelden ebededeimeyecekolanilhkanunlarnbandagelenbirhakikatolduugnelergibibelirdi.

Herhangi bir iklimde zuhur eden bir slahatnn mahiyet ve hakikatini, sadakat vesamimiyetini gsteren en gerek myar; dvsn ilna balad ilk gnlerle, muzafferolduusongnlerarasndaferdveitima,uzvveruhhayatndavcdagelendeiiklikfarklardr,derler.Meseloadamilkgnlerdemtevazi,licenap,fergatvemahviyetkr..hlsa, btn ahlk ve fazilet bakmndan cidden rnek olan gayet temiz ve son derecemmtazbir ahsiyetti.Bakalm,cihadndamuzafferoluphislerde,emellerde,gnllerdeyer tuttuktan sonra, yine o eski temiz ve rnek hlinde kalabilmi mi? Yoksa, zaferneesiyle,birokbyksanlankimselergibiyeregesmazmolmu?

te,byk-kkherhangibirdvvegayesahibininmahiyetvehakikatini,ahsiyetvehviyetinienhakikehresiyleaksettirecekolanenberrakaynabudur.Tarihboyuncabu mthi imtihan kazanmann aheser misalini, evvel peygamberler ve bilhassaSultanul-enbiy(sallallhualeyhivesellem)Efendimiz,sonraonunhalifevesahabelerivedahasonradaonlarnnurluyolundayryenbykztlarvermilerdir.

Peygamber Efendimiz, u 3 yani: limler, peygamberlerin vrisleridirler.hadis-i erifleriyle lim olmann pek kolay bir ey olmadn, iczkr belgatlaryla

beyanbuyuruyorlar.

Zira,mademkibir lim,peygamberlerinvrisidir; ohlde, hakvehakikatin teblivenerihususunda,aynenonlarntutmuolduklaryolutakipetmesilzmdr.Hernekadarbuyol,btnda,ta,amur,akl,uurum;dahabeteritakip,tevkif,muhakeme,hapis,zindan,srgn, tecrid,zehirlenme, idamsehpalarvedahaaklvehayalegelmeyennicebinzulmveikencelerledoludaolsa

teBedizzaman,yarmasrdan fazlaomukaddescihad ilebtnmrboyuncabuetin yolda yryen ve karsna kan binlerle engeli bir yldrm sratiyle aan vepeygamberlerinvrisiolanbirlimolduunuamelbirsretteisbatedenbirzttr.

Kendisinin ilm, ahlk, edeb, birok fazilet ve meziyetleri arasnda, beni en okmeftunedeney,onun,odalardandahasalam,denizlerdendahaderin,semlardandahayksekvegeniolan imandr.Rabbim,onemuazzamiman!Onebitmezve tkenmezsabr!Oneeliktenirade!Hayalvehtralararpermelerverenbuncatazyik,tehdit,tzibveikencelereramen;oneeilmezba,neboulmazsesvenaslkslmaznefestir!

Byk kblin heyecanl iirlerinden aldm cokun bir ilham neesiyle vaktiyleyazdmMchidunvanntayanbirmanzumede,aadakimsralarokuyanlardan,belkiirnebirmbaladabulunduumusyleyenlerolmutur.Lkinumukaddimesiniyazmaklaerefduyduumaheseriokuyanlar,vecdiledolubirhayranlklaanlayacaklarkiAllahn ne kullar varm! Eer bir iman, kemlini bulursa neler yapar ve ne harikalardoururmu!

Birazm,eerimandolubirkalbegirerse,

nsandaoimandakisonsrraererse,

Enazgnlmleronazincirvuramazlar,

Volkangibicokunakyor,durduramazlar!

Rabbimdeninerazminekuvvetverenilham,

Peygamberiryadagrrbelkiherakam!

Hepnuronunimandolukalbindekimihrap,

Kandilolamazufkunadnyadakimehtap!

Kar-kdemez,irkilmez,zlmez,acduymaz;

Mevsim,btnmrncelkglgelibiryaz.

Cennettekilemleridnyadagrrde,

Mahvolsaeilmezsradalargibiderde!

Ensarpuurumlargelipetrafnsarsa,

Aybatsa,gnesnse,ufuklardakararsa,

Gkleryklpkse,yolundanyinednmez,

Ruhundakiimanlayananmealesnmez!

Kalbindeyanardagibi,imannemukaddes!

Vicdannaheranunuhaykrmadabirses:

Eyyolcu,afaklarskecek,durma,ilerle,

Zulmetlerekanalatacakmealelerle!

Yldzlarabas,kycelemlere,yksel!

nsanlkurtarmayacennetteninenel

Sanki bu msralar iman kahraman, byk mchid Bedizzaman Hazretleri iinyazlm. Zira bu yksek sfatlar, hep onun sfatlardr. Cenb-Hak u yet-i kermedebaknz,mchidlerenelervaadediyor:

4

Mel-ierifi:Bizimurumuzdamchedeedenleremutlakayollarmzgsteririz.Vehi phe yok ki, Allah muhsinlerle Allah grr gibi ibadet eden mchidlerleberaberdir.

Demek ki, iman ve Kurn urunda candan ve cihandan geen mchidlere bykAllah, hakikat ve hidayet yollarn gstereceini vaad buyuruyor. H, Cenb- Hakvaadindehulfetmez!Yeterki,buazmvaad-iilhyiicapettirecekartlartahakkuketsin.

Bu yet-i kerme, stadn karakter ve ahsiyetini tahlil hususunda bize nurdan birrehberoluyorveonurunbillraltndaartkeninceizgileriveenhassasnoktalargrp sezebiliyoruz. Zira, mademki bir insan Cenb- Hakkn hfz ve himyesindebulunmaknimetinemazharolmutur;artkonuniinkorku,endie,znt,ylma,usanmavesiregibieylerbahismevzuuolamaz.

Allahn nuru ile nurlanan bir gnln semsn hangi bulutlar kaplayabilir! Her anhuzur-uilhdebulunmakbahtiyarlnaerenbirkulunruhunu,hangifnemelvearzular,hangi zavall tevecchve iltifatlar vehangi pespyegayeve ihtiraslar tatmin, teskinveteselliedebilir!

Allahtronunyr,mrebbsi,velsi,

Andkabtnnuroluyorduygusu,hissi.

Ykselmededirmrifetiklimineheran,

BambakaufuklarayorruhunaKurn.

KurnonaydettiriyorBezm-iElesti.

k,otecellninezeldenberimesti.

te Bedizzaman, byle harikalar harikas bir inyete mazhar olan mbarek birahsiyettir. Ve bunun iindir ki zindanlar ona bir glistan olmu, oradan ebediyetlerinnurlu ufuklarn grr. dam sehpalar, birer vaaz ve irad krssdr; oradan insanlaulvbirgayeurundasabrvesebat,metanetveceldetdersleriverir.HapishanelerbirerMedrese-i Yusufiyeye inklb eder, oraya girerken bir profesrn niversiteye dersvermek iin girdii gibi girer. Zira oradakiler, onun feyiz ve iradna muhta olantalebeleridir. Her gn birka vatandan imann kurtarmak ve cnileri, melek gibi birinsanhlinegetirmekonuniindnyalaradeiilmezbirsaadettir.

Byle bir yksek iman ve ihls uurunamlik olan insan, hi phesiz ki zaman vemeknmefhumlarnn fnler zerinde brakt yaldzl tesirleri, kesif madde lemindebrakarak ruhu ile mneviyat leminin prl prl nurlar saan ufuklarna ykselmi birhldedir.Bykmutasavvflarn(rahmetullhialeyhim)fenfillh,bekbillhdiyetarifvetavsifbuyurduklaryksekmertebe,itebukudserefenilolmaktr.

Evet,hermmininkendinemahsusbirhuzur,hu, tefeyyz, tecerrtve istirakhlivardr.Veherkesimanveirfan,salhvetakvs,feyizvemneviyatnisbetindebuilhhazdanfeyizybolabilir.Lkinbugzelhl,butatlvisalvebuemslsizhaz,geenyet-ikermedeki ihsan erbab olan o byk mcahidlerde her zaman devam ediyor. Ve iteonlar, bu sebepten dolaydr ki Mevly unutmak gafletine dmyorlar. Nefisleriylearslanlargibibtnmrleriboyuncaarpyorlar.Vehayatlarnnherlhzasenyksekterakki ve tekml htralar kaydediyor. Ve btn varlklar o ceml, keml ve cellsfatlarylamuttasfolanRabbl-lemninrzasndaerimibulunuyorlar.

Mevl,bizlerideobahtiyarlarzmresineilhakeylesin,mn

Yukardaki sayfalarda byk stadn dostlarn meftun ve hayran ettii kadar da dmanlarn dehetlerierisinde brakan azametli imanndan bahsettik.Biraz dammtaz ahsiyeti, nurdan bir hle hlinde sarmaktaolanstnmeziyetlerinden,ahlkvekemltndanbahsedelim.Mlmya,herahsiyeti,muhtelifvemuayyenmeziyetlerereveler.Binenaleyh,stadnahsiyetinitekvinedenbalcasfatlarunlardr:

FergatiBir dv sahibinin ve bilhassa slahatnn muvaffakiyet artlarnn en mhimmi

fergattir. Zira gzler ve gnller, bumhim noktay en ince bir hassasiyetle tetkik vetakibemeyyaldirler.stadnbtnhayat ise batanbaa fergatin ahesermisalleriyledoluptamaktadr.

Allme eyhlislm Mustafa Sabri Efendi merhumdan fergate ait yle bir sziitmitim: slm bugn yle mchidler ister ki dnyasn deil, hiretini dahi feda

etmeyehazrolacak!

Byk adamdan sdr olan bu byk sz tamamen kavrayamadm iin,mutasavvflarn istirak hllerinde syledikleri esrarl szlere benzeterek, herkesesylememiveolurolmazyerlerdede amamtm.Vaktki ayn szBedizzamannateler saan heyecanl ifadelerinde de okuyunca anladm ki byklere gre fergatinlsdebyyor

Evet, slm iin bu kadar ackl bir fergate katlanmaya raz olan mchidleri,ErhamrrhimnolanAllahuZlkermTelveTekaddesHazretleribrakrm?Ofedakulunu ltuf ve kereminden, inyet ve merhametinden mahrum etmek, nna hyakrm?

te Bedizzaman, bu mstesna tecellnin en parlak misalidir. Btn mr boyuncamcerredyaad.Dnyannbtnmerlezzetlerindentamamenmahrumkald.Biryuvakurmak ve orada mesd bir aile hayat geirmek sevdasna dmeye vakit ve frsatbulamad. Fakat Cenb- Hak, kendisine yle eyler ihsan etti ki, fn kalemlerle tarifolunamayacak kadar muazzam ve muhteemdir. Bugn, dnyada hangi bir aile reisi mnen Bedizzaman Hazretleri kadar mesddur? Hangi bir baba milyonlarla evldasahip olmutur? Hem de nasl evltlar! Ve hangi bir stad, bu kadar talebeyetitirebilmitir?

Bukudsveruhrbtabiiznillhiteldnyalardurdukaduracakvenurdanbirselhlinde ebediyetlere kadar akp gidecektir. nk bu ilh dv,Kurn-Kermin nurderyasndatebellredenbirvarlkolduugibiKurndandomuveKurnlaberaberyaayacaktr

efkatveMerhametiBykstad,hakvehakikatitocukluundabulmutu.Kalbininferyadnveruhunun

mnctndinlemek iinmaaralarakapandgnlerdebile ibadetve taatten, tefekkrvemurkabelerden,feyizvehuzuralmannzevkineermiolanbirrif-ibillhidi.

Lkin,karanlkgecedalgalarnandrankorkunkfrveilhadkbusununMslmanDnyasn ve dolaysyla memleketimizi kaplamak zere olduu o tehlikeli gnlerde,yatandan frlayan bir arslan gibi yanardalar andran bir kkreyile cihadmeydannaatld. Btn rahat ve huzurunu bu mukaddes dvya feda etti. Ve ite bu hikmetemebnidirki;ogndenberiherszbirdilimlv,herfikribirateparasolmu;dtgnlleriyakyor;hisleri,fikirlerialevlendiriyor

Byk stadn tam bir uzlet ve inzivdan sonra tekrar irad ve cemiyet hayatnaatlmas,aynenmamGazlninhayatndageirmiolduuomhimvetarihmerhaleyebenzemektedir. Demek ki Cenb- Hak, byk mridleri byle bir mddet inzivdaterbiye,tasfiyevetezkiyeettiktensonratenvirveiradvazifesiylemkellefklyor.Vebu

sebepledirkibirm-ymukattardandahatemizveberrakolanyreklerindenkopupgelennefesler, kalblere akseder etmez bambaka tesirler icra ediyor. Arz ettiim gibi mamGazlninbundandokuzyzseneevvelahlkvefaziletsahasndayapmolduuftuhtbuasrdaBedizzaman,imanveihlsvdisindebaarmtr.

Evet,Hazretistadbumthicihadmeydanlarnasevkeden,hepbuesizefkatvemerhametiolmutur.Vebunubizzatkendisindendinleyelim:

Bana,Senunabunaniinsatatn?diyorlar.Farkndadeilim;karmdamthibiryangnvar,alevlerigklereykseliyor.indeevldmyanyor,imanmtutumuyanyor.O yangn sndrmeye, imanm kurtarmaya kouyorum. Yolda birisi beni ksteklemekistemideayamonaarpm,neehemmiyetivar!Omthiyangnkarsndabukkhdisebirkymetifadeedermi?Dardnceler,dargrler!..

stinsstadnhayatboyuncacemiyetimizinhertabakasnavermekteolduubinlerleistin

rnekleri, dillere destan olmu bir ulviyeti hizdir. Msivdan tam manasyla istinederek, uzv ve ruh btnvarl ileRabbl-lemninbitmezve tkenmezhazinesinedayanmay, mddet-i hayatnda bir itiyad deil; deta bir mezhep, merep ve meslekolarakkabuletmitir.Vebundadanepahasnaolursaolsunsebateylemektehldevametmektedir.inorijinaltaraf;bumeslek,kendiahsnamnhasrkalmam,talebelerinedekuds birmefkrehlinde intikal etmitir.Nurderyasndaykanmak erefinemazharolanbirNurtalebesininistinsnahayranolmamakkabildeildir!

