t.c. mİllÎ eĞİtİm bakanliĞihuseyinkecici.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/34/11/747517/...ankara,...
TRANSCRIPT
Ankara, 2018
T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Orta-Ağır Zihinsel Engeli veOtizm Spektrum BozukluğuOlan Öğrenciler İçin
OKUMA - YAZMA DERSİÖĞRETİM PROGRAMII. Kademe (1, 2, 3 ve 4. Sınıf)
i ç i n d e k i l e ri ç i n d e k i l e rGİRİŞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI . . . . . . . . . . . . 5
ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1. DEĞERLERİMİZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2. YETKİNLİKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI . . . . . . . . . . . . . . . . 8
SONUÇ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
OKUMA YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1. OKUMA YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZEL AMAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2. ÖĞRENME ÖĞRETME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
4. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR . . . . . . . . . . . . . 12
OKUMA YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI . . . . . . . . 13
1. ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2. HEDEFLERİN YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3. HEDEF, HEDEF DAVRANIŞLAR VE AÇIKLAMALAR . . . . . . . . . . 17
ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
5I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
OKUMA-YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
GİRİŞ
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI
Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için geliştirilen öğretim prog-ramları; öğrencilerin hayat boyu kullanabilecekleri bilgi, kavram ve becerileri kazanmalarını, bunları kul-lanarak kendilerini bireysel ve sosyal yönden geliştirmelerini, etkili iletişim kurmalarını, akademik, günlük yaşam, öz bakım gibi alanlarda gelişim sağlamalarını hedefleyen bir bütünlük içinde yapılandırılmıştır. Bu nitelik dokusuna sahip bireylerin yetişmesine hizmet edecek öğretim programları salt bilgi aktaran bir yapı-dan ziyade bireysel farklılıkları dikkate alan, değer ve beceri kazandırmayı hedefleyen, yalın ve anlaşılır bir yapıda hazırlanmıştır. Programlarda bu amaç doğrultusunda bir taraftan farklı konu ve kademelerde sarmal bir yaklaşımla tekrar eden hedeflere ve açıklamalara, diğer taraftan bütünsel ve bir kerede kazandırılması hedeflenen öğrenme çıktılarına yer verilmiştir. Her iki gruptaki hedef ve açıklamalar ilgili disiplinin yetkin, güncel, geçerli ve eğitim öğretim sürecinde hayatla ilişkileri kurulabilecek niteliktedir. Bu hedefler ve açıkla-malar, eğitim kademeleri düzeyinde değerler, beceriler ve yetkinlikler perspektifinde bütünlük sağlayan bir bakış açısıyla yalın bir içeriğe işaret etmektedir. Böylelikle anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlayan, sağlam ve önceki öğrenmelerle ilişkilendirilmiş, günlük hayatta değerler, beceriler ve yetkinlikler çevresinde bütünleş-miş bir öğretim programları toplamı oluşturulmuştur.
ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI
Öğretim programları, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2. maddesinde ifade edilen “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları”, “Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri” ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de yer alan “Özel Eğitimin Temel İlkeleri” esas alınarak hazırlanmıştır. Eğitim ve öğre-tim programlarıyla sürdürülen tüm çalışmalar; okul öncesi, birinci, ikinci ve üçüncü kademe seviyelerinde birbirini tamamlayıcı bir şekilde aşağıdaki amaçlara ulaşmaya yöneliktir:
1. Okul öncesi eğitimini tamamlayan öğrencilerin bireysel gelişim süreçleri göz önünde bulundu-rularak dil ve iletişim, öz bakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini sağlamak,
2. Birinci kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin gelişim ve öğrenme düzeylerine uygun olarak dil ve iletişim, öz bakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini desteklemek, günlük yaşamlarında ihtiyaç duyacakları temel akademik becerileri kazan-mış, bunları etkin bir şekilde kullanarak bağımsız bireyler olarak hayatlarını sürdürmelerini sağlamak,
3. İkinci kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin, ilkokulda kazandıkları yetkinlikleri geliştirmek suretiyle millî ve manevi değerleri benimsemiş, toplumla etkileşimini, bütünleşmesini sağlayacak şekilde yeterliliklerle donatılmış bireyler olmalarını sağlamak,
4. Üçüncü kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin birinci ve ikinci kademede kazandıkları yetkin-likleri geliştirmek suretiyle, insanlarla etkileşim kurabilen, toplumsal kurallara uyum sağlayabilen, toplumsal yaşama katılım için çabalayan, yaşamlarını bağımsız olarak sürdürebilen bireyler olma-larını sağlamak, “Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinde (TYÇ)” ve ayrıca disiplinlere özgü alanlarda ifa-desini bulan temel düzey beceri ve yetkinlikleri kazanmış, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda hayata ve bir mesleğe hazır, toplum hayatında üretime katkısı olan, millî ve manevi değerleri benimseyen bireyler olmalarını sağlamaktır.
6 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ
Eğitim sistemimizin temel amacı bireye değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve dav-ranışlar kazandırmaktır. Bilgi, beceri ve davranışlar öğretim programlarıyla kazandırılmaya çalışılırken de-ğerlerimiz ve yetkinlikler bu bilgi, beceri ve davranışların arasındaki bütünlüğü kurmaktadır. Değerlerimiz toplumumuzun millî ve manevi kaynaklarından günümüze ulaşmış ve yarınlarımıza aktaracağımız öz mi-rasımızdır. Yetkinlikler ise bu mirasın hayata aktarımıdır. Bu yönüyle değerlerimiz ve yetkinlikler birbirinden ayrılmaz bir şekilde öğrenme öğretme süreçleriyle kazandırmaya çalıştığımız bilgi, beceri ve davranışlar ile birlikte ele alınarak programın perspektifini oluşturmaktadır.
1. DEĞERLERİMİZ
Değer; bir sosyal grup veya toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ah-laki ilke ya da inançlardır. Değerler toplum ya da bireyler tarafından benimsenen, birleştirici olgulardır. Aynı zamanda değerler, toplumun sosyal ihtiyaçlarını karşıladığına ve bireylerin iyiliği için olduğuna inanılan öl-çütlerdir. Değer eğitiminin temel amaçlarından biri de öğrencilerin sağlıklı, tutarlı ve dengeli bir kişilik geliş-tirmelerini sağlamaktır. Değerler, insanın tutum ve davranışlarını biçimlendirmede önemli bir role sahiptir.
Eğitim sistemi sadece akademik açıdan başarılı, belirlenmiş bazı bilgi, beceri ve davranışları kazandıran bir yapı değildir. Temel değerleri benimsemiş bireyler yetiştirmek asli görevidir; yeni neslin değerlerini, alış-kanlıklarını ve davranışlarını etkileyebilmelidir. Eğitim sistemi değerleri kazandırma amacı çerçevesindeki işlevini, öğretim programlarını da kapsayan eğitim programıyla yerine getirir. “Eğitim programı”; öğretim programları, öğrenme öğretme ortamları, eğitim araç gereçleri, ders dışı etkinlikler, mevzuat gibi eğitim sisteminin tüm unsurları göz önünde bulundurularak oluşturulur. Öğretim programlarında bu anlayışla de-ğerlerimiz, ayrı bir program veya öğrenme alanı, ünite, konu vb. olarak görülmemiştir. Tam aksine bütün eğitim sürecinin nihai gayesi ve ruhu olan değerlerimiz, öğretim programlarının her birinde ve her bir biri-minde yer almıştır.
Öğretim programlarında yer alan "kök değerler" şunlardır: adelet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sa-bır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik. Bu değerler, öğrenme öğretme sürecinde hem kendi başlarına, hem ilişkili olduğu alt değerlerle ve hem de öteki kök değerlerle birlikte ele alınarak hayat bulacaktır.
2. YETKİNLİKLER
Eğitim sistemimiz yetkinliklerde bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip karakterde bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Öğrencilerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde; kişisel, sosyal, akademik ve iş hayatlarında ihtiyaç duyacakları beceri yelpazesi olan yetkinlikler TYÇ'de belirlenmiştir. TYÇ’de anadilde ile-tişim, yabancı dillerde iletişim, matematiksel yetkinlik ve bilim / teknolojide temel yetkinlikler, dijital yet-kinlik, öğrenmeyi öğrenme, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler, inisiyatif alma ve girişimcilik, kültürel farkındalık ve ifade olmak üzere sekiz anahtar yetkinlik belirlenmiştir. Özel eğitim çerçevesinde yabancı dillerde iletişim ve inisiyatif alma ve girişimciliğe ait yetkinlikler öğretim programlarında ele alınmamıştır. Bu yetkinliklere ilişkin bilgi ve beceriye ait davranışlar orta ve ağır engel düzeyindeki öğrencilere kazandırı-lamamaktadır. Öğretim programlarında ele alınan yetkinlikler TYÇ’de aşağıdaki gibi tanımlamaktadır:
1. Anadilde iletişim: Kavram, düşünce, görüş, duygu ve olguları hem sözlü hem de yazılı olarak ifade etme ve yorumlama (dinleme, konuşma, okuma ve yazma); eğitim ve öğretim, iş yeri, ev ve eğlence gibi her türlü sosyal ve kültürel bağlamda uygun ve yaratıcı bir şekilde dilsel etkileşimde bulunmaktır.
7I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
2. Matematiksel yetkinlik ve bilim / teknolojide temel yetkinlikler: Matematiksel yetkinlik, günlük hayat-ta karşılaşılan bir dizi problemi çözmek için matematiksel düşünme tarzını geliştirme ve uygulama-dır. Sağlam bir aritmetik becerisi üzerine inşa edilen süreç, faaliyet ve bilgiye vurgu yapılmaktadır. Matematiksel yetkinlik, düşünme (mantıksal ve uzamsal düşünme) ve sunmanın (formüller, mo-deller, kurgular, grafikler ve tablolar) matematiksel modlarını farklı derecelerde kullanma beceri ve isteğini içermektedir.
Bilimde yetkinlik, soruları tanımlamak ve kanıta dayalı sonuçlar üretmek amacıyla doğal dünya-nın açıklanmasına yönelik bilgi varlığına ve metodolojiden yararlanma beceri ve arzusuna atıfta bulunmaktadır. Teknolojide yetkinlik, algılanan insan istek ve ihtiyaçlarını karşılama bağlamında bilgi ve metodolojinin uygulanması olarak görülmektedir. Bilim ve teknolojide yetkinlik, insan et-kinliklerinden kaynaklanan değişimleri ve her bireyin vatandaş olarak sorumluluklarını kavrama gücünü kapsamaktadır.
3. Dijital yetkinlik: İş, günlük hayat ve iletişim için bilgi iletişim teknolojilerinin güvenli ve eleştirel şekilde kullanılmasını kapsar. Söz konusu yetkinlik, bilgiye erişim ve bilginin değerlendirilmesi, saklanması, üretimi, sunulması ve alışverişi için bilgisayarların kullanılması ayrıca internet aracılığıyla ortak ağlara katılım sağlanması ve iletişim kurulması gibi temel beceriler yoluyla desteklenmektedir.
4. Öğrenmeyi öğrenme: Bireyin kendi öğrenme eylemini etkili zaman ve bilgi yönetimini de kapsa-yacak şekilde bireysel olarak veya grup hâlinde düzenleyebilmesi için öğrenmenin peşine düşme ve bu konuda ısrarcı olma yetkinliğidir. Bu yetkinlik, bireyin var olan imkânları tanıyarak öğrenme ihtiyaç ve süreçlerinin farkında olmasını ve başarılı bir öğrenme eylemi için zorluklarla başa çıkma yeteneğini kapsamaktadır. Yeni bilgi ve beceriler kazanmak, işlemek ve kendine uyarlamak kadar rehberlik desteği aramak ve bundan yararlanmak anlamına da gelir. Öğrenmeyi öğrenme, bilgi ve becerilerin ev, iş yeri, eğitim ve öğretim ortamı gibi çeşitli bağlamlarda kullanılması ve uygulanma-sı için önceki öğrenme ve hayat tecrübelerine dayanılması yönünde öğrenenleri harekete geçirir.
5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler arası ve kültürler arası yetkin-likleri içermekte; bireylerin farklılaşan toplum ve çalışma hayatına etkili ve yapıcı biçimde katılma-larına imkân tanıyacak; gerektiğinde çatışmaları çözecek özelliklerle donatılmasını sağlayan tüm davranış biçimlerini kapsar. Vatandaşlıkla ilgili yetkinlik ise bireyleri, toplumsal ve siyasal kavram ve yapılara ilişkin bilgiye, demokratik ve aktif katılım kararlılığına dayalı olarak medeni hayata tam olarak katılmaları için donatmaktadır.
6. Kültürel farkındalık ve ifade: Müzik, sahne sanatları, edebiyat ve görsel sanatlar dâhil olmak üzere çeşitli kitle iletişim araçları kullanılarak görüş, deneyim ve duyguların yaratıcı bir şekilde ifade edil-mesinin öneminin takdiridir.
ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI
Değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan, öğretimle ilgili ve-rilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı ve sistematik bir süreçtir. Öğrenme, öğretme ve planlamayı doğrudan etkileyen ve eğitim sisteminin temel ögelerinden biri olan değerlendirmeye öğretim programında önemli bir yer verilmiştir.
Öncelikle öğrencilerin öğrenme alanlarındaki performansını belirlemek ve performansına dayalı ola-rak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programını (BEP) hazırlamak için ölçme ve değerlendirme yapılmalıdır. Sürekli değerlendirme tüm öğrencilerin ilerlemelerinin tespiti için önemlidir. Öğretim öncesinde yapılan değer-lendirme, öğrenci hakkında bilgi edinilmesini ve öğrenme hedeflerinin belirlenmesini; öğretim sırasında
8 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
yapılan değerlendirme, öğrenci ve öğretmene geri bildirim verilmesini; öğretim sonunda yapılan değerlen-dirme ise öğrenme hedeflerinin karşılanıp karşılanmadığı ve belirli alanlarda değişiklik yapılması gerekip gerekmediği hakkında karar vermeyi sağlayacaktır. Toplanan veriler sistematik olarak kayıt edilmelidir. Öğ-retim öncesi, sırası ve sonrasında yapılan tüm değerlendirmeler uygulanan öğretim konusunda yol gösterir. Öğrenci nasıl öğrenmektedir? Ne tür ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır? En fazla desteklenmesi gereken alan nedir? Ne tür öğretimsel uyarlamalara ihtiyacı bulunmaktadır? Uygun ölçme değerlendirme süreçlerine yer verilerek bu tür sorulara cevap verilmelidir.
Ölçme değerlendirme ilkelerinden aşağıdakilere dikkat edilmelidir:
1. Ölçme ve değerlendirme çalışmaları öğretim programının tüm bileşenleri ile azami uyum sağla-malı, hedeflerin ve açıklamaların sınırları esas alınmalıdır.
2. Ölçme değerlendirme, yetersizliği olan öğrencinin bireysel özelliklerine göre biçimlendirilmelidir.
3. Öğretim programı, ölçme sürecinde kullanılabilecek ölçme araç ve yöntemleri açısından uygulayı-cılara yol gösterir. Bu araç ve yöntemlerin uygulanmasında gerekli uygulama ilkelerine uyulmalıdır.
BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI
Öğretim programlarının geliştirilmesi sürecinde öğrencinin çok yönlü gelişimsel özelliklerine dair mev-cut bilgi ve birikimi dikkate alınarak ve aralarındaki ilişki göz önünde bulundurularak bazı temel gelişim ilkelerine göre program düzenlenmiştir. Öğretim programları, insan gelişiminin belirli bir dönemde sonlan-madığı ve gelişimin hayat boyu sürdüğü ilkesi ile hazırlanmıştır. Bu sebeple öğretim programlarında, her yaş döneminde bireylerin gelişim özelliklerini dikkate alarak, destekleyici önlemler alınması önerilmektedir. Gelişim, hayat boyu sürse de tek ve bir örnek yapıda değildir. Evreler hâlinde ilerler ve her evrede bireylerin gelişim özellikleri farklıdır. Evreler de başlangıç ve bitişleri açısından homojen değildir. Bu sebeple program-lar olabildiğince bunu göz önünde bulunduran bir hassasiyetle yapılandırılmıştır. Programların hedeflerini gerçekleştirme sürecinde gerekli uyarlamaların öğretmen tarafından yapılması beklenir. Gelişim dönem-leri ardışık ve değişmeyen bir sıra izler. Her evrede olup bitenler takip eden evreleri etkiler. Öte yandan bu ardışıklık basitten karmaşığa, genelden özele ve somuttan soyuta doğru gelişim gibi belirli yönelimlerle karakterize edilir. Program geliştirme sürecinde söz konusu yönelimler hem bir alandaki yeterliliği oluşturan kazanım ve becerilerin ön koşul ve ardıllığı noktasında dikkate alınmış hem de kademeler düzeyinde ders-lerin dağılımlarında ve birbirleriyle ilişkilerinde göz önünde bulundurulmuştur.
Öğretim programlarında insan gelişiminin bir bütün olduğu ilkesi ile hareket edilmiştir. İnsanın farklı gelişim alanlarındaki özellikleri birbirleri ile etkileşim hâlindedir. Söz gelimi dil gelişimi bilişsel gelişimini etkiler ve bilişsel gelişiminden etkilenir. Bu sebeple öğretmenlerden, öğrencinin edindiği bir hedefin geli-şimde başka bir alanı da etkileyeceğini dikkate alması beklenir.
Öğretim programları bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak yapılandırılmıştır. Bireyler ara-sı farklılık bir bireyin diğerlerinden birden fazla özelliği bakımından farklı olmasıdır. Tüm öğrenciler için; bireysel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda öğretim programları temel alınarak “BEP” hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’de yer alacak olan hedeflerin belirlenmesinde, öğrenme öğretme süre-cinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilmesinde o öğrencinin hazır bulunuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri farklılaşabilir. Bu nedenle öğrenme öğretme süreci planlanırken öğrencilerin bireysel farklılıkları (mevcut performansları, hazır bulunuşluk düzeyleri, öğrenme stilleri ve ihtiyaçları, sosyokültürel farklılıkları vb.) göz önünde bulundurulmalıdır.
9I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
SONUÇProgramları güncelleme sürecinde hangi işlemlerden ve aşamalardan geçildiği aşağıda sıralanmıştır.
• Farklı ülkelerin özel eğitim programları incelenmiş,
• Yurt içinde ve yurt dışında öğretim ve programlar üzerine yapılan akademik çalışmalar taranmış,
• Başta Anayasamız olmak üzere ilgili mevzuat, kalkınma planları, hükûmet programları, şûra kararla-rı, siyasi partilerin programları, sivil toplum kuruluşları ve sivil araştırma kurumları tarafından hazır-lanan raporlar vb. dokümanlar analiz edilmiş,
• Millî Eğitim Bakanlığı programlar ve öğretim materyalleri daire başkanlıkları tarafından öğretmen ve yöneticilerin program gereksinimleri hakkında görüşleri alınmış,
• Öğretmenlerden programların hedefleri ve yapısı hakkında görüş alınmış; bütün görüş, öneri, eleştiri ve beklentiler, Bakanlığımızın ilgili birimlerinden uzman personel, öğretmen ve akademis-yenlerden oluşan çalışma gruplarınca değerlendirilmiştir. Yapılan tespitler doğrultusunda öğretim programlarımız hazırlanmıştır.
OKUMA YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
1. OKUMA YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZEL AMAÇLARI
Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı, orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin hayat boyu kullanabilecekleri sözlü iletişim, dinleme, okuma ve yazma becerileri kazanmaları, bu becerileri kullanarak, kendilerini bireysel ve sosyal yönden geliştirmeleri, etkili iletişim kurmaları, istek duyarak okuma ve yazma alışkanlığı edinmelerini sağlayacak şekilde bilgi, beceri ve değerleri içeren bir bütünlük içinde yapılandırılmıştır. Öğrencilerin bilişsel becerilerini geliştirme, iletişim kurma, duygu ve dü-şüncelerini ifade etme ve bilgi edinmelerinde dilin yeri çok önemlidir. Bu bağlamda öğretim programında öğrenme alanlarındaki beceriler birbiriyle ilişkili ve bütünlük içinde ele alınmaktadır. Öğrenme alanlarının her birinde edinilen bilgi ve beceriler öğrenme sürecinde birbirini etkilemekte ve tamamlamaktadır.
Ayrıca öğrencilerin gelişim özellikleri göz önünde bulundurularak dil bilgisi ve yazım kuralları ile ilgili hedefler artan bir yoğunluk içinde ve aşamalı olarak yapılandırılmıştır. 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanu-nu’nda ifade edilen Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri ile 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de ifade edilen Özel Eğitimin Temel İlkeleri doğrultusunda hazırlanan Okuma Yazma Dersi Öğretim Programı ile öğrencilerin;
1. Okuma ve yazmaya hazırlayacak görsel, işitsel ve psikomotor becerilerinin geliştirilmesi,
2. Erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesi,
3. Türkçeyi, konuşma ve yazma kurallarına uygun olarak doğru kullanmalarının sağlanması,
4. Yaşamları boyunca kullanacakları temel okuma yazma becerilerini kazanmalarının sağlanması,
5. Okuma yazma sevgisi ve alışkanlığını kazanmalarının sağlanması,
6. Sözlü iletişim becerilerini kullanarak iletişim kurmalarının sağlanması,
7. Dinleme / izleme ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi,
8. Anlama, sınıflama, sıralama, ilişki kurma, tahmin etme gibi bilişsel becerilerinin geliştirilmesi,
9. Sözcük dağarcıklarını ve anlatım becerilerinin geliştirmesi,
10. Gerçek yaşam uygulamalarında okuma ve yazma becerilerini kullanmalarının sağlanması
11. Millî, manevi, ahlaki, tarihî, kültürel, sosyal değerlerin farkına vardırılması amaçlanmıştır.
10 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
2. ÖĞRENME ÖĞRETME YAKLAŞIMI
Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanan Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı; öğrencilerin performansını ve önkoşul becerileri göz önünde bulunduran ve öğ-renciyi merkeze alan bir yaklaşımla hazırlanmış olup, bütün hedefler sürekli gelişme ve ilerleme gösteren bir yapı içinde ve tüm öğrencilerin dil becerilerini geliştirmelerini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
Okuma-Yazma Öğretim Programı’nda temel tasarım yaklaşımı belirlenirken hem öğrencinin ilgi ve ih-tiyaçlarını temel alan öğrenci merkezli yaklaşım hem de konu öğretimini merkeze alan konu merkezli bir yaklaşım temel alınmıştır. Bu anlamda program tasarımı eklektik bir yapıya sahiptir. Yani program hem konu merkezli hem de öğrenci merkezlidir.
Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere yönelik geliştirilmiş olan bu program, bireysel temelleri dikkate alarak oluşturulmuştur. Öğrenci, programın en önemli parçasıdır. Öğ-renme alanları ve etkinlikler birey için seçilmiş ve düzenlenmiştir. Öğrenme yaşantıları bireyin ilerideki ge-reksinimleri göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Özellikle bu program, program geliştirme açısından aşağıda belirtilen bireysel temeller dikkate alınarak geliştirilmiştir.
• Her öğrencinin bir birey olarak kendine özgü olduğunu kabul eder.
• Öğrencinin kişisel mutluluğunu ve başarma duygusunu kazandırmak için çaba gösterir.
• Öğrencinin gelecekteki hayatı için rehberdir.
• Günümüzdeki engelli bireylerden beklenen niteliklerin geliştirilmesine rehberdir.
• Öğrencinin fiziksel ve psikolojik açıdan sağlıklı bir birey olarak yetişmesini hedef almıştır.
Program geliştirme açısından bir başka önemli temel ise psikolojik temeldir. Özellikle son zamanlar-da insanlar nasıl öğrenir?, Öğrenme ortamları nasıl düzenlenmelidir? gibi sorular eğitim programlarının psi-kolojik temellerini oluşturmaktadır. Anlamlı bir öğrenme, öğrencilerin ön bilgilerinin kontrol edildiği, ger-çek yaşamda karşılaştıkları sorunların temel alındığı, öğrencinin her zaman bilişsel, çoğunlukla devinimsel olarak da etkin olduğu öğrenme ortamlarında gerçekleşmelidir. Ayrıca bu öğrenme ortamlarının öğrenciye yeni öğrendiklerinin pekiştirilmesi için fırsatlar sunması gerekmektedir. Orta ve ağır engellilere yönelik bu program aynı zamanda görevsel (işlevsel) nitelik taşımaktadır. Bu anlamda programda yer verilen konular ve etkinlikler hayatta geçerli olan konulardır. Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanmış olan Okuma-Yazma Öğretim Programı’nın felsefi temelleri, pragmatist felse-fenin eğitime uygulanması olarak ele alınan ilerlemecilik eğitim felsefesiyle örtüşmektedir. Çünkü prog-ramda öğrenci gereksinimlerini merkeze alan ve öğrenci için işlevsel değeri olan bilgi, beceri ve tutumlar öğretilmektedir.
Dil öğrenimi doğrusal bir faaliyet olmadığından dil becerisinin kazandırılmasında tek bir öğrenme öğ-retme yaklaşımı benimsenmemeli, farklı öğretim yöntem ve teknikleri bir arada ve dengeli şekilde kullanıl-malıdır. Bu bağlamda bu programda iki farklı öğrenme kuramından yararlanılmıştır. Öğretim programına temel olan öğrenme yaklaşımları ise sırası ile uygulamalı davranış analizi ve sosyal etkileşimci kuramdır. Uygulamalı davranış analizi, davranışçı kuramın öne sürdüğü ilkeleri kullanarak sosyal açıdan birey için anlamlı ve toplum için önemli davranışları değiştirmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. Uygulamalı davranış analizinde sosyal açıdan önemli, gözlenebilir ve ölçülebilir hedef davranışlar belirlenerek, bu davranışlarda istendik yönde değişiklik yaratmak için çalışılır. Uygulamalı davranış analizi alanında yeni beceri ve davra-nışları öğretmek üzere geliştirilmiş çok sayıda yöntem bulunmaktadır. Bu programda yer alan yöntemler; Doğrudan Öğretim Yöntemi, Yanlışsız Öğretim Yöntemleri ve Etkinlik Temelli Öğretim Yöntemidir.
Sosyal etkileşim kuramına göre çocuğun gelişiminin daha bilgili ve deneyimli bir yetişkinin rehberli-ğinde sosyal bir ortamda gerçekleşmektedir. Diğer bir deyişle çocuklar diğer kişilerle etkileşimler kurarak
11I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
öğrenir. Çocuklar ve yetişkinlerin birlikte etkileşim içinde gerçekleştirdikleri tüm etkinlikler yakınsal gelişim alanı olarak adlandırılan alanda gerçekleşir. Yakınsal gelişim alanı, çocuğun bağımsız olarak yapabileceği ile maksimum yetişkin desteği ile yapacağı arasındaki alan olarak tanımlanmakta ve öğrenme bu alan içinde gerçekleşmektedir. Hedeflenen, çocuğu yetişkin rehberliğinden bağımsız hale getirmektir. Bu amaçla yetiş-kin birçok destekleyici sunarak öğrencinin söz konusu becerilerde bağımsızlaşmasını sağlar. Bu yaklaşımı temel alan birçok öğretim yöntemi bulunmaktadır. Paylaşımlı kitap okuma, Planlı Söyleşi ve Yazıca Zengin-leştirilmiş Oyun bunlardan bazılarıdır.
