t.c. mİllÎ eĞİtİm bakanliĞi · modÜlÜn adi lento, rögar ve drenaj Çizimi modÜlÜn tanimi...

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

LENTO, RÖGAR VE DRENAJ ÇİZİMİ

ANKARA 2006

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler.

• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GIRIŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ -1 .................................................................................................... 3 1. LENTO VE HATIL ÇİZİMİ ................................................................................................ 3

1.1. Lento ............................................................................................................................. 3 1.1.1. Tanımı.................................................................................................................... 3 1.1.2. Çeşitleri.................................................................................................................. 4 1.1.3. Lento Çizim Uygulamaları .................................................................................... 5

UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 6 1.2. Hatıl............................................................................................................................... 9

1.2.1. Tanımı.................................................................................................................... 9 1.2.2. Hatıl Çeşitleri....................................................................................................... 10 1.2.3. Hatıl Çizim Uygulamaları.................................................................................... 10

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 10 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 13 B. UYGULAMALI TEST ................................................................................................. 14

ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 ................................................................................................. 15 2. Rögar ve Drenaj Çizimi......................................................................................................15

2.1. Rögar........................................................................................................................... 15 2.1.1. Tanımı.................................................................................................................. 15 2.1.2. Çeşitleri................................................................................................................ 15 2.1.3. Rögar Çizim Uygulamaları.................................................................................. 16

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 17 2.2. Drenaj.......................................................................................................................... 20

2.2.1. Tanımı.................................................................................................................. 20 2.2.2. Drenaj Çeşitleri.................................................................................................... 20

2.2. Drenaj Çizim Uygulamaları ........................................................................................ 21 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 21 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 26

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 28 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 29 ÖNERİLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 30 KAYNAKÇA......................................................................................................................... 31

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALAR

KOD 582YIM177 ALAN İnşaat Teknolojisi DAL/MESLEK Duvarcılık MODÜLÜN ADI Lento, Rögar Ve Drenaj Çizimi

MODÜLÜN TANIMI Duvarcılık meslek resmi alanında lento, rögar ve drenaj ile ilgili bilgi ve çizim becerilerinin verildiği öğrenme materyaldir.

SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL Barbekü, Baca ve Şömine çizim modülünü başarmak

YETERLİK Duvar Çizmek

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç Gerekli ortam sağlandığında lento, rögar ve drenaj çizimini kurallarına ve tekniğine uygun olarak yapabileceksiniz. Amaçlar

Lento ve hatılları kuralına uygun çizebileceksiniz Rögar ve drenajları kuralına uygun çizebileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Ortam: Yapı teknolojisi atölyesi, resim salonu, işletmeler, bilgi teknolojileri ortamı Donanım: Proje, cetvel, gönye, hesap makinesı, kalem, silgi, çizim kâğıdı

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Her faaliyet sonrasında o faliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci Bu modül sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile duvarcılık alanında her türlü

resmi kolaylıkla çizebileceksiniz. Bu da size mesleğinizi yaparken daha planlı çalışma ortamı sağlamanızı kolaylaştıracaktır.

İnşa edeceğiniz duvarın önceden resmini çizmek sizin kafanızda tasarladığınız duvarın

hayal ürünü olmaktan çıkıp başkalarının da ne yapacağınızı görmesi açısından yararlı olacaktır.

Lento ve hatılların çizim aşamalarını öğrenecek, bu bilgilerle daha uygun ve

kurallarına göre çizim yapabileceksiniz. Yaptığınız bu çizimlerle inşa aşamasında ürünü yapacak kişiye büyük kolaylık sağlayacaksınız.

Rögar ve drenajların çizim aşamalarını öğrenecek ve kurallarına göre uygun çizimler

yapabileceksiniz. Çizdiğiniz bu resimler ile projelerde bütünlük sağlayacaksınız. Rögar ve drenajların yapılış gayelerini çizimlerle daha iyi ifade edebileceksiniz.

Duvarcılık mesleği çizimleri ile ilgili tüm sorularınızın cevaplarını bu kitapcıkta

bulabileceksiniz.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ -1

Uygun ortam sağlandığında lento ve hatılları kurallarına göre çizebileceksiniz.

