T.C.İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM FAKÜLTESİPDR ANABİLİM DALI

ÖDEV YAPMA

 

ÖDEV- ve akşam savaşları

Her çocuk ödev konusunda zaman zaman anne-baba ile tartışır ama ödevler konusunda her zaman tartışma çıkıyorsa,o zaman bir şeyler yapmanızın tam zamanıdır. Önce, ödev konusuna kendi bakışınızı değiştirmelisiniz.

Birçok aile için okul problemlerinin ortak noktası, çocuklarının ev ödevlerine karşı gösterdiği dirençtir. Çocuklar bazen ev ödevlerini yapmak istemezler, bazen ev ödevlerini yapmak için masa başına geçmeyi sürekli ertelerler, bazense çeşitli nedenlerle sık sık masadan kalkarak ödevin bitiş süresini uzattıkça uzatırlar…

Oysa ev ödevleri, çocuk ile aile arasında bir sorun yaşanmasını değil; çocuğun derste öğrendiği şeyleri tekrar etmesine, diğer derse daha hazır durumda gelmesine yardımcı olmayı amaçlar. Ayrıca ev ödevleri çocuğun sorumluk duygusunun, yaratıcılığının ve kendine güveninin gelişmesinde de etkilidir.

Önce, ödevlerin şu yararlarına bir göz atın: Tutarlı bir şekilde ödev yapan öğrenciler akademik

olarak yapmayanlardan daha başarılı olurlar. Öğrenciler ödev yaparak, her dersteki başarılarını

arttırabilirler. Akademik bilgi vermenin yanı sıra ödevler

öğrencilere şunları yapmayı öğretir:

Talimatlara uymak

Bir işe zamanında başlamak ve bitirmek

Sorumluluk üstlenmek

Kendine yeterli olmak

Çoğu çocuk için ödev yapmak kendilerine üstlenmeleri gereken ilk sorumluluktur. Ödevi eve getirip getirmeme kararı onlara aittir. Ödevi yapmak ve onu okula götürmek de onların sorumluluğudur. Öğretmenin ödevi verdiği andan ödev öğretmene teslim edildiği ana kadarki sürecin sorumluluğu çocuğunuzun omuzlarındadır.

Ödevler sayesinde, çocuğunuzun eğitimini, kişisel gelişimini ve geleceğini paylaşma fırsatını yakalarsınız. Onun potansiyeline inandığınızı ama daha da iyi olmasını istediğinizi belirterek, her gün onun gelişimini izleyebilirsiniz. Bir çocuğun okul yılları çok çabuk geçer ve aslında sizin, onun eğitim deneyimini şekillendirme olasılığınız sınırlıdır.

5 Aşamalı Ödev PlanıADIM 1:

Haftanın Her Günü İçin Bir Ödev Çizelgesi Yapın.• Günlük ödev yapma saati, önceden planlayarak,

günün belli bir saatini ödev yapmaya ayırmaktır.

Çocuğunuzun her gün belli bir ödev yapma saati olmalıdır. Bu saat süresince diğer faaliyetler durmalıdır.

Ödev yapma saatinin başarı ile yürümesinin sağlamak

için bazı öneriler: Ödev saati başladıktan birkaç dakika sonra

çocuğunuzun çalıştığı köşeye gidin ve ödev yapmaya başlayıp başlamadığını kontrol edin.

Çocuğunuzun bütün ödevlerini ödev yapma saatinde bitirdiğinden emin olun. Verilen ödevler bitmiş ve düzgün yapılmışsa çocuğunuza sarılın ve onu övün. Eğer hayırsa, çocuğunuzla konuşarak sorunun ne olduğunu anlamaya çalışın ve nasıl düzeltebileceğinizi konuşun.

ADIM 2:

Bir Ders Çalışma Köşesi Oluşturun• Çocuğunuzun çalışmak için sakin bir köşeye ihtiyacı

vardır. Özel bir çalışma köşesi, onun ödev yapmasına önem verdiğinizi ve bu amaçla ona bir köşe oluşturduğunuzu anlamasını sağlar.

• Çocuğunuzla birlikte belirlediğiniz köşenin iyi ışık alması ve iyi aydınlatılması gerekir.

• Ödev yapma saatinde rahat ve sessiz olmalıdır.

• Belirlediğiniz köşeyi günlük ödev saatinde tamamen çocuğunuza tahsis edin

• Çalışma köşesinde veya yakınındaki radyo ve televizyonu ödev saati sırasında kapatın.

5-8 Yaş

Çalışma köşesini çocuğunuzla birlikte seçin. Böylece neden şu köşenin değil de öteki köşenin daha uygun olduğu konusunda sohbet etmek fırsatınız da olur. Seçtiğiniz köşe sizin bulunduğunuz yere yakın olursa, çocuğunuzun size ihtiyacı olduğunda hemen yanına gidebilirsiniz.