Baknz, stad, Mektubat unvann tayan aheserin kinci Mektubunda bu mhimnoktayaltvecihilenekadarasilbirimanveirfanuuruylaizaheder:

Birincisi:Ehl-idallet,ehl-i ilmi, ilmivasta-yceretmekle ithamediyorlar.lmivedinikendilerinemedar-maetyapyorlar.deyip insafszcasnaonlarahcumediyorlar.Binaenaleyhbunlarfiilentekziplzmdr.

kincisi:Ner-ihak iinenbiyya ittibetmeklemkellefiz.Kurn-Hakmdehakkneredenler, 5diyerekinsanlardanistingstermiler.

teRisale-iNurKlliyatnnmazharolduuilhftuht,hepbuenbiymesleindesebatkahramanlnnahesermisaliveharikuldeneticesidir.Vebusayedestad,izzet-iilmiyesinicihan-kymetbirelmasgibimuhafazaeylemitir.

Artkherkesinurundaesirolduumaa,rtbe,servetvedahanicebinahsvemaddmenfaatlerle asla alkas olmayan bir insan, nasl olur da gnller fatihi olmaz! manlgnller,naslonunfeyizvenuruyladolmaz!

ktisatl

ktisat, bundan evvel bahsettiimiz istinnn tefsir ve izahndan baka bir eydeildir. Zaten iktisat sarayna girebilmek iin, evvel istin denilen kapdan girmeklzmdr.Busebepleiktisatlaistin,lzmlamelzumkablindendir.

stad gibi istin hususunda peygamberleri kendine rnek kabul eden birmcahidiniktisatl, kendiliinden husule gelecek kadar tabi bir haslet hlini alr. Ve artk onagndebirtasorba,birbardaksuvebirparaekmekkfigelebilir.Zirabubykinsan,byk ve munsif Fransz iri Lamartinein dedii gibi: Yemek iin yaamyor, belkiyaamakiinyiyor.

stadn merep ve mesleini tamamen anladktan sonra, artk onun yksekiktisatln byle yemek imek gibi basit eylerle mukayese etmeyi ok gryorum.Zira bu byk insann yksek iktisatln mnev sahalarda tatbik etmek ve maddolmayanllerlelmek lzmgelir.Meselstadbuyksek iktisatlkkudretini srfyemek,imek,giymekgibibasiteylerledeil;bilkisfikir,zihin,istidat,kabiliyet,vakit,zaman,nefisvenefesgibimnevvemcerredkymetlerinisrafvehederedilmemesiylelen bir dhidir. Ve btn mr boyunca bir karakter hlinde takip ettii bu titizmuhasebevemurakebeuslun,btntalebelerinedetelkinetmitir.BinenaleyhbirNurtalebesine olur olmaz eseri okutturmak ve her sz dinlettirmek kolay bir ey deildir.Zira onun gnlnnmihrak noktasnda yazl olan u Dikkat! kelimesi, en hassas birkontrolvazifesigrmektedir.

te Bedizzaman, kudretli bir slahat ve harikalar harikas bir pedagog (mrebb)olduunu, yetitirdii tertemiz nesille fiilen isbat etmi ve iktisat tarihine nurdanprltlarlayazlanbiratlassayfadahailveedenbirndire-iftrattr.

TevazuveMahviyetkrlNurRisalelerininbukadarharikuldebirekildecihanayaylmasndabu ikihasletin

okfaydasolmuvepekderintesirlerigrlmtr.nkstad,sohbetveteliflerindekendinebirkutbl-rifnvebirgavsl-vslnssvermediiiingnlleronapekabuksnm,onutertemizbirsamimiyetlesevmivederhalulvgayesinibenimsemitir.

Mesel ahlk ve fazilete, hikmet ve ibrete ait olan birok sohbet ve telkinlerini,dorudan doruya nefsine tevcih eder. Keskin ve ten hitabelerinin ilk ve yegnemuhatab, z nefsidir. Oradan merkezden muhite yaylrcasna btn nur ve srra,saadetvehuzuramtkolangnllereyaylr.

stad,hususihayatndagayethalim-selimve sonderecemtevazidir.Bir ferdideil,hibir zerreyi incitmemek iin zam fedakrlklar gsterir. Saysz zahmet vemeakkatlere, ztrap ve mahrumiyetlere katlanr; fakat imanna, Kurnnadokunulmamakartyla!..

Artk o zaman bakmsnz ki; o skin deniz, dalgalar semlara ykselen bir tufan,

sahillereheybetvedehetsaanbirummankesilmitir.nko,Kurn-Kerminsdkhizmetkr ve iman hudutlarn bekleyen kahraman ve feda bir neferidir. Kendisi buhakikativecizbircmleyleuekildeifadeeder:

Birnefernbetteikenbakumandandagelsesilhnbrakmayacak.BendeKurnnbirhizmetkrvebirneferiyim.Vazifebandaykenkarmakimkarsaksnhakbudurderimbamemem!..

Vazifebandavecihadmeydanndaykenumsralarlisn-hlidir:

ahlananbiratabenzer,krarmkanlgemi,

Sinsidmanlara,h,satamambenliimi!

Benliimdenuzakolmaktresaretbence,

Bylebirzilletedmeknehazinikence!

Ebedvuslatnakylageerhernm,

Dest-ikudretleyaplmkaledirimanm.

Bumukaddesemelimdennekadardildm,

Grmekisterbenicennetteehidecdadm.

Ruhumoldukamebbed,ebeddirmrm,

Enbykvuslata,Allahakanyoldurlm.

Kitabagirmezdenevvelstad ilm,fikr, tasavvufveedebcepheleriyledemtlaaetmekisterdim.Fakatokderinvepekmllolanbumevzularnbirkasayfaylahlsaedilemeyeceini kat bir srette idrak ettikten sonra, artk ad geen mevzulara birkacmleyletemasetmeyimnasipgrdm.

Rabbim imknlar lutfederse, bu derin mevzular, Risale-i Nur Klliyat ve Nurtalebeleri ile birlikte, byk vemstakil bir eserle, tahlil bir srette tetkik vemtlaaetmeyi btn ruhumla arzu ediyorum. Bu hususta, byk stadmzn ve azizkardeleriminkymetlidualarnniyazeylerim!

stadnlmCephesiMerhumZiyaPaa,u:

yinesiitirkiinin,lfabaklmaz.

ahsngrnrrtbe-iakleserinde.

beyti ilenesildennesilebir dsturhlinde intikal edecekolan okbykbirhakikatiifadeetmitir.

Evet, Mslman rkmza Risale-i Nur Klliyat gibi muazzam bir iman ve irfanktphanesinihediyeeden,gnllerzerindemukaddesbirnurmessesesikuranmmtazve mstesna ztn kudret-i ilmiyesi hakknda tafsilta girimek, le vakti gnei tarifetmekkadarfuzulbiritir.

Yalnz,yankbiririmizin:

Hsnolurkimseyrederkenihtiyreldengider.

dediigibi,hayatnnherlhzasndailhtecellleremazharbulunanbumbarekztnilimve irfanndan,ahlkvekemltndanbahsetmek, insanabambakabirzevkve ilhbirhazveriyor.Bununiinszuzatmaktankendimialamyorum.

stad,Risale-iNurKliyatndadin,itima,ahlk,edeb,hukuk,felsefvetasavvufen mhim mevzulara temas etmi ve hepsinde de harikulde bir srette muvaffakolmutur. in asl hayret veren noktas, birok ulemnn tehlikeli yollara saptklar enetin mevzular gayet ak bir ekilde ve en kat bir srette hallettii gibi en girdaplderinliklerdenEhl-iSnnetveCemaatintuttuunurluyolutakipedereksahil-iselmetekmveeserleriniokuyanlardaylecekarmtr.

BusebepleRisale-iNurKlliyatnazizmilletimizinher tabakasnakeml-i emniyetve samimiyetle takdim etmekle eref duyuyoruz.NurRisaleleri, Kurn-Kermin nurderyasndan alnan berrak katreler ve hidayet gneinden szlen billr huzmelerdir.Binenaleyh,herMslmanadenenmukaddesvazife,imankurtaracakolanbunurlueserlerin yaylmasna almaktr. Zira, tarihte pek ok defalar grlmtr ki bir eser;nice fertlerin, ailelerin, cemiyetlerin ve saysz insan kitlelerinin hidayet ve saadetinesebepolmutur.Ah,nebahtiyardroinsankibirmminkardeininimannnkurtulmasnasebepolur!

stadnFikrCephesiMlmyahermtefekkirinkendinemahsusbir tefekkrsistemi,fikrhayatndatakip

ettii bir gayesi ve btn gnlyle baland bir ideali vardr. Ve onun tefekkrsisteminden, gaye ve idealinden bahsetmek iin uzun mukaddimeler serdedilir. FakatBedizzamann tefekkr sistemi, gaye ve ideali, uzun mukaddimelerle filnyorulmakszn,bircmleylehlsaedilebilir:

Btn semv kitaplarn ve bilumum peygamberlerin yegne dvlar olan Hlk-kinatnulhiyetvevahdniyetini ilnvebubykdvyda ilm,mantkve felsefdelillerleisbateylemektir.

Ohldestadnmantk,felsefevemsbetilimlerledealkasvar?

Evet,mantkve felsefeKurnlabarphakvehakikatehizmetettiklerimddetestadenbykmantkveenkudretlibirfilozoftur.Mukaddesvecihanmldvsnisbat vdisinde kulland en parlak delilleri ve en kat burhanlar, Kurn- KerminAllahkelmolduunuhergnbirkatdahaisbatveilnedenmsbetilimdir.

Zaten felsefe, aslnda hikmet manasna geldike, Vcibl-vcd Teal ve TekaddesHazretlerini,Zt-Brsinelyksfatlarlaisbataalanhereserenbykhikmetveoeserinsahibideenbykhakmdir.

testad, byle ilm bir yolu, yaniKurn-Kermin nurlu yolunu takip ettii iinbinlerleniversitelininimannkurtarmakerefinemazharolmutur.Hazretinbuhusustahiz olduu ilm, edeb ve felsef daha pek ok meziyetleri vardr. Fakat onlar,eserlerindenmisallergetirerekinallahmstakilbireserdearzetmekemelindeyim.Veminallhit-tevfik!

TasavvufCephesiNakibendmeyihinden, herharektnPeygamber-iZanEfendimizHazretlerinin

harektnatatbiketmeyealanvebykbirlimolanbirztasordum:

EfendiHazretleri,ulemilemutasavvifearasndakigerginliinsebebinedir?

Ulem,Resl-iEkremEfendimizinilmine,mutasavvflardaamelinevrisolmular.tebusebeptendolaydrki,Fahr-iCihanEfendimizinhemilminevehemamelinevrisolan bir zta zlcenheyn, yani iki kanatl deniliyor. Binenaleyh, tarikattanmaksat,ruhsatlarladeil;azmetlerleameledipahlk-Peygamberileahlklanarak,btnmnevhastalklardan temizlenipCenb-Hakkn rzasnda fn olmaktr. te bu ulv dereceyikazanankimseler, phesizki ehl-i hakikattirler.Yani, tarikattanmaksut vematlupolangayeye ermiler demektir. Fakat bu yksek mertebeyi kazanmak, her adama myesserolamayaca iin, byklerimiz matlup olan hedefe kolaylkla erebilmek iin muayyenkidelervazeylemilerdir.Hlsatarikat,eriatdairesininiindebirdairedir.Tarikattandeneriatader,fakatmazallaheriattandenebedhsrandakalr.

Bubykztnbeyanatnagre,Bedizzamannatnuryoluile,hakikveibesiztasavvuf arasnda cevher hibir ihtilf yoktur.Her ikisi de rz-y Brye ve binneticecennet-ilyaveddar-Mevlyagtrenyollardr.

Binenaleyh,buaslgayeyiistihdafedenherhangimutasavvfbirkardeimizin,Risale-iNur Klliyatn seve seve okumasna hibir mni kalmad gibi; bilkis Risale-i Nur,tasavvuftaki murkabe dairesini Kurn- Kerm yoluyla genileterek, ona bir detefekkrvazifesinienmhimbirvirdolarakilveetmitir.

Evet, insanngzne-gnlnebambakaufuklar aanbutefekkr sebebiyle, sadecekalbininmurkabesiylemegulolanbirslik,kalbivebtnletifiylebirlikte,zerrelerden

krelere kadar btn kinat azamet ve ihtiamyla seyir ve tem, murakabe vemhedeederek,Cenb-Hakknolemlerdebinbirekildetecelletmekteolanesm-yhsnsn,sft-ulysnkeml-ivecdilegrerek,artksonsuzbirmbeddeolduunuaynelyakn, ilmelyakn ve hakkalyakn derecesinde hisseder.nk iine girdiimbedyle ulu bir mbeddir ki; milyarlara smayan cemaatin hepsi ak ve evk, hu veistiraklariindeHlknzikrediyor.Yank,tatlvegzellisanlar;ive,name,ahenkvebesteleriylebirazdan

6

diyorlar.

Risale-iNurunatimanveirfanveKurnyolunutakipeden,itebylemuazzamvemuhteem birmbede girer.. ve herkes de iman ve irfan, feyiz ve ihls nisbetindefeyizybolur.

EdebCephesiEskiden beri lafz ve mana, slp ve muhteva bakmndan, edipler ve irler,

mtefekkirlervelimlerikiyeayrlmlardr.Bunlardanbazlarsadeceslpveifadeye,vezinvekfiyeyekymetvererek;manay,ifadeyefedaetmilerdirvebuhldekendinienokiirdegsterir.Dierzmreiseenokmanavemuhtevayaehemmiyetvererek;z,szekurbanetmemilerdir.

ArtkBedizzamangibibykbirmtefekkirinedebcephesi,bukkmukaddimeilekolaycaanlalrsanrm.Zirastad,okymetlivebereketlimrn,kulaklardakalacakolan szlerin tanzim ve tertibiyle deil; bilakis kalblerde, ruhlarda, vicdan ve fikirlerdekuds bir ideal hlinde insanlkla beraber yaayacak olan din hissinin, iman uurunun,ahlkvefaziletmefhumununasrlara,nesilleretelkiniylemegulolanbirdhidir.Artkbukadarulvbirgayenintahakkukuiincandanvecihandangeenbirmchid,pektabidirkifnekillerlemegulolamaz.

