technik obsŁugi turystycznej 341[05] › pliki › progr_naucz › technik.obslugi... ·...

2

Autorzy: dr Hanna Borne-Januła mgr Maria Peć mgr Janina Rudzińska Recenzenci: mgr Włodzimierz Banasik mgr Andrzej Muż Opracowanie redakcyjne: mgr Anna Wojciechowska

3

Spis treści

Wprowadzenie

5I. Założenia programowo - organizacyjne kształcenia

w zawodzie 71. Opis pracy w zawodzie 72. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

9II. Plany nauczania

18

III. Moduły kształcenia w zawodzie 20 1. Działalność usługowa 20 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpożarowej 26 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 29 Stosowanie prawa w działalności usługowej 32 Ocena jakości świadczonych usług 34 Prowadzenie marketingu usług 37 Prowadzenie korespondencji biurowej

39

2. Podstawy turystyki 42 Charakteryzowanie ruchu turystycznego 45 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych 48 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez

instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne 51 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących

organizacji turystyki

54

3. Walory i atrakcje turystyczne 57 Korzystanie z informacji turystycznej 60 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska

przyrodniczego Polski 63 Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski 66 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych 69 Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym

72

4. Usługi turystyczne 75 Organizacja pracy biura podróży 78 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi 81 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi 84 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych 87 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi

i pilotami wycieczek 90

Ubezpieczanie klientów biura podróży 93

4

Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi

z biurem podróży 95 5. Produkty turystyczne 98

Organizowanie imprez turystycznych 101 Sprzedaż produktów turystycznych 104 Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych 107 Prowadzenie usług związanych z podróżą 109 Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku

obcym 112 6. Praktyka zawodowa 115

Obsługa klientów biura podróży 117 Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej 120

5

Wprowadzenie

Celem kształcenia w zawodzie jest przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia się i doskonalenia oraz umiejętnością oceny swoich możliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów nauczania ułatwi osiągnięcie tych celów, a także zapewni: − przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez

realizację typowych dla zawodu zadań, − korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy, − pozyskanie na rynku pracy aktywnych, zdolnych do ciągłego

kształcenia i doskonalenia się pracowników. W kształceniu modułowym występuje dominacja procesu uczenia się

nad procesem nauczania. Programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu wymaganych umiejętności i potrzeb lokalnego rynku pracy.

Umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają możliwość wykonywania określonego zakresu pracy, a rozwiązania programowo - organizacyjne umożliwiają kształtowanie umiejętności zawodowych różnymi drogami.

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie. Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów. Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia w zawodzie, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy, o wyraźnie określonym początku, zakończeniu, który nie podlega dalszym podziałom. W strukturze programu wyróżnia się: - założenia programowo- organizacyjne kształcenia w zawodzie, - plany nauczania, - programy modułów i jednostek modułowych. Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę.

6

Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki oraz propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. W założeniach programowo - organizacyjnych kształcenia w zawodzie znajduje się dydaktyczna mapa programu, stanowiąca schemat korelacji modułów i jednostek modułowych.

W programie przyjęto następujący system kodowania modułów i jednostek modułowych: − symbol cyfrowy zawodu, zgodny z obowiązującą klasyfikacją zawodów

szkolnictwa zawodowego, − symbol literowy, oznaczający grupę modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych, Z – dla modułów zawodowych,

− cyfrę arabską dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej wyodrębnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu: 341 [05].O1 341 [05] – symbol cyfrowy zawodu: technik obsługi turystycznej O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Działalność usługowa Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 341 [05].O1.01 341 [05] – symbol cyfrowy zawodu: technik obsługi turystycznej O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Działalność usługowa 01 – pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

7

I. Założenia programowo- organizacyjne kształcenia w zawodzie

1.Opis pracy w zawodzie

Typowe stanowiska pracy Absolwent szkoły policealnej, kształcącej w zawodzie technik obsługi turystycznej może być zatrudniony w przedsiębiorstwach zajmujących się organizacją i obsługą turystyki: w agencjach turystycznych, ośrodkach informacji turystycznej, organach administracji samorządowej zajmujących się organizacją i promocją turystyki, ośrodkach wypoczynkowych jako animator czasu wolnego, a także w działach socjalnych dużych zakładów pracy. Może także prowadzić własną działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług turystycznych.

Zadania zawodowe Zadania zawodowe technika obsługi turystycznej obejmują: – opracowywanie programów imprez turystycznych, – organizowanie imprez turystycznych, – przyjmowanie od klientów zleceń na wykonanie usług, – czuwanie nad realizacją zamawianych usług, – kalkulowanie kosztów zamawianych świadczeń, – przygotowywanie ofert turystycznych, – profesjonalną obsługę klienta, – organizowanie czasu wolnego gościom zakładów hotelarskich, – dbanie o wizerunek przedsiębiorstwa.

Umiejętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć: – organizować i wyposażać stanowisko pracy, – stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska, – stosować zasady organizacji pracy w przedsiębiorstwie turystycznym, – posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa i marketingu

w zakresie działalności technika usług turystycznych, – korzystać z aktów prawnych, – określać procedury związane z działalnością biura podróży, – określać kompetencje różnych podmiotów gospodarczych związanych

z obsługą ruchu turystycznego, – posługiwać się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej, – opracowywać ofertę turystyczną uwzględniającą również potrzeby

osób niepełnosprawnych, – obsługiwać profesjonalnie klientów, uwzględniając potrzeby osób

niepełnosprawnych,

8

– organizować imprezy turystyczne krajowe i zagraniczne, grupowe i indywidualne, własne i zlecone,

– organizować i obsługiwać kongresy, targi, zjazdy, – kalkulować, zamawiać świadczenia i rozliczać koszty imprez

turystycznych, – udzielać informacji turystycznej, – gromadzić informacje dotyczące planowania, organizowania i rozwoju

turystyki, – analizować krajowy i zagraniczny ruch turystyczny, – posługiwać się rozkładami komunikacyjnymi różnych instytucji

świadczących usługi transportowe w ruchu krajowym i zagranicznym, – współpracować z przewodnikami i pilotami oraz kierowcami autokarów

turystycznych, – wybierać najkorzystniejszy sposób ubezpieczenia uczestników ruchu

turystycznego, – czytać i posługiwać się planem, mapą geograficzną i turystyczną, – charakteryzować obiekty zabytkowe Polski i wybrane regiony

turystyczne świata, – korzystać z wiedzy etnograficznej i historii sztuki dla potrzeb

planowania i organizowania wycieczek, – stosować zasady żywienia, – prowadzić korespondencję biurową, – biegle posługiwać się językiem obcym w mowie i piśmie, – udzielać pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia, – pozyskiwać informacje o nowościach w turystyce, – nawiązywać i utrzymywać kontakty z klientami, – stosować zasady etyki i kultury zawodu, – dokonywać oceny jakości świadczonych usług.

Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu: – bardzo dobry stan zdrowia i pełna sprawność fizyczna i psychiczna, – umiejętność pracy w zespole, – dobra aparycja i wysoka kultura osobista, – łatwość komunikowania się z osobami z otoczenia, – umiejętność podejmowania decyzji, samodzielność, odpowiedzialność,

przedsiębiorczość, – zdolności innowacyjne i adaptacyjne, – uprzejmość, życzliwość, opiekuńczość, dyskrecja, uczciwość, – dobra pamięć, podzielność uwagi, spostrzegawczość, – poczucie estetyki.

9

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno- wychowawczego

Proces kształcenia według modułowego programu nauczania w zawodzie technik obsługi turystycznej jest realizowany w szkole policealnej dla młodzieży i dla dorosłych.

Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację w zawodzie i ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Treści programu zawarte są w sześciu modułach: Działalność usługowa, Podstawy turystyki, Walory i atrakcje turystyczne, Usługi turystyczne, Produkty turystyczne i Praktyka zawodowa.

Moduły uwzględniające zadania zawodowe podzielone są na jednostki modułowe. Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe stanowiące określoną całość, a ich realizacja umożliwia opanowanie umiejętności pozwalających na wykonanie określonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń zamieszczonych w jednostkach modułowych.

Moduł 341[05].O1 - Działalność usługowa, jest modułem ogólnozawodowym, składa się sześciu jednostek modułowych, których treści dotyczą: zastosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, nawiązywania i utrzymywania kontaktu z klientem, stosowania prawa w działalności usługowej, oceny jakości świadczonych usług, prowadzenia marketingu usług, prowadzenia korespondencji biurowej.

Jest to pierwszy moduł programu nauczania w szkole policealnej dla absolwentów liceum ogólnokształcącego. Absolwenci liceum profilowanego o profilu usługowo - gospodarczym, rozpoczynają kształcenie od modułów zawodowych. Kolejne moduły znajdujące się w programie są to moduły zawodowe.

Moduł 341[05].Z1 - Podstawy turystyki, składający się z czterech jednostek modułowych, zawiera treści dotyczące: charakterystyki ruchu turystycznego, rozpoznawania polskich markowych produktów turystycznych, podejmowania działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne oraz wykorzystania języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki.

Moduł 341[05].Z2 - Walory i atrakcje turystyczne, składający się z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści dotyczące: korzystania z informacji turystycznej, prezentowania walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski, prezentowania antropogenicznych

10

walorów turystycznych Polski, projektowania tras wyjazdów turystycznych oraz prezentowania atrakcji turystycznych w języku obcym. Moduł 341[05].Z3 - Usługi turystyczne, składający się z siedmiu jednostek modułowych, zawiera treści z zakresu: organizacji pracy biura podróży, współpracy biura podróży z zakładami hotelarskimi, współpracy biura podróży z zakładami gastronomicznymi, współpracy biura podróży z zakładami usług transportowych, współpracy biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek, ubezpieczania klientów biura podróży oraz komunikowania się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży.

Moduł 341[05].Z4 - Produkty turystyczne, składający się z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści z zakresu: organizowania imprez turystycznych, sprzedaży produktów turystycznych, rozliczania kosztów imprez i produktów turystycznych, prowadzenia usług związanych z podróżą oraz opracowywania projektów produktów turystycznych w języku obcym.

Moduł 341[05].Z5 - Praktyka zawodowa, składa się z dwóch jednostek, których treści dotyczą: obsługi klientów biura podróży i organizowania turystyki wyjazdowej i przyjazdowej.

W trakcie realizacji programu jednostek modułów zawodowych wskazane jest odwoływanie się do opanowanych już przez uczniów umiejętności ogólnozawodowych. Należy również zwrócić uwagę na wykorzystanie najnowszych osiągnięć w dziedzinie organizacji turystyki oraz jakość świadczonych usług.

W realizacji programu należy uwzględnić korelację między jednostkami modułowymi, umożliwiającą: – zmniejszenie liczby stanowisk pracy potrzebnych do realizacji

programu nauczania oraz ich pełniejsze wykorzystanie, – wykorzystanie tego samego wyposażenia techniczno – dydaktycznego

na różnych etapach kształcenia zawodowego. Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.

11

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki modułowej

Zestawienie modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna liczba godzin na realizację

341[05].O1

Działalność usługowa

468 341[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

60 341[05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów

międzyludzkich

78

341[05].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej

85

341[05].O1.04

Ocena jakości świadczonych usług

80

341[05].O1.05

Prowadzenie marketingu usług

85

341[05].O1.06

Prowadzenie korespondencji biurowej

80

341[05].Z1 Podstawy turystyki

108

341[05].Z1.01

Charakteryzowanie ruchu turystycznego

28

341[05].Z1.02 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych

16

341[05].Z1.03 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne

26

341[05].Z1.04 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki

38

341[05].Z2 Walory i atrakcje turystyczne

324

341[05].Z2.01

Korzystanie z informacji turystycznej

15

341[05].Z2.02 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski

76

341[05].Z2.03 Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski

76

341[05].Z2.04

Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

81

341[05].Z2.05 Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym

76

341[05].Z3 Usługi turystyczne

384

341[05].Z3.01

Organizacja pracy biura podróży

62

12

341[05].Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi 52

341[05].Z3.03

Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi

52

341[05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych

52

341[05].Z3.05

Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek

52

341[05].Z3.06

Ubezpieczanie klientów biura podróży

28

341[05].Z3.07 Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży

86

341[05].Z4 Produkty turystyczne

416

341[05].Z4.01

Organizowanie imprez turystycznych

90

341[05].Z4.02

Sprzedaż produktów turystycznych

44

341[05].Z4.03 Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych

70

341[05].Z4.04

Prowadzenie usług związanych z podróżą

80

341[05].Z4.05 Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku obcym

132

341[05].Z5 Praktyka zawodowa

160

341[05].Z5.01

Obsługa klientów biura podróży

80

341[05].Z5.02 Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej

80

Razem 1860 Na podstawie wykazu i schematów układu jednostek modułowych w modułach opracowano dydaktyczną mapę programu.

13

341[05].O1 Działalność usługowa

341[05].O1.01

341[05].O1.02

341[05].O1.03

341[05].O1.04

341[05].O1.05

341[05].O1.06


341[03].Z1.01 341[05].Z2.01

341[03].Z1.02 341[05].Z2.02

341[03].Z1.03 341[05].Z2.03

341[05].Z3.01

341[05].Z3.02

341[05].Z3.03

341[05].Z3.05

341[03].Z3.07



341[05].Z4.01

341[03].Z4.04

341[05].Z4.05


341[05].Z2.04

341[05].Z2.05341[03].Z1.04

341[05].Z3.04

341[05].Z3.06

341[05].Z4.02

341[05].Z4.03 341[05].Z5.01

341[05].Z5.02


Dydaktyczna mapa programu

14

Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powiązań między

modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji.

Przed podjęciem decyzji o zmianie kolejności realizacji modułów, wskazane jest przeprowadzenie szczegółowej analizy dydaktycznej mapy programu. Moduł O1 powinien być realizowany w pierwszej kolejności. Występują w nim jednostki modułowe stanowiące podbudowę dla kolejnych modułów.

Nauczyciele realizujący modułowy program nauczania powinni posiadać przygotowanie w zakresie kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych. Do zadań nauczyciela należy: − kierowanie procesem dydaktyczno- wychowawczym, − kształtowanie umiejętności zawodowych, − udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych

z realizacją zadań, − rozwijanie zainteresowań zawodowych oraz wskazywanie możliwości

i potrzeb dalszego kształcenia, − kształtowanie postaw zawodowych uczniów, jak: odpowiedzialność za

jakość wykonywanej pracy, poczucie estetyki i dbałość o porządek na stanowisku pracy oraz przestrzeganie zasad etyki zawodowej.

Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno-dydaktycznej szkoły oraz ewaluacji programów nauczania. Wskazane jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych, stanowiących dydaktyczną obudowę programu. Pakiety edukacyjne powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia modułowego. W realizacji modułowego programu nauczania zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, takich jak: metoda tekstu przewodniego, sytuacyjna, dyskusji problemowej, metoda projektów oraz ćwiczeń praktycznych i samokształcenia kierowanego. Dominującą metodą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne. Z uwagi na dynamiczny rozwój współczesnej organizacji usług turystycznych, wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do wybranych biur podróży, na targi turystyczne i wystawy. Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy zwrócić uwagę na samokształcenie z wykorzystaniem literatury zawodowej, czasopism, folderów, poradników, Internetu oraz innych źródeł informacji. Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności przez uczniów powinien udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych, uwzględniając ich indywidualne predyspozycje,

15

możliwości i doświadczenie. Ponadto, powinien rozwijać zainteresowanie zawodem, wskazywać na potrzebę opanowywania nowych umiejętności zawodowych. Powinien również kształtować takie postawy uczniów, jak: rzetelność i odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, porządek na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość o racjonalne gospodarowanie materiałami.

Prowadzenie zajęć różnorodnymi metodami nauczania wymaga przygotowania materiałów, jak: teksty przewodnie, karty instrukcyjne do samokształcenia, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia. Wskazane jest prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych. Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu wiadomości i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia. Badania kształtujące prowadzone w trakcie realizacji programu mają na celu dostarczanie bieżących informacji o efektywności procesu nauczania - uczenia się. Informacje uzyskiwane w wyniku badań pozwalają na dokonywanie korekt w procesie nauczania. Badania sumatywne powinny być prowadzone po zakończeniu realizacji programów jednostek modułowych.

Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane za pomocą sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych wymaga od nauczyciela określenia kryteriów oceny, opracowania testów, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów uczniów.

W trosce o jakość kształcenia konieczne są systematyczne działania szkoły, polegające na: – organizowaniu zaplecza technicznego i dydaktycznego, – pozyskiwaniu nowych środków dydaktycznych, – opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania, – współpracy z placówkami związanymi z kierunkiem kształcenia

w celu aktualizacji treści programowych oraz dostosowania się do wymagań rynku pracy,

– doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.

16

Środki dydaktyczne, niezbędne do realizacji modułowego procesu kształcenia, powinny stanowić: − pomoce dydaktyczne, − materiały dydaktyczne, − techniczne środki kształcenia, − dydaktyczne środki pracy.

Pracownie powinny być wyposażone w środki dydaktyczne, określone w programach jednostek modułowych.

Orientacyjna liczba godzin na realizację programu podana w tabelach wykazu jednostek modułowych może ulegać zmianie w zależności od stosowanych przez nauczyciela metod i środków dydaktycznych.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału na zajęcia teoretyczne i praktyczne. Programy modułów i jednostek modułowych należy realizować w różnych formach organizacyjnych, dostosowanych do treści i metod kształcenia. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny zapewnić osiągnięcie przez nich założonych celów kształcenia. Programy jednostek modułowych powinny być realizowane w pracowniach ćwiczeń praktycznych, a także - w ramach współpracy z pracodawcami - w wybranych biurach podróży.

Przy stanowiskach ćwiczeniowych należy stworzyć odpowiednie warunki, umożliwiające przyswajanie wiedzy związanej z realizacją zadań. Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w zespołach 2-4 osobowych w grupach do 16 osób, a także indywidualnie.

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie według modułowego programu nauczania powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne.

Pracownię ćwiczeń symulacyjnych, w której powinien być realizowany proces dydaktyczny, należy wyposażyć w: − indywidualne stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone

w niezbędne narzędzia, sprzęt i urządzenia, w szczególności komputery z oprogramowaniem użytkowym, podłączone do Internetu,

− stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form organizacyjnych (praca grupowa, praca indywidualna),

− stanowisko pracy nauczyciela wyposażone w sprzęt audiowizualny i multimedialny,

− stanowiska wyposażone w urządzenia biurowe, w szczególności kserokopiarkę, fax, wewnętrzną linię telefoniczną, słowniki, wzory pism służbowych,

− bibliotekę podręczną odpowiadającą potrzebom samodzielnego i grupowego uczenia się, a także foldery reklamowe, katalogi biur podróży, rozkłady jazdy różnych środków transportu, atlasy samochodowe Polski, Europy i mapy fizyczne Polski, Europy, świata, również w formie elektronicznej,

17

− magazyn podstawowych i pomocniczych materiałów biurowych, materiałów eksploatacyjnych do urządzeń biurowych, drukarek, kopiarek, znormalizowanych druków i formularzy.

Wskazane jest, żeby uczestnicy kształcenia modułowego mieli możliwość zapoznania się z rzeczywistymi warunkami pracy, poznali organizację pracy na poszczególnych stanowiskach, specyfikę pracy indywidualnej i zespołowej, warunki przechowywania materiałów eksploatacyjnych, nośników informacji, metody konserwacji sprzętu do prac biurowych i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

Program jednostek modułowych zawierających treści z zakresu języka obcego zawodowego, należy realizować w pracowni przystosowanej do nauki języków, posiadającej indywidualne stanowiska do ćwiczeń i wyposażonej w urządzenia audiowizualne.

Praktyka powinna być realizowana w wybranych biurach podróży o rozbudowanej strukturze organizacyjnej. Zadaniem szkoły jest wyszukiwanie odpowiednich biur podróży oraz prowadzenie negocjacji dotyczących warunków realizacji praktyk zawodowych.

Szkoła powinna przygotować uczniów do praktyki zawodowej. Należy poinformować uczniów o zasadach odbywania praktyki, dyscyplinie pracy, wizerunku praktykanta, kulturze obsługi klientów, kryteriach oceniania, a także o sposobie prowadzenia dziennika praktyki zawodowej. Przed praktyką uczeń powinien otrzymać: skierowanie na praktykę, dziennik praktyki zawodowej, program praktyki zawodowej oraz regulamin praktyki opracowany przez szkołę. W terminie jednego tygodnia po zakończeniu praktyk, uczeń zobowiązany jest do oddania dziennika praktyk kierownikowi szkolenia praktycznego w szkole.

18

II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik obsługi turystycznej 341[05] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla młodzieży Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Semestry I-IV

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Semestry I-IV Forma stacjonarna

Forma zaoczna

1. Działalność usługowa 13 10 177 2. Podstawy turystyki 3 3 41 3. Walory i atrakcje turystyczne 9 7 123 4. Usługi turystyczne 12 8 164 5. Produkty turystyczne 13 9 177 Razem 50 37 682 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

19

PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik obsługi turystycznej 341[05] Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu wywodzącym się z tej samej, co zawód dziedziny gospodarki

Dla młodzieży Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w rocznym

okresie nauczania

Liczba godzin

w rocznym okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w rocznym

okresie nauczania

Semestry I-II

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Semestry I-II Forma stacjonarna

Forma zaoczna

1. Podstawy turystyki 3 3 40 2. Walory i atrakcje turystyczne 8 6 108 3. Usługi turystyczne 10 7 135 4. Produkty turystyczne 11 8 149 Razem 32 24 432 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

20

III. Moduły kształcenia w zawodzie Moduł 341[05].O1 Działalność usługowa

1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz wymagań ergonomii, − zapobiegać zagrożeniom w pracy, − stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach

zagrożenia życia i zdrowia, − rozpoznawać potrzeby i oczekiwania klienta, − komunikować się z klientem, − postępować zgodnie z przyjętymi systemami wartości etycznych, − korzystać z aktów prawnych, − stosować przepisy ochrony konsumenta, − stosować normy jakościowe świadczenia usług, − oceniać jakość usług, − planować działania marketingowe, − korzystać z instrumentów marketingowych, − przeprowadzać określone badania marketingowe, − przygotowywać pisma i dokumenty urzędowe, − archiwizować dokumenty urzędowe, − korzystać z urządzeń biurowych. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki modułowej Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba

godzin na realizację

341[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

60

341[05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich

78

341[05].O1.03 Stosowanie prawa w działalnościusługowej

85

341[05].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług 80 341[05].O1.05 Prowadzenie marketingu usług 85 341[05].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej 80 Razem 468

21

3. Schemat układu jednostek modułowych

Realizację programu należy rozpocząć od jednostki modułowej 341[05].O1.01 - Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i kontynuować według kolejności przedstawionej na schemacie.

341[05].O1 Działalność usługowa

341[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

341[05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów

międzyludzkich

341[05].O1.05 Prowadzenie marketingu usług

341[05].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług

341[05].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej

341[05].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej

22

4. Literatura Albin K.: Reklama, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000 Argyle M.: Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1999 Bangs D.G.: Plan marketingowy. PWE, Warszawa 1999 Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Fleberg SJA, Warszawa 1999 Barlow J., Mǿller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997 Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992 Bonstingl J.J.: Szkoły jakości. Wprowadzenie do TQM w edukacji, CODN, Warszawa 1999 Brocki M.: Język ciała w ujęciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Bryś J.: Podstawy biurowości. Format-AB, Warszawa 1999 Buchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999 Bułhak A.: Obsługa komputera. Help, Warszawa 1997 Corman D.Mc.: Sztuka sprzedaży. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Czarnecki A., Korsak R.: Planowanie mediów w kampaniach reklamowych. PWE, Warszawa 2001 Dahlgaard J.J.,Kristensen K. Kanji G.K.: Podstawy zarządzania jakością. PWN, Warszawa 2000 Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa 1998 Denisson D., Tobey L.: Podręcznik reklamy. M & A Communications, Lublin 1994 Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza - Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001 Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Duliniec E. Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995 Foxall G.R., Goldsmith R.E.: Psychologia konsumenta dla menadżera marketingu. PWN, Warszawa 1998 Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy. PWE, Warszawa 2001 Geffroy G.K.: Clienting - jedyne co przeszkadza to klient. Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1996

23

Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa-Poznań 1998 Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 Holtz I.: Technika doskonalenia jakości ISO 9000. WSiP S.A., Warszawa 1999 Jachnis A.,Terelak J.F.: Psychologia konsumenta i reklamy. Oficyna Wydawnicza Branta, 1998 Kachniewska M.: Jak odnieść sukces w turystyce. Kultura jakości, Wydawnictwo Eurosystem, Warszawa 2002 Kaczmarczyk S.: Badania marketingowe. PWE, Warszawa 2002 Kall J.: Reklama. PWE, Warszawa 2002 Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagrożenia życia. Podręcznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. Karasiewicz G.: Marketingowe strategie cenowe. PWE, Warszawa 1997 Kidyba A.: Prawo handlowe. C.H. Beck, Warszawa 2001 Kienzler I.: Korespondencja handlowa w języku polskim. Wzory pism, umów i innych dokumentów. IVAX Sp.z o.o Gdynia 1996 Killisch H.J.: Logistyka sposobem na osiągnięcie jakości totalnej w przedsiębiorstwie. Systemy Logistyczne kluczem do rozwoju gospodarczego. Wyd. Polskie Towarzystwo Logistyczne, Warszawa 1996 Kinel K., Mikołajewska G.: Piszę na maszynie. Ćwiczenia. Ethos, Warszawa 1996 Kinel K.: Piszę na maszynie. Podręcznik. Ethos, Warszawa 1996 Kopmeyer M.: Praktyczne metody osiągania sukcesu. Bellona, Warszawa 1994. Kosikowski C.: Prawo działalności gospodarczej – komentarz. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2000 Kothler Ph., Dubois B.: Marketing Management. Publi-Union Ėditions, Paris 1989 Kothler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola. Gebethner & Ska, Warszawa 1994 Kramer T.: Podstawy marketingu. PWE, Warszawa 1994 Król- Fijewska M.: Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Intra, Warszawa 1995. Król- Fijewska M.: Trening asertywności. PTP, Warszawa 1994. Kuciński J., Trzciński Z.: Prawo gospodarcze. C.H. Beck Warszawa 2002 Leland K., Bailey K.: Obsługa klienta. Wydawnictwo RM, Warszawa 1999 Leszczyński W., Zakrzewska K.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. PROEGRO, Warszawa 1993 Lewandowski J.: Elementy prawa. WSiP, Warszawa 1994

24

Łazarska T.: Pisanie na maszynie w języku polskim i w językach obcych. cz.1-4. FBC, Warszawa 1993 Łętowska E.: Podstawy prawa cywilnego. ECOSTAR, Warszawa 1994 Łętowska E.: Prawo umów konsumenckich. C.H.Beck, Warszawa 1999 Łętowska E.: Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów – komentarz. C.H. Beck Warszawa 2000 Markowski W.J.: ABC small business’u. Wyd. Marcus s.c., Łódź 1998 Maslow A.: Motywacja i osobowość. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1996 Müller R., Rupper P.: Proces reengineering. Optymalizacja procesów zorientowanych na klienta. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Pease A.: Język ciała. Wyd. Gemini, Kraków 1992. Pietkiewicz E. Asystentka menedżera. CIM, Warszawa 1995 Pietkiewicz E.: Nowoczesny menedżer. Wydawnictwo Infor, Warszawa 1996 Pietrzykowski K. red.: Kodeks cywilny. Komentarz, tom II. C.H. Beck, Warszawa 1998 Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Warszawa 2003 Rączkowski B.: Omówienie zmian w zakresie przepisów bhp. ODDK, Warszawa 2003 Rogoziński K.: Usługi rynkowe. AE, Poznań 2000 Russel J. TH., Lane W.R.: Reklama. Fleberg SJA, Warszawa 2000 Sarna P.: Kultura zawodu dla ekonomistów. Wyd. eMPi, Poznań 1996 Simon H.: Zarządzanie cenami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 Sobczak K.: Działalność gospodarcza. Uregulowania prawne. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001 Sommer J., Stoga K., Potrzeszcz R.: Prawo działalności gospodarczej – komentarz. Twigger, Warszawa 2000 Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WSiP, Warszawa 1995 Tatarkiewicz Ł.: Excel 5.0 opis działania. Exit, Warszawa 1996 Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w życiu. Dobre obyczaje kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Poznań 1998. Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa1997 Wiśniewski M.: Technika biurowa. eMPi², Poznań 1993 Withers J., Vipperman C.: Na czym polega i jak robić marketing usług. M & A Communications, Lublin 1994 Witkowski S. red. Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa 1994

25

Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 1998. Wołowik A.M.: Jakościowe badania marketingowe. PWE, Warszawa 1999 Zdyb M.: Publiczne prawo gospodarcze. Zakamycze, Kraków 1998 Zdyb M: Prawo działalności gospodarczej – komentarz. Zakamycze, Kraków 2000 Ziembiński Z.: Logika praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 Zimbardo P. G., Ruch F. L.: Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1994. Żurawik B., Żurawik W.: Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie. PWE, Warszawa 1996 Poradnik opracowania, wdrożenia systemu jakości wg ISO-9000. Polskie Forum ISO 9000, Warszawa 1996 Praktyczne zarządzanie jakością. ALFA-WEKA, 1997 Czasopisma: Sekretarka, ENTER, Chip Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy: Nauka i Praktyka. CIOP Czasopisma prawne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. Nr 129, poz. 884 z 1997 r. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3.11. 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów, Dz. U. Nr 92, poz. 460 oraz Dz. U. z 1995 r. Nr 102, poz. 507 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28.07.1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy, Dz. U. Nr 115, poz. 744 z 1998 r. Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych

26

Jednostka modułowa 341[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować obowiązujące przepisy prawne dotyczące obowiązków

pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, − określić wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy

w Polsce, − zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz

wymagania ergonomii, − określić skutki negatywnych czynników w środowisku pracy, − zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników, − rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy, − dobrać środki ochrony osobistej, − zabezpieczyć się przed czynnikami szkodliwymi w pracy, − zinterpretować przepisy, regulaminy, zasady i procedury związane

z bezpieczeństwem poza pracą, − rozpoznać przyczyny i okoliczności wypadków poza pracą, − zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie

z instrukcją przeciwpożarową, − zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach

zagrożenia zdrowia i życia. 2. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. Higiena pracy. Klasyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy. Zagrożenia życia i zdrowia pracownika. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym. Środki ochrony osobistej. Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w zakładach usługowych. Pierwsza pomoc. 3. Ćwiczenia • Dobieranie środków ochrony osobistej stosownie do rodzaju pracy. • Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych do gaszenia

zarzewia pożaru.

27

• Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie zgodnie z obowiązującymi zasadami.

• Wykonywanie masażu zewnętrznego serca na fantomie zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia.

4. Środki dydaktyczne Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. Kodeks pracy. Przykłady regulaminów: bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, przeprowadzania ewakuacji w zakładzie usługowym. Filmy dydaktyczne dotyczące udzielania pierwszej pomocy, stosowanego sprzętu i środków gaśniczych. Środki ochrony osobistej. Apteczka pierwszej pomocy. Fantom do nauki resuscytacji. Plany ewakuacyjne przykładowych zakładów usługowych. Podręczny sprzęt gaśniczy. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności rozpoznawania źródeł i czynników niebezpiecznych w środowisku pracy, dobierania środków ochrony osobistej, reagowania w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia oraz udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

Program powinien być realizowany przez nauczyciela specjalistę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielne wykonywanie przez uczniów ćwiczeń dotyczących udzielania pierwszej pomocy osobie poszkodowanej oraz przeprowadzania reanimacji w sytuacjach zagrożenia życia. Każdy uczeń powinien wykonać na fantomie ćwiczenie dotyczące udzielania pierwszej pomocy. Niezwykle ważne jest ukształtowanie postawy odpowiedzialności, sumienności i umiejętności współdziałania w grupie.

Zajęcia należy prowadzić aktywizującymi metodami nauczania: tekstu przewodniego, inscenizacji oraz ćwiczeń. Grupy ćwiczeniowe mogą liczyć do 6 osób. Wskazane jest by uczniowie korzystali z różnych źródeł informacji: instrukcji, poradników, norm.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić zorganizowanie zajęć dydaktycznych w straży pożarnej i punktach pomocy medycznej.

28

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się na podstawie określonych kryteriów oceniania. Sprawdzanie umiejętności praktycznych może odbywać się przez obserwację czynności uczniów podczas wykonywania zadań praktycznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na poprawność wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na: − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpożarowej, − stosowanie procedur zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia

pracowników, − dobieranie środków ochrony osobistej, − wykonywanie reanimacji na fantomie.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów można zastosować testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne. Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest przede wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być zgodne z obowiązującą skalą ocen.

29

Jednostka modułowa 341[05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić potrzeby klienta, − przewidzieć oczekiwania klienta, − pokonać bariery w procesie komunikowania, − porozumieć się skutecznie z klientem, − przeprowadzić konstruktywną dyskusję, − zastosować argumentację racjonalną i emocjonalną do określonej

sytuacji, − rozwiązać konflikty międzyludzkie, − poradzić sobie w trudnych sytuacjach zawodowych, − zastosować ogólnie przyjęte normy etyczne, − zastosować zasady etyki zawodowej. 2. Materiał nauczania Klasyfikacja potrzeb człowieka i ich charakterystyka. Komunikacja interpersonalna. Język i style komunikowania się. Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Bariery komunikacji. Dyskusja konstruktywna, zasady dyskusji. Rodzaje argumentacji. Konflikt. Rozwiązywanie konfliktów. Negocjacje. Techniki negocjacji. Systemy wartości etycznych. Kodeks etyki zawodowej. 3. Ćwiczenia • Prowadzenie z klientem rozmowy bezpośredniej i telefonicznej. • Prezentowanie klientowi wybranej oferty zakładu usługowego. • Przekonywanie klienta do określonej oferty.

30

4. Środki dydaktyczne Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. Filmy dydaktyczne dotyczące: mowy ciała, autoprezentacji i asertywności, psychologii obsługi klienta, obsługi klienta przez telefon. Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta, Telefon w firmie. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Jednym z najważniejszych warunków efektywnej działalności usługowej jest właściwa relacja między usługodawcą a usługobiorcą. Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych w oparciu o właściwe rozpoznanie potrzeb i oczekiwań klienta jest głównym celem realizacji programu jednostki.

Program jednostki powinien być realizowany przez nauczyciela psychologii.

Podczas realizacji programu wskazane jest, aby nauczyciel dążył do kształtowania następujących postaw: − tolerancji, − odpowiedzialności za skutki własnych zachowań w kontakcie z drugim

człowiekiem, − akceptacji zachowań klientów, − asertywności, − dążenia do profesjonalnego rozpoznawania potrzeb klientów.

Przed przystąpieniem do realizacji programu jednostki, nauczyciel powinien dokładnie przeanalizować treści zawarte w programie nauczania, określić związki między podstawowymi pojęciami: potrzeba, kontakt interpersonalny, dyskusja, konflikt, argumentacja, negocjacja, mowa ciała. Na podstawie powyższej analizy powinien dobrać metody nauczania oraz środki dydaktyczne. Dobór odpowiedniej metody nauczania ma służyć osiągnięciu aktywności uczniów na zajęciach.

Wśród metod aktywizujących zaleca się: metodę tekstu przewodniego, dyskusję dydaktyczną, ćwiczenia - zajęcia warsztatowe, psychodramę, inscenizację.

Wskazane jest wykorzystywanie środków multimedialnych, wzbogacenie zajęć o prezentację wideokaset lub płyt CD z nagraniami dotyczącymi różnych form treningu umiejętności społecznych.

Zasadnicze znaczenie dla kształtowania umiejętności interpersonalnych mają ćwiczenia. Grupy ćwiczeniowe powinny liczyć do 6 osób.

W trakcie realizacji programu powinno się unikać stresu, szczególnie związanego z ocenianiem, a umiejętności psychologiczne powinny być

31

nabywane w atmosferze zaufania i akceptacji w relacji uczeń - nauczyciel. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno być dokonywane według podanych kryteriów i zgodne z obowiązującą skalą ocen.

Obserwując pracę uczniów podczas wykonywania zadań, należy zwrócić uwagę na: − stopień opanowania umiejętności, − wykorzystanie teorii w praktyce, − postawę i zachowanie na zajęciach, − stosowanie technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej, − samoocenę uczniów.

Poprawność realizacji wykonywanych ćwiczeń powinna być oceniana zarówno w trakcie, jak i po ich wykonaniu. Należy na bieżąco analizować popełniane błędy oraz pomagać uczniom w poszukiwaniu prawidłowych rozwiązań.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny przez ucznia jest poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.

32

Jednostka modułowa 341[05].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować obowiązujące przepisy kodeksu cywilnego, − zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków

pracodawcy, − zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków

pracownika, − określić organy ochrony konsumenta, − zastosować przepisy dotyczące ochrony praw konsumenta, − zastosować przepisy dotyczące rękojmii oraz gwarancji, − zastosować procedury określone przepisami o rękojmii i gwarancji, − wykonać czynności związane ze świadczeniem usługi, − sporządzić umowę o świadczenie usług z konsumentem, − sporządzić umowę o świadczenie usług z przedsiębiorcą, − zaspokoić uzasadnione roszczenia konsumenta związane ze

świadczeniem usług. 2. Materiał nauczania

Kodeks cywilny. Kodeks pracy. Konsument. Ochrona konsumenta. Organy ochrony praw konsumenta: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Inspekcja Handlowa, Rzecznik Praw Ubezpieczonych, Rzecznik Konsumentów, Organizacje Konsumenckie. Rękojmia i gwarancja – procedury. Roszczenia. Przedawnienie roszczeń. Prawa i obowiązki pracownika. Prawa i obowiązki pracodawcy. Rodzaje umów o pracę. Rodzaje umów cywilno-prawnych: o dzieło, zlecenie, sprzedaży, agencyjna. 3. Ćwiczenia

• Dobieranie podstawy prawnej do określonej sytuacji lub problemu. • Sporządzanie umowy z klientem dotyczącej sprzedaży usługi. • Analizowanie praw i obowiązków pracownika. • Analizowanie praw i obowiązków pracodawcy.