,

Bu faaliyet öncesinde yapman gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

Lento ile hatıl arasındaki farklılıklar nelerdir? Binalarda lento ve hatılların hepsi aynı malzemeden mi yapılmaktadır? Eğer

farklı malzemerden de yapılıyorsa bu malzemeler nelerdir? Hatıl yapmaktaki amaç nedir?

1. LENTO VE HATIL ÇİZİMİ

1.1. Lento 1.1.1. Tanımı

Yığma yapılarda pencere ve kapı türünden duvarda açılan boşlukların üzerine konulan yekpare taş ya da betonarme kütlelere lento denir (Resim 1).

Boşluğun üzerindeki kısımlar yükü lentoya iletir. Lento ufak bir kiriş gibi çalışarak

yükü iki yana dağıtır, böylece yük zemine kadar taşınır. Bu sebepten lento çok dayanıklı olmadıkça pencere eni, kapı genişliği gibi boşlukların belli limitleri vardır. Genişlik lento yapımını ve lentonun görevini yerine getirmesini zorlaştırırsa yerine kemer de kullanılabilir. Eski bina (veya eskiyi taklit eden binaların) pencerelerinin kemerli olmasının sebebi budur.

Resim 1: Taşlento

AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

ARAŞTIRMA

4

1.1.2. Çeşitleri

Günümüzde çoğunlukla betonarme olarak yapılan bir yapı elemanıdır (Resim 2). Lentolar sıva altında kaldığından bitmiş bir binada gözükmezler. Ahşap binalarda veya taşıyıcı sistemi ahşap malzemeden yapılan binalarda, iç ve dış duvarlarda bırakılan boşlukların üzerine yine ahşap malzemeden lento yapılmaktadır.

Resim 2: Betonarme Lento

Resim 3: Ahşap lento

5

1.1.3. Lento Çizim Uygulamaları

Lentoların çizimini yapmak için gerekli araçgereci tamamladıktan sonra çizime başlarız. Burada en çok dikkat edilmesi gerekli husus lentonun boyudur.

Lento üzerini kapatacağı boşluk uzunluğundan büyük olacaktır. Pencere veya kapı

boşluğunun her iki yanından yapıldığı yerin duvar kalınlığı mesafesi kadar yan duvarlara bindirilir. Dolayısıyla lento uzunluğu, boşluk uzunluğu ile birlikte iki duvar kalınlığının toplamı kadardır. Duvar kalınlığı (d), boşluk uzunluğu (B) dersek lento uzunluğu (L), (B+2d) olmalıdır (L=B+2d).

Şekil 1: Lento boyunun bulunması

Ld dB

6

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Lento çizimine ön görünüş resmi çizilerek başlanır (Şekil 1).

Çizim uygulaması yapılacak yüzey temiz olmalı, kir ve leke gibi etkilerden arındırılmalıdır.

Kapı veya pencere boşluğu çizilir (Şekil 2).

Kapı ve pencere boşlukları projedeki net ölçüler üzerinden alınarak çizilmelidir.

Üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizilir (Şekil 3).

Boşluğun her iki tarafından da eşit mesafe alınmalıdır.

Görünüş resminden faydalanarak üst görünüş (yatay kesit) resmi çizilir (Şekil 4).

Lento uzunluğu ön görünüş resmi ile aynı ölçüde ve hizada olmalıdır.

Sol yan görünüş (düşey kesit) resmi çizilir (Şekil 4).

Lento yüksekliği ön görünüş resmi ile aynı ölçüde ve hizada olmalıdır.

Gerekli taramalar yapılır (Şekil 5). Lento ve duvar yapımında kullanılan malzemelere uygun tarama yapılmaıdır.

Ölçülendirme yapılır (Şekil 5). Bütün resimlerde ölçülendirmeler yapılır.

Bilgilendirme yazıları yazılıp resim tamamlanır (Şekil 6).

Gerekli yerlere yeteri kadar açıklayıcı bilgi yazılır.

Şekil 2: Lento çizimine ön görünüş resmi çizilerek başlanır kapı veya pencere boşluğu çizilir.


7

Şekil 3: Üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizilir.

