Tiu lun dn nhp cho

Tc phm CC CNG DNG CA I HC

V tc gi CLARK KERR Nguyn Xun Xanh

PHN II

CLARK KERRS sng tn Cha ch thc khng y con ngi ra khi th gii nhng lm cho con ngi c nng lc sng tt hn trong v kch thch nhng n lc ca h ci thin n.

William Penn [1]

Ging nh tt c nhng nh gio dc ln ch thc trong mt x hi t do, Kerr xem tng lai nh ci gi ca nhiu kh nng c th ln hn na v do c ngha o c. Vi t cch l mt nh lnh o, ng nhn ly s mo him gn gi mt th ch v chun b tng lai ca n. Tri nghim ca ng nhc nh tt c chng ta v s cn thit bo v s c lp tr thc ca i hc. S lnh o i hi phi chin u nhiu chin trng, ngay c nhng chin trng ngi ta ch i mt s tht bi tm thi.

Harold T. Shapiro

Nu bn thy bun t vi Berkeley th bn s bun t vi cuc i.

Clark Kerr

1[] William Penn (1644-1718) l ngi Quaker thuc dng qu tc t Anh sang M thnh lp bang Pennsylvania trong nhng nm 1680. Vua Anh Charles II tr n cho b ng bng mt tha t rng 45.000 dm vung (~ 116.000 km2) ti Pennsylvania (c ngha l cnh rng ca Penn). Bang ny qui t nhng ngi Quaker t Anh do Penn t chc a qua, cng nh nhng ngi ca cc tn ngng khc b ngc i chu u. vic hnh o v t do tn ngng c bo m cho tt c mi ngi.

i nt v tc gi c th gip hiu thm gi tr cun sch, hiu thm mt cuc i rt ng suy ngm. Cc cng dng ca i hc c vit cch y ng na th k (1963-2013), c b sung su ln v kt thc 12 nm trc (2001). Tc gi qua i cch y trn 10 nm (2003-2013).

Clark Kerr sinh ngy 17 thng 5, 1911, con ca mt gia nh nh nng bang Pennsylvania, qu hng u tin ca nhng ngi Quaker Hoa K, c hc thc v xem trng gio dc. Trong thi gian theo hc Swarthmore college ng gia nhp t chc nhng ngi Quaker (Hi tn gio ca nhng ngi bn, Religious Society of Friends, m ng tr thnh thnh vin sut i), c nhng hot ng thin nguyn gip ngi ngho thi i suy thoi, t ng b nh hc lut hc kinh t ti Berkeley v lm lun n tin s di s hng dn ca gio s Paul Taylor, mt nh kinh t nng nghip tin b (tng t vn cho Vit Nam). ng i thc t nhiu, dn dn c kinh nghim c bit trong vic dn xp trong cc cuc tranh chp lao ng, v tr thnh mt trng ti ni ting.

ng dy nm nm i hc Washington, Seattle, trc khi tr v Berkeley nm 1945 vi t cch gim c ca vin nghin cu cc quan h cng nghip va c thnh lp. Khi cuc tranh ci v tuyn th trung thnh ti UC Berkeley n ra nm 1949 (thi ch ngha McCarthy), Kerr tr thnh ni ting l ngi bo v 31 gio s b sa thi v t chi k vo bn tuyn th. Cng vic thng li. ng tr thnh ting ni ca l tr, mt ngi thng thuyt tnh to v mt ngi ho gii c nng lc. Khi nhng nh qun tr thnh lp chc hiu trng (chancellor) u tin ca trng i hc Berkeley, Kerr tr thnh s chn la tt nht di mt mi ngi.

Trong thi gian su nm ti Berkeley, Kerr tp trung vo vic an dn, lm cho i sng ca campus c nhiu cht sng v dn ch hn, sa cha li nhng thit hi ca tuyn th trung thnh, v xy dng trc vit, m rng v vt cht cng nh v hc thut ca campus cn thit n ly trn hng thy sinh vin sp n u nhng nm 1960 trn vo i hc, h qu ca t baby boom sau th chin.

Nm 1958, khi ngi tin nhim Robert G. Sproul ngh hu, Kerr c bu ngay vo chc ch tch i hc California. ng l kin trc s v ngi thc hin v gim st ca chng trnh ch huy thc hin Quy hoch tng th ca gio dc i hc cng ca California, c ban hnh nm 1960 di thi Dwight D. Eisenhower, nhm to s tng trng trt t trong khun kh h thng ba cp c phn khc. ng thi ng cng tin hnh s phn quyn qun l trong h thng i hc.