33

4. Środki dydaktyczne

Ustawy i rozporządzenia. Wzory umów cywilno-prawnych. Foliogramy: wzorów umów. Prawnicze programy komputerowe. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie przez uczniów umiejętności związanych z formalno-prawną obsługą i organizacją usług. Znajomość zagadnień cywilno-prawnych jest niezbędna w pracy zawodowej pracownika świadczącego usługi.

Wskazane metody realizacji zajęć to: wykład, pogadanka, dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić zorganizowanie zajęć dydaktycznych z udziałem specjalistów z zakresu prawa cywilnego i prawa pracy oraz przedstawiciela Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zaleca się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do sądu, kancelarii prawniczej lub dużego przedsiębiorstwa.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w grupach ćwiczeniowych do 6 osób, w pracowniach wyposażonych w stanowiska komputerowe z zainstalowanymi programami prawniczymi.


Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczać informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności określonych w programie jednostki modułowej.

Podczas oceniania należy zwrócić uwagę na: − stosowanie zasad ochrony prawa konsumentów w Polsce, − korzystanie z aktów prawnych dotyczących obowiązków i praw

producenta i konsumenta, − postępowanie wobec konsumentów niezadowolonych z zakupu

towaru lub usługi, − przygotowywanie umów cywilno-prawnych.

Poziom opanowania umiejętności uczniów należy oceniać na podstawie przeprowadzonych testów, sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz wykonanych projektów.

Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.

34

Jednostka modułowa 341[05].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług 1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące jakości, − zastosować normy jakościowe w sferze usług materialnych, − zastosować normy jakościowe w sferze usług niematerialnych, − zastosować normy ilościowe, − ocenić jakość usług według określonych kryteriów, − posłużyć się narzędziami do badania jakości usług, − zaplanować działania doskonalące jakość usług. 2. Materiał nauczania

Jakość. Wyznaczniki jakości. Kryteria oceny jakości usług. Jakość usług materialnych. Jakość usług niematerialnych. Norma. Normy ilościowe. Normy jakościowe. Procesy tworzenia jakości. Koszty jakości. Certyfikaty jakości. Zarządzanie przez jakość TQM. 3. Ćwiczenia

• Ocenianie jakości określonej usługi zgodnie z normami. • Opracowywanie narzędzi do badania jakości usługi. • Badanie jakości usługi z zastosowaniem narzędzi pomiaru. 4. Środki dydaktyczne

Filmy dydaktyczne dotyczące zapewnienia jakości usług i jakości wewnętrznej. Plansze i foliogramy: terminologia ISO 8402: terminy i definicje stosowane w normach dotyczących jakości; normy ISO - podział i charakterystyka; zestawienie elementów systemu zapewnienia jakości według normy ISO 9001; wzajemne zależności między normami ISO serii 9000; system kompleksowego zarządzania jakością TQM. Normy ISO serii 9000 i 10000. Materiały Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji. Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. Techniczne środki kształcenia.

35

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące jakości

świadczonych usług oraz oceny tej jakości. Należy uświadomić uczniom, że system zapewnienia jakości prowadzi do pełnego zaspokojenia wymagań klienta i spełnienia jego oczekiwań.

Realizując program jednostki modułowej należy zwrócić uwagę na opanowanie przez uczniów podstawowych pojęć dotyczących jakości.

Globalne zarządzanie jakością stanowi dzisiaj podstawowy sposób spełniania oczekiwań klienta i zwiększania zysków przedsiębiorstw. Pracownicy poszczególnych działów przedsiębiorstwa usługowego powinni traktować siebie jak klientów wewnętrznych. Należy uświadomić uczniom, że na jakość usług ma decydujący wpływ praca całego personelu, jego wzajemna komunikacja i zaangażowanie.

Zaleca się realizację programu metodami aktywizującymi, jak: dyskusji dydaktycznej, metody projektu i tekstu przewodniego.

Należy stosować zarówno indywidualną, jak i grupową formę pracy uczniów. Praca w grupie sprzyja efektywności procesu kształcenia, pozwala na ukształtowanie umiejętności komunikowania się, współpracy w zespole, prezentowania wyników.

Przed wykonaniem ćwiczeń praktycznych uczniowie powinni zapoznać się z jasno sformułowaną instrukcją ich wykonania.

W procesie nauczania należy zwracać uwagę na posługiwanie się przez uczniów poprawną terminologią dotyczącą jakości towarów i usług. Szczególną uwagę należy poświęcić procedurom zapewnienia jakości z uwzględnieniem norm ISO 9000.

Podczas realizacji programu wskazane jest zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do firmy usługowej wprowadzającej normy jakościowe lub firmy certyfikującej. Ćwiczenia powinny odbywać się grupach od 3 do 6 osób.


Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji jednostki modułowej, na podstawie ustalonych kryteriów. Należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowanych umiejętności określonych w programie jednostki modułowej.

Osiągnięcia edukacyjne uczniów należy oceniać na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz prezentowanych projektów.

Podczas oceniania należy sprawdzać umiejętność posługiwania się przyswojoną wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi oraz poprawność wnioskowania.

36

Umiejętności uczniów należy sprawdzać obserwując ich pracę w czasie wykonywania ćwiczeń.

Proces oceniania powinien obejmować następujące umiejętności: − posługiwania się podstawowymi pojęciami dotyczącymi jakości, − oceniania jakości usług według określonych kryteriów, − posługiwania się narzędziami do badania jakości usług, − planowania działań zmierzających do poprawy jakości usług.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić uzyskane wyniki sprawdzianów oraz poziom i zakres wykonanych ćwiczeń.

Nauczyciel powinien systematycznie sprawdzać postępy i oceniać jakość wykonywanych ćwiczeń.

37

Jednostka modułowa 341[05].O1.05 Prowadzenie marketingu usług 1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zdefiniować podstawowe pojęcia marketingowe, − zaplanować działania marketingowe, − scharakteryzować koncepcje marketingowe, − określić kryteria segmentacji rynku, − określić instrumenty marketingu mix, − określić cel badań marketingowych, − dobrać metody badań marketingowych do programu promocji usług, − przeprowadzić analizę marketingową, − opracować strategię działania firmy. 2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia marketingowe. Analiza marketingowa. Segmentacja rynku. Strategie marketingowe. Badania marketingowe. Planowanie działalności marketingowej. 3. Ćwiczenia

• Określanie orientacji marketingowych dla wybranych podmiotów gospodarczych.

• Prezentowanie różnych rodzajów reklamy produktów i usług. • Charakteryzowanie odbiorców określonego rodzaju usług. 4. Środki dydaktyczne

Filmy dydaktyczne dotyczące: marketingu, mowy ciała, obsługi klienta przez telefon, sukcesów w sprzedaży, psychologii obsługi klienta, savoir-vivre'u w biznesie, technik negocjacji, telemarketingu czyli sprzedaży przez telefon. Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta, Telefon w firmie, Projekt Management. Plansze: Marketing mix, Piramida potrzeb, Model gościnności. Foliogramy: Marketing mix, Elementy promocji usług. Techniczne środki kształcenia.

38

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest uzyskanie przez

uczniów umiejętności posługiwania się regułami i działaniami marketingowymi w praktyce. Wskazane jest kształtowanie umiejętności wykorzystywania miar statystycznych i działań marketingowych w procesie podejmowania decyzji. Należy również zwrócić uwagę na rolę zarządzania w procesie gospodarowania zasobami, ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania jakością. Poznanie i zrozumienie działalności marketingowej jest kluczowym elementem gospodarki rynkowej nie tylko w sferze produkcyjnej, ale i usługowej. Szczególną uwagę należy zwrócić na piąty element marketingu mix – pracownika w sektorze usług.

Zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, metody projektu, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń.

Wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane w małych grupach 3-6 osobowych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności określonych w programie jednostki modułowej.

Nauczyciel powinien przedstawić na początku zajęć kryteria oceniania. Podczas oceniania szczególną uwagę należy zwrócić na: − planowanie działań marketingowych, − promocję produktu, usługi i firmy, − opracowanie strategii firmy, − wyszukiwanie i selekcję informacji.

Obserwując pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń należy zwracać uwagę na samodzielne wykonywanie ćwiczeń, aktywność oraz zaangażowanie podczas zajęć.

Opanowanie umiejętności ocenia się na podstawie: sprawdzianów ustnych, prac pisemnych, opracowanych projektów i obserwacji wykonywanych ćwiczeń. Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.

39

Jednostka modułowa 341[05].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej 1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zorganizować stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami

ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

− posłużyć się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej, − wykonać czynności związane z przyjmowaniem i wysyłaniem

korespondencji, − zastosować zasady redagowania pism i dokumentów, − zastosować zasady archiwizacji dokumentów, − odebrać i przekazać informacje za pomocą poczty elektronicznej

i innych nośników informacji, − posłużyć się wyszukiwarką internetową oraz pozyskać informacje

zawarte w portalach internetowych. 2. Materiał nauczania

Stanowisko pracy biurowej. Eksploatacja urządzeń biurowych. Rodzaje dokumentów biurowych. Zasady redagowania pism. Zasady prowadzenia korespondencji. Zastosowanie komputera w pracy biurowej. 3. Ćwiczenia

• Projektowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii i estetyki, przepisami bezpieczeństwa, higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej.

• Przyjmowanie i wysyłanie korespondencji. • Sporządzanie protokołu, notatki, sprawozdania. • Pozyskiwanie informacji z sieci Internet. 4. Środki dydaktyczne

Film dydaktyczny: Sekretariat menadżera. Wzory dokumentów biurowych. Wzory protokołów. Wzory układów pism. Książka korespondencji. Instrukcja dotycząca pracy kancelarii. Słownik poprawnej polszczyzny.

40

Słownik ortograficzny. Materiały biurowe: papier, teczki, skoroszyty, segregatory. Techniczny sprzęt biurowy: telefax, kserokopiarka, telefon z automatyczną sekretarką, komputer, laminator, gilotyna do cięcia papieru, bindownica, termobindownica. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności obsługi i eksploatacji urządzeń biurowych, redagowania treści i formatowania tekstu różnych pism, prowadzenia rejestru i archiwizowania korespondencji.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, instrukcjami obsługi urządzeń na stanowisku pracy, a także poinformować o systemie i kryteriach oceniania.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany metodą tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń praktycznych.

Nauczyciel powinien rozpocząć ćwiczenia od instruktażu, a w trakcie ich realizacji udzielać pomocy i na bieżąco sprawdzać poprawność wykonania. Ważnym zadaniem nauczyciela jest zwrócenie uwagi na dokładność i staranność wykonywania prac biurowych.

Ćwiczenia powinny odbywać się w grupach do 6 osób na stanowiskach pracy biurowej. Do osiągnięcia założonych celów kształcenia konieczne jest wyposażenie stanowiska pracy w komputer z niezbędnym oprogramowaniem.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do sekretariatu wybranej firmy usługowej. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej według kryteriów podanych na początku zajęć, zgodnie z obowiązującym systemem oceniania. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu nabytych umiejętności określonych w programie jednostki modułowej.

Umiejętności praktyczne należy sprawdzać poprzez obserwację czynności wykonywanych przez uczniów podczas realizacji ćwiczeń oraz stosowanie testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy.

41

Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy należy zwrócić szczególną uwagę na: − organizowanie stanowiska pracy biurowej, − eksploatację urządzeń biurowych, − wykonywanie czynności biurowych, − redagowanie i formatowanie pism, − sporządzanie dokumentów biurowych.

42

Moduł 341[05].Z1 Podstawy turystyki 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − stosować terminologię z zakresu turystyki, − klasyfikować turystykę na podstawie kryteriów zalecanych przez

Światową Organizację Turystyki, − określać funkcje i dysfunkcje turystyki, − charakteryzować usługi turystyczne, − określać czynniki wpływające na rozwój turystyki, − określać kierunki rozwoju współczesnej turystyki, − charakteryzować markowe polskie produkty turystyczne, − określać zadania organów centralnych, terenowych i samorządowych

dotyczące turystyki, − charakteryzować krajowe i międzynarodowe organizacje turystyczne, − korzystać z różnych aktów prawnych, − komunikować się w języku obcym w zakresie organizacji turystyki.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki modułowej Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba

godzin na realizację341[05].Z1.01 Charakteryzowanie ruchu turystycznego 28 341[05].Z1.02

Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych

16

341[05].Z1.03

Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne

26 341[05].Z1.04

Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki

38

Razem 108

43


Jednostki od 341[05].Z1.01 do 341[05].Z1.03 powinny być

realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie, jednostkę 341[05].Z1.04 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do pozostałych.


341[05].Z1.01 Charakteryzowanie ruchu turystycznego

341[05].Z1.02 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych

341[05].Z1.04 Wykorzystanie języka

obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki

341[05].Z1.03 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez

instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne

44

4. Literatura

Alejziak A.: Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku. Wyd. Abbis, Kraków 1999 Andrejuk A.: Turystyka aktywna, rekreacyjna, specjalistyczna. Kengraf, Warszawa 1998 Bielczyk B., Łobożewicz T.: Podstawy turystyki. Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa 2001 Borne H., Doliński A.: Organizacja turystyki. WSiP, Warszawa 2000 Davidson R.: Turystyka. PAPT, Warszawa 1996 Gaworecki W.: Turystyka. PWE, Warszawa 2000 Holloway J.: Podstawy turystyki. PAPT, Warszawa 1996 Medlik S.: Leksykon podróży, turystyki i hotelarstwa. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995 Zięba - Załucka H.: Samorząd terytorialny Rzeczpospolitej Polskiej po reformie ustrojowej. Wyd. Ośw. FOSZE, Rzeszów 1999 Strategia rozwoju turystyki w latach 2001-2006. Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2001 Terminologia turystyczna Światowej Organizacji Turystyki (WTO). Instytut Turystyki, Warszawa 1994 Czasopisma: Rynek turystyczny, Wiadomości turystyczne

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych

45

Jednostka modułowa 341[05].Z1.01 Charakteryzowanie ruchu turystycznego 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić podstawowe pojęcia z zakresu turystyki, − zastosować terminologię zalecaną przez Światową Organizację

Turystyki, − wyjaśnić rolę turystyki w gospodarce państwa, − określić różne formy turystyki, − scharakteryzować rodzaje turystyki, − określić funkcje turystyki, − określić dysfunkcje turystyki, − zapobiec niekontrolowanemu szerzeniu się turystyki niszczącej

środowisko, − sklasyfikować czynniki rozwoju turystyki, − rozpoznać potrzeby turysty, − scharakteryzować rodzaje usług turystycznych. 2. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia związane z turystyką. Formy turystyki. Rodzaje turystyki. Funkcje i dysfunkcje turystyki. Czynniki wpływające na rozwój turystyki. Usługi turystyczne. Potrzeby człowieka i ich klasyfikacja.

3. Ćwiczenia • Analizowanie ruchu turystycznego w województwie lub wybranym

mieście. • Charakteryzowanie usług turystycznych w mieście, regionie, kraju na

podstawie materiałów i danych pozyskiwanych przez uczniów. • Projektowanie rodzajów turystyki, które mogą rozwijać się

w miejscowości, regionie, gdzie znajduje się szkoła. • Analizowanie usług turystycznych wykonywanych w wybranym

zakładzie hotelarskim. 4. Środki dydaktyczne Materiały źródłowe Instytutu Turystyki, Głównego Urzędu Statystycznego i Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

46

Plansze i foliogramy dotyczące: form turystyki, rodzajów turystyki, Piramidy potrzeb Maslowa. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności związanych z posługiwaniem się terminologią zawodową, charakteryzowaniem podstawowych rodzajów turystyki, a także usług turystycznych.

Szczególną uwagę należy zwrócić na funkcje i dysfunkcje turystyki. Określenie pozytywnych cech turystyki i jej znaczenia dla rozwoju gospodarczego kraju będzie podstawą przygotowania ucznia do przyszłej pracy zawodowej. Uczeń powinien rozumieć również zagrożenia, jakie niesie za sobą niekontrolowany ruch turystyczny.

Równie ważne jest określenie potrzeb turysty, które mają wpływ na rozwój rynku usług turystycznych, zwiększenie liczby miejsc zatrudnienia w gospodarce turystycznej oraz dochody ludności.

Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, w pracowni wyposażonej w materiały źródłowe, plansze i foliogramy na temat form i rodzajów turystyki. Zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: pogadanki problemowej, ćwiczeń, dyskusji oraz giełdy pomysłów.

Zagadnienia dotyczące czynników rozwoju współczesnej turystyki nauczyciel może realizować metodą burzy mózgów z wykorzystaniem danych zawartych w literaturze oraz informacji z prasy, radia, telewizji. Analizę strategii rozwoju turystyki należy wykonać na podstawie tekstów źródłowych Polskiej Organizacji Turystycznej i Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

Część zajęć dydaktycznych można przeprowadzić w: Polskiej Organizacji Turystycznej, Polskiej Izbie Turystyki lub izbach regionalnych, hotelach, restauracjach, bankach, Giełdzie Papierów Wartościowych z udziałem zaproszonych ekspertów.

Podczas realizacji procesu dydaktycznego wskazane jest zorganizowanie wycieczki po okolicy, w której znajduje się szkoła, celem zebrania informacji na temat usług turystycznych w regionie. Podczas wycieczki uczniowie powinni opracować przewodnik po firmach świadczących usługi turystyczne.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się przez

cały okres realizacji programu na podstawie określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

47

Wiadomości i umiejętności niezbędne do realizacji ćwiczeń można sprawdzać stosując sprawdziany pisemne i ustne oraz testy osiągnięć szkolnych.

Umiejętności praktyczne uczniów należy sprawdzać obserwując ich czynności podczas wykonywania zadań praktycznych.

Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na: − wyszukiwanie danych statystycznych, − analizowanie danych statystycznych ruchu turystycznego (regionu, miasta) i ich interpretowanie, − charakteryzowanie usług turystycznych w swoim regionie, mieście.

Dokonując oceny należy uwzględnić aktywność, samodzielne wykonywanie zadań, umiejętność pracy w grupie.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów oraz poziom wykonania ćwiczeń.

48

Jednostka modułowa 341[05].Z1.02 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić produkty markowe turystyki polskiej, − scharakteryzować obszary działania markowych produktów

turystycznych, − określić cechy markowych produktów turystycznych, − dokonać analizy turystyki miejskiej i kulturowej, − dokonać analizy turystyki na terenach wiejskich, − rozpoznać możliwości planowania turystyki biznesowej, − scharakteryzować turystykę przygraniczną i tranzytową, − wskazać mocne i słabe strony produktów markowych turystyki

polskiej, − scharakteryzować strategię rozwoju polskich produktów

turystycznych. 2. Materiał nauczania Produkty markowe turystyki polskiej. Marka turystyki biznesowej. Marka turystyki miejskiej i kulturowej. Marka turystyki aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej. Marka turystyki na terenach wiejskich. Marka turystyki przygranicznej i tranzytowej. Strategia rozwoju polskich produktów turystycznych. 3. Ćwiczenia • Analizowanie wybranych marek turystyki w danej miejscowości. • Analizowanie turystyki miejskiej i kulturowej w oparciu o dostępne

dane Urzędu Miasta, Instytutu Turystyki, innych instytucji w wybranych miastach wojewódzkich.

