téarmaí tagartha: an cúigiú glao ar thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · coimisiún gach...

34
1 Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh Tionscnaimh Gníomhaíochtaí Nuálacha Uirbeacha 16/09/2019 – 12/12/2019

Upload: others

Post on 06-Mar-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

1

Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le

haghaidh

Tionscnaimh Gníomhaíochtaí Nuálacha

Uirbeacha

16/09/2019 – 12/12/2019

Page 2: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

2

Clár Ábhar

1 Réamhrá .......................................................................................................................................... 3

2 Údaráis incháilithe – Cé a fhéadfaidh iarratas a dhéanamh ........................................................... 4

2.1 An chéad chatagóir: ................................................................................................................ 5

2.2 An dara catagóir ...................................................................................................................... 7

2.3 Ceanglais choiteanna d’údaráis uirbeacha incháilithe ............................................................ 9

3 Clúdach téamach le haghaidh an chúigiú Glao ar Thograí ............................................................ 10

3.1 CAIGHDEÁN AN AEIR ............................................................................................................. 11

3.2 GEILLEAGAR CIORCLACH ....................................................................................................... 15

3.3 CULTÚR AGUS OIDHREACHT CHULTÚRTHA .......................................................................... 17

3.4 ATHRÚ DÉIMEIGRAFACH ....................................................................................................... 20

4 Prionsabal Cistiúcháin ................................................................................................................... 23

5 Giniúint agus forbairt tionscadail .................................................................................................. 24

5.1 Comhpháirtíocht le haghaidh GníomhaíochtaI Nuálacha Uirbeacha ................................... 24

5.2 Gníomhaíochtaí Tionscadail .................................................................................................. 26

5.3 Línte buiséid agus costais incháilithe .................................................................................... 27

5.4 Breithnithe breise: soláthar poiblí, iniúchadh agus Státchabhair ......................................... 27

6 An próiseas iarratais ...................................................................................................................... 29

7 An próiseas roghnúcháin ............................................................................................................... 30

7.1 Seiceáil Incháilitheachta ........................................................................................................ 30

7.2 Measúnacht straitéiseach ..................................................................................................... 32

7.3 Measúnacht oibríochtúil ....................................................................................................... 33

7.4 An córas scórála don mheasúnacht ...................................................................................... 33

8 Conas cúnamh a fháil .................................................................................................................... 34

9 Dátaí tábhachtacha ....................................................................................................................... 34

Page 3: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

3

1 Réamhrá

Mar a luaitear in Airteagal 8 den Rialachán maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa1(CFRE),

féadfaidh CFRE tacaíocht a thabhairt do ghníomhaíochtaí nuálacha i réimse na forbraíochta uirbí

inbhuanaithe. Sa chreat seo, sheol an Coimisiún Eorpach an Tionscnamh Gníomhaíochtaí Nuálacha

Uirbeacha, is é sinGníomhaíochtaí Nuálacha Uirbeacha (UIA), d’fhonn aithint agus tástáil a dhéanamh

ar réitigh nua lena dtugtar aghaidh ar shaincheisteanna a bhaineann le forbraíocht uirbeach

inbhuanaithe agus lena mbaineann ábharthacht ag leibhéal an Aontais.

Is é príomhaidhm an Tionscnaimh UIA, dá bhrí sin, ná spás agus acmhainní a chur ar fáil d’údaráis

uirbeacha ar fud na hEorpa le gur féidir leo tástáil a dhéanamh ar smaointe dána neamhchruthaithe

lena dtugtar aghaidh ar dhúshláin idircheangailte agus a thástáil conas a fhreagraíonn siad do

chastacht an fhíorshaoil. Nuálach, ar ardchaighdeán, deartha agus curtha chun feidhme le

rannpháirtíocht phríomh-gheallsealbhóirí, dírithe ar thorthaí agus inaistrithe a bheidh na tionscadail

a dtabharfar tacaíocht dóibh.

Ba chóir go dtapódh údaráis uirbeacha an deis atá á tairiscint ag an Tionscnamh UIA chun bogadh ó

“ghnáth-thionscnaimh” (a d’fhéadfaí bheith maoinithe ag foinsí “traidisiúnta” maoinithe, lena n-

áirítear cláir phríomhshrutha CFRE) agus na rioscaí a ghlacadh chucu féín chun smaointe

uaillmhianacha agus cruthaitheacha a fhíoradh ina bhfréamhshamhlacha ar féidir iad a thástáil i

bhfíor-shuímh uirbeacha. Lena chur ar bhealach eile, féadfaidh an UIA tacaíocht a thabhairt do

thionscadail phíolóta a mbaineann riosca rómhór leo le go maoineofaí iad ag foinsí traidisiúnta

maoinithe, ar choinníoll go bhfuil siad thar a bheith nuálach agus turgnamhach.

Is ionann agus thart ar EUR 372 milliún buiséad CFRE atá ag an Tionscnamh UIA.

Roghnófar tionscadail UIA trí Ghlaonna ar Thograí ar ábhar amháin nó níos mó a mholfaidh an

Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú EUR 5

mhilliún ar a mhéad é a fháil. Ba cheart an tionscadal a chur chun feidhme laistigh d’uastréimhse 3

bliana2. Níl aon íosmhéid sheasta i bhfeidhm maidir le buiséid tionscadail UIA. D’fhéadfadh gurbh ísle

an dóchúlacht go roghnófaí tionscadail bheaga (i.e. tionscadail ina n-iarrtar níos lú ná EUR 1 mhilliún

1Rialachán (AE) maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa Uimh 1301/2013: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/GA/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1301&from=EN. 2I gcásanna eisceachtúla agus ina bhfuil údar maith leo féadfar tionscadail a fhadú ar feadh 1 bhliain ar a mhéad (féach Treoir UIA le haghaidh tuilleadh eolais).

Page 4: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

4

ó CFRE) mar gurbh fhéidir go mbeadh sé doiligh dóibh a thaispeáint gur leor scála na ngníomhaíochtaí

chun tátail fhiúntacha a chruthú. D’fhéadfadh, áfach, tionscadail a bhfuil costais shuntasacha

infheistíochta ag baint leo bheith ábalta a thaispeáint gur fhóir na costais don chuspóir agus gur

caitheadh an t-airgead go cuí.

Ionstraim de chuid an Aontais EorpaighChoimisiúin is ea an Tionscnamh UIA agus is í Ard-

Stiúrthóireacht an Bheartais Réigiúnaigh agus Uirbigh de chuid an Choimisiúin Eorpaigh a bhainistíonn

í faoi bhainistíocht indíreach. D’ainmnigh an Coimisiún Région Hauts-de-France3 mar Eintiteas a

gCuirfear Cúram Air (EE) chun an Tionscnamh a chur chun feidhme. Bunaíodh Rúnaíocht Bhuan chun

an Tionscnamh a bhainistiú4.

Leis na Téarmaí Tagartha seo, tá an tEintiteas a gCuirfear Cúram Air ag iarraidh ar údaráis incháilithe

tograí tionscadail a chur isteach faoi chuimsiú an chúigiú Glao ar Thograí. Leithdháiltear buiséad

táscach EUR 50 milliún le haghaidh an Ghlao ar Thograí seo.

Leagtar amach sa doiciméad seo an riachtanas agus an próiseas atá le leanúint don gcúigiú Glao ar

Thograí. Ba cheart é a léamh i gcomhar le Treoir an Tionscnaimh UIA agus leis an treoir don Fhoirm

Iarratais, atá le fáil ar shuíomh Gréasáin an Tionscnaimh UIA agus é seo nuashonraithe sa chreat don

gcúigiú Glao ar Thograí.

2 Údaráis incháilithe – Cé a fhéadfaidh iarratas a dhéanamh

Deimhnítear le hAirteagal 2 den Rialachán maidir le Gníomhaíochtaí Nuálacha Uirbeacha go

bhféadfaidh na húdaráis seo a leanas iarratas a dhéanamh ar thacaíocht chun tabhairt faoi

thionscadail UIA:

An chéad chatagóir: Aon údarás uirbeach de chuid aonad riaracháin áitiúil atá sainmhínithe, de

réir an mhéid uirbithe atá ann, mar chathair, mar bhaile nó mar bhruachbhaile agus ina gcónaíonn

50 000 áitritheoir ar a laghad.

An dara catagóir: Aon chomhlachas nó aon ghrúpa d’údaráis uirbeacha de chuid aonaid riaracháin

áitiúil atá sainithe de réir an mhéid uirbithe atá iontu, mar chathair, mar bhaile nó mar

bhruachbhaile agus a bhfuil ar a laghad 50 000 áitritheoir mar dhaonra iomlán acu; féadfaidh go

3Roimhe seo Région Nord-Pas de Calais 4Féadfar teacht ar eolas agus sonraí teagmhála a bhaineann leis an Rúnaíocht Bhuan anseo ag:: http://www.uia-initiative.eu/en/about-us/meet-team.

Page 5: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

5

n-áirítear leo sin comhlachais trasteorann nó grúpaí trasteorann agus comhlachais nó grúpaí i

réigiúin dhifriúla agus/nó i mBallstáit dhifriúla.

Is iad Údaráis uirbeacha incháilithe amháin, de réir mar a shainítear iad in Airteagal 2 den Ghníomh

Tarmligthe, is féidir Foirm Iarratais a chur isteach sa chreat do Ghlao ar Thograí UIA.

Tá an sainmhíniú ar Aonaid Riaracháin Áitiúil (LAUs) mar aon leis an aicmiú de réir an leibhéil5 uirbithe

agus na figiúirí ar líon na n-áitritheoirí bunaithe ar eolas atá curtha ar fáil sa Tábla Comhghaoil UIA“EU-

28-LAU-2018-NUTS-2016-FR&PT_POP2017” (2018)6. Ainneoin gur scaoil Eurostat tábla comhghaoil

níos déanaí, ní áirítear ann eolas do Bhallstáit uile an AE: is sa tábla Comhghaoil UIA “EU-28-LAU-

2018-NUTS-2016-FR&PT_POP2017” (2018) amháin a áirítear é Is é sin an fáth a mbainfidh Rúnaíocht

Bhuan an UIA leas as an tábla seo mar an príomhdhoiciméad tagartha don Seiceáil Incháilitheachta.

Moltar d’iarratasóirí tagairt a dhéanamh don Tábla Comhghaoil seo chun a n-incháilitheacht a

dheimhniú agus chun eolas a chur ar fáil faoi na hAonaid Riaracháin Áitiúil atá san áireamh ina

theorainneacha riaracháin agus faoi na figiúirí maidir le líon na n-áitritheoirí iontu. Mar sin féin, i gcás

athrú suntasach ar staid incháilitheachta an iarratasóra a bheith á thaispeáint i dtáblaí Eurostat nó

figiúirí nua is déanaí ó institiúidí staidrimh náisiúnta (m.sh. meastar anois gur ceantar uirbeach é LAU

a measadh a bheith uirbeach anois de réir an mhéid uirbithe), moltar go láidir don iarratasóir

teagmháil a dhéanamh leis an Rúnaíocht Bhuan sula ndéantar an aighneacht chun athsheiceáil a

dhéanamh ar a staid incháilitheachta.

Tugtar faisnéis bhreise ar incháilitheacht na n-údarás uirbeach sna hailt seo a leanas.

2.1 An chéad chatagóir:

Bardais/comhairlí cathrach a bhfuil a dteorainneacha riaracháin ag luí le LAU amháin. Sa chás seo

is mar chathair, bhaile agus bhruachbhaile a aicmeofar an t-aonad riaracháin áitiúil de réir an

mhéid uirbithe atá ann (cód 1 agus/nó 2 sa Tábla Comhghaoil – faoin gcolún Méid a Uirbithe) agus

ina gcónaíonn 50 000 áitritheoir ar a laghad

5 Tá an sainmhíniú ar Aonaid Riaracháin Áitiúil agus ar an gcéim uirbithe ar fáil anseo:

http://ec.europa.eu/eurostat/web/nuts/local-administrative-units ; http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:Degree_of_urbanisation. 6Féadtar tábla Comhghaoil UIA “EU-28-LAU-2018-NUTS-2016-FR&PT_POP2017” (2018) a íoslódáil ón leathanach Glao faoi seach ar shuíomh gréasáin UIA. Tabhair faoi deara, le do thoil, gur cruthaíodh an tábla seo go

sonrach le haghaidh Ghlao 5, bunaithe ar an bhfaisnéis i dtábla Comhghaoil Eurostat “LAU – NUTS 2016, AE-28 agus CSTE / Tíortha is Iarrthóirí atá ar fáil” (2018) agus tábla Comhghaoil Eurostat “LAU – NUTS 2016, AE-28 agus CSTE / Tíortha is Iarrthóirí atá ar fáil” (2017). Mar gheall air seo, tabhair faoi deara le do thoil go bhfuil dhá tháb sa scarbhileog i gcás FR agus PT, agus don chuid eile de na Ballstáit déantar an fhaisnéis a chomhdhlúthú in aon táb amháin in aghaidh na tíre.

Page 6: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

6

Bardais/comhairlí cathrach a bhfuil roinnt LAUs laistigh dá dteorainneacha riaracháin. Is amhlaidh

an cás do roinnt bardas/comhairle cathrach sa Phortaingéil, sa Ríocht Aontaithe, in Éirinn, sa

Ghréig, i Málta agus sa Laitivia, áiteanna nach bhfreagraíonn sainmhíniú Eurostat ar aonad

riaracháin áitiúil do bhardas/chomhairle cathrach ach go bhfreagraíonn sé d’aonaid infrea-

bhardais (paróistí) nó d’aonaid staitistiúla (toghbhardaí). Sa chás seo, beidh an bardas/comhairle

cathrach incháilitheach má bhíonn 50 000 áitritheoir mar dhaonra iomlán aige agus má bhíonn

tromlach na n-áitritheoirí (níos mó ná 50%) ina gcónaí in aonad riaracháin áitiúil atá sainmhínithe

mar chathair, mar bhaile nó mar bhruachbhaile, de réir na céime uirbithe (cód 1 agus/nó 2 sa Tábla

Comhghaoil – faoin gcolún Céim Uirbithe)

Ceirtleáin eagraithe ar comhlachas/grúpa d’údaráis uirbeacha iad a chomhlíonann na critéir seo a

leanas:

- Go bhfuil siad aitheanta go hoifigiúil ag an dlí náisiúnta mar leibhéal de rialtas áitiúil (nach

ionann é agus an leibhéal réigiúnach agus an leibhéal áitiúil) agus a bhfuil sé de dhualgas

ar bhardais/chomhairlí cathrach bheith nasctha leis an eagraíocht fhorbhardasach (mar

sin de, ní áirítear sa chatagóir seo comhlachais a thagann le chéile ar bhonn deonach, ar

chúis faoi leith agus/nó ar feadh tréimhse teoranta)

- Go bhfuil sé le bheith comhdhéanta de bhardais/chomhairlí cathrach amháin (mar sin de,

sa chatagóir seo ní áirítear comhlachais a bhfuil institiúidí eile rannpháirteach iontu, ar

nós ollscoileanna, comhlachais tráchtála, etc.)

- Go bhfuil inniúlachtaí sonracha acu, arna socrú ag an dlí náisiúnta, arna thairmligean ag

na bardais lena mbaineann réimsí beartas atá ábhartha don tionscadal UIA. Iarrtar ar

chomhlachais tagairt chruinn a dhéanamh don chreat náisiúnta dlí. Beidh inniúlachtaí

eisiacha ag na ceirtleán eagraithe maidir le dearadh agus cur i bhfeidhm i réimsí beartas

ábhartha don tionscadal UIA

- Go mbeidh struchtúr polaitiúil faoi leith acu (agus ionadaíocht indíreach ann de na bardais

a bhaineann leo) chomh maith le struchtúr riaracháin (sainfhoireann)

Seo a leanas samplaí de cheirtleáin eagraithe i gcreat an Tionscnaimh UIA:

- An Fhrainc: Métropoles, Communautés Urbaines, Communautés d’Agglomération and

Communautés de Communes, Etablissements Publics Territoriaux

- An Iodáil: Città Metropolitane agus Unione di Comuni

- An Ghearmáin: Landkreis

Page 7: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

7

- An Spáinn: Mancomunidades agus Area Metropolitana Barcelona

- An Ríocht Aontaithe: Comhúdaráis

- An Phortaingéil: Comunidades Intermunicipais (CIMs)

Grúpáil Eorpach um Chomhar Críochach (EGTC) a bhfuil a gcomhpháirtíochtaí déanta suas d’údaráis

uirbeacha amháin (mar atá sainmhínithe thuas) agus a bhfuil saininniúlachtaí acu le haghaidh dearadh

beartas agus cur chun feidhme ábhartha don Ghlao UIA agus measfar mar cheirtleáin eagraithe iad

agus mar sin de féadfaidh siad iarratas a chur isteach i gcreat Ghlaonna do Thograí UIA mar Phríomh-

Údaráis nó mar Údaráis Uirbeacha Ghaolmhara. Ní mheasfar EGTCanna a bhfuil eagraíochtaí eile san

áireamh ina gcomhpháirtíochtaí (e.g. Ballstáit, údaráis réigiúnacha, comhlachais, ollscoileanna, etc.)

mar cheirtleáin eagraithe agus nó fhéadfaidh siad iarratas a chur isteach mar Phríomhúdarás nó mar

Údarás Uirbeach Gaolmhar ach féadfaidh siad a bheith ina bPáirtnéirí Soláthair i dtogra arna chur

isteach ag údarás incháilithe uirbeach. 7

I gcreat an Tionscnaimh UIA, meastar ceirtleáin eagraithe mar aonad uirbeach aonair a dhéanann

ionadaíocht thar ceann na mbardas/na gcomhairlí cathrach ar fad a bhaineann leis. Is mar gheall air

seo a léireofar togra tionscadail a chuireann ceirtleán eagraithe isteach mar Phríomhúdarás Uirbeach.

Chun incháilitheacht na gceirtleán eagraithe a dheimhniú, déanfaidh an Rúnaíocht Bhuan seiceáil go

bhfuil líon iomlán na n-áitritheoirí ar a laghad 50 000 agus go bhfuil tromlach (os cionn 50%) na n-

áitritheoirí ina gcónaí sna hAonaid Riaracháin Áitiúil a luaitear leis an gceirtleán atá aicmithe mar

chathracha, mar bhailte nó mar bhruachbhailte de réir an mhéid uirbithe atá ann.

2.2 An dara catagóir

Ní féidir le comhlachas ar bith d’údaráis uirbeacha (comhlachais náisiúnta/reigiúnacha d’údaráis

áitiúla, comhaontuithe críche, ceantair forbraíochta, etc.) ná le húdaráis aonair uirbeacha nach bhfuil

comhaontuithe comhair foirmiúla acu ach atá toilteanach cur isteach ar chreat an Tionscnaimh UIA i

gcomhpháirt lena chéile, cur isteach air mar údarás uirbeach aonair.

7Le haghaidh sonraí a fháil ar róil agus ar fhreagrachtaí na bPríomhúdarás Uirbeach agus na nÚdarás Gaolmhar Uirbeach agus

na bPairtnéirí Soláthair féadfaidh na hiarratasóirí tagairt a dhéanamh d’alt 5.1 de na Téarmaí Tagartha chomh maith le halt

2.1 de Threoir an UIA.

Page 8: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

8

Aithneoidh siad Príomhúdarás Uirbeach (MUA) i measc na mbardas/gcomhairlí cathrach lena

mbaineann siad agus ainmneoidh siad na cinn eile mar Údaráis Ghaolmhara Uirbeacha (AUA).

Chun bheith incháilithe, aithneofar na húdaráis uirbeacha ar fad lena mbaineann (Príomhúdaráis agus

Údaráis Ghaolmhara) mar LAUs agus beidh siad aicmithe mar chathracha, mar bhailte nó mar

bhruachbhailte, de réir an mhéid uirbithe atá ann. I gcás údarás áitiúil a bhfuil níos mó ná aon LAU

amháin i gceist sna teorainneacha riaracháin acu, is ionann na rialacha a bhaineann leis an sainmhíniú

maidir leis an gcéim uirbithe a gcuirtear síos orthu thuas sa rannán seo.

Ní gá an gaol idir na MUAs agus na AUAs bheith foirmiúil an tráth a chuirtear an Fhoirm Iarratais

isteach. Sa chás go gceadaítear an togra agus go dtacaítear leis, soláthróidh PS an UIA an MUA le

teimpléad de Chomhaontú Páirtnéireachta a shíneoidh na páirtnéirí ar fad lena mbaineann

(Príomhúdaráis Ghaolmhara Uirbeacha agus Údaráis Ghaolmhara Uirbeacha agus Páirtnéirí Soláthair)

le linn na míonna tosaigh den chéim chur chun feidhme.

Léirítear in eispéiris roimhe seo go dtéann tionscadail aonair a sholáthraíonn comhlachais nó grúpaí

de chathracha nach bhfuil stádas mar cheirtleán eagraithe acu, a chuimsíonn níos mó ná 3 údarás

uirbeacha (Príomhúdaráis Uirbeacha agus Údaráis Ghaolmhara Uirbeacha) agus nach bhfuil tadhlach

ó thaobh críche de, i mbaol comhleanúnachas a chailleadh agus go mbeidh deacrachtaí acu maidir le

torthaí fiúntacha a sholáthar. Mar sin, moltar gur cheart do chomhlachais agus/nó do ghrúpaí

d’údaráis uirbeacha (nach bhfuil stádas mar cheirtleán eagraithe acu) ar mian leo iarratas a dhéanamh

bheith tadhlach ó thaobh críche de agus féachaint le líon na nÚdarás Uirbeach Gaolmhar lena

mbaineann a theorannú.

Nota bene: Ní féidir páirt a ghlacadh ach amháin i gcreat an chúigiú Glao ar Thograí atá ann faoi láthair

agus i gcomhair amháinu tograí a thugann aghaidh ar an ábhar “Athrú Déimeagrafach”, ar údaráis

uirbeacha a aithníonn EUROSTAT mar LAUanna ach atá aicmithe mar thíortha tuaithe de réir a leibhéal

uirbithe mar Údaráis Uirbeacha Chomhlachaithe (AUAs). ) amháin. Is é atá i gceist leis seo naisc

uirbeacha-tuaithe a chothú, rud atá ábhartha go háirithe don ábhar seo. Lena chinntiú go n-urramófar

go hiomlán na ceanglais atá leagtha síos san Acht Tarmligthe, ní féidir LAUs atá aicmithe mar cheantair

thuaithe de réir a leibhéal uirbithe a léiriú mar MUAs (agus mar sin ní féidir leo tograí tionscadail a

chur isteach) agus ní féidir a gcuid áitritheoirí a chur san áireamh chun teacht ar thairseach íosta de

50.000 áitritheoir. Áiritheoidh an MUA an tairseach íosta áitritheoirí agus sa deireadh thiar, déanfaidh

Page 9: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

9

na AUAs eile atá aicmithe ag Eurostat mar chathracha, bailte agus / nó bruachbhailte de réir a leibhéal

uirbithe.

2.3 Ceanglais choiteanna d’údaráis uirbeacha incháilithe

Chomh maith leis na prionsabail atá leagtha amach thuas, baineann na prionsabail seo a leanas le gach

údarás uirbeach incháilithe i gcreat an Tionscnaimh UIA:

Tá na húdaráis uirbeacha ar fad lonnaithe i mBallstát an AE

Ní fhéadfaidh ach údaráis uirbeacha incháilithe, de réir mar a shainítear iad thuas, foirm

iarratais a chur isteach i gcreat Ghlaonna ar Thograí UIA. Dearbhófar neamh-incháilithe Foirm

Iarratais a chuireann Páirtnéir Soláthair isteach.

Féadfar údaráis uirbeacha (mar a shainmhínítear thuas) bheith liostaithe i dtogra tionscadail

amháin mar Phríomhúdarás agus/ nó mar Údaráis Ghaolmhara Uirbeacha. Coinnítear go

leithleasach catagóir na bPáirtnéirí Soláthair d’institiúidí agus/nó eagraíochtaí nach n-

aithnítear mar údaráis uirbeacha i gcreat an Tionscnaimh UIA

Féadfaidh údarás uirbeach nó le ceirtleán eagraithe baint a bheith aige i dtogra tionscadail

amháin i gcreat gach Glao ar Thograí (fiú má chuirtear na tograí tionscadail seo isteach faoi

ábhair éagsúla sa Ghlao ar Thograí céanna). Baineann an riail seo leis na AUAs chomh maith

(ní fhéadfaidh bardas baint a bheith aige ach le haon togra tionscadail amháin más MUA é nó

más AUA é).

Ní féidir le húdaráis uirbeacha ar tugadh tacaíocht dóibh cheana féin i dtionscadal de chuid an

Tionscnaimh UIA i gcreat Glao ar Thograí roimhe seo Foirm Iarratais nua a chur isteach ar an

ábhar céanna le linn fhad iomlán an Tionscnaimh.

Ní áirítear gníomhaireachtaí agus cuideachtaí (e.g. i réimse bainistíochta fuinnimh/dramhaíola, na

forbartha eacnamaíochta, cur chun cinn na turasóireachta, etc.) atá ar lánúinéireacht nó ar

pháirtúinéireacht ag an mbardas/gcomhairle contae mar LAUs agus ní feidir dá réir iad a aithint mar

údaráis uirbeacha incháilithe. Mar sin féin, féadfaidh na húdaráis seo baint a bheith acu sa

pháirtnéireacht mar Pháirtnéirí Soláthair (féadfar breis faisnéise a fháil ar róil agus ar fhreagrachtaí na

bPáirtnéirí Soláthair in alt 5.1 de na Téarmaí Tagartha atá ann faoi láthair agus i rannán 2.1 de Threoir

an UIA)

Page 10: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

10

Mar atá luaite in altanna roimhe seo, bainfidh PS an UIA leas as an scarbhileog tábla Comhghaoil UIA

“EU-28-LAU-2018-NUTS-2016-FR&PT_POP2017” (2018) mar an phríomhfhoinse thagartha, chun

deimhniú a dhéanamh de go gcomhlíontar leis na critéir incháilithe. Moltar go mór do na hiarratasóirí

an scarbhileog a sheiceáil agus féinmheasúnú incháilitheachta a dhéanamh sula gcomhlánaítear an

Fhoirm Iarratais.