Bununla beraber stad zevk incelii, gnl hassasiyeti, fikir derinlii ve hayalyksekliibakmndanharikuldedenecekderecedeedebbirkudretvemelekeyihizdir.Vebusebepleslpveifadesi,mevzuyagredeiir.Meselilmvefelsefmevzulardamantk ve riyz delillerle akl ikna ederken gayet veciz terkipler kullanr. Fakat gnlmest edip ruhu ykseltecei anlarda ifade o kadar berraklar ki tarif edilemez.Meselsemlardan, gnelerden, yldzlardan, mehtaplardan ve bilhassa bahar leminden veCenb-Hakknolemlerdetecelletmekteolankudretveazametinitasvirederkenslpokadarlatfbirekilalrki;artkhertebih,entatlrenklerleerevelenmibir levhayandrr..vehertasvir,harikalarharikasbirlemicanlandrr.

tebuhikmetemebnidirki;birNur talebesi,Risale-iNurKlliyatnmtlaasylaniversiteninherhangibirfakltesinemensupdaolsahissen,fikren,ruhen,vicdanenve

hayalen tam manasyla tatmin edilmi oluyor. Nasl tatmin edilmez ki; Risale-i NurKlliyat, Kurn- Kermin cihan-ml bahesinden derilen bir gl demetidir.Binenaleyhondaombarekveilhbaheninnuru,havas,ziyasvekokusuvardr.

Ruhunbuihtiyacnsylerakansular,

Kurnaherzamanbeerinihtiyacvar.

AliUlviKurucu

2AncakOndanyardmdileriz.

3Tirmiz,ilim19;EbDvd,ilim1;bniMce,mukaddime17;AhmedbniHanbel,el-Msned5/196.

4Ankebtsresi,29/69.

5BenimmkfatmancakAllahaaittir.(Ynussresi,10/72;Hdsresi,11/29,51;).

6 Allah, her trl noksandan mnezzehtir. Btn hamdler, vgler Allahadr. Allahtan (celle cellh) baka ilhyoktur.Allah,byktr.Hareketveg,ancakycelerycesivepekbykolanCenb-Hakkndilemesiileolur.(Buhr,teheccd21;EbDvd,salt135;Nes,iftitah32;AhmedbniHanbel,el-Msned4/353)

GiriEvvelunuitirafedelimki;buTarihe-iHayatbykstadnhayatntammanasyla

ifadeetmektenokuzaktr.Pekoknoktalarksakesilmitir.

Hem, onun ahsiyetine ait hususlar aydnlatacak ve aacak mahiyetteki vaka vehdiselerdenbirouzikredilmemitir.Serdedilenfikirvekanaatleriteyidedenvakavehdiselerpekoktur.Bahsetmeyiimizinyegnesebebi,kendisininrazolmamasdr.

Evveldenberi,hemsohbetlerinde,hemmektuplarndabuzamanncemaatzamanolup,ahs kemlt vemeziyetlerin hizmet-i imaniyede ahs-mnev kadar tesiri olmadnzikretmesi;hemahsndanziyade,Kurn-HakmdennebeanedenRisale-iNuranazaredilmesini,btnkymetvefaziletinRisale-iNurdatecelledenhakikat-iKurniyeyeaitolduunudefalarcaihtaretmesivekendisineaitbylebirtarihe-ihayathazrlandnduyduu zaman, Tafsilta lzum yok. Yalnz Risale-i Nur hizmetine dair bahisleryazlsn. diye haber gndermesi gibi sebeplere binaen, ahsna ait bahisler gayet ksakesilmitir.

stadn hayatna temas eden ve daha ziyade hizmet-i Nuriyeye ait mektuplar,mdafaalar,muhtelifzamanlaraaitozamandakiahvlinibirdereceifadeedenmakalevehtralarnolduugibikoyduk.Busretle,bueser,istikbaldekimnevverNurtalebeleriiinhakikbirmehaztekiletmektedir.Muhteremedipvemuharrirler,bundanistifadeileinaallah,dahamkemmel,dahahakikatlivefaydaltarihe-ihayatlarhazrlayacaklardr.

urasn da hatrlatmak isteriz ki bu eser, muhtelif meslek ve mereplere mensupbulunan muharrirlerin ind mtlaalarna, ve ediplerin yersiz mbalalara kaankalemlerinehavaleedilereksfiyetibozulmamtr.

Hem yine itiraf edelim ki Risale-iNurun parlak ve nurlu vasfna ve SaidNursninbatanbaaiffet-imcessemeveecaat-iharikatekiledenhayatveahlknalykizah,ifade ve slp ilemeydana kamadk. Bu ztn f ettii binler kll hizmetten bir tekhizmet,yaadmteadditzamanlardantekbirzamandagsterdiikahramanlkveharikaecaati, telif ettii srndan bir tek eseri dahi onun iin muazzam bir tarihe-i hayathazrlanmasnasebepolabilirken;binlerayrayrseciye,ahlk-liye,hizmet-iKurniye,ehmet-iimaniyeiledoluveyzotuzkadareserleriyle,deilbirkasaba,birvilyet,birmemlekette;belkimilletler,devletlermuvacehesindelem-islmveinsaniyetemilvemessirhizmet-iklliyeilemcehheztarihesi,elbettebueseresmazvesamad.

Hem stadn mesleini, merebini ve husus ahvlini, pek ok seciye ve hasletleriahsnda ve hizmetinde toplayan ahsiyetini tarif edemedik. Onun yaad mteaddithayat safhalarn yakndan gren ve iinde bulunan talebe ve hizmetkrlarn birer birerdinlemekvegrmeklzmdrki,tarihe-ihayatbirderecemufassalhazrlanabilsin.

Bueserinmtalasylagrlecekki;bugn,yalnzAnadoluvelem-islmiindeil,btn insaniyet iin kayda deer byk bir hakikat meydana kmtr. Bu hakikat,umumun itirakiyle klliyet kesbederek, Risale-i Nur Hizmet-i maniyesi veBedizzamanveNurTalebeleridiyeadlandrlmaktadr.Buhakikatinvebucereyannnedenibaretbulunduu,menei,gayeveidealineolduu,halktabakalarndakitesiri,fertve cemiyetin hayat- maddiye ve mneviyesine, istikbaldeki millete emniyet vesaadetimizinteminineaittesiri,buTarihe-iHayatiletebarzetmektedir.

Netice itibaryla,zehirlemektenzevkalanakrepmisillveanarist ruhluolmayanherbirfert,budvnnkarsndaancaksevinduyar.

Belkibizeylebirsulsorulabilir:AcababuTarihe-iHayatileSaidNurs,beerinefkrnainsanstbirvarlkolarakgsterilmekmiisteniyor?

Hayr!

Dnyannvehayatnmahiyetinibileninsanlariin,muvakkatlyiin,anvehretinhibirkymetiyoktur.Hakikatimdrikbirinsan,fnilerinsahteiltifatlarnakymetvermezve arkasna dnp bakmaz. te, Said Nurs bu noktadan da mnev byk birkahramandr. Hayat, insan hayrette brakan eitli kahramanlklarla dolu olmaklaberaber; hakta, hakyolunda fni olup, ahsndan fergat etmededemmtazbir fedakrolaraknazaraarpmaktadr.lhbirinyetemazhariyetle,dagibiengelleriap,buasrnyzlerce menf cereyanlar karsnda kuds dvsn ekinmeyerek iln edip selmetekarmas, kendisinin ahsiyetinden tamamyla fergat ettiini, hak yolunda fediolduunugstermektedir.

Evet, Said Nurs ahs dehsyla ve inyet-i Hakla insanlk leminde yeni bir ramtr. Bu zat, btn istidadn ve benliini ezel bir hakikate feda ederek, btnzamanlardahkmranolanbuKurnhakikatidvedinmitir.ahsndavehizmetindegrnenbtnyksekvasfvekemlt, ancakkudsdvsndanaksetmektedir.Naslkibinler ayna ortasnda bulunan bir lmba; nran, a mlik olduu iin karsndakiaynalaradedinceklliyetkesbederveokadarkymetalr;ziraherbiraynadabirlmba,ylaberabermevcuttur.Aynenylede,Bedizzaman,ukinatnveumumzamanlarnmnev gnei olan Kurn- Hakme ve din-i mbin-i slmn mbellii HazretiMuhammed(aleyhissaltvesselm)amtevecciholmutur.VeonlarnziyasnamkesRisale-iNurunzuhuruna, inkiafnavesileolduu iin, eserinden kalan,dvsndan feyizvekuvvet alan yz binler, hatt milyonlarca insann ayna-misal akl, kalb ve ruhlarndamnen yaamakta ve rnek bir insan, byk bir mtefekkir olarak kabul ve yadedilmektedir.

te onu mnen yaatan bu gibi kymetlerdir. Dallet cereyanlarnn karsnda ehl-iiman fedakrlarndan byk bir ahs- mnev meydana kararak, muhkem bir sedd-i

Kurnveimantesisedipmminlerinnokta-yistinadolmasdr.nandkudsdvyagsterdiiazimvesebatlamminlerinkalblerini ihtizazavererek,ruhlardaslmakveheyecan uyandrmasdr. Fnilere peresti eden biare insanlara bki ve lyemut birhakikati gsterip nazarlar oraya evirmeye almasdr. Vazifesinin byle ulviyetiyleberaber fakat beeriyet itibaryla ubdiyet vazifesiyle de kendini herkesten ziyadekusurlu,noksanvecizgrenveylebilen,dergh-rahmetteaczvefakrileniyazedenveinsanlarahmeti,saadeti talepedenbirabd-iazizdir,birfakir-imstanidir.EvetO,Bir kimsenin imann kurtarrsam, o zaman bana cehennem dahi gl-glistan olur.demektedir. Nefsindeki enaniyet ve gurur putunu krmakla kalmam; lemdeki tabiat-perestlerinputlarndahitrumretmekgibibirvazifegrd,dostvedman,herkesinmlmuolmutur.

teBedizzamanhakkndatakdirvetebrikiifadeedenbtnyazlarbumanaiindir.

Baz gazetelerin zaman zaman yaptklar neriyattan anlalyor ki; din ve slmiyetdmanlar, ekseriya perde ardndan bahaneler cad ederek dine saldrmaktadrlar.Dorudandoruyadininve slmiyetinaleyhindebulunmuyorlar;dinehizmeteden,buuurda trl fedakrlklara katlananlar nazar- mmede ktlemek, halkn sevgisinirtmek iin hcuma geiyorlar ta ki dine hizmet edenleri tl vaziyete getirip dininkiafa mni olsunlar; imanszln, ahlkszln reva bulmasn temin etsinler.Demokrasidevrindevedinhrriyetinemsaadeedildiibuzamandabyleolursa,Dinzehirdir.diyemilletkrssnden ilnatyapldbirdevirdedindarlara,hususan slmgelimeveinkiafahizmetedenlerenasldavranldkolaycaanlalr.

Devr-i sbkta, stad ve Nur talebelerini mahkemeye sevk edenler arasnda ylelerikmkikanunperdesialtndamenfideolojilerine,ahskinveihtiraslarnagrehareketetmiler; vazifelerinin icabn yapmalar lzm gelirken, sanki vatan vemillet hainleriniyakalamgibieitlihakaretve iftiralarlaBedizzamanve talebelerinehcumetmiler;mahkeme beraat vermiken, kanunu tatbik etmekle mkellef bazlar, Said Nurs iinyakndaidamedileceiyiasnetrafayaymaktansklmamlardr.Biz,buyazlarlaonlaraleyhindekonumakdeil,birhakikatibeyanetmekistiyoruz.Belkionlardanbiroubuhareketinde mzurdur, mecburen yapmtr.Her ne olursa olsun, bu muameleler isbatediyorki,Bedizzamannmuhakemeolunduu,mahkemeyesevkedildiitarihlerdegizlidinsizler, ifsat komiteleri faaliyette idiler. Mahkeme eliyle mahkm edemedikleri vedvsnamniolamadklarSaidNursye,insafszcaiftiralarda,yalanpropagandalardabulunacaktlarvebulundular.Buelmvaziyetigrenherinsafsahibi,onunmstakmbirdin adam, hakikat adam olduunu sylemekten ekinmemitir. Binaenaleyh,BedizzamanveRisale-iNurhakkndatekrarlavesrarladevamedegelentakdirkryazvetakrizlerinneredilmesininbirmhimmilidebuolsagerektirvetenkitedilmemelidir.Nazar- dikkatle bu zat ve eserlerini tem edenler, keml-i takdirle tebrik ve sendankendilerinialamamlardr.

Bilhassamahkmettirilmekiinsevkedildiimahkemelerveehl-ivukuflar,eserlerinivehayatntetkiktensonra,eserlerindegrnenkemltvegzelliitasdiketmilerdir.uhlde, milletin en zeki ve ferasetli tabakasnn, ehl-i akl ve kalbin yarm asrdan beridevam edegelen ve gittike umumiyet kesbeden SaidNurs veRisale-iNur hakkndakikanaatveifadeleri,gerektenbykbirhakikatintezahrolarakkabuledilmekicapeder.

Sul:MademAllahAlmdir.Onunbilmesiveiltifatkfidir.Ehl-ikemlbykzatlar,daima kendilerini setretmiler. Hem bki bir lemde hakikatler btn plaklylaortayadkleceinegre,niinRisale-iNurunmeziyetleri,ilhinyetveikramlarokluklazikredilmi;SaidNursninhizmet-iKurniyesiesnasndamazharolduuharikamuvaffakiyetvekemltbeyanedilmivebunlarniinneredilmi;hattilmeserlerininbiroununarkasndabunevitakrizlerkonulmu?