• Analizowanie turystyki na terenach wiejskich, na podstawie danych ośrodków doradztwa rolniczego, Instytutu Turystyki i katalogów agroturystycznych.

• Określanie obszarów działania poszczególnych marek produktów turystycznych.

• Analizowanie słabych i mocnych stron produktów markowych turystyki polskiej.

49

4. Środki dydaktyczne Materiały źródłowe Głównego Urzędu Statystycznego, Instytutu Turystyki, Ośrodków Doradztwa Rolniczego, Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Plansze i foliogramy: mapa gospodarstw agroturystycznych, rodzaje produktów markowych. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące produktów markowych turystyki polskiej oraz obszarów działania poszczególnych marek. Ważne jest, aby uczniowie umieli identyfikować produkty markowe i odróżniać je od innych produktów turystycznych. Podczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na określanie poszczególnych marek turystyki: − biznesowej - kongresy, konferencje, seminaria, imprezy targowe

i wystawy, podróże motywacyjne oraz indywidualne pobyty służbowe, − miejskiej i kulturowej - dziedzictwo kulturowe miast i miasteczek, trasy

kulturowe, ważne wydarzenia kulturowe, − aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej - wyjazdy i pobyty związane

z wodą, wędrówki piesze i rowerowe oraz turystykę specjalnych zainteresowań,

− terenów wiejskich - agroturystykę, ekoturystykę, turystykę na obszarach chronionych oraz atrakcje związane z życiem wsi, kulturą ludową i tradycjami,

− przygranicznej i tranzytowej - oferty turystyczne adresowane do osób przebywających w pasie przygranicznym oraz związane z ruchem tranzytowym, ze szczególnym uwzględnieniem autostrad, dróg szybkiego ruchu i infrastruktury drogowej. Program jednostki modułowej powinien być realizowany w grupach do

16 osób, w pracowni wyposażonej w materiały źródłowe oraz plansze i foliogramy przedstawiające polskie produkty markowe. Zaleca się stosowanie wykładu informacyjnego, pogadanki problemowej, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Podczas organizacji zajęć należy korzystać z pomocy pracowników biur podróży.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów kształcenia, określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu na podstawie określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

50

Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na: − określanie polskich turystycznych produktów markowych, − wyszukiwanie danych charakteryzujących ruch turystyczny, − poziom wykonywania ćwiczeń, − aktywność i zaangażowanie ucznia. Ocena nabytych umiejętności powinna uwzględniać wyniki: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, wykonanych zadań praktycznych.

51

Jednostka modułowa 341[05].Z1.03 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić zadania administracji centralnej w zakresie turystyki, − określić zadania administracji terenowej w zakresie turystyki, − określić zadania administracji samorządowej w zakresie turystyki, − dokonać analizy zadań Polskiej Organizacji Turystycznej, − dokonać analizy zadań Regionalnych i Lokalnych Organizacji

Turystycznych, − scharakteryzować krajowe organizacje i stowarzyszenia branżowe, − scharakteryzować międzynarodowe organizacje turystyczne. 2. Materiał nauczania Zadania administracji centralnej związane z turystyką. Zadania administracji terenowej w zakresie turystyki. Zadania administracji samorządowej w zakresie turystyki. Zadania Polskiej Organizacji Turystycznej, Regionalnych Organizacji Turystycznych oraz Lokalnych Organizacji Turystycznych. Zadania statutowe organizacji i stowarzyszeń branżowych: Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Polskiego Zrzeszenia Hoteli, Polskiej Izby Turystyki, Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki, Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, Polskiej Federacji Campingu i Carawaningu, Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, Polskiego Stowarzyszenia Turystyki i Hotelarstwa, Regionalnych Izb Turystycznych, Stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy w Polsce”, Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”. Podstawowe zadania międzynarodowych organizacji turystycznych: Światowej Organizacji Turystyki, Światowej Rady Podróży i Turystyki, Europejskiej Komisji Podróży, Eurostat'u, Międzynarodowej Federacji Biur Podróży, Międzynarodowej Federacji Campingu i Caravaningu, Międzynarodowej Federacji Schronisk Młodzieżowych, Międzynarodowego Stowarzyszenia Hoteli i Restauracji, Stowarzyszenia Międzynarodowego Transportu Lotniczego, Europejskiego Stowarzyszenia Szkół Hotelarskich i Turystycznych.

52

3. Ćwiczenia • Analizowanie zadań związanych z turystyką realizowanych przez

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. • Analizowanie zadań Polskiej Organizacji Turystycznej. • Analizowanie zadań z zakresu turystyki realizowanych przez Urząd

Wojewódzki. • Analizowanie zadań związanych z turystyką realizowanych przez

Urząd Powiatu i Gminy. • Analizowanie zadań Polskiej Organizacji Turystyki. • Analizowanie zadań regionalnych izb turystycznych. • Charakteryzowanie zadań Regionalnych i Lokalnych Organizacji

Turystycznych działających w wybranym regionie. • Analizowanie zadań organizacji i stowarzyszeń branżowych

działających na wybranym terenie. 4. Środki dydaktyczne Materiały Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące zadań związanych z turystyką. Plansza: Struktura organizacyjna turystyki. Filmy promocyjne z zakresu turystyki. Materiały źródłowe z Internetu dotyczące turystyki. Statuty organizacji turystycznych. Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące funkcjonowania organów administracji centralnej, terenowej i samorządowej, które kształtują politykę turystyczną państwa oraz odgrywają znaczącą rolę w całym systemie zarządzania turystyką.

Podczas realizacji programu szczególną uwagę należy zwrócić na zadania Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych oraz analizę strategii rozwoju gospodarczego, w tym turystycznego na danym terenie. Wskazane jest rozpoznanie organizacji i stowarzyszeń branżowych działających na wybranym terenie oraz zapraszanie na zajęcia lokalnych przedstawicieli branży turystycznej.

W ramach projektu uczniowie mogą przygotować własną strategię rozwoju lokalnej turystyki lub ocenić politykę regionalną w zakresie turystyki na wybranym terenie. Wskazane jest, aby uczniowie zapisali się do organizacji turystycznych, założyli szkolne koło PTTK lub klub turystyczny.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w pracowni wyposażonej w niezbędne materiały i środki dydaktyczne, w grupach do 16 osób, a ćwiczenia w zespołach 3-6 osobowych. Podczas zajęć należy

53

stosować metodę przewodniego tekstu, dyskusji dydaktycznej, metodę projektów oraz ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest organizowanie spotkań z przedstawicielami branży turystycznej.

Zajęcia powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w niezbędne techniczne środki kształcenia i materiały dydaktyczne.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji o realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć, z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen. W ocenie należy uwzględnić wyniki sprawdzianów ustnych, prac pisemnych oraz projektów indywidualnych i grupowych.

Sprawdzanie umiejętności praktycznych można realizować poprzez obserwację czynności uczniów podczas ćwiczeń.

Dokonując oceny ucznia należy zwrócić uwagę na: – rozróżnianie kompetencji administracji centralnej, terenowej

i samorządowej w zakresie turystyki, – określanie zadań Regionalnych i Lokalnych Organizacji

Turystycznych, – interpretowanie roli działających organizacji i stowarzyszeń

branżowych w rozwoju turystyki. W ocenie należy uwzględnić również:

– aktywność i zaangażowanie podczas zajęć, – samodzielność wykonania zadań, – umiejętność pracy w zespole. Na końcową ocenę powinny składać się oceny wykonanych ćwiczeń, prezentowanych projektów i wyniki sprawdzianów.

54

Jednostka modułowa 341[05].Z1.04 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − posłużyć się terminologią z zakresu turystyki, − napisać różnorodne teksty dotyczące organizacji turystyki, − określić formy i rodzaje turystyki, − określić potrzeby konsumenta usług turystycznych, − określić czynniki wpływające na rozwój turystyki, − scharakteryzować usługi turystyczne, − scharakteryzować polskie turystyczne produkty markowe, − określić zadania organów centralnych, terenowych i samorządowych

związane z funkcjonowaniem turystyki, − zinterpretować teksty dotyczące organizacji turystyki, − scharakteryzować organizacje turystyczne, − przetłumaczyć na język polski, teksty w języku obcym dotyczące

organizacji turystyki.

2. Materiał nauczania Turystyka - podstawowe pojęcia i definicje. Formy i rodzaje turystyki. Potrzeby konsumenta usług turystycznych. Usługi turystyczne. Czynniki wpływające na rozwój turystyki. Polskie turystyczne produkty markowe. Zarządzanie turystyką.

3. Ćwiczenia • Formułowanie wypowiedzi dotyczących organizacji turystyki. • Czytanie tekstów o tematyce turystycznej. • Tłumaczenie tekstów o tematyce turystycznej. • Charakteryzowanie wybranych rodzajów turystyki. • Pisanie tekstów dotyczących usług turystycznych. • Pisanie streszczeń wybranych tekstów dotyczących usług

turystycznych. • Wychwytywanie przewodniej myśli tekstów. • Układanie planu do tekstów.

55

4. Środki dydaktyczne Schematy organizacyjne zarządzania turystyką. Materiały informacyjne, przewodniki turystyczne. Słowniki obcojęzyczne i branżowe. Pakiety multimedialne do nauki języka obcego. Środki audiowizualne i multimedialne.


Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące organizacji turystyki w Polsce. Celem realizacji programu nauczania jest kształtowanie sprawnej komunikacji w języku obcym w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących turystyki. Należy kontynuować naukę języka opanowanego przez uczniów w szkole średniej. Ważnym zadaniem jest nie tylko utrwalanie reguł i zasad gramatycznych, ale również doskonalenie sprawności produktywnych - mówienia, pisania oraz receptywnych – czytania i rozumienia ze słuchu.

Przed przystąpieniem do realizacji treści jednostki modułowej zalecane jest przeprowadzenie testów diagnozujących poziom umiejętności uczniów w zakresie języka obcego. W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych, których różnorodność powinna pobudzić uczniów do aktywności i osiągania umiejętności swobodnego komunikowania się w języku obcym. Zajęcia powinny być realizowane przez nauczyciela znającego zagadnienia zawodowe.

Zaleca się realizację programu jednostki w pracowni języka obcego, w grupach do 16 osób, z możliwością podziału na zespoły 3-4 osobowe. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno dostarczyć

informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej.

Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na: − posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu turystyki, − charakteryzowanie form i rodzajów turystyki, − charakteryzowanie usług turystycznych. Ocena postępów uczniów powinna być dokonywana na podstawie: − sprawdzianów pisemnych: testów oraz tłumaczeń na język obcy, − sprawdzianów ustnych: odtwarzanych wyrażeń frazeologicznych,

zwrotów, krótkich dialogów i dłuższych wypowiedzi na zadany temat.

56

W procesie oceniania należy uwzględnić również : − aktywność ucznia na zajęciach, − poprawność stosowanych form gramatycznych, − różnorodność stosowanego słownictwa. Ocena końcowa powinna być zgodna z obowiązującą skalą ocen.

57

Moduł 341[05].Z2 Walory i atrakcje turystyczne 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − charakteryzować środowisko naturalne Polski, − określać walory i atrakcje środowiska przyrodniczego Polski, − określać antropogeniczne walory turystyczne Polski oraz świata, − klasyfikować walory turystyczne różnych regionów Polski, − określać style w architekturze i sztuce, − charakteryzować obiekty zabytkowe w Polsce i Europie, − określać regiony etnograficzne Polski oraz ośrodki twórczości

ludowej, − analizować specyfikę i atrakcje turystyczne parków narodowych

w Polsce, − charakteryzować regiony oraz centra turystyczne w Polsce i Europie, − posługiwać się terminologią stosowaną w geografii turystycznej, − analizować mapy geograficzne, turystyczne oraz plany miast, − posługiwać się mapami turystycznymi i geograficznymi, − projektować trasy turystyczne z uwzględnieniem zasad

opracowywania programów imprez, − korzystać z najnowszych informacji dotyczących zagospodarowania

turystycznego regionów świata, − pozyskiwać informacje o współczesnych imprezach kulturalnych, − korzystać z literatury zawodowej i innych źródeł informacji

turystycznych. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki

modułowej Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację

341[05].Z2.01 Korzystanie z informacji turystycznej

15 341[05].Z2.02

Prezentowanie walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski

76

341[05].Z2.03

Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski

76

341[05].Z2.04 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych 81

341[05].Z2.05

Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym

76

Razem 324

58



realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie. Jednostkę 341[05].Z2.05 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do pozostałych.


341[05].Z2.01 Korzystanie z informacji turystycznej

341[05].Z2.02 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska

przyrodniczego Polski 341[05].Z2.05 Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku

obcym 341[05].Z2.03 Prezentowanie antropogenicznych walorów

turystycznych Polski

341[05].Z2.04 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

59

4. Literatura Broniewski T.: Historia architektury dla wszystkich. Ossolineum, Wrocław 1990 Charytonow E.: Zarys historii architektury. WSP, Olsztyn 1988 Estreicher K.: Historia sztuki w zarysie. PWN, Warszawa 1990 Gordon A., Świątecki A., Wandowicz W.: Cudze chwalicie... Wybrane elementy geografii turystycznej Polski. Agencja Wydawniczo - Reklamowa „Dino”, Warszawa 1994 Kruczek Z., Sacha S.: Europa : geografia turystyczna. Proksenia, Kraków 2003 Kruczek Z., Sacha S.: Geografia atrakcji turystycznych Polski. Ostoja, Kraków 1994 Kruczek Z.: Kraje pozaeuropejskie: zarys geografii turystycznej. Proksenia, Kraków 2002 Kruczek Z.: Polska: geografia atrakcji turystycznych Polski. Proksenia, Kraków 2002 Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J.: Geografia turystyki Polski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002 Warszyńska J.: Geografia turystyczna świata. Cz. 1 i 2.PWN, Warszawa 2001 Przewodnik po Polsce. Sport i Turystyka, Warszawa 1996 Słownik geograficzno – krajoznawczy Polski. PWN, Warszawa 1996 Czasopisma: Aura, Poznaj świat, Świat podróży, Przewodniki turystyczne, albumy Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

60

Jednostka modułowa 341[05].Z2.01 Korzystanie z informacji turystycznej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić miejsce geografii turystycznej w ogólnej systematyce nauk

przyrodniczych i ekonomicznych, − zdefiniować podstawowe terminy stosowane w geografii turystycznej, − określić rodzaje map z uwzględnieniem skali, treści i przeznaczenia, − zinterpretować znaki kartograficzne na mapach turystycznych, − określić zależności między skalą, treścią mapy a jej przeznaczeniem, − zinterpretować plany miast i mapy samochodowe, − wykorzystać przewodniki, czasopisma tematyczne do planowania

tras turystycznych, − wykorzystać techniki komputerowe do planowania tras turystycznych. 2. Materiał nauczania Przedmiot i zakres badań geografii turystycznej. Podstawowe pojęcia: walory turystyczne, atrakcyjność turystyczna, rekreacja, krajoznawstwo, ekorozwój, zagospodarowanie turystyczne, pojemność turystyczna, dostępność komunikacyjna, chłonność turystyczna. Podział walorów turystycznych z uwzględnieniem różnych kryteriów. Mapy - rodzaje, klasyfikacja z uwzględnieniem skali, treści oraz przeznaczenia. Zasady czytania planów oraz map. Zależności między skalą mapy, treścią a jej przeznaczeniem. Znaki kartograficzne na mapach turystycznych. 3. Ćwiczenia • Analizowanie powiązań geografii turystycznej z naukami

przyrodniczymi i ekonomicznymi. • Rozpoznawanie znaków kartograficznych i topograficznych na

mapach turystycznych. • Rozpoznawanie znaków topograficznych w terenie. • Rozpoznawanie określonych szlaków turystycznych.

61

4. Środki dydaktyczne Schemat powiązań geografii turystycznej z naukami przyrodniczymi i ekonomicznymi. Mapy fizyczne, turystyczne Europy, świata i Polski. Atlas geograficzny. Rocznik statystyczny. Foliogramy, przezrocza, plansze, rysunki dotyczące informacji turystycznych. Katalogi i materiały reklamowe z zakresu turystyki. Czasopisma zawodowe. Przewodniki turystyczne, foldery reklamowe. Ilustracje i fotografie różnych atrakcji turystycznych świata i Polski. Teksty przewodnie do ćwiczeń. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące korzystania z informacji turystycznych.

Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu, pogadanki dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Nauczyciel powinien przygotować materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń: teksty przewodnie, instrukcje, poradniki. Podczas wykonywania zadań uczniowie korzystają z tekstów przewodnich, pytań prowadzących i formularzy do wypełnienia, mając zapewniony dostęp do różnych źródeł informacji turystycznej. Uczniowie planują przebieg ćwiczenia, korzystając z materiałów źródłowych, a na właściwe rozwiązanie naprowadzają ich pytania przygotowane przez nauczyciela.

Podczas realizacji ćwiczeń, konieczne jest zapoznanie uczniów z możliwościami pozyskiwania informacji turystycznych z różnych źródeł.

Zajęcia należy realizować w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne, grupy ćwiczeniowe powinny liczyć do 16 uczniów, z możliwością podziału na zespoły 2-3 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się systematycznie

przez cały czas realizacji programu jednostki na podstawie określonych kryteriów.

Przed przystąpieniem do wykonania zadania wskazane jest sprawdzenie poziomu umiejętności dotychczas opanowanych przez ucznia. W zależności od potrzeb i warunków organizacyjnych może to być test osiągnięć szkolnych, sprawdzian pisemny lub ustny. Pozytywny

62

wynik sprawdzianu powinien być warunkiem przystąpienia do wykonania ćwiczeń. Umiejętności mogą być sprawdzane przez obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

Podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów należy zwrócić uwagę na: – posługiwanie się terminologią zawodową, – dobór źródeł informacji turystycznych, – interpretację informacji zawartych w materiałach kartograficznych

i reklamowych, – wykonanie ćwiczeń, ze szczególnym uwzględnieniem poprawności,

kolejności i dokładności wykonywanych prac. Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po ich realizacji.

Po wykonaniu określonych ćwiczeń, wskazane jest dokonanie oceny zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

63

Jednostka modułowa 313[05].Z2.02 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − dokonać klasyfikacji regionów fizyczno - geograficznych Polski, − określić cechy klimatu Polski oraz typy pogody, − scharakteryzować sieć hydrograficzną Polski oraz ocenić jej

znaczenie dla turystyki, − zaprezentować osobliwości polskiej flory i fauny, − ocenić przydatność kompleksów leśnych dla turystyki i rekreacji, − zaprezentować walory specjalistyczne terenów górskich, − określić walory specjalistyczne akwenów wodnych, − określić rejony występowania wód mineralnych oraz walory

wypoczynkowo - uzdrowiskowe tych obszarów, − ocenić atrakcje turystyczne i poziom zagospodarowania polskich

uzdrowisk, − określić formy ochrony przyrody w Polsce, − zaprezentować atrakcje turystyczne parków narodowych, wybranych

parków krajobrazowych oraz rezerwatów przyrody, − wskazać miejsca w Polsce wpisane na Światową Listę Rezerwatów

Biosfery, − ocenić atrakcyjność planowanych tras turystycznych, − określić wpływ turystyki na zanieczyszczenie środowiska

przyrodniczego, − określić działania na rzecz ochrony i koegzystencji środowiska

naturalnego. 2. Materiał nauczania Klasyfikacja regionów fizyczno - geograficznych Polski. Rodzaje form ukształtowania powierzchni Polski i ich walory turystyczne. Walory specjalistyczne obszarów o zróżnicowanej rzeźbie powierzchni Ziemi. Cechy charakterystyczne klimatu Polski. Typy pogody występujące w Polsce. Sieć hydrograficzna Polski i jej walory specjalistyczne. Kompleksy leśne w Polsce, ich rodzaje. Formy ochrony przyrody w Polsce. Rozmieszczenie parków narodowych, wybranych parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody w Polsce.