Moltar go mór d’iarratasóirí teagmháil a dhéanamh le PS an UIA i gcás go bhfuil bearnaí,

neamhréireachtaí, nó amhrais maidir le léirmhíniú na sonraí a áirítear sa tábla sula ndéantar an Fhoirm

Iarratais a chomhlánú agus a chur isteach.

Le linn na seiceála incháilitheachta, i gcásanna ina bhfuil éiginnteacht maidir le stádas iarratasóra mar

iarrthóir incháilithe, déanfaidh PS an UIA teagmháil le gach páirtnéir ábhartha, Eurostat san áireamh,

leis an incháilitheacht a dheimhniú.

3 Clúdach téamach le haghaidh an chúigiú Glao ar Thograí

Chinn an Coimisiún na hábhair ar féidir le hÚdaráis Uirbeacha aghaidh a thabhairt orthu tríd an

Tionscnamh UIA a chur ar chomhréim leis na hábhair sin a shainítear i gcreat Chlár Oibre Uirbeach an

AE. Ina theannta sin, d'fhéadfadh an Coimisiún Eorpach “topaicí trasghearrthacha” mar a thugtar

orthu nach bhfuil mar chuid de liosta topaicí an Chláir Oibre Uirbigh a mholadh ach tagairt a dhéanamh

do phríomhdhúshláin uirbeacha (m.sh. Athrú déimeagrafach).Go sonrach, is ar líon áirithe ábhar a

dhíreofar i ngach Glao ar Thograí UIA.

Le haghaidh an chúigiú Glao ar Thograí, féadfaidh iarratasóirí tograí tionscadail a chur isteach lena

dtugtar aghaidh ar na hábhair seo a leanas:

Caighdeán an aeir

An geilleagar ciorclach

Cultúr agus oidhreacht chultúrtha

An t-athrú déimeagrafach

Údaráis uirbeacha atá ag cur isteach sa chreat Ghlao ar Thograí UIA iarrtar orthu gan ach ceann amháin

de na hábhair a bheartaítear a roghnú. Tá an fhéidearthacht ag iarratasóirí, áfach, ceann de na hábhair

a mholtar a roghnú. Ba cheart, áfach, cur chuige comhtháite a fhorbairt chun dul i ngleic ar dhóigh

Page 11: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

11

éifeachtach leis na dúshláin a aithnítear ann. Tá deis ag iarratasóirí cur síos a dhéanamh ar na nascana

agus ar na seachtrachtaí a bhaineann le hábhair agus le réimsí eile beartas.

Mar a luadh, is mian leis an gCoimisiún go mbeartófar tograí tionscadail lena dtabharfar réitigh atá

cruthaitheach, nuálach agus buanfasach chun aghaidh a thabhairt ar na dúshláin éagsúla a aithnítear.

Ós rud é go mbeidh UIA ina shaotharlann le haghaidh smaointe nua, is é aidhm an Choimisiúin tástáil

núíosach a spreagadh a bhaineann leas as taithí i ndisciplíní éagsúla. Dá bhrí sin, sheachain an

Coimisiún an iomarca saintreoracha a thabhairt maidir le cur síos a dhéanamh ar na cineálacha

tionscadail a bhfuil sé ag súil lena mbeartú.

Maidir le tacú le Cuspóirí Téamacha agus le Tosaíochtaí Infheistíochta an CFRE, is gá go mbreathnaítear

ar an tionscadal foriomlán mar thionscadal a thacaíonn le Cuspóirí Téamacha agus le Tosaíochtaí

Infheistíochta an CFRE. Mar sin féin, beifear in ann tacú le tionscadail UIA a chuidíonn le Cuspóirí

Téamacha 8-10 a chur i gcrích (i.e. na cinn sin is mó atá dírithe ar chúrsaí sóisialta) a fhad is:

Gur féidir a mheas go ndéanann an tionscadal foriomlán rannchuidiú éifeachtach maidir leis

na cuspóirí téamacha agus na tosaíochtaí infheistíochta de chuid CFRE; agus

Nach bhfuil an tionscadal dírithe go rómhór ar ghníomhaíocht a thagann faoi chuimsiú CSE de

ghnáth.

Cuimhnigh air, i bpróiseas roghnaithe agus chur chun feidhme tograí tionscadail, go bhfuil ríthabhacht

ag baint le comhlántacht agus sineirgí le cláir eile maoinithe an Aontais, chomh maith le tionscadail a

dtacaítear leo. Déanfaidh Coiste Roghnúcháin an UIA iarracht dúbailt ar bith a sheachaint agus iad ag

déanamh cinntí ar na tionscadail a dtabharfar tacaíocht dóibh.

Sna rannáin seo a leanas tá cur síos mionsonraithe ar na 4 hábhar sa chúigiú Glao ar Thograí UIA.

3.1 CAIGHDEÁN AN AEIR

Sainmhíniú agus comhthéacs foriomlán na dtopaicí

In ainneoin an dul chun cinn suntasach atá déanta le roinnt blianta anuas, tá an t-aerthruailliú

comhthimpeallach fós ar an gcéad chúis comhshaoil um bhás luath san AE, nó bíonn fós thart ar 390

000 bás luath gach bliain san AE de dheasca ardleibhéal cáithníní míne, dé-oscaíde nítrigine agus ózóin.

Leanann an t-aerthruailliú de bheith ag déanamh dochair d’éiceachórais toisc go bhfuil níos mó ná

leath de chríoch an AE nochtaithe do ródheascadh nítrigine (eotrófú) agus tiúchain ózóin. Bíonn

Page 12: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

12

tionchar diúltach aige seo ar bhithéagsúlacht, laghdaíonn sé táirgeacht na mbarr agus cruthaíonn sé

damáiste ábhartha eile.

Díríonn beartas comhshaoil an AE ar chreat beartais um aer glan a fhorbairt agus a chur chun feidhme

a athneartaíonn beartais náisiúnta, réigiúnacha agus áitiúla sna gnéithe sin a bhaineann le fadhbanna

cháilíocht an aeir nach féidir le Ballstáit a láimhseáil go héifeachtach nó go héifeachtúil leo féin. Tá sé

mar aidhm ag beartais an AE freisin oibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais a chur chun feidhme i réimse

an truaillithe aeir agus saoránaigh acu mar phríomhghníomhaithe, chun ceanglais maidir le cosaint an

chomhshaoil a dhearadh agus a chur chun feidhme agus a chomhtháthú i dtionscal, i dtógáil, i

bpleanáil agus i ndearadh uirbeach, mar shampla, earnálacha fuinnimh, iompair, feirmeoireachta uirbí

agus talmhaíochta.

Féadtar teacht ar fhigiúirí a léiríonn tábhacht an aerthruaillithe chomhthimpeallaighanseo.

Ábharthacht agus ról na n-údarás uirbeach

Is iad na húdaráis uirbeacha is fearr atá in ann bearta áitiúla a chur chun feidhme a rachaidh chun

tairbhe do shláinte agus d’fholláine na saoránach agus don chomhshaol, mar go bhfuil siad eolach ar

an staid áitiúil agus go rialaíonn siad raon ionstraimí amhail pleanáil agus dearadh uirbeach,

bainistíocht bonneagair/tráchta, ceadanna tithíochta, iarfheistiú comharsanachta agus athúsáid

oiriúnaitheach foirgnimh, polasaí páirceála etc., a ligeann dóibh réitigh nuálacha a stiúradh agus a chur

chun cinn. Go ginearálta beidh siad i gceannas ar bhuiséid áitiúla agus fostóidh siad na baill foirne a

mbeidh orthu tabhairt faoi aon chur chun feidhme, lena n-áirítear mar shampla bearta a ghlacadh nó

a fhorfheidhmiú i gcásanna a mbíonn toitcheo ann, nó pleananna fadtéarmacha maidir le caighdeán

an aeir a dhearadh agus a chur chun feidhme.

In go leor de na Ballstáit bíonn údaráis chathrach freagrach as pleananna oifigiúla um cháilíocht an

aeir a fhorbairt, a chur chun feidhme agus a mheas faoi Threoir 2008/50/CE nó le haghaidh pleananna

um cháilíocht aer na cathrach atá nasctha le pleananna oifigiúla réigiúnacha um cháilíocht an aeir faoi

Threoir 2008/50/CE. I gcás pleananna oifigiúla réigiúnacha um cháilíocht an aeir, is minic a bhíonn ról

an-mhór ag cathracha, mar is iondúil go bhfuil siad sin mar lárionad móra eacnamaíoch an réigiúin, le

dlús daonra, tráchta agus tionscail. De bhrí go seasann sáruithe PM agus NO2 in go leor cathracha i

gcuid mhór tíortha, in ainneoin pleananna gníomhaíochta um cháilíocht an aeir, leiríonn sé sin go

bhfuil gá le réitigh agus feabhsuithe nuálacha sa chur chuige: chuirfí fáilte mhór roimh léargas níos

fearr maidir le cén áit agus cén uair a d’fhéadfadh fadhbanna truaillithe aeir tarlú agus an dóigh ar

féidir le réitigh nuálaíocha cuidiú le cur le réitigh.

Page 13: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

13

Nodanna d’údaráis uirbeacha

Ba cheart béim a leagan ar an bhfíric gur féidir feabhas a chur ar cháilíocht an aeir uirbigh le

maireachtáil go folláin trí mhaolú a dhéanamh ar fhoinsí astaíochtaí ábhartha maidir le truailleáin aeir

nó a réamhtheachtaithe. Ní hamháin go mbíonn tionchar ag foinsí uirbeacha ar chaighdeán an aeir

uirbigh (i.e. trácht, téamh tí, foirgnimh atá inslithe go dona, tionscal) ach freisin ag foinsí atá suite

taobh amuigh den chathair. Tá caighdeán an aeir chúlra mar a thugtar air déanta suas de/faoi

thionchar astaíochtaí ó fhoinsí astaíochtaí neamhuirbeacha amhail talmhaíocht, loingseoireacht

(intíre), foinsí nádúrtha agus astaíochtaí i gceantair (uirbeacha ) i bhfad i gcéin. Chun cinntí a

dhéanamh ar an bhfoinse uirbeach is fearr (costas-éifeachtach) a bhféadfaí maolú a dhéanamh uirthi,

ní mór sonraí maithe ar na foinsí cúlra a bheith ann (a chinneann an dlús cúlra agus an méid a

chuireann an chathair í féin le trualliú an aeir). Ina theannta sin, ní bhíonn truailliú aeir i dtimpeallacht

uirbeach aonchineálach. Bíonn baill the in aon timpeallacht uirbeach, agus is féidir iad a nascadh le

foinsí éagsúla. D’fhéadfadh samhaltú ardtaifigh cabhrú leis na baill the sin a shainaithint agus

cheadódh sin bearta atá i bhfad níos beaichte agus níos éifeachtaí ó thaobh costais a oireann níos fearr

don mhicritimpeallacht sin.

Agus réitigh nuálacha á n-aithint, iarrtar ar údaráis uirbeacha ceachtanna a foghlaimíodh a thabhairt

faoi deara agus tógáil orthu mar a thuairiscítear iad i dtuarascálacha na Gníomhaireachta Eorpaí

Comhshaoil maidir le cur chun feidhme aeir i 12 chathair(gClár Tástála Feidhmithe Aeir, Cáilíocht aeir

uirbigh na hEorpa — athmheasúnú a dhéanamh ar dhúshláin cur chun feidhme i gcathracha), ó

thionscadail a rinneadh faoin LIFE nó faoi Horizon 2020 (Féach mar shampla an glao ar bhainistiú

dramhaíola uirbí 2015 chun na cathracha a athghiniúint ; agus na cláirgníomhaíochtaí trasearnálacha

le fócas ar chathracha cliste agus inbhuanaitheis deireanaí agus, nuair is cuí, nasc a dhéanamh le

gníomhaíochtaí atá ann cheana, mar shampla malartuithe faoinClár TAIEX Peer-2-Peer.

