t.c. bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı sanayi Ürünlri güvenliği ve...

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI TASLAĞI (2014-2017)

1

BAKAN SUNUŞU

Kamu idareleri etkinliklerini artırmak, gelişmek ve üstlendikleri görevleri yerine getirerek daha

iyi hizmet verebilmek amacıyla kaynaklarını ve yeteneklerini iyi kullanmalı ve çevresel

koşullarını doğru anlamalıdır. Stratejik planlama yaklaşımı, bu noktada kamu idarelerine doğru

yönetim ve istenilen sonucu alma açısından önemli yararlar sağlamaktadır.

Sanayi ürünlerinin teknik mevzuatına ve/veya ürün güvenliği gereklerine uygunluk denetiminin

% 70’ inden sorumlu olan Bakanlığımızın “ürün güvenliği ve denetimi” faaliyetlerinin etkin bir

şekilde yürütülmesini sağlanmak amacıyla, 635 sayılı KHK ile önemli bir adım atılmış, Sanayi

Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü” kurulmuş ve ürün güvenliği ve denetimi

konusunda problemlerin çözülmesi ve sistem geliştirmede önemli bir kapasiteye ulaşılmıştır.

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü kurulduğu günden bu yana piyasaya

güvenli ürün arzını sağlamak amacıyla, sorumlu olduğu ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimine

ilişkin faaliyetlerini yerine getirmenin dışında idari ve teknik kapasitesini artırmaya yönelik

çalışmalarını da sürdürmüş ve yürüttüğü piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkinliğini

artırmak amacıyla 2012 yılında “Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Strateji ve Eylem

Planının hazırlık çalışmalarına başlamıştır.

Stratejik planlamada iç ve dış paydaşların beklentileri kamu idaresinin vizyonunun, misyonunun

ve hedeflerinin belirlenmesinde büyük önem arz etmektedir. Bu yaklaşım çerçevesinde, Genel

Müdürlüğümüz iç ve dış paydaşlarının da görüşleri doğrultusunda 2014 - 2017 Sanayi Ürünleri

Güvenliği ve Denetimi Stratejisi ve Eylem Planını hazırlamıştır.

Belgenin, ülkemizde yürütülmekte olan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ve güvenli

ürün arzına katkı sağlaması inancı ile hazırlık çalışmalarında emeği geçen ve bundan sonraki

sürece katkı sağlayacak herkese teşekkürlerimi sunarım.

Nihat ERGÜN Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı

2

İÇİNDEKİLER GİRİŞ…………………………………………………………………………………………………………………………3 YÖNETİCİ ÖZETİ…………………………………………………………………………………………………..4 1.MEVCUT DURUM………………………………………………………………………………………………5 1.1. Türkiye’de Piyasa Gözetim ve Denetimi ve Ulusal PGD İdari Yapılanması…….5 1.1.1.Piyasa Gözetimi ve Denetimi……………………………………………………………………....5 1.1.2.Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Amacı……………………………………………………....6 1.1.3..Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Genel İlkeleri……………………………………….....6 1.1.4. PGD ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu…………………………………………..7 1.1.5. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu………………………….……..…8 1.1.6. Ekonomi Bakanlığı…………………………………………………………………………….…….…8 1.1.7. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı………………………………………………….…….…9 1.1.8. Diğer Kuruluşlar……………………………………………………………………………….……...13 1.2.Avrupa Birliğinde Piyasa Gözetimi ve Denetimi………………………………….………..14 1.2.1. Hızlı uyarı Sistemi (RAPEX)………………………………………………………………………18 1.2.2.Avrupa Ürün Güvenliği Uygulama Forumu (PROSAFE)…………………………...…18 1.2.3.Avrupa Piyasa Gözetim ve Denetim Platformları İdari İşbirliği Grupları(ADCO)……………………………………………………………………………………………….…19 3. DURUM ANALİZİ……………………………………………………………………………………………..19 3.1.İç Paydaş Çalıştayı………………………………………………………………………………………...19 3.2.Dış Paydaş Çalıştayı………………………………………………………………………………………20 3.GZFT ANALİZİ…………………………………………………………………………………………………..22 4.VİZYON, GENEL AMAÇ VE HEDEFLER………………………………………………………………..26 5. STRATEJİ VE EYLEM PLANININ İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ………………27 6. EYLEM PLANI…………………………………………………………………………………………………..28 7.EKLER……………………………………………………………………………………………………………....52 7.1. Strateji Belgesinin Temel Politika Belgeleri İle İlişkisi………………………………....52 7.1.1.Onuncu Kalkınma Planı………………………………………………………………………………52 7.1.2. 2014 Yılı Programı……………………………………………………………………………………..52 7.1.3. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Strateji Belgesi (2013-2017)…………….52 7.1.4. Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi Strateji Belgesi (2012-2014)……………..52 7.1.5. Türkiye Sanayi Strateji Belgesi (2011-2014)……………………………………………..53 7.1.6. Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014)……....53 7.1.7. Türkiye Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014)…...53 7.1.8. Trafik Güvenliği Eylem Planı……………………………………………………………………...53

3

GİRİŞ

Strateji belgeleri, kamuda planlama, yönetme ve istenilen yönde sonuç alma açısından önemli

belgelerdir. Stratejik yönetim, hedef ve önceliklerini netleştirmiş, hesap veren, şeffaf bir

yapının oluşmasını sağlarken gerçekleştirilen faaliyetlerin daha etkin ve verimli olmasını

sağlamaktadır. Bu yaklaşım çerçevesinde Genel Müdürlüğümüz piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerinin daha etkin olmasını ve sanayi ürünlerinin güvenli ve mevzuatına uygun şekilde

piyasaya arzını sağlamak amacıyla, iç ve dış paydaşların da görüşleri doğrultusunda 2014 -

2017 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanmıştır.

Piyasa gözetimi ve denetimi sadece kamu kuruluşlarının değil piyasada yer alan tüm

aktörlerin aktif olarak katılması gereken bir süreçtir. Bu nedenle, belgenin hazırlanması

aşamasında, ülkemizde piyasa gözetimi ve denetimi yapmaya yetkili kurum ve kuruluşların

yanı sıra, üreticiler, dağıtıcılar, uygunluk değerlendirme kuruluşları ve onaylanmış kuruluşlar

ile sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınmış, yapılan çalışmalar tüm paydaşlarla işbirliği

içerisinde yürütülmüştür.

Hazırlık çalışmaları kapsamında iki çalıştay yapılmış, yapılan çalıştaylarda ülkemizdeki

piyasa gözetimi ve denetiminde yaşanan sorunlar tespit edilmiş ve çalıştaylar sonucunda iç ve

dış paydaşların beklentileri değerlendirilerek mevcut sorunların çözümüne yönelik eylemler

planlanmıştır.

Eylem Planı, hangi eylemin, hangi zaman dilimi içerisinde ve hangi araçlar ile uygulanacağını

tanımlamaktadır. Strateji ve Eylem Planı’nın izlenmesi, değerlendirilmesi ve gerekli

görüldüğü hallerde eylemlerin revize edilmesi, Strateji ve Mevzuat Dairesi Başkanlığı

tarafından gerçekleştirilecektir.

4

YÖNETİCİ ÖZETİ

Günümüzde yaşanan küreselleşme ile rekabet ve piyasada yer alan ürünlerin çeşitliliği giderek

artmış ve tüketiciye farklı fiyat, kalite ve seçeneklerde ürün sunulması, insan can ve mal

güvenliğini tehdit eden bir takım riskleri de beraberinde getirmiştir. Piyasada serbest

dolaşımda olan bu ürünlerin insan sağlığını, can ve mal güvenliğini, çevreyi, bitki ve hayvan

yaşamını tehdit eden risklerini ortadan kaldırmak amacıyla piyasa gözetim ve denetim sistemi

uygulanmaktadır.

Gümrük Birliği ile birçok alanda AB mevzuatına uyum sağlanması ve uygulamaların da AB

uygulamalarıyla paralel hale getirilmesine yönelik yükümlülükler üstlenen ülkemizin Avrupa

Birliği içinde malların serbest dolaşımını sağlayabilmesi için piyasaya güvenli ürün arzını

sağlayabilmeli ve bunun için etkin bir piyasa gözetimi ve denetimi yapmalıdır.

AB mevzuatının uyumlaştırılarak hukuki altyapının oluşturulmasının yanında, mevzuatın

etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamak üzere gerekli idari altyapının da oluşturulması önem

arz etmektedir.

Bu nedenle, Avrupa Birliğine üyelik sürecinde Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürün

gruplarına yönelik olarak yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin daha etkin

olmasını sağlamak amacıyla yürütülen çalışmalar sonucunda öncelikli sorunlardan hareketle

Bakanlığımızın piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin vizyon ve genel amaç belirlenerek; bu

vizyona ve genel amaca yönelik, dört temel hedef tespit edilmiştir.

Bu hedefler doğrultusunda, strateji belgesinin uygulanmasını temin edecek 38 eylemden

oluşan “Eylem Planı” oluşturulmuştur. Eylem Planı, eylemlerin, hangi zaman dilimi

içerisinde, hangi araçlarla uygulanacağını tanımlamaktadır.

5

1. MEVCUT DURUM

1.1.Türkiye’de Piyasa Gözetim ve Denetimi ve Ulusal PGD İdari Yapılanması

1.1.1.Piyasa Gözetimi ve Denetimi

Piyasa gözetimi ve denetimi, ürünün piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında, ürün piyasada

veya gerektiğinde kullanımda iken ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak üretilip

üretilmediğini ve güvenli olup olmadığını denetlemek veya denetlettirmek, ürünün güvenli

olmaması halinde güvenli hale getirilmesini temin etmek, gerektiğinde ise Bakanlık

tarafından yapılan yaptırımları uygulamak gibi her türlü faaliyeti kapsar.

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda, yaptırım uygulama yetkisi piyasa

gözetimi ve denetimini gerçekleştiren kamu kuruluşuna ait olmakla birlikte, piyasa gözetimi

ile piyasa denetimi arasında, bu faaliyetlerde rol alan taraflar açısından birtakım farklılıklar

bulunmaktadır.

Piyasa gözetimi, piyasada yer alan tüm aktörlerin etkin olduğu bir süreçtir. Bu süreç

içerisinde, tüketiciler, kullanıcılar, üreticiler, dağıtıcılar, uygunluk değerlendirme kuruluşları

ve onaylanmış kuruluşlar ile sivil toplum örgütlerinin önemli görevleri bulunmakta olup,

kamu kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde olmaları piyasada yer alan ürünlerin güvenliği

açısından büyük önem arz etmektedir.

Piyasa denetimi ise, başka test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşlarının imkânlarından

yararlanılsa bile, sadece yetkili kamu kuruluşunun etkin bir şekilde faaliyet gösterdiği bir

süreçtir. Bu aşamada, ürünün teknik düzenlemeye uygun ve güvenli olup olmadığının tespiti

amacıyla gerekli testler ve muayeneler yapılmakta, ürünün güvenli olup olmadığına dair nihai

kararlar alınmakta ve ilgili taraflar hakkında gerekli müeyyideler uygulanmaktadır.

Piyasa gözetimi ve denetimi aynı zamanda, AB ekonomik entegrasyonunun temel

ilkelerinden olan malların serbest dolaşımını garanti altına alan uygulamalardan biridir.

Ürünlerin yasal düzenlemelerde belirtilen gerekliliklere uygunluğunun kontrolü anlamına

gelen piyasa gözetimi ve denetimi ile malların serbestçe dolaşabildiği, üreticiye güven esası

üzerine kurulan iç pazarın güvenli ürünlerden oluşması sağlanmaktadır.

6

1.1.2.Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Amacı

PGD’nin amacı temel olarak, piyasada sadece güvenli ürünlerin yer almasını ve bunu

gerçekleştirmek için ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasını sağlanmaktır. Böylece, ilgili

mevzuat hükümlerini karşılamayan ürünlerden kaynaklanan kaza veya yaralanmalar

azaltılarak, tüketicilerin ve diğer kullanıcıların can ve mal güvenliğinin korunması

sağlanırken diğer iktisadi aktörlerin haksız rekabete karşı korunması ile iyi işleyen bir piyasa

ekonomisine sahip olunması sağlanmış olacaktır.

Ürünlerin piyasaya ilgili mevzuatta belirtilen veya bir mevzuatın bulunmadığı durumlarda

güvenliğe esas olacak diğer kriterlerle ortaya konulan standartlar, iyi uygulama kodları, bilim

ve teknoloji düzeyi, tüketicinin güvenliğe ilişkin makul beklentisi gibi temel güvenlik

gereklerini karşılar şekilde arz edilmesi, üreticinin, yetkili temsilcisinin ve/veya ithalatçının

sorumluluğundadır.