Tüm öğrenciler için bireysel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda Okuma Yazma Dersi Öğretim Programı temel alınarak BEP hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’de yer alacak hedeflerin belirlen-mesinde, öğrenme öğretme sürecinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilmesinde o öğrencinin hazırbulunuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri dikkate alınmalıdır. Öğrenme öğretme sürecinde mümkün olduğunca bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılmalıdır. Bu teknolojilerin kullanılması öğre-tim stratejilerini zenginleştirirken aynı zamanda öğrencilerin öğrenmelerini destekleyecektir.
Dersin işlenişinde ve uygulamalarda görsel iletişim araçlarına yer verilmeli; slayt, bilgisayar, televizyon, etkileşimli tahta, internet, EBA içerikleri vb. etkin olarak kullanılmalıdır. Teknolojik araç ve gereçler kullanılır-ken gizlilik, bütünlük ve erişilebilirlik göz önüne alınmalı ve internetin güvenli kullanımı konusunda gerekli uyarılar yapılmalı ve tedbirler alınmalıdır. Dijital kaynakların, özellikle internetten indirilen materyallerin kullanımında intihal yapılmamalı, etik kurallara ve telif haklarına uyulmalıdır.
3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI
Öğrencilerin öğrenme alanlarındaki performanslarını belirlemek amacıyla belirli ölçme araçlarından yararlanılır. Öğretmen tarafından da geliştirilebilen bu araçlarla elde edilen veriler;
1. Öğrencilerin öğretimi hedeflenen davranışı öğrenmeye hazır olup olmadıklarını,
2. Geliştirilen öğretim programının etkililiğini,
3. Öğretimin sonlandırılma kararının verilmesini,
4. Öğretimle ne düzeyde genellenebilen davranış değişikliğinin sağlanabildiğini,
5. Öğretim sonlandıktan sonra etkisinin devam edip etmediğini (izleme) değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Öğrencilerin programla kazandırılması hedeflenen bilgi ve becerileri ne oranda edindiğinin tespitinde kullanılan ölçme ve değerlendirme uygulamaları sürekli olmalıdır. Değerlendirme süreci birçok basamağı içermelidir. Bu basamaklar aşağıda verilmektedir.
Programın Gözden Geçirilmesi: Öğretim programını gözden geçirerek, öğrenme alanlarına göre ne-reden başlanacağına karar verilmelidir.
Öğretim Öncesinde Veri Toplama: Öğrenciye seçilen öğrenme alanında yer alan hedef davranışlar öğretilmeden önce değerlendirme yapılmalıdır.
Kaba Değerlendirme: Program öğrenme alanları ve hedefleri gözden geçirdikten sonra kaba de-ğerlendirme araçları programa göre geliştirilmelidir. Kaba değerlendirme araçları olarak kontrol listeleri, gözlemler ve görüşmelerden yararlanılabilir. Öğrencilerin defterleri incelenebilir. Bu tür ölçümlemeler öğ-rencinin performansı hakkında kabaca bilgi verecek ve ayrıntılı değerlendirme için yol gösterecektir.
Ayrıntılı Değerlendirme Araçlarının Hazırlanması ve Uygulanması: Seçtiğiniz öğrenme alanına göre ayrıntılı değerlendirme çok çeşitli ölçme araçları veya değerlendirme süreçleri kullanılarak yapılabilir.
12 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Örneğin; ölçüt bağımlı ölçü araçları hazırlanabilir. Dil örnekleri alınabilir. İş örneği analizleri yapılabilir. Oku-duğunu anlama testleri uygulanabilir. Önemli olan söz konusu öğrenme alanında en iyi şekilde ölçebilecek ölçme aracı/araçlarını geliştirmek ve uygulamaktır. Öğretim öncesinde yapılan ayrıntılı değerlendirme öğ-retime nereden başlanacağına yol gösterecektir. Bu değerlendirmeden sonra amaçlar belirlenerek öğreti-me başlanabilir.
Öğretim Sırasında Veri Toplama: Öğrenciye seçilen öğrenme alanında yer alan hedef davranışlar öğ-retilirken değerlendirme yapılmalıdır. Öğretim sırasında yapılan bu değerlendirmeler öğretimin düzenlen-mesinde rol oynar.
Öğretim Sonunda Veri Toplama: Öğretim sonunda öğretim öncesinde kullanılan ölçme araçları ile belirlenen hedeflere ulaşıp ulaşmadığı saptanmalıdır.
Toplanan Verilerin Kayıt Edilmesi: Öğrenci performansı sürekli kayıt edilerek öğrenci performansı kayıt altına alınmalıdır. Kayıtlar sistematik olarak tutulmalıdır.
Sonuçları Değerlendirilmesi ve Gerekli Düzenlemelerin Yapılması: Öğretim öncesi, sırası ve sonra-sında yapılan tüm değerlendirmeler uygulanan öğretim konusunda yol gösterir. Öğrenci nasıl öğrenmek-tedir? Ne tür ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır? En fazla desteklenmesi gereken alan nedir? Ne tür öğretimsel uyarlamalara ihtiyacı bulunmaktadır? Eğer uygun değerlendirme süreçlerine yer verildiyse, bu tür sorulara cevap verilebilecek ve birçok problemlerin üstesinden gelinebilecektir.
Bu programda değerlendirme araçları olarak informal ölçü araçlarının kullanılmalıdır. Bunların bir kısmı ölçüt bağımlı ölçü araçları ve kontrol listeleri gibi öğretmen yapımı ölçü araçlarıdır. Ayrıca programda öğ-renci performansının belirlenmesinde gözlem tekniğine ve bazı beceriler için (ör, yazma becerisi) gözlemin özel bir türü olan çalışma örneği analizine yer verilmiştir. Çalışma örneği analizi; tepki ve hata analizi şeklin-de yapılır. Bu programda bazı öğrenme alanlarında (yazılı ifade) hata analizi kullanılmalıdır.
4. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR• Öğrenmeye Hazırlık öğrenme alanında işitsel algı, görsel algı ve el göz koordinasyonu bölümleri
bulunmaktadır. Bu bölümlerde yer alan hedef ve hedef davranışlar birbiri ile eşzamanlı şekilde ça-lışılmalıdır. Örneğin; görsel algı da görsel eşleme becerileri ile ilgili hedef davranışları kazanan bir öğrenci ile işitsel algının eşleme ile ilgili hedefleri çalışılmalıdır.
• Öğrenmeye Hazırlık öğrenme alanındaki hedef ve hedef davranışlar kazanıldıktan sonra erken okur-yazarlık becerileri ile ilgili hedef ve hedef davranışlar çalışılmalıdır.
• Erken Okuryazarlık öğrenme alanında bulunan sesbilgisel farkındalık bölümünde sözcük farkın-dalığı, hece farkındalığı, uyak farkındalığı ve ses farkındalığı ile ilgili hedefler birbiri ile eşzamanlı şekilde çalışılabilir. Örneğin; öğrencilerle hece farkındalığı hedef davranışlarından biri çalışıldıktan sonra ses farkındalığı hedef davranışlarından biri çalışılabilir.
• Erken okuryazarlık öğrenme alanında bulunan ses farkındalığı becerilerinde Türkçe’de bulunan 5-6 sesin farkındalığının tüm hedef davranışlar bağlamında kazandırılması, ses esaslı ilk okuma yazma öğretim yöntemi ile ilk okuma yazma öğretimine başlamak için yeterlidir.
• Erken okuryazarlık öğrenme alanında bulunan sesbilgisel farkındalık becerileri öğrencileri ses esaslı ilk okuma yazma öğretim yöntemi ile ilk okuma yazmaya hazırlayacak önemli becerilerdir. Bu ne-denle öğrencilerin bu bölümdeki hedef davranışlar ile ilgili performansları iyi gözlenmelidir.
• Çeşitli nedenlerle yazmada güçlük çeken öğrenciler için okuma çalışmaları yazma olmadan geçek-leştirilebilir.
13I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
• Dinlediğini anlama ve sözlü iletişim bu kademede ortak öğrenme alanı olduğundan diğer öğrenme alanlarında yer alan hedefler öğretilirken bir yandan bu alanlardan hedefler çalışılmalıdır.
• Okuma Yazma Dersi Öğretim Programı’nda ilk okuma yazma öğretiminde “Ses Esaslı İlk Okuma Yaz-ma Öğretimi” benimsenmiştir. İlk okuma yazma öğretimi dik temel harflerle gerçekleştirilir.
• Okuma yazma öğretimi süreci boyunca dört çizgi, üç aralıktan oluşan standart Yazı Defteri kullanıl-malıdır. Yazı defterindeki satır aralığı, 4 5 4 oranında, en az 1,3cm genişliğinde olmalıdır. Yazı defte-rindeki satırlar ilk okuma yazma öğretimi boyunca kullanılacak materyallerde harflerin ve hecelerin verildiği aşamalar daha geniş satır aralığı kullanılmalıdır.
• Okuma yazma öğretimi tamamlandıktan sonra standart yazı defteri veya çizgili defter kullanma kararı, öğretmen ve öğrencilerin inisiyatifindedir. Yazmada zorluk yaşayan öğrenciler ile yazma ça-lışmalarına standart yazı defteri ile devam edilebilir.
• Öğrencilere önce büyük harfin yazımı hemen ardından küçük harfin yazımı yönleriyle birlikte gös-terilmelidir.
• Okuduğunu anlama ve yazılı ifadede hikaye, anı ve bilgi veren metin çeşitleri kullanılmıştır. Bu me-tinleri belirli yapıları bulunmaktadır. Bu yapılara göre anlama metinleri seçilmeli ve oluşturulmalı, yazma eğitiminde ise bu yapılar çerçevesinde öğretimin düzenlenmelidir.
• Öğretmenler çocuğun performansına göre -bulunduğu kademeyi dikkate almayarak- diğer kade-melerden hedef ve hedef davranışlar seçebilir.
OKUMA YAZMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI
Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için geliştirilen Okuma-Yazma Öğretim Programı giriş, öğretim programının uygulanması ve öğretim programının yapısı bölümlerinden oluşmaktadır.
Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı’nda yer alan öğrenme alanları; Öğrenmeye Hazırlık, Erken Okuryazarlık, İlk Okuma Yazma, Okuduğunu Anlama, Yazılı İfade, Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim olmak üzere yedi ana başlık altında düzenlenmiştir.
14 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
1. ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI
BİRİNCİ KADEME ÖĞRETİM PROGRAMI
Öğrenme Alanı 1:Öğrenmeye Hazırlık
Ortak Öğrenme Alanları
Öğrenme Alanı 2:Erken Okuryazarlık
Öğrenme Alanı 3:İlk Okuma-Yazma
Öğrenme Alanı 4:Okuduğunu Anlama
Öğrenme Alanı 6:Dinlediğini Anlama
Öğrenme Alanı 7:Sözlü İletişim
Öğrenme Alanı 5:Yazılı İfade
Şekil 1. Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı Öğrenme Alanları
Öğrenmeye Hazırlık: Bu öğrenme alanında öğrenciyi algı bakımında okumaya hazırlamak hedeflen-miştir. İşitsel ve görsel algı becerilerinin öğrenciye kazandırılması hem erken okuryazarlık becerilerine hem de ilk okuma yazma becerilerine önkoşul oluşturmaktadır. Bu öğrenme alanı görsel algı, işitsel algı ve el-göz koordinasyonu olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.
Erken Okuryazarlık: Bu öğrenme alan ile öğrenciye yazı farkındalığı, sesbilgisel farkındalık, harf bilgisi becerilerinin kazandırılması hedeflenmektedir. Bu bölüme ayrıca yazmaya hazırlık bölümü eklenmiş, böyle-ce öğrencinin ilk okuma yazmaya harf çizme bakımından hazırlanması da hedeflenmiştir. Erken okuryazar-lığın diğer önemli alanları olan sözcük bilgisi ve dinlediğini anlama ise ayrı öğrenme alanları olarak öğretim programında yer almaktadır. Sözcük bilgisine sözlü iletişim öğrenme alanında yer verilmiştir.
İlk Okuma Yazma: Bu öğrenme alanında özellikle öğrencilere çözümleme ve çözümlediklerini anla-ma becerisinin kazandırılması hedeflenmektedir. Programda ilk okuma yazma öğretiminde “Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretimi” öğretim yöntemi olarak benimsenmiştir. Öğretilecek sesle ilgili sesbilgisel farkın-dalık çalışmasına ağırlık verilmiştir. Okuma becerisinin çözümleme ve anlamadan oluşan bir beceri olduğu temeline dayanarak öğrenciye çözümleme becerisi kazandırılırken, çözümlenenlerin anlamlandırması için oluşturan sözcükleri, cümleleri ve metinleri anlama üzerinde de durulmuş ve bu yönde hedefler belirlen-miştir. Bu öğrenme alanı beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar; sesi fark etme, sesi dik temel harflerle okuma ve yazma, sesi hece ve sözcük içinde okuma ve yazma, sesi cümle ve metin içinde okuma ve yazma, tanıtılan sesin bulunduğu cümle ve metinleri anlamadır. Ses esaslı ilk okuma yazma öğretim yöntemi ses grupları Tablo 1’de verilmiştir.
15I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Tablo 1. Ses Grupları
1. Grup Sesler e, l, a, k, i, n E, L, A, K, İ, N
2. Grup Sesler o, m, u, t, ü, y O, M, U, T, Ü, Y
3. Grup Sesler ö, r, ı, d, s, b O, R, I, D, S, B
4. Grup Sesler z, ç, g, ş, c, p Z, Ç, G, Ş, C, P
5. Grup Sesler h, v, ğ, f, j H, V, Ğ, F, J
Okuduğunu Anlama: Bu öğrenme alanında öğrenciyi metin anlamaya hazırlamak amacıyla resim yazı eşleme çalışmaları ve cümle anlama becerilerinin kazandırılması hedeflenmiştir. Öğrenme alanı; okuma ku-rallarını uygulama, okumaya yönelik tutum, okuma gelişimi, cümle anlama, metin yapılarını tanıma, metin anlama, gerçek yaşam uygulamaları olmak üzere yedi bölümden oluşmaktadır.
Yazılı İfade: Bu öğrenme alanında öğrenciyi yazılı ifadeye hazırlamak amacıyla cümle yazma ve ta-mamlama becerileri üzerinde durulmuştur. Öğrenme alanı; yazım kurallarını uygulama, dikte yoluyla yazma cümle oluşturma ve cümle tamamlama ile cümle yazma olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.
Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim: Bu öğrenme alanları birinci kademe programı uygulanırken tüm öğrenme alanlarına hizmet edecek şekilde tasarlanmış ortak öğrenme alanlarıdır. Bu öğrenme alan-larından öğretmenler hedefler seçerek öğrencilerin dinlediğini anlama ve sözlü iletişim becerilerini gelişti-rebilecektir. Dinlediğini anlama öğrenme alanı; dinleme kurallarına uyma, betimlenen resimleri gösterme, yönergeleri yerine getirme, resimli anlatılarla ilgili sorulara cevap verme ve dinledikleriyle ilgili sorulara ce-vap verme olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Sözlü iletişim ise; konuşma kuralları, alıcı ve ifade edici anlam-söz dizimi, sözcük dağarcığı ile olayları ve durumları anlatma olmak üzere dört bölümden oluşmak-tadır.
Okuma-Yazma öğretim programında Kademe, Öğrenme Alanı, Bölüm / Aşama, Hedef'e ilişkin kodla-mada aşağıdaki sistematik izlenmiştir.
1 1 1 1
Bulunduğu Kademe Öğrenme Alanı Bölüm / Aşama Hedef Numarası
. . .. .
16 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
2. HEDEFLERİN YAPISI
Okuma Yazma Dersi birinci kademe programında yedi öğrenme alanında toplam 83 hedef ve 302 he-def davranış yer almaktadır.
Tablo 2. Öğretim Programının Öğrenme Alanları, Hedef ve Hedef Davranış Sayıları
Öğrenme Alanları Hedef Sayıları Hedef Davranış Sayıları
Öğrenmeye Hazırlık 25 94
Erken Okuryazarlık 20 86
İlk Okuma-Yazma 8 26
Okuduğunu Anlama 12 36
Yazılı İfade 8 26
Dinlediğini Anlama 6 20
Sözlü İletişim 4 14
Toplam 83 302
Tablo 3. Hedeflerin Öğrenme Alanlarına Göre Dağılımı
Öğrenme Alanları Bilişsel Duyuşsal Psikomotor Toplam
Öğrenmeye Hazırlık 21 0 4 25
Erken Okuryazarlık 14 3 3 20
İlk Okuma-Yazma 5 0 3 8
Okuduğunu Anlama 5 5 2 12
Yazılı İfade 4 1 3 8
Dinlediğini Anlama 3 0 3 6
Sözlü İletişim 3 1 0 4
Toplam 55 10 18 83
17I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
3. HEDEF, HEDEF DAVRANIŞLAR VE AÇIKLAMALARÖĞRENME ALANLARIÖĞRENMEYE HAZIRLIK
Bölüm 1
İşitsel Algı
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.1.
1.1.
Çev
resi
nde
duyd
uğu
sesl
erde
n ay
nı o
lan
sesl
ere
söze
l / m
otor
te
pki v
erir.
1.1.
Çeş
itli i
nsan
ses
leri
aras
ında
n, d
inle
tilen
insa
n se
si il
e ay
nı in
san
sesi
ni d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
1.2.
Çe
şitli
hayv
an se
sleri
aras
ında
n, d
inle
tilen
hay
van
sesi
ile a
ynı h
ayva
n se
sini d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
1.3.
Çeş
itli t
aşıt
sesl
eri a
rası
ndan
, din
letil
en ta
şıt s
esi i
le a
ynı t
aşıt
sesi
ni d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
1.4.
Çeş
itli e
şya
sesl
eri a
rası
ndan
, din
letil
en e
şya
sesi
ile
aynı
eşy
a se
sini
duy
duğu
nda
tepk
i ver
ir.
1.5.
Çeş
itli d
oğa
sesl
eri a
rası
ndan
, din
letil
en d
oğa
sesi
ile
aynı
doğ
a se
sini
duy
duğu
nda
tepk
i ver
ir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
1.2.
Çev
resi
nde
duyd
uğu
sesl
erde
n fa
rklı
olan
se
sler
e sö
zel /
mot
or
tepk
i ver
ir.
2.1.
Din
letil
en a
ynı i
nsan
ses
leri
aras
ında
n fa
rklı
olan
insa
n se
sini
duy
duğu
nda
tepk
i ver
ir.
2.2.
Din
letil
en a
ynı h
ayva
n se
sler
i ara
sınd
an fa
rklı
olan
hay
van
sesi
ni d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
2.3.
Din
letil
en a
ynı t
aşıt
sesl
eri a
rası
ndan
fark
lı ol
an ta
şıt s
esin
i duy
duğu
nda
tepk
i ver
ir.
2.4.
Din
letil
en a
ynı e
şya
sesl
eri a
rası
ndan
fark
lı ol
an e
şya
sesi
ni d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
2.5.
Din
letil
en a
ynı d
oğa
sesl
eri a
rası
ndan
fark
lı ol
an d
oğa
sesi
ni d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
1.3.
Söz
cükl
eri v
e cü
m-
lele
ri di
nled
ikte
n so
nra
bunl
arı d
inle
niş
sıra
sına
gör
e sö
yler
.
3.1.
Ayn
ı kat
egor
iye
ait e
n az
üç,
en
fazl
a be
ş sö
zcük
, gör
selle
riyle
birl
ikte
sun
uldu
ktan
son
ra,
sözc
ükle
ri su
nuş
sıra
sına
gör
e sö
yler
.
3.2.
Far
klı k
ateg
orile
re a
it en
az
üç, e
n fa
zla
beş
sözc
ük, g
örse
lleriy
le b
irlik
te s
unul
dukt
an s
onra
, sö
zcük
leri
sunu
ş sı
rası
na g
öre
söyl
er.
3.3.
Ekl
ener
ek s
öyle
nen
sözc
ükle
ri he
r söz
cük
ekle
ndik
ten
sonr
a sı
rası
ile
söyl
er.
3.4.
Bas
it bi
r cüm
leyi
din
ledi
kten
sonr
a cü
mle
ye e
klen
en sö
zcük
lerin
her
biri
ni e
kley
erek
cüm
leyi
ye
nide
n sö
yler
.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
İçin
den
Tekr
ar E
tme
Stra
tejis
iÖ
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
1.4.
Din
ledi
ği c
ümle
için
de
bulu
nan
isim
leri
söyl
er.
4.1.
Ayn
ı kat
egor
iye
ait i
sim
leri
söyl
er.
4.2.
Far
klı k
ateg
orile
re a
it is
imle
ri sö
yler
.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
İçin
den
Tekr
ar E
tme
Stra
tejis
i
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
1.5.
Din
ledi
ği c
ümle
ler
için
de te
krar
edi
len
bir
sözc
üğü
duyd
uğun
da
söze
l / m
otor
tepk
i ve
rir.
5.1.
Bir
cüm
le iç
inde
tekr
arlı
söyl
enen
söz
cüğü
duy
duğu
nda
tepk
i ver
ir.
5.2.
Birk
aç c
ümle
için
de te
krar
lı sö
ylen
en s
özcü
ğü d
uydu
ğund
a te
pki v
erir.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
1.6.
Din
ledi
ği c
ümle
lerd
e ek
sik sö
zcük
leri
ve
anla
msa
l ola
rak
hata
lı sö
zcük
leri
söyl
er.
6.1.
Son
söz
cüğü
eks
ik o
lara
k sö
ylen
en c
ümle
yi d
inle
dikt
en s
onra
eks
ik s
özcü
ğü s
öyle
r.
6.2.
Din
ledi
ği c
ümle
de a
nlam
sal o
lara
k ha
talı
söyl
enen
söz
cükl
erin
doğ
rusu
nu s
öyle
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Açıklamalar
1 ve
2. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n öğ
retim
sür
ecin
e öğ
renc
inin
yak
ın ç
evre
sind
e bu
luna
n ve
önc
eden
tanı
dığı
ses
lerle
baş
lanm
alıd
ır. A
yrıc
a öğ
retim
e öğ
renc
ilerin
bili
şsel
öz
ellik
leri
dikk
ate
alın
arak
dah
a az
olu
msu
z ör
nekl
e ba
şlan
mal
ı (ör
. işi
tsel
eşl
emed
e ha
yvan
ses
leri
için
eşl
eme
yapı
laca
k ör
nek
köpe
k se
si, o
lum
suz
bir ö
rnek
ked
i ses
i ola
bilir
) gi
dere
k ol
umsu
z ör
nek
sayı
sı a
rtırı
lmal
ıdır.
3 ve
4. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n ko
nuşm
a be
ceris
ine
sahi
p ol
may
an ö
ğren
cile
rde
görs
elle
r ile
çal
ışılm
alıd
ır.
3.3.
, 3.4
., 4.
1. v
e 4.
2. h
edef
dav
ranı
şlar
ı içi
n öğ
renc
inin
hat
ırlam
ası g
erek
en s
özcü
k sa
yısı
en
fazl
a be
ş ol
mal
ıdır.
4. h
edef
için
örn
ek: "
Akş
am te
levi
zyon
sey
rede
rken
kar
deşi
m e
lma,
bab
am m
uz, b
en d
e po
rtak
al y
edim
." cü
mle
si s
öyle
nere
k "H
angi
mey
vele
ri du
ydun
? Sö
yle!
" yön
erge
si v
erile
-bi
lir.
6.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
örn
eğin
"Ked
i kita
p iç
ti." c
ümle
sini
söy
leye
rek,
öğr
enci
den
cüm
leyi
düz
eltm
esi b
ekle
nir.
Ger
ektiğ
inde
resi
mde
kul
lanı
labi
lir.
18 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2
Görsel Algı
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
önte
m
ve T
ekni
kler
i
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.1.
2.1.
Far
klı ç
eşitt
e / r
enkt
e / b
oyut
ta o
lan
nesn
eler
ara
sında
n ay
nı ö
zelli
kte
olan
ları
eşle
r.
1.1.
Ayn
ı ola
n ne
snel
eri g
öste
rir.
1.2.
Ayn
ı ren
k ol
an n
esne
leri
göst
erir.
1.3.
Ayn
ı boy
utta
ola
n ne
snel
eri g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.2.
Far
klı n
esne
ler i
çere
n / r
enkt
e / b
oyut
ta-
ki n
esne
resi
mle
ri ve
yar
ı soy
ut n
esne
re-
sim
leri
aras
ında
n ay
nı ö
zelli
kte
olan
ları
eşle
r.
2.1.
Ayn
ı ola
n ne
sne
resm
ini g
öste
rir.
2.2.
Ayn
ı ren
kte
olan
nes
ne re
smin
i gös
terir
.2.
3. A
ynı b
oyut
ta o
lan
nesn
e re
smin
i gös
terir
.2.
4. A
ynı o
lan
yarı
soyu
t res
mi g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.3.
Nes
ne re
sim
lerin
i ve
yarı
som
ut n
esne
re
sim
lerin
i kon
um v
e ay
rıntıl
arın
a gö
re
eşle
r.
3.1.
Ayn
ı kon
umda
ola
n ne
sne
resm
ini g
öste
rir.
3.2.
Ayn
ı ayr
ıntıs
ı ola
n ne
sne
resm
ini g
öste
rir.
3.3.
Ayn
ı eks
ik a
yrın
tısı o
lan
nesn
e re
smin
i gös
terir
.3.
4. A
yrın
tısı a
ynı k
onum
da o
lan
nesn
e re
smin
i gös
terir
.3.
5. A
ynı a
yrın
tıya
sahi
p ya
rı so
yut r
esm
i gös
terir
.3.
6. A
ynı e
ksik
ayr
ıntıs
ı ola
n ya
rı so
yut r
esm
i gös
terir
.3.
7. A
ynı k
onum
da o
lan
yarı
soyu
t res
mi g
öste
rir.
3.8.
Ayr
ıntıs
ı ayn
ı kon
umda
ola
n ya
rı so
yut r
esm
i gös
terir
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.4.
Nes
neyi
resm
i, çi
zim
i ve
gölg
esi i
le e
şler
.4.
1. N
esne
yi re
smi i
le e
şler
.4.
2. N
esne
yi ç
izim
i ile
eşl
er.
4.3.
Nes
ne /
varlı
k re
smi i
le g
ölge
sini
eşl
er.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Yanl
ışsı
z Ö
ğret
im Y
önte
mi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.5.
Ayn
ı çeş
itte
/ ren
kte
/ boy
utta
ola
n ne
snel
er a
rası
ndan
öze
llikl
eri f
arkl
ı ola
n ne
sney
i gös
terir
.
5.1.
Far
klı o
lan
nesn
eyi g
öste
rir.
5.2.
Far
klı r
enkt
e ol
an n
esne
yi g
öste
rir.
5.3.
Far
klı b
oyut
ta o
lan
nesn
eyi g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Yanl
ışsı
z Ö
ğret
im Y
önte
mi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.6.
Ayn
ı nes
ne re
simle
ri ve
yar
ı soy
ut re
simle
r ar
asın
dan
özel
likle
ri fa
rklı
olan
resim
leri
göst
erir.
6.1.
Far
klı o
lan
nesn
e re
smin
i gös
terir
.6.
2. F
arkl
ı ren
kte
olan
nes
ne re
smin
i gös
terir
.6.
3. F
arkl
ı boy
utta
ola
n ne
sne
resm
ini g
öste
rir.
6.4.
Far
klı o
lan
yarı
soyu
t res
mi g
öste
rir.
6.5.
Far
klı r
enkt
e ol
an y
arı s
oyut
resm
i gös
terir
.6.
6. F
arkl
ı boy
utta
ola
n ya
rı so
yut r
esm
i gös
terir
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.7.
Ayn
ı nes
ne re
simle
ri ve
yar
ı soy
ut re
simle
r ar
asın
dan
konu
mla
rı ve
ayr
ıntıl
arı f
arkl
ı ol
an re
simle
ri gö
ster
ir.
7.1.
Far
klı k
onum
da o
lan
nesn
e re
smin
i gös
terir
.7.
2. A
yrın
tısı f
arkl
ı ola
n ne
sne
resm
ini g
öste
rir.
7.3.
Far
klı e
ksik
ayr
ıntıs
ı ola
n ne
sne
resm
ini g
öste
rir.
7.4.
Bir
ayrın
tısın
ın k
onum
u fa
rklı
olan
nes
ne re
smin
i gös
terir
.7.
5. F
arkl
ı kon
umda
ola
n ya
rı so
yut r
esm
i gös
terir
.7.
6. A
yrın
tısı f
arkl
ı ola
n ya
rı so
yut r
esm
i gös
terir
.7.
7. F
arkl
ı eks
ik a
yrın
tısı o
lan
yarı
soyu
t res
mi g
öste
rir.
7.8.
Bir
ayrın
tısın
ın k
onum
u fa
rklı
olan
yar
ı soy
ut re
smi g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
19I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2
Görsel Algı
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
önte
m
ve T
ekni
kler
i
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.1.
2.8.
Ay
nı tü
r nes
nele
ri öz
ellik
lerin
e gö
re
grup
lar.
8.1.
N
esne
leri
türle
rine
göre
gru
plar
.8.
2.
Nes
nele
ri re
nkle
rine
göre
gru
plar
.8.
3.
Nes
nele
ri bo
yutla
rına
göre
gru
plar
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.9.
Ay
nı tü
r nes
ne re
sim
lerin
i nes
nele
rin
özel
likle
rine
göre
gru
plar
.
9.1.
N
esne
resi
mle
rini t
ürle
rine
göre
gru
plar
.9.
2.
Nes
ne re
sim
lerin
i ren
kler
ine
göre
gru
plar
.9.
3.
Nes
ne re
sim
lerin
i boy
utla
rına
göre
gru
plar
.9.
4.
Nes
ne re
sim
lerin
i kon
umla
rına
göre
gru
plar
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.10
. Ay
nı tü
r nes
ne re
sim
lerin
i nes
nele
rin
ayrın
tılar
ına
göre
gru
plar
.
10.1
. Nes
ne re
sim
lerin
i ayr
ıntıl
arın
a gö
re g
rupl
ar.
10.2
. Nes
ne re
sim
lerin
i ayr
ıntıl
arın
ın k
onum
ların
a gö
re g
rup-
lar.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.11
. N
esne
lerd
en o
luşt
urul
muş
bir
örün
tü-
nün
altın
a ay
nı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.
11.1
. Far
klı t
ürde
ki n
esne
lerd
en o
luşt
urul
muş
bir
örün
tünü
n al
tına
aynı
örü
ntüy
ü ol
uştu
rur.
11.2
. Ayn
ı tür
, far
klı r
enkt
eki n
esne
lerd
en o
luşt
urul
muş
bir
örün
tünü
n al
tına
aynı
örü
ntüy
ü ol
uştu
rur.
11.3
. Ayn
ı tür
, far
klı b
oyut
taki
nes
nele
rden
olu
ştur
ulm
uş b
ir ör
üntü
nün
altın
a ay
nı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.12
. N
esne
resi
mle
rinde
n ol
uştu
rulm
uş
bir ö
rünt
ünün
altı
na a
ynı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.
12.1
. Far
klı t
ürde
ki n
esne
resi
mle
rinde
n ol
uştu
rulm
uş b
ir ör
üntü
nün
altın
a ay
nı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.12
.2. A
ynı t
ür, f
arkl
ı ren
ktek
i nes
ne re
sim
lerin
den
oluş
turu
l-m
uş b
ir ör
üntü
nün
altın
a ay
nı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.12
.3. A
ynı t
ür, f
arkl
ı boy
utta
ki n
esne
resi
mle
rinde
n ol
uştu
rul-
muş
bir
örün
tünü
n al
tına
aynı
örü
ntüy
ü ol
uştu
rur.
12.4
. Ayn
ı tür
, far
klı k
onum
da o
lan
nesn
e re
sim
lerin
den
oluş
-tu
rulm
uş b
ir ör
üntü
nün
altın
a ay
nı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ö
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.1.
2.13
. Fa
rklı
konu
mu
ve fa
rklı
ayrın
tısı o
lan,
ay
nı tü
r nes
ne re
simle
rinde
n ol
uştu
rul-
muş
bir
örün
tünü
n al
tına
aynı
örü
ntüy
ü ol
uştu
rur.
13.1
. Far
klı a
yrın
tısı o
lan,
ayn
ı tür
nes
ne re
sim
lerin
den
oluş
tu-
rulm
uş b
ir ör
üntü
nün
altın
a ay
nı ö
rünt
üyü
oluş
turu
r.13
.2. A
yrın
tılar
ı far
klı k
onum
da o
lan
nesn
e re
sim
lerin
den
oluş
turu
lmuş
bir
örün
tünü
n al
tına
aynı
örü
ntüy
ü ol
uş-
turu
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.14
. Bi
r örü
ntüd
eki k
ural
ı tak
ip e
dere
k fa
rklı
nesn
e, n
esne
ve
şeki
l res
imle
riyle
yen
i ör
üntü
ler o
luşt
urur
.
14.1
. N
esne
, nes
ne y
a da
şeki
l res
imle
riyle
olu
ştur
ulm
uş b
ir ör
üntü
de e
ksik
bıra
kıla
n so
n ög
eyi b
ulur
.14
.2.
Nes
ne, n
esne
ya
da şe
kil r
esim
leriy
le o
luşt
urul
muş
bir
örün
tüyü
ayn
ı şek
ilde
deva
m e
ttiri
r.14
.3.
Nes
ne, n
esne
ya
da şe
kil r
esim
leriy
le o
luşt
urul
muş
bir
örün
tünü
n or
tasın
da e
ksik
bıra
kıla
n ög
eyi b
ulur
. 14
.4.
Nes
ne, n
esne
ya
da şe
kil r
esim
leriy
le o
luşt
urul
muş
bir
örün
tüde
ki k
ural
ı kul
lana
rak
fark
lı m
alze
mel
erle
, ayn
ı ku
rala
gör
e ye
ni ö
rünt
üler
olu
ştur
ur.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
20 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2Görsel Algı
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.1.
2.15
. Ve
rilen
resim
ler a
rasın
daki
fark
ları
işare
tler.
15.1
. İki
nes
ne re
smi a
rası
ndak
i far
klar
ı işa
retle
r.15
.2. İ
ki o
lay
resm
i ara
sınd
aki f
arkl
arı i
şare
tler.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.16
. Res
imde
giz
lene
n ne
snel
eri v
e re
sim
deki
yan
lışlık
ları
göst
erir.
16.1
. Kar
maş
ık b
ir re
sim
de g
izle
nen
nesn
eyi /
var
lığı
göst
erir.
16.2
. Kar
maş
ık b
ir çi
zim
de b
ulun
an n
esne
leri
göst
erir.
16
.3. R
esim
deki
yan
lışlık
ları
göst
erir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.17
. Par
ça v
e bü
tüne
ait
nesn
e re
sim
le-
rinde
par
ça-b
ütün
iliş
kisi
ni k
urar
.
17.1
. Bir
resi
mde
eks
ik b
ırakı
lan
parç
ayı b
ulur
. 17
.2. Y
arıs
ı gös
teril
en b
ir ne
sne
resm
inde
ki n
esne
nin
ne
oldu
ğunu
tahm
in e
dere
k sö
yler
.17
.3. B
ütün
ü ve
rilen
nes
ne re
smin
e ai
t par
çala
rı bu
lur.
17.4
. Bir
nesn
e re
smin
in p
arça
ların
ı birl
eştir
erek
büt
ünü
oluş
turu
r.17
.5. B
ir ey
lem
ve
olay
resm
inin
par
çala
rını b
irleş
tirer
ek
bütü
nü o
luşt
urur
.17
.6. K
ağıt
ya d
a ta
hta
yapb
ozla
r yap
ar.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.1.
2.18
. Gös
teril
dikt
en s
onra
kap
atıla
n ya
da
sak
lana
n ne
sne
ve re
sim
lerd
eki
nesn
e is
imle
rini y
a da
ola
ylar
ı söy
ler.
18.1
. Art
ard
a gö
ster
ilen
nesn
eler
sak
land
ıkta
n / k
apat
ıl-dı
ktan
son
ra n
esne
lerin
isim
lerin
i söy
ler.
18.2
. Art
ard
a gö
ster
ilen
nesn
e re
sim
leri
sakl
andı
ktan
/ ka
patıl
dıkt
an s
onra
resi
mle
rde
bulu
nan
nesn
eler
in
isim
lerin
i söy
ler.
18.3
. Çeş
itli o
layl
arın
bul
undu
ğu re
sim
gös
teril
ip s
ak-
land
ıkta
n / k
apat
ıldık
tan
sonr
a re
sim
de g
ördü
ğü
nesn
eler
i ve
olay
ları
söyl
er.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Açıklamalar
Gör
sel A
lgı ö
ğren
me
alan
ında
ki e
şlem
e ve
ayı
rt e
tme
ile il
gili
hede
f ve
hede
f dav
ranı
şlar
çal
ışılı
rken
, öğr
enci
lerin
bili
şsel
öze
llikl
eri d
e di
kkat
e al
ınar
ak, d
aha
az
olum
suz
örne
kle
başl
anm
alı,
gide
rek
olum
suz
örne
k sa
yısı
art
ırılm
alıd
ır. Ö
rneğ
in g
örse
l eşl
emed
e "A
ynı r
enk
olan
nes
nele
ri gö
ster
ir" h
edef
dav
ranı
şı iç
in il
k ba
şta
bir k
ırmız
ı kal
em, i
ki m
avi k
alem
seç
ilebi
lir, ö
ğren
cini
n m
avi k
alem
leri
eşle
mes
i ist
enir.
Öğr
enci
nin
eşle
me
bece
risi i
lerle
dikç
e, e
şlem
e ya
paca
ğı m
ater
yal d
ışın
daki
ol
umsu
z ör
nekl
er ç
oğal
tılm
alıd
ır. A
yrıc
a öğ
retim
e öğ
renc
inin
yak
ın ç
evre
sind
e bu
luna
n ve
önc
eden
tanı
dığı
nes
nele
r ile
baş
lanm
alıd
ır.
Gör
sel A
lgı ö
ğren
me
alan
ında
yer
ala
n he
def v
e he
def d
avra
nışl
arın
a yö
nelik
öğr
etim
in a
rdın
dan
öğre
ncile
rin ö
ğren
dikl
eri b
ecer
ileri
gene
llem
eler
ini s
ağla
mak
am
acıy
la d
ijita
l uyg
ulam
alar
üze
rinde
n te
krar
alış
tırm
alar
ı yap
ılabi
lir.
8, 9
ve
10. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n gr
up s
ayıs
ı, öğ
renc
ilerin
per
form
ansı
na g
öre
belir
lenm
elid
ir.
14. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n öğ
retim
e ne
snel
er il
e ba
şlan
ıp d
aha
sonr
a ne
sne
ve ş
ekil
resi
mle
riyle
dev
am e
dilm
elid
ir.
18. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n ko
nuşm
a be
ceris
i olm
ayan
öğr
enci
lerle
çal
ışılı
rken
çeş
itli u
yarla
mal
ar y
apılm
alıd
ır. Ö
rneğ
in o
lay
resm
i gös
teril
ip k
apat
ıldık
-ta
n so
nra
öğre
ncid
en, r
esim
de g
ördü
ğü n
esne
leri,
kar
ışık
ola
rak
veril
en n
esne
ler i
çind
en a
lmas
ı ist
eneb
ilir.
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
5.1
. hed
ef d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i I"d
e ye
r alm
akta
dır.
Yarı
soyu
t res
im ö
rnek
leri
EK-1
’de
yer a
lmak
tadı
r.
21I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 3El-Göz Koordinasyonu
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.1.
3.1.
El-g
öz k
oord
inas
yonu
bec
erile
rini
geliş
tirir.
1.1.
Dik
, yat
ay, d
aire
sel v
e eğ
ik b
oyam
a ha
reke
tleri
ile
boya
ma
yapa
r.1.
2. P
arm
akla
ve
past
el b
oyay
la fa
rklı
çizi
m ö
zelli
kler
i ola
n çi
zgile
rin ü
zerin
den
geçe
r. 1.
3. K
üçük
nes
nele
ri bi
r ara
ya g
etirm
ek, b
irbiri
nden
ayı
r-m
ak v
e ka
ptan
kab
a ak
tarm
ak iç
in ç
eşitl
i büy
üklü
kler
-de
ki k
aşık
ları
ve m
aşal
arı k
ulla
nır.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
G
özle
m-K
ontr
ol L
iste
si
Açıklamalar
1.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
öğr
enci
lere
dik
, yat
ay, d
aire
sel v
e eğ
ik b
oyam
a ya
pabi
lece
ği a
lanl
ar v
erilm
elid
ir. Ö
rneğ
in d
aire
sel a
lan
için
dai
re ş
eklin
de ç
izilm
iş ç
eşitl
i kü
pe re
sim
leri
veril
ebili
r. Ö
ğren
ci s
ınır
taşı
rmad
an is
tene
n yö
nde
boya
may
a ba
şlay
ınca
boy
ayac
ağı a
lanl
ar g
ittik
çe d
aral
tılar
ak ç
izgi
çiz
mey
e ha
zırla
nmal
ıdır.
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
çal
ışılı
rken
sık
ara
lıklı
(dik
, yat
ay, d
alga
lı, k
ırık)
çiz
gile
ri bi
rleşt
irme
ile b
aşla
nıp
seyr
ek a
ralık
lı çi
zgile
ri (d
ik, y
atay
, dal
galı,
kırı
k ) b
irleş
tirm
e ça
lışm
alar
ıyla
dev
am e
dilm
elid
ir.
1.3.
hed
ef d
avra
nışı
çal
ışılı
rken
küç
ük n
esne
leri
bir a
raya
get
irme
çalış
mal
arıy
la b
aşla
nıp
küçü
k ne
snel
eri b
irbiri
nden
ayı
rma
çalış
mal
arıy
la d
evam
edi
lmel
idir.
22 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
ERKEN OKURYAZARLIKBölüm 1
Yazı Farkındalığı
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.2.
1.1.
Yaz
ıyı r
esim
lerd
en a
yırt
ed
er.
1.1.
Bir
kita
ptak
i res
imle
ri gö
ster
ir.1.
2. B
ir ki
tapt
aki y
azıla
rı gö
ster
ir.1.
3. K
itapt
a ok
unan
böl
ümün
yaz
ılar o
lduğ
unu
söyl
er.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Kont
rol L
iste
si
1.2.
1.2.
Oku
man
ın v
e ya
zman
ın
işle
vini
fark
ede
r.
2.1.
Yet
işki
nden
ken
disi
ne k
itap
okum
asın
ı ist
er.
2.2.
Oku
mak
için
eve
kita
p gö
türm
eyi i
ster
.2.
3. Y
etiş
kind
en m
esaj
ını i
lete
n ya
zı y
azm
asın
ı ist
er.
2.4.
Ken
disi
ne k
itap
okun
mas
ında
n ho
şlan
ır.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.2.
1.3.
Yaz
ının
yön
ünü
fark
ede
r.
3.1.
Kita
bı, y
azıla
rı ke
ndin
e gö
re d
üz o
kuna
cak
şeki
lde
ve o
kunu
şuna
uyg
un
şeki
lde
tuta
r.3.
2. K
itap
sayf
alar
ını t
ek te
k ve
oku
nuş
yönü
nde
çevi
rir.
3.3.
Yaz
ının
sol
dan
sağa
ola
n yö
nünü
işar
et e
der.
3.4.
Yaz
ıdak
i sat
ırlar
ın a
kış
yönü
nü iş
aret
ede
r.3.
5. Y
azın
ın s
ayfa
yön
ünü
işar
et e
der.
3.6.
Birk
aç c
ümle
lik b
ir ya
zıda
yaz
ının
baş
lang
ıç v
e bi
tiş sö
zcük
lerin
i gös
terir
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Yazı
ca Z
engi
nleş
tirilm
iş
Oyu
n Ko
ntro
l Lis
tesi
1.2.
1.4.
Yaş
antıs
ında
sık
kar
şıla
ş-tığ
ı yaz
ıları
okur
.
4.1.
Yak
ın ç
evre
sind
eki b
azı m
arka
isim
lerin
i ve
logo
ların
ı oku
r.4.
2. Ç
ıkış
, pas
tane
vb.
çev
rese
l yaz
ıları
okur
.4.
3. Y
azı i
çind
e ke
ndi a
dını
gös
terir
.4.
4. K
endi
adı
nı v
e ai
le b
ireyl
erin
in a
dlar
ını o
kur.
4.5.
Sev
diği
kita
plar
ın a
dlar
ını o
kur.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Yazı
ca Z
engi
nleş
tirilm
iş
Oyu
n
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.2.
1.5.
Yaz
ıya
ait k
avra
mla
rı ta
nır.
5.1.
Yaz
ı içi
nde
bir s
özcü
ğü g
öste
rir.
5.2.
Yaz
ılı o
lara
k su
nula
n fa
rklı
sözc
ükle
r ara
sınd
an g
öste
rilen
söz
cük
ile a
ynı
olan
söz
cüğü
gös
terir
.5.
3. Y
azılı
bir
cüm
le iç
inde
birb
irini
n ay
nı o
lan
sözc
ükle
ri gö
ster
ir.5.
4. Y
azı i
çind
e sö
zcük
ler a
rası
ndak
i boş
lukl
arı g
öste
rir.
5.5.
Yaz
ı içi
nde
büyü
k bi
r har
f gös
terir
.5.
6. Y
azı i
çind
e kü
çük
bir h
arf g
öste
rir.
5.7.
Söz
cük
için
de b
irbiri
nin
aynı
ola
n ha
rfler
i gös
terir
.5.
8. Y
azı i
çind
e te
mel
nok
tala
ma
işar
etle
rini g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Yazı
ca Z
engi
nleş
tirilm
iş
Oyu
n
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
Yazı
Far
kınd
alığ
ı öğr
enm
e al
anın
daki
hed
efler
in k
azan
ılmas
ı; öğ
renc
iye
sunu
lan
okur
yaza
rlık
mat
erya
llerin
in m
ikta
rına,
öğr
enci
nin
okur
yaza
rlık
etki
nlik
lerin
e ka
tılm
a sı
klı-
ğına
bağ
lıdır.
Öğr
enci
ler o
kury
azar
lık m
ater
yalle
rini k
ulla
nara
k, o
kury
azar
lık e
tkin
likle
rinde
bul
unan
diğ
er b
ireyl
eri i
zley
erek
ve
mod
el a
lara
k, b
u et
kinl
ikle
re a
ktif
katıl
arak
ya
zı fa
rkın
dalığ
ına
ilişk
in p
ek ç
ok h
edef
dav
ranı
şı k
azan
ırlar
. Bu
nede
nle
hikâ
ye k
itapl
arı v
e ya
zı a
raç-
gere
çler
i gib
i oku
ryaz
arlık
mat
erya
lleri
ile z
engi
nleş
tirilm
iş b
ir sı
nıf
orta
mı o
luşt
urul
mal
ıdır.
Öğr
enci
nin
perf
orm
ansı
na, i
lgi a
lanı
na v
e öğ
retim
pro
gram
ında
yer
ala
n de
ğerle
ri iş
leye
n ko
nula
ra (ö
r. te
miz
lik, p
ayla
şma,
say
gı-s
evgi
) uyg
un k
itapl
ar s
eçile
rek
payl
aşım
lı ki
tap
okum
a uy
gula
mal
arı y
apılm
alıd
ır.
1 ve
2. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n so
syal
ve
günl
ük y
aşam
da ö
ğren
cini
n di
kkat
inin
yaz
ıya
çeki
lmes
i, ya
zını
n iş
levi
hak
kınd
a ko
nuşu
lmas
ı ve
gün
için
de ru
tin b
ir şe
kild
e öğ
renc
iler i
le p
ayla
şım
lı ki
tap
okum
a ça
lışm
alar
ının
yap
ılmas
ı çok
öne
mlid
ir. B
unun
dış
ında
söz
kon
usu
hede
f dav
ranı
şlar
, rut
inle
rin y
a da
pla
nlan
mış
etk
inlik
lerin
iç
ine
göm
üler
ek ö
ğret
ilebi
lir.
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
3.3
. hed
ef d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i II"d
e ye
r alm
akta
dır.
23I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2
Sesbilgisel Farkındalık
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
önte
m
ve T
ekni
kler
i
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
Değ
erle
ndir
me
Yönt
em v
e A
raçl
arı
1.2.
2.1.
Kon
uşm
adak
i söz
cükl
eri
ayırt
ede
r.
1.1.
Söy
lene
n bi
r cüm
lede
eks
ik b
ırakı
lan
sözc
üğü
tam
amla
r.1.
2. V
erile
n bi
r söz
cük
ile fa
rklı
cüm
lele
r üre
tir.
1.3.
Bas
it cü
mle
leri
sözc
ükle
rine
ayırı
r.1.
4. B
ir cü
mle
nin
ilk, s
on y
a da
ort
asın
daki
söz
cüğü
söy
ler.
1.5.
Bir
sözc
üğün
cüm
lede
ki y
erin
i söy
ler.
1.6.
Cüm
lede
ki s
özcü
k sa
yısı
nı s
öyle
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Yazı
ca Z
engi
nleş
tirilm
iş
Oyu
n
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
2.2.
Söz
cükl
erde
ki h
ecel
eri
ayırt
ede
r.
2.1.
İsm
i hec
elen
erek
söy
lene
n bi
r nes
neni
n gö
rsel
ini g
öste
rir.
2.2.
Bas
it sö
zcük
leri
ve c
ümle
leri
hece
lerin
e ay
ırır.
2.3.
Söy
lene
n ba
sit b
ir sö
zcük
teki
hec
e sa
yısı
nı s
öyle
r.2.
4. B
ir sö
zcük
te s
öyle
nmey
en /
eksi
k bı
rakı
lan
son
hece
yi s
öyle
r.2.
5. S
öyle
nen
bir h
ece
ile b
aşla
yan
sözc
ükle
rin g
örse
llerin
i diğ
er g
örse
ller
aras
ında
n gö
ster
ir.2.
6. S
öyle
nen
bir h
ece
ile b
aşla
yan
sözc
ükle
r söy
ler.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Yazı
ca Z
engi
nleş
tirilm
iş
Oyu
n
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
2.3.
Uya
klı s
özcü
kler
i ayı
rt
eder
.
3.1.
Uya
klı s
özcü
kler
i tek
rar e
der.
3.2.
Uya
klı t
eker
lem
eler
i tek
rar e
der.
3.3.
Uya
klı s
özcü
kler
i söy
ler.
3.4.
Söy
lene
n sö
zcük
lerd
e uy
aklı
hece
lerin
söz
cüğü
n ba
şınd
a ya
da
sonu
n-da
old
uğun
u sö
yler
.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Teke
rlem
e ile
Ses
Far
kınd
alı-
ğı Ö
ğret
imi
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
2.4.
Söz
cükl
erin
ilk
sesi
ni
ayırt
ede
r.
4.1.
Ayn
ı ses
le b
aşla
yan
sözc
ükle
rin b
aşın
da b
ulun
an s
esi s
öyle
r.4.
2. S
öyle
nen
bir s
özcü
ğün
başı
nda
bulu
nan
sesi
söy
ler.
4.3.
Ayn
ı ses
le b
aşla
yan
sözc
ükle
r ara
sınd
an fa
rklı
ses
ile b
aşla
yan
sözc
üğü
söyl
er.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Teke
rlem
e ile
Ses
Far
kınd
alı-
ğı Ö
ğret
imi
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
2.5.
Söz
cükl
erin
son
unda
ki
sesi
ayı
rt e
der.
5.1.
Ayn
ı ses
le b
iten
sözc
ükle
rin s
onun
da b
ulun
an s
esi s
öyle
r.5.
2. S
öyle
nen
bir s
özcü
ğün
sonu
nda
bulu
nan
sesi
söy
ler.
5.3.
Ayn
ı ses
ile
başl
ayıp
ayn
ı ses
le b
iten
sözc
ükle
r ara
sınd
an fa
rklı
sesl
e ba
ş-la
yıp
fark
lı se
sle
bite
n sö
zcük
leri
söyl
er.
5.4.
Ayn
ı ses
le b
iten
sözc
ükle
r ara
sınd
an fa
rklı
sesl
e bi
ten
sözc
üğü
söyl
er.
5.5.
Son
ses
i eks
ik o
lara
k sö
ylen
en b
ir sö
zcük
te e
ksik
söy
lene
n se
si s
öyle
r.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Teke
rlem
e ile
Ses
Far
kınd
alı-
ğı Ö
ğret
imi
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
mi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
Öğr
enci
lerin
Ses
bilg
isel
Far
kınd
alık
bec
erile
rini v
e se
s-ha
rf il
işki
si b
ilgis
ini g
eliş
tirm
ek, ç
özüm
lem
e be
ceril
erin
in k
azan
dırıl
mas
ında
güç
lü b
ir te
mel
olu
ştur
ur.
Oku
ma-
yazm
a ge
lişim
ine
yard
ımcı
olm
ak iç
in, ö
ğren
cile
rin y
azılı
dil
ile k
onuş
ma
dili
aras
ında
ki il
işki
yi b
ilmel
eri,
sözc
ükle
rin h
arfle
rden
mey
dana
gel
diği
ni v
e bu
ha
rfler
in d
e se
sler
i old
uğu
bilin
cine
ula
şmal
arı ö
nem
lidir.
1.