Cevap:Buhusustamuknicevaplarbazmektuplardavardr.Birhlsasudur:

Bedizzamann Risale-i Nurun neriyle hizmeti, dorudan doruya Kurnhesabnadr. man hakikatlerinin neri, mslmanlarn imanlarnn takviyesi,kuvvetlenmesi, dolaysyla slm dininin teli etmesi, din dmanlarnn mfsithcumlarnndefedilmesiveslmdininininsanlararasndamaddvemnevkemltnzbde ve hlsas olduunu leme iln etmek ve herkese kanaat-i katiye vermek iinzikredilmitir. Yukarda bahsedildii gibi aleyhte olanlar yle insafszca hcumlardabulunmulardrkiSaidNurshadsizmuarzlara,okkuvvetlivekesretlidmanlarakaraz,fakirvezayfolanRisale-iNurtalebelerinekuvve-imneviye,gaybimdat,teci,sebatvemetanetvermekiin,Risale-iNurhakkndakiikram-ilhvehizmetinmakbuliyetineait inyet-i rabbniyeyi zikretmi; insafsz hcumve aslsz iftiralara karmecburiyetlemdafaayageilmitir.

HemTarihe-iHayatageenbirmektubunda,Bedizzaman:

Ben itiraf ediyorum ki byle makbul bir eserin mazhar olmaya hibir vecihleliykatim yoktur. Fakat ok ehemmiyetsiz bir ekirdekten koca da gibi bir aac halketmekkudret-iilhiyeninenindendirvedetidirveazametinedelildir.Benkasemleteminederim ki, Risale-i Nuru sendan maksadm, Kurnn hakikatlerini ve imannrknlerini teyid ve isbat ve neirdir.Hlk- Rahmime yz binler kr olsun ki benikendime beendirmemi, nefsimin ayplarn ve kusurlarn bana gstermi ve o nefs-iemmreyibakalarabeendirmekarzusukalmam.Kabirkapsndabekleyenbiradamnarkasndakifnidyayariykrnebakmas,acnacakbirhamakattirvedehetvericibirhasarettir. te bu hlet-i ruhiye ile yalnz hakik-i imaniyenin tercman olan Risale-iNurun, Kurnn mal olarak meziyetlerini izhar ediyorum. Szlerdeki hakik vekemltbenimdeil,KurnndrveKurndantereuhetmitir.Mademben fniyim,gideceim; elbette bki olacak bir ey ve bir eser benimle balanmamak gerektir ve

balanmamal. Evet, lezzetli zm salkmlarnn hsiyetleri kuru ubuunda aranlmaz.tebendeylekuruubukhkmndeyim.

Evet,SaidNurs,Risale-iNurladinsizlieveslmiyetaleyhindekicereyanlarakargiritii Kurn ve iman hizmetinde ok yardmclara, hkmet ve millete tevik vemzaheretemuhtaken,bilkiseitliiftira,tezvirveithamlarlahapsesrlmek,eserleriniimha etmek, halk kendinden soutmak iin aleyhinde trl isnadlar yaplmtr.Elbettehakbildiimesleini,KurnnerefineveHazretiPeygamberinnbvvetinintelisineait hizmetini aleyhteki iftiralardanmberra klmak iin hakikati syleyecek,mdafaadabulunacak; faraza bazlar tarafndan ahs bir noksanlk telkki edilse bile, umumunistifadevesaadeti iinahszararnadarazolacaktr.Onuniin,Risale-iNurhakkndabeyanedilenveneredilensenlarabugibinoktalardanbakmaklzmdr;yoksahizmetezarar olur. Dar dnce ile hareket etmek zamannda deiliz. manszlar, kendi muzrmesleklerini,menfideolojilerini,sahtekahramanlarhattslmdmanlarnonlaraslalyk olmad hlde eitli medh sen ile insanln nazarna gstermeye, alktoplamaya alyorlar. Uzaa gitmeye lzum yok; dnyay saran dehetli dinsizlikcereyannidareedenlerbykkahramanlarolarakilnedilirken,nedenmslmanlarhakdinlerini medh sen etmesinler, onun kemltn, ulviyetini neretmesinler; Kurnaaynaolanvebuzamanndinsizlikcereyanlarnameydanokuyup,dineenbykhizmetifedenbireserklliyatveonunmuhterem,mtevazivehadsizzulmleremaruzkalmmellifi, medhedilmesin? Hlbuki yazlan yazlar, mcerred mevzular olarak deil,ekseriyetlemdafaakablinden,aleyhtekiiftiralaracevapolarakneredilmihakikatlerdir.

stadnhayat,kllhizmetinoktasndantoplucaikibyksafhaarzetmektedir:

Birincisi:Douundanitibarentahsilhayat,Vandakiikameti,stanbulagelii,siyashayat, seyahatleri, Harb-i Umumye itiraki, Rusyadaki esareti, stanbulda Drl-Hikmetil-slmiye zlnda bulunuu, Kuv-y Milliyede stanbuldaki hizmeti,AnkarayagelerekilkMeclis-iMebusndakifaaliyetleriveksabirmddetsonraVanaekilipinzivyihtiyaretmesigibiherbiriayrbirhayatsahnesiolanstadnhayatnnbubirincisafhas, imanveKurnhizmeti itibaryla ikincisafhahayatnnmukaddimesihkmndedir.kincibykhizmetinehazrlktr.mrnnellincisenesinekadardr.

kincisi:Vanda inzivda ikengarbanefyedilip IspartannBarlanahiyesinde ikametememur edildii zamandan balar ki Risale-i Nurun zuhuru ve intiardr. zam ihls,zam fedakrlk, zam sadakat, metanet ve dikkat ve iktisat iinde Risale-i Nurlagiritiihizmet-iimaniyevemnevcihad-diniyedir.

Hayatnn bu ikinci safhas, Harb-i Umum neticesinde Osmanl hilfetinin inkrazbulmasyla insanlk leminde medeniyet-i beeriyeyi mahveden ve semv dinlerlemcadeleyi esas ittihaz edinen komnizm rejiminin insaniyetin yarsn istil ederek

dnyay dehete sald ve memleketimizi tehdide yeltendii ve mnev tahribatnntehlikesine maruz kaldmz bir devreye rastlar. Bu devre, bin senedir Kurnabayraktarlkyapm, slmiyeteasrlarcahizmetetmikahramanbirmillet iindikkatleincelenmesilzmgelenbirdevredir.

stad, Risale-i Nuru telif ederken, Kurnn icz lemalar olan bu eserlerin hertife-i insaniyede inkiaf edeceini, dinsizliinmemleketimizi istilsnamni olacan,memleketvemilletiinbirsedd-iKurnvazifesinigreceini,Risale-iNurhizmetininumumiyetkesbedip,TrkMilletininyine slmiyetinkahramanbirordusuve fedakrolacan, Risale-i Nurun neri ve ileride resmen intiar millete benimsenmesi veMaarifdairesininhakikat-iKurniyeyeyapmasneticesimaddetenvemnenmilletinterakkiedeceini,slmiyetinbykkuvvetbulacanzikretmitir.

Risale-i Nur bir alemdir, unvandr. Bu zamanda zuhur eden Kurn hakikatlermanzumesidir. Necipmilletimizin, insaniyet-i kbr olan slmiyete sarlmas, yepyenibir ruh ve taze bir iman ak ve heyecan iinde uyanmasnn ifadesidir. indebulunduumuz asrn deitirdii hayat artlar ve yeni bir dnya nizam ve grkarsndaimanntahkimvetakviyesiylefeveranedenhamiyet-islmiyeninmanasdr.Mtenebbih, kalbleri iman ve muhabbet-i nebev ile cokun ve cihan-deer eref-iintisabyla serefraz fedakrlarn yetimesi ve bu milletin mazisine mtenasipkahramanl,yksekimanveahlkizharetmesiiaretidir.

Bedizzaman, Risale-i Nuru, hibir makam ve merebin tesiri altnda kalmadan,madd-mnev hibir menfaat ve hissiyat karmadan, dorudan doruya Kurn-Hakmin,umumunistifadeedebileceiveumumahitapedenhakikatlerinitefsiretmi,buhakikatlerintercmanlnyapmtr.Telifettiisrndanherkesistifadeedebilmektedir.Birtifeye,birsnfhalkamahsusdeildir.BuTarihe-iHayat,okuyucularnnnazarn,bu zamanda Kurnn hikmet nurlar olan Risale-i Nura evirip, ondan istifadeyigsterecektir. Said Nurs ise Kurnn hizmetinde fedakrne alm, snnet-iPeygamberyeittibaetmi,numne-iimtislbirzatolarakgrnmektedir.

Tarihe-iHayattageenbazmektuplardananlalacazereSaidNurs,birzamanlarfelsefe mesleinde ok ileri gitmi, sonra Kurn- Hakmin iradyla hak ve hakikateerimivebuzamandafenvefelsefeileitigaledipekvepheleremruzkalanlar,akldelillerlephelerdenkurtaracakeserlertelifetmitir.

Risale-i Nurun yolu, meslei, bu zamandaki hayat artlarna, insanlarn ahvl-iruhiyelerinegreen selmetli, enksaveumumbir cadde-iKurndr.Serapa ilimvetefekkr zerine gitmektedir. tima hayatta eitli hizmetler gren fertlerin istifadesibyktr.Risale-iNuru okuyan ve ondan ders alarak tefekkr- imaniyeyi kazananlar,dnyev vazife ve mesleklerini hiret hayatna ve ebed saadete vesile yaparak bykbahtiyarlaeriecektir.slmdinindekibubykhakikatiderkedenmnevverler,elbette,

hak dininin hizmetini byk bir saadetle deruhte edecekler, hakikati arayan fakatbulamayaninsanladanerealacaklar.Evettalebe,profesr,mebus,kimolursaolsun,mesuliyetdairesiolanlar,muhitinitenvirilemkelleftir.Birvilyet,hattbirmemleketinsaadet ve selmeti, tenvir ve iradyla mkellef olanlar, elbette ok daha ziyademteyakkz davranmak mecburiyetindedirler. Said Nurs, Risale-i Nurla bu millete enbykhizmeti,iyiliiyapmtr.Mukabilinde,ahsiinbirteekkrdahiistemiyor.Geriahsnatevcihedilenyksekmedihvetavsifathvimektuplarvar.Bunlar,okuyucularnNurlardan istifadelerine bir almet olduu cihetle, Risale-i Nur hesabna kabul etmi.Hakikatte Said Nursnin bu milletten, genlikten istedii, iman ile, dnyev ve uhrevsaadetikazanmalardr.Bununiin,KurnnbuzamanaaitdersiolanRisale-iNuruesastutup her yerde, her dairede nerini, iman hakikatlerinin renilmesini istemektedir.Kendisi defalarca bu millet ve memleket aleyhindeki cereyanlara kar yegne areninRisale-iNurolduunuihtaretmektevemjdelemektedir.

stadnrz-yilhyemtufhizmet,hareketvefaaliyetlerinibakamaksatvegayelereyorumlamakisteyenler,ancakbasiretsizlikleriniilnediyorlar.

nsannyksekmahiyetveruhununistediihakiksaadet,ancakKurnngsterdiiyoldaverz-yilhninparldadufuktadr.Bedizzaman,Risale-iNurlainsanlabuyoluvebuufkugstermekte,srat-mstakmashabnnnurlukafilesineiltihaketmenininsaniinelzemolduunuduyurmaktaveisbatetmektedir.

tebiz, ciznehazrladmzbueserlebuhakikatebirnebzehizmet etmek istedik.stikbalinmnevverbahtiyarlarnabirmehazolarakbueserinerediyoruz.Dahaderinvegenibirtarihehazrlanmasdileimizdir.

7

Hazrlayanlar

7TevfikancakAllahtandr.

BirinciKsmlkHayat

BedizzamanSaidNurs,Rm1293 tarihindeBitlisvilyetinebalHizankazasnnsparitnahiyesininNurskyndedomutur.BabasnnadMirza,anasnnadNuriyedir.Dokuz yana kadar peder ve vlidesinin yannda kald. O esnada bir hlet-i ruhiye,tahsildebulunanbykbiraderiMollaAbdullahnilimdennederecefeyizybolduunutetkike sevk etti. Molla Abdullahn gittike tekml ederek kydeki okumamarkadalarndanokumaklatezahredenmeziyetinidnphayrankald.Bununzerinecidd bir evk ile tahsili gzne ald ve bu niyetle nahiyeleri sparit oca dahilindebulunan Ta kynde Molla Mehmed Emin Efendinin medresesine gitti. Fakat fazladuramad.Hlet-iftriyeleriicab,daimaizzetini8(Hiye)korumasvehattmirnesylenenkk bir sze dahi tahamml edememesi, medreseden ayrlmasna sebep oldu. TekrarNursadnd.

Nursta ayrca bir medrese olmadndan dersini byk biraderinin haftada bir defaslaya geldii gnlere hasrederdi. Bir mddet sonra Pirmis karyesine, sonra Hizaneyhinin yaylasna gitti. Burada da tahakkme tahammlszl, drt talebe ilegeinmemesine sebep oldu. Bu drt talebe birleip kendisini daima tciz ettiklerinden,birgn eyh Seyyid Nur Muhammed Hazretlerinin huzuruna kp, izhar- acz ile,arkadalarnikyetetmeyerekylededi:

eyhefendi,bunlara syleyiniz,benimledvtklerivakitdrdbirdenolmasnlar,ikierikiergelsinler.

SeyyidNurMuhammed,kkSaidinbumertliindenholanarak:

Senbenimtalebemsin,kimsesanailiemez.buyurdu.

Buhdisedensonraeyhtalebesidiyeydedildi.Buradabirmddetkaldktansonra,biraderiMollaAbdullahileberaberNurinkynegeldiler.Yazolmasdolaysyla,ahalivetalebelerlebirlikteeyhanYaylasnagittiler.Orada,biraderiMollaAbdullahilebirgndvm.TMedresesiMderrisiMehmedEminEfendi,kkSaide:

Neiinkardeininemrindenkyorsun?diyeiekarm.

