taz vi - martlmadidebloba.gemartlmadidebloba.ge/files/mates s. g/g-3.pdf · bralta mopdisay, aramed...

111

Ta vi z

s i t y u a Y e s e: `da Sek rib na yo vel ni mRdel TmoZ Ru ar ni da mwig no bar ni eri sa ni da ikiT xvi da maT gan: sa da So bad ars qris te? xo lo maT hrqu es: beT lems hu ri as ta ni sa sa~ (2,4-5).

ixi lea, vi Tar yo ve li ve sam xi le be lad hu ri a Ta iq mne bo da? ra-me Tu vid rem dis ara exil va igi, da Ra ca Tu sme ni Ta oden So bi sa mi si-saY Ta aR SfoT nes, ara med je reT Su ri igi ma Ti ara aR tyi ne bul iyo sa Pu mi lad di dad, amisTKs WeS ma ri te biT mi uT xrnes wa me ba ni igi sa-wi na war met yu e lo Ta Pma Ta ni he ro des. xo lo uku a naY sknel, odes mi-uT xro bel ni igi sas wa ul ni mis ni ixil nes, aReg znes Su ri Ta miT sa-eS ma koY Ta da gan mce mel WeS ma ri te bi sa iq mnes; ara med WeS ma ri te baY yov liT ker Zo brwyin vi da, da ve ra raY av nes mas mter Ta maT, ara med yo ve li ve sal mo baY da vne baY maT sa ve Tav sa mi eq ca. da aqa ca ixi le, vi Tar gan ge bu le biT sak Krvel ni saq me ni iq mne bo des: ra me Tu is wa-ves er Tma ner Ti sa gan da as wa ves ur Ti er Tas mo gu Ta maT da hu ri a-Ta; ra me Tu hu ri a Ta es ma mo gu Ta gan, vi Tar med var sku lav man qa da ga spar seTs So baY qris te si, da ku a lad mo gu Ta is wa ves hu ri a Ta gan, vi-Tar med ro me li-igi var sku lav man auw ya maT, ese ars, ro mel sa wi na-war met yu el ni pir vel mrav li sa Ja mi sa qa da geb des, da ga mo kiT xvaY igi moZ Ru re bi sa mi zez gan cxa de bu li saY eq mna or Ta ve. da mter ni igi WeS ma ri te bi sa ni iZu le biT wi na war met yu e le ba sa mas WeS ma ri te-bi sa sa aR mo i kiT xven da sit yu a Ta maT ga mos Tar gma ne ben, da Ra ca Tu ara yo vel Ta; ra me Tu hrqu es raY, vi Tar med: `beT lems hu ri as ta ni-sa sa~, ra me Tu es reT we ril ars wi na war met yu e li sa mi er: `da Sen, beT lem, qu e ya naY ege iu daY si, ara sad me um rwe mes xar mTa var Ta So-ris iu daYsTa, ra me Tu Sen gan ga mo vi des mTa va ri, ro mel man dam wysos eri Ce mi is raH li~,1 Sem dgo mi ami si da i du mes, ra me Tu pa tiv-scem des da esaT no e bo des he ro des ume tes WeS ma ri te bi sa. xo lo raY iyo Sem-dgo mi amis sit yKsa? `da ga mo sa val ni mis ni da sa ba miT gan dRe Ta gan sa u ku ne Ta~.2

eZi e ben ukue vi eT ni me da it yKan, vi Tar med: raY saTKs iyo ese, ro mel vi naY Tgan wi naY swar ve qa da ge bul iyo wi na war met yu el Ta mi-er beT le miT ga mo Ci ne baY qris te si, na za reTs iq ce o da igi Sem dgo-mad So bi sa, da amis ga mo da i far vo da sit yu aY igi wi na war met yu e-li sa? ara med ara es reT ars ese, ra me Tu ese vi Ta ri Ta amiT sa xi Ta uf roYsRa ga mo ac xa da sit yu aY wi na war met yu e li saY, ro mel-igi na-

1 maT. 2,6; miq. 5,2. 2 miq. 5,2.

112

za reTs mkKdr iyo de daY mi si da Jam sa So bi sa sa ipoa beT lems; ga mo-ac xa da, vi Tar med gan ge bu le biT iq mna saq me igi. amis TKsca ara Tu iS va raY, mey se u lad war vi da mi er, ara med or me o ci dRe da yo beT-lems Si na, raY Ta mis ces Ja mi ga mo me Zi e bel Ta ga mo Zi e bad yo ve li ve, ro me li ca ene bos.

ra me Tu mra va li iyo aR mZrvel ma Ta Zi e bad saq me Ta maT, uku e Tum-ca ene ba gan frTxo baY Zi li sa mis gan ugu lis Pmo e bi sa; ra me Tu mos-lva sa mas ze da mo gu Ta sa aRiZ ra yo ve li igi qa la qi da maT Ta na me fe-ca he ro de, da wi na war met yu e li So ris Se mo vi do da, da mis mi er Tqu-mul ni aR mo i kiT xvo des, da sam sjav roY di di Sem zad ne bo da, da sxu aY mra va li aRes ru le bo da yo fa sa mas maT sa beT lems, ro mel sa ca lu ka ke Ti lad war mo ityKs: mi qu ma sa mas sKme o nis sa, sit yu a Ta maT anaY sTa, wi na war met yu e le ba sa za qa ri aY ssa, di de bis met yu e le ba sa an ge loz Ta-sa, sak Krve le ba sa mas mwyem sTa sa, da ese yo ve li ara kma iyoa mi ze zi sa mi ce mad _ pov nad So bi li sa mis? ra me Tu uku e Tu mo gu Ta spar se TiT mos rul Ta ara da e fa ra ad gi li igi, vi Tar mca ara po es mkKdrTa da max lo bel Ta ad gi li sa Ta? amisTKs ukue So ba sa TKssa ga mo a Ci na Ta vi TKsi mrav li Ta sak Krve le bi Ta ufal man da, ixi la raY ugu lis Pmo e-baY igi hu ri a TaY da gul fic xe lo baY, da fa ra Ta vi TKsi da iq ce o da qu e ya na sa ze da oc da aT wel TKni er sas wa ul Ta da sak Krve le bi sa; da mer me ku a lad ga mo a Ci na di de bu le baY TKsi ub rwyin va le sad, ra me Tu ar Ra ra mo gu ni, ar ca var sku la vi qa da geb da mas, ara med ma maY ze gar-da mo Zed sa yu a re lad sa xel-sdeb da wyal Ta maT ze da ior da ni sa Ta, raY Ta cnan yo vel Ta, vi Tar med igi ars WeS ma ri tad da u sa ba moY Ze da sit yu aY ma mi saY; da su li wmi daY gar da moP da Tav sa ze da mis sa, raY-Ta aCu e nos yo vel Ta, vi Tar med mi sa mi marT ars PmaY igi ma mi saY; da io va ne yov li Ta kad ni e re bi Ta yo vel sa ze da hu ri as tan sa qa da geb da da ese vi Ta ri Ta miT moZ Ru re bi Ta aRav seb da Sen sa da udab no sa; da wa me baY igi sas wa ul TaY Ra Ra deb da, da qu e ya naY da zRu aY da yo vel ni da ba de bul ni brwyin va li Ta Pmi Ta Pmob des di de bu le ba sa mis sa.

xo lo Jam sa mas So bi sa sa eso de ni iq mna, ra o den jer-iyo sac na ur-yo fad So bi li sa mis. ra me Tu raY Ta ara Tqu an hu ri a Ta, vi Tar med: ara uw yiT, Tu odes iS va anu ro mel sa so fel sa, amisTKs aRes rul nes sas wa ul ni igi gan cxa de bul ni: var sku la vi sa ga mo Ci ne baY da mo gu Ta mos lvaY da an ge loz Ta di de bis met yu e le baY da sxu aY igi, ro me li ze mo vaP se neT, raY Ta ar ca er Ti mi ze zi aqun des ara Zi e bi saY da ar-ca Ta yu a nis -ce mi saY So bi li sa mis. xo lo Sen ixi le ga mo wu lil viT sit yu aY wi na war met yu e li saY, ra me Tu ara Tqua, Tu: beT le mo, Sen So ris da ad gres, ara med: `Sen gan ga mo vi de so mTa va ri~, raY Ta ga mo-ac xa dos, vi Tar med es reT qa da ga pir ve liT gan ve wi na war met yu el man

113

So baY oden beT lems uf li saY da ara zrdi lo baY anu dam kKdre baY mas Si na. ara med ku a lad hu ri a ni, gu el ni igi, na Sob ni iqed ne Ta ni (ro-mel TaTKs ityKs da viT: `uc xo iq mnes cod vil ni de di sa gan, ro mel ars WeS ma ri te baY igi qa da ge bi saY mis wi na war met yu el TaY sa, rom li-sa gan uc xo iq mnes igi ni, scTe bo des sa SoY Tgan, it yo des sic ru e sa. gu lis wyro maY ma Ti msgavs ars gu e li sa mis, as pi ti sa yruY sa, rom li-sa ni da yo fil ari an yur ni mis ni; ara es min mas PmaY msax rva li sa Pe-lo va ni sa, ar ca mi i Ris wa ma li wam lis mce me li sa gan brZni sa~1), ese ni ku a lad wi na aR mid ge bi an da ba de Ta da mir wyven uuZ lu res Ta qsel Ta de da zar dli sa sa da it yKan, vi Tar med: sit yu aY ese, vi Tar med: `Sen-gan ga mo vi des mTa va ri, ro mel man dam wysos eri Ce mi is raH li~,2 zo-ro ba be lisTKs Tqu mul ar so. aw ukue vhkiT xoT yru Ta maT as pi ti sa msgavsTa, Tu ro me li Sew yo bi le baY aqus sit yu a sa amas zo ro ba be-lisTKs, vi Tar med: `ga mo sa val ni mis ni da sa ba miT gan dRe Ta gan sa u-ku ne Ta~,3 anu vi Tar mo e za vos mas sit yu aY ese, Tu: `Sen gan ga mo vi des, beT le mo, mTa va ri~? vi naY Tgan zo ro ba bel ara hu ri as tans, ara med qu e ya na sa ba bi lov nel Ta sa iS va, amis TKsca zo ro ba bel ewo da, ro mel iTar gma ne bis `Te su li ba bi lons~, vi Tar ca uw yi an, ro mel Ta us wa vi-es enaY asu ras ta nel TaY; vi Tar ukue mo e za vos mas sit yu aY wi na war-met yu e li saY, ro mel-igi gan cxa de bu lad Cans, vi Tar med qris tesTKs ityKs, vi Tar med: `Sen, beT lem, qu e ya naY ege iudaY si, ara sad me um rwe-mes xar mTa var Ta So ris iu daY sTa~, da mi zez sa brwyin va le bi sa mi si-sa sa ityKs, vi Tar med: `Sen gan ga mo vi des mTa va ri, ro mel man dam wysos eri Ce mi is raH li~.

da vin ars ugu lis PmoY igi da ugu nu ri, ro mel man aram ca gu lis-Pma-yo, vi Tar med So bi saTKs qris te si sa iq mna beT le mi sa xe lo an da ara sxKsa raY saT Ksve? ra me Tu ro mel-igi pir vel uc na ur iyo da un-do, Sem dgo mad So bi sa uf li sa eso den di de bul iq mna da sa xe lo van, ro mel ki diT gan qu e ya ni saYT mov len xil vad qu ab sa mas da ba ga sa da ad gil sa mas ta lav ri sa sa, rom li saT Ksca it yo da wi na war met yu e li: `araY Ta um rwe mes xar mTa var Ta So ris iu daY sTa~, _ ese igi ars, sam-Tav ro Ta Si na iu daYs na Te sav TaY sa, da sit yKTa amiT ie ru sal Hmi ca mo as wa va, vi Tar mca et yo da, vi Tar med: ara um ci res xar sa xe lo an Ta maT sam Tav ro Ta sa, ar ca Tu ie ru sal Hmi sa um rwe mes xar.

ara med ese yo ve li ara Se es mo da ugu lis xmo Ta maT hu ri a Ta, ar ca yu rad-iReb des TKssa mas sar ge bel sa; ra me Tu wi na war met yu el ni ara it yo des eso den si maR le sa mas bu ne bi Ti sa di de bi sa mi si sa sa, ra o-den qve lis moq me de bi sa mi si sa sim rav le sa, vi Tar ca-igi pir vel So bi-

1 Sdr. fsalm. 57,4-6. 2 maT. 2,6; miq. 5,2. 3 miq. 5,2.

114

sa Tqua an ge loz man: `uwo do sa xe li mi si ie su, ra me Tu man iP snes eri TKsi cod va Ta maT Ta gan~.1 da ku a lad mo gu Ta maT ara Tqu es, Tu: sa da ars Ze RmrTi saY? ara med: `sa da ars So bi li igi me u fe hu ri a TaY?~2 da ku a lad amas ad gil sa ara Tqua wi na war met yu el man, vi Tar med: Sen gan ga mo vi des Ze RmrTi saY, ara med: `Sen gan ga mo vi des mTa va ri, ro mel man dam wysos eri Ce mi is raH li~;3 ra me Tu jer-iyo daw ye ba sa ax li sa mis qa da ge bi sa sa uZ lu re ba sa mas msme nel Ta sa Ta nami yo lad, raY Ta ara dab rkol den, da cxo re bi saTKs ma Ti sa miT xro baY, raY Ta ami Ta ume-te sad mo iy van nes sar wmu no e bad; amis TKsca rav den ni ca wa me ba ni da qa da ge ba ni ipo e bi an daw ye bi sa ax li sa rCu li sa ni da mos lvi saTKs uf-li sa, ro mel-igi Jam sa oden So bi sa mi si sa sa aRes ru le bo des, ara rad did sa da ma Ral sa qa da ge ben misTKs, xo lo rav den ni Sem dgo mi sa mis Ja mi saTKs Tqu mul ari an, ume te sad it yKan di de bu le bi sa mi si saTKs; ra me Tu Sem dgo mad sas wa ul Ta mis Ta ga moc xa de bi sa, aRes ru le bo da raY qe bi sa Ses xmaY igi yrma TaY, is mi ne, vi Tar mo as wa va wi na war met yu-el man: `pi ri Ta yrma Ta CCKlTa mwo ar TaY Ta da em tki cos qe baY~;4 da ku a lad: `vi xi len me ca ni, qmnul ni TiT Ta Sen Ta ni, mTo a re da var-sku lav ni, ro mel ni Sen dah ba de~;5 rom li Ta-ese ga mo a Ci na, vi Tar med igi ars dam ba de be li da mpyro be li yov li saY ve.

da ku a lad ami sa Sem dgo mad amaR le bi sa mi si saTKs Tqu mu li wi na-war met yu e le baY swo re ba sa mas mis sa ma mi sa Ta na mo as wa vebs da ityKs: `hrqua ufal man ufal sa Cem sa: da jed mar ju e niT Cem sa~;6 da esa ia ityKs: `ro me li-igi aR dgo mad ars mTav rad war mar TTa, da mas war-mar Tni es vi den~.7 ara med amas ad gil sa sit yu aY hu ri a Ta mi marT iyo, amisTKs Tqua: `ro mel man dam wysos eri Ce mi is raH li~,8 da man yo ve-li ve so fe li dam wyso. ara med, vi Tar ca ze mo vTqu, ara ga mo ac xa debs je reT sit yu a sa mas war mar TTa Sew yna re bi sa sa, raY Ta ara mi zez dab-rko le bi sa sces hu ri a Ta, ra me Tu ese gu lis Pmis sa yo fel ars ma ra-dis, ro mel vi Tar ca-igi ufal man ga na go mo qa la qo baY mi si qu e ya na sa ze da, mas ve wes sa da mas ve sa xe sa ze da wi na war met yu el ni ca da mo ci-qul ni ca ga na ge ben da Seh mza de ben sit yu a sa TKssa.

Tqu as ukue ga mo me Zi e bel Ta gan man vin me, vi Tar med: rad ara samwyso mi sa iq mna eri igi is raH lTaY, vi Tar ca ityKs, Tu: `man damwysos eri Ce mi is raH li~? ara med gu lis Pma-yavn met yu el man man ese vi Ta ri sa man, vi Tar med ara daS Ta ese ca sit yu aY aRus ru le be lad, ara med dam wyso man eri is raH li saY, ra me Tu ra Jams-igi Tqua wi na-war met yu el man, Tu: `man dam wysos eri Ce mi is raH li~, is raH lad aqa

1 maT. 1,21. 2 maT. 2,2. 3 miq. 5,2. 4 fsalm. 8,3. 5 fsalm. 8,4. 6 fsalm. 109,1. 7 esaia 11,10. 8 miq. 5,2.

115

maT uwo da, ro mel Ta eri sa mis gan eb ra el TaY sa hrwme na qris te; vi-Tar ca pav le Tar gmnis amas sit yu a sa da ityKs, vi Tar med: `ara yo-vel ni is raH li sa gan ni ese ni ari an is raHl, ar ca ari an na Te sav ni ab-ra ha mis ni yo vel ni Svil, ara med isa ki sa gan ge wo dos Sen na Te sa va-do~.1 ese igi ars, ara Tu Svil ni Por cTa ni ese ni ari an Svil RmrTi-sa, ara med Svil ni igi aR Tqu mi sa ni Se rac xil ari an na Te sa vad, da amaT sit yu a Ta mi er ga mo a Ci na mo ci qul man, vi Tar med ara Tu yo vel-Ta hu ri a Ta ewo de bis is raHl anu Svil ab ra ha mi sa, _ nu iyo fin! _ ara med ro mel Ta hrwme na qris te da iq mnes aR Tqu mi sa mis ma ma TaY sa mkKdr, igi ni ari an is raHl, mxil vel ni igi da mor wmu ne ni RmrTisani; ra me Tu es reT ga mo i Tar gma ne bis is raH li _ `go ne baY mxil ve li RmrTi saY~. aw ro mel ni-igi ari an ese vi Tar ni, maT ca ewo de bis eri RmrTi sa, da igi ni da am wysna qris te man, mwyem sman man ke Til man, ro-mel man Tqua: `me var mwyem si ke Ti li da vic ni Cem ni igi, da mi ci an Cem Ta maT~.2 ro mel ni-igi ic na, vi Tar med mis ni ari an, maT ca hmwysis da su li TKsi dad va cxo var TaTKs.

xo lo sxu a ni igi hu ri a ni, ro mel Ta ara ine bes me u fe baY mi si maT ze da, ara med nef siT TKsiT ij mnes mis gan, ara is raHl ari an, ar ca Svil ab ra ha mi sa, ara med Svil ni ari an eS ma ki sa ni, vi Tar ca et yo da maT ufa li: `uku e Tum ca Svil ni ab ra ha mis ni iy ve niT, saq me Tam ca ab-ra ha mis Ta iq mo deT. xo lo Tqu en iqmT saq me sa ma mi sa Tqu e ni sa sa~;3 da mer me ga mo uc xa da, Tu vin ars ma maY ma Ti, da Tqua: `Tqu en ma mi sa Tqu e ni sa eS ma ki sa gan ni xarT da gu lis Tqu maY ma mi sa Tqu e ni saY gne-bavs yo fad~.4 ese vi Tar ni igi ara iq mnes sam wyso qris te sa, ar ca igi mwyems ma Ta, ara med `mi ec nen igi ni, vi Tar ca sac xo var ni, jo jo xeT sa, da si ku di li hmwysi des maT~.5 jer-iyo ubad ruk Ta maT da Ta yu a nis-ce maY uf li saY mo gu Ta Ta na da di de bi sa mi ce maY RmrTi sa, ra me Tu mo i wia Ja mi ga nax le bi sa ma Ti saY da ga moP sni saY cod va Ta gan; ra me Tu ara raY es ma fic xe li sit yu aY, ar ca qa de baY sa tan jvel TaY da Si Si bral Ta moP di saY, ara med es mo da mos lvaY mwyem si sa tkbi li sa da sa-xi e ri saY, da ara mod rka fic xe li igi gu li ma Ti, ara med yo ve li ve bo ro ti iz ra xes misTKs da Ta na Sem we iy vnes he ro de sa, vi Tar ca ese ra mog KTxrobs ma xa re be li da ityKs:

s a x a r e b a Y: `ma Sin he ro de idu mal mo u wo da mo gu Ta maT da ga mo i kiT xa maT gan Ja mi igi ga mo Ci ne bu li sa mis var sku la vi saY. da wa rav lin na beT le mad da hrqua: mi ve diT da ga mo i Zi eT WeS ma ri tad yrmi sa misTKs da, ra Jams hpo oT, miT xarT me, raY Tam ca me ca mi vi de da Ta yu a nis- vsce mas~ (2,7-8).

1 rom. 9,6-7. 2 ioan. 10,14. 3 ioan. 8, 39,41. 4 ioan. 8,44. 5 fsalm. 48,15.

116

T a r g m a n i: eha uku a naY skne li ese ugu nu re baY da si bor gi le! amas yo vel sa it yo da, raY Tam ca uZ lo pov nad So bi li sa mis me u fi sa da mok lvad; da ara Se ik di ma, ar ca Se i go na eso de ni sa mis sak Krve-le bi sa gan da ara gu lis Pma-yo, vi Tar med uzeS Ta es ka cob ri vi sa bu-ne bi sa da we si sa iyo saq me igi; ra me Tu wo de baY igi var sku la vi sa mi-er mo gu TaY maT da mos lvaY igi ma Ti So riT qu e ya niT Ta yu a nis -ce-mad sa xu e vel Ta Si na da ba ga sa mwo la ri sa yrmi sa da qa da ge ba ni igi pir ve liT gan wi na war met yu el Ta ni uaR res we si sa mis ka cob ri vi sa iy vnes, ara med ara ra man amaT gan gu lis Pma -u yo ur Cu lo sa mas, ra-me Tu es reT ars uke Tu re baY, ma ra dis ugu nu re bi sa da si co fi sa mo-mat yu e bel. da ixi leT aqa ca gar da ma te bu li igi go ne bac To mi le baY: uku e Tu hrwme na sit yu aY igi wi na war met yu e li saY da cna, vi Tar med WeS ma rit ars igi, vi Tar Pel- hyof da wi na gan wyo bad saR mrToY sa mis Za li sa? uku e Tu ku la ur wmu no iyo Tqu mul Ta maT da ara mo e lo da aR sru le ba sa maT sa, raY saTKs eSi no da da Si Si saTKs mok lvad ga niz-rax vi da?

or ker Zo ve ukue ugu nu re bi Ta da si co fi Ta sav se iyo za ku le-baY igi, da ese ca di di sa ugu nu re bi saY iyo saqmH, ro mel hgo neb da, Tu mo gu Ta maT mis sa sit yu a sa ume tes pa tiv-scen, vid re Ra rom li-saTKs aR mo sa va liT mo vi des wi nam ZRu ro bi Ta var sku la vi saY Ta; ra-me Tu uku e Tu pir vel xil vi sa es reT mot yi na re iy vnes sur vi li Ta mi si Ta, Sem dgo mad xil vi sa da Ta yu a nis- ce mi sa vi Tar mca Tavs-id-ves gan mce mel- yo fad cxo re bi sa mom ce me li sa mis yrmi sa? ara med ugu nur man he ro de ese yo ve li ara gu lis Pma-yo, ra me Tu bo ro tad cun dru keb da, da mo u wo da idu mal mo gu Ta maT da ga mo i kiT xa maT-gan. amisTKs idu mal mo u wo da, ra me Tu hgo neb da, vi Tar med hu ri a ni di di Ta wa di e re bi Ta mir bi o din Ta yu a nis -ce mad mi sa, da ara ico-da gar da re u li igi uke Tu re baY ma Ti. amisTKs fa ru lad da idu mal ga mo i kiT xa mo gu Ta maT gan, raY Ta uc na u rad mok las igi da ara aR-Zras yo ve li eri Se wev nad mi sa. ara med igi ni eso de ni Ta si bo ro ti-Ta sav se iy vnes, vid re Ra Ta na Sem we eq mnes he ro des Zi e ba sa mas mis sa, raY Tam ca mos ru li igi cxo re bad maT da da gan Ta vi suf le bad mis-ces Pel Ta mis Ta. amis je ri saTKs idu mal mo u wo da mo gu Ta da ga mo-i kiT xa Ja mi igi ara yrmi saY, ara med ga mo Ci ne bu li sa mis var sku la vi-saY; ra me Tu igi pir vel mrav li sa Ja mi sa Cu e ne bul iyo maT da, raY Ta Ja mi igi war mo mar Te bi sa ma Ti saY da slvi saY war Pdes da Jam sa oden So bi sa uf li sa sa mo i wi nen. ra me Tu es reT jer-iyo, raY Ta sa xu e ve-li Ta miT Se xu e u li po on qris te da Ta yu a nis-scen, raY Ta uzeS Ta es iyos sak Krve le bi sa igi saqmH. amisTKs pir vel mrav li sa Ja mi sa ixi-les mo gu Ta var sku la vi igi; ra me Tu uku e Tum ca odes ufa li iS-

117

va pa les ti nes, ma Sin mca ga mo Ci ne bul iyo var sku la vi aR mo sa vals, war mo mar Te ba sa mas maT sa da slva sa Si na gzi sa sa ara mci red ni dRe-ni war Pde bo des, da aram ca epov na igi sa xu e vel Ta Si na. amis TKsca, mo-raY-swyKdna he ro de CCKlni beT le mi sa ni, oriT wliT gan da uda-res ni mos wyKdna, vi Tar ca mo gu Ta gan es wa va, da man ca Ses Zi na ume-te si raY me fri a di sa mis uke Tu re bi sa da gu lis wyro mi sa gan, ra me-Tu es reT uc To mel hgo neb da gan zrax va sa TKssa, raY Ta ara ga ne res Pel Ta mis Ta ufa li yo vel TaY, rom li sa Pel Ta Si na ars su le bi yo-vel Ta ar sTaY. O sib rme igi mi si! `war ve diT da ga mo i Zi e To yrmi sa misTKs da, ra Jams hpo oT, miT xarT me, raY Ta me ca mo vi de da Ta yu a-nis- vsce mas~; Tqu Ra, ur Cu loo, uku e Tu WeS ma rit sa ityK, raY saTKs idu mal mo u wod? uku e Tu ku la styui da za ku vaY ars gul sa Sen sa, vi Tar ara gu lis Pma-hyof, vi Tar med idu mal mo wo de bi Ta miT gan-cxad ne bad ars mza ku a re baY Se ni? ara med vi Tar ca mra val gzis miT-qu ams, su li uke Tu re bi sa gan Sep yro bi li pi rut yu Ta ca uu gu nu res ars.

`war ve diT da ga mo i Zi e To yrmi sa misTKs~. ara Tqua, Tu: ga mo -iZi eT So bi li sa misTKs me u fi sa, ara med yrmi saTKs, ra me Tu eSi no da me fed wo de bad mi sa, nu u kue ev nos pa tiv sa TKssa. xo lo mo gu Ta maT ver agrZnes mi si igi uke Tu re baY, ra me Tu odes mca mo i go nes, Tu ese-vi Tar sa sa Si nel sa saq me sa Pel -yos bo rot man man, ara med TKsi sa mis siw rfo e bi sa msgav sad hgo neb des sxu a Ta maT ca. amisTKs we ril ars:

s a x a r e b a Y: `xo lo maT vi Tar ca es ma ese me fi sa mis gan, war vi-des. da aha ese ra var sku la vi igi, ro me li ixi les aR mo sa va liT, wi na-uZ Ro da maT~ (2,9).

T a r g m a n i: amisTKs mi e fa ra, raY Ta saP mar iq mnas maT da kiT-xvaY hu ri a TaY da es reT ga nis mes yo vel Ta So ris saq me igi. xo lo vi-naYTgan mi uT xres me fe sa ca da yo vel sa er sa So baY igi uf li saY, da maT iw yes ga mo Zi e bad sa i dum loY sa mis da wi na war met yu e li sa Tqu-mu li So ris Se mo i Res, da yov liT ker Zo saq me igi di de bu li cxad iq mna, ku a lad var sku la vi igi eCu e na, da mer me an ge lo zi et yo da. es reT yo ve li we si e rad da ke Ti lad aRes ru le bo da. war vi des ukue ieru sal HmiT beT lems wi nam ZRu ro bi Ta var sku la vi saY Ta, raY Ta scna amis gan ca, vi Tar med ara iyo var sku la vi igi er Ti mra val Ta maT var-sku lav Ta ga ni, ra me Tu ara ars saq me ese we si sa mis var sku lav TaY sa; da uZ Ro da maT dRi si mzi sa brwyin va le ba sa Si na, vid rem de mi iy van na beT lems. xo lo Tqu as Tu vin me, vi Tar med: raY Ra saP mar iyo maT da wi nam ZRu ro baY var sku la vi saY, vi naY Tgan cnes, vi Tar med beT lems iS-va? ara med da Ra ca Tu beT lems So baY es ma, gar na vi naY uw yo des ad gi-

118

li igi da sax li? ra me Tu ara Tu Por ci e li Ta da ka cob ri vi Ta di de-bi Ta sac na ur iyo, ara med yov liT ker Zo un do e baY da sig la xa ke ga-mo ir Cia. amis TKsca, ga mo-raY-vi des mo gu ni igi ie ru sal HmiT, ixi les ku a lad var sku la vi, vi Tar ca ityKs ma xa re be li:

s a x a r e b a Y: `da aha var sku la vi igi, ro me li ixi les aR mo sa va-liT, wi na uZ Ro da maT, vid rem de mo vi da da da ad gra ze da, sa da ca iyo yrmaY igi. xo lo maT vi Tar ca ixi les var sku la vi igi, ga ni xa res si xa-ru li Ta di di Ta fri ad~ (2,9-10).

T a r g m a n i: sak Krvel iyo ori ve ese, mos lvaY ca aR mo sa va liT mo gu TaY maT da wi nam ZRu ro baY ca var sku la vi saY, da kma iyo saq me ese qvi sa ufic xes Ta ca Se go ne bad. ra me Tu uku e Tum ca mo gu Ta maT eT qua, Tu an ge lo zi et yo da maT, anu Tu PmaY wi na war met yu el TaY es ma maT, sit yu aY mca vid re me aqun da hu ri a Ta Tqu mad, vi Tar med scTes igi ni anu uc ne baY raY me ixi les; xo lo aw var sku la vi igi gan cxa de bu lad Cans da yo vel Ta ve wi na aR mdgom Ta pir sa da u yofs, ro me li-igi uZ Ro-da mo gu Ta maT vid re beT le mad mde da mer me mi vi da da dad ga ze da, sa da ca iyo yrmaY igi, raY Ta uCu e nos maT, vi Tar med mis da jer-ars Ta yu a nis- ce maY. amisTKs igi ni ca aRiv snes si xa ru li Ta di di Ta, ixi-les raY var sku la vi igi. aRiv snes si xa ru li Ta, ra me Tu ara cud iq mna Sro maY ma Ti, ara med Rirs iq mnes xil vad, raY-igi wi na war met yu el Ta da ma maT mTa var Ta swa do da xil vad da ver ixi les; aRiv snes si xa ru-li Ta, ra me Tu Rirs iq mnes yo vel Ta upi ra tes Ta yu a nis- ce mad me u fi-sa mis me u fe TaY sa da qa da ge bad mi sa yo vel sa so fel sa; es reT sav se iy vnes sur vi li Ta qris te si Ta, ra me Tu sav se iy vnes yov li Ta sib rZni-Ta da go ni e re bi Ta. amisTKs amaT uwo da ufal man, ra me Tu ese ni iy vnes yo vel Ta maT mkKdrTa spar se Ti sa Ta ub rZnes da yov li Ta ve swav lu-le bi Ta swav lul. hxe da va, vi Tar je rov ne biT uCu e na maT var sku-la vi? ra me Tu aha ese ra Sem dgo mad sit yKsa mis mRdel TmoZ Ru ar Ta da mwig no bar TaY sa ixi les raY var sku la vi, ume te si Ta si xa ru li Ta aRiv snes da mi si hrwme na wi nam ZRu ro baY, vid rem de mi iy van na igi ni da da ad gin na ze da, sa da ca iyo So bi li igi yrmaY, dam ba de be li da mpyro-be li yo vel TaY.

hrcxu e no den mar ki ons, hrcxu e no den pav les sa mo sa tel sa, ro-mel Ta ara ine bes xil vad, raY-igi mo gu Ta maT ixi les, Svil Ta ek le-si i sa Ta; ra me Tu ara mrcxu e nis es reT wo de bad maT da.

hrcxu e no den mar ki ons da xe dev din Rmer Tsa Por cTSes xmul sa da Ta yu a nis ce mul sa mo gu Ta maT mi er; hrcxu e no den sa mo sa tel sa mas pav les da xe dev din, vi Tar ara li to ni ka ci Ta yu a ni s-i ce me bis. ra me-Tu Por cTSes xma sa mis sa ba gaY igi da sa xu e vel ni wa me ben; xo lo ro-

119

mel CCKli sa misTKs pir vel So bi sa ve var sku la vi aR mo sa va liT eCu e na da mo iy van na mo gu ni igi, kac ni di de bul ni da sa xe lo an ni, da Se wi res maT ZRu e ni, ro mel-igi wes iyo RmrTi sa Se wir vad, ese yo ve li wa mebs, vi Tar med ara ka ci iyo li to ni, ara med Rmer Ti Por cTSes xmu li cxo-re bi saTKs kac TaY sa.

hrcxu e no den hu ri a Ta ca, ur Cu lo Ta maT gul fic xel Ta, ro-mel ni xed ven mo gu Ta maT bar ba roz Ta So riT mos rul Ta Ta yu a nis- ce mad uf li sa, da ar ca Tu maT Ta na ine bes mis lvaY da Ta yu a nis -ce maY. ra me Tu raY-igi ma Sin iq mne bo da, we si iyo da sa xe yo fad TaY maT, da daw ye bi sa mis gan saq me TaY sa Cnda, vi Tar med us wros er man man war mar TTa man kre bul sa mas hu ri a Ta sa Sew yna re bad uf li sa. ra me-Tu wes es reT iyo, raY Tam ca hu ri a ni pir vel mos rul iy vnes sar wmu-no e ba sa qris tes sa. xo lo vi naY Tgan igi ni nef siT gan mce mel iq mnes az na u re bi sa TKsi sa, amisTKs wi na u ku mo iq mnes saq me ni igi; da ixi la raY ma Ti gar da ma te bu li med gro baY da uke Tu re baY, hrqua ufal man mo wa fe Ta: `war ve diT, mo i mo wa fe niT yo vel ni war mar Tni~.1 ra me Tu aqa ca ara jer-iyo pir vel hu ri a TaY sa Ta yu a nis- ce maY mo gu TaY, ar-ca eso de ni sa si So ri sa gan swro bad mkKdrTa maT mis qa la qi sa Ta, ar-ca ro mel Ta ara sa da as mi o da misTKs, pir vel cno bad maT sa, ro mel ni wig nTa Si na da sit yu a Ta wi na war met yu el Ta sa aR zrdil iy vnes; ara-med vi naY Tgan es reT ugu lis Pmo ipov nes hu ri a ni da yov lad ve ara ine bes TKsi sa um jo be si sa Zi e baY, amisTKs myof Ta maT spar se Ti sa Ta us wrves pir vel ie ru sa lH mel TaY sa Ta yu a nis- ce mad uf li sa, vi Tar-ca odes me pav le et yo da hu ri a Ta, vi Tar med: `Tqu en da jer-iyo pir-ve lad rqu mad sit yu aY ese RmrTi saY. xo lo Tqu en ege ra ga ni So rebT da ara Rirs giS ji an Tav ni TKsni cxo re bi saTKs sa u ku noY sa. aha ese-ra mi viq ce viT war mar TTa mi marT~.2 da aqa ca maT uRir da mRKZa re-baY da swav laY So bi saTKs uf li sa; xo lo ese raY ara qmnes, ara med pir vel euw ya So ri el Ta maT da mo vi des si xa ru liT da es ma maT gan sak Krve li igi di de bu li, ara ve mir bi o des ubad ruk ni igi hu ri a ni Ta yu a nis -ce mad, ar ca ine bes xil vad ke Til Ta maT mo u go ne bel Ta, sa i dum lo sa mas, rom li sa xil vad swa dis an ge loz Ta. amis TKsca igi-ni raY udeb iq mnes da Zi li Ta miT si ku di lis msgav si Ta Sep yro bil, uc xo Ta maT da So ri el Ta mi i ta ces mi uT xro be li igi ni Wi da Rirs iq mnes Ta yu a nis- ce mad me u fi sa.

1 maT. 28,19. 2 saqme 13,46.

120

swav laY z

krZa lu le biT zi a re bi saTKs wmi da Ta sa i dum lo Ta sa da mow ya le bi saTKs da siv lto li saTKs sa xi o ba Ta gan

aw ukue Cu en ca vhbaZ vi deT mo gu Ta maT da Cu e u le ba Ta maT gan bar ba ro zeb riv Ta gan ve Sor neT da qu e ya naY igi vne ba TaY da u te oT, raY Ta Rirs viq mneT xil vad qris te sa, ra me Tu igi ni ca uku e Tum ca ara Sors gan So re bul iy vnes qu e ya ni sa gan TKsi sa, aram ca Rir sqmnil iy vnes xil vad mi sa. gan ve Sor neT Cu en ca saq me Ta gan qu e ya ni sa Ta, ra-me Tu mo gu ni ca iy vnes raY qu e ya na sa da so fel sa TKssa, var sku la-vi xo lo ixi les, da ga ne Sor nes raY spar se TiT, Rirs iq mnes xil vad mze sa mas si mar Tli sa sa. gan ve Sor neT Cu en ca sof li sa gan da saq me-Ta gan mis Ta. da Ra ca Tu mra val ni SeS foT ne bo din me fe ni da er ni da mZlav re bi Ta mrav li Ta gu a ye neb den, Cu en uSi Sad da da u ye ne be lad qristesa ve Zi eb deT; uku e Tu sur vi li da si yu a ru li mi si ga nu So-re bel iyos Cu en gan, yo ve li ve Zne lo va ni ad vil iq mnas wi na Se Cu en-sa. uku e Tum ca ara exil va maT yrmaY igi axa li, pir vel sa u ku ne Ta RmerTi, aram ca gan ro mil iy vnes ris xvi sa mis gan he ro de si sa; ra-me Tu pir vel xil vi sa mi si sa yov liT ker Zo aR dges maT ze da brZo-la ni, SiS ni da mwu xa re ba ni, xo lo vi naY Tgan Rirs iq mnes xil va sa da Ta yu a nis- ce ma sa mis sa, daw yna re baY da uSi So baY di di iq mna maT ze-da, da ar Ra ra var sku la vi, ara med an ge lo zi uZ Ro da maT, ra me Tu pa tiv ce mul iq mnes xil vi Ta RmrTi sa gan Por ci e le bu li saY Ta da Se-wir vi Ta ZRu ni sa rCe u li saY Ta.

aw ukue Sen ca, mor wmu neo, da u te ve eri igi hu ri a TaY da qa la-qi igi aR Sfo Te bu li, mZlav ri igi mklve li, uc ne baY da sa xi o baY yo-ve li ve sof li oY da mi is wra fe beT lemd, ro mel ars ta Za ri pu ri sa mis su li e ri saY, wmi daY ek le si aY, sa da-ese ma rad Re ixil ve bis ufali mwo la re sa kur Txe vel sa amas ze da wmi da sa, vi Tar ca ma Sin ba ga sa ze-da. da Ra ca Tu mwyem si iyo da mox Kde aqa, ixi lo yrmaY igi, Cu e ni sa cxo re bi saTKs mos ru li sa va ne sa amas, da ne tar iyos Sen da; da Ra-ca Tu me fe iyo da ara mox Kde, ar ca Rirs iq mna xil vad mi sa, ara ras sar ge bel ge yos Sen gKrgKni igi da por fi ri; da Ra ca Tu mogK iyo, ara geq mnas ese da mab rko le bel, uku e Tu xo lo pa ti vad mox Kde da Ta yu a nis -ce mad da ara daT rgun vad Zi sa RmrTi sa, uku e Tu Si SiT da si xa ru liT mo uP de da ara Se u rac xe biT da ude be biT. ara med ek rZa-le, nu he ro des em sgav se bi da sTqua: `mo vi de me ca da Ta yu a nis- vsce mas~,1 da mo-raY-xKde, mok lvaY mi si ga niz ra xo. icia, Tu vin ari an

1 maT. 2,8.

121

ese ni? ese ari an msgavs he ro de sa, ro mel ni uRir se biT ezi a re bo din wmi da Ta maT sa i dum lo Ta, ro mel TaTKs ityKs mo ci qu li, vi Tar med: `ro me li Wam des pur sa amas da su mi des sa su mel sa amas uf li sa sa uRir se biT, Ta nam deb ars igi Por csa da sis xlsa uf li sa sa~.1 ese vi-Tar Ta maT aqus Tav Ta TKsTa So ris mZlav ri igi bo ro ti, Se wu xe bu-li me u fe bi saTKs qris te si sa, ubo ro te si igi pir ve li sa mis he ro-de sa, uke Tu ri be li ar, ro mel man ma Sin he ro de mbrZo lad RmrTisa aRad gi na da aw ca mor Cil Ta mis Ta bev re ul Ta bo rot Ta sab rPe-sa Ses Txevs da mi av lens maT sa xi Ta Ta yu a nis -ce mi saY Ta da saq mi Ta mklve lo bi saY Ta.

gu e Si no den ukue Cu en ca, nu u kue sa xe mved re bel Ta da Ta yu a nis-mce mel TaY gu a qun des da saq me wi na aR mdgom TaY gu et KrTos; amisTKs Si SiT da Zrwo liT mo uP deT Ta yu a nis- ce mad, gan vag doT Cu en gan, raY ca bo ro ti gu a qun des, Sev wi roT mi sa ZRu nad, raY ca ke Ti li da pa ti o sa ni ipo e bo dis Cu en Ta na: gi na Tu oq roY, gi na Tu vec xli, anu Tu sxu aY raY me sa fa se Ta ga ni da pa tiv ce mu li kac Ta mi er. xo lo vi Tar Sev wi roT mi sa? gla xak Ta ga nu yoT, da Se i wi ros man Ta vi sa TKsi sad. nu udeb iq mne bi, ka co, amas ze da, raY Ta ara da i sa jo. uku e-Tu mo gu ni aR mo sa va liT mo vi des Ta yu a nis- ce mad da ZRu e ni rCe u li mi up yres, raY -me mi u go Sen, ro me li yo lad ve ara swya lob gla xak-Ta, ar ca mci re sa ute van sa Tav s-i deb slvad da xil vad uZ lu ri sa anu pyro bi li sa? ara uw yia, vi Tar med Ta vi sa TKsi sad Seh rac xavs ufali, raY-igi gla xak Ta Ta na da uZ lur Ta da pyro bil Ta da yo-vel Ta Wir ve ul Ta Ta na vqmnaT? mo gu Ta maT uc xo Ta da bar ba roz Ta oq roY Se wi res, mu ri da gun dru ki, xo lo Sen pu ri sa ca na tex sa ZliT mis cem. maT ixi les var sku la vi igi da ga ni xa res, xo lo Sen, ixi lo raY qris te, uc xoY, Si Su e li da Wir ve u li, ara lmo bi er iq mne bi. miT-xar Ra, vin Tqu en gan man Tavs-id va eso de ni Sro maY qris tesTKs, vi Tar mo gu Ta maT, yov li Ta ve sib rZni Ta sav se Ta? Sro maY da iT mi nes da gzaY di di vles sur vi li Ta Ta yu a nis- ce mi sa mi si saY Ta. da rad vityK eso den sa Sro ma sa? mra val ni ar ca Tu sax li sa TKsi sa gan Tavs-ide-ben mis lvad ek le si ad da xil vad uf li sa su li er sa mas ba ga sa ze da mwo la red, uku e Tu ara cxe ne bi Ta da et le bi Ta iq mnas mis lvaY ma Ti; sxu a ni ku a lad uca lo e ba Ta cud Ta anu Te at ro nad mis lva Ta hyo fen mi zez aqa ara Se mok re bi sa. eha sak Krve li! uc xo Tes lTa maT da bar ba-roz Ta ar ca exil va igi, ar ca ic nob des da eso de ni Sro maY Tavs-id-ves sur vi li Ta xil vi sa mi si saY Ta. da Sen, ka co mor wmu neo, ro mel sa gi xi lavs di de baY uf li saY da Rir sqmnul xar ke Til Ta maT mis Ta,

1 1 kor. 11,27.

122

ara hba Zav maT sa mas mos wra fe ba sa, ara med da u te ob ufal sa da mi xu-al xil vad sa xi o ba Ta da rok va Ta da sim Re ra Ta. ra me Tu mas ve Pel-vhyof sit yu ad, raY-igi pir vel vTqu: ara gsu ris xil vaY uf lisaY su li er sa mas ba ga sa ze da mwo la red, ara med gsu ris xil vad de da-Ta mrok vel TaY. ara Rirs ar sa saq me ese me xis -te xi sa da cec xli sa dam wu ve li sa? miT xar Ra, uku e Tum ca me fe man mi gi wo da pa la tad da Se giy va neb des mca xil vad mi sa, say dar Ta ze da sa me u fo Ta mjdo ma-re sa, Tav s-i dev mca da te o baY mi si da mis lvaY mRe rad da war dgo maY Te at ro nad, sa da-igi sa xi o ba Ta uc ne ba ni iq mne bi an? da araY ve ars eso de ni sar ge be li xil va sa Si na me fi sa mo ku da vi sa da mi wi sa ga ni sa-sa. xo lo aqa, sa da me u fe uku da vi mjdo ma re ars, Rmer Ti da ufa li yo vel TaY, da wi na gi yofs tab la sa uox Wno sa, ro mel sa ze da eg ze bis cec xli igi Sem wu ve li cod va TaY da gan ma naT le be li su li saY, Ta na-war hPde bi da mi is wra fi xil vad mrok vel Ta da msa xi o bel Ta! O di di ese sib rme! ufa li zis wyaro sa ze da uku da ve bi sa sa da wyal sa cxo el-sa asu ams mo ma val Ta mi sa, vi Tar ca odes me sa ma ri te li sa ze, da ara-vin mo vals su mad, ara med ro mel ni me Por ci Ta ca ama o Ta da cud Ta saq me Ta Seq ce ul ari an; da ro mel ni me da Ra ca Tu Por ci Ta mo vi den, go ne bi Ta ara aqa ari an. xo lo ufa li ara ve gan gu e So re bis eso den sa amas umad lo e ba sa ze da, ara med zis sul grZe le biT da gu e ved re bis su mad siw mi di sa mis siw mi diT da Ra Ra debs: `wmi daY wmi da Ta mi i ReT~. ara wyal sa li ton sa gu a su ams, ara med yov ladwmi da sa da gan mac xo e-le bel sa sis xlsa mis sa, ro me li-igi sa xe ars da saP se ne bel si ku di-li sa mi si sa da mi zez Cu e ni sa cxo re bi sa. amaT ese vi Tar Ta ke Til Ta da u te ob, ubad ru ko, da sa eS ma ko Ta saq me Ta xed vad mi xu a la? raY mca iyo uZ Kres ami sa? ara uw yia, vi Tar med cec xlsa brZo la Ta sa da sa-Pu mil sa bil we bi sa sa aRat yi neb gul sa Si na Sen sa xed vi Ta pir Ta maT bo rot TaY Ta? uku e Tu ku la ikad ro Tqu mad, vi Tar med: ara mev ne bis xed vi Ta miT, ur wmu no ars sit yu aY Se ni; da Ra ca Tu sar wmu no-hyo, ume te si sa bra li sa Ta nam deb xar, ro mel da mab rko le bel sxu a Ta iq mne bi da ma wu e vel Se sak re bel sa mas bo rot sa mis lvad, rom li Ta sir cxKle ul-hyof sul sa ca Sen sa da sa xel sa ca ka cob riv sa. gar na vin ars igi, ro mel sam ca ara ev ne bo da xil vi Ta pir Ta maT mav ne bel-TaY Ta? ara vin ars, vi Tar vhgo neb, gar na igi ni, ro mel ni gan So re bul ari an ese vi Tar Ta xil va Ta gan; xo lo ro me li mi is wraf des xil va sa mas bo rot sa, gu lis Tqu ma Ta gan Sek ru li mi is wra fis da Tav sa TKssa Ta nam deb-hyofs ge he ni a sa cec xli sa sa, ra me Tu uku e Tu mi xed nes vin gu lis Tqu miT de da kac sa, im ru Sa, vi Tar ca brZa nebs ufa li, ro me li dRe yo vel uSu e re ba sa mas xed vi des, aram ca sru li ad tyue gu lis-Tqu mi sa iq mnaa?

123

ge ved re bi yo vel Ta: ga ne So re niT xed va sa pir Ta bo rot TaY-sa da sa xi o ba Ta sa eS ma ko Ta, war mwyme del Ta su li sa Ta. gu lis Pma-yavT, vi Tar odes sit yu aY si qa du li saY Se mo vi des, ityKT, vi Tar-med: qa la qi Cu e ni uaR res ars yo vel Ta qa laq Ta, da ami er ars da-sa ba mi sa xe li sa mis qris te a ne TaY sa; da odes saq me Ta siw mi di sa da RmrTis mo Si Se bi sa Ta jer-iyos Cu e ne bad, uda res ipo e biT mci re Ta da us wav lel Ta qa laq Ta sa, da ara sircxKl-giC nsa?! xo lo ari an vi eT ni me Tqu en So ris, ro mel ni-igi, ra Jams ese vi Tar Ta sit yu a-Ta vit yo di, it yKan: raY ars sit yu aY Se ni, ro mel yov li sa ve si xa-ru li sa da gan cxro mi sa gan gu a ye neb? anu ra sa-me gu a wu ev yo fad, war slvad udab no Ta da wes sa mo na zo ne bi sa sa Se mo sa da? ese ari-an sit yu a ni ugu nur Ta da ugu lis xmo Ta ni; amisTKs mel mis, ro mel hgo nebT, Tu mo na zon Ta xo lo Ta na ac siw mi de da we si e re baY. ara uw yi Ta, vi Tar med qris te man rCu li qris te a no bi saY yo vel Ta zo-gad gu am cno? ra me Tu it yo dis raY, Tu: `ro mel man mi xed nes de-da kac sa gu lis Tqu miT~,1 da Sem dgo mi ami si, ara mo na zon Ta oden etyKs, ara med yo vel Ta qris te a ne Ta; da sxuaY yo ve li ve mcne baY zo gad mo ce mul ars eris kac Ta da mo na zon Ta, TKni er xo lo qor-wi ne bi sa. da uf roY sad amas ca ze da knin Ra da Se as wo rebs yo vel Ta mo ci qu li da ityKs: `Ja mi ese Se mok le bul ars ami e riT gan; ro mel-Ta Ra es xnen col, vi Tar ca ara es xnen~,2 ra me Tu war ma val ars xa ti amis sof li saY.

aw ukue vetyK maT, ro mel ni met yKan, Tu: raY ars ese? udab nod war slvad da mo na zo ne bad gKbrZa ne ba? vi Tar med uku e Tum ca mis men-diT, gaw Kem ca ese si xa ru liT, ra me Tu iq mnes aw qa laq ni da so fel ni msgavs so do mi sa da go mo ri sa. da vi Tar mca vis ara vaw Ke war slvaY udab nod da mo no zo ne bad, gar na ara vis va i Zu leb amas ze da, ra me Tu ese ka cad-ka ca di sa ne ba sa ze da ars; xo lo amas getyK da gam cneb, raY-Ta mcne ba Ta qris tes Ta imar xvi deT, ra me Tu Ta nam deb xarT; ara ga-ye neb qor wi ne bad, ara med gam cneb, raY Ta siw mi diT da we si e re biT iy-vneT da ara uwe so e biT da sav se sir cxKli Ta da mrav li Ta cod vi Ta; ara ga i Zu leb udab nod gan slva sa, ara med ga i Zu leb yo vel Ta ve Cu e-u le ba Ta cod vi sa Ta mow yu e dad da yo fad sax lTa Si na Tqu en Ta siw-mi di Ta da si mar Tli Ta. raY zi a re baY ars Tqu e ni Se sak re bel Ta maT Ta na sa eS ma ko Ta, sa da-igi Pma ni da sit yu a ni cod vi sa ni iT qu mi an, sa-da-igi xil va ni bil we bi sa ni ixil ve bi an, sa da-igi isar Ta gu lis Tqu-mi sa Ta ga nu wo nebs eS ma ki gul sa mas mxed vel TaY sa? raY-igi Tqu mad ca ara jer-ars, mas xil vad dRe yo vel vi Tar Tavs-ideb? amas ese vi Tar-

1 maT. 5,28. 2 1 kor. 7,29.