5. h
edef
dav
ranı
şınd
a bi
r söz
cüğü
n cü
mle
deki
yer
inin
baş
ta, o
rtad
a ya
da
sond
a ol
ma
duru
mun
u sö
yler
.3,
4 v
e 5.
hed
ef v
e he
def d
avra
nışl
arı i
çin
kulla
nıla
cak
sözc
ükle
rdek
i hec
e ya
da
ses
sayı
sı k
ontr
ollü
bir
şeki
lde
artır
ılmal
ıdır.
Hed
ef s
esle
rin ö
ğret
imin
de il
k ön
ce
sözc
ük b
aşın
da, d
aha
sonr
a sö
zcük
son
unda
ola
n se
sin
fark
ında
lığı ö
ğret
ilmel
idir.
Öze
llikl
e se
s fa
rkın
dalığ
ı bec
erile
rini k
azan
mak
ta z
orla
nan
öğre
ncile
re d
oğru
-da
n se
si s
orm
ak y
erin
e se
çene
k su
nmak
ger
ekir.
Örn
eğin
"fil"
söz
cüğü
han
gi s
esle
baş
lıyor
sor
usu
yerin
e "'F
il' s
özcü
ğü 'f
' ses
iyle
mi y
oksa
'k' s
esiy
le m
i baş
lıyor
?"di
ye s
orm
ak, ö
ğren
cini
n be
ceriy
i dah
a ko
lay
kaza
nmas
ını s
ağla
yaca
ktır.
Se
s fa
rkın
dalığ
ı çal
ışm
alar
ında
bir
sesi
fark
ett
irmek
am
acıy
la ö
ğren
ciye
mod
el o
lurk
en ö
nce
tüm
söz
cük,
son
ra s
özcü
kte
hede
f ses
vur
gula
nara
k tü
m s
özcü
k ve
en
son
yine
söz
cüğü
n ta
mam
ı söy
lenm
elid
ir. S
esbi
lgis
el fa
rkın
dalık
çal
ışm
alar
ı yap
arke
n m
utla
ka g
örse
llerd
en y
arar
lanı
lmal
ı, öğ
renc
iye
çokl
u du
yusa
l gird
i sa
ğlan
mal
ıdır.
Öğr
enci
den
sade
ce s
öyle
mes
i değ
il, m
otor
tepk
ide
(iste
nen
sesi
duy
duğu
nda
elin
i hav
aya
kald
ırmas
ı gib
i) bu
lunm
ası d
a is
tene
bilir
.
24 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 3Harf Bilgisi
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.2.
3.1.
Ayn
ı ola
n ha
rfler
i eşl
er.
1.1.
Far
klı b
üyük
har
fler a
rası
ndan
ayn
ı ola
n bü
yük
harfl
eri g
öste
rir.
1.2.
Far
klı k
üçük
har
fler a
rası
ndan
ayn
ı ola
n kü
çük
harfl
eri g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
3.2.
Ayn
ı ola
n ha
rfler
ara
sın-
dan
fark
lı ha
rfi g
öste
rir.
2.1.
Ayn
ı büy
ük h
arfle
r ara
sınd
an fa
rklı
olan
büy
ük h
arfi
göst
erir.
2.2.
Ayn
ı küç
ük h
arfle
r ara
sınd
an fa
rklı
olan
küç
ük h
arfi
göst
erir.
2.3.
Gör
ünüş
leri
birb
irine
ben
zer o
lan
harfl
er a
rası
ndan
fark
lı ol
anı
göst
erir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
3.3.
Büy
ük v
e kü
çük
harfl
eri
grup
lar.
3.1.
Ver
ilen
küçü
k ha
rfler
ara
sınd
an a
ynı o
lan
harfl
eri g
rupl
ar.
3.2.
Ver
ilen
büyü
k ha
rfler
ara
sınd
an a
ynı o
lan
harfl
eri g
rupl
ar.
3.3.
Kar
ışık
ola
rak
veril
en b
üyük
-küç
ük h
arfle
ri gr
upla
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
3.4.
Büy
ük v
e kü
çük
harfl
eri
kulla
nara
k çe
şitli
örü
n-tü
ler o
luşt
urur
.
4.1.
Büy
ük v
e kü
çük
harfl
erle
olu
ştur
ulm
uş b
ir ör
üntü
nün
altın
a ay
nı
örün
tüyü
olu
ştur
ur.
4.2.
Büy
ük v
e kü
çük
harfl
erle
olu
ştur
ulm
uş b
ir ör
üntü
de e
ksik
bıra
kıla
n so
n ög
eyi b
ulur
.
4.3.
Büy
ük v
e kü
çük
harfl
erde
n ol
uştu
rulm
uş b
ir ör
üntü
yü a
ynı ş
ekild
e de
vam
ett
irir.
4.4.
Büy
ük v
e kü
çük
harfl
erde
n ol
uştu
rulm
uş b
ir ör
üntü
nün
orta
sınd
a ek
sik
bıra
kıla
n ög
eyi b
ulur
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Kont
rol L
iste
si
1.2.
3.5.
Birk
aç s
esi y
azılı
mat
er-
yalle
r içe
risin
den
ayırt
ed
er.
5.1.
Ses
i söy
lene
n bi
rkaç
har
fi ya
zı iç
inde
gös
terir
.
5.2.
Birk
aç h
arf y
azı i
çind
e gö
ster
ildiğ
inde
ses
letir
. D
oğru
dan
Öğr
etim
Yö
ntem
i Ko
ntro
l Lis
tesi
Açıklamalar
Har
f Bilg
isi h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ının
ort
ak k
azan
ımı ö
ğren
cile
rin h
arfle
ri gö
rsel
ola
rak
tanı
mal
arıd
ır. H
arfin
adı
nın
ya d
a se
sini
n öğ
retil
mes
i, ha
rf il
e se
mbo
lünü
n eş
leşt
irilm
esi h
edefl
enm
emek
tedi
r. Ö
ğren
cini
n ha
rfler
i gör
sel o
lara
k ta
nım
alar
ı ve
aşin
alık
ların
ın o
lmas
ı ile
ride
okum
a-ya
zma
öğre
timin
e ge
çişi
ni
kola
ylaş
tırm
ası a
çısı
ndan
öne
mlid
ir.
Hed
ef d
avra
nışl
arın
kaz
andı
rılm
asın
da h
arf i
sim
leri
söyl
enm
emel
i, sa
dece
har
f ola
rak
isim
lend
irilm
elid
ir.
5.1.
ve
5.2.
hed
ef d
avra
nışl
arı i
çin
iki-ü
ç ta
ne ü
nlü
harf
in v
e öz
ellik
le ö
ğren
cini
n ad
ının
baş
har
finin
ses
i öğr
etilm
elid
ir.
Bu h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ın k
azan
dırıl
mas
ında
yar
dım
laşm
a de
ğerin
e vu
rgu
yapı
lmal
ıdır.
25I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 4Yazmaya Hazırlık
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.2.
4.1.
Yaz
ı ara
ç-ge
reçl
erin
i ta
nır.
1.1.
Adı
söy
lene
n ya
zı a
raç-
gere
cini
gös
terir
.
1.2.
Gös
teril
en y
azı a
raç-
gere
cini
n ad
ını s
öyle
r.D
oğru
dan
Öğr
etim
Yö
ntem
iÖ
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
1.2.
4.2.
Yazı
ara
ç-ge
reçl
erin
i uy
gun
şeki
lde
kulla
nır.
2.1.
Kal
emi u
ygun
şek
ilde
tuta
r.
2.2.
Kâğ
ıdı d
oğru
şek
ilde
tuta
r.
2.3.
Silg
iyi u
ygun
şek
ilde
kulla
nır.
2.4.
Kal
emi k
alem
tıraş
ile
açar
.
Eş Z
aman
lı İp
ucu
Kont
rol L
iste
si
1.2.
4.3.
Yazı
ara
ç-ge
reçl
erin
i te-
miz
ve
düze
nli k
ulla
nır.
3.1.
Yaz
ı ara
ç-ge
reçl
erin
i tem
iz v
e dü
zenl
i kul
lanm
anın
öne
min
i far
k ed
er.
3.2.
Yaz
ı ara
ç-ge
reçl
erin
i çal
ışm
a so
nund
a ye
rine
koya
r.
3.3.
Def
terin
i düz
enli
kulla
nır.
Gös
terip
Yap
tırm
a Yö
ntem
iG
özle
m-K
ontr
ol L
iste
si
1.2.
4.4.
Nok
tala
rın ü
zerin
den
gide
rek
çizg
ileri
birle
ş-tir
ir.
4.1.
Dik
çiz
gile
ri bi
rleşt
irir.
4.2.
Yat
ay ç
izgi
leri
birle
ştiri
r.
4.3.
Yuv
arla
k çi
zgile
ri bi
rleşt
irir.
4.4.
Eği
k çi
zgile
ri bi
rleşt
irir.
4.5.
Dal
galı
çizg
ileri
birle
ştiri
r.
4.6.
Kırı
k çi
zgile
ri bi
rleşt
irir.
4.7.
Nok
tala
rın ü
zerin
den
gide
rek
şeki
l ve
nesn
e re
sim
leri
çize
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.2.
4.5.
Tek
satır
ara
lığın
a ha
rf-
leri
oluş
tura
n çi
zgile
ri çi
zer.
5.1.
Yat
ay ç
izgi
leri
çize
r.
5.2.
D
ik ç
izgi
leri
çize
r.
5.3.
Yuv
arla
k çi
zgile
ri çi
zer.
5.4.
Sa
ğa e
ğik
çizg
ileri
çize
r.
5.5.
So
la e
ğik
çizg
ileri
çize
r.
5.6.
Kı
vrım
lı çi
zgile
ri çi
zer.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
Açıklamalar
3. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
için
yap
ıland
ırılm
ış b
ir öğ
retim
sür
eci u
ygul
anm
asın
a ge
rek
yokt
ur. Ö
ğren
ciye
yaz
ı ara
ç-ge
reçl
erin
i niç
in te
miz
kul
lanm
ası g
e-re
ktiğ
i, ya
zı a
raç-
gere
çler
ini t
emiz
ve
düze
nli k
ulla
nmas
ı içi
n ne
ler y
apm
ası g
erek
tiği y
azm
a ile
ilgi
li tü
m ç
alış
mal
arda
anl
atılm
alıd
ır. A
yrıc
a bu
hed
ef d
avra
nışl
ara
yöne
lik h
ikây
eler
oku
nmal
ı, vi
deol
ar iz
letil
mel
i ve
göst
erip
yap
tırm
a yö
ntem
i kul
lanı
lmal
ıdır.
4. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı çal
ışılı
rken
öğr
enci
yi y
azm
aya
hazı
rlam
ak iç
in k
urşu
n ka
lem
kul
lanı
lmal
ıdır.
5. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı çal
ışılı
rken
çiz
im ip
uçla
rı ku
llanı
lmal
ıdır.
İlk
olar
ak ö
ğren
cide
n sı
k ar
alık
lı ke
sik
çizg
ilerle
çiz
ilmiş
, baş
lam
a no
ktas
ı ve
çizi
ş yö
nü
okla
bel
irtilm
iş ç
izgi
leri
çizm
esi,
daha
son
ra is
e se
yrek
ara
lıklı
kesi
k çi
zgile
rle ç
izilm
iş, b
aşla
ma
nokt
ası v
e çi
ziş
yönü
okl
a be
lirtil
miş
çiz
gile
ri çi
zmes
i ist
enm
elid
ir.
Çalış
mad
a ve
rilen
bu
görs
el ip
uçla
rı gi
dere
k si
likle
ştiri
lmel
idir.
Son
aşa
mad
a is
e öğ
renc
iden
örn
eğe
baka
rak
çizg
ileri
çizm
esi b
ekle
nmel
idir.
Öğr
enci
lerin
iz il
e ça
lışab
ilece
ğini
z çi
zgi ö
rnek
leri
; —, |
, O
, \ ,
/ , Λ
, C, +
, X, V
, U, ∩
, S
26 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
İLK OKUMA-YAZMAAşama 1
Sesi Fark Etme
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.3.
1.1.
Tan
ıtıla
n se
si ay
ırt e
der.
1.1.
Tan
ıtıla
n se
sle
başl
ayan
söz
cükl
erin
gör
selle
rini g
öste
rir.
1.2.
Tan
ıtıla
n se
sle
başl
ayan
söz
cükl
erin
han
gi s
esle
baş
ladı
ğını
söy
ler.
1.3.
Tan
ıtıla
n se
sle
bite
n sö
zcük
lerin
gör
selle
rini g
öste
rir.
1.4.
Tan
ıtıla
n se
sle
bite
n sö
zcük
lerin
han
gi s
esle
bitt
iğin
i söy
ler.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Açıklamalar
1.1.
ve
1.3.
hed
ef d
avra
nışl
arı;
eşle
me
ve a
yırt
etm
e be
ceril
eri i
le g
erçe
kleş
tirile
bilir
. Önc
e eş
lem
e ile
baş
lanm
alıd
ır. E
şlem
e ya
ptırm
ak iç
in ik
i ade
t tan
ıtıla
n se
sle
başl
ayan
/ bi
ten
sözc
ük v
e fa
rklı
sesl
e ba
şlay
an /
bite
n sö
zcük
lerin
gör
selle
ri gö
ster
ilere
k sö
zcük
lerin
söy
lenm
esi v
e ay
nı s
esle
baş
laya
nlar
ın /
bite
nler
in (t
anıtı
lan
ses)
gös
teril
mes
i ist
enir.
Ayı
rt e
tme
için
ise
aynı
ses
le b
aşla
yan
/ bite
n ik
i söz
cüğü
n gö
rsel
i ve
tanı
tılan
ses
le b
aşla
yan
/ bite
n bi
r söz
cük
görs
elin
den
oluş
an s
et
sunu
lmal
ıdır.
Eşle
me
ve a
yırt
etm
e iç
in a
yrı u
ygul
amal
ar y
apıla
cağı
gib
i baş
laya
n ve
bite
n se
sler
için
de
ayrı
uygu
lam
alar
yap
ılmal
ı ve
her b
ir uy
gula
ma
için
en
az d
ört s
ette
n ol
uşan
söz
cükl
er v
e gö
rsel
leri
kulla
nılm
alıd
ır.
1.1.
ve
1.3.
hed
ef d
avra
nışl
arı i
çin
yöne
rge,
tanı
tılan
ses
çık
arıla
rak
"... i
le b
aşla
yanı
gös
ter"
(ayı
rt e
tme)
, "...
ile b
aşla
yanl
arı g
öste
r"(e
şlem
e) ş
eklin
de o
lmal
ıdır.
Bu
hede
f dav
ranı
şlar
öğr
enci
nin
biliş
sel d
üzey
ine
göre
üç
görs
el y
a da
dör
t gör
seld
en s
eçm
e ol
arak
düz
enle
nebi
lir.
1.2.
ve
1.4.
hed
ef d
avra
nışl
arı i
çin
öğre
nciy
e sö
zcük
ler,
görs
elle
ri ile
sun
ular
ak s
öyle
nir.
Söyl
enirk
en ö
ğret
ilece
k se
se v
urgu
yap
ılır.
Her
ne
kada
r ses
gru
plar
ının
öğr
etim
sıra
sı ö
ğret
im p
rogr
amın
da b
elirl
ense
de
tanı
tılac
ak s
esle
rin s
ırala
mas
ında
öğr
enci
nin
çıka
rabi
ldiğ
i ses
ler g
öz ö
nüne
alın
-m
alıd
ır.
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
1.1
. hed
ef d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i III"
te y
er a
lmak
tadı
r.
27I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Aşama 2Sesi Okuma ve Dik Temel Harflerle Yazma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.3.
2.1.
Tan
ıtıla
n se
si ok
ur.
1.1.
Tan
ıtıla
n se
sin
küçü
k ha
rfin
i oku
r.
1.2.
Tan
ıtıla
n se
sin
büyü
k ha
rfin
i oku
r.
1.3.
Tan
ıtıla
n se
sin
küçü
k ha
rfin
i diğ
er s
esle
r ara
sınd
an g
öste
rir.
1.4.
Tan
ıtıla
n se
sin
küçü
k ha
rfin
i söz
cükl
er iç
inde
gös
terir
.
1.5.
Tan
ıtıla
n se
sin
büyü
k ha
rfin
i diğ
er s
esle
r ara
sınd
an g
öste
rir.
1.6.
Tan
ıtıla
n se
sin
büyü
k ha
rfin
i söz
cükl
er iç
inde
gös
terir
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.3.
2.2.
Tanı
tılan
ses
i dik
tem
el
harfl
erle
yaz
ar.
2.1.
Tan
ıtıla
n se
sin
küçü
k ha
rfin
i mod
ele
baka
rak
dik
tem
el h
arfle
yaz
ar.
2.2.
Tan
ıtıla
n se
sin
büyü
k ha
rfin
i mod
ele
baka
rak
dik
tem
el h
arfle
yaz
ar.
2.3.
Tan
ıtıla
n se
si s
öyle
ndiğ
inde
yaz
ar.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
Açıklamalar
1. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n se
s ta
nıtıl
ırken
mut
laka
tanı
tılan
ses
i ayr
ıt et
me
aşm
asın
da y
apıla
nlar
la il
işki
kur
ulm
alı,
ayrıc
a ta
nıtıl
an s
esi g
ünlü
k ya
şam
da
neyi
n çı
kard
ığı ö
rnek
lend
irilm
elid
ir.
2. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n öğ
renc
iden
yaz
mas
ı ist
enile
n ha
rfin
nas
ıl ya
zıld
ığın
a m
odel
olu
nmal
ıdır.
Öğr
enci
nin
harf
i sat
ır ar
asın
a dü
zgün
yaz
mas
ı kad
ar
harf
in y
azım
yön
üne
ve k
ural
ların
a uy
gun
olar
ak y
azm
ası d
a ön
em ta
şım
akta
dır.
Bu n
eden
le, m
odel
olu
rken
har
fin ç
izim
i söz
elle
ştiri
lmel
idir.
Öğr
enci
den
deft
eri-
ne y
azm
ası i
sten
ilen
harf
, bir
örne
k şe
klin
de y
azılm
alıd
ır. Ö
ğren
cini
n bu
mod
ele
baka
rak
yazm
ası i
sten
mel
idir.
28 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Aşama 3Sesi, Hece ve Sözcük İçinde Okuma-Yazma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.3.
3.1.
Tan
ıtıla
n se
si, h
ece
ve
sözc
ük iç
inde
oku
r.
1.1.
Tan
ıtıla
n se
s ile
olu
ştur
ulan
hec
eler
i oku
r.
1.2.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u he
cele
rden
olu
şan
sözc
ükle
ri ok
ur.
1.3.
Oku
duğu
söz
cükl
erin
resi
mle
rini g
öste
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Kont
rol L
iste
si
1.3.
3.2.
Tanı
tılan
ses
i, he
ce v
e sö
zcük
için
de d
ik te
mel
ha
rfler
le y
azar
.
2.1.
Tan
ıtıla
n se
s ile
olu
ştur
ulan
hec
eler
i bak
arak
yaz
ar.
2.2.
Tan
ıtıla
n se
s ile
olu
ştur
ulan
hec
eler
söy
lend
iğin
de y
azar
.
2.3.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u he
cele
rden
olu
şan
sözc
ükle
ri ba
kara
k ya
zar.
2.4.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u he
cele
rden
olu
şan
sözc
ükle
ri sö
ylen
di-
ğind
e ya
zar.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
1.1.
ve
1.2.
hed
ef d
avra
nışl
arı i
çin
tanı
tılan
ses
ile
önce
den
veril
en s
esle
r birl
eştir
ilere
k m
ümkü
n ol
duğu
nca
anla
mlı
hece
ve
sözc
ükle
r olu
ştur
ulm
alı,
okut
ulm
alı
ve y
azdı
rılm
alıd
ır. H
ecel
er o
kunu
rken
tanı
tılan
ses
in u
zatıl
arak
oku
nmas
ı ve
diğe
r ses
le b
irleş
tirilm
esi ç
özüm
lem
eyi k
olay
laşt
ıran
bir s
trat
ejid
ir. S
özcü
kler
oku
nur-
ken
ise
hece
lerin
e bö
l-oku
-birl
eştir
-oku
aşa
mal
arı i
zlen
mel
idir.
1.3.
hed
ef d
avra
nışı
için
oku
nan
sözc
ükle
ri re
sim
leri
ile e
şlem
ek, o
kudu
ğunu
anl
ama
bece
risi i
çin
bir h
azırl
ıktır
.
2.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
söy
lend
iğin
de y
azm
a, ö
ğren
cini
n se
sler
i çöz
ümle
mes
inde
öne
mli
bir a
şam
adır.
Bu
aşam
a at
lanm
amal
ıdır.
29I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Aşama 4Sesi, Cümle ve Metin İçinde Okuma ve Yazma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.3.
4.1.
Ses
i, cü
mle
ve
met
in
için
de o
kur.
1.1.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u cü
mle
leri
okur
.
1.2.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u m
etin
leri
okur
.A
lıştır
may
ı Art
ırma
Kont
rol L
iste
si
1.3.
4.2.
Ses
i, cü
mle
için
de d
ik
tem
el h
arfle
rle y
azar
.2.
1. T
anıtı
lan
sesi
n bu
lund
uğu
cüm
lele
ri ba
kara
k ya
zar.
2.2.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u cü
mle
leri
söyl
endi
ğind
e ya
zar.
Alış
tırm
ayı A
rtırm
aG
özle
m-K
ontr
ol L
iste
si
Açıklamalar
Tanı
tılan
ses
ile
önce
den
veril
en s
esle
rin b
ulun
duğu
söz
cükl
erde
n, c
ümle
ler v
e m
etin
ler o
luşt
urul
mal
ıdır.
Cüm
lele
rin v
e m
etin
lerin
anl
amlı
olm
ası i
çin
öğre
ncin
in
henü
z öğ
renm
ediğ
i ses
lerd
en o
luşa
n sö
zcük
ler i
çin
resi
m k
ulla
nıla
bilir
.
2.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
söy
lend
iğin
de y
azm
a, ö
ğren
cini
n se
sler
i çöz
ümle
mes
inde
öne
mli
bir a
şam
adır.
Bu
aşam
a at
lanm
amal
ıdır.
Bu h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ın ö
ğret
ilmes
i sıra
sınd
a no
ktal
ama
işar
etle
rine
öğre
ncin
in d
ikka
ti çe
kilm
eli,
hang
i nok
tala
ma
işar
eti o
lduğ
u ve
ne
amaç
la k
ulla
nıld
ı-ğı
söy
lenm
elid
ir.
30 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Aşama 5Tanıtılan Sesin Bulunduğu Cümle ve Metinleri Anlama
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.3.
5.1.
Tan
ıtıla
n se
sin b
ulun
-du
ğu c
ümle
ve
met
in
hakk
ında
soru
lan
soru
la-
ra c
evap
ver
ir.
1.1.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u cü
mle
leri
okud
ukta
n so
nra
cüm
le il
e ilg
ili b
asit
soru
lara
cev
ap v
erir.
1.2.
Tan
ıtıla
n se
sin
bulu
nduğ
u m
etin
leri
okud
ukta
n so
nra
met
inle
ilgi
li ba
sit s
orul
ara
ceva
p ve
rir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Soru
-Cev
ap
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Açıklamalar
Cüm
le a
nlam
a iç
in s
orac
ağın
ız s
orul
ar, c
ümle
lerin
her
bir
öges
ine
göre
haz
ırlan
mal
ıdır.
Met
ni a
nlat
an b
ir re
sim
olm
ası v
e m
etni
oku
mad
an ö
nce
resi
m h
akkı
nda
konu
şulm
ası a
nlam
ayı k
olay
laşt
ırır.
Soru
lar m
etin
de g
eçen
eyl
emle
r, ki
şile
r ve
nesn
eler
hak
kınd
a ol
uştu
rulm
alı,
met
inde
geç
en b
ilgi b
irim
ine
yöne
lik o
lmal
ıdır.
Cüm
lele
rin v
e m
etin
lerin
anl
amlı
olm
ası i
çin
öğre
ncin
in h
enüz
öğr
enm
ediğ
i ses
lerd
en o
luşa
n sö
zcük
ler i
çin
resi
m k
ulla
nıla
bilir
.
31I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
OKUDUĞUNU ANLAMABölüm 1
Okuma Kurallarını Uygulama
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
1.1.
Oku
ma
pozi
syon
unu
ayar
lar.
1.1.
Oku
rken
dik
otu
rur.
1.2.
Kita
bı k
endi
gör
üş m
esaf
esin
e uy
gun
uzak
lıkta
tuta
r.G
öste
rip Y
aptır
ma
Yönt
emi
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.4.
1.2.
Oku
ma
araç
-ger
eçle
rini
tem
iz v
e dü
zenl
i kul
la-
nır.
2.1.
Kita
plar
ın s
ayfa
ların
ı düz
gün
çevi
rir.
2.2.
Kita
plar
ını t
emiz
ve
düze
nli k
ulla
nman
ın ö
nem
ini f
ark
eder
.
2.3.
Kita
plar
ının
say
fala
rını t
emiz
tuta
r.
2.4.
Kita
plar
ını o
kudu
ktan
son
ra y
erin
e ko
yar.
Gös
terip
Yap
tırm
a Yö
ntem
iG
özle
m-K
ontr
ol L
iste
si
Açıklamalar
2. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n ya
pıla
ndırı
lmış
bir
öğre
tim s
ürec
inin
uyg
ulan
mas
ına
gere
k yo
ktur
. Öğr
enci
ye o
kul a
raç-
gere
çler
ini n
için
tem
iz v
e dü
zenl
i ku
llanm
ası g
erek
tiği,
okul
ara
ç-ge
reçl
erin
i tem
iz v
e dü
zenl
i kul
lanm
ası i
çin
nele
r yap
mas
ı ger
ektiğ
i oku
ma
ile il
gili
tüm
çal
ışm
alar
da a
nlat
ılmal
ıdır.
Ayr
ıca
bu
hede
f dav
ranı
şlar
a yö
nelik
hik
âyel
er o
kunm
alı,
vide
olar
izle
tilm
eli v
e gö
ster
ip y
aptır
ma
yönt
emi k
ulla
nılm
alıd
ır.
32 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2 Okumaya Yönelik Tutum
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
2.1.
Öğr
enci
oku
may
a yö
nelik
olu
mlu
tutu
m
göst
erir.
1.1.
Oku
may
a is
tekl
i olu
r.
1.2.
Oku
mak
tan
hoşl
anır.
Dil
Den
eyim
i Yak
laşı
mı
Göz
lem
Açıklamalar
1. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n ya
pıla
ndırı
lmış
bir
öğre
tim s
ürec
inin
uyg
ulan
mas
ına
gere
k yo
ktur
. Bu
hede
f dav
ranı
şlar
ı kaz
andı
rmak
için
kita
plar
oku
nmal
ı, ok
uma
saat
leri
düze
nlen
mel
i, çe
şitli
kon
ular
da (ö
r. kı
rtas
iyed
e al
dıkl
arım
ız, h
ayva
nat b
ahçe
sind
e gö
rdük
lerim
iz, a
ilem
ve
ben,
doğ
um g
ünün
de y
aptık
larım
vb.