9-11 Yaş

Çocuğunuza uygun bir köşe seçmesi için yardımcı olun ama ona da karar verme şansı tanıyın. Bu yaş grubundakiler ödev yaparken yere ya da yatağa yayılmaya bayılırlar. Bu okumak için uygun olabilir ama yazılı ödevler mutlaka masada yapılmalıdır.

11 Yaş ve üstüÇocuğunuz kendi çalışma köşesini kendisi seçmelidir ama siz de bunun uygun bir yer olup olmadığını denetlemelisiniz. Gençler ödev yaparken müzik dinlemeye ve TV izlemeye bayılırlar ama bu konuda taviz vermeyin.

ADIM 3:

Ödev Yaparken Gerekebilecek Malzemeleri Bir Kutuya Yerleştirin

• Çocuğunuz ödev yaparken ihtiyaç duyacağı malzemeler her zaman elinin altında olmalıdır.

ADIM 4:

Çocuğunuzun Ödevlerin Ne Kadar Önemli Olduğunu Anlamasını Sağlayın

• Eğer ödevleri bir kabus olmaktan çıkarıp başarıya dönüştürmek isterseniz, çok olumlu ve kendinizden emin bir tavır takınmalısınız. Çocuğunuz sizin ödevlere verdiğiniz önemi kesinlikle anlamalıdır. Sözlerinizle iletmek istediğinizi hareketlerinizle de desteklemelisiniz.

Her akşam çocuğunuzdan size bitirdiği ödevlerini göstermesini isteyerek hem onun yaptığı işi çabucak kontrol etmiş olur, hem de daha önemlisi, onun çabalarını takdir etme fırsatı bulursunuz.

Çocuğunuzun çalışma köşesine ve ödev malzemelerine saygı gösterin.

Çocuklar, yazılı eleştiri, raporlar ve fen projeleri konusunda genellikle yardıma ihtiyaç duyarlar. Bu tür çalışmalar gerektirecek uzun vadeli ödevlerden ne kadar erken haberiniz olursa çocuğunuza o kadar yardımcı olabilirsiniz.

ADIM 5:

Çocuğunuzu Övün• Her şeyden çok sizin sözleriniz

onu elinden gelenin en iyisini yapmak için çabalamaya yönlendirir.

• Tutarlı olarak çocuğunuzun ödev için gösterdiği çabaları takdir edin.

• Onun bazı özel başarıları için de övün.

ÖDEV İZLEME TABLOSU

• Çocuğunuzun yaptığı işi inceleyin ve daha sonra, ödevlerini düzgün ve zamanında bitirdiği her akşam tabloya bir işaret koyun. Belli bir sayıda işaret topladığı zaman ona özel bir ödül verin.

“Ödev Kahramanı” Kuponları

• Çocuğunuzun çabalarını ne kadar takdir ettiğinizi göstermek için, belli başarılar karşılığında ona özel ödev kuponları verin. Doldurduğunuz “Ödev Kahramanı” kuponunu onu hak etmiş olan çocuğunuza verin.

Uzun Vadeli Planlama

Çocuğunuz eve uzun vadeli bir ödev getirdiği zaman,

birlikte oturun ve bir plan yapın. • ADIM 1: Ödevi küçük aşamalara bölün.

Çocuğunuzdan, öğretmenin bu projeden beklentilerini ve yapılması gereken işleri açıklamasını isteyin. Bu beklenti ve işlerin listesini çıkararak, yapılması gereken sıraya uygun olarak Uzun Vadeli Plan Yaprağına yazın.

• Çocuk ile ödevleriyle ilgili konuşmaya çalışın. Ödev konusunda düşünmesini ve onu çalışılabilir parçalara bölmesini sağlayın. Bir proje parçalar halinde düşünürler ise çocuk açısından daha başa çıkılabilir hale gelecektir. Ev ödevlerini yapmayı planlarken de koyduğunuz hedefler küçük ve gerçekçi olmalıdır. Yavrunuz ödevini yapmakta zorlandığı hissettiğiniz an, uzun süre masasından kalkmadan ders çalışmasını beklemeniz büyük hata olur. Tüm çabalarınıza rağmen çocuğunuz ödevlerini hiç yapmıyor ise öğretmenleri ile konuşup, birlikte hareket edin (Haluk YAVUZER, Çocuğu Anlamak).

• ADIM 2: Bu aşamaların her biri için kısa tamamlama süreleri belirleyin.

Çocuğunuzla birlikte bu süreleri ve tarihleri Plan Yaprağına yazın.

• ADIM 3: Her aşama için bir çalışma çizelgesi yapın.