Bulunduklar medrese, mehur eyh Abdurrahman Hazretlerinin olmas dolaysyla,hocasnauyoldacevapverir:

Efendim, u tekyede bulunmak hasebiyle siz de benim gibi talebesiniz. u hldeburada hocalk hakknz yoktur. diyerek, gndz vakti bile herkesin glklegeebileceicesmbirormandangeceleyingeerekNurinegelir.

arkAnadoludamedresetekiltndakihususiyetlerdenbirisiudurki:cazetalmbirlim, istedii kyde hasbeten lillh bir medrese aar. Medrese talebelerinin ihtiyac,iktidarolursamedresesahibitarafndan,iktidaryoksahalktarafndanteminedilir;hocameccanen ders verir, talebelerin ie ve levzmatn da halk deruhte ederdi. Bunlarniinde yalnz Molla Said, hibir sretle zekt almyordu. Zekt ve bakasnn eser-iminnetiolanbirparaykatiyenkabuletmiyordu.9(Hiye-1)

Nurinde bir mddet kaldktan sonra Hizana dnd. Sonra medrese hayatn terkederekpederininyannageldivebaharakadarevdekald.Osradaylebirryagrr:

Kyametkopmu,kinatyenidendirilmi.MollaSaid,Peygamber(aleyhissaltvesselm)naslziyaretedebileceinidnr.Nihayetsratkprsnnbanagidipdurmakhatrnagelir:Herkesoradangeer,bendeoradabeklerim.dervesratkprsnnbanagider.BtnPeygambern-zmHazertnbirerbirerziyareteder.PeygamberEfendimizideziyaretemazharoluncauyanr.

Artk bu ryadan ald feyiz, tahsil-i ilim iin10(Hiye-2) byk bir evk uyandrr.Pederindenizinalarak,tahsilyapmakzereArvsnahiyesinegider.Buradaicra-ytedriseden mehur Molla Mehmed Emin Efendi, kendisine ders vermeye tenezzl etmeyip,talebelerinden birisine okutmasn tavsiye edince, izzetine ar gelir. Birgn bumehurmderris camide ders okutmakta iken,Molla Said itiraz ederek, Efendim, yle deil!hitabndabulunur.Okutmasnatenezzletmediinihatrlatr.

Oradabirmddetkaldktansonra,MirHasanVeliMedresesinegitti.Aaderecedeokuyanyeni talebelereehemmiyetverilmemekbumedresenindetiolduunuanlaynca,sraylaokunmas icapedenyediderskitabn terk ederek, sekizincikitaptanokuduunusyledi.

Birka gn sonraVastan kasabasna gittiyse de orada tebdil-i hava iin ancak bir aykadarkald.BilhareMollaMehmedismindebirztnrefkatindeErzurumvilyetinetbiBayezidehareketetti.Hakiktahsilineitebutarihtebalar.BuzamanakadarhepSarfveNahivmebdileriylemegulolmutuvezharakadarokumutu.BayeziddeeyhMehmed Cell Hazretlerinin nezdinde yapt bu hakik ve cidd tahsili, ay kadardevametmitir.Fakatpekgariptir;ziraarkAnadoluusl- tedrisiyle,MollaCmdennihayetekadarikmal-insahetti.Bunadaherkitaptanbirveyaikiders,nihayetonderstederrsetmeklemuvaffakolduvemtebkisiniterkeyledi.HocaseyhMehmedCellHazretlerineiinbyleyaptnsuledince,MollaSaidcevaben:

Bukadarkitabokuyupanlamayamuktedirdeilim.Ancakbukitaplarbirmcevheratkutusudur, anahtar sizdedir. Yalnz sizden u kutularn iinde ne bulunduunugstermenizin istirhamndaym. Yani bu kitaplarn neden bahsettiklerini anlayaym dabilharetabmamuvfkolanlaraalrm.demitir.

Maksadiseesasenkendisindeftratenmevcutbulunancadvetecedddfikrinimedrese

usllerindegstermekvebirtecedddvcdagetirmek11(Hiye)vebirsrhiyeveerhlerlevakitzayietmemekti.Busretle,aleluslyirmisenetahsililzmgelenulmvefnnunzbdevehlsasnaydatahsilveikmaletmitir.

Bununzerinehocalarnnhangi ilim tabnamuvfkolduu sulinecevaben, Builimleri birbirinden tefrik edemiyorum. Ya hepsini biliyorum veyahut hibirisinibilmiyorum.der.

Herhangi bir kitab eline alrsa, anlard.Yirmi drt saat zarfnda Ceml-Cevmi,erhl-Mevkf, bnl-Hacer gibi kitaplarn iki yz sayfasn, kendi kendineanlamakartylamtlaaederdi.Odereceilmedalmtki,hayat-zhiriylehialkadargrnmezdi.Hangiilimdenolursaolsun,sorulansuletereddtszderhalcevapverirdi.

OZamankiHayatnaKsaBirBakEvvel:Hkem-yrkyynunmesleklerineslkederek,zhdveriyzetebalad.

Hkem-yrkyyn,tedrickanunumcibincevcudlarnriyzetealtrmlard.Oise,tedrice riayet etmeyerek, birdenbire riyzete dald. Gn getike, vcudu tahammletmeyerekzayfdmeyebalad.gndebirparaekmekleidareediyordu.Ulem-yrkyynun riyazetin kyi-i fikre hizmet ettii nazariyesi zerine, onlar gibiyapacamdiyealyordu.

Sniyen: mamGazlHazretlerinin hyul-ulmunda tasavvuf nokta-y nazarnda12kaidesineittibaen,ekmeibilebirzamanterkedip,otileidareyekoyuldu.

Slisen: Nadir konuuyordu. Krtlerin edip dhilerinden Molla Ahmed HnHazretlerinin,gndzleyinbilehavfilegirilenkubbe-isaadetinekapanr,bazengeceleyinde orada kalrd. Bundan dolay ahali, Bedizzamana Ahmed Hn Hazretlerininfeyzinemazharolmutur.diyordu.Buhli,mrnileyhinkerametinehamlederlerdi.Ovakitlerdekendision,ondrtyalarndaidi.

Sonra, ulemdan mmtaz simalarla mlkat etmeye karar verdi ve Badata ziyaretkastyla hocasndan izin istedi. Dervi kyafetine girdi. Yollar takip etmeden dalarda,ormanlarda gece dolaarakBadata gitmek niyetinde ikenBitlise geldi.Bitliste eyhMehmedEminEfendiHazretlerininyannagiderek,ikignkadardersindebulundu.eyhMehmetEminEfendi,kendisinekisve-iilmiyeyegirmesiniteklifetti.MollaSaidcevaben:

Ben henz sinn-i bla vsl olmadmdan, muhterem bir mderris kyafetinikendimeyaktramyorum.Vebenbirocukikennaslhocaolabilirim?diyerek,teklifinikabuletmemitir.

Bundan sonra, irvandaki biraderinin yanna gitti. Orada byk kardeiyle ilkgrmedearalarndayleceksabirmuhaverecereyanetti.

MollaAbdullah:

Sizdensonrabenerh-iemskitabnbitirdim,sizneokuyorsunuz?

Bedizzaman:

Benseksenkitapokudum.

MollaAbdullah:

Nedemek?

Bedizzaman:

kml-insahettimvesranzadahilolmayanbirokkitaplardaokudum.

MollaAbdullah:

yleyseseniimtihanedeyim.

Bedizzaman:

Hazrm,nesorarsanzsorunuz!

MollaAbdullah, biraderini imtihan eder. Kifayet-i ilmiyesini takdirle, sekiz ay evveltalebesi bulunan Molla Saidi kendisine stad kabul etti ve talebelerinden gizli olarakkk biraderinden ders almaya balad. Ve bittabi, daha evvel okuttuu kardeinikendisinestadyaptnsezdirmiyordu.Nihayettalebeler,MollaAbdullahnMollaSaidnezdinde ders okuduunu kapdan, anahtar deliinden gizlice grnce taaccp edereksormularsadaMollaAbdullahcevabennazardememekiin:

Benonadersveriyorum,demivedurumugeitirmiti.

Molla Abdullahn yannda bir mddet kaldktan sonra Siirte gelir. Orada bulunanMollaFethullahEfendininmedresesinegider.MollaFethullah,MollaSaide:

GeenseneSytokuyordunuz,buseneMollaCmyimiokuyorsunuz?

Bedizzaman:

EvetCmyibitirdim.

MollaFethullahhangikitabsorduysa,bitirdimcevabnalnca,tahayyrdekald.Bukadarkitabbitirdiini,hemdeazzamandabitirdiiniaklnastramad,taaccpettivededi:

Geensenedeliidin,busenedemidelisin?

Bedizzaman:

nsan bakasna kar kesr-i nefis iin hakikati ketmedebilir. Fakat babadan dahamuhteremolanstadnakarhakikat-imahzdanbakabireysyleyemez.Emrederseniz,

sylediimkitaplardanbeniimtihanediniz.der.

MollaFethullahhangikitaptansorduysa,cevabngzelceverir.

Bunun zerine bu muhavereyi dinleyen ve bir sene evvel Saidin hocasnn hocasbulunanMollaAli-iSurannamndakizat,kendilerindendersalmayabalad.

MollaFethullah:

Pekl, zekda harikasnz. Fakat hfznz nasldr? Makamat- Harriyeden birkasatrnikidefaokumaklahfzedebilirmisiniz?diyerek,kitabuzatr.

MollaSaidalarak,biryapranbirdefaokumaklahfzettiveokudu.

MollaFethullah:

Zekilehfznifratderecedebirkimsedetecemmuundirdir.diyerek,hayrettekald.

Bedizzamanorada iken, Ceml-Cevmikitabn, gndebir-iki saat itigal etmekzere bir haftada hfzetti. Bunun zerineMolla Fethullah u kelm syleyerek kitabnzerineyazd:

13

BuhlSiirtteybulmuveMollaFethullah,ulemya:

Bizimmedreseyegayetgenbirtalebegeldi.Hernesulettimsebil-tevakkufcevapverdi.Buyatazeksnaveilminevefazlnahayrankaldm.diyerek,pekokmetheder.

BununzerineulembiryerdetoplanarakBedizzamandavetederler.Bedizzaman,intihapettikleribtnsullerinebil-teredddcevapverirken,MollaFethullahnyznebakyordu.Sankikitababakyorgibikendilerindenokuyarakcevapveriyordu.Bunugrenulem,Bedizzamannharikuldebirgenolduunahkmedip,faziletinitakdirvesenettiler.

Buhletraftaiitilir.Ahali,kendisineveliyyullahderecesindeihtiramederveonazarlabakarlar. Bu vaziyet, ikinci derecede bulunan birtakm lim ve talebelerin rekabetleriniarttrd. Gen, tecrbesiz talebelerden bir ksm, ilmen malp edemedikleriBedizzaman kavga yoluyla iskt etmek teebbsnde bulunmularsa da meseledenhaberdar olan Siirt ahalisi, kendisini kurtarmak iin gelmiler. Ahali nazarnda bykmevkiiolduuiin,derhalmuarzlarnellerindenkurtarlmvebirodayabraklmisedeBedizzaman,mesleklerineolan fevkaldemuhabbetinden,muarzlarbulunan talebeveehl-i ilmin cahillere hedef olmamasn temin iin kendisi odadan kp, muarzlartarafndan telef edilse bile ehl-i ilmin iine cahillerin karmamasn mdafaa eder. Buihtilfkaldrmakmaksadylaherhangibirtalebeye:

Benildrnz, ilminhaysiyetinimuhafazaediniz.diyerek,yznevirmi isedehibir talebe kendisine hcum etmemi ve nihayet ihtilf bertaraf edilmitir. Siirt

Mutasarrf,kendisinimuhafazaetmekzereyannaardveotalebelerinefyedeceihaberiniteblietmeyegnderdiijandarmayakar,Bedizzaman:

Biz talebeyiz; birbirimizle dvrz, barrz. Binaenaleyh, mesleimiz haricindebulunan birisinin bize karmas muvfk olmadndan, gelemeyeceim. Ve hat dabenimdir.cevabndabulunarakjandarmalarreddetmitir.

Buesnadaonbe,onaltyalarndabulunuyordu.Lkinkuvve-ibedeniyecepekevikve metindi. Saidl-Mehur lkabyla yd ediliyordu. Siirtte, kendisiyle mcadeleetmekisteyenbtnarkadalarnakarhazrbulunduuveaynzamandasorulacakbtnsullerecevapvereceini,kimseyesulsormayacanilnetti.SonratekrarBitlisegeldi.Bitlistebir-ikieyhhnedannn,limvetalebelerinarasndageimsizlikolduunuiitir.Fesad netice veren szlerin, bilhassa gybetin slmiyete yakmadn onlara ihtaredince,MollaSaidi,eyhEminEfendiyeikyetederler.eyhEminise:

Henzocukolduundan,kabil-ihitapdeildir.der.

Bu szMolla Saide tebli edildii anda, zaten bu gibi szlere ftraten tahammlszolduundan,eyhEminEfendininhuzurunakarakeliniper,ve:

Efendim,beniimtihanediniz.Kabil-ihitapolduumuisbatetmekisterim.der.

eyhEminEfendi,mtenevviilimlerdenveenmklmeselelerdenonaltsultertipederek sorar. Molla Said, sullerin umumuna cevap verdikten sonra, Kurey Camiinegider, ahaliye vaaz ve nasihat etmeye balar. Bunun zerine Bitlis ahalisinin bir ksmMolla Saide, bir ksm da eyh Emin Efendiye yardm etmek isterler. Bundan dolayVali, byk bir vukuata meydan vermemek iin Bedizzaman nefyeder. Bu defa dairvanagider.

Zaten infirad eden byle zatlarn muarzlar pek ok bulunur. Bilhassa mcadele-iilmiyede malp denlerden baz zhir hocalar, Molla Saidi ahali nazarnda kkdrmekiinvarkuvvetleriylealyorlard.Herhususatntecesssettirirlerdi.Birgn,naslsakazaensabahnamazngeirmi.Bunavkfolanhasmlar:

Molla Said namaz terk etmitir. diyerek, ahali arasnda iada bulundular. MollaSaiddensorulduki:

Niinherkesbunubylesylyor?

MollaSaid:

Evet, esassz bir ey, lemin iinde abuk yaylmaz. Hata bendedir. Onun iin ikicezayauradm:BirisiAllahnitb,dierinsntrizi.Bununesassebebiise,geceleyindetedindiimvird-ierifiterkettiimdir.teleminruhubuhakikatetemasetmisedetamamnkavrayamayarakisminibilemeyipuvehilehatyisimlendirmiler.cevabnverir.

irvandabulunduusradaSiirtcivarndanbirisigelerek:

Aman efendim, Siirte bir ocuk gelmi, kendisi on drt, on be yanda, umumulemyilzametti.unuilzametmekiinsizidvetegeldim.der.