Trong nhim k mnh, Kerr thc hin nhiu chng trnh pht trin, nh xy dng, b tr nhn s, v m thm ba campus i hc UC cc v tr Santa Cruz, San Diego, va Irvine. Cc n v hin hu Davis, Santa Barbara, v Riverside c m rng thnh cc campus tng hp (general), nhn c nhng c hi bnh ng vi cc campus khc tham gia vo o to graduate v nghin cu.

Quy hoch tng th ny nhm chia h thng trng cng ca gio dc cp sau trung hc thnh ba h thng trng vi cc vai tr khc nhau: h thng i hc California (University of California, UC, gm 10 trng nh UC Berkeley, UC Los Angeles, UC San Diego,, l nhng i hc nghin cu ln), h thng cc i hc bang California (California State Colleges, CSC, gm 23 trng nh San Jos State, San Francisco State, Cal State L.A.,vi bng c nhn v thc s) v h thng cc i hc Cng ng California (California Community Collges, CCC, gm 112 trng c thnh lp nm 1967, vi h hai nm, c th

chuyn tip ln cc CSC hay UC sau ). H thng gio dc ba cp ny c mc ch iu ha cc nhu cu i hc, xc nh nng lc ca tng hc vin ph hp vi tng loi i hc, bo m tnh trc vit (excellence) v s tip cn gio dc bc cao cho tt c mi ngi khng phn bit sc tc hay gii tnh. Nu tng thng J. F. Kennedy trong bi din vn v Quyn dn s nm 1963 ni n s bnh ng v c hi cho cc mu da, th ti California, bang u tin ca Hoa K, m hnh gio dc i hc mi em li c hi thc hin s bnh ng y mt cch thc cht. S bnh ng v c hi tr thnh c hi cho s bnh ng.

Mc d sinh ra trong mt gia nh nh nng Pennsylvania vo thi k ch c khng qu 5 phn trm thanh nin M c vo college, nhng Kerr tin rng mi sinh vin cn c quyn theo hc college, bt lun gia nh h c th m ng c hay khng. Ngy nay, mi sinh vin hay nh lnh o campus cn ang sng u chu n nng i vi Clark Kerr, chnh v tm nhn v s quyt tm to bo ca ng gip to ra i hc hin i, v tng rng sinh vin t tt c cc thnh phn x hi u c th tip cn college, nh David Ward ni, ch tch ca Hi ng gio dc M, v cu ch tch i hc Wisconsin ti Madison.

Ch tch i hc California, Clark Kerr, 1964.

Courtesy UC Berkeley.

TIME ngy 17.10.1960 CourtesyTIME

Kerr khng ch trng c ngn c u (flagship) nh cc h thng i hc cng ca cc bang khc. Ti ng h s a dng trong i hc California. Thay v ch c mt hay hai campus khng l, chng ta nn c nhiu campus c phn b khp bang, vi qui m hp l, phng s cc cng ng chnh ca bang. Mi mt campus nn c s khc bit c tnh cch ring, c tnh ring, v c thc ring v bn sc, Kerr ni. Trong tinh thn ny, i hc California Los Angeles nhn c ci m Kerr gi l mt v tr di nh mt tri, nhng ngun lc ngang bng vi Berkeley trong phn ln cc lnh vc.

Kerr quyt tm khng nhng m rng h thng i hc, to s dn ch ho gio dc, m cn theo ui nng tnh cnh tranh v to s trc vit cho i hc California. Trong sut qu trnh tng trng mnh m v qui m, cht lng ca h thng gio dc ca bang khng bao gi gim st m cn tng ln. Ai hc ti i hc Berkeley, chc mt ln nghe cu ni hm hnh ny ca Clark Kerr: Nu bn thy bun t vi Berkeley th bn s bun t vi cuc i.

Trong bi din vn khai mc nm 1958, vi t cch l ch tch mi ca (h thng) i hc California (UC), cn c gi l i hc ngn dm, ng ni nhiu v gi tr v vai tr ca tri thc v i hc:

Trong mt ca cng chng, cc din vin trn v i th gii c th l cc vn ng vin v cc chnh tr gia, tng lnh v nh ngoi giao, nhng khng ai c th dm lm ng cc lp hc, cc phng th nghim v th vin, nhng th vn hu trng nhng lch s tht s c lm ra.