124

sa bo rot sa Cu e u le ba sa ga i Zu leb mow yu e dad da mcne ba Ta qris tes Ta aR sru le bad Se wev ni Ta mi si Ta.

xo lo aw sit yu aY ese amis pi ri sa da vac xrvo, ra me Tu uw yi, vi Tar-med ara da ga viw ydes mcne baY ese. uku e Tu ku la ami sa Sem dgo mad pir-vel sa mas ve ude be ba sa da ad greT, ufic xe sad aR vle so max Kli igi mxi-le bi saY da mjdo mi igi bo ro ti Rrmad gan vku e To; da ara dav scxre brZo lad, vid rem de gan vab nio kre bu li igi da mwyob ri eS ma ki saY da wmi da-vyo Se sak re be li ek le si i saY, raY Ta gan ver neT amis ca sof li sa sir cxKlsa da kde ma sa go ne bi sa sa da mer mi sa ca mwa ri sa mis sir cxKli-sa gan gan vTa vi suf ldeT da sa u ku ne sa mas cxo re ba sa Rirs viqmneT mad li Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta, rom-li saY ars di de baY da sim tki ce Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

125

Tavi H

s i t y u a Y e s e: `da mo vi des sax lsa da ixi les yrmaY igi ma ri a mis Ta na, de di sa mi si sa, da da var des da Ta yu a nis-sces mas~ (2,11).

xo lo lu ka es reT ityKs, vi Tar med: `mi aw vi na igi ba ga sa, ra me-Tu ara iyo ma Ta ad gil sa va ne sa mas~.1 ese es reT gu lis Pma-yavT, vi-Tar med Sva raY na So bi igi sak Krve le biT di de bu li de da man man da qal wul man, mi aw vi na igi ba ga sa sit yKsa ebr lu kaY sa, ra me Tu ara iyo ad gil sa va ne sa mas, da mwyem sTa po es igi mwo la re ba ga sa, xo lo kua-lad aRi qua igi de da man man uqor wi ne bel man wi a Rad TKsad; da eg reT mo vi des mo gu ni da po es igi wi aR Ta de di sa Ta. ra me Tu mos lva sa oden qal wu li sa sa beT lemd aRiv snes dRe ni So bi sa mi si sa ni, raY Ta scna, vi Tar med yo ve li ve gan ge bu le biT aRes ru le bo da, da yo ve li ve qa da-ge bul iyo wi na war met yu el Ta mi er, da yo ve li ve Za li Ta maR li saY Ta iq mne bo da, ro mel man ca mo iy van na mo gu ni igi spar se TiT. da ixi les raY yrmaY igi de di sa Ta na, da var des da Ta yu a nis-sces mas.

raY ixi les mun gan sak Krve be li, raY ixi les uc xoY anu di de bu-li ka cob riv Ta gu lis sit yu a Ta ze da, ara Tum ca mi uT xro be li igi mad li da di de baY So bi li sa mis ga nak Krveb da sul Ta maT Ta? amis-TKsca ara Tu Ta yu a nis-sces oden, vi Tar ca ityKs ma xa re be li, ara-med aRa Res ca sa un je Ta maT Ta da mo ar Tu es ZRu e ni: oq roY, gun dru-ki da mu ri. ra me Tu ara kac sa li ton sa xed vi des, ara med Rmer Tsa Por cSes xmul sa da me u fe sa yo vel Ta ar sTa sa. amis TKsca mo ar Tu es gun dru ki, vi Tar ca Rmer Tsa, oq roY, vi Tar ca me u fe sa, mu ri, vi Tar-ca Cu enTKs gan ka ce bul sa, ro mel sa egu le bo da si ku di li sa ge moY sa xil vad da sam dRe saf lav sa da de bad, ra me Tu ami si sa xe iyo mu ri igi. ese yo ve li mad lman saR mrTo man gu lis Pma- u yo maT, ro mel man ca var sku la vi wi nam ZRu rad mis ca. da mo-raY-vi des, ara raY po es di de-baY da sim didrH ka cob ri vi, ara med ba gaY da sa va ne un doY da de daY sig la xa ke sa Si na. xo lo mad li So bi li saY mis mi uT xro bel iyo, da sim did re igi su li e ri _ uaR res yo vel Ta bu ne ba Ta, vi Tar ca ityKs wi na war met yu e li: `da far na ca ni Su e ni e re ba man mis man da qe bi Ta mi-si Ta aRiv so qu e ya naY~.2 aman mad lman aRav sna gul ni igi maT mo gu Ta ni da da ga nab rZnna go ne ba ni maT ni; amis TKsca ara ga re Se sa mas xed vi des sig la xa ke sa, ar ca vi Tar ca kac sa gu lis Pma-hyof des li ton sa, ara-med vi Tar ca RmerTsa Ta yu a nis-scem des da mac xo ar sa yo vel Ta sa. da Se wi res ZRu e ni ara mim sgav se bu li siz rqe sa mas hu ri a Ta sa _ msxu er-

1 luk. 2,7. 2 amb. 3,3.

126

ple bi cxo ar Ta da zu a rak TaY, ara med max lo be li go ni e re ba sa mas ek-le si i sa sa: oq roY, mu ri da gun dru ki, sa xed gu lis Pmis-yo fi sa, mor-Ci le bi sa da si yu a ru li sa.

s a x a r e b a Y: ̀ da mo i Res brZa ne baY Cu e ne biT, raY Ta ara mo aq ci on he ro de sa, ara med sxKT gziT ga ne Sor nes da war vi des sof lad TKsa~ (2,12).

T a r g m a n i: ixi le aqa ca sar wmu no e baY ma Ti, vi Tar ara dabrkol-des, ar ca Tqu es, vi Tar med: uku e Tu did ars yrmaY ese da aqus Zli e-re baY raY me, rad saP mar ars fa ru lad siv lto laY Cu e ni, ro mel ni-ese cxa dad mo ve diT da arad Sev hrac xeT he ro de da eri igi hu ri a TaY? raY saTKs aw uc na u rad metyKs Cu e ne baY ese war slvad? ara med ara raY ese vi Ta ri Tqu es, ar ca mo i go nes, ra me Tu iy vnes igi ni yov li Ta go ni-e re bi Ta sav se, da ese ars WeS ma ri tad saq me sar wmu no e bi saY, raY Ta ara ga mo e Zi eb des ka ci mo ce mul Ta maT mcne ba Ta, ara med Se u or gu le be-lad hmor Ci leb des brZa ne ba Ta maT saR mrTo Ta.

s a x a r e b a Y: `da vi Tar ca ga ne Sor nes igi ni, aha an ge lo zi uflisaY ga mo uC nda Cu e ne biT io sebs da hrqua: aR deg, wa riy va ne yrmaY ege da de daY ma gi si da iv lto de eg Kpted da iyav mun, vid rem-de grqua Sen, ra me Tu egu le bis he ro des mo Zi e bad yrmi saY ma gis, war wyme dad ege. xo lo igi aR dga da wa riy va na yrmaY igi da de daY mi-si Ra me da war vi da eg Kpted da iyo mun vid re aR sru le bam de he ro-de sa. raY Ta aRes ru los Tqu mu li uf li sa mi er wi na war met yu e li sa-gan, ro mel ityKs: eg KptiT uwo do Ze sa Cem sa~ (2,13-15).

T a r g m a n i: da Ra ca Tu mo gu Ta maT ara raY ine bes ga mo Zi e bad, ara med sar wmu no e bi Ta Se u or gu le be li Ta Se iw yna res brZa ne baY, xo-lo Cu en da Rirs ars Zi e bad mo gu TaT Ksca da yrmi saT Ksca, Tu raY-saTKs ara hu ri as tans da ad gra uSi Sad he ro de sa gan, ara med ub rZa na an ge loz man mo gu Ta fa ru lad war slvaY spar se Tad da io sebs hrqua war yva ne baY yrmi saY mis eg Kpted de di TurT mi siT. raY ars ese? uku e-Tum ca mi e ca igi Pel Ta he ro des Ta da ver mca uZ lo man mok lvad mi sa, aram ca sar wmu no iq mna, Tu Por cni Se is xna, aram ca Sew yna re bul iq mna sit yu aY igi gan ka ce bi saY, ra me Tu ese ca iq mna da sxu aY mra va li ka cob-ri vi Ta we si Ta; da eg reT ca ikad res vi eT me Tqu mad, vi Tar med aCu e-na oden Por cTa Ses xmaY da ara WeS ma rit iyo gan ka ce baY mi si. uku e-Tum ca yo vel sa ve RmrTiv Su e ni e re biT iq mo da da Zal sa ca RmrTe e bi sa TKsi sa sa ga mo a Ci neb da, rav den ara ume te sad mca da am tki ces sit yu aY TKsi met yu el Ta maT ur Cu lo e bi sa Ta. amisTKs Tavs-id va eg Kpted ca siv lto laY, raY Ta WeS ma ri te baY gan ka ce bi sa mi si saY sar wmu no-yos.

127

xo lo mo gu ni igi wa rav lin na ad re, raY Ta moZ Ru ar eq mnen qu e-ya na sa spar sTa sa, da raY Ta mo i kic xos mZlav ri igi he ro de da cnas, vi Tar med Se uZ le bel sa saq me sa Pel -hyofs, da si bor gi le igi gu lis-wyro mi sa TKsi saY da ac xrvos da cu di sa mis Sro mi sa gan ga ne ye nos, raY Ta or ker Zo ve Zle ul iq mnas igi: mo gu Ta gan pir ve lad, kad ni e re-biT Ses lvi saTKs ie ru salHmd da qa da ge bi sa misTKs gan cxa de bu li sa, da me o red, es reT ad vi lad gan kic xvi sa mi si saTKs. eg reT ve pir vel meg Kptel ni ca igi sa kic xel is raH lTa yvna, ra me Tu Zal-ed va cxa dad sim did ri sa mis meg Kptel TaY sa Pel Ta is raH lTa sa mi ce mad, ara med ub rZa na cTu ne baY ma Ti da mo kic xviT war Re baY sim did ri sa ma Ti saY, ro mel-igi ara uda re sad sxu a Ta maT sas wa ul Ta sa gan sak Krve bel wi-na aR mdgom Ta iq mna. amis TKsca, odes-igi mi e ca ki do ba ni as ka lo nel Ta da sxu a Ta maT qa laq Ta, da sca maT wylu le bi Ta fic xe li Ta, da et-yo des qu rum ni igi da mi san ni gan vli ne ba sa mas ki dob ni sa sa, sxua Ta maT sas wa ul Ta Ta na ese ca So ris Se mo i Res da Tqu es: `raY saTKs gan-hfic xne biT, vi Tar ca-igi meg Kptel ni da fa rao gan fic xnes? da guem-na igi ni gu e mi Ta sas ti ki Ta. da odes mo i kic xnes, ma Sin ga mo u te ves eri igi~.1 xo lo ese Tqu es, ra me Tu sxu a Ta maT Zli e re ba Ta swo rad Se e rac xa es reT ad vi lad mo kic xvaY ma Ti _ sas wa u lad uZ le ve li sa mis Za li sa mi si sa, ro mel-igi aqa ca iq mna gan sak Krve be lad mZlav ri sa mis. ra me Tu gu lis Pma-yav, Tu rav den Se wux nam ca he ro de da Se iS Tve bo-da, odes ixi la Ta vi TKsi mo kic xu li mo gu Ta maT gan. xo lo Tu ara Se i go na, ese mi si sa mis ugu nu re bi sa da uke Tu re bi sa gar da ma te bu-le baY ars da ara bra lo baY ke Ti ladgan mge be li sa mis uf li saY; ra-me Tu ufal man uCu e na gzaY gu lis Pmis-yo fad uZ lu re bi sa TKsi sa da ver SeZ le bi sa wi na aR mdgo mad RmrTi sa, xo lo igi uZ Kre si sa mi marT wa re ma ta, raY Ta amis TKsca ume te si sa saS je li sa Rirs iyos ugu nu ri igi da ur Cu loY.

xo lo raY saTKs eg Kpted war vi dao yrmaY igi da ufa li? _ it yKan vi eT ni me; ara med Tqua ma xa re bel man ca mi ze zi war slvi sa mi si saY: `raY Ta aRes ru lo so Tqu mu li uf li sa mi er wi na war met yu e li sa gan, ro mel sa ityKs: eg KptiT uwo di Ze sa Cem sa~.2 xo lo amas ca gu lis Pma-vhyofT, vi Tar med ke Ti li sa sa so e bi sa daw ye baY eqa da ge bo da so fel-sa, ra me Tu vi naY Tgan ba bi lo ni da eg Kpte uf roYs yov li sa sof li sa Sep yro bil iy vnes sib ne li Ta miT da ar mu ri Ta uR mrTo e bi saY Ta, Jam-sa ve So bi sa mi si sa sa iw yo ufal man or Ta ve maT so fel Ta kur ne bad da sib ne li sa mis ma Ti sa ga naT le bad, raY Ta aCu e nos, vi Tar med or Ta ve-sa mi fe nad egu le bis na Tel sa TKssa da sa so e baY cxo re bi saY mis ces

1 1 mef. 6,6. 2 maT. 2,15.

128

yo vel Ta war mar TTa. amis TKsca ba bi lov niT uwo da mo gu Ta maT da uCu e na gan ka ce baY TKsi; da mi av lin na igi ni qa da gad ba bi lov nel Ta, xo lo eg Kpted Ta va di mi vi da de di sa Ta na TKsi sa. amas ze da sxu aY ca moZ Ru re baY gu es wa ve bis Cu en ami er, raY Ta vcnaT, vi Tar med jer-ars Tavs-de baY gan sac del Ta da brZo la TaY; ra me Tu ixi le, vi Tar So-biT gan ve uf li saYT es reT iq mna, da vid re sa xu e vel Ta Ra Si na iyo, brZo lad aRud ga mas mZlav ri he ro de. amis TKsca eg Kpted iv ltis da uc xo e bad war vals de di TurT cxo re bismom ce me li igi yrmaY, raY-Ta Sen ges mas ese, da ra Jams su li er sa ras me msa xu re ba sa Rirs iq mna Pel- yo fad, da mer me mo i wi nen Sen ze da gan sac del ni da brZo la ni, gi na Tu eS mak Ta gan, anu Tu kac Ta gan, ara SeS foT ne, ar ca uc xod aR-giC ndes da sTqua: raY ars ese? saq me sa saR mrTo sa Pel- vyav, da jer-iyo, raY Tam ca uf roY sad lxi ne baY da gan su e ne baY vpo ve, da aha ese ra gan sac del ni me wi nes me. ara med mih xed ne sa xe sa amas da mad lo biT yo ve li ve da iT mi no da gu lis Pma-hyo, vi Tar med ese ars we si su li-er Ta saq me TaY, raY Ta ma ra dis Ta na Ser Tul iy vnes brZo la ni gan sac-del Ta ni. ra me Tu vin ars igi, ro me li xed vi des de da sa ufli sa sa sak Krve li sa misTKs da cno ba Ta uaR re si sa So bi sa Sor sa da uc xo-sa qu e ya na sa ltol vil sa, da mas uc xo uC ndes Tavs-de baY Wir Ta da gan sac del Ta da brZo la TaY so fel sa amas Si na. xo lo gu lis Pma-yav ese ca sak Krve le baY: hu ri as ta ni eb rZvis da sdev nis ufal sa, da eg-Kpte Se iw yna rebs da uv ne be lad da i cavs, raY Ta yo ve li ve igi iq mnas da sas je lad hu ri a Ta.

amis TKsca, ixi la raY umad loY igi da ugu nu ri go ne baY ma Ti an ge-loz man, vi Tar med he ro des ume te sad Se e we vi an, vid re Ra mac xo var sa da mPsnel sa yov li sa sof li sa sa, ga mo uC nda Cu e ne biT ara qal wul sa, ara med io sebs da es reT hrqua mas: `aR deg da wa riy va ne yrmaY ege da de daY ma gi si~. ar Ra ra etyKs aw, Tu co li Se ni, ara med de daY yrmi sao. vi naY Tgan So baY igi aRes ru la da yo ve li ve iWK da iP sna da ka ci igi mor wmu ne iq mna, ar Ra ra iyo mi zez wo de bad qal wu li sa co lad mi sa, ara med `yrmaY egeo da de daY ma gi si~. vid rem de So baY igi sak Krve li ara aR sru le bul iyo da Ze igi, yo vel Ta me u fe, ara So bil iyo, co-lad sa xel-sdeb da mi zez Ta maTTKs ze moT qu mul Ta, xo lo vi naY Tgan iS va ufa li da ga moC nda, Tu vi si de daY ars qal wu li igi, vi Tar Ram-ca hrqua co lad mi sa, ro me li-igi uc xo iq mna wes Ta gan qor wi ne bi-sa Ta da rCul Ta gan bu ne bi sa Ta? amis TKsca etyKs an ge lo zi io sebs: `aR deg da wa riy va ne yrmaY ege da de daY ma gi si da iv lto de eg Kpted, ra me Tu egu le bis he ro des mo Zi e bad yrmi sa ma gis, war wyme dad ege~, ese igi ars, mok lvad egu le bis egeo, raY Ta war wymdes da uCi no iq-mnas sa xe li mi si. xo lo io seb ara ve dab rkol da, ar ca hrqua, Tu: raY

129

ars sit yu aY ege? pir vel it yo de, vi Tar med: `man iP snas eri TKsi~,1

da aw ver ca Tu Tav sa TKssa Zal-uca ga moP snad? ara med gKPms siv-lto laY Sor Ta qu e ya na Ta. wi na aR mdgom xa re bi sa mis Se ni sa ars saq me ese. ara raY ese vi Ta ri Tqua, ra me Tu mor wmu ne iyo ka ci igi, da ar ca Tu uku mos lvi sa Ja mi ga mo i kiT xa, es ma raY an ge lo zi sa gan, vi Tar med: `iyav mun, vid rem de grqua Sen~, ara med sim PniT Tavs-ideb da yo vel-Ta ve gan sac del Ta. ra me Tu, vi Tar ca vTqu, yo vel sa ke Til sa saq me sa Wi ri Ta na SeT xzul ars, ara med sa xi e ri Rmer Ti nu ge Si nis-ce ma sa ca Seh rTavs gan sac del Ta Ta na, raY Ta ar ca Wir ni iy vnen unu ge Si nisce-mul, ar ca gan su e ne baY uWir ve lad, ara med amiT ori Ta ve Ses Txznis cxo re ba sa mar Tal Ta sa. eg reT ve aqa ca qmna. da es reT gu lis Pma-yav: ixi la io seb qal wu li mid go mi li da Se wux na, ra me Tu iWK cod vi saY mo uP da gul sa, vi Tar-igi ara sa da sme nil iyo kac Ta So ris uTes lod muc lad- Re baY. da mey se u lad da ad gra mas an ge lo zi da iWK igi ga nu-qar va, da yo ve li ve Si Si gu li sa mi si sa gan ga ni o ta. da ixi la raY So baY uf li saY, aRiv so si xa ru li Ta. ku a lad si xa rul sa mas Se ud ga mwu xa-re baY da Si Si, ra Jams me fe igi ur Cu loY bor gda da eri hu ri a TaY aR-SfoT ne bo da da So bil sa mas eZi eb des. ara med ese ca mwu xa re baY da ac-xrvo mos lva man mo gu Ta man da wi nam ZRu ro ba man var sku la vi sa man. ku-a lad amis nu ge Si nis-ce mi sa Sem dgo mad mo i wia Si Si ume te si, es ma raY, vi Tar med: `egu le bis he ro des mo Zi e bad yrmi sa ma gis~, da iv lto de eg Kpte so, _ et yo da mas an ge lo zi. ese amisTKs, ra me Tu ara jer-iyo je reT sa s waul Ta qmnaY, ra me Tu uku e Tum ca siC CoY Tgan ve iw yo sas wa-ul Ta aR sru le bad, mra val Tam ca ara hrwme na, vi Tar med sru li kac-Ta bu ne baY mi i Ro da WeS ma ri tad gan Por ci el da. amis TKsca ara Ta viT TKsiT Se em za de bis ta Za ri igi yov lad wmi di sa gu a mi sa mi si saY, ara med mid go mi le baY uTes loY iq mna, da cxra Tue sa So sa Si na de di sa sa iyo, da So baY WeS ma ri ti aRes ru la ux rwne le bi Ta da wov naY sZi saY da siC-CoY gu a mi saY da zrdi lo baY, raY Ta uTes lod muc lad- Re bi Ta da ux-rwne le biT So bi Ta RmrTiv Su e ni e re baY So bi sa mi si saY ga moC ndes, xo-lo we si Ta miT So bi sa da CCKle bi sa da zrdi lo bi saY Ta WeS ma ri te baY gan ka ce bi sa mi si saY gu lis Pma-vyoT. amis TKsca ara raY qmna sas wa u li, vid re srul iq mna ha sa ki Ta miT gu a mi saY Ta, raY Ta gan ge bu le bi sa igi sit yu aY sar wmu no-yos da sa i dum loY igi da am tki cos.

it yKan ukue vi eT ni me, vi Tar med: uku e Tu ese es reT ars, raY-saTKs yov lad ve iq mnnes sas wa ul ni igi Jam sa So bi sa mi si sa sa: xa re baY an ge lo zi saY, ga mo Ci ne baY var sku la vi saY, ze ciT Pma ni an ge loz Ta ni mwyem sTa mi marT da sxu aY ese vi Ta ri? ese yo ve li iq mna, sa yu a re lo,

1 maT. 1,21.

130

da sxu aY igi msgav si ami si, raY Ta gul sav se iq mnas de daY igi qal wu-li, raY Ta gu lis Pma-yos io seb, raY Ta ixi los ufa li mo xu ce bul man sKme on, egu le bo da raY war slvaY ami er, raY Ta cnan mwyem sTa maT da mo gu Ta da hu ri a Ta, ro mel Ta ara ine bes cno bad. ra me Tu uku e Tum-ca ene ba, aqun da mi ze zi gu lis Pmis-yo fi saY gan cxa de bu li. xo lo ara ine bes raY aR xil vad Tu al Ta da xil vad na Te li igi brwyin valH, da-dum na vid re Ja mad mde naT lis-Re bi sa mi si sa da mi e riT gan iw yo gan-cxa de bu lad qa da ge bad da Sew yna re bad mo wa fe Ta da qmnad ni Se bi sa da sas wa u le bi sa. ara med Jam sa siy rmi sa sa ara raY qmna ese vi Ta ri ze-moP se ne bul Ta mi zez TaTKs, ara med iv lto da ca pi ri sa gan he ro de-sa da uc xod qu e ya nad war vi da, raY Ta ara raY saT no e ba Ta gan daS Tes aRus ru le be lad mis mi er, ara med mo gu ces Cu en ca sa xe uc xo e bi saY, ro mel-ese er Ti ars mo Ru a we ba Ta ga ni, da uf roY sad, odes-igi CCKl iyos Si na ga ni ka ci Cu e ni, ke Til ars uc xo e baY, ra me Tu he ro de vne bad ga mo i Tar gma ne bis, da eg Kpte sa xe ars Wir Ta da Sro ma TaY. aw ukue, odes su li e ri Ta miT ha sa ki Ta CCKl viy vneT da Si Si vne ba TaY gu dev-ni des, ro mel Ta ca sa xe ars he ro de, ke Til ars Cu en da ca baZ vaY uf-li saY, da vi Tar ca igi iv lto da eg Kted pi ri sa gan he ro de sa, eg reT ca Cu en uc xo e bi sa da sxKsa yov li sa ve Wi ri sa da Sro mi sa saq me Tavs-vid-vaT, vid rem de mo va ku din neT vne ba ni uv neb lo bi Ta.

xo lo STas lvaY igi eg Kpted da mi er aR mos lvaY ku a lad hu ri-as ta nad iq mna ume te sad qal wu li sa RmrTis mSo be li sa sa di de be lad, ra me Tu vi naY Tgan eri igi eb ra el TaY iqa do da amas ze da, ro mel eg-KptiT amo vi des ma ma ni maT ni, aRes ru la ese ca qal wul sa mas ze da wmi-da sa, da uf roY sRa eri sa mis aR mos lvaY mi er da pir vel maT sa ma maT-mTav ri saY mis amis sa mo as wa veb da STas lva sa da aR mos lva sa. ra me Tu ma Sin is raHl da Ze ni mis ni ltol vil ni siy mi li sa gan STa vi des eg-Kpted, da aw _ qal wu li, iv lto da raY he ro des gan; igi ni STa vi des raY eg Kpted, ga ner nes siy mi li sa gan, da ese STa vi da raY eg Kpted da et KrTa wi a Ri Ta mjdo ma re say dar Ta ze da qe ro bin Ta da di de bu li se ra bin Ta mi er, Se mus rna Pe liT qmnul ni eg Kpti sa ni da wmi da-yo que-ya naY igi mis lvi Ta mi si Ta. gu lis Pma-yav ukue, vi Tar mda bal Ta maT saq me Ta Ta naSe er Tvi an ma Ral ni ca ga mo ma Ci ne be lad Zal sa RmrTe e bi-sa mi si sa sa. amis TKsca ara hrqua an ge loz man io sebs, Tu: me wi na giZ-Ro di Sen eg Kpted, da me aR mo giy va no mi er, vi Tar ca pir vel ia kobs ma maT mTa var sa, ra me Tu me ufH igi an ge loz Ta da kac Ta maT Ta na iyo mPsne lad yov li sa gan bo ro ti sa, ro mel man ca Jam sa ve So bi sa mi si sa sa Sec val na bu ne ba ni saq me Ta ni je ri sa ebr da yvna mter ni igi da uc xo ni Ta na Sem wed gan ge bu le bi sa mis. da mo gu Ta, bar ba roz Ta maT spar sTa, da u te ves ma mu li igi eS mak Ta mo ne baY da mo vi des Ta yu a nis -ce mad mi-

131

sa. da ag Kstos ke i sa ri Ta na Sem we iq mna beT lems So bi sa mi si sa brZa-ne bi Ta miT, ro me li maT oden dRe Ta ga moP da mis mi er, ro mel man-ca ai Zu la io se bi sa da ma ri a mi sa aR slvad beT lems aR we ri sa misTKs; da ku a lad eg Kpte man Se iw yna ra igi ltol vi li he ro des gan da mis ca mi ze zi Sew ya le bi sa TKsi saY, raY Ta uku a naY sknel, gan vrcel des raY qa da ge baY mo ci qul TaY yo vel sa so fel sa, iqa do dis igi, vi Tar ca yo-vel Ta upi ra tes Sem wyna re be li. hu ri as ta ni sa da mi ce mul iyo ni Wi ese, ara med iq mnes raY igi umad lo da ara ine ba Sew yna re baY uf li saY lmo bi e rad, ipoa eg Kpte ugo ni e res mi sa da um Pur va les.

swav laY H

cxo re bi saTKs mo na zon TaY sa

da aw uku e Tu mix KdeT udab no Ta maT meg Kpti sa Ta, ixil neT igi-ni uSu e ni e res sa moT xi sa, ixil neT mun bev re ul ni das ni an ge loz Ta-ni ka cob ri vi Ta amiT Por ci Ta, kre bul ni mo wa me Ta ni da sim rav le ni qal wul Ta ni; ixi loT mun yo ve li ve mZlav re baY eS ma ki saY daP sni li da me u fe baY qris te si gan brwyin ve bu li; da qu e ya naY igi uluk Ta da mi san Ta da grZne ul Ta mSo be li, ro mel man mo i poa yo ve li we si grZne-u le bi saY da mra val Ta so fel Ta uqa da ga, ixi lo aw mo qa du li moZ-Ru re ba sa mas ze da mo ci qul Ta sa, ro me li ekic xevs aw pir vel sa mas sac Tur sa da Sem ko bil ars ju ri Ta da sa xa re bi Ta da wig ne bi Ta mo ci-qul TaY Ta. da ese vi Ta ri ese ke Ti li ara qa laq sa Si na oden hpoo, ara-med uf roY sad udab no sa, ra me Tu sav se ars yo ve li igi qu e ya naY mPed-re bi Ta qris te si Ta, gan wyo bi li Ta miT an ge loz TaY Ta, mo qa la qo bi Ta miT uPor co TaY Ta. da ese ara ma ma Ta mi er oden ixil ve bis as ru le bu-lad, ara med bu ne bi sa gan ca de da TaY sa, ra me Tu igi ni ca araY Ta uda-res ma ma Ta sa gan wyo bil ari an brZo lad eS ma ki sa, ara sa Wur ve li Ta rki ni saY Ta Se Wur vil ni, ara med sa Wur ve li Ta miT Pe li Tuq mne li Ta saT no e ba TaY Ta, ra me Tu zo gad ars ma ma Ta da de da Ta brZo laY eS ma ki-sa mi marT, Zal Ta maT mi marT bne li sa Ta, da ara sa da iq mne bis uZ lu-re baY igi bu ne bi sa da mab rko le bel ese vi Ta ri sa mis brZo li saY. ara Za li Ta Por cTaY Ta, ara med Za li Ta go ne bi saY Ta aRes ru le bis ese vi-Ta ri igi brZo laY. amisTKs de da ni ume tes mra val Ta ma ma Ta gan Zli-er des gan wyo bil sa mas Si na.

ara brwyi navs es reT caY sim rav li Ta miT var sku lav TaY Ta, vi-Tar-igi udab no ni eg Kpti sa ni brwyin ven sa yof le bi Ta miT mo na zon-TaY Ta. uku e Tu vis uxi lavs Zu e li igi eg Kpte, RmrTi sa mbrZo li da gan li ge bu li mo ne bi Ta ker pTaY Ta, Ta yu a nis mce me li ku er ne bi sa, xax-

132

KsaY da ni o ri saY, man gu lis Pma-yos Za li qris te si, Tu vi Ta ri sa ugu-nu re bi sa da si co fi sa gan vi Tar sa RmrTis mec ni e re ba sa mo iy van na igi-ni. ra me Tu ipo e bi an aw ca sas wa ul ni pir vel Ta maT sam sa xu re bel Ta da sa zor vel Ta maT Ta ni, da aw, ro mel ni-igi ese vi Ta ri Ta si bor gi-li Ta da si co fi Ta Sep yro bil iy vnes, sav se ari an saR mrToY Ta mec-ni e re bi Ta da sa i dum lo Ta ze ci sa Ta zrax ven da ma mul Ta maT wes Ta eci ni an da ma ma Ta maT Ta di dad ab ra le ben da maT sa ubad ru ke ba sa ig-lo en da fi lo so fos Ta maT ama o Ta sib rZne sa kic xe lad aqus, ra me Tu cnes go ni e rad, vi Tar med yo ve li igi maT mi er ga moT qu mu li zRa pa ri ars cu di da ama oY, xo lo qa da ge bu li igi me Tev zur Ta mi er sib rZne ars WeS ma ri ti da ze ci sa sa i dum lo Ta ga mo met yu e li. amis TKsca ese-vi Tar sa mar TlaR sa a re ba sa da mar Tlga mo met yu e le ba sa Ta na sar-wmu no e bi sa sa saq me sa ca saT no e bi sa sa da wes sa mo Ru a we bi sa sa uaR res bu ne bi sa aCu e ne ben. ra me Tu aRi Zar cu es yo ve li ve saq me sof li saY da ju ar sa acu nes Tav ni TKsni da mer me Ra ume te si sa mi marT rbi an, vi-Tar ca ke Ti ladmsrbol ni mPe dar ni. ra me Tu saq me sa Pel Ta maT Ta sa saz rde lad gla xak Ta wa ra ge ben da ara Tu mar xva sa da mRKZa re ba sa kma-hyo fen, ara med Pel Ta saq me sa ca Por cTa TKsTa aWir vo ben, wa ra-ge ben Ra me Ta loc va sa Si na da ga lo ba sa da dRe Ta eg reT ve loc va-sa ve Si na da Pel Tsaq mar sa, raY Ta mo ba Zav iq mnen mo qa la qo bi sa mis sa mo ci qu loY sa. ra me Tu vi Tar ca-igi mo ci qu li pav le it yo da, iq mo-da ro mel Sro ma sa Ta na qa da ge bi sa da moZ Ru re bi sa sa saq me sa ca Pel-Ta sa, dRe da Ra me mos wra fe iyo, da hmsa xu reb des Pel ni mis ni saP-mar sa mis sa da ro mel ni iy vnes mis Ta na, eg reT ve ne tar ni ese iq man: da uc xro me lad iloc ven da saq me sa Pel Ta sa ara udeb iq man, raY Ta mis gan mo i re won, raY-igi uP mdes mi ce mad gla xak Ta. da aw Cu en ca gur-cxue no den, sim did ri Ta gar da ma te bul Ta, ma Ti sa mis mos wra fe bi sa-gan, ra me Tu uku e Tu igi ni, ro mel Ta sru li ad uvar-uyo fi an Por cni da ge mo ni sof li sa ni, es reT mo Ru a we gla xak Ta ari an, raY -me sit yu aY vpo oT Cu en dRe sa mas sas je li sa sa, ro mel ni-ese ar ca Tu na met nav sa fri a di sa sim did ri sa sa miv scemT ga la xak Ta? es reT uaR res yov li sa sof li sa arian mo Ru a we ni igi sa nat rel ni, Sem ko bil ni yov li Ta saT-no e bi Ta, gan So re bul ni yo vel Ta gan ge mo Ta Por ci el Ta da Su e ba Ta sa wuT roY sa Ta. es reT Sec va la eg Kpte qris te man mos lvi Ta mi si Ta, ra me Tu da Ra ca Tu qa da ge baY igi uku a naY sknel ga ne fi na Sem dgo mad amaR le bi sa mi si sa, ara med mad li mi si mi e riT gan ve da e Te sa, Se-raY-vi da mas Si na CCKli. eha sak Krve li! sa da-igi uf roYs yov li sa sof li-sa iyo uf le bul vne ba Ta sim rav le da mo ne baY ge mo TaY da muc li saY, sa da-igi iy vnes si av ni sav se ni Por ci Ta, vi Tar ca Tqu es hu ri a Ta, sa-da-igi iyo yo ve li sac Tu ri, aw mkKdrTa mis qu e ya ni sa Ta Se iw yna res

133

cec xli sur vi li sa saR mrToY saY, da sru li ad frTo van iq mnes sul ni maT ni mi wev nad sa va ne Ta maT ze ci sa Ta, da yo vli Ta ve qve lis saq mi Ta mo ba Zav ari an an ge loz Ta ze ci sa Ta.

uw yis Cem mi er Tqu mu li ese, ro me li ca mis rul ars sa va ne Ta maT maT Ta da uxi lavs mo qa la qo baY ma Ti, xo lo ro mel sa ara uxil van igi-ni Tu a li Ta, gu lis Pma-yavn man mo qa la qo baY igi an ge loz Ta mim sgav-se bu li saY mis, ro me li Sem dgo mad mo ci qul Ta, mo ba Za vi mo ci qul TaY, eg KptiT ga moC nda. sa nat rel sa mas vityK, did sa an to nis, ro me li mis-ve qu e ya ni saY iyo, vi naY ca fa rao, ara med araY ev no qu e ya ni sa mis gan, ra me Tu Rirs iq mna igi xil va sa ca saR mrTo sa da ese vi Ta ri cxo re baY mo i go, vi Tar-igi mcne ba ni qris tes ni brZa ne ben. da ese cnas gan cxa-de bu lad, ro me li ca mis sa mas mi em TxKos cxo re ba sa, ro me li Rir sman man da ne tar man aTa na si aR we ra aleq san dri el man, ro mel sa Si na di-di po os mo Ru a we bi sa sa zo mi da fri a di saq me sas wa ul TaY da mad li wi na war met yu e le bi saY. ra me Tu gan cxa de bu lad wi na war met yu e la yo-fa di sa misTKs ari a noz Ta mi er Sfo Ti sa ek le si a TaY sa, ro me li-igi ke Ti lad ga mo uc xa da mas ufal man. ara med raY Ta ara Cem gan giP mdes ese vi Ta ri sa misTKs mo qa la qo bi sa miT xro bad, Tqu en aR mo i kiT xeT ka-cad-ka cad man wig ni igi da yo ve li ve ke Ti lad is wa oT da ixi loT mun sib rZne saR mrToY WeS ma ri ti. xo lo amas ge ved re bi, raY Ta ara aR mo-vi kiT xoT oden, ara med vhbaZ KdeT ca ke Til Ta maT saq me Ta da num-ca ras vmi ze zobT: nu ca so fel sa bo ro tis moq med sa, nu ca mSo bel Ta uke Tu re ba sa, nu ca zrdi lo ba sa vne bul sa, ra me Tu uku e Tu vi ne boT ke Ti li sa saqmH, ara raY amaT ga ni iq mnas da max rwe vel Cu en da. ra me Tu ab ra ha mis ca mSo bel ni uke Tur iy vnes, ara med igi saT no- eyo RmerTsa; da eze kia Ze iyo aqa zi si da mo na RmrTi sa iq mna; da io seb So ris eg-Kpte sa mi i Ro gKrgKni siw mi di saY; da sam ni yrma ni ba bi lons iy vnes sax lsa na bu qo do no so ris sa, da ai Zu leb da maT sa Wu risT mTa va ri igi Su e bad da fu fu ne bad, xo lo maT sru li igi aCu e nes sib rZne; da mo-se eg Kptes iyo, da pav le so fel sa Si na vi do da, da ve ra ra man uZ lo dab rko le bad maT da ke Ti li sa mis gzi sa gan saT no e ba TaY sa.

aw ukue Cu en ca gu lis Pma-vyoT ese yo ve li da yo ve li ve mi ze zi cu di da ama oY gan vag doT da Sro ma sa mas saT no e ba Ta sa gul smod gi-ne biT Pel-vyoT. da ixi los raY Rmer Tman gul smod gi ne baY Cu e ni, mo-gu ces mwrafl mis mi e ri Se wev naY, da Rirs viq mneT mim Txu e vad sa u-ku ne Ta maT ke Til Ta mad li Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta, rom li saY ars di de baY da sim tki ce Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

134

Tavi T

s i t y u a Y e s e: `ma Sin he ro de vi Tar ca ixi la, ra me Tu mo i kic xa mo gu Ta maT gan, gan ris xna fri ad~ (2,16).

ara gan ris xe baY jer-iyo, ara med uf roY sad Se Si ne baY da Sek di me-baY da cno baY, vi Tar med Se uZ le bel Ta saq me Ta Pel -yo faY ara uPms, ara med ara Se ik di ma uke Tur man man, ar ca Se i go na. ra me Tu odes fic-xe li da ukur ne be li su li ipo os, Sep yro bi li se ni Ta sa eS ma koY Ta, ara ras Se iw yna rebs RmrTi sa mi er mo ce mul sa wa mal sa. da aw ixi le ur Cu loY igi, vi Tar gar dah ma tebs uke Tu re ba sa TKssa da mklve lo-ba sa ze da mklve lo ba Ta Ses Zi nebs da uf skru lad jo jo xe Ti sa sul sa TKssa STah Pdis. ra me Tu sru li ad gan cof na igi eS ma ki sa mis gan ris xvi-sa da Su ri sa da ara ras hri deb da, ara med yov li TurT mbrZol bu ne bi-sa kac TaY sa iq mna da ris xvi sa misTKs, ro mel gan ris xna mo gu Ta maTTKs, Su ri iZia ub ra lo Ta maT ze da CCKlTa da qmna hu ri as tans saq me uZ-Kre si eg Kptes Si na pir vel qmni li sa mis, vi Tar ca ese ra aR mo vi kiT xavT:

s a x a r e b a Y: `ra me Tu wa rav lin na da mos wyKdna yo ve li yrme bi, ro mel ni iy vnes beT lems da yo vel Ta saz Rvar Ta mis Ta, oriT wliT ga ni da uda re si, Ja mi sa mi sebr, vi Tar ca ga mo i kiT xa mo gu Ta maT gan~ (2,16).

T a r g m a n i: amaT sit yu a Ta gan mar te ba sa ke Ti lad yu ri mo-yavT, ra me Tu mra val ni mra val sa cu dadmet yu e le ben yrma Ta maTTKs da zrax ven, vi Tar med usa mar Tlod ev no maT; da ro mel ni me ugo ni-e re sad re ikiT xven, xo lo sxuani fri ad ugu nu rad da si co fiT. aw ukue, raY Ta ma Ti igi si co fe gan va qar voT da ma Ti umec re baY, is mi-neT, ra sa-ese vityK wi nam de ba ri sa amis saq mi saTKs: uku e Tu ma ci lo-bel amisTKs ari an met yu el ni igi ama o Ta sit yu a Ta ni, Tu rad mi Su e-bul iq mna mow yu e daY igi yrma Ta maT, ab ra leb den sad me mow yu e di sa amis TKsca mPe dar Ta maT, ro mel ni scvi des pet res, ra me Tu vi Tar ca ese ra aqa yrmaY igi, ufa li yo vel TaY, ver poa ur Cu lo man he ro de da yrme bi igi beT le mi saY mos wyKda, eg reT ve ma Sin, gan Psna raY an ge loz-man pet re ja Wu Ta gan da ga niy va na sap yro bi li sa gan, msgav sman man amis mZlav ri sa man sa xe li Ta ca da saq mi Ta, mo i Zia raY da ver po va igi, mPe-dar ni, mcvel ni mis ni, mis wil mos wyKdna.

da raY ar so ese sit yu aY? _ it yKan met yu el ni igi, _ ese ara sa-Zi e be li sa mis Tar gma ne baY ars, ara med uf roY sad Se Zi ne baY sxKsa ca sa Zi e be li saY; xo lo ese me ca uw yi, ara med amisTKs yo vel sa ese vi Tar-sa So ris Se mo vi Reb, raY Ta er Tba mad yo ve li ve gan gi mar to. aw ukue raY -me ars amis ese vi Ta ri sa gan mar te baY, anu raY vTqu aT amaT saq me-

135

TaTKs? me es reT vityK, vi Tar med ara qris te iq mna mi zez mow yu e di-sa mis yrma TaY sa, ara med ur Cu lo e baY igi da uw ya lo e baY he ro de si, vi Tar ca-igi ar ca mun pet re iq mna mi zez mow yu e di sa mis mcvel TaY sa, ara med ugu lis xmo e baY igi he ro de si, ra me Tu uku e Tum ca epov na ke-de li gan Pu re ti li anu ka ri gan Re bu li, aqun dam ca vid re me sit yu aY bra lo bi saY mcvel Ta mi marT da Ses me naY ude be bi saY; xo lo odes-igi yo ve li ve po va wes sa ze da TKssa, kar ni kli tul ni da ja Wu ni Pel Ta Si na mcvel Ta sa, ra me Tu ume te si sa krZa lu le bi saTKs mas Ta na Sek-rul iy vnes or ni igi mPe dar ni, uku e Tum ca iyo mis Ta na cno baY go ni e-ri, rad ara Tqua, Tu saq me ese ara ka cob ri vi Ta we si Ta iq mna, ara med ze gar da moY Ta Za li Ta, rom li sa wi na aR dgo maY Se uZ le bel ars? amis ese vi Ta ri saY jer-iyo Tqu mad da Ta yu a nis -ce mad RmrTi sa, ro mel-man yvis sak Krve li mxo lo man. ra me Tu es reT qmna Rmer Tman saq me igi sak Krve le biT, raY Ta yov lad ara raY aqun des mZlav rsa mas sit yu aY bra lo bi saY mcvel Ta maT mi marT, ara med uf roY sad mo vi des sar wmu-no e bad RmrTi sa; xo lo uku e Tu ipo va igi umad lo da ugu lis Pmo da ara ine ba kur ne baY se ni sa TKsi saY, raY bra lo baY ars amis gan Pe lov ni-sa mis mkur na li sa sul TaY sa, ro mel man yo ve li ve qmna sa kur ne be lad bo ro ti sa mis wylu le bi sa mi si sa?

eg reT ve mow yu e di sa amis TKsca yrma TaY sa jer-ars Tqu mad: raY-saTKs gan hris xen, O he ro de, ra Jams-igi mo i kic xe mo gu Ta maT gan? ara gu lis Pma-h ya va, vi Tar med So baY igi sak Krvel iyo da So bi li igi sakKrvel Tmoq med? ara Sen mo u wo dea mRdel TmoZ Ru ar Ta da Seh kri ben mwig no bar ni eri sa ni? da Se mo-raY-vi do des igi ni Sen da, ara Se mo iy va-ne sa maT Ta na wi na war met yu e li sam sjav ro sa mas Sen sa, ro me li wi naYTve Ra Ra deb da beT lems So ba sa me u fi sa sa? ara ixi lea, vi Tar Zuel ni igi axal sa amas ewa me bo des? ara ges maa, vi Tar med var sku lav man ca uqa-da ga igi aR mo sa va li sa Ta? ara Se ik di mea mos wra fe bi sa mis gan bar ba-roz TaY sa? ara gan gik Krdaa ma Ti igi kad ni e re baY? ara gan scKbrdia sit yu a Ta maT gan wi na war met yu e li sa Ta? vi Tar amis yov li sa gan ara gu lis Pma-h yav, vi Tar med ara mo kic xvaY mo gu TaY iyo saq me igi, ara med gan ge bu le baY ze gar da moY da saq me Za li sa mis saR mrToY saY? xo lo da-Ra ca Tu mo i kic xe mo gu Ta mi er, raY bra li ars CCKlTa maT uman ko TaY?

met yKan ukue me Zi e bel ni igi amaT saq me Ta ni, vi Tar med: he, ke Ti-lad sTqu ese yo ve li da usit yu el-hyav he ro de da mi si igi mklve-lo baY ga mo a Ci ne, ara med sit yu aY igi, Tu raY saTKs ub ra lo Ta maT ese vi Ta ri Se em TxKa, je reT ara gan gi mar te bi es, ra me Tu da Ra ca Tu he ro de ur Cu loY iyo da uje rod iq mo da saq me sa mas bo rot sa, ara-med RmerTman rad mi u Sua? amis ese vi Ta ri sa sit yKsaTKs igi vTqu aT, ro mel sa ca ma ra dis vityK ek le si a sa Si na, da mne bavs, raY Ta ke Ti lad

136

uw yo diT sit yu aY igi, ra me Tu ka no ni ars da we se bu li, mom za ve be li yov li sa ve ese vi Ta ri sa pi ri saTKs; da raY ars ka no ni da sit yu aY igi? `mra val ni ari an mav ne bel ni, xo lo vne bul ar ca er Ti~. da raY Ta ara Znel giC ndes gu lis Pmis-yo faY amis sit yKsaY, gan gi mar to Za li mi si. mra val ni ari an mav ne bel ni: ro me li me moh klavs me o re sa, ro me li me styu e navs, ro me li me scems, ro me li me di leg sa STa ag debs, da sxu a-sa mra val sa ese vi Tar sa iq man kac ni kac Ta mi marT. aw ese mav ne bel ni mra val ari an so fel sa Si na, xo lo vne bu li amaT gan ara vin ars. da is-mi neT, Tu vi Tar ara vin ars vne bu li: gi na Tu mo vik lneT sxu a Ta gan, gi na Tu da vit yu en neT, gi na Tu vi gu em neT, gi na Tu sxu aY raY me Se gu-em TxKos, anu cod va Ta aR sa Po ce lad Seg Krac xis Rmer Tman Wi ri igi da vne baY, anu sas yid li sa mo mat yu e be lad. da raY Ta gan cxa de bu lad re gu lis Pma-v hyoT sit yu aY ese, Se mo vi RoT sa xe ca amis pi ri saY: uku e Tu iyos mo naY vin me, ro mel sa Ta na ed vas uf li sa TKsi saY sa fa se fri a di, da da es xnen mas vin me ZKris moq med ni da wa ri ta con mci re di raY me sa-fa se mi si, xo lo ufal sa mis sa Zal-ed vas da ye ne baY ma Ti saq mi sa mis-gan da ara da a yen nes, ara med mi u Su as war tyu en vad mci re di igi sa fa-se mo ni saY mis da mwu xa re bi sa misTKs, ro mel Se em TxKa mas, mi u te os yo ve li ve igi Ta na na de bi mra val Ta maT sa fa se TaY, ro mel Ta na ed vas uf li sa TKsi saY, da ume te si kad ni e re baY mis ces wi na Se mis sa da sa-kuT ro ba sa did sa Rir s-yos, ev no -mea mo na sa mas mav ne bel Ta maT gan, anu ara uf roY sad di dad sar ge bel eyoa? he, WeS ma ri te biT di dad ar ges mas mav ne bel Ta maT. aw ukue Cu en ca ese Se gu em Txu e vis, uku e Tu sxu a Ta mi er mo ma val ni gan sac del ni mo viT min neT; da raY Ta scnaT, vi Tar med raY ca Wi ri amas sa wuT ro sa Se gu em TxKos, nac vlad mi sa anu cod va Ta Sen do ba sa vhpo ebT, anu mi zez gKrgKnTa gu eq mne bis, uku e Tu cod va ni ara gu a qun den. is mi neT, ra sa ityKs pav le ko rin Tel Ta mi-marT misTKs, ro me li-igi siZ va sa mas bo rot sa STa var da: `mi e ciT ege-vi Ta ri igi eS mak sa sa tan jve lad Por ci Ta, raY Ta su li cxon de so~.1

xo lo uku e Tu vin me Tqu as, vi Tar med sa Zi e be li Cu e ni maTTKs ars, ro mel ni moZ Ru ar Ta gan sar ge be lad su li sa ga ni wur Te bi an ka-no ni Ta da Se u rac xe bi Ta, ara med ara raY ars amas Si na wi na aR mdgo mad, ra me Tu Cu en amas vis wra fiT ga mo Ci ne bad, vi Tar med araY vne baY ars ka ci saY Por ci el Ta gan sac del Ta gan, ara med uf roY sad sar ge be li. xo lo raY Ta umax lo be les ca sa Zi e be li sa ma gis Tqu e ni sa mo viy va no sit yu aY Ce mi, mo iP se neT da vi Ti si, odes-igi se mie ga mo vi da ZKris met-yu e lad, swyev da da qvi Ta es ro da da viTs da mtu er sa gar da as xmi da, da eris Tav Ta maT ene ba mok lvaY mi si, raY-igi hrqua maT me fe man, vi-

1 1 kor. 5,5.