MollaSaiddeudvete icabetederekSiirtegitmek iinhazrlanr.Yoladerler, ikisaatgittiktensonra,okkhocannevsafvekyafetinisorar.Oadam:

Efendim, ismini bilmiyorum; fakat ilk gelite dervi kyafetinde olup omuzunda birpostekivard.Bilharetalebekyafetinegirdiveumumulemyilzametti.

Bunudinlediinde,kendisindenbahsettiinivebirseneevvelkikendivukuatnnimdicivarkylerdeybulduunuanlayarakgeriyedner,dveteicabetetmez.

BilhareSiirtebalTillokasabasnagitti.Mehurbir trbeyekapand.OradaharikaolarakKamus-uOkyanusuBbs-Sinekadarhfzetti.Nefikrebinaenkamusuhfzettiisorulduunda:

Kamus,herkelimeninkamnyageldiiniyazyor.Bendebununaksineolarak,hermnyakakelimekullanldngsterirbirkamusvcdagetirmekmeraknadtm.cevabndabulundu.

MezkrtrbeyekapandvakitkkbiraderiMehmedyemeinigetiriyordu.Yemekiindeki taneleri, kubbenin etrafnda bulunan karncalara vererek, kendisi ekmeiniyemeinsuyunabatrarakkanaatediyordu.

Nedendolaytanelerikarncalaraveriyorsun?denildiinde:

Bunlarda hayat- itimaiyeye mlikiyet ve fevkalde vazifeinaslk ve almabulunduunu mhede ettiim iin, cumhuriyet-perverliklerine mkfaten kendilerinemuavenetetmekistiyorum.cevabndabulunmutur.14(Hiye)

Tilloda iken, bir gece eyhAbdlkadirGeyln (kuddise sirruh) Hazretlerini ryasndagrr.GeylnHazretleri(kuddisesirruh)kendisinehitaben:

MollaSaid!Mran aireti reisiMustafaPaaya gidiniz ve kendisini tarik-i hidayetedavet ediniz.Yapt zulmden vazgeerek namaza ve emr-imrufamdavim olmasntavsiyeediniz.Aksitakdirdeldrnz!

MollaSaid, bu ryay grrgrmez, hemen tedarikini yaparakMran airetinedoruTillodan hareket eder, doruca Mustafa Paann adrna girer. Paa oradabulunmadndan, biraz istirahat eder. Sonra Mustafa Paa ieri girer. Orada hazrolanlarn hepsi kyam ettikleri hlde Molla Said yerinden bile kmldanmaz. Paannnazar- dikkatini celbedince, airet binbalarndan Fettah Beyden kim olduunu sorar.Fettah Bey, mehur Molla Said olduunu bildirir. Hlbuki Paa, ulemdan hiholanmazd. phesiz bunun zerine daha fazla kzm ise de izhar etmemiti. MollaSaideniinburayageldiinisorunca,MollaSaidcevaben:

Senihidayetegetirmeyegeldim.Yazulmterkedipnamaznklacaksnveyahutsenildreceim. demesinden, Paa hiddetlenerek dar kar.Biraz dolatktan sonra yineadragirerveMollaSaideniingeldiinitekrarsorar.MollaSaid:

Sanasyledimya,onuniingeldim.der.

MustafaPaaadrndireindeaslbulunanSaidinklcnaiaretederek:

Bupiskllam?

Bedizzaman:

Klkesmez,elkeser!cevabndabulunur.

Mustafa Paa, tekrar darya karak biraz gezindikten sonra ieriye girer.Bedizzamana:

Benim Cezirede ok limlerim var. Eer hepsini ilzam edebilirsen senin dediiniyaparm.EerilzamedemezsenseniFratNehrineatarm.

MollaSaid:

Btnulemy ilzametmekbenimhaddimolmadgibi,benidenehreatmakseninhaddin deildir. Fakat ulemya cevap verince sizden bir ey isterim ki, o da mavzertfeidir.ayetszndedurmazsan,senionunlaldreceim.der.

BumuhaveredensonraPaa ilebirlikteatlarlaCezireyegiderler.Yolda,PaakatiyenMolla Saidle konumaz. BaniHan dediklerimevkie gelince, yorgunluundanMollaSaid orada biraz yatar. Uykudan uyanr uyanmaz etrafnda btn Cezre limlerinin,kitaplar ellerinde beklediklerini grr.Biraz grtkten sonra ay ikram edilir.CezirelimleriMolla Saidin hretini iittikleri iin,mebht ve hayran bir vaziyette aylarnbile unutarak Molla Saidin suline intizar etmekte idiler. Molla Said ise kendi aynitikten sonra, dalgn dalgn karsnda bulunan bir-iki limin ayn da ier, onlar farkedemezler.MustafaPaa,hocalarahitaben:

Ben okumu deilim; fakatMolla Said ilemcadelenizdemalp olacanz imdianlyorum.Zirabakyorumki,sizdnmektenaylarnzunuttuunuzhlde,MollaSaidkendiaynitiktenbaka,iki-bardakdasizinaynziti.

Bununzerine,birazlatfeettiktensonraMollaSaidbulimlerekar:

Efendiler! Bendeniz vaad etmiim, hi kimseye sul sormam. Binenaleyh,sullerinizemuntazrm.der.

Buhocalarkrkkadarsulsorarlar.Umumunacevapverdiktensonra,hernaslsaMollaSaidbirsulincevabnyanlsylediihldekarsndakilerdorutelkkiederektasdiketmilerdi.MeclisdalncaMollaSaidhatrlar;hemenarkalarndankoarak:

Affedersiniz,birsulincevabnyanlsylediimhldefarknavarmadnz.diyerek,

cevabntashiheder.

Hocalar,dediler:

teimdihakkylabizitamilzamettiniz!

SonraohocalardanbirksmMollaSaiddendersalmayagelirler.

BundansonraMustafaPaa, ahdettiimavzer tfeinihediyeedervenamazklmayabalar.

MollaSaid, ilimdekiemslsizharikaistidadderecesindevcutadagayet idmanlvekuvvetli idi. Gre tutmaktan pek holanrd. Medreselerde bulunan umum talebelerlegreirdi.Hibirisigretebileonumalpedemezdi.

Mustafa Paa ile birgn at yarna karlar. Fakat kast olarak Mustafa Paa gayetserkevetlimsizvehibinilmemibirathazrlanmasnemreder.MollaSaidebinmekiin verir. (Allahu lem, attan dp lmesini istemi.) On alt yanda bulunanMollaSaid, serke at biraz dolatrdktan sonra koturmay arzu eder. At, onun verdiiistikamettenkarakbakabiristikametedorukoar.Varkuvvetiyledurdurmakisterisede muvaffak olamaz. Nihayet ocuklarn bulunduu yere gider. Cezire aalarndanbirisinin olu yol stndeyken hayvan iki ayan kaldrp ocuun omuzlar arasnavuruncaocukyerederekhayvannayaklaraltndarpnmayabalar.Nihayetetraftanimdadaularlar.ocuuhareketsiz,lsretindegrnceMollaSaidildrmekisterler.Aann hizmetileri hanerlerini ekince, Molla Said hemen rovelverine el atar veadamlarahitaben:

Hakikate baklrsa, ocuu Allah ldrm. Zhire baklrsa, at ldrm. Sebebebaklrsa,KelMustafaldrm;nkbuatbanaoverdi.Durunuz,bengelipocuabakaym;lmsesonramuharebeedelim.diyerekattaninerekocuukucaklar.ocuktahareketgrmeyincesouksuyuniinebatrpkarr.ocukglerekgznaar.Bununzerinebtnahalimtehayyirkalrlar.

Bu acb vaka zerine birmddetCezirede kaldktan sonra, talebesiMolla Salih ilebedev Araplarn meskeni olan Biroya giderler. Orada biraz kalnca tekrar MustafaPaanneskisigibizulmebaladniitir,yannagiderveonanasihateder,tehditeder.Bir gn bir mnakaa arasnda Mustafa Paaya: Yine mi zulme baladn? Seni Haknamnaldreceim!tehdidindebulunur.Paannktibiortayaatlr.

OsradaMollaSaid,MustafaPaayzulmndendolayoktahkireder.

Paabutahkiretahammledemeyerek,ldrmekiinzerinehcumeder;fakatMranaalarzaptederler.NihayetMustafaPaannoluAbdlkerm,MollaSaideyaklaarak:Onunakidesiyanltr;ricaederim,imdilikburadanbakayereterifediniz.der.

Abdlkermin szn krmaz; yalnz olarak, bedevlerin meskeni olan Biro lne

doruhareketeder.Yoldabedevekiyalarnatesadfeder.BedevlerinsilhlarmzrakveMollaSaidinsilhmavzerolduundan,ekiyalaradorukurunatmayabalar,ekiyalarekilirler. Yoluna devam ederken ikinci eteye tesadf eder. Bu defa ekiyalar okolduundan etrafn evirirler. Kendisini ldrecekleri srada ilerinden birisi tanyarak:Ben bunu Mran airetinin iinde grdm. Bu mehur bir adamdr. deyince, derhalbedevler ekilerek kusurlarnn af buyrulmasn dilerler. Ve korkulu olan yerlerdekendilerinemuhafzlkyapmakistemilersede,MollaSaidreddedipyalnzolarakyolunadevameder.BirkagnsonraMardinegelir.Mardinulemsmuarazayakalkrlarsadamuvaffakolamazlar;evltlaryandaolangenSaiddeharikabirekildekiilmkudretigrncekendilerinestadkabulederler.

Bu esnada Mardine gelen iki talebeye tesadf etti. Bunlardan birisi, CemleddinEfganye mensup olup, dieri Tarikat- Snsiyeden idi. Bunlar vastasyla hemCemleddinEfganninmesleine,hemdeTarik-iSnsyeinlkpeydaetti.

MollaSaidokgenyataikensiyashayataatlr,vatanvemilletehizmetebalar.lkhayat-siyasiyesiMardindebalamtr.Bununzerinebirmutasarrfnpene-ikahryla,elleribal,muhafznezaretindeBitlisenefyedildi.Jandarmalarlayoldagiderkennamazvaktigelir.Namazklmakiin,kaytlarnalmasnjandarmalaraihtareder.Jandarmalarkabuletmeyince,demirkaytlarbirmendilgibiaaraknlerineatar.Jandarmalarbuhlikerametaddediphayretleriindekalrlar.Teslimiyetle,ricaveistirhamile:Bizimdiyekadarmuhafznzidik;bundansonrahizmetiniziz.derler.15(*)

Bitliste iken birgn kendilerine vali ile bir ksm memurlarn iki itikleri ihbarolununca,hiddetlenerek:Bitlisgibidindarbirmemlekettehkmetitemsiledenbirzatnirtikp ettii bu muameleyi kabul edemem. diyerek, iki meclisine gider. Evvel ikihakkndabirhadis-i erifokuduktansonrapekac szler syler.Valininvurdurmak iiniaretetmesiihtimalinebinaendebirelinirovelverininbulunduuyerdetutar.Fakatvalifevkalde mtehammil ve hamiyetli bir zat olduundan, katiyen ses karmaz. Oradanayrlncavalininyaveri,genSaide:Neyaptnz?Syledikleriniz, idamnzmciptir.der.

GenSaid:

dam hayalime gelmedi; hapis ve nefiy zannederdim. Her ne ise, bir mnkeri defetmekiinlrsemnezararvar?cevabndabulunur.

Oradanavdetindenbir-ikisaatsonra, ikipolisvastasylavalikendisini istetir.Valininodasna girerken, vali hrmet ve tzimle gen Saidi karlayarak elini pmek ister.ltifatlayergstererek:

Herkesinbirstadvardr.Sendebenimstadmsn.der.

GenSaid,ftratenbirkanunaltndayaamayveharektnntahditolunmasnsevmez,herhlinde,herhareketindegayetserbestolmasnarzuedervedaima:Benhrriyetveserbestiyetimihibirkeyfkanunlatahditettirmem.derdi.Bununiindirkiilkstanbulateriflerindeyineherkayttanuzakkalmakta sraretmivehayatnnbtnsafhalarndabu vaziyet mhede edilmitir. Ondaki bu serbestiyet ve hrriyet ak, hayatnnyarsndansonraAvrupadangelenmthibirdalletvezndkataarruzunakarkoymayvefelsefe-i tabiiyedendoandehetlibir istibdad-mutlaknhilf-Kurnprensiplerineboyunememeyi,onlara itaatetmemeyivehakikhrriyet-imeraolanslmhrriyetvemedeniyetealmayneticevermitir.

Molla Said, Bitliste iken on be-on alt yalarnda idi. Henz sinn-i bula vslolmutu.Ozamanakadarbtnmlmatsnuhatkablindenolduuiinuzunuzadyamtlaaya lzum grmezdi. Fakat o zaman sinn-i bla vsl olduundanm veyahutsiyasete kartndan m, her nedense eski snuhat yava yava kaybolmaya balad.Bunun zerine her trl fenne ait eserleri tetkike koyuldu. Bilhassa din-i slma vridolanekvephelerireddetmekiinMetliveMevkfnameserlerleulm-uliye( )(Sarf, Nahiv,Mantk vesire) ve liyeye ( ) (Tefsir ve lm-i Kelma) dair krk kadarkitabikisenezarfndahfzeyledi.Hatt,hergnokumakartyla,hfzettiikitaplarnaydabirkeredevrinemuvaffakoluyordu.MollaSaidinikimutezdhlivard:

Birincisi:Fikrininmnkeifbulunduuvakitlerkiherneelinealrsa,onuanlamamasmmkndeildi.

kincisi: Fikrinin mnkabz bulunduu vakitler ki; mtlaa deil konumaktan bileholanmazd.