) re
sim
ve
yazı
dan
oluş
an k
itapl
ar ö
ğren
ci il
e bi
rlikt
e ha
zırla
nara
k ok
utul
mal
ıdır.
33I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 3 Okuma Gelişimi
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
3.1.
Met
ni d
oğru
ola
rak
okur
. 1.
1. M
etin
de y
er a
lan
sözc
ükle
ri do
ğru
okur
.
1.2.
Hec
elem
eden
oku
r.
Mod
el O
kum
a - T
ekra
rlı
Oku
ma
Mod
el O
kum
a - T
ekra
rlı
Oku
ma
- Hat
a D
üzel
tme
Oku
ma
Kayı
t Çiz
elge
si
Açıklamalar
Hec
elem
eden
oku
mak
, ses
lerin
ve
hece
lerin
üze
rinde
dur
mad
an o
kum
aktır
. Akı
cı o
kum
anın
ise
doğr
u ok
uma,
oku
ma
hızı
ve
vurg
u ve
tonl
amal
ı oku
ma
olm
ak
üzer
e üç
bile
şeni
bul
unm
akta
dır.
Akı
cı o
kum
a ba
ğlam
ında
bu
kade
med
e sa
dece
doğ
ru o
kum
a bi
leşe
ni d
ikka
te a
lınab
ilir.
Anc
ak h
ecel
emed
en v
e do
ğru
okuy
an
öğre
ncile
r içi
n ak
ıcı o
kum
a ve
vur
gu v
e to
nlam
alı o
kum
a da
hed
eflen
ebili
r.
Doğ
ru v
e he
cele
med
en o
kum
a he
def d
avra
nışl
arın
da, p
erfo
rman
s be
lirle
mek
için
biri
m, "
daki
kada
oku
nan
sözc
ük s
ayıs
ı" ol
mal
ıdır.
Hec
elem
eden
oku
nan
doğr
u sö
zcük
say
ısın
ı bel
irlem
ek iç
in b
irim
, "tü
m m
etin
de h
ecel
emed
en o
kuna
n sö
zcük
say
ısı"
olm
alıd
ır.
34 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 4 Cümle Anlama
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
4.1.
Oku
duğu
çeş
itli b
ilgi b
i-rim
leri
içer
en c
ümle
lerle
ilg
ili so
rula
n so
rula
ra
ceva
p ve
rir.
1.1.
Oku
duğu
cüm
lele
re a
it ol
an re
sim
leri
göst
erir.
1.2.
Oku
duğu
cüm
le h
akkı
nda
soru
lan
soru
lara
cev
ap v
erir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Soru
-Cev
ap
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Açıklamalar
1.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
önc
e re
sim
hak
kınd
a ko
nuşu
lmal
ı, da
ha s
onra
öğr
enci
ye c
ümle
oku
tulm
alı,
ardı
ndan
cüm
le il
e re
sim
eşl
enm
elid
ir.
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
cüm
lele
r tek
tip
bilg
i biri
min
i içe
rmem
eli,
tanı
msa
l, ka
rşıla
ştırm
a, n
eden
son
uç g
ibi b
ilgi b
irim
lerin
i içe
rmel
idir.
1.1
. hed
ef d
avra
nışı
nda
oldu
ğu g
ibi u
ygul
ama
yapı
ldık
tan
sonr
a öğ
renc
iye
bilg
i biri
mi ç
eşid
ine
göre
sor
ular
sor
ulm
alıd
ır.
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
1.1
. hed
ef d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i IV"
te y
er a
lmak
tadı
r.
35I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 5 Metin Yapılarını Tanıma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
5.1.
Ver
ilen
cüm
lele
rden
m
etin
yap
ıların
a uy
gun
met
in o
luşt
urur
.
1.1.
Bir
öykü
yü a
nlat
an c
ümle
leri
öykü
yap
ısın
a gö
re s
ıraya
diz
er.
1.2.
Sıra
lı bi
r ola
yı a
nlat
an c
ümle
leri
olay
sıra
sına
gör
e sı
raya
diz
er.
Met
in Y
apıs
ı Öğr
etim
i Ko
ntro
l Lis
tesi
Açıklamalar
1. h
edef
için
cüm
lede
n ön
ce re
sim
li ka
rtla
r ile
çal
ışılm
alıd
ır. İl
k ol
arak
, öğr
enci
den
karış
ık s
ırada
ver
ilen
öykü
/ sı
ralı
olay
resi
mli
kart
ların
ı sıra
ya d
izm
esi i
sten
me-
lidir.
İkin
ci o
lara
k, re
sim
lerle
ilgi
li cü
mle
ler k
arış
ık s
ırada
ver
ilere
k, ö
ğren
cide
n cü
mle
leri
okuy
up re
sim
lerle
eşl
emes
i ist
enm
elid
ir. Ü
çünc
ü ol
arak
, res
imle
r kal
dırı-
lara
k, ö
ğren
cide
n cü
mle
leri
sıra
ya d
izm
esi i
sten
mel
i ve
son
olar
ak c
ümle
leri
öykü
şem
ası /
akı
ş şe
mas
ına
yerle
ştirm
esi i
sten
mel
idir.
Böy
lece
öğr
enci
resi
mle
rden
ya
rarla
nara
k ya
pı h
akkı
nda
fikir
edin
ecek
, cüm
lele
rle e
şley
erek
bun
ları
yapı
ya u
ygun
sıra
ya d
izec
ek, s
on o
lara
k da
yap
ıyı g
örse
lleşt
iren
şem
aya
yerle
ştire
rek
yapı
yı b
ütün
ola
rak
göre
bile
cekt
ir.
36 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 6Metin Anlama
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
6.1.
Çeş
itli t
ürde
yaz
ılmış
m
etin
leri
okud
ukta
n so
nra
bilg
i biri
mle
ri ile
ilg
ili so
rula
n so
rula
ra
ceva
p ve
rir.
1.1.
Bir
öykü
yü o
kudu
ktan
son
ra ö
ykü
ögel
eri i
le il
gili
soru
lan
soru
lara
ce
vap
verir
.
1.2.
Bir
anıy
ı oku
dukt
an s
onra
anı
öge
leri
ile il
gili
soru
lan
soru
lara
cev
ap
verir
.
1.3.
Sıra
lı bi
r ola
yı a
nlat
an m
etni
oku
dukt
an s
onra
sıra
lana
n ol
ayla
rla
ilgili
sor
ulan
sor
ular
a ce
vap
verir
.
1.4.
Tan
ımla
ma
met
nini
oku
dukt
an s
onra
tanı
mla
nan
varlı
ğın
/ yer
in
özel
likle
ri ile
ilgi
li so
rula
n so
rula
ra c
evap
ver
ir.
Met
in Y
apıs
ı Öğr
etim
iO
kudu
ğunu
Anl
ama
Ölç
ü A
racı
1.4.
6.2.
Çeş
itli t
ürde
yaz
ılmış
m
etin
leri
okud
ukta
n so
nra
anla
tır.
2.1.
Bir
öykü
yü o
kudu
ktan
son
ra o
lay
sıra
sına
gör
e an
latır
.
2.2.
Bir
anıy
ı oku
dukt
an s
onra
ola
y sı
rası
na g
öre
anla
tır.
2.3.
Sıra
lı bi
r ola
yı iç
eren
bir
met
ni o
kudu
ktan
son
ra o
lay
sıra
sına
gör
e an
latır
.
2.4.
Tan
ımla
ma
met
nini
oku
dukt
an s
onra
tanı
mla
nanı
n öz
ellik
lerin
i an
latır
.
Küm
ülat
if Te
krar
Str
atej
isi
Oku
duğu
nu A
nlat
ma
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
1. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n m
etin
yap
ısı ö
ğret
imin
de ç
eşitl
i etk
inlik
ler y
apıla
bilir
. Örn
eğin
met
in ö
gele
ri, il
gili
şem
atik
düz
enle
yici
ye y
erle
ştiri
lebi
lir, m
e-tin
par
çala
ra a
yrıla
rak
birle
ştiri
lebi
lir, m
etin
öge
lerin
in a
ltı k
ırmız
ı kal
emle
çiz
ilebi
lir. B
u et
kinl
ikle
rin h
er b
iri b
irkaç
kez
fark
lı iç
erik
te a
ncak
ayn
ı yap
ıda
met
inle
rle
yapı
lmal
ıdır.
2. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n m
etin
küm
ülat
if ol
arak
anl
attır
ılırk
en ö
ğren
ciye
önc
e m
etni
n bi
rinci
kıs
mı o
kutu
lmal
ı ve
anla
ttırı
lmal
ı, da
ha s
onra
ikin
ci
kısm
ı oku
tulm
alı v
e an
latt
ırmal
ı, da
ha s
onra
diğ
er k
ısım
oku
tulm
adan
önc
e bi
r ve
ikin
ci k
ısm
ı öğr
enci
den
birli
kte
anla
tmas
ı ist
enm
elid
ir. B
u şe
kild
e bü
tün
met
in
anla
tılan
a ka
dar d
evam
edi
lmed
ir. M
etin
lerin
uzu
nluğ
u öğ
renc
inin
düz
eyin
e uy
gun
olm
alı,
bölü
nere
k an
latıl
acak
kıs
ma
da a
ynı ş
ekild
e öğ
renc
i düz
eyin
e ve
m
etni
n ya
pısı
na g
öre
kara
r ver
ilmed
ir.
37I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 7 Gerçek Yaşam Uygulamaları
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.4.
7.1.
Oku
l yaş
amın
da o
kum
a be
ceris
ini k
ulla
nır.
1.1.
Yer
ve
oda
isim
lerin
i oku
yara
k ok
ulda
gitm
ek is
tedi
ği y
eri b
ulur
.
1.2.
Ev
ödev
i ola
rak
veril
en o
kum
a öd
evle
rini y
apar
.
1.3.
Yaz
ılı ö
dev
yöne
rgel
erin
e uy
gun
olar
ak v
erile
n öd
evle
rini y
apar
.
1.4.
Haf
talık
der
s pr
ogra
mın
a uy
gun
olar
ak d
ers
hazı
rlığı
yap
ar.
1.5.
Der
se u
ygun
ola
n de
rs k
itabı
nı s
eçer
.
1.6.
Oku
lda
bulu
nan
tabe
lala
rdak
i uya
rılar
a uy
gun
davr
anır.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Gör
ev A
naliz
i
Kend
ini İ
zlem
e
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.4.
7.2.
Sos
yal y
aşan
tısın
da
okum
a be
ceris
ini k
ulla
-nı
r.
2.1.
Çev
rede
ki b
ilgi a
fişi v
e ta
bela
lard
a ye
r ala
n ya
zıla
ra u
ygun
dav
ranı
r.
2.2.
Ula
şım
ara
çlar
ı üze
rinde
ki y
azıla
rı ok
uyar
ak is
tene
n ye
re g
ider
.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.4.
7.3.
Zam
anın
ı yön
etm
ek
için
oku
ma
bece
risin
i ku
llanı
r.
3.1.
Haf
talık
der
s pr
ogra
mın
a uy
gun
olar
ak d
ers
araç
-ger
eçle
rini s
ınıfa
ge
tirir.
3.2.
Tak
vim
ve
saat
i oku
yara
k ok
ula
ve d
erse
zam
anın
da g
elir.
3.3.
Gün
lük
ve h
afta
lık p
lanl
ama
yapa
r.
3.4.
Bel
irli g
ün v
e ha
ftal
arı t
akvi
mde
n ta
kip
eder
.
Gör
ev A
naliz
i
Kend
ini İ
zlem
e-Ta
kvim
Ça
lışm
ası
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.4.
7.4.
Sağ
lık v
e gü
venl
iğin
i ko
rum
ak iç
in o
kum
a be
ceris
ini k
ulla
nır.
4.1.
Güv
enlik
ile
ilgili
uya
rı ya
zı v
e iş
aret
lerin
e uy
gun
davr
anır.
4.2.
Sağ
lıkla
ilgi
li uy
arı y
azı v
e iş
aret
lerin
e uy
gun
davr
anır.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
Açıklamalar
Öğr
enci
nin
öğre
ndiğ
i ger
çek
yaşa
m u
ygul
amal
arın
ı yaş
antıs
ında
kul
lana
bilm
esi v
e ge
nelle
yebi
lmes
i içi
n ai
lele
r yön
lend
irilm
elid
ir.
2 ve
4. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n, ö
ğren
ciye
yaz
ı ve
işar
etle
ri do
ğrud
an ö
ğret
im y
önte
mi i
le s
ınıft
a öğ
retil
erek
, dra
mat
izas
yonl
a bu
yaz
ı ve
işar
etle
ri gö
r-dü
ğünd
e na
sıl d
avra
naca
ğı u
ygul
atılm
alıd
ır. Ö
ğren
cini
n öğ
rend
iği g
erçe
k ya
şam
uyg
ulam
alar
ını y
aşan
tısın
da k
ulla
nabi
lmes
i içi
n he
def d
avra
nışl
ar ö
ğret
ildik
ten
sonr
a öğ
renc
inin
ger
çek
çevr
eye
götü
rüle
rek
gene
llem
e ya
pmal
arı i
çin
aile
ler y
önle
ndiri
lmel
idir.
1.2.
, 1.3
., 1.
4., 1
.5.,
3.1.
, 3.2
., 3.
3. v
e 3.
4. h
edef
dav
ranı
şlar
ı bire
r kiş
isel
org
aniz
asyo
n he
defle
ridir.
Bu
nede
nle
bu b
ecer
ileri
kaza
ndırm
ak ö
nce
aşam
alar
gör
ev
anal
izi i
le s
ırala
nmal
ı, da
ha s
onra
kiş
isel
org
aniz
asyo
nda
kulla
nıla
n ke
ndin
i izl
eme
çize
lgel
eri,
ajan
da d
efte
ri ha
zırla
ma,
gün
lük
/ haf
talık
/ ay
lık ta
kvim
ler o
luşt
ur-
ma
gibi
org
aniz
asyo
nu s
ağla
yan
dest
ekle
yici
çiz
elge
lerd
en y
arar
lanı
lara
k bu
bec
erile
r kaz
andı
rılm
alıd
ır.
38 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
YAZILI İFADEBölüm 1
Yazım Kurallarını Uygulama
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.5.
1.1.
Yaz
ma
pozi
syon
unu
ayar
lar.
1.1.
Yaz
arke
n de
fter
ine
doğr
u eğ
ilere
k ra
hat y
azab
ilece
ği ş
ekild
e ot
urur
.
1.2.
Def
teri
kend
i gör
üş v
e ya
zma
mes
afes
ine
uygu
n uz
aklık
ta tu
tar.
Gös
terip
Yap
tırm
a Yö
ntem
iG
özle
m-K
ontr
ol L
iste
si
1.5.
1.2.
Düz
enli
yaza
r.
2.1.
Sat
ır ta
kibi
yap
arak
yaz
ar.
2.2.
Söz
cükl
er a
rası
nda
uygu
n bo
şluk
bıra
kara
k ya
zar.
2.3.
Har
fler a
rası
nda
uygu
n bo
şluk
bıra
kara
k ya
zar.
2.4.
Cüm
lele
r ara
sınd
a uy
gun
boşl
uk b
ıraka
rak
yaza
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Kend
ini İ
zlem
eYa
zı Ö
rneğ
i Ana
lizi
1.5.
1.3.
Cüm
le v
e m
etin
ya-
zark
en y
azı k
ural
ların
a uy
ar.
3.1.
Cüm
leye
büy
ük h
arfle
baş
lar.
3.2.
Cüm
le s
onun
a no
kta
koya
r.
3.3.
Cüm
le s
onun
daki
nok
tada
n so
nra
cüm
leye
büy
ük h
arfle
baş
lar.
3.4.
Sor
u cü
mle
lerin
den
sonr
a so
ru iş
aret
i koy
ar.
3.5.
Sor
u iş
aret
inde
n so
nra
cüm
leye
büy
ük h
arfle
baş
lar.
3.6.
Öze
l isi
mle
rin b
aş h
arfle
rini b
üyük
har
fle y
azar
.
3.7.
Birb
iri a
rdın
ca s
ırala
nan
eş g
örev
li sö
zcük
ler v
e sö
zcük
gru
plar
ının
ar
asın
a vi
rgül
koy
ar.
3.8.
Sat
ır so
nuna
sığ
may
an s
özcü
kler
için
kes
me
işar
eti k
ulla
nır.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Kend
ini İ
zlem
eYa
zı Ö
rneğ
i Ana
lizi
1.5.
1.4.
Yazı
ara
ç-ge
reçl
erin
i te-
miz
ve
düze
nli k
ulla
nır.
4.1.
Yaz
ı ara
ç-ge
reçl
erin
i tem
iz v
e dü
zenl
i kul
lanm
anın
öne
min
i far
k ed
er.
4.2.
Yaz
ı ara
ç-ge
reçl
erin
i çal
ışm
a so
nund
a ye
rine
koya
r.
4.3.
D
efte
rlerin
i düz
gün
kulla
nır.
4.4.
Yaz
may
a is
tekl
i olu
r.
Gös
terip
Yap
tırm
a Yö
ntem
iG
özle
m-K
ontr
ol L
iste
si
Açıklamalar
2. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n öğ
renc
inin
def
terin
de y
aptığ
ı hat
alar
a gö
re d
üzen
lem
eler
yap
ılmal
ıdır.
Örn
eğin
sat
ır ta
şıra
rak
yaza
n öğ
renc
inin
def
terin
deki
çi
zgile
r kırm
ızı k
alem
le b
elirg
inle
ştiri
lebi
lir.
2 ve
3. h
edef
leri
için
doğ
ruda
n öğ
retim
yön
tem
i ile
yaz
ım v
e ya
zma
kura
lları
öğre
tildi
kten
son
ra ö
ğren
ciye
bas
it bi
r kon
trol
list
esi v
erile
rek,
yaz
dığı
ürü
nü ö
ğre-
tilen
hed
efler
bak
ımın
dan
değe
rlend
irmes
i ist
eneb
ilir.
4. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n ya
pıla
ndırı
lmış
bir
öğre
tim s
ürec
inin
uyg
ulan
mas
ına
gere
k yo
ktur
. Öğr
enci
ye y
azı a
raç-
gere
çler
ini n
için
tem
iz k
ulla
nmas
ı ge
rekt
iği,
yazı
ara
ç-ge
reçl
erin
i tem
iz v
e dü
zenl
i kul
lanm
ası i
çin
nele
r yap
mas
ı ger
ektiğ
i yaz
ma
ile il
gili
tüm
çal
ışm
alar
da a
nlat
ılmal
ıdır.
Ayr
ıca
bu h
edef
dav
ranı
ş-la
ra y
önel
ik h
ikây
eler
oku
nmal
ı, vi
deol
ar iz
letil
mel
i ve
göst
erip
yap
tırm
a yö
ntem
i kul
lanı
lmal
ıdır.
4.4.
hed
ef d
avra
nışı
için
yaz
ma
saat
leri
düze
nlen
mel
i, öğ
renc
i ile
birl
ikte
kita
p (ö
r. kı
rtas
iyed
e al
dıkl
arım
ız, h
ayva
nat b
ahçe
sind
e gö
rdük
lerim
iz v
b.) o
luşt
urar
ak,
kita
ptak
i res
imle
rin a
ltına
yaz
mal
arı i
sten
mel
i ve
yazd
ıkla
rı ok
utul
mal
ıdır.
Ürü
nler
in o
luşt
urul
mas
ında
Hay
at B
ilgis
i der
si k
onul
arın
dan
yara
rlanı
labi
lir. Ü
rünl
erin
da
ha ç
ok k
esilm
iş re
sim
lerd
en y
apış
tırıla
rak
oluş
turu
lmas
ı (ör
. hay
vanl
ar k
itabı
m) ö
ğren
cini
n dü
zeyi
bak
ımın
dan
daha
uyg
undu
r.
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
3.1
. he
def d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i V"t
e ye
r alm
akta
dır.
39I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2 Dikte Yoluyla Yazma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.5.
2.1.
Met
in y
azdı
rılırk
en sö
y-le
nen
sözc
ükle
ri do
ğru
olar
ak y
azar
.
1.1.
Hec
elen
erek
söy
lene
n sö
zcük
leri
doğr
u ol
arak
yaz
ar.
1.2.
Söy
lene
n sö
zcük
leri
doğr
u ol
arak
yaz
ar.
Kapa
t-Ko
pyal
a-Ka
rşıla
ştır
stra
tejis
iH
ata
Ana
lizi
Açıklamalar
Doğ
ru v
e ak
ıcı y
azm
a iç
in p
uanl
ama
yapa
rken
bel
irli b
ir bi
rim s
eçm
eniz
, öğr
enci
gel
işim
ini i
zlem
eniz
açı
sınd
an ö
nem
lidir.
Doğ
ru y
azm
a iç
in s
özcü
k sa
yısı
(ör.
söyl
enen
15
sözc
ükte
yaz
dığı
doğ
ru s
özcü
k sa
yısı
) seç
ilmel
idir.
Öğr
etim
tekn
ikle
rinde
öne
rilen
, Kap
at-K
opya
la-K
arşı
laşt
ır st
rate
jisi ş
u şe
kild
e uy
gula
nır:
a) ö
ğren
ci
sözc
üğe
baka
r, b)
söz
cüğü
kap
atır,
c) s
özcü
ğü y
azar
, d) s
özcü
ğü a
çar v
e ör
nekl
e ka
rşıla
ştırı
r, e)
eğe
r doğ
ruys
a pe
kişt
irilir
, değ
ilse
birk
aç k
ez s
özcü
ğe b
akar
ak y
azar
ve
yen
iden
ayn
ı sür
eci d
ener
.
40 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 3Cümle Oluşturma ve Cümle Tamamlama
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.5.
3.1.
Kur
allı
ve a
nlam
lı cü
mle
-le
r olu
ştur
ur.
1.1.
Ver
ilen
sözc
ükle
rden
kur
allı
ve a
nlam
lı cü
mle
olu
ştur
ur.
1.2.
Cüm
lele
ri ku
rallı
ve
anla
mlı
cüm
lele
r ola
cak
şeki
lde
düze
ltir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
1.5.
3.2.
Çeş
itli k
onul
arda
ve
yapı
lard
a ya
zılm
ış, y
a-rım
bıra
kıla
n cü
mle
leri
tam
amla
r.
2.1.
Cüm
lele
rde
boş
bıra
kıla
n ye
re u
ygun
ola
n sö
zcüğ
ü, b
akar
ak y
azar
.
2.2.
Cüm
lele
rde
boşl
ukla
ra u
ygun
söz
cüğü
yaz
ar.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Boşl
uk D
oldu
rma
Test
i
Açıklamalar
1.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
örn
ek: ç
içek
- A
li - t
oplu
yor.
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
yan
lış o
luşt
urul
muş
örn
ek c
ümle
ler:
"ked
inin
süt
içti"
ya
da "i
çti k
edi s
üt".
2.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
öğr
enci
den
çeşi
tli k
onul
arda
ve
yapı
lard
a ya
zılm
ış c
ümle
lerd
e bo
şluk
lara
resm
i ve
yazı
lı fo
rmu
olan
/ sa
dece
yaz
ılı fo
rmu
olan
söz
cükl
er
aras
ında
n uy
gun
sözc
üğü
seçi
p ya
zmas
ı ist
enir.
2.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
öğr
enci
nin
bild
iği b
ir şa
rkıd
a ek
sik
bıra
kıla
n na
kara
tları,
tekr
arlı
olar
ak b
akıla
n bi
r res
imli
kita
ptan
olu
ştur
ulan
met
inde
eks
ik b
ırakı
lan
diya
logl
arı,
bir g
ünde
yap
tıkla
rını i
çere
n cü
mle
lerd
e bo
şluk
lara
uyg
un s
özcü
kler
i yaz
mas
ı ist
eneb
ilir.
Cüm
lede
boş
bıra
kıla
n ye
rler,
kulla
nım
sık
lığı y
ükse
k ol
an
çeşi
tli tü
rde
sözc
ükle
r içi
n ol
mal
ı; sa
dece
isim
, eyl
em d
eğil,
nite
lem
e, y
er b
ildirm
e, te
krar
bild
irme,
işar
et b
ildirm
e gi
bi s
özcü
k tü
rlerin
i de
içer
mel
idir.
41I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 4Cümle Yazma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.5.
4.1.
Ver
ilen
resim
lerle
ilgi
li cü
mle
ler y
azar
.
1.1.
Eyl
em y
a da
bir
olay
içer
en re
sim
li ka
rt v
erild
iğin
de, o
layı
ya
da
eyle
mi a
nlat
an b
asit
kura
llı c
ümle
yaz
ar.
1.2.
Sıra
lı bi
r ola
y iç
eren
resi
mli
kart
lar v
erild
iğin
de, h
er b
ir ka
rtı a
nlat
an
bir y
a da
iki c
ümle
yaz
ar.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
1. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
ı içi
n cü
mle
örn
ekle
ri sı
rası
ile
aşağ
ıda
yer a
lmak
tadı
r:
1.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
örn
ek: "
Öm
er re
sim
yap
ıyor
." "Y
ağm
ur y
ağıy
or."
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
örn
ek: "
Ali
Am
ca e
rik to
plad
ı. Er
ikle
ri dö
küld
ü. Ö
mer
erik
leri
topl
adı.
Ali
Am
ca'y
a ve
rdi."
42 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DİNLEDİĞİNİ ANLAMABölüm 1
Dinleme Kurallarına Uyma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.6.
1.1.
Din
lem
e ku
ralla
rına
uyar
.
1.1.
Kon
uşan
kiş
iyi s
essi
zce
dinl
er.
1.2.
Din
lem
e sı
rası
nda
konu
şan
kişi
ile
göz
tem
ası k
urar
.
1.3.
Kon
uşan
kiş
inin
söy
ledi
kler
ine
dikk
atin
i ver
ir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
imle
Kur
al
Öğr
etim
i
Vide
o M
odel
Kend
ini İ
zlem
e Ö
ğret
imi
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
Açıklamalar
Din
lem
e ku
ralla
rına
yöne
lik h
edef
dav
ranı
şlar
ın ö
ğret
imin
de, k
ural
lara
doğ
ruda
n öğ
retim
ile
mod
el o
luna
bile
ceği
gib
i, vi
deo
mod
el d
e ku
llanı
labi
lir. H
edef
dav
-ra
nışl
arın
kal
ıcılı
ğını
sağ
lam
ak v
e sü
resi
ni a
rtırm
ak iç
in ö
ğren
cini
n do
ğru
şeki
lde
serg
iledi
ği h
edef
dav
ranı
şlar
ın p
ekiş
tirilm
esi ö
nem
lidir.
Bu
nokt
ada
öğre
nci i
çin
en u
ygun
ve
etki
li pe
kişt
ireç
seçi
lmel
i ve
öğre
ncin
in u
ygun
din
lem
e da
vran
ışla
rı be
timle
nere
k pe
kişt
irilm
elid
ir.