137

Tar med: `aca deT, mgmob des da mwyev des, raY Ta ixi los ufal man dam-dab le baY ese Ce mi da mo ma gos me ke Ti li wye vi sa mis wil~.1 da ku a lad fsal mun Ta Si na ityKs: `ixi le, ra me Tu mter ni Cem ni gan mrav ldes da si Zu li liT ama od mo mi Zu les me, da Sen mo mi te ven yo vel ni cod va-ni Cem ni~.2 da la za re amisTKs mi em TxKa gan su e ne ba sa, ra me Tu mra val-ni Wir ni Se em TxKnes so fel sa Si na uZ lu re bi sa da gla xa ke bi sa ni da mra val ni wu no ba ni da Se u rac xe ba ni mdid ri sa mis gan. amisTKs vityK, vi Tar med: ara raY ev ne bis kac sa mo wev nul Ta gan mis ze da Wir Ta da Se u rac xe ba Ta da gan sac del Ta gan, uku e Tu axov nad Tav s-is xnes igi-ni, ara med uf roY sRa di dad sar ge bel eyo fis, gi na Tu RmrTi sa mi er mo iv lin nes mis ze da gan sac del ni, gi na Tu eS ma ki sa mi er itan je bo dis da igu e me bo dis, anu Tu kac Ta gan ZKri Se em Txu e o dis.

Tqu as ukue met yu el Ta gan man vin me, vi Tar med: ke Til ars sit yuaY ege kac TaTKs ha sa ki Ta srul Ta, ro mel ni mra val Ta bral Ta Ta nam-deb ari an, xo lo ra sa ityK CCKlTa maTTKs, ro mel ni pir vel ha sa ki sa uJa mod mo is rnes? ro mel ni cod va ni aqun des maT, raY Tam ca aRi Poc-nes igi ni gan sac de li sa mis mi er mi wev nu li sa? ara med amisTKs pir vel vTqu, vi Tar med: uku e Tu cod va ni ara aqun den, mo mat yu e bel gKrgKnTa da sa su fe ve li sa bWe Ta gan mRe be lad eq mne bi an mo wev na ni Wir Ta da gan sac del Ta ni. raY ukue ev no yrma Ta maT, ro mel ni mo is rnes aqa da war vi des mun nav Tsa yu del sa mas myud ro sa? vin uw yi so, Tu vi eT ni me maT gan ni did mca qmnil iy vnes saT no e bi Ta, uku e Tum ca daS To mil iy-vnes so fel sa Si na. ara med ese ca ara ve mci re iyo, ro mel qris tesTKs mos wydes da wa me bi sa gKrgKni mi i Res. da ku a lad amas ca gu lis Pma-vhyofT, vi Tar med uku e Tum ca ico da Rmer Tman, Tu cxon den so fel sa amas Si na, did sa ras me da uaR res sa sa zom sa mi wev nad iy vnes, aram ca mi-e Sua mow yu e dad maT da; ra me Tu uku e Tu cod va sa da ur Cu lo e ba sa Si na myof TaY odes ico dis, Tu moq ce vad egu le bis, sul grZel eq mne bis, aram ca uf roY sad yrma ni igi da ic vnaa, uku e Tum ca uaR re si sa raY sme sa zo mi sa mi marT egu le bo da war mar Te bad? ara med ico da ufal man, vi Tar med ara epo e bis yrma Ta maT Ja mi da saq me uaR res ami sa, ro mel sa xe li sa da mi ze zi sa mi si saTKs mos wydes. amis TKsca Se un do mo wev nad maT ze da mow yu e daY igi da Se iw ynar na sa va ne Ta maT ze ci sa Ta.

ese ari an sit yu a ni Cu en mi er mow yu e di sa misTKs yrma TaY sa da sxKsa ese vi Ta ri saTKs Tqu mul ni, ara med ara yo vel ni ve ese ari an, ara-med sxu a ni ca ari an amaT sa fri ad uR rmes ni, ro mel ni-igi uw ynis dam-ba de bel man da gan mge bel man cxo re bi sa Cu e ni sa man Rmer Tman. mas ukue mi u Su aT cno baY ese vi Tar Ta sa i dum lo TaY da Cu en Sem dgo mi sa mis

1 2 mef. 16,11-12. 2 Sdr. fsalm. 24,19,18.

138

sit yu a TaY sa vi do diT da sxu a Ta ze da mo wev nul Ta gan sac del Ta gan vis wav li deT Tavs-de bad mo ma val Ta Wir Ta; ra me Tu ara mci re gan sac-de li mo i wia ma Sin beT lem sa ze da, ra Jams-igi wa ri ta ce bo des yrma ni Zu Zu Ta gan de da TaY sa da uman ko ni igi ub ra lod klvad mi iy va ne bo des uw ya lo Ta maT mtar val Ta mi er. vin -me ga mo sa xos sit yKTa je rov nad saq mi sa mis sim wa re, go de bi sa igi sim rav le, va e bi sa igi aR re u li PmaY ma ma Ta da de da Ta da yrma TaY? igi ni Svil TaTKs tye ba sa iq mo di an, ese ni saw ya lo be lad si ku di lad mi ma val ni ti ro di an. vi Tar vin ga mo-sa xos ku a lad mtar val Ta igi mklve lo bis sa xe, vi Tar max Kli Ta wu-di li Ta CCKlTa maT ze da dgi an uw ya lod mow yu e dad, er Ti Ta Pe li Ta CCKlsa wi aR Ta gan de di sa Ta ga mo u Re ben da me o ri Ta max Kli wu di li ep yris. xo lo de daY igi Pe li Ta CCKlsa mas wi a Rad TKsad mo i zi davn da qed sa mi up yrobn si ku dild, raY Ta ara ixi los Tu a li Ta TKsi Ta klvaY igi Svi li saY. vi Tar vin war moT qu as ma ma Ta maT Ta va e baY, uku-a naY skne li igi na Sob Ta TKsTa am bo ris-yo faY, de da Ta igi go de baY, bu ne bi sa igi aR tyi ne bu li cec xli, vi Tar saw ya lo bel Ta maT CCKlTa Se it kbob des da wi aR Ta Si na TKsTa mow yu e da sa maT sa xed vi des; vi Tar ubad ru ki igi de daY Ti To e u li saY Zu Zu sa mis cemn Svil sa da sis xlsa mas mis sa Se iw yna rebn wi aR sa mas, da mra val gzis fic xe lad ce mi Ta max-Kli saY Ta de daY ca Svi li sa Ta na mok lis mtar val man, da er Ti mdi na re sis xli saY de di sa da Svi li saY iq mnis. xo lo vi naYTgan ese ca iyo ur-Cu lo sa mas he ro des brZa ne ba sa Si na, raY Ta ara ax lad So bil ni oden, ara med ori sa ca wli sa ni mo is rnen, uZ Kre si amis gan vne baY da um wa re-si gan sac de li ga moC nde bis, ra me Tu mra val gzis or Ta Svil Ta de da qmnil iy vni an ro mel ni me, da ese vi Ta ri arn maT ze da Wi ri: or ni mtar-val ni er Tsa ze da war dgo mil iy vni an de da sa; er Ti igi uxu ces sa mas zi davn mok lvad, da me o re igi mwo ar sa mas wi aR Ta gan mis ta cebn. raY-mca yo amas ze da saw ya lo bel man man de da man? odes-igi or Ta mi marT Svil Ta gan yo fil arn bu ne baY da or Ta gan ve sa Pu mi li sas ti ki gul sa mis sa eg ze bin, ara uw yin, ro mel sa -me bo rot Ta maT mtar val Ta gan sa mis dev des, ra Jams er Ti igi erTker Zo da me o re sxu adker Zo zi davn CCKlTa maT mow yu e dad, or TaY ve ti ri li es min da max Kli Ta or pi ri Ta gu li da ek lvin, raY mca yo, vis sam ca Pma sa Ta na mi ay va na TKsi igi va e-baY, rom li sam ca si ku dil sa ze da va eb da?

eha saq me uje ro e bi saY! eha brZa ne baY uw ya lo e bi saY! O mo sis xleo da ur Cu loo, raY iyo bra li uman ko TaY maT, raY saTKs Zu Zus mwo ar-ni igi, vi Tar ca ava zak ni, mos wyKden?! vis eZi eb di mok lvad? rom li-saTKs var sku lav man mo gu Ta auw ya, mas eZi e ba? O ugu nu ro da co fo! uku e Tu Pel Ta Si na mis Ta ari an ca ni da var sku lav ni da eso den Zal-uc, ro mel var sku lav Ta, vi naY ca ene bos, wa rav lens, vi Tar mca uZ le

139

Sen da mor Ci le bad igi da mok lvad? uku e Tu ku la cxo re baY da si ku-di li mi si Pel Ta Si na Sen Ta ars, raY saTKs ge Si ni an mis gan, anu ra sa eZi eb mok lvad, raY saTKs ama od da ik ri be Sen ze da sis xli eso den Ta maT ub ra lo TaY? O ubad ru ko da dab rmo bi lo!

xo lo Tqu en, mor wmu ne no, ro mel Ta ese sit yu a ni ges mi an, nu sul mok le iq mne biT, nu ca ityKT, Tu Se u racx iq mna klvaY igi yrma TaY maT. ara eg reT, ara med igi ni na Tel sa mas ze ci sa sa Rirs iq mnes, xo lo ur Cu lo sa mas ze da mo sis xle sa mZlav rsa ris xvaY RmrTi saY mo i wia da Su ri iZia Sem sgav se bu lad mi si sa uke Tu re bi sa, ra me Tu si ku di li-Ta mwa ri Ta da saw ya lo be li Ta war hPdes sul ni da TKTmklvel Ta vi-sa TKsi sa iq mna. da pir vel si ku di li sa ca mra va li bo ro ti Se em TxKa, ro mel-igi uku e Tu vis ene bos cno bad, aR mo i kiT xen aR we ri li igi io si poY si da mis gan yo ve li ve gu lis Pma-yos, ro mel-igi ara jer- vi-Ci ne aqa Tqu mad, raY Ta ara ume tes zo mi sa gan vag rZo sit yu aY da gan-mar te ba sa amas sa xa re bi sa sa dab rko le ba-vsce. amisTKs pir vel sa ve mas sit yu a sa mo vi deT.

s a x a r e b a Y: `ma Sin aRes ru la Tqu mu li igi ie re mia wi na war met-yu e li saY: PmaY hra maYT is ma go de bi sa da ti ri li sa da Ra Ra de bi saY; ra qel sti ro da Svil Ta TKsTa da ara un da nu ge Si nis-ce mis, ra me Tu ara ari an~ (2,17-18).

T a r g m a n i: vi naY Tgan ham ba vi war moT qua Se ma wu xe be li msme-nel TaY uje roY sa misTKs yrma Ta mow yu e di sa, uw ya loY sa misTKs da ur Cu loY sa sas je li sa, nu ge Si nis-scems da etyKs, vi Tar med: nu vin SeS foT ne bis Tqu mul sa amas ze da, ara Tu ver Zal-ed va Rmer Tsa da-ye ne bad ur Cu loY sa mis, anu ara Tu pir ve liT gan ume car iyo saq me sa mas, ara med wi naY swar ico da da wi naY swar met yu el sa ga mo uc xa da da yo vel Ta mis mi er auw ya. amisTKs ukue nu Se ur ve bul iq mne bi, nu ca gu lis sit yu a ni or gu le bi sa ni mo giv len, ara med mi uw To mel sa mas siR rme sa gan kiT xva Ta mis Ta sa mi xe den, vi Tar ro mel sa me aRas ru lebs gan ge bu le biT da ro mel Ta me mi u Su ebs, rom li saTKs man Ta vad man uw-yis, vi Tar ca-igi sxu a sa ca ad gil sa auw ya mo wa fe Ta. ra me Tu odes-igi wi naYswar et yo da mo wev nad sa maT ze da: yov li sa sof li sa gan brZo-la sa da war dgi ne ba sa maT sa Se sak re bel Ta wi na Se da mZlavrTa da miy va ne ba sa maT sa wi na Se me fe Ta da mTa var Ta, auw ya sit yu aY nu ge Si-nis-ce mi saY da hrqua: `anu ara ori si ri asa ri sa ga nis yi de bi sa? da er Ti ca maT ga ni ara da var de bis qu e ya na sa ze da TKni er ma mi sa Tqu e-ni sa ze ca TaY sa~.1 xo lo amas et yo da, raY Ta uCu e nos, vi Tar med ara-

1 maT. 10,29.

140

raY TKni er cno bi sa mi si sa iq mne bis, ra me Tu yo ve li ve icis yo fa di, ara med ara yo vel sa ve iqms, gar na ke Til sa oden da sa xi e re ba sa. es-reT ukue as wa vebs mo wa fe Ta, vi Tar mca et yo da, vi Tar med: nu ras Se -or gul de biT, nu ca gu lis styu a ni mo giv len, ra me Tu ro mel man-ese uw yi yo ve li ve mo ma va li Tqu en ze da da Zal -mic da ye ne bad, sac na ur ars, vi Tar med um jo be si sa Tqu e ni saTKs ara da va ye neb. ese vi Ta ri ese sit yu aY Cu en ca gu lis Pma-vyoT, odes gan sac de li raY me mo i wi os, da vTqu aT: amisTKs mo u Sua Rmer Tman gan sac del sa amas Por ci el sa Cu en ze da, ra me Tu icis sad me, vi Tar med es reT ars um jo bes Cu en da; da ese gu lis sit yu aY di dad nu ge Si nis mce mel gu eq mnas.

xo lo raY zi a re baY ars ra qe li si beT lem sa Ta na, _ Tqu as vin me, _ ro mel ityKs, vi Tar med: `ra qel sti ro da Svil Ta TKsTa~, anu hra-ma sa raY zi a re baY aqus ra qels Ta na? _ ra qel de daY iyo be ni a me ni si, da odes mo ku da igi, da ef la gza sa ze da ef ra Ta sa, ese igi ars beT-le mi. vi naYTgan ukue hra maY na wi li iyo be ni a me nis tom TaY, xo lo be-ni a men Ze iyo ra qe li si, da ra qe lis saf la vi max lo bel iyo ad gil sa mas, amisTKs, be ni a me nis ga mo da saf la vi sa misTKs, sa mar Tlad mow-yu e dil Ta maT yrma Ta Svi lad ra qe li sa sa xel-sdebs. xo lo ene ba ga-mo Ci ne bad wi na war met yu el sa, vi Tar med did iyo wylu le baY igi da uw ya lo daw yu e daY igi uman ko TaY maT, amisTKs Tqua, vi Tar med: `ara un da nu ge Si nis-ce mis, ra me Tu ara ari an~. ku a lad aqa ca vis wa vebT, ra sa-igi pir vel vit yo de, raY Ta ara Sev SfoT neT, odes raY me wi na-aR mdgom aR Tqu mi sa saR mrToY sa iq mnas. ra me Tu aha ese ra mo-raY-vi-da igi cxo re bad sof li sa, da pir vel ve Tqua an ge loz man, vi Tar med: `iP snas man eri TKsi~; ixi le, vi Tar iq mna daw ye baY gan ka ce bi sa mi si saY: de daY mi si iv lto da, et KrTa raY wi a Ri Ta yo vel Ta ufa li, da qu e ya-naY igi, ro mel sa Si na iS va, ese vi Tar Ta gan sac del Ta mi e ca, da sim rav-le igi yrma TaY mo is ra saw ya lo be lad da mwa red, da PmaY go de bi sa da ti ri li saY yo vel Ta maT saz Rvar Ta is mo da. ara med nu Se or gul de bi, ra me Tu es reT ma ra dis wi na aR mdgom Ta saq me Ta mi er gan ge bu le ba sa TKssa aRas ru lebs, raY Ta ume te sad sac na ur iq mnas Za li mi si. eg reT-ve mo wa fe Ta TKsTa qa da ge baY aRas ru la da wi na aR mdgo mi Ta wi na aR-mdgo mi ga na go, raY Ta sak Krve le baY igi ume tes iyos. amisTKs igi ni igu e me bo des da idev ne bo des da mde var ni igi da mtan jvel ni da i mor-Cil nes.

s a x a r e b a Y: `xo lo ra Jams aRes ru la he ro de, aha an ge lo zi ufli saY ga mo ec xa da Cu e ne biT io sebs eg Kptes da hrqua: aR deg, wa-riy va ne yrmaY ege da de daY ma gi si da war ved qu e ya nad is raH li sa, ra-me Tu mos wydes, ro mel ni eZi eb des sul sa ma gis yrmi sa sa~ (2,19-20).

141

T a r g m a n i: aha ese ra Sem dgo mad gan sac de li sa mis mo vi da nu ge-Si nis-ce maY ca, ra me Tu ar Ra ra etyKs, Tu: iv lto de, ara med: `war ve-do qu e ya nad is raH li sa~; da mo iq ces uc xo e bi sa mis gan sof lad TKsad da mklve li igi yrma TaY ixi les mok lu li. xo lo mo-raY-vi des sa xed TKsa, ku a lad neS ti po es pir vel Ta maT gan sac del TaY, ra me Tu Ze mZlav ri saY mis me fob da hu ri as tans, vi Tar ca ese ra aR mo vi kiT xeT:

s a x a r e b a Y: ̀ xo lo igi aR dga da war mo iy va na yrmaY igi da de daY mi si da mo vi da qu e ya nad is raH li sa. da vi Tar ca es ma, ra me Tu ar qe la-oz me fobs hu ri as tans he ro des wil, ma mi sa mi si sa, Se e Si na mis lvad mun; da brZa ne baY mo i Ro Cu e ne biT da war vi da qu e ya nad ga li le aY sa. da mo vi da da da e Se na qa laq sa, ro mel sa hrqKan na za reT, raY Ta aRes-ru los Tqu mu li igi wi na war met yu e li sa mi er, vi Tar med: na za re vel ewo dos~ (2,21-23).

T a r g m a n i: vi Tar me fob da ar qe la oz hu ri as tans, sam Tav ro sa mas pon to e li sa pi la tes sa? amisTKs, ra me Tu ax lad mom ku dar iyo he ro de da ar Ra gan yo fil iyo sa me foY igi mra val sam Tav rod, ar-ca mov li ne bu li iyo je reT ke is ri sa mi er pon to e li pi la te, ara med mo-raY-ku da he ro de, mey se u lad da ip yra ad gi li mi si Ze man mis man he-ro des wil, ma mi sa TKsi sa. ra me Tu Zma sa ca mis sa es reT ve ewo de bo da, amisTKs Tqua ma xa re bel man: `he ro des wil, ma mi sa TKsi sa~. xo lo vi-naY Tgan hu ri as tans mis lvad Se e Si na ar qe la o zisTKs, jer-iyo ga li-le as ca Si Si he ro desTKs, Zmi sa mi si sa. ese amisTKs qmna, raY Ta Sec va-le bi Ta miT sof li saY Ta da i fa ros saq me igi. ra me Tu gu lis wyro maY da ris xvaY maT mZlav rTaY yo ve li ve beT le mi sa mi marT iyo da saz-Rvar Ta mis Ta, da mow yu e da sa mas Si na yrma Ta sa hgo neb da ar qe la oz, vi Tar med ro mel sa eZi eb des mok lvad, igi ca maT Ta na mo ik la. da kua-lad, ixi la raY ma maY TKsi ese vi Ta ri Ta bo ro ti Ta si ku di li Ta mom-ku da ri, ver Ra ra ikad reb da Se Zi ne bad sxKsa ca ur Cu lo e bi sa, raY Ta ara mas ca eg reT ve Se em TxKos.

xo lo io seb mo vi da na za re Tad, er Tad _ Si Si saTKs ar qe la o zi-sa, da me o red _ sa da-igi da Se ne bul iyo, ene ba mun ve dam kKdre baY, vi naYTgan an ge lo zi sa gan ca mo i Ro brZa ne baY. xo lo lu ka ara es reT ityKs, Tu: brZa ne baY mo i Ro Cu e ne biT da misTKs war vi da na za reTs, ara med: `vi Tar ca aRas ru le so yo ve li msgav sad Sju li sa, mo iq ces da war vi des ga li le ad, qa la qad TKsa na za re Tad~.1 raY ukue vTqu aT amisTKs? ra me Tu lu ka ra sa-igi ityKs, Ja mi sa misTKs ityKs pir vel eg Kpted STas lvi sa, ra me Tu ar ca ege bo da pir vel taZ rad miy va ne bi sa

1 luk. 2,39.

142

STas lvaY eg Kpted, raY Tam ca ara raY iq mna ga re gan rCu li sa, ara med day ves beT lems, vid rem dis aRes rul nes dRe ni igi gan wme di sa ma Ti sa-ni Sju li sa mi sebr mo se si sa. da mer me mo vi des taZ rad, vi Tar ca ityKs lu ka, vi Tar med: `aR mo iy va nes yrmaY igi ie ru salHmd war dgi ne bad wi na Se uf li sa, vi Tar ca we ril ars Sjul sa uf li sa sa~,1 da mi er war-vi des na za re Tad da mer me Ra STa vi des eg Kpted da, aR mo-raY-vi des mi er, mi i Res brZa ne baY mis lvad na za reT sve.

xo lo pir ve li igi mos lvaY, mo-raY-iq ces ie ru sal HmiT, ara brZa-ne bi Ta an ge lo zi saY Ta iyo, ara med we si sa ebr TKsi sa, ra me Tu mun iyo mkKdro baY ma Ti. da ara Tu sxKsa raY saT Ksme aR srul iy vnes beT lemd, ara med brZa ne bi sa misTKs aR we ri sa, ro mel ga moP da maT dRe Ta ag-Kstos ke is ri sa gan, da ar ca ad gi li aqun da sa yof lad beT lems. da aRas ru les raY saq me igi, mo i wi nes dRe ni ca So bi sa mis sak Krve li sa-ni. amisTKs day ves mun vid re aR sru le bam de dRe Ta maT gan wme di sa Ta we si sa ebr rCu li sa da, mo-raY-iy va nes yrmaY igi taZ rad da yo ve li-ve aRas ru les we si, mi iq ces na za reTs. xo lo STa vi des raY eg Kpted da aR mo vi des, ar Ra ra Ta viT TKsiT, ara med brZa ne bi Ta RmrTi sa mi-er mov li ne bu li sa an ge lo zi saY Ta mi vi des na za re Tad, da ese ca ara ve cu dad iyo, ara med raY Ta aRes ru lo so Tqu mu li igi wi na war met yu-e li sa mi er, vi Tar med: `na za re vel ewo dos~. da ro mel man wi na war-met yu el man Tqua ese, nu ga mo e Zi eb, ra me Tu ara ipo e bis sit yu aY ese Cu en da mo wev nul Ta amaT sa wi na war met yu e lo Ta Si na, da ese amisTKs, ra me Tu mra val ni wig nni wi na war met yu el Ta ni war wymdes. da ese scna wig ni sa mis gan neS tTaY sa,2 ra me Tu iy vnes hu ri a ni fri ad daP snil da ze daY sze da mi iq ce o des uR mrTo e bad; da ro mel ni me wig nni TKT Ta-viT TKsiT da wu ni an da ro mel ni me udeb-yvni an da war wymdi an, da sxu-a ni ku a lad tyu e o ba sa mas ba bi lov nel Ta sa da i wu nes; da ese saq me ni sac na ur ari an wig ni sa gan me fe TaY sa, ra me Tu we ril ars mas Si na, vi-Tar med dRe Ta io sia me fi sa Ta ipoa wig ni me o ri sa rCu li saY, daf lu-li yur sa er Tsa da da Zu e le bu li, da po va igi qel kia mRdel man da mi uT xra sa fans, mwig no bar TmoZ Ru ar sa me fi sa sa, miT xro bad me fi sa, vi Tar med: `ma ti a ni Sju li saY vpo ve sax lsa uf li sa sa~.3 ese iyo wig ni me o ri sa Sju li saY. xo lo uku e Tu odes-igi ar ca ze da mos lvaY bar ba-roz TaY iyo, ar ca tyu e o baY, es reT Se u rac x-ey vnes da wa rew ymid nes wig nni wi na war met yu el Ta ni, raY sTqu aT mo wev na sa mas tyu e o bi sa sa? aram ca um rav le si war wymdaa? da ro me li me cec xliT da sa wu vel iq-mna; da amisTKs dRes ara ipo e bis sit yu aY ese sa wi na war met yu e lo Ta amaT Si na. xo lo ma xa re bel man ico da mad li Ta miT su li sa wmi di saY-

1 luk. 2,22-23. 2 2 neSt. 34,14; 35,19. 3 4 mef. 22,8.

143

Ta Tqu mu li igi wi na war met yu el TaY, da sxu a Ta ca mo ci qul Ta ico des yo vel Ta. amisTKs igi ni ca mra val sa ad gil sa na za re ve lad uwo den.

Tqu an ukue vi eT me: vi naY Tgan er Tman man wi na war met yu el man Tqua, vi Tar med: `beT le miT ga mo vi des~, vi Tar sxu a ni it yo des, Tu: `na za re vel ewo dos~? ese ara wi na aR mdgom mis sit yKsa ars. nu iyo-fin! ara ars wi na aR mdgom sit yu a Ta Si na saR mrTo Ta, ra me Tu aha ese-ra vxe davT, vi Tar ori ve aRes ru la: beT le miT ga mo vi da, ra me Tu mun iS va qal wu li sa gan, da na za reTs aRi zar da, raY Ta scna, vi Tar med yo ve li ve wi na war met yu el Ta mi er pir vel ve auw ya Rmer Tman so fel-sa. da amis TKsca zrdi lo baY igi na za re Ti saY uf roY sad ga mo Zi e bad aRad gen da er sa misTKs, vi Tar ca-igi na Ta na el amis ga mo Zi e bad mo-vi da da hrqua: `na za re TiT Se saZ le bel ar sa ke Ti li raY me yo fad?~1

ra me Tu Se u rac xi iyo so fe li igi da yo ve li igi ker Zo ga li le aY-si. amis TKsca it yo des fa ri se vel ni: `ga mo i Zie da ixi le, ra me Tu ga-li le aYT wi na war met yu e li ara aR dgo mil ars~.2 ara med ufal sa ara sircxKl-uC nda wo de bad Se u rac xi sa mis qa la qi sa mo qa la qed, raY Ta gu lis Pma-vyoT, vi Tar med ara raY ka cob ri vi saP mar iyo mis da. da mo-wa fe ni ca TKsni ga li le aYT ga mo ir Ci na, raY Ta gu lis Pma-gKyos, vi-Tar med uku e Tu saT no e ba ni mo vig neT da Si Si RmrTi saY gu a qun des, ara raY ka cob ri vi gu eP ma ros Cu en ca.

amisTKs ufal man yo ve li ve mda ba li da Se u rac xi Tavs-id va da ar-ca sax li aqun da, vi Tar ca ityKs, vi Tar med: `Ze sa ka ci sa sa ara aqus, sa da Ta vi mi id ri kos~;3 da he ro des gan iv lto da; da iS va raY, ba ga sa mi iw vi na; da de daY ara mdi dar Ta gan ga mo ir Cia, raY Ta amiT yov li Ta zu a o bi sa vne baY ga na qar vos kac Ta gan da gu lis Pma-gKyos, vi Tar med ara raY amaT ga ni bo rot ars, ar ca ese vi Ta ri sa raY sme ka cob ri vi sa pa-ti vi sa jer-ars Zi e baY, ara med mcne ba Ta xo lo RmrTi sa TaY, vi Tar mca gu et yo da: raYsTKs sim did ri saTKs mSo bel TaY sa da sim rav li saTKs ma-mul TaY sa hzu a obT, kac no? yov li sa gan ve sof li sa uc xo-yo fa sa gib-rZa neb, raY Ta ese vi Ta ri iq mneT, ro mel ara Rirs iyos Tqu en da yo ve-li ve so fe li. ese o den Se u racx ari an saq me ni ese, vid re Ra ar ca Tu war mar TTa maT fi lo so fos Ta aqun da igi Rir sad pa ti vi sa, ara med ga re gan Cu e ni sa bu ne bi sa uwes des da arad saP mar sa xel-sdeb des.

da vi Tar pav le mo ci qul sa ara Se u rac xad aqu so we si ese, ra me-Tu ityKs: `rCe u le bi sa mis gan sa yu a rel ma ma TaTKs~.4 aha ese ra ma ma-TaTKs Tqua sa yu a rel -yo faY Svil TaY, met yKan Cu en vi eT ni me; ara med ro mel ni amas ityKT, ixi leT, Tu odes Tqua mo ci qul man sit yu aY ese da vi eTTKs, anu vi eT mi marT iyo sit yu aY mi si. ra me Tu war mar TTa-

1 ioan. 1,46. 2 ioan. 7,52. 3 luk. 9,58. 4 rom. 11,28.

144

gan ni mor wmu ne ni zu a ob des sar wmu no e bi saTKs da Se u rac x-hyof des eb ra el Ta gan moq ce ul Ta, da uZ Kre si gan xeT qi le baY Se vi do da maT So ris. amisTKs Tqua ese vi Ta ri sit yu aY, raY Ta ma Ti ca zu a o baY da am-dab los da ese ni ca RmrTis msa xu re bad da Su rad ke Ti li sa mo iy van nes. uku e Tu ara, odes-igi iw yo sit yu ad axo van Ta maTTKs da did Ta ma maT-mTa var Ta, is mi ne, ra sa ityKs, vi Tar med: `aRi a res, ra me Tu stu mar da war ma val ari an qu e ya na sa ze da. da ro mel ni amas it yKan, ga mo a Ci ne ben, ra me Tu ma mul sa eZi e ben. da Tum ca mas mo iP se neb des, vi naY-igi ga mo-vi des, aqun dam ca Ja mi mun miq ce vi saY. xo lo aw um jo bes sa mas gu li etyKs, ese igi ars, ze ci sa sa~.1 da ku a lad ityKs: `sar wmu no e biT mos-wydes ese yo vel ni, da ar Ra mo e Ro maT aR naT qu e mi igi, ara med So riT ixi les igi da mo i kiT xes~.2 da ku a lad io va ne naT lis mce me li et yo da mo ma val Ta mi sa: `nu ityKT gul Ta Tqu en Ta: ma maY gKvis Cu en ab ra ha-mi~.3 da ku a lad mo ci qu li ve ityKs, vi Tar med: `ara yo vel ni is raH li-sa gan ni ese ari an is raHl, da ar ca Tu Svil ni Por cTa ni ese ni ari an Svil RmrTi sa~.4

ra me Tu ixi leT Ra, Tu raY sar ge bel eyo Ze Ta sa mo e li sa Ta Svi le-baY ese vi Ta ri sa ma mi saY, vi naY Tgan ara da im kKdres saT no e baY mi si? anu mo ses Ta raY er go, ra Jams si ke Te sa Ra mis sa da RmrTis mo yu a re ba sa ara hbaZ vi des? amisTKs ar ca mi i Res wi nam ZRu ro baY eri saY, ara med igi ni iy vnes Svil mi sa wo de bul, xo lo eris Ta vo baY igi da nac va lo baY mo-se si sxu a sa mi e ca, ro me li-igi iyo saT no e bi Ta Ze mi si. ku a lad Ze man no es man raY ir go Svi lo bi Ta mi si Ta, ro me li-igi mo na iq mna az na u-re bi sa mis wil? ixi lea, vi Tar pa ti os ne baY ma mi saY aras er go, ra me-Tu uke Tu re baY go ne bi sa mi si saY mZle eq mna rCul Ta maT bu ne bi sa Ta da ara o den pa ti os ne bi sa mis gan ma mu li sa, ara med az na u re bi sa gan ca sru li ad uc xo-yo. eg reT ve esav ara Ze isa ki si iyoa? da mis ker Zo iyo ma maY mi si, ra me Tu swa do da, raY Tam ca man mi i Ro kur Txe vaY igi, ara med vi naY Tgan uke Tu ri iyo igi, ara raY amis ga ni er go mas, ara med da Ra ca-Tu uxu ce ha sa ki Ta iyo da ma maY TKsi aqun da Sem wed, vi naY Tgan Rmer Ti ara mis Ta na iyo, yo ve li ve cud iq mna. xo lo ti mo Tes ma maY war mar Ti iyo. raY ukue ev no mas, anu raY dab rko le ba eca saT no e ba sa mis sa?

amisTKs ukue raY saTKs iqa di, ka co, di de bu le bi saTKs mSo bel-Ta da pap TaY sa? ixi len ese yo vel ni sa xe ni da gu lis Pma-yav, vi Tar-med ara sar ge bel ars mSo bel Ta si ke Te, uku e Tu Cu en ara ke Ti lad viq ce o diT. giT xra sxu aY ca usak Krve le si: is raH lTa Svil RmrTi sa ewo da, vi Tar ca we ril ars: `me vTqu: Rmer Tni sa me xarT da Svil ni maR li sa ni Tqu en yo vel ni~,5 ara med araY er go pa ti vi sa amis gan, vi-

1 ebr. 11,13-16. 2 ebr. 11,13. 3 maT. 3,9. 4 rom. 9, 6,8. 5 fsalm. 81,6; ioan. 10,34.

145

naYTgan ur Cu lo iq mnes. ra me Tu ro me li Svil RmrTi sa iwo dos, uku-e Tu ara Rir sad sa xe li sa mis mo qa la qob des, uZ Kre sad Ra da i sa je bis. da ese Zu el sa ca da axal sa ca Sjul sa ixil ve bis, ra me Tu ityKs io va ne RmrTis met yu e li: `xo lo rav den Ta-igi Se iw yna res, mos ca maT Pel-mwi fe baY Svil RmrTi sa yo fad~.1 ara med amaT Svil Ta gan ni mra val ni ipo e bi an gan mce mel TKsi sa mis az na u re bi sa da STa var de bi an cod va Ta da iq mne bi an Svil war wyme di sa da mkKdr jo jo xe Ti sa.

xo lo ese yo ve li amisTKs vTqu, raY Ta ar ca sim did ri saTKs, ar ca di de bul Ta Svi le bi saTKs vzu a ob deT; nu cam ca sig la xa ki saTKs Se ur-ve bul varT, ara med mas oden ve Zi eb deT sim did re sa, ro me li saq me Ta mi er ke Til Ta iq mne bis, da sig la xa ki sa mis gan viv lto diT, ro me li cod va Ta mi er mo i we vis, rom li saT Ksca mdi da ri igi yo vel Ta ug la-xa kes ipoa, vid re Ra ar ca Tu wu e Ti sa er Ti sa wyli sa ufal iyo, rom-li saTKs eso de ni ved re baY Se wi ra da ver mi em TxKa saT xo el sa mas. ara yov li sa sig la xa ki sa uZ Kres iyoa mi si igi sig la xa ke? vin mca ipoa eso-den gla xa ki so fel sa Si na, ro mel ar ca Tu wu e Ti sam ca er Ti sa wyli sa aqun da Pel mwi fe baY? ara vin ars ese vi Ta ri. xo lo mdi da ri igi ego den dag la xak na, ro mel ese ca ara epoa. da uZ Kre si ese iyo, ro mel ara sa-daYT poa nu ge Si nis-ce maY Wi ri sa mis da sig la xa ki sa TKsi saY.

swav laY T

vec xlis mo yu a re bi saTKs

aw ukue, O mor wmu ne no, raY saTKs sa fa se Ta mi marT aR gKmtkmi es pi-re bi da STan Tqmad yov li sa ve Zi ebT? rad es reT dam kKdre bul ars Cuen So ris si yu a ru li ma Ti, vi naY Tgan ver Zal-uc maT Sey va ne baY Cu-e ni sa su fe ve lad? miT xar TRa, sa yu a rel no, uku e Tum ca brZa na me fe-man, vi Tar med: ro mel Ta ca aqus sa fa se, ara Rirs ari an yov lad ve pa-la tad Se mos lvad, ar ca pa ti vi sa mi Re bad Cem mi er, aram ca yo ve li ve ga nab ni e Ta? xo lo uku e Tu qu e ya ni sa pa la ti sa gan da pa tiv Ta war ma-val Ta gan ara gan vrdo mi saTKs mza varT yov li sa ve sa fa si sa daT xe vad, raY ars ese, ro mel qris te dRi Ti-dRe gKbrZa nebs, vi Tar med: `Zni ad Se vi den mdi dar ni kar sa sa su fe ve li sa sa~,2 da ara Se u racx-vhyofT sa fa se Ta, ar ca gan vag debT Cu en gan, raY Ta Rirs viq mneT kad ni e re-biT Ses lvad sa su fe vel sa ca Ta sa. da vi Tar Rirs viq mneT Cu en wya-lo ba sa, ro mel ni es reT Se vit kbobT gan myrel sa mas Cu en sa sa su fe-ve li sa gan da ara ki dob neb sa Si na oden vhma lavT, ara med mi wa sa Si-

1 ioan. 1,12. 2 Sdr. maT. 19,23.

146

na ca dav fliT. jer-iyo, raY Tam ca fa sis sa cav sa mas ze ci sa sa mi ve ciT igi na mar xe vad. xo lo aw eg reT viqmT, vi Tar mca mu Sak sa ugu nur sa vin mis cis Tes li da Tes vad qu e ya na sa ke Til sa, xo lo man wa ri Rom ca da STa as xa igi mRKme sa er Tsa, raY Ta ar ca mas er gos da if qli ca igi dal pes da war wymdes.

ara med it yKan vec xlis mo yu a re ni mi zez sa cud sa da ama o sa: di di nu ge Si nis-ce maY ar so, odes sa fa se Cu e ni vi co diT uc To mel sa da uc-na ur sa ad gil sa da mar xu lad. xo lo me vityK, vi Tar med: uf roY sad igi ars nu ge Si nis-ce maY di di, odes vi co diT, Tu ara ars sa fa se Cu e ni da mar xu li, ra me Tu ro mel Ta sa fa se ni aqun den, da Ra ca Tu siy mi li-sa gan ara eSi nis, ara med sxKsa mrav li sa gan sac de li sa Si Si gan hlevs maT: Si Si si ku di li saY, Si Si brZo li saY, Si Si mpa rav TaY, Si Si me fi saY, Si Si eri saY. ara ese uZ Kres ari a na SiS sa siy mi li sa sa? ra me Tu siy mi li-sa gan ara mra val ni mi xil van mey sa Si na mom ku da rad, ara med mra va li raY ipo e bis nu ge Si nis mce me li Wi ri sa mis, xo lo sa fa se TaTKs mra val-ni mok lul ni gi Cu en ne, ro mel ni me idu mal mok lul ni da ro mel ni me cxa dad, da sav se ari an amiT ese vi Ta ri Ta sa xi Ta gza ni, sav se ni ari an sam Sjav ro ni da uban ni. da rad vityK gza Ta oden da sam sjav ro Ta? zRu aY ca aR vse bul ars sis xli Ta, ra me Tu ara Pme li oden da ip yra aman mZlav rman, ara med zRu a sa ca Se vi da di di Ta um sjav ro e bi Ta. da ro mel ni me vlen zRu a Ta Si na oq roY saTKs, da ro mel ni me mo ik lvi an oq roY saT Ksve; da er Tman man mZlav rman vne ba man er Ti igi vaW ro bad ga niy va na da me o re ka ci sa klvad. aw ukue raY mca iyo ubo ro tes ma mo-naY sa, rom li saTKs vlen kac ni zRu a Ta Si na? ro mel ni me da in Tqmi an, da ro mel ni me mo ik lvi an. amisTKs Tqu mul ars, vi Tar med: `vin mca Se-iw ya la msax rva li gu el ce mu li?~1 ra me Tu jer-iyo siv lto laY bo ro-ti sa mis mZlav ri sa gan da gan gde bad uRe li igi mwa ri sa mis mo ne bi saY da aR mof xu rad gul Ta gan Cu en Ta trfi a le baY igi sa fa se TaY.

da vi Tar iq mna so gan gde baY mi si? uku e Tu Se mo vi RoT sul Ta Cuen Ta sxu aY trfi a le baY, ese ars ke Til Ta maT ze ci sa TaY, ga ni dev-nos trfi a le baY igi sa fa se TaY, ra me Tu ro mel sa suro dis sa su fe ve-li saTKs ca TaY sa, Se u racx-yos man sru li ad vne ba igi an gah re bi saY; ro me li Rirs iq mnas mo ne bad qris te sa, ar Ra ra da e mo nis igi ma mo nas, ara med uf roY sad euf los mas, ra me Tu ro me li ev lto dis, mas mis-devs igi, da ro me li mis dev des mas, iv ltis mis gan, ara pa tiv-scems es reT mo yu a re Ta TKsTa, vi Tar mo Zu le Ta. ara vin ars es re sa kic xel mi sa, vi Tar mo yu a re ni mis ni, da ara ekic xevs oden, ara med mZi mi Ta Pel bor ki li Ta Seh kravs maT.

1 ziraq. 12,13

147

ara med Cu en, O mor wmu ne no, gan vxeT qneT apa ur ni da sak rvel ni mis ni da gan vag doT Cu en gan uRe li mi si. raY saTKs da va mo nebT pir-met yu el sa mas sul sa usu loY sa mis niv Ti sa, de di sa mis yo vel Ta bo rot TaY sa? O saq me sa kic xe li! Cu en veb rZviT mas sityKT, da igi gu eb rZvis saq miT da gu zi davs yo vel gan Sem dgo mad mi sa, vi Tar ca mo-na Ta syi dul Ta, fri ad Se u rac xTa. raY mca iyo ukue ubo ro tes ami-sa? uku e Tu niv Tsa usu lo sa ver mZle veq mne biT, vi Tar mZle veq mneT Zal Ta maT uxi lav Ta? uku e Tu mi wa sa da qva sa ver da vi mor Ci lebT, ro mel ars oq roY da vec xli, vi Tar da vi mor Cil neT mTav ro ba ni igi da Pel mwi fe ba ni, vi Tar mo vi goT siw mi de da qal wu le baY? uku e Tu fe ri vec xli saY mi mi zidavs Cu en, vi Tar mca Ta na war vhPe diT fer sa pi-ri sa mav ne be li sa sa? ra me Tu fri ad um Zlav res ars igi vne baY amis sa. xo lo uku e Tu uda re si sa amis gan es reT viZ le viT, uZ li e res sa mas vi-Tar wi na a Rud geT? ra me Tu es reT mwa red Zle ul ari an vi eT ni me amis vne bi sa gan, vid re Ra trfi a le baY ars gul sa maT sa oq roY sa mi marT. da it yKan ca, vi Tar med aSuns di dad Tu al Ta fe ri oq roY saY. nu ekic-xev, ka co, Tav sa Sen sa, ra me Tu ara raY es reT av nebs Tu al Ta su li er-Ta ca da Por ci el Ta, vi Tar si yu a ru li oq roY sa da vec xli saY.

aman bo rot man trfi a le ba man an gah re bi sa man daS rit na san Tel ni igi xuT Ta maT qal wul Ta ni da gan yar na igi ni sas ZloY sa mis gan. aman uke Tur man ara Se un do saw ya lo bel sa iu das sme nad PmaY igi me u fi saY, ara med SiS Tvi lad mi iy va na, gan xeT qa So ris da ga nab ni na yo vel ni naw-lev ni mis ni da mer me ge he ni a sa cec xli sa sa STah Pa da. raY mca iyo ukue uZ Kres da um wa res amis vne bi sa? sav se ars igi sis xli Ta kac TaY Ta, ara gan ZRe bis klvi Ta ma Ti Ta, ubo ro tes ars yov li sa mPe ci sa; ro mel ni ca mi ec nen Su a Ta mis Ta, uw ya lod mo a ku di nebs maT. da uZ Kre si ese ars, ro mel ar ca Tu Se un dobs cno bad tki vi li sa mis wam le a ni sa nak ben Ta mis Ta sa, ra me Tu uku e Tum ca scnob des, Zal-ed va wo de bad sxua Ta da Se wev nad maT da da ga moP snad pi ri sa gan mZKnva ri sa mis mPe ci sa. xo lo maT ume te sad eha me bi ed nak be ni igi, vid re mo i wi is dRe si ku di li saY, da ma Sin Ra aRi xil ni an Tu al ni da ixil ni an ukur ne bel ni igi wylu-le ba ni, ro mel ni das xna uw ya lo man man mPec man maT ze da.

ara med ge ved re bi, aw ve aR vi xil neT Tu al ni da viv lto diT pi ri sa mis gan mPe ci sa, gan vkur nneT wylu le ba ni Cu en ni, ro mel ni das xna Cu en ze da mPec man man ve lur man, da Sors-vyoT ges li mi si Cu en gan, raY Ta amas ca so fel sa Si na uS foT vel ni dRe ni da cxo re ba ke Ti li mo vi goT da mer me sa mas sa u ku ne sa mi vem TxKneT sa un je Ta maT da us ru le be li-sa ke Ti li sa Ta mad li Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qriste si Ta, ro mel sa Su e nis di de baY, pa ti vi da Ta yu a nis -ce maY Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

148

Tavi i

s i t y u a Y e s e: `maT dRe Ta Si na mo vi da io va ne naT lis mce me li, qa da geb da udab no sa hu ri as ta ni sa sa da it yo da: Se i na neT, ra me Tu mo-ax le bul ars sa su fe ve li ca TaY~ (3,1-2).

ro mel ni ari an dRe ni igi, ro mel ityKs, Tu: `maT dRe Ta Si na~? ra me Tu ara Tu maT dRe Ta, odes ie su yrma Ra iyo da na za re Tad mo vi da eg KptiT, iq mna qa da ge baY igi io va ne si, ara med Sem dgo mad oc da a Ti sa wli sa, vi Tar ca lu ka wa mebs. vi Tar ukue aman ma xa re bel man, aRas ru-la raY Txro baY igi So bi saTKs uf li sa da Tqua eg Kpted STaslvaY da ku a lad hu ri as tans mos lvaY da na za reTs da Se ne baY, mey se u lad da-ur To: `maT dRe Ta Si na mo vi da io va ne naT lis mce me lio~? wes ars we-ril Ta Si na ma ra dis ese vi Ta ri sa sa xi sa Pma re bad, ara maT saq me TaTKs xo lo, ro mel ni pir velTqu mul sa mas Se ud ge bo din, ara med maT TKsca, ro mel ni Sem dgo mad mrav li sa Ja mi sa aRes ru le bo din, ityKs mra val-gzis we ri li esresa xed, vi Tar ca-ese aw qmna ma xa re bel man. amis TKsca, odes-igi jda ufa li mTa sa ze Tis xil Ta sa da mo uP des mas mo wa fe ni mis ni da hkiT xvi des, Tu odes iyos dar Ru e vaY igi ie ru sal Hmi saY, anu odes iyos me o red mos lvaY mi si, uw yiT, Tu rav de ni gan yo fi le baY iyo da rav de ni si So re So ris Ja mi sa mis ie ru sal Hmi sa war tyu en vi sa da me o red mos lvi sa uf li sa, xo lo ufal man mi uT xra raY dar Ru e-vi saTKs ie ru sal Hmi sa da aRas ru la sit yu aY igi da egu le bo da sit-yu ad me o red mos lvi saTKs, pir vel Tqu mul Ta maT ze da da ur To da Tqua: `ma Sin uku e Tu vin me grqu as Tqu en: aha aqa ars qris te, gi na iqi, nu grwamn~.1 ara Tu amas mo as wa veb da, Tu dRe Ta maT ie ru sal Hmi sa war tyu en vi sa Ta iyos mos lvaY igi an te si, ara med pir ve li igi sit yu aY aRas ru la, da iw yeb da raY an tesTKs da sa xe TaTKs me o red mos lvi sa-Ta, Tqua, vi Tar med: `ma Sin uku e Tu vin me grqu as Tqu en~, da Sem dgo mi ami si. eg reT ve amas ad gil sa qmna ma xa re bel man; `maT dRe Ta Si nao~, ara Tu pir vel Tqu mu li sa saq mi sa dRe Ta, ara med maT dRe Ta, ro mel-Ta Si na iq mna, ro mel sa-igi aw egu le bis Tqu mad.

xo lo ga mo e Zi e ben vin me da it yKan, vi Tar med: raY saTKs Sem dgo mad oc da a Ti sa wli sa mo vi da naT lis-Re bad ie su? vTqu aT ukue amisTKs, vi Tar ca ufal man mom ces sit yu aY. egu le bo da ufal sa Sem dgo mad naT-lis-Re bi sa daP snad wes Ta Zu e li sa mis Sju li sa Ta; amisTKs da ad gra vid re mis ha sa ki sam de, ro me li-igi yo vel Ta cod va Ta Sem wyna re bel ars, da aRas ru la yo ve li ve we si wi na war met yu e li saY mis, raY Ta ver-

1 maT. 24,23.

149

vis Pel-ewi fos Tqu mad, vi Tar med ver eZ lo aR sru le bad wes Ta maT Sju li sa Ta da amisTKs dah Psnna igi ni. vi naY Tgan ukue Jam sa si Wa bu-ki sa sa gum Zlav re ben Cu en vne ba ni, ra me Tu pir ve li sa mis ha sa ki sa Jam-sa gum Zlav robs ugu nu re baY da sul mok le o baY, da mer me, aRor Zndes raY ha sa ki, Se mo vals mZlav re baY gu lis Tqu ma TaY, da gan vmwKsniT raY, mog KPdis sur vi li sa fa se TaY da cu di sa di de bi saY. amisTKs ara mo vi-da ufa li naT lis-Re bad, vid rem de yo vel ni igi Zne lo van ni ha sak ni war vlna da yo vel Ta ve Si na da uk le be lad aRas ru la we si Sju li saY, da ara ipoa yo lad ve bra li mis Ta na, ar ca ku a li ude be bi saY, da mer-me Ra mo vi da naT lis-Re bad da yo igi aR sas rul sxu a Ta maT mcne ba Ta aR sru le bi sa. da raY Ta scna, vi Tar med ese uku a naY sknel iyo rCu li-er Ta maT mcne ba Ta aR sru le bi saY, is mi ne, raY-igi hrqua wi na mor bed-sa: `es reT Seh gav so Cu en da aR sru le bad yo ve li ve si mar Tle~.1 xo lo sit yKsa mis Za li ese ars, vi Tar mca et yo da, vi Tar med: yo ve li ve we si da mcne baY Sju li saY aR gKsru le bi es, ar ca er Tsa mcne ba sa gar das-rul varT, vi naY Tgan ukue ese oden nak lu le van ars, jer-ars ami si-ca Se Zi ne baY da es reT aR sru le bad yo ve li ve si mar Tle. xo lo si mar-Tled amas ad gil sa aR sru le ba sa mas yo vel Ta ve mcne ba Ta sa uwo da. sac na ur ars ukue, vi Tar med amisTKs mo vi da qris te naT lis-Re bad me oc da a Te sa wel sa. xo lo Tu raY iyo gan ge bu le baY igi naT lis-Re-bi saY, ra me Tu ese cxad ars, vi Tar med ara Ta viT TKsiT mo vi da io vane naT lis-ce mad, ara med Rmer Tman ub rZa na mas, vi Tar ca gu as wa vebs lu ka da ityKs, vi Tar med: `iyo sit yu aY uf li saY io va nes mi marT, Zi sa za qa ri aY sa, udab nos~,2 da Ta va di io va ne it yo da: `me ara vi co de igi, ara med ro mel man mo mav li na me naT lis-ce mad wyli Ta, man mrqua me: ro mel sa ze da ixi lo su li gar da mo ma va li da dad gro mi li mas ze da, igi ars, ro mel man na Tel-sces su li Ta wmi di Ta~.3 aw ukue ese sac-na ur ars, vi Tar med RmrTi sa mi er mo iv li na, xo lo amas ve Zi ebT, Tu raY saTKs mo iv li na naT lis-ce mad. Tqua ami si ca mi ze zi naT lis mce-mel man ve, vi Tar med: `me ara vi co de igi, ara med raY Ta ga mo ec xa dos is raH lsa, amisTKs mo ved me wyli Ta naT lis-ce mad~.4 da uku e Tu ese oden iyo mi ze zi, vi Tar ityKs lu ka, vi Tar med: `moh vli da yo vel sa mas ga re mo sof leb sa ior da ni sa sa da qa da geb da naT lis-ce ma sa si-na nu li sa sa mi sa te ve be lad cod va Ta~?5 da ara aqun da naT lis-ce ma sa mas mo te ve baY cod va TaY, ara med ese ni Wi Sem dgo mad mi sa mo ce mu li sa mis naT lis-Re bi saY iyo, rom li Ta ca Ta nada vef le niT mas, vi Tar ca mo ci qu li ityKs: `da Zu e li igi ka ci Cu e ni ma Sin ju ars-ecua mis Ta-na~;6 da pir vel ju a ri sa ara sa da Cans mo te ve baY, ra me Tu mo te ve baY

1 maT. 3,15. 2 luk. 3,2. 3 io an. 1,33. 4 io an. 1,31. 5 luk. 3,3. 6 Sdr. rom. 6,6.