64

Uzdrowiska polskie, ich klasyfikacja, zagospodarowanie, walory turystyczne. Światowa Lista Rezerwatów Biosfery, polskie rezerwaty biosfery. Obszary o najwyższym stopniu zanieczyszczenia środowiska w Polsce. Narodowy program ochrony środowiska naturalnego do 2010 roku.

4. Ćwiczenia • Klasyfikowanie regionów fizyczno – geograficznych kraju. • Odczytywanie z map turystycznych form ukształtowania powierzchni. • Prezentowanie osobliwości polskiej flory i fauny. • Charakteryzowanie obszarów uzdrowiskowych. • Prezentowanie walorów specjalistycznych wybranego terenu. • Projektowanie działań na rzecz ochrony oraz koegzystencji

środowiska naturalnego i turystyki w określonym regionie. • Analizowanie rozmieszczenia parków narodowych na tle głównych

krain krajobrazowo – przyrodniczych. • Ocenianie atrakcyjności wybranych tras turystycznych według

określonych kryteriów. 4. Środki dydaktyczne Mapy fizyczne i turystyczne Polski. Atlas geograficzny Polski. Rocznik statystyczny. Foliogramy, przezrocza, filmy dydaktyczne dotyczące atrakcji turystycznych. Katalogi i materiały reklamowe biur podróży. Albumy atrakcji turystycznych. Prezentacje multimedialne. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programu jednostki modułowej stanowią podstawę do przygotowania ofert turystycznych spełniających oczekiwania różnych klientów. Podczas realizacji programu nauczania szczególną uwagę należy zwrócić na opanowanie umiejętności prezentowania walorów środowiska przyrodniczego i określania poziomu zagospodarowania turystycznego regionu.

Program powinien być realizowany następującymi metodami: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej, pogadanki oraz ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia zamieszczone w programie powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w mapy, materiały źródłowe na temat walorów turystycznych Polski i filmy dydaktyczne przedstawiające rezerwaty przyrody i parki narodowe.

65

Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 16 osobowych z możliwością podziału na zespoły 2-3 osobowe.

Podczas wykonywania ćwiczeń uczniowie korzystają z tekstów przewodnich, pytań prowadzących i formularzy do wypełnienia.

Uczniowie planują przebieg ćwiczenia, korzystając z materiałów źródłowych, a na właściwe rozwiązanie naprowadzają ich pytania przygotowane przez nauczyciela. Zadaniem nauczyciela jest obserwacja przebiegu realizacji zadania.


Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów.

Wiadomości niezbędne do wykonania zadań praktycznych mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych oraz sprawdzianów ustnych i pisemnych. Umiejętności mogą być sprawdzane podczas obserwacji pracy uczniów w trakcie realizacji zadań praktycznych.

Podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów należy zwrócić uwagę na realizację zadań praktycznych, a szczególnie na prezentowanie walorów środowiska przyrodniczego.

Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po ich realizacji.

Proces oceniania edukacyjnych osiągnięć uczniów powinien być realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

66

Jednostka modułowa 341[05].Z2.03 Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − rozróżnić style w architekturze i sztuce, − scharakteryzować najbardziej atrakcyjne turystycznie zabytki

architektury i budownictwa w Polsce, − rozpoznać zabytki wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury

Ludzkości UNESCO, − określić rodzaje muzeów oraz zbiorów artystycznych, − określić polskie regiony folklorystyczne, tradycje i zwyczaje ich

mieszkańców, − scharakteryzować ośrodki twórczości ludowej, muzea etnograficzne,

skanseny, − scharakteryzować ośrodki kultu religijnego, muzea i miejsca

martyrologii, − wskazać historyczne obiekty architektury militarnej, − rozpoznać zabytki działalności gospodarczej człowieka, − scharakteryzować wybrane szlaki turystyczne prezentujące dorobek

kulturowy Polski, − zaplanować trasy turystyczne z uwzględnieniem antropogenicznych

walorów Polski, − scharakteryzować polskie centra turystyczne i określić ich atrakcje, − scharakteryzować najważniejsze krajowe imprezy kulturalne. 2. Materiał nauczania Style w architekturze i sztuce. Muzea, obiekty unikatowe – rodzaje, lokalizacja. Regiony folklorystyczne, ośrodki twórczości ludowej, skanseny. Muzea i miejsca martyrologii. Miejsca kultu religijnego. Historyczne obiekty architektury militarnej. Zabytki działalności gospodarczej człowieka i rozwoju techniki. Wybrane szlaki turystyczne: Szlak Piastowski, Orlich Gniazd, Kopernikowski, Tatarski, Wielkich Jezior Mazurskich. Centra turystyczne Polski i ich atrakcje. Kalendarz polskich imprez kulturalnych. Zabytki wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury Ludzkości UNESCO.

67

3. Ćwiczenia • Rozpoznawanie stylów w architekturze i sztuce na postawie

wybranych obiektów. • Charakteryzowanie wybranych imprez kulturalnych. • Projektowanie trasy wycieczki z uwzględnieniem antropogenicznych

walorów turystycznych Polski. • Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych regionu,

w którym mieszka uczeń. • Ocenianie atrakcyjności zaplanowanych tras turystycznych. 4. Środki dydaktyczne Mapy fizyczne i turystyczne Polski. Atlas geograficzny Polski. Rocznik statystyczny. Foliogramy, przezrocza, filmy dydaktyczne dotyczące atrakcji turystycznych w Polsce. Katalogi i materiały reklamowe biur podróży. Albumy atrakcji turystycznych. Prezentacje multimedialne. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja treści programowych jednostki ma na celu kształtowanie umiejętności rozpoznawania i prezentowania antropogenicznych walorów Polski, ze szczególnym uwzględnieniem zabytków architektury, ośrodków twórczości ludowej i etnograficznej.

Program nauczania należy realizować z zastosowaniem eksponujących metod nauczania jak: pokaz i film dydaktyczny oraz ćwiczeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych wybranego regionu oraz projektowanie tras turystycznych uwzględniających określone rodzaje walorów. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń, ważne jest przygotowanie materiałów dydaktycznych, podczas realizacji określonych ćwiczeń należy posługiwać się różnymi źródłami informacji turystycznych, jak: mapy, katalogi.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w mapy, materiały reklamowe biur podróży, zestaw przewodników turystycznych i katalogów biur podróży.


68

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Osiągnięcia ucznia w zakresie wyodrębnionych celów kształcenia powinny być oceniane na poszczególnych etapach realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów. Do sprawdzania osiągnięć uczniów można stosować następujące metody: − sprawdziany ustne, − sprawdziany pisemne, − testy osiągnięć szkolnych.

Poziom opanowania umiejętności można sprawdzać obserwując pracę uczniów podczas realizacji zadań praktycznych. Podczas obserwacji czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń należy zwrócić uwagę na: dobór walorów antropogenicznych, ich atrakcyjność i sposób prezentacji.

Wskazane jest systematyczne ocenianie postępów uczniów. Bieżąca analiza osiągnięć uczniów umożliwia korygowanie stosowanych metod kształcenia. Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny powinny być wyniki sprawdzianów, testów i poprawne wykonanie ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

69

Jednostka modułowa 341[05].Z2.04 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić walory przyrodniczo - krajoznawcze regionów turystycznych

Polski, − dokonać klasyfikacji walorów turystycznych Polski, − zaplanować trasy turystyczne na obszarze Polski, − dokonać klasyfikacji regionów turystycznych Europy, − scharakteryzować walory przyrodnicze i antropogeniczne regionów

turystycznych Europy, − opracować projekty wyjazdów turystycznych do Europy, − dokonać analizy walorów turystycznych określonych obszarów Azji, − opracować projekt wyjazdu turystycznego do Azji, − scharakteryzować walory turystyczne określonych obszarów Ameryki

Północnej i Południowej, − opracować projekty wyjazdów turystycznych do Ameryki Północnej

i Południowej, − scharakteryzować walory turystyczne określonych regionów Afryki, − zaprojektować wyjazd turystyczny do Afryki, − dokonać analizy walorów turystycznych określonych regionów

Australii, − opracować projekt wyjazdu turystycznego do Australii. 2. Materiał nauczania Walory przyrodnicze i krajoznawcze regionów turystycznych: bałtyckiego, pomorskiego, mazurskiego, wielkopolskiego, mazowieckiego, podlaskiego, małopolskiego, lubelskiego, śląsko - krakowskiego, Niziny Śląskiej, karpackiego oraz sudeckiego. Klasyfikacja walorów turystycznych Polski w ujęciu regionalnym. Walory turystyczne: państw sąsiadujących z Polską, krajów Beneluksu, krajów skandynawskich, państw basenu Morza Śródziemnego, krajów alpejskich. Walory turystyczne wybranych regionów Azji. Walory turystyczne wybranych regionów Ameryki Północnej. Walory turystyczne wybranych regionów Ameryki Południowej. Walory turystyczne wybranych regionów Afryki. Walory turystyczne wybranych regionów Australii.

70

3. Ćwiczenia • Analizowanie map turystycznych pod względem walorów przyrodniczo

- krajoznawczych. • Charakteryzowanie atrakcji turystycznych na podstawie różnorodnych

materiałów. • Planowanie tras turystycznych po wybranych regionach Polski

z uwzględnieniem walorów przyrodniczych oraz antropogenicznych. • Dobieranie atrakcji turystycznych do określonych potrzeb klienta. • Projektowanie materiałów reklamowych promujących walory

turystyczne wskazanego regionu. • Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Europy. • Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Azji. • Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Ameryki Północnej. • Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Ameryki Południowej. • Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Afryki. • Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Australii. 4. Środki dydaktyczne Mapy i przewodniki turystyczne regionów Polski, Europy i świata. Foliogramy, plansze, przezrocza, filmy dydaktyczne dotyczące wybranych miejsc i atrakcji turystycznych. Katalogi i materiały reklamowe biur podróży. Atlas geograficzny świata. Rocznik statystyczny. Prezentacje multimedialne, Internet. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące regionów turystycznych w Polsce i na świecie. Opanowanie umiejętności wymienionych w celach kształcenia jest podstawą do realizacji kolejnych jednostek modułowych. Podczas realizacji programu nauczania szczególną uwagę należy zwrócić na specyficzne walory turystyczne danego kraju lub regionu, wydarzenia polityczne i kulturalne. Pokazy i ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w sprzęt do prezentacji multimedialnych.

71

W procesie kształcenia należy stosować aktywizujące metody nauczania, jak: sytuacyjną, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, gier dydaktycznych oraz metodę projektów. Wskazane jest organizowanie wycieczek do atrakcyjnych miejsc w wybranych regionach Polski.

Należy stosować zarówno indywidualną, jak i grupową formę pracy uczniów.

Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji: Internetu, poradników, literatury zawodowej, czasopism oraz materiałów informacyjnych biur podróży.


6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów przedstawionym uczniom na początku zajęć. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na posługiwanie się opanowaną wiedzą, merytoryczną jakość wypowiedzi, poprawne stosowanie terminologii. Ocena osiągnięć powinna aktywizować i mobilizować do pracy zarówno uczniów, jak i nauczyciela. Proces oceniania powinien obejmować: – diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem

założonych celów kształcenia, – identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia

oraz rozpoznawanie trudności w realizacji celów, – sprawdzanie zakresu oraz poziomu wiedzy i umiejętności uczniów po

zrealizowaniu treści programowych. W procesie oceniania należy stosować następujące metody: – sprawdziany ustne, – sprawdziany pisemne, – obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań, – kontrolę przebiegu prac nad projektami.

Poprawność wykonania ćwiczeń należy sprawdzać w trakcie wykonywania i po ich realizacji.

Na ocenę końcową powinny składać się oceny prezentowanych projektów, poziom wykonania ćwiczeń oraz wyniki sprawdzianów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

72

Jednostka modułowa 341[05].Z2.05 Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zaprezentować główne atrakcje turystyczne Polski, − zaprezentować antropogeniczne walory turystyczne Polski, − zaprezentować walory turystyczne różnych regionów świata, − przetłumaczyć wybrane prospekty, foldery, reklamy dotyczące atrakcji

turystycznych, − zinterpretować różnorodne teksty dotyczące obsługi podróżnych, − przetłumaczyć teksty dotyczące charakterystyki tras turystycznych, − napisać teksty związane z organizacją imprez kulturalnych, − udzielić klientowi informacji dotyczących atrakcji turystycznych

w Polsce i na świecie. 2. Materiał nauczania Regiony fizyczno - geograficzne Polski i świata. Atrakcje turystyczne w Polsce. Antropogeniczne walory turystyczne Polski. Formy ochrony przyrody w Polsce. Style w architekturze. Obiekty zabytkowe w Polsce i Europie. Główne centra turystyczne świata, Europy i Polski. Współczesne imprezy kulturalne. Informacja turystyczna. Programy tras turystycznych.

3. Ćwiczenia • Prezentowanie cudzoziemcom walorów turystycznych wybranych

miejsc w Polsce. • Prezentowanie cudzoziemcom najważniejszych miast Polski, ich

historii i zabytków. • Tłumaczenie informacji zawartych w przewodnikach turystycznych. • Układanie materiałów informacyjnych dotyczących imprez

kulturalnych.

73

4. Środki dydaktyczne Słowniki obcojęzyczne i branżowe. Katalogi biur podróży, prospekty, ulotki. Mapy i plany miast. Informatory, przewodniki turystyczne. Środki dydaktyczne audiowizualne i multimedialne. Filmy dydaktyczne dotyczące walorów i atrakcji turystycznych. Techniczne środki kształcenia.


Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w zakresie prezentowania walorów i atrakcji turystycznych, imprez kulturalnych, udzielania informacji o zabytkach i stylach w architekturze, a także osiągnięcie sprawnej i funkcjonalnej komunikacji językowej.

Wskazane jest zaplanowanie różnorodnych ćwiczeń ukierunkowanych na poprawność wypowiedzi. Podczas realizacji programu jednostki należy zwrócić uwagę na rozwijanie kompetencji językowych w zakresie: rozumienia tekstu słuchanego, konwersacji, czytania i pisania.

W procesie dydaktycznym ważne jest kształtowanie umiejętności rozumienia tekstu słuchanego i mówienia, ponieważ te umiejętności są niezbędne uczniom do realizowania zadań zawodowych, a szczególnie do udzielania klientom niezbędnych informacji. Stosowanie metody sytuacyjnej i inscenizacji przyczyni się do rozwoju umiejętności swobodnego wypowiadania się.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany przez nauczyciela języka obcego znającego zagadnienia zawodowe. Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób.



dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów określonych na początku zajęć.

Poziom nabytych umiejętności należy sprawdzać na podstawie: − sprawdzianów pisemnych (sporządzanie pism służbowych,

prowadzenie korespondencji, testy, tłumaczenie tekstu na język obcy oraz na język polski),

− sprawdzianów ustnych (udzielanie odpowiedzi na pytania, prowadzenie dialogów, samodzielne prezentacje, dłuższe wypowiedzi na zadany temat).

74

Ocenie powinny podlegać umiejętności: − prezentowania atrakcji turystycznych Polski, − prezentowania walorów turystycznych wybranych regionów świata, − tłumaczenia prospektów, folderów, materiałów reklamowych

dotyczących atrakcji turystycznych, − układania tekstów związanych z organizacją różnych imprez, − udzielania klientowi informacji dotyczących atrakcji turystycznych

w Polsce i na świecie. Podczas oceniania należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

75

MODUŁ 341[05].Z3 Usługi turystyczne 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: ─ organizować pracę biura podróży, ─ współpracować z zakładami świadczącymi usługi noclegowe, ─ współpracować z instytucjami wykonującymi usługi transportowe, ─ współpracować z pilotami wycieczek i przewodnikami turystycznymi, ─ stosować obowiązujące przepisy prawne, ─ sporządzać umowy handlowe z jednostkami gospodarczymi, ─ zawierać umowy wynikające ze stosunku pracy, ─ współpracować z zakładami ubezpieczeniowymi, ─ komunikować się w języku obcym z kontrahentami krajowymi

i zagranicznymi świadczącymi usługi turystyczne, ─ udzielać informacji klientom biura podróży w języku obcym. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki modułowej Nazwa jednostki modułowej


341[05].Z3.01 Organizacja pracy biura podróży 62

341[05].Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi

52

341[05].Z3.03 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi

52

341[05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych

52

341[05].Z3.05 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek

52

341[05].Z3.06 Ubezpieczanie klientów biura podróży 28

341[05].Z3.07 Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży

86

Razem 384

76



realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie. Jednostkę 341[05].Z4.07 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do pozostałych.


341[05].Z3.01 Organizacja pracy biura podróży

341[05].Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi

341[05].Z3.07 Komunikowanie się

w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem

podróży

341[05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług

transportowych

341[05].Z3.03 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi

341[05].Z3.05 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi

i pilotami wycieczek

341[05].Z3.06 Ubezpieczanie klientów biura podróży

77

4. Literatura Cyrkon E.: Kompendium wiedzy o gospodarce. PWE, Warszawa 1999 Gaworecki W.: Turystyka. PWE, Warszawa 2002 Gołembski G.: Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej. Wyd. Akademii Ekonomicznej, Poznań 1998 Gołembski G. red. Vademecum pilota grup turystycznych. Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001 Gospodarek J.: Prawo turystyczne. Wyd. Prawnicze PWN, Warszawa 2001 Jarosz J.: Vademecum pilotażu wycieczek i obsługi turystycznej. Pracownia Psychoprofilaktyki Krzysztof Lesz, Katowice 2002 Konieczna-Domańska A.: Biura podróży na rynku turystycznym. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1999 Kowalewski E.: Umowa ubezpieczenia. PWE, Warszawa 2001 Kruczek Z. red. Pilotaż wycieczek zagranicznych. Wyd. Mentor, Kraków 2001 Lipska A., Świątecki A., Wandowicz W.: Poradnik pilota wycieczek zagranicznych. Agencja DINO, Warszawa 1992 Nestorowicz M.: Prawo turystyczne. Wyd BRANTA, Bydgoszcz 1999 Nowotarska-Romaniak B.: Marketing usług ubezpieczeniowych. PWE, Warszawa 1996 Ronka-Chmielowiec W.: Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko. PWE, Warszawa 2000 Sangowski T.: Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej. Poltext, Warszawa 1998 Yale P.: Działalność touroperatorska, Wyd. Wiedza i Życie, Warszawa 2001 Zawistowska H.: Podstawy prawne w turystyce. Wyd. Szkolne PWN, Warszawa-Łódź 1999 Zawistowska H.: Znaczenie ochrony prawnej konsumentów usług turystycznych dla rozwoju turystyki w Polsce. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 1999 Ziółkowski P.: Ubezpieczenia w firmie. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2002


78

Jednostka modułowa 341[05].Z3.01 Organizacja pracy biura podróży 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczących

organizacji biura podróży, − zastosować przepisy wykonawcze do ustawy o usługach

turystycznych, − określić rodzaje biur podróży, − zorganizować pracę biura podróży, − określić wymagania dotyczące urządzenia i wyposażenia biura

podróży, − skompletować i prowadzić dokumentację obowiązującą w biurze

podróży, − scharakteryzować usługi realizowane przez biuro podróży i produkty

turystyczne, − scharakteryzować strukturę i zakres działania biura podróży, − obsłużyć klienta biura podróży, − zastosować programy komputerowe do wykonywania zadań

zawodowych, − scharakteryzować sylwetkę zawodową pracownika biura podróży, − zastosować zasady turystycznego kodeksu etycznego, − udzielić profesjonalnej informacji turystycznej. 2. Materiał nauczania Przepisy prawne obowiązujące w turystyce. Rola i funkcje biur podróży. Struktura i zakres działania biura podróży. Rodzaje biur podróży. Kultura obsługi klientów biura podróży. Czynniki wpływające na wzrost efektywności działań biura podróży. Organizacja biura podróży. Techniczne środki organizacji i obsługi ruchu turystycznego. Turystyczny kodeks etyczny. 3. Ćwiczenia • Opracowanie schematu organizacyjnego biura podróży. • Opracowanie kosztorysu urządzenia biura. • Projektowanie organizacji biura podróży z uwzględnieniem: formy

organizacyjno-prawnej, zakresu działania, struktury organizacyjnej, zatrudnionych pracowników, lokalizacji i kosztów.