Şekil 4: Görünüş resminden faydalanarak üst görünüş (yatay kesit) resmi çizilir.

sol yan görünüş (düşey kesit) resmi çizilir.

8

Şekil 5: Gerekli taramalar yapılır.

Şekil 6: Ölçülendirme yapılır. Bilgilendirme yazıları yazılıp resim tamamlanır.

9

1.2. Hatıl 1.2.1. Tanımı

Kagir duvarlar örülürken her 150–200 cm yükseklikte, duvar boyunca, çeşitli malzemeler ile yapının yatay yüklere, özellikle deprem etkilerine dayanıklılığını arttırmak ve yükleri yaymak için duvarlarda yatay bağlantılar yapılır. Bu bağlantılara hatıl adı verilir.

Hatıllar, subasman başlangıcında, duvar bitiminde, (kat veya çatı kirişlerinin oturacağı yerlerde) pencere alt ve üst hizalarında, duvarın dış yüzünden biraz içerde olacak şekilde yapılır. Düz duvarlarda yapıldığı gibi, birleşen, saplanan ve kesişen duvarları birbirine bağlamak üzere, duvar üzeri tesviye edildikten sonra da hatıl yapılabilir. Hatıllar duvarda bağlantıyı sağlarlar. Ayrıca üzerine gelen yükleri taşırlar ve yayarak altlarındaki duvara iletirler. Yapıldığı malzemenin cinsine göre hatıllar; tuğla hatıl, ahşap hatıl ve beton veya betonarme hatıl ismini alır (Resim 4, Resim 5 ve Resim 6).

Resim 5: Taş duvarda ahşap hatıl

Resim 6: Taş duvarda betonarme hatıl Resim 4: Taş duvarda tuğla ve ahşap hatıl

10

1.2.2. Hatıl Çeşitleri

Hatıllar, üzerine yapıldıkları duvarın ve kullanılan malzemenin cinsine göre gruplandırılır ve isim alır. Üzerine yapıldıkları duvarın cinsine göre taş duvar ve tuğla duvar duvarlar diye iki kısma ayrılır. Kullanılan malzemenin cinsine göre, tuğla veya kesme taş, ahşap ve beton veya betonarme hatıllar olmak üzere gruplandırılır.

Şekil 7: Taş duvarlarda hatıl kesitleri

1.2.3. Hatıl Çizim Uygulamaları

Hatıllar lentolardan farklı olarak tüm duvarda boydan boya uygulanır. Çizimleri de tüm duvarı kapsayacak şekilde olmalıdır. Çizim yapmaya başlamadan ne tip duvara hangi çeşit hatıl uygulanacağını bilmemiz gerekir ki, ona göre duvar ve hatıl çizimi yapalım, taramaları doğru seçelim.



Kağıdımızı bağladıktan sonra öncelikle duvarın ön görünüş resmi çizilir.

Çizim uygulaması yapılacak yüzey temiz olmalı, kir ve leke gibi etkilerden arındırılmalıdır.

Hatıl hangi yükseklikte inşa edilecek ise o yüksekliğe çizimi yapılır (Şekil 8).

Hatıl yüksekliğine ve inşa edileceği duvarın yüksekliğine dikkat edilir.

Kesit resimleri çizilir (Şekil 9).

Hatılların sadece dikey kesitini çizmek yeterlidir

Gerekli taramalar çizilir (Şekil 10). Yapıldığı malzemenin taraması yapılır

Ölçülendirme yapılır (Şekil 10). Gerekli yerlerde ölçülendirme yapılır.

Açıklayıcı bilgiler yazılarak çizim tamamlanır (Şekil 10). Gerekli yerlere yeteri kadar bilgi yazılır


11

Şekil 8: Öncelikle duvarın ön görünüş resmi çizilir. Hatıl hangi yükseklikte inşa edilecekse o

yüksekliğe çizimi yapılır.