Kt lun li, i hc tri qua nhiu th k chuyn t vai tr ca n nh ngi canh gi ca qu kh sang vai tr ngi khm ph ca tng lai; v trong cuc chuyn i ny i hc tr thnh mt trong nhng tiu im ln ca n lc nhn loi. to ra tri thc mi, o to nhng ngi n ng v ph n c th s dng tri thc mi, lm cho tri thc ny bao hm ton din, do tr thnh ngi phc v, hn l ngi ch ca con ngi, gip con ngi hiu nhng gi tr m tri thc ny cn c lm ra phc v-- l nhng nhim v ln ca i hc trong vic thc y x hi cng nghip ang din ra khp ni trn th gii. l nhng nhim v ca i hc California trong mt thi i khi m gi tr ca tri thc l hin nhin hn bao gi ht so vi trc y- mt thi i ca s trin khai tr tu thn thoi nht trong lch s nhn loi. c th l mt Thi i vng ch thc trong i sng ca i hc California, v c th tr thnh mt Thi i vng ca nhn loi.

Ging nh nhng li tuyn ngn hnh ng trc khi ng bc cao ln v i i hc.

C.P. Snow vit v i hc California: V gi y thnh tu khoa hc ca Hoa K ang chuyn ng tc m chng ta phi ly lm kinh ngc. Hy ngh v chm sao (constellation) ng ngc nhin ca ti nng, c bit trong ngnh khoa hc vt l, ko di dc theo b bin California, t Berkeley v Stanford n Pasadena v Los Angeles. Khng c ch no c s tp trung ti nng ging nh th trn th gii. iu i khi lm ngc nhin nhng ngi chu u nhn thc rng c bao nhiu khoa hc thun tu ca ton th phng Ty c thc hin Hoa K. Tht l k l, iu gy c ngc nhin cho chnh nhng ngi M.

Nu cao nguyn tr tu chy t Boston n Washington bn b bin pha ng, vi cc i hc v phng th nghim ca n, chim 46% cc gii Nobel ca Hoa K, th rng ni th hai dc theo b bin California pha Ty chim ti 36%. Dy ni hn lm th ba ca M l Mi ng anh c (Big Ten, bao gm cc i hc Northwestern, Michigan State, Purdue,

Illinois, Michigan, Penn State, Minnesota, Wisconsin, Ohio State, Iowa v Indiana) v Chicago chim 10%. Cc trung tm trc vit thng c khuynh hng kt li nhau.

Con ng 128 quanh Boston, v cc phc hp cng nghip ln pht trin ti vng vnh San Francisco v Nam California phn nh cc i hc trong cc khu vc ny. Bo co Gilpatric ca B quc phng cho bit c 41 phn trm hp ng quc phng dnh cho nghin cu trong ti kho 1961 c trao cho California, 12 phn trm cho New York, v 6 phn trm cho Massachusetts, tng cng gn 60 phn trm, l do mt phn v y cng l nhng trung tm hc thut.

i hc California (UC) ngy nay tuyn 200.000 sinh vin, c 160.000 ging vin v nhn vin. UC c 10 campus, 5 trng y khoa v bnh vin ging dy, ba trng lut, hn 600 trung tm, vin v chng trnh nghin cu. Hn 100 th vin ca UC c khong 30 triu quyn sch, ch thua th vin quc hi (library of congress) v Harvard v cht lng sch.

Tp ch TIME ngy 17.10.1960, vi nh ca Clark Kerr trn trang ba t s ngng m v kin trc s ti nng ca California Master Plan, gi ng l mt Machiavellian Quaker, vit: i hc California chim lnh mi th t nguyn t n v tr. Cu ny lm ngi ta nh li ting thm ca i hc ny c t u th k 20: Ti khng bit mt i hc no nui dng c hai lnh vc c kh v siu hnh hc thnh cng n th, hay i hc no nhn vo v tr, v ng thi n gn vi i sng ca ngi dn nh th; hay i hc no khai qut m ca cc Pharaoh v Inca trong khi n pht minh ra nhng ging cy cho ngnh nng nghip ca tng lai. (Slosson 1910, trong Pelfrey)

California l vng t tng c nhiu cuc x i tm vng (gold rush), u tin nm 1849 khi m vng c pht hin. Ri n cc n in cam qut Nam Cali, n in nho vi ru vang Bc Cali cui th k mi chn. Tip n Hollywood, cng nghip phim nh u th k hai mi, s pht trin k ngh lin quan n qun s trong v sau th chin th hai, ri Silicon Valley. Cuc x tm