79

• Charakteryzowanie sylwetki zawodowej pracownika biura podróży. • Analizowanie zadań działów lub sekcji biura podróży. • Analizowanie przepisów prawnych dotyczących turystyki. 4. Środki dydaktyczne Ustawa o usługach turystycznych. Katalogi biur podróży. Schematy organizacyjne biur podróży. Wzory dokumentów organizacyjnych i prawnych dotyczących organizacji biura podróży. Filmy dydaktyczne dotyczące: kultury obsługi ruchu turystycznego, autoprezentacji, savoir vivre'u w biznesie i w biurze, obsługi klienta przez telefon. Techniczne środki kształcenia.


Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące organizacji i funkcjonowania biura podróży, obsługi i organizacji ruchu turystycznego w biurze podróży oraz przepisów prawnych dotyczących wydawania zezwoleń w turystyce, ewidencji biur podróży i gwarancji finansowych.

Wskazane jest wykorzystanie wiadomości i umiejętności z podstaw przedsiębiorczości dotyczących: form organizacyjno-prawnych prowadzonej działalności gospodarczej, zakładania firmy oraz przepisów podatkowych.

Umiejętności te pozwolą uczniowi samodzielnie podejmować decyzje i rozwiązywać problemy o charakterze organizacyjnym, ekonomicznym i prawnym.

W procesie dydaktycznym zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: tekstu przewodniego, metody projektów, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych na temat pracy w biurze podróży.

Nauczyciel powinien zwracać uwagę na stosowanie zasad kultury zawodowej, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz kształtowanie wizerunku biura podróży.

Proponuje się organizowanie wycieczek do biur turystycznych w celu zapoznania się ze strukturą organizacyjną, aranżacją wnętrz, zadaniami działów obsługi klientów.

Wskazane jest zapraszanie na zajęcia przedstawicieli: biur podróży, Polskiej Izby Turystyki lub regionalnych izb turystycznych. Należy zwrócić uwagę na znaczenie rekomendacji Polskiej Izby Turystyki, która dla klientów biura jest podstawą solidności, rzetelności i gwarancją jakości wykonywanych w nim usług.

80

Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w niezbędne materiały i środki dydaktyczne, w grupach do 16 osób, podzielonych na 3-6 osobowe zespoły.


Sprawdzanie i ocenienie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Wiadomości i umiejętności niezbędne do wykonywania ćwiczeń praktycznych należy sprawdzać za pomocą: − sprawdzianów pisemnych, − sprawdzianów ustnych, − sprawdzianów praktycznych, − testów osiągnięć szkolnych. Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na: − obowiązujące przepisy dotyczące zakładania biura podróży, − organizację biura podróży, − dokumentację obowiązującą w biurze podróży.

Na ocenę końcową powinny składać się oceny prezentowanych projektów, poziom wykonania ćwiczeń oraz wyniki sprawdzianów.

W procesie oceniania należy uwzględnić obowiązujący system oceniania.

81

Jednostka modułowa 341[05]Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zinterpretować przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczące

usług hotelarskich, − posłużyć się przepisami wykonawczymi dotyczącymi kategoryzacji

obiektów hotelarskich, − scharakteryzować zakłady świadczące usługi noclegowe, − określić różnice między systemem a łańcuchem hotelowym, − scharakteryzować gestorów bazy noclegowej, − zamówić usługi noclegowe dla turystów indywidualnych i grup

turystów, − zastosować przepisy Praktycznego Kodeksu Postępowania, − sporządzić umowy o współpracy w zakresie usług podstawowych

i dodatkowych z zakładami noclegowymi, − udzielić informacji o usługach noclegowych. 2. Materiał nauczania Przepisy prawne w hotelarstwie. Rodzaje obiektów noclegowych. Klasyfikacja i kategoryzacja obiektów hotelarskich. Gestorzy bazy noclegowej. Łańcuchy i systemy hotelowe Polski i świata. Praktyczny Kodeks Postępowania opracowany przez: Międzynarodowe Zrzeszenie Hoteli (IHA) oraz Ogólnoświatową Federację Stowarzyszeń Biur Podróży (UFTAA). Umowy handlowe na płaszczyźnie zakład hotelarski – biuro podróży. Rezerwacja hotelowa. Usługi turystyczne realizowane w zakładzie hotelarskim. 3. Ćwiczenia • Analizowanie przepisów ustawy o usługach turystycznych

dotyczących usług hotelarskich. • Porównywanie standardu wybranych obiektów hotelarskich

z zastosowaniem wymagań kategoryzacji. • Opracowywanie założeń do określonej umowy o współpracy między

zakładem hotelarskim a biurem podróży (allotment, czarter). • Udzielanie turyście informacji o noclegach. • Charakteryzowanie gestorów bazy noclegowej w wybranej

miejscowości.

82

• Opracowywanie mapy zakładów noclegowych na terenie dzielnicy, miasta i regionu.

4. Środki dydaktyczne Przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczące usług hotelarskich. Informatory, broszury i foldery hotelowe. Regulaminy hotelowe różnych zakładów hotelarskich. Wzory umów o współpracy między zakładami hotelarskimi, a biurami podróży. Filmy dydaktyczne dotyczące technik negocjacyjnych oraz filmy opracowane przez Polskie Zrzeszenie Hoteli. Foliogramy: Klasyfikacja i kategoryzacja obiektów hotelarskich. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności pozyskiwania informacji o zakładach noclegowych w kraju i za granicą oraz umiejętności współpracy z tymi zakładami. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na współpracę biura podróży z zakładem noclegowym w zakresie realizacji cząstkowych usług turystycznych. W trakcie zajęć szczególną uwagę należy zwrócić na kształtowanie umiejętności negocjacji cen, zawierania umów, zamawiania świadczeń turystycznych oraz wyboru odpowiedniego gestora bazy noclegowej.

Wskazane jest zaprezentowanie uczniom różnych zakładów noclegowych, od najniższych kategorii do hoteli pięciogwiazdkowych. Proponuje się organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów noclegowych w miejscowości, w której znajduje się szkoła oraz hoteli w dużych miastach, aby zapoznać uczniów z organizacją pracy poszczególnych działów oraz sposobami obsługi gości. Uczniowie powinni uczestniczyć w dyskusji panelowej na temat organizacji pracy w hotelu, z udziałem wybranego pracownika hotelu, a także zapoznać się z materiałami informacyjnymi o hotelu.

Należy zorganizować wycieczkę dydaktyczną na krajowe targi branżowe, na których uczniowie mogą poznać nowe wyposażenia zakładów hotelarskich oraz otrzymać publikatory branżowe. Zaleca się również organizację spotkań z przedstawicielami Polskiego Zrzeszenia Hoteli. Realizując program jednostki modułowej należy stosować ćwiczenia praktyczne oraz aktywizujące metody nauczania: metodę projektów i metodę przewodniego tekstu. Czas nabywania przez uczniów zaplanowanych umiejętności należy dostosować do ich indywidualnych predyspozycji, zdolności i możliwości percepcyjnych.

83

Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne, w grupach do 16 osób podzielonych na zespoły 3-6 osobowe. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie określonych kryteriów. Podczas oceniania należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić wiadomości uczniów stosując: − sprawdziany ustne, − sprawdziany pisemne, − testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na: − pozyskiwanie informacji o bazie noclegowej w kraju, w swoim

regionie, mieście, − stosowanie przepisów dotyczących kategoryzacji obiektów

hotelarskich, − współpracę biura podróży z zakładami noclegowymi. Proponuje się ocenianie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz prezentowanych projektów. Podczas oceniania należy uwzględnić również aktywność uczniów na zajęciach, zwłaszcza podczas wykonywania prac zespołowych.

84

Jednostka modułowa 341[05].Z3.03 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić rodzaje zakładów gastronomicznych, − zastosować podstawowe zasady żywienia w układaniu jadłospisów, − dostosować rodzaje posiłków do potrzeb klientów, − określić specjalności kuchni różnych regionów Polski, − scharakteryzować zwyczaje żywieniowe różnych narodów, − określić rodzaje usług kateringowych, − scharakteryzować rodzaje przyjęć okolicznościowych, − zastosować zasady obsługi konsumenta, − zamówić posiłki dla określonych klientów, − wybrać zakład gastronomiczny do realizacji określonej imprezy, − udzielić informacji klientom w zakresie usług żywieniowych, − scharakteryzować formy współpracy biur podróży z zakładami

gastronomicznymi. 2. Materiał nauczania Zakłady gastronomiczne. Mała gastronomia. Goście zakładów gastronomicznych. Żywienie uczestników grup wycieczkowych. Usługi kateringowe. Specjalności kuchni różnych regionów Polski. Specjalności kuchni różnych narodów. Przyjęcia okolicznościowe. Zasady obsługi konsumenta. Umowy handlowe biura podróży z zakładami gastronomicznymi. 3. Ćwiczenia • Układanie jadłospisów dla uczestników wybranych imprez

turystycznych. • Sporządzanie jadłospisów charakterystycznych dla różnych regionów

Polski. • Sporządzanie jadłospisów charakterystycznych dla kuchni wybranych

narodów. • Opracowywanie mapy zakładów gastronomicznych dzielnicy, miasta,

regionu.

85

4. Środki dydaktyczne Informatory: przewodniki po zakładach gastronomicznych. Przykładowe jadłospisy i zamówienia usług żywieniowych. Karty jadłospisów (menu). Filmy dotyczące gastronomii hotelowej i technik obsługi konsumenta, organizowania przyjęć bankietowych. Techniczne środki kształcenia.


Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności planowania żywienia uczestników różnych imprez turystycznych oraz obsługi konsumentów. Uczniowie powinni umieć wybierać zakład gastronomiczny dla określonych klientów oraz układać jadłospisy dla różnych odbiorców. Zaleca się prezentowanie filmów dydaktycznych zakończonych dyskusją oraz zwiedzanie wystaw na targach EuroGastro. Uczniowie powinni uczestniczyć w prezentacji potraw charakterystycznych dla kuchni wybranych krajów połączonych z degustacją.

Proponuje się realizację ćwiczeń w grupach do 16 osób, w zespołach 3-6 osobowych. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w komputery z dostępem do Internetu, materiały na temat usług żywieniowych oraz przewodniki po zakładach gastronomicznych.

Podczas realizacji zajęć można stosować następujące metody nauczania: wykład konwersatoryjny, pogadankę, dyskusję dydaktyczną oraz ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest zorganizowanie wycieczki na targi gastronomiczne. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie postępów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić wiadomości uczniów stosując: − sprawdziany ustne, − sprawdziany pisemne, − testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

86

Podczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy zwrócić uwagę na: − układanie jadłospisów dla uczestników różnych imprez turystycznych, − zamawianie posiłków dla określonych klientów, − udzielanie informacji w zakresie usług żywieniowych.

Podczas oceniania należy uwzględnić również aktywność na zajęciach, zwłaszcza podczas wykonywania prac zespołowych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

87

Jednostka modułowa 341[05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − scharakteryzować rodzaje transportu pasażerskiego, − określić rodzaje przewozów autokarowych, − scharakteryzować dokumenty przewozowe osób i bagażu, − określić wady i zalety środków transportu pasażerskiego, − zamówić usługi transportowe dla uczestników imprez turystycznych, − sporządzić umowy dotyczące współpracy biura podróży

z przewoźnikami turystycznymi, − zastosować przepisy ustawy Prawo przewozowe, podczas organizacji

imprez turystycznych, − udzielić informacji klientom o rodzajach i warunkach przewozów

turystycznych. 2. Materiał nauczania Przewozy autokarowe krajowe i zagraniczne. Rodzaje przewozów autokarowych. Wady i zalety środków transportu pasażerskiego. Transport kolejowy krajowy i zagraniczny. Rodzaje pociągów pasażerskich. Transport lotniczy krajowy i zagraniczny. Loty regularne i czarterowe. Rodzaje pasażerskich przewozów morskich. Umowy handlowe biur podróży dotyczące turystycznych usług transportowych.

3. Ćwiczenia • Obliczanie czasu i kosztów przejazdu według liczby kilometrów,

zgodnie z przepisami przewozowymi i ruchu drogowego. • Odczytywanie informacji zapisanych na tarczy tachografu. • Analizowanie wad i zalet środków transportu pasażerskiego. • Analizowanie dokumentów autokarowej podróży zagranicznej. • Opracowywanie wykazu różnych firm przewozowych w wybranym

mieście lub regionie.

88

4. Środki dydaktyczne Ustawa - Prawo przewozowe. Biuletyny informacyjne przewoźników turystycznych. Cenniki usług przewozów pasażerskich. Mapy, plany miast, atlasy samochodowe. Foliogramy na temat wyposażenia środków transportu. Wzory dokumentów przewozowych: bilety, eurolista, tachogram, zlecenie pracy pojazdu. Filmy dydaktyczne dotyczące przewozów pasażerskich. Techniczne środki kształcenia.


Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności związanych z wyborem najkorzystniejszego środka przewozu pasażerskiego pod względem jakości, ceny i bezpieczeństwa klientów uczestniczących w imprezach turystycznych krajowych i zagranicznych.

Nauczyciel powinien zwrócić uwagę uczniów na charakterystykę środków przewozów pasażerskich oraz zastosowanie przepisów przewozowych. Umiejętność ta jest potrzebna do zamawiania środków transportu, programowania wycieczek oraz kalkulowania cen. Uczniowie powinni także umieć doradzić klientowi środek przewozu pasażerskiego dostosowany do jego potrzeb. Wskazane jest też prezentowanie filmów dydaktycznych, dotyczących środków transportu, ich wyposażenia i usług świadczonych w środkach komunikacyjnych. Proponuje się opracowywanie przez uczniów indywidualnych referatów dotyczących przewozów pasażerskich.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, a ćwiczenia w grupach 3-6 osobowych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie określonych kryteriów zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić wiadomości uczniów stosując: − sprawdziany ustne, − sprawdziany pisemne, − testy osiągnięć szkolnych.

89

Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów podczas realizacji ćwiczeń. Oceniając pracę uczniów należy zwrócić uwagę na: − wybór najkorzystniejszych środków przewozu pasażerskiego dla

określonych imprez turystycznych, − zamawianie usług transportowych dla uczestników imprez

turystycznych, − sporządzanie dokumentów podróży, − udzielanie informacji o rodzajach i warunkach przewozów

turystycznych. Należy także uwzględnić aktywność uczniów na zajęciach, zwłaszcza

podczas wykonywania prac zespołowych. Podczas oceniania należy zastosować obowiązującą skalę ocen.

90

Jednostka modułowa 341[05].Z3.05 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować przepisy prawne dotyczące pilotowania wycieczek

i przewodnictwa turystycznego, − określić sylwetkę zawodową i predyspozycje psychofizyczne pilota

wycieczek i przewodnika turystycznego, − scharakteryzować system szkolenia pilotów i przewodników

turystycznych oraz nadawanie uprawnień, − scharakteryzować pracę pilota wycieczek związaną z obsługą imprez

wyjazdowych, − scharakteryzować pracę pilota – rezydenta, − scharakteryzować pracę pilota wycieczek związaną z obsługą imprez

przyjazdowych, − określić etapy pracy pilota wycieczek, − określić sposoby postępowania pilota wycieczek

i przewodnika turystycznego w nietypowych, trudnych sytuacjach podczas pracy,

− określić formy zatrudniania pilota wycieczek, − określić zakres odpowiedzialności pilota wycieczek dotyczący

wykonywanej pracy, − określić zakres pełnomocnictwa przekazywanego przez biuro podróży

pilotowi wycieczek. 2. Materiał nauczania Psychologiczne i społeczne aspekty pracy pilota wycieczek i przewodnika turystycznego. Sylwetka zawodowa pilota i przewodnika turystycznego. Podstawy prawne pilotowania wycieczek i przewodnictwa turystycznego, prawa i obowiązki pilota i przewodnika turystycznego. System szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek. Zadania pilota wycieczek. Obsługa imprez przyjazdowych przez pilota wycieczek. Obsługa imprez wyjazdowych przez pilota wycieczek. Procedury postępowania przewodnika turystycznego i pilota wycieczek w sytuacjach awaryjnych i nadzwyczajnych.

91

3. Ćwiczenia • Pilotowanie wycieczki grupy uczniów na podstawie przygotowanego

przez nich programu i trasy zwiedzania. • Sporządzanie umów zatrudnienia pilota do obsługi wybranej imprezy

turystycznej. • Charakteryzowanie etapów pracy pilota imprezy turystycznej. • Analizowanie technik pracy przewodnika turystycznego. • Sporządzanie dokumentów do uzyskania uprawnień pilota wycieczek

i przewodnika turystycznego. • Sporządzanie sprawozdania pilota z imprezy turystycznej. 4. Środki dydaktyczne Przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczące pilotowania wycieczek i przewodnictwa turystycznego. Wzory dokumentów dotyczących pilotowania wycieczek. Filmy dydaktyczne z zakresu przewodnictwa i pilotowania turystycznego. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie przez uczniów wiadomości i umiejętności związanych z właściwym wyborem pilota i przewodnika turystycznego do obsługi imprez turystycznych.

Podczas realizacji programu nauczania szczególną uwagę należy zwrócić na: − obsługę przyjazdowych imprez zagranicznych, − zadania i obowiązki pilota – rezydenta, przewodnika turystycznego, − sporządzanie pełnej dokumentacji imprezy turystycznej.