150

cod va TaY sis xli Ta mi si Ta mo gu e ca, vi Tar ca ityKs mo ci qu li pav le: àra med ga ni ba ne niT, ara med ga niw mi de niT, ara med gan hmar TldiT ara Tu naT lis-Re bi Ta io va ne si Ta, ara med sa xe li Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta da su li Ta RmrTi sa Cu e ni saY Ta~.1 da sxu a sa ad gil-sa ityKs: ìo va ne na Tel-scem da naT lis-ce ma sa si na nu li sa sa~; da ara ityKs, Tu: cod va Ta mo te ve bi sa sa. `da it yo dao, raY Ta hrwme nes mo-ma va li sa mis Sem dgo mad mi sa~;2 ra me Tu vid re Ra msxu er pli igi ara Se wi rul iyo da su li wmi daY ara gar da mos rul iyo, ar ca cod va Ta Pe liT we ri li gan xeT qil iyo, ar ca mte ro baY daP snil iyo, ar ca wye-vaY igi gan qar ve bul iyo, vi Tar mca mo e ce mo da cod va Ta mo te ve baY?

xo lo vi naY Tgan ese es reT ars, raY saTKs ityKs ma xa re be li, vi Tar-med: `qa da geb da naT lis-ce ma sa si na nu li sa sa mi sa te ve be lad cod va-Ta~? umad lo ni iy vnes hu ri a ni da ugu nur ni da ara o des iP se neb des cod va Ta TKsTa, ara med sav se iy vnes yov li Ta bo ro ti Ta da ma ra dis Tav Ta TKsTa ga ni mar Tleb des. da aman saq me man uf roYs yov li sa war-wymid na igi ni da ga na Sor na sar wmu no e bi sa gan qris te si sa. da amas mo-as wa vebs pav le, vi Tar ca ityKs maTTKs bra lo biT, vi Tar med: ùme car iy vnes igi ni si mar Tle sa RmrTi sa sa da TKssa mas ne ba sa eZi eb des dam-tki ce bad da si mar Tle sa RmrTi sa sa ara da e mor Cil nes~.3 da ku a lad ityKs: àw ukue raY -me vTqu a To? war mar Tni, ro mel ni ara eZi eb des si mar Tle sa, ewi nes si mar Tle sa, da is raH li Se ud ga Sjul sa mas si-mar Tli sa sa da Sjul sa mas si mar Tli sa sa ver mis wu Ta. raY saTKs-me? ra me Tu ara sar wmu no e bi sa gan, ara med vi Tar ca saq mi sa gan Sju li sa~.4 vi naY Tgan ukue ese iyo mi ze zi bo rot Ta maT TaY, umec re baY cod va-Ta TKsTaY da ara si na nu li, amisTKs mo vi da io va ne, raY Ta mo iy van nes igi ni mec ni e re bad cod va Ta TKsTa, da sa xe ca mi si amas mo as wa veb da, ra me Tu si na nu li sa da aR sa a re bi sa mo mas wa ve be li iyo; da qa da ge baY mi si amas ga mo a Ci neb da, ra me Tu es reT it yo da, vi Tar med: `yavT na yo-fi, Rir si si na nu li saY~.5

vi naY Tgan ukue ara mec ni e re baY cod va Ta TKsTaY ga na So reb da maT qris tes gan, sit yKsa mi sebr mo ci qu li sa, xo lo mec ni e re baY bral Ta TKsTaY sur vi lad mo iy va neb da mPsne li sa da Sev rdo mad mi sa da mi Re-bad mo te ve bi sa, amisTKs mo vi da io va ne, raY Ta gu lis Pma- uy vnes cod-va ni maT ni da aw uev des si na nu lad, raY Ta ara itan jnen, ara med Se i-mus rnen si na nu li Ta da dam dab lden da ab ra lon Tav Ta TKsTa da mir-bi o din mo Re bad mo te ve bi sa cod va TaY sa. da ixi le, vi Tar je rov nad aR we ra ma xa re bel man man, vi Tar med: `qa da geb da naT lis-ce ma sa si na-nu li sa sa~, da mer me da ur To: `mi sa te ve be lad cod va Ta~;6 vi Tar mca

1 Sdr. 1 kor. 6,11. 2 saq me 19,4. 3 rom. 10,3. 4 rom. 9,30-32. 5 luk. 3,8. 6 luk. 3,3.

151

it yo da, vi Tar med: amisTKs da ar wmu neb da aR sa a re bad da si na nu lad cod va Ta, ara Tu raY Tam ca Se wa me bi Ta miT aR sa re bi saY Ta itan jnes, ara med raY Ta uad vi le sad mo ma va li igi qris tes mi er mo te ve baY cod-va TaY Se iw ynar nes. uku e Tum ca ara ab ra les Tav Ta TKsTa da mo vi des si na nu lad, ar cam ca mad li igi mo te ve bi saY iT xo es, da uku e Tum ca ara iT xo es, ar cam ca mi i Res.

aw ukue ese naT lis-ce maY wi na mor be di iyo mo ma va li saY mis. amis-TKsca it yo da: ̀ raY Ta hrwme ne so mo ma va li sa mis Sem dgo mad mi sa~,1 ra-me Tu pir vel Tqu mu li sa mis Ta na ese ars me o re mi ze zi mos lvi sa mi si-saY ior da ned, vi naY Tgan mov li ne bu li iyo igi wi na mor be dad da mo-wa med qris te sa. vi Tar mca aR sru le bul iyo wa me baY mi si TKni er amis je ri sa, ra me Tu es reT uje ro iyo, raY Tam ca ka ri Ti ka rad vi do da qris tes Ta na da et yo dam ca yo vel Ta, vi Tar med: `ese ars qris te, ami-si grwme nin~. amisTKs ro me li je ro van iyo da sa mar Tal, igi ca iq mna: mo vi da naT lis-ce mad da qa da ge bad si na nu li sa. es ma er sa yo vel sa, vi Tar med mo vi da Ze za qa ri aY si udab noYT da na Tel-scems ior da nes, da yo vel ni Sek rbe bo dis mi sa, da yo vel Ta et yo da, vi Tar med: `Sem-dgo mad Cem sa mo vals uZ li e re si. mi sa grwme nin!~2 mer me ga nis ma raY yo vel sa mas so fel sa da iq mna kre baY di di, mo vi da ie su ca da na Te l-i Ro. da mo i wia ze ciT PmaY ma mi saY da su li wmi daY sa xed tre di sa, da aRes ru la WeS ma ri te baY wa me bi sa mis io va ne si.

amisTKs mo vi da naT lis-ce mad, ra me Tu sa xe li igi naT lis mce me-li saY mis da sa xe igi naT lis-Re bi saY yo vel sa mas ie ru sal Hmsa da ga re mo hu ri as tan sa ga niy va neb da ior da ned, da kre baY di di Sek rba mdi na re sa mas. xo lo Se mok rbes raY, iw yo bra lo bad cod va Ta maT-TaTKs, raY Ta da am dab los zu a o baY ma Ti da gu lis Pma -u yos, vi Tar-med bo ro ti sa sa tan jve li sa Ta nam deb ari an, uku e Tu ara Se i na non, da raY Ta da u te on si qa du li igi ab ra ha mis Svi le bi saY da Se uv rden mo ma val sa mas Sem dgo mad mi sa; ra me Tu mun Ja mam de ara gan cxa de bul iyo ga mo Ci ne baY qris te si, ara med sa go ne bel iyo um rav les Ta mi er, vi Tar med mo ik la mow yu e da sa mas Si na yrma Ta beT le mi sa Ta; ra me Tu da Ra ca Tu iqm na raY aTor me tis wlis, ga mo ac xa da kninoden Ta vi TKsi ta Zar sa mas Si na, vi Tar ca lu ka ityKs, ara med mey se u lad da dum na da iq ce o da kac Ta So ris, vi Tar ca igi ve ma xa re be li wa mebs, vi Tar med: `mo vi da na za re Tad da iyo da mor Ci le bul ma Ta~.3

amisTKs ukue jer-iyo, raY Ta gan cxa de bi sa mi si sa da sa ba mi brwyin-va le da di de bul iq mnas, rom li saT Ksca mo iv li na io va ne wi na mor be-dad da qa da gad. da iw yo qa da ge bad, raY-igi ar Ra as mi o da hu ri a Ta:

1 Sdr. saq me 19,4. 2 Sdr. io an. 1,30. 3 luk. 2,51.

152

sa su fe ve li saTKs ca TaY sa da sa tan jvel TaTKs jo jo xe Ti sa Ta, ro-mel-ese ara vis wi na war met yu el Ta gan sa eT qua es reT gan cxa de bu lad, ra me Tu daw ye ba sa mebr qa da ge bi sa mi si sa sa ese Ra Rat-yo brwyin va li-Ta Pmi Ta: `Se i na neT, ra me Tu mo ax le bul ars sa su fe ve li ca TaY~.1 xo-lo sa su fe ve lad ca Tad mos lva sa mas uf li sa sa sa xel-sdeb da, pir-vel sa ca da uku a naY sknel sa; da amisTKs es reT it yo da, raY Ta odes-igi ver gu lis Pma-hyof den Zal sa mas Tqu mul Ta sa, hkiT xon, Tu ro me li ars sa su fe ve li igi ca TaY, rom li sa mo ax le ba sa gu a uw yeb, da uCu e nos maT qris te da hrqu as: ese ars, ro mel sa vqa da geb, ese ars sa su fe ve li ca TaY, ese ars me u fe yo vel TaY. amis TKsca uc xo man man da Pma ma Ral-man qa da ge ba man es reT ga naR KZna igi ni ude be bi sa gan, vid re Ra me zu e-re ni ca da mPed ro bad gan we se bul ni Sek rbe bo des mi sa da hkiT xvi des, Tu raY jer-ars yo fad, ra me Tu yo ve li ve, raY-igi es mo da da ra sa-igi xed vi des, ga naf rTxob da gul Ta maT Ta ude be bi sa mis gan da mco na re-bi sa da mer me Ta maT sa i dum lo Ta gu lis Pma-uyof da.

da nan dKlve gan sak Krve bel iyo xil vaY ka ci sa sa xe lo a ni saY, oc da-aT wel udab no Ta dam kKdre bu li saY, ro me li-igi ZH iyo mRdelTmoZ-Ru ri sa di di saY; da siy rmiT gan ve da em kKdra udab no Ta da ara raY ka-cob ri vi iP mia, yov lad ve pa ti o san iyo sa xe li Ta ca da saq mi Ta, xil vi-Ta ca da we si Ta. ese mey se u lad mo vi da udab noYT; Ta naaqun da esa i a ca wi na war met yu e li su li Ta, ro me li-igi uRa Ra deb da er sa, vi Tar med: ese ars, rom li saTKs wi naY swar ve vit yo de da vTqu: `PmaY Ra Ra de bi-saY udab no sa ze da: gan hmza de niT gza ni uf li sa ni da wrfel- yve niT alag ni mis ni~.2

ra me Tu eso den mos wra fe iy vnes wi na war met yu el ni qa da ge bad mos lva sa uf li sa sa, ro mel ara Tu me u fi saTKs oden wi na war met yue-leb des, ara med qa dag sa ca da wi na mor bed sa mis sa mo as wa veb des da ad-gil Ta maT qa da ge bi sa mi si sa Ta da sa xe Ta moZ Ru re bi sa Ta it yo des. da aw ixi le, vi Tar erT ars Za li sit yu a Ta maT esa ia wi na war met yue-li saY da io va ne naT lis mce me li sa TaY; esa ia ityKs, vi Tar med: `es reT Ra Rad- yos Pma man man Ra Ra de bi sa man: gan mza de niT gza ni uf li sa ni, wrfel -yve niT alag ni mis ni~. xo lo io va ne it yo da: `yavT na yo fi, Rir si si na nu li saY~.3 da or Ta ve amaT sit yu a Ta Za li erT ars, ra me Tu ese ars gan mza de baY gza Ta uf li sa Ta, qmnaY na yof Ta maT si na nu li sa-Ta; da amisTKs mo vi da, vi Tar ca ze mo vTqu, da vi Tar ca wi na war met-yu e li ityKs, da vi Tar ca igi Ta va di Ra Ra debs, raY Ta wi narbi o dis da gan mza deb des sul Ta maT, ro mel Ta egu le bo da Sew yna re bad ufa li, ara Tum ca ni Wi igi cod va Ta mo te ve bi saY mi a ni Wa, vi Tar ca RmrTis-

1 maT. 3,2. 2 esa ia 40,3. 3 maT. 3,8.

153

met yu e li ca io va ne ityKs: `raY Ta wa mo so naT li sa misTKs, da raY Ta yo vel Ta hrwme nes mis gan~.1 da ku a lad lu ka ma xa re be li Sem dgom sa ca amas esa i as wi na war met yu e le bi sa sa war mo ityKs: `yo ve li Pev ne bi aR-mo iv so so, da yo vel ni mTa ni da bor cu ni dam dab lden; da iyos gu-lar Zni li igi mar Tlad, da fic xe li gzad wrfe lad. da ixi los yo-vel man Por ci el man mac xo a re baY RmrTi saY~.2

ixi lea, vi Tar wi naY Tve yo ve li ve Tqua wi na war met yu el man: Se-mok re baY igi eri saY da um jo be si sa mi marT Sec va le baY saq me TaY da war mar Te baY igi saR mrToY sa mis qa da ge bi saY da mi ze zi ese vi Tar Ta amaT gangebu le ba TaY? daRacaTu iga vissa xed war mo ityKs, ra me Tu wi na war met yu e le baY iyo, da es reT ars we si wi na war met yu e le bi saY, raY Ta ara gan cxa de bul iyos sit yu aY da yo vel Ta mi er sac na ur, ara-med ro mel Ta as xen yur ni sme nad saR mrTo Ta sit yu a Ta, maT mi er sac-na ur iyos. ra me Tu sit yKTa miT, vi Tar med: `yo ve li Pev ne bi aR mo iv-sos, da yo vel ni mTa ni da bor cu ni dam dab lden; da iyos gu lar Zni li igi mar Tlad, da fic xe li gzad wrfe lad~, amas mo as wa vebs, vi Tar med: dam dab le bul ni igi da Se mus rvil ni amaR lden, da ma Ral ni da am par-ta van ni dam dab lden. da eg re ca iq mna, ra me Tu mos lvi Ta uf li saY Ta bu ne baY kac TaY, dam dab le bu li da Se mus rvi li, STaP di li Pev Ta maT da uRaR Ta jo jo xe Ti sa Ta, amaR lda uf roYs yo vel Ta si maR le Ta sa, da si maR le igi eS ma ki saY da zu a vi igi an par ta va ne baY mi si da e ca da Se i mus ra da sa kic xel mor wmu ne Ta iq mna da da saT rgun vel mo na Ta qris tes Ta. eg reT ve kac Ta So ris ca, ro mel ni mda bal iy vnes da Se-mus rvil, amaR ldes: ixi len wmi da ni mo ci qul ni da yo vel ni, ro mel ni Se ud ges ku al sa maT sa; da an par ta van ni da ec nes: ixi len mRdel TmoZ-Ru ar ni igi hu ri a Ta ni da sxu a ni msgav sni maT ni. amas ga mo a Ci nebs wmi-daY RmrTis mSo be li ca ga lo ba sa mas Si na TKssa da ityKs: `gar da mos-Txi na Zli er ni say dar Ta gan, aRa maR lna mda bal ni; mSi er ni aRav sna ke-Ti li Ta da mdi dar ni ga nab ni na cud ni~.3 eg reT ve gu lar Zni li ca iq mna mar Tlad, da fic xe li _ gzad wrfe lad. ese igi ars, vi Tar med sib ne-le igi da si fic xe Zu e li sa mis Sju li saY si ad vi led da siwrfo e bad sar wmu no e bi sa Se ic va los, ra me Tu ar Ra ra iyos Wi ri igi da Sro maY, ara med mad li da Sen do baY cod va TaY, rom li sa mi er ad vil iyos da wrfel da uc To mel gzaY igi cxo re bi saY.

xo lo ra Jams ese yo ve li mo as wa va wi na war met yu el man, mer me mi-ze zi ca gu a uw ya amis ese vi Ta ri saY: `ixi lo so yo vel man Por ci el man mac xo va re baY RmrTi saY~.4 ara Tu hu ri a Ta oden da mwir Ta, ara med yo vel man qu e ya na man da zRu a man da yo vel man bu ne ba man kac Ta man ixi-

1 io an. 1,7. 2 luk. 3,5-6; esa ia 40,4-5. 3 luk. 1,52-53. 4 esa ia 40,5.

154

los mac xo va re baY RmrTi saY, ro me li mo vi da Psnad Cu en da tyu e o bi-sa gan da mo ne bi sa mis eS ma ki sa. es reT iq mna fic xe li igi gzad wrfe-lad, xo lo gu lar Zni li ca iq mnis mar Tal. raY iyo gu lar Zni li igi? cxo re baY kac TaY, sav se mrav li Ta bo ro ti Ta da sru li ad gan Prwni li cod va Ta gan, ra me Tu ro mel ni me me zu e re iy vnes da ro mel ni me me Zav, sxu a ni ava zak da sxu a ni mo gu ni, aR sav se ni cod vi Ta. ese yo vel ni gu-lar Znil Ta maT da jo jo xeTs mim yva ne bel Ta alag Ta vi do des pir-vel da mos lvi Ta qris te si Ta po es gzaY igi mar Ta li, vi Tar ca etyKs ufa li hu ri a Ta, vi Tar med: `me zu e re ni da cod vil ni wi na giZ Ro di an Tqu en sa su fe vel sa RmrTi sa sa~,1 ra me Tu hrwme na. xo lo amaT ve sit-yu a Ta Za li sxu a sa ca ad gil sa gu a uw ya wi na war met yu el man da Tqua: `ma Sin Zov des mge li krav Ta Ta na, da ga ni su e neb des vef xi Ti kan Ta Ta na~;2 ra me Tu vi Tar ca aqa Pev ne bi Tqua da mTa ni da bor cu ni, raY Ta ga mo a Ci nos, vi Tar med uwe soY igi we si gan qar des, da yo vel ni ve kac ni, ro mel Ta ca ine bon, er Tad RmrTis msa xu re bi sa we sad Se mok rben, eg-reT ve mun sa xe sa mas pi rut yu Ta sa mi am sgav sna Ti To fer ni igi wes ni da Cu e u le ba ni kac Ta ni da ku a lad er Tad RmrTis msa xu re bi sa zi a re-bad Se mok re baY ma Ti mo as wa va. da vi Tar ca-ese aqa Tqua mi ze zi ke-Til TaY maT, vi Tar med: `ixi los yo vel man Por ci el man mac xo va re baY RmrTi saY~, eg reT ve mun ityKs, vi Tar med: `iyo so, ro me li-igi aR-dgo mad ars, mTav rad war mar TTa, da mas war mar Tni es vi den~.3 ra me-Tu yo vel sa qu e ya na sa ga ne fi na Za li igi sa xa re bi saY da mPe ceb riv Ta maT wes Ta gan da bo ro ti sa mis gul fic xe lo bi sa gan mo aq cia na Te sa vi kac TaY da as wa va maT sim SKde, sim dab le, RmrTis msa xu re baY da sxu aY yo ve li ve ke Ti li.

WeS ma ri tad ukue ixi la yo vel man Por ci el man mac xo va re baY RmrTi saY, da aRiv so yo ve li so fe li mec ni e re bi Ta mi si Ta, ra me Tu mo vi da sa so e baY igi war mar TTaY, mo vi da da mac xov nna Cu en, rom li sa wi na mor be dad mo iv li na di di io va ne sa xi Ta miT da we si Ta sak Krve li-Ta, vi Tar ca ese ra aR mo i kiT xeT, ra me Tu ityKs ma xa re be li:

s a x a r e b a Y: `xo lo Ta vad sa io va nes emo sa sa mos lad mi sa Tmi sa-gan aq le mi sa, da sar tye li tya vi sa wel Ta mis Ta~ (3,4).

T a r g m a n i: ixi le, vi Tar ro me li me wi na war met yu el Ta Tqu es da ro me li me ma xa re bel Ta da u te ves Tqu mad. amis TKsca ma Te wi na-war met yu e li sa ca Tqu mu li aR we ra da TKsi ca Seh mat na, ra me Tu ara uP mar iyo sa xi sa ca da we si sa mar Tli sa mis Tqu mad, raY Ta vcnaT moT-mi ne baY igi mo Ru a we bi sa mi si saY da cxo re baY an ge lo zeb ri vi, ro me li

1 maT. 21,31. 2 esa ia 11,6. 3 Sdr. esa ia 11,10.

155

mo i go man Por cTa Si na. amis TKsca hu ri a ni mo i zid na Se mok re bad da sme nad sit yu a Ta mis Ta, ra me Tu xed vi des mis Ta na wes sa mas eli aY ssa da Pse ne baY saq me Ta mis ne ta ri sa TaY gan cxa de bu lad ixil ve bo da amas Ta na; da uf roY sRa ume te sad gan sak Krve bel iyo ese, ra me Tu elia qa-laq Ta ca Se vi do da da sax lad vi eT Ta me mi vi do da, xo lo ese yov li-TurT udab no Ta da em kKdra siC CoY Tgan. da nan dKlve es reT jer-iyo, raY Ta wi na mor be di dam Psne li saY mis yo vel Ta maT Zu el Ta saq me TaY-sa, sas je li sa mis da gan Ci ne bi sa, ro mel da ed va kac Ta ze da, ese igi ars: Sro mi sa mis da wye vi saY, mwu xa re bi sa mis da ru du ne bi sa, ur vi sa mis da of liT pu ris-Wa mi saY, uzeS Ta es iyos sas je li sa mis, gan Ta vi-suf le bul mis gan, da aqun des mas sa xe mo ce ma di sa mis qris tes mi er ni Wi saY. amisTKs ara ine ba man PnvaY qu e ya ni saY, ar ca gan fe naY ur nat-TaY, ar ca of li Ta pi ri sa mi si saY Ta Wa maY pu ri saY, ara med iyo tab laY mi si uS ro me lad da ge bul na yo fi Ta miT udab noY saY Ta, da sa mo se li uad vi le si tab li sa mis, da sam kKdre be li uuz run ve le si sa mos li-sa, ra me Tu ara iP mia man sar Tu li, ar ca cxe da ri, ar ca tab laY, ar ca sxuaY ese vi Ta ri raY me, ara med an ge lo zeb ri vi cxo re baY so fel sa amas Si na mo i go. amisTKs sa mo se li ca mi si Tmi saY iyo, raY Ta as wa os kac Ta siv lto laY Su e bi sa da fu fu ne bi sa gan da Zi e bad pir ve li sa mis az na-u re bi sa, ro me li-igi aqun da adams, vid re Ra ara Pma re bul iyo mi sa sa mo sel Ta sa bur ve li. es reT ukue aqun da sa xe sa mas naT lis mce me-li sa sa we si si na nu li sa da az na u re bi sa mis da uf le bi sa vne ba TaY sa.

xo lo eZi e ben vi eT ni me, vi Tar med: vi naY iyo mi sa sa mo se li igi Tmi saY da sar tye li udab no Ta ga re? da araY ars sak Krvel ese, ar-ca sa Zi e bel, ara med igi ars ume te sad sak Krvel, vi Tar iq ce o da udab no Ta Si na yi nul Ta maT zam Tri sa Ta da sic xe Ta zaf xu li sa Ta; da uf roY sad, vid re igi yrma Ra da CCKl iyo gu a mi Ta, vi Tar da uT-mo bu ne ba man siC Co e bi sa man si fic xe sa mas ha er Ta sa da uc xo e ba sa mas da nak lu le va ne ba sa saz rde li sa sa da yo vel sa mas Wir sa da Sro ma sa udab noY sa sa; ro mel man yo ve li ve ka cob ri vi gan su e ne baY uar- yo da mo qa la qo baY ze ci saY Por cTa Si na mo i go udab no Ta maT Si na, vi naY ca vi Tar ca an ge lo zi ze ciT mo vi da sof lad mo Ru a we igi RmrTis msa-xu re bi saY, gKrgKno sa ni mad li Ta, sib rZne sa mas ze ci sa sa swav lu li, da ese yo ve li uZ lo war mar Te bad, odes ar Ra daP snil iyo cod vaY, ar Ra dac xro mil iyo we si Sju li saY, odes ar Ra Sek rul iyo si ku-di li, ar Ra Se mus rvil iy vnes bWe ni rva li sa ni da moq lon ni rki ni sa-ni, ara med vid re Ra Zu e li igi mo qa la qo baY uf leb da. ra me Tu sul ni igi axo an ni es reT ari an uzeS Ta es wes Ta maT bu ne bi sa Ta. ese yo ve li ars sak Krvel ne ta ri sa mis; xo lo Tu vi naY iyo sa mo se li igi Tmi saY, raY sak Krve li ars? ra me Tu yo vel Ta ve me u dab no e Ta epo e bis vi naY ve

156

mci re di igi Por cTa sa bur ve li, rav den uf roY sad mas mca epoa, gi na Tu Pe li Ta an ge lo zi saY Ta, gi na Tu RmrTis msa xur Ta vi eT me kac TaY-Ta.

da ama sa ca it yKan me Zi e bel ni igi ese vi Ta ri sa ni, vi Tar med: rad iP ma ra sar tye li igi tya vi saY? we si iyo ese Zu el Ta maT mo Ru a we TaY sa xed mo ku di ne bi sa Por cTaY sa da sa xed sim Pni sa da mu Sa ko bi sa da sa xed daP sni lo ba Ta da Su e ba Ta gan So re bi sa. amis TKsca mo ci qul ni ma ra dis Ser tymul iy vnes we si e rad, vi Tar ca we ril ars pav lesTKs: `ka ci saY, rom li saY ars sar tye li ese~;1 eg reT ve elia mor tymul da aR ku ar Tul iyo da yo vel ni wmi da ni, mo mas wa ve be lad, vi Tar med ma-ra dis saq me up yri es da ara o des uq mad dga nan, da amis TKsca, raY Ta iy vnes yov li sa Por ci e li sa Sem ku le bi sa dam Trgun vel da mo Ru a-we bi sa mo yu a re, ro mel-ese saq me ars saT no e bi saY. amis TKsca aqebs ufa li wes sa amas io va nes mo Ru a we bi sa sa da ityKs: `ra sa ga mo xu e diT xil vad? ka ci sa, CCKli Ta sa mos li Ta mo si li sa? aha ese ra ro mel ni CCKli Ta sa mos li Ta Se mo sil ari an, sax lTa Si na sa me u fo Ta ari an~.2

es reT ma ra dis sak Krvel da sa qe bel iyo mo qa la qo baY sa nat re-li saY mis. xo lo uku e Tu wmi daY igi da ci sa ub rwyin va le si da uzeS-Ta e si yo vel Ta wi na war met yu el TaY da uf roY si na Sob Ta de da TaY sa es reT aWir veb da Por cTa TKsTa da yov li sa gan ve Su e bi sa da gan su e-ne bi sa ga ne So ra da mar xvi Ta da mo Ru a we bi Ta aRas ru la cxo re baY ese, raY-me vyoT Cu en, ro mel Ta mcne ba ni qris tes ni gu as mi an da eso de ni tKrTi cod va TaY gKtKrTavs da ar ca Tu kni no den sa na wil sa mo Ru-a we bi sa mi si sa sa Tavs-vi debT, ara med mTrva lo bi Ta da nay rov ne bi-Ta, sa mos li Ta CCKli Ta da cxe bi Ta nel sac xe bel Ta sur nel TaY Ta da sxKTa yov li Ta ve Su e bi Ta war va gebT dRe Ta cxo re bi sa Cu e ni sa Ta da vhyofT Tav Ta Cu en Ta ad vi lad saZ le vel eS ma ki sa mi er.

s a x a r e b a Y: `ma Sin gan vi do da mi sa ie ru sal Hmi da yo ve li hu ri-as ta ni da ga re mo sof le bi ior da ni saY. da na Tels-iReb des ior da ne-sa ze da mis gan da aRu va reb des cod va Ta maT Ta~ (3,5-6).

T a r g m a n i: ixi lea, rav den uZ lo mos lva man man wi na war met yu-e li sa man? vi Tar eri igi ga naR KZa Zi li sa mis gan mco na re bi sa, vi Tar mo iy van na igi ni Pse ne ba sa cod va Ta TKsTa sa? ra me Tu sak Krve le bi sa Rirs iyo saq me mi si, ro mel sa iq mo da Por ci Ta amiT mo ku da vi Ta da kad ni e re bi Ta ke Ti li Ta: mxi le baY eri saY mis da mad li igi saR mrToY, ro me li iyo pir sa ze da mis sa. ga nak Krveb da ku a lad er sa ga mo Ci ne baY igi wi na war met yu e li saY, ro me li ara exil va mrav liT Ja miT gan, ra me-

1 saq me 21,11. 2 maT. 11,8.

157

Tu mok le bul iyo maT gan mad li ese da aw oden ga mo Ci ne bul, da sa xe-ca qa da ge bi sa mi si saY uc xoY iyo da Sec va le bu li, ra me Tu ara es mo da mis gan, ra sa-igi Cu e ul iy vnes sme nad sxu a Ta gan wi na war met yu el Ta: hom Ta da brZo la Ta da Zle va Ta eri sa Ta, siy mil Ta da si ku dil Ta, war tyu en va sa qa la qi sa sa, ba bi lov nel TaTKs da spar sTa da sxu aY igi, ro me li sa wi na war met yu e lo Ta Si na we ril ars. ara med es mo da amis ne ta ri sa gan saq me TaTKs ze ci sa Ta da sa su fe ve li saTKs da sa tan jve-li sa misTKs ge he ni i sa, da yo vel ni Sek rbe bo des mi sa.

ara mco na re iq mna eri did Za li Sek re bad, ar ca Se Sin des mow yu e-di sa mis gan, ro me li Se em TxKa pir vel mci re di sa Ja mi sa udab nos gan-dgo mil Ta maT iu das Ta na da Tev das, ra me Tu ara ese vi Ta ri saTKs iyo kre baY igi, vi Tar maT yves ava za ke bi saTKs da gan dgo mi le bi sa, ara med as wav li da aqa ume te si igi wi na war met yu el TaY si na nul sa da uC ue neb-da gza sa sa su fe ve li sa sa; as wav li da Se u rac xe ba sa sof li sa sa da saq-me Ta mis Ta da Zi e bad ze ci sa ke Til Ta sa; as wav li da, raY Ta hrwme nes mo ma va li sa mis Sem dgo mad mi sa. au a reb des igi ni ca cod va Ta TKsTa, da es reT na Tel-scem da da wa rav len da sa xed TKsad ka cad-ka cad sa, ra me Tu kre bu li di di Sek rbe bo da xil vad mo qa la qo ba sa mas an ge lo-zeb rsa da sme nad sit yu a Ta maT saR mrTo Ta.

swavlaY i

sinanulisaTKs codvaTaYsa da locvisaTKs

xo lo Cu en ca, sa yu a rel no, miv xed neT mo qa la qo ba sa mis sa da vis-mi noT moZ Ru re baY mi si da vij mnaT Su e ba Ta gan da mTrva lo ba Ta da mo vi goT cxo re baY mo Ru a we bi sa, ra me Tu Ja mi ars aR sa re bi sa da si na-nu li saY, raY Ta gan vi ban neT bil we ba ni igi cod va Ta Cu en Ta ni da go-ne bi Ta da us je li Ta mo uP deT wmi da sa mas tra pez sa da Rirs viq mnaT da us je lad mo Re bad sa un je Ta maT ze ci sa Ta. vij mnaT ukue daP sni-li sa amis da sa Su e bel Ta me Zi e be li sa cxo re bi sa gan, ra me Tu ara Se-saZ le bel ars Su e bi Ta da gan cxro mi Ta aR sa a re baY da si na nu li, da ese is wa veT di di sa wi na mor be di sa io va nes gan. ixi leT sa mo se li mi si da saz rde li da sa yo fe li. ara med mrqu aT me, vi Tar med: raY ars sit-yu aY ege Se ni? naT lis mce me li sa baZ vad gu as wav lia? da msgav sad mi sa udab nod gan slva sa gKbrZa ne ba? he, gas wav li da ga wu ev, ra me Tu igi ca ka ci iyo Por ci e li, gan So re bu li cod va Ta gan. xo lo uku e Tu gan So-re bu li igi cod va Ta gan es reT hqen jni da Por cTa TKsTa, ara ume te-sad Cu en Ta na gu a ca, Seb Ra lul Ta amaT mrav li Ta cod vi Ta, Wir ve-

158

baY Por cTa amaT ma Wir ve bel Ta Cu en Ta, ro mel ni uric xu Ta bral Ta siRrme sa STav sTxi e niT da vne ba Ta sam kKdre bel vyavT?

xo lo uku e Tu ese ver Zal-gKc _ gan slvad udab nos da msgav se bad mo qa la qo ba sa mis sa, va Cu e noT sax lTa ca Si na Cu en Ta si na nu li, ra-me Tu mo ax le bul ars Ja mi sas je li sa mis sa Si ne li saY. da Ra ca Tum ca Sors iyo, ara ve jer-ars ude be baY, ra me Tu ka cad-ka ca di sa aR sas ru-li kar Ta ze da ars. da ro me li-igi war vi des ami er sof liT, mis ze-da mo wev nul ars Ja mi sas je li saY. xo lo raY Ta scnaT, vi Tar med ara Sors ars di di sa mis ca sas je li sa Ja mi, is mi ne, ra sa pav le Ra Ra debs: `Ra me igi gan gu e So ra, da na Te li Se mo gu e ax la~;1 da ku a lad ityKs: `mci red Ra, wuTerT, mo ma va li igi mo vi des da ara yov nos~.2 ra me Tu sas wa ul ni ca aR sru le bul ari an mo ax le bi sa mis dRi sa ni, vi Tar ca ityKs ufa li, vi Tar med: `iqa da gos sa xa re baY ese sa su fe ve li saY yo-vel sa so fel sa sa wa me be lad yo vel Ta war mar TTa, da ma Sin mo i wi os aR sas ru li~.3 gu lis Pma-yavT ke Ti lad Tqu mu li ese. ara Tqua, Tu: odes hrwme nes yo vel Ta kac Ta, ara med: odes iqa da go so yo vel Ta mi-marT; da amisTKs Tqua, vi Tar med: `sa wa me be lad war mar TTa~, raY Ta vcnaT, vi Tar med ara Tu mo e lis, raY Ta yo vel Ta hrwme nes da es reT mo vi des; ra me Tu sit yu aY igi, Tu: `sa wa me be lad war mar TTa~, amas mo-as wa vebs, vi Tar med Se mas me ne lad, sam xi le be lad da da sas je lad ma-Ta, ro mel Ta ca ara hrwme na.

xo lo Cu en ese yo ve li gu es mis, gu Zi navs da siz mar Ta vxe davT, vi Tar ca Su a Ra mes Sep yro bil ni mTrva lo bi Ta, ra me Tu WeS ma ri tad ara raY Ta gan yo fil ari an siz mar Ta gan saq me ni amis sa wuT roY sa ni, gi-na Tu si xa ru li sa mo mat yu e bel iy vnen, gi na Tu mwu xa re bi sa. amisTKs ge ved re bi, Zma no Cem no, gan viR KZoT Zi li sa mis gan mco na re bi sa da miv xed neT mze sa mas si mar Tli sa sa, ra me Tu ara vis mZi na re sa Pel-ewi-fe bis xil vaY mzi saY, ar ca gan mxi a ru le bad Tu al Ta TKsTaY Su e ni e re-bi Ta miT brwyin va le bi sa mi si saY Ta, ara med siz mar Ta xe davn da uc-ne ba Ta. xo lo Cu en gan viR KZoT da gu lis Pma-vyoT, vi Tar med fri a di lmo bi e re baY saP mar ars Cu en da, aR sa re baY cod va TaY da na ka dul ni crem lTa mPur va le Ta ni, ra me Tu cod va Ta did Ta da mra val Ta Ta-nam deb varT da ra me Tu ul mo be lad da una ne lad war gKPdi an dRe ni Cu en ni. da vi ci, mra val ni Tqu en gan ni me wam nen, vi Tar med WeS ma rit sa vityK da ara vtyui.

vic nneT, Zma no, Tav ni Cu en ni, gan vi cad neT wylu le ba ni Cu en ni, raY Ta wam li sa ca da de bad vis wra foT, ra me Tu ro me li wylu le ba-Ta TKsTa ume car iyos, vi Tar is wra fos da de bad wam li sa? mra val Ta

1 rom. 13,12. 2 ebr. 10,37. 3 maT. 24,14.

159

cod va Ta mi er Seb Ra lul varT, ara med ara ga mo Pu e bul varT si na nu-li sa gan, uku e Tu gu e ne bos, ra me Tu je reT sa vaW roY dgas da qa da ge-baY si na nu li saY iqa da ge bis. uku e Tu da be re bul xar da mi ax le bul bWe Ta si ku di li sa Ta, nu hgo neb, Tu gan vrdo mil xar si na nu li sa gan, nu ca wa ri ku eT sa so e ba sa Se ni sa cxo re bi sa sa, ara med gu lis Pma-yav ava za ki igi, ro me li ju ar sa ze da wam sa Si na er Tsa gan Ta vi suf lda cod va Ta gan, ra me Tu raY mca iyo umok les Ja mi sa mis, odes-igi eki da ju ar sa ze da? ara med kma-eyo mas mci re igi Ja mi si na nu lad da gan Ta-vi suf le bad cod va Ta gan. uku e Tu Wa buk xar, nu mi en dve bi si Wa bu ke sa Sen sa da ityK, vi Tar med Sors ars Ja mi igi si ku di li saY, ra me Tu `dRe igi uf li saY, vi Tar ca mpa ra vi, mo vi di so Ra miT~.1 amisTKs uc na ur-yo Ja mi aR sas ru li sa Cu e ni saY ufal man, raY Ta sac na ur da WeS ma rit vyoT mos wra fe baY Cu e ni da moq ce vaY cod va Ta gan. ara hxe da va, vi Tar CCKlni wa ri ta ce bi an si ku di li sa gan, Wa buk ni uri dad mos wyde bi an?! amisTKs we ril ars: `nu hyov ni moq ce vad uf li sa, nu ca sdro eb dRi-Ti-dRe, nu u kue vid re-igi hyov ni de, wa ri ta co Pe li Ta miT war myva-ne bel TaY Ta~.2

es reT ber Ta ca da Wa buk Ta, ka cad-ka cad man is wa ven moZ Ru re baY igi, raY Ta ar ca vin uz run vel iyos, ar ca sa so war ku e Til, ra me Tu da-Ra ca Tu mra val ari an cod va ni Cu en ni, ara med uku e Tu Se vi na noT, ara mo te ve baY xo lo vpo oT, ara med cxo re baY ca sa u ku noY da vim kKdroT da gKrgKni sa su fe ve li saY mo gu e ces. ra me Tu nu amas oden vxe davT, vi Tar med cod vi Ta Seb Ra lul varT, ara med ese ca vi xi loT, vi Tar-med me u fe Cu e ni kac Tmo yu a re ars. uku e Tu Se vi na noT, yo ve li ve aR-Po cos cod vaY Cu e ni. xo lo si na nul sa vityK moq ce va sa bo ro ti sa gan da qmnad ke Ti li sa sa, vi Tar ca ityKs, vi Tar med: `yavT na yo fi, Rir si si na nu li saY~.3 raY ars ese, vi Tar med: `yavT na yo fi, Rir si si na nu li-saY~? raY Ta wi na aR mdgo mi cod vi sa Cu e ni sa saT no e baY aR vas ru loT. ese igi ars, uku e Tu mo gi ta ce bi es sxKsaY, mi ec Se ni ca gla xak Ta; siZ-vi Ta Seb Ra lul xar, _ ga ne So re sru li ad gu lis Tqu ma Ta, ga ne ye ne me uR le sa ca Sen sa gan Ci ne bul Ta dRe Ta si na nu li sa Ta, mo i ge mar xvaY, mo is pen gu lis sit yu a ni cod vi sa ni gu li sa gan Se ni sa, ga ni ba nen bil-we ba ni igi crem li Ta da sul -Tqu mi Ta; gi gi ne bi es da Se u rac x-gi-yo fi es mo yu a si, _ pa ti v-ec da ke Til-uyav; Tav s-i dev Se u rac xe baY da gi ne baY, akur Txev di ma gi ne bel Ta da ZKris myo fel Ta Sen Ta. ese ars na yo fi, Rir si si na nu li saY, moq ce vaY bo ro ti sa gan da qmnaY ke-Ti li saY. ra me Tu ara kma ars aR mo wu daY xo lo is rispi ri saY na gu e-mi sa mis gan, ara med wam li saY ca jer-ars da de baY. uku e Tu Su e bi Ta da

1 Sdr. 2 pet . 3,10. 2 Sdr. zir. 5,8-9. 3 luk. 3,8.

160

mTrva lo bi Ta war giP di an gar das rul ni dRe ni Sen ni, mo i ge mar xvaY da wyal sa iPu mev de, raY Ta vne baY igi mTrva lo bi saY aR moh fxu ra; uku e Tu Tu a li Ta vne bu li Ta mi gi xed van gan cdad si ke Te sa pir Ta sa, aR Kr-as xen Tu al Ta yo lad ve ara xed vad de da Ta. es reT Tu hyof-de, iq mne aR mas ru le bel sit yKsa mis, vi Tar med: `mo i qec bo ro ti sa gan da qmen ke Ti li~;1 da ku a lad: `da ac xrve enaY Se ni bo ro ti sa gan da ba ge ni Sen ni nu it yKan za ku va sa~.2 is mi ne Sem dgo mi ca ami si: `mo i Zie mSKdo baY da mis dev di mas~.3 ara kac Ta mi marT xo lo vityK, ara med RmrTi sa mi mar Tca. da ke Ti lad Tqua: `mis dev di mas~, ra me Tu gan vi-o teT igi da gan vdev neT, da iv lto da raY Cu en gan, da u te va qu e ya naY da ze cas war vi da. ara med Zal-gKc ku a lad uku moy va ne bad mi sa, uku e-Tu mPur va led mo vi Zi oT da miv sdev deT mas, uku e Tu gan vi ot neT Cu-en gan vne ba ni, ro mel Ta ga ni o tes igi sul Ta gan Cu en Ta, ro mel ars: zu a o baY, an par tav ne baY, mris xa ne baY, an gah re baY, di de bis mo yu a re baY da sxu a ni msgav sni amaT ni. ra me Tu ese vi Tar Ta maT ga ni o tes Cu en gan mSKdo baY da mter RmrTi sa guy vnes da mbrZol ur Ti er Tas. aw ukue ma o te bel ni igi mSKdo bi sa ni gan vi ot neT da ve ved rneT ufal sa crem-li Ta mPur va li Ta, raY Ta mo gu ces mSKdo baY igi, ro me li aRuT qua mo-wa fe Ta TKsTa da hrqua: `mSKdo ba sa mog cem Tqu en, mSKdo ba sa Cem sa da gi te veb Tqu en~.4

vi lo coT tkbi li sa mis mSKdo bi sa mim Txu e vad. vi lo coT amisTKs nu er Tsa xo lo anu or sa dRe sa, ara med yo vel Ta dRe Ta cxo re bi sa Cu e ni sa Ta, ra me Tu TKT loc vaY na yof Ta ga ni ars sru li sa mis mSKdo-bi sa TaY da daw ye baY da ge bi sa RmrTi saY. ese Se vi yu a roT da da uc xro-me lad Se vit kboT. da Ra ca Tu ara mo gu e ces, ro mel sa-igi viT xov deT, nu dav scxre biT loc vi sa gan, raY Ta mo gu e ces. da Ra ca Tu mo gu e ces, nu ve udeb viq mne biT, raY Ta mo ce mu li igi ni Wi sa ma ra di sod egos Cuen Ta na. ra me Tu ara Tu Rmer Tsa hne bavs gKa nad mo ce maY saT xo e li-sa mis Cu e ni saY, ara med dro e bi Ta miT hne bavs mo ce mad Cu en da mi ze-zi sa ma ra dis ved re bad mis da. amisTKs dro-scis Txo i sa Cu e ni sa aR-sru le bad, raY Ta da vad greT loc va sa Si na, da mra val gzis gKxil nes raY ude be biT loc va sa Si na da ved re ba sa, mog Kvli nis gan sac de li ca raY me mi Su e bi Ta mi si Ta, raY Ta mPur va led mi viv lto diT mi sa da, mi-viv lto diT raY, veg neT ga nu So re bel mis gan. eg reT qmni an mra val-gzis mSo bel Ta ca Svi lis mo yu a re Ta. ixi lis raY de da man Svi li TKsi uwe sod mi ma va li, sa da-igi ara jer-arn, ub rZa nos mo na Ta Se Si ne bad mi sa, raY Ta mi iv lto des wi aR Ta de di sa Ta. eg reT ve Rmer Tman gKxi-los raY, vi Tar med ugu nu re bi Ta go ne bi saY Ta gan ve So re biT mas, mi-

1 fsalm. 33,15. 2 fsalm. 33,14. 3 fsalm. 33,15. 4 Sdr. io an. 14,27.

161

uSKs gan sac del sa ras me, raY Ta mo viP se noT ufa li da mi viv lto diT mi sa. uku e Tu ku la er Tmca viy ve niT Jam sa gan sac de li sa da Su e bi sa sa, ara sa dam ca mo i wi nes gan sac del ni.

da rad vityK Cu enTKs? wmi da Ta ca da srul Ta di dad sar ge bel eyo fo da amiT we si Ta. amis TKsca wi na war met yu e li ityKs: `ke Til ars Cem da, ra me Tu da mam dab le me~;1 da Ta va di mo wa fe Ta et yo da: ̀ so fel-sa Si na Wi ri ga qun des~;2 da pav le ityKs: `mo me ca me sa wer te li Por-cTaY, an ge lo zi mPdo mi, raY Ta dam qen jni des me~.3 amis TKsca eved ra gan ye ne bad mis gan Wi ri igi gan sac del TaY da ara mi em TxKa Txo a sa mas, ra me Tu di dad sar ge bel eyo fo da, vi Tar ca hrqua ufal man, vi Tar-med: `Za li Ce mi uZ lu re ba sa Si na srul iq mne bis~.4 uZ lu re bad Tqua Wi ri igi gan sac del Ta da wi na aR mdgom TaY, ro mel Ta ca sa qen jne lad uwo da.

xo lo da vi Tis cxo re baY uku e Tu vaP se noT, vpo oT igi gan sac-del Ta Si na gan brwyin ve bu li da sxu a ni igi msgav sni mis ni. es reT gan-brwyin da iob, es reT mZled ga moC nda io seb, es reT aRas ru la cxo re-baY TKsi ia kob da Ta vad man ca ab ra ham. da sxu a ni yo vel ni ve, ro mel ni-ca gan brwyin des siw mi di Ta da gKrgKnni Zle vi sa ni mi i xu nes, Wir Ta da gan sac del Ta mi er wa re mar Tnes da rCe ul iq mnes uf li sa.

aw ukue Cu en ca ese yo ve li gu lis Pma-vyoT, da odes gan sac de li raY mo i wi os, nu sul mok le viq mne biT da vis wra fiT gan gde bad Cu-en gan sar ge be li sa mis, ara med vis wra foT axov ne biT moT mi ne bad da nu ga mo ve Zi ebT, nu ca ga mo vi ku levT, Tu raY saTKs mo i wia, anu Tu odes-me gan qar des, ra me Tu Ja mi gan qar ve bi sa mi si saY ufal man uw yis, ro mel man sar ge be lad Cu en da mo av li na. xo lo Cu e ni ese ars, raY Ta sul grZe le biT mo viT mi noT da mad lo biT Tavs-vid vaT, raY Ta ixi-los Rmer Tman er Tgu le baY da si ke Te go ne bi sa Cu e ni saY da mo gu ces mis mi e ri wya lo baY, raY Ta aqa ca ga moc dil da ga mo Pur ve bul vi pov-neT da mas sa u ku ne sa brwyin va le wi na Se RmrTi sa. ra me Tu uku e Tu yo vel sa ve mo wev nul sa gan sac del sa mad lo biT Se viw yna reb deT da gul sav se viy vneT, vi Tar med ufal man uaR res Cu en sa icis um jo be-si Cu e ni, da va di deb deT mas yo vel sa ve ze da, vpo voT ese vi Ta ri Ta amiT sa xi Ta mo te ve baY cod va Ta Cu en TaY da sa u ku ne sa mas mer me sa mo vi RoT gKrgKnni igi da uW no bel ni mad li Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta, rom li saY ars di de baY da sim tki ce Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni-sam de, amen.

1 fsalm. 118,71. 2 io an. 16,33. 3 2 kor. 12,7. 4 2 kor. 12,9.

162

Ta vi ia

s i t y u a Y e s e: `da vi Tar ca ixil na fa ri se vel ni igi da sa du ke-vel ni, mo ma val ni naT lis-Re bad mis gan, hrqua maT: na Sob no iqed ne Ta-no, vin gi Cu e na Tqu en siv lto laY mo ma va li sa mis gan ris xvi sa?~ (3,7).

vi Tar ukue ufa li ityKs, vi Tar med: àra hrwme na io va ne si~,1 da aqa ityKs, vi Tar med: `mo vi des naT lis-Re bad mis gan~? ese amisTKs, ra me Tu ara sar wmu no e baY iyo ma Ti igi mis lvaY mi sa, vi naY Tgan ro-mel sa-igi qa da geb da, mi si ara hrwme na, ra me Tu igi ni it yo des, vi Tar-med: `gur wams rCu li mo se si da sit yu a ni wi na war met yu el Ta ni~, ara-med ma Ti ca Tqua, vi Tar med: àra hrwme na~, vi naY Tgan ara Se iw yna res maT mi er qa da ge bu li igi, vi Tar ca ityKs: ̀ uku e Tum ca grwme na mo se si, grwme nam ca Ce mi ca~;2 da ku a lad: `ga mo e Zi ebT wig nTa da hgo nebT Tav-Ta Tqu en Ta, vi Tar med cxo re baY ga qus sa u ku noY; da igi ni ari an, ro-mel ni wa me ben CemTKs, da ara gi nebs mos lvad Cem da~.3 da ku a lad ami sa Sem dgo mad hkiT xa raY ufal man, vi Tar med: `naT lis-Re baY io va ne si vi naY iyo: ze ciT anu kac Ta gan?~ it yo des igi ni: ùku e Tu vTqu aT: ze-ciT, gur qu as Cu en: da raY saTKs ara grwme na mi si? uku e Tu vTqu aT: kac Ta gan, gu e Si nis eri sa mis~.4

amis ukue yov li sa gan sac na ur ars, vi Tar med mi vi des mi sa da na-Tel-iRes, gar na sar wmu no e ba sa mas ze da qa da ge bi sa mi si sasa ara da-ad gres; vi Tar ca-igi RmrTis met yu e li io va ne ga mo a Ci nebs uke Tu re-ba sa maT sa, vi Tar med: `mi av li nes hu ri a Ta kiT xvad mi sa, vi Tar med: vin xar Sen? elia xa ra Sen anu qris te xa ra?~5 amis TKsca Tqua ma xa-re bel man, vi Tar med: `miv li ne bul ni igi iy vnes fa ri se vel Ta gan ni~.6 xo lo er sa mas ara eg reT ve ego naa? he, er sa ca eg reT aqun da, gar na er sa mas aqun da gu lis sit yu aY igi go ne bi Ta mar ti vi Ta, xo lo fa ri-se vel ni za ku viT hkiT xvi des, ra me Tu vi naY Tgan sac na ur iyo, vi Tar-med Tes li sa gan da vi Ti sa da beT le miT mo ma val iyo qris te, xo lo igi to mi sa gan le vi tel TaY sa iyo, ma xe sa da ur wyvi des mas uke Tur ni igi, raY Ta uku e Tu ese vi Ta ri raY me Tqu as, Pel ni da as xnen mas. da ese-vi Ta ri igi za ku le baY ma Ti Sem dgo mi Ta ca sit yKTa ga mo a Ci na RmrTis-met yu el man, ra me Tu Tqua raY naT lis mce mel man, vi Tar med: àra var me qris te, ar ca elia, ar ca wi na war met yu e li igi~,7 hrqu es mas bra-lo biT: `da raY saTKs na Tel-hscem Sen, uku e Tu ara xar qris te, ar ca elia, ar ca wi na war met yu e li igi?~8 da raY Ta scna, vi Tar med sxKTa

1 Sdr. maT. 21,32. 2 io an. 5,46. 3 io an. 5,39-40. 4 maT. 21,25-26. 5 Sdr. io an. 1,19-21. 6 io an. 1,24. 7 Sdr. io an. 1,20-21. 8 io an. 1,25.

163

go ne bi Ta mi vi des fa ri se vel ni da sxKTa _ eri igi, ese ca mo as wa va ma-xa re bel man, ra me Tu eri sa misTKs Tqua, vi Tar med: `gan vi do des mi sa da na Tel sa ca iReb des da aRu va reb des cod va Ta maT Ta~,1 xo lo fa-ri se vel TaTKs ara es reT, vi Tar med ityKs: `da vi Tar ca ixil na fa-ri se vel ni igi da sa du ke vel ni, mo ma val ni naT lis-Re bad, hrqua maT: na Sob no iqed ne Ta no, vin gi Cu e na Tqu en siv lto laY mo ma va li sa mis gan ris xvi sa?~2 eha sib rZne mi si da WeS ma ri te baY, vi Tar Tu a lu xu a vad am xi la kac Ta maT mo sis xle Ta, dam Txe vel Ta sis xli sa wi na war met yu-el TaY sa, ubo ro tes Ta gu el Ta da iqed ne Ta sa, vi Tar kad ni e re biT Se-u racx-yvna igi ni ca da mSo bel ni maT ni.

Tqu an ukue vi eT me, vi Tar med: kad ni e re baY mi si da Tu a lu xu a-vad mxi le baY did ars, gar na raY saTKs es reT am xi la, vi naY Tgan ara cod va sa Si na pov na, ara med si na nul sa? da amisTKs ara bra lo baY uRir da, ara med mad lo baY, ro mel da u te ves qa la qi da sax lni maT-ni da mo vi des mi sa sme nad qa da ge bi sa mis. raY ukue vTqu aT amisTKs? gar na ese, vi Tar med ara saq me sa mas xed vi da, ro mel sa ga re Se iq mo-des, ara med da fa rul sa go ne bi sa ma Ti sa sa ga nic di da ga moc xa de bi Ta RmrTisaY Ta da zu a o ba sa maT sa da si qa dul sa da am Pob da, vi Tar ca-igi pir vel esa ia qmna, ro me li-igi mTav rad so do mel Ta uwess maT da erad go mo rel Ta.3 da sxu aY wi na war met yu e li ityKs: `ara Svil-ni hin do Ta ni Tqu en xar Ta?~4 da yo vel ni ve es reT ayu ed re ben maT. ara med wi na war met yu el ni cod va sa Si na yo fi sa ma Ti saTKs it yo des ese vi Tar sao, xo lo aqa moq ce va sa Si na ixil ve bi an da sar wmu no e ba-sa, raY saTKs ukue es reT ityKs? vi Tar ca vTqu, da fa rul sa mas go-ne ba Ta maT Ta sa xe davs da yo fad sa mas maT mi er qris tes mi marT gan-dgo mi le ba sa mo as wa vebs, xo lo awin del sa amas saq me sa ze da ara ab-ra lebs, ara med uf roY sad aqebs mos lva sa mas maT sa naT lis-Re bad, ra me Tu ara Tu es reT hrqua, Tu: rad mo xu e diT Cem da, ara med uf-roY sad ukKrs moslvaY igi, Tu vi Tar uZ les fri a di sa mis uke Tu re-bi sa gan gan frTxo bad da si na nu li sa moP se ne bad, vi Tar mca et yo da, vi Tar med: raY ars sak Krve li ese, vi Tar Tqu en mo i go neT mos lvaY si na nu lad, na Sob no iqed nis msgav sTa maT mSo bel Ta no da aR zrdil-no yov li Ta si bo ro ti Ta, vi Tar iq mna uc xoY ese Sec va le baY? vin mo al bna fic xel ni ege gul ni Tqu en ni, vin gan hmar Tna gan dre kil-ni ege da ukur ne bel ni go ne ba ni? da ixi le, vi Tar daw ye ba sa ve sit-yKsa sa Pse ne bi Ta miT sa u ku ne Ta sa tan jvel TaY Ta Se aZ rwun na, ra me-Tu ara hrqua, vi Tar-igi sxu a ni it yo des wi na war met yu el ni, vi Tar-med: vin gi Cu e na siv lto laY brZo la Ta gan da ze da mos lvi sa gan bar-

1 Sdr. maT. 3,5-6. 2 maT. 3,7. 3 esa ia 1,10. 4 amos 9,7.

164

ba roz TaY sa, tyue o bi sa gan da siy mi li sa? ara med sxu aY sa tan jve li wi na u yo, rom li sa Pse ne baY yov lad ve ara aqun da maT, ra me Tu ese-vi Ta ri Za li aqus sit yu a sa mas mis sa, vi Tar med: vin-me da gar wmu na Tqu en, na Sob no iqed ne Ta no, vin gas wa va siv lto laY si na nu li Ta amiT mo ma va li sa mis gan ris xvi sa? mikKrs bo rot Ta maT go ne ba Ta Tqu en Ta Sec va le baY da mos lvaY ese si na nu lad.

xo lo ke Ti lad uwo da maT na So bad iqed ne Ta, ra me Tu iqed ni saTKs Tqu mul ars, vi Tar med na Sob ni mis ni SeS Wa men sa So sa kbi li Ta TKsi Ta da eg reT ga mov len mi er. es reT iy vnes ese ni ca mSo bel Ta mklvel-ni, ra me Tu su li er Ta maT mSo bel Ta da moZ Ru ar Ta WeS ma rit Ta mos-wyu ed des, da Ti To sa xi Ta si ku di li Ta mok lnes maT da ma ma Ta maT Ta yo vel ni ve wi na war met yu el ni. es reT ukue etyKs qa da gi igi WeS ma ri-te bi saY, vi Tar med: sak Krvel ars Tqu e ni, na Sob no iqed ne Ta no, moq-ce vaY si na nu lad da siv lto laY mo ma va li sa mis gan ris xvi sa, ro me li mo wev nad ars Jam sa mas saS je li sa sa uR mrTo Ta da cod vil Ta ze da. gar na nu hgo nebT mos lvi Ta amiT ior da ned ris xvi sa mis gan gan ro-ma sa, ara med uku e Tu WeS ma ri tad siv lto laY gne bavs ris xvi sa mis gan, sit yu aY Ce mi is mi neT.

s a x a r e b a Y: `yavT ukue na yo fi, Rir si si na nu li saY~ (3,8).

T a r g m a n i: ico da RmrTi sa mi er da fa rul ni ca gu li sa ma Ti sa ni da raY-igi egu le bo da yo fad. amisTKs etyKs, vi Tar med: ara kma ars Tqu en da mos lvaY ese naT lis-Re bad siv lto lad ris xvi sa mis gan, ara-med uku e Tu WeS ma ri tad siv lto laY gne bavs, nu Ra ra mi aq cevT uke Tu-re bi sa ve Tqu e ni sa, ara med yavT na yo fi, Rir si si na nu li sa da naT lis-Re bi sa mis, ro mel sa vqa da geb, ra me Tu ara msgavs ars awin de li ese Zu el sa mas, rom li saTKs wi na war met yu el ni get yo des, ara med fri ad uaR res da uzeS Ta es ars awin de li ese, ra me Tu ese ra Ta va di ufa li mo vals, Ta va di me u fe di de bi saY, da mi u wods ze cas mor wmu ne Ta mis-Ta da sa su fe vel sa mas sa u ku ne sa mi a ni Webs. amis TKsca sit yu a sa mas ge he ni i sa sa da sxu a Ta maT sa tan jvel Ta sa wi na gi yof, raY Ta scnaT, vi Tar med ke Til ni ca igi mo ma val ni da ris xvaY ca igi da us ru le bel da uku dav ari an. aw ukue nu pir vel sa ve uke Tu re ba sa mi iq ce viT, nu ca Cu e u le bi sa ebr Tqu e ni sa mi zez Ta maT cud Ta mo i po ebT da iqadT Svi-le bi saTKs ab ra ha mi sa, isak da ia ko bi sa. amas et yo da, ra me Tu ma Sin-del Ta go ne ba Ta maT Ta xed vi da da mo ma va li ca uw yo da wi na war met-yu e le biT, vi Tar-igi egu le bo da maT Tqu mad, vi Tar med: `ma maY Cu e ni ab ra ha mi ars~;1 da ku a lad: ̀ na Te sav ni ab ra ha mis ni varT da ara vis sa da

1 io an. 8,39.

165

vhmo neb diT~.1 vi naY Tgan ukue amas ze da zu a ob des da aman gu lis sit-yu a man war wymid na igi ni, amisTKs is wra fis wi na mor be di gan qar ve bad mi sa, da ixi le, vi Tar pa ti vi Ta ma maT mTav ri saY Ta qmna gan mar Tle-baY gu lis sit yKsaY mis, ra me Tu Tqua raY, vi Tar med: `nu hgo nebT da ityKT Ta viT TKsiT: ma maY gKvis Cu en ab ra ha mi~, ara Ses Zi na, vi Tar med: ve ra raY gar gos Tqu en ma maT mTa var man, ara med go ni e rad Seh mza da sit yu aY TKsi: `getyK Tqu e no, vi Tar med: Sem Zle bel ars Rmer Ti qva-Ta amaT gan aR dgi ne bad Svi lad ab ra ha mi sa~.2 it yKan vi eT ni me, vi Tar-med war mar TTaTKs Tqua ese, ro mel Ta ca qvad sa xel-sdva, vi Tar med uku e Tu Tqu en uRir sad ipov neT, mo u wo dos RmerTman war mar TTa da yvnes igi ni Svi lad ab ra ha mi sa, da eg reT ca iq mna. xo lo me amas Ta na sxu a sa ca Zal sa gu lis Pma-vhyof amis sit yKsa sa, vi Tar mca et yo da: nu hgo nebT, uku e Tu Tqu en war swymdeT, Tum ca uS vi lod daS Ta ma maT-mTa va ri. ara es reT ars. nu iyo fin! ra me Tu Zal-uc Rmer Tsa qva Ta-gan ca kac Ta ga moy va ne bad da mi ce mad Svi lad ab ra ha mi sa. ra me Tu pir-ve liT gan ca es reT iq mna, ber wi sa mis gan da qva Ta msgav si sa sa SoY sa una yo fo e bi Ta mis ca Svi li, rom li saT Ksca ityKs wi na war met yu e li: `mi xe de niT myar sa mas klde sa, rom li sa gan ga mo i ku e Te niT, da siR-rme sa mas mRKmi sa sa, rom li sa gan aR mo iT xa re niT; mi xe de niT ab ra hams, ma ma sa Tqu en sa, da sar ras, mSo bel sa Tqu en sa~.3 amas ukue wi na war met-yu e le ba sa aw ca mo aP se nebs maT da uCu e nebs, vi Tar med uku e Tu ma Sin es reT sak Krve le biT mis ca mas Svi li, vi Tar mca qva Ta gan aRed gi na, una yo foY sa mis gan da ber wi sa sa SoY sa, Zal-uc aw ca eg reT ve qmnad. xo lo ara Tqua, Tu aRud gi ne bi an, raY Ta ara wa ru ku e Tos sa so e baY, ara med: `Sem Zle bel ars aR dgi ne ba do~. da ara Tqua, Tu: Sem Zle bel ars qva Ta gan aR dgi ne bad kac Ta, ara med ro me li-igi uzeS Ta es ami sa iyo, vi Tar med: Sem Zle bel ars Svi lad ab ra ha mi sa yo fad aR dgo mil Ta maT qva Ta gan.

es reT ga na yen na igi ni ab ra ha mis TKse bi saTKs si qa du li sa gan da as wa va, raY Ta sxu a sa aras es vi den, ara med wya lo ba sa RmrTi sa sa da qve lis saq me sa TKssa, ra me Tu ga nag do TKse baY igi Por cTaY da Se mo-i Ro TKse baY igi sar wmu no e bi saY. xo lo ixi le Sem dgo mi ca sit yu aY, vi Tar aR ma or Zi ne bel Si Si sa mis da zrun vi sa ars, ra me Tu ityKs:

s a x a r e b a Y: `ra me Tu ese ra cu li Zir Ta Ta na xe Ta sa Zes~ (3,10).

T a r g m a n i: yov liT ker Zo Se saZ rwu ne bel-yo sit yu aY TKsi, ra-me Tu mas ca did sa kad ni e re ba sa mis cem da si maR le igi saT no e ba Ta mis-TaY, da igi ni ca di di sa mxi le bi sa da Se Si ne bi sa Rirs iy vnes, ra me Tu

1 io an. 8,33. 2 maT. 3,9. 3 esa ia 51,1-2.

166

qu e ya naY igi gul Ta maT TaY mrav liT Ja miT gan da kor de bul iyo, sru-lad una yo fo da uqm. amisTKs etyKs: gar qu Tqu en, vi Tar med: uku e Tu uke Tu re ba sa ze da Tqu en sa eg neT, gan hvar deT sru li ad Svi le bi sa gan ab ra ha mi sa da sxu a ni ixil neT Ses rul ni Tqu en sa mas pa tiv sa. ara med nu hgo nebT, Tu aqam dis oden iyos pa ti Ji Tqu e ni, ara med ume tes sa ca Rirs iq mneT tan jva sa, `ra me Tu aw ve ese ra cu li Zir Ta Ta na xe Ta sa Zes~.

ara raY ars usa Si ne les amis iga vi sa, ra me Tu ar Ra ra man gal sa Se-mo i Rebs mfrin va le sa, ar ca dar Ru e va sa zRu di sa sa da moP da sa Ro bi-sa sa da daT rgun va sa ve na Pi sa sa, ara med cul sa aR le sul sa, da usa-Si ne le si igi ars, ro mel Zir Ta Ta na Zes. ese igi ars, `ax los ars, kar Ta ze da~.1 ra me Tu vi naY Tgan wi na war met yu el Ta mi er Tqu mul sa ur wmu no eq mne bo des da it yo des: sa da ars dRe igi uf li saY? da: `mo ve din gaz rax vaY wmi di sa mis is raH li saY, raY Ta vi xi loT~.2 ro mel mra val gzis wi naY swar met yu e le baY igi Sem dgo mad mrav li sa Ja mi sa aRes ru lis, amisTKs hrqua maT qa dag man WeS ma ri te bi sa man, vi Tar med ax los ars Zir sa Ta na xe Ta sa mde ba re mo wev na di igi gan dgo mil Ta ze da ris xvaY, ra me Tu ar Ra raY ar so Sors, ara med max Kli aw ve Zir sa mi ax le bul ars. ara Tqua, Tu: rto Ta ze da mde ba re ars anu na yof sa, ara med Zir Ta ze da, raY Ta mo as wa vos sru li ad aR mof xu raY ma Ti da mos pol vaY. ra me Tu ara mo naY ars mos ru li eseo, vi Tar ca pir vel ni igi, ara med Ta va di me u fe da ufa li, mo sa ju li cxo el Ta da mku dar-TaY, ro mel sa Pel mwi fe baY aqus tan jvad da mi ce mad ge he ni a sa. xo lo ara Tqua, Tu: aw ve cu li hku eTs Zir sa xe Ta sa, ara med: Ze so Zir Ta Ta na, raY Ta gu lis Pma- u yos, vi Tar med amisTKs Zes, ra me Tu si na nul sa mo e lis; uku e Tu ku la ga moC ndes da dam tkic des una ne lo baY Tqu e ni, mza ars mo ku e Tad.

amiT yov li Ta aRa or Zi nebs SiS sa mas da yov liT ker Zo mi i zi davs si na nu lad; ra me Tu gan vrdo maY igi Svi le bi sa gan ma maT mTav ri sa da Ses lvaY sxu a TaY ad gil sa maT sa da da de baY cu li saY Zir Ta ze da, raY-Ta sru li ad aR moh fxur nes, da una yo fo TaY maT cec xlsa da de baY _ ese yo ve li amisTKs war moT qua, raY Ta sru li ad udeb ni ca da daP snil-ni ga naf rTxvnes da mo iy van nes si na nu lad. amas mo as wa vebs pav le ca da ityKs: `sit yu aY Se mok le bu li yos ufal man yo vel sa que ya na sa ze-da~.3 ara med nu ge Si nin! da uf roY sRa es reT vTqua: ge Si no den, gar na nu wa ri ku eT sa so e ba sa, ra me Tu ar sRa sa so e baY si na nu li saY, uku e Tu ge ne bos. ara mo ku e Tad mo vi da cu li igi; uku e Tu ara, raY aye neb da mas mo ku e Tad, vi naY Tgan Zir Ta ze da Zes? ara med raY Ta Si Si Ta miT

1 maT. 24,33; mark. 13,29. 2 esa ia 5,19. 3 rom. 9,28.

167

mo ku e Ti saY Ta mo gaq ci os si na nu lad da na yo fi sa ga mo Re bad. amis-TKsca Seh ma ta da Tqua:

s a x a r e b a Y: `yo vel man xe man ro mel man ara ga mo i Ros na yo fi ke-Ti li, mo e ku e Tos da cec xlsa da ed vas~ (3,10).

T a r g m a n i: odes `yo ve li~ Tqu as, ara vis ga re gan da u te obs, vi-Tar mca it yo da, vi Tar med: da Ra ca Tu ab ra ha mis Svil iyo, da Ra ca Tu yo vel ni ma maT mTa var ni TKs gey vo din, uku e Tu una yo fo e ba sa Si na da-ad gre, cec xlsa mi e ce mi. amiT sit yKTa ma Sin yo vel ni ve Se a Sin na: fa-ri se vel ni da me zu e re ni, mPed ro bad gan we se bul ni, raY Ta ar ca moq-ce vi saTKs usa so iy vnen, ar ca una yo fo e bi saTKs uz run vel.

ara Si Si sa oden mo mat yu e bel ars sit yu aY ese, ara med nu ge Si nis-ce maY ca fri a di aqus, ra me Tu vi naY Tgan Tqua, Tu: `yo vel man xe man ro mel man ara ga mo i Ros na yo fi ke Ti li~, ga mo a Ci na, vi Tar med ro-mel man ga mo i Ros na yo fi ke Ti li, yov li sa ve sa tan jve li sa gan gan ro-mil ars.

it yKan vi eT ni me: vi Tar uZ lo To na yo fi sa ga mo Re bad, vi naY Tgan mo ku e TaY mo ax le bul ars da Ja mi es reT Se mok le bul ars da cec xli aR gze bul ars? he, Sem Zle bel varT, uku e Tu gu e ne bos, ra me Tu ara es reT ars ese na yo fi, vi Tar ca xe Ta maT xi lul TaY, ro mel Ta Ja mi sa sig rZe uPms da ha er Ta si mar jue da sxu aY mra va li ka cob ri vi Sro maY. xo lo aqa kma ars ne baY oden ke Ti li, da mey se u lad xe igi su li e ri ga mo i Rebs na yof sa. ra me Tu ara bu ne baY xo lo xi saY mis, ara med Pe-lov ne baY ca igi mu Sa ki saY mis fri ad Sem we ars na yo fi sa ga mo Re bi sa. amis TKsca, raY Ta ara vin hrqu as mas, vi Tar med: yov liT ker Zo fic xel ars sit yu aY Se ni, ra me Tu cul sa mo as wa veb mde ba re sa Zir sa Ta na xe-Ta sa da mwrafl mo ku e Ta sa da cec xlad da de ba sa, uCu e na si ad vi le igi na yo fi e re bi saY, uku e Tu ine bon, da Tqua:

s a x a r e b a Y: `me na Tel-gcem Tqu en wyli Ta si na nu lad; xo lo Sem dgo mad Cem sa mo ma va li uZ li e res Cem sa ars, rom li sa ara Sem Zle-bel var me sa be li sa Pam lTa mis Ta gan Psnad. man na Tel-gces Tqu en su li Ta wmi di Ta da cec xli Ta~ (3,11).

T a r g m a n i : amiT yov li Ta ga mo a Ci na, vi Tar med sar wmu no e baY xo lo saP mar ars da go ne baY ke Ti li, da mey sa Si na na yo fi er iq mnas xe igi su li e ri, ra me Tu vi Tar ca ad vil ars naT lis-Re baY, eg reT ve ad vil ars na yo fi sa su li e ri sa ga mo Re baY, uku e Tu gu e ne bos. Se aZ-rwun na pir vel go ne ba ni maT ni Si Si Ta miT sas je li saY Ta da sa xe li-Ta miT cu li sa da mo ku e Ti saY Ta da uc xo-yo fi Ta ab ra ha mis Svi le-bi sa gan da aR dgi ne bi Ta sxu a Ta Svil TaY Ta da da de bi Ta miT una yo-

168

foY saY Ta cec xlsa ze da; da amiT yov li Ta mo al bna raY fic xel ni igi gul ni maT ni, ma Sin Ra Se mo i Ro sit yu aY qris tesTKs da iw yo ga-mo Ci ne bad di de bi sa mi si sa da Tu rav den uzeS Ta es ars mi sa; da ara yo Sem sgav se baY mi si Ta vi sa TKsi sa Ta na, ara med saq me Ta gan yo gan-yo fi le baY, ra me Tu ara Tqua mey se u lad, vi Tar med: `ara Sem Zle bel var sa bel sa Pam lTa mis Ta sa gan Psnad~, ara med pir ve lad un do e baY TKsi saY mis naT lis-ce mi saY aCu e na, vi Tar med sxu aY ara raY aqus gar-na si na nu lad moy va ne bi sa ma Ti sa. ra me Tu ara Tqua, Tu: me na Tel-gcem wyli Ta cod va Ta mo te ve bi saY Ta, ara med: `na Tel-gce mo wyli Ta si na nu lad~, da mer me uCu e na mi si sa mis naT lis-ce mi sa gar da ma te-bu li mad li, vi Tar mca et yo da, vi Tar med: nu u kue ges mas: `Sem dgo-mad Cem sa mo ma va li~, da ugu le bels-hyoT igi, is wa veT Za li ni Wi sa mi si saY da gu lis Pma-hyoT, vi Tar med ara ve miT qu ams Rir si sit yuaY, ro mel-igi vTqu, Tu: `ver Sem Zle bel var sa bel sa Pam lTa mis Ta sa tKrTvad~. amis TKsca odes ges mas, Tu uZ li e res Cem sa ars, nu hgo-nebT, Tu msgav se ba sa ras me viqm Cem sa mis Ta na. ra me Tu ar ca Tu mo-nad mi sa Rirs var Se rac xvad, da mo nad Se u rac xad, ver ca Sem Zle-bel var yov li sa uda re si sa msa xu re bi sa mi si sa Pel-yo fad. amisTKs ara Tqua, Tu: ver Sem Zle bel var Pam lTa gan Psnad, ara med: `sa bel-sa Pam lTa sa~, ro mel-igi um ci res yov li sa ars, eso den ara Rirs var mi ax le bad mi sa.

xo lo raY-me ars sa be li igi Pam lTaY, ro mel sa ityKs naT lis mce-me li verSeZ le bad gan Psnad, axa li igi elia, ume te si yo vel Ta wi na-war met yu el TaY, Su am dgo me li Zu e li sa da ax li sa Sju li saY, raY-me ars igi? vhgo neb, gan ka ce bi sa mis Cu en da mos lvi sa mis sa i dum lo sa mo as wa vebs, rom li sa ver ca Tu um ci res sa ras me na wil sa Sem Zle bel varT go ne bi Ta miw To mad da sit yKTa aR Psnad ara Tu Cu en da msgav sni Cu en ni, ara med ver ca Tu msgav sni io va nes ni su li Ta.

vi naY Tgan ukue TKsi uda re so baY ga mo a Ci na da mo ne baY, mis sa ca sak Krve le ba sa mi uT xrobs, raY Ta WeS ma rit iyos sit yu aY mi si: `man na Tel-gce so su li Ta wmi di Ta da cec xli Ta~. ixi lea sib rZne igi naT lis mce me li saY? odes TKssa qa da ge ba sa it yo des, yo vel sa ve sa Si-nel sa da Se saZ rwu ne bel sa war mo ityKs da, ra Jams qris tesTKs iw yos sit yu ad, sa xi e re bi sa da sit kbo e bi sa gar da ma te bu le ba sa aCu e nebs. ra me Tu ara Se mo i Ro So ris ar ca cu li, ar ca mo ku e TaY xi saY, ar ca cec xlsa da de baY, ar ca mo ma va li igi ris xvaY aP se na, ara med mo te ve baY cod va TaY da sa tan jvel Ta daP snaY, si mar Tle, siw mi de da ga moP snaY, Svi le baY RmrTi saY da mkKdro baY sa su fe ve li saY da zi a re baY ux rwne-le bi saY da mo ni We baY su li sa wmi di saY, ra me Tu ese yo ve li mo as wa-va, ra Jams-igi Tqua: `man na Tel-gces Tqu en su li Ta wmi di Ta~. Sem-

169

za de bi Ta miT sit yKsaY Ta sim did re igi mad li saY ga mo a Ci na, ra me Tu ara Tqua, Tu: mog ces su li wmi daY, ara med: `na Tel-gce so su li Ta wmi di Ta~ _ sru li ad mad lsa Si na mis sa gan gban nes da dag far nes; da ku a lad sa xe li Ta miT cec xli saY Ta sim Pur va le igi da gar da ma te bu-le baY mad li saY mis mo as wa va.

amisTKs cec xli igi aP se na, raY Ta mo aP sen nes maT Zu el ni igi Cu-e ne ba ni da auw yos, vi Tar med uaR res did Ta maT wi na war met yu el Ta-sa yo fad ari an, ro mel ni Rirs iq mnen mad lsa mas su li sa wmi di sa sa mi Re bad qris tes mi er, ra me Tu um rav les ni pir vel Ta maT xil va Ta ni cec xli Ta ixil nes. es reT et yo da mo ses Rmer Ti may lo van sa mas Si na, da eg reT ve ku a lad mTa sa si na sa eri igi xed vi da, eg reT ve ku a lad eze ki els _ qe ro bin Ta ze da. da ixi le sib rZne ne ta ri saY mis, vi Tar uku a naY sknel yo fa di igi pir vel mi uT xra. ra me Tu pir ve lad jer-iyo dak lvaY ta ri gi saY mis da gan qar ve baY cod vi saY, daP snaY mte ro-bi saY, aR sru le baY daf lvi sa da aR dgo mi saY da eg reT Ra mos lvaY su-li sa wmi di saY. xo lo man ara raY Tqua amaT ga ni, ara med uku a naY sknel yov li sa yo fa di igi pir vel mi uT xra, rom li saTKs yo ve li ve iq mna, da ro me li-igi ume tes yov li sa qa da geb da di de ba sa uf lisa Cu e ni-sa ie su qris tes sa, raY Ta odes es mes msme nel sa mas mo ce maY su li sa wmi di saY, Zi e ba-yos Tav sa So ris TKssa, Tu vi Tar iyos ese, vid re Ra su fevs Cu en ze da cod vaY, raY Ta po os go ne baY mi si sur vi e li cno bad sa i dum lo sa mas da mer me ad vi lad mi uT xras sit yu aY igi qris tes vne bi saY, ra Jams sa so e bi Ta mo ce ma di sa mis ni Wi saY Ta Si Si dab rko le-bi saY ara iyos.

amis TKsca ku a lad Ra Ra deb da: àha ta ri gi RmrTi saY, ro mel man ai xu nes cod va ni sof li sa ni~.1 ara Tqua, Tu: ro mel man mi u tev nes, ara med ro me li-igi ume te si sa sa xi e re bi sa mo mas wa ve bel ars: àRi-xu ne so~. ra me Tu ara swor ars mi te ve baY da Ta viT TKsiT tKrTvaY, ra me Tu igi uS ro me lad iq mne bis, xo lo ese _ sa xi Ta miT si ku dili -saY Ta. da ku a lad Tqua, vi Tar med: èse ars Ze RmrTi saY~;2 ara med ver gu lis Pma-hyof des igi ni, ra me Tu ar Ra uw yo des bu ne bi Ti sa da WeS ma ri ti sa Zi sa RmrTi sa gu lis Pmis-yo faY, ara med mo ce mi Ta miT su li saY Ta ese ca ga moC nde bo da, vi Tar ca-igi Rmer Tman hrqua iova-nes: `ro mel sa ze da ixi lo su li wmi daY gar da mo ma va li da dad gro-mi li mas ze da, igi ars, ro mel man na Tel-sces su li Ta wmidiTa~.3 amis TKsca it yo da igi: `me vi xi le da vwa me, ra me Tu ese ars Ze RmrTi saY~.4 ra me Tu er Ti sa mis gan me o re igi ic no be bo da, gar da mos-lvi Ta su li saY Ta gu lis Pma i yo fe bo da Ze RmrTi saY.

1 io an. 1,29. 2 io an. 1,34. 3 io an. 1,33. 4 io an. 1,34.

170

vi naY Tgan ukue yo ve li ve ese sit kbo e bi sa sa xe war moT qua, raY-Ta ara uSiS iq mnen ku a lad da uz run vel hu ri a ni, ra me Tu ese saq-me iyo ugu nu re bi sa ma Ti saY, amisTKs ku a lad Se ma Si ne be li sit yu aY war mo i Ro:

s a x a r e b a Y: `rom li sa ni Ca bi Pel Ta mis Ta, gan wmi dos ka loY TKsi da Se ik ri bos if qli mi si sa un je sa, xo lo bze da wu as cec xli Ta uS re ti Ta~ (3,12).

T a r g m a n i: ze mo sa tan jve li oden aP se na, xo lo aqa msa jul sa-ca gKCu e nebs da tan jvi sa mis da us ru le be lo ba sa war mo ityKs: `bze da wu a so cec xli Ta uS re ti Ta~. hxe da va, vi Tar med igi ars ufa li yov li saY ve da igi ars moq me di yo vel TaY, da Ra ca Tu sxu a sa ad gil-sa ma ma sa ityKs moq me dad: `ma maY Ce mi moq me di ar so~.1 ra me Tu erT ars bu ne baY da ar se baY da Za li ma mi sa da Zi saY. xo lo vi naY Tgan ze mo Tqua, vi Tar med: `ese ra cu li Zir Ta Ta na xe Ta sa Zes~, raY Ta ara vin hgo neb des, Tu Sro maY raY me saP mar ars mis da, amisTKs sxKTa sa xi Ta gu lis Pma-gKyofs si ad vi le sa mas, ro mel ars mis da yo vel sa ve Si na, rav de ni ene bos qmnad, da eg reT ve gan rCe va sa mas ke Til Ta da bo rot-Ta sa da gan wme da sa sof li sa sa yov li sa ve araw mi de bi sa gan, da ityKs: `rom li sa ni Ca bi Pel Ta mis Ta, gan wmi dos ka loY TKsi da Se ik ri bos if qli mi si sa un je sa, xo lo bze da wu as cec xli Ta uS re ti Ta~. ra me-Tu aw yo ve li ve aR re u lad mde ba re ars, da Ra ca Tu brwyi navs if qli igi, ara med bzes Ta na aR re ul ars da vi Tar ca ka lo sa ze da Zes, ara vi Tar ca sa un je sa; xo lo ma Sin ad vil da uc To mel iyos gan rCe vaY igi da gan yo faY, da Sek re baY if qli saY sa un je Ta, dRe sa mas gan kiT xvi sa-sa, ro mel ari an mar Tal ni, xo lo bzi saY mis, ro mel ari an cod vil ni, STaT xe vaY cec xlad uS re tad.

sa da ari an, ro mel ni-igi ur wmu no iq mne bi an ge he ni i saTKs cec xli-sa mis uS re ti sa? is mi non aqa naT lis mce me li saY, ra me Tu ori ese Tqua: `na Tel-sce so mor wmu ne Ta su li Ta wmi di Ta~ da `da wu nes ur wmu no ni igi cod vil ni~; xo lo uku e Tu er Ti igi sar wmu no ars, eg reT ve me-ore ese sar wmu no ars. ra me Tu amisTKs ori wi na war met yu e le baY Tqua: er Ti igi aw aR sru le ba di da er Ti igi _ mer me sa mas mos lva sa, raY Ta aw aR sru le bu li sa amis mi er igi ca gur wme nes. vi Tar ca ufa li ca mra-val gzis es reT hyof da: odes me er Tsa ze da saq me sa da odes me wi na aR-mdgom Ta pir Ta ze da ori iga vi Se mo i Ris, da er Ti igi aqa ve uCu e nis aR sru le bu lad da me o re igi sa u ku ne sa mas TqKs aR sru le bad, raY Ta aqa yo fi li sa amis gan igi ca gur wme nes, ro me li ma Sin yo fad ars.

1 io an. 15,1.

171

eg reT ve io va ne qmna amas sit yu a sa ze da ori sa amis sa xi sa Se mo-Re bi Ta: `na Tel-sce so su li Ta wmi di Ta~ mor wmu ne Ta mis Ta da `gan-wmi dos ka loY TKsi~, ro mel ars so fe li ese, da if qli igi Sek ri bos sa un je sa, `xo lo bze da wu as cec xli Ta uS re ti Ta~. aw ukue es reT gu lis Pma-vyoT: uku e Tu ara na Tel-sca su li Ta wmi di Ta mo ci qul-Ta da ma rad Re yo vel Ta ve mor wmu ne Ta na Tel-scems, aqun des raY me mi ze zi, ro mel ni me o re sa mas ze da ur wmu no iq mne bi an, xo lo uku e Tu ro me li-igi uaR res iyo cno ba Ta da WeS ma ri tad Znel, aRes ru la da ma rad Re aRes ru le bis, vi Tar Se or gul de bi an uad vi les sa mas da gan-cxa de bul sa ze da saq me sa? ra me Tu Tqua raY, vi Tar med: `na Tel-gces suliTa wmi di Ta da cec xli Ta~, da aRuT qua ke Ti li ese uzeS Ta e si, raY Ta ara vin mo te ve bi saTKs gar das rul Ta maT cod va TaY sa udeb iq-mnas, amisTKs gKTxrobs ni Cab sa da gan rCe va sa mas ke Til Ta da xe neS-Ta sa: nu hgo neb To, vi Tar med kma ars naT lis-Re baY Tqu en da, uku-e Tu Sem dgo mad naT lis-Re bi sa uke Tu re ba sa ve da cod va sa mi iq ceT, ra me Tu jer-ars Sem dgo mad naT lis-Re bi sa aR sru le baY mo ce mul Ta maT uf li sa mi er mcne ba Ta. amis TKsca pir vel da de baY cu li saY Zir Ta Ta na xe Ta sa Tqua, raY Tam ca mo iy van na igi ni sar wmu no e bad da naT-lis-Re bad; xo lo Sem dgo mad naT lis-Re bi sa ni Cab sa mas gKCu e nebs, gan mrCe vel sa ke Ti li sa da bo ro ti sa sa, da da wu va sa bzi sa gu as wa-vebs, raY Ta mo SiS viy vneT da ara vem sgav sneT bze sa, ara med if qlsa. da pir vel sa mas sit yu a sa Si na ara raY aCu e na gan yo fi le baY, ara med Tqua er Tba mad, vi Tar med: `yo vel man xe man ro mel man ara ga mo i Ros na yo fi ke Ti li, mo e ku e Tos da cec xlsa da ed vas~; ra me Tu yo vel Ta ve ur wmu no TaTKs it yo da, ro mel ni ara mo uP des mad lsa mas naT lis-Re-bi sa sa. xo lo Sem dgo mad naT lis-Re bi sa gan yo fi le baY qmna ke Til Ta da jer ku al Ta da Ti To e ul sa uwo da sa xe li Sem sgav se bu li: ro mel-Ta me if qlad da ro mel Ta me bzed, ra me Tu ico da, vi Tar med mra val Ta mor wmu ne Ta egu le bo da ara Rir sad sar wmu no e bi sa mis mo qa la qo bad, ro mel Ta ca ga nak rZa lebs ese vi Ta ri Ta miT sit yKTa, raY Ta ara vin cec xli sa mis uS re ti sa mkKdrad ga moC ndes.

swavlaY ia

saukunoYsa mis sasjelisaTKs

da aw, sa yu a rel no, ge ved re bi, num ca vin iq mne bis bze, ad vi lad war sa ta ce bel qar Ta mi er vne ba TaY sa da su bu qad mi mo saq ce vel bo-rot Ta gu lis Tqu ma Ta gan. uku e Tu ifql iq mne Sen, Zmao, da Ra ca Tu gan sac de li Se gem TxKos, ara raY gev nos, ra me Tu if qli ca ka lo sa Si na

172

mra val gzis urem man daT rgu nis, da kev rTa ze dawar vli an dRe yo vel, ara med ara ve Se i mus ris; xo lo bze Se i mus ris da daw rKldis. eg reT ve uku e Tu bze iq mna Sen, amas ca so fel sa fri a di Se mus rvi le baY da Se-u rac xe baY Se gem TxKos da mer me sa mas uS ret sa mas cec xlsa mi e ce, ra-me Tu yo vel ni ve ese vi Tar ni pir vel sa u ku noY sa mis ca cec xli sa aqa ve saW mel pi rut yu eb riv Ta maT vne ba Ta iq mne bi an, vi Tar ca-igi bze saW-me li ars pi rut yu Ta, da ku a lad mun _ nivT da saz rdel cec xli sa mis uS re ti sa.

amisTKs ga mo sac xa de be lad WeS ma ri te bi sa Ti To sa xe ni igav ni ga-mo sax na ufal man moZ Ru re ba sa Si na TKssa da aP se na ka loY da sam ka-li da ve na Pi da saw ne xe li da ya naY sa Te sa vi da Tes vaY Ruar Zli saY mte ri sa mi er, da ku a lad _ saT xe vel ni da Tev zo baY da sac xo va ri da yo ve li ve, ro mel sa Cu e ul iy vnes kac ni, raY Ta ese vi Ta ri Ta sa xi-Ta gu lis Pma-uyos gan yo faY igi mar Tal TaY da cod vil TaY. eg reT-ve sa xed qmna naT lis mce mel man ca da sas wa u li di di WeS ma ri te bi sa TKsi saY gKCu e na _ mo ce maY igi qris tes mi er su li sa wmi di saY, raY Ta gu lis Pma-vyoT, vi Tar med yo ve li ve Zal-uc mas: mo te ve baY cod va TaY da mo ce maY su li sa wmi di saY da ku a lad ur wmu no Ta da cod vil Ta mi-ce maY cec xlsa mas sas je li sa sa; es reT ga mo ac xa da sa i dum loY igi aR-dgo mi saY da gan kiT xvi saY.

xo lo it yKan vi eT ni me, vi Tar med: rad ara mi uT xra yo fad-Ta maTTKs qris tes mi er sas wa ul Ta da ni Se bi sa mis uric xKsaY? ese amisTKs, ra me Tu raY-igi Tqua, uaR res iyo yov li sa ve, da rom li sa mi er yo ve li ve iq mna; amisTKs Ta vi igi saq mi sa mis di de bu li saY Tqua da yo ve li ve mis gan sac na ur-yo; ese igi ars, mo ce maY su li sa wmi disaY. ami Ta yo ve li gu a uw ya: daP snaY si ku di li saY, mo te ve baY cod va TaY, gan qar ve baY wye vi saY, uCi no- yo faY da u ge be li sa mis brZo li saY, Sey va-ne baY bu ne bi sa Cu e ni saY sa moT xed, mo qa la qo baY an ge loz Ta Ta na, zi-a re baY sa u ku ne Ta maT ke Til TaY, ra me Tu ese ars win di da sim tki ce mo ce ma di sa mis mar Tal Ta da sa su fe ve li sa. amisTKs ese auw ya da mis mi er mo as wa va aR dgo maY gu am TaY, aR sru le baY sas wa ul TaY, mkKdro-baY sa su fe ve li saY da ke Til ni igi, ro mel ni Tu al man ara ixil na, da yur sa ara es ma, da gul sa ka ci sa sa ara mo uP da. ra me Tu ese yo ve li ve mad li Ta miT su li sa wmi di saY Ta mo gu a ni Wa. xo lo sas wa ul Ta maTTKs, ro mel ni Sem dgo mad mci re di sa xil vad iy vnes maT mi er, ara saP mar iyo Tqu mad, ara med raY-igi uxi lav iyo da ro me li iWu e ul iyo maT mi er, mi sa ca jer-iyo Tqu mad wi na mor be di sa mi er, vi Tar med WeS ma rit ars Ze RmrTi saY da uZ li e res ars da uzeS Ta es io va ne sa Se um sgav se be-lad, da vi Tar med igi ars am Re be li cod va Ta sof li sa Ta, da man mi a-gos ka cad-ka cad sa saq me Ta mis Ta ebr, da igi ars gan mwme de li sof li-

173

saY da Sem kre be li mar Tal TaY sa su fe ve lad da cod vil Ta mim ce me li cec xlad saq me Ta maT Ta ebr, ra me Tu ese yo ve li Tu a li Ta sa xil vel wuT Ra ara iyo, amisTKs jer-iyo naT lis mce me li sa mi er uw ye baY ese-vi Ta ri saY da dam tki ce baY sit yKTa TKsi Ta.

aw ukue ro mel Ta ese yo ve li gu es mis da uw yiT, vis wra foT zrun-vad Tav Ta Cu en Ta, vid re Ra varT ka lo sa Si na, ro mel ars so fe li ese, ra me Tu Se saZ le bel ars, vid re Ra aqa varT, bzi sa gan if qli sa bu ne bad Sec va le baY, vi Tar ca-igi mra val ni ifql iy vnes da bzed Se ic val nes. xo lo Cu en nu da viP sne biT, nu ca mi mo vi ta ce biT qar Ta gan, nu ca Zma-Ta Cu en Ta gan gan viw va le biT, da Ra ca Tu mci re ni iy vnen da Se u rac xni. ra me Tu if qli ca bze sa sa zo mi Ta um ci res ars, xo lo bu ne biT _ uaR-res. nu xe dav ga re Se Ta maT sam ka ul Ta da uc ne ba Ta, ra me Tu cec xli-saTKs gan mza de bul ari an, ara med saR mrTo sa mas sim dab le sa xe dev-di, ro mel-igi ars mtki ce da ga nu lev nel da ar ca max Kli Ta ga ni ku e-Te bis, ar ca cec xli Ta da i wu vis; da amaT ese vi Tar TaTKs bze sa mas ca sul grZel eq mne bis Rmer Ti, raY Ta max lo be lo bi Ta miT if qli saY Ta Se ic val nen, uku e Tu ene bos. amisTKs ar Ra ra mo i we vis sas je li, raY-Ta yo vel ni gKrgKno san viq mneT, uku e Tu gu e ne bos, raY Ta vpo oT Ja mi uke Tu re bi sa gan moq ce vad saT no e bi sa we si e re bad.

Sev Zrwun deT ukue, gu es mo dis raY iga vi ese. ro me li iga vi? ̀ xo-lo bze da wu a so cec xli Ta uS re ti Ta~. Sev Zrwun deT, ra me Tu uS ret ars cec xli igi. da vi Tar uS ret ar so? ara hxe da va mze sa amas, vi Tar iwu e bis, vi naY Tgan da i ba da dRen de lad dRem de da ara daS rte bis? ara gas mi e sa ma yu lo va ni sa misTKs, vi Tar ityKs, vi Tar med: `ma yu lo-van sa mas et yi ne bo da cec xli, da ma yu a li igi ara Se i wu e bo da~?1 da Sen ca uku e Tu gne bavs gan ro mad ali sa mis gan, ga nag de Sen gan niv Ti vne ba TaY da bze igi cod vi saY da ara Se i wua cec xli sa mis gan, ra me Tu uku e Tu grwme nes aqa Tqu mu li igi uf li sa mi er da wmi da Ta mis Ta da ga nak rZa lo Ta vi Se ni, mix Kde raY mun, ar ca Tu ixi lo cec xli igi. uku e Tu ku la aqa ur wmu no iq mne, mun saq miT scna, odes-igi ar Ra-ra Pel- ge wi fe bo dis gan ro mad ali sa mis gan, ra me Tu Ta na wa ru val ars sa tan jve li igi moq med TaTKs bo ro ti sa Ta, da ara vis kma-eyo-fis sar wmu no e baY xo lo, ara med ke Ti li sa saq me Ta na gu ac. ara Tu eS mak ni ca ara Zrwi an RmrTi sa gan da ici an, vi Tar med igi ars Rmer Ti WeS ma ri ti da me u fe yo vel TaY? ara med ara iP sne bi an amisTKs cec-xli sa mis gan sa u ku noY sa, vi Tar ca we ril ars, vi Tar med: `eS mak Ta ca hrwams da Zrwi an mis gan~,2 ara med `sar wmu no e baY TKni er saq me Ta sa cud ars~.3

1 ga m. 3,2. 2 ia kob 2,19. 3 iakob 2,20.

174

amisTKs gKRirs di di krZa lu le baY, raY Ta vyoT cxo re baY Cu e ni saT no RmrTi sa, ra me Tu amisTKs aqa Se mog kreb Tqu en, raY Ta na yo-fi ke Ti li ga mo i RoT swav li Ta da sme ni Ta saR mrTo Ta sit yu a TaY Ta. uku e Tu ku la una yo fo e ba sa Si na ve eg neT, raY sar ge bel ars Se mok re-baY ek le si ad? uku e Tu Svil ni Cu en ni mi vi do din ma rad Re sas wav lod da ara ras is wav li den, ara mab ra lo bel moZ Ru ar Ta maT viq mne biT? xo lo aw su li er sa amas moZ Ru re ba sa ze da raY-me yo fad ars, uku e-Tu usar geb lo iyos kre baY ese da swav laY? ra me Tu aqa um rav les ni ari an moZ Ru ar ni, vid re Ra Por ci el sa mas sa moZ Ru ro sa Si na. ixi le-niT, vin ari an moZ Ru ar ni ese, ro mel ni dad gi ne bul ari an swav lad Tqu en da: wi na war met yu el ni, mo ci qul ni, ma maT mTa var ni da mar Tal-ni. grcxu e no den pa ti os ne bi sa mis da siw mi di sa ma Ti sa gan da nu udeb xarT moZ Ru re bi sa ma Ti sa aR sru le bad. nu hgo nebT, Tu Se mok re-baY ese ek le si ad da mci re di fsal mu ne baY kma ars cxo re bad sul Ta Tquen Ta, uku e Tu sxu a ni ca mcne ba ni ara da i mar xneT. is mi neT, ra sa ityKs Rmer Ti pi ri Ta wi na war met yu e li saY Ta, vi Tar med: `eri ese ba-gi Ta pa tiv -mcems me, xo lo gu li ma Ti Sors gan dgo mil ars Cem gan~.1 xo lo Tqu en uku e Tu gne bavs, raY Ta ara ges mas ese, aR Po ceT yo ve li-ve we ri li cod vi saY, ro me li da we ra eS mak man gul Ta Si na Tqu en Ta, da mo i ReT wig ni igi go ne ba Ta Tqu en TaY, gan wme di li yov li sa gan ve bil we bi sa, raY Ta dav we ro mas ze da, raY-igi hne bavs ufal sa. ra me Tu aw ara raY ipo e bis mas Si na we ri li ke Ti li, ara med yo ve li ve, raY-igi aR we ra eS mak man: an gah re baY, mi xu e WaY, Su ri, Pdo maY, gu lis Tqu ma ni bo rot ni, si Zu li li mo yu si saY, di de bis mo yu a re baY da sxu aY msgav-si ama Ti. amis TKsca, odes Pe lad-vi xu ne wig nni gul Ta Tqu en Ta, ver gan va geb kiT xva sa maT sa, ra me Tu ara vpo eb we ril sa mas, ro me li me yo vel Ta kKri a ke Ta aR vwe ri, ara med uc xoY raY me da fri ad xe ne Si, da odes Sro miT aR vPo ci naC xre ki igi da dav we ri we ri li Su e ni e ri mel ni Ta oq roY saY Ta, war xKdiT ku a lad da mi up yriT ka cad-ka cad man wig ni gu li sa TKsi saY moZ Ru ar sa mas ur Cu lo e bi sa sa, eS mak sa, da aR-Po cis man Cem mi er aR we ri li igi da TKsi ges lo a ni we ri li da we ris, sav se sim yra li Ta da uSu e re bi Ta. raY-me ukue iyos ami si aR sas ru li? da Ra ca Tu me ara vTqua, ara med ka cad-ka ca di sa go ne baY wa mebs, vi-Tar med mo i wi os ni Ca bi igi sa Si ne li, ro mel ars brZa ne baY uf li saY, da ese vi Tar ni igi wig nni, vi Tar ca bze ni, `STas Txi nes cec xlsa mas uS ret sa. mun iyos ti ri li da RrWe naY kbil TaY~.2

aw ukue me ara sa da dav scxre brZa ne bu li sa amis Cem da msa xu re-bi sa aR sru le bad da we ri li sa mis saR mrToY sa we rad. xo lo uku e Tu

1 esa ia 29,13. 2 maT. 3,12; 13,42.

175

Tqu en hPoc deT we ril sa mas, me sas yi de li igi msa xu re bi sa Ce mi saY da-uk le be lad mo vi Ro; gar na Tqu en sas je li Zne li mo ge Pa dos dRe sa mas sa Si nel sa. ara med glo cav, sa yu a rel no, da ge ved re bi, mtki ce iyavn da aRu Po cel gul Ta gan Tqu en Ta saR mrToY we ri li. mi em sgav se niT mci re Ta yrma Ta: maT pir vel is wa vi an an ba ni da mer me aR mo kiT xvaY aso e u lad da ku a lad wa re mar Tni an ke Ti lad kiT xva sa. da es reT iw-yi an swav lad sib rZne sa da mci red-mci red iq mni an fi lo so fos. eg-reT ve Cu en ca viq mo diT. gan vyvneT saT no e ba ni: pir ve lad vis wa oT aratyu i li, arafi ci, araZKris -zrax vaY; mer me ku a lad sxu a sa muP lsa Pel -vyoT wur Tad: aR mov fxur neT gu lis sit yu a ni da gu lis Tqu ma ni bo rot ni, aR mo vif xu raT Su ri, Pdo maY da di de bis mo yu a re baY, mo vi-Zu loT nay ro va ne baY, mTrva lo baY da ude be baY, raY Ta ami er ku a lad su li er Ta mi marT saq me Ta swav lad aR vi deT: mar xvi sa da siw mi di-sa, si mar Tli sa da sim dab li sa; mer me Se uZ loT mo ge bad lmo bi e re-biT loc vaY, mdi na re ni crem lTa ni, si yu a ru li, si xa ru li da mSKdo-baY, sul grZe le baY, sit kbo e baY, sa xi e re baY, sar wmu no e baY, yud ro-e baY, moT mi ne baY; mer me Se uZ loT mad li Ta da Se wev ni Ta uf li saY Ta juar-cu mad Por cTa Cu en Ta vne bi TurT da gu lis Tqu miT da cxo el viyvneT su li Ta, su li Ta ca veg neT. es reT viq mneT ifql, Se sak re bel sa un je Ta maT ze ci sa Ta.

amas ese vi Tar sa dav swer, sa yu a rel no, gul Ta ze da Tqu en Ta, ma-ma no da de da no, mo xu ce bul no da yrma no, mTa var no da gla xak no, da ge ved re bi, raY Ta aRu Po ce lad eg nen we ril ni ese su li er ni. iRu a weT Ti To e u li sa amis saT no e bi sa war mar Te bad. aR Po ceT pir ve lad Cu e-u le baY vne ba TaY, da mer me ad vi lad aRi we ros saq me saT no e ba TaY, da odes gar dah Pdes vin aR we ril Ta amaT mcne ba Ta gan sa ro mel sa me, nu da u te obn Tav sa TKssa ga nu pa ti Je be lad, raY Ta ver Ra ra ikad ros gar-das lvad Si Si Ta miT pa ti Ji saY Ta. xo lo raY ars pa ti Ji gar das lvi sa mcne ba TaY sa? igi ca ara ve usar geb lo ars, ar ca uP mar, ara zRve vaY ars, ara med Se Zi ne baY; ese igi ars, raY Ta odes gar dah Pdes ka cad-ka-ca di er Tsa mcne ba Ta gan sa, gan pa ti Jos Ta vi TKsi mar xvi Ta, muP lT-dre ki Ta, Pmel sa ze da wo li Ta, crem liT Sev rdo mi Ta uflisaY Ta da yov li sa pir vel aR sa a re bi Ta mo wev nu li sa mis bra li saY Ta, raY Ta cod vi sa mis ca Sen do baY po os, da mer me ar Ra ra swa do dis cod vad Si-Si Ta miT si na nu li saY Ta.

amas ese vi Tar sa wes sa dRe siT gan viw yoT, O mor wmu ne no, amas as-pa rez sa Se vi deT, qris tes mo yu a re no, Se Wur vil ni mad li Ta su li sa wmi di saY Ta; da Ra ca Tu vis Se em TxKos da ce maY, ku a lad aR de gin ze-mo we ri li Ta miT we si Ta. da Ra ca Tu mra val gzis Se gem TxKos wylu-le baY as pa rez sa mas Si na da da ce maY, O ka co, nu sa so war ku e Til iq-

176

mne bi, ara med ku a lad aR deg da ku a lad er ki ne wi na aR mdgom sa mas da nu das cxre bi, vid rem dis gKrgKni Zle vi saY mi i Ro da vi Tar ca if qli rCe u li sa un je sa mas ze ci sa sa da em kKdro. ara hxe da va mPe dar Ta, Se-raY-vi den brZo lad, rav den ca mo iw ylnen, uku e Tu ara da e mor Cil nen mbrZol Ta maT, ara med hbrZo din, mra val Ta maTTKs wylu le ba Ta um-rav les Ta niW Ta Rirs iq mne bi an. xo lo Cu e ni ese fri ad um jo bes ars Por ci e li sa mis mPed ro bi sa, ra me Tu igi ni uku e Tu da ec nen brZo la sa Si na, ZliT Se uZ li an aR dgo mad, xo lo Sen rav den gzis ca da e ce, uku-e Tu ge ne bos, da u ye ne be lad aR sdge bi; da ume te sad mi i Ro sas yi de-li, ro mel wylu le ba ni ca Se gem TxKnes da da ce ma ni da ara ve das cxer brZo lad mte ri sa.

amisTKs ara jer-ars yo lad ve war ku e TaY sa so e bi saY, ara med brZo laY mte ri saY da uc xro me lad, ra me Tu uZ Kres yov li sa cod vi sa sa so war ku e Ti le baY ars. mi xe den iu das, mim ce mel sa, vi Tar ugu nu ri mPe da ri iyo da ugu loY. amis TKsca wa ri ku e Ta sa so e baY, da ese raY ixi la mter man, ze da mi uP da da dar Tvad-sca ZKri ZKrsa ze da. ra me Tu war vi dao, SiS Tvil-iba da mo ku da Rir sad bo ro ti sa mis go ne bi sa mi-si sa. xo lo pet re, mya ri igi klde, da Ra ca Tu di di Ta da ce mi Ta mo iw-yla, ara med vi Tar ca mPe da ri Pe lo va ni ara da iP sna, ar ca wa ri ku e Ta sa so e baY, ara med mey se u lad aR xldna da Se wir na crem lni mwa re ni gu-li sa gan Se ur ve bu li sa. ixi la igi mbrZol man man da ver uZ lo, ra me-Tu vi Tar ca cec xli Ta da i wua si na nu li sa mi si sa gan. amisTKs iv lto-da mis gan go de biT da me o ti saw ya lo be lad idev ne bo da.

es reT ve Sen ca, Zmao, ek rZa le, raY Ta ara Se gem TxKos wylu le baY, xo lo uku e Tu Se gem TxKos, ku a lad ga ni kur ne pir vel Tqu mu li Ta miT we si Ta da mer me da eC Ko Se wev ni Ta qris te si Ta yov lad ve ara da ce-mad, ara med dRi Ti-dRe uaR re si sa mo qa la qo bi sa mi marT wa re mar To, ra me Tu vi Tar ca yo ve li saq me Cu e u le bi Ta mtki ce iq mne bis, eg reT ve yov li sa uf roY sad _ saT no e baY. uku e Tu es reT aR vas ru loT cxo re-baY Cu e ni mo ne ba sa Si na uf li sa sa, amas ca so fel sa myud ro e biT viy-vneT da ke Ti lad da aR vse bul ni sim did ri Ta su li e ri Ta mi vi wi neT qa laq sa mas ze ci sa sa da gKrgKnni igi da uW no bel ni mo vi xu neT mad li-Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta, rom li saY ars di de baY da sim tki ce Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra-dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

177

Ta vi ib

s i t y u a Y e s e: `ma Sin mo vi da ie su ga li le aYT ior da ned io va ne-sa naT lis-Re bad mis mi er~ (3,13).

mo na Ta Ta na me u fe, bra le ul Ta Ta na da das jil Ta msa ju li igi ub ra loY mo vi da naT lis-Re bad, ara med nu Ses Zrwun de bi, ra me Tu sim dab li Ta amiT ume te sad ga mob rwyin de bis si maR le da di de baY mi-si. ra me Tu ro mel man-igi Tavs-id va sa So sa qal wu li sa sa dam kKdre baY da So baY mis gan Cu e ni Ta amiT bu ne bi Ta Se mo si li, da ku a lad uku a naY-sknel Tavs-id va yu rim lis-ce maY da ju ar-cu maY da sxu aY yo ve li ve igi vne baY, rad gikKrs, uku e Tu naT lis-Re baY ca Tavs-id va da sxu a Ta Ta na mos lvaY mo ni sa mi marT? ra me Tu gan sak Krve be li ese iyo, ro mel Tav sa id va Rmer Tman gan ka ce baY, xo lo vi naY Tgan ese iq mna, sxu aY yo-ve li ve we si sa ebr TKsi sa aRes ru la. amis TKsca io va ne wi naY Tve Tqua, raY-igi Tqua, vi Tar med: `ara Rirs va ro sa bel sa Pam lTa mis Ta sa gan-Psnad~,1 da vi Tar med igi ars msa ju li yo vel TaY da gan mrCe ve li bo-rot TaY da ke Til TaY da mim ge be li ka cad-ka ca di sa saq me Ta mis Ta ebr da mim ce me li mad lsa mas su li sa wmi di sa sa, raY Ta odes ixi lo igi mo ma va li naT lis-Re bad, ara raY mo giP des gu lis sit yu aY mda ba li da ara Rir si saq mi sa mis. amis TKsca, mo-raY-vi da naT lis-Re bad, aye neb da mas, vi Tar ca we ril ars:

s a x a r e b a Y: `xo lo io va ne aye neb da mas da et yo da: me miPms Sen mi er naT lis-Re baY, da Sen Cem da mo xu a la?~ (3,14).

T a r g m a n i: ra me Tu vi naY Tgan naT lis-Re baY si na nu li sa sas wa-u li iyo da aR sa re bad cod va Ta mo iy va neb da, raY Ta ara vin hgo neb-des, Tu igi ca miT ve gu lis sit yKTa mo vals, vi Tar ca sxu a ni, pir vel-ve gan hmar ta iWK ese naT lis mce mel man, ra Jams uwo da mas `ta ri gad RmrTi sa~ da mPsne lad sof li sa cod va Ta gan, ra me Tu ro mel sa Zal-ed va yov li sa sof li sa bral Ta aRe baY, ub ra lo iyo Ta va di da sru-li ad ucod vel. amis TKsca ara Tqua, vi Tar med: aha ucod ve li, ara-med ro mel-igi fri ad uaR res iyo, vi Tar med: `aha ta ri gi RmrTi saY, ro mel man ai xu nes cod va ni sof li sa ni~;2 raY Ta gu lis Pma-hyo da Se-iw yna ro yo ve li ve ze moT qu mu li igi da scna, vi Tar med sxKsa umaR le-si sa gan ge bu le bi saTKs mo vi da naT lis-Re bad, amisTKs, mo-raY-vi da, et yo da mas: `me miPms Sen mi er naT lis-Re bad, da Sen Cem da mo xu a-la?~ ara Tqua, Tu: Sen na Te l-i Reb Cem gan, ra me Tu ami sa ca Tqu mad

1 Sdr. io an. 1,27. 2 io an. 1,29.

178

SeZ rwun da, ara med: `Sen Cem da mo xu a lo~. xo lo qris te man, vi Tar ca uku a naY sknel, odes-igi pet re aye neb da da ba nad fer PTa, hrqua mas: `ro mel sa me viqm, ara ici aw, xo lo scna ami sa Sem dgo mad~,1 eg reT ve aqa, aye neb da raY io va ne, hrqua mas ie su:

s a x a r e b a Y: àca de aw, ra me Tu es reT Seh gavs Cu en da aR sru le-bad yo ve li si mar Tle~ (3,15).

T a r g m a n i: es ma brZa ne baY me u fi saY da mey se u lad mor Cil eq mna, ra me Tu ara iyo ma ci lo bel uwe sod, ara med Si Si ca igi da si yu a ru-li aCu e na da mor Ci le baY ca wi na u yo. xo lo ixi le, vi Tar ub rZa nebs ufali, ès reT Seh gav so~, ra me Tu vi naY Tgan igi hgo neb da, Tu Se um-sgav se bel ars saq me ese, raY Tam ca mo ni sa gan na Tel-iRo ufalman, amisTKs etyKs, vi Tar med: ro mel sa-ege hgo neb Se um sgav se be lad, uf-roY sRa Seh gavs da je ro an ars. aca de ukue aw, ra me Tu ara ma ra dis es reT yo fad ars, gar na aw gan ge bu le bi sa misTKs.

àca de aw, ra me Tu es reT Seh gavs Cu en da aR sru le bad yo ve li si-mar Tle~. si mar Tled amas ad gil sa aR sru le ba sa mas ityKs mcne ba Ta rCu li sa Ta: vi naY Tgan yo vel ni mcne ba ni aR mis ru le bi an da ese xo-lo nak lu le van ars, jer-ars ami si ca aR sru le baY, ra me Tu amisTKs mo ved, raY Ta dav Psna wye vaY igi, ro me li da de bul ars gar das lvi-saTKs Sju li sa. es reT ukue Seh gavs, raY Ta pir ve lad me aR vas ru lo yo ve li ve da giP sne Tqu en sas je li sa gan da es reT da va ca do we si igi Sju li saY. Seh gavs ukue Cem da aR sru le bad Sju li igi yov liT ker Zo, raY Ta es reT dav hPsna wye vaY igi, aR we ri li Tqu enTKs Sjul sa Si na, ra me Tu amisTKs Por cni Se vi mo sen da ga mov Cndi qu e ya na sa ze da. es ma ese naT lis mce mel sa da Zrwo liT hmsa xu ra brZa ne ba sa mas me u fi sa sa, vi Tar ca mo na man ke Til man.

pir ve lad et yo da: `me miPms Sen mi er naT lis-Re baY, da Sen Cem da mo xu a la?~ san Te li igi mze sa etyKs, PmaY igi _ sit yu a sa, me go ba ri _ si Ze sa, ume te si na Sob Ta So ris de da Ta sa _ pir mSo sa mas yo vel Ta da-ba de bul Ta sa, ro me li-igi hkrTe bo da sa SoY Tgan _ Ta yu a nis ce mul sa mas sa So sa Si na, wi na mor be di igi da wi nam srbo la di _ ga mo Ci ne bul sa qu e ya na sa ze da da ga mo Ci ne bad sa jo jo xeT sa Si na aR moy va ne bad Se ye-ne bul Ta maT. `me miPms Sen mi er naT lis-Re bad, da Sen Cem da mo xu a-la?~ _ amiT mo as wa va sit yu aY ca wi na war met yu e le bi saY, ra me Tu ico-da, vi Tar med si bo ro ti Ta miT he ro de si Ta war vi des igi wi naY swar qa da gad myof Ta jo jo xe Ti sa Ta, da mer me si bo ro ti Ta miT hu ri a-TaY Ta da um sjav ro e bi Ta pi la te si Ta mi vi des ufa li mi sa da sxu a Ta

1 io an. 13,7.

179

maT pir vel Sew yu de ul Ta da ga mo iP snnes yo vel ni ve. xo lo es ma raY ufli sa gan, vi Tar med: àca de aw, ra me Tu es reT Seh gavs Cu en da aR-sru le bad yo ve li ve si mar Tle~, hmo na Si SiT me u fi sa sit yu a sa.

s a x a r e b a Y: `da na Tel-iRo ie su da mey se u lad aR mo vi da wyli-sa mis gan. da aha ga ne xu nes ca ni, da ixi la su li RmrTi saY, gar da mo-ma va li, vi Tar ca tre di, da mo ma va li mis ze da. da PmaY iyo ze ciT da Tqua: ese ars Ze Ce mi sa yu a re li, ro me li me saT no-vi yav~ (3,16-17).

T a r g m a n i: na Tel-iRo ie su da aR mo vi da wyli sa gan, ra me Tu Ta naaR moh yvan da yo ve li ve bu ne baY kac TaY, dan Tqmu li cod vi Ta, da ixil na ca ni gan xu mul ni, ro mel ni da uP Sna adam Tav sa TKssa da Svil-Ta TKsTa, vi Tar ca-igi max Kli Ta miT cec xli saY Ta sa moT xe, da su li wmi daY ewa me bo da RmrTe e ba sa mas Zi sa sa, ra me Tu msgav si sa mis ze da mo vi do da, da PmaY iyo ze ciT, ra me Tu ze ciT ca gar da moP da cxo re-bad kac Ta, na Tel Re bu li igi io va nes gan. ra me Tu vi naY Tgan mra val-ni hgo neb des, Tu io va ne ume tes ars qris tes sa amisTKs, ro mel-igi siy rmiT gan ve udab no Ta aR zrdil iyo da Ze iyo mRdel TmoZ Ru ri saY da sa mos li Ta uc xoY Ta mo sil iyo da yo vel Ta naT lis-Re bad mo u-wod da, da ber wi sa gan ico des yo vel Ta So baY mi si, xo lo qris te si qal wu li sa gan So baY ara mra val Ta mi er sac na ur iyo je reT, ara med hgo neb des we si Ta miT bu ne bi Ti Ta So bi lad da aR zrdi lad kac Ta So ris, ra me Tu er sa So ris iq ce o da da sa mo se li emo sa msgav si yo-vel TaY, amis ese vi Ta ri saTKs hgo neb des mas uda res io va ne sa, ra me Tu ara raY ico des sa i dum lo Ta ga ni. xo lo ma Sin mo vi da ca da na Tel-iRo io va nes gan, ro mel-igi ume te sad da am tki ceb da ese vi Tar sa mas iWu sa, ra me Tu it yo des, vi Tar med: ese vi Tar ca er Ti mra val Ta ga ni ars; ara Tum ca vi Tar ca er Ti eri sa amis ga ni iyo, aram ca mo vi da naT lis-Re-bad msgav sad sxu a Ta maT. xo lo naT lis mce me li da moZ Ru a ri, Ze za-qa ri aY si, udab noYT mos ru li, fri ad uaR res da uzeS Ta es mis sa ars, ka ci yov li TurT sak Krve li.

amis TKsca, raY Ta ese vi Ta ri igi gu lis sit yu aY ara da em tki cos go-ne ba sa mas Si na eri sa sa, ga ne xu mi an ca ni, na Tel-iRo raY ie su, da suli wmi daY gar da mo vals, da gar da mos lva sa mas Ta na su lisasa PmaY is-mis ze ciT, mqa da ge be li pa tiv sa mas mxo lod So bi li sa Zi sa RmrTisasa. xo lo vi naY Tgan PmaY igi, ro me li is ma, vi Tar med: èse ars Ze Ce mi sa-yu a re li~, mra val Ta mi er io va nesTKs sa go ne bel iyo Tqu mu lad, ra-me Tu ara Tqua Pma man man, vi Tar med: ese na Tel Re bu li, ara med: èse ar so~, da sxu aY ara raY Ses Zi na, da ro mel Ta es ma, hgo neb da ka cad-ka-ca di, vi Tar mca naT lis mce me li sa misTKs ityKs, ara na Tel Re bu li-saTKs, ze moT qu mul Ta maT mi zez TaTKs da pa ti os ne bi saTKs naT lis-

180

mce me li sa; amisTKs mo vi da su li wmi daY xil vi Ta tre di saY Ta da PmaY igi ie sus ze da mo i Ro, raY Ta auw yos yo vel Ta, vi Tar med Tqu mu li igi _ `ese ars Ze Ce mi sa yu a re li~ _ ara io va nesTKs iyo naT lis mce me li sa, ara med ie susTKs na Tel Re bu li sa, ra me Tu igi ars mxo lod So bi li Ze RmrTi saY.

Tqu an ukue vi eT me, vi Tar med: amas yo vel sa ze da vi Tar ara hrwme na hu ri a Ta qris te? ara med nu vis ukKrs ese, da Ra ca Tu fri ad sak Krve li ars, ra me Tu uke Tu re bi sa ma Ti sa da fri a di sa mis gul-fic xe lo bi sa gan iyo ese. da mo ses ze ca mra va li sak Krve le ba ixi les, da Ra ca Tu ese vi Ta ri ara exil va, da Sem dgo mad mis yov li sa: Pma Ta maT sa Si nel Ta, el vi sa mis da qu xi li sa da sxKsa mis, rav de ni ixi-les, qmnes maT PboY qo rebs da Se wi res bel fe go re sa. ese yves ma ma-Ta maT Ta. da ku a lad amaT ixi les la za re, oT xi sa dRi sa mku da ri, brZa ne bi Ta qris te si Ta aR dgo mi li, da eso den ara Se i go nes, vid re Ra mok lvaY ca mi si ga niz ra xes. amisTKs ma Ti sa mis uke Tu re bi sa gan ara sak Krvel iyo, ro mel-igi ara hrwme na ze ciT mos rul sa mas ca Pma sa ze da da gar da mos lva sa su li sa wmi di sa sa; ra me Tu odes ipo os su li umad loY da uf le bu li vne ba Ta gan da uf roY sRa Su ri sa gan, aravi-naY Se i go nebs, ar ca mo vals gu lis Pmis-yo fad; vi Tar-igi odes ipo os su li go ni e ri da ke Ti li, yov liT ker Zo gu lis Pmis-yo fad mo vals. nu amas ityK ukue, vi Tar med rad ara hrwme na, ara med ese ga mo i Zie, uku e Tu aqun da raY mi ze zi arar wmu ne bi saY, vi Tar ca-igi wi na war met-yu e li sa esa i aYs mi er ityKs Rmer Ti, ra me Tu vi naY Tgan egu le bo da hu-ri a Ta TKsi sa uke Tu re bi sa gan war wyme daY da uku a naY sknel Ta sa tan-jvel Ta mi ce maY, raY Ta ara vin iq mnas mab ra lo bel RmrTi sa, amisTKs ityKs: `da aw kac man iu daY sman da ro mel ni xarT ie ru salHms, sa jeT Cem da mo da So ris ve na Pi sa mis Ce mi sa. raY Ram ca uyav sa ve na Pe sa mas Cem sa, da ara uyav mas?~1 eg reT ve aqa ca gu lis Pma-yav, Tu raY Seh gvan-da yo fad, da ara iq mna moy va ne bad ma Ta sar wmu no e bad; uku e Tu ku la ara ine bes mos lvad, ese ma Ti sa mis ur Cu lo e bi sa gar da ma te bu le baY iyo da sxuaY ara raY.

ese sit yu aY ga qun din ma ra dis ma Ta mi marT, ro mel ni gan ge bu le-ba Ta RmrTi sa Ta Pel -hyo fen ugu nu re biT bra lo bad, ra me Tu ixi le, vi Tar ni sak Krve le ba ni aRes ru le bo des, mo mas wa ve bel ni mo ma val-Ta ni, ra me Tu ara sa moT xe, ara med ca ni ga ne xu mi an, da su li wmi daY ixil ve bis, da PmaY ze gar da mo is mis, xo lo ugu lis xmo ni igi da or-gul ni ara ve mov len mec ni e re bad. gar na hu ri a Ta mi marT sit yu aY sxu ad Ja mad da mar xul iyavn Cu en da, xo lo aw Se wev ni Ta RmrTi saY Ta

1 esa ia 5,3-4.

181

wi nam de ba ri sa amisTKs vit yo diT Za li sa ebr Cu e ni sa, vi Tar ca mom ces Cu en sit yu aY ufal man, rom li sa gan ars yo ve li ni Wi ke Ti li: `da na-Te l-i Ro ie su da mey se u lad aR mo vi da wyli sa mis gan. da aha ga ne-xu nes ca ni~. raY saTKs ga ne xu nes ca ni? raY Ta scna, vi Tar med Sen ca ra Jams na Tel-iReb de, es reT ve iq mne bis, ra me Tu mo gi wods Rmer Ti ze ci sa sa su fe ve lad da gas wa vebs, raY Ta ar ca Ra er Ti zi a re baY ga-qun des saq me Ta Ta na qu e ya ni sa Ta. xo lo uku e Tu ara hxe dav Tu a li-Ta Se ni Ta gan xu ma sa mas ca Ta sa, nu ur wmu no iq mne bi amisTKs, ra me Tu daw ye ba sa su li er Ta da di de bul Ta saq me Ta sa xi lul ni ga moC nde bi an sak Krve le ba ni ugu lis xmo TaTKs, ro mel Ta uPms ese vi Ta ri xil vaY da ver Sem Zle bel ari an uxi lav Ta saq me Ta sar wmu no e bi Ta gu lis Pmis-yo fad, raY Ta ami sa Sem dgo mad, odes ar Ra ra ga moC ndes ese vi Ta ri raY me, pir vel xi lu li sa mis gan uxi la vi sa ca hrwme nes; ra me Tu mo ci-qul Ta ca ze da mo vi da raY su li wmi daY, iq mna ox raY, vi Tar ca qa ri sa sas ti ki saY, da xil va ni cec xli sa ena Ta ni. ara Tu mo ci qul TaTKs iq-mna es reT, ara med mun myof Ta maT hu ri a TaTKs, da raY Ta Sem dgom Ta maT hrwme nes. ra me Tu da Ra ca Tu aw xi lul ni sas wa ul ni ara iq mne bi an, ara med pir vel qmnil Ta gan awin del sa ca gu lis Pma-v hyofT da sar wmu-no e biT Se viw yna rebT.

xo lo su li wmi daY amisTKs ga moC nda ma Sin, vi Tar ca tre di, raY-Ta vi Tar ca Ti Ti Ta, es reT cxa dad uCu e nos io va nes ca da er sa mas Se mok re bul sa mxo lod So bi li igi da sa yu a re li Ze RmrTi saY, da ku a lad amis TKsca, raY Ta scna, vi Tar med ra Jams-igi na Tel-iReb de Sen, mor wmu neo, Sen ze da ca su li wmi daY gar da mo vals. xo lo uku e Tu ara Por ci e li Ta xil vi Ta iq mne bis ese, nu gikKrs, ra me Tu sar wmu no-e biT gul sav se varT, vi Tar med ese WeS ma ri tad iq mne bis, da vi ciT, vi Tar med sas wa ul ni xi lul ni ur wmu no TaTKs ari an, ara mor wmu ne-TaTKs. raY saTKs xil vi Ta tre di saY Ta ixil va su li wmi daY? vi naY Tgan yovlad wmi daY igi su li su li sim SKdi saY ars da siw mi di saY. xo lo uf roYs yo vel Ta mfrin vel Ta tre di ars mSKd da uman ko da mo yu-a re siw mi di sa da sur ne le bi sa; amisTKs sa xi Ta mi si Ta ixil va, ra me-Tu pir ve liT gan ca wes ars, raY Ta tre di mo as wa veb des dac xro ma sa wyliT rRu ni sa sa, ra me Tu odes-igi da in Tqmo da wyal Ta Si na da aRi-Po ce bo da yo ve li ve aR mdgo mi da iZ rvi si qu e ya ni saY da bu ne baY Cu e ni SiS sa Si na iyo sru li a di sa mos pol vi sa sa, aman mfrin vel man mo i Ro ma Sin xa re ba dac xro mi saY mo wev nu li sa mis ris xvi sa da aR sas ru li di di sa mis zam Tri saY auw ya da rtoY ze Tis xi li saY aqun da ma xa re be-lad daw yna re bi sa mis da mSKdo bi sa yov li sa sof li saY, ro me li-igi yo ve li ve sa xe iyo yo fad TaY maT; ra me Tu ma Sin ca bo ro tad iq ce o da na Te sa vi kac TaY da uZ Kre si sa sa tan jve li sa Rirs iy vnes, da ra Jams-

182

igi es reT war ku e Til iyo da gan wi rul sa so e baY cxo re bi sa ma Ti saY, yo RmerTman wya lo baY da ara aPo ca sru li ad bu ne baY Cu e ni, ara med dah mar xa noe da mis Ta na ni igi da ku a lad ga nav rce la da ga nam rav la na Te sa vi kac TaY da mo wev nu li Ta miT ris xviTa cod vi sa igi sim rav le aPo ca da mu Sa ki igi si mar Tli saY ga mo iy va na so fel sa Si na xa re bi Ta miT da uw ye bi Ta tre di saY Ta. amisTKs ukue aw ca xil vi Ta tre di saY Ta ga moC nda su li wmi daY, raY Ta mo aP se nos kac Ta saq me igi, vi Tar med vi-Tar ca ma Sin wa rir Ru na da uCi no iq mna saq me cod vi saY, da ro mel-igi sa go ne bel iyo, vi Tar med ver Se saZ le bel ars au rac xe li sa mis cod-vi sa dac xro maY, mswrafl iq mna brZa ne bi Ta uf li saY Ta, da vi Tar ca axa li ka ci, es reT ga mo vi da no ve qu e ya nad, gan Ta vi suf le bu li bo-rot Ta maT gan ca max lo bel Ta gmir Ta maT da uR mrTo Ta kac Ta gan, daP sni li zam Tri sa mis gan ca mZaf ri sa da mo wev nu li sa mis ris xvi sa; eg reT ve aw mos lvi Ta uf li saY Ta da iP sna da uCi no iq mna Za li cod vi-saY da da in Tqa wyal Ta maT Si na ior da ni sa Ta, sa da-igi dah fla ufal-man da Zu e le bu li igi ka ci da aR mo iy va na bu ne baY Cu e ni mi er gan Ta vi-suf le bu li, ro me li ca Sem dgo mad mci re di sa ga na Ta vi suf los sru-li ad TKsi Ta miT vne bi Ta da si ku di li Ta da bo rot ni igi gmir ni _ eS mak ni _ da yo ve li Za li ma Ti da an Tqnes siR rme Ta qu es kne li sa Ta.

amisTKs ixil va su li wmi daY xil vi Ta tre di saY Ta, raY Ta auw yos kac Ta, vi Tar med aRes ru la aw ca gan wi rul Ta maT kur ne baY, vi Tar-ca ma Sin, da uf roY sad; vi Tar ca vTqu, ma Sin de li igi ami sa iyo sa xe da mo mas wa ve bel, ara med ma Sin daP snaY igi da uCi no -yo faY cod vi saY mis da gan wi ru li sa mis se ni sa kur ne baY tan jvi Ta da gu e mi Ta da ris-xvi Ta miT mo wev nu li Ta iq mna, xo lo aw _ sit kbo e bi Ta da mad li Ta ga mo uT qu me li Ta da ni Wi Ta sa xa ru le va ni Ta. amis TKsca su li wmi daY xil vi Ta tre di saY Ta ga moC nda. ara ze Tis xi li sa rtoY mo a qun da, ara-med gan ma qar ve bel sa mas bo rot Ta sa da gan ma Ta vi suf le bel sa kac-Ta sa uCu e neb da da axa reb da so fel sa si xa rul sa did sa da sa so e ba sa cxo re bi sa sa auw yeb da. ara ka ci sa er Ti sa ki dob niT ga mos lva sa mo-as wa veb da, ara med yov li sa sof li sa ze cad aR yva ne ba sa ga na geb da da rtoY sa wil ze Tis xi li sa Svi le baY RmrTi saY mo ar Tua na Te sav sa kac-Ta sa. gu lis Pma-yavT ukue ni Wi sa amis mis mi er mo ce mu li sa si maR le da adi deb diT mas Ta na ma miT da Zi TurT. nu em sgav se biT uR mrTo e-ba sa maT sa, ro mel ni hgmo ben mas da xil vi Ta miT tre di saY Ta ga mo Ci-ne ba sa uda re so bad pa ti vi sa mi si sa hgo ne ben da aR mo u te o ben pi riT TKsiT zrax va Ta maT eS ma ki sa Ta. ra me Tu mis mi er bi re bul ni it yKan, vi Tar med: vi Tar ca-igi fri a di gan yo faY ars So ris ka ci sa da tre-di sa, eg reT ve So ris qris tes sa da su li sa wmi di sa; amis TKsca qris te bu ne bi Ta Cu e ni Ta, xo lo su li wmi daY sa xi Ta tre di saY Ta ixil va.

183

raY ukue vTqu aT maTTKs? gar na ese: da an Tqen igi ni, ufa lo, da mi mo day ven ena ni maT ni, ra me Tu Se i yu a res yo ve li sit yu aY daq ce vi saY da enaY mza ku va ri. amisTKs hrcxu e no den uR mrTo Ta da STaP den igi ni jo jo xe Tad, ut yu iq mnen ba ge ni mza ku var ni, ro mel ni it yKan ur Cu-lo e ba sa, da da i yavn pi ri ma Ti, ro mel ni it yKan sic ru e sa, ra me Tu ara ici an, ar ca ra sa it yKan, ar ca vi eTTKs da am tki ce ben; da uf roY sRa ici an, ara med nef siT eS ma ki sa Ta na Sem we ari an. amisTKs vhrqu aT maT, yru Ta ma gaT: is mi neT! da brma Ta ma gaT: aRi xi le niT Tu al ni, ugu-nur no da ugu lis Pmo no! gu lis Pma-yavT, vi Tar med ara ars gan yo fi-le baY So ris ma mi sa da Zi sa da su li sa wmi di sa ar ca er Ti, TKni er gu-a mov ne bi sa da TKTe bi sa, ara ars er Ti ca wmi di sa sa me bi sa ga ni uda res, anu da ba de bul, anu uku a naY sknel Se mos rul, vi Tar mca pir vel ara iyo da uku a naY sknel iq mna, ara med erT ars di de baY ma mi sa da Zi sa da su li sa wmi di saY, er Ti bu ne baY, er Ti Za li, er Ti sim tki ce. da vi Tar-ca-igi vityKT Zi saTKs, vi Tar med: na Te li _ naT li sa gan, Rmer Ti WeS-ma ri ti _ RmrTi sa gan WeS ma ri ti sa, xa ti da msgav se baY Se uc va le be li bu ne bi sa mis da RmrTe e bi sa ma mu li saY, sit yu aY gu a mo va ni, sib rZne _ Se moq me di yo vel Ta ar se ba TaY, da Za li _ yo vel Ta da ba de bul Ta mpyro be li, Ze WeS ma ri ti _ WeS ma ri ti sa ma mi saY, uxi la vi _ uxi la vi-saY, da u sa ba moY _ da u sa ba moY saY, uku da vi _ uku da vi saY da da us ru-le be li _ da us ru leb li saY; eg reT ve su li sa wmi di saTKs: gur wams er Ti su li wmi daY, ufa li da cxo vel smyo fe li, ro me li ma mi sa gan ga-mo vals da rom li sa mi er mo e ce mis kac Ta, Ta yu a nis sa ce me li ma mi sa da Zi saY, mi ze zi yo vel Ta cxo re bi saY, siw mi de mom ce me li siw mi di saY, rom li sa mi er ic no be bis da ga moC nde bis Rmer Ti ma maY, ro me li-igi ars yo vel Ta ze da da yo vel Ta So ris; da Rmer Ti Ze, ro me li-igi ars yo vel Ta ze da, da yo ve li _ mis mi er. Rmer Ti ars WeS ma ri ti su li wmidaY, msgav sad ma mi sa da Zi sa, na Te li da gan ma naT le be li, su li WeS-ma ri te bi saY, su li Svi le bi saY, su li sib rZni saY, mec ni e re bi saY, gu-lis Pmis-yo fi saY, su li sa xi e re bi saY. ra sa mra val sa vityK? ra me Tu enaY ka cob ri vi, ar ca Tu an ge loz TaY, je ri sa ebr ver ityKs sa i dum-lo sa amas. gar na amas vityKT da gur wams, vi Tar med yo ve li, rav de ni-ca ars ma mi saY, Zi saY ars, TKni er uSo be lo bi sa; yo ve li, rav de ni ars Zi saY, su li saY ars, TKni er So bi sa. ma maY uSo be li da Ze da u sa ba mod So bi li da su li wmi daY ma mi sa gan ga mo ma va li, ro mel-ese ari an TKTe-ba ni sam gu a mov ni sa mis sa me bi sa ni. xo lo sxKTa yov li Ta ve erT ars wmi daY sa me baY, ga nu yo fe li da Se uc va le be li, er Ti RmrTe e baY, di-de bu li uku ni Ti uku ni sam de, amen.

vi Tar ukue Tqu en, O sav se no su li Ta miT sa eS ma koY Ta, xil vi-sa misTKs sa xi Ta tre di saY Ta uda re so bi sa Tqu maY ikad reT su li sa

184

wmidi saY?! vaY Tqu en da, uda res no da uZ Kres no yo vel Ta da ba de-bul Ta sa! xo lo Tqu en, Svil no ek le si i sa no, sit yKsa amis gan mar-te baY is mi neT: uku e Tu ene bos mgmo bar Ta maT ca, is mi non, uku e Tu ara, hrcxue no den da kde me bo den. ufal man Cu en man ie su qris te man, mxo lod So bil man man Ze man RmrTi sa man, Cu e ni sa cxo re bi saTKs mi i-Ro bu ne baY ka cob ri vi da iq mna yov li TurT WeS ma ri ti ka ci, TKni er cod vi sa, da aR vi a rebT mas sru lad RmrTad da sru lad ka cad. xo lo sulman wmi da man ara Tu bu ne baY tre di saY mi i Ro. nu iyo fin! amis-TKsca ma xa re bel man ara Tqua, Tu: gar da moP da su li wmi daY bu ne bi-Ta tre di saY Ta, ara med xil vi Ta tre di saY Ta. da sxu a gan Tqua: `su li wmi daY, gar da mo ma va li, vi Tar ca tre di~.1 ra me Tu ese vi Ta ri Ta xil-vi Ta ga moC nda ma Sin da mi e riT gan ar Ra ra xi lul ars ese vi Ta ri Ta sa xi Ta, ra me Tu ara bu ne baY Se i mo sa tre di saY, ara med xil vi Ta tre-di saY Ta ga moC nda. ixil vnes qe ro bin ni ca sa xi Ta lo mi sa da zu a ra ki-sa da ka ci sa da ar wi vi saY Ta, ara med ar ca er Ti sa amaT ga ni sa bu ne baY aqun da. ga moC ndes an ge loz ni ca sa xi Ta kac TaY Ta, ara med ara aqun da bu ne baY kac TaY. da Ta va di Rmer Ti wi na war met yu el Ta Ti To fe ri Ta sa xi Ta eCu e na, ara med ara ras maT sa xe Ta gan sa msgavs ars bu ne baY mi si. eg reT ve su li wmi daY xil vi Ta tre di saY Ta ga moC nda, ara med ara bu-ne bi Ta tre di saY Ta. xo lo Ze man RmrTi sa man WeS ma ri tad bu ne baY kac-TaY mi i Ro, da ars igi Rmer Ti da ka ci sru li.

sxu aY ars ukue WeS ma ri te baY igi gan ge bu le bi saY, da sxu aY ars Ja-mi e ri sa xil vi sa Cu e ne baY. uku e Tu ku la ro me li-igi xil vi Ta tre di-saY Ta ga moC nda, Se u rac xe bad giCns Tqu en, O ugu nur no, ra me Tu Tqu-en da ve mo vaq cio sit yu aY, Se u rac x-hyoT vid re me sa su fe ve li ca ca-TaY, ra me Tu mar cual sa mdog K sa sa mi am sgav sa igi ufal man da Teslsa ke Til sa da saT ro mel sa ba de sa. xo lo odes me u fi sa qris tes TKsca ges mas, vi Tar med: `aha ta ri gi RmrTi saY~,2 da sxu a sa ad gil sa ges mas igi `kra vad~ wo de bu li da ku a lad `mar ga li tad~ da `cu a rad~, nu-ukue amisTKs Se u racx-hyoT, O ugu lis Pmo no saR mrTo Ta sa i dum lo-Ta no? ara med mo i ca leT da gu lis Pma-yavT da nu xarT umad lo ni qve-lis moq me di sa mi marT, nu ca hgmobT mom ni We bel sa mas ne ta re bi sa sa, sa xi er sa mas da yov lad wmi da sul sa, rom li sa mi er mo gu e ca Svi le baY RmrTi saY, mo te ve baY cod va TaY da au rac xel Ta maT ke Til Ta niW ni. ara med ese kma iyavn ugu lis Pmo Ta maT mi marT.

xo lo Cu en pir vel sa ve sit yu a sa mo vi deT wi nam de ba ri sa amis Tqu mad. jer-iyo naT lis-Re bi sa mis hu ri a TaY sa dac xro maY da Cu e-ni sa amis daw ye baY. amis TKsca raY-igi pa seq sa mas iq mna, aqa ca iq mne-

1 maT. 3,16. 2 io an. 1,29.

185

bis, ra me Tu mun ca ori ve qmna ufal man, Zu e li ca da axa li ca; da er Ti igi da ac xrvo, xo lo me o ri sa amis yo da sa ba mi. eg reT ve aqa aRas ru-la rCu li e ri igi Zu e li saY naT lis-Re baY da sa ek le si oY sa amis naT-lis-Re bi sa ka ri ga na Ro. da vi Tar ca pa seq sa mas er Tsa ze da tra pez sa ori ve pa se qi aRas ru la, eg reT ve aqa er Tsa Si na mdi na re sa aC rdi li ca igi ga mo sa xa da WeS ma ri te baY ca srul- yo. ra me Tu naT lis-Re ba sa mas io va nes sa ver Pel-ewi fe bo da mo ni We baY su li sa wmi di saY, ara med amas qris tes mi er mo ce mul sa naT lis-Re ba sa aqus ni Wi igi su li sa wmidisaY, amis TKsca sxu a Ta maT na Tel Re bul Ta ze da, ro mel Ta na Tel-scem da io va ne, ara raY ege vi Ta ri iq mna; xo lo mo-raY-vi da mom ce me li igi ax-li sa amis naT lis-Re bi saY, ca ni ga ne xu nes, da su li wmidaY gar da moP-da, ra me Tu ara naT lis mce me li sa mis siw mi de, ara med na Tel Re bu li sa mis Za li iq mo da amas, raY Ta Zu e li sa mis gan Se miy van nes Cu en ax lad mo qa la qo bad; amisTKs bWe ni ca Ta ni gan gKxu na, da su li wmi daY gar da-moP da wo de bad Cu en da ma mul sa mas ze ci sa sa, da ara es reT li to nad gKwo da, ara med di di Ta pa ti vi Ta, ra me Tu ara an ge loz guy vna da mTa-va ran ge loz, ara med guy vna Cu en Svil RmrTi sa da sa yu a rel me u fi sa da es reT aR miy va nebs Cu en sam kKdre bel sa mas ze ci sa sa.

swavlaY ib

viTarmed qristeaneman ukueTu ara aCuenos moqalaqobaY saTnoY, umetesad itanjos

xo lo Sen, sa yu a re lo, ro mel sa ca ges mi an sit yu a ni ese da mec-ni er xar sa i dum lo Ta amaT, gu lis Pma-yav yo ve li ve ese da mo i ge mo-qa la qo baY Rir si si yu a ru li sa mis, rom li Ta Se gi yu a ra ufal man, da pa ti vi sa mis, rom li Ta pa tiv-gca, da wo de bi sa mis, rom li Ta gi wo da, da brZa ne bi sa mis, ro me li gam cno: ju ars-acu Ta vi Se ni sof li sa da so fe li Ta vi sa Se ni sa da cxo rebd mo qa la qo bi Ta miT ze ci saY Ta. nu hgo neb, Tu vi naY Tgan gu a mi Se ni ara amaR le bul ars ze cas, zi a re-baY raY me ga qus qu e ya na sa ze da. nu iyo fin! ra me Tu `Ta vi~ Cu e ni ze-cas mjdo ma re ars, ro me li-igi amisTKs mo vi da qu e ya nad _ yo vel Ta meufe _ da an ge loz Ta das ni mo iy van na da bu ne baY Cu e ni ze cas aRiy-va na, raY Ta Cu en ca vcnaT, vi Tar med mun gKRirs aR slvaY, da pir vel aR slvi sa es reT viy vneT qu e ya na sa ze da, vi Tar ca mkKdrni ze ci sa ni, sa da-igi ars sam kKdre be li Cu e ni. amisTKs Ta nagu ac da mar xvad az na-u re bi sa mis, ro me li mo gu e ca uf li sa mi er, da Zi e bad ma rad Re sa su-fe vel sa mas ca Ta sa da sa wuT roY sa amis yov li sa ve Se rac xvad aC rdi-lad da siz mrad.

186

ese yo ve li, sa yu a re lo, ga qun din ma ra dis gul sa Sen sa da rbi o de gza sa mas mcne ba Ta qris tes Ta sa. gu lis Pma-yav, vi Tar med uku e Tum ca me fe man qu e ya ni sa man gpoa Sen gla xa ko ba sa Si na did sa da aR gi Rom ca da gyo Sen Zed TKsad, aR giy va na pa la tad da pa ti vi igi sa me u foY Seg-mo sa, Tavs-idev Ram ca ta lav ri sa mis Se ni sa pir ve li sa, un doY sa mis da Se u rac xi sa, dam kKdre baY da da beb ku li sa mis sa mos li sa Se mo sad da ku a lad Txo ad pu ri sa gan slvad? eg reT ve aw nu Ra ras pir ve li sa mis un do e bi sa sa eZi eb, nu ca gwa dis, ra me Tu fri ad uaR re si sa mi marT wo de bul xar aw, vid re Ra uku e Tum ca me fi sa mis mi wi sa ga ni sa Zed iwo-de, ra me Tu mwo de be li igi Se ni me u fe ars an ge loz Ta da kac TaY, da ke Til ni igi, ro mel Ta mog cems, uzeS Ta es ari an yov li sa sit yKsa da yov li sa go ne bi sa, ra me Tu ara Tu qu e ya ni Ti qu e ya nad ve gi wods, vi-Tar ca me fe ese mi wi sa ga ni, ara med qu e ya niT _ ze cad, da bu ne bi sa gan mo ku da vi sa _ uku da ve bad, da sig la xa ki sa amis gan da ubad ru ke bi sa fri a di sa _ di de bi sa mis mi marT mo u go ne be li sa, ro me li-igi ma Sin oden uZ loT ke Ti lad gu lis Pmis-yo fad, odes Rirs viq mneT dam-kKdre bad sa va ne Ta maT ze ci sa Ta.

aw ukue ro me li-ege ese vi Tar Ta ke Til Ta mkKdrad Ci ne bul xar, raY saTKs yo lad ve gaP sov sca war ma va li ese da uP ma ri sa wuT roY da sa fa se ni da sim did re ni mis ni gan xrwnad ni da ama o ni, ro mel-igi yo-ve li ve Zon Zi sa mis sa ne xu e Ta gan Sek re bu li sa uun do es da uxe ne Ses ars? anu vi Tar mi em TxKo sa nat rel sa mas pa tiv sa, raY mi u go sit yuaY me u fe sa mas, ro mel man gi wo da Svi le bad mi sa, ese vi Ta ri sa ma gi sa ugu-nu re bi saTKs? anu vi Tar ara mrav li sa gu e mi sa da tan jvi sa Rir sad ga mos Cnde, uku e Tu Sem dgo mad ese vi Tar Ta maT niW Ta mo Re bi sa pir-vel sa ve Se u rac xe ba sa mi iq ce, vi Tar ca ZaR li naT xe var sa TKssa. ra me-Tu ume te sad itan jo Sen, ro mel man Svi le baY RmrTi saY Se u racx-hyav, vid re Ra ro mel ni ar Ra Rir sqmnil ari an pa tiv sa mas. da geq mnas pa ti-vi igi ume te si sa sa tan jve li sa mo mat yu e bel; ra me Tu so fel sa ca Si-na uku e Tu Ze ipo os bo ro tismoq med, ume te si sa sas je li sa Rirs ars, vid re Ra mo naY, rav den uf roYs RmrTi sa mi er es reT ga ne we sos.

uku e Tu adam mkKdr iq mna raY sa moT xe sa Si na da gar das lvi saTKs mcne bi sa mis Sem dgo mad ese vi Ta ri sa mis pa ti vi sa eso den Ta bo rot-Ta gan sac del Ta mi e ca, raY-me iyos Cu en da, ro mel Ta mo gu ec nes ca-ni sam kKdre be lad da viq mne niT Ta namkKdr Zi sa RmrTi sa da mer me Ra mor Ci le ba sa Si na bo ro ti sa mis gu e li sa sa vi pov neT? ra me Tu ar Ra-ra igi gu es mas, vi Tar med: `mi waY xar da mi wad mi iq ce~,1 da `ekal sa da ku ros Tav sa aR mo gi ce neb des Sen~,2 da sxu aY igi ese vi Ta ri, ara med

1 dab. 3,19. 2 dab. 3,18.

187

fri ad um wa res ni igi da uZ ne les ni sit yu a ni: war slvaY bne lad ga res-kne lad da cec xlad uS re tad da Sek rvaY Pe liT da fer PiT sak rve-li Ta miT ga nuP sne li Ta da mi ce maY mat lTa maT wam le an Ta, sa da-igi ars ti ri li sa ma ra di soY da RrWe naY kbil TaY; da sa mar Tlad Se gu em-TxKos ese yo ve li, ra me Tu ro mel Ta pa ti vi igi di di ara Se i Su e non, jer-ars ma Ti uku a naY sknel Ta sa tan jvel Ta mi ce maY.

ese yo ve li, sa yu a re lo, gu lis Pma-yav da Tav sa Sen sa ek rZa le. gan xu mul ari an ca ni da gzaY mun aR slvi saY mza ars. eli a ca odes-me ga na xu na ca ni da dah PSna, ara med gar da moy va ne bad da da ye ne bad wKmi sa; xo lo Sen ara es reT gan ge xu mi an ca ni, ara med raY Ta aR xKde da Sex Kde mi uT xro bel Ta maT ke Til Ta; da sak Krve li ese ars, ra me Tu ara Tu aR slvad oden Pel-ge wi fe bis, ara med sxu a Ta ca aR yva ne bad, uku e Tu ge ne bos. es reT mo u ce mi es Sen da ufal sa ese vi Ta ri ese kad-ni e re baY saq me Ta maT Si na ma Ral Ta da di de bul Ta.

aw ukue vi naY Tgan ze cas ars sam kKdre be li Se ni, mun da i un je yo-ve li ve da nu ra ras da u te ob aqa, raY Ta ara yo ve li ve war swymi do, ra me Tu aqa da Ra ca Tu kli te ni das xne da moq lo ni sa un je Ta Sen Ta, da Ra ca Tu mo na ni da mPe dar ni mcve lad da ad gin ne, da Ra ca Tu mZle eq mna mpa rav Ta da mRil Ta gan da ic va da da Zu e le bi sa gan Jam TaY sa, ro mel-ese Se uZ le bel ars, si ku dil sa ver sa daYT ga ne re bi, ara med wam sa Si na Tu a li sa sa yo ve li ve mo ge Ros Pel Ta gan Sen Ta, da mra val-gzis mter Ta Sen Ta da im kKdron mo na ge bi Se ni. xo lo uku e Tu sa va ne sa mas ze ci sa sa war sce sa mar xve lad, yov li sa ve Si Si sa uzeS Ta es iq mne, sa da-igi ar ca ka ri saP mar ars, ar ca kli te ni, ar ca mcvel ni, es reT uSiS ars da uc To mel qa la qi igi. vi Tar ukue fri a di sa ugu nu re bi sa saq me ars ese _ mar xvaY sa un je TaY, sa da-igi ara imar xvi an, da sa da-igi ara ars yo lad ve Si Si war wyme di saY, ara med uf roY sad gan mrav lde bis da aRor Znde bis sa un je, mun ar ca Tu mci re di sa sa un ji sa mo ge baY, sa-da-igi uw yiT, vi Tar med gu e gu le bis ukue dam kKdre bad.

amis TKsca war mar Tni ur wmu no ari an sit yu a Ta Cu en Ta, ra me Tu ara sit yu a Ta gan, ara med saq me Ta gan eZi e ben wa me ba sa da ra Jams ixil-nen qris te a ne ni mos wra fed Por ci el Ta amaT saq me Ta Si na, aRa Se neb-den raY sax leb sa Su e ni e reb sa da Seh mza deb den sa moT xeb sa da aba-no eb sa, aga rak Ta da ve naP Ta, da ku a lad es mas, vi Tar med: mwir varT qu e ya na sa ze da, xo lo sam kKdre be li Cu e ni ze cas ars, ur wmu no ari an sit yu a sa mas, ra me Tu it yKan, vi Tar med: uku e Tum ca ese es reT iyo, aram ca yo ve li ve ese war sa ge be li, ro mel sa iq man aqa, mun mca wa rav-li ne sa sa un jed wa ru par ve lad? da nan dKlve sak Krvel ars, ro mel sa da-ese mci red Jam ars mkKdro baY Cu e ni, sa da-ese msxem varT da war-ma val, mos wra fe biT da xar ke biT mo vi gebT mo sa ge bel sa da ar ca Tu

188

sis xlTa Cu en Ta vhri debT cud Ta maT da gan xrwnad Ta mo na geb TaTKs, xo lo ke Til Ta maT ze ci sa Ta mos yi dad da sa va ne Ta maT ga nux rwnel-Ta aR sa Se ne be lad ar ca Tu na met nav sa mas da uP mar sa sa fa se sa wa di er varT mi ce mad, sa da-igi sas yid li sa mci re di sa gKPms mi ce maY da sam-kKdre be li sa sa u ku noY sa gu eq mne bis mo ge baY, ro me li-igi ar Ra ra sa-da mi mi Ros vin Pel Ta gan Cu en Ta, uku e Tu er Tgzis oden ve uf lneT mas. amis ukue ese vi Ta ri sa ugu lis Pmo e bi saTKs da gul fic xe lo bi sa did Ta sa tan jvel Ta Rirs varT, odes-igi Si Su el ni da gla xak ni mi-vi deT mun, da ara Cu e ni sa xo lo gla xa ke bi saTKs, ara med ro mel-igi sxu a Ta ca ese vi Ta ri sa mis gla xa ke bi sa mi zez veq mne biT, sas je li mo-gu e Pa dos. ra me Tu odes gKxil nen Cu en war mar TTa es reT sof lis-mo yu a re da Sem sWu a lul sa wuT roY sa, vi Tar maT uar yon si yu a ru li sa wuT roY saY? da es reT, ro mel Ta-ese Ta nagu ed va swav lad maT da si Zu lil sa sof li sa sa, odes uf roY sad si yu a rul sa vas wav li deT da sa xe bo ro ti sa veq mne bo diT da mi zez war wyme di sa, ara na ku er cxal-ni cec xli sa mis uS re ti sa ni da vik rib ne Ta Tav Ta ze da Cu en Ta? ara uw yi Ta, vi Tar med naT lad dab ne le bul Ta da ma ri lad sof li sa gan-we se bul varT uf li sa gan, raY Ta gan xrwnil Ta maT da day ro le bul-Ta vne ba Ta mi er mo viy va neb deT sur ne le bad da ux rwne le bad? xo lo uku e Tu uf roY sad mi zez sib ne li sa da sim yra li sa veq mne bo diT, ro-me li Ra sa so e baY gu a qun des cxo re bi saY, anu vi Tar ara Sek rul ni Pe-liT da fer PiT go de bi Ta da RrWe ni Ta kbil TaY Ta mi vec neT cec xlsa mas ge he ni i sa sa, uku e Tu ese vi Tar sa ama o e ba sa Si na iq mnas aR sas ru li Cu e ni?

amisTKs ge ved re bi, raY Ta ese yo ve li gu lis Pma-vyoT da gan viP-sneT Tav ni Cu en ni sak rvel Ta maT gan ese vi Ta ri sa mis sac Tu ri sa Ta, raY Ta ara Se vik rneT sak rve li Ta miT jo jo xe Ti saY Ta, ara med uf-roY sad frTo van viq mneT saT no e bi Ta da sa u ku ne Ta maT ke Til Ta Rirs viq mneT dam kKdre bad mad li Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qristesiTa, rom li sa ars di de baY Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

189

Ta vi ig

s i t y u a Y e s e: `ma Sin ie su aR mo iy va na udab nod su li sa gan ga-moc dad eS ma ki sa gan~ (4,1).

ro mel ars Ja mi igi aR yva ne bi sa mi si saY udab nod, rom li saTKs ityKs, vi Tar med: `ma Sin ie su aRiy va na udab nod su li sa gan~? Sem dgo-mad gar da mos lvi sa mis ze da su li sa wmi di sa, Sem dgo mad Pmi sa mis ze-ciT mos ru li sa, ro me li wa meb da: `ese ars Ze Ce mi sa yu a re li, ro me li me saT no-vi yav~,1 aR mo iy va na igi udab nod sul man wmi da man; ra me Tu ges mas raY, vi Tar med: `aR mo iy va na udab nod su li sa gan~, gu lis Pma-yav, vi Tar med sul sa wmi da sa ityKs aR myva ne be lad ie sus sa udab nod, ra me Tu vi naY Tgan yo vel sa ve swav lad Cu en da iq mo da da Tavs-ideb da, Tavs-id va aR slvaY ca udab nod su li Ta wmi di Ta, ro me li-igi ma ra dis iyo mis Ta na da ars da iyos, vi Tar ca er Tar se biT ga nu So re be li.

da es reT gu lis Pma-yav: iS ve bo da raY qal wu li sa gan, mo vi da qal-wul sa mas ze da da Za li Ta mad li sa TKsi saY Ta Seh mza da ta Za ri igi Por cTa uf li saTKs, vi Tar ca axa reb da gab ri el, vi Tar med: `su li wmi daY mo vi des Sen ze da~.2 na Tels-iReb da raY, ixil va sa xi Ta tre-di saY Ta wa me bad RmrTe e bi sa mi si sa da Cu e ne bad yo vel Ta, vi Tar med ese ars, rom li saTKs PmaY is mis ma mi saY met yu e li Zed sa yu a re lad. eg-reT ve, aR vi do da raY udab nod, aRiy va na, vi Tar ca ese ra aR mo vi kiT-xeT, vi Tar med: ̀ ma Sin aR mo iy va na udab nod su li sa gan~. ku a lad, aRas-ru leb da raY ni Seb sa da sas wa u leb sa, mis Ta na iq ce o da, raY Ta yov-li TurT gu lis Pma-vyoT ga nu So re be lo baY ma mi sa da Zi sa da suli sa wmi di saY.

xo lo raY saTKs aR vi da udab nod ga moc dad eS ma ki sa ga no? ra me Tu Tavs-id va, vi Tar ca vTqu, ese ca Cu enTKs da swav lad Cu en da: aR slvaY udab nod da brZo lad eS ma ki sa bu ne bi Ta miT ka cob ri vi Ta, raY Ta Cuen ca, ra Jams Sem dgo mad naT lis-Re bi sa Se gu em TxKnen ume tes ni gan-sac del ni brZo la Ta ni, ara Sev SfoT neT, vi Tar ca mo u lo de be lim ca raY me mo wev nul iyo Cu en ze da, ara med axov nad yo ve li ve mo viT mi noT da uw yo diT, vi Tar med we si sa ebr TKsi sa iq mne bis saq me igi, ra me Tu amisTKs mo ge ca Sen sa Wur ve li, O na Tel Re bu lo, raY Ta hbrZo di, ara Tu raY Ta uq mad sdge Sen.

da amisTKs ara da a ye nebs Rmer Ti ze da mos lva sa mas brZo la Ta da gan sac del Ta sa: pir ve lad _ raY Ta scna, vi Tar med aw uZ li e res iq men fri ad, vid re pir vel, odes-igi ar Ra mo ge Ro mad li naT lis-

1 maT. 3,17. 2 luk. 1,35.

190

Re bi saY; me o red _ raY Ta ara aR szu av ne mo Re bi Ta di de bu li sa mis ni Wi saY Ta, ara med brZo li Ta miT gan sac del TaY Ta sim dab le sa Si na ego; me sa med _ raY Ta bo ro ti igi eS ma ki, ro me li iWu e ul ars je reT jmni sa Se ni saTKs mis gan, ga moc di Ta miT brZo la TaY Ta gul sav se iq-mnes, vi Tar med WeS ma ri tad sru li ad gij mni es mis gan, da gi te ve bi es igi da brZo lad mi sa gan wyo bil xar; me oT xed _ raY Ta ga mo Pur ve bi Ta miT gan sac del TaY Ta iw do da um tki ces rki ni sa ga mos Cnde da um ku-e Te les max Kli sa mwyob rsa mas vne ba Ta sa; me xu Ted _ raY Ta gul sav se iq mne Sen, vi Tar med WeS ma ri tad sa un je ni did ni ger wmun nes Sen da pa ti vi ma Ra li mo ge ca. ra me Tu uku e Tum ca ara ec na eS mak sa, vi Tar-med di dad pa tiv ce mul iq men, aram ca mo vi da brZo lad Sen da; ara med Se Sur da war ma te baY Se ni, vi Tar ca-igi odes me ada mi si, ra me Tu ixi-la raY igi es reT di di sa pa ti vi sa Rir sqmnu lad, da amisTKs aRi Wu-ra brZo lad mi sa mo Sur ne igi mte ri. amisTKs iob sa ca ze da ga niw yo, ixi la raY igi war ma te bu li mcne ba Ta Si na RmrTi sa Ta da es ma misTKs wa me baY RmrTisa mi er si mar Tli sa da WeS ma ri te bi saY. amaT ese vi Tar-Ta saq me TaTKs ara da a ye nebs Rmer Ti mos lva sa brZo la Ta da gan sac-del Ta sa, raY Ta wi na a Rud ge mte ri sa ze da mos lva sa da mo i Ro gKrgKni igi Zle vi saY brwyin va le. amis TKsca Tavs-idebs igi ga moc dad eS ma ki-sa gan, raY Ta scna, vi Tar med jer-ars Sen da ca ga moc dad da ga mo Pur-ve bad gan sac del Ta gan axov ne biT.

da vi Tar ityKs sxu a sa ad gil sao, vi Tar med: `ilo cev diT, raY-Ta ara Sex KdeT gan sac del sa~?1 _ met yKan vi eT ni me. ara med gu lis-Pma-yavT, vi Tar med ese amisTKs brZa na, raY Ta gu lis Pma-hyoT, vi-Tar med ara jer-ars Ta viT TKsiT STag de baY Tav Ta Cu en Ta gan sac-de lad, ara med odes mo i wi nen da vi wod neT ga moc dad, ma Sin axov nad davdgeT. amis TKsca ara Tqua, Tu: aR vi da ie su, ara med: `aR mo iy va-nao su li sa gan~, we si Ta miT da sa xi Ta gan ge bu le bi saY Ta da bu ne bi Ta Por cTa maT ka cob riv TaY Ta, ro mel ni cxo re bi sa Cu e ni saTKs Se i mos-na. da ixi le, Tu sa da aRiy va na igi sul man wmi da man, ara qa la qad da sof lad, ara med udab nod, ra me Tu vi naY Tgan ene ba eS ma ki sa brZo lad mox dad, aRiy va na udab nod, raY Ta ara Sim Si li sa gan xo lo, ara med udab no bi sa gan ca ad gi li sa mis mi e ces mas mi ze zi brZo lad mos lvi saY, ra me Tu wes ars ese eS ma ki sa: ma Sin ume te sad brZo li sa aR dgi ne bad, odes udab nos TKsa gan viy vneT; xo lo odes zo gad vi yo fe bo diT, ara es reT cxa red mo vals brZo lad. da amisTKs wes ars, raY Ta ro mel ni ara iy vnen sa zom sa Zli e ri sa axov ne bi sa sa mi wev nul da ara es wa os Pe-lov nad brZo laY eS ma ki saY da ara mZleqmnil iy vnen mZlav re bi sa mis

1 maT. 26,41.

191

vne ba TaY sa, ara gan vi den mar tod myo fe bi sa as pa rez sa, raY Ta ara Zle-ul iq mnen mte ri sa gan, ara med uPms maT kre bul sa So ris mo Ru a we Ta sa yo faY, vid rem dis mi i wi nen sa zom sa mas vne ba Ta Zle vi sa sa.

xo lo raY Ta scna, vi Tar med udab no sa uval sa gan vi da ma Sin ufali, is mi ne, vi Tar ityKs mar koz, vi Tar med: `iyo mPec Ta Ta na~.1 da iq ce o da raY igi udab no sa mas, ixi le, vi Ta ri Ta uke Tu re bi Ta da mza-ku va re bi Ta mo uP da mas eS ma ki da vi Ta ri Ja mi Zi e ba-yo, ra me Tu ityKs ma xa re be li:

s a x a r e b a Y: `da imar xa or me oc dRe da or me oc Ra me da mer me Se em Sia~ (4,2).

T a r g m a n i: vi naY Tgan yo vel sa ve cxo re bi sa Cu e ni saTKs iq mo-da, amisTKs imar xu la, raY Ta Sen is wao, vi Tar ke Til ars mar xvaY da vi Tar sa Wur ve li ars di di brZo lad eS ma ki sa, raY Ta gu lis Pma-hyo, vi Tar med Sem dgo mad naT lis-Re bi sa ara Su e ba sa da mTrva lo ba sa, da ge ba sa tab la Ta brwyin va le Ta sa jer-ars Seq ce vaY, ara med mar-xvi sa wes ars Set kbo baY. amis TKsca ara Tu mis da saP mar iyo mar xvaY, ara med swav lad Cu en da aRas ru la igi; ra me Tu vi naY Tgan cod va ni igi pir vel naT lis-Re bi sa mo wev nul ni Cu en ze da mo ne ba man muc li-sa man mo a wi na, amisTKs Ta vad man Sem dgo mad naT lis-Re bi sa mar xvaY da a we sa; vi Tar ca mkur nal man po is raY uZ lu ri se ni Ta mwa ri Ta Sep-yro bi li da Pe lov ne biT da wya lo biT gan kur nis igi da, gan kur nis raY, am cnis ar Ra ra STav rdo mad mi zez Ta maT, ro mel Ta gan se ni igi mo i wia mis ze da, es reT ufal man ca sa xi Ta miT, ro me li aRas ru la, gKbrZa na Cu en, raY Ta vi naY Tgan naT lis-Re bi sa mi er wylu le ba ni igi cod va Ta Cu en Ta ni ga ni kur nen, ar Ra ra mi vaq ci oT Su e bad da mTrva-lo bad, rom li sa gan wylu le ba ni igi Se gu em TxKnes, ara med mar xvi-Ta da mo Ru a we bi Ta vis wra foT sim rTe li sa mis Cu e ni sa uv ne be lad da mar xvaY; ra me Tu adam ca uk rZal ve lo ba man Wa ma di sa man ga mo Pa da sa moT xiT, da wyliT rRu naY igi no es ze Su e ba man da nay ro va ne ba-man mo a wia, da so do mel Ta ze da cec xli da wun wu baY aman ve vne ba man aw Kma. ra me Tu da Ra ca Tu siZ vi sa da ma maT mav lo bi sa bra li iyo maT ze da, ara med ori sa ve mis bo ro ti sa Zi ri Su e bi sa da nay rov ne bi sa-gan iyo, ro mel sa ca wi na war met yu e li eze ki el mo as wa vebs da ityKs: `gar na ese ur Cu lo e baY so do mel TaY ars, ra me Tu an par tav ne bi Ta da si maZ Rri Ta pu ri saY Ta da fu fu ne bi Ta sa no a ge TaY Ta iSu eb des~.2 eg reT ve hu ri a Ta ma Sin qmnnes did ni igi bo rot ni, odes Su e bi Ta da mTrva lo bi Ta ur Cu lo e bad mid rkes.

1 mark. 1,13. 2 ezek. 16,49.

192

amis TKsca imar xa ufal man or me oc dRe, raY Ta gKCu e nos Cu en wa-ma li cxo re bi saY, da ara gar dah ma ta ume tes ami sa, raY Ta ara gar da-ma te bu le bi Ta miT sak Krve le bi saY Ta ur wmu no iq mnen vi eT ni me WeS-ma ri te ba sa mas gan ka ce bi sa da gan ge bu le bi sa mi si sa sa. ra me Tu or-me o ci sa mis dRi saTKs ara Se mo vi do da ur wmu no e baY ese, vi naY Tgan pir vel ami sa ca mo se da elia imar xes or me oc dRe, gan mtki ce bul Ta Za li Ta miT RmrTi sami e ri Ta. xo lo uku e Tum ca ume tes amis sa qmna mar xvaY igi, ur wmu nom ca vi eT ni me iq mnes, vi Tar ca vTqu Por cTSes-xmi sa mi si saTKs.

xo lo imar xa raY or me oc dRe da or me oc Ra me, mer me Se em Sia, raY-Ta ad gil- sces eS mak sa mos lvad da brZo lad mis da, raY Ta hbrZo dis mas da gKCu e nos, Tu vi Tar jer-ars brZo laY da Zle vaY; vi Tar ca iq man mor ki nal Ta mTa var ni ca, ene bis raY swav lad mo wa fe Ta TKsTa, Tu vi-Tar uPms rki no baY, Se vi di an sar ki no be lad nef siT TKsiT da aRas ru-leb di an Ru aw lsa mas rki no bi sa sa, raY Ta xed vi den mos wav le ni igi da is wa on, vi Tar jer-ars rki no baY da Zle vaY wi na aR mdgom TaY; eg reT ve mac xo var man ca qmna: ene ba Cu e ne bad we si brZo li sa eS ma ki saY, amisTKs ad gil-scems mas, raY Ta mo uP des brZo lad, da Sim Si li igi auw ya mas; da mo-raY-uP da, ara mey se u lad uCi no-yo, ro me li-igi ad vil iyo wi-na Se mi sa, ara med ad gil- sca mas, da vi Tar mca vin Tqua, Tu Se it yu-va da mi u Sua, vid rem dis eku e Ta mas er Tgzis da or gzis da sam gzis da mer me Ra da a ku e Ta igi, vi Tar ca Seh gvan da. da a ku e Ta da Se mus ra uZ lu ri igi da saw ya lo be li, ro me li Se e ku e Ta, vi Tar ca pir vel sa adams, da da e ca da ce mi Ta miT aRud go me li Ta, sa ci nel iq mna da sa-kic xel, saZ le vel da fer Pis sa ce mel mo na Ta uf li sa Ta, an par ta va ni igi da mza ku va ri. gar na num ca es reT ze da mos lviT Ta na war vhPde biT brZo la sa mas da Zle va sa, ro me li iq mna uf li sa mi er, raY Ta ara da-gak lneT Tqu en sar ge be li sa gan, ara med Ti To e u li igi Zle vaY ke Ti-lad gan vi ca doT, vi Tar ca-ese mog KTxrobs ma xa re be li:

s a x a r e b a Y: `da mer me Se em Sia. mo uP da mas ga mom cde li igi da hrqua: uku e Tu Ze xar RmrTi saY, Tqu, raY Ta qva ni ese pur iq mnen~ (4,2-3).

T a r g m a n i: vi naY Tgan es ma PmaY igi ze ciT mos ru li, ro me li it-yo da: `ese ars Ze Ce mi sa yu a re li~,1 da es ma io va ne si ca igi misTKs wa-me baY, vi Tar med: `aha ta ri gi RmrTi saY, ro mel man ai xu nes cod va ni sof li sa ni~,2 da sxu aY igi msgav si ami si, da mer me ixi la igi, vi Tar Se em Sia, gan cKbre bul iyo da ver ca ami si eZ lo dar wmu ne bad, Tu ka-

1 maT. 3,17. 2 ioan. 1,29.

193

ci ars li to ni, wa me bi sa misTKs, ro me li as mi o da misTKs ze ciT da iova nes gan, ver ca amas da am tki ceb da, Tu Ze RmrTi saY ars, ra Jams-igi xed vi da mas mSi e rad. amis TKsca, gan kKrve bul raY iyo mle va ni sa mis saq mi saTKs, mo uP da mas da iWu e ul ni sit yu a ni wi na uy vna, vi Tar ca-igi odes me adams hrqua sit yu aY mo pov ne bu li ara ar si, raY Ta cnas ar si igi. eg reT ve aqa, vi naY Tgan ara ico da cxa dad mi uw To me li igi gan-ge bu le bi sa qris tes sa i dum loY da Tu vin ars, ro mel sa xe davs, mra-val Ro ne Ta iw yo ba de Ta Txzvad, rom li Ta hgo neb da da fa ru li sa mis sa i dum loY sa cno bad.

da is mi neT, vi Ta ri sit yu aY wi nauyo: `uku e Tu Ze xar RmrTi saY, Tqu, raY Ta qva ni ese pur iq mnen~. ara Tqua, Tu: vi naY Tgan gSi is, Tqu, raY Ta qva ni ese pur iq mnen, ara med: `uku e Tu Ze xar RmrTi saY~, ra me-Tu ami sa cno bad iyo mos wra fe baY mi si. amisTKs es reT hrqua, ra me Tu hgo neb da sit yKTa miT sa qe be li Ta liq nad mi sa, da Sim Si li igi ara aP se na, raY Ta ara vi Tar ca ma yu ed re be lad Cndes. ra me Tu ara ico da si maR le igi gan ge bu le bi sa mis da hgo neb da, Tu Se u rac xe ba ars mi sa Sim Si li igi. amis TKsca ara aP se na sit yu a sa mas Si na liq ni sa sa Sim Si-li, ara med Ze o baY RmrTi saY So ris Se mo i Ro. xo lo qris te man pir-vel sa ve sit yu a sa ze da da am Pua mi si igi zu a o baY da ga mo a Ci na, vi Tar-med ara sir cxKli sa Rirs ars saq me igi, ar ca sib rZni sa mi sa uRirs. da ro me li-igi man, vi Tar ca Se u rac xi raY me, da i du ma, ese So ris Se mo i-Ro Ta vad man da hrqua mas:

s a x a r e b a Y: `we ril ars: ara xo lo Tu pu ri Ta cxon de bis ka ci, ara med yov li Ta sit yKTa, ro me li ga mo vals pi ri sa gan RmrTi sa~ (4,4).

T a r g m a n i: ixi le man qa ne baY uke Tu ri sa mis eS ma ki saY, vi naY yo da sa ba mi brZo li saY mis da vi Tar ara da i viw ya TKsi igi Pe lov ne baY. ra me Tu rom li Ta sa xi Ta pir ve li igi ka ci ga mo Pa da sa moT xiT da bev-re ul Ta maT bo rot Ta STa ag do, mis ve saq mi sa gan aqa ca yo daw ye baY brZo li saY. mo ne ba sa mas vityK muc li sa sa, vi Tar ca aw ca Cu e u le ba ars so fel sa Si na ume car Ta ca mi er ese vi Ta ri sa sit yKsaY: bev re u li bo ro ti muc li saT Kso. xo lo qris te man ga mo a Ci na, vi Tar med mo yu a-re Ta RmrTi sa Ta da moq med Ta saT no e bi sa Ta ver ca Tu ese vi Ta ri igi mZlav ro baY ai Zu lebs uje roY sa raY sa me qmnad. amis TKsca da Ra ca Tu Si o da, ara ve er Cda sit yu a sa mas, raY Ta gu as wa os Cu en ara ra sa ze da mor Ci le baY eS ma ki saY. ra me Tu vi naY Tgan pir ve li igi ka ci amiT sa-xi Ta gar dah Pda rCul sa da Ses co da Rmer Tsa, amisTKs gu as wav lis ufali, raY Ta da Ra ca Tu ara gar das lvaY mcne bi saY iyos, ro mel sa eS-ma ki gu a wu ev des qmnad, ara ve mi ver CdeT maT, da uf roY sad, da Ra ca-Tu ke Til sa ca ras me gu et yo dis mte ri, ara jer-ars yov lad ve sme naY

194

mi si. da ixi le, vi Tar odes Zed RmrTi sa et yo des ufal sa eS mak ni, pir sa da u yof da maT;1 da pav le ca Seh ris xna, amas ese vi Tar sa ve Ra Ra-deb des raY, da Ra ca Tu ro mel sa-igi it yo des, ara bo rot iyo, ara med uf roY sad ke Til da saP mar; ara med raY Ta sru li ad Se u racx-yvnes igi ni da Sors-yos Cu en gan zrax vaY ma Ti da gu as wa os Cu en sru li a di ma Ta mi marT mte ro baY, amisTKs sdev ni da maT da pir sa da u yof da da du mil sa ub rZa neb da.2

amis TKsve we si sa da amis ve sa xi saTKs ar ca aqa Tavs-id va sit yu aY mi si, ara med hrqua mas: `ara xo lo Tu pu ri Ta cxon de bis ka ci, ara-med yov li Ta sit yKTa, ro me li ga mo vals pi ri sa gan RmrTi sa~. xo lo ese es reT ars, vi Tar med: Zal-uc Rmer Tsa TKni er pu ri sa ca sit yKTa TKsi Ta ga moz rdad mSi e ri sa. Zu e li sa we ri li sa gan mo ar Tua mas wa me-baY, raY Ta Cu en vis wa oT, gi na Tu gu Si o dis, gi na Tu sxu a sa ras me Zne-lo van sa mi vec neT, ara o des gan ye ne bad sa so e bi sa gan RmrTi sa.

xo lo it yKan vi eT ni me, vi Tar med: rad ara, ro me li-igi vi Tar ca Se uZ le be li mter man wi na u yo ga mo sac de lad, _ gar daq ce vaY qva TaY pu rad, _ qmna ese ufal man, raY Tam ca ume te sad hrcxu e na mas? vhrqua ese vi Ta ri sa met yu el Ta maT, vi Tar med: raY saT Ksmca qmna ese? ara Tu eS mak sa sar wmu no e bad mos lvad egu le bo da da amisTKs eZi eb da sas-wa u li sa mis xil vad, ara med raY Ta uku e Tu qmnas sas wa u li igi, anu Se uZ los cno bad, uku e Tu nan dKlve WeS ma ri tad Ze RmrTi saY ars, anu uku e Tu ara bu ne bi Ti igi Ze RmrTi saY ars, ara med es reT xo lo ewo-da, raY Ta am xi los mas ur wmu no e baY, ro mel ara hrwme na, Tu Zal-uc Rmer Tsa ga moz rdad mi sa. amis TKsca ufal man bo ro ti sa mis mzak va re-bi sa mi si sa daP snad ese vi Ta ri mi u go pa su xi, rom li Ta ver ca, ra sa-igi eZi eb da cno bad, uZ lo, ver ca, ro mel sa ze da is wraf da mxi le bad mi sa, mi em TxKa, vi Tar-igi pir vel qmnul Ta maT uyo da ro mel ni-igi amiT ese vi Ta ri Ta sa xi Ta ac Tun na da am xi la, vi Tar med ara aqus RmrTi sa mi marT sa so e baY mtki ce. amis TKsca wi na aR mdgom sit yu a Ta RmrTi saTa aRuT qua maT eS mak man, da rom li sa gan eb rZa na Rmer Tsa, vi Tar med: `uku e Tu SWa moT xi sa mis gan, si ku di li Ta mos wyde To~,3 man uf roY sad Wa mi Ta mi si Ta uqa da ga maT uku da ve baY da gan RmrTo baY da es reT ama-oY Ta sa so e bi Ta ac Tun na da ur wmu no e bad STa yar na da mer me ke Til Ta maT gan sa moT xi sa Ta gan Pad na; eg reT ve ene ba aqa ca qmnad, ara med iZ-lia; da ga mo a Ci na qris te man, vi Tar med ar ca ma Sin sit yKsaTKs eS ma ki-sa, ar ca uku a naY sknel, odes Ta nam zrax vel ni eS ma ki sa ni _ mza ku var-ni hu ri a ni _ eZi e bden sas wa ul sa, jer-ars Ta na mi yo laY sit yKsa mis da ama oY sa mis ga mo sac de lad Tqu mu li sa saT xo e li sa; raY Ta vi Tar-

1 mark. 3,11-12; luk. 4,41. 2 saqme 16,16-18. 3 dab. 2,17.

195

ca yov li sa ke Ti li sa sa xe gu eq mna, ese ca gu as wa os, raY Ta da Ra ca Tu Zal-gu ed vas sas wa u li sa anu sxKsa raY sa me di de bu li sa saq mi sa qmnad, odes vxed vi deT, vi Tar med ara raY ars sar ge be li saq mi sa mis gan, ara-med cu dad da ama od iq mne bis, ara vi ne boT qmnad saq mi sa mis da ar ca ku a lad Tavs-vid vaT ra sa ve ze da sme naY gan Zrax va Ta eS ma ki sa, da Ra-ca Tu ke Til sa ras me gu a wu ev des, da Ra ca Tu Wir sa da iw ro e ba sa Si na viy vneT, yov lad ve ara ver CdeT mas. es reT ukue iZ lia raY bil wi igi da med ga ri da ver uZ lo dar wmu ne bad, raY Tam ca qmna ufal man, ro-mel sa-igi et yo da, da uf roY sad, vid re Ra Sim Si li ca wi nam de ba re iyo ma wu e ve lad saq mi sa mis, sxu aY sa xe brZo li saY Se mo i Ro sar Tul sa mas ze da taZ ri sa sa da hrqua:

s a x a r e b a Y: ùku e Tu Ze xar RmrTi saY, gar da ig de Ta vi Se ni ami-er qu e ya nad, ra me Tu we ril ars, vi Tar med: an ge loz Ta mis Ta ub rZa-ne bi es SenTKs, da Pel Ta ze da aR gip yran Sen, raY Ta ara war sce qva sa fer Pi Se ni~ (4,6).

T a r g m a n i: vi naY Tgan er Tgzis ad gil -sca ufal man mos lvad eS-ma ki sa da brZo lad mi sa, raY Ta Cu en sa xe wi na aR dgo mi sa mi si saY gu-as wa os, ara ine ba yov lad ve Cu e ne bad mi sa Za li RmrTe e bi sa mi si saY da uCi no-yo faY mi si anu qu es knel Ta STaP daY da ge he ni a sa cec xli sa-sa Se ye ne baY, ro mel-igi ad vil iyo wi na Se mi sa, vid re Ra da kam ka me baY Tu a li saY. ara med ene ba, raY Ta yo ve li ve Ro ne brZo li sa mi si saY war-mo i Ros mis ze da da yo vel sa ze da mZle eq mnes bu ne bi Ta miT ka cob-ri vi Ta, ra me Tu vi Tar ca vityKT, vi Tar med bu ne bi Ta miT Por cTaY-Ta Wa ma da sua da da i Zi na da da Su ra, eg reT ve brZo laY ca eS ma ki saY Tavs-id va, raY Ta Cu en Zle vi sa mi si sa sa xe mo gu ces da Zle u le baY igi ada mi si gan kur nos. amisTKs ad gil-sca yov li Ta ve Ro ni Ta ku e Te bad mi sa, raY Ta yov liT ker Zo Se i mus ros Za li mte ri saY. xo lo raY saTKs TKTo e ul sa mas brZo la sa ze da amas sit yu a sa hyofs mte ri da sa ba mad: ùku e Tu ZH xar uf li saY~? raY-igi pir vel Ta maT kac Ta ze qmna, mas ve hbrZavs aqa qmnad, ra me Tu vi Tar ca ma Sin Se as mi na Rmer Ti ma Ta mi marT da hrqua: ìco da Rmer Tman, ra me Tu ro mel sa dRe sa SWa moT xi sa mis-ga ni, aR ge xil nen Tu al ni Tqu en ni da iy vneT Tqu en, vi Tar ca Rmer Tni, mec ni er ke Ti li sa da bo ro ti sa~,1 raY Tam ca da ar wmu na, vi Tar med ara-raY ke Ti li uyo maT Rmer Tman, ara med ac Tun na da ara ar si am cno, eg-reT ve aqa ese vi Tar sa ve gu lis sit yu a sa mo as wa vebs, vi Tar mca et yo da, vi Tar med: ga mo a Ci ne da saq miT da mar wmu ne, uku e Tu ga qus Za li Sem-sgav se bu li Ze sa RmrTi sa sa. uku e Tu ara, can, vi Tar med cu dad gi wo-

1 dab. 3,5.

196

da Zed sa yu a re lad da gac Tu na, aR giT qua raY ese vi Ta ri igi ni Wi da ara mog ca. uku e Tu ku la mi u ce mi es, saq miT gul sav se-myav. ese vi Ta ri Pe lov ne baY iP ma ra mza ku var man man da sa Za gel man, bo rot man man mo na-man da gan dgo mil man, raY Tam ca cna, Tu nan dKlve igi ars Ze RmrTi saY, ra me Tu gan ge bu le bi Ta RmrTi saY Ta da e fa ra mas saq me igi di de bu li da saR mrToY. amisTKs Ro nis -Zi e biT mo i pov na sit yu a ni igi da wa me baY we ril Ta gan mo i Ro sit yKsa TKsi sa da sam tki ce be lad. xo lo ufal man Cu en man ie su qris te ara ve Seh ris xna, ar ca da wua cec xli Ta gu lis-wyro mi sa mi si saY Ta, ra me Tu ene ba, raY Ta yo ve li ve Ro ne brZo li sa TKsi saY Se mo i Ros ga mom cdel man man, ara med fri a di Ta sim SKdi Ta ku-a lad ca sit yu aY we ri li saY wi na u yo da hrqua:

s a x a r e b a Y: `we ril ars: ara gan sca do ufa li Rmer Ti Se ni~ (4,7).

T a r g m a n i: raY Ta gu as wa os Cu en, vi Tar med brZo laY eS ma ki saY da Zle vaY ara sas wa ul Tmoq me de bi Ta gKRirs, ara med sim dab li Ta, sim SKdi Ta da sul grZe le bi Ta, da raY Ta ara ras viq mo diT ma Cu e neb-lo biT da zu a o biT. xo lo ixi le mza ku va re ba sa Ta na da uke Tu re ba sa war wyme di li sa mis da Se Cu e ne bu li sa fri a di ca igi ugu nu re baY mi si sit yu a Ta maT gan ca, ro mel ni Se mo i xu na wa me bad TKsa, ra me Tu es ma raY, vi Tar mo i Ro ufal man wa me bad we ril Ta gan sit yu a ni je ro an ni da Sem-sgav se bul ni, mo i Ro man ca wa me baY cu di da Se um sgav se be li wi nam de-ba ri sa mis pi ri sa. ra me Tu ara Tu we ri li igi, vi Tar med: àn ge loz Ta mis Ta ub rZa ne bi es SenTKs~,1 amas awu evs: STag de bad Ta vi sa siR rmed anu gar dag de bad si maR le Ta gan, da ar ca uf li saTKs Tqu mul ars sit-yu aY ese, vi Tar sxu a ni igi uf li saTKs Tqu mul ni sit yu a ni.

xo lo ufal man ara ve am xi la, ar ca Seh ris xna ese vi Ta ri sa ugu-nu ri sa da ama oY sa sit yKsaTKs da fri ad wi na aR mdgo mi sa, ra me Tu ara ars saq me ese Zi sa RmrTi saY, gar dag de baY Ta vi saY, ara med eS ma ki saY da msa xur Ta mis TaY, xo lo RmrTi sa saq me ars uf roY sad da ce mul Ta ca da qu em de ba re Ta aR dgi ne baY, ra me Tu da Ra ca Tum ca sas wa u li sa jer-iyo Cu e ne baY, ara gar dag de baY Ta vi saY jer-iyo, ro mel-igi eS mak Ta ba na ki sa saq me iyo, ara med sxu a Ta ca cxo re bi sa mi ni We baY.

es reT ugu nu re bi Ta sav se iy vnes sit yu a ni igi mtri sa ni. xo lo amas yo vel sa ze da ara ga mo a Ci na qris te man Ta vi TKsi, ara med vi Tar-ca ka ci et yo da mas, vi Tar med: àra pu ri Ta oden cxon de bis ka ci~, da àra gan sca do ufa li Rmer Ti Se ni~, da bu ne bi Ta miT Cu e ni Ta sZlo mas, rom li saT Ksca, vi Tar-igi mo uP dis raY uZ lu ri vin me mPe dar sa axo van sa brZo lad da mo iw ylis mis mi er Zli e rad da tki vi li sa mis-

1 fsalm. 90,11.

197

gan da sis xli sa dab ne le bu li aqa da iqi eku e Te bin, eg reT ve uZ lur sa mas da ubad ruk sa Se em TxKa, Seb ma-uyo raY ufal sa da iZ lia er Tgzis da or gzis da mo iw yla Zli e rad, cno ba mi Re bu li war hrev da da Pel- yo sxua sa ca me sa me sa sa xe sa brZo li sa sa, vi Tar ca ityKs ma xa re be li:

s a x a r e b a Y: `ku a lad wa riy va na igi mTa sa ma Ral sa da uCu en na yo vel ni su fe va ni sof li sa ni da di de baY ma Ti da hrqua mas: ese yo ve-li mig ce, uku e Tu dah var de da Ta yu a nis-mce me. ma Sin hrqua mas ie su: war ved Cem gan mar Tlu kun, eS ma ko, ra me Tu we ril ars: ufal sa Rmer-Tsa Sen sa Ta yu a nis-sce da mas mxo lo sa hmsa xu reb de~ (4,8-10).

T a r g m a n i: vi naY Tgan sit yu aY gmo bi saY Tqua da ikad ra TKsad wo de bad, ro mel sa ze da araY aqus Pel mwi fe baY, ra me Tu yo ve li ve Pel mwi fe ba sa Si na RmrTi sa sa ars, da ene ba ur cxKno sa mas da daw ye-ul sa Ce me bad Ta vi sa TKsi sa pa tiv sa mas saR mrTo sa, mer me Ra Seh ris-xna da ara ve ris xviT, ara med mi u go sim SKdiT: `war ved mar Tlu kun Cem gan, eS ma ko~, ro mel-igi brZa ne baY iyo uf roY sad, vid re Ra Se ris-xvaY. ra me Tu hrqua raY: `war ved Cem gan mar Tlu kun~, mun qu es ve io ta igi da gan dev na da ver Ra ra uZ lo gan cdad.

xo lo vi Tar ityKs lu ka, vi Tar med: `aRas rul na yo vel ni gan sac-del ni~?1 ese amisTKs, ra me Tu Tav ni raY da da sa bam ni yo vel Ta brZo-la Ta da gan sac del Ta ni Tqu na, amisTKs da ur To, vi Tar med: `yo vel ni gan sac del ni~. sam Ta amaT yo vel Ta sa xe li uwo da, ra me Tu ese ni ari an Se sak re bel ni yo vel Ta brZo la Ta da yo vel Ta gan sac del Ta ni: mo ne-baY muc li saY da cu dad mzu a ob ro baY da si yu a ru li sa fa se Ta da saP-mar TaY, ro mel-ese, vi Tar ca uZ li e re si brZo laY, uku a naY sknel wi na-u yo; ra me Tu es reT ars we si brZo li sa mi si saY, raY Ta rom li Ta hgo-neb des Zle vad, igi uku a naY sknel yov li sa Se mo i Ros, vi Tar ca io bis ze qmna. eg reT ve aqa uda res Ta gan iw yo da uZ li e res Ta mi marT aR vi da.

vi Tar ukue jer-ars Zle vaY brZo la Ta mis TaY? es reT, vi Tar-ca ufal man gu as wa va, raY Ta ma ra dis RmrTi sa mi viv lto diT da ar-ca Jam sa siy mi li sa sa da viP sne bo diT, ara med gur wme nes mi si, ro mel sa Pel-ewi fe bis sityKT oden ga moz rdad Cu en da. ar ca niW Ta maT ze da mo ce mul Ta RmrTi sa gan ga mov scdi deT mas, ara med ze ci sa di de ba sa ve Zi eb deT da ka cob ri vi yov lad ve Se u racx iyos wi na Se Cu en sa. ar ca ku a lad sa fa se Ta da saP mar TaTKs met Ta da gar da re ul Ta me Zi e bel viy vneT, ra me Tu ara raY es reT da a mor Ci lebs kac sa eS ma ki sa, vi Tar an gah re baY da um rav le si sa Zi e baY, da ese sac na ur ars awin del Ta ca saq me Ta gan, ra me Tu aw ca mra val ni ari an, ro mel ni it yKan, vi Tar med:

1 luk. 4,13.

198

èse yo ve li mig ce, uku e Tu dah var de da Ta yu a nis- mce~, ro mel ni-igi kac ni ari an bu ne bi Ta, ara med Wur Wel eS ma ki sa uq mni an Tav ni TKsni. da ma Sin ca ara Ta viT TKsiT xo lo hbrZo da eS ma ki ufal sa, ara med kac Ta mi er ca, ro mel ni Wur Wel mi si sa mis uke Tu re bi sa qmnil iy vnes; da amas mo as wa vebs lu ka, rom li saT Ksca ityKs, vi Tar med: `ga ne So ra mas vid re Jam rav den me~,1 raY Ta ga mo a Ci nos, vi Tar med ami sa Sem dgo-mad egu le bo da ku a lad ca brZo lad mi sa, ara Ta viT TKsiT, ara med msa xur Ta maT da Wur Wel Ta mis Ta mi er, ro mel iy vnes hu ri a ni. xo lo aw Zle u li iv lto da, vi Tar ca ese ra aR mo vi kiT xeT:

s a x a r e b a Y : `ma Sin da u te va igi eS mak man man, da an ge loz ni mo-vi des da hmsa xu reb des mas~ (4,11).

T a r g m a n i: vid rem dis brZo laY igi aRes ru le bo da, ara Se un do an ge loz Ta ga mo Ci ne bad, raY Ta ara ga naf rTxos na di ri igi, rom li-sa mo na di re baY ene ba. xo lo vi naY Tgan yov liT ker Zo ar cxKna mter sa mas da io ta, ma Sin Ra ga moC ndes an ge loz ni, raY Ta scna Sen, RmrTis-mo yu a reo, vi Tar med odes mZle eq mna brZo la sa eS ma ki sa sa mad li Ta qris te si Ta, Sen ze da ca an ge loz ni mo vi den ma qe be lad da gKrgKno-san myo fe lad. eg reT we ril ars la za res TKsca, vi Tar med Sem dgo mad ga mo Pur ve bi sa mis sa Pu mi li Ta gla xa ko bi sa da siy mi li sa da iw ro e bi-saY Ta wa riy va nes igi an ge loz Ta da mi iy va nes wi aR Ta ab ra ha mis Ta. ra-me Tu, vi Tar ca miT qu ams, um rav les Ta maT saq me Ta sa moZ Ru re be lad Cu en da iq mo da ufa li, raY Ta gKCu e nos, vi Tar med Cu en ze da ca es reT iq mne bis.

swavlaY ig

raY Ta ara pir sa met yu el Ta sa vxed vi deT, ara med sit yu a Ta maT Ta gu lis Pma-vhyof deT; da sa su fe ve li saTKs da sa tan jvel Ta maTTKs

mer me Ta

aw ukue vi naY Tgan ese yo ve li SenTKs iq mna, hba Zev di Sen ca, mor-wmu neo, sa xe sa mas Zle vi sa sa. da Ra ca Tu mo giP des vin mo na Ta ga ni mis eS ma ki sa Ta da get yo dis, vi Tar med: uku e Tu Zal-uc sar wmu noe ba sa Sen sa, ar qu mTa sa amas, raY Ta ic va los ami er, nu SeS foT ne bi, nu ca Se or gul de bi, ara med ar qu mas, raY-igi ges ma me u fi sa gan Se ni sa: àra gan sca do ufa li Se ni~.2 da Ra Tu wi na gi yos Sen ga mom cdel man man di-de baY da Zli e re baY da sim rav le sa fa se Ta da get yo dis, vi Tar med: èse yo ve li mig ce Sen, uku e Tu dah var de da Ta yu a nis- mce me~,3 da deg

1 luk. 4,13. 2 maT. 4,7. 3 maT. 4,9.

199

axov ne biT da wi na a Ru deg da ar qu: `war ved Cem gan mar Tlu kun, eS ma-ko~;1 ra me Tu ara Tu xo lo me u fe sa Cu en sa wi na u yo eS mak man ese vi Tar-ni gan sac del ni, ara med dRi Ti-dRe ca mo na Ta mis Ta ese vi Ta ri Ta sa-xi Ta eb rZvis ara mTa Ta Si na xo lo da udab no Ta, ara med so fel Ta ca Si na da qa laq Ta da sa da ca po os mo naY uf li saY.

raY-me ukue jer-ars qmnad? ga re miq ce vaY yov lad ve zrax va Ta mis TaY da mo Zu le baY mi si yov li Ta gu li Ta da da yo faY yur TaY ara sme nad sit yu a Ta mis Ta, da ra o den ume tes sa ras me gKqa deb des, ume te-sad siv lto laY mis gan, ra me Tu evas ca odes ume te si uqa da, ma Sin sru-li ad war wymi da. ra me Tu mte ri ars da u ge be li da mbrZo li ars Cu e ni sa ma ra di soY, da ara mos wra fe varT Cu en es reT cxo re bad, vi Tar mos-wra fe ars igi war wyme dad. ga re mi viq ceT ukue mis gan da gan ve Sor neT mas nu sit yKTa xo lo da go ne bi Ta, ara med saq mi Ta ca, da num ca ras viqmT yov lad ve ne ba sa mis sa, ara med ne ba sa me u fi sa Cue ni sa sa Se ud-geT, ra me Tu gKqa debs igi mra val sa, raY Ta um rav le si war gKRos da Cu en ar ca er Ti raY mo gu ces; gKqa debs an gah re bi sa mi er sim did re sa, raY Ta ga mo gu yar nes sa su fe ve li sa gan da gan gu a Sor nes si mar Tli sa-gan, dag Krwyavs ma xe Ta da ba de Ta sa un je Ta mi er sof li sa Ta, raY Ta sa un je Ta maT gan ze ci sa Ta ga mo gu a Pu nes; hne bavs aqa sim did re Cu e ni, raY Ta mun gla xak vi pov neT, da odes ver uZ los sim did ri sa mi er war-tyu en vaY Cu e ni, sxu a sa Ro ne sa mo i po ebs da sig la xa ki Ta Pel- hyofs brZo lad, vi Tar ca-igi qmna io bis ze, ra me Tu ixi la raY, vi Tar med sim did ri sa gan ara ev ne bis, sig la xa ki sa mi er ene ba Se ye ne baY ba de Ta TKsTa. da raY mca iyo amis saq mi sa uco fes, ro mel ese ca ver gu lis-Pma-yo, Tu ro mel man-igi sim did re RmrTis mo Si Se biT wa ri Pa da, ara uf roY sad sig la xa ke sa Si nam ca aCu e na si ke Te mi si? uku e Tu siZ ne le-man man sim did ri sa man ver av no, vi Tar mca av no sig la xa ke man, ro me-li-igi uf roY sad Ta na Sem we ars saT no e bi saY? amis TKsca da Ra ca Tu sim did re sa Si na mar Tal da WeS ma rit iyo ne ta ri igi da gan So re bul yov li sa ve bo ro ti sa gan, ara med fri ad ub rwyin va le sad ga moC nda sig la xa ke sa Si na, ra me Tu sa fa se Ta mis Ta uZ lo uke Tur man man war-ta ce bad, xo lo si yu a rul sa RmrTi sa sa ara Tu war ta ce bad ver uZ-lo, ara med uf roY sad gan mrav le bul sa da aRor Zi ne bul sa xed vi da. da ra o den Por ci e li sa sim did ri sa gan ga na Si Su la, ume tes Se im ko igi sim did ri Ta miT su li e ri Ta, da rav den ca ume tes ni wylu le ba ni das-xna mis ze da, ixi la igi ume te sad gan Zli e re bu li. amisTKs vi Tar ca yo ve li Ro ne man qa ne bi sa TKsi saY aR Zra da yov liT ker Zo iZ lia, Zu e-li igi Ro ne TKsi mo i poa _ de da ka ci, rom li sa mi er ada mi ac Tu na; da

1 maT. 4,10.

200

Seh mo sa mas sa xe wya lo bi saY, ro me li-igi mo uP da me uR le sa da sal-mo ba Ta maT mis Ta da mwu xa re ba Ta saw ya lo be lad war mo it yo da. mer-me gan ro mi saTKs ese vi Tar Ta maT da eso den Ta bo rot Ta gan Se mo i Ro gan zrax vaY igi bo ro ti. ara med cud iq mna Ro ne igi mza ku va ri saY, ra-me Tu gu lis Pma-yo sak Krvel man man kac man ma xe Ta maT mis Ta ma lu li da sit yu a ni igi, sav se ni fri a di Ta sib rZni Ta, wi na uy vna de da kac sa mas, ro mel Ta mi er sir cxKle ul iq mna mte ri.

eg reT gKRirs Cu en ca yo fad, raY Ta gi na Tu ZmaY, gi na Tu me go ba-ri, gi na Tu me uR le bi re bi Ta eS ma ki saY Ta gu et yo dis ras me sav ne bel-sa su li sa sa, ara pir sa mas met yu e li sa sa vxed vi deT, ara med Zal sa mas sit yu a Ta sa gu lis Pma-v hyof deT, da uku e Tu sav ne bel su li sa iy vnen sit yu a ni igi, ga re mi vaq cev deT Cu en gan da yov lad ve num ca vis menT maT. ra me Tu aw ca mra val sa ese vi Tar sa iqms eS ma ki da wya lo bi saTKs Svil Ta da TKsTaY sa mig Kzi davs Su e bad da sim did red da Cans igi, vi-Tar ca er Tgu li gan mzra xi, ara med ars fri ad or gul da mbrZol, ra-me Tu mi si ars ese saq me, raY Ta Ro nis- Zi e biT STa gu yar nes Su e ba Ta da gu lis Tqu ma Ta.

num ca ukue mi ver Cde biT mas, nu ca Se vi yu a rebT Su e ba sa da gan su-e ne ba sa sof li sa sa, ara med uf roY sad Wi ri Se vi yu a roT so fel sa amas, raY Ta mun vpo oT gan su e ne baY, ra me Tu Rmer Ti ca mra val gzis cxo re-bi saTKs Cu e ni sa mo av lens so fel sa amas Wir sa ras me, raY Ta Rir s-myvnes sa u ku ne sa mas gan su e ne ba sa, vi Tar ca we ril ars: `ro me li uyu-arn Rmer Tsa, swav lis; da tan jis yo ve li Svi li, ro me li Se i yu a ris~.1 aw ukue odes Su e biT da gan su e ne biT viy vneT, uf roY sad ma Sin gu-el mo den da vZrwo diT, ra me Tu uku e Tu Ta nam deb cod va Ta mra val Ta viy vneT da ara raY Se gu em TxKos Wi ri anu gan sac de li so fel sa amas Si na, Si Si sa Rirs ars ese da Zrwo li sa fri a di sa: nu u kue mer me sa mas ku a lad ge ba sa da mar xul ars Cu en da nac va li bo rot Ta Cu en TaY? ra-me Tu odes aqa ve mci red raY me mi gu e Pa dos sas je li, mun aRg Ksu buq-de bis gan mza de bu li igi mo sa ge be li cod va Ta Cu en TaY. xo lo odes yo vel sa ve ze da sul grZel gu eq mne bo dis Rmer Ti da Cu en una ne lo-ba sa da cod va sa ze da veg neT, di di sas je li da mar xul ars Cu enTKs; ra me Tu uku e Tu Rir sTa da saT no Ta RmrTi sa Ta di dad sar ge bel eq-mne bi an mwu xa re ba ni da Wir ni, rav den uf roYs cod vil Ta sar ge bel eq mnen? xo lo cod vi li sa ka ci saY utan jve lad da ga nu wur Te lad yo-faY mer me Ta maT sa tan jvel Ta mo mat yu e bel ars.

ixi le fa rao da na bu qo do no sor, vi Tar sul grZel eq mna RmerTi, da ra Jams TKssa ve uke Tu re ba sa ze da eg nes, uku a naY sknel uZ Kre-

1 igav. 3,12.

201

si pa ti Ji mi e Pa da. da mdi dar sa mas vi naY Tgan aqa ara raY ZKri Se em-TxKa, amisTKs mun usaw ya lo be les yo vel Ta sa ipoa, ra me Tu war vlo sa wuT roY sa amis cxo re baY Su e biT da mun mi e Pa da sas je li yov li-saY ve, sa da-igi ar Ra raY ipo e bo da nu ge Si nis-ce maY mi wev nul TaY maT mis ze da bo rot TaY. gar na ari an vi eT ni me eso den ugu nur da cof, ro mel yo vel sa ve amis sa wuT roY sa sa xo lo eZi e ben da sit yu a Ta maT ugu lis Pmo e bi sa Ta it yKan: vi Su eb de wuT Ra sa Su e be li Ta amiT wi na-Se Tu al Ta Cem Ta mde ba ri Ta da mer me gan viz ra xo uxi la vi sa misTKs da uc na u ri sa, ra me Tu sa wa del ars aR vse baY muc li saY, aR sru le baY gu lis Tqu ma TaY, gan cxro maY da si xa ru li; dRes vi Su eb de, da xva le raY ca iq mnas! O ugu nu re baY amaT sit yu a TaY! WeS ma ri tad ara raY Ta gan yo fil ari an Ror Ta gan met yu el ni igi ese vi Ta ri sa ni. Tqu Sen, met yu e lo da moq me do ama o e bi sao, ur wmu no xa ra uxi lav Ta maTTKs? iWu e ul xa ra sa tan jvel Ta maTTKs jo jo xe Ti sa Ta? O Sen da, ra me Tu uur wmu no es iq men eS mak Ta sa ca. igi ni aRi a reb des, vi Tar med jo jo-xe Ti gan mza de bul ars maTTKs. amis TKsca, ga nas xmi da raY ufa li, et-yo des: `mo xu ed pir vel Ja mi sa tan jvad Cu en da~,1 rom li Ta Se i wa mes, vi Tar med gan mza de bul ars maTTKs sa tan jve li igi sa u ku ne; da Sen, ro me li ese vi Tar sa pa tiv sa Rir sqmnil xar da mi uT xro bel Ta maT sa-i dum lo Ta zi a re bad Ci ne bul xar, maT sa ca uu gu nu res da uur wmu no-es xa ra? _ da vin mo vi dao jo jo xe TiT da gKTxra Cu en ese yo ve li? _ met yKan cno ba war wyme dul ni igi, ro mel Ta ca vhkiT xo me: vin mo vi da ze ciT da gKTxra, vi Tar med ars Rmer Ti Se moq me di yo vel TaY, vi naY gu e uw ya, vi Tar med ars Cu en Ta na su li cxo e li? ra me Tu uku e Tu xi-lul ni oden grwams da uxi lav Ta yo vel TaTKs iWu e ul xar, iWu e ul vid re me iq mne Sen RmrTi saT Ksca da an ge loz TaTKs da su lis TKsca Se ni sa da es reT sru li ad oPer da war wyme dil ipoo. ara med gu lis-Pma-yav, vi Tar med uf roY sad uxi lav Ta sar wmu no e baY mtki ce ars da WeS ma rit, vid re Ra xi lul TaY. da Ra ca Tu sak Krve lad giCns sit yu aY ese, ara med WeS ma rit ars ese da sar wmu no. ra me Tu Tu al ni fri ad scTe bi an ara Tu uxi lav Ta maT ze da oden, ra me Tu igi ni yov lad ve ara uxil van, ara med xi lul Ta ca amaT saq me Ta ze da mra val sa scTe bi-an, anu si So ri sa gan ad gi li sa, anu sib ne li sa gan ha e ri sa, anu go ne bi-sa sxu ad Seq ce vi sa gan da sxKsa mrav li sa saq mi sa gan Se maS fo Te be li sa Tu al TaY sa. xo lo go ne ba man Se iw yna ros raY na Te li igi ze ci saY, ara iq mne bis yo lad ve cTo maY. aw ukue wmi da Ta maT wi na war met yu el Ta da mo ci qul Ta, gan wmid nes raY go ne ba ni TKsni, yo ve li ve uc To me lad ixi les, eg reT ve Cu en, uku e Tu gan viw mid neT vne ba Ta gan da gan vnaT-

1 maT. 8,29.

202

ldeT wur Ti Ta wmi da Ta we ril TaY Ta, vi xi loT yo ve li ve WeS ma ri te-biT da uc To me lad, Tu ra bam ni ke Til ni gan mza de bul ari an mar Tal-TaTKs, anu vi Tar ni sa tan jvel ni eli an cod vil Ta.

amisTKs ge ved re bi, sa yu a rel no, nu vac Tu nebT Tav Ta Cu en Ta, nu ca bo rot Ta maT zrax va Ta Se mo vi RebT, raY Ta ara cec xli sa mis sa uku noY sa sa Pu mi li uZ Kre sad da vik ri boT Tav Ta Cu en Ta ze da. ra-me Tu uku e Tu ara ars sas je li da sa tan jvel ni cod vil TaTKs, ar ca mar Tal TaTKs vid re me gan mza de bul ars gan sa su e ne be li. ixi leT Ra, sa da mi i we vis sit yu aY igi gmo bi saY Tqu mad, vi Tar med ugu le bels-yvnes Rmer Tman of lni igi da Sro ma ni mo na Ta TKsTa ni. da vi Tar mca Se saZ le bel iyo ese? ra me Tu uku e Tu kac man, ra o den ca uw ya lo iyos da fic xel, ara ugu le bels-yvis mo naY er Tgu li da di dad da ma Su ra-li msa xu re ba sa Si na mis sa, ara med cxo re ba sa ca TKssa ke Ti li uy vis mas da, aRes ru le bin raY, az na u re bi Ta pa ti v-scis da sa fa se da u te vis; da Svil Ta TKsTa anu vin ca Sem dgo mad mi sa daS Te bin, miandvis sa u ra vi mi si da ke Ti lis-yo faY; uku e Tu kac man ese yvis, Rmer Tman ca sa xi er-man da mow ya le man, wya ro man man sit kbo e bi sa da kac Tmo yu a re bi sa man, ugu le bel mca-yvna mo na ni TKsni: pet re da pav le da ia kob da io va ne da sxu a ni msgav sni maT ni, ro mel ni sa xe li sa mi si saTKs mos wydes da mi ec nes siy mil sa, sap yro bi le sa, mPec Ta, max Klsa da eso de ni Tavs-ides Wi ri, ro mel ar ca Tu ricxK ars Ru aw lTa maT TaY? igi ni ara gKrgKno san-yvnes, ara med da i viw yne sa Ru aw lni maT ni da eso de ni igi Sro maY ma Ti cud iq mne sa? vi Tar Se saZ le bel ars ese, anu ro mel man ca ugu nur man mo i go na ese vi Ta ri cu di da ama oY zrax vaY? ra me Tu amas gu lis sit yu a sa ga mo a Ci ne ben ze moT qu mul ni igi sit yu a ni. da uku e Tu ara ars mi sa ge be li cod vil TaY mas sa u ku ne sa, ar ca vid re me mar Tal-TaY ars; da ipov nen amiT we si Ta moq med ni igi ur Cu lo e bi sa ni um jo bes RmrTis msa xur Ta maT da sa nat rel Ta kac Ta, ra me Tu maT war vles sa-wuT roY ese Su e biT da gan cxro miT, xo lo wmi da Ta _ Wi riT da ur viT, da mer me, war vi des raY mas sa u ku ne sa, ar ca raY maT mi i Res mi sa ge be li Su e bi sa mis da uwe so e bi saY, ar ca amaT _ Sro mi sa mis TKsi sa da mo Ru a-we bi saY. ro mel man mca mZlav rman da uw ya lo man kac man qmna ese vi Ta ri usa xu ri gan kiT xvaY mo na Ta So ris TKsTa? xe da va, vi Tar sa Znel sa da uje ro sa saq me sa mi i we vis sit yu aY igi ugu nu re bi saY?

ku a lad ese yov lad ve mo u go ne bel ars, uku e Tum ca vin Tqua, Tu mar Tal Ta mi i Ron sas yi de li Sro ma Ta maT TaY, xo lo cod vil ni daS Ten utan jve lad; ra me Tu uku e Tu mar Tal Ta sas yi de li mi e ce mis ueWu e lad, cod vil ni ca itan jvi an, vi Tar ca gur wams da vi ciT, vi-Tar med ese es reT ars, da ara ege bis sxu aY raY me yo fad, gar na mi Re baY ka cad-ka ca di sa saq me Ta ebr TKsTa: ke Ti li gi na bo ro ti.

203

aw ukue Ti To e ul man ese gu lis Pma-yavn da hrwme nen, da nu vin ac-Tu nebn Tav sa TKssa, Tum ca amas sa wuT ro sa Si nam ca xo lo iyo cxo re baY Cu e ni da aram ca sa u ku noY ca wi na gu ed va mo sa ge be li; ara med iv lto-den yov li sa gan cod vi sa da Se u de gin gza sa mas mcne ba Ta RmrTisa-Ta sa, raY Ta mas sa u ku ne sa ara cec xlad mi e ces, ara med sa su fe ve li ca TaY da im kKdros. uku e Tu vin me Tqu as, Tu: vin mo vi da da gKTxra mis sa u ku noY saTKs, vhrqu aT mas: ka ci ara vin mos rul ars, ra me Tu da-Ra ca Tum ca mo vi da, aram ca vin Se iw yna ra sit yu aY mi si; ara med mo vi da me u fe igi da ufa li an ge loz Ta da kac TaY, Se moq me di xi lul Ta da uxi lav TaY. man yo ve li ve WeS ma ri te biT gu a uw ya; ra sa ukue ve Zi ebT ka cisa mi er mos lva sa, miT xar Ra? Ta va di igi, Rmer Ti da msa ju li yo-vel TaY, dRi Ti-dRe Pmobs Cu en da mo marT, vi Tar med sa su fe ve li gan-mza de bul ars mar Tal TaTKs, da cec xli ge he ni i saY aR tyi ne bul ars ur Cu lo Ta da cod vil TaTKs. da ese sac na ur ars amis gan ca, ro mel vxe davT, vi Tar med mra val ni ur Cu lo Ta gan ni aqa ve itan jnes, ra me Tu ese Se uZ le bel ars, raY Tam ca ro mel ni me cod vil ni itan je bo des da ro mel ni me utan jve lad mca daS Tes. vi naY Tgan WeS ma ri tad Tu a lu xu-av ars Rmer Ti da mar Tlmsa ju li, vi Tar ege bis ese yov lad ve?

vi Tar ukue ro mel ni me uke Tur ni itan je bi an aqa da ro mel ni me utan jve lad war vlen? ese amisTKs, ra me Tu ar ca yo vel ni aqa mi i Re ben mi sa ge bel sa, raY Ta ara vin Tqu as, Tu ar Ra ra ars aR dgo maY mkudar-TaY da sas je li, ara med yo vel Ta mi u Re bi es aqa ve mi sa ge be li ma Ti, ar ca yo vel Ta da u te obs utan jve lad war slvad, raY Ta ver vin mo i-go nos, Tu ara ars mi sa ge be li cod va TaY, ara med es reT ga nu ge be lad ars yo ve li ve. amis TKsca ro mel Ta me stan javs aqa ve da ro mel Ta me ara, raY Ta scna, vi Tar med WeS ma ri tad gan mza de bul ars Sem dgo mad ami er war slvi sa mi sa ge be li da sam sjav roY sa Si ne li; amis TKsca vxe-davT aqa ve sa xe Ta ke Ti li sa Ta ca da sa tan jve li sa Ta.

hxe da va, vi Ta ri caY gar da ar Txa Cu enTKs, mze aR mo ab rwyin va, que-ya naY da am ya ra da zRu aY gan hfi na, ha e ri Seh mza da, mTo va re da var-sku lav ni Seq mnna, Jam Ta we liw di sa Ta uc To me li ga nu we sa we si e re-baY, da yo vel Ta wa mis- yo fi Ta mi si Ta Se uc va le be lad up yri es we si TKsi. ra me Tu bu ne baY Cu e ni da pi rut yu TaY, mPec Ta da mfrin vel TaY, TevzTa da qu e war ma val TaY, mdi na re Ta da zRu a Ta da wya ro TaY, mce-na re TaY mTa Ta Si na da vel Ta, una yo fo Ta da na yo fi er TaY _ yo vel-ni ve yov ladZli e ri Ta miT Pe li Ta mi si Ta dam tki ce bul ni Se mam ko be-lad sof li sa da msa xu re bad cxo re bi sa Cu e ni sa gan we se bul ari an da saP mrad da pa ti vad Cu en da gan ge bul ari an, da ar ca Tu au rac xe li sa mis gan mci re di raY me miT qu ams. aw ukue ro me li-ege eso den sa amas we-si e re ba sa hxe dav, ikad roa Tqu mad, vi Tar med ro mel man ga re wa ri ese

204

es reT Su e ni e rad ga na go Cu enTKs da es reT di de bu lad ga na we sa war-ma va li ese cxo re baY Cu e ni, WeS ma rit sa da sa u ku ne sa mas cxo re ba sa Si na es reT ga nu ge be lad mca da u te va bu ne baY Cu e ni, raY Tam ca msgav-sad pi rut yu Ta war vPe diT TKni er mo sa ge be li sa da TKni er sas yi de-li sa da sim rav li sa niW TaY sa? vi Tar Se saZ le bel ars ese? da Ra ca Tu Cu en da vi du moT, qva ni Ra Ra deb den, ra me Tu cxad ars ese da mzi sa ub rwyin va les.

ese yo ve li gu lis Pma-vyoT da vcnaT ue Wu e lad, vi Tar med Sem dgo-mad ami er war slvi sa Ta nagu ac war dgo maY wi na Se say dri sa mis sa Si ne-li sa da mi ge baY sit yKsaY yo vel TaTKs saq me Ta Cu en Ta da mo Re baY mo-sa ge be li saY Rir sad saq me Ta maT: gi na Tu ke Til TaY, gi na Tu bo rot-TaY. amas ze da uku e Tu vin sit yua-gKgeb den, pi ri da u yoT maT da Cu en da uc xro me lad gza sa mas saT no e bi sa sa vi do diT, raY Ta kad ni e re biT war vi deT sa u ku ne Ta maT mi marT sa va ne Ta da mi vem TxKneT ke Til Ta maT ga mo uT qu mel Ta mad li Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta, rom li saY ars di de baY da sim tki ce Ta na mamiT da suliT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

205

Tavi id

s i t y u a Y e s e: `vi Tar ca es ma ie sus, ra me Tu io va ne mi e ca, ga-ne So ra da war vi da ga li le ad. da da u te va na za re Ti da mo vi da, da-em kKdra ka per na ums, saz Rvar Ta za bu lo nis Ta da nef Ta le mis Ta~ (4,12-13).

T a r g m a n i: raY saTKs war vi da da ga ne So ra ker Zo Ta maT gan? ku a lad ca gu as wa vebs Cu en, raY Ta ara war mde be biT da cxa red STa-vag deb deT Tav Ta Cu en Ta gan sac del Ta, ara med ad gil- vscem deT da vek rZa le bo diT, ra me Tu ara sab ra lo bel ars ri do baY gan scdel-Ta gan da ara mi ce maY Tav Ta TKsTaY, ara med odes mi vec neT gan sac-de lad, uku e Tu ara axov nad dav dgeT, igi ars sab ra lo bel. amis ukue we si sa swav lad da Su ri sa mis gan hu ri a TaY sa nu ge Si nis-ce mad war vi da ka per na ums, da mun mis lvaY ca mi si je ro van iyo da ke Til, ra me Tu mi vi da ka per na ums: er Tad _ raY Ta sit yu a ni igi wi na war met-yu el Ta ni aRes rul nen, da me o red _ raY Ta moZ Ru ar ni igi yov li sa sof li sa ni mo i na dir nes; da mun iq ce o des igi ni Pe lov ne bi sa mis ma-Ti sa saq med.

ixi leT ukue, vi Tar odes ca max lo be lad ker Zo Ta maT war marT-Ta sa mi vi do dis, hu ri a Ta gan mi i Rebs mi zez sa, ra me Tu aqa ca, aR dges raY wi na mor bed sa ze da da mis ces igi sap yro bi led, mo mat yu e bel iq-mnes uf li sa war slvad ga li le ad war mar TTa. amis TKsca wi naY Tve qa-da geb da esa ia wi na war met yu e li mis lva sa mis sa da it yo da:

s a x a r e b a Y: `qu e ya naY za bu lo ni si da qu e ya naY nef Ta le mi si, gzaY zRKsaY wi aR ior da ne sa, ga li le aY war mar TTaY. eri ro me li sxda bnel sa, ixi la na Te li di di, da ro mel ni sxdes bnel sa da aC rdil Ta si ku di li sa Ta, na Te li ga mo uC nda di di~ (4,15-16).

T a r g m a n i: bnel sa ara xi lul sa ityKs, ara med bnel sa mas sac-Tu ri sa sa da ar mur sa uR mrTo e bi sa sa. amis TKsca Tqua: `ro mel ni sxdes bnel sa da aC rdil Ta si ku di li sa Ta, na Te li ga mo uC nda di di~, ra me Tu raY Ta scna, vi Tar med ar ca naT li sa xi lu li saTKs ityKs, ar ca bne li sa amisTKs. odes-igi naT li saTKs it yo da, es reT Tqua: `na Te-li ga mo uC nda di di~, ro mel-igi sxu a sa ad gil sa `na Te li WeS ma ri ti~1

Tqua ma xa re bel man, xo lo bne li raY aP se na, `aC rdi lad si ku di li sa~ sa xel-sdva mas. xo lo raY Ta ga mo a Ci nos, vi Tar med ara maT Zi e ba-yves xil vad na Te li igi brwyin va le, ara med TKsiT aR mo ub rwyin da maT si-

1 io an. 1,9.

206

mar Tli sa mze, amisTKs Ra Rad -yo, vi Tar med: `na Te li ga mo uC nda maT di di~. ara igi ni mir bi o des naT li sa, ara med na Te li wya lo biT ga mo-ub rwyin da.

da nan dKlve sru lad gan wi rul iyo na Te sa vi kac TaY pir vel qristes mos lvi sa, ra me Tu ar ca Tu vi do des bnel sa, ara med sxdes bnel sa sa so war ku e Til ni da gan wi rul ni eso den, ro mel yov lad-ve ver eZ lo zeaR xil vaY anu aR dgo maY, ra me Tu uku ni iyo bne li igi, uku ni da `aC rdi li si ku di li saY~. raY ars `aC rdi li si ku di li saY~? Pel mwi fe baY da uf le baY mi si, ra me Tu da Ra ca Tu qu e ya na sa ze da iy-v nes, ara med mis sa uf le ba sa qu e Se iq ce o des Sew yu de ul ni bnel sa Si na, vi naY ca Pel mwi fe baY aqun da mas ka cad-ka ca di sa war ta ce bad da di leg sa mas jo jo xe Ti sa sa Se ye ne bad, rom li saTKs igi ve wi na war met-yue li esa ia Ra Ra debs da ityKs: `vyavT aR Tqu maY jo jo xe Ti sa Ta na da si ku di li sa Ta na naZ le vi~,1 rom li Ta ca mo as wa vebs Cu en sa mas si-ku di li sa da da mor Ci le ba sa, ro mel sa aqa aC rdi lad uwo da. ara med ga mob rwyin da raY di di igi da mi u aC rdi le be li na Te li, gan qar da wyu di a di, bne li si ku di li saY, ra me Tu mo vi da ufa li, mo vi da cxo re-baY, mo vi da da mac xov nna Cu en.

s a x a r e b a Y: `mi e riT gan iw yo ie su qa da ge bad da sit yu ad: `Se i-na neT, ra me Tu mo ax le bul ars sa su fe ve li ca TaY~ (4,17).

T a r g m a n i: `mi e riT gan iw yo~. odiT gan? vi naY Tgan mi e ca iovane sap yro bi led. da raY saTKs pir ve liT gan ara qa da geb da, anu rad saP-mar iyo mi sa qa da ge baY io va ne si, vi naY Tgan aqun da Ta nam srbo lad qa-da ge baY igi saq me Ta mis TaY? raY Ta mi si ca di de baY ume te sad brwyin-vi des da sac na ur iq mnas, vi Tar med misTKs qa da geb des sxu a ni ca wi na-war met yu el ni, da vi Tar med igi ars ufa li yo vel TaY; vi Tar ca et yo-da za qa ria io va nes: `da Sen, yrmao, wi na war met yu el maR lis iwo do, ra me Tu war sZRue Sen wi na Se pir sa uf li sa sa gan mza de bad gza Ta mis-Ta~,2 da raY Ta ar ca er Ti raY mi ze zi aqun des ur cxKno Ta maT da med-gar Ta hu ri a Ta, vi Tar ca ufal man brZa na, vi Tar med: `mo vi da io va ne, ar ca Wam da, ar ca su mi da, da it yKan, vi Tar med: eS ma ke ul ars. mo vi da Ze ka ci saY, Wams da su ams, da it yKan: aha ka ci mWa me li da RKnismsume-li, me go ba ri me zu e re Ta da cod vil TaY. da gan mar Tlda sib rZne Svil Ta gan TKsTa~.3

da ku a lad Su e ni er ca iyo da je ro van sxKsa mi er wa me baY da qa-da ge baY misTKs, da uf roY sad ese vi Ta ri sa sak Krve li sa ka ci sa gan, ra me Tu uku e Tu eso den Ta da ese vi Tar Ta wa me ba Ta ze da et yo des ve

1 esa ia 28,15. 2 luk. 1,76. 3 maT. 11,18-19.

207

ur Cu lo ni igi, vi Tar med: `Sen Ta vi sa Se ni saTKs swa meb, wa me baY Se-ni ara ars WeS ma rit~,1 uku e Tum ca yov lad ve ara raY eT qua io va nes, ara med Ta vad sam ca ew yo pir ve liT gan ve Ta vi sa TKsi saTKs qa da ge bad, rav den ume te sim ca da uZ Kre si Tqu es sav se Ta maT yov li Ta ve sa eS ma-koY Ta saq mi Ta.

amisTKs ara qa da ga pir vel mi sa, ar ca sas wa u li qmna, vid rem dis mi e ca igi sap yro bi led, raY Ta ara iq mnas gan wva le baY eri saY, ara med yo vel ni mi vi do din io va ne sa da is men den qa da ge ba sa, ro mel sa qa da-geb da da wa meb da uf li saTKs da et yo da yo vel Ta, vi Tar med igi ars WeS ma ri tad qris te, Ze RmrTi saY, raY Ta uku a naY sknel ara aqun des sit yu aY Tqu mad, vi Tar med ara vin wa mebs misTKs. ra me Tu amisTKs ar-ca er Ti sas wa u li qmna io va ne, raY Ta uaR re si igi saq me uf li sa mi er aRes ru los da cnan yo vel Ta, vi Tar med uzeS Ta es ars io va ne sa. ra me-Tu uku e Tu amas yo vel sa ze da mo Sur ned iy vnes mi sa mi marT mo wa fe-ni io va nes ni da mra val ni hgo neb des io va nesTKs, Tu igi ars qris te, uku e Tum ca ara es reT gan ge bul iyo saq me igi, aram ca uZ Kres sa wa re-mat ne sa ugu lis Pmo ni igi? amis TKsca aca da, raY Ta vid rem dis iq ce o-dis io va ne, igi qa da geb des da wa meb des misTKs. xo lo mi e ca raY igi, vi Tar ca ma Te gu as wa vebs, `mi e riT gan iw yo ie su qa da ge bad~; da iw yo raY, igi ve yo da sa ba mad qa da ge bi sa, vi naY ca io va ne iw yo, raY Ta cnan, vi Tar med amisTKs wa meb da igi da vi Tar med ami si mo naY iyo da msa xu-ri. xo lo daw ye ba sa sit yKsa TKsi sa sa ara raY Tqua fic xe li da mZi me, vi Tar-igi man aP se na cu li da mo ku e TaY xi saY da ni Ca bi da ka loY da cec xli uS re ti, ara med sit kbo e bi sa qa da ge ba wi na u yo: `Se i na ne To, ra me Tu mo ax le bul ars sa su fe ve li ca TaY~; vi naY Tgan Psnad cod vil-Ta mos rul iyo da Sew yna re bad mo na nul Ta, amisTKs si na nu li saTKs yo da sa ba mi qa da ge bi saY.

s a x a r e b a Y: `da iq ce o da raY ie su zRKski de sa mas ga li le aY sa-sa, ixil na or ni Zma ni: si mon, ro mel sa ewo da pet re, da an drea, ZmaY mi si, isaT xev li des raY saT xe ve li Ta zRu a sa mas, ra me Tu iy vnes me-saT xev le. da hrqua maT: mo ve diT, Se mo mi de giT me, da gyvne Tqu en me saT xev le kac Ta. xo lo maT mey se u lad da u te ves ba de igi da Se ud-ges mas~ (4,18-20).

T a r g m a n i: vi Tar ukue io va ne sxKTa sa xi Ta ityKs wo de ba sa maT sa, vi Tar med: an dre as, Zma sa pet res sa, es ma wi na mor be di sa gan, vi-Tar it yo da ie susTKs, vi Tar med: `aha ta ri gi RmrTi saY~,2 da mis dev-da mas; da man po va ZmaY TKsi si mon da mo iy va na igi ie suY sa. xo lo aw

1 io an. 8,13. 2 io an. 1,29.

208

ese ra aman ma xa re bel man ese Tqua, vi Tar ca ges ma. sac na ur ars ukue, vi Tar med me o re ars wo de baY ese, da ese cxad ars mra val ker Zo, ra-me Tu odes iq mna igi, ro mel sa io va ne ityKs, ar Ra mi ce mul iyo naT-lis mce me li sap yro bi led. xo lo ese wo de baY, ma Tes mi er aR we ri li, Sem dgo mad io va nes wi na mor be di sa mi ce mi sa iq mna, da mun an drea uwo-da pet res, xo lo aqa or Ta ve _ ie su. da ku a lad io va ne ityKs, vi Tar-med: `mi xed na ie su si mons da hrqua: Sen xar si mon, Ze io naY si, Sen ge wo dos ke fa, ro me li iTar gma ne bis: klde~.1 xo lo vi Tar ca aqa ma Te gu a uw yebs, pir vel ve wo de bul iyo pet re, ro mel ars klde, ra me Tu ityKs, vi Tar med: ̀ ixil na or ni Zma ni: si mon, ro mel sa ewo da pet re, da andrea, ZmaY mi si~. da ku a lad igi wo de baY sxu a sa ad gil sa iyo da ese _ sxu a sa. da es reT mrav liT sa xiT sac na ur ars, vi Tar med ese wo de-baY me o re iyo. ra me Tu ma Sin es mnes sit yu a ni uf li sa ni da Se ud ges da mer me, ixi les raY io va ne sap yro bi les Se ye ne bu li da ie su ga ne So ra maT ad gil Ta gan, da u te ves igi da ku a lad TKssa Pe lov ne ba sa mi eq ces. amisTKs pov na igi ni, isaT xev li des raY.

da ixi le mor Ci le baY ma Ti da sar wmu no e baY, ra me Tu Pel Ta raY Si na maT Ta iyo saq me igi da ub rZa na maT, mey se u lad da u te ves da Se ud ges mas. ara dro-sces, ar ca Tqu es: war vi deT sa xed Cu en da da vez rax neT TKsTa Cu en Ta, ara med yo ve li ve da u te ves, yo ve li ve ugu-le bels-yves da Se ud ges mas. ra me Tu ese vi Tar sa mor Ci le ba sa eZi ebs Cu en gan qris te, raY Ta ar ca Tu wam sa Tu a li sa sa vad ro eb deT Sed-go ma sa mis sa, da Ra ca Tu raY me sa Wi roY saq me mig Kzid vi des, yo ve li ve ugu le bels-vyoT da Se ud geT ufal sa. amis TKsca sxu aY vin me et yo da war slvad da da mar xvad ma mi sa TKsi sa da es reT mos lvad mi sa, da ara Se un do ami sa ca qmnad, raY Ta gKCu e nos, vi Tar med uf roYs yov li sa saq mi sa Sed go maY uf li saY Ta na na deb ars Cu en da da pa ti o san, vi Tar-ca ese ra ne tar Ta amaT qmnes: yo ve li ve da u te ves da mis dev des mas. da Ra ca Tu ro me li-igi da u te ves, ara did iyo, ar ca mra val, ara med gul smod gi ne baY ma Ti da si ke Te go ne ba TaY ese vi Ta ri iyo, ro mel da-Ra ca Tum ca yov li sa sof li sa ufal iy vnes, es reT da u te ob des yo-vel sa, vi Tar ca saT xe vel ni igi da Tev zo baY da u te ves.

it yKan vi eT ni me, vi Tar med: di di iyo aR Tqu maY igi, ro me li aRuT-qua, vi Tar med: `gyvne Tqu en me saT xev le kac Ta~. ara med ume te sad amisTKs sak Krvel ars sar wmu no e baY ma Ti da si ke Te go ne ba TaY, ro mel ar Ra exil va er Ti ca sas wa u li da es reT hrwme na si maR le ca igi sit-yKsaY mis da yo ve li ve Se u racx-yves. ra me Tu vi Tar ca igi ni sit yKTa xo lo uf li saY Ta mo i na dir nes, es reT hrwme na, vi Tar med maT mi er ca

1 io an. 1,42.

209

mo i na dir nen kac ni, da eg reT ca iq mna mad li Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qris te si Ta.

s a x a r e b a Y: `da war vi da mi er da ixil na or ni Zma ni: ia kob ze be-de si da io va ne, ZmaY mi si, nav sa Si na ze be des Ta na, ma mi sa ma Ti sa, gan-raY-ageb des ba de Ta maT Ta, da uwo da maT. xo lo maT da u te ves na vi igi da ma maY ma Ti da mis dev des mas~ (4,21-22).

T a r g m a n i: pet res da an dre as hrqua: `Se mo mi de giT me, da gyvne Tqu en me saT xev le kac Ta~; xo lo amaT ara raY ese vi Ta ri aRuT qua, ara med uwo da xo lo, da mey se u lad da u te ves na vi igi da ma maY TKsi da mis dev des mas. ume te si Ra aCu e nes mPur va le baY, ro mel ar ca me-saT xev le-yo faY kac Ta es ma, ar ca sxu aY raY ese vi Ta ri, da ara ve hri-des, ar ca mco nar iq mnes ma mi sa TKsi sa da te o bad, ara med mey se u lad mZled bu ne bi sa ga moC ndes.

xo lo ixi le, vi Tar war mo ityKs ma xa re be li Por ci el sa sig la xa-ke sa maT sa da su li er sa sim did re sa: ga na geb de so ba de Ta, da Zu e le-bul Ta da da xe ul Ta, ra me Tu ar ca Tu axal ni aqun des; xo lo mdi dar iy vnes saT no e bi Ta. amis TKsca saq mi Ta Pel Ta maT TaY Ta mo i rew des saz rdel sa da Sek rul iy vnes si yu a ru li Ta ur Ti er Tas ke Til ni igi Zma ni da iq ce o des ga nu So re be lad ma mi sa gan TKsi sa, hmsa xu reb des da hfu fu neb des mas. amis TKsca Rir si mo qa la qo bi sa mis saR mrToY sa aqun da go ne baY ca, wmi daY da ga naT le bu li, ara SeS fo Te bu li da dab-ne le bu li vne ba Ta mi er, ara med gan wme di li yov li sa gan bi wi sa Sro mi-Ta miT Por cTaY Ta da si yu a ru li Ta da mor Ci le bi Ta ma mi saY Ta.

vi naY Tgan ukue ese vi Ta ri aqun da wmi daY da sib rZni Ta sav se go-ne baY, amisTKs, ixi les raY ufa li da es mnes sit yu a ni mis ni, mey se-u lad Se vi da mad li mi si gu lad maT da. ra me Tu ara iyo nis li vne-ba TaY ga re mo xu e ul, raY Tam ca ara Se un do mad lsa mas Si na gan Ses-lvad; ara med poa na Tel man man saR mrTo man gzaY wrfe li da gan wme-di li da Se vi da gu lad maT da. da mey se u lad cnes, vi Tar med ese ars, rom li saTKs wa meb da io va ne, ese ars, rom li saTKs ca ni ga ne xu nes da su li wmi daY gar da moP da da PmaY ma mi saY ze ciT is mo da. cnes go ni e-rad da hrwme na, vi Tar med ese ars qris te, Ze RmrTi saY, da mey se u-lad da u te ves ma maY TKsi nav sa Si na, ar ca Ta na Sem we uz ru nes, ar ca Tqu es, Tu: war viy va noT ma maY Cu e ni sa xed TKsa da eg reT mo vi deT; ara med vid re ar Ra exil va ufa li, mor Ci le biT hmsa xu reb des da ga-nu su e neb des mas, xo lo vi naY Tgan uaR re si igi ixi les da wo de baY mi si es ma, gu lis Pma-yves, vi Tar med ar ca Ra ma mi saY jer-ars ri do-baY, ar ca _ de di saY. amisTKs mswrafl da u te ves yo ve li ve da mis-dev des mas.

210

s a x a r e b a Y: `da moh vli da ie su yo vel sa ga li le a sa da as wa veb-da Se sak re bel Ta So ris maT Ta da qa da geb da sa su fe vel sa da gan hkur-neb da yo vel sa uZ lu re ba sa eri sa sa. da ga niT qua ham ba vi mi si yo vel sa mas asu reT sa. da moh gu ri des mas yo vel Ta bo ro tad sne ul Ta Ti To-sa xe Ta gan sen Ta da gu e mi Ta Sep yro bil Ta da eS ma ke ul Ta da ci sad-ci sad gu e mul Ta da gan rRu e ul Ta, da gan kur nna igi ni. da mis dev da mas eri mra va li ga li le aYT da aT qa la qiT da ie ru sal HmiT da wi aR ior da ni saYT, da gan kur nna igi ni~ (4,23-25).

T a r g m a n i: vi naY Tgan moZ Ru ar ni igi da me Tev zur ni yov li sa sof li sa ni mo i na dir na, mi e riT gan iw yo qmnad sas wa ul Ta, raY Ta wa-me baY ca io va ne si da am tki cos da eri igi sar wmu no e bad mo iy va nos. xo-lo ze daY sze da moh vli da qa la qeb sa da sof leb sa da Se sak re bel Ta maT Ta So ris as wav li da, raY Ta uCu e nos, vi Tar med ara wi na aR mdgom ars ma mi sa, ar ca cTu ne bad eri sa mos rul ars, ara med WeS ma ri te bi sa ga mo Ci ne bad. amis TKsca sa su fe vel sa qa da geb da, rom li sa qa da ge ba sa ume car Ra iy vnes, da sit yu a Ta TKsTa sas wa ul Ta mi er da am tki ceb da. ra me Tu es reT iqms ma ra dis Rmer Ti: odes uc xoY raY me iq mne bo dis da ax li sa raY sa me mo qa la qo bi sa daw ye baY Se mo vi do dis, sas wa ul Ta saq-me sa aCu e nebs da sam tki ce be lad yo fa di sa mis saq mi sa da gu lis Pmis-sa yo fe lad Zli e re bi sa mi si sa.

es reT ukue pir vel ve, odes-igi egu le bo da da ba de baY ka ci saY, yo ve li ve so fe li dah ba da da mer me Ra qmna ka ci da mis ca rCu li igi, ro me li ga na we sa sa moT xe sa Si na. da ku a lad, odes no es da egu le bo-da rCu lis -de baY, did ni ve sak Krve le ba ni qmnna da niv Tni sof li sa ni Sec val na da uc xoY igi zRu aY sa Si ne lad we li wad erT qu e ya na sa ze-da moh fi na da aR Po ca yo ve li ve aR mdgo mi qu e ya niT, xo lo mar Ta-li igi da mis Ta na ni eso den sa mas sim Zaf re sa Si na Rel va Ta sa uv ne-be lad da ic vna. da ku a lad, ab ra ha mis ze egu le bo da raY rCu lis -de-bad, did ni ve sas wa ul ni uCu en na: Zle vaY igi mbrZol TaY, wylu le baY fa ra oY si, gan ri ne baY mi si gan sac del Ta gan, Cu e ne ba ni Ti To sa xe ni da sak Krvel ni. da ra Jams-igi mo ses mi er Sjuls-udeb da hu ri a Ta, ni Se bi igi sakKrve le bi da sas wa ul ni mi uT xro bel ni aRas rul na da mer me Ra mos ca rCu li mTa sa mas ze da mkmol va re sa da mot yi na re sa. eg reT ve aqa ca, egu le bo da raY di di sa mis da maR li sa mo qa la qo bi sa da ax li-sa rCu li sa sof lad Se mo Re bad da swav lad kac Ta, raY-igi ar Ra sa da as mi o da, sas wa ul Ta Cu e ne bi Ta da am tki cebs sit yu a Ta TKsTa da ax-li sa mis Sju li sa wes sa. ra me Tu vi naY Tgan sa su fe vel sa mas ro mel sa qa da geb da, uxi lav iyo, xi lul Ta maT gan sak Krve le ba Ta uxi lav sa mas gu lis Pma-uyofs da da ar wmu nebs.

211

xo lo Sen ixi le ma xa re be li sa mis go ni e ri da Se mok le bu li sit-yu aY, vi Tar ara Ti To e u li igi sen Ta kur ne baY da sas wa ul Ta saq me war moT qua, ra me Tu sig rZe sit yKsaY aRu rac xe li uP mda Ti To e u li sa Tqu mad, ara med mok li Ta sit yKTa uric xu Ta maT sas wa ul Ta Ta na war-hPda da Tqua: `moh gu ri des yo vel Ta bo ro tad sne ul Ta Ti To sa xe-Ta gan sen Ta da gu e mi Ta Sep yro bil Ta da eS ma ke ul Ta da ci sad-ci sad gu e mul Ta da gan rRu e ul Ta, da gan kur nna igi ni~. da ara vis gan Zeb na ma Sin sar wmu no e baY, ar ca vis hrqua, vi Tar-igi ami sa Sem dgo mad et-yo da: `grwam sa, vi Tar med Zal-mic ese yo fad?~1 ra me Tu ar Ra eCu e na maT da sa xe Zli e re bi sa TKsi saY. ara med igi mis lvaY da mo gu raY uZ-lur TaY sar wmu no e bad Seh rac xa, ro mel ni So riT mo vi do des, ra me-Tu yo vel sa mas qu e ya na sa ga nis ma ham ba vi mi si, `da mis dev da mas eri mra va li ga li le aYT da aT qa la qiT da ie ru sal HmiT da wi aR ior da ni-saYT, da gan kur nna igi ni~.

swav laY id

vi Tar med jer-ars ma ra dis Pse ne baY cod va Ta Cu en TaY da ved re baY RmrTi saY, raY Ta Seg Kndos; da sa u ku noY sa misTKs sas je li sa

da aw Cu en ca, mor wmu ne no, miv sdev deT mas, ra me Tu mra val ni guqo nan sne u le ba ni da uZ lu re ba ni su li er ni, da hne bavs sa xi er sa mas yo vel Ta gan kur ne baY. mo uP deT mas, Se uv rdeT da ve ved re bo diT; num ca ras Por ci el sa viT xovT, ara med mo te ve baY cod va TaY viT xo-oT, ra me Tu mza ars mo ce mad, uku e Tu mPur va led viT xo oT. ma Sin ga-nis ma ham ba vi mi si asu reT sa, da yo vel ni Se mok rbe bo des kur ne bad, xo lo aw yo vel sa so fel sa qa da ge bul ars di de baY mi si, da yo vel Ta gur wams Za li mi si da sa xi e re baY; vi Tar ara mos wra fe biT Se uv rde bi mas, ara med udeb xar da sdro eb? igi ni Por ci el Ta sen Ta kur ne bad So riT mo vi do des, xo lo Sen su li er Ta sen Ta kur ne bi saTKs ara giPms gza Ta Sor Ta war slvaY, ara med Cu e u le ba ni bo rot ni mo iw yKden da ke Ti li sa qmnad iw ye da es reT Se uv rdi mas mPur va led da scxon de. ara hxe da va, odes Por ci e li raY me se ni Se gem TxKos, rav den Ta Ro ne-Ta eZi eb gan kur ne bad? xo lo su li sa sne u le ba TaTKs es reT udeb xar da ara eZi eb kur ne ba sa. da Si na ga ni igi ga qus ga re wa rad da ga re wa ri igi _ Si na ga nad. da u te ob wya ro sa mas bo rot Ta sa da Pev neb sa swmend. ara uw yia, vi Tar med Por ci el Ta ca sne ba Ta mi zez cod va ni su li sa ni ari an? da ese gu lis Pma-yav gan rRu e u li sa mis gan oc da aT rva me ti sa

1 maT. 9,28.

212

wli sa, da pir vel mi sa ka e ni sa gan da sxu a Ta mra val Ta gan. gan kur nen ukue sen ni su li sa ni, da yo ve li ve mdi na re bo rot TaY gan Pmes, da mer-me, da Ra ca Tu Por cni uZ lur iy vnen, mo mat yu e bel gKrgKni sa geq mnas, ra me Tu WeS ma ri ti sne baY uZ lu re baY igi su li saY ars, ro me li iq mne-bis cod va Ta gan, xo lo Por cTa amaT uZ lu re baY ar ca bo rot ars, ar-ca sab ra lo bel Cu en da.

Se uv rdeT ukue sa xi er sa mas sul Ta da Por cTa mkur nal sa, ve ved-rneT, raY Ta gan kur nos gan rRu e u le baY igi sul Ta Cu en TaY, da u te oT Por ci e li yo ve li ve da su li er sa vzrun vi deT, sulT-viT qu neT da vcrem lo o diT cod va Ta Cu en TaTKs. nu amisTKs uz run vel viq mne biT, ro mel ara gu el mis cod va Ta Cu en TaTKs, ara med amisTKs uf roY sad vig lov deT, ro mel fri a di sa siz rqi sa gan sal mo ba sa mas ca bo rot sa ume car varT. ara Tu ul mo be lo baY igi amisTKs ars, ra me Tu ara Se ma-ur ve bel ars cod vaY, ara med amisTKs, ra me Tu ugu lis Pmo arn su li. gu lis Pma-yven Ra igi ni, ro mel ni mec ni er ari an cod va Ta TKsTa, Tu vi Tar um wa res maT sa go de ben, ro mel ni cec xli Ta iwu vi ed anu iW-re bo di ed max Kli Ta. ra o den ig lo en, ra o den Ta crem lTa das Txe ven, raY Tam ca mwi ku le va ne baY igi bral TaY ga ni ba nes, ro me li-igi di di sa mwu xa re bi sa da glo i sa gan iq mne bis. um jo bes ars da uaR res, raY Ta ara STa var des ka ci yov lad ve cod va sa, xo lo ami sa Sem dgo mad ku a-lad ese ars, raY Ta Se em TxKos raY cod vaY, Se i na nos da crem li Ta ga-niw mi dos da cnas wylu le baY igi TKsi da is wra fos gan kur ne bad igi; uku e Tu ku la ara gu lis Pma-yos, vi Tar eved ros sa xi er sa mas mkur-nal sa lxi ne bi sa mi Re bad?

aw ukue, sa yu a re lo, gu lis Pma-yven cod va ni Sen ni, mo iP se nen igi-ni da aRi a ren, raY Ta mi i Ro Sen do baY. ara uw yia, vi Tar med uku e Tu vin me mTa var Ta ga ni sof li sa Ta ga na ris xi, me xu aY Sne ni aRad gin ni da sa ku Tar ni mis ni mo iq rTam ni Su am dgo mel-yo fad da mra va li xar ke baY aCu e ni, mra va li Sro maY da Wi ri Tavs-id vi da ge bad mi sa. xo lo odes yo vel Ta me u fe gan va ris xiT cod va Ta sim rav li Ta, ara raY gu el min, ara med uz run ve lad vi Su ebT da viT rve biT da gu Zi navs. vi Tar ukue uZ loT dat kbo bad mi sa, anu vi Tar ara ume te sad Sem ris xnes? ra me Tu vid re Ra Se co de baY Se co de ba sa ze da, ul mo be lo baY ume te sad ga na-ris xebs mas.

amisTKs Rirs ars, raY Tam ca mRKme sa ras me Si na da bnel sa Se vaw-yu di e niT Tav ni Cu en ni, raY Ta ar ca Ra mze sam ca vxe dev diT, ro mel es-reT sa xi e ri me u fe gu a qus da fri ad tkbi li, da uke Tu re bi Ta Cue-ni Ta gan va ris xebT mas; da gan va ris xoT raY, ara ve gu tan javs, ar ca Rir sad saq me Ta Cu en Ta mo gu a gebs, ara med mo e lis si na nul sa da mi mi-wods sa xi e re biT moq ce vad mi sa, da Cu en ara Se vi go nebT. gar na num ca

213

ese vi Tar sa mas gul fic xe lo ba sa ze da da vad gre biT, he, ge ved re bi, ara med va Cu e noT si na nu li mPur va le, vid re Ra ara mo wev nul ars dRe igi, odes ar Ra raY iyos sar ge be li si na nu li saY. ra me Tu aw yo ve li-ve Cu en sa Pel mwi fe ba sa Si na ars, xo lo ma Sin msa ju li igi sa Si ne li ufal ars gan Ci ne bi sa mi ce mad, vi Tar ca jer-iyos.

vis wra foT wi nas wro bad dRi sa mis da aR sa re bi Ta ke Ti lad gan-va goT cxo re baY Cu e ni, vti ro diT da vig lov deT. uku e Tu ve ved rneT msa jul sa mas pir vel mo wev nad mde dRi sa mis, yov lad ve ara ga moc-xad nen da fa rul ni bral ni Cu en ni. xo lo ese Tu ara iq mnas da vi pov-neT una nel ni, gan cxa de bu lad wi na Se yov li sa sof li sa gan vi qiq neT, da ar Ra ra iyos sa so e baY mo te ve bi saY, ra me Tu ara vin ars, ro mel man-mca aqa ara Se i na na cod vaY TKsi da Se uZ lom ca mun mi sa ge be li sa ma-Ti sa gan gan ro mad; ara med vi Tar ca sof li o Ta amaT sam sjav ro Ta Si na da sas jel ni igi da Se co de bul ni jaW KTa Sek rul ni mi iy va ne bi an sap-yro bi liT sam sjav rod, eg reT ve sul ni cod vil Ta ni, gan-raY-vi den ami er Ti To fe ri Ta miT cod va Ta sak rve li Ta Sek rul ni, mi iy va ne bi-an sam sjav ro sa mas sa Si nel sa. ra me Tu WeS ma ri tad sap yro bi le ars da di le gi bne li sa wuT roY ama oY. da vi Tar ca Se vi diT raY di leg sa mas ZKris moq med Ta da ka cis mklvel Ta sa, vi xil niT mun Ti To sa xi Ta sak rve li Ta Sek rul ni yo vel ni ve, eg reT ve aqa, uku e Tum ca uc ne baY ese ga re Se ga na qar va vin da ka cad-ka ca di sa cxo re ba sa, ka cad-ka ca-di sa sul sa Se giy va na vin, ixi len mca jaW Ksa da bor ki li sa uZ Kre si-Ta sak rve li Ta Sek rul ni, da uf roY sad, uku e Tum ca mdi dar Ta da di de bul Ta su leb sa vin Se giy va na, ra me Tu rav den-igi ume te si Se-u mo si es di de baY, ego den uZ Kre si Ta Sek rul ari an sak rve li Ta; da vi Tar ca pyro bi li ixi li raY, Pe liT da fer PiT Se bor ki le bu li da yel sa jaWK mo de bu li, rav den ca ume tes ni sak rvel ni iy vni an mis ze-da, ego den ume te sad saw ya lo be lad giCnn, eg reT ve mdi dar ni, rav-den ca um did res ixil ne da um rav le si Ta di de bi Ta Se mo sil, ego den usaw ya lo be les giC ndin, ra me Tu amaT sak rvel Ta ze da, sap yro bi le-sa, ro mel sa Sew yu de ul ars, me sap yro bi leT mTa va ri ca aqus sas ti ki: bo ro ti igi trfi a le baY sa fa se TaY, ro me li ara Se un dobs sak rvel Ta maT gan Psnad, ara med dRi Ti-dRe uZ Kre sad Seh kravs da Si na gan sa mas di leg sa Se a ye nebs. da uZ Kre si ese ars, ro mel uc xoY Ta raY T me man-qa ne bi Ta uf roY sRa da ut kbobs sak rvel Ta maT vid re dRem de, odes egu le bin sam sjav rod gan yva ne baY. ma Sin Ra cnis sim wa re ma Ti, ma Sin Ra ixi lis ubad ru ke baY TKsi, vi Tar ara Sek rul oden arn, ara med sav se bay li Ta da ti li Ta da mrav li Ta miT sim yra li Ta di le gi saY Ta. da WeS ma ri tad uZ Kres yov li sa ve bay li sa da sim yra li sa ari an gu lis-Tqu ma ni da sa Su e bel ni sof li sa ni.

214

aw ukue, mor wmu ne no, gan vif rTxoT Zi li sa mis gan mco na re bi sa da Se uv rdeT mPsnel sa mas da mac xo var sa sul Ta Cu en Ta sa, raY Ta sak-rvel ni ca igi gan xeT qnes da bo ro ti igi mcve li gan gu a So ros da tKr-Ti mZi me Ta maT bor kil TaY aR gKsu bu qos, raY Ta Se uZ loT slvad gza-sa mcne ba Ta mis Ta sa. xo lo ved re ba sa Ta na mo Ru a we baY ca va Cu e noT da mos wra fe baY ke Ti li, raY Ta es reT gan ver neT sru li ad bo rot Ta maT Cu en Ta gan da mwa ri sa mis wil mo ne bi sa vne ba TaY sa vpo oT az na u re baY igi sru li da WeS ma ri ti, ro mel sa Rir smca varT yo vel ni mim Txu e vad mad li Ta da kac Tmo yu a re bi Ta uf li sa Cu e ni sa ie su qriste si Ta, rom-li sa ars di de baY da sim tki ce Ta na ma miT da su liT wmi di TurT aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amen.

taz vi - martlmadidebloba.gemartlmadidebloba.ge/files/mates s. g/g-3.pdf · bralta mopdisay, aramed...

Documents