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
nın
kaza
ndır
ılmas
ında
ken
dini
izle
me
stra
tejis
i kul
lanı
labi
lir. B
u st
rate
ji uy
gula
nırk
en, ö
nce
öğre
ncin
in d
ikka
tini v
erm
e sü
resi
bel
irlen
ir. B
u sü
reyi
art
ırmak
için
am
aç k
onur
. Öğr
enci
ye "d
ikka
timi v
eriy
orum
" ve
"dik
katim
i ver
miy
orum
" şek
linde
haz
ırlan
mış
iki s
ütun
dan
oluş
an b
ir çi
zelg
e ve
rilir.
Dik
katin
i ve
rme
ve v
erm
eme
duru
mla
rı ta
nım
lanı
r. 10
ile
90 s
aniy
e ar
asın
da fa
rklı
aral
ıkla
rda
uyar
ı ses
i ver
ilere
k, o
sıra
da ö
ğren
cide
n di
kkat
ini v
eriy
orsa
"dik
katim
i ver
iyo-
rum
", ve
rmiy
orsa
"dik
katim
i ver
miy
orum
" süt
unun
a iş
aret
lem
e ya
pmas
ı ist
enir.
%80
ora
nınd
a "d
ikka
timi v
eriy
orum
" işa
retle
ndiğ
inde
, öğr
enci
ye ö
nced
en s
eçtiğ
i öd
ül v
erili
r. Bu
uyg
ulam
a, h
edefl
enen
sür
e bo
yunc
a di
kkat
ini s
ürdü
rdüğ
ünde
son
a er
diril
ir.
43I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2Betimlenen Resimleri Gösterme
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.6.
2.1.
Bet
imle
nen
nesn
e,
eyle
m v
e ol
ay re
smin
i gö
ster
ir.
1.1.
Bet
imle
nen
nesn
e re
smin
i gös
terir
.
1.2.
Bet
imle
nen
eyle
m re
smin
i gös
terir
.
1.3.
Bet
imle
nen
olay
resm
ini g
öste
rir.
Plan
lı Sö
yleş
iÖ
lçüt
Bağ
ımlı
Ölç
ü A
racı
Açıklamalar
Tüm
hed
ef d
avra
nışl
ar iç
in b
etim
lene
n re
sim
ile
olum
suz
örne
k ol
arak
seç
ilen
resi
mle
rin o
rtak
öge
lerin
in b
irbiri
ne ç
ok b
enze
mem
esin
e di
kkat
edi
lmel
idir.
Ö
ğret
ime
öğre
ncin
in y
akın
çev
resi
nde
bulu
nan
ve ö
nced
en ta
nıdı
ğı n
esne
resi
mle
riyle
baş
lanm
alıd
ır. N
esne
, eyl
em y
a da
ola
y re
smin
e yö
nelik
yap
ılaca
k ol
an
betim
lem
e cü
mle
leri
de ö
ğren
cini
n pe
rfor
man
sına
uyg
un o
lara
k be
lirle
nmel
idir.
Pla
nlı s
öyle
şiyi
uyg
ulad
ıkta
n so
nra
öğre
nciy
e yö
nerg
e ve
riler
ek, b
etim
lene
ni
göst
erm
esi i
sten
mel
idir.
44 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 3Yönergeleri Yerine Getirme
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.6.
3.1.
Gün
lük
rutin
için
de v
e-ril
en y
öner
gele
ri ye
rine
getir
ir.
1.1.
Gün
lük
rutin
için
de k
endi
sine
ver
ilen
yöne
rgel
eri y
erin
e ge
tirir.
1.2.
Gün
lük
rutin
için
de g
ruba
ver
ilen
yöne
rgel
eri y
erin
e ge
tirir.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Göz
lem
-Kon
trol
Lis
tesi
1.6.
3.2.
Din
lem
e ve
taki
p be
ceril
eri g
erek
tiren
yö
nerg
eler
i söy
lend
iği
sıra
ile
yerin
e ge
tirir.
2.1.
Psi
kom
otor
bec
erile
ri iç
eren
yön
erge
leri
söyl
endi
ği s
ıra il
e ye
rine
getir
ir.
2.2.
Din
lem
e ve
taki
p be
ceril
eri g
erek
tiren
yön
erge
leri
söyl
endi
ği s
ıra il
e ya
zara
k, b
oyay
arak
, çiz
erek
, işa
retle
yere
k vb
. yer
ine
getir
ir.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
Tüm
hed
ef d
avra
nışl
ar iç
in y
öner
gele
rin b
ir ke
z ve
rilm
esin
e di
kkat
edi
lmel
idir.
Eğe
r öğr
enci
ler y
apam
ıyor
sa y
a yö
nerg
eler
bas
itleş
tirilm
eli y
a da
bir
önce
ki
aşam
aya
dönü
lmel
idir.
1. h
edef
ve
hede
f dav
ranı
şlar
için
çal
ışm
aya
basi
t yön
erge
ler i
le b
aşla
nmal
ıdır.
Gru
ba v
erile
n yö
nerg
eler
in, ö
ğren
cile
rin ra
hatç
a du
yabi
lece
ği ş
ekild
e ok
unm
ası-
na y
a da
söy
lenm
esin
e di
kkat
edi
lmel
idir.
2.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
seç
ilen
yöne
rgel
erde
öğr
enci
nin
bild
iği k
avra
mla
rın k
ulla
nılm
asın
a öz
en g
öste
rilm
elid
ir (ö
r. İk
i adı
m il
eriy
e yü
rü! S
onra
etr
afın
da d
ön!
Sıçr
ayar
ak ü
ç ad
ım a
t!). Y
öner
ge c
ümle
lerin
deki
söz
cük
sayı
sı v
e yö
nerg
e sa
yısı
öğr
enci
lerin
per
form
ansl
arın
a gö
re b
elirl
enm
elid
ir.
2.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
öğr
enci
ye y
azm
a, b
oyam
a, ç
izm
e, iş
aret
lem
e vb
. bec
erile
ri iç
eren
yön
erge
ler v
erilm
elid
ir. S
eçile
n yö
nerg
eler
de ö
ğren
cini
n bi
ldiğ
i kav
-ra
mla
rın k
ulla
nılm
asın
a öz
en g
öste
rilm
elid
ir (ö
r. Re
sim
deki
bal
onun
için
e bi
r çiz
gi ç
iz! B
alon
un y
anın
a bi
r bul
ut re
smi y
apış
tır! B
ulut
un a
ltına
yağ
mur
dam
lala
rı çi
z!).
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
2.1
. hed
ef d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i VI"d
a ye
r alm
akta
dır.
45I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 4Resimli Anlatılarla İlgili Sorulara Cevap Verme
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.6.
4.1.
Res
imle
ri gö
ster
ilere
k,
çeşit
li tü
rde
anla
tılar
ı di
nled
ikte
n so
nra
ilgili
so
rula
ra c
evap
ver
ir.
1.1.
Din
ledi
ği b
ir öy
kü il
e ilg
ili s
orul
an s
orul
ara
ceva
p ve
rir.
1.2.
Din
ledi
ği s
ıralı
bir o
layl
a ilg
ili s
orul
an s
orul
ara
ceva
p ve
rir.
1.3.
Tan
ımla
nan
bir v
arlığ
ın ö
zelli
kler
ini d
inle
dikt
en s
onra
sor
ulan
sor
u-la
ra c
evap
ver
ir.
1.4.
Din
ledi
ği b
ir an
ı ile
ilgi
li so
rula
n so
rula
ra c
evap
ver
ir.
1.5.
Pro
blem
, çöz
üm v
e so
nuçt
an o
luşa
n bi
r ola
yı d
inle
dikt
en s
onra
so
rula
n so
rula
ra c
evap
ver
ir.
1.6.
Kar
şıla
ştırı
lan
iki ö
geni
n öz
ellik
lerin
i din
ledi
kten
son
ra s
orul
an s
oru-
lara
cev
ap v
erir.
1.7.
Ned
enle
ri ve
son
uçla
rı ol
an b
ir so
runu
din
ledi
kten
son
ra s
orul
an
soru
lara
cev
ap v
erir.
Plan
lı Sö
yleş
i
Soru
-Cev
ap
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
Tüm
hed
ef d
avra
nışl
ar iç
in re
sim
ler y
a da
resi
mli
kita
plar
kul
lanı
lmal
ıdır.
Pla
nlı s
öyle
şi y
apılı
rken
; önc
e re
sim
lerle
birl
ikte
söz
kon
usu
anla
tılar
öğr
etm
en ta
ra-
fında
n ya
pılm
alı,
öğre
ncile
rin d
il ve
anl
atım
ları
/ ifa
dele
ri ge
nişl
etilm
eli v
e öğ
renc
inin
kon
uşm
ası d
este
klen
mel
idir.
Dah
a so
nra
öğre
ncin
in ö
nünd
en re
sim
ler
kald
ırılm
adan
sor
ular
yön
eltil
mel
idir.
İfad
e ed
ici d
il be
ceril
eri o
lmay
an ö
ğren
cile
rden
sor
ular
a re
sim
den
göst
erer
ek c
evap
ver
mes
i ist
enm
elid
ir.
1.1.
, 1.2
. ve
1.4.
hed
ef d
avra
nışl
arın
ın ö
ğret
imin
de s
ıralı
olay
/ öy
kü k
artla
rı ku
llanı
lmal
ıdır.
1.2
. hed
ef d
avra
nışı
için
seç
ilen
sıra
lı ol
ayla
r bas
it ol
mal
ıdır
(ör.
"Bir
kızı
n ke
diye
süt
ver
mes
i, ke
dini
n sü
tü iç
mes
i, so
nra
kedi
nin
kızı
n el
ini y
alam
ası"
resi
mle
rinde
n ol
uşan
sıra
lı ol
ay k
artla
rı su
nula
bilir
. )
1.3.
, 1.5
., 1.
6. v
e 1.
7. h
edef
dav
ranı
şlar
ında
anl
atıla
nlar
öğr
enci
nin
kend
i yaş
antıs
ında
n se
çile
n va
rlık
ve o
layl
ar o
lmal
ıdır.
Örn
eğin
1.3
. hed
ef d
avra
nışı
için
an
nesi
ya
da s
evdi
ği b
ir ev
cil h
ayva
nın
tanı
tılm
ası,
1.5.
hed
ef d
avra
nışı
için
dağ
ınık
bir
oda
prob
lem
inin
çöz
ümü,
1.6
. hed
ef d
avra
nışı
için
sev
diği
iki h
ayva
nın
karş
ılaşt
ırılm
ası,
1.7.
hed
ef d
avra
nışı
için
oku
la g
eç k
alm
anın
ned
enle
ri-so
nuçl
arı k
onul
arı ö
rnek
ola
rak
veril
ebili
r.
46 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 5Dinledikleriyle İlgili Sorulan Sorulara Cevap Verme
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.6.
5.1.
Çeş
itli t
ürde
anl
atıla
rı di
nled
ikte
n so
nra
ilgili
so
rula
ra c
evap
ver
ir.
1.1.
Din
ledi
ği b
ir cü
mle
ile
ilgili
sor
ulan
sor
ular
a ce
vap
verir
.
1.2.
Din
ledi
ği b
ir öy
kü il
e ilg
ili s
orul
an s
orul
ara
ceva
p ve
rir.
1.3.
Din
ledi
ği s
ıralı
bir o
layl
a ile
ilgi
li so
rula
n so
rula
ra c
evap
ver
ir.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Soru
-Cev
apKo
ntro
l Lis
tesi
Açıklamalar
1.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
seç
ilen
cüm
lele
r bel
li bi
r anl
am b
ütün
lüğü
ne s
ahip
ve
öğre
ncin
in y
aşan
tısın
a uy
gun
cüm
lele
r olm
alıd
ır (ö
r. "Z
eyne
p’in
kal
emi d
ün
okul
da k
aybo
lmuş
" ya
da "S
evgi
sab
ah p
arkt
a oy
nark
en s
alın
cakt
an d
üştü
" gib
i cüm
lele
r bel
irlen
mel
idir)
.
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
bas
it ol
ayla
r seç
ilmel
idir
(ör.
Asl
ı sak
sıya
tohu
m e
kti,
tohu
mu
sula
dı, t
ohum
büy
üyer
ek ç
içek
old
u).
Tüm
hed
ef d
avra
nışl
ar iç
in s
eçile
cek
cüm
lele
r ve
cüm
le ö
gele
ri re
sim
lene
bilir
olm
alıd
ır.
Tüm
hed
ef d
avra
nışl
ar iç
in ö
nce
öğre
tmen
şem
atik
düz
enle
yici
kul
lana
rak,
anl
atıla
cak
bilg
i biri
mi ö
gele
rini (
nere
de, n
e za
man
, kim
vb.
) uyg
un ş
emat
ik d
üzen
le-
yici
ye y
erle
ştirm
elid
ir. Ö
rneğ
in "Z
eyne
p’in
kal
emi s
abah
oku
lda
kayb
olm
uş."
cüm
lesi
için
kav
ram
şem
ası k
ulla
nıla
bilir
. Şem
anın
ort
asın
a cü
mle
yaz
ılır.
Dah
a so
nra
5N 1
K so
rula
rı so
rula
rak,
şem
aya
ceva
bı g
örse
lleye
n re
sim
yer
leşt
irilir
. Ark
asın
dan
cüm
le te
krar
söy
leni
r ve
öğre
ncile
rin s
orul
ara
ceva
p ve
rmes
i ist
enir.
Bu
öğre
tim
birk
aç c
ümle
örn
eği i
le te
krar
edi
lir.
Hed
ef d
avra
nışl
ar iç
in k
ulla
nıla
cak
şem
atik
düz
enle
yici
ler b
ilgi t
ürün
e uy
gun
olm
alı,
ayrıc
a şe
mat
ik d
üzen
leyi
cile
rde
soru
laca
k so
rula
ra ip
ucu
oluş
tura
n re
sim
ler
bulu
nmal
ıdır.
47I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
SÖZLÜ İLETİŞİMBölüm 1
Konuşma Kuralları
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.7.
1.1.
Kon
uşm
a ku
ralla
rına
uyar
.
1.1.
Kon
uşan
kiş
iyi s
essi
zce
dinl
er.
1.2.
Kon
uşm
a sı
rası
nda
konu
şan
kişi
ile
göz
tem
ası k
urar
.
1.3.
Kon
uşm
ak iç
in s
ırası
nı b
ekle
r.
1.4.
Kon
uşur
ken
sesi
ni u
ygun
kul
lanı
r.
Doğ
ruda
n Ö
ğret
imle
Kur
al
Öğr
etim
i
Vide
o M
odel
Göz
lem
Açıklamalar
Konu
şma
kura
lların
a yö
nelik
hed
ef d
avra
nışl
arın
öğr
etim
inde
, kur
alla
ra d
oğru
dan
öğre
tim il
e m
odel
olu
nabi
lece
ği g
ibi v
ideo
mod
el d
e ku
llanı
labi
lir. H
edef
da
vran
ışla
rın k
alıc
ılığı
nı s
ağla
mak
ve
süre
sini
art
ırmak
için
öğr
enci
nin
doğr
u şe
kild
e se
rgile
diği
hed
ef d
avra
nışl
arın
pek
iştir
ilmes
i öne
mlid
ir. B
u no
ktad
a öğ
renc
i iç
in e
n uy
gun
ve e
tkili
pek
iştir
eç s
eçilm
eli v
e öğ
renc
inin
uyg
un k
onuş
ma
davr
anış
ları
betim
lene
rek
peki
ştiri
lmel
idir.
48 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 2Alıcı ve İfade Edici Anlam –Söz Dizimi
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.7.
2.1.
Cüm
lele
rin a
nlam
ların
ı ve
söz
dizi
mle
rini a
yırt
ed
er.
1.1.
Söy
lene
n cü
mle
ile
ilişk
ili re
smi g
öste
rir.
1.2.
Söy
lene
n cü
mle
leri
tekr
ar e
der.
1.3.
Eks
ik b
ırakı
lan
cüm
leni
n de
vam
ını s
öyle
r.
1.4.
Söy
lene
n sö
zcük
lerd
en c
ümle
olu
ştur
arak
söy
ler.
Plan
lı Sö
yleş
i
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im
Yönt
emi
Kont
rol L
iste
leri
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
çlar
ı
Açıklamalar
Bu h
edef
dav
ranı
şlar
ın h
em d
il he
m d
e ok
uma
ve y
azm
a be
ceril
erin
e ka
tkıs
ı bul
unm
akta
dır.
Bu b
ölüm
de T
ürkç
enin
söz
diz
imse
l ve
anla
msa
l yap
ısın
ın fa
rk e
ttiri
l-m
esi a
maç
lanm
akta
dır.
Bu h
edef
dav
ranı
şlar
ın e
rken
dön
emde
öğr
enci
lere
kaz
andı
rılm
ası,
öğre
ncin
in d
ili d
oğru
ifad
e et
mes
ine
ve a
nlam
asın
a ka
tkıd
a bu
lunu
r. Ö
zelli
kle
kısa
cüm
lele
rle k
onuş
an ö
ğren
cile
rde
1.2.
, 1.3
. ve
1.4.
hed
ef d
avra
nışl
arı ö
nem
lidir.
1.2.
, 1.3
. ve
1.4.
hed
ef d
avra
nışl
arı i
çin
önce
kıs
a cü
mle
lerle
baş
lanm
alı,
daha
son
ra c
ümle
uzu
nluk
ları
ve k
arm
aşık
lığı a
rtırı
lmal
ıdır.
Örn
ek ö
ğret
me-
öğre
nme
süre
ci b
ölüm
ünde
1.1
. hed
ef d
avra
nışı
için
der
s pl
anı,
"Der
s Pl
anı Ö
rneğ
i VII"
de y
er a
lmak
tadı
r.
49I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 3Sözcük Dağarcığı
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.7.
3.1.
Söz
cük
dağa
rcığ
ını
geliş
tirir.
1.1.
Gün
lük
rutin
lerd
e ku
llanı
lan
sözc
ükle
ri uy
gun
bağl
amla
rda
kulla
nır.
1.2.
Yen
i söz
cükl
eri u
ygun
bağ
lam
lard
a ku
llanı
r.
1.3.
Söy
lene
n sö
zcük
lerin
ait
oldu
ğu k
ateg
oriy
i söy
ler.
Etki
nlik
Tem
elli
Öğr
etim
Tekr
arlı
Kita
p O
kum
a
Tepk
i İst
eme-
Mod
el O
lma
Gen
işle
tme-
Dils
el H
arita
la-
ma-
Betim
sel K
onuş
ma
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Doğ
ruda
n Ö
ğret
im Y
önte
-m
i ile
Kav
ram
Öğr
etim
i
Ölç
üt B
ağım
lı Ö
lçü
Ara
cı
Dil
Örn
eği A
lma
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
1.1.
hed
ef d
avra
nışı
için
gün
lük
rutin
ler s
ırası
nda
kulla
nıla
n sö
zcük
lerin
list
esi o
luşt
urul
mal
ıdır.
Bu
sözc
ükle
r gün
lük
rutin
ler s
ırası
nda
öğre
tileb
ilir.
Gün
lük
rutin
ler,
tekr
arlı
bağl
amla
r old
uğu
için
öğr
enci
nin
bu s
özcü
kler
i tek
rarlı
ola
rak
duym
asın
ı ve
dola
yısı
yla
öğre
nmes
ini k
olay
laşt
ırır.
Ayrıc
a gü
nlük
rutin
ler s
ırası
nda
kulla
nıla
n sö
zcük
leri
içer
en re
sim
li bi
r kita
ba te
krar
lı ol
arak
bak
tırıla
rak
da ö
ğren
cini
n bi
rçok
söz
cüğü
kaz
anm
ası s
ağla
nabi
lir.
1.2.
hed
ef d
avra
nışı
için
öğr
enci
yen
i söz
cükl
eri b
irçok
der
ste
duya
bilir
. Bu
sözc
ükle
rin k
azan
dırıl
mas
ı içi
n sö
zcük
anl
amal
arın
ın s
omut
laşt
ırılm
ası g
erek
mek
-te
dir.
Örn
eğin
ilk
okum
a-ya
zmad
a öğ
renc
inin
bilm
ediğ
i bir
sözc
ük o
luşt
urul
arak
oku
tuld
uğun
da, b
u sö
zcüğ
ün a
nlam
ını ö
ğret
mek
am
acıy
la re
smi y
a da
ger
çek
nesn
e gö
ster
ilebi
lir. A
yrıc
a ye
ni s
özcü
kler
in ö
ğret
imin
de p
ayla
şım
lı ki
tap
okum
a, te
krar
lı re
sim
li ki
tap
okum
a, te
pki i
stem
e-m
odel
olm
a, g
eniş
letm
e, d
ilsel
har
ita-
lam
a ve
bet
imse
l kon
uşm
a gi
bi te
knik
ler k
ulla
nıla
bilir
. Bu
tekn
ikle
rle il
gili
açık
lam
alar
pro
gram
ın g
iriş
bölü
mün
de y
er a
lmak
tadı
r.
1.3.
hed
ef d
avra
nışı
nda
sözc
ükle
rin a
it ol
duğu
kat
egor
iyi ö
ğret
mek
için
kav
ram
öğr
etim
i yap
ılmal
ıdır.
Böy
lece
kat
egor
ide
yer a
lan
ögel
eri d
iğer
öge
lerd
en a
yır-
mas
ı ve
kate
goriy
i isi
mle
ndirm
esi s
öz k
onus
u ol
abili
r. Ay
rıca
bu h
edef
dav
ranı
şın
öğre
tilm
esin
in a
rdın
dan
öğre
ncile
rin b
elli
bir k
ateg
oriy
e ai
t olm
ayan
söz
cüğü
be
lirle
mes
ine
yöne
lik e
tkin
likle
r yap
tırılm
alıd
ır (ö
r. H
angi
si m
eyve
değ
il?).
1.3.
hed
ef d
avra
nışı
için
mey
vele
r, se
bzel
er g
ibi ö
ğren
cile
rin y
aşan
tısın
da v
ar o
lan
kavr
am k
ateg
orile
ri se
çilm
elid
ir.
50 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Bölüm 4Olayları ve Durumları Anlatma
Hed
efH
edef
Dav
ranı
şlar
Öne
rile
n Ö
ğret
im Y
ön-
tem
ve
Tekn
ikle
ri
Öne
rile
n Ö
lçm
e ve
D
eğer
lend
irm
eYö
ntem
ve
Ara
çlar
ı
1.7.
4.1.
Res
imle
rle g
öste
rilen
fa
rklı
türd
eki o
layl
arı v
e du
rum
ları
anla
tır.
1.1.
Res
imle
ri gö
ster
ilen
bir ö
yküy
ü an
latır
.
1.2.
Res
imle
ri gö
ster
ilen
sıra
lı bi
r ola
yı a
nlat
ır.
1.3.
Res
mi g
öste
rilen
bir
varlı
ğı ta
nım
lar.
Plan
lı Sö
yleş
i
Küm
ülat
if Te
krar
Str
atej
isi
Tekr
ar A
nlat
ma
Payl
aşım
lı Ki
tap
Oku
ma
Kont
rol L
iste
si
Açıklamalar
Bu h
edef
dav
ranı
şlar
gru
ba y
a da
bire
ysel
ola
rak;
pla
nlı s
öyle
şile
r, kü
mül
atif
tekr
ar s
trat
ejis
i ile
birl
ikte
kul
lanı
lara
k öğ
retil
mel
idir.
Pla
nlı s
öyle
şile
rde
öğre
nciy
e re
sim
gös
teril
erek
, bel
irli s
orul
arla
resi
m h
akkı
nda
konu
şmas
ı ist
enm
elid
ir. Ö
ğren
cini
n ve
rdiğ
i cev
apla
r düz
eltil
erek
ya
da g
eniş
letil
erek
dön
üt v
erilm
elid
ir. H
er
bir r
esim
den
sonr
a öğ
renc
iden
resm
i anl
atm
ası,
ikin
ci re
sme
geld
iğin
de b
irinc
i ve
ikin
ci re
sim
de g
ördü
kler
ini a
nlat
mas
ı şek
linde
küm
ülat
if te
krar
str
atej
isi,
plan
lı sö
yleş
i ile
birl
ikte
kul
lanı
lmal
ıdır.
Dah
a so
nra
da re
sim
ler o
rtam
dan
kald
ırıla
rak
tekr
ar a
nlat
ma
tekn
iği k
ulla
nılm
alıd
ır.
1.2.
ve
1.3.
hed
ef d
avra
nışl
arı i
çin,
ola
y ya
da
varlı
k ka
rtla
rının
öğr
enci
nin
günl
ük y
aşan
tısın
dan
seçi
len
olay
resi
mle
ri ve
gün
lük
yaşa
ntıs
ında
kar
şıla
ştığ
ı kiş
i, ne
sne,
hay
van
gibi
var
lık re
sim
lerin
in o
lmas
ına
özen
gös
teril
mel
idir.
Örn
eğin
1.2
. hed
ef d
avra
nışı
için
ağa
ca ç
ıkan
çoc
uk re
smi,
ağaç
tan
elm
a ko
para
n ço
cuk
resm
i ve
ağaç
tan
inen
çoc
uk re
smi,
1.3.
hed
ef d
avra
nışı
için
bir
kız
resm
i kul
lanı
labi
lir.
51I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİ
DERS PLANI ÖRNEĞİ - I
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1 Öğrenme Alanı : Öğrenmeye Hazırlık Bölüm : Görsel Algı Önerilen Süre : 25 dk.
BÖLÜM-2
Hedef 1.1.2.5. Aynı çeşitte / renkte / boyutta olan nesneler arasından özellikleri farklı olan nesneyi gösterir.
Hedef Davranışlar 5.1. Farklı olan nesneyi gösterir.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Doğrudan Öğretim Yöntemi
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
Elma, elma, kalem (birinci öğretim seti)Bebek, top, top (ikinci öğretim seti)Araba, araba, silgi (üçüncü öğretim seti)Kalem, toka, kalem (dördüncü öğretim seti)
Ortam Düzenlemeleri
Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur. Öğretmenin çalışma sıra-sında kullanacağı materyaller, öğrencinin hareket alanında olmayacak şekilde, öğretmenin yanın-da hazır bulundurulur.
BÖLÜM-3
Dikkati Çekme Tablet uygulamaları öğrencilerin ilgisini çekeceğinden, tablet uygulamaları üzerinden bir önceki hedef olan eşleme becerisi ile ilgili etkinlikler yapılabilir.
Güdüleme Öğretmen, öğrenciye araç-gereçleri göstererek "Bugün seninle farklı olanı bulma çalışması yapaca-ğız. Sen çalışmanın sonunda farklı olanı bulmayı öğreneceksin." der.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
"Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kurallar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksın (öğ-retmen, nesne veya resimlere nasıl bakacağıyla ilgili model olur), 'Göster!' dediğimde böyle göste-receksin, beni sessizce dinleyeceksin, 'Bekle!' dediğimde de bekleyeceksin, tamam mı? Bu kurallara uyarsan çalışmamızın sonunda …… kazanacaksın." diyerek öğrencinin uyması gereken kuralları ve etkili olduğu bilinen pekiştireci açıklar. Daha sonra öğrenciye "Bak, bunlarla çalışacağız." denerek, öğretim sırasında kullanılacak araç-gereçler tanıtılır, öğrencinin incelemesine izin verilir. Araçların tanıtımı bittikten sonra öğretmen, öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" (Dik-kat işareti) der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman ça-lışmamıza başlayalım." diyerek öğretim sürecine başlar.
