05/04/231

TRAJNIM:TRAJNIM:

Si nxënë adoleshentet?

OBJEKTIVAOBJEKTIVATë njihen disa nga arsyet pse prezantohen

cështje të të nxenit tek adoleshentetTë njihen mekanizmat themelore të të

nxënit tek adoleshentetTë njihen teoritë e të nxënit nga

adoleshentetTë njihen inhibitorët e të nxenit

05/04/232

Endje të mesuesit në shkollë…..Endje të mesuesit në shkollë…..C’duhet mësuar? Cili është qëllimi i fundëm i mesimit?Si vendosen prioritetet? C’është “dije” për mësuesin? Po besimi dhe ndjenja e tij?Po gabimi??

4

Ku mësojnë adoleshentet?

Në grupe!

Në cyberculture!

Në mikrokultura

!

Nga shkolla!

Sporadike, rastësore!

Stihike!Familja, rrethi shokeror!

Kurrikula!

Dy shkolla të ndërtimit formal të mesimit:Dy shkolla të ndërtimit formal të mesimit:

Parashtrimi sistematik i informacionit: përshkrimi i drejtpërdrejt i tij

Parashtrimi problemor:nxenesit e ndërtojnë vetë dijen/rolin /shprehinë

TEORITE E TE NXENIT TEORITE E TE NXENIT

Të nxënit bihejvioralTë nxënit social

Të nxënit kognitivTë nxënit konstruktiv

Teoria e përpunimit të informacionit……

05/04/237

1. BIHEJVIORIZMI1. BIHEJVIORIZMIFeedback si informacion per

reagimet/qendrimetPerforcim pozitiv: negativ: neutralNxitja per reagim specifik.

pozitiv/negativ; i jashtem i brendshem,

Praktikat bihejviorale per të rritur motivimin per sjellje të sakte

2. KOGNITIVIZMI 2. KOGNITIVIZMI

Regjistrat shqisor Kujtesa (afatgjate/afatshkurter) Perseritja Organizimi i të kuptuarit Skema

Te nxenit aktiv dhe zoterimi i ploteLidhja e ideve mes tyre dhe me c’ka dihetRespektimi i lidhjeve shkakoreOrganizuesit e avancuar

3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT

Caktimi i qellimit Gjetja e teknikave Fjalët kyce Organizimi i informacionit sipas kuptimit Pyetjet ndaj veten Metakognicioni, analiza, planifikimi,

implementimi, monitorimi, modifikimi. Leximi aktiv: përgjithesimi, të pyeturit,

sqarimi, parashikimi gjatë leximit

4. KONSTRUKTIVIZMI 4. KONSTRUKTIVIZMI

Interpretimi i ideve nga këndvështrimi personalVendi i debatit dhe diskutimitVendi i projekteve, i praktikave dhei perspektivave të shumëfishta

5. TE NXENIT SOCIAL5. TE NXENIT SOCIAL

VemendjaRuajtjaProdhimi i sjelljesMotivimi per ta ruajtur sjelljen e reVetefikasitetiAgresioni, Qendrueshmeria Vetebesimi

6. TE NXENIT PROBLEMOR6. TE NXENIT PROBLEMOR

Mirestrukturimi: qartesia, njohja e procedurave të zgjidhjes dhe e standarteve të vleresimit të zgjidhjes;

Trazimi i ndjenjave Kurioziteti, pakenaqesia me “status quo”- ne.Vendi i dijes, ambientimi me probleme të

ngjashmeVendi i dijes inerte,Njohja e modeleve të ngjashme me problemin

05/04/2313

7. TE NXENIT VEZHGES7. TE NXENIT VEZHGESTë nxënit përmes vezhgimit VigotskiSkelat gjate të nxenit

05/04/2314

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

1. Ngacmimi

Si ngacmimi i lartë ashtu edhe ai i ulet prekin performancën.

Eysenck (1982): vëmendja dhe ngacmimi janë të lidhura.

Ngacmimi: a: pasiv (ngre ose ul vëmendjen)b: specifik (përqendron vëmendjen në një

detyrë specifike të të nxënit) Ngacmimi shkakton reagime emocionale.

05/04/2315

Konceptet themelore të te nxenitKonceptet themelore të te nxenit

2. Vemendja

Teoria e filtrimit: vemendja përqendrohet vetëm tek një cështje dhe jo më shumë.

Teoria e vemendjes se qellimshme. Teoria e vemendjes si shprehi e

riparueshme (Gagne)

05/04/2316

Koncepte të te nxenitKoncepte të te nxenit3. Inteligjenca

Gardner:– Inteligjenca matematikore– Gjuhesore– Hapesinore, – Trupore, – Muzikore, – Nderpersonale,– Intrapersonale.