Şekil 9: Kesit resimleri çizilir

12

Şekil 10: Gerekli Taramalar Çizilir. Ölçülendirme Yapılır. Yazıları Yazılarak Çizim

Tamamlanır


Çizim ölçeğini seçiniz

Görünüş kısımlarını çiziniz

Kesilen kısımları çiziniz

Ayrıntıları çiziniz

Taramaları yapınız

Ölçülendirmeyi yapınız

Yazılarını yazınız

Çizim ölçeğini seçerken çizimin amacına dikkat edilmelidir

Görünüşleri çizerken üst görünüşlerden başlamalı, ön ve yan görünüşleri iz düşüm kurallarına uygun olarak çizmelidir

Kesilen kısımları çiziminde genel kesit çizim kurallarına uyumalıdır

Ayrıntı resim ölçeklerine dikkat etmeli ve gerekli yerlerde çizmelidir

Taramaları yaparken sert kalem kullanılmalı ince çizgi ile ifade edilmelidir.

Ölçülendirmelerde de sert kalem kullanılmalıdır

Yazıları gerekli yerlere yeteri kadar kullanmalı


13

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz.

Aşağıda verilen cümleleri doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.

ÖLÇME SORULARI

Doğru Yanlış 1. Çizime başlamadan önce resim kâğıdı sabitlenir. 2. Kesit resimlerinde sert (2H) kalem kullanılır. 3. Boşluğun üzerindeki kısımlar yükü kolona iletir. 4. Kapı ve pencere boşluklarının üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizilir.

5. Lento uzunluğu, boşluk uzunluğu ile birlikte iki duvar kalınlığının toplamı kadardır.

6. Yan görünüş ve kesit resimleri ön görünüş resminin altına çizilir.

7.Tüm çizimlerde mutlaka ölçülendirme yapılmalıdır. 8. Hatıllar kullanılan malzemenin cinsine göre, tuğla veya kesme taş, ahşap ve beton veya betonarme hatıllar olmak üzere gruplandırılırlar.

9. Hatıllar, subasman başlangıcında, duvar bitiminde, (kat veya çatı kirişlerinin oturacağı yerlerde ) pencere alt ve üst hizalarında, duvarın dış yüzünden biraz içerde olacak şekilde yapılır.

10. Her türlü çizimde mutlaka ayrıntı resimleri çizilmelidir Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz


14

B. UYGULAMALI TEST 30 cm kalınlığındaki bir duvarda 150 cm genişliğindeki bir pencere boşluğunun

üzerine 30 cm yüksekliğinde lentoyu tekniğine uygun olarak çiziniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin ya da arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet – hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki çalışmaya geçiniz. Dersin Adı DUVAR ÇİZİMİ

Amaç Lento, hatıl çizimini kurallarına uygun çizebilmek Konu Lento, hatıl çizimi

DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır 1 A4 kâğıdınızı çizim yapacağınız masaya sabitlediniz mi? 2 Çizim kalemlerinizi hazırladınız mı? 3 Çizimlerinizde uygun ölçek kullandınız mı?

4 Kapı ve pencere boşluklarının üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizdiniz mi?

5 Lento yüksekliğini verilen ölçüde çizdiniz mi?

6 Üst görünüşlere göre ön görünüş resmini düzgün çizdiniz mi?

7 Üst ve ön görünüşlere göre yan görünüş resmini düzgün çizdiniz mi?

8 Gerekli taramaları yaptınız mı? 9 Ölçülendirme yaptınız mı?

10 Uygun yerlere gerekli yazıları yazdınız mı? 11 Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi? 12 Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı? 13 Uygun araç gereci seçip kullandınız mı? 14 Zamanı iyi kullandınız mı? 15 Çalışma alanını tertipli ve düzenli bıraktınız mı?

TOPLAM

15

ÖĞRENME FAALİYETİ - 2

Uygun ortam sağlandığında rögar ve drenajları kurallarına göre çizebileceksiniz.

Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlar olmalıdır:

Bina dış cephesiyle drenaj arsındaki mesafe en az ne kadar olmalıdır? Drenajlarda büzler ne kadar derinliğe konur? Hangi aralıklarda rögar koymak gereklidir?

2. RÖGAR VE DRENAJ ÇİZİMİ

2.1. Rögar 2.1.1. Tanımı

Toprak altından geçen kirli su borularının kontrolü ile bina dışında döşenen drenaj borularında yön değiştirmek ve boru eğimlerinin % 2 oranında kalmasını sağlamak için yapılan toprak altı bacalarına rögar denir.