MollaSaid,gndebir-ikiczokumaksretiyleKurnhfzabalad.Hergnikiczezber etmekle, Kurnn mhim bir ksmn hfzna ald, fakat iki snuhat ile tekmilimyesserolmad:

Birincisi:Kurnnoksratleokunmasbirhrmetsizlikolmasndiye.

kincisi:Kurnhakikininhfznndahaziyadelzumuvardiyekalbinegelmi.Onuniin,Kurnhakikininanahtarolacakvebehatakarmuhafazavemukabeleedecek,hikmetvefnn-uslmiyeyedairkrkrisaleyiikisenedehfznaald.Hergnbirparaezberdenokumaksretiyle,hepsiniaydaancakdevrediyordu.

Mirkatismindekikitab,hiyeveerholmaksznhfzetmeyebalad.Bilhareelinegeen mezkr kitabn hiye ve erhi ile kendi nokta-y nazarn karlatrm. Btnmeseleler muvfk olup ancak kelime tevafuk etmemi; bu tevcihleri de ulemnntahsininemazharolarakkabuledilmitir.

BirgnBitlismeyihinden eyhMehmedKfrevHazretlerinin kendilerine bedduaettiini birisi yalandan syler. Bunun zerine mrnileyhi ziyarete gider. eyh

Hazretleri,MollaSaide iltifat eder, teberrkenbir ders verir. teMollaSaidin en sonalddersbuolmutur.

Bir geceMollaSaid, ryasndaeyhMehmedKfrevHazretlerini grr.Kendisinehitaben:MollaSaid,gelbeniziyaretet,gideceim.demesizerinehemengider,ziyareteder.Veeyhinuupgittiinigrnceuyanr.Saatebakar,saatgeceninyedisidir.Tekraryatar.Sabahleyineyhinhanesindenmatemseslerininykseldiini iitir, orayagiderveeyhHazretleriningecesaatyedidevefatettiinihaberalr.Mahzunolarakgeriyedner.

17 16

Molla Said, arkn byk ulem ve meyihinden olan Seyyid NurMehmed, eyhAbdurrahman T, eyh Fehim ve eyh Mehmed Kfrev gibi zevt- liyenin herbirisinden ilim ve irfan hususunda ayr ayr derslere nail olduundan, onlar fevkaldeseverdi.UlemdaneyhEminEfendi,MollaFethullahveeyhFethullahEfendileredeziyademuhabbetivard.

Vandamrufulembulunmadndan,HasanPaanndavetizerineMollaSaidVanagitti.Vandaonbesenekalarak,airiniradiinaralarndaseyahatletedrisvetederrsvazifesiylehayatgeirdi.Vandabulunduumddet,valivememurnileihtiltederek,buasrdayalnzeskitarzdakilm-iKelmn,slmdinihakkndakiekvephelerinreddinekfiolmadnakanaathsletmivefnnuntahsilinelzumgrmtr.18(Hiye)

Bu kanaati hsl ettii o zamanda, ulm-u msbete denilen btn fenleri tetebbuabalayarakpekksabirzamandatarih,corafya,riyziyat,jeoloji,fizik,kimya,astronomi,felsefe gibi ilimlerin esaslarn elde etmitir. Bu ilimleri bir hocadan ders alarak deil,yalnz kendimtlaas sayesinde hakkyla anlamtr.Mesel bir corafyamuallimini mbahaseye girimeden evvel, yirmi drt saat ierisinde eline geirdii bir corafyakitabnhfzetmeksretiyleertesignVanValisimerhumTahirPaannkonandaonuilzameder.Veyineaynsrettebirmuarazaneticesinde,begnzarfndakimya-ygayr-iuzvyi (inorganik kimya) elde ederek, kimya muallimiyle muarazaya giriir ve onu dailzameder.tepekgenyandakimezkrharikuldeliklerevebahr-iummanhlindebirilmemlikiyetine ahit olan ehl-i ilim,Molla Saide Bedizzaman lkabn vermitir.Bedizzaman, Vanda bulunduu mddet zarfnda, o zamana kadar edindii fikir vemtlaalar ve ilm ve din tedris usllerini grmekle ve zamann ihtiyac- zarurlerininazar- itibara almakla kendisine mahsus bir usl- tedris cad eder. Bu da, hakik-idiniyeyi asrn fehmine uygun en yeni izah ve beyan tarzlaryla isbat etmek sretiyletalebelerinitenviretmektir.

Molla Said, Vanda bulunduu zamanlarda, baz hususlarda o havalinin ulemsnamuhalifbulunuyordu.19(Hiye)Buhususlarunlardr:

1 Katiyen hi kimseden hediye olarak para almamak vemaa bile kabul etmemek.Evet, hayatta hibir madd mlkiyeti olmayp, fakir ve kimsesiz ve daim nefiy ve

hapislerleokskntlvedehetlimusibetler ierisindeyaadhldekimsedenparavemukabelesizhediyealmad,bilmhedegrlmtr.

2Hibirlimdensulsormamak.Yirmisenezarfnda,daimaancaksorulanlaracevapvermiti.Buhusustakendileriderlerdiki:Benulemnnilminiinkretmem;binenaleyhkendilerindensulsormakfazladr.Benimilmimdenpheedenlervarsasorsunlar,onlaracevapvereyim.

3Yanndabulunantalebeleriniaynkendisigibizektvehediyealmaktanmenetmek.Onlar da yalnz rz-y ilh iin altrrd.Hatt ok zamanlar talebelerini kendi ieederdi.

4 Daima mcerred kalmak ve dnyada hibir eyle alka peyda etmemek. Bununiindirki:Btnmalmbirelimlekaldrpgtrebilmeliyim.demitir.Buhlinsebebisorulunca: Bir zaman gelecek, herkes benim hlime gpta edecektir. Sniyen, mal veservetbanalezzetvermiyor;dnyayaancakbirmisafirhanenazarylabakyorum.derdi.

Vanda bulunduu vakit, merhumVali Tahir Paa, Avrupa kitaplarn tetebbu ederekkendisinesuller tertipedipsorard.BunlarnhibirisinigrmediiveTrkeyideyenikonumayabaladhlde, cevabnda tereddt etmezdi.Birgnkitaplar grrveTahirPaann bunlardan sul tertip ettiini anlayarak az bir zamanda kitaplarn muhtevasneldeeder.

Ozamandaenbykgayevedncesi,MsrdakiCmiul-EzheremukabilBitlisveVandaMedresetz-Zehr ismindebirdarlfnnvcdagetirmekti.Bu teebbsnkuvvedenfiilekarmakniyetindeolupbunutasarlyordu.

Vanda yaz zamanlarn, Bit ve Beytebab namndaki yaylalarda geiriyordu.BirgnTahirPaaya,mezkr dalarn banda temmuzdabile buzbulunduunu syler.Tahir Paa itiraz eder ve: Temmuzda katiyen oralarda buz bulunmaz. iddiasndabulunur. Yaylada iken birgn bunu hatrlayarak Tahir Paaya yazd ilk Trkemektubundader:EyPaa!Bitbandabuztuttu.Grmediineyiinkretme.Hereyseninmlmatndamnhasrdeildir,vesselm!

MollaSaid, airetler arasndaolanherhangibir geimsizlii iitincehemenmdahaleederek, irad yoluyla her iki taraf da derhal bartrrd. Hatt hkmetin bilebartrmaktan ciz kald eker Aa ile Mran Reisi Mustafa Paay bartrd. VeMustafa Paaya: Daha tevbe etmedin mi? diye sorunca, Mustafa Paa da cevaben:Seyd!Nesylersenizsznzdenkmam.demitir.

MustafaPaa,atileparateberruetmekister.Bedizzamanreddederek:imdiyekadarkimsedenparaalmadmiitmedinizmi?Bhusussizingibizalimdennaslparaalrm?Vesizgalibatevbenizibozdunuz.utakdirdeCezireyeulaamazsnz.demitir.

VehakikatenCezireyeyetimedenyoldaldnhaberalr.

Bedizzaman,riyziyedeharikuldebirsrat-iintikalemlikidi.Herhangibirmklmeseleyi,zihnenhemenhllederdi.HattCebirMukabeleilmindebirrisaletelifetmiti.Tahir Paa nezdinde hesap meseleleri mnakaa mevzuu olduunda, hesaba dair hangimeselebahsedilse,bakalarveenmahirktiplerneticeyibulamadan,MollaSaidzihnenkaryordu.ok defalar byle yarlara giriir ve umumunda daima birinci gelirdi. Birdefasnda yle bir sul sordular: On bemslim, on be gayr-imslim farz edilerek,birbiri ardna dizilince bunlara yaplacak her kurada gayr-i mslime isabet etmesimatluptur.Nasltaksimedilir?

Bu sule cevaben: Bunlarn yz yirmi drt vaziyet-i muhtemelesi vardr. diyerekyapar.

Hemdeder:Bundandahamklndekendimicatederim.kibinbeyzvaziyet-imuhtemeleyegreyaparm.

kisaatzarfndayzadamdanelliadetgayr-imslimiovaziyettetaksimederkidaimakuray gayr-imslimedrr.Vehatt be yz gayr-imslimolmakla iki yz elli binvaziyet-i muhtemele zerine bir mesele kartt ve Tahir Paaya gstererek bir risaleeklindeyazd.20(Hiye-1)

Bedizzaman, Vanda bulunduu zamanlarda, Vali Tahir Paa ile baz gazetelerdenhavdis okurdu. Bilhassa slmiyeti alkadar eden hususlara dikkat ederdi. Vandakiikameti esnasnda, lem-i slmn vaziyetini bir derece renmi bulunuyordu. BirgnTahirPaabirgazetedeumthihaberionagstermiti.Haberuidi:

ngilizMeclis-iMebusnndaMstemlektNzr,elindeKurn-Kermigsterereksyledii bir nutukta: Bu Kurn, slmlarn elinde bulunduka biz onlara hkimolamayz. Ne yapp yapmalyz, bu Kurn onlarn elinden kaldrmalyz; yahutmslmanlarKurndansoutmalyz.diyehitabedebulunmu.

tebumthihaber,onda tarifin fevkindebir tesiruyandrmt. stidad imekgibialevli,duygularvebtnletifiuyankveilim,irfan,ihlscesaretveecaatgibiharikainyetveseciyeleremazharolanBedizzamann,buhavdiszerine:Kurnnsnmezve sndrlmezmnev bir gne hkmnde olduunu, ben dnyaya isbat edeceim vegstereceim.diyekuvvetlibirniyetruhundauyanrvebusiklealr.21(Hiye-2)

Bedizzaman,arkAnadoludaMedresetz-Zehrnamndabirdarlfnunamak,yaVanda veyahut daDiyarbakrda darlfnun derecesinde birmedrese tesisine almakiin stanbula geldi. stanbula geliini birmuharrir yle tasvir etmiti: arkn yalnkayalklarndan,biratepre-izek,stanbulfkndatuletti.

stanbula gelmeden evvel birgnTahir Paa: ark ulemsn ilzam ediyorsun, fakatstanbulagidipodenizdekibykbalklaradameydanokuyabilecekmisin?demiti.

stanbula gelir gelmez ulemy mnazaraya davet etti. Bunun zerine stanbuldaki

mehur limler grup grup ziyarete gelip suller soruyorlar ve o hepsinin de cevaplarnsahih olarak veriyordu. Bundan maksad, ark Anadoludaki ilim ve irfan faaliyetinenazar-dikkaticelbetmekti.YoksaMollaSaid,katiyenhodfuruluusevmezdi.Hertrlgsterivelyitenmberraolarakhareketederdi.lim,cesaret,hfzavezekitibarylapekharika idi.Aynderecede,belkidahaziyadeolarak,halisvemuhlis idi.Tasannuvetekellften katiyen holanmazd. stanbuldaki ikametghnn kapsnda yle bir levhaaslidi:Burada

ermklhlledilir,hersulecevapverilir;fakatsulsorulmaz.22(Hiye)

stanbuldagrupgrupgelenulemnnsullerinicevaplandryordu.Genyandabylebil-istisnabtnsullerecevapvermesivegayetmuknivebeli ifadeveharikahlvetavrlaryla, ehl-i ilmi hayranlkla takdire sevk ediyordu. Ve Bedizzaman unvannabihakkn lyk gryorlar ve bu fevkalde zat, bir ndire-i hilkat olarak tavsifediyorlard.

HattbuzamanlardaMsrCmiul-EzherniversitesireislerindenmehureyhBahtEfendistanbulabirseyahatiingeldiinde,Krdistannsarp,yalnkayalararasndangelerekstanbuldabulunanBedizzamanSaidNursyiilzamedemeyenstanbululems,eyhBahttenbugenhocann ilzamedilmesini isterler.eyhBahtdebu teklifikabulederek bir mnazara zemini arar. Ve bir namaz vakti Ayasofya Camiinden kpayhaneyeoturulduundabunufrsattelkkiedeneyhBahtEfendi,yanndaulemhazrbulunduu hlde Bedizzamana hitaben, yani, Avrupa ve Osmanllarhakkndanediyorsunuz,fikriniznedir?der.

eyh Baht Efendinin bu sulden maksad, Bedizzamann ek olmayan bir bahr-iummangibiilminiveatepre-izeksntecrbeetmekdeil,belki,zaman-istikbaleaitiddet-i ihatasnve idare-i lemdeki siyasetini anlamak idi.BunakarBedizzamannverdiicevapuoldu:

Yani,Avrupabirslmdevletinehmiledir,gnnbirindeonudouracak.OsmanllardaAvrupailehmiledir;odaonudouracak.

Bu cevaba kar eyh Baht Hazretleri: Bu genle mnazara edilmez. Ben de aynkanaatteyim. Fakat bu kadar veciz ve beline bir tarzda ifade etmek, ancakBedizzamanahastr.23(*)demitir.

Bedizzamann stanbulda hayat, bir derece siyasdir. Siyaset yoluyla slmiyetehizmet edilecek diye kanaat besliyordu. Siyas hayata karmas, slmiyete hizmetaknn bir neticesi idi.Daimahrriyet taraftar idi.Grdhakszlklardandolay JnTrklere daima muhalefette bulunarak: Siz dini incittiniz, gayretullaha dokundunuz,eriattezyifettiniz;neticesivahimolacaktr.diyeizhar-muhalefettenekinmiyordu.