Gan bheith saintreorach maidir leis na cineálacha tionscadal a mbeifí ag súil leo, moltar do chathracha

machnamh faoi leith a dhéanamh ar na pointí agus ar na ceisteanna seo a leanas:

Comaitéireacht ghlan: réitigh nuálaacha shoghluaiseachta (e.g..Rialacháin Rochtana Feithiclí

Uirbeacha (UVARs) ar nós Criosanna íseal-Astaíochtaí agus/nó Muirearú ar Phlódú) chun

tionchar an tráchta comaitéara ó cheantair fho-uirbeacha agus ceantair eile mórthimpeall na

cathrach (lár) ar chaighdeán an aeir uirbigh a laghdú. D'fhéadfadh údaráis chathrach torthaí ó

thionscadail agus infheistíochtaí soghluaisteachta a chur i bhfeidhm go sonrach don dúshlán

a bhaineann le truailliú aeir ó thrácht comaitéara, réitigh nuálacha a thástáil agus a fheabhsú

chun an ráta glactha, glacadh leis an bpobal a fheabhsú agus tionchar a imirt ar thruailliú aeir.

Page 14: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

14

Príomhghné a bheadh ann ná an comhoibriú le húdaráis réigiúnacha agus bardais

chomharsanachta mar go dtosaíonn comaitéireacht go minic taobh amuigh de

theorainneacha na cathrach agus mar is minic a bhunaítear Pleananna Cáilíochta Aeir faoi

Threoir 2008/50/CE ag leibhéal réigiúnach.

Aer glan agus aeráid: Is iad na húdaráis chathrach is fearr chun sineirgí a uasmhéadú idir bearta

fuinnimh/aeráide agus caighdeán an aeir go háitiúil. D'fhéadfaidís, mar shampla,

modheolaíochtaí a thástáil chun cáilíocht an aeir a chomhtháthú ina straitéisí aeráide agus

fuinnimh, ar nós na bPleananna Gníomhaíochta um Fhuinneamh Inmharthana agus Aeráide

(SECAPs) faoi Chúnant na Méaraí, ag feabhsú an naisc le Pleananna Cáilíochta Aeir, mar a

forbraíodh faoi Threoracha maidir le Caighdeán an Aeir Chomhthimpeallaigh. Más cuí agus

agus nuair is cuí, d'fhéadfaí torthaí a roinnt i líonraí cathrach ábhartha.

Aer glan do chách: is féidir le saoránaigh a bheith níos leochailí maidir le truailliú aeir mar

gheall ar choinníollacha sláinte. Is féidir le truailliú aeir tionchar níos mó a imirt ar chodanna

de chathracha nach bhfuil go maith as, agus mar sin a gcónaitheoirí. D'fhéadfadh údaráis

uirbeacha gníomhaíochtaí nuálacha a thástáil ar shaincheisteanna amhail pleanáil uirbeach,

soghluaisteacht, fuinneamh agus faisnéis, chun díriú orthu chun laghdú a dhéanamh ar

neamhchosaint ar thruailliú aeir do ghrúpaí leochaileacha den sórt sin, mar shampla ag díriú

ar cheantair nach bhfuil go maith as le truailliú ard, agus/nó ar cheantair le háiseanna cúram

leanaí agus scoileanna, ospidéil agus/nó tithe do dhaoine scothaosta.

Eolaíocht shaoránach aeir ghlain: tomhais tháscacha maidir le cáilíocht an aeir a úsáid (e.g. trí

bhraiteoirí iontaofa ísealchostais a úsáid) chun na stáisiúin oifigiúla um mhonatóireacht ar

cháilíocht an aeir a chomhlánú. D'fhéadfadh údaráis uirbeacha, nuair is gá sin i dteannta le

páirtithe leasmhara ábhartha atá freagrach as monatóireacht a dhéanamh ar cháilíocht an aeir

agus as sláinte phoiblí, tástáil a dhéanamh ar eolaíocht shaoránach agus í a nascadh le huirlisí

forbartha chun sonraí a phróiseáil agus le cleachtais cháilithe atá ann cheana maidir le

monatóireacht ar chaighdeán an aeir, ag tógáil ar eispéiris le tionscadail ghaolmhara

(Tionscadal Ullmúhúcháin LIFE ar bhraiteoirí; Tionscadal Píolótach EP ar bhraiteoirí).

Cumarsáid maidir le haer glan: go minic, agus muinín ard pholaitiúil acu, tá údaráis áitiúla i

riocht maith le glacadh an phobail le bearta um chaighdeán an aeir ghlain a mhéadú, mar

shampla ag cinntiú agus ag léiriú tionchair dhearfacha shóisialta, sláinte agus folláine. Ba

cheart do thionscadail modhanna cur chuige nuálacha a thástáil a dhíríonn go cuí ar

phríomhchodanna den daonra áitiúil, mar shampla i scoileanna, san earnáil foirgníochta agus

sa phobal sláinte, chun saoránaigh a íogarú tuilleadh agus athrú iompraíochta agus cultúrtha

a spreagadh.

Page 15: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

15

Rialachas aeir ghlain: dea-chleachtais rialachais il-leibhéil agus ilrannacha. Braitheann

gníomhaíocht éifeachtach ar chaighdeán an aeir ar gach leibhéal rialachais, agus ah gach

leibhéal aonair ar chomhoibriú idir ranna atá in ann difear a dhéanamh do cháilíocht an aeir

(e.g. cóid maidir le pleanáil agus tógáil uirbeach, soghluaisteacht, cothabháil bóithre, glas

uirbeach, etc.). Ba cheart do thionscadail cur chuige nuálaíoch a dhearadh agus a thástáil i

leith polasaithe aeir ghlain thar leibhéil éagsúla rialachais, amhail leibhéal áitiúil, réigiúnach

agus náisiúnta, agus trasna ranna.

Ós rud é gurb é seo an dara huair a bhfuil Caighdeán an Aeir san áireamh i nGlao ar Thograí UIA,

mholfaimis go bhféachfadh iarratasóirí ar na tionscadail sin a ceadaíodh satríú Glao ar Thograí.

3.2 GEILLEAGAR CIORCLACH

Sainmhíniú agus comhthéacs foriomlán na dtopaicí

Maidir leis an aistriú chuig geilleagar ciorclach, ina bhfuil luach na dtáirgí, na n-ábhar agus na n-

acmhainní á gcothabháil sa gheilleagar chomh fada agus is féidir, agus ina bhfuil chéad ghlúin na

dramhaíola á híoslaghdú, istosaíocht de chuid an AE é. Tá uisce ar cheann de na príomhacmhainní sin

san aistriú agus tá fócas ar leith ar bhainistiú uisce ciorclach uirbeach.

Is é fuíolluisce an chatagóir dramhaíola is mó gan úsáid a bhaineann le geilleagar ciorclach.

D’fhéadfadh athúsáid uisce (mar shampla le haghaidh uisciú uirbeach) feabhas ach uisce a dheighilt ó

éilleáin cheimiceacha. Is tomhaltóirí suntasacha fuinnimh san Eoraip iad córais uisce agus fuíolluisce

(de réirTionscadal ENERWATER(H2020) úsáideann an 22 000 ionad cóireála fuíolluisce san Eoraip níos

mó ná 1% den tomhaltas leictreachais foriomlán san AE). Ghlac an Coimisiún Eorpach le togra i mí

Feabhra 2018 maidir le treoir athbhreithnithe maidir le huisce óil chun caighdeán an uisce óil a

fheabhsú agus chun rochtain agus faisnéis níos fearr a sholáthar do shaoránaigh. Cuideoidh sé le

tíortha an AE uisce óil a bhainistiú ar bhealach atá tíosach ar acmhainní agus inbhuanaithe chun úsáid

fuinnimh agus caillteanas neamhriachtanachuisce a laghdú. Cuideoidh sé freisin le laghdú a dhéanamh

ar líon na mbuidéal plaisteach tar éis muinín mhéadaithe in uisce buacaire, rochtain níos fearr agus

úsáid uisce óil a chur chun cinn. Ar aon dul le prionsabail cholún nua chearta sóisialta na hEorpa, tá

oibleagáid sa togra ar thíortha AE rochtain a fheabhsú ar uisce óil sábháilte do chách agus rochtain a

chinntiú do ghrúpaí leochaileacha agus imeallaithe.

Ag an am céanna, sheol an Coimisiún Eorpach meastóireacht ar an Treoir maidir le Fuíolluisce Uirbeach

agus é mar chuspóir aige na rudaí a d'oibrigh a aithint agus cad iad na príomhdhúshláin eile maidir le

fuíolluiscí uirbeacha a bhailiú agus a chóireáil uiscí.

Page 16: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

16

I measc na n-earnálacha iomadúla a bhfuil dúshláin shonracha rompu i gcomhthéacs an gheilleagair

ciorclaigh, tá céimeanna cinntitheacha á nglacadh ag an gCoimisiún Eorpach maidir le hathchúrsáil

earraí plaisteacha. I mí na Bealtaine 2018 moladh rialacha nua ar fud an AE chun díriú ar na 10 dtáirgí

plaisteacha aon úsáide is minice a fhaightear ar thránna agus ar fharraigí na hEorpa, chomh maith le

fearas iascaireachta atá caillte agus tréigthe, mar chuid de Straitéis Plaistigh na hEorpa chun dul i ngleic

le bruscar plaisteach fuíll agus díobhálach . Cuideoidh na bearta atá beartaithe le haistriú na hEorpa i

dtreo Geilleagair Chiorclaigh, agus le Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe agus

gealltanais aeráide an AE agus cuspóirí beartais thionsclaíoch a bhaint amach.

Ábharthacht agus ról na n-údarás uirbeach

Tá an-taithí ag údaráis uirbeacha maidir le bainistíocht dramhaíola a sholáthar mar sheirbhís leasa

ghinearálta. Is féidir le cathracha freisin an t-athrú a thiomáint i dtreo modhanna táirgthe agus

tomhaltais níos inbhuanaithe. Tá príomhról acu maidir le bruscar a throid agus méideanna de

dhramhaíl sholadach a laghdú sa chomhshaol lena n-áirítear sna haibhneacha agus ar deireadh ar

muir. Cuirfear oibleagáidí nua ar tháirgeoirí míreanna plaisteacha aon-úsáide i bhfeidhm sa Treoir

maidir le plaistigh aonúsáide sa todhchaí, lena n-áirítear an oibleagáid gníomhaíochtaí a mhaoiniú

chun bruscar a laghdú. Beidh cathracha sa líne thosaigh chun na riachtanais nua seo a chur chun

feidhme go nithiúil.

Is minic a bhíonn cathracha freagrach as bainistiú inbhuanaithe, éifeachtúil agus cothrom ar uisce

(soláthar uisce óil agus cóireáil fuíolluisce san áireamh). Bíonn tionchar dearfach ag dea-bhainistíocht

i líonraí agus i suiteálacha ar chostais chothabhála agus infheistíochtaí ag an leibhéal áitiúil. Ina

theannta sin, tá údaráis uirbeacha gar do shaoránaigh maidir le saincheisteanna inacmhainneachta.

Nodanna d’údaráis uirbeacha

Gan bheith saintreorach maidir leis na cineálacha tionscadal a mbeifí ag súil leo, moltar do chathracha

machnamh faoi leith a dhéanamh ar na pointí agus ar na ceisteanna seo a leanas:

Réitigh nuálacha chun plaistigh agus truailleáin eile a laghdú amhail cógaisíocht i ndramhaíl uirbeach

agus i sruthanna fuíolluisce uirbeacha, le fócas ar:

plaistigh aonúsáide (is minice a théann isteach sna haigéin mar a shonraítear sa Treoir maidir

le plaistigh aonúsáide);

bailiú bruscair phlaistigh, micrea-phlaistigh agus truailleáin eile ó uisce a ritheann chun srutha

agus forsceitheadh uisce stoirme;

Page 17: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

17

bailiú agus cóireáil ar leithligh fuíolluisce atá truaillithe ag cógaisíocht a chur chun cinn ag

gnáth-theophointí.

Réitigh nuálacha le haghaidh tuilleadh bainistíochta ciorclaí ar uisce uirbeach , lena n-áirítear:

gléasraí bailithe agus cóireála fuíolluisce a dhéanamh neodrach ó thaobh na haeráide de nó

deimhneach ó thaobh na haeráide de - ídiú fuinnimh / táirgeadh fuinnimh a laghdú;

an leas is fearr a bhaint as athúsáid fuíolluisce uirbigh;

éifeachtúlacht / laghdú níos fearr ar úsáid uisce, agus feabhas ar rochtain ar uisce agus ar

inacmhainneacht do na grúpaí leochaileacha agus imeallaithe.

Ós rud é gurb é seo an dara huair a bhfuil ábhar an Gheilleagair Chiorclaigh san áireamh i nGlao ar

Thograí UIA, mholfaimis go bhféachfadh iarratasóirí ar na tionscadail sin a ceadaíodh saDara Glao ar

Thograí.

