taşınabilir bilgisayarlar

A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Taşınabilir Bilgisayarlar

Taşınabilir BilgisayarlarPortable Computers


Genel BakışBu bölümde aşağıdaki konular ele alınacaktır

Taşınabilir bilişim cihazları ve temel özellikleriDeğişebilir bileşenler ve performans artırımıBakım ve yönetimSorun giderme ipuçları


Taşınabilir Bilişim Cihazları Taşınabilir bilişim cihazları, ihtiyaç duyulan uygulamalara mobil

erişim imkânı vererek hareket halinde iken çalışmanızı sağlarÖrneğin WinXP çalıştıran bir taşınabilir bilgisayar PC’nizde

yaptığınız tüm işleri mobil olarak yapabilmenizi mümkün kılarDaha küçük çaptaki bazı sistemler ise özel işletim sistemleri

bulundursa dahi, pek çok PC servisini sunabilmektedirYaygın olarak kullanılan 4 tür taşınabilir bilgisayar vardır

Notebook, dizüstü veya laptop olarak tanımlanan PC eşdeğeri bilgisayarlar

Ultra taşınabilirliğe sahip mini notebooklarAvuç içi bilgisayarlar olarak bilinen PDA’larDokunmatik ekranlara sahip notebook

türevleri olan Tablet PC’ler


Ortak ÖzelliklerBu cihazlarda monitör olarak 2" ten 20" e kadar değişen

boyutlarda gövdeye entegre LCD ekranlar kullanılırBasit bir bip sesinden yüksek kaliteli müziğe kadar farklı

kalitede ses çıkışı verebilirlerElektrik kaynağı olarak doğru akım depolayan bataryalar

kullanırlarEkran, ses ve batarya

özellikleri dışında dış görünüşleri, boyutları ve kullanım amaçları ile de ön plana çıkarlar


NotebookNotebook’lar tam olarak PC işlevine sahip cihazlardırTüm bileşenlerinin PC bileşenlerine denk gelen karşılığı vardırAradaki tek fark, notebook bileşenlerinin taşınabilirliği

artırmaya yönelik olarak özelleşmiş olmasıdırÖzelleşmiş bileşenlerin 2 önemli noktası vardır

Taşınabilirliği artıracak şekilde özel şekil faktörleriDaha az enerji tüketecek çalışma yöntemleri


Notebook KasasıNotebook kasaları için genel bir şekil faktörü yokturTasarımlar üretici ve modeller açısından ciddi farklar sergilerSunulan bağlayıcıların yeri, özellikleri ve sayısı da değişkendirYaygın olarak aşağıdaki bağlayıcı, yuva ve aygıtlar bulunur

İkincil erkan çıkışlarıSes giriş ve çıkışıUSB ve FireWire portlarıe-Sata portuKart okuyucularRJ45 ve RJ11 portlarıPC kart yuvalarıParmak izi okuyucuMikrofon ve kamera


Örnek Bir Notebook Kasası

LCD Ekran

Klavye

TouchPad

Fare Tuşları

Kart Okuyucu

Ses Bağlantıları Durum LED’leri

PC Kart Yuvası

USB Portları

S-Video / HDMI Çıkışı

VGA / DVI Çıkışı

Web Kamerası veYerleşik Mikrofon

Ana KontrolButonları

Hoparlör

Hoparlör

RJ45 / RJ11 Portu

Optik Sürücü

Kızılötesi / Bluetooth

Enerji Girişi


Notebook İç YapısıTüm bileşenler anakarta yatay şekilde yerleştirilmiştirAnakart, sökülmesi ve değiştirilmesi en zor bileşendirGenellikle her notebook modelinin kendi şekil faktörüne uygun

standart olmayan anakart ve dahili bileşenleri söz konusudurNotebook’ların dahili bileşenlerine

genellikle kasanın arka kısmından özel kapaklar ile ulaşılır

Burada değiştirilmesi en muhtemelbileşenler daha kolay erişilecekşekilde yerleştirilmiş durumdadırSabit disk, bellek, işlemci vb.