Uygulama
Öğretmen birinci öğretim setinde bulunan materyalleri (elma – elma - kalem) yan yana masaya dizer (burada dikkat edilmesi gereken, farklı olan nesnenin her seferinde yerinin değiştirilmesidir; örne-ğin farklı olan nesne her seferinde materyal setinin son nesnesi olarak konduğunda öğrenci bundan ipucu alarak tepki verebilir). Öğretmen "Buna bak, buna bak!" yönergesiyle nesneleri tek tek öğren-ciye gösterir. Öğretmen, bir taraftan her bir nesneye öğrencinin dikkatini çekerken diğer taraftan da nesnelerin tek tek isimlerini söyletir ya da söyler. Öğrenciye "Şimdi beni dikkatle izle!" diyerek dikkat işaretini verir. Daha sonra masadaki aynı olan iki nesneyi göstererek / bir araya getirerek "Bak, bunlar aynı; bu da elma, bu da elma." der. Masadaki farklı olanı ise eline alarak "Ama bu farklı, bak bu elma de-ğil, bu farklı." der. Masadaki materyallerin yerlerini değiştirerek, "Şimdi sıra sende, farklı olanı göster!" der. Eğer öğrenci gösterirse öğretmen betimleyerek "Aferin, çok güzel, farklı olanı gösterdin." diyerek öğrencinin doğru tepkisini pekiştirir. Öğrenci farklı olanı gösteremezse ya da tepki vermezse, kararsız kalırsa öğretmen aynı şekilde öğretimi tekrar eder. Öğrenci birinci öğretim setinde doğru tepki verin-ceye kadar bu işlem tekrar edilir. Öğrenciden birinci sette doğru tepki alınınca diğer üç öğretim seti ile aynı şekilde öğretime devam edilir. Dört öğretim seti ile de çalışıldıktan ve öğrenciden doğru tepki aldıktan sonra öğretmen öğrenciye çalışmanın sona erdiğini söyler. "Evet, çalışmamız bitti; bugün seninle farklı olanı gösterme çalışması yaptık." diyerek hedef davranışı özetler. Öğretmen "Evet, çok güzel beni dinliyorsun, 'Bak!' dediğimde baktın, 'Göster!' dediğimde gösterdin, 'Bekle!' dediğimde bekledin. Çok beğendim, aferin sana." diyerek öğrencinin uyduğu kuralları söyler ve öğrenciyi pekiş-tirir. Öğretimin hemen arkasından değerlendirmeye geçilir.* Farklı olanı bulma çalışmalarında, öğrencinizin bilişsel özelliklerini de dikkate alarak daha az olum-suz örnekle başlamalı ve giderek olumsuz örnek sayısını artırmalısınız.
52 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: "Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı" ile değerlendirme yapılır.
Değerlendirme Materyalleri:
• Portakal, portakal, şeker (birinci değerlendirme seti)
• Kaşık, kalemtıraş, kaşık (ikinci değerlendirme seti)
• Bebek, bebek, toka (üçüncü değerlendirme seti)
• Silgi, muz, muz (dördüncü değerlendirme seti)
Öğretmen bu kez değerlendirme setlerindeki araç-gereçleri göstererek "Bak, yine seninle farklı olanı bulmaya çalışacağız ama bu sefer farklı olanı hep sen bulacaksın, tamam mı?" diyerek süreçte öğrenciden beklenen davranışı söyler. Sonra, çalışma sırasında öğrencinin uyması gereken kuralları ve öğrencinin kazanacağı ödülü tekrar hatırlatır. Daha sonra öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek değerlendirme sürecine başlar.
Birinci değerlendirme setindeki materyalleri masaya dizer ve her seferinde "Buna bak, buna bak!" yönergesiyle nesneleri tek tek gösterir. Öğrencinin bakmasını pekiştirir. Daha sonra "Farklı olanı göster!" yönergesini verir. Öğrenci doğru olanı gösterirse hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "evet" sütununa (+) işareti koyar ve diğer setle değerlendirmeye geçer. Öğrenci yanlış olanı gösterirse veya kararsız kalırsa öğretmen yine hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işareti koyar. Öğrenci tepkisiz veya kararsız kalırsa yukarıdaki gibi bir kez daha soruyu yineler. Öğrenci yine kararsız kalırsa veya tepkisiz kalırsa kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işaretini koyar. Diğer soruları da aynı şekilde uygular. Öğretmen, öğrenci dört değerlendirme setinden en az üçünü doğru yapıyorsa bir sonraki hedef davranışın öğretimine geçer. Ancak öğrenci bu ölçütü sağlamıyorsa aynı öğretim sürecini, değerlendirmede kullandığı araç-gereçlerle tekrarlar.
53I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DERS PLANI ÖRNEĞİ - II
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1 Öğrenme Alanı : Erken Okuryazarlık Bölüm : Yazı Farkındalığı Önerilen Süre : 30 dk.
BÖLÜM-2
Hedef 1.2.1.3. Yazının yönünü fark eder.
Hedef Davranışlar 3.3. Yazının soldan sağa olan yönünü işaret eder.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Yazıca Zenginleştirilmiş Oyun
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
Renkli zarflar, zarfların içinde çeşitli hayvan resimleri ve hayvanların hareketlerini taklit yönergelerinin yazılı olduğu kartlar (tavşan gibi zıpla, maymun gibi yürü, ördek gibi konuş vb.), bir büyük renkli zar.
Ortam Düzenlemeleri
Öğretmen ve öğrenciler yerde minderlerin üzerinde daire olacak şekilde oturur. Ortam; ses, koku ve baş-ka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır.
BÖLÜM-3
Dikkati Çekme Öğrencilerin dikkatini çekmek için sevdikleri bir hayvanla ilgili bir şarkı dinletilir.
Güdüleme
Öğretmen, öğrencileri öğretime hazırlamak amacıyla "Çocuklar, bugün sizinle güzel bir oyun oynayacağız. Oyunumuzda bazı hayvanları taklit edeceğiz ve birlikte çok eğleneceğiz. Bakın, burada renkli zarflar var, zarfların içinde de hayvanların resimleri var. Bakın, bir de burada bir büyük zar var, bu zarın her yüzü farklı bir renk gördünüz mü, çocuklar?" diyerek materyalleri öğrencilere tanıtır, incelemelerine izin verir.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
Öğretmen materyalleri tanıttıktan sonra öğrencilere çalışma sırasında uymaları gereken kuralları açıklar ve öğrencilerin bu kuralları yerine getirmek için ne yapacağıyla ilgili model olur. Öğretmen öğrencilere "Şimdi bu oyunu oynarken, 'Bak!' dediğimde bakacaksınız, 'Dinle!' dediğimde beni dinleyeceksiniz, 'Bekle!' dediğimde de bekleyeceksiniz, 'Oku!' dediğimde de yazanları benden sonra benim gibi okuyacaksınız, tamam mı?" der. Ayrıca varsa öğrenciler için konulmuş diğer kuralları (yerinde sessizce oturma vb.) açıklar.
Uygulama
Öğretmen öncelikle oyunun nasıl oynandığını öğrencilere anlatır. "Evet, çocuklar, önce size bu oyunun nasıl oynandığını anlatacağım, şimdi beni dikkatli bir şekilde dinleyin. Bakın, bu renkli zarfların olduğu kutuyu böyle ortaya koyacağız. Sonra bu renkli zarı sırayla atacağız. Zarı attığınızda hangi renk üste gelirse, o renk bir zarf alacaksınız elinize. Sonra zarfı açıp içinden hangi hayvanın resminin çıktığını söyleyeceğiz. Sonra bu hayvanın hangi hareketi yaptığını anlamak için zarı atan arkadaşınızla birlikte hayvan resminin altında yazan yazıları okuyacağız. Sonra o arkadaşınız orada yazan hayvan hareketinin taklidini yapacak bize… Çok eğleneceğiz! Şimdi hazırsanız, önce ben nasıl oynandığını size bir kere de yaparak göstereceğim." der ve oyunun baştan sona nasıl oynandığını kendisi oynayarak gösterir. Ardından çocuklarla birlikte oyun oy-nanmaya başlanır. Öğretmen bir çocuk seçer ve oyunu başlatır. Çocuk zarı atar, zarın üstündeki renkle aynı renk olan bir zarfı kutudan alır. Öğretmen zarfı çocukla birlikte açar, "Aaaa sana hangi hayvan çıktı, bu hangi hayvan?" diye sorar. Öğrencinin doğru tepkisi "Aferin, evet bu …., doğru bildin." denerek pekiştirilir, yanlış tepki vermesi ya da tepki vermemesi durumunda ise öğretmen hayvanın adını söyler ve öğrenciye söyletir. Daha sonra "Acaba bu resmin altında ne yazıyor, hayvanın hangi hareketi yazıyor, biz hayvanın hangi hare-ketini taklit edeceğiz acaba?" der. Sonra çocuklara resimli-yazılı kartı göstererek; "Okuyalım mı burada ne yazıyor?" diye sorar (okumaya karşı istek oluşturma). Öğretmen tüm çocukların yazıyı görmesini sağlayacak bir şekilde ve yazının soldan sağa olan yönünü işaret ederek yazıyı okur. Örneğin bakın burada "Yılan gibi sürün." yazıyor, der. Sonra öğretmen "Bakın, ben yazıya buradan başladım, bu tarafa doğru okudum gör-dünüz mü?" diyerek yazı yönüne bir kez daha işaret eder ve yazıyı okur. Daha sonra öğrenciden de yazıyı okumasını ister. Çocuğun okumayı taklit etmesini pekiştirir. Sonra öğrenciden yönergede yazılı olan hayvan hareketini (yılan gibi sürün) taklit etmesini ister. Öğrenci hayvan hareketini yapar, öğretmen öğrenciyi al-kışlatır, hep birlikte eğlenirler. Öğretmen oyun sırasında resimlerin altında yazan yönergeleri okurken her seferinde yazı yönünü işaret ederek okur. Tüm çocuklar en az üç kere zar atıp oyunu üç kez oynayıncaya kadar öğretimi sürdürür. Oyun sırasında ara ara öğrencilerin kurallara uyması ve çalışma davranışları pe-kiştirilir. Örneğin "Siz beni ne güzel dinliyorsunuz, 'Bak!' dediğimde bakıyorsunuz, ben okurken bana ba-kıyorsunuz, 'Oku!' dediğimde benim gibi okuyorsunuz, yerinizde sessizce oturuyorsunuz. Bravo size, çok beğendim." gibi sözel pekiştireçlerle öğrencilerin uygun çalışma davranışları pekiştirilir. Öğretmen oyunun ikinci turunda yazıyı okumadan önce, zarfı çeken öğrenciye "Şimdi ben burada yazanı okuyacağım, nereden nereye doğru okuyacağımı sen işaret et!" diyerek öğrencilerin hedef davranışı kazanıp kazanmadıklarını yoklar. Öğrencinin soldan sağa yazı yönünü doğru işaret etme davranışını yine yazının soldan sağa yönünü işaret ederek "Evet, doğru gösterdin, ben bu yazıyı buradan başlayıp buraya doğru okuyacağım. Aferin sana, çok güzel bildin." vb. sözlerle pekiştirir. Öğrencinin yanlış tepki vermesi ya da tepkisiz kalması durumunda da öğretimi tekrarlar.
54 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Uygulama
Öğretmen her çocuğun en az üç kez oyunu oynadığından emin olduktan sonra oyunu bitirir. An-cak öğrencilerin etkinliği zamanında sonlandırmaları için etkinliğin biteceğinden çocukları haberdar eder. Bunun için "Evet çocuklar, herkes bir kere daha zar atacak, oynayacak, sonra oyunumuz bitecek." ya da "Şimdi son iki arkadaşınız kaldı, onlar da oynadıktan sonra oyunumuz bitecek." gibi ifadeler kullanır. Ayrıca oyunu bitirirken "Evet çocuklar, bugünlük oyunumuz burada bitti, çok eğlendik değil mi? Ama biliyor musunuz, bu oyunu sonra yine oynayacağız." der. Ardından öğretmen "Peki, biliyor musunuz, biz bu eğlenceli oyunu oynarken bir de yazının nereden başlanıp nereye doğru okundu-ğunu da öğrendik." der ve aynı anda öğrencilere hatırlatmak için kartların birinin üzerinde yazının soldan sağa yönünü bir kez daha işaret eder. Ardından öğrencilere "Çalışmamız boyunca yerinizde sessizce oturdunuz, beni dinlediniz, 'Bak!' dediğimde baktınız, 'Göster!' dediğimde gösterdiniz, 'Oku!' dediğimde benim gibi okudunuz. Tüm bu kurallara uyduğunuz için size çok teşekkür ederim." der ve tek tek kurallara uyan çocukları tebrik eder.
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: Gözlem – Kontrol Listesi
Değerlendirme, oyun sırasında gözlem yolu ile yapılır. Öğretmen oyunun üçüncü turunda hayvan kartlarında bulunan yazıyı okumadan önce zarfı çeken öğrenciye "Şimdi ben burada yazanı okuyacağım, nereden nereye doğru okuyacağımı sen işaret et!" diyerek öğrencilerin hedef davranışı kazanıp kazanmadıklarını gözlemler. Öğretmen, öğrencinin doğru ya da yanlış tepkilerine herhangi bir tepki vermeden, öğretim sonu değerlendirme formuna işaretler. Öğrencinin tepkisiz kalması durumunda ise yönerge tekrar edilir. Öğrencinin yanlış ya da doğru tepki vermesinin ardından yazı yönü işaret edilmeden yazı okunur ve oyuna devam edilir.
55I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DERS PLANI ÖRNEĞİ - III
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1 Öğrenme Alanı : İlk Okuma-Yazma Aşama 1 : Sesi Fark Etme Önerilen Süre : 15 dk.
BÖLÜM-2
Hedef 1.3.1.1. Tanıtılan sesi ayırt eder.
Hedef Davranışlar 1.1. Tanıtılan sesle başlayan sözcüklerin görsellerini gösterir.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Doğrudan Öğretim Yöntemi
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
"t" sesi ile başlayan ve başlamayan sözcüklerin görselleri;• top /diş - taç - kol • tarak / tavuk - sinek - havuç • misket / tavşan - tasma - mantar • cüzdan / terlik - mendil - timsah
Ortam DüzenlemeleriOrtam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur. Öğretmenin çalışma sırasında kullanacağı materyaller, öğrencinin hareket ala-nında olmayacak şekilde, odanın bir köşesinde hazır bulundurulur.
BÖLÜM-3
Dikkati ÇekmeÖğrenciye "t" sesi ile ilgili şarkılar dinletilebilir, "t" sesi ile ilgili kısa bir öykü anlatılabilir veya "t" sesi ile ilgili tekerlemeler okunabilir.
Güdüleme
Öğretmen, öğrenciye araç-gereçleri göstererek "Bugün seninle 't sesi ile başlayan sözcükleri bulma' ça-lışması yapacağız. Önce ben sana t sesi ile başlayan ve başlamayan resimler göstereceğim, birlikte bu resimlerde neler olduğunu söyleyeceğiz. Daha sonra ben t sesi ile başlayanları göstermeni isteyeceğim. T sesi ile başlayanları bulmak için beni dikkatli bir şekilde dinlemesin. T sesi ile başlayanları gösterebilirsen yakında bu sesi yazmayı ve okumayı öğrenebileceksin." der.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
"Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kurallar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksın, 'Dinle!' dediğimde sessiz bir şekilde yüzüme bakarak beni dinleyeceksin, 'Göster!' dediğimde göstereceksin. Bu kurallara uyarsan çalışmamızın sonunda… kazanacaksın." diyerek öğrenci için etkili olduğu bilinen pe-kiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretim sürecine başlar.
Uygulama
Öğretmen t sesi ile başlayan ve başlamayan bir ya da iki heceli sözcüklerin resimlerini gösterip, t sesine vur-gu yaparak söyler. Daha sonra öğrenci ile birlikte söyler (ör. top-diş-taç-kol). Öğrenciden T sesi ile başlayan sözcüklerin resimlerini göstermesi istenir. Gösterirse pekiştirilir, göstermezse öğretmen sözcükleri vurgulu şekilde söyleyerek öğretimi tekrar eder. Öğrenci göstermezse öğretmen t sesi ile başlayanları göstererek t sesini vurgular, diğer örneklerdeki isimleri söyleyerek" t sesi ile başlamıyor." der. Öğrenci birinci öğretim se-tinde doğru tepki verinceye kadar bu işlem tekrar edilir. Öğrenciden birinci sette doğru tepki alınınca diğer üç öğretim seti ile öğretime devam edilir.
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı ile değerlendirme yapılır.Değerlendirme Materyalleri: "t" sesi ile başlayan ve başlamayan sözcüklerin görselleri;
• a) taş - raf - diş - tas • b) halı - toka - tava - kapı• c) lamba - toprak - radyo - tuzluk• d) tilki - limon - fener - torba
Öğrenci ve öğretmen masada karşılıklı oturur. Öğretmen, öğrenciye araç-gereçleri gösterir, gerekirse kuralları hatırlatır. Araçların tanıtımı bittikten sonra öğretmen, öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek değerlendirme sürecine başlar. Birinci değerlendirme setindeki materyalleri masaya dizer ve "Buna bak!" yönergesiyle nesneleri tek tek gösterir ve isimlerini söyler. Daha sonra "T sesi ile başlayan sözcüklerin resimlerini göster!" yönergesini verir. Öğrenci doğru olanı gösterirse, hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "evet" sütununa (+) işareti koyar ve diğer setle değerlendirmeye geçer. Öğrenci yanlış olanı gösterirse veya kararsız kalırsa öğretmen yine hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işareti koyar. Öğrenci tepkisiz veya kararsız kalırsa yukarıdaki gibi bir kez daha soruyu yineler. Öğrenci yine kararsız kalırsa veya tepkisiz kalırsa kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işaretini koyar. Diğer soruları da aynı şekilde uygular. Öğretmen, öğrenci dört değerlendirme setinden en az üçünü doğru yapıyorsa öğrencinin kaldığı hedef davranıştan bir sonraki öğretim oturumundan devam eder. Öğrenci bu ölçütü sağlamıyorsa öğretim sürecini tekrar eder.
56 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DERS PLANI ÖRNEĞİ - IV
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1 Öğrenme Alanı : Okuduğunu Anlama Bölüm : Cümle Anlama Önerilen Süre : 30 dk.
BÖLÜM-2
Hedef 1.4.4.1. Okuduğu çeşitli bilgi birimleri içeren cümlelerle ilgili sorulan sorulara cevap verir.
Hedef Davranışlar 1.1. Okuduğu cümlelere ait olan resimleri gösterir.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Doğrudan Öğretim Yöntemi
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
3-4 sözcükten oluşan en az 12 tane cümle kartı, bu cümleleri anlatan ve anlatmayan resimler.
Ayrıca 3-4 sözcükten oluşan cümleler, bu cümleleri anlatan ve anlatmayan resimlerden oluşan slayt.
Cümle ve resim örnekleri:
• Cümle: Ali top oynuyor.
Resimli kartlar: Top oynayan çocuk resmi / çiçek sulayan kız resmi.
• Cümle: Ahmet gazete okuyor.
Resimli kartlar: Gazete okuyan bir erkek resmi / yemek yapan erkek resmi.
• Cümle: Kedi mama yiyor.
Resimli kartlar: Mama yiyen kedi resmi / su içen bir köpek resmi.
• Cümle: Küçük bebek ağlıyor.
Resimli kartlar: Ağlayan bebek resmi / mama yiyen bebek resmi.
Ortam Düzenlemeleri
Öğrenciler, öğretmeni ve birbirlerini rahat görebilecekleri şekilde, mümkünse U şeklinde otururlar. Ortam öğrencilerin dikkatini dağıtacak uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık düzeni sağlanır. Çalışma sırasında kullanacak öğretim materyalleri hazır bulundurulur.
BÖLÜM-3
Dikkati Çekme Öğretmen, öğrencilere okuduğunu anlamanın öneminden bahsederek öğretime başlar.
Güdüleme
Öğretmen öğrencilere "Çocuklar, bugün sizlerle okuduğunu anlama çalışmaları yapacağız. Birlik-te bazı resimlere bakacağız, daha sonra baktığımız resimlerden biriyle ilgili bir cümle okuyacağız. Okuduğumuz cümlenin hangi resmi anlattığını bulacağız. Bu çalışma okuduğumuzu daha iyi an-lamamızı sağlayacak." der.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
Öğretmen, öğrencilere "Bugün sizinle resimlere bakacağız, sonra bazı cümleler okuyacağız ve oku-duğumuz cümleler ile bu cümleleri anlatan resimleri bulacağız. Böylece, okuduklarımızı daha iyi anlayacağız." diyerek çalışmanın amacını tekrar eder ve çalışma süresince uyulması gereken kural-ları "Çalışmamız sırasında yerinizde oturacaksınız, 'Beni dikkatli dinleyin!' dediğimde beni dikkatli dinleyeceksiniz." diyerek açıklar. Öğretmen çalışmanın amacını ve kurallarını açıkladıktan sonra öğrencilerin ilgilerine göre belirlediği ödülü öğrencilere gösterir. Daha sonra öğrencilere "Çalış-mamızda burada gördüğünüz resimleri ve cümle kartlarını kullanacağız." diyerek öğrencilerin ders materyallerini incelemelerine fırsat verir. Öğrenciler materyalleri inceledikten sonra öğretmen öğ-rencilere "Hazırsanız başlayalım." diyerek öğrencilerin tepkisini bekler. Öğrenciler hazır olduğunu söyler ya da bu anlamı taşıyan bir fiziksel tepki verirse öğretmen "Çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayabiliriz." diyerek öğretime başlar.
57I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Uygulama
Model OlmaÖğretmen akıllı tahtadan top oynayan erkek resmi ile çiçek sulayan kız resmini açar. Sonra "Evet, ço-cuklar şimdi ekrana bakın! Gördüğünüz gibi iki tane resim var. Ben şimdi bu resimleri inceleyeceğim. Daha sonra size bir cümle okuyacağım ve okuduğum cümlenin bu resimlerden hangisini anlattığını bulacağım." der. Daha sonra yüksek sesle düşünme tekniği ile "Evet, ilk olarak bu resme bakıyorum. Aaaa burada bir çocuk var. Çocuk top oynuyor. Şimdi de bu resme bakayım. Burada bir kız var. Bu kız ise çiçekleri suluyor. Tamam, resimleri çok güzel inceledim." der. Daha sonra öğrencilere dönerek "Çocuklar, ben incelerken siz de resimleri benimle birlikte inceleyebildiniz mi? Kim bu resimleri anla-tabilir?" der. Öğrencilerin de resmi anladığından emin olmak için resimlerle ilgili biraz daha konuşur, gerekli ise "Çocuk ne yapıyor?" gibi sorular da yöneltebilir. Daha sonra tahtaya cümleyi yansıtır. "Evet, şimdi de cümleyi okuyorum" der. Cümleyi kendisi okur. Daha sonra sıra ile tüm öğrencilere cümleyi sesli olarak okutur. Her öğrencinin okumasının ardından öğretmen de "Evet, burada Ali top oynuyor, yazıyor." diyerek bir kere de kendisi okur. Daha sonra öğrencilere "Şimdi, evet bu cümlede "Ali top oynuyor, yazıyor. Cümlemizde bir erkek çocuk var, adı Ali. Peki, cümlede Ali ne yapıyor yazıyordu?" diye soru sorar ve kendisi soruyu anında cevaplayarak "Top oynuyor, yazıyordu" diyerek cümlenin anlamını söyler. Tekrar öğrencilere "Ali ne yapıyor, yazıyordu?" diye sorar. Öğrencilerin doğru tepki-lerini onaylayarak pekiştirir. Öğretmen daha sonra "Şimdi resimlere bakacağım, acaba bu cümleyi anlatan resmi bulabilecek miyim?" diyerek slaytta bulunan iki resmi açar (çiçek sulayan kız ve top oy-nayan erkek çocuk resimleri). Daha sonra yüksek sesle düşünme tekniğini kullanarak okunan cümleyi anlatan resmi bulur, aynı zamanda okunan cümleyi anlatmayan resmi de belirler ve neden cümleyi anlatmadığını da şu şekilde açıklar: "Şimdi ne okumuştuk cümlemizde? 'Ali top oynuyor' diye oku-muştuk, bakalım bu resimlerden hangisi bu cümleyi anlatıyor? Evet, bu ilk resimde bir kız çocuğu vardı ama bizim cümlemizde çocuğun adı Ali’ydi. Bir de bakın, bu resimde kız çocuk ne yapıyordu? Çiçek suluyordu ama bizim cümlede okuduğumuz neydi? Ali top oynuyor, yazıyordu, değil mi? O zaman, bu resim bizim okuduğumuz cümleyi anlatmıyor." der. Öğretmen daha sonra "Bir de bu res-me bakalım, acaba bu bizim cümlemizi anlatan resim mi?" diyerek diğer resme dikkat çeker. "Bakın, bu resimde neler var? Evet, bu resimde de bir erkek çocuk var. Bizim de cümlemizde Ali, yazıyordu, Ali vardı değil mi? Peki, bu resimdeki çocuk ne yapıyor? Evet, sizin de söylediğiniz gibi top oynuyor. Bizim cümlemizde ne yazıyordu? Ali top oynuyor, yazıyordu. O zaman bizim cümlemizi anlatan resim buuu… Bulduk… Evet, resimlere baktım daha sonra cümleyi okudum ve okuduğum cümleyi anlatan resmi buldum. Ali top oynuyor, yazıyordu. Bu resimde de çocuk top oynuyor. O zaman bu resmin altına cümlemizi yazalım mı?" diye sorar ve akıllı tahtayı kullanarak ilgili resmin altına "Ali top oynu-yor." cümlesini getirir. Öğretmen bir kez daha cümleyi okur ve resmi anlatır; neden o resmin cümleyi anlatan resim olduğunu açıklar.
Öğretmen en az üç cümle ile daha öğrencilere model olur. Model olma aşamasından sonra "Şimdi birlikte yapalım." diyerek rehberli uygulama aşamasına geçiş yapar.
* Model olma sayısı öğrencilerin performanslarına göre artırılmalıdır.