3.3 CULTÚR AGUS OIDHREACHT CHULTÚRTHA

Sainmhíniú agus comhthéacs foriomlán na dtopaicí

Cultúr agusOidhreacht chultúrthalena n-áirítear Tionscail Chultúrtha agus Chruthaitheacha, is

sócmhainní ríthábhachtacha iad maidir le hiomaíochas réigiúnach agus comhtháthú sóisialta, agus iad

mar phríomhghnéithe d’ionannas cathracha agus réigiún. Ina theannta sin, bíonn tionchar suntasach

ag rannpháirtíocht chultúrtha ar chaighdeán maireachtála na n-áitritheoirí, ag cur lena bhfolláine agus

lena mbraistint chomhmhuintearais.

In ainneoin go meastar gurgné thábhachtach i straitéisí maidir le forbairt uirbeach agus réigiúnachiad

cultúr agus oidhreacht chultúrtha, ní bhaintear leas iomlán as a gcumas i gcónaí. Ar na cúiseanna tá

go gcloítear i gcónaí le cur chuige traidisiúnta ina ndíríonn infheistíochtaí sna hearnálacha sin go

hiomlán ar thacaíocht a thabhairt do tháirgeadh cultúrtha nó ar idirghabhálacha fisiceacha i láithreáin

oidhreachta nó i bhfoirgnimh. Cé go bhfuil na hinfheistíochtaí sin ríthábhachtach chun tacú le forbairt

luachanna cultúrtha agus/nó léirithe ealaíonta, agus chun oidhreacht chultúrtha luachmhar

inláimhsithe agus doláimhsithe na hEorpa a chur chun cinn do na glúine atá le teacht, tá sé

ríthábhachtachcuir chuige nuálachaa chur chun cinn, ag díriú ar inbhuanaitheacht na ngníomhaíochtaí

agus uasmhéadú a dhéanamh ar na tairbhí sóisialta agus eacnamaíocha ar na críocha agus ar na pobail.

Mar phrionsabail ghinearálta, ba cheart na hinfheistíochtaí seo a bheith bunaithe ar:

cuir chuige chomhtháite, trí úsáid níos fearr a bhaint as an bpoitéinseal atá ag an gcultúr agus

an oidhreacht chultúrtha chun sochair a ghiniúint saréimsí beartais éagsúla(i.e. taighde,

iompar, turasóireacht, fostaíocht, an comhshaol, fiontraíocht - Baineann cultúr agus

Page 18: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

18

oidhreacht chultúrtha leas as réimse beartas, clár agus maoiniú an AE, lena n-áirítearEoraip

na Cruthaitheachta, ach freisin Cistí Struchtúracha agus Infheistíochta na hEorpa, Horizon

2020, COSME, An Eoraip ar son na SaoránachnóIonstraimí cistithe i leith ghníomhaíocht

sheachtrach an AE.) agus i gcaighdeán idirghabhálacha uirbeacha;

cuir chuige atá dírithe ar dhaoine, idirghabhálacha a chur in oiriúint do riachtanais

éifeachtacha daoine agus pobal agus deis a thabhairt dóibh leas a bhaint as acmhainní

oidhreachta cultúir agus cultúrtha trícuir chuige rannpháirteacha i gcinnteoireacht, comh-

chruthú agus comh-chur chun feidhme;

samhlacha rialachais oscailte, réimse leathan gníomhaithe a fhostú sna hearnálacha poiblí,

neamhbhrabúis agus príobháideacha (go háirithe FBManna) a ligeann dóibh foirmeacha

nuálacha a ghiniúint chun cultúr agus oidhreacht chultúrtha a chistiú, sochair eacnamaíocha

nó shóisialta dhíreacha nó indíreacha.

Ábharthacht agus ról na n-údarás uirbeach

Is éard atá i gcathracha ná saotharlanna nuálaíochta bunaithe ar chultúr. Is féidir leo ról lárnach a

imirt, ag díriú a gcuid straitéisí chun cur ar chumas saoránach agus pobal leas a bhaint as acmhainní

cultúir agus oidhreachta dá dtodhchaí, agus gníomhú mar chatalaígh don speictream leathan páirtithe

leasmhara agus údarás lena mbaineann infheistíochtaí comhtháite. Is dóchúla go n-éireoidh le

hiarrachtaí forbartha comhtháite, bunaithe ar áiteanna a bheidh in oiriúint do choinníollacha áitiúla

chun torthaí a ghiniúint. Mar shampla, léiríodh gur féidir le cur chuige straitéiseach, fadtéarmach agus

rannpháirtíochta i leith an chultúir mar a éilíonn an lipéadPríomhchathair Chultúir na hEorpa,tairbhí

inbhuanaithe do chathracha agus réigiúina thabhairt.

Ní mór go léireodh cur chuige comhtháite den sórt sin riachtanais na gcónaitheoirí áitiúla thar aon rud

eile, d'fhonn a gcuidrochtain ar chultúr agus rannpháirtíocht anna éascú. Díríonn an coincheap

“rochtain” ar chur ar a gcumas a bheith in ann an tairiscint chultúrtha atá ar fáil a úsáid, trí “dhoirse a

oscailt” freisin do lucht spéise neamhthraidisiúnta ionas go mbeidh siad ábalta sult a bhaint as

tairiscintí cultúrtha nó láithreáin oidhreachta a raibh sé deacair teacht orthu roimhe seo mar gheall ar

shraith bacainní. Aithníonn an coincheap “rannpháirtíocht” (i gcinnteoireacht, sna próisis

chruthaitheacha, etc.) na cónaitheoirí mar idirghabhálaí gníomhach, ar chóir dul i gcomhairle leo – nó

ar chóir baint a bheith acu ar a laghad – maidir leis an tairiscint chultúrtha a phleanáil agus a chruthú.

D'fhonn tairbhí a chruthú ar an tsochaí, ba cheart go mbeadh gníomhaíochtaí agus tionscadail chomh

hoscailte agus chomh cuimsitheach agus is féidir, ag ligean do gach saoránach agus pobal dul i ngleic

leis na hacmhainní seo agus leas a bhaint astu. Ar an drochuair, léiríonn sonraí atá ar fáil maidir

Page 19: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

19

lerannpháirtíocht chultúrtha san AE nach nglacann mórán Eorpach, mar gheall ar roinntbacainní, páirt

i ngníomhaíochtaí cultúrtha ná cuairt a thabhairt ar shuímh chultúrtha.

AithníonnClár Oibre Nua na hEorpa maidir leis an gCultúr, a mhol an Coimisiún i mí na Bealtaine 2018,

go bhfuil scóip shoiléir ann chun rannpháirtíocht chultúrtha na nEorpach a mhéadú. Áiríodh

inrochtaineacht chultúrtha freisin i measc chuspóirí sonracha Bhliain Eorpach na hOidhreachta

Cultúrtha 2018. Ina theannta sin, deir oidhreacht pholaitiúil na Bliana, anCreat Gnímh na hEorpa

maidir leis an Oidhreacht Chultúrtha , gur dúshlán fós í rannpháirtíocht san oidhreacht chultúrtha a

spreagadh agus molann roinnt gníomhaíochtaí a dhíríonn go sonrach ar chathracha san AE, nó atá fós

ábhartha.

Nodanna d’údaráis uirbeacha

Laistigh de chomhthéacs na nGníomhaíochtaí Nuálacha Uirbí agus ag cur gníomhaíochtaí an Aontais

Eorpaigh san áireamh ina leith seo, tugtar cuireadh d'údaráis uirbeacha réitigh nuálacha

phobalbhunaithe a thástáil maidir le hinrochtaineacht agus rannpháirtíocht i gcultúr agus in

oidhreacht chultúrtha, ar féidir leo tionchar dearfach a imirt ar fhás agus poist, comhtháthú sóisialta

agus cuimsiú sóisialta.

Gan bheith saintreorach maidir leis na cineálacha tionscadal a mbeifí ag súil leo, moltar do chathracha

machnamh faoi leith a dhéanamh ar na pointí agus ar na ceisteanna seo a leanas:

Cuimsiú agus comhtháthú sóisialta a chur chun cinn trí rochtain agus rannpháirtíocht

fheabhsaithe ar sheirbhísí cultúrtha agus áineasa, go háirithe ar “thríú háiteanna” cultúrtha

(áiteanna fisiceacha a bhfuil tuiscint fhorleathan orthu inar féidir le daoine teagmháil a

dhéanamh lena chéile, idir ionaid chultúrtha nó iarsmalanna go hionaid áineasa, gairdíní

uirbeacha nó leabharlanna poiblí).

Samhlacha nuálacha rialachais agus bainistíochta rannpháirtíochta a shainaithint agus a chur

i bhfeidhm le haghaidh sócmhainní oidhreachta chultúrtha agus cultúir, mar shampla, ach ní

go heisiach, trí shineirgí a lorg idir beartais uirbeacha agus daonnachtaí digiteacha ar féidir leo

cur le próisis uirbeacha rannpháirtíochta atá dírithe ar chultúr (m.sh. féach anTionscadal

Eorpach CrossCult)

Feabhas a chur ar an oidhreacht nádúrtha, go háirithe i gceantair pheirea-uirbeacha agus in

ionaid stairiúla chun spásanna poiblí ardchaighdeáin a chruthú chun feabhas a chur ar

mhuintearas agus athléimneacht na gcathracha;

Page 20: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

20

Fostaíocht áitiúil a chur chun cinn trí shamhlacha gnó cultúir agus oidhreachta cultúrtha

inbhuanaithe bunaithe ar rannpháirtíocht geallsealbhóirí agus comhpháirtíochtaí nuálacha

poiblí-príobháideacha.

Samhlacha nuálacha a fhiosrú maidir le folláine shóisialta agus fhisiciúil a mhéadú trí rochtain

níos fearr ar chultúr agus oidhreacht chultúrtha agus rannpháirtíocht níos fearr iontu;

Straitéisí nua a shainaithint le haghaidh sreabha turasóireachta níos inbhuanaithe, ag baint

leasa as poitéinseal suíomhanna oidhreachta beaga/peirea-uirbeacha/tuaithe;

Idirphlé idirchultúrtha a chothú trí rochtain níos fearr agus rannpháirtíocht níos leithne sa

chultúr.

3.4 ATHRÚ DÉIMEIGRAFACH

Sainmhíniú foriomlán agus comhthéacs na dtopaicí

San AE, tá 43% den daonra ina gcónaí i réigiún NUTS 3 a chaill an daonra mar gheall ar laghdú nádúrtha

idir 2005 agus 2015. Os a choinne sin, tá beagnach aon trian de dhaonra an AE, 31%, ina gcónaí i réigiún

a chaill an daonra mar gheall ar imirce amach, i.e. níos mó daoine ag fágáil an réigiúin ná líon na

ndaoine a thagann isteach sa réigiún, idir 2005 agus 2015. Tharla na laghduithe ba mhó i réigiúin ina

raibh laghdú daonra nádúrtha agus imirce amach araon (féach le haghaidh tuilleadh sonraíAn tSeachtú

Tuarascáil ar Chomhtháthú Eacnamaíoch, Sóisialta agus Críochach). Os a choinne sin ar fad, tá fás

daonra tagtha ar phríomhréigiúin chathrach. Ag leibhéal na gcathracha, tá laghdú ag teacht ar dhaonra

in go leor cathracha nach príomhchathracha iad, cathracha beaga agus meánmhéide san AE le blianta

beaga anuas, i.e. cathracha crapthacha. Taispeánann an graf thíos an t-athrú sa daonra i gcathracha

an AE, mar atá sainithe ag EUROSTAT, sa tréimhse 2012-2017. Tá tionchar ag an bhfeiniméan ar an AE

i gcoitinne, agus ar thíortha áirithe in Oirthear na hEorpa agus san Eoraip Theas.

Page 21: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

21

Ábharthacht agus ról na n-údarás uirbeach

Cruthaíonn crapadh uirbeach dúshláin bhunúsacha do shochaithe uirbeacha, do phróisis phleanála

agus do struchtúir rialachais. Bíonn tionchar ag meath daonra ar bheagnach gach réimse den saol

uirbeach: gnó agus fostaíocht, tithíocht, bonneagar sóisialta (lena n-áirítear scoileanna) agus teicniúil,

airgeadas cathrach, comhtháthú sóisialta, deighilt etc. Eascraíonn neamhréir idir soláthar agus

éileamh ar struchtúir thógtha, spás uirbeach agus bonneagar.

Tá sé dúshlánach crapadh uirbeach a stiúradh nó a rialú mar gheall ar na coinníollacha a tháirgeann

sé, bíonn baol ann go mbeidh na socruithe rialachais éagobhsaí agus ilroinnte.

Page 22: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

22

Bíonn an-tionchar ag daonra atá ag dul in aois ar chathracha crapthacha, e.g. infhaighteacht seirbhísí

sóisialta agus sláinte, agus ag éabhlóid an mhargaidh saothair, e.g. lucht saothair gníomhach

crapthach. Bíonn tionchar láidir ag an dá thoradh seo ar fhorbairt eacnamaíoch inbhuanaithe. Chomh

maith leis sin, tá an fo-uirbiú nó an sraoilleáil uirbeach, áit a scaipeann an daonra ón gcroí-chathair i

dtreo suíomhanna níos imeallaí laistigh de na réigiúin cathrach i measc na gcúiseanna a bhaineann le

meath daonra. Ina theannta sin, cuireann sreabha imirce amach ó Bhallstáit an Láir, an Oirthir agus an

Deiscirt le crapadh na gcathracha agus an dídhaonraithe.