Örnek Bir Notebook Arka Paneli

Sabit Disk Kızağı

Sabit Disk

Wireless Kartı

İşlemci Fanı

İşlemci

SoğutmaKanalı

İşlemciSoğutucusu

RAM Modülleri

Bluetooth Kartı

Optik Sürücü

Batarya Kilidi

Batarya

KensingtonKilidi

Yerleşik Bileşenler- GPU- Yongaseti- BIOS

Soğutucu

Anakart


Notebook’lar 18 ile 21 V arasında bir voltaj ile çalışmaktadırAdaptörlerin etiketlerinde, sağladığı voltaj ve akım değerleri

ile bu ikisinin çarpımı olan güç değeri yer alırBir çok bileşen gibi, voltajlarda da henüz bir standart yokturEğer orijinalin dışında bir adaptör kullanmak zorunda

kalırsanız, sağlanan ve gereken voltaj değerlerini kontrol edin

Notebook Adaptörleri


Bataryalar, elektrik bağlantısı olmadığında veya elektrik gelmediğinde devreye girerek sistemin çalışmasını sağlar

Boyut, hücre sayısı ve miliamper cinsinden kapasite, bataryanın ne kadar süre enerji sağlayabileceğini belirtir

Öncelikli olarak fiş üzerinden gelen enerji kullanılırNotebooklar, fiş gücünü algılar ve otomatik olarak enerji

geldiğinde piller yeniden şarj edilir3 tip batarya vardır

Ni-Cd: Nikel KadmiyumNi-MH: Nikel Metal HidritLi-Ion: Lityum İyon

Notebook Bataryaları


Nikel Kadmiyum BataryalarNi-Cd bataryalar notebooklarda ilk kullanılan batarya türüdürEn önemli problemi, tamamen boşalmadan şarj edilmesi

durumunda dayanma gücünün azalmasıdırÇözüm için kontrollü deşarj özellikleri eklenmiştirKullanılmadığı durumda kendi kendine deşarj olurEn iyi durumda, yaklaşık 1000 kez şarj edilebilirlerİçerisinde bulunan toksin metal

nedeniyle çöpe atılmamalıdırGünümüzde notebooklar yerine

cep telefonu ve telsizlerde kullanılır


Nikel Metal Hidrit BataryalarMobil bilgisayar bataryalarında ikinci jenerasyondurNi-Cd bataryaların daha sorunsuz olan versiyonlarıdırNi-MH bataryalar tamamen boşalmadan şarj edilebilirlerDaha uzun çalışma süresi sunarlarAncak Ni-Cd bataryalar gibi ısınmaya

karşı duyarlıdırlarİçerikleri toksin malzeme da daha azdırYine de özel imha prosedürlerine tabidir


Günümüzde en çok kullanılan batarya tipidirDiğer bataryalara göre daha güçlü ve daha sorunsuzdurÇalışma süresi Ni-MH bataryalara göre iki kat daha fazladırLi-Ion bataryalar normal şarj süresinden daha fazla şarj

edilirlerse patlayabilirlerBu yüzden aşırı şarj etmeye engel olmak için bilgisayar

içerisine engelleyici devre konulmuşturLi-Ion bataryalar sadece

kendileri için tasarlanmış sistemlerde kullanılabilinirler

Lityum İyon Bataryalar


Bataryaların İlk ŞarjıBu konuda birbiri ile örtüşmeyen çok farklı sayıda öneri vardır

İlk kullanımdan önce 72 saat şarj edilmesi gibi bazı öneriler şehir efsanesi durumundadır

Daha yaygın ve sağlıklı tavsiye, yeni bir notebookun ilk kullanımında bataryalarının tamamen dolu durumda olmasıdır

Çoğu batarya orijinal paketinden kısmi dolu olarak çıkarSmart özellikli bataryalar, ne

zaman şarj olması gerektiğini, ne zaman dolduğunu veya ne zaman değiştirilmeleri gerektiğini sisteme bildirirler

Bu bilgileri okuyabilen özel yazılımlar mevcuttur


Bataryaların SaklanmasıBataryalar daima serin bir yerde saklanmalıdırlarBatarya kimyasalları çok tehlikeli olduğundan hiçbir zaman

kırılmış veya hasar görmüş bataryalar elle tutulmamalıdırAlkol ve kuru bir bez kullanılarak bataryanın temas

yüzeylerinin temiz tutulması gerekirBataryanın sürekli olarak

takılı olmasında bir sakınca yoktur

İsteğe bağlı olarak batarya takılmadan da sistem kullanılabilir


Yakıt Hücreli BataryalarÜreticiler, günümüz bataryalarının sorunlarını gideren yeni

batarya arayışları içerisindedirlerİçlerinde en ümit verici olanı "fuel cells" teknolojisidirHayli karışık olan yakıt hücreleri teknolojisi, içerisinde bulunan

hidrojen ve oksijenin kimyasal reaksiyona sokularak elektriksel güç elde edilmesine dayanır

Yeniden doldurulana kadar bir dizüstü bilgisayarı 40 saate kadar besleyebilecek gücü verebildiği hesaplanmıştır

Henüz tüketici piyasasına sunulmamıştır


Notebook’lar genelde özel tasarlanmış işlemciler kullanırlarIsınma ve güç gereksinimi problemlerinden dolayı daha az güç

kullanılması amacıyla geliştirilmiştirYakın zamana kadar notebook işlemcilerinin isimlerinde

“mobile” kelimesinin ifadesi olarak M harfi kullanılırdıBir süre sonra bu güç tasarrufu geliştirmeleri PC işlemcilerinin

önüne geçmelerini sağlamış ve aynı teknoloji PC işlemcilerine de adapte edilmiştir

Notebook İşlemcileri


Throttling CPU’ya az ihtiyaç duyulduğunda CPU’nun yavaşlatılmasıdır

Önceki adıyla System Managment Mode (SMM)Intel’in ticari adı: SpeedStepAMD’nin ticari adı: PowerNow!

Yeni nesil PC işlemcilerde de aynı teknoloji kullanılmaktadır


Centrino: Intel Notebook PlatformlarıIntel notebook performansını işlemci ile ifade etmemektedirBunun yerine işlemci, yongaseti ve kablosuz ağ bağdaştırıcı

etkileşimi ile ifade edilen platform kavramını kullanırCentrino platformları, bu bileşenlerin uyumlu işbirliği ile daha

yüksek performans ve daha uzun pil süresi vaat etmektedirAMD, Centrino’ya kablosuz bileşenlerde marka zorunluluğu

olmadan oluşturulan notebook platformları ile rakip olmuşturAMD notebook platformlarının genel ticari bir ismi yoktur


Intel Centrino Sürümleri

Platform Kod İsim İşlemciYongaseti

Kablosuz Ağ

IntelCentrino

Carmel2003

Pentium MBanisa

845 / 855Pro Wireless 802.11 a/b

Sonoma2004

PentiumDothan

915 Express

Pro Wireless 802.11 a/b/g

Napa2005

CoreYonah

945 Express

Pro Wireless 802.11 a/b/g

Santa Rosa2006

Core 2Merom

965 Express

WiFi Link 802.11 a/b/g/n

IntelCentrino

2

Montevina2007

Core 2Penryn

GM45WiFi Link 802.11 a/b/g/nWiMax 802.16

Calpella2008

Core i7Nehalem

GM58WiFi Link 802.11 a/b/g/nWiMax 802.16

Intel Atom

Menlow2008

AtomSilverthorne

SGX 535WiFi Link 802.11 a/b/g/nWiMax 802.16


AMD Notebook Platformları

Platform Kod İsim İşlemciYongaseti

Kablosuz Ağ

AMD

Kite2006

SempronTurion64 / 64X2

IEEE 802.11 b/g

Kite Refresh2006

SempronTurion64 / 64X2

IEEE 802.11 a/b/g

Puma2008

SempronTurion Ultra

IEEE 802.11 a/b/g/n

Yukon 2009

SempronAthlon Neo

RS690IEEE 802.11 a/b/g/n3G

Congo 2009

Conesus RS780MIEEE 802.11 a/b/g/n3G

Shrike 2009

Swift

Eagle2010


Notebook HafızasıHer bellek türünde notebooklar için özel bir yapı olmuşturGünümüzde aktif olarak kullanılan RAM paketi olan DIMM’in

notebook türevi SO-DIMM (Small Outline DIMM) kullanılırÖnceleri 72 veya 144 pin SDRAM’ler kullanılırdıGünümüzde 200 pinli DDR ve DDR2 teknolojisine sahip SO-

DIMM veya Micro SO-DIMM paket tipindeki RAM’ler kullanılır

Micro-DIMM214 pin

SO-DIMM144 pin

SO-DIMM200 pin


Hafıza YükseltmeDizüstü bilgisayarlar genellikle düşük RAM miktarı ile gelirlerAyrıca ekran kartlarının çoğunun kendisine ait RAM’i yokturPerformans artırımı için yapılacak ilk iş RAM eklemek olacaktırÇoğu notebook üzerinde sadece 2 adet RAM slotu bulunurBu sebeple yükseltme öncesinde uygun boş slotunuzun olup

olmadığından emin olunEğer boş slot yok ise, düşük

boyutlu RAM modülünün daha büyük RAM modülü ile değiştirilmesi zorunludur


SO-DIMM Modüllerinin TakılmasıSistemin kapalı olduğuna emin olun

AC bağlantısının yanı sıra bataryalar da çıkarılmalıdırNotebook RAM’leri çoğunlukla 2 bölgede bulunur

Klavyenin veya arka paneldeki özel bir kapakçığın altıda yer alırÖnce 45˚’lik bir açı ile RAM’i slota yerleştirinDaha sonra RAM’i aşağıya doğru bastırın ve sabitleyin


Demo: SO-DIMM Modüllerinin Takılması


Notebook Sabit DiskleriEn yaygın kullanılan disk türü 2.5“ ATA sürücüleridirEş değer 3.5” sürücülerle aynı teknik özelliklere sahiptirFiziksel küçüklüğün tek etkisi, eşdeğer bir 3.5” diskten daha az

kapasiteye sahip olmasıdırTüm notebooklarda sadece 1 adet sabit disk yuvası vardırMontajda veri veya enerji için bir kablo bağlantısı yokturDiskin üzerindeki pinler, disk

yuvasında bulunan slota denk gelirDeğiştirilmesi en kolay bileşendirStandart ATA disklerin yanı sıra

taşınabilirliği artırmaya yöneliközel disk türleri de kullanılmaktadır


Hibrit Sabit DisklerStandart 2.5” dizüstü sabit disklerine 128 MB veya 256 MB

flash bellek eklenmesiyle oluşturulan disklerdirBu sürücüler sistem açılışını yarı zamana indirebilmektedirlerDisklerin sürekli dönmek zorunda olmamaları taşınabilir

bilgisayarda 20 - 30 dk. fazladan batarya süresi sağlamaktadır


SSD: Solid State DriveBu tür, tamamen flaş bellekten oluşturulmuşturDüşme ve sarsılma sonrası içindeki verilerin kaybolması veya

diskin bozulması sonuçlarını önlemeyi amaçlarİçinde hareketli bir parça olmaması en önemli avantajıdır

Normal sabit diskler, 2 ms içinde 350 G'ye dayanabilirken, SSD'ler 0,5 Milisaniye içinde 1500 G'ye dayanabilmektedir

2.5” dizüstü diskleri 2 Watt harcarken, SSD'ler 0,5 Watt harcarStandart diskler 0/60oC'de çalışırken, SSD'ler -25/85oC'de çalışabilir


Notebook Sabit Disk Kurulumu2.5” boyuta sahip tüm disk türleri aynı yuvayı kullanabilirYuva, bilgisayarın alt yüzeyinde özel bir kapağın altında yer alırKapağın altında sabit diskin monte edildiği özel bir çerçeve

bulunur ve bu çerçeve notebook kasasına vidalanmıştırVeri ve güç bağlantısı için bir kablo yokturÇerçeve üzerinde yer alan ve yatay hareketi sağlayan

tutamaçlar ile pinler direkt olarak bir sokete yerleştirilirBazı modellerde montaj yeri

yan yüzeyde yer alırÇerçevenin boyutu ve montaj

şekli üreticiden üreticiye değişebilir


Demo: Notebook Sabit Disk Kurulumu


Notebooklarda Genişleme AygıtlarıPC’lerde PCI slotları ve aygıtları aracılığı ile sağlanan genişleme

yeteneği, notebooklarda PC kartları ile sağlanırYaygın olarak PCMCIA kartları olarak da bilinirler

PCMCIA: Personal Computer Memory Card International Association PC kartları ile ilgili standartları belirleyen organizasyon

Kredi kartı büyüklüğündeki bu kartlar taşınabilir bilgisayarların fonksiyonlarını ve performanslarını artırmada kullanılırlar

PC kartları istenildiği anda takıp çıkartılabilecek şekilde tasarlanmıştır

Paralel veya seri veri yoluna sahip olan türleri vardır


Paralel PC KartlarıParalel PC kartları 16 bit ve Cardbus olarak iki çeşittir

16 bitlik PC kartları 5V ile çalışır32 bitlik Cardbus 3.3V ile çalışır

Normal PC kartları Cardbus yuvalarına takılabilirken Cardbus’lar normal PC kartı yuvalarına takılamazlar

Fiziksel büyüklüklerine göre Type I, II ve III standartları vardırType I en ince, Type III ise en kalın PC kartını ifade ederEn çok kullanılan Type II’dir

Tüm paralel kartları 68 pinstandart bir arayüz kullanır

Notebooklarda yaygın olarak2 adet Type II yuva bulunur


ExpressCard / Seri PC Kartları PC kartların seri veri yoluna sahip versiyonlarıdırYüksek hızlı USB 2.0 yada PCI Express veri yolu kullanırlarExpressCard yuvasına normal PC kartı takılamazDaha önceki PC kartlarından daha kısadırlarKalınlıkları Type II tipi PC kartlarıyla aynıdır

Standart Hız

PC Kart16 Bit

160 MB/s

CardBus32 Bit

1.056 MB/s

ExpressCardUSB 2.0

480 MB/s

ExpressCardPCI Express

2.5 GB/s


Genişleme Kartlarının TakılmasıPC kartlarının üzerinde, yuvadaki pinlere karşılık gelen bir

ızgara slot arayüz yer alırParalel PC kartları, hafif bir baskı uygulanarak yuvaya oturtulurExpress kartlar ise düğme basımı benzeri bir işlemle takılırlarParalel PC kartlarının yuvadan çıkartılmasında, yuvanın

yanında yer alan bir mekanizmaya bastırılırExpress kartlarda ise, kart

yerleştirilirken yapıldığı gibibir düğme basma hareketi ilekartın ayrılması sağlanır


Demo: Genişleme Kartlarının Takılması


PC kartlar için iki seviyede sürücü yazılımı tanımlamıştırİlk seviye "Socket Services" olarak adlandırılmakta olup kartın

soket takılması veya çıkarılmasını algılar ve I/O ayarlarını yaparİkinci seviye olan "Card Services" ise kartın gerçekleştireceği

fonksiyonları anlayarak, gerekli sürücüleri sağlarGünümüz notebooklarında "Soket Services" işlemi sistem

BIOS’u tarafından kontrol edilmektedir"Card Services" işlemlerinin büyük

çoğunluğunu Windows yerleşik sürücü yazılımları ile gerçekleştirir

Bir çok kartın ise özel sürücü yazılımı bulunur

PC Kart Sürücüleri


Notebook Ekran KartlarıNotebooklarda genel yaklaşım sabit ve sistem belleğini

paylaşan ekran kartlarının kullanılmasıdırBazı ekran kartı üreticileri notebooklar için modüler ekran

kartları da yapmaktadırAncak farklı notebookları desteleyebilecek bir standart yokturNotebooklarda güçlü ve modüler ekran kartları kullanımı

yüksek enerji gereksinimi ve ısınma sebebiyle azdırSon zamanlarda kendilerine

ait belleklere sahip entegre ekran kartları yaygınlaşmaya başlamıştır


Notebook Girdi BirimleriNotebooklarda klavye ve fare gövdeye entegre durumdadırFare olarak zaman içinde değişik teknolojiler kullanılmıştır

Trackball, TrackPoint ve TouchpadTrackball, kasanın yan tarafına

konumlandırılmış bir hareket topu idiTrackPoint ise klavye ortasında yer

alan, silgi görünümünde bir josytickGünümüz notebooklarında yerleşik

fare aygıtı olarak touchpad kullanılırTouchpad klavyenin önünde dokunmaya duyarlı bir alandırÖnündeki iki buton ise sağ ve sol fare tuşu görevlerini üstlenirTouchpad'in avantajı hareket eden parçanın bulunmamasıdır


TouchPad AyarlarıTouchPad’lerin çift tıklama ve kaydırma (scroll) gibi işlemleri

algılama yeteneği bulunmaktadırYüzeye hafifçe bir veya iki defa vurulması, sırasıyla tek ve çift

tıklama işlemleri olarak algılanırTouchPad ayarları, klasik fare denetim uygulamasından yapılır


Notebook klavyelerinde numpad olarak bilinen sağ rakam tuş takımı bulunmaz, bunun yerine harfler ile aynı alan paylaşılır

Nümerik tuş takımını kullanabilmek için “numlock” açılmalı ya da tuşlara “fn” yani fonksiyon tuşu ile birlikte basılmalıdırUSB arabirimini kullanan harici numpad aygıtları da bulunabilir

Genelde mavi renkli olan fonksiyon tuşu farklı tuş bileşimleri ile daha bir çok işlevi yerine getirirEkran parlaklığı, ses açma / kapama, birincil ve ikinci ekran seçimi ...

Klavye


Notebook EkranlarıNotebook fiyatını belirleyen en önemli unsur LCD ekrandırÇoğu 12" ile 17" arasındaki ekranlara sahiptirYaygın olmamakla 20" üzeri ekranlara sahip olanlar da vardırÜreticilerinin çoğu, 4:3 en boy oranına sahip ekranların yerine

daha çok 10:9 veya 16:10 geniş formattaki ekranları kullanırlarXGA (1024x768) ’dan WUXGA

(1920x1200) ’ya kadar destekleyen notebook ekranları vardır


Mat ve Parlak EkranlarNotebook ekranları mat ve parlak olmak üzere iki çeşittirMat yüzeyin en önemli eksikliği parlak ışıktan etkilenmesidirGünışığının olduğu bir yerde mat yüzeyli dizüstü bilgisayarların

kullanılması neredeyse imkânsız hale gelmektedirParlak ekranlar mat ekranlara göre daha keskin kontrast,

zengin renk ve geniş görüş açısı sağlamaktadırlarAncak yakınında bulunan nesnelerden

yansıma toplarlarÜreticiler parlak ekran teknolojilerini

TrueLife, CrystalBrite ve BrightView gibi ifadelerle piyasaya sürmektedirler


Güç Yönetimiİlk notebook bileşenleri, sürekli güç tüketimi yaparlardı

Sabit diske erişim olmasa bile diskin dönmeye devam etmesi…Güç yönetimi, tasarruf sağlanması amacıyla kullanılmayan

aygıtların seçmeli olarak durdurulmasını kapsarUzun süre işlem yapılmadığında ise tüm sistem kapatılırDurdurulan aygıtlar veya sistem bir uyandırma prosedürü ile

ihtiyaç olduğunda tekrar çalışmaya başlarGüç yönetimi, donanım, BIOS ve

işletim sisteminin birlikte çalışarak güç tüketimini azaltmasıdır


Sistem Yönetim Modu (SMM)İlk olarak Intel’in 386SX işlemcisiyle geliştirmeye başlanmıştırBu sayede işlemciler kaydedicilerin içeriği değişmeden daha

yavaş çalışma veya durma modunda çalışabilmektedirBir sonraki adım olarak da çevre

birimlerini güç koruma moduna sokabilmektedir

Sistem yönetim modunun iki standardı vardırAPM: Advanced Power

Managment (1992)ACPI: Advanced Configuration

and Power Interface (1996)


SMM GereklilikleriSMM için tüm donanım ve yazılımların uyumlu olması gerekirSanal olarak tüm işlemciler SMM yeteneğine sahiptirÜreticiler işlemcilerin SMM desteğini ticari adlarla ifade eder

Intel: SpeedStep / AMD: PowerNow!İşlemciden gelen kapan emrine

göre kapanacak aygıtların ise EPA’nın "Energy Star" standardına uyumlu olmaları gerekir

BIOS ve işletim sistemi de, bu açıdan aygıtlarla nasıl konuşacağını bilmelidir


SMM DüzeyleriTam çalışır sistemdeki tüm birimler herhangi bir güç yönetimi

olmadan çalışabilirİşlemci ve RAM güç yönetiminden bağımsız bir şekilde

çalışabilir ve sadece aktif olmayan aygıtlar kapatılırDiğer tüm aygıtlarla birlikte işlemci de durdurulur ve bütün

uygulamalar RAM'de depolanmaya devam edilebilirSistem askı durumuna alınır, tüm

birimler kapatılır ya da en az güç tüketecek konuma alınırHibernation (uyku modu)

olarak da bilinirKonfigürasyon bilgisi sabit

diske kaydedilir


SMM ayarları Windows veya CMOS üzerinden yapılabilirWindows’tan yapılırsa CMOS ayarları da güncellenmiş olurWindows ayarları, denetim masasındaki güç seçenekleri

uygulaması ile yapılır

SMM Yapılandırması


Windows Güç ModlarıWindows güç yönetiminde 3 güç profili tanımlı gelir

Maksimum Güç / Max PerformanceDengeli Güç / Auto ModMinimum Güç / Battery Optimized

Notebooklar çoğunlukla dengeli güç modunda ayarlıdırBu durumda batarya kullanımı en efektif şekilde başlatılır,

kullanıcının talep düzeyine yüksek performans moduna çevrilirMinimum güç durumunda sistem

çalışılabilecek en düşük voltaj seviyeleri ile çalıştırılır

Dengeli güç ayarı, batarya devrede iken sistemi otomatik olarak minimum güç modunda çalıştırır


Notebooklarda Temizleme ve KullanımNotebooklar taşınabilir olmalarından dolayı masaüstü

bilgisayarlara nazaran daha dikkatsizce kullanılmaktadırDikkat edilmez ise kullanım ömürleri çok kısa olabilmektedirEğer tozlu ve dumanlı bir ortamda çalışılıyorsa, klavye ve

soketlerdeki tozları temizlemenin en etkili yolu basınçlı havadırSakın temizlik için su kullanmayınızAğır iş ortamlarında kullanılmak üzere dizayn edilmiş özel

notebook kasaları ve bileşenleri vardır


Isı ProblemleriNotebook anakartları, elektronik elemanların küçük bir alanda

birbirine çok yakın bir şekilde dizilmesinden ibarettirDolayısıyla fazlaca hava akışına sahip olmadıkları için ısınma

problemiyle karşı karşıya kalırlarSistem bileşenleri olarak düşük güç harcayan malzemeler

kullanılmış olsa da ısınma sorunu mutlaka yaşanırIsı problemlerine karşın bilgisayar

şebekeye bağlı olsa dahi güç yönetimi etkin olarak kullanılmalıdır

Diğer bir önemli etken de havalandırmaboşluklarının önünün tıkanmasıdır

Pürüzsüz ve katı yüzeyler kullanılmalıdırÖzel soğutma aparatları da kullanılabilir


Notebook’un KorunmasıNotebook kazalarının en önemli sebebi güç kablosudurGüç kablosuna takılan birinin bilgisayarı bulunduğu yerden

düşürmesi çok büyük tahribata sebep olabilirAyrıca ısı vb sebeplerle notebook ayakları düşebilir ve bu

durumda bulunduğu yüzeyde çok rahat kayabilirSeyahat ve nakliye durumlarında iyi tasarlanmış bir notebook

çantasının kullanılması son derece önemlidirEğer notebook uzun bir müddet

kullanılmayacak ise bataryanınçıkartılması uygun olacaktır


Kensington KilidiBaşta notebooklar olmak üzere bir çok taşınabilir bilgisayarın

üzerinde özel bir kilit takma yuvası bulunurKensington kilitleri, bu standart yuvaya sahip tüm cihazlarda

kullanılabilirlerÖzellikle halka açık alanlarda bulunan taşınabilir aygıtların

güvenli ve estetik biçimde kullanılmasını mümkün kılarAncak yine de %100 bir güvenlik sunmazCiddi bir kasa hasarı vermekle birlikte

yuvanın kırılması ile kilit çıkartılabilirŞifre veya anahtarla açılan kilitler vardır


Docking Station: Bağlantı İstasyonlarıDizüstü bilgisayarların bir PC kasası gibi kullanılmasını sağlarStandart PC bileşenleri ile kullanılmasını mümkün kılar

Monitör, klavye, mouse ve diğer yerel donanım kaynaklarıDaha çok ofis ortamlarında kullanılan bir sistemdirOfis dışında bir notebook, ofis içinde iken bir PC kullanıyor

olmanın avantajlarını bir arada kullanmanızı sağlarAyrıca bağlantı istasyonuna dizüstü bilgisayarın basit şekilde

bağlanması ile her seferinde ayrıntılı kablo montajı gerekmezPort çoklama veya yeni port

ilavesi, ek optik sürücü gibi geniş özellik kazanımları sunan modelleri bulunabilir

Yeni Eklendi


Enerji ProblemleriNotebooklarda yaşanan en yaygın problem enerji problemidirSistemin açılmaması için hem bataryanın boş olması, hem de

adaptörden enerji gelmemesi gerekirEğer adaptörden enerji gelmiyor ve batarya sağlam ise bir süre

bunu fark etmeyebilirsinizSık sökülüp takıldıkları için adaptör kabloları aşırı yıpranabilirAyrıca enerji fiş yuvası sert bir çekme veya kabloya takılma gibi

bir nedenle içten kırılabilir ve lehimleme gerektirebilir


Görüntü ProblemleriBir notebook önyükleme yapılıp yapılmadığını sistemden

alacağınız ses ve titreşimlerle anlayabilirsinizBilgisayar açılıyor ancak ekrana görüntü gelmiyor ise görüntü

fonksiyon tuş bileşimi ile birincil ekran aygıtı ayarlanmalıdırEğer ekranda görüntü var ancak aşırı sönükse LCD çeviricileri

bozulmuş olabilir


Kablosuz Ağ ve Bluetooth SorunlarıBir çok notebook üzerinde, kablosuz ağ ve Bluetooth

aygıtlarını kapatan bir anahtar yer alırBu anahtar kasa üzerinde özel bir buton olabileceği gibi, özel

bir fonksiyon tuş bileşimi de olabilirAyrıca bu aygıtların etkin olup olmadıklarını gösteren LED

ışıkları da vardır


Klavye ve TouchPad SorunlarıEğer notebook klavyesindeki hiç bir tuş çalışmıyorsa

muhtemelen klavye bağlayıcısı yerinden çıkmıştırBu bağlayıcı çok hassas olup yerinden çıkabilir yada kırılabilirÜreticinin söküm prosedürüne bakarak yerine takılmalıdırTouchPad için de klavye ile benzer bir iç bağlayıcı kullanırHarf beklediğiniz halde rakam çıktısı alıyorsanız muhtemelen

"NUMLOCK" tuşu açık kalmıştırTouchPad sensörleri ve klavye

üzerinde birikmiş toz ve kir parçacıkları basınçlı hava kullanılarak temizlenmelidir

Ayrıca bazı TouchPad’lerin sürücü yazılımının yüklenmesi zorunlu olabilir


Ultra İnce NotebooklarDesktop extenders notebooklar olarak da bilinirlerKlasik notebooklarda olduğu gibi bir PC alternatifi değildirlerYüksek taşınabilirlik amacıyla geliştirilmişlerdirÇok küçük, hafif ve az enerji harcayan aygıtlardırÇoğunlukla optik sürücü bulundurmazlarİşlemcileri anakart üzerine entegredir (Intel Atom)Sabit disk olarak SSD kullanırlarTeknik altyapısı gereği sadece temel

ofis yazılımları ve internet amacıyla kullanılırlar

Özellikle sürekli seyahat eden, aktif bilgisayar kullanıcılarına hitap eder


PDA: Kişisel Dijital Yardımcı PDA cihazları elektronik bir el ajandası gibi düşünülebilirAjanda fonksiyonlarının yanında internet, kelime işlemci

yazılım, resim, ses ve video araçları da sunmaktadırSIM kartı yuvaları ile telefon özelliği olan PDA’lar vardırGünümüzde yaygınlaşan navigasyon uygulamaları ile birlikte

bir çok PDA üzerinde yerleşik GPRS alıcısı da bulunurÖzel tasarlanmış işletim sistemleri vardır

Windows CE, Pocket PC, Palm OSPDA’ların en önemli özelliği dokunmatik

ekranları ve fare alternatifi kalemlerdirDepolama birimi olarak da flash kartlar

ve düşük miktarda yerleşik hafıza kullanılır


PDA KullanımıPDA’larının çoğunda, stylus adı verilen bir kalem kullanılırDokunma işlevlerinin yanında, el yazısı yazma imkanı da sunar Stylus çoğunlukla PDA’nın gövdesinde muhafaza edilirBir uygulamayı başlatmak için Stylus’u yuvasından çıkarıp

ekran üzerindeki ilgili ikona dokunmanız yeterlidirKlavye de yine stylus aracılığı ile

kullanılan bir sanal klavyedir


Bilgisayar Bağlantısı ve SenkronizasyonPC ve PDA cihazları arasında veri senkronizasyon yapılabilirBunun için geliştirilmiş bir çok özel yazılım vardırBilgisayar kasasına genellikle USB portu ile bağlantı sağlanırInfrared ile iki PDA arasında da veri aktarımı sağlanabilirSenkronizasyonda en önemli ayrıntı hangi taraftaki verinin

daha güncel olduğunun tespit edilmesidirYazılımlar çift veya tek yönlü eşitleme yapabilirlerBir çoğu güncel dokümanı otomatik

algılasa da size en uygun yöntemi deneyerek bulmanız faydanızadır


Tablet PC’lerPDA’lardaki el yazısı tanıma özelliği ile geleneksel notebook

özelliklerini birleştiren taşınabilir bilgisayarlardırYüksek düzeyde mobil olan profesyonel kullanıcıları hedeflerTablet PC’ler de stylus bulunur ve uygulamalar, kalem

darbelerini algılamak için dijital mürekkep kullanırlarİlk Tablet PC’ler Windows XP’nin

özel bir sürümünü kullanırken, Vista ile bu özellikler standarttır

Mouse ve klavye yerine sadece dokunmatik ekran olabileceği gibi, onlara ek olarak da bulunabilir

Çoğunda ekran klavye üzerine tersolarak katlanabilmektedir


Tablet PC KullanımıTablet PC ekranları PDA gibi basınca duyarlı olmadığı için ekran

üzerinde herhangi bir şey yazmak için stylus kullanılmalıdırUygulamalarda stylus, fare gibi ikonları seçmenizi ya da sağ

tıkla, çift tıkla gibi işlemlerin yapılmasını sağlarYazı yazmak için sanal klavye yazılımları veya konuştuğunuzu

yazıya çeviren özel yazılımlar da kullanılırÖzellikle hareketli ve sıkışık

ortamlarda yürümek zorunda olduğunuz durumlarda kullanım kolaylığı sağlarlar

Tablet PC’lerin özelliklerinden faydalanmak adına birçok üçüncü parti uygulama geliştirilmiştir


UMPC: Ultra Mobile PCÇok küçük Tablet PC veya büyük bir PDA olarak tanımlanabilirWindows XP veya Vista gibi işletim sistemleri çalıştırabilirlerKlavye olarak entegre veya harici özel üniteler bulundururlarHard disk yerine çoğunlukla flash bellek kullanırIntel Atom veya benzeri entegre işlemciler kullanırlar


Bölüm SonuGöstermiş olduğunuz ilgiden dolayı teşekkür ederiz…

Niyazi SaralGenel Koordinatör

Eğitim İçerikleri

Erman ÜretEğitim İçerikleri

SeslendirmeEğitim Videoları

Hüseyin YiğitEğitim İçerikleriGörsel Tasarım

Seslendirme MetinleriVideo Montaj

Gülnaz KocatepeSeslendirme

Fatma Yılmaz YiğitSes Montaj

Betül BayrakdarSlayt Senkronizasyon

Kontrol

taşınabilir bilgisayarlar

Documents