PGD faaliyetleri, yetkili kuruluşlarca, bir strateji belirlendikten sonra işaret ve belge

kontrollerinin yapılarak ve gerektiğinde laboratuvar analizlerine tabi tutulmak üzere üründen

numuneler alınarak gerçekleştirilir.

Yetkili kuruluş, denetimler sonucunda ürüne ilişkin uygunsuzluk tespitinde idari yaptırımların

uygulanmasını, güvensizlik tespitinde ise ürünün piyasaya arzın yasaklanmasını, arz edilmiş

olanların toplanmasını, güvensizliğin üretici tarafından giderilmesinin sağlanmasını, ürünün

güvenli hale getirilmemesi veya güvenli hale getirilmesinin mümkün olmadığı durumlarda

taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen bertaraf edilmesine yönelik gerekli tedbirler

alınmasını ve bu tedbirlerin kamuoyuna duyurulmasını sağlar. Dolayısıyla, tüm bu

faaliyetlerle aralarında üretici ile tüketicinin de yer aldığı tüm piyasa aktörleri arasındaki

menfaat dengesinin kurulması ve AB standartlarında iyi işleyen bir piyasa ekonomisinin

oluşturulması sağlanmış olacaktır.

1.1.3. Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Genel İlkeleri

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri mutlaka kamu otoriteleri tarafından yerine

getirilmelidir. Bunun en önemli nedeni, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin

tarafsızlığını sağlamaktır.

Yetkili kuruluşlar, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini yerine getirirken gizliliğe

riayet etmelidir. Ekonomik aktörlerin faaliyetlerine ilişkin bilgiler kural olarak

gizlidir.

7

Piyasa gözetimi ve denetimi oransallık ilkesine uyularak yürütülmelidir. Piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda alınan önlemin ürünün taşıdığı riskle

orantılı olması yani riskin ya da uygunsuzluğun derecesine göre belirlenmesi

gerekmektedir.

Üreticiler uygunluk değerlendirmesi süreciyle tüm AB mevzuatına uygunluğu

doğrulamalıdır. PGD otoritesinin sorumluluğu, uygunluk değerlendirmesi

çerçevesinde piyasaya sürülmüş veya sürülmek üzere olan ürünlerin gözetimine kadar

uzanır.

Kural olarak piyasa denetimi işlemleri ürünün tasarım ve üretim aşamasını kapsamaz.

Ancak, yetkili kuruluş uygunsuzluk tespit edildikten sonra sabit bir hatanın oluşup

oluşmadığını doğrulamak için üretim yerinde kontrollerde bulunabilir, uygun olmayan

ürünlerin piyasaya arzını önlemek için üreticiler ve tedarikçilerle işbirliği yapabilir.

1.1.4. PGD ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu

Kurul, 19/3/2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2011/4 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile

Ekonomi Bakanının koordinasyonunda; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Çalışma ve

Sosyal Güvenlik Bakanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı,

Gümrük ve Ticaret Bakanı, Sağlık Bakanı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı, Bilgi

Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı ile

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanının katılımıyla PGD’den sorumlu

kuruluşların en üst seviyede temsilcilerinden oluşturulmuştur. 2011 yılında kamu yönetiminin

yeniden yapılandırılması çerçevesinde Kurulu ve görevlerini belirleyen Genelge 2011/12

Genelge sayısıyla 06/09/2011 tarihli Resmi Gazetede yeniden yayımlanmıştır.

Genelgeye göre Kurul, Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu tarafından

hazırlanan yıllık eylem planlarını değerlendirecek, etkin bir ithalat ve iç piyasa denetimi için

temel hedef ve stratejilerle alınacak tedbirleri belirleyecek ve bu amaçla üst düzeyde kararlar

alarak ilgili kurumlar arasında işbirliğini ve eşgüdümü sağlayacaktır.

Kurul, yılda en az bir defa toplanacak, sekretarya görevi Ekonomi Bakanlığı tarafından yerine

getirilecek, ihtiyaç halinde diğer bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, özel

sektör, sivil toplum ve meslek kuruluşları da Kurulun çalışmalarına davet edilebilecektir.

Genel ekonomik hedefler, insan sağlığı ve güvenliği, kamu yararı doğrultusunda ürün

güvenliği politika ve stratejilerinin uygulanması amacıyla Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün

8

Güvenliği Değerlendirme Kurulu tarafından yürütülecek çalışmalara ilgili kamu kurum ve

kuruluşlarınca aktif katkı ve destek sağlanacaktır.

1.1.5. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu, 2002 yılında çıkarılan “Ürünlerin Piyasa

Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik” ile düzenlenmiştir. Kurul, piyasa gözetimi ve

denetimi alanında tavsiye niteliğinde kararlar almak, böylece PGD ortak sorunlarının çözüme

kavuşturulması, PGD idari kapasitesinin geliştirilmesi ve sorumlu kuruluşlar arasında

uygulama birliği sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Kurula, Ekonomi Bakanlığı Ürün

Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü başkanlık etmekte, yetkili kuruluşlardan da birer daimi

temsilci katılım sağlamaktadır.

Kurulun görevleri Yönetmeliğin 15'inci maddesinde açıklanmıştır. Buna göre Kurulun

görevleri şunlardır:

• Piyasa gözetimi ve denetiminin etkin işleyişini sağlayabilmek için, piyasa gözetimi

ve denetimi konusunda yetkili kuruluşlar arasında işbirliğinin sağlanmasına katkıda

bulunmak,

• Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında yetkili kuruluşların karşılaştıkları sorunların

giderilmesi amacıyla çözüm önerileri üretmek,

• Ürünlere ilişkin teknik mevzuatın yetkili kuruluşlarca hazırlanmasını ve

uygulanmasını izlemek,

• Gerektiğinde, teknik mevzuat uyumu ile piyasa gözetimi ve denetimi konularında

tavsiye niteliğinde kararlar almaktır.

1.1.6.Ekonomi Bakanlığı

Ekonomi Bakanlığı’nın teşkilat ve görevleri 637 sayılı KHK ile düzenlenmiştir. 637 sayılı

KHK’nın 2. maddesinin (ı) bendinde Ekonomi Bakanlığı’nın piyasa gözetimi ve denetimi ile

ilgili görevleri “Dış ticarete konu ürünlerin güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olmasını

sağlamak, bu amaçla ithalatta ve ihracatta denetim yapmak ve yaptırmak, ticarette teknik

engellerin önlenmesine ilişkin çalışmalar yürütmek, ürün güvenliği, teknik düzenlemeler ve

denetimlere dair mevzuat, politika ve uygulamaları koordine etmek.” olarak düzenlenmiştir.

Ayrıca 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair

Çerçeve Kanun ile piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri ile ilgili yetkili kuruluşların görev

9

ve yükümlülükleri düzenlenmekte olup, bu konuda Ekonomi Bakanlığı PGD kuruluşları

arasında koordinasyonu sağlama yetkisine sahiptir.

Ekonomi Bakanlığı’nın PGD ile ilgili görevleri Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel

Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

1.1.7. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

2011 yılında Bakanlıkların yeniden yapılandırılması çerçevesinde 635 sayılı KHK ile Bilim,

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın kuruluşu, görevleri ve teşkilatı düzenlenmiştir. 635 sayılı

KHK ile daha önce sanayi ürünlerinin teknik mevzuatına ve ürün güvenliği gereklerine

uygunluğunu sağlamak amacıyla Sanayi Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilen piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetlerini yürütmek üzere Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi

Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Bu çerçevede, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyeti, sanayi

politikası belirleme ve ürün mevzuatı hazırlama yetkisinden bağımsız hale getirilmiştir.

Bakanlığımız ürün güvenliği konusunda 2004 yılından bu yana gerçekleştirdiği denetimler

aracılığıyla önemli tecrübe ve bilgi birikimi elde etmiştir. 2011 yılında Sanayi Ürünleri

Güvenliği Denetimi Genel Müdürlüğünün kurulması ile ulusal düzeyde ürün güvenliği ve

denetimi konusunda yatay sorunların çözülmesi, etkin bir piyasa gözetim ve denetim sistemi

oluşturulması, ürün güvenliği ve denetimine ilişkin politika belirleme, denetim usul ve

esaslarını belirleme ve benzeri konularda önemli bir kapasiteye ulaşılmıştır.

Genel Müdürlük ürün güvenliği ve denetimine ilişkin politika belirleme, denetim stratejisi,

rehberi, planı ve programı hazırlama, denetlenecek ürünlere yönelik risk analizleri yapma,

denetim usul ve esaslarını belirleme, uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerin alınmasını ve

yaptırım uygulanmasını sağlama gibi merkezi olarak yerine getirilmesi gereken görevler

dışında, Bakanlığımız sorumluluğunda bulanan ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerini kendi görev ve sorumlulukları çerçevesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl

Müdürlükleri aracılığıyla yürütmektedir.

- Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğünün Görevleri

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün görevleri 635 sayılı KHK’nın

11 inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre Genel Müdürlüğün PGD faaliyetlerine ilişkin

görevleri şunlardır :

10

• Ürün güvenliği ve denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak, sanayi

ürünlerinin denetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak ve uygulanmasını sağlamak,

sonuçlarını izlemek ve değerlendirmek.

• Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin, ürün güvenliği ve teknik

mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimini yapmak veya

yaptırmak, uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak ve yaptırım

uygulamak, denetime yönelik risk analizleri yapmak, denetim usul ve esaslarını belirlemek.

• Teknik mevzuata ve ürün güvenliği denetimine ilişkin verileri toplamak, ürün

güvenliği bilgi sistemi oluşturmak, verileri değerlendirmek, rapor hazırlamak ve yayımlamak.

• Bakanlığın görev ve sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi

ve denetiminde yararlanılacak laboratuvarın nitelikleri ve hizmet alanlarını belirlemek,

laboratuvar kurulmasını desteklemek ve bu konularda düzenlemeler yapmak.

• Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak veya yaptırmak.

• Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Koordinasyon Komisyonunun oluşumunu,

görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarını belirlemek.

- Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Sorumluluğunda

Bulunan Ürün Grupları

• Atex

• Asansörler

• Aerosol Kaplar

• Basınçlı Ekipmanlar

• Düzenlenmemiş Alan

• Elektrikli Ekipmanlar

• Gaz Yakan Cihazlar

• Makinalar

• Motorlu Araçlar

• Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcılar

• Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar

• Kazanlar

11

- Sanayi Genel Müdürlüğü

Sanayi Genel Müdürlüğü, aşağıda belirtilen görevleri ile PGD faaliyetlerine katkıda

bulunmaktadır.

• Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeleri uyumlaştırmak, teknik mevzuatı ve

ilgili standart listelerini hazırlamak ve uygulamaya koymak, teknik düzenlemesi ve standardı

bulunmayan sanayi ürünlerinin denetimine esas olacak özelliklerini tespit etmek veya

ettirmek.

• Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeler kapsamında yetkilendirilecek

onaylanmış ve uygunluk değerlendirme kuruluşları ile teknik hizmet kuruluşlarının taşıması

gereken nitelikleri belirlemek, bu kuruluşları görevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi

geçici olarak durdurmak veya iptal etmek.

- Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğünün Görevleri

635 sayılı KHK’nın 10 uncu maddesinde Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü’nün

görevleri açıklanmaktadır. Bu görevlerden PGD faaliyetlerine ilişkin olanlar ise şöyledir:

a) Yasal metroloji ve hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemeler ile ilgili

standart listelerini hazırlamak ve uygulamaya koymak, bu alanda piyasa gözetimi ve

denetimi yapmak veya yaptırmak.

b) Yasal metroloji kapsamına alınacak veya kapsamdan çıkartılacak ölçü aletlerini

belirlemek, yasal metroloji alanında izlenebilirliği sağlamak için gerekli teknik ve idari

altyapıyı oluşturmak.

c) Ulusal ölçü etalonlarının bulundurulma ve kontrol esaslarını belirlemek,

d) Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan ve Bakanlıkça gerekli görülen

standartlara ilişkin düzenlemeler yapmak ve uygulanmasını sağlamak.

e) Yasal metroloji ve hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemesi ve standardı

bulunmayan ürünlerin denetimine esas olacak özellikleri tespit etmek veya ettirmek.

f) Metroloji, standardizasyon, akreditasyon ve uygunluk değerlendirmesi alanlarında

stratejiler belirlemek, bunların uygulanmasında ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu

sağlamak.

g) Laboratuvarlar kurmak veya kurdurmak, kurulan laboratuvarların belirlenen usul ve

esaslar çerçevesinde çalışmalarını sağlamak ve kontrol etmek.

h) Yasal metroloji alanında yetkilendirilecek uygunluk değerlendirme kuruluşları ile

teknik hizmet kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bunları görevlendirmek,

gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak veya iptal etmek.