Rögarlar betonarme, beton, taş veya birketten yapılabilirler. Üzerinde kolay açılır kapanır, koku geçirmez kapağı olmalıdır. Rögarlarda kontrol ve tıkanıklığı gidermek için işçinin içine girebileceği ölçülerde inşa edilmesi gerekir. 2.1.2. Çeşitleri

İki tip rögar vardır. Bunlar; Açık rögar Kapalı rögar

Açık Rögar: Kirli suların içine aktığı ve sonra istenilen yönden çıkıp gittiği

rögarlardır. Bu tür rögarlar bina içinde kullanılmaz.

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

AMAÇ

ARAŞTIRMA

16

Kapalı rögar: Döşemelere gömülü kirli su borularının gelip geçtiği ve kapalı kontrol kapağının bulunduğu rögarlardır. Bu rögarların içine hiç su dökülmez. Bina içinde yapılır.

Bina içindeki pik yatay bağlantılar 8–10 metreyi geçerse, kontrol

için ve tıkanıklığı döşemeleri kırmadan kolay ve çabuk gidermek için araya bir kontrol kapağı konulur.

2.1.3. Rögar Çizim Uygulamaları

Rögarların çizimini yapabilmek için öncelikle ebatlarını bilmek gerekir. Rögar ölçüleri;

40 cm derinliğe kadar 40 x 40 cm genişliğinde, 100 cm derinliğe kadar 60 x 60 cm genişliğinde, 100 cm den daha derin ise 60 x 90 cm genişliğinde olması gerekir.

Resim 7.1: Açık rögar Resim 7.2: Açık rögar

Resim 8: Kapalı rögar

17


İşlem Basamakları Öneriler Kağıdımızı bağladıktan sonra öncelikle rögar dikey kesitleri dış duvarlarının ölçülerinde ve uygun ölçekte çizilir (Şekil 11).

Çizim uygulaması yapılacak yüzey temiz olmalı, kir ve leke gibi etkilerden arındırılmalıdır. Bu çizimde gönye ve paralelden yararlanılır.

Drenaj boruları uygun yerlere ölçüsünde çizilir (Şekil 11).

Açık rögarın başlangıç noktası ile çıkış noktası arasında kot farkı olmalıdır.

Rögar kapağı ile birlikte pis su akış yönü çizgileri çizilir (Şekil 12). Akış yönlerine dikkat edilmelidir.

Gerekli taramalar çizilir (Şekil 13). Yapıldığı malzemenin taraması yapılır

Ölçülendirme yapılır (Şekil 13). Gerekli yerlerde ölçülendirme yapılır.

Açıklayıcı bilgiler yazılarak çizim tamamlanır (Şekil 14).

Gerekli yerlere yeteri kadar bilgi yazılır

Gerekli görülen durumlarda rögarın yatay kesit resimleri çizilir (Şekil 15). Düşey kesitteki tüm kurallar geçerlidir.

Şekil 11: Rögar dikey kesitleri çizilir


18

Şekil 12: Rögar kapağı ile birlikte pis su akış yönü çizgileri çizilir

Şekil 13: Gerekli taramalar çizilir. ölçülendirme yapılır

19

Şekil 14: Yazıları yazılarak çizim tamamlanır.

Şekil 15: Rögarın yatay kesit resimleri çizilir

20

2.2. Drenaj 2.2.1. Tanımı

Binanın dışından zemine sızan suların veya yer altı sularının bina alt yapı elemanlarına zarar vermeden uzaklaştırılması için yapılan kanallara drenaj denir.

2.2.2. Drenaj Çeşitleri

Drenaj tanzim ediliş yerine göre dış ve iç olmak üzere iki şekilde yapılır.

Dış drenaj: Binanın alt yapı elemanlarına zarar verebilecek yeraltı ve sızan suları binanın dışında ve çevresinde toplayarak uzaklaştırmak için yapılan drenaj çeşididir. Binayı çevrelediğinden bu drenaja çevre drenajı da denir (Şekil 16).

Şekil 16: Dış drenaj

İç drenaj: Yeraltı sularının binanın alt yapı elemanlarına etkisini önlemek üzere binanın içinde drenaj kuyusu yapılır. Kuyu çoğunlukla binanın tabanından gelecek suyu bir yerde topladığından merkezi drenaj adı da verilir.