Tamamlama sürelerine sadık kalabilmesi için çocuğunuza bu çizelgeye uygun hareket etmesi konusunda yardımcı olun. Uzun vadeli projeler gerçekten zordur. Hatırlatmalarınız ve desteğiniz sayesinde çocuğunuz bunları başarıyla bitirmeyi öğrenecektir.

• ADIM 4: Her aşamanın bitirilip bitirilmediğini kontrol edin.

İyi çabaları ve bitirilen her aşamayı bol bol övmeyi unutmayın.

Çocuğunuz elinden gelenin en iyisini yapmıyorsa:

Mecburi Ödev Saati uygulayarak başka faaliyetlerin onların akıllarından çıkmasını sağlayın.

• Çocuğunuzun öğretmeninden, iyi bir ödev teslim ettiği zaman size bir not yazmasını rica edin. Bunu çocuğunuzla paylaşın ve onun, hem sizin, hem de öğretmeninin ondaki gelişmeden ne kadar etkilendiğinizi anlamasını sağlayın.

Çocuğunuz ödevlerini eve getirmiyorsa:

Çocuğunuza cebine koyabileceği büyüklükte bir bloknot, defter ya da takvim alın. Verilen ödevleri günlük olarak buraya kaydetmesini söyleyin. Eğer bir dersten ödevi yoksa onu da kaydetmesini söyleyin. Buradaki amaç, çocuğunuzun ödevlerini günlük olarak bir yere kaydetme alışkanlığı kazanması ve sizin de ne olup bittiğini evden izleyebilme imkanını elde etmenizdir.

Çocuğunuz ödevlerini tek başına yapmak istemiyorsa:

Günlük ödev saati başlamadan beş-on dakika süreyle ama kesintisiz olarak çocuğunuzla ilgilenin. Sonra ona ikinizin de yapmanız gereken işleriniz olduğunu ve ödev saatinden sonra tekrar bir araya gelerek birbirinize neler yaptığınızı anlatabileceğinizi söyleyin.

• Çocuğunuza ancak bir işi kendi başına halletmeyi deneyip başarısız olduktan sonra yardım edin. Sonra da, ödevin küçük aşamalarında yardımcı olun. Böylece onun işe koyulmasını sağlarsınız. Onun yol kat etmeye başladığını gördükten sonra, onu yalnız bırakın. Ona ödevi bitirinceye kadar onun yanına gelmeyeceğinizi söyleyin.

• Çocuğunuz sürekli olarak ödevleri ile ilgili güçlük yaşıyorsa,

• Ödevlerini hiçbir zaman eve getirmiyorsa,• Size hiç ödevi olmadığını söylüyorsa ya da

ödevlerini hep okulda bıraktığını söylüyorsa,

çocuğunuzun öğretmenini aramanız ve onunla görüşmeniz uygun olacaktır.

ÇOCUĞUNUZUN SİZİ DİNLEMESİNİ NASIL SAĞLARSINIZ

• YALVARMAYIN.• ÖFKELENMEYİN.• SABIRLI OLUN.• ÇOCUĞUNUZDAN BİR ŞEY RİCA EDERKEN

SAKİN OLUN VE ONA ŞU MESAJI VERİN:

“SENDEN ŞUNU YAPMANI BEKLİYORUM.”

• Çocuğunuz ödev yapmaya itiraz ederse siz de onun itirazına itiraz etmeyin. Onunla tartışmaya girmeyin. Bu hiç kimseye bir şey kazandırmaz. Önce, çocuğunuza ne yapmasını istediğin şeyi açıkça söyleyin. Eğer itiraz ederse, isteğinizi yineleyin. Cevap vermeyin, tartışmayın. Beklentilerinizi yineleyin.

• Kesin bir tavır sergiler ve gereksiz tartışmalara girmezseniz, çocuğunuz büyük bir olasılıkla isteğiniz doğrultusunda hareket eder. Söylenip şikayet edebilir ama kalkıp istediğinizi yapacaktır.

Ailenin Yapması Gerekenler

• Aile içinde yemek, uyku, dinlenme, eğlenme gibi zamanlar, belirli bir düzene sahip olmalıdır. Yani ailenin bir yaşam düzeni olmalıdır. Çocuğunuzun ödev yapma zamanı da bu düzene eklenmelidir. Yapılacak işler ya da hafta sonunun nasıl geçirileceği, önceden çocuk ile birlikte planlanmalıdır. Böylece çocuk, günün mutlaka planlı geçirilmesine dair bir bilinç geliştirecektir.

• Ödev yapma alışkanlığını çocuğa kazandırabilmemiz için, öncelikle çocuğa niçin ödev yapması gerektiğini onun anlayabileceği bir dille açıklamak gerekir. Çünkü çocuklar bunu kavramadıklarında ders yapmamak için kendilerince mantıklı sebepler bulup, "Ben zaten bunları biliyorum, bunu yapsam bana ne faydası olacak ki!"gibi yorumlarda bulunup bu konuda sizinle gereksiz tartışmalara girebilirler.

• Ödev yapma ve ders çalışma etkinlikleri 15-20 dakika sürmeli, ardından kısa molalar verilmelidir. Bu molalarda çocuğun ders başına dönmesini geciktiren ya da aklını ödevine vermesini engelleyen TV izleme, bilgisayarda oynama gibi faaliyetlerine izin verilmemelidir. Dikkati daha kolay dağılan çocuklar için, çalışma süresi daha kısa olmalıdır.

• “Bu çalışmayı nasıl yapamazsın!”, “Diğer çocuklar senden daha güzel okuyor!”, “Ödevini yapmazsan yarın öğretmenine söyleyeceğim!” gibi yargılama ve korkutmalar değil, cesaretlendirme ve ödüllendirmeler çocuğun öğrenmesini kolaylaştırır. Çocuğunuzu övün. Bu onu motive edecektir.

(Mimar Sinan Özel Okulları, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi)

Anne babaların ödevler söz konusu olduğunda, kararsızlığa düştükleri konulardan biri de yardım edip etmemektir. İdeal olan yardım gerektiğinde hazır olmak ancak ödevleri onun yerine yapmamaktır. Yardımın miktarı ve şekli çocuğun kaçıncı sınıfta olduğuna göre değişebilir. Küçük yaş çocuklar, okula yeni başlamış çocuklar daha çok yardıma gereksinim duyabilirler (05.01.2009, Milliyet. com. tr)

*  Anne babaların çocuklarının ödevlerine karşı aşırı ilgili veya ilgisiz, baskıcı ve arkadaşlarıyla kıyaslayıcı tutumları çocuğun ödevlerden hoşlanmamasına ve ödevini yapamama kaygısı duymasına neden olabilir. Bu nedenle anne babaların destek veren tutumlar sergilemeleri son derece önemlidir. 

• Anne ve babanın yoğun iş temposu nedeniyle çocuğun ödevleri ile ilgilenememe durumunda ise çocukla ilgilenen kişinin yukarıdaki basamakları uygulaması, anne ve babanın işyerinden zaman zaman telefon görüşmeleri çalışmanın nasıl gittiği ile ilgili paylaşımda bulunması ve eve geldikten sonra yapılan çalışmaları çocukla birlikte gözden geçirmesi oldukça önemlidir (11 Ekim 2012, Milliyet.com.tr).

Öğretmenlerin Sorumlulukları:

• Anlamlı, kullanışlı ve öğrencinin öğrenme özelliklerine uygun ödevler vermek,

• Daha çok düşünmeyi geliştiren, yaratıcılığı destekleyen ve araştırmaya sevk eden ödevler vermek,

• Açık ve anlaşılır yönergelerle öğrencileri hedeften haberdar etmek,

• Yaş düzeyine uygun miktarda ödev vermek,

• Ödevleri kontrol etmek ve öğrenciye gerekli geribildirimleri vermek

• Sınıfa giren diğer öğretmenlerle birlikte ev ödevinin verilme sıklığı, uzunluğu gibi konularda ortak planlamalar yapmak,

Gecikmeli veya eksik ödevler söz konusu olduğunda veliyle iletişim kurmak,

Ödev yapmama alışkanlığı geliştiren öğrenci velileriyle iletişime geçmek,

Ödev politikası hakkında velileri sene başı toplantısında bilgilendirmek

Ödev kağıtlarında kurum adı ve logosuna yer vermek,

Ortaokul düzeyinde verilen ödevlerin içeriğinin veliye e-posta yolu ile iletilmesi için bilgi-işlem birimine ödev içeriğini bildirmek.

Ödevler öğrencilerin yaş seviyelerine göre belirlenen dikkat sürelerine paralel olarak aşağıdaki sürelerde verilebilir:

1 ve 2.sınıf için günde 10-20 dakikayı geçmeyecek şekilde

3 ve 4.sınıflar için günde 45 dakikayı geçmeyecek şekilde

5 ve 6.sınıflar için 70 dakikayı geçmeyecek şekilde

7 ve 8.sınıflar için 90 dakikayı geçmeyecek şekilde

(Özel Tevfik Fikret Okulları Ödev Politikası, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi).

“BÜYÜK İNSAN OLMADAN BÜYÜK İŞLER BAŞARILMAZ, İNSANI BÜYÜK YAPAN KENDİ AZMİ VE SEBATIDIR.”

Charles De Gaulle