4

05/04/2317

Koncepte të të nxënitKoncepte të të nxënit

4. Qendrimet Teoria bihejviorale e ndryshimit të qendrimeve (roli i

shperblimit)

Teoria e banancimit të ndryshimit (Gestalt) (Zhbalancimi i besimeve sjell presionin per të ndryshuar qendrimet; Ndjenjat dhe uniteti i besimeve)

Teoria e konsistences kognitive per ndryshimin e qendrimeve

Teoria e disonances kognitive e ndryshimit të qendrimeve

05/04/2318

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

5. Stilet e të nxënit:

Stili i varësisë/pavarësisë nga fusha; Stili i skanimit të dallimeve; Stili i rrafshimit /mprehjes së tipareve të situatës; Stili i reflektimi dhe reagimit; Stili i dallueshmerisë konceptuale; Stili i skanimit të përvojës (Kolb):

– përvoja konkrete, – vëzhgimi reflektiv, – konceptualizimi abstrakt, – eksperimentimi aktiv.

Stili serealist : holistik (Pask)

05/04/2319

Konceptet themelore të te nxenitKonceptet themelore të te nxenit

6. Krijimtaria: aplikimi i ideve dhe pervojave të shkuara ne menyre origjinale

ne lidhje të ngushte me inteligjencen

Shprehite e krijimtarise:– Rrjedhshmeria e gjuhes dhe mendimit (parakusht)– Fleksibiliteti, – Vizualizimi, – Imagjinata, – Te qenurit i hapur – Origjinaliteti, – Mendimi produktiv,– Te menduarit lateral (hemisfera e majte dhe e djathte)

05/04/2320

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit7. Motivimi: Bihejviorizmi Teoria e nevojave ( Masloë) Disonanca kognitive Teoria humaniste Teoria kognitive Rogers, nevoja per vetrealizim. Malone: motivimi i brendshem baret nga sfida, fantazia, kurioziteti Plani Keller:

– zgjo interesin, – krijo lidhjen, – krijo pritshmerine e suksesit, – prodho kenaqesi permes shperblimeve

05/04/2321

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

7. Transferi i te nxenit

Ngjashmeria midis detyraveKushtet e transferitTransferi pozitivTransferi negativTransferi specifikTransferi i pergjithshem

05/04/2322

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

8. Metakognicioni:

Proces i të menduarit mbi të menduarit

Monitorim aktiv dhe rregullim i proceseve kognitive gjate të nxenit

Planifikim i të nxenit, zgjidhjes se problemeve dhe vleresim i rrugeve të te nxenit.

05/04/2323

Konceptet themelore të të nxënit Konceptet themelore të të nxënit

9. Ankthi: Faktor inhibues i të nxënit Nxitet nga situata ku kërkohet vendimmarrje ose gjykim. Eshte dy llojesh:

– ankth i situatës, – ankth i vetes (tipar). Kombinimi ndodh shpesh

Dëmton funksionet kognitive: vemendjen, kujtesen, formimin e koncepteve dhe zgjidhjen e problemeve.

Demton vetëvleresimin dhe mbrojtjen e vetes.

SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKESI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE??

ROBERT MAGER:

CILI ESHTE DESTINACIONI I NDERHYRJES? SPECIFIKO REPERTORIN E SJELLJES SE

DESHIRUAR! (OBJEKTIV I ARRITJES) SPECIFIKO MASEN E SUKSESIT! SPECIFIKO KOHEN E KRYERJES SE SJELLJES!

SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKESI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE??

NORMAN GRONLUND:

GJEJ ELEMENTET E SJELLJES SE DESHIRUAR!PROGRAMOJI ATO SI PJESE TE MESIMIT!SIGURO QELLIMIN E TE NXENIT!PROVOKO EMOCIONIN E TE NXENIT!

05/04/2326

Teorite e reja të të nxenitTeorite e reja të të nxenit

Neuroshkenca

05/04/2327

Teorite e reja të të nxenitTeorite e reja të të nxenitModelet mendore (trajtat e realitetit

permes të cilave individet kuptojnë fenomene specifike)

Teoria e konstruktit personalTeoria e sistemeve, korelacioni mes tyre.

05/04/2328

Vështirësi Vështirësi ……Mungesa e konsensusit mbi:

– Treguesit e performancës;– Rrjetin e aktoreve edukativ e social;– Kapërcimin e izolimitdhe vetmise sw mesuesit;– Stilin e drejtimit dhe të manaxhimit të shkollës;– Nevojat prioritare në arsim.– ………………………………..