12

- Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

Bakanlığımızın görev ve faaliyet alanına giren, Avrupa Birliği ile ilgili konularda;

müzakerelere ilişkin hazırlıkları yapma, toplantılara katılma, Avrupa Birliği-Türkiye ortaklık

organlarında alınan kararlarla ilgili olarak uyum ve uygulama çalışmalarını yürütme ve

Bakanlık birimleri arasında koordinasyonu sağlama Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel

Müdürlüğü görevleri arasında yer almaktadır.

- Hukuk Müşavirliği

Hukuk Müşavirliği, Bakanlığın taraf olduğu adlî ve idari davalarda, tahkim yargılamasında ve

icra işlemlerinde Bakanlığı temsil etme, dava ve icra işlemlerini takip etme, anlaşmazlıkları

önleyici hukukî tedbirleri zamanında alma görevleri çerçevesinde piyasa gözetimi ve

denetimine ilişkin konularda Bakanlık aleyhine açılan davalarda Bakanlığı temsil etmekte,

PGD alanında hukuki düzenlemelerin hazırlanmasına katılmaktadır.

- Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri

Bakanlığımızın sorumluluk alanına giren ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi il

müdürlüklerinde denetimle görevli personel tarafından gerçekleştirilir. Bilim, Sanayi ve

Teknoloji il müdürlüklerinin piyasa gözetimi ve denetimi konularında görev, yetki ve

yükümlülükleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi

Yönetmeliğinin 16'ıncı maddesi ile “Yıllık PGD Rehberi ve Denetim Planı”nında il

müdürlüğünün PGD’ye ilişkin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:

a) Bakanlık tarafından gönderilen yıllık piyasa gözetimi ve denetimi programını esas alarak

ilin piyasa gözetimi ve denetimi programını hazırlamak ve uygulamak,

b) Denetim programını; ilin üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve satıcı profilini çıkararak bunlara ait

ürünlerin denetlenmesini sağlayacak şekilde hazırlamak,

c) PGD faaliyetlerinin etkin olarak gerçekleştirilmesini teminen ihtiyaçlarını, sorunlarını ve

çözüm önerilerini Bakanlığa iletmek,

ç) PGD faaliyetlerinde ihbar, şikayet, her türlü reklam ve ilanlar ile kaza, yaralanma haberleri

ve veri tabanlarından yararlanmak,

d) PGD faaliyetleri sonucunda gerekli idari yaptırım kararlarının verilmesini ve yerine

getirilmesini sağlamak,

13

e) Bakanlıkça verilecek piyasaya arz yasağı, toplatma ve bertaraf kararlarının yerine

getirilmesini sağlamak, bu kararların yerine getirilip getirilmediğini üretici nezdinde ve

piyasada izlemek ve kontrol etmek ve sonucundan Bakanlığa bilgi vermek,

f) PGD faaliyetlerinin tarafsız, bağımsız, eşit ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlamak,

g) Denetim personelinin teknik ve hukuki konularda eğitim ihtiyacını karşılamaya, bilgi ve

tecrübelerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak,

ğ) Piyasanın veya ürünlerin uygunluk düzeyinin yükseltilmesi amacıyla üreticilerle işbirliği

yapmak, bilgilendirme, eğitim ve benzeri toplantılar düzenlemek.

(2) İl müdürü, PGD faaliyetlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla diğer ilgili

mevzuat ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli tüm önlemlerin alınmasından ve

uygulanmasından sorumludur. İl müdürü, koşulları dikkate alarak organizasyon içinde piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetleri için ayrı bir birim oluşturur.

1.1.8.Diğer Kuruluşlar

Ülkemizde piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu on adet kurum ve kuruluşlar

bulunmaktadır. Bu kurum ve kuruluşların sorumlu olduğu ürün grupları aşağıdaki tabloda

belirtilmektedir.

YETKİLİ KURULUŞ SORUMLU OLUNAN ÜRÜN GRUPLARI

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil

kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar,

asansörler, teleferikler, ev aletleri, gaz yakan

cihazlar, basınçlı ekipmanlar, sıcak su kazanları,

ölçü aletleri, hazır ambalajlı mamuller, hazır

giyim- tekstil ve ayakkabı (etiket kontrolü), diğer

makineler, tarım ve orman traktörleri.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

Düzenlenmemiş alanda yer alan hazır giyim-tekstil

ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el

aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları,

mutfak/pişirme gereçleri, çakmaklar, kırtasiye

ürünleri, çocuk ekipmanları, gıda görünümlü

ürünler, kozmetikler, oyuncaklar, deterjanlar,

14

kimyasal ürünler

Sağlık Bakanlığı Çocuk bakım ürünleri, tıbbi cihazlar,

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden madde ve

malzemeler, yem, gübreler, bitki koruma ürünleri,

veterinerlikte kullanılan tıbbi ürünler

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı malzemeleri, katı yakıtlar, pil ve

akümülatörler

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kişisel koruyucu donanımlar

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme

Bakanlığı Gezi tekneleri, gemi teçhizatı

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Tütün mamulleri ve etil alkol ürünleri

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Akaryakıtlar, madeni yağlar

1.2. Avrupa Birliğinde Piyasa Gözetimi ve Denetimi

AB uygulamalarında piyasa gözetimi ve denetimi sisteminin en önemli özelliği, her üye

devletin altyapısını nasıl oluşturacağına kendisinin karar vermesidir. AB mevzuatında ürün

güvenliğine ilişkin genel yasal düzenlemeler bulunmakla birlikte, üye devletlerin direktifleri

ne şekilde uygulayacağı konusunda hiçbir yükümlülük bulunmamaktadır. PGD ulusal bir

yükümlülük olarak kabul edildiği için, her üye devlet piyasa gözetimi ve denetimi sistemini

nasıl kuracağı veya nasıl yürüteceği konusunda bağımsızdır.

Avrupa Birliğinde piyasa gözetimi ve denetiminin ulusal olması ilkesinin getirdiği bir takım

dezavantajlar bulunmaktadır. Bu ilkenin benimsenmesi sonucu her ülkenin kendi PGD

sistemini oluşturmada bağımsız olması ile farklı gözetim uygulamaları ortaya çıkabilmekte ve

ulusal gözetim faaliyetleri birbirleriyle çakışabilmektedir. Bu sorunun ortadan kaldırılması

amacıyla ulusal yetkililer arasında idari işbirliği mekanizmalarının geliştirilmesi gerekmiş,

PGD yetkilileri arasındaki işbirliği ile ulusal yetkililerin kendi yöntemlerini diğerleriyle

karşılaştırması sonucunda iyi uygulamaların Topluluk düzeyinde yaygınlaştırılması

sağlanmaya çalışılmıştır. Avrupa Birliği’ne üye ülkeler arasında uygulamaların uyumunun

15

sağlanması, çakışmaların önlenmesi amacıyla kabul edilen idari işbirliği, üye ülkeler için

zorunlu tutulmuştur. İdari işbirliği çerçevesinde, üye ülkeler PGD bilgi ve verilerini hazır

bulundurmak durumundadırlar. Bu zorunluluğun amacı piyasa gözetimi ve denetimi sırasında

yapılan test ve araştırma faaliyetlerinin mükerrerliğini engellemek ve bilgilerin gizliliğini

sağlamaktır. Yetkili kuruluşlar mükerrerlikleri engellemek için teknik analizler veya

testlerinin başka bir kuruluş tarafından yapılmış ve sonuçlarının kendilerine iletilmiş veya

iletilecek olması halinde, bu testlerin tekrarlanması gerekip gerekmediğini değerlendirirler.

Ürünün, AB piyasasına arzından önce ve sonra piyasa gözetim otoriteleri ve ekonomik

operatörleri tarafından gerçekleştirilmesi gereken görev ve sorumluluklar aşağıdaki şekilde

yer almaktadır.

AB’de piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin temel politikalar, ortak pazarda

malların serbest ve güvenli bir şekilde dolaşımı ile tüketici sağlığı ve güvenliğinin

korunmasıdır. Bu iki politika seçilecek önceliklerin çerçevesini de belirlemektedir. AB’de

piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu otoritelerin çoğu için tüketicinin korunması seçilen

hedef ve önceliklerin en önemlisidir. Kullanıcı güvenliğini desteklemek için yürütülen tüm

faaliyetler “herkes için aynı kuralların geçerli olduğu ortam” (levelplayingfield) ve adil

rekabeti tesis etmeye katkı sağlamaya yöneliktir.

16

AB yasal çerçevesi üye ülkelerin direktifleri nasıl uygulayacağına ve mevzuatın nasıl olması

gerektiğine hükmetmez. Piyasa gözetimi ve denetiminin nasıl yerine getirileceği üye ülkelere

bağlıdır. Çoğu üye ülkede piyasa gözetim organizasyonu değişen ortam veya farklı politik

şartlar veya ortaya çıkan ihtiyaçlar gereği sık sık değişikliğe uğramaktadır. Bu nedenle, üye

ülkelerin hepsinin ihtiyaçlarına uyan tek bir organizasyon modeli yoktur. Dolayısıyla AB’de

piyasa gözetim organizasyonu ve icra yöntemleri büyük oranda üye ülkeler arasında farklılık

göstermektedir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri bazı ülkelerde merkezi olarak

organize edilmekle birlikte bazılarında bölgesel veya yerel makamlar tarafından

yürütülmektedir. Örneğin, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, İngiltere'de yerel

yönetimler, Fransa'da merkezi hükümet tarafından, Almanya’da eyaletlerde ilgili Bakanlıklar

tarafından yerine getirilmektedir.

FRANSA

PGD Kuruluşları Sorumlu olduğu ürün grupları

Ekonomi, Finans ve Sanayi Bakanlığı (

Rekabet Politikası, Tüketici Sorunları ve

Kaçakçılığı Kontrol Genel Müdürlüğü)

Tüm ürünler

Bütçe, Kamu Hesapları ve Devlet Reformu

Bakanlığı (Gümrük ve Vergi Genel

Müdürlüğü)

3. Ülkelerden AB’ye ithal edilen tüm ürünler

Ekonomi, Finans ve Sanayi Bakanlığı

(Rekabet, Sanayi ve Hizmetler Genel

Müdürlüğü )

Ölçü aletleri

Ulaştırma, Sürdürülebilir Kalkınma Ekoloji

Bakanlığı (Riskleri Önleme Genel

Müdürlüğü)

Gaz yakan cihazlar, basınçlı ekipmanlar,

kimyasal maddeler, patlayıcılar, patlayıcı

ortamda kullanılan malzemeler

Çalışma, İstihdam ve Sağlık Bakanlığı

(Çalışma Genel Müdürlüğü)

Makineler, KKD

Sağlık Ürünleri Emniyeti Ajansı Tıbbi cihazlar, Kozmetik, Dövme

Ulusal Frekanslar Ajansı

Ulaştırma, Sürdürülebilir Kalkınma Ekoloji

Bakanlığı (Denizcilik Daire Başkanlığı)

Gezi Tekneleri

İNGİLTERE

PGD Kuruluşu Sorumlu olduğu ürün grupları

17

İstihdam ve İnovasyon Bakanlığı Tüm tüketici ürünlerinin güvenliği (yerel

yönetimler), piller, RTTE, atıklar, ve

profosyenel kullanıma özgü ürünler, ROHS,

elektrikli ve elektronik ekipmanlar, EMC

Sağlık Bakanlığı İlaç, tıbbi cihaz

Çevre Gıda ve Köyişleri Bakanlığı Enerji kullanan ürünler, veteriner ilaçları,

REACH

Ulaştırma Bakanlığı Motorlu araçlar, araçlarda kullanılan

ürünlerin güvenliği

Topluluklar ve Yerel İdareler Yapı malzemeleri (yerel yönetimler)

Çalışma Bakanlığı Sivil kullanım amaçlı patlayıcılar

Ulusal Ölçüm Ofisi Tartı aletleri

ALMANYA

PGD Kuruluşu Sorumlu olduğu ürün grupları

Alman İnşaat Teknoloji Enstitüsü Yapı Malzemeleri

Federal Motorlu Taşıt Teşkilatı Karayolu taşıtları

Federal Ağ Ajansı RTTE ve EMC

Federal Denizcilik ve Hidrografi Teşkilatı Gemi Teçhizatı

Eyaletlerde ilgili Bakanlıklar (örneğin

Bavyera Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı,

Hessen Aile,Çalışma ve Sağlık Bakanlığı

gibi)

Düzenlenmemiş alanda yer alan tüketici

ürünleri, aerosol kaplar, basit basınçlı

ekipmanlar, kişisel koruyucu donanımlar, gaz

yakan cihazlar, ATEX, gezi tekneleri,

taşınabilir basınçlı ekipmanlar asansörler,

makineler, açık havada kullanılan ürünlerde

gürültü emisyonu, LVD, oyuncaklar, tıbbi

cihazlar.

Avrupa Birliği genelinde bilgi paylaşımı, kaynakların birleştirilmesi ve üye devletler

arasındaki işbirliği etkili, kapsamlı ve sürekli bir denetim için kaçınılmazdır. Bu amaçla bir

takım iyi uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Bu uygulamaların bir kısmı Türkiye’deki piyasa

gözetimi ve denetiminden sorumlu kurum ve kuruluşların da aktif katılımını gerektirmekte ya

da katkı sağlamaktadır. Bu uygulamalar aşağıda yer almaktadır.

18

1.2.1. Hızlı Uyarı Sistemi (RAPEX)

RAPEX sistemi 2001/95 sayılı Genel Ürün Güvenliği Direktifi kapsamında 2004 yılında

kurulmuştur. RAPEX, AB ülkelerinde piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu kurumlar ve

Avrupa Komisyonunun Topluluk piyasasında tespit ettikleri tehlikeli ürünlere ilişkin bilgileri

hızlı ve etkili bir şekilde paylaştıkları ve tüketicileri sağlık ve güvenlikleri bakımından

potansiyel risk teşkil eden ürünlere karşı bilgilendirdikleri bir sistemdir. 765/2008 sayılı

Tüzüğün yürürlüğe girmesiyle birlikte RAPEX sisteminin kapsamı tüketici sağlığı ve

güvenliğinin sağlanmasının yanı sıra sağlıklı ve güvenli bir iş ortamının ve çevrenin

oluşturulması ve profesyonel kullanım gerektiren ürünleri de kapsayacak şekilde

genişletilmiştir. Bu yönüyle RAPEX sistemi AB ülkelerinin ürün güvenliği konusunda temel

amacı olan piyasada sadece güvenli ürünlerin dolaşımına hizmet etmektedir. Türkiye RAPEX

sistemi kapsamına tam olarak dahil edilmemiş olup, Bakanlığımız tarafından bu sistemdeki

bildirimler, Ekonomi Bakanlığı aracılığı ile yazılı olarak veya sistemin haftalık olarak

yayınlanan halka açık kısmından alınmaktadır.

Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan 2012 RAPEX yıllık raporuna göre 2012 yılı

içerisinde sisteme bildirimi yapılan ürünlerin menşeine göre dağılımı incelendiğinde 1123

ürün ile Çin ilk sırada yer almaktadır. Türkiye 89 ürün ile 3. sırada yer almaktadır.

1.2.2. Avrupa Ürün Güvenliği Uygulama Forumu (PROSAFE)

Forumun kurumsal amacı Avrupa Ekonomik Alanı içinde ürün ve hizmet güvenliği ile ilgili

değerli bilgileri ve tecrübeleri paylaşmak amacıyla gayri resmi tartışmalar yapmak ve sınır

ötesi işbirliğini geliştirmektir.

Avrupa genelindeki ülkelerde piyasa gözetiminden sorumlu kurumlar tarafından oluşturulan

forumun ilk toplantısı 1990 yılında gerçekleştirilmiştir. Kurulduğu günden bugüne piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetlerini daha şeffaf bir şekilde gerçekleştirmek üzere AB ülkeleri,

EFTA ülkeleri, AB’ye aday ülkeler ve diğer ilgili kurumların yetkililerinin katılımıyla pek

çok toplantı ve çalıştay düzenlenmektedir. Ayrıca 2005 yılından itibaren PROSAFE

tarafından çeşitli projeler desteklenmektedir. AB tarafından finanse edilen ve PGD

faaliyetlerini daha fazla geliştirmeyi amaçlayan EMARS I ve II projeleri bu kapsamdadır.

PROSAFE toplantılarına ve projelerine Türkiye’den katılım sağlanmaktadır.

19

1.2.3. Avrupa Piyasa Gözetim ve Denetim Platformları İdari İşbirliği Grupları (ADCO)

Üye devletlerdeki uzmanlardan oluşan işbirliği grupları Avrupa çapında daha adil

uygulamanın yaratılmasına, farklılıkların ve gri alanların çözümlenmesine, iyi uygulamalar

geliştirilmesine ve sınır ötesi işbirliğine katkıda bulunmaktadır.

3. DURUM ANALİZİ

3.1. İç Paydaş Çalıştayı

16-17 Temmuz 2012 tarihlerinde, Nevşehir’de “Piyasa Gözetimi ve Denetiminde Yeni

Yaklaşımlar Çalıştayı” adı altında düzenlenen çalıştay, Bakanlığımız merkez birimlerinden,

bağlı ve ilgili kuruluşlarından ve İl Müdürlüklerinden toplam 78 katılımcıyla

gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu çalıştay ile, PGD faaliyetlerini daha etkin ve verimli yürütmek üzere,

Bakanlığımız PGD vizyonu ve misyonu ile PGD’de yeni yaklaşımlar ve alternatif çözüm

önerileri değerlendirilmiştir.

Bu çerçevede, uygulamada yaşanan sorunların tespitine yönelik olarak yapılan SWOT analizi

ile Bakanlığımızın PGD alanındaki güçlü ve zayıf yanları belirlenerek çözüm önerileri

geliştirilmiş, bu tespitler doğrultusunda çalışma grupları oluşturulmuştur.

5 başlık altında belirlenen sorunlar çerçevesinde oluşturulan çalışma gruplarında çözüme

yönelik olarak uygulanması gereken faaliyet ve projeler belirlenerek katılımcılara sunuş

yapılmış ve tüm katılımcıların görüşleri alınarak değerlendirilmiştir. Çalıştay'da piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için

öncelikli olarak ele alınan sorun alanları aşağıda sıralanmıştır.

1- İdari ve Hukuki Düzenlemeler

2- Uygulama ve Altyapı

3- İnsan Kaynakları ve Eğitim

4- Farkındalık ve Bilinç Oluşturma

5- İşbirliği ve Koordinasyon

20

2.2.Dış Paydaş Çalıştayı

29-31 Mayıs 2013 tarihlerinde, Afyonkarahisar’da gerçekleştirilen çalıştaya PGD’den

sorumlu kamu kurum ve kuruluşları, onaylanmış kuruluşlar, uygunluk değerlendirme

kuruluşları, meslek odaları, dernekler, üniversiteler ve Bakanlığımız personelinden toplam 74

kişi katılım sağlamıştır.

Katılımcılar, PGD faaliyetlerinde karşı karşıya kalınan sorunları aşağıdaki gibi gruplandırarak

ana sorun alanlarını belirlemişlerdir:

1- Denetim Altyapısı

2- Toplumsal ve Sektörel Bilinçlendirme

3- Mevzuat, Usul ve Esaslar

4- STK, Üniversiteler ve Meslek Örgütleri

5- İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi

6- Denetim Sürecinin Planlanması, Uygulanması ve Uluslararası İşbirliği

7- İthalat Denetimleri ve Gümrük Uygulamaları

çalıştaylar sonucunda belirlenen sorun alanları değerlendirilmiş ve katılımcılar tarafından

çözüm önerileri geliştirilmiştir.

22

3.GZFT ANALİZİ

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

Bakanlığımız bünyesinde sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi

ve denetiminden sorumlu olan bir genel müdürlüğün

kurulmuş olması.

Yeni kurulan bir Genel Müdürlük olması nedeni ile bugüne

kadar edinilen tecrübeler ışığında, PGD faaliyetlerinin

gelişmelere açık şekilde yeniden yapılandırılabilir olması.

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel

Müdürlüğünün kurulması ile Bakanlık içinde

koordinasyonun ve karar mekanizmalarını ağırlaştıran

diğer bürokratik unsurların ortadan kalkması.

PGD ile ilgili AB teknik mevzuatın Bakanlık tarafından

uyumlaştırılmış olması.

Genel Müdürlüğün PGD konusunda işbirliğine ve iletişime

açık olması

AB çalışma gruplarına ve ADCO gruplarına katılım

sağlanması.

PGD faaliyetleri ile ilgili kaynakların yönlendirebileceği tek

bir bütçenin olması.

Genel Müdürlük personelinin PGD konusunda bilgi birikimi

Uygunsuzluk karşısında üreticiye yönelik alınan önlemlerin

düzeltici ve eğitici olması gerekirken cezaya dayalı olması.

4703 sayılı Kanunun yeni AB mevzuatına

uyumlaştırılmamış olması.

TSE ile yapılan protokol dışında kalan alanda test hizmetleri

ve numune alımlarında ihale mevzuatından kaynaklanan

bürokratik engellerin yaşanması ve finansal kaynakların

kullanımının zor olması.

Teknik altyapı ve fiziksel donanım eksikliği.

Denetim personelinin tam zamanlı olarak çalışmaması.

Ürün direktifleri ile ilgili rehber dokümanların eksikliği.

Denetim personelinin ürün grubu ve direktif bazında

uzmanlaşamaması.

Bakanlığın sorumlu olduğu ürün grubunun fazla olması.

Çapraz denetimlerin gerektiği kadar yapılmıyor olması.

Uygulamaya yönelik eğitimlerin yeterince yapılmaması.

Genel Müdürlüğün ve yürüttüğü faaliyetlerin kamuoyunda

yeterince bilinmiyor olması.

Üretici, dağıtıcı ve ithalatçılarla yeterince işbirliği

23

ve tecrübe sahibi olması.

Genel Müdürlük bünyesinde genç, dinamik ve öğrenme

düzeyi yüksek personelin bulunması.

Bakanlığın 81 ilde teşkilatlanmış yaygın bir organizasyon

yapısına sahip olmasından dolayı üretici ve tüketicilere

erişimin kolay olması.

Taşra teşkilatında denetim faaliyetlerini yürüten, belirli bir

seviyede bilgi ve deneyime sahip personelin mevcudiyeti.

TSE’nin Bakanlığımızın ilgili kuruluşu olması ve PGD

faaliyetlerinde ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmetinin

büyük bölümünün TSE ile 19.04.2013 tarihinde imzalanan

protokol çerçevesinde bedelsiz olarak karşılanıyor olması.

PGD faaliyetlerinin ve sonuçlarının izlenmesi amacıyla

kurulmuş mevcut bir veri tabanı olması.

Veri tabanı ve eğitimler vasıtasıyla, tüm denetçilerin

birbirleriyle bilgi ve deneyim alışverişinde bulunması ve

denetçiler arasındaki işbirliği ve koordinasyonun

sağlanmış olması.

Kontrol listelerinin birçoğunun hazırlanmış olması.

yapılamaması.

Yeni kurulan bir birim olması nedeniyle merkez

teşkilatın personel, ekipman, ofis alanı vb.

eksikliklerinin olması.

Genel Müdürlüğe yeni verilecek personelin piyasa

gözetimi ve denetimi konusunda tecrübesinin olmaması.

Taşra teşkilatına hukuki konularla ilgili desteğin

yeterince sağlanamaması.

Ürün Güvenliği konusunda kamuoyunun yeterince

bilinçlendirilememesi ve tüketicilerin bilgilendirilmesi

konusundaki yetersizlikler.

PGD konusunda yetişmiş ve tecrübeli taşra teşkilatı

personeli bir kısmının bu Gümrük ve Ticaret il

müdürlüklerine geçmesi.

İllerde görev aracı sayısındaki yetersizlikler.

İllerde numune muhafaza mekanı olmaması.

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Konusunda Sektörel

Komisyonların yokluğu.

24

FIRSATLAR TEHDİTLER

o

PGD’de belirlenen genel amaçlara ulaşma yönünde güçlü

bir siyasi ve bürokratik iradenin bulunması

Ulusal PGD Stratejisinin mevcut olması.

AB ve BM destekli projeler kapsamında düzenlenen

eğitimler.

TAIEX eğitimleri.

Bilgi ve becerinin artırılması amaçlı yabancı ülkelere

yapılacak çeşitli teknik geziler.

Özel sektör ve sivil toplum örgütlerindeki işbirliği isteği.

Tüketici bilincinin oluşmaya başlaması.

Üretimde standartlaşmanın olması, firmaların kalite

yönetim sistemi vb. sistemleri uygulamalarının

yaygınlaşması.

Avrupa Birliği kuruluşları ve üye ülkeler ile PGD

kapsamında ortak proje ve programların uygulanabilmesi,

Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği

Değerlendirme Kurulunun varlığı ile PGD’nin üst düzeyde

ele alınabilmesi.

Ülkemizde PGD ve ürün güvenliğinin öneminin giderek

o

Kayıt dışı çalışan firmaların varlığı.

Üretici ve ithalatçı firmaların mevzuatı yeterince bilmemesi

Her ürün grubunda ihtiyacı karşılayacak yeterlilikte test

hizmeti veren kuruluşun olmaması.

Özellikle Uzakdoğu menşeli ucuz ve güvensiz ürünlerin

ülkeye girmesi.

Üretici, ithalatçı ve tüketicilerin, PGD konusunda

farkındalığının yetersiz olması.

Çoğunlukla Uzakdoğu menşeli ve düşük kaliteli ürünlerin

yarattığı rekabet baskısı nedeniyle üreticinin düşük maliyetle

üretim yapmaya yönelmesi.

Mevzuat düzenleme yetkisi ile denetim yetkisinin farklı

Genel Müdürlüklerde olmasından kaynaklanan sorunlar.

Tüketicilerin ürün güvenliği hakkında yeteri kadar bilinçli

olmaması ve şikayet mekanizmasını yeterince kullanmaması.

Piyasaya sunulan malların çeşit ve sayı olarak artması.

Bazı ürünlere ilişkin test ve muayene işlemlerinin uzun

sürede sonuçlanması.

25

artması.

EN Standartlarının Türkçeleştirilmiş olması.

26

4. VİZYON, GENEL AMAÇ VE HEDEFLER

27

5. STRATEJİ VE EYLEM PLANININ İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Eylem planındaki faaliyetlerin yürütülmesinde başarının sağlanması, sürecin izlenmesi,

değerlendirilmesi ve gerektiğinde ilave tedbirlerin alınması ile mümkün olacaktır. Bu

amaçla, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Strateji ve Mevzuat

Dairesi Başkanlığı süreci izler, Eylem Planını 6 aylık dönemler halinde değerlendirerek

raporlar ve ilgili kurum ya da birimleri yönlendirir.

İzleme ve Değerlendirmeye Dair Esaslar

Strateji ve Mevzuat Dairesi Başkanlığı; eylem planını takip ederek, sonuçları

değerlendirir, alınması gereken tedbirler hakkında tavsiyeler oluşturur.

Strateji ve Eylem Planının izleme ve değerlendirme işlemlerine ilişkin sekretarya

hizmetleri Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Strateji ve

Mevzuat Dairesi Başkanlığına bağlı Strateji, Planlama ve Araştırma Şubesi

tarafından yürütülür, bu şube eylem planındaki sorumlu birimlerden eylemlere dair

raporları altışar aylık dönemler halinde alır ve gerekli değerlendirmeleri yaptıktan

sonra raporlar ve sorumlu ve ilgili birimlere iletilir.

Strateji ve Mevzuat Dairesi Başkanlığı, gerektiğinde Strateji ve Eylem Planı ile

ilgili olarak sorumlu ve ilgili birimleri yazılı davet ile toplantıya çağırabilir.

28

6. EYLEM PLANI

HEDEF-1) PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ UYGULAMALARI ETKİNLEŞTİRİLECEKTİR.

Eylem

No Eylem Adı

Sorumlu

Kuruluş/Birim İlgili Kuruluş/Birim Süre Açıklama

1.1

Yıllık PGD Rehberi ve

Denetim Programları

hazırlanacak ve uygulamaya

geçirilecektir.

Sanayi Ürünleri

Güvenliği ve Denetimi

Genel Müdürlüğü

Metroloji ve

Standardizasyon Genel

Müdürlüğü

Bilim, Sanayi ve

Teknoloji İl Müdürlükleri

Sektörel Dernekler

Tüketici Örgütleri

TOBB

2014-2017

Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürünlerin

teknik mevzuatına ve ürün güvenliği gereklerine

uygunluğunu sağlamak için yapılacak piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin uygulama

esaslarını belirlemek ve uygulamada yeknesaklık

sağlamak amacıyla PGD Rehberi ve Denetim

Programı hazırlanacaktır. Sektörel dernekler ve

sivil toplum örgütlerinin de görüşleri alınarak

hazırlanacak olan rehber her yıl Ocak ayında

uygulanmak üzere İl müdürlüklerine

gönderilecektir.

1.2

Yapılan denetimlere ilişkin

sonuçlar düzenli olarak

değerlendirilecektir.

Sanayi Ürünleri



Metroloji ve


Müdürlüğü

Bilim, Sanayi ve


2014-2017

PGD Rehberi ve Denetim Planı’nın uygulama

sonuçları yıl içerisinde değerlendirilecek ve il

müdürlükleri bu değerlendirmeler doğrultusunda

yapılacak denetimler hakkında yönlendirilecektir.

29

Ekonomi Bakanlığı

1.3

Yıllık PGD Faaliyet Raporu

yayımlanacak ve

dağıtılacaktır.

Sanayi Ürünleri



Metroloji ve


Müdürlüğü

Tüm PGD Kuruluşları

Sektörel Dernekler


Meslek Odaları

2014-2017

Bir önceki yıl gerçekleştirilen faaliyetlerin

değerlendirilmesi ve paydaşlara gerçekleştirilen

faaliyetlerin sonuçları hakkında bilgi vermek

amacıyla her yıl o yılın ilk dört ayında

hazırlanarak yayımlanacaktır. Şeffaflık ve hesap

verilebilirlik çerçevesinde hazırlanan söz konusu

rapor, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına, meslek

odalarına, tüketici ve sektör derneklerine ve

sendikalara gönderilecektir.

1.4

Risk analizi sistemi ile

sorumluluk alanımızdaki

ürünlerin denetimlerine esas

olmak üzere ürünlerin

öncelik sıralaması ve

listeleri belirlenecektir.

Sanayi Ürünleri



- 2014-2017

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2013-2017

Stratejik Planında “Etkin bir piyasa gözetimi ve

denetimi sistemiyle, sanayi ürünlerinin güvenli ve

mevzuatına uygun şekilde piyasaya arzını

sağlamak” amacı kapsamında risk analizi

sisteminin oluşturulması için Genel

Müdürlüğümüz tarafından 2013 yılı içinde bir

çalışma yürütülmüş ve Bakanlığımız sorumluluk

alanına giren ürünlerin denetimlerde önceliklerinin

belirlenmesi için risk analizi sistemi

oluşturulmuştur. Kurulan bu sistemle her yıl risk

analizi yapılacak ve denetimlerde ürünler hangi

üzerinde yoğunlaşılması gerektiği tespit edilerek

30

kaynakların etkin kullanılması sağlanacaktır.

1.5

Ürün bazında denetim

rehberleri hazırlanacak ve

gerektiğinde

güncellenecektir.

Sanayi Ürünleri



Bilim, Sanayi ve


2014-2017

Yapılan denetimlerde, denetlenen ürünler için

hangi mevzuatın uygulanacağının ve hangi

testlerin yapılacağının denetçi tarafından bilinmesi

ve standart kontrol listelerinin kullanılması büyük

önem arz etmektedir. Bu nedenle, ürün bazında

denetim rehberleri hazırlanacaktır.

1.6

Gümrüklerde ürünlerin

gümrüklerde teknik

mevzuatına uygunluk

kontrollerinin daha etkin bir

biçimde yapılmasına yönelik

çalışmalar yürütülecektir.

Sanayi Ürünleri




Gümrük ve Ticaret

Bakanlığı

TSE

2014-2017

Ekonomi Bakanlığı sorumluluğunda TSE

tarafından yürütülen Bakanlığımız

sorumluluğundaki ürün gruplarının ithalat

denetimlerinin etkinliğinin arttırılabilmesi

amacıyla bu ürün gruplarına ilişkin ithalat

denetimlerinin Bakanlığımızca yürütülmesi için

yasal alt yapı oluşturulmasına yönelik çalışmalar

yürütülecektir.

1.7

Bilim, Sanayi ve Teknoloji il

müdürlüklerine ulaşan

şikâyetler Merkez teşkilatına

da bildirilecektir.

Bilim, Sanayi ve

Teknoloji İl

Müdürlükleri

Sanayi Ürünleri



2014-2017

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin

uygulama esaslarını belirlemek ve uygulamada

yeknesaklık sağlamak amacıyla her yıl PGD

Rehberi ve Denetim Programı hazırlanmaktadır.

Söz konusu rehberin hazırlık aşamasında

programa dahil edilen ürünlerin seçiminde yıl

içinde şikayete konu ürünle de dikkate

alınmaktadır. Bu nedenle, Bakanlığımıza ulaşan

31

şikayetlerin yanı sıra Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl

Müdürlüklerine ulaşan şikayetlerin belli

periyotlarda Bakanlığımıza ulaşması denetimlerin

daha etkin planlanmasına katkı sağlayacaktır.

Ayrıca, şikayete konu ürünler ile ilgili kampanya

denetimleri düzenlenmesi de sağlanacaktır. Bu

amaçla, il müdürlükleri her ay kendilerine gelen

şikayetlere konu olan ürünlerin marka, model ve

seri numaralarını bildireceklerdir.

1.8 Mükerrer denetimlerin

önlenmesi sağlanacaktır.

Bilim, Sanayi ve

Teknoloji İl

Müdürlükleri

Sanayi Ürünleri



2014-2017

Farklı illerde aynı marka ve modeldeki ürünlerin

mükerrer denetimleri kaynakların etkin

kullanılmamasına sebep olmaktadır. Bu nedenle,

tüm denetçilerin denetimden önce denetim

yapacakları ürünle ilgili olarak veri tabanında ön

inceleme yapması ve böylece resen yapılan

denetimlerde ya da şikayet üzerine yapılan

denetimlerde aynı marka ve modeldeki ürünlerin

tekrar denetlenmesi önlenecektir. Ayrıca, Genel

Müdürlükçe veri tabanında belli periyotlarda

yapılan kontrollerle denetimi yapılmış ürünlerin

tekrar denetlenmemesi için İl Müdürlükleri

yönlendirilecektir.

1.9 Proje odaklı piyasa gözetimi Sanayi Ürünleri Bilim, Sanayi ve 2014-2017 Piyasa gözetimi ve denetimi yapan kurum ve

32

ve denetimi uygulama

örneklerine ağırlık

verilecektir.




Uygunluk Değerlendirme

Kuruluşları

TSE

Üniversiteler

Sektörel Dernekler

Meslek Odaları

kuruluşlar piyasa gözetimi faaliyetlerini yürütmek

amacıyla önemli miktarda kaynak harcamaktadır.

Denetimler, numune alma, laboratuvar testleri,

sonuçların değerlendirilmesi, yasal takip, projeler

konusunda iletişim gibi süreçler proje yapma

ihtiyacını doğurur. 2013 yılı içinde Genel

Müdürlüğümüz bu kapsamda iki pilot uygulamaya

başlamıştır. Denetimlerin izlenebilirliğini ve

ölçülebilirliğini arttıran ve kaynakların daha etkin

kullanılmasına olanak sağlayan bu yaklaşımla

önümüzdeki süreçte uygulama örnekleri

arttırılacaktır. Bu yaklaşım doğrultusunda, projeler

kapsamında yapılacak denetimlerde etkinliği

artırmak üzere denetim rehberleri ve standart

kontrol listeleri hazırlanacaktır.

1.10

Ülkemizdeki laboratuvar

envanterinin çıkarılmasına

ilişkin çalışmalar

sürdürülecek, piyasa

gözetimi ve denetiminde

kullanılacak laboratuvarların

kurulması ve teknik

kapasitelerinin arttırılması

Sanayi Ürünleri




Gümrük ve Ticaret

Bakanlığı

Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı

2014-2017

Güvenli ürünlerin piyasada yer almasını sağlamak

amacıyla yapılan piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerinde kamu kuruluşlarının yaşadığı en

önemli sorunlardan birisi de istenilen sayıda

ürünün test laboratuvarlarına gönderilememesi ve

bu nedenle, ürünlerdeki güvensizliğin tespit

edilememesidir. Bunun en önemli nedenlerinden

biri ise ülkemizdeki laboratuvar altyapısının tüm

33

desteklenecektir. Sağlık Bakanlığı

Bilgi Teknolojileri

Kurumu

TSE

YÖK

Üniversiteler

kurum ve kuruluşlar tarafından bilinmemesidir.

Yurt içinde yapılan testlerin bilinmemesinin

önemli sonuçlarından birisi de nedeniyle yurt

dışına kaynak aktarılmasıdır. 2012-2014 Ulusal

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Strateji Belgesinde

yer alan ve Bakanlığımıza sorumluluğu verilen

çalışma gruplarından da biri olan laboratuvar

envanteri çıkarılması kapsamında başlatılan

çalışmalar 2014 yılı içinde de sürdürülecek ve yıl

sonuna kadar tamamlanacaktır.

2011 yılında Bakanlıkların yeniden yapılanması

kapsamında 635 sayılı Kanun Hükmünde

Kararname ile kurulan Genel Müdürlüğümüze

verilen görevlerden bir tanesi de Bakanlığın görev

ve sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin

piyasa gözetimi ve denetiminde yararlanılacak

laboratuvar kurulmasını desteklemektir.

Bu kapsamda, Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü,

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Sanayi

Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel

Müdürlüğü) arasında, piyasaya arz edilen

buzdolabı ve derin dondurucu, çamaşır makinesi,

34

bulaşık makinesi, elektrikli fırın, televizyon ve

klima gruplarındaki ürünlerin etiket sınıflarının

doğruluk derecesinin Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı

(UNDP) tarafından yürütülen Küresel Çevre Fonu

(GEF) destekli Enerji Verimli Cihazların Piyasa

Dönüşümü Projesi (EVÜ dP)” kapsamında;

-Gerçekleştirilecek piyasa tarama faaliyeti

çerçevesinde tespit edilmesi ve bu ürünlerin

Türkiye’de test edilebilmesi için laboratuvar

altyapısının oluşturulmasını,

-EVÜ dP kapsamında gerçekleştirilecek piyasa

tarama faaliyeti çerçevesinde proje bütçesinden

satın alınacak buzdolabı ve derin dondurucu,

çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, elektrikli

fırın, televizyon ve klima gruplarındaki ürünlerin

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından

test ettirilmesini ve bu ürünlerin yurt içinde test

edilebilmesi için TSE tarafından test laboratuvarı

kurulmasını kapsayan bir protokol imzalanmıştır.

Ülkemizdeki laboratuvar altyapısının

geliştirilmesine yönelik çalışmalar plan süresince

35

devam edecek ve hangi alanda laboratuvar

kurulması hangi alanlarda yatırım yapılmasının

bilinmesi sağlanacaktır.

1.11

Kaza/Yaralanma Veri

Tabanı düzenli olarak

takip edilecektir.

Sanayi Ürünleri



Sağlık Bakanlığı

Bilim, Sanayi ve


2014-2017

Ürünlerden kaynaklanan kaza ve yaralanma

vakaları piyasada yer alan, insan can ve mal

güvenliğini tehlikeye atan riskli ürünlerin kısa

sürede tespiti ve bu ürünlerin muhtemel

zararlarının tespit edilmesi açısından büyük önem

taşımaktadır. Bu nedenle, Kaza Yaralanma Veri

Tabanının düzenli olarak takip edilmesi ve elde

edilen bilgilerin değerlendirilmesi ile yapılacak

PGD faaliyetleri sonucunda tespit edilecek

güvensiz ürün sayısı arttırılacak, kaynaklar daha

etkin kullanılmış olacaktır.

1.12 Çapraz denetimler

sistematik hale getirilecektir.

Sanayi Ürünleri



Bilim, Sanayi ve

Teknoloji İl Müdürlükleri 2014-2017

Özellikle küçük illerde sınırlı sayıda üretici

bulunması ve zamanla denetçilerle üreticilerin çok

fazla karşı karşıya gelmeleri beraberinde

denetimlerin gerektiği gibi yapılamaması

sorununu ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle, piyasa

gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkinliğini

arttırmak üzere çapraz denetimler artırılacaktır.

1.13 RAPEX sistemine

bildirimde bulunmak üzere

Sanayi Ürünleri



2014-2017

Ülkemiz RAPEX sistemine tam olarak dahil

olmamakla birlikte, bu sistemde Türk menşeli

36

girişimlerde bulunulacak ve

RAPEX bildirimleri düzenli

olarak kontrol edilecektir.

Genel Müdürlüğü Bilim, Sanayi ve


Gümrük ve Ticaret

Bakanlığı

güvensiz ürünlere ilişkin de bildirimler

bulunmaktadır. Bu nedenle, RAPEX İnternet

Sitesinden haftalık olarak yayımlanan güvensiz

ürünlere ilişkin raporların takibi yerli piyasada yer

alan güvensiz ürünlerin toplatılmasını

kolaylaştıracak ve kaynakların etkin

kullanılmasını sağlayacaktır. Ayrıca, yine RAPEX

internet sitesinde yer alan ve Türk menşeli

olmayan ürünlerin ülkeye girişlerinin olup

olmadığı araştırılacak ve bu ürünlerin de

piyasadan bertaraf edilmesi sağlanacaktır.

Bildirimlerde güvensiz olduğu tespit edilen

ürünlere ilişkin Bakanlıkça verilen talimat

doğrultusunda söz konusu ürün ya da ürünlerin

muhtemel tüm satış noktalarını belirtilen süre

içinde araştıracak ve belirtilen süre içinde ürün ya

da ürünlerin denetimlerinin yapılmasını

sağlayacaktır. RAPEX kapsamında bildirimi

yapılan Türk menşeli ürünlerle ilgili yapılan

işlemler ve denetim sonuçları Sanayi Ürünleri

Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

tarafından Ekonomi Bakanlığı’ na bildirilecektir.

Ayrıca sisteme tam olarak dahil olmaya yönelik

37

çalışmalar yürütülecektir.

1.14

Teknik mevzuata aykırı ve

güvensiz ürünlere ilişkin

verilen idari yaptırım

kararları etkin takip

edilecektir.

Sanayi Ürünleri



Bilim, Sanayi ve


Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda

teknik mevzuata aykırı veya güvensiz olduğu

tespit edilen ürünler hakkında verilen yaptırım

kararlarının takibi bu kararların alınması kadar

önem arz etmektedir. Bu nedenle güvensizliği

tespit edilen ürünlere ilişkin idari yaptırımlarda

etkinliğin artırılmasına yönelik olarak 2013 yılında

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel

Müdürlüğü bünyesinde “Mevzuat ve Dava

Takipleri Şubesi” kurulmuştur. Böylece,

güvensizliği tespit edilen ürünlere ilişkin idari

yaptırımların yerine getirilip getirilmediğine

ilişkin çalışmalar başlatılmış ve 2011 yılı itibari ile

verilen toplatma kararlarının yerine getirilip

getirilmediği, ilanların yapılıp yapılmadığı gibi

hususlar araştırılarak yerine getirilmeyen ya da

mevzuatın gerektirdiği gibi yerine getirilmeyen

yaptırımların yerine getirilmesinin sağlanmasına

yönelik çalışmalar yapılmıştır. Konuya ilişkin

yapılan çalışmalar plan süresince de

sürdürülecektir. İdari yaptırım kararlarının yerine

getirilip getirilmediği piyasanın güvenliği

38

açısından önem taşımaktadır. En son ürün

toplatılana kadar takip edilecektir.

1.15 Teknik Komitelere Katılım

sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri



Sanayi

Genel Müdürlüğü 2014 Sonu

Sanayi Genel Müdürlüğü koordinasyonunda

çalışmalarını sürdüren 12 adet Sektör Teknik

Komitesi bulunmaktadır. Söz konusu komiteler

kamu ve özel sektör arasında yürürlükte bulunan

teknik mevzuatın uygulanması konusunda işbirliği

platformu oluşturmakta ve yapılan toplantılar

imalatçıların, ithalatçıların ve dağıtıcıların

mevzuat ve uygulamalar hakkında düzenli olarak

bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Tebliğlerle

yapılacak olan düzenlemeler ile Genel

Müdürlüğümüz söz konusu teknik komitelere asil

üye olarak katılım sağlanacaktır.

1.16 Teste gönderilen ürün sayısı

arttırılacaktır.

Sanayi Ürünleri



Bilim, Sanayi ve

Teknoloji İl

Müdürlükleri

TSE

Üniversiteler

2014-2017

Yapılan denetimlerde ürünün duyusal muayenesi

her zaman ürünün güvenli olup olmadığına ilişkin

kesin sonuçlar vermemektedir. Teste gönderilen

ürün sayısı arttırılarak daha çok güvensiz ürün

tespit edilmesi sağlanacaktır.

1.17 Onaylanmış kuruluşlar ile

uygunluk değerlendirme

Sanayi Ürünleri

Güvenliği ve Denetimi TÜRKAK 2014-2017

Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeler

kapsamında yetkilendirilen

39

kuruluşlarının denetimleri

etkinleştirilecektir.


Sanayi Genel

Müdürlüğü

onaylanmış ve uygunluk değerlendirme

kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri taşıyıp

taşımadığının tespit edilmesi ve gerektiğinde

görevlendirmelerini geçici olarak durdurmak veya

iptal etmek amacıyla denetimler etkinleştirilecek

ve konu hakkında TÜRKAK ile işbirliği

yapılacaktır.

1.18

Mesafeli satış kapsamında

piyasada satışı yapılan

ürünlerin denetimi

sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri





Sektörel Dernekler

2014-2017

Mesafeli satışlar kapsamında satışı yapılan ve can

ve mal güvenliği açısından risk taşıdığı düşünülen

ürünlerin gerekirse satın alma yöntemi

kullanılarak denetlenmesini sağlayacak çalışmalar

yürütülecek ve bu ürünlerin denetlenmesi

sağlanacaktır.

1.19

Gönüllü düzeltici faaliyetler

hakkında bilinçlendirme

faaliyetleri yürütülecektir.

Sanayi Ürünleri



Emniyet Genel

Müdürlüğü

TOBB

Sektörel Dernekler

2014 sonu

Üreticiler, kullanıcılarda olan ve piyasada bulunan

insan sağlığını, can ve mal güvenliğini tehdit eden

güvensiz ürünlerini Bakanlığın müdahalesine

gerek kalmadan gönüllü olarak geri çağırma ve

toplatma yaparak düzeltici faaliyette bulunabilir.

Bu kapsamda, üretici ve ithalatçıların nezdinde

gönüllü düzeltici faaliyetler hakkında farkındalık

oluşturulacak, ilgili mevzuat hakkında

bilgilendirme yapılacak, üreticilerin nihai

tüketicilere ulaşması konusunda işbirliği yapılacak

40

ve 2. el araçların ulaşmada yaşanan sıkıntılar

nedeniyle firmaların bu araçların kullanıcılarına

daha kolay ulaşabilmesi için Emniyet Genel

Müdürlüğü ile ortaklaşa çalışmalar yürütülecektir.

1.20

Uygunsuzluğu ve

güvensizliği tespit edilen

ürünler Ulusal Piyasa

Gözetimi ve Denetimi Bilgi

Sistemi (PGDBİS)’e

kaydedilecek ve denetim

sonuçları Ekonomi

Bakanlığı'na bildirilecektir.

Sanayi Ürünleri



Ekonomi Bakanlığı 2014-2017

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Sonuç ve

Önlemlerinin Kaydı ve Bildirimi Yönetmeliği

kapsamında kurulan PGDBİS’e güvenli olmakla

birlikte işaret, belge eksikliği gibi tali

uygunsuzluklar nedeniyle teknik düzenlemesine

uygun olmayan ve düzeltici faaliyet ile

uygunsuzluğu giderilmeyen ürünler ile güvensiz

ürünlere ilişkin bilgileri eş zamanlı olarak veri

aktarımı yoluyla kaydedilecektir. Ayrıca,

Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürünlere

yönelik PGD sonuçları üçer aylık, altışar aylık ve

yıllık periyotlar halinde Ekonomi Bakanlığı’na

bildirilecektir. Yıllık olarak bildirilen PGD

sonuçları her yıl Ekonomi Bakanlığı tarafından

hazırlanıp yayımlanan Piyasa Gözetimi ve

Denetimi Raporu’nda yer almaktadır.

1.21 Sektörel Denetim Programı

hazırlanarak Ekonomi

Bakanlığı'na bildirilecektir.

Sanayi Ürünleri




Bilim, Sanayi ve

2014-2017

Bakanlığımız sorumluluğunda yer alan sanayi

ürünlerinin Yıllık Sektörel Denetim Programı her

yıl Aralık ayında hazırlanmaktadır. Sektörler

41


Sektörel Dernekler

TOBB


itibariyle yüksek risk içeren ürün ya da ürün

grupları yıl boyunca tüketicilerden gelen

şikayetler, RAPEX bildirimleri, yazılı ve görsel

basında yer alan haberler dikkate alınarak

hazırlanarak Ekonomi Bakanlığına bildirilecektir.

HEDEF- 2) İDARİ VE TEKNİK KAPASİTE ARTIRILACAKTIR.

2.1

Piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerinde görevlendirilen

personelin özlük haklarının

iyileştirilmesine ve PGD

faaliyetlerinde tam zamanlı

olarak istihdam edilmesine

yönelik çalışmalar

sürdürülecektir.


Sanayi Ürünleri




2014 Sonu

Denetim personelinin tam zamanlı olarak

çalıştırılamaması, denetim personelinin

etkinliğini ve motivasyonunu azaltmaktadır. Bu

nedenle, Bakanlığımızca, mevcut denetim

personelinin özlük haklarının iyileştirilmesi

yanında denetçiliğin kariyer meslek olmasını

sağlayacak çalışmalar sürdürülecektir.

2.2

İhtiyaçlar doğrultusunda,

Bakanlık merkez ve taşra

teşkilatında denetim personeli

sayısı artırılacak ve başta

sektörün yoğunlaştığı

bölgelere göre ürün grubu

Sanayi Ürünleri



Personel Dairesi

Başkanlığı

Bilim, Sanayi ve


2014-2017

Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatında görev

yapan denetim personeli sayısı ihtiyaçlar

doğrultusunda verilecek teknik ve hukuk

eğitimleri ile ardından yapılacak sınavlarla

arttırılacaktır. Ayrıca, uzmanlaşmayı sağlamak

amacıyla başta yeterli sayıda denetim personeli

42

bazında denetçilerin

uzmanlaşmasına yönelik

eğitimler verilecektir.

Sektörel Dernekler

TOBB

olan illerden başlanarak ürün grubu bazında

eğitimler verilecektir.

2.3

Ürün güvenliği ve denetimi

konularında çalışan

personelin bilgi, görgü ve

tecrübelerini artırmaya

yönelik olarak hizmet içi

eğitim faaliyetleri

sürdürülecek ve AB ve diğer

ülkelerde eğitim, toplantı vb.

etkinliklere katılım

sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri



Bilim, Sanayi ve


Hizmet içi eğitim faaliyetleri yatay ve teknik

mevzuatta ilk defa yürürlüğe konan veya mevcut

teknik mevzuatta değişiklik yapan düzenlemeler

hakkında denetçilerin bilgilerinin

güncellenmesinin yanında, kurum içinde tecrübe

ve bilgi paylaşımı ile aktarımın sağlaması

bakımından önemli bir araçtır. Bu faaliyetlerin

sürekliliği denetim elemanlarının bilgilenmesi ile

bilgi ve tecrübe paylaşımını sağlamakta ve aynı

zamanda meslek bilinci yaratmaktadır. Bu

kapsamda Bakanlığımızca önceki yıllarda önemle

üstünde durulan konulardan biri olan hizmet içi

eğitimler plan süresince de devam edecektir. Bu

sayede, Avrupa Birliğinde piyasa gözetimi ve

denetimi alanında yaşanan gelişmeler hakkında

da denetim personeline bilgi aktarımı

sağlanabilecektir. Eğitimler planlanırken illerden

gelen talep ve görüşler de değerlendirilecek,

gerektiğinde uygulamalı eğitimler

43

düzenlenecektir.

Ayrıca, piyasa gözetimi ve denetimi konusunda

Avrupa Birliğinde yürütülen çalışmalarının takibi

uygulamalarla ilgili güncel bilgilere sahip olmak

açısından büyük önem taşımaktadır. Bunun en iyi

yolu ise Avrupa Komisyonu tarafından

düzenlenen, ürünlerle ilgili teknik komitelerin

toplantıları ile PROSAFE gibi platformların

toplantılarına katılım sağlamaktır.

Bakanlığımızca sorumlu olunan ürün gruplarına

ilişkin olarak ayrıca ürün güvenliğine ilişkin

konularda düzenlenen toplantılar düzenli olarak

takip edilecek ve katılım sağlanacaktır.

2.4

Ürün Güvenliği Bilgi Sistemi

uygulamaları hakkında

denetim personeline

uygulamalı eğitim

verilecektir.

Sanayi Ürünleri



Bilgi İşlem Dairesi

Başkanlığı

Bilim, Sanayi ve


2014 Sonu

2014 yılında tamamlanarak yıl içinde

kullanılmaya başlanması hedeflenen ürün

güvenliği bilgi sisteminin nasıl kullanılacağını

anlatmak, uygulamaları tanıtmak amaçları ile

farklı illerde farklı uygulamaların

gerçekleşmesini önlemek amacıyla yıl içinde

yapılacak eğitimlerde denetim personeline

sistemi tanıtıcı eğitimler verilecektir.

2.5 Taşra teşkilatının fiziki ve

teknik altyapısı

Sanayi Ürünleri


Bilim, Sanayi ve


Bakanlığımız taşra teşkilatında piyasa gözetimi

ve denetimi faaliyetlerinde kullanılacak

44

güçlendirilecektir. Genel Müdürlüğü

Destek Hizmetleri

Dairesi Başkanlığı

ekipmanların bir envanteri yapılarak

denetimlerde kullanılmak üzere eksik olan

bilgisayar, yazıcı ve araç gibi ihtiyaçların

giderilmesi için çalışmalar yapılacaktır. Özellikle

İl müdürlüklerinin test ve muayene için alınan

numuneleri saklaması için gerekli fiziki ortamın

temini sağlanacaktır.

2.6 Ürün Güvenliği Şikayet Hattı

oluşturulacaktır.

Sanayi Ürünleri



Bilgi İşlem Dairesi

Başkanlığı

Destek Hizmetleri Dairesi

Başkanlığı

2014 Sonu

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin

planlanmasında tüketici şikayetlerinin önemli bir

yeri bulunmaktadır. Bu nedenle tüketicilerin,

kullanıcıların ve üreticilerin ihbar ve şikayetlerini

bildirebilecekleri her türlü iletişim yolu

kullanılmalıdır. Ayrıca, piyasa gözetimi ve

denetiminin tarafları olan tüketicilerin ve

kullanıcıların ürün seçerken ve bu ürünleri

kullanırken dikkat etmesi gereken hususların

anlatılabileceği ve üreticilerin ürün ya da ürün

gruplarına ilişkin piyasa gözetimi ve denetimi

uygulamalarına ilişkin sorularının

cevaplanabileceği bir bilgilendirme ve şikayet

hattı kurulması taraflar arasındaki iletişimi

güçlendirerek piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerinin etkinliğini arttırmada fayda

45

sağlayacaktır.

HEDEF- 3) PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN PAYDAŞLARIYLA İŞBİRLİĞİ YOLLARI GELİŞTİRİLECEKTİR.

3.1

Tüketici örgütleri ile işbirliği

içerisinde sanayi ürünlerinin

güvenliği konusunda

bilinçlendirme çalışmaları

yapılacak şikayetlerin

Bakanlığa veya il

müdürlüklerine

yönlendirilmesi

sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri



Tüketici Örgütleri 2014-2017

Tüketici örgütleri ile işbirliği yapmak

tüketicilerin piyasa gözetiminde daha etkin rol

almasını sağlamanın en iyi yollarından bir

tanesidir. Tüketiciyi bilgilendirmek için

yapılacak faaliyetlerde tüketici örgütleri önemli

bir araç olarak değerlendirilebilir. Bu sayede,

belli aralıklarla toplantılar yapılarak hem

faaliyetlerin mümkün olduğu kadar fazla tüketici

tarafından bilinmesini sağlamış olacak hem de

tüketiciler piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerinin daha etkin bir parçası olarak ortaya

çıkacaklardır. Ayrıca tüketici örgütlerine gelen

şikayetlerin Bakanlığımıza iletilmesinin

sağlanması ile şikayet konusu ürünlerin

denetimlerinin yapılarak güvensiz ürünlerin

piyasadan toplatılmasını ve dolayısıyla

tüketicilerin can ve mal güvenliği korunmuş

olacaktır. Bu amaçla, şikayetlerin belirli

aralıklarla Bakanlığa iletilmesi sağlayacak

çalışmalar yürütülecek, yapılacak toplantılarla

46

karşılıklı iletişim kanallarının açık tutulması

sağlanacak, şikayetler sonucu yapılacak

denetimlerin sonuçları tüketici örgütlerine

bildirilecek ve ürün grupları ile Bakanlığımıza

iletilmesi gereken şikayetlerle ilgili olarak

bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır. Ayrıca

paylaşılan verilerin tutulması için sistem

kurulacaktır.

3.2

PGD alanında faaliyet

gösteren ilgili kuruluşlarla

idari ve teknik alanlarda

ortak projeler geliştirilecek

ve yetkili kuruluşlar arasında

bilgi ve tecrübelerin

paylaşılacağı toplantılar

düzenlenecektir.

Sanayi Ürünleri



Tüm PGD Kuruluşları 2014-2017

Ülkemizde piyasa gözetimi ve denetimi yapan

kuruluşlar yılda bir kez bir araya gelerek bilgi ve

tecrübelerini paylaşabileceği toplantılar

düzenlenecek, yurt içinde ya da yurt dışında bu

alanda çalışan kurum ya da kuruluşlarla ortak

projeler geliştirilecektir.

3.3 Üretici ve ithalatçılarla

işbirliği arttırılacaktır.

Sanayi Ürünleri



Sektörel Dernekler

Meslek Odaları

2014-2017

Bu kapsamda sektör dernekleri ile işbirliği

halinde denetim personeline ürünlerin imalat,

montaj ve taşıdığı riskler ilişkin eğitimler

düzenlenecek, üretim aşamasında, üreticilere

yönelik bilgilendirme ziyaretleri yapılacaktır.

3.4 Üniversitelerde lisans ve

yüksek lisans programları ile

Sanayi Ürünleri

YÖK 2014 Sonu

Üniversitelerin özellikle mühendislik

fakültelerinde yer alan lisans ve yüksek lisans

47

meslek liselerinde ürün

güvenliği ile ilgili seçmeli

ders konulmasına yönelik

çalışmalar yapılacaktır.



Üniversiteler

Mesleki ve Teknik Eğitim


programları ile meslek liselerinde piyasa

gözetimi ve denetimi ve ürün güvenliği ile ilgili

seçmeli dersler konulmasına sağlanacaktır. Bu

kapsamda, ürün güvenliği ve piyasa gözetimi ve

denetimi faaliyetleri hakkında 14 haftalık bir ders

programı hazırlanacak ve bu dersi alan

öğrencilerin denetim personeli olabilmesine

yönelik çalışmalar yapılacaktır.

3.5

Bakanlık, laboratuvar,

onaylanmış kuruluş,

belgelendirme kuruluşları ve

uygunluk değerlendirme

kuruluşları arasında

koordinasyon

güçlendirilecektir.

Sanayi Ürünleri

Güvenliği ve

Denetimi Genel

Müdürlüğü

Sanayi Genel Müdürlüğü

TÜRKAK

Onaylanmış Kuruluşlar

Uygunluk Değerlendirme

Kuruluşları

2014-2017

-Laboratuvar, onaylanmış kuruluş, belgelendirme

kuruluşları ve Bakanlığımız arasındaki iletişimi

ve bilgi alışverişini güçlendirmek amacıyla

toplantı ve eğitimler düzenlenecektir.

- Piyasada bulunan fakat standardı olmayan veya

tanımlanmış bir deney yöntemi olmayan

ürünlerle ilgili yapılacak deneylerin belirlenmesi

amacıyla ilgili kuruluşlarla işbirliği yapılacaktır.

-Test ve muayeneye gönderilen ürünlerde

öncelikli testlerin belirlenmesi sağlanacaktır.

-Denetim programında yer alacak riskli ürünlerin

tespitinde laboratuvar ve uygunluk değerlendirme

48

kuruluşlarının görüşleri alınacaktır.

3.6

İmalatçılar, ithalatçılar ve

dağıtıcıların mevzuat ve

uygulamalar hakkında

düzenli olarak

bilgilendirilmesi

sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri





TOBB

Meslek Odaları

2014-2017

- Üreticilerin piyasaya arz edilecek ürünlerin

taşıması gereken güvenlik gerekleri ve diğer

teknik özellikler hakkında bilgi sahibi olması ve

bu doğrultuda faaliyetlerini gerçekleştirmeleri

piyasada yer alan güvensiz ürünlerin azalmasına

önemli katkı sağlayacaktır. Bu amaçla

Bakanlığımızca önceki yıllarda sektörel

değerlendirme toplantıları düzenlenmiş, fuar,

seminer ve konferans gibi organizasyonlarda

üreticileri bilgilendirme faaliyetleri

gerçekleştirilmiştir.

- 2012-2014 Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi

Strateji Belgesinde yer alan ve Bakanlığımızın

sorumluluğunda yürütülen bu eylemin

gerçekleştirilmesine ilişkin çalışmalar 2012

yılında başlatılmıştır. Plan süresi boyunca,

Bakanlığımızca diğer yetkili kuruluşlar ile

işbirliği halinde üreticilerin/ ithalatçıların düzenli

olarak bilgilendirilmesine devam edilecektir.

- Yılda en az bir kez bir araya gelinerek yürütülen

PGD faaliyetlerinin sonuçları anlatılacak,

farkındalık arttırılmalı ve üreticilerin görüşleri

49

alınarak, bu piyasa gözetimi ve denetimi

faaliyetlerine yansıtılacaktır.

-Sanayi Genel Müdürlüğü koordinasyonunda

çalışmaları sürdürülen Sektör Teknik

Komitelerinde üreticilere mevzuat ve

uygulamalar hakkında bilgi aktarılacaktır.

HEDEF-4) KAMUOYUNDA ÜRÜN GÜVENLİĞİ HAKKINDA FARKINDALIK OLUŞTURULACAKTIR.

4.1 Her yıl Ürün Güvenliği

Haftası düzenlenecektir.

Sanayi Ürünleri



Bilim, Sanayi ve


TÜM PGD Kuruluşları

Sektörel Dernekler

Meslek Odaları


2014-2017

Bakanlığımızca ürün güvenliği ve piyasa

gözetimi ve denetimi konusunda üreticilerin,

tüketicilerin ve kullanıcıların bilinçlendirilmesine

yönelik faaliyetler düzenlenecektir. Ürün

Güvenliği haftası her yıl düzenlenecektir. Hafta

kapsamında;

-Ürün güvenliği konusunda uzman temsilcilerinin

televizyon programlarına katılımı ile tüketicilere

yönelik ulusal ve yerel televizyon kanallarında

programlara katılım sağlanacak, Bakanlığımızın

bu konuda yaptığı faaliyetler anlatılacak,

tüketicilere ürün seçiminde dikkat edilmesi

gereken hususlar, kullandıkları ürünlerle ilgili bir

sorunla karşılaştıkları durumda nasıl hareket

etmeleri gerektiği konularında bilgilendirme

50

yapılacaktır.

-Ürün güvenliği konusunda tüketicilere yönelik

çeşitli sempozyum, konferans ve seminerler

düzenlenecek ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi

sağlanacaktır.

-Tüketicilerin yoğun olarak bulunduğu yerler

olan AVM'lerde stantlar kurulacak, tüketicilerin

soruları cevaplandırılacak, bilgilendirme amaçlı

afişler asılacak ve basılan broşürler dağıtılacaktır.

4.2

Fuarlarda ürünlerin teknik

mevzuatı çerçevesinde

üreticilere yönelik

bilgilendirme broşürleri

dağıtılacak ve stantlar

açılacaktır.

Sanayi Ürünleri




Sektörel Dernekler

Meslek Odaları

2014-2017

Fuarlar mal ve hizmet üreticilerinin ve

tüketicilerinin belli zaman ve mekân dilimi

içerisinde buluştukları bir pazar niteliği taşımakla

beraber ilgili sektörün üreticilerini bir araya

toplaması nedeniyle üreticilere üretilen ürün ya

da ürün gruplarının teknik mevzuatı çerçevesinde

taşıması gereken özellikleri anlatılabilmesi için

uygun bir fırsat vermektedir. Bu nedenle,

Bakanlığımız sorumlu olduğu ürün veya ürün

grupları kapsamında yıl içinde gerçekleşecek

fuarlar takip edilecek, stantlar kurulacak ve

üreticilerin bilinçlendirilmesi sağlanacaktır.

Ayrıca, fuarlara gelen tüketici ve kullanıcıların da

dağıtılacak broşürlerle bilinçlendirilmesi

51

sağlanmış olacaktır.

4.3

Meslek odalarının ve sektörel

derneklerin süreli

yayınlarında PGD

farkındalığının artırılmasına

yönelik makaleler ve

haberlerin hazırlanması ve

yayımlanması sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri



Sektörel Dernekler

Meslek Odaları

2014-2017

Piyasa gözetimi ve denetimi ile ürün güvenliği

hakkında hazırlanacak olan makalelerin meslek

odaları ve sektörel derneklerin süreli yayınlarında

ve internet sitelerinde yayımlanması sağlanarak

üreticilerin bilgilendirilmesi sağlanacaktır.

4.4

Kamu spotları hazırlanacak

ve çeşitli platformlarda

yayımlanması sağlanacaktır.

Sanayi Ürünleri




Sektörel Dernekler

Meslek Odaları

2014 Sonu

Ürün güvenliği ve piyasa gözetimi ve denetimi

konulu kamu spotları hazırlanarak çeşitli

platformlarda yayımlanması sağlanacaktır.

4.5

Bakanlık internet sitesinde

kullanıcılarda farkındalık

yaratmaya yönelik bilgilere

yer verilecektir.

Bilim, Sanayi ve

Teknoloji Bakanlığı - 2014-2017

Günümüzün en önemli iletişim araçlarından biri

olan internetin farkındalık yaratmak amacıyla

kullanılması amacıyla;

-Piyasada tespit edilen güvensiz ürünlerle ilgili

marka ve model bazındaki bilgiler tüketici ile

paylaşılacak ve tüketicilerin bilgilenmesi ve

dolayısıyla bu ürünlerden kaynaklanacak olan

risklerden korunması sağlanacaktır.

-Piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin mevzuatta

yapılan değişiklikler duyurularak üreticilerin

52

bilgilendirilmesi sağlanacak,

-Denetimlere ilişkin raporları yayımlanarak

yapılan çalışmaların duyurulması sağlanacak,

-Tüketiciler, kullanıcılar ve üreticilere yönelik

olarak hazırlanan broşürler yayımlanacak,

-Üreticilerin mevzuattan kaynaklanan

sorumluluklarını yerine getirmelerine yönelik

(gönüllü geri çağırma, toplatma vb.)

prosedürlerin internet sitesinde yer alması

sağlanacaktır.

53

7. EKLER

7.1. Strateji Belgesinin Temel Politika Belgeleri İle İlişkisi

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Strateji Belgesi ve Eylem Planı; başta Bilim, Sanayi

ve Teknoloji Bakanlığı (2014–2017) Stratejik Planı ve Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi

Strateji Belgesinde yer alan temel ilkeler olmak üzere piyasa gözetimi ve denetimi ile ürün

güvenliğine ilişkin eylemlerin yer aldığı planlar ve strateji belgeleri dikkate alınarak

hazırlanmıştır.

7.1.1.Onuncu Kalkınma Planı

Onuncu Kalkınma Planında yer alan “Haksız rekabeti önlemek ve insan sağlığı ve güvenliğini

korumak üzere piyasa gözetim ve denetim sisteminin etkin işlemesine yönelik çalışmalar

sürdürülecektir. İşletmelerin rekabet gücünü artırmak üzere kalite altyapısının geliştirilmesine

devam edilecektir.” Politika maddesi kapsamında Strateji Belgesinde eylemelere yer

verilmiştir.

7.1.2. 2014 Yılı Programı

2014 Yılı Program Tedbirlerinde yer alan “Sanayi ürünlerinin güvenli ve mevzuatına uygun

şekilde piyasaya arzını sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri

etkinleştirilecektir. Bu kapsamda, yıl içinde denetlenen ürün sayısı %20, teste gönderilen ürün

sayısı ise %10 arttırılacak, risk değerlendirmesi yapılarak daha çok güvensiz ve teknik

düzenlemesine aykırı ürün tespit edilmesi sağlanacak ve uygunsuzluğu tespit edilen ürünlerin

toplam denetlenen ürünlere oranının %12 olması sağlanacaktır.” kapsamında belirlenen hedeflere

ulaşılması amacıyla Eylem Planı içerisinde gerekli eylemelere yer verilmiştir.

7.1.3. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Strateji Belgesi (2013-2017)

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Strateji ve Eylem Planında yer alan Bakanlığımız

2013-2017 Strateji Belgesinde yer alan “AB normlarıyla uyumlu, güvenli, sürdürülebilir,

çevreye duyarlı ve verimlilik düzeyi artan bir üretim ve piyasa yapısının oluşumuna öncülük

etmek.” Stratejik amacı doğrultusunda ve bu amaç kapsamında bebelirlenmiştir.

7.1.4. Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi Strateji Belgesi (2012-2014)

Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda ülkemizde piyasa gözetimi ve denetimi yapmaya

yetkili kurum ve kuruluşların katkılarıyla hazırlanan Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi

Strateji Belgesinde yer alan hedefler ve bu hedeflere ulaşmak amacıyla 8 adet çalışma grubu

54

oluşturulmuştur. Oluşturulan çalışma gruplarından “Ortak Uygulama Prosedürlerinin

Geliştirilmesi” “Kaynakların Paylaşılması ve Etkin Kullanılması” ve “İmalatçıların,

İthalatçıların ve Dağıtıcıların Mevzuat ve Uygulamalar Hakkında Düzenli Olarak

Bilgilendirilmesi” başlıklı çalışma grupları Bakanlığımızın başkanlığında yürütülmesi

planlanmış, “Denetim yapan personelin Sürekliliğinin ve Uzmanlaşmasının Sağlanması,

Özlük Haklarının İyileştirilmesi” “Bilgi Teknolojilerinin Yaygın ve Etkin Kullanımı”

Ürünlerden Kaynaklanan Kaza Bilgilerinin Düzenli Takibi” “Kamuoyunun Düzenli Olarak

Bilgilendirilmesi” ve “Tüketici Örgütlerinin PGD’ye Veri Sunabilecek Yapıya

Kavuşturulması İçin Desteklenmesi” çalışma gruplarında ise Bakanlığımız çalışma grubuna

üye kuruluşlar arasında sayılmıştır. Bakanlığımızca başta sorumluluğu Bakanlığımızda olanlar

olmak üzere söz konusu çalışma gruplarına yönelik faaliyetler yürütülmekte olup bundan

sonra yapılacak çalışmalara esas olmak üzere eylemlere yer verilmiştir.

7.1.5. Türkiye Sanayi Strateji Belgesi (2011-2014)

Türkiye Sanayi Strateji Belgesinde yer alan “Kaliteli ve güvenli ürün arz ve talebi için teknik

mevzuatın AB ile uyumlaştırılması ve ithalat dahil gerekli denetim sistemlerinin kurulması

sağlanacaktır.” hedefine ulaşmak amacıyla yapılacak olan faaliyetlerde Bakanlığımız ilgili

kuruluş olarak belirlenmiş olup, bu çerçevede Genel Müdürlüğümüzce yapılacak çalışmalarla,

kaliteli ve güvenli ürün arz ve talebi için teknik mevzuat uygulamaları takip edilerek ilgili

çevrelerin bu konularda güncel olarak bilgilendirilmesi; AB’nin üçüncü ülkelerden ithalatta

ürün güvenliği denetimleri sisteminin uyumlaştırılması; ürün güvenliğine dair çerçeve

mevzuatımızın AB’deki gelişmelere paralel hale getirmesi ve güvenli ürün arzını sağlayacak

projeler geliştirmesi sağlanacaktır.

7.1.6. Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014)

Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda yer alan “Piyasa gözetim ve

denetim faaliyetlerinin, ithalat kontrolleri dahil olmak üzere, etkinleştirilmesi ile belgeli

üretim yapan firmalar korunacaktır.” Eylemi kapsamında yapılacak faaliyetlerden Genel

Müdürlüğümüz sorumlu olup makina sektöründe uygunsuzluk oranının azaltılmasına yönelik

çalışmalar gerçekleştirilecektir.

55

7.1.7. Türkiye Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2011-2014

Strateji Belgesinde yer alan eylem kapsamında sektörde piyasa gözetim ve denetim

faaliyetleri etkinleştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacak, teknik düzenlemelere uygun ve

güvenli ürünlerin piyasaya arz edilmesi sağlanacaktır.

7.1.8. Trafik Güvenliği Eylem Planı

Eylem Planında yer alan Bakanlığımız sorumluluğunda yer alan eylem kapsamında, Otomotiv

ürünleri ile ilgili toplam denetimlerin her yıl ortalama %100 oranında artırılması

hedeflenmektedir.

t.c. bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı sanayi Ürünlri güvenliği ve...

Documents