Hrriyetten sonra mcahid arkadalaryla beraber ttihad- Muhammed (aleyhissaltvesselm) Cemiyetini kurmular, cemiyet pek ksa bir zamanda inkiafa balam, hattBedizzamann bir makalesiyle Adapazar ve zmit havalisinde elli bin kii cemiyetedahilolmutu.

Hrriyeti s-i tefsir etmemek vemertiyeti,mertiyet-imera olarak kabul etmeklzm geldiini ileri srerek bu hususta din gazetelerde makaleler nerediyor vehitabelerdebulunuyordu.Bumakalevehitabeleri,emslsizdenecekkadarbelivemukniidi.Ehl-iilimveehl-isiyaset,SaidNursninbuyazlarndanvederslerindenokistifadeetmilerdir.Ozamandaki intibah-millyi,AnadoluveAsyannsaadet-idnyeviyesininfecr-i sdk olarakmjde veriyor, fakat elden kamamas iin evmir-i eriyeyi abukimtisl etmenin zarur olduunu ileri sryordu. Eermertiyeti hrriyet-i eriye ilekabuletmezsekveyletatbikedilmezse,elimizdenkaacak,mstebidbir idareyeyeriniterk edecek. diye ihtar ediyordu. O nutuk ve makalelerden numne olarak cz birksmnburayadercediyoruz:

8 (Hiye) Molla Saidde kk yata grlen bu izzet, nefse muhabbetten gelmiyordu. Kader-i ilh, istikbalde il-ykelimetullahvazifesiniinyetiylevereceibirabdine,ovazifeyibihakknfsiinlzmolacakhasletlerdenbiriolanizzet-i ilmiyeyi vermiti.Molla Said, henz o zaman bununmahiyet ve hikmetini belki bilemiyordu; fakat zamangsterdi ki imdimuhteembir aamahiyetini alanRisale-iNurunmuazzamvegeni hizmetinin levzmatndanolanizzet-iilmiyeyi,Cenb-Hak,MollaSaidinruhunda,taozamankkbirekirdekolarakdercetmiti.

9(Hiye-1)Zektvesadakavemukabilsizhibireyalmadnnsebepvehikmeti,Risale-iNurdankinciMektupvesairrisalelerdebeyanedilmitir.Evet,MollaSaidinistikbaldeRisale-iNurlagreceihizmet-iimaniyeyikeml-iihlslafs ve bu hizmetinmeydana gelebilmesi iinuhrev hizmetinmukabilinde hibir ey talep etmemek olan kudsdsturunicmlbirfihristesi,dahakkyandaikenrahmet-iilhiyetarafndanruhundayerletirilmiti.

10 (Hiye-2)Tarihe-ihayatndayazlmam,oryadamazharolduubirhakikatisonradanyleanladkki:MollaSaid,Hazreti Peygamberden ilim talebinde bulunmasna karlk Hazreti Resl-i Ekrem (aleyhissalt vesselm),mmetinden sul sormamak artyla ilm-i Kurnn tlim edileceini tebir etmiler. Aynen bu hakikat hayatndatezahretmi;dahasabvetindeikenbirallme-iasrolaraktannmvekatiyenkimseyesulsormam,fakatsorulanbtnsulleremutlakacevapvermitir.

11 (Hiye)YirmisenedetelifitamamlananveyzotuzkitaptanmteekkilRisale-iNuradleserleriyleilm-ikelmsahasndabir tecedddyaptgrlmtr.Evet,kendisi,onbe sene tahsili lzmgelen ilmiaydaeldeetmesi,gayb bir iarettir ki: Bir zamangelecek, onbe senedeil, bir senebile ilm-i imandersini alacakmedreseler elegemeyecek. te o zamanda mtklara on be senelik dersi on be haftada ellere verebilecek Kurn bir tefsirkacakveSaidonunhizmetindebulunacak.Evet,tamzuhurettiveaynengrld.Risale-iNur,otuzsenelikmthibirzamandagizlidinsizveifsadkomitelerininhcumlarnaramenimanhakikatleridersleriniyzbinlernshalarylaher tarafta nerettiler ve binler kalemlerin gayretleriyle matbaalara ihtiya brakmadan Kurnn bu yeni dersleriyayld,milyonlarcainsannimanlarnntakviyesinevesileoldu.AnadoludakiRisale-iNurunfaaliyeti,imanhizmetivemkulyksekdersleri,herkesinnazar-dikkatinicelbetti;mahkemelervetetkikleryoluylaCenb-Hak,Nurlar,ehl-i siyasetvehkmetedeokutturdu;vemekteplilerarasndayayld;gen slmve iman fedakrlaroald;vebununbykbirneticesiolarak,kfr-mutlaknvedalletinhcumunlendi,geriekildi.Yeryerbtnvatandadinlehindecereyanlarbalad.zn-iilhilelem-islmveinsaniyetedomayabalayanslmsaadetinfecr-isdkngsterdi.ElhamdlillhiRabbil-lemn

12phelibrak,phevermeyenebak!(Bkz.:Buhr,buy3;Tirmiz,kymet60;AhmedbniHanbel,el-Msned3/153)

13O,Ceml-Cevmikitabnntamamnbirhaftadahfzetmitir.

14(Hiye)1935teEskiehirArCezaMahkemesindeCumhuriyethakkndafikrinnedir?sulinecevaben,Eskiehir

MahkemeReisindenbaka,dahasizlerdnyayagelmedenbenimdindarbircumhuriyetiolduumuelinizdekitarihe-ihayatmisbateder.diyerekyukardazikredilenkarncahdisesinianlatrveyleder:Hulefa-yRidnherbirihemhalife,hemreis-i cumhur idi.Sddk-Ekber,Aere-iMbeereyeveSahabe-iKiramaelbette reis-i cumhurhkmndeidi.Fakatmanaszisimveresimdeil,belkihakikat-iadaletivehrriyet-ieriyeyitayanmana-ydindarcumhuriyetinreisleriidiler.

15(*)BirgnBedizzamanasoruldu:Kaydnaslatn?Dedi:Bendebilmem.Fakat,olsaolsanamaznkerametidir.

16BizAllahaidizvevaktigeldiindeelbetteOnadneceiz.(Bakarasresi,2/156)

17Allahnrahmetizerineolsun,mn.

18 (Hiye) Bedizzamann ok gen yandaki bu vukufiyeti, onun istikbaldeki ok muazzam hizmet-i Kurniye veslmiyesi iin hazrlanmasn temin etmitir. Bu kanaatini o zaman izhar ettiinden, otuz-krk sene sonra, lm-iKelmdabirtecedddyapanRisale-iNurKlliyatnntelifineCenb-Hakmuvaffakeylemitir.

19(Hiye)Aynvaziyet,seksensenelikhayatndadadevametmitir.

20(Hiye-1)MaatteessforisaleVandabiryangndayanmtr.

21 (Hiye-2) Said Nurs, altm be sene evvel Vanda Vali Tahir Paann yannda iken okuduu bir gazetede, ngilizMstemlektNzrnnngilizMeclis-iMebusanndaelindeKurngstererek:BuKurnMslmanlarnelindekaldkabizonlarahakikhkimolamayz.YaKurnortadankaldrmalyz,veyaonlarKurndansoutmalyz.sz zerine, ruhunda bir feveran ve nihayetsiz bir gayret uyanr. Kurnn birmucize olduunu isbat ederek hertarafa neretmek ve kfirleri tam susturmak ister, buna kat karar verir. Vanda bulunduu on be sene mddetierisindehfznaaldseksendenziyadekitabezberedevrettiigibi,lem-islmnhl-ihazrdadurumuhakkndadagereklihertrlmlmateldeeder.

NazirsizbirallmeolanBedizzaman,dahagenyandagrnenmstesnazekveilmindendeanlaldgibi,sairemsllerifevkinde,kendisineayrcahikmet-iKurniyetlimedilmiti.Kendisi,asr-hzrnihtiyacnkarlayacak,zamann ilm ve edeb seviyesinin fevkinde btn dnyaya Kurnn mucize olduunu isbat ve herkesi iknaedebilecekbirkabiliyet,metanet,emelvefedakrlktayordu.Birbudaytanesikadaramekirdeindendagibibiraacn zuhuru,kudret-i ilhiyeyi akagsterdiigibimaddhibir kuvvete sahipolmayan,bilkismazlumvebirnevi elleri, kollar bal bir vaziyette Bedizzamann ekirdek-misal hayat ve hizmetiyle tarihin en dehetli birdevrinde hem Anadolu, hem lem-i slm, hem dnyann eksersine de maddeten tesir edecek ve zihniyetlerinideitirecekmnev,kllvecihanmlbirinkiafnzuhuru,aynenbirkudret-imutlakaveistihdam-ilhvesevk-irabbnileolduuaklavekalbegrnmektedir.

Filhakika,bireserindetahdis-inimetsretindehizmet-iimaniyeyeaitinyet-iilhiyedenbahsederkenyleder:EskiHarb-iUmumdevedahaevvellerindebirvka-ysdkadagryorumki:AraratDadenilenmehurArDannaltndaym.Birdenodamthiinfilketti;dalargibiparalardnyannhertarafnadatt.Odehetiindebaktmkimerhumvalidemyanmdadr.Dedim:

Ana,korkma.Cenb-Hakknemridir.OhemRahmdir,hemHakmdir.

Birdenohletteikenbaktmki,mhimbirzatbanamiranediyorki:

cz-Kurnbeyanet!

Uyandm, anladm ki bir byk infilk olacak. O infilk ve inklptan sonra Kurn etrafndaki surlar krlacak.Dorudan doruyaKurn kendi kendinimdafaa edecek.VeKurna hcum edilecek. cz onun elik bir zrholacak.Veuicznbirnevini,uzamandaizharnahaddiminfevkindeolarakbenimgibibiradamnamzetolacakvenamzetolduumuanladm.

22(Hiye)Buradaunuilvetenbeyanetmekicapederki:SaidNursninhayatnnsonotuz-krksenesinde,din-islmave Kurna hizmet cihetinde fevkalde bir rahmet ve inyetle Risale-i Nur ihsan edildiinden ve lemml birmnev cihad- diniye ve hizmet-iKurniyede bulunduundan anlalm ve sonra kendileri de birmnev ihtarlakaleme almlardr ki onun hayat bir intizam dairesinde geiyordu.Yani, ileridemhim bir hizmet-iKurniyedebulunacaiin,Cenb-Hakohizmet-iKurniyeyezeminhazrlamakhikmetiyleSaidifevkalhadartlarierisindeve fevkalde inyet altnda harika bir zek ve deha ile mcehhez olarak istihdam ve istiml ediyordu. Onun iinTarihe-iHayatnbandabeyanedildii vecihle, onunhayatve ahvlinebunokta-ynazarlabakmak lzmdr.Vehatta kendisi Hrriyetten evvel birok talebelerine, dostlarna: Bir nur gryorum, istikbale byk mitlerlebakyorum. diye, ehemmiyetli bir Kurn hizmetinin vuku bulacan haber veriyordu. Bir hiss-i kablelvuku ile

Risale-iNurun imdikimnev hizmet-iKurniye ve imaniyesini, o zamanlar siyaset leminde olacak zannedip,btnkuvvetiylestanbuldasiyasetidine,Kurnaletederekalyordu.

23(*)NitekimBedizzamanndediigibi;ihbratnikikutbudatahakkuketmi,bir-ikisenesonraMertiyetdevrindeeir-i slmiyeyemuhalifokdt-ecnebiyeyiahzetmekvegittikeTrkiyedeyerletirmek;veimdiAvrupadaKurnaveslmiyetekargsterilenhsn-alkavebilhassabahtiyarAlmanmilletindefevcfevcslmiyetikabuletmekgibihdiseler,oihbartamamylatasdiketmilerdir.

[BedizzamanSaidNursniniln-hrriyetinncgnndeirticalensylediivesonraSelnikteHrriyetMeydanndatekrarettiiveozamanngazetelerininnerettiklerinutkununsretidir.]

HrriyeteHitapEyhrriyet-ier!ylemthivefakatgzelvemjdelibirsadailearyorsunki,

benim gibi bir bedevyi tabakat- gaflet altnda yatmken uyandryorsun. Senolmasaydn,benveumummillet,zindan-esarettekalacaktk.Senimr-ebediletebirediyorum.

Eeraynl-hayateriatmenba-hayatyapsanveocennettenevnemabulsan;bumillet-i mazlmenin de eski zamana nisbeten bin derece terakki edeceini mjdeveriyorum.

Eer hakkyla seni rehber etse ve arz- ahs ve fikr-i intikam ile sizi lekedaretmezse

YRab!Nesaadetlibirkymetvenegzelbirhairki, 24hakikatininkkbirmisalinibuzamanbizetasvirediyor.yleki:

AsyannveRumelininkelerindemedfunolanmedeniyet-ikadmehayatabalam;menfaatini mazarrat- umumiyede arayan ve istibdad arzu edenler 25 demeyebaladlar.

Yeni Hkmet-i Mertamz mucize gibi doduu iin inallah bir seneye kadar,26 srrna mazhar olacaz. Mtevekkilne, sabrne tuttuumuz otuz sene

Ramazan- sktun sevabdr ki azapsz cennet-i terakki ve medeniyet kaplarn bizeamtr.Hkimiyet-imilliyenin beraat-i istihlli olan kanun-u er, hzin-i cennet gibibiziduhledavetediyor.

Eymazlmihvn-vatan!Gidelimdhilolalm!

Birincikaps,eriatdairesindeittihad-kulb;

kincisi,muhabbet-imilliye;

ncs,maarif;

Drdncs,say-iinsan;

Beincisi,terk-isefahettir.tekilerinisizinzihninizehavaleediyorum

Sakn ey ihvn- vatan! Sefahetlerle ve dinde lbaliliklerle tekrar ldrmeyiniz. Vebtn efkr- fsideye ve ahlk- rezleye ve desis-i eytaniyeye ve tabasbusata kar;eriat-garrzerinemessesolankanun-uesasAzrailhkmnegeti,onlarsusturdu.

Sakn ey ihvn- vatan! srafat ve hilf- eriat ve leziz-i nmera ile tekrar ihya

etmeyiniz!Demekimdiyekadarmezarda idik,ryorduk.imdibu ittihad-milletvemertiyetilerahm-imderegetik;nevnemabulacaz.

Yz bu ka