Podczas realizacji programu jednostki wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: ćwiczeń praktycznych, tekstu przewodniego i dyskusji panelowej. Należy zorganizować, co najmniej dwie wycieczki z udziałem przewodnika oraz pilota turystycznego. Następnie te same wycieczki powinni zorganizować i poprowadzić uczniowie oraz dokonać analizy wykonanego zadania. Uczniowie mogą uzyskać uprawnienia pilota wycieczek i przewodnika turystycznego na kursach organizowanych w szkole lub poza szkołą. Należy poinformować uczniów o tym, że kursy pilotów są tańsze i krótsze od kursów przewodników turystycznych. Proponuje się zapraszanie na zajęcia dydaktyczne wykwalifikowanych pilotów i przewodników turystycznych, którzy mogą podzielić się ze uczniami swoim doświadczeniem zawodowym.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, a ćwiczenia w zespołach 3-6 osobowych.

92


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów określonych na początku zajęć. Podczas oceniania należy uwzględnić obowiązujący system oceniania. Oceniając postępy uczniów szczególną uwagę należy zwrócić na: − stosowanie przepisów prawnych dotyczących pilotażu

i przewodnictwa turystycznego przy organizacji imprez turystycznych, − analizowanie zakresu zadań pilota wycieczek i przewodnika

turystycznego, − projektowanie imprez turystycznych z przewodnikiem turystycznym

i pilotem wycieczek, − obserwację czynności i zachowań pilota wycieczki i przewodnika

turystycznego podczas obsługi wycieczki. Sprawdzając umiejętności praktyczne ucznia podczas pełnienia roli

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek należy zwrócić uwagę na: organizację pracy, stosowaną terminologię, zainteresowanie pozostałych członków zespołu ciekawym przekazem.

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić: wyniki sprawdzianów ustnych i pisemnych, aktywność na zajęciach, poziom wykonanych ćwiczeń.

93

Jednostka modułowa 341[05].Z3.06 Ubezpieczanie klientów biura podróży 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować przepisy prawne dotyczące ubezpieczeń, − scharakteryzować wybrane produkty zakładów ubezpieczeniowych, − określić ogólne warunki ubezpieczeń, − określić rodzaje ubezpieczeń turystycznych, − scharakteryzować umowy zawierane między biurem podróży,

a zakładem ubezpieczeniowym, − obliczyć koszty ubezpieczenia turystycznego, − doradzić klientowi w wyborze ubezpieczenia turystycznego, − wystawić polisę ubezpieczeniową uczestnikowi imprezy turystycznej, − określić zakres roszczeń klienta z tytułu wypadku podczas imprezy

turystycznej, − określić zakres roszczeń osoby poszkodowanej podczas imprezy

turystycznej, − rozliczyć koszty sprzedaży polis z zakładem ubezpieczeniowym, − sporządzić dokumentację finansowo-ubezpieczeniową. 2. Materiał nauczania Rodzaje zakładów ubezpieczeniowych. Ogólne i szczegółowe warunki ubezpieczeń. Obowiązki i prawa osoby ubezpieczonej i zakładu ubezpieczeniowego. Rodzaje ubezpieczeń turystycznych. Dokumenty ubezpieczeniowe. 3. Ćwiczenia • Przygotowywanie wybranych ofert ubezpieczeniowych. • Sporządzanie polisy ubezpieczeniowej. • Obliczanie kosztów ubezpieczenia turystycznego na podstawie określonych stawek ubezpieczeniowych i kwot gwarancyjnych. • Określanie obowiązków i praw ubezpieczyciela i ubezpieczającego. 4. Środki dydaktyczne Ogólne i szczegółowe warunki ubezpieczeń. Druki ubezpieczeniowe. Przepisy prawne: Kodeks cywilny, Ustawa o działalności ubezpieczeniowej. Broszury, foldery, informatory dotyczące ubezpieczeń.

94

Foliogramy dotyczące rodzajów ubezpieczeń. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu uświadomienie uczniom znaczenia ubezpieczeń w obsłudze turystycznej oraz kształtowanie umiejętności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczestnikom ruchu turystycznego. Umiejętność tę można kształtować poprzez analizę produktów zakładów ubezpieczeniowych, ich wiarygodności, a także szczegółową ocenę zawieranych umów. Uczniowie powinni zapoznać się z przepisami Kodeksu Cywilnego oraz przepisami Ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Uczeń powinien umieć doradzić klientowi wybór określonego ubezpieczenia, a w przypadku zaistnienia szkody pomóc, skierować do właściwej instytucji.

Wskazane jest zapraszanie na zajęcia dydaktyczne pracowników firm ubezpieczeniowych, z którymi szkoły mają podpisane umowy ubezpieczeniowe.

Proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: ćwiczeń, pogadanki oraz metody tekstu przewodniego.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, a ćwiczenia w zespołach 3-6 osobowych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów określonych na początku zajęć. Podczas oceniania należy uwzględniać obowiązujący system oceniania.

Proponuje się następujące metody sprawdzania poziomu nabytych umiejętności: − sprawdziany ustne, − sprawdziany pisemne, − prezentacje opracowanych projektów. Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na: − określanie rodzajów ubezpieczeń turystycznych, − sporządzanie umów zawieranych między biurem podróży

a zakładem ubezpieczeniowym, − doradzenie klientowi w wyborze określonego ubezpieczenia

turystycznego.

95

Jednostka modułowa 341[05].Z3.07 Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić rodzaje biur podróży, − porozumieć się z klientem w zakresie usług biura podróży, − scharakteryzować obiekty noclegowe, − określić rodzaje usług świadczonych przez zakłady hotelarskie, − zamówić usługi noclegowe, − określić rodzaje zakładów gastronomicznych, − przetłumaczyć jadłospisy, − scharakteryzować usługi kateringowe, − zamówić usługi żywieniowe, − określić rodzaje transportu pasażerskiego, − scharakteryzować sylwetkę zawodową pilota wycieczek i przewodnika

turystycznego, − zinterpretować teksty dotyczące usług biura podróży, − opracować teksty dotyczące usług biura podróży. 2. Materiał nauczania Rodzaje biur podróży. Usługi świadczone przez biuro podróży. Informacja turystyczna dotycząca usług noclegowych, gastronomicznych i przewozowych. Zakłady noclegowe. Zakłady gastronomiczne i usługi gastronomiczne. Transport w turystyce. Pilotowanie wycieczek i przewodnictwo turystyczne. 3. Ćwiczenia • Informowanie klienta o usługach biura podróży. • Informowanie klienta o podstawowych i dodatkowych usługach

w hotelu. • Pomaganie klientowi biura turystycznego w wyborze produktu

turystycznego lub sposobu spędzania urlopu wypoczynkowego. • Zamawianie posiłków w zakładach gastronomicznych. • Tłumaczenie wybranych jadłospisów (kart menu). • Zamawianie usług turystycznych na życzenie klienta.

96

4. Środki dydaktyczne Katalogi firm współpracujących z biurem podróży. Katalogi ofert biur podróży. Słowniki obcojęzyczne i branżowe. Pakiety multimedialne do nauki języka obcego. Środki audiowizualne i multimedialne. Filmy dydaktyczne z zakresu usług turystycznych. Techniczne środki kształcenia.


Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności sprawnej i funkcjonalnej komunikacji językowej w kontaktach z firmami oraz klientami. Szczególnie ważne jest udzielanie informacji turystycznej w języku obcym. Zaleca się przeprowadzanie różnorodnych ćwiczeń, ukierunkowanych na poprawne mówienie i pisanie. Należy zwracać uwagę na formułowanie pytań i udzielanie odpowiedzi podczas prowadzenia rozmowy z klientem (kontrahentem),

Efektem kształcenia powinna być umiejętność swobodnego posługiwania się językiem obcym w kontaktach z klientami i firmami współpracującymi z biurem podróży. Dotyczy to także interpretowania i redagowania informacji otrzymywanych w formie pisemnej: sporządzanie korespondencji, dokumentacji, materiałów informacyjnych.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób w pracowni języka obcego wyposażonej w środki audiowizualne i multimedialne. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów określonych na początku zajęć. Podczas oceniania należy uwzględnić obowiązujący system oceniania oraz skalę ocen. Proponuje się następujące metody sprawdzania poziomu nabytych umiejętności: − sprawdziany ustne: odtwarzanie wyrażeń frazeologicznych, zwrotów,

krótkich dialogów i dłuższych wypowiedzi na zadany temat, − sprawdziany pisemne - układanie pism, tłumaczenie zdań lub

fragmentów tekstu z języka polskiego na język obcy oraz z języka obcego na język polski.

97

Obserwując czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń należy zwrócić uwagę na: − komunikowanie się z pracownikami firm w języku obcym w celu

uzyskania określonych informacji, − udzielanie informacji kontrahentom i klientom biura podróży w języku

obcym, − percepcję tekstu słuchanego i pisanego w języku obcym, − poprawne i płynne mówienie w języku obcym. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

98

MODUŁ 341[05].Z4 Produkty turystyczne 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: ─ opracowywać programy imprez turystycznych, ─ kalkulować koszty imprez turystycznych, ─ sprzedawać produkty turystyczne, ─ promować produkty turystyczne, ─ rozliczać koszty imprez turystycznych, ─ sporządzać umowy z klientami i grupami klientów w zakresie

świadczenia usług turystycznych, ─ udzielać informacji klientom biura podróży, ─ sprzedawać bilety komunikacyjne klientom biura podróży, ─ udzielać informacji dotyczących dokumentów podróży, ─ korzystać z komputerowych systemów rezerwacji. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki

modułowej Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację

341[05].Z4.01 Organizowanie imprez turystycznych 90 341[05].Z4.02 Sprzedaż produktów turystycznych 44


70

341[05].Z4.04 Prowadzenie usług związanych z podróżą 80

341[05].Z4.05 Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku obcym

132

Razem 416

99


Jednostki od 341[05].Z4.01 do 341[05].Z4.04 powinny być realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie, jednostkę 341[05].Z4.05 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do pozostałych.


341[05].Z4.01 Organizowanie imprez turystycznych

341[05].Z4.02 Sprzedaż produktów turystycznych

341[05].Z4.05Opracowywanie projektów produktów turystycznych

w języku obcym

341[05].Z4.04 Prowadzenie usług związanych z podróżą


100

4. Literatura Lipska A., Świątecki A., Wandowicz W.: Poradnik pilota wycieczek zagranicznych. Agencja DINO, Warszawa 1992 Łobożewicz T. red.: Turystyka i rekreacja ludzi niepełnosprawnych. WSE, Warszawa 2000 Mastalski R.: Prawo podatkowe. I - część ogólna, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 1998 Nestorowicz M., Rembliński A.: Odpowiedzialność cywilna zakładu hotelarskiego za rzeczy gości hotelowych. Wyd. TNOiK, Toruń 1995 Kruczek Z. red.: Obsługa ruchu turystycznego. Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 2000 Turkiewicz E.: Organizacja imprez turystycznych. Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 1997


101

Jednostka modułowa 341[05].Z4.01 Organizowanie imprez turystycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić cele różnych imprez turystycznych, − opracować programy imprez turystycznych pobytowych o różnym

charakterze, − zaprojektować imprezy turystyczne objazdowe o różnym charakterze, − zaprojektować imprezy specjalistyczne, − opracować program imprezy turystycznej na zlecenie klienta, − dobrać najlepsze środki transportu do imprez turystycznych, − wybrać korzystne dla klientów koszty świadczeń, − określić stałe i zmienne koszty imprezy turystycznej, − wyliczyć koszty miejsc bezpłatnych, − wyliczyć marżę dla organizatora imprezy turystycznej, − ustalić wysokość stawki akwizycyjnej dla agenta turystycznego, − określić cenę jednostkową imprezy turystycznej, − wyliczyć należne podatki i opłaty, − zamówić świadczenia dla imprez turystycznych, − sporządzić niezbędne dokumenty do teczki imprezy turystycznej, − dokonać zmian lub anulowania zamówionych świadczeń

turystycznych, − prowadzić korespondencję handlową i informacyjną z kontrahentami

biura podróży. 2. Materiał nauczania Metody i techniki opracowywania programów imprez turystycznych. Czynniki wpływające na charakter imprezy turystycznej. Zasady kalkulowania kosztów imprez turystycznych. Elementy kalkulacji kosztów imprezy: koszty świadczeń, w tym koszt miejsc bezpłatnych, marża, stawka akwizycyjna, podatek. Dokumentacja teczki imprezy turystycznej. Zamawianie świadczeń turystycznych. 3. Ćwiczenia • Opracowywanie programów turystycznych:

- imprezy pobytowej krajowej i zagranicznej, - imprezy objazdowej krajowej i zagranicznej, - imprezy pobytowo-objazdowej zagranicznej.

• Kalkulowanie kosztów różnych imprez turystycznych.

102

• Zamawianie, zmienianie i anulowanie świadczeń turystycznych. • Przygotowywanie oferty produktów biura podróży w zakresie turystyki

dziecięcej i młodzieżowej. • Sporządzanie dokumentacji teczki imprezy turystycznej. 4. Środki dydaktyczne Mapy turystyczne i geograficzne, atlasy samochodowe. Plany miast. Katalogi biur podróży. Informatory, przewodniki turystyczne, foldery. Rozkłady komunikacyjne różnych firm przewozowych. Wzory dokumentów stosowanych przy zamawianiu świadczeń turystycznych. Wzory druków granicznych dotyczących cła i walut. Program komputerowy: Mapa. Filmy dydaktyczne: Obsługa ruchu turystycznego, Kultura obsługi ruchu turystycznego, Polferiess. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności opracowywania programów różnych imprez turystycznych dla określonych odbiorców oraz ich organizowania.

Szczególnie ważne jest opanowanie przez uczniów umiejętności kalkulowania kosztów świadczeń zgodnie ze strategią rozwoju firmy, przepisami podatkowymi oraz dokonywania zamówienia zaplanowanych świadczeń turystycznych. Zajęcia powinny odbywać się w odpowiednio wyposażonej pracowni, w której uczniowie będą mieli możliwość korzystania z różnych źródeł informacji dostępnych w szkole, przede wszystkim z przewodników turystycznych, Internetu i katalogów biur podróży.

Zaleca się prowadzenie zajęć metodami: dyskusji panelowej, burzy mózgów, metody projektów, ćwiczeń. Wskazane jest organizowanie wybranych zajęć dydaktycznych w biurach podróży w celu poznania przez uczniów zasad opracowywania programów i kalkulowania kosztów imprez turystycznych. Należy zapraszać na zajęcia pracowników biur podróży. Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w 3-6 osobowych zespołach.

103


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów określonych na początku zajęć. Podczas oceniania należy uwzględnić obowiązujący system oceniania.

Proponuje się następujące metody sprawdzania osiągnięć edukacyjnych: sprawdziany pisemne, testy osiągnięć szkolnych, sprawdziany ustne oraz obserwację ćwiczeń.

Obserwując czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń szczególną uwagę należy zwrócić na: − opracowywanie programów imprez turystycznych krajowych

i zagranicznych, − kalkulowanie kosztów imprez turystycznych, − zamawianie świadczeń turystycznych.

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić ich aktywność na zajęciach, zaangażowanie w wykonywanie zadań oraz poziom wykonania ćwiczeń.

104

Jednostka modułowa 341[05].Z4.02 Sprzedaż produktów turystycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić zasady budowy katalogu biura podróży, − określić termin wprowadzenia imprezy do sprzedaży, − zaprojektować promocję sprzedaży imprez turystycznych, − sporządzić komunikaty wprowadzające imprezę turystyczną do

sprzedaży, − przedstawić klientowi warunki uczestnictwa i program imprezy

turystycznej, − przedstawić klientowi ofertę imprez fakultatywnych, − zawrzeć umowę z klientem o świadczenie usług turystycznych, − sporządzić dokumenty akwizycyjne dla agentów turystycznych, − zgromadzić dokumentację teczki imprezy turystycznej w zakresie

sprzedaży, − sprzedać imprezę turystyczną z zastosowaniem komputerowego

systemu sprzedaży, − sporządzić kartoteki klientów i kontrahentów. 2. Materiał nauczania Promocja sprzedaży imprez turystycznych. Sprzedaż imprez turystycznych z uwzględnieniem komputerowego systemu sprzedaży. Warunki uczestnictwa w imprezach turystycznych. Dokumenty akwizycyjne teczki imprezy turystycznej.

3. Ćwiczenia • Przygotowywanie scenariusza giełdy turystycznej, targów

turystycznych. • Opracowywanie folderu reklamowego biura podróży. • Opracowywanie katalogu biura podróży. • Przygotowywanie witryny wystawowej. • Prowadzenie internetowej sprzedaży wybranych imprez

turystycznych. • Prowadzenie sprzedaży wybranej imprezy turystycznej. • Sporządzanie dokumentów dotyczących sprzedaży wybranej imprezy

turystycznej.

105

4. Środki dydaktyczne Katalogi biur podróży. Informatory, foldery. Programy komputerowe dotyczące sprzedaży produktów turystycznych. Filmy dydaktyczne dotyczące odnoszenia sukcesów w sprzedaży. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu uzyskanie przez ucznia umiejętności efektywnej sprzedaży imprez turystycznych. Zagadnienie to jest ważne ze względu na dużą konkurencję na rynku branżowym. Należy zwrócić uwagę uczniów na umiejętność wyboru formy promocji i sprzedaży, co ma wpływ na zwiększenie efektywności pracy biura podróży oraz ugruntowanie jego pozycji na rynku. Zaleca się wykorzystanie dostępnych programów komputerowych, filmów dydaktycznych oraz katalogów biur podróży. Wskazane jest zorganizowanie wycieczki dydaktycznej dla uczniów na targi turystyczne i branżowe.

Realizacja programu nauczania powinna odbywać się z zastosowaniem metody projektów oraz inscenizacji (odgrywania ról: pracownik biura podróży – klient) podczas nauki sprzedaży imprez turystycznych.

Zajęcia należy realizować w pracowni wyposażonej w sprzęt komputerowy i programy komputerowe dotyczące sprzedaży produktów turystycznych. Ćwiczenia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, w zespołach 3-6 osobowych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć



Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić wiadomości uczniów stosując: − sprawdziany ustne, − sprawdziany pisemne, − testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na:

106

− pozyskiwanie klientów biura podróży, − przekonywanie klienta do zakupu produktu turystycznego biura

podróży, − prezentowanie ofert turystycznych, − kulturę obsługi klientów i sprzedaży imprez turystycznych. Podczas oceniania należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

107

Jednostka modułowa 341[05].Z4.03 Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − sprawdzić i przyjąć dokumentację przekazaną w teczce imprezy przez

pilota wycieczki, − rozliczyć koszt realizacji imprezy turystycznej na podstawie

dokumentów przekazanych przez pilota wycieczki, − sporządzić zestawienie kosztów, wpływów i zysku imprezy

turystycznej, − wyliczyć stawki podatku VAT imprezy turystycznej, − sprawdzić zgodność otrzymanych rachunków za świadczenia

turystyczne, − sporządzić kartę rozliczeniową imprezy turystycznej, − dokonać analizy skarg i wniosków klientów oraz kontrahentów

i zaplanować konieczne zmiany.

2. Materiał nauczania Dokumentacja finansowa imprezy turystycznej. Dokumentacja obowiązująca pilota wycieczki. Podatek VAT w turystyce. Procedury związane z płatnościami za usługi turystyczne. 3. Ćwiczenia • Sporządzanie sprawozdania pilota wycieczki z imprezy turystycznej. • Sporządzanie zestawienia wpływów, kosztów i zysku z określonej

imprezy turystycznej. • Wystawianie faktur za usługi turystyczne. • Analizowanie skarg klientów dotyczących zrealizowanej imprezy

turystycznej. 4. Środki dydaktyczne Wzory dokumentów finansowych imprezy turystycznej. Programy komputerowe do rozliczania kosztów sprzedaży usług. Techniczne środki kształcenia.

108

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące rozliczania kosztów imprez turystycznych. Wskazane jest wykorzystanie wiadomości uczniów dotyczących rachunkowości oraz podatku VAT. Podczas realizacji programu nauczania należy zastosować następujące metody nauczania: ćwiczeń praktycznych oraz metodę tekstu przewodniego. W procesie kształcenia szczególną uwagę należy zwrócić na: – sprawdzanie dokumentacji imprezy, – rozliczanie kosztów realizacji imprezy turystycznej, – sporządzanie zestawień kosztów, wpływów i zysku imprezy

turystycznej. Wskazane jest wykorzystanie programu komputerowego do

rozliczania kosztów sprzedaży usług. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w sprzęt

komputerowy i wzory dokumentów finansowych imprez turystycznych. Ćwiczenia należy realizować w grupach do 16 osób, w zespołach 3-6

osobowych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Ocenianie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie kryteriów określonych na początku zajęć.

Do pomiaru osiągnięć uczniów mogą być stosowane sprawdziany ustne i pisemne.

Obserwując czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń szczególną uwagę należy zwrócić na: – sporządzanie sprawozdania ze zrealizowanej imprezy turystycznej, − rozliczanie kosztów imprezy turystycznej na podstawie dokumentów

finansowych przekazanych przez pilota wycieczki, − sporządzanie karty rozliczeniowej imprezy turystycznej, − wyliczanie podatku VAT za usługi turystyczne. W końcowej ocenie osiągnięć ucznia, po zrealizowaniu programu jednostki należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz poziom wykonania ćwiczeń.

Podczas oceniania należy zastosować obowiązującą skalę ocen.

109

Jednostka modułowa 341[05].Z4.04 Prowadzenie usług związanych z podróżą 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować przepisy paszportowe, − rozróżnić rodzaje paszportów, − określić wady paszportu, − zastosować przepisy wizowe, − rozróżnić rodzaje wiz, − określić wymagania wizowe wybranych państw, − zastosować przepisy dewizowe, − zastosować przepisy celne, − zastosować przepisy graniczne, − określić infrastrukturę przejść granicznych, − posłużyć się rozkładami komunikacyjnymi różnych przewoźników, − wystawić bilety na różne środki transportu pasażerskiego, − zgromadzić dokumentację komunikacyjną na wyjazdy krajowe

i zagraniczne, − rozróżnić rodzaje płatności w obsłudze ruchu turystycznego, − obsłużyć czytniki kart magnetycznych, − określić zadania polskich placówek konsularno -dyplomatycznych. 2. Materiał nauczania Dokumenty: paszportowe, celne, wizowe, dewizowe. Dokumenty komunikacyjne w ruchu krajowym i zagranicznym. Dokumenty finansowe: dokumenty potwierdzające rezerwację (vouchery), karty płatnicze, czeki. Przejścia graniczne w ruchu pasażerskim: drogowe, powietrzne, morskie. Polskie placówki konsularno-dyplomatyczne.

3. Ćwiczenia. • Wypełnianie wniosku paszportowego. • Wypełnianie wniosku wizowego. • Kompletowanie dokumentów na wyjazd za granicę samochodem

własnym i wypożyczonym. • Kompletowanie przez organizatora imprezy dokumentów

obowiązujących podczas wyjazdu autokarem turystycznym. • Określanie cech wybranych kart płatniczych. • Obsługiwanie czytników kart płatniczych.

110

• Posługiwanie się rozkładami komunikacyjnymi różnych firm przewozowych.

• Dokonywanie rezerwacji różnego rodzaju biletów pasażerskich. 4. Środki dydaktyczne Ustawy i regulaminy przewozowe. Druki: wizowe, paszportowe, celne, dewizowe. Programy komputerowe dotyczące sprzedaży biletów komunikacyjnych różnych firm przewozowych. Wzory: kart płatniczych, dokumentów potwierdzających rezerwację (voucherów), czeków. Rozkłady komunikacyjne różnych firm przewozowych. Wzory biletów komunikacyjnych różnych firm przewozowych. Filmy dydaktyczne dotyczące obsługi podróżnych. Techniczne środki kształcenia.


Celem realizacji programu jednostki modułowej jest nabycie przez uczniów umiejętności przygotowania klientów indywidualnych i grup klientów do wyjazdu turystycznego w kraju i za granicę. Podczas realizacji programu nauczania należy zastosować następujące metody nauczania: ćwiczeń praktycznych oraz metodę tekstu przewodniego.

W procesie kształcenia szczególną uwagę należy zwrócić na: – obieg dokumentów, – rozpoznawanie kart płatniczych, – korzystanie z czytnika, – postępowanie z kartą uszkodzoną lub skradzioną.

Proponuje się opracowanie praktycznego informatora dla wybranych krajów, w którym powinno się uwzględnić: opis struktury przejścia granicznego, przepisy wizowe, przepisy celne i dewizowe, walutę, ceny podstawowych produktów, przepisy przewozowe i o ruchu drogowym, adresy polskich placówek dyplomatycznych oraz schemat postępowania w sytuacjach trudnych i nietypowych. Wskazane jest, aby ćwiczenia odbywały się w 3-6 osobowych zespołach, w grupie do16 osób. Zaleca się zapraszanie na zajęcia osób zajmujących się rozliczaniem kosztów z wykorzystaniem kart płatniczych.

Wskazane jest zorganizowanie zajęć dydaktycznych w: biurze podróży, firmie przewozowej, ambasadzie, wydziale spraw obywatelskich, na przejściach granicznych.

111

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej, według określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Do pomiaru osiągnięć uczniów mogą być stosowane sprawdziany ustne i pisemne. Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Ocenie powinny podlegać umiejętności: − udzielania informacji dotyczącej wyjazdu turystycznego w kraju i za

granicę, − korzystania z przepisów paszportowych, wizowych, celnych

i granicznych, − wypełniania dokumentów dotyczących wyjazdu turystycznego, − kompletowania dokumentacji dotyczącej wyjazdu turystycznego. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

112

Jednostka modułowa 341[05].Z4.05 Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku obcym 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − sporządzić programy imprez turystycznych objazdowych, − sporządzić programy różnych imprez pobytowych, − sporządzić programy kolonii, obozów, zimowisk, − dokonać kalkulacji kosztów imprez turystycznych, − zamówić świadczenia dla różnych imprez turystycznych, − dokonać zmian i anulowania świadczeń turystycznych, − sprzedać świadczenie turystyczne, − wypisać dokumenty podróży w języku obcym, − wykorzystać różnorodne teksty dotyczące obsługi podróżnych, − przetłumaczyć teksty dotyczące produktów turystycznych, − ułożyć teksty związane z organizacją imprez turystycznych, − udzielić klientowi informacji dotyczących produktów turystycznych. 2. Materiał nauczania Programy imprez turystycznych. Kalkulacje kosztów imprez turystycznych. Sprzedaż produktów turystycznych. Informacja turystyczna. Dokumenty obsługi ruchu turystycznego.

3. Ćwiczenia • Sporządzanie programu wycieczki objazdowej po Warmii i Mazurach

dla grupy cudzoziemców. • Planowanie wczasów w Zakopanem dla grupy cudzoziemców. • Zamawianie świadczeń dla uczestników imprezy wyjazdowej do

Włoch. • Udzielanie informacji dotyczących: biletów komunikacyjnych, walut,

imprez kulturalnych i rekreacyjnych. 4. Środki dydaktyczne Rozkłady komunikacyjne różnych przewoźników. Słowniki obcojęzyczne i branżowe. Katalogi biur podróży. Mapy i plany miast.

113

Informatory, przewodniki turystyczne. Środki audiowizualne i multimedialne. Filmy dydaktyczne dotyczące produktów turystycznych. Techniczne środki kształcenia.


Celem realizacji programu jednostki modułowej jest nabycie przez uczniów umiejętności posługiwania się językiem obcym w zakresie prac dotyczących organizowania imprez turystycznych, wykonywania usług związanych z podróżą, udzielania informacji, a także osiągnięcie sprawnej i funkcjonalnej komunikacji językowej.

Zajęcia powinny być realizowane przez nauczyciela znającego zagadnienia zawodowe. Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, a w szczególności metody inscenizacji i metody projektów oraz wykonywanie różnorodnych ćwiczeń ukierunkowanych na nabycie umiejętności poprawnego mówienia i pisania w języku obcym.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej należy zwrócić uwagę na: ─ opracowywanie programów imprez turystycznych, ─ sprzedaż produktów turystycznych, ─ udzielanie informacji klientom biura podróży, szczególnie dotyczących

dokumentów podróży. Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, w pracowni języka obcego wyposażonej w środki audiowizualne i multimedialne.




Proponuje się następujące metody sprawdzania poziomu nabytych umiejętności: − sprawdziany pisemne - projekty pism służbowych, tłumaczenie tekstu

na język obcy lub na język polski, − sprawdziany ustne - udzielanie odpowiedzi na pytania, prowadzenie

dialogów, samodzielne prezentacje, dłuższe wypowiedzi na zadany temat.

W procesie oceniania należy zwrócić uwagę na: − opracowywanie programów imprez turystycznych,

114

− wypisywanie druków i formularzy dotyczących zamawianych świadczeń turystycznych,

− zamawianie świadczeń turystycznych przez Internet, fax, telefon oraz korespondencyjnie,

− udzielanie informacji turystycznych klientom biura podróży. Podczas oceniania należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

115

MODUŁ 341[05].Z5 Praktyka zawodowa 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: ─ określać obszary działania biura podróży, ─ określać rodzaje usług biura podróży, ─ planować marketingowe działania biura podróży, ─ określać produkty turystyczne biura podróży, ─ obsługiwać klientów biura podróży, ─ określać zasady współpracy z kontrahentami krajowymi

i zagranicznymi, ─ udzielać informacji turystycznych, ─ organizować imprezy turystyczne, ─ określać sposoby realizacji usług turystycznych, ─ określać zasady sprzedaży biletów komunikacyjnych, ─ rozliczać koszty realizacji imprez turystycznych, ─ komunikować się w języku obcym podczas wykonywania zadań

zawodowych. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej


341[05].Z5.01 Obsługa klientów biura podróży 80 341[05].Z5.02

Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej 80

Razem 160

116



341[05].Z5.02 Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej

341[05].Z5.01 Obsługa klientów biura podróży

117

Jednostka modułowa 341[05].Z5.01 Obsługa klientów biura podróży 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić strukturę, podmiot i zakres działania biura podróży, − określić zakres czynności i kompetencji pracowników biura podróży, − zaprezentować produkty biura podróży, − zaoferować klientom usługi turystyczne, − opracować materiały informacyjne dotyczące usług biura podróży, − udzielić klientom profesjonalnej informacji, bezpośrednio i przez

Internet, − obsłużyć urządzenia znajdujące się w biurze podróży, − sporządzić pisma dotyczące świadczonych usług przez biuro podróży, − wystawić faktury za sprzedane usługi turystyczne, − poprowadzić dokumentację biura podróży, − zrealizować zamówienie klienta biura podróży, − posłużyć się rozkładami komunikacyjnymi różnych firm

przewozowych, − scharakteryzować taryfy przewozowe, − wystawić bilety komunikacyjne, − przyjąć należności za sprzedane bilety w formie bezgotówkowej, − sporządzić zestawienie sprzedanych biletów komunikacyjnych, − zastosować program komputerowy do wykonania zadań

zawodowych, − posłużyć się językiem obcym podczas realizacji zadań zawodowych.

2. Materiał nauczania Analizowanie zakresu działania i regulaminu pracy biura podróży. Analizowanie produktów turystycznych biura podróży. Opracowywanie reklamy biura podróży. Obsługiwanie urządzeń znajdujących się w biurze podróży. Opracowywanie materiałów informacyjnych o usługach biura podróży. Udzielanie informacji klientom biura podróży. Oferowanie klientom usług biura podróży. Prowadzenie dokumentacji biura podróży. Wystawianie faktur za sprzedane usługi turystyczne. Wykonywanie usług związanych z podróżą. Interpretowanie rozkładów komunikacyjnych różnych firm przewozowych. Planowanie trasy przejazdu zgodnie z życzeniami klientów.

118

Wypisywanie biletów komunikacyjnych zgodnie z obowiązującą taryfą przewozową. Sporządzanie zestawień sprzedanych biletów. Dokonywanie rezerwacji biletów z zastosowaniem komputerowych programów rezerwacji.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące struktury i zasad funkcjonowania biura podróży, sprzedaży usług turystycznych - w tym sprzedaży biletów komunikacyjnych, udzielania informacji związanych z usługami turystycznymi - bezpośrednio, przez telefon i Internet oraz prowadzenia dokumentacji w biurze podróży. Ważna jest umiejętność pracy z wykorzystaniem komputerowych programów rezerwacji. Należy szczególnie starannie dobierać prace i zadania wykonywane przez uczniów, aby umożliwiły one ukształtowanie umiejętności założonych w celach kształcenia. W biurze podróży powinien być wyznaczony opiekun praktyk – osoba odpowiedzialna za realizację programu praktyki. W trakcie realizacji programu uczniowie powinni obserwować czynności zawodowe pracowników biura podróży, a następnie wykonywać te zadania pod kierunkiem instruktora. Po zdobyciu doświadczenia w wykonywaniu powierzonych prac, uczniowie mogą samodzielnie realizować zadania. Przez cały czas realizacji programu jednostki uczniowie powinni obsługiwać urządzenia biurowe.

Uczniowie powinni prowadzić dzienniki praktyk, w których będą dokonywać zapisów z każdego dnia praktyki na temat: stanowiska pracy praktykanta, zakresu wykonywanych czynności, godzin praktyki oraz wniosków wynikających z analizy swoich umiejętności. Zapis w dzienniku powinien być potwierdzony podpisem i imienną pieczątką osoby, która w danym dniu prowadziła szkolenie praktyczne. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu praktyki zawodowej, na podstawie kryteriów określonych na początku praktyki. Oceniając pracę praktykanta należy zwrócić uwagę na: − skuteczne porozumiewanie się z klientami biura podróży, − realizowanie potrzeb i oczekiwań klientów biura podróży,

119

− posługiwanie się rozkładami komunikacyjnymi różnych firm przewozowych,

− planowanie tras przejazdów zgodnie z życzeniami klientów, − rezerwowanie biletów pasażerskich oraz ich wypisywanie, − posługiwanie się językiem obcym podczas wykonywania zadań

zawodowych, − kulturę obsługi klienta biura podróży. Dokonując oceny pracy ucznia należy uwzględnić również: − zdyscyplinowanie i punktualność, − dokładność wykonywania zadań, − zaangażowanie ucznia w realizację zadań biura podróży, − sposób prowadzenia dziennika praktyk.

Oceny dokonuje się zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Opiekun praktyk zobowiązany jest do napisania opinii na temat pracy praktykanta. Ocena końcowa i opinia powinna być wpisana do dziennika praktyk na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej.

120

Jednostka modułowa 341[05].Z5.02 Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − przyjąć zamówienie od klientów indywidualnych i grup klientów, − udzielić informacji turystycznych, − zamówić usługi niezbędne do realizacji imprezy turystycznej

wyjazdowej i przyjazdowej, − zastosować zasady współpracy z kontrahentami krajowymi

i zagranicznymi, − zatrudnić pilota wycieczki, − opracować program imprezy pobytowej krajowej i zagranicznej, − opracować programy imprez objazdowych krajowych i zagranicznych, − zorganizować różne imprezy turystyczne, − zorganizować konferencję, szkolenie i zjazd, − sporządzić kalkulację kosztów imprez turystycznych wyjazdowych

i przyjazdowych, − określić formy płatności, − przyjąć należności za zrealizowane usługi, − sporządzić dokumenty stosowane w turystyce wyjazdowej

i przyjazdowej, − wystawić faktury za sprzedane usługi turystyczne, − posłużyć się językiem obcym podczas realizacji zadań zawodowych. 2. Materiał nauczania Opracowywanie programów imprez turystycznych dla różnych klientów: osób dorosłych, dzieci, młodzieży, ludzi starszych, osób niepełnosprawnych. Kalkulowanie kosztów imprez pobytowych i objazdowych, krajowych i zagranicznych, przyjazdowych i wyjazdowych. Współpraca z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi. Opracowywanie informatora wycieczek szkolnych. Przyjmowanie należności za usługi turystyczne z zastosowaniem różnych form płatności. Sporządzanie dokumentacji imprez turystycznych wyjazdowych i przyjazdowych. 3. Wskazania dydaktyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu ma na celu kształtowanie umiejętności związanych z organizacją turystyki wyjazdowej i przyjazdowej w biurze

121

podróży. Wskazane jest zwrócenie uwagi na sporządzanie obowiązującej dokumentacji biura podróży.

Należy szczególnie starannie dobierać prace i zadania wykonywane przez uczniów, aby umożliwiły one ukształtowanie umiejętności założonych w celach kształcenia.

W trakcie realizacji programu uczniowie powinni obserwować czynności zawodowe pracowników biura podróży, a następnie wykonywać te zadania pod kierunkiem instruktora. Po zdobyciu doświadczenia w wykonywaniu powierzonych prac, uczniowie mogą samodzielnie realizować zadania.

Przez cały czas realizacji programu jednostki uczniowie powinni obsługiwać urządzenia biurowe.

Uczniowie powinni prowadzić dzienniki praktyk, w których będą dokonywać zapisów z każdego dnia praktyki na temat: stanowiska pracy praktykanta, zakresu wykonywanych czynności, godzin praktyki oraz wniosków wynikających z analizy swoich umiejętności. Zapis w dzienniku powinien być potwierdzony podpisem i imienną pieczątką osoby, która w danym dniu prowadziła szkolenie praktyczne. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć


dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych w programie jednostki. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów określonych na początku praktyk. Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na opanowanie umiejętności: − opracowywania programów różnych imprez uwzględniających

zapotrzebowania klientów, − zamawiania świadczeń turystycznych dla uczestników imprez

turystycznych wyjazdowych i przyjazdowych, − kalkulacji kosztów imprez turystycznych, − rozliczania kosztów imprez turystycznych, − komunikowania się z klientami w języku obcym, Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: − zdyscyplinowanie i punktualność, − dokładność wykonywania zadań, − zaangażowanie ucznia w realizację zadań biura podróży, − sposób prowadzenia dziennika praktyk.

Oceny dokonuje się zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Opiekun praktyk zobowiązany jest do napisania opinii na temat pracy praktykanta. Ocena końcowa i opinia powinna być wpisana do dziennika praktyk na zakończenie realizacji programu praktyk.

technik obsŁugi turystycznej 341[05] › pliki › progr_naucz › technik.obslugi... ·...

Documents