Rehberli UygulamaBu aşamada öğretmen, öğrencilerin önüne bir cümle ve bu cümleyi anlatan ve anlatmayan birer re-sim koyar. "Şimdi size verdiğim resimleri inceleyin, daha sonra cümleyi önce içinizden sessizce oku-yun, sonra da okuduğunuz cümleyi anlatan resmi bulun ve cümle kartını, cümleyi anlatan resmin üzerine koyun!" der. Sonra tek tek öğrencilerin neler yaptığını kontrol eder. Öğretmen her bir çocu-ğun yanına giderek önce ne yaptığını kontrol eder, arkasından da kendisinin yanında bir kez daha yapmasını ister. Bunun için önce resimleri eline alır, öğrenciye uzatarak "Bu resimleri dikkatle incele!" der. Öğrenci resimleri inceledikten sonra cümleyi okumasını ister. Öğrencinin doğru okumasını "Evet, harikasın, çok güzel okudun." diyerek pekiştirir. Sonra da "Hadi bakalım, şimdi bu cümleyi al, bu cüm-leyi anlatan resmin altına koy!" der. Öğrencinin doğru tepkisini betimleyerek pekiştirir. Daha sonra öğrenciye "Neden bu resmi seçtin?" diye sorar ve öğrencinin anlatmasını bekler. Öğrencinin cümlede olanların resimde de olduğunu söylemesini bekler. Öğrencinin doğru tepkisini pekiştirir. Eğer öğren-ci cümleyi yanlış resmin üzerine koymuşsa model olma aşamasına geri döner. Öğrenci doğru tepki verinceye kadar öğretimi sürdürür. Tüm öğrencilerin resimleri inceleyerek cümleyi okuduktan sonra cümleyi anlatan resmi bulmalarının ardından önlerindeki cümle ve resimler kaldırılır ve yeni cümle ve resimler verilir. Öğretmen rehberli uygulamalar aşamasında da öğrencilerin performanslarına göre en az dört cümle ile öğretime devam eder. Öğrencilerin bağımsız olarak cümleye ait resimleri bulma-ya başlamasıyla birlikte bağımsız uygulamalar aşmasına geçer.
58 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Uygulama
Bağımsız UygulamaBu aşamada öğretmen, öğrencilerin önüne bir cümle ve bu cümleyi anlatan ve anlatmayan birer resim koyar. "Şimdi size verdiğim resimleri dikkatle inceleyin, daha sonra cümleyi önce içinizden sessizce okuyun, sonra da okuduğunuz cümleyi anlatan resmi bulun ve cümle kartını, cümleyi anlatan resmin üzerine koyun!" der. Sonra tek tek öğrencilerin neler yaptığını kontrol eder. Bu aşamada öğrenciler her bir cümle ve bu cümleyi anlatan ve anlatmayan resimler ile bağımsız çalışırlar. Öğretmen gerekli yerlerde düzeltici ve onaylayıcı dönütler verir. Öğretmen bağımsız uygulamalar aşamasında da öğ-rencilerin performanslarına göre en az dört cümle ile çalışmalarını sağlar. Öğrencilerin cümleleri an-latan resimleri doğru eşleştirmelerinin ardından öğretim tamamlanır.
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı ile değerlendirme yapılır.
Değerlendirme Materyalleri:Birbirinden farklı 3-4 sözcükten oluşan dört tane cümle kartı ve cümleleri anlatan ve anlatmayan resimleri
Değerlendirme, öğrencilerle bire bir yapılır. Öğretmen öğrencinin önüne cümleyi anlatan ve anlatmayan iki resim koyar, öğrenciye de cümleyi gösterir ve "Şimdi bu cümleyi oku, sonra da bunu okuduğun cümleyi anlatan resmin üzerine koy!" yönergesini verir. Eğer öğrenci cümleyi doğru resim ile eşlerse kayıt çizelgesinin "evet" sütununa artı (+) işareti koyar. Eğer yanlış resim ile eşlerse çizelgenin "hayır" sütununa eksi (-) işareti koyar. Öğrenci tepkisiz veya kararsız kalırsa yukarıdaki gibi bir kez daha soruyu yineler. Öğrenci yine kararsız kalırsa veya tepkisiz kalırsa kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işareti koyar. Öğretmen diğer değerlendirme setlerini de aynı şekilde uygular. Öğrenci bu ölçütü sağlamıyorsa öğretim sürecini tekrar eder.
59I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DERS PLANI ÖRNEĞİ - V
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1 Öğrenme Alanı : Yazılı İfade Bölüm : Yazım Kurallarını Uygulama
Önerilen Süre : 25dk.lık oturumlarla öğrenci bağımsızlığa ulaşana kadar devam edilmelidir.
BÖLÜM-2
Hedef 1.5.1.2. Düzenli yazar.
Hedef Davranışlar 2.1. Satır takibi yaparak yazar.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Doğrudan Öğretim Yöntemi
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
Satırları kırmızı ile belirginleştirilmiş çalışma kâğıtları, kalem, kısa metin örnekleri, hedef davranışın uygulanmasına yönelik çekilmiş olan video örneği
Ortam Düzenlemeleri
Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada yan yana oturur. Öğrencinin yazı yazmak için kullandığı eline göre öğretmen, öğrencinin sağına ya da soluna oturur. Öğrenci masası ve san-dalyesi, öğrencinin rahat yazabileceği şekilde ve boyuna uygun olarak seçilmelidir.
BÖLÜM-3
Dikkati Çekme Öğrenciye hedef davranışın kazandırılmasında kullanılacak olan kısa metin ilk başta okutulabilir. Sevdiği bir tekerleme okutulabilir.
Güdüleme
Öğretmen, öğrenciye güzel yazı örneklerini göstererek "Bak, bunlar ne güzel yazılmış, çok güzel değil mi? Peki, bu yazılar neden güzel biliyor musun? Çünkü bak bu çizgilerin arasına hiç taşırma-dan yazılmış. Satırın sonuna gelindiğinde hemen altındaki satıra yazılmaya devam edilmiş. "Sen de böyle güzel yazılar yazmak ister misin? Böyle güzel yazabilmen için önce satır takibi yaparak yazmayı öğrenmen gerekiyor." der. Öğretmen yine çeşitli yazı örneklerini göstererek, "İşte böyle satır takibi yaparak yazmayı öğrenirsen, bunu başarırsan, ilerde yazıların eskisinden çok daha güzel olacak. Herkes senin yazını daha rahat bir şekilde okuyabilecek." der. Ardından öğretmen, öğrenci-ye sunu planını hissettirebilmek için "Dersimizde önce ben sana bu çalışma kâğıtlarındaki gibi nasıl satır takibi yaparak yazacağını göstereceğim. Önce ben yazacağım, sonra da sen yazacaksın." der. Öğrenciye çalışma kâğıtlarını verir ve incelemesini sağlar.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
Öğretmen "Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kurallar var." diyerek çalışma sıra-sında uyulması gereken kuralları açıklar ve öğrencinin bu kuralları yerine getirmek için ne yapa-cağıyla ilgili model olur. Öğretim sonunda öğrencinin alacağı ödülü açıklar. Ödül, etkinlik ise nasıl yapacağını gösterir. Yiyecek vb. pekiştireç ise yiyeceğin ne olduğunu gösterir. Daha sonra öğrenci-ye öğretimde kullanacağı araç-gereçleri gösterir. Araçların tanıtımı bittikten sonra öğretmen, öğ-renciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir cevap bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretime başlar.
Uygulama
Model OlmaÖğretmen süreçte öğrencinin dikkatini toplayabilmek için öğrenciye hedef davranış ile ilgili hazırlan-mış video örneği göstererek aralıklarla "Bak, görüyorsun değil mi? Ne kadar güzel yazıyor. Yazarken bu iki çizginin içine taşırmadan yazıyor. Satırın sonuna geldiğinde hemen bir alt satıra geçiyor. Yani satır takibi yaparak yazıyor." şeklinde hedef davranışı betimleyerek öğrenciye anlatır. Daha sonra öğ-retmen daha önceden seçtiği metne bakarak (satır çizgileri kırmızı ile belirginleştirilmiş çalışma kağı-dına) öğrenciye "Bak, ben şimdi iki çizgi arasına taşırmadan dikkatli bir şekilde bu metni yazıyorum." der. Daha sonra yazarken "Bak bu iki çizgi arasına yazıyorum, gördün mü? Güzel oluyor, değil mi? Yazarken harfleri hiç bu çizgilerden dışarı taşırmıyorum, içine yazıyorum. Evet, şimdi satırın sonuna geldim, hemen bir alt satıra geçiyorum. Bakayım, evet, tam buraya yazmam gerekiyor." şeklinde öğ-renciye gerekli açıklamaları yaparak "satır takibi yaparak yazma" hedef davranışına model olur. Öğret-men, öğrencinin anladığından emin olana kadar model olmaya devam eder.
60 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Uygulama
Rehberli Uygulama Öğretmen satır çizgileri kırmızı ile belirginleştirilmiş çalışma kâğıdını / defterini öğrencinin önüne ko-yar ve öğrencinin yazmasını ister. Öğretmen "Şimdi sıra sende, hadi bakalım. Benim söylediklerimi satır takibi yaparak yaz!" yönergesini vererek daha önceden seçmiş olduğu metni öğrencinin diktede-ki performansına uygun hızda okumaya başlar. Öğrenci yazarken "İşte böyle. Hadi bakalım, evet, bu kırmızı çizgilerin içine yazmalısın, dışarı taşmamasına dikkat et. Evet, şimdi satırın sonuna geldin, ne yapman gerekiyor?" der. Öğrenci satır atlamadan bir sonraki satıra uygun şekilde yazıyorsa öğretmen "Aferin, ne yapman gerektiğini unutmamışsın. Hemen bir alt satıra geçerek yazmaya devam ettin." vb. sözlerle uygun davranışları betimleyerek pekiştirir. Öğretmen bu şekilde öğrenciye belli aralık-larla kısa metinler ile uygulama yaptırdıktan sonra öğrencinin en güzel yazdığı örnekleri göstererek "Bak, bu yazın içlerinde en güzeli olmuş, çünkü bu kırmızı çizgilerin içine ve hiç taşırmadan yazmışsın. Satırın sonuna geldiğinde hemen bir alt satıra geçerek yazmaya devam etmişsin." der ve öğrencinin yazdığı en güzel yazının üzerine çıkartma yapıştırır. Sonra "Hadi, bunun gibi tekrar yazalım." der. Öğ-retmen yine aynı yönergelerle öğrenciye kısa metinler yazdırmaya devam eder. Eğer öğrenci satır takibi yaparak yazamazsa öğretmen tekrar model olur. Öğretmen, öğrencinin performansına göre yönergelerdeki sözel ipuçlarını aşamalı olarak azaltır. Öğrenci yönergelere gerek duymadan kendisi bağımsız olarak yazmaya başlayınca çalışma kağıtlarındaki / defterdeki kırmızı ile belirginleştirilen satır çizgileri yerine normal satır çizgilerinin olduğu çalışma kağıtları hazırlanarak öğrenciden aynı şe-kilde satır takibi yaparak yazması istenmelidir. Bu aşamada öğrenciye "Sen artık çok güzel bir şekilde satır takibi yaparak yazmaya başladın. Ben bu yüzden artık bu satır çizgilerini kırmızı ile belirginleştir-meyeceğim. Bak, artık bu kâğıtlara yazı yazacağız. Sen yine benim söylediklerimi satır takibi yaparak yazmayı unutma!" diyerek öğrencinin bu şekilde birkaç uygulama ile satır takibi yaparak yazmasını sağlar.
Bağımsız UygulamaBu aşamada, öğretmen öğrenciye herhangi bir ipucu yönergesi vermeden sadece "Yaz!" yönergesini verir ve öğrencinin satır takibi yaparak yazmasını ister. Eğer öğrenci sadece "Yaz!" yönergesi verildi-ğinde hedef davranışa uygun olarak yazıyorsa öğretim sonlandırılır.* Satır takibi yaparak yazma hedef davranışı, hem söylendiğinde yazma hem de bakarak yazma için çalışılmalıdır.
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: Yazı örneği analizi ile değerlendirme yapılır.Öğretim sonrasında öğrencinin yazdığı yazı örnekleri incelenir. Öğrencinin farklı zamanlarda yazdığı 3-5 arasında yazı örneğine bakılması yeterlidir. Öğrenci, iki satır arasına taşırmadan yazdı mı, yazarken bir satır bittikten sonra satır atlamadan bir sonraki satıra geçti mi diye bakılmalıdır. Öğrenci yazı örneklerinde satır takibi yaparak yazmışsa öğretmen bir sonraki hedef davranışa geçmelidir. Öğrenci satır takibi yaparak yazmamışsa, yazı örneklerinde hedef davranışa yönelik hatalar var ise tekrar öğretim sürecine dönülmelidir. Öğrencinin yazılarında belirgin ve sürekli olarak yaptığı bir hata fark edilmiş ise öğretim aşamasında özellikle bu hatayı düzeltmeye yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
61I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DERS PLANI ÖRNEĞİ - VI
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1Öğrenme Alanı : Dinlediğini Anlama Bölüm : Yönergeleri Yerine Getirme Önerilen Süre : 25 dk.
BÖLÜM-2
Hedef 1.6.3.2. Dinleme ve takip becerileri gerektiren yönergeleri söylendiği sıra ile yerine getirir.
Hedef Davranışlar 2.1. Psikomotor becerileri içeren yönergeleri söylendiği sıra ile yerine getirir.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Etkinlik Temelli Öğretim
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
Psikomotor becerileri içeren yönerge cümlelerinin yazıldığı kağıtlar (öğrencilerin hem ön koşul olarak önceden bildiği kavramların kullanıldığı hem de ince ve kaba motor becerilerdeki performansına uygun olarak hazırlanan yönergeler)
Ortam Düzenlemeleri
Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Sınıfta U şeklinde bir oturma düzeni oluşturulmalıdır. U oturuş biçiminin ortasında öğrencilerin verilen yönergeleri yerine getirecekleri bir alan oluşturulur. İstenirse bu alan şerit bantlar ile ya da renkli kalem ile zemine çizilerek belirgin hale getirilebilir.
BÖLÜM-3
Dikkati Çekme
Öğrenciler ile daha önceden öğrendikleri Kulaktan Kulağa oyunu oynanabilir. Oyunda kulaktan kulağa geçirilen mesaj psikomotor beceriler içeren mesajlar olmalıdır. Öğrenciler U şeklinde bir oturma düzeni ile oturabilir. Öğretmen ilk sıradaki öğrencinin kulağına psikomotor beceriler içeren yönerge cümlesi-ni söyler (ör. ayağa kalk, iki kere zıpla). Her öğrenci yanındaki öğrencinin kulağına duyduğu şekliyle bu cümleyi söyler. Sondaki öğrenci eğer yönergeyi doğru şekilde anlamışsa ve yerine getirirse ödül kazanır. Öğrenciler kulaktan kulağa aktarırken mesaj değişti ise oyunun sonunda öğretmen mesajın ilk halini söy-ler ve bütün çocuklara yaptırır. İki-üç tur oynandıktan sonra öğretime başlanır.
Güdüleme
Öğretmen, öğrencileri derse güdelemek için "Çocuklar, bugün sizinle daha farklı ve yine çok eğlenceli yeni bir oyun daha oynayacağız. Bu oyunu çok seveceğinize eminim. Gördüğünüz gibi önünüzde sarı bantlarla çevrilmiş bir alan var. Ben sizleri sırayla bu alana çağıracağım. Söylediklerimi söylediğim sıra ile yerine getirmenizi isteyeceğim. Çok eğlenceli bir oyun olacak. Bakalım, kimler söylediklerimi en güzel şekilde yerine getirecek? Benim söylediklerimi çok iyi dinleyen ve yapan bu oyunu kazanacak. Bakalım bu oyunu kim kazanacak? Çok merak ediyorum." diyerek öğretime başlar.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
Öğretmen "Tabii, bu çalışma sırasında sizden uymanızı istediğim bazı kurallar da olacak." diyerek aşağı-daki şekilde kuralları açıklar. Bunun dışında öğrenciler için gerekli duyduğu başka kurallar varsa söyler.
• Oyun sırasında sessiz olmaları gerektiği, • Her bir yönerge cümlesinin bir kez söyleneceği, • Çalışma başladıktan sonra öğretmenine veya arkadaşlarına soru soramayacakları, • Çeşitli nedenlerden dolayı yerine getiremedikleri yönergeleri geçerek, bir sonraki yönergeyi
dikkatli bir şekilde dinleyip yerine getirmeleri gerektiği açıklanır.
Uygulama
Öğretmen, öğrencilerden birini seçerek sarı alana çağırır. "Hazırsan başlıyorum." şeklinde dikkat işareti vere-rek aşağıda sıralanmış olan yönerge cümlelerini sırası ile söyler. Yönerge cümlelerini öğrencinin seviyesine uygun bir hızda ve tane tane söylemeye dikkat eder. Böylece öğrencinin yönergeleri daha rahat takip et-mesi sağlanır. Yönerge cümleleri;
• Bulunduğun yerden iki adım ileriye yürü!• Sonra etrafında dön!• Sıçrayarak üç adım at!• Diz çök!
Öğrencinin verilen yönergeleri doğru bir sıra ile ve doğru şekilde yerine getirmesi betimlenerek pekiştirilir. Sırayla her öğrenci sarı alana çağırılır ve söylenen yönergeleri yerine getirmesi istenir. Bütün öğrenciler için performanslarına uygun farklı sayıda ve zorluk düzeyinde farklı yönerge cümleleri oluşturulmalıdır.
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: Kontrol Listesi ile değerlendirme yapılır.Öğretim sonunda ayrı bir değerlendirme sürecine yer verilmez. Hazırlanan kontrol listesi hem etkinlik sırasında hem de etkinlik sonrasında öğrencinin performansı gözlemlenerek doldurulur. Kontrol listesi; "Öğrenci yönergeyi söylendikten sonra beklenen sürede gerçekleştirdi mi?, Yönergelerin ikinci kez söylenmesini istedi mi?, Söylenen yönergeleri doğru şekilde yerine getirdi mi?, Anlamadığı yönergeyi geçip bir sonraki yönergeyi dikkatli bir şekilde dinleyip yerine getirdi mi?" gibi hedef davranış için gerekli olan ölçütlerin yer aldığı bir kontrol listesi olmalıdır. Öğrencinin gerçekleştirip gerçekleştiremediği ölçütler ilgili kontrol listesinde "Evet" / "Hayır" şeklindeki sütunlara işaretlenmelidir. Öğrenciler ölçütlerin hepsini gerçekleştirene kadar bu tarz etkinlik örnekleri ile öğretime devam edilmelidir. Öğrencilerin hepsi ölçütleri sağlıyorsa daha zorlaştırılmış yönerge maddeleri ile yeni öğretime geçilebilir.
62 I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
DERS PLANI ÖRNEĞİ - VII
BÖLÜM-1
Dersin Adı : Okuma-Yazma Kademe : 1 Öğrenme Alanı : Sözlü İletişim Bölüm : Alıcı ve İfade Edici Anlam Önerilen Süre : 30 dk.
BÖLÜM-2
Hedef 1.7.2.1. Cümlelerin anlamlarını ve söz dizimlerini ayırt eder.
Hedef Davranışlar 1.1. Söylenen cümle ile ilişkili resmi gösterir.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Doğrudan Öğretim Yöntemi
Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri
Öğretim için seçilmiş cümleler, cümlelerin ses kayıtları, cümleler ile ilişkili ve ilişkili olmayan resim-ler
• Ali top oynuyor. / Top oynayan erkek çocuk resmi – İp atlayan kız resmi• Tuğçe yemek yiyor. / Yemek yiyen kız resmi – Kitap okuyan erkek resmi• Kerem okula gidiyor. / Okula giden çocuk resmi – Evde uyuyan çocuk resmi• Ayşe kaydıraktan kayıyor. / Kaydıraktan kayan kız resmi – Salıncakta sallanan kız resmi
…………..……
Resimli kartlar yerine çeşitli dijital uygulamalar da kullanılabilir.
Ortam Düzenlemeleri
Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur. Öğretmenin çalışma sıra-sında kullanacağı materyaller, öğrencinin hareket alanında olmayacak şekilde, odanın bir köşesin-de hazır bulundurulur.
BÖLÜM-3
Dikkati Çekme Öğrencinin günlük yaşantısı ile ilgili kısa bir sohbet edilebilir. "Bugün nasılsın? Sabah kahvaltı yap-tın mı? Neler yedin? Seni okula kim getirdi?" gibi sorularla sohbet yönlendirilir.
GüdülemeÖğretmen "Bugün seninle söylenen cümle ile ilgili resmi bulma çalışması yapacağız. Ben sana bir cümle söyleyeceğim, sen bu cümle ile ilgili resmi bana göstereceksin. Sen bu çalışma sonrasında dinlediklerini daha iyi anlayabileceksin." diyerek öğrenciyi derse güdüler.
Gözden Geçirme ve Derse Geçiş
Öğretmen daha sonra kuralları açıklar. "Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kural-lar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksın (öğretmen nasıl resimli kartlara bakacağıyla ilgili model olur), 'Dinle!' dediğimde dinleyeceksin, 'Göster!' dediğimde böyle göstereceksin. Bu kurallara uyarsan çalışmamızın sonunda …… kazanacaksın." diyerek kuralları ve önceden öğrenci için etkili olduğu bi-linen pekiştireci açıklar. Daha sonra öğrenciye çalışma sırasında kullanılacak araç-gereçler tanıtılır. Sonra öğretmen, öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der (dikkat işareti) ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Hazırsın, aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretim sürecine başlar.
Uygulama
Model Olma: Öğretmen birinci öğretim setini masaya dizer. Öğrencinin resimleri incelemesine izin verir. "Şimdi beni çok dikkatli dinle, ben bir cümle söyleyeceğim. Bu cümleyi anlatan resmi bulup bana göste-receksin. İlk olarak ben başlıyorum, sana nasıl yapacağını gösteriyorum. Beni dikkatle izle!" der. Öğ-retmen ilk cümlenin ses kaydını dinletir. Cümleyi dinledikten sonra "Hmm, Ali top oynuyor, dedi. O zaman top oynayan bir çocuğun olduğu resmi bulmam lazım. İki resme de bakıyorum. Aaa burada top yok, ip atlayan bir çocuk var. O zaman bu resim olmalı. Bakayım ,evet, burada top oynayan bir çocuk var. Tamam işte buldum. 'Ali top oynuyor' cümlesini anlatan resim işte bu!" diyerek resmi eline alır. Öğretmen bu şekilde en az dört set ile öğrenciye model olur.
Rehberli Uygulama:Daha sonra öğrenciye "Şimdi sıra sende, bu sefer de seninle birlikte cümleyi anlatan resmi bulma çalışması yapacağız. Hazırsan başlayalım." der. Öğrenci ile birlikte cümleyi dinlerler. Öğretmen öğren-cinin kartlara yönelmesini bekler. Bu noktada öğrenciye gerekli düzeltme ve ipuçlarını verir. "Evet, ne demişti cümlede, hatırlıyor musun? Hadi bana ne duyduğunu söyle!" der. Öğrencinin cümleyi doğru şekilde tekrarlamasını pekiştirir. "Evet, ………. diyor o zaman resimde ne olmalı? Düşün bakalım." gibi cümleler ile ipuçları verilir. Rehberli uygulama aşamasında, model olma aşamasında kullanılan cümleler ile başlanmalı ve çok sayıda örnek ile devam edilmelidir. Öğrenci, öğretmenin ipuçlarına gerek duymadan doğru resmi göstermeye başladığında bağımsız uygulama aşamasına geçilmelidir.
63I. Kademe Okuma-Yazma Dersi Öğretim Programı
Uygulama
Bağımsız UygulamaBağımsız uygulama aşamasında öğretmen "Şimdi sana bazı cümleler dinleteceğim. Sen, söylediğim cümleyi anlatan resmi bulacaksın. Bu sefer ben sana yardım etmeyeceğim. Senin tek başına bulman gerekiyor. Hazırsan başlayalım." der. Öğrenciye cümleyi söyler / dinletir. Öğrenci ile 6-7 cümlenin 5'inde doğru resmi gösterdiğinde öğretimi sonlandırır (bağımsız uygulamalarda verilecek cümle sa-yısı öğrencinin çalışma performansına göre değişebilir).* Öğrenci için cümleler öğrencinin performans düzeyi belirlendikten sonra seçilmelidir. "Ali top oynu-yor." gibi temel cümlelerin yer aldığı cümleler ve "Ali bahçede top oynuyor, Ali okulun bahçesinde top oynuyor, Ali okulun bahçesinde Aslı ile top oynuyor" şeklinde gittikçe zorlaşan cümlelerle öğretim genişletilmelidir. **Süreç içerisinde olumsuz örnek sayısı da gittikçe artırılmalıdır. Bu süreç içerisinde acele edilmemeli, öğrenci bir aşamada tam olarak bağımsız olduktan sonra ileri aşamalara küçük adımlarla geçilmelidir.
BÖLÜM-4
Ölçme ve Değerlendirme: Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı ile değerlendirme yapılır.Değerlendirme Materyalleri:
• Kerem çiçek topluyor. / Çiçek toplayan Kerem’in resmi – Top oynayan Kerem’in resmi
• Aslı süt içiyor. / Süt içen Aslı’nın resmi – Su içen Aslı’nın resmi
• Tuğçe okula gidiyor. / Okula giden Tuğçe’nin resmi – Evde uyuyan Tuğçe’nin resmi
• Ahmet bisiklete biniyor / Bisiklete binen Ahmet’in resmi – Oyuncak arabası ile oynayan Ahmet’in resmi
Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur. Öğretmenin çalışma sırasında kullanılacağı materyaller, öğrencinin hareket alanında olmayacak şekilde, odanın bir köşesinde hazır bulundurulur."Bugün seninle söylenen cümle ile ilgili resmi bulma çalışması yapacağız. Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kurallar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksın, 'Dinle!' dediğimde dinleyeceksin, 'Göster!' dediğimde böyle göstereceksin. Bu kurallara uyarsan çalışmamızın sonunda ..… kazanacaksın." diyerek öğrenci için etkili olduğu bilinen pekiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra öğrenciye değerlendirme araç-gereçleri tanıtılır ve "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek değerlendirme sürecine başlar.Birinci değerlendirme setindeki materyalleri masaya dizer ve "Buna bak!" yönergesiyle resimleri tek tek gösterir. Öğrencinin bakmasını pekiştirir. Daha sonra cümleyi söyler / dinletir ve "Hangi resim bu cümleyi anlatıyor? Göster!" yönergesini verir. Öğrenci doğru olanı gösterirse hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "evet" sütununa (+) işareti koyar ve diğer setle değerlendirmeye geçer. Öğrenci yanlış olanı gösterirse veya kararsız kalırsa öğretmen yine hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işareti koyar. Öğrenci tepkisiz veya kararsız kalırsa yukarıdaki gibi bir kez daha soruyu yineler. Öğrenci yine kararsız kalırsa veya tepkisiz kalırsa kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işaretini koyar. Diğer soruları da aynı şekilde uygular. Öğretmen, öğrenci dört değerlendirme setinden en az üçünü doğru yapıyorsa bir sonraki aşamaya geçer. Ancak öğrenci bu ölçütü sağlamıyorsa öğretim sürecini yineler.
EK-1. Farklı olanı bulma (Yarı soyut)
Yönerge: Farklı olanı göster.