Genelde bu kuyu binanın merdiven yuvası, asansör boşluğu veya tesisat bacası olarak

bırakılan kısımda düşünülür. En alt bodrum döşemesinden en az iki metre derinlikte düzenlenir.

21

2.2. Drenaj Çizim Uygulamaları

Drenaj çizimine başlamadan önce kağıdımızı sabitleyip uygun kalemleri belirlememiz gerekir. Çoğunlukla drenaj çizimi denilince akla dış drenaj kesiti çizimi gelir. UYGULAMA FAALİYETİ


Uygun ölçek seçilir. Drenaj için uygun olanı 1/20 dir

Bina dış duvarının kesiti çizilir (Şekil 17). Sistem detayında olduğu gibi çizilmelidir

Drenajın şev çizgileri çizilir (Şekil 18).

Dış duvardan gerekli mesafeler alınarak çizilmelidir Drenaj alt seviyesi ile temel pabucu alt seviyesinin aynı hizada olmasına dikkat edilir.

Drenaj borusunun kesiti çizilir (Şekil 19). Büzün çapı standartlara uygun çizilmelidir

Tratuvar kesiti çizilir (Şekil 20). Genişliği en az 100 cm olmalıdır

Uygun taş ve toprak taramaları çizilir (Şekil 21). Yapıldığı malzemenin taraması yapılır

Ölçülendirme yapılır (Şekil 22). Gerekli yerlerde ölçülendirme yapılır. Açıklayıcı bilgiler yazılarak çizim tamamlanır (Şekil 22). Gerekli yerlere yeteri kadar bilgi yazılır

Şekil 17: Bina dış duvarının kesiti


22

Şekil 18: Drenajın şev çizgileri

Şekil 19: Drenaj borusunun kesiti

23

Şekil 20: Tretuvar kesiti

Şekil 21: Uygun taş ve toprak taramaları

24

Şekil 22: Ölçülendirme ve yazıların yazılması

25



Çizim ölçeğini seçiniz

Görünüş kısımlarını çiziniz

Kesilen kısımları çiziniz

Ayrıntıları çiziniz

Taramaları yapınız

Ölçülendirme yapınız

Yazılarını yazınız

Çizim ölçeğini seçerken çizimin amacına dikkat edilmelidir.

Görünüşleri çizerken üst görünüşlerden başlamalı, ön ve yan görünüşleri iz düşüm kurallarına uygun olarak çizimelidir.

Kesilen kısımları çiziminde genel kesit çizim kurallarına uyumalıdır.

Ayrıntı resim ölçeklerine dikkat edilmelidir.

Taramaları yaparken sert kalem kullanarak ince çizgi ile ifade edilmelidir.

Ölçülendirmelerde de sert kalem kullanmalıdır.

Yazıları gerekli yerlere yeteri kadar kullanmalıdır


26

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak

belirleyiniz. Aşağıdaki cümlelerde boşlukları doldurunuz.

1. Toprak altı bacalarına ………….. denir. 2. Rögarlarda kontrol ve tıkanıklığı gidermek için ……………………………. ölçülerde

inşa edilmesi gerekir. 3. Kapalı rögar kirli suların içine aktığı ve sonra ……………………………rögarlardır. 4. Gerekli görülen durumlarda rögarın ……………………………. de çizilir. 5. Binanın dışından zemine sızan suların veya yer altı sularının bina alt yapı elemanlarına

zarar vermeden uzaklaştırılması için yapılan kanallara …………. denir. 6. Dış drenaj binayı çevrelediğinden bu drenaja ………………………da denir. 7. İç drenaj en alt bodrum döşemesinden ……………………………derinlikte

düzenlenir. 8. Drenaj çizimi denilince akla ………………………. çizimi gelir. 9. Drenaj alt seviyesi ile ………………………………… aynı hizada olmasına dikkat

edilir.

Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz


27

B. UYGULAMALI TEST Drenaj resmi çiziniz ve daha sonra aşağıda verilen değerlendirme kriterlerinde

kendinizi değerlendiriniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin ya da arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet – hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki çalışmaya geçiniz. Dersin Adı DUVAR ÇİZİMİ

Amaç Rögarve drenaj çizimini kurallarına uygun çizebilmek Konu Rögar ve drenaj çizimi

DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır 1 A4 kâğıdınızı çizim yapacağınız masaya sabitlediniz mi? 2 Çizim kalemlerinizi hazırladınız mı? 3 Çizimleriniz için ölçeği belirlediniz mi?

4 Bina dış duvarının kesitini sistem detayında olduğu gibi çizdiniz mi?

5 Kısmi kesitleri çizerken yumuşak 2B kalem kullandınız mı?

6 Drenajın şev çizgilerini dış duvardan gerekli mesafeler alarak çizdiniz mi?

7 Drenaj borusunun (Büz) kesitini çizdiniz mi?

8 Gerekli taramaları yaptınız mı? 9 Ölçülendirme yaptınız mı?

10 Uygun yerlere gerekli bilgileri yazdınız mı? 11 Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi? 12 Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı? 13 Uygun araç gereci seçip kullandınız mı? 14 Zamanı iyi kullandınız mı?

Çalışma alanını tertipli ve düzenli bıraktınız mı?

Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz

28

MODÜL DEĞERLENDİRME Öğretmeniniz, modüldeki faaliyetleriniz ve araştırma çalışmalarınız sonunda

kazandığınız bilgi ve becerilerinizi ölçme yöntemleriyle ölçerek sizin modül ile ilgili durumunuzu değerlendirecek ve sonucunu size bildirecektir.

PERFORMANS TESTİ Dersin Adı DUVAR ÇİZİMİ

Amaç Lento ve hatılları kuralına uygun çizebileceksiniz 2- Rögar ve drenajları kuralına uygun çizebileceksiniz.

Konu Lento,Hatil, Rögar Ve Drenaj Çizimi DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır

1 Kapı ve pencere boşluklarının üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizdiniz mi?

2 Lento yüksekliğini verilen ölçüde çizdiniz mi? 3 Üst görünüşlere göre ön görünüş resmini düzgün çizdiniz mi?

4 Üst ve ön görünüşlere göre yan görünüş resmini düzgün çizdiniz mi?

5 Bina dış duvarının sistem detayında olduğu gibi kesitini çizdiniz mi?

6 Kısmi kesitleri çizerken yumuşak 2B kalem kullandınız mı?

7 Drenajın şev çizgilerini dış duvardan gerekli mesafeler alarak çizdiniz mi?

8 Drenaj borusunun (Büz) kesitini çizdiniz mi? 9 Gerekli taramaları yaptınız mı?

10 Ölçülendirme yaptınız mı? 11 Uygun yerlere gerekli yazıları yazdınız mı? 12 Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi? 13 Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı? 14 Uygun araç gereci seçip kullandınız mı? 15 Zamanı iyi kullandınız mı? 16 Çalışma alanını tertipli ve düzenli bıraktınız mı?

TOPLAM DEĞERLENDİRME

Performans testi değerlendirmesi sonucunda eksik olduğunuz konuları yeniden tekrar ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize başvurunuz.

MODÜL DEĞERLENDİRME

29

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ- 1 CEVAP ANAHTARI

1 D 2 Y 3 D 4 D 5 D 6 Y 7 Y 8 D 9 D

10 Y

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI

1 Rögar 2 İşçinin içine girebileceği 3 İstenen yönden çıkıp gittiği 4 Yatay kesit resimleri 5 Drenaj 6 Çevre drenajı 7 En az iki metre derinlikte 8 Dış drenaj kesiti 9 Temel pabucu alt seviyesinin

Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.

CEVAP ANAHTARLARI

30

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

Prof. Y. Müh. ARPAD Ahmed, Uygulamalı Yapı Tesisatı, İstanbul, 1981

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

31

KAYNAKÇA

Doç. Dr. OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi Cilt 1, Temel Ders Kitabı, İstanbul, 2003.

Y. Mimar ÇAKINER Özdemir, Yapı Bilgisi Çalışmaları, Ankara ,1973.

KAYNAKÇA

t.c. mİllÎ eĞİtİm bakanliĞi · modÜlÜn adi lento, rögar ve drenaj Çizimi modÜlÜn tanimi...

Documents