Ag aithint go raibh crapadh agus ag oiriúnú do choinníollacha eacnamaíocha agus déimeagrafacha,

d'fhéadfadh sé a bheith ina dheis ag údaráis uirbeacha rialachas áitiúil agus seirbhísí poiblí a nuachóiriú

agus beartais maidir le tógáil agus talamhúsáid phoiblí a atheagrú.

Nodanna d’údaráis uirbeacha

Iarrtar ar údaráis uirbeacha réitigh nuálacha a thástáil chun dul in oiriúint don meath déimeagrafach,

chun treochtaí déimeagrafacha a aisiompú agus chun gníomhaíochtaí eacnamaíocha ábhartha agus

cónaitheoirí a mhealladh le haghaidh forbairt uirbeach inbhuanaithe chun éifeachtaí maidir le meath

déimeagrafach a fhrithchothromú. Gan bheith saintreorach maidir leis na cineálacha tionscadal a

mbeifí ag súil leo, moltar do chathracha machnamh faoi leith a dhéanamh ar na pointí agus ar na

ceisteanna seo a leanas:

rochtain ar sheirbhísí sóisialta agus sláinte pobalbhunaithe, ag spreagadh rannpháirtíocht an

lucht saothair trí réitigh chúraim leanaí/daoine scothaosta, feabhas a chur ar cháilíocht na

beatha lena n-áirítear trí mhodhanna rannpháirtíochta le fócas ar idirphlé inscne agus

idirghlúine;

inrochtaineacht agus inbhuanaitheacht na seirbhísí bunúsacha poiblí;

atheagrú ar an mbonneagar agus na seirbhísí poiblí atá ann cheana;

atheagrú ar thalamhúsáid agus ar fhoirgnimh phoiblí;

forbairt na sochaí 5.0, e.g. úsáid róbataice agus na hintleachta saorga;

forbairt an "gheilleagair airgid";

an lucht saothair gníomhach a neartú tríd an duine áitiúil a choinneáil agus a athcháiliú agus

oibrithe gníomhacha a mhealladh;

fiontraíocht áitiúil a spreagadh, go háirithe don daonra óg;

cumas na n-institiúidí sa mhargadh saothair, saoráidí gairmoideachais agus oiliúna agus

foghlaim ar feadh an tsaoil a threisiú.

Page 23: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

23

I gcomhthráth le cathracha móra, d'fhéadfaí aird a dhíriú freisin ar chathracha níos lú agus

meánmhéide crapthacha. Má tá comhéadan uirbeach-tuaithe nó cur chuige limistéir feidhme de dhíth

ar réitigh nuálacha, beidh sé indéanta faoin ábhar seo aonaid riaracháin áitiúil a shainitear mar

cheantar tuaithe a chur san áireamh de réir a leibhéal uirbithe laistigh de chomhpháirtíocht

tionscadail. Mar sin féin, mar a shonraítear i gcuid 2.2 den doiciméad seo, “ní féidir LAUanna atá

aicmithe mar cheantair thuaithe de réir a leibhéal uirbithe a léiriú mar MUA (agus mar sin ní féidir leo

tograí tionscadail a chur isteach) agus ní féidir a n-áitritheoirí a chur san áireamh chun an tairseach

íosta de 50.000 áitritheoir a bhaint amach. Cinnteoidh an MUA an tairseach íosta áitritheoirí agus ar

deireadh thiar rangaíonn Eurostat na AUAs eile mar chathracha, bailte agus/nó bruachbhailte de réir

a leibhéal uirbithe. ”

Nuair a bheidh iarratas á dhéanamh ar an topaic seo, cuirfidh údaráis uirbeacha fianaise staitistiúil ar

fáil maidir le meath daonra, rud a thabharfadh údar le stádas na gcathracha crapthacha. Dá bhrí sin,

tabhair faoi deara, le do thoil, gur coinníoll bunriachtanach é an laghdú ar an daonra foriomlán

(coinníoll an chraptha) agus iarratas á chur isteach faoin topaic seo don chúigiú Glao ar thograí. Nuair

a léirítear an coinníoll seo, is féidir le cathracha tograí a chur isteach a thugann aghaidh ar

shaincheisteanna ar leith amhail "geilleagar airgid", daoine óga tallannacha a mhealladh, etc. I ngach

cás, ní athbhreithneofar an fhianaise ar choinníoll crapthach mar chuid den tseiceáil incháilitheachta

ach amháin le linn an Mheasúnaithe Straitéisigh agus measúnú á dhéanamh ar ábharthacht an

dúshláin áitiúil a dtabharfar aghaidh air. Dá bhrí sin, iarrtar ar iarratasóirí a réasúnaíocht/a gcosaint

maidir le meath daonra i gcuid C.1.1 “An príomhdhúshlán/na príomhdhúshláin a dtabharfar aghaidh

orthu” a sholáthar ón bhFoirm iarratais.

4 Prionsabal Cistiúcháin

Prionsabal na gcostas iomlán

Leanann an Tionscnamh UIA prionsabal na gcostas iomlán. Déanann CFRE tionscadal a chómhaoiniú

go suas le 80% de na costais incháilithe lena mbaineann. Is gá do gach comhpháirtí, a fhaigheann

airgead CFRE, ranníocaíocht phoiblí nó phríobháideach 20% ar a laghad a áirithiú lena bhuiséad a

chomhlíonadh, bíodh sin óna acmhainní féin nó ó fhoinsí eile. Féadfaidh ranníocaíocht an pháirtnéara

bheith i bhfoirm airgid agus/nó i gcomhchineál. Ba chóir a shonrú nach bhfuil obair dheonach gan pá

incháilitheach faoi rialacha incháilitheachta UIA agus gur chóir don fhoireann arna híoc a meas mar

ranníocaíocht airgid.

Page 24: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

24

Íocaíochtaí CFRE

Tá an scéim íocaíochta UIA bunaithe go príomha ar réamhíocaíochtaí ó CFRE8 agus tá sé bunaithe

freisin ar phrionsabal aisíocaíochta costas a tabhaíodh iarbhír (lena n-áirítear rátaí comhréidh):9

Déantar an chéad réamhíocaíocht ó CFRE, rud ar fiú 50% den deontas ó CFRE é, leis an bPríomh-

Údarás Uirbeach laistigh de 90 lá tar éis an Conradh Fóirdheontais a shíniú (agus den Chomhaontú

Comhpháirtíochta nuair is gá). Clúdaíonn an chéad réamhíocaíocht seo an chnapshuim ar chostais

ullmhúcháin (uasmhéid EUR 16 000 CFRE).

Déantar dara réamhíocaíocht ó CFRE, rud ar fiú 30% den deontas ó CFRE é, leis an bPríomh-Údarás

Uirbeach tar éis tuarascáil eatramhach ar dhul chun cinn, ina leagtar amach caiteachas iniúchta

an tionscadail, fíoraithe ag Rialtóir 1, a chur isteach agus a fhormheas. Ní mór don chaiteachas a

thuairiscítear bheith chomh hard le 70%, ar a laghad, den chéad tráthchuid réamh-mhaoinithe (i

gcomhréir le 35% de bhuiséad iomlán an tionscadail).

Déantar tríú híocaíocht ó CFRE i gcomhréir le 20% ar a mhéid de dheontas an CFRE (lúide na

cnapshuime tiomnaithe do chlabhsúr an tionscadail agus aistriú eolais) leis an bPríomh-Údarás

Uirbeach ar chur isteach agus fhormheas na tuarascála deiridh ar dhul chun cinn. Sa tuarascáil seo,

a chuirtear isteach tráth nach déanaí ná dáta deiridh an tionscadail, leagtar amach caiteachas

iniúchta an tionscadail freisin fíoraithe ag Rialtóir 1. Tá sé tábhachtach a mheabhrú nach bhfuil an

tríú híocaíocht bunaithe ar phrionsabal na réamhíocaíochta ach ar phrionsabal aisíocaíochta

costas a tabhaíodh agus a íocadh. Mar sin de, ní mór do chomhpháirtithe tionscadail réamh-

mhaoiniú a dhéanamh ar a gcaiteachas le linn na céime deiridh de chur chun feidhme an

tionscadail.

Déantar íocaíocht deiridh leis an bPríomh-Údarás Uirbeach tar éis an tuarascáil cháilíochtúil

deiridh a fhormheas (le cur isteach tráth nach déanaí ná bliain amháin tar éis dáta deiridh an

tionscadail). Is fiú, ar a mhéad, EUR 12 000 CFRE agus clúdaíonn sé céim chlabhsúir an tionscadail

agus aistriú eolais.

5 Giniúint agus forbairt tionscadail

5.1 Comhpháirtíocht le haghaidh GníomhaíochtaI Nuálacha Uirbeacha

Údaráis incháilithe uirbeacha amháin mar a shainítear in Airteagal 2 den Ghníomh Tarmligthe UIA, is

féidir Foirm Iarratais a chur isteach ar Ghlao ar Thograí UIA.

8Mar atá luaite sa Chomhaontú Tarmligthe sínithe ag Coimisiún na hEorpa agus Réigiún Hauts-de-France (ex-Réigiún Nord-Pas-de-Calais) sa bhliain 2015 9Idem

Page 25: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

25

Táthar ag súil, áfach, i gcreat an Tionscnaimh UIA, go mbunóidh Údaráis Uirbeacha comhpháirtíochtaí

láidre áitiúla ina mbeidh an meascán ceart de chomhpháirtithe comhlántacha. Is gá do gach

comhpháirtí bheith lonnaithe san AE. Is féidir le comhpháirtíocht do thionscadal UIA a bheith

comhdhéanta de MUA, AUAs agus comhpháirtithe seachadta. Ní cuid de chomhpháirtíocht an

tionscadail é an grúpa leathan geallsealbhóirí ach ba cheart baint a bheith acu sa tionscadal.

Príomh-Údarás Uirbeach (MUA): feidhmníonn an Tionscnamh UIA ar bhonn Údaráis Uirbigh,

atá freagrach as cur chun feidhme foriomlán agus bainistíocht fhoriomlán an tionscadail ar

fad. Síníonn an MUA an Conradh Fóirdheontais leis an Eintiteas a gCuirfear Cúram Air agus

faigheann sé sin an CFRE le dáileadh ar na comhpháirithe eile AUAs agus/nó comhpháirtithe

Soláthair) de réir na sainrólanna agus sainfhreagrachtaí (agus an bhuiséid lena mbaineann). I

gcás comhlachas agus grúpaí a aithnítear mar cheirteáin eagraithe, measfar an institiúid, lena

n-áirítear gach ceann de na húdaráis uirbeacha eile lena mbaineann, a bheith ar an Údarás

Uirbeach faoi chuimsiú an tionscadail UIA.

Údaráis Uirbeacha Ghaolmhara (AUAs): I gcás comhlachas d’údaráis uirbeacha

(náisiúnta/réigiúnacha nó údaráis uirbeacha, comhaontuithe nó comhlachais críche, ceantair

fhorbartha, etc.) le nó gan stádas dlíthiúil mar cheirtleán eagraithe acu, chomh maith le

húdaráis áitiúla aonair gan comhaontú foirmiúil comhoibrithe acu ach atá toilteanach

comhiarratas a chur isteach i gcreat an UIA, cuireadh sé siúd san Fhoirm Iarratais LAU amháin

mar MUA agus na LAUs eile mar AUAs. Beidh na AUAs freagrach as gníomhaíochtaí sonracha

a sholáthar agus as spriocanna inghnóthaithe gaolmhara/aschuir ghaolmhara a thairiscint. Is

ag AUAs a bheidh sciar de bhuiséad an tionscadail agus tabharfaidh siad tuairisc ar na costais

arna dtabhú chun na gníomhaíochtaí a soláthar. Cuirfear faisnéis mhionsonraithe faoi na AUAs

ar fáil (lena n-áirítear stádas dlíthiúil, taithí agus inniúlachtaí, daoine le teagmháil a dhéanamh

leo, etc.) san Fhoirm Iarratais.

Comhpháirtithe Soláthair (DPs): institiúidí, gníomhaireachtaí, eagraíochtaí, comhpháirtithe

earnála príobháidí agus comhlachais a mbeidh ról gníomhach acu i gcur chun feidhme an

tionscadail. Ba cheart go roghnódh Údaráis Uirbeacha a gComhpháirtithe Soláthair i ndáil le

prionsabail na trédhearcachta agus na córa comhionainne. Beidh siad freagrach as

gníomhaíochtaí sonracha a sholáthar agus as spriocanna inghnóthaithe gaolmhara/aschuir

ghaolmhara a thairiscint. Ba cheart a thabhairt faoi deara nach bhfuil ach eagraíochtaí a bhfuil

Page 26: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

26

pearsantacht dhlítheanach acu i dteideal páirt a ghlacadh sa tionscadal mar chomhpháirtithe

foirmiúla. Gnólachtaí comhairleachta a bhfuil sé mar phríomhchuspóir acu tionscadail

Eorpacha a fhorbairt agus a bhainistiú, níl siad i dteideal páirt a ghlacadh i dtionscadal mar

chomhpháirtithe foirmiúla. Gnólachtaí comhairleachta, a bhfuil sé mar phríomhchuspóir acu

tionscadail Eorpacha a fhorbairt agus a bhainistiú, níl siad i dteideal páirt a ghlacadh i

dtionscadal mar Chomhpháirtithe Soláthair.

Ba cheart do ghrúpa níos leithne geallsealbhóirí baint a bheith acu freisin le dearadh agus cur

chun feidhme an tionscadail. D’fhéadfaí institiúidí, gníomhaireachtaí, eagraíochtaí agus

comhlachais a chuimsiú leis an ngrúpa sin. Ní bheidh ról díreach ag na geallsealbhóirí sin (agus

mar sin de níl buiséad tiomnaithe acu le cur chun feidhme) ach measfar iad a bheith ábhartha

ar mhaithe le cur chun feidhme réidh éifeachtach agus úinéireacht roinnte an tionscadail a

chinntiú.

Tá faisnéis mhionsonraithe faoi róil agus fhreagrachtaí na nÚdarás Uirbeach (agus na AUAs, más

ábhartha) agus na gComhpháirtithe Soláthair le fáil i gcuid 2.1 de Threoir an Tionscnaimh UIA.

5.2 Gníomhaíochtaí Tionscadail

Déanfar gníomhaíochtaí faoi chuimsiú chreat na dtionscadal UIA a eagrú de réir Pacáistí Oibre agus

tacóidh siad le ceann amháin nó roinnt Cuspóirí Téamacha agus Tosaíochtaí Infheistíochta gaolmhara

de chuid CFRE, mar atá leagtha amach sa chéad mhír d’Airteagal 910 de Rialachán na bhForálacha

Coiteanna (RFC) le haghaidh CSIE agus in Airteagal 5 le haghaidh CFRE.

Chuige sin, ba cheart Pácaistí Oibre éagsúla bheith in úsáid mar atá liostaithe thíos:

Pacáiste Oibre Ullmhúcháin

Pacáiste Oibre ar Bhainistíocht Tionscadail

Pacáiste Oibre ar Chumarsáid

Pacáiste Oibre ar Chur Chun Feidhme

Pacáiste Oibre ar Infheistíocht

Tá gach Pacáiste Oibre, seachas an Pacáiste Oibre ar Infheistíocht, sainordaitheach in iarratais

tionscadail UIA.

10 Rialachán na bhForálacha Coiteanna (AE) Uimh. 1303/2013:http://eurlex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/?uri=celex:32013R1303.

Page 27: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

27

Ina theannta sin, beidh Saineolaí UIA i bhfeidhm ag gach tionscadal:

chun comhairle agus treoir a thabhairt go leanúnach faoi bhunús na gníomhaíochta, go

háirithe maidir leis an ábhar nuálach

chun cúnamh a thabhairt chun forbairt a dhéanamh ar dhoiciméid agus ar aschuir a

dhéanfaidh na ceachtanna arna bhfoghlaim agus na dea-chleachtais etc. a ghabháil agus a

scaipeadh ar an lucht spéise leathan

lena chinntiú go bhfanann an ghníomhaíocht ar an mbóthar ceart agus go bhfuil sí ag teacht

leis an togra comhaontaithe

Clúdóidh an Tionscnamh UIA costais Saineolaithe UIA (lena n-áirítear taisteal agus cóiríocht) agus dá

bhrí sin ní áireofar iad i mbuiséid tionscadail.

Tá tuilleadh faisnéise faoi struchtúr an phlean oibre do thionscadal UIA chomh maith le faisnéis ar

ról agus chúraimí na Saineolaithe UIA le fáil i dTreoir an Tionscnaimh UIA.

5.3 Línte buiséid agus costais incháilithe

De réir Threoir an Tionscnaimh UIA (féach rannán 4.2), is incháilithe a bheidh an caiteachas ar fad a

bhaineann le cur chun feidhme na dtionscadal UIA agus is sna línte cuí buiséid a bhuiséadófar dóibh:

Foireann

Oifig agus riarachán

Taisteal agus cóiríocht

Saineolas seachtrach agus seirbhísí seachtracha

Trealamh

Bonneagar agus oibreacha tógála

5.4 Breithnithe breise: soláthar poiblí, iniúchadh agus Státchabhair

Comhpháirtithe tionscadail a chomhlíonann an sainmhíniú atá ar údarás conarthach de réir na

reachtaíochta náisiúnta ábhartha um sholáthar, is gá dóibh cloí leis na rialacha soláthair phoiblí is

infheidhme.

Ní mór caiteachas arna dhearbhú ag an tionscadal a bheith iniúchta ag Rialtóir Céadleibhéil (FLC). Ní

mór an méid seo a leanas a chlúdach sa tuairim ón iniúchóir neamhspleách: dlíthiúlacht agus rialtacht

an chaiteachais arna dhearbhú, soláthar na dtáirgí agus na seirbhísí, fóntacht an chaiteachais arna

Page 28: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

28

dhearbhú, agus an dóigh a bhfuil an caiteachas agus na hoibríochtaí ag comhlíonadh rialacha an

Chomhphobail agus rialacha náisiúnta. Ós rud é go gceaptar agus go maoinítear an t-iniúchóir

neamhspleách go díreach ag tionscadal an UIA, níor cheart costais iniúchta bheith á dtuar ag

comhpháirtíocht an tionscadail le linn do bhuiséad an tionscadail a bheith á leagan amach.

Chun cothroime iomaíochta a choimeád do gach gnóthas atá gníomhach sa mhargadh inmheánach, ní

mór tionscadail fhaofa a bheith i gcomhréir le rialacha Státchabhrach chun éifeachtacht caiteachais

phoiblí a áirithiú agus chun saobhadh ar an margadh a chosc amhail cistiú príobháideach a bhrú

amach, struchtúir neamhéifeachtacha margaidh a chruthú agus gnólachtaí neamhéifeachtúla a

chaomhnú. 11Maidir le cistiú Gníomhaíochtaí Nuálacha Uirbeacha, ba cheart aire a thabhairt chun a

áirithiú nach ndéanfar an iomaíocht a shaobhadh leo agus nach gcuirfear isteach ar an margadh léi

gan chúis leormhaith.

Go sonrach, is ionstraim AE arna bainistiú go lárnach í UIA, a chuirtear chun feidhme trí bhainistíocht

indíreach trí Eintiteas a gCuirfear Cúram Air, an Région Hauts-de-France. Maoiníonn an Coimisiún

Eorpach an Gníomh Nuálaíoch Uirbeach trí CFRE (suas le 80% de chostais an tionscadail), nach meastar

a bheith mar acmhainní faoi rialú na mBallstát agus nach dtagann faoi chomhthéacs dhlí na

Státchabhrach. Féadfaidh an chuid eile (ar a laghad 20% de chostas an tionscadail bheith clúdaithe ag

ranníocaíochtaí príobháideacha nó poiblí. Nuair a thagann ranníocaíochtaí den chineál sin ó fhoinsí

príobháideacha, titeann siad taobh amuigh de chomhthéacs dhlíthe Státchabhrach. Nuair a thagann

ranníocaíochtaí ó fhoinsí poiblí agus sa mhéid nach gníomhaíochtaí eacnamaíocha iad gníomhaíochtaí

an tionscadail, ní bheidh maoiniú do ghníomhaíochtaí den sórt sin ina Státchabhair. Nuair a bhíonn

ranníocaíochtaí ann ó acmhainní poiblí Ballstáit ar thionscadail a mbaineann le “gníomhaíochtaí

eacnamaíochta” áfach, .i. earraí agus seirbhísí a thairiscint ar an margadh, ansin ba cheart na

tionscadail sin a bheith deartha sa dóigh is go gcomhlíonann aon ranníocaíocht poiblí rialacha

Státchabhrach ag gach leibhéal, is é sin ag leibhéal úinéara, cruthaitheora agus/nó oibritheora an

tionscadail nó na saoráide. I gcásanna den chineál sin, ba cheart go mbeadh an maoiniú poiblí a

chuirtear ar fáil ag teacht le ceanglais an Rialacháin De Minimus, nó le coinníollacha mar a leagtar

amach iad i Rialachán an General Block Exemption Regulation (GBER) nó sa SGEI Decision for Services

of General Economic interest.

11 Le haghaidh tuilleadh treorach ar choincheap Státchabhrach, féach Fógra an Choimisiúin maidir le coincheap Státchabhrach dá dtagraítear in Airteagal 107(1) CFAE (‘NOA’), arna fhoilsiú ag: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52016XC0719(05)&from=EN.

Page 29: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

29

Tá faisnéis mhionsonraithe faoi sholáthar poiblí agus faoi Státchabhair le fáil i dTreoir an Tionscnaimh

UIA.

6 An próiseas iarratais

Cuimsíonn an pacáiste iarratais don gcúigiú Glao ar Thograí le haghaidh an Tionscnaimh UIA na nithe

seo:

Na Téarmaí Tagartha seo ar fáil i dteangacha uile an AE. Mar sin féin, i gcás neamhréireachtaí,

tabhair faoi deara go bhfuil an leagan Béarla i réim.

Treoir theicniúil ar an Electronic Exchange Platform (EEP)

Treoracha mionsonraithe chun cabhrú leis an bhFoirm Iarratais a chomhlánú ar fáil ar líne i

ngach teanga de chuid an AE laistigh den chóras EEP. Mar sin féin, i gcás neamhréireachtaí,

tabhair faoi deara go bhfuil an leagan Béarla i réim.

Cuimsítear ann freisin leagan oibre den Fhoirm Iarratais agus den Bhileog Deimhniúcháin mar threoir

chun cúnamh a thabhairt i bpróiseas dréachtaithe an iarratais (doiciméad word ar fáil i mBéarla

amháin).

Ina theannta sin, is gá Treoir an Tionscnaimh UIA (atá ar fáil i mBéarla amháin) a léamh go cúramach

maidir le rialacha uileghabhálacha an Tionscnaimh.

Is féidir an doiciméadú go léir a fháil ar shuíomh gréasáin UIA, áit a mbailíonn leathanach amháin an

fhaisnéis ábhartha go léir.

Tá an próiseas iarratais 100% gan pháipéar tríd úsáid a bhaint as Electronic Exchange Platform (EEP).an

Tionscnamh UIA. Cuimsíonn an t-iarratas Foirm Iarratais agus leagan scanta agus sínithe den Bhileog

Deimhniúcháin. Féadfaidh iarscríbhinn a uaslódáil agus a chur leis an bhFoirm Iarratais. D’fhéadfadh

seo bheith ina léarscáil a léiríonn an réimse idirghabhálacha, graf, grafaic faisnéise etc. Tá cur síos ar

chineál agus ar mhéid an chomhaid ar féidir a chur mar iarscríbhinn sainithe i dtreoir an EEP.

Moltar go mór d’iarratasóirí an Fhoirm Iarratais a chomhlánú i mBéarla soiléir, cé go bhféadfaí í a chur

isteach i gceann ar bith de theangacha oifigiúla an AE freisin.

Ba cheart a thabhairt faoi deara gurb ar an leagan Béarla a bhunófar na measúnachtaí Straitéiseacha

agus na mheasúnachtaí Oibríochtúla ar na Foirmeacha Iarratais (sa chás go gcuirfear an Fhoirm

Page 30: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

30

Iarratais isteach i dteanga eile, déanfaidh soláthraí seachtrach seirbhíse atá faoi chonradh ag an

Rúnaíocht Bhuan an Fhoirm Iarratais a aistriú go Béarla). Ní féidir leis an Rúnaíocht Bhuan cáilíocht an

aistriúcháin a ráthú agus mar sin de is faoi phriacal an iarratasóra atá sé sin. Thairis sin, is i mBéarla a

chaithfear an Conradh Fóirdheontais, bainistíocht an tionscadail, tuairisciú foirmiúil, bunspriocanna

inghnóthaithe agus gach cumarsáid a dhéantar leis an Eintiteas a gCuirfear Cúram Air agus leis an

Rúnaíocht Bhuan a dhéanamh.

Is é an spriocdháta le haghaidh chur isteach na Foirme Iarratais agus na Bileoige Deimhniúcháin ná

12/12/2019 14h00 CET.

7 An próiseas roghnúcháin

Tar éis iad a chur isteach, beidh gach iarratas faoi réir próiseas roghnúcháin a eagrófar de réir na

gcéimeanna seo a leanas:

1. Seiceáil Incháilitheachta

2. Measúnacht straitéiseach

3. Measúnacht oibríochtúil

7.1 Seiceáil Incháilitheachta

Ar dhúnadh an Ghlao, déanfaidh an PS measúnacht ar an dóigh a gcomhlíontar na critéir

incháilitheachta sna hiarratais tionscadal ar fad a cuireadh isteach. Is é an cuspóir a bhaineann leis an

seiceáil incháilitheachta ná:

Deimhniú a dhéanamh de go gcomhlíonann na Foirmeacha Iarratais a fuarthas, agus na

hiarscríbhinní a ghabhann leo, na critéir fhoirmiúla incháilitheachta

Go seachnaítear breis measúnaithe ar iarratais neamh-incháilithe

Go n-áirithítear go gcuirtear an chóir chomhionann ar gach togra a roghnaítear le

haghaidh maoinithe

Seo a leanas critéir incháilitheacha UIA:

1. Tá an Fhoirm Iarratais curtha isteach go leictreonach tríd an EEP roimh an spriocdháta atá

luaite i dTéarmaí Tagartha an Ghlao ar Thograí

2. Tá an Fhoirm Iarratais comhlánaithe go hiomlán (lena n-áirítear gach WP éigeantach)

3. Tá an t-iarratasóir ina údarás uirbeach de chuid aonad riaracháin áitiúil atá sainmhínithe,

de réir an mhéid uirbithe atá ann, mar chathair, mar bhaile nó mar bhruachbhaile agus

ina gcónaíonn 50 000 áitritheoir ar a laghad

Page 31: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

31

Tá an t-iarratasóir ina chomhlachas nó ina ghrúpa d’údaráis uirbeacha a bhfuil stádas

dlíthiúil ceirtleáin eagraithe aige déanta suas d’aonaid riaracháin áitiúil, a bhfuil tromlach

(níos mó ná 51%) na n-áitritheoirí ina gcónaí in LAUs atá sainmíthe de réir an mhéid

uirbithe atá iontu mar chathracha, mar bhailte nó mar bhruachbhailte agus a bhfuil 50

000 áitritheoir ar a laghad mar dhaonra iomlán acu

Tá an t-iarratasóir ina chomhlachas nó ina ghrúpa d’údaráis uirbeacha nach bhfuil stádas

dlíthiúil mar cheirtleán eagraithe aige, agus a bhfuil na húdaráis uirbeacha ar fad atá i

gceist (an Príomhúdarás Uirbeach agus na hÚdaráis Uirbheacha Ghaolmhara) ina n-aonaid

riaracháin áitiúil atá sainmhínithe de réir an mhéid uirbithe atá iontu, mar chathair, mar

bhaile nó mar bhruachbhaile agus a bhfuil ar a laghad 50 000 áitritheoir mar dhaonra

iomlán ar fad acu le chéile Ian príomh-údarás uirbeach chomh maith le húdaráis uirbeacha

a bhaineann leis

4. I gcás comhlachas nó grúpa nach bhfuil stádas dlíthiúil mar cheirtleán eagraithe aige, tá

Príomhúdarás Uibreach agus na hÚdaráis Uirbheacha Ghaolmhara curtha i láthair ar an

bhFoirm Iarratais

5. Is le haghaidh an Ghlao ar Thograí atá ann faoi láthair amháin agus le haghaidh tograí a

thugann aghaidh ar an ábhar “Athrú déimeagrafach”, tá LAUs tuaithe, más ann dóibh,

liostaithe mar Údaráis Uirbeacha Ghaolmhara.

Sa chás seo, sroicheann na LAUs go léir (Príomh-Údaráis Uirbeacha agus na hÚdaráis

Uirbeacha Ghaolmhara) atá rangaithe mar chathracha, bailte agus/nó bruachbhailte an

tairseach íosta de 50 000 áitritheoir.

6. Tá na teorainneacha ama comhlíonta: tá riachtanais an Ghlao agus an Tionscnaimh

comhlíonta i ndáta deiridh an tionscadail

7. Tá na huasriachtanais bhuiséid agus an prionsabal cómhaoiniúcháin comhlíonta

8. Is ó Bhallstáit an AE gach comhpháirtí atá i gceist (an Príomhúdarás Uirbeach, na hÚdaráis

Uirbeacha Ghaolmhara agus Comhpháirtithe Soláthair)

9. I dtogra tionscadail amháin atá na húdaráis uirbeacha atá ag cur iarratas isteach

(Príomhúdaráis Uirbeacha agus/nó Údaráis Uirbeacha Ghaolmhara) i gcreat an Ghlao

chéanna ar Thograí.

10. Níor roghnaíodh agus níor maoiníodh ar an ábhar céanna na húdaráis uirbeacha

(Príomhúdaráis Uirbeacha agus/nó Údaráis Uirbeacha Ghaolmhara) atá ag cur iarratas

isteach i nGlao ar Thograí UIA roimhe seo

Page 32: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

32

11. Tá an bhileog dheimhniúcháin agus í sínithe go cuí ag ionadaí dlíthiúil an (Phríomh)-

Údaráis Uirbigh uaslódáilte isteach sa chóras EEP.

Mura bhfuil gach ceann de na riachtanais thuas comhlíonta, ní bhreithneofar an t-iarratas a thuilleadh

sa phróiseas measúnachta. Tabharfar fógra d’iarratasóirí ag deireadh na seiceála Incháilitheachta

faoin gcinneadh maidir lena n-iarratas (má bhíonn sé le dul ar aghaidh nó mura mbíonn).

7.2 Measúnacht straitéiseach

I gcás iarratas a dhearbhófar a bheith incháilithe beidh siad faoi réir measúnacht Straitéiseach a

dhéanfaidh painéal Saineolaithe Seachtracha. Tá an Mheasúnacht Straitéiseach freagrach as 80% den

ualú a thabharfar don mheasúnacht fhoriomlán ar an tionscadal agus cuimsíonn sí na critéir seo a

leanas:

Nuálaíocht (40% den ualú) – A mhéid atá an t-iarratasóir in ann a léiriú gur rud nua é an togra

tionscadail (nach ndearnadh tástáil air nó nár cuireadh chun feidhme roimhe seo ar an talamh

sa cheantar uirbeach atá i gceist agus in aon áit eile san AE) agus go bhfuil acmhainneacht

shoiléir aige luach breise a sholáthar

Comhpháirtíocht (15% den ualú) – Cé chomh hábhartha agus atá rannpháirtíocht príomh-

gheallsealbhóirí (údaráis uirbeacha ábhartha, más ann dóibh, comhpháirtithe agus grúpa níos

leithne geallsealbhóirí) maidir le cur chun feidhme an tionscadail?

Intomhaisteacht (15% den ualú) – A mhéid a sholáthróidh an tionscadal torthaí intomhaiste

Inaistritheacht agus méadú ó scálú (10% den ualú) - Cé chomh hinaistrithe agus a bheidh an

tionscadal chuig limistéir uirbeacha eile san Eoraip? Cé chomh mór agus a chuireann an

tionscadal míniú soiléir ar fáil maidir le conas a dhéanfar an gníomh a mhéadú ó scálú, má

éiríonn leis?

Tá ceisteanna táscacha measúnachta do na critéir uile curtha i láthair i gcuid 3.2.2 de Threoir an

Tionscnaimh UIA.

Déanfaidh painéal na Saineolaithe Seachtracha fíorú ar na tionsadail a chuireann leis na cuspóirí

téamacha do Chistí SIE agus don Chomhchreat Straitéiseach arna sainiú sa chéad mhír d’ Airteagal 9

RFC agus go molann siad freagraí comhtháite ar na dúshláin a aithnítear iontu agus go mbeidh siad ag

teacht le prionsabail na forbartha inbhuanaithe uirbí. Féadfaidh go ndéanfadh EC agus an EE cinneadh

gan tionscadal a roghnú mar gheall ar easpa ranníocaíochta mura gcomhlíontar iad seo.

Page 33: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

33

Tar éis na Measúnachta Straitéisí, déanfaidh an painéal Saineolaithe Seachtracha mionléiriú ar an

measúnacht ar na hiarratais agus rangóidh sé iad. I gcomhaontú le Coimisiún na hEorpa (CE), déanfar

iarratais ina mbainfear scór os cionn tairseach ar leith amach a chur ar aghaidh le haghaidh

measúnachta Oibríochtúla. Tabharfar fógra d’iarratasóirí faoin gcinneadh ag deireadh phróiseas na

measúnachta Straitéisí (má bhíonn sé le dul ar aghaidh nó mura mbíonn).

7.3 Measúnacht oibríochtúil

Is í an Rúnaíocht Bhuan a dhéanfaidh an mheasúnacht Oibríochtúil agus beidh sí freagrach as 20% den

ualú a thabharfar don mheasúnacht fhoriomlán ar an tionscadal. Is é príomhchuspóir na measúnachta

Oibríochtúla ná cáilíocht an togra a mheas (lena n-áirítear an t-údar leis an tionscadal; indéantacht,

comhsheasmhacht agus comhleanúnachas an phlean oibre; cáilíocht na struchtúr bainistíochta a

bheartaítear; comhleanúnachas agus comhréireacht an bhuiséid; cáilíocht na ngníomhaíochtaí

cumarsáide a bheartaítear).

Tá ceisteanna táscacha measúnachta don chritéar “Cáilíocht” curtha i láthair i gcuid 3.2.3 de Threoir

an Tionscnaimh UIA.

Tar éis na measúnachta Oibríochtúla, tiocfaidh Coiste Roghnúcháin a chomhdhéanfar den EE agus den

CE le chéile chun an roghnú deiridh a dhéanamh. Is é an CE a dhéanfaidh an cinneadh deiridh maidir

le cé na tionscadail a roghnófar. Tabharfar fógra d’iarratasóirí faoin gcinneadh ag deireadh phróiseas

na measúnachta Oibríochtúla.

7.4 An córas scórála don mheasúnacht

Tabharfar scór idir 1 agus 5 i leith gach critéir ualaithe as a dtiocfaidh meánscór do gach tionscadal.

Tá faisnéis mhionsonraithe faoin gcóras scórála don mheasúnacht le fáil i gcuid 3.2.4 de Threoir an

Tionscnaimh UIA.

Cuirfeadh an córas scórála i bhfeidhm agus sainfhiúntas gach togra tionscadail á chur san áireamh

chomh maith le próiseas na hiomaíochta a chur i bhfeidhm sa dóigh is go ndéanfar measúnú

comparáideach ar gach togra tionscadal eile a cuireadh isteach i gcreat an Ghlao chéanna ar Thograí.

Ar an ábhar sin ní chuirfeadh scóranna ar fáil do iarratasóirí tograí tionscadail nár cuireadh ar an

Page 34: Téarmaí Tagartha: An cúigiú Glao ar Thograí le haghaidh … · 2019-12-09 · Coimisiún gach bliain idir 2015 agus 2020. Féadfaidh gach tionscadal cómhaoiniú CFRE ar fiú

34

ngearrliosta iad do Mheasúnú Oibriúcháin nó nár ceadaíodh iad ar deireadj ach tabharfar tuairisc

mhionsonraithe do na hiarratasóirí seo ar gach critéir a ndearnadh measúnú air. 8.

8 Conas cúnamh a fháil

Beidh foireann na Rúnaíochta Buaine sásta cúnamh a thabhairt d’iarratasóirí maidir le haon cheist

theicniúil a bhíonn acu le linn an Ghlao ar Thograí. Féadfaidh sonraí teagmhála a fháil ar shuíomh

gréasáin an Tionscnaimh UIA.

Eagróidh an Rúnaíocht Bhuan roinnt Seimineár d’Iarratasóirí i gcathracha éagsúla ar fud na

hEorpa. Féadfaidh dátaí agus ionaid na Seimineár d’Iarratasóirí a fháil sa rannán “Imeachtaí”

de shuíomh Gréasáin an Tionscnaimh UIA. Le linn na seimineár seo, beidh an deis ag

rannpháirtithe cruinnithe déthaobhacha a chur in áirithe le baill an PS agus/nó le hionadaithe

ón EC chun a dtogra tionscadail a phlé.

Foilsíodh webinars ar shuíomh gréasáin an UIA maidir le gnéithe sonracha d'fhorbairt

taisceadh an tionscadail.

Reáchtálfar ar líne seisiúin ceisteanna agus freagraí agus comhairliúcháin dhéthaobhacha.

Cuirfear tuilleadh eolais ar fáil ar shuíomh gréasáin UIA.

9 Dátaí tábhachtacha

• 16/09/2019 – Seoladh an Chúigiú Glao ar Thograí

• 10/2019 – 12/2019 – Seimineáir iarratasóirí agus comhairliúcháin ar líne

• 12/12/2019 – Spriocdháta le haghaidh chur isteach na bhFoirmeacha Iarratais

• 06/2020 – Dáta táscach le haghaidh an chinnidh dheiridh ar fhormheas na dtionscadal

• 01/07/2020 – Dáta tosaithe oifigiúil do gach tionscadal faofa

Táimid ag súil le bhur dtograí tionscadal a léamh go luath!