techniques and creative media motion infographic processes...
TRANSCRIPT
เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน
Techniques and Creative Media Motion Infographic Processes for Use in Online Media
เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน Techniques and Creative Media Motion Infographic Processes for Use in Online Media
นพดล อครคหสน
การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอสารการตลาดดจทล
มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2561
©2562 นพดล อครคหสน
สงวนลขสทธ
นพดล อครคหสน. ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอสารการตลาดดจทล, มถนายน 2562, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ. เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน (49 หนา) อาจารยทปรกษา: ผชวยศาสตราจารย ดร.ภทรภร สงขปรชา
บทคดยอ งานวจยเชงคณภาพเรองนมวตถประสงคเพอศกษากระบวนการสรางสรรคและเทคนคการนำเสนอสอ Motion Infographic ของผรบผลตงานและผเชยวชาญเฉพาะดาน และเพอเปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทางสอออฟไลนและออนไลน โดยเกบรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากผทรบผลตและผเชยวชาญเฉพาะดานการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลนทอยในกระบวนการสรางสรรค จำนวน 5 คน ผลการวจยพบวากระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน ม 3 ขนตอนหลก คอ ขนตอนการเตรยมการผลต ขนตอนการผลต และขนตอนหลงการผลต โดยขนตอนทสำคญทสด คอ ขนตอนการเตรยมการผลตและเครองมอทสำคญ คอ Storyboard สวนเทคนคการนำเสนอสอ Motion Infographic ในแตละขนตอนกระบวนการสรางสรรคนน จะมเทคนคเฉพาะของแตละขนตอน โดยสงทสำคญทสด คอ การทำใหทกคนในทมสรางสรรคเขาใจตรงกนถงเนอหา จดประสงค การนำไปใช และกลมเปาหมาย โดยจะตองสามารถตความ สอความหมายและอารมณของงานทจะออกมาไดถกตองสมบรณแบบทสด นอกจากน ผลการวจย ยงพบวากระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทางออฟไลนและออนไลนมความแตกตางกนในดานการสรางสรรค ดานภาพ และดานแอนเมชน สวนดานการพากยเสยงนนไมมความแตกตางกน คำสำคญ: โมชนอนโฟกราฟฟก, กระบวนการสรางสรรคสอ, เทคนคการสรางสรรคสอ, สอออนไลน
Akkarakahasin, N. M.Com.Arts (Digital Marketing Communications), June 2019, Graduate School, Bangkok University. Techniques and Creative Media Motion Infographic Processes for Use in Online Media (49 pp.) Advisor: Asst. Prof. Pataraporn Sangkapreecha, Ph.D.
Abstract
This qualitative research aims to study the creation process and presentation techniques of Motion Infographic media of producers and experts and to compare the media creation process of Motion Infographic for offline and online media communication. Data collection is done by an in-depth interview with producers and creation experts of Motion Infographic media for use in online media which is in the creation process. The total number of key informants is 5 persons. The results of the research found that the creation process of Motion Infographic media for use in online media has 3 main steps: Pre-Production, Production process, and Post-production process. The most important process is pre-production and the important tool is Storyboard. Regarding the presentation techniques of Motion Infographic media, there are specific techniques for each step of the creation step. The most important thing is to make everyone in the team understand the content, purpose of use, and target groups. Everyone in the team must be able to interpret the meaning as well as convey the meaning and mood of the work that will come out correctly and perfectly. In addition, the research also found that the creation process of Motion Infographic media for offline and online communication is different in terms of creation, image and animation. As for the voice overs, there is no difference. Keywords: Motion Infographic, Media creation process, Media creation techniques, Online media
ฉ
กตตกรรมประกาศ
การศกษาในระดบปรญญาโทและการคนควาอสระครงน สำเรจลลวงไดดวยความกรณาจาก ผชวยศาสตราจารย ดร. ภทรภร สงขปรชา อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ซงไดใหความร ชแนะแนวทางการศกษา ตรวจสอบขอบกพรอง ใหคำปรกษาและแกไขขอบกพรองในงาน ตลอดจนการใหคำปรกษาซงเปนประโยชนในการวจย จนงานครงนมความสมบรณครบถวนสำเรจไปไดดวยด รวมถงอาจารยทานอน ๆ ทไดถายทอดวชาความรใหและสามารถนำวชาการตาง ๆ มาประยกตใชในการวจยครงน ประกอบดวย คณนพดล อครคหสน ผซงอนญาตใหสามารถทำการศกษาแบรนดได รวมทงใหการอนเคราะหขอมลทเปนประโยชนในการนำมาวเคราะห ทำใหงานวจยสำเรจลลวงไดดวยด รวมถงคณาจารย เพอนรวมรนนเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอสารการตลาดดจทล DiMC5 ทรวมทกข รวมสขและใหความชวยเหลอซงกนและกนมาตลอด เหนอสงอนใดขอกราบขอบพระคณครอบครวทไดใหการสนบสนนและเปนกำลงใจสำหรบการศกษาในครงน
สดทายน คณความดและประโยชนจากงานวจยฉบบนทงหมด ผวจยขออทศเพอบชาพระคณของผใหกำเนด ผมพระคณ รวมถงคณาจารยทกทาน ทไดประสทธประสาทความรและคณธรรมแกผวจยนบตงแตอดตถงปจจบน
นพดล อครคหสน
ช
สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตตกรรมประกาศ ฉ สารบญภาพ ฌ บทท 1 บทนำ 1.1 ความเปนมาและความสำคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของงานวจย 3 1.3 ขอบเขตงานวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 1.5 นยามคาศพทเฉพาะ 4 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ
2.1 แนวคดเกยวกบเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic 6
2.2 แนวคดเกยวกบการสอสารดวยภาพ (Visual Communication) 12 2.3 แนวคดและทฤษฎการรบรและความเขาใจ 15
บทท 3 วธการดำเนนการวจย 3.1 ประเภทของงานวจย 18 3.2 แหลงขอมลทใชในการศกษา 18 3.3 ผใหขอมลสำคญ (Key Informant) 18 3.4 เครองมอทใชในการวจย 21 3.5 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 23 3.6 ขอพจารณาดานจรยธรรมการวจยในมนษย 24 3.7 การเกบรวบรวมขอมล 24 3.8 การวเคราะหขอมล 24 3.9 การนำเสนอขอมล 25
ซ
สารบญ (ตอ) หนา บทท 4 ผลการวจย
4.1 ผลการศกษาเกยวกบกระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศ 26 ทซบซอนใหเคลอนไหว ไดจากบรษททรบผลตงานสอ Motion Infographic 4.2 ผลการศกษาเกยวกบเทคนคขอมลการนำเสนอขอมลทซบซอน 34 จากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลตในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอ Online 4.3 ผลการศกษาเกยวกบการเปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรค 38 งานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Offline และ Online
บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย 41 5.2 อภปรายผลการศกษา 42 5.3 ขอเสนอแนะในการนำผลวจยไปใช 45 5.4 ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป 45 บรรณานกรม 47 ประวตผเขยน 49 เอกสารขอตกลงวาดวยการขออนญาตใหใชสทธในรายงานคนควาอสระ
ฌ
สารบญภาพ หนา ภาพท 1.1: ทวรอวยวะ โรคอวนลงพง 2 ภาพท 2.1: แสดงขนตอนการผลต Infographic 10 ภาพท 4.1: ขนตอนการผลตสอประเภท Motion Infographic 27 ภาพท 4.2: Mood & Tone องตามสของแบรนด 31 ภาพท 4.3: Mood & Tone ไมองตามสของแบรนด 31 ภาพท 4.4: เวบไซตทใชศกษางาน Motion Infographic จากเวบไซต www.behance.net 36 ภาพท 4.5: เวบไซตทใชศกษางาน Motion Infographic จากเวบไซต www.pinterest.com 36
บทท 1 บทนำ
1.1 ความเปนมาและความสำคญของปญหา ในปจจบนป 2562 มประชากรไทย 69.24 ลานคน โดย 50% ของจำนวนประชากรทงหมด
อาศยอยในเขตเมอง 57 ลานคนสามารถเขาถงอนเทอรเนต โดย 55 ลานคน เปนกลมทใชอนเทอรเนตผานโทรศพทมอถอเปนประจำ 51 ลานคนใชงาน Social Media เปนประจำ 49 ลานคน ใช Social Media ผานโทรศพทมอถอ จะเหนวา คนไทยเปดรบสอเปนจำนวนมากเฉลยแลว 9 ชวโมงตอวน (Marketingoops, 2562)
สอทเปดรบแบงได 4 ประเภทใหญ ๆ คอ สอทเปนประเภท VDO ภาพนง บทความ เสยง โดยสอประเภท VDO นนกมหลากหลายรปแบบ ทงทเปนสอบนเทง สอทใหความร สอการสอน และรปแบบในการนำเสนอ มทงรปแบบทเปนภาพยนตร คลป VDO ละครชด ขาว มวสค VDO เปนตน
สวนสอประเภทขอมลทอธบายขอมลทซบซอนใหเขาใจไดงายขน หรอทปจจบนเรยกวา Infographic คอ การนำขอมลสารสนเทศทมความซบซอนมายอยและนำเสนอดวยการเลาเปนภาพใหเขาใจไดงาย ซงเปนขอมลทมประโยชนและสงเสรมความรใหกบเยาวชนและบคคลทวไป โดยในปจจบนมการนำเสนอเนอหาดวยสอประเภท Infographic เปนจำนวนมาก ทงในรปแบบทเปนเอกสารการพมพและสอทเปนภาพนง อยางไรกด สอประเภท Infographic ยงคงมความซบซอนในการทำความเขาใจอยบาง โดยเฉพาะกบผรบสารทเปนเยาวชนและบคคลทวไป ทอาจจะไมมเวลาหรอแรงบนดาลใจมากพอทจะทาความเขาใจกบขอมลเหลาน ทง ๆ ทขอมลจะเปนประโยชนตอตวเองไมทางตรงกทางออม นอกจากนแลวสอชนดทเปนขอมลภาพนงกยงไมสามารถนำเสนอเพอจงใจผรบสารในชวงเวลาอนสนอกดวย
สวนการนำเสนอสอประเภท Infographic ในรปแบบทเปน VDO จะเรยกวา Motion Infographic ซงในปจจบนนสอประเภท Motion Infographic เปนทนยมอยางมาก เนองจากความตองการของภาครฐและภาคเอกชนทตองการอธบายเรองทซบซอนใหบคคลทวไปเขาใจไดงายภายในระยะเวลาอนรวดเรว สอประเภท Motion Infographic นจงเหมาะสมมากกบการใชงานทตองการอธบายเรองทซบซอนใหเขาใจงาย ยกตวอยางคลปทไดรบความนยมเปนอยางมาก
ภาพท 1.1: ทวรอวยวะ โรคอวนลงพง
ทมา: สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.). (2557). ทวรอวยวะ โรคอวนลงพง
สบคนจาก https://www.thaihealth.or.th/Multimedia/1968/%E0%B8%97%E0%B 8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%20%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%87%20.html
เผยแพรเมอ 19 กนยายน 2557 จนถงวนท 18 พฤษภาคม 2562 มยอดการด 1,211,563
ครง โดย VDO มเนอหาเกยวกบเรอง โรคอวน มการอธบายใหความรดวยการใช Graphic ทดงายแบบ 2D เลาภาพตรงไปตรงมา ม Sound Effect ประกอบ ทำให VDO ดสนกและนาตดตามมากขน เนองจากเรองโรคอวนเปนเรองทคนไทยสวนใหญใหความสำคญ จงนาสนใจในการทำ VDO
จากการศกษาคนควาพบวา ในประเทศไทยมงานวจยทศกษาเกยวกบ Infographic ในเชงการตลาด (ภานนท คมสภา, 2558) ซงผวจยเกบรวบรวมขอมลกบผรบสาร เพอใหทราบวา Infographic ทสามารถตอบสนอง ความตองการของผบรโภคในยคการตลาดเชงเนอหาควรมลกษณะอยางไร โดยผลการวจยพบวา การสอสารของตราสนคากบผบรโภคทผรบสารตองการ คอ การใหขอมลเกยวกบสวนลด ขอมลดานการซอขาย และขอมลกจกรรมทางการตลาด นอกจากนยงมงานวจยทศกษาถงแนวทางการออกแบบ Motion Graphic ทสงเสรมความสามารถ ในการเรยนร
2
(ทกษณา สขพทธ, 2560) ซงทำการเกบขอมลกบกลมตวอยาง 3 กลม คอ ผเชยวชาญ นกออกแบบและนกศกษา อยางไรกตามงานวจยเหลานยงไมไดศกษาครอบคลมไปถงการออกแบบสอทซบซอนใหเขาใจงายเพอการสอสารทางสอดจทล ดงนน งานวจยเรองนจงมงเนนศกษาถงกระบวนการสรางสรรคภาพเคลอนไหว Motion Infographic เพอใชในการสอสารออนไลน โดยศกษาวเคราะหจากคำสมภาษณของผทรบผลต และผเชยวชาญเฉพาะดาน อนจะทำใหทราบถงเทคนค มมมองความคดในกระบวนการสรางสรรคในสอออนไลนมาปรบใชกบหนวยงานองคกรภาครฐและภาคเอกชนใหดขน ไมไดคนหาวาแตละขนตอนนนทำอยางไร แตจะคนหาวาในแตละกระบวนการสรางสรรคคดอยางไร สวนงานใดบางทมความสำคญในการสรางสรรคเพอคนหาจดทจะนำมาพฒนาตอยอด ซงงานวจยเรองนจะเปนประโยชนตอนกออกแบบ บรษททรบผลต รวมถงผจางงาน สำหรบการประยกตใช ปรบปรง และพฒนาการออกแบบขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวไดใหมประสทธภาพและประสทธผลตอไป 1.2 วตถประสงคของงานวจย
1.2.1 เพอศกษากระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากผรบผลตงานสอ Motion Infographic
1.2.2 เพอศกษาเทคนคการนำเสนอขอมลทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลต ในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic
1.2.3 เพอเปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic สำหรบการสอสารผานชองทาง Offline และ Online
1.3 ขอบเขตงานวจย
การศกษาเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในงานสอออนไลน กรณศกษาผรบผลต ผเชยวชาญในแตละตำแหนง
1.3.1 กลมผใหขอมลสำคญในงานวจยเรองน คอ ผเชยวชาญในเรองความคดสรางสรรค (Creative) ผเชยวชาญในเรองความสวยงานของภาพ (Art director) ผเชยวชาญในเรองภาษาภาพ (Graphic) ผเชยวชาญในเรองการเคลอนไหว (Motion Graphic) และผเชยวชาญในเรองเสยงพากย (Voice Over) เทานน
1.3.2 เลอกกลมผทศกษามาเปนตวแทน จำนวน 5 คน โดยใชวธการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ศกษาโดยวธการสอบถามเทคนคและกระบวนการสรางสรรค ผานทางการสมภาษณทางโทรศพท และบนทกเสยง เปนระยะเวลาประมาณ 30 นาท ตอผใหสมภาษณ 1 คน
3
1.3.3 ชวงเวลาในการเกบขอมลและการวเคราะหผล ตงแต 9 มนาคม–11 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1.4.1 เพอเปนแนวทางในการพฒนางานสรางสรรคสอ Motion Infographic ใหกบบรษททรบผลตงานและผจางงาน ซงทำใหสามารถพฒนาการทำงานใหรวดเรวและผลงานทออกมามประสทธภาพในการสอสารมากขน ตวอยางเชน จากงาน 1 ชนงานโดยปกตอาจจะใชระยะเวลาในการทำงาน 2 เดอน เมอเขาใจเทคนคและกระบวนการสรางสรรคงาน จงทำใหระยะเวลาการทำงานลดลงอาจจะเหลอเพยงแค 1 เดอน และสามารถลดขอผดพลาดของกระบวนการทำงานได
1.4.2 ประชาชนทวไป ผทสนใจ นกออกแบบสอการเคลอนไหว สามารถนำขนตอนกระบวนการสรางสรรคไปประยกตใชพฒนางานสอ Motion Infographic ของตวเองได เพอการสอสารทางออนไลน
1.4.3 ชวยลดความขดแยงในระหวางการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เปนประโยชนสำหรบทมทผลตงานและผวาจาง เนองจากคนในทมสามารถเขาใจหนาทของตนเองไดยงขนและผวาจางเขาใจในกระบวนการสรางสรรค เกดการทำงานทดรวมกนได
1.5 นยามคำศพทเฉพาะ 1.5.1 Infographic หมายถง ภาพ Graphic ทเกดจากการคด การสรางสรรคจากขอมลท
ซบซอนยอยมาเปนภาพ เพอการสอสารทงายตอการเขาใจ 1.5.2 Animation หมายถง การขยบตวละครหรอวตถใหดมชวตขนมา 1.5.3 Motion หมายถง การเคลอนยายภาพ Graphic ไปมา ใหเกนภาพเคลอนไหว 1.5.4 Motion Infographic หมายถง การนำขอมลทแปลงมาเปนภาพ นำไปทำให
เคลอนไหว สามารถใชในการอธบายความหมาย ทำใหเกดความเขาใจในผลงานมากยงขน 1.5.5 ผผลต หมายถง บรษทหรอบคคลทรบผลตงาน ตงแตการยอยขอมล การออกแบบ
จนถงชนงานทออกมาเปน VDO 1.5.6 ผเชยวชาญ หมายถง บคคลทเกยวของในตำแหนงงานกระบวนการสรางสรรคสอ
Motion Infographic 1.5.7 กระบวนการสรางสรรค หมายถง ขนตอนการทางานในการผลต Infographic
Animation แบงออกเปน 2 ขนตอน คอ
4
1.5.7.1 กอนผลต อาท เตรยมเนอหาทตองการผลต ยอยขอมล วาด Storyboard ทำ Graphic หรอ Animation เปนตน
1.5.7.2 หลงผลต เผยแพรออกสชองทางทกำหนดไวเผอไปสสาธารณชน 1.5.8 เทคนค หมายถง วธการททำใหงานสรางสรรค Motion Infographic นนดยงขน 1.5.9 สอ Online หมายถง สอทใชในชองทางอนเทอรเนต (Internet) เชน Facebook
YouTube Instagram Twitter เปนตน 1.5.10 สอ Offline หมายถง สอทใชในองคกร ไมไดเผยแพรในชองทาง Online เชน จอใน
อาคาร จอในลฟท จอในงาน Event ภายในหนวยงาน เปนตน
5
บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ
ในการศกษาวจยเรอง “เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน” อาศยแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของมาเปนแนวทางในการศกษา ดงน
2.1 แนวคดเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic 2.2 แนวคดเกยวกบการสอสารดวยภาพ 2.3 แนวคดและทฤษฎการรบร ความรและความเขาใจ
2.1 แนวคดเกยวกบเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic 2.1.1 Infographic ยอมาจาก Information Graphic นนคอ ภาพหรอ Graphic ซงบงชถง
ขอมล ไมวาจะเปนสถต ความร ตวเลข ฯลฯ เปนการยอขอมลเพอประมวลผลใหเขาใจไดงายในระยะเวลาอนรวดเรว เหมาะสำหรบในยค IT ทตองการเขาถงขอมลทซบซอนในเวลาอนจำกด (เหตผลเพราะมนษยชอบและจดจำภาพสวย ๆ ไดมากกวาการอาน) และในปจจบนกำลงเปนทนยมมากใน Social Network (วรต วงษอนสาสน, 2561)
จงรก เทศนา (2558) ไดวจยและศกษาเรองรปแบบหรอประเภทของ Infographic โดยตามวตถประสงคในการใชงานสามารถจดหมวดหมไดดงน
2.1.1.1 ขาวเดนประเดนรอนและสถานการณวกฤต เปน Infographics ทไดรบการแชรมาก ๆ มกจะเปนประเดนใหญระดบประเทศ เชน โรคเมอรส Single Gateway พรบ.ลขสทธ 2558 เปนตน
2.1.1.2 How to บอกเลากลยทธตาง ๆ อยางเปนขนตอน เชน เลาถงกลยทธการออมเงนทใครๆ กมกมองขาม
2.1.1.3 ใหความรในรปแบบของ Did You Know หรอสถตสำคญทางประชากร ตาง ๆ ตลอดจนการถายทอดความรทางวชาการทนาเบอใหมสสน สนก และนาตดตาม
2.1.1.4 บอกเลาตำนานหรอววฒนาการบางอยางอาจตองถายทอดผานตำราหนา ๆ แตดวย Infographics จะชวยทำใหตำนานเหลานนบรรจอยในพนท ๆ จำกดไดอยางนาทง
2.1.1.5 อธบายผลสำรวจและงานวจย Infographic เหมาะทสดทจะถายทอดงานวจยทดยงเหยงไปดวยตวเลขและขอมลมหาศาลออกมาเปนแผนภาพสวย ๆ และทรงพลง มหลายบรษทเรมใชเครองมอนเพอทำใหงานวจยของตวเองเขาถงคนหมมาก
2.1.1.6 กระตนเพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม เชน ภยของการสบบรทมตอคนสบและคนทไมไดสบ แตตองไดรบผลกระทบจากการสบบหรดวย ขอเทจจรงเหลานลวนมงหวงให
คนอานเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของคนในสงคมใหดขน หากไดรบการแชรมาก ๆ ในโลกออนไลน กอาจสรางกระแสจนถงขนนำพาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมในโลกออนไลนในทสด
2.1.1.7 โปรโมทสนคาและบรการ ตวอยาง การใช Infographic ในการโปรโมทสนคา เหตผลวาทำไมถงเปลยนไปใช Nokia Lumia ในสไตล Infographic
นอกจากน งานวจยดงกลาวยงกลาวถง เรองการออกแบบ Infographic ซงมาจากคำวา Information + Graphics Infographic หมายถง การนำขอมลหรอความรมาสรปเปนสารสนเทศในลกษณะของ Graphic ทออกแบบเปนภาพนงหรอภาพเคลอนไหวดแลวเขาใจงาย ในเวลารวดเรวและชดเจน สามารถสอใหผชมเขาใจความหมายของขอมลทงหมดไดโดยไมจำเปนตองมผนำเสนอมาชวยขยาย ดงนน การออกแบบ Infographic จงเปนการนำขอมลทเขาใจยากหรอขอมลทเปนตวหนงสอจำนวนมากมานำเสนอในรปแบบตาง ๆ อยางสรางสรรค ใหสามารถเลาเรองไดดวยตวเอง โดยมองคประกอบทสำคญ คอ หวขอทนาสนใจ ภาพ และเสยง ซงจะตองรวบรวมขอมลตาง ๆ ใหเพยงพอ แลวนำมาสรป วเคราะห เรยบเรยง แสดงออกมาเปนภาพ จงจะดงดดความสนใจไดดชวยลดเวลาในการอธบายเพมเตม กราฟกทใชอาจเปนภาพลายเสน สญลกษณ กราฟ แผนภม ไดอะแกรม ตาราง แผนท ฯลฯ จดทำใหมความสวยงาม นาสนใจ เขาใจงาย สามารถจดจำไดนาน ทำใหการสอสารมประสทธภาพมากขน หลกการออกแบบอนโฟกราฟกส (Infographics Design) แบงเปน 2 สวน คอ
2.1.1.8 ดานขอมลทจะนำเสนอตองมความหมาย มความนาสนใจ เรองราวเปดเผย เปนจรง มความถกตอง
2.1.1.9 ดานการออกแบบ การออกแบบตองมรปแบบ แบบแผน โครงสราง หนาทการทำงาน และความสวยงาม โดยออกแบบใหเขาใจงายใชงานงายและใชไดจรง
(Milovanovic & Lvanisevic, 2014 อางใน ภานนท คมสภา, 2558) ศกษาเรอง Infographic คอ ภาพทเปนตวแทนของการผสมผสานภาพกบขอมลทชวยใหสารถกสงไปยงผรบสารงายและสะดวกขน หรอกลาวอกนยหนง คอ การนำเสนอขอมลทถกเลอกสรรผานรปภาพนนเอง Infographic จงเปนเครองมอการสอสารทมประสทธภาพจากปจจย 5 ประการ คอ
2.1.1.10 การสอสารดวยภาพเปนสงสำคญ การมองเหน และกระบวนการสอสารดวยภาพถกใชเปนกระบวนการหลกในการประมวลผลของสมอง ซงธรรมชาตของคนเรยนรจากการมองภาพกอนจะเปนการเรยนร จากการอาน และการเขยน โดย Milovanovic และ Lvanisevic อางถง VARK Model เกยวกบลกษณะการเรยนรวารอยละ 65 เรยนรดวยการมองเหน ซงสงผลใหการใช Infographic ประสบความสำเรจในฐานะเครองมอในการสอสารการตลาด
2.1.1.11 ความนาสนใจและนาจดจำ Milovanovic และ Lvanisevic อางถงงานวจยของ Jakob Nielsen วาผบรโภคไมชอบทจะอานขอความผานทางอนเทอรเนต และมกจะใชเวลาอานขอความผานทางหนาจออปกรณอเลกทรอนกสชากวาการอานผานกระดาษ การนำเสนอ
7
ขอมลผานภาพในรปแบบ Infographic จงเปนการนำเสนอขอมลทเหมาะสมกบการสอสารผานระบบออนไลน
2.1.1.12 การจดการเนอหา Milovanovic และ Lvanisevic อางถงงานวจยของ George Miller วาคนเราสามารถจดจำขอมลไดเพยง 5 ใน 9 สวนของขอมลทงหมดทไดรบในเวลา เดยวกน ดงนน การนำเสนอขอมลทหลากหลาย ซงผานการคดเลอกและไดรบการออกแบบใน Infographic จงเปนเครองมอทชวยทำใหงายตอการจดจำ
2.1.1.13 การแบงปนขอมล Sharing เปนแกนหลกของการสอสารผานระบบอนเทอรเนต ซงผบรโภคไมนยมแบงปนขอมลทเปนตวอกษร เนองจากตองใชเวลาในการอานขอความเหลานนเปนเวลานาน ดงนน ขอมลทถกนพเสนอผานภาพของ Infographic จะชวยใหใชเวลาในการทำความเขาใจนอยจงสามารถแบงปนไดงาย
2.1.1.14 สนทรยภาพ Infographic เปนการนำเสนอขอมลผานองคประกอบเชงศลปะทงการใชรปราง รปทรง สสน ซงกอใหเกดการจดจำ สอดคลองกบแนวคดการนำเสนอภาพโฆษณาเพอสรางการจดจำใหกบสนคาในแบบดงเดม
ภานนท คมสภา (2558) ไดศกษาวจยเรองเนอหาของ Infographic เพอผบรโภค ดงตวอยาง Infographic ทนำมาวเคราะหตามประเภทของขอมล ดงตอไปน
2.1.1.15 ขอมลเกยวกบสวนลด ขอมลทนำเสนอผาน Infographic จงควรนำเสนอขอมลทเกยวของกบกจกรรมสงเสรมการขายตาง ๆ เพอสรางการรบร ความเขาใจ และรวมเปนสวนหนงในกจกรรมนนน เชน สามารถประหยดคาใชจายของผบรโภคเปนเงนรวมกวา 60 ลานบาท โดย ผออกแบบเลอกนำเสนอประเดนนเปนแรก ทำใหผบรโภคเกดความสนใจ เนองจากมความเกยวของกบผใชทสนใจเรองของสวนลดโดยตรง
2.1.1.16 ขอมลการสงซอ การเผยแพรขอมลเกยวกบการสงซอสนคาอาจทำไดโดยแสดงขนตอนและวธการสงซอสนคา การสราง Infographic อาจทำได 2 รปแบบ คอ นำเสนอขนตอนและกระบวนการโดยเฉพาะ หรออาจนำขนตอนเหลานมานำเสนอรวมไวกบภาพ ถาผบรโภคสนใจสนคาชนใดกสามารถทำการสงซอสนคาไดทนท โดยไมตองกลบไปคนหาอกครง
2.1.1.17 การสำรวจขอมลผลตภณฑ ผบรโภคใหความสำคญตอการนำเสนอขอมลผาน Infographic ซงจะทำใหผบรโภคมความเขาใจเกยวกบขององคกรมากยงขน และสามารถดงดดผบรโภคใหเขาเลอกชมหรอเลอกซอผลตภณฑขององคกรไดเพมขน
2.1.1.18 นกการตลาดสามารถเลอกนำเสนอ Infographic ดวยขอมลทวไปไดหลากหลาย และสามารถนำเสนอไดบอยทสด โดยนำหลกการในการเลอกขอมลทมคณคาสำหรบผบรโภคมาเปนแนวทางในการนำเสนอ เพอตอบสนองรปแบบการใชชวตของผบรโภคกลมเปาหมาย
8
2.1.1.19 ขอมลพเศษมความแตกตางจากขอมลทวไปทเปนขอมลซงมความเกยวของกบผบรโภคเปาหมายโดยตรง การนำเสนอขอมลพเศษทำใหผบรโภครสกวาไดรบความเขาใจ ความถในการนำเสนอขอมลพเศษอาจจะไมบอยมากนก ดงนน ผผลต Infographic จงควรศกษาและทำความเขาใจตอความตองการของผบรโภควา ขอมลใดจะมความสำคญและมคณคามากทสดตอผบรโภค
2.1.1.20 ขอมลเกยวกบผลตภณฑใหมถอเปนสงสำคญทสด เนองจากเปนการใหความรเกยวกบภาพลกษณ เพอสรางความเขาใจเกยวกบสมบตคณลกษณะ รวมถงวธใชงานผลตภณฑ ซงจะเปนองคประกอบหนงในการตดสนใจซอผลตภณฑของผบรโภค Infographic จงควรใหขอมลเพอสรางการรบรความเขาใจ และสรางความคนเคยเกยวกบผลตภณฑเหลานน
2.1.2 เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Infographic โดย Motion infographic เปนวธการนำเสนอขอมลหรอความรทผานการประมวล สรป หรอยอใหเหลอใจความสำคญ ผานการออกแบบโดยการสอสารดวยภาพ ประกอบกบ เทคนค การสรางการเคลอนไหวของภาพอยางสรางสรรค เพอนำเสนอเนอหาหรอขอมลทคอนขางซบซอนใหผรบสาร เขาใจไดงาย ซงเหมาะสำหรบผคนในยคดจทล คอนเทนต (Digital Content) ทตองการเขาถง เขาใจ ขอมลทมปรมาณมากในเวลาจำกด จากการคดกรองขอมลมาเปนอยางดในมมมองทแปลกตา ทนสมย ทนตอเหตการณในโลกปจจบน (พงษพพฒน สายทอง, 2560)
ในสวนของเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอประเภท Infographic คอ ขนตอนในการสรางสรรคผลงาน กลาววา การนำเสนอขอมลในรปแบบ Infographic กำลงเปนทนยมเปนอยางมาก เพราะ Infographic ทำใหผอานสามารถรบรขอมลไดรวดเรวและเขาใจงายจากการแปลงขอความมากมายใหออกมาเปนภาพ ซงในการทำ Infogaphic ใหโดนใจกลมเปาหมาย สวยงาม และยงสามารถรบรขอมลไดอยางครบถวนม 7 ขนตอน ดงน
9
ภาพท 2.1: แสดงขนตอนการผลต Infographic
ทมา: 9 Expert Knowledge Provider. (2562). 7 ขนตอนการสรางอนโฟกราฟก. สบคนจาก https://www.9experttraining.com/articles/7-steps-to-create-infographics
2.1.2.1 ทำความเขาใจจดประสงคในการทำ โดยในการทำ Infographic เปนสงสำคญมากทผจดทำจะตองเขาใจจดประสงคในการจดทำ ซงควรตอบคำถามใหไดวา ทำไมตองทำ ทำเพออะไร และนำเสนอทไหน เพอเปนการวางขอบเขตใหกบรปแบบหรอหนาตาของ Infographic ทนำเสนอออกมา เชน เพออธบายขอมลสถต เพออธบายสนคาและบรการทมทงหมดในบรษท เปนตน
2.1.2.2 วเคราะหกลมเปาหมายเปนอกหนงขนตอนทสำคญ เนองจากกลมเปาหมายทแตกตางกน สงผลใหการรบรเนอหาแตกตางกนดวย ดงนน ผจดทำจงตองออกแบบหนาตา Infographic ใหเหมาะสมกบการรบรของกลมเปาหมาย เชน กลมเปาหมายเปนนกเรยนทมาฟงเนอหาการสอน อาจจะตองออกแบบใหมสสนทดงดดใจ ใหสายตาอยกบเนอหาไดนาน แตถาหากเปนลกคาซงมความเรงรบ ตองการเขาใจขอมลอยางรวดเรว กจะตองออกแบบใหเนอหาเขาใจงาย กระชบ เปนตน
2.1.2.3 กำหนดหวขอและรวบรวมขอมล เมอรวาเราทำไปทำไม ทำเพอใคร และนำเสนอทไหน ขนตอนตอมา คอ การกำหนดหวขอทตองการจะนำเสนอ เราควรกำหนดหวขอท
10
จำเปนเทานน สวนใดไมเกยวของไมจำเปนตองนำมาแสดงดวย เนองจากจะทำใหผอานไมเขาใจวาตองการโฟกสในสวนใด จากนนจงรวบรวมขอมลทงหมด
2.1.2.4 จดลำดบขอมล เมอรวบรวมขอมลทงหมดเรยบรอยแลว ลำดบตอมาคอ การนำขอมลมาจดลำดบวาขอมลใดควรนำเสนอกอน-หลง ขอมลใดสำคญทสด และสำคญรองลงมา เพอจดลำดบการรบรของผอานใหเขาใจงายทสด
2.1.2.5 สรางสตอร อกหนงขนตอนทสำคญและหลายคนมกจะมองขามคอ การคนหาวธการเลาเรอง ซงการทำ Infographic ทด จะตองสรางสตอร หรอคนหาวธการนำเสนอขอมลใหเขาใจงายและนาสนใจ เชน ถาตองการนำเสนอขอมลเกยวกบประวตความเปนมาของบรษท เราอาจจะนำเสนอเปนแบบ Timeline เพราะเปนการเลาเรองททำใหเหนจดเวลาของเหตการณในแตละขวงเวลา ซงจะทำใหเหนภาพไดตอเนองและเขาใจไดงาย หรอถาตองการนำเสนอขอมลเกยวกบสนคาและบรการทมทงหมดของบรษท อาจจะนำเสนอในรปแบบ Flowchart แยกใหเหนองคประกอบ ตาง ๆ ของบรษทไดชดเจนและรบรไดอยางรวดเรวในภาพ ๆ เดยว
2.1.2.6 ออกแบบจดทำ เมอเราไดวธการเลาเรองกนำมาสขนตอนในการออกแบบหนาตาของ Infographic ซงหวใจของ Infographic คอการแปลงขอมลตวอกษรออกมาใหเปนรปภาพ ดงนน ในการออกแบบจงจำเปนจะตองออกแบบภาพใหเขาใจงายและสอความหมายไดเปนอยางด ไมควรใชภาพทมรายละเอยดมากจนเกนไป เนองจากจะทำใหยากตอการจดจำ ซงรปแบบภาพทเปนทนยมคอ การใชไอคอนหรอภาพกราฟกทไมซบซอน ในการสอความหมาย และใชสในการออกแบบไมมากจนเกนไป โดยควรใชประมาณ 3-4 สเทานน
2.1.2.7 เผยแพร ปจจบนการเผยแพร Infographic มกจะมการนำเสนอในรปแบบออนไลนเปนสวนใหญ เนองจากเขาถงไดงาย สามารถ Like หรอ Share ขอมลไดอยางรวดเรวผานทาง Social Media ดงนน เพอเพมความนาสนใจ ควรมการตง Caption หรอคำโปรยภาพใหนาสนใจ เพอดงดดกลมเปาหมายใหเขามาดเนอหานนเอง เพยงเทานขอมลมากมายของคณกจะกลายเปน Infographic ทนาสนใจ ทำใหการนำเสนอขอมลไมใชเรองทนาเบออกตอไป
ผลการวจยการศกษาแนวทางในการออกแบบ Motion Graphic ทสงเสรมความสามารถในการเรยนร (ทกษณา สขพทธ, 2560) ซงประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก
2.1.2.8 ดานการวเคราะห ในการวางแผนสอ Motion graphic ควรตองคำนงถงกลมคนด
2.1.2.9 ดานการออกแบบ ใชภาพทสอความหมายและใชสสนของชวยถายทอดอารมณและความนาสนใจของงานใหดสวยงาม รปแบบการนำเสนอ Motion Graphic ตองสอใหผเรยนเกดความสนใจ นาตดตาม ไมนาเบอ สรางบรรยากาศในการเรยนรไดดและชวนใหตดตามตลอดบทเรยน
11
2.1.2.10 การพฒนา ยกตวอยางการพฒนาเทคนค Motion Graphic ดานการตอบสนองและปฎสมพนธ ควรคำนงถงการผลตสอ ภาพเคลอนไหว การใชภาพ และภาษาทาทางเลาเรองแทนคำพด รวมถงการเสรมทกษะเชงเทคนคในการตดตอภาพและเสยงการใช Transition Effect และ Plug in ตางๆ ในการทำงาน การตดตองาน Motion Graphic เชน การบนทกเสยง การทำเสยงพากย การใสดนตรประกอบ นอกจากนยงมเทคนคพเศษตาง ๆ เชน การทำตวอกษรใหเคลอนไหว การซอนภาพ รวมกบโปรแกรมยอดนยมตางๆ จนไดผลงานทพรอมนำออกเผยแพร
2.1.2.11 ดานการนำไปใช เมอออกแบบแลวควรนำสอไปทดลอง จดทำแบบสอบถามและจงนำมาแกไขโดยใชกระบวนการวจยสอ
2.1.2.12 ดานการประเมน ผสอนซกถามและกระตนใหผเรยนตอบคำถามจากการเรยนร ใหผเรยนสามารถอธบายตนตอขององคความคดใหได เมอใดทมขอสงสยในประเดนใด ๆ กตาม ผเรยนและผกำกบการกสามารถทจะนำมาขยายความอยางม เหตผล เพราะสอทดไมไดอยลำพงเพยงเทคนคเทานน แตอยทเนอหาการดำเนนเรองเชนกน สอ Motion ทดผเรยนสามารถนำไปใชตอยอดความรเดมได
Infographic จะชวยทำใหขอมลทซบซอนเกดความเขาใจทงายขน อกทงยงมความนาสนใจมากขนเชนกน เมอนำ Infographic มาขยบเคลอนไหวใหดนาสนใจ จงเรยกวาสอ Motion Infographic เปนการนำเสนอขอมล ประกอบกบเทคนคการสรางภาพเคลอนไหวและสรางสรรค เพอนำเสนอขอมลทซบซอนใหกบผรบสารเขาใจไดรวดเรวและงายขน จากแนวคดและงานวจยทกลาวมาขางตนนนเปนขอมลในการทำงานวจยฉบบน
2.2 แนวคดเกยวกบการสอสารดวยภาพ (Visual Communication)
การสอสารดวยภาพ (Visual Communication) คำวา “Visual” แปลวา “การมองเหน” สวน “Communication” แปลวา “การสอสาร” ดงนน การสอสารดวยภาพ คอ การสอสารทมงใหความคด ความเขาใจของผรบสารตรงกบ ความคดและความเขาใจของผสงสาร เนองจากธรรมชาตมนษยเมอไดรบขาวสารอยางเดยวกนมา แตจะมความเขาใจและความรสกนกคดแตกตางกนออกไป ดงนน การสอสารทดจะตองมการวางแผนในการสอสาร (ภมบด ใจสมคร, 2556 อางใน ธดาใจ จนทนามศร, 2560) นอกจากนน การสอสารดวยภาพยงหมายถง การสอสารทแปลงตวอกษรใหกลบเปนรปธรรมและมความหมาย เปนสอกลางในกระบวนการสอสารของมนษยทถกนามาใชเปนตวแทนในการถายทอดและสอความหมายโดยอาศยรหสภาพ (lconic) หรอสญลกษณ เพอแสดงถงเรองราวและเหตการณตาง ๆ ซงถอเปนวธการทมนษยสามารถเอาชนะเวลาและอปสรรคทางดานภาษา สามารถถายทอดวฒนธรรมระหวางประเทศทใชภาษาตางกนได ทาใหเขาใจไดงายดวยสมองของมนษย (ธชพล อนทรเทว, 2556 อางใน ธดาใจ จนทนามศร, 2560) ภาพชวยในการสรางอารมณ
12
ความรสก สามารถจงใจใหเกดการรบร อกทงการสอสารดวยภาพยงเปนทนยมในสงคมปจจบน เนองจากคนจานวนมากชอบทจะใหมภาพบนเนอหามากกวาการอานชดตวอกษรทเรยงตอกนเพยงอยางเดยว (พจน ใจชาญสขกจ, 2558 อางใน ธดาใจ จนทนามศร, 2560)
ธดาใจ จนทนามศร (2560) ศกษาแนวคดเกยวกบการสอสารดวยภาพ คอ การสอสารดวยภาพนนเปนการนาเสนอแนวคดในรปแบบทสามารถอานไดหรอมองเหนวตถนน อาจเปนการออกแบบสญลกษณ รปภาพวาด หรอภาพเคลอนไหว สาหรบหนงสอ สงพมพ นตยสาร ภาพฉายขนจอ การออกแบบภาพโตตอบไดบนเวบไซต ภาพยนตรสน การออกแบบบรรจภณฑ โดยศกษาในประเดนตาง ๆ ดงน
2.2.1 ความเปนมาของการสอสารดวยภาพ ในยคแรก ๆ การตดตอสอสารจะประกอบดวยภาษาพด รปภาพ เครองหมายตาง ๆ ดงนน การสอสารดวยภาพจงเปนกระบวนการทมการขบเคลอนอยางไมหยดนง นบตงแตภาพเขยนบนฝาผนงในยคดกดาบรรพ จากสงเหลานทำใหการตดตอสอความหมายทใชสายตายงสามารถรกษาหลกฐานมาจนถงยคปจจบน ในทางศลปะเรยกวา “ภาษาสญลกษณ” หมายถง ภาษาทเกดจากการมองเหนดวยรปราง รปทรง และลกษณะ ซงแตกตางจากภาษาพด เนองจากสามารถเปลยนแปลงไดอยเสมอ ในการสรางสรรครปแบบและกระบวนการสอสารดวยภาพพรอมกบการพฒนาเทคโนโลยการมองเหนอยางตอเนอง แสดงวา มนษยในทกยคทกสมยตางจาเปนตองสอสารกน เพอตอบสนองตอความตองการในการอยรวมกนในสงคม สาหรบการสอสารในยคปจจบน มนษยอยในโลกทตองใชสายตาในการรบรและทาความเขาใจสงตางๆ รอบตว มากกวาทเคยเปนมาในอดต เหนไดจากสงแวดลอมทเตมไปดวยวฒนธรรมภาพ เชน ภาพถาย GPS ทถายจากดาวเทยม ภาพสแกนสมองของมนษย ภาพผลงานศลปะ โบราณคด ภาพโฆษณาบนทองถนน หนาหนงสอพมพ จอโทรทศน อนเทอรเนตและโทรศพทมอถอ เปนตน สงคมขอมลขาวสารเหลานตางสอสารดวยภาพทอยรอบๆ ตวเราเปนจานวนมาก ซงสามารถเรยกสงเหลานวา “วฒนธรรมทางสายตา” (Visual Culture) และจาเปนตองเรยนรดวยความฉลาดผานการรบรทางสายตา (Intelligence of Visual Perception)
2.2.2 รหสและกลวธการสอความหมายดวยภาพ การสอความหมายของภาพเกดจากการประกอบรวมกนของกลมหรอชดสญญะยอยตางๆ ซงตางกมความหมายอยในแตละรปสญญะนนๆ โดยสญญะแตละตวในภาพอาจจะประกอบดวย สญญะทเปนรปจาลองเสมอน (Icon) มรปลกษณของวตถอยจรงในธรรมชาต สญญะทเปนดชน (Index) หรอสญญะทมความเชอมโยงเชงเหตและผลจากขอเทจจรง หรอสญญะสญลกษณ (Symbol) ทความหมายเกดจากขอตกลงยอมรบรวมกนในสงคม แตการทสญญะตาง ๆ สามารถประกอบรวมกน ขนมาเปนชดของขอมลเพอสอความหมายใหเปนภาพไดนน จาเปนจะตองใชรหสของการจดวาง เพอใหสญญะยอย ๆ เกดเปนโครงความสมพนธจนสามารถสอความหมายได
13
2.2.3 รปแบบของการสอสารดวยภาพ การสอความหมายดวยภาพสามารถแบงตามลกษณะของภาพทปรากฏในสอตาง ๆ ไดทงหมด 3 รปแบบ ซงไดแก ภาพเหมอนจรง (Representation) คอ ภาพทแสดงถงสภาพแวดลอมและประสบการณทเกดขนจรง ถอเปนรปแบบทเขาใจงายทสด ผรบสารสามารถทราบเรองราวทผสงสารตองการจะถายทอดโดยไมตองแปลใหยงยาก สวนภาพสญลกษณ (Symbolism) คอ สงทมนษยสรางสรรคขนเปนลกษณะแทนสงทมองเหนจรง การสอสารจะตองแนใจวาผรบสารมความรและประสบการณในการแปลความหมายได เพราะความเขาใจในเรองของสญลกษณจาเปนตองมประสบการณรวม ถาหากไมรสญลกษณนนกจะไมสอความหมาย ดงนน ในการสอความหมายของภาพสญลกษณจะตองทาใหดงายและมความหมายทชดเจน สวนภาพนามธรรม (Abstract) คอ การสอสารเพอแสดงอารมณความรสกทไมเหมอนจรง ไมใชการสอเรองราวโดยตรง แตใชวธจดองคประกอบทางศลปะเพอใหภาพมความหมาย การลดรายละเอยดจากสงทมองเหนไปเปนมโนทศนของสงนน
งานวจยการสอสารดวยภาพทางดานการจดจำ (เจนจรา ลกษณบญสง, 2554) ไดวจยและศกษาเรองการสอสารดวยภาพในปฐมวยเดกททำใหเกดการรบร การเขาใจ การจดจำ และการตอบสนองของเดกประถมวย โดยกลมตวอยางทใชในการวจย คอ เดกชนอนบาล 1 จำนวน 45 คน โดยมเครองมอในการวด ดงน
2.2.4 สอภาพประกอบสำหรบครประจำชนนำไปใชสอนเรองพฤตกรรมและวนยเบองตนของเดกปฐมวย
2.2.5 แบบทดสอบผลในเรองการรบรเขาใจและจดจำของเดกกลมเปาหมาย จากสอภาพประกอบ
2.2.6 แบบประเมนจากครประจำชนทมตอพฤตกรรมและวนยของเดกตามหวขอทกำหนด รวมทงประเมนสอภาพประกอบทใชสอน ซงผลสรปของงานวจย คอ คะแนนทไดทดสอบจาก 5 สถานการณ คอ คาเฉลยเตม 25 คะแนน หลงการใชสอภาพ 19.33 กอนการใชสอภาพ 11.45 แสดงวาสอรปภาพนนมผลตอการจดจำของเดกไดกวาขอความ ยงสอภาพทมการขยบหรอเลนได กยงทำใหมความนาสนใจมากยงขน และยงภาพทเปนลายเสนสอความหมายงาย ๆ นน กจะชวยทำใหเดกมการจดจำไดดยงขน
การสอสารดวยภาพทางดานความสวยงามทศนศลป คำวา ทศนศลป (Visual Art) เปนงานศลปะทรบรไดดวยตา นอกจาก “ทศนะ” จะหมายถงงานศลปะทมองเหนแลว ยงหมายถงการสรางสรรคจากสอดลใจ (Inspiration) ทมองเหนไดอยางเปนรปธรรม สอดลใจไมไดเกดจากสงทมองไมเหน คดฝนเอาเอง ไสยศาสตรหรอจนตนาการในเชงจตนยม โดยกลสตาฟ คเบท (Gustave Courbet) ศลปนลทธสจนยม (Realism) เคยกลาวไววา “ฉนไมเคยเหนเทพธดา ฉนจงเขยนเทพธดา
14
ไมได” แลวคเบทกเขยนภาพเฉพาะวตถ สงแวดลอม และเหตการณทเกดขนจรงในขณะนน (วรณ ตงเจรญ, 2546 หนา 49-50)
การมองเหนแบบธรรมดาหรอแบบทวไปเปนการมองเหนหรอรบรในธรรมชาตและสงแวดลอมทปราศจากการสงเกต ความตงใจ และไรความประสงค หรออาจแปลความไดวาปรากฏการณนนเกดขนโดยทนทเปนปกตวสย ซงแตกตางจากการรบรการเหนทางศลปะทเปนความสามารถทจะเขาใจและกนความกวางขวางจากภายนอกสความรสกภายในมากกวา (ธวชชานนท ตาไธสง. 2546 หนา 26)
มโน พสทธรตนานนท (2546) กลาวถง หลกการรบรทางทศนศลปและสนทรยภาพทาง ทศนศลปไวดงน หลกการรบรทางทศนศลป ซงใชวสดเปนสอในการสรางสรรคและสอสารสนทรยรส เนนจำเพาะการรบรทางการเหนเปนสำคญ ดงนน หลกการรบรทางการเหนจงมความสำคญตอการรบรทางทศนศลป ตามปกตการเหนหรอการมองเหนของมนษยตองอาศยปจจยแวดลอมอน ๆ ไดแก แสงสวาง มนษยใชในการสมผส การรบรทางประสาทสวนนจะสงผานขอมลขาวสารทางการเหนไปยงสมองและจตของมนษย กอนทมนษยจะแสดงอาการตอบสนองทางอารมณ ความรสก ทางคำพด หรอพฤตกรรมตอวตถทางการเหนนนๆ กระบวนการรบรทางการเหนไดเลอกสรรสงทเหนได เชอม โยงกนไปกบการแปลความหมายและตอบสนองในชวขณะทเหนนน การรบรตอผลงานศลปะกจะมการตอบสนองทางสนทรยะ (Aesthetic Response) ซงปรากฏออกมาในดานอารมณรสก เชน ความพงพอใจ ประทบใจ อมใจหรอสะเทอนใจ เปนตน การแปลความหมายและการตอบสนองอนเกดจากการรบรทางการเหนของแตละคนจะแตกตางกน ขนอยกบประสบการณ ทศนะและคตนยมของแตละคน สงทไดรบรทางการเหนจะถกเกบไวรปของจนตภาพหรอภาพลกษณ (Image) การรบรทางการเหนทเกยวกบทศนศลปจะมรายละเอยดทซบซอน ประณต ซงเกยวของกบคณลกษณะของศลปะ โดยเฉพาะทเปนขอมลความรดานอารมณและความรสก (Sensory Knowledge) อนเกดจากทศนธาต (ศลปะธาต) และสนทรยธาตประกอบกน
การสอสารมหลากหลายรปแบบ ซงการสอสารดวยภาพเปนหนงในประเภทของการสอสาร ททำใหคนเขาใจโดยไมตองคำนงถงภาษาพดและภาษาเขยน ซงการสอสารดวยภาพทมความงามทางดานทศนศลป จะทำใหภาพทสอออกมาเปนทนาจดจำและนามอง 2.3 แนวคดและทฤษฎการรบรและความเขาใจ
สงทสำคญของมนษย คอ การรบร ซงการรบรเปนพนฐานของการเรยนร เพราะการตอบสนองพฤตกรรมใดๆ จะขนอยกบการรบรจากสภาพแวดลอมของตนเองและความสามารถในการแปลความหมายของสภาพนนๆ ดงนน การเรยนรทมประสทธภาพจงขนอยกบปจจยการรบรและสงเราทมประสทธภาพ ซงปจจยการรบรประกอบดวย ประสาทสมผสและปจจยทางจต คอ ความรเดม
15
ความตองการและเจตคต เปนตน การรบรจะประกอบดวยกระบวนการสามดาน คอ การรบสมผส การแปลความหมายและอารมณ
การรบร หมายถง ความรสกทไดรบการตความใหเกดความหมาย เชน ในขณะนเราอยในภาวะการณรสก (Conscious) คอ ลมตาตนอย ในทนใดนนเราไดยนเสยงดงปงมาแตไกล (การรสกสมผส หรอ Sensation) แตเราไมรความหมายคอ ไมรวาเปนเสยงอะไร เราจงยงไมเกดการรบร แตครตอมามคนบอกวาเปนเสยงระเบดของยางรถยนต เราจงเกดการรความหมายของความรสก ซงเรยกวาเกดการรบร โดยการรบรเปนผลเนองมาจากการทมนษยใชอวยวะรบสมผส (Sensory Motor) ซงเรยกวาเครองรบ (Sensory) ทง 5 ชนด คอ ตา ห จมก ลน และผวหนง
จากการวจยมการคนพบวาการรบรของคนเกดจากการมองเหน 75% จากการไดยน 13% การสมผส 6% กลน 3% และรส 3% (วชระ ขนหนองจอก, 2552)
นชจรนทร ชอบดารงธรรม (2553) ใหความหมายการรบร คอ เปนกระบวนการซงบคคลมการเลอกสรร (Select) จดระเบยบ (Organize) และตความ (Interpret) เกยวกบสงกระตน (Stimulus) โดยอาศยประสาทสมผสทง 5 ซงไดแก การมองเหน (Sight) ไดกลน (Smell) ไดยน (Hearing) ไดลมรส (Taste) และไดสมผส (Touch) โดยบคคลทไดรบสงกระตนจะอยในสภาพทพรอมจะกระทำ
การรบรเปนกระบวนการของแตละบคคล ซงเกยวของกบความตองการ (Needs) คานยม (Values) และความคาดหวง (Expectation) อทธพลของแตละตวแปรเหลาน จะสงผลตอพฤตกรรมของผบรโภคและมความสำคญตอการตลาด (ศรวรรณ เสรรตน, 2550)
โยธน ศนสนยทธ (2533) กลาววาการรบร คอ การตความหมายจากสมผส ซงในการตความ จะตองอาศยประสบการณจากการเรยนรโดยหากปราศจากการเรยนรหรอประสบการณกจะไมเกดการรบร และถอวาเปนเพยงการรบสมผสเทานน นอกจากน การรบรยงเปนกระบวนการเลอกสรร (Perception is selective) เพราะโลกการสอสารในปจจบนมขอมลและสงเรามากมายรอบตวผบรโภคยากทจะรบรไดทงหมดทกเรอง ดงนน กระบวนการเลอกสรรจะทำหนาทในการชวยเลอกรบรเพยงบางอยางเทานน
(Hawkins and Coney, 2004 อางใน อไรรตน มากไมตร, 2558) ระบวาการรบรเกดจากกระบวนการประมวลผลขอมล 4 ระยะ คอ การสมผสกบสงกระตน การใหความสนใจ การแปลความหมาย และการจดจำ โดยใน 3 ระยะแรก ถอเปนองคประกอบของการรบรตามธรรมชาต คอเรมจากการสมผสสงกระตนหรอสงเรา เชน ปายหรอว ดโอโฆษณา ซงการกระตนนอาจเกดขนโดยบงเอญหรอจงใจกได จากนนขอมลจะเขาสประสาทสมผสของผบรโภคถกสงไปยงสมองเพอประมวลผลและเกดกระบวนการแปลความหมาย สงกระตนทมความเกยวของกบผบรโภคมาก ผบรโภคกจะใหเวลาในการประมวลผลในการแปลความหมายมากเชนกน สวนสงกระตนทเกยวของ
16
กบผบรโภคนอย ผบรโภคกจะใหความสำคญในการประมวลผลนอย โดยขอมลบางอยางอาจถกเกบไวในความทรงจำระยะสน เพอสามารถนำไปใชแกไขปญหาทเรงดวน ในขณะทขอมลบางอยางอาจถกเกบตอไปสความทรงจำระยะยาว ในรปแบบของประสบการณ สำหรบใชแกไขปญหาในอนาคต ซงขอมลเหลานไมวาจะอยในรปความทรงจำระยะสนหรอระยะยาวกลวนมอทธพลตอการตดสนใจซอของผบรโภคทงสน
ความรความเขาใจในสอกระบวนการสรางสรรค Infographic ถอวาเปนสงสำคญตอการทำงานอยางมาก ถาขาดความเขาใจในงาน กจะสอความหมายหรอตการสอสารผด
ไพศาล หวงพานช (2526) ไดใหความหมายของความเขาใจวา หมายถง ความสามารถในการนำความร ความเขาใจไปดดแปลงและปรบปรงเพอใหสามารถจบใจความ อธบาย หรอเปรยบเทยบเรองราวความคดเหนและขอเทจจรงตางๆ
อดลย จาตรงคกล (2541) กลาววา ความรเกยวกบผบรโภค ศกษาโดยการตอบสนองจากคำถาม นนคอ ผบรโภครอะไร ความรจดระเบยบอยในความทรงจำในรปแบบใด และจะวดความรไดอยางไร
รตตกรณ จงวศาล (2535) กลาววา ความร หมายถง กฎเกณฑ ขอเทจจรงและขอมลตางๆ ทไดรบและสะสมไวในรปแบบการจำ
บลมและคณะ (Bloom, et al., 1956 อางใน ชนาทป ออนหวาน, 2553) อธบายวา ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการขยายความร ความจำใหไกลออกไปจากเดมอยางสมเหตสมผล โดยแยกออกเปน 3 ขนตอนทสำคญ นนคอ การแปลความหมายของคำ ขอความ สญลกษณในแงมมใหมตามเนอเรองและหลกวชาการ การตความโดยจากการแปลแลวสรปความใหม และทศนะหรอมมมองใหมเพอใหกวางไกลออกไปจากขอเทจจรง โดยจะตองใหขอมลมแนวโนมอยางเพยงพอ
จากการทบทวนวรรณกรรมสามารถสรปไดวาการรบรของคนสวนใหญเกดจากการมองเหน ซงการจะสรางการรบรทดไดนน ตองผานการเขาใจขอมลสารสนเทศทซบซอน และมความรในเนอหาดานนน ๆ กอน เมอเรามความร ความเขาใจทถกตองกจะสามารถอธบาย ยอยขอมล เปรยบเทยบขอมล ตความหมาย ขยายความไดอยางถกตองนนเอง
17
บทท 3 วธการดำเนนการวจย
งานวจยเชงคณภาพเรอง “เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน” มวตถประสงคเพอศกษาเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน โดยมวธดำเนนการวจยดงตอไปน
3.1 ประเภทของงานวจย การวจยเรอง “เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอ
ออนไลน” เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) มงศกษากระบวนการสรางสรรค การยอยขอมลทซบซอน การออกแบบ โดยวธการสมภาษณแบบเชงลก (In-depth Interview) กบบคคลททำงานเกยวของในตำแหนงของการสรางสรรคงานขนตอนนน ๆ จะไดมมมองวธคดการสรางสรรค เทคนคในการสอสาร ออกแบบ เพอไปปรบใชใหดขนและเหมาะสมกบโลกออนไลนในปจจบน
3.2 แหลงขอมลทใชในการศกษา แหลงขอมลทใชในการศกษาครงน ผวจยไดใชวธการคดเลอกแบบเจาะจงเฉพาะผเชยวชาญ
เฉพาะดานทอยในกระบวนการสรางสรรคสอประเภท Motion Infographic ไดแก ผเชยวชาญในดานความคดสรางสรรค (Creative) ผเชยวชาญในดานความสวยงานของภาพ (Art director) ผเชยวชาญในดานภาษาภาพ (Graphic) ผเชยวชาญในดานการเคลอนไหว (Motion Graphic) และผเชยวชาญในดานการพากยเสยง (Voice Over) ดานละ 1 คน รวมทงหมด 5 คน
3.3 ผใหขอมลสำคญ (Key Informant) ผใหขอมลสำคญ คอ ผเชยวชาญเฉพาะดานทอยในกระบวนการสรางสรรคสอประเภท
Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน ซงบคคลทง 5 ทาน เปนตวแทนของผสรางสรรคงานทอยในกระบวนการตงแตตนจนจบ โดยรายละเอยดของผใหสมภาษณมดงน
3.3.1 คณรณพร เพญศร Creative/เจาของบรษทผลตงาน Iron Mango คณรณพร เพญศร เปนผไดรบขอมลดบ โดยตรงจากผจางและนำมาวางโครงเรอง ยอยขอมล
ดบ คดกรองขอมล และนำมาทำเปนบท ภาพ จะไดมมมองและเทคนคทางดานวธการเขยนบท ตวอยางงานทผานมา
3.3.1.1 NATEE Decentralized Cloud Computing, a Supercomputer from mobile devices project by Seitee Pte Ltd
เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=kjJVZHpNnvU 3.3.1.2 NATEE Token - Tokenomic explained (Seitee Pte Ltd - NATEE
Grid Computing ICO) เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=8MncUpKT0sw 3.3.1.3 เปดบญชออมเวลา รบดอกเบยความสข กบธนาคารจตอาสา เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=Fj_fUhU_Urk
3.3.2 คณววรรธณ ลำพองชาต Art Director/ผกำกบศลปการผลตงาน Motion Infographic บรษท Toysence Digital Art จำกด
คณววรรธณ ลำพองชาต ดเรองภาพ ความสวยงามของงานทงหมดและการสอภาษาเขยนใหเปนภาษาภาพ เปนผวาด Storyboard เพอใหผจางเหนภาษาภาพ กอนทจะเขยนภาพเปน Graphic จะไดเทคนค มมมองการสรางสรรคทางดานความสวยงามและภาษาภาพในการสอสาร
ตวอยางงานทผานมา 3.3.2.1 มนำ มสข ทกฤด เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=m7Y3j1tbLiA 3.3.2.2 นำ เขอน ปา เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=zL-DH7Xi9Ns 3.3.2.3 SCB EasyQ เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=GJ-rLvulkUI&t=4s 3.3.2.4 "7 Ways to Be Greener" [SET] เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=cVaT0sR0aXU&t=26s
3.3.3 คณวราภรณ ใชไหวพรบ Graphic Designer บรษท Mono 29 คณวราภรณ ใชไหวพรบ เปนผเชยวชาญทางดานการออกแบบ Graphic เปนอยางมาก ดวย
ผลงานทผานมา และความหลากหลายของรปแบบงานประเภท Infographic คณวราภรณ สามารถแปลงภาพจาก Storyboard มาเปน Graphic ไดอยางลงตว จะไดมมมองความคดการสรางสรรคทางดานการออกแบบ Infographic
ตวอยางานทผานมา 3.3.3.1 สวสดครบ "ผมชอนำ" [สทนช.] เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=fukpIbSGaZ4 3.3.3.2 Episode 03 การจดการนำทวมและอทกภย เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=Iica3Os_ymM 3.3.3.3 EP.03 ราคาพลงงาน
19
เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=mGQk23CwbLA 3.3.3.4 ผงไหมมประโยชนอยางไร ? [สทน.] เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=x5va_mctd78
3.3.4 คณชยพร ชรย Animator/Motion Graphic Designer บรษท Toysence Digital Art
คณชยพร ชรย มความเชยวชาญดานการทำ Animation และการออกแบบภาพเคลอนไหวของ Graphics จะไดมมมองการวางแผนงาน งานสรางสรรคเทคนคเฉพาะทางของการทำ Animation & Motion Graphics
ตวอยางผลงานทผานมา 3.3.4.1 Stock Exchange of Thailand [Social Impact Investment] เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=_8jTHmS6jLE 3.3.4.2 Sathorn model เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=6tgg36vPMtk 3.3.4.3 อาการบานหมน วนแนๆ https://www.youtube.com/watch?v=thU9ZZ_aAPA 3.3.4.4 EP2 "SCB EASY จายเงนงาย ทอนเงนครบ จบทเดยว" https://www.youtube.com/watch?v=_pOR_f9oWCo
3.3.5 คณอภศกด เจอจาน นกพากยเสยงงาน Motion Infographic มออาชพ คณอภศกด เจอจาน เปนนกพากยทไดรบการยอมรบจากหลายบรษท ใหลงเสยงบรรยาย ซง
จะเหนไดจากผลงานทผานมา โดยเฉพาะงาน “ปลาวาฬนำทวม” ทเปนทรจกกนในวงกวาง จดเดนของคณอภศกด เจอจาน คอ ความสามารถในการบรรยายไดหลากหลายอารมณ พดชด ควบกลำด
ตวอยางผลงานทผานมา 3.3.5.1 รส flood ep.2 : 3คำถามยอดฮต เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=LY7a88olbek 3.3.5.2 ทวรอวยวะ โรคอวนลงพง เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=n70glotYT7Y 3.3.5.3 การลงทนแบบเศรษฐ ตอนท 2 เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=awhtXdCZR6w 3.3.5.4 อาการบานหมน วนแนๆ เวบไซต : https://www.youtube.com/watch?v=thU9ZZ_aAPA
20
3.4 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอ การสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) เพอ
สอบถามถงกระบวนการคดงานของสอประเภท Motion Infographic เพอใหทราบถงขนตอนการทางาน การคดสรรประเดน การยอยขอมล วธการตงคาถามเพอทจะใชในการสมภาษณ โดยผวจยตรวจสอบความถกตอง (Validity) และประเดนคาถามสมภาษณเชอถอได (Reliability) โดยอาจารยทปรกษาการคนควาอสระ เปนผตรวจสอบความสมบรณของคาถาม ซงมการกาหนดแบบสมภาษณในรปแบบกงโครงสราง (Semi-Structured Interview)
3.4.1 ประเดนทจะศกษา ไดมการตงคำถามตามตาแหนงงานหรอหนาททรบผดชอบ ประกอบดวยคาถามสมภาษณบรษทผลตสอ โดยเนนสมภาษณไปทผคด ผผลต เพอใหเขาถงกระบวนการสรางสรรคงาน และเทคนคการสรางสรรคสอ Motion Infographic รวมไปถงการแกปญหา เวลาผจางแกไขงานในจดทซบซอน
3.4.1.1 คาถามสมภาษณ คณรณพร เพญศร Creative/เจาของบรษทผลตงาน Iron Mango
3.4.1.1.1 อธบายลกษณะ หนาท ตำแหนงงาน 3.4.1.1.2 ชวยอธบายกระบวนการสรางสรรค ในแตละขนตอน 3.4.1.1.3 ขนตอนไหนสำคญทสด 3.4.1.1.4 หลงจากทไดรบโจทยและขอมลดบมาแลว มวธการคดงาน วาง
โครงสราง Content อยางไร เพอใหตรงใจกบผรบสารและผวาจาง 3.4.1.1.5 สงทตองคดคำนงถงมากทสดในการคดงานคออะไร 3.4.1.1.6 ในตำแหนงหนาททรบผดชอบอยมเทคนคอะไรในการทำงาน 3.4.1.1.7 การยอยขอมล ถาผวาจางตองการขอมลทมากเกนไป เราจะม
วธการแกปญหานนอยางไร 3.4.1.1.8 การสรางสรรคงาน Motion Infographic สำหรบสอ Online
ตางกบ Offline อยางไร 3.4.1.2 คาถามสมภาษณ คณววรรธณ ลำพองชาต Art Director/ผกำกบศลปการ
ผลตงาน Motion Infographic บรษท Toysence Digital Art 3.4.1.2.1 อธบายลกษณะ หนาท ตำแหนงงานทดแลอยในบรษท 3.4.1.2.2 ชวยอธบายกระบวนการสรางสรรค ในแตละขนตอน 3.4.1.2.3 หลงจากทไดรบบทมาแลว ขนตอนการคด การสราสรรคงานเปน
อยางไร 3.4.1.2.4 ในตำแหนงหนาททรบผดชอบอย มเทคนคอะไรในการทำงาน
21
3.4.1.2.5 เราจะรไดอยางไรหรอมวธการอะไรในการนำเสนอรปแบบหรอสไตลงานใหกบผวาจาง
3.4.1.2.6 การทำสอประเภทภาพนงและภาพเคลอนไหว วธการคดงานหรอวาการทำกระบวนการทำตางกนหรอไม
3.4.1.2.7 ยกตวอยางงานความสอดคลองของงานประเภท Motion Infographic วารปแบบใด เหมาะกบงานประเภทใดบาง
3.4.1.2.8 อะไรสำคญทสดของกระบวนการสรางสรรคงาน 3.4.1.2.9 การสรางสรรคงาน Motion Infographic สำหรบสอ Online
ตางกบ Offline อยางไร 3.4.1.3 คาถามสมภาษณ คณวราภรณ ใชไหวพรบ Graphic Designer บรษท
Mono 29 3.4.1.3.1 อธบายลกษณะ หนาท ตำแหนงงาน 3.4.1.3.2 หลงจากทไดรบ Storyboard มาแลว ขนตอนการคด การ
สรางสรรคงานเปนอยางไร 3.4.1.3.3 ในตำแหนงหนาททรบผดชอบอย มเทคนคอะไรในการทำงาน 3.4.1.3.4 เทคนคการสอขอความ ใหเปนรปภาพใหเขาใจงายทำอยางไร 3.4.1.3.5 มวธการเลอกใชภาพ ใหดแลวเขาใจงายไมซบซอนอยางไร 3.4.1.3.6 เราจะรไดอยางไร หรอมวธการอะไรในการนำเสนอรปแบบหรอ
สไตลงานใหกบผวาจาง 3.4.1.3.7 เมอเปนนามธรรม เราจะทำมาเปนภาพอยางไรใหเปนรปธรรมได 3.4.1.3.8 Motion Infographic รปแบบใด เหมาะกบงานประเภทใดบาง 3.4.1.3.9 อะไรสำคญทสดของกระบวนการสรางสรรคงาน 3.4.1.3.10 การสรางสรรคงาน Motion Infographic สำหรบสอ Online
ตางกบ Offline อยางไร 3.4.1.4 คาถามสมภาษณ คณชยพร ชรย Animator/Motion Graphic Designer
บรษท Toysence Digital Art 3.4.1.4.1 อธบายลกษณะ หนาท ตำแหนงงาน 3.4.1.4.2 หลงจากทไดรบ Graphic มาแลว ขนตอนการคด การสรางสรรค
งาน Animation เปนอยางไร 3.4.1.4.3 ในตำแหนงหนาททรบผดชอบอย มเทคนคอะไรในการทำงาน 3.4.1.4.4 มวธการจดการอยางไร เมอผวาจางใหแกไขงานในจดทซบซอน
22
3.4.1.4.5 คดวางานประเภทใดจำเปนตองใชสอ Motion Infographic 3.4.1.4.6 การสรางสรรคงาน Motion Infographic สำหรบสอ Online
ตางกบ Offline อยางไร 3.4.1.4.7 ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการทำงาน 3.4.1.4.8 จดไหนทยากทสดสำหรบการทำงาน Animation 3.4.1.4.9 การเอาขอมลทซบซอนมาทำภาพเคลอนไหว คดวาทำให
ประชาชนทดมความเขาใจมากกวาภาพนงหรอไม อยางไร 3.4.1.4.10 ในการทำ Motion Infographic คดวาขนตอนใดสำคญทสด
3.4.1.5 คาถามสมภาษณ คณอภศกด เจอจาน นกพากยเสยงงาน Motion Infographic มออาชพ
3.4.1.5.1 อธบายลกษณะ หนาท ตำแหนงงาน 3.4.1.5.2 หวใจสำคญในการบรรยายงานคออะไร 3.4.1.5.3 เทคนคในการลงเสยง ใชเทคนคอะไรในการทำงาน 3.4.1.5.4 การบรรยายงาน Motion Infographic เหมอนหรอกบงาน
ประเภทอนอยางไร 3.4.1.5.5 ในการบรรยายการเลอกใชลกษณะอารมณขนอยกบอะไร 3.4.1.5.6 การบรรยาย VDO ทมความยาวสนกบยาวตางกนไหม 3.4.1.5.7 ถา VDO เอาไปใชงานในงาน Online กบงาน Offline การ
บรรยายเสยงจะมความแตกตางกนหรอไม 3.4.1.5.8 หวใจของการลงเสยงบรรยาย Infographic คออะไร 3.4.1.5.9 มปญหาหรอไมในการลงเสยง
3.5 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 3.5.1 กอนทำการสมภาษณ ผวจยทำการสงคำถามทใชในการสมภาษณใหอาจารยทปรกษา
ตรวจสอบและทำการแกไขตามคำแนะนำใหสมบรณกอนการสมภาษณจรง 3.5.2 ทำการสมภาษณพรอมทงสงเกตการ และทำการสมภาษณเพมเตมหากมขอสงสยใน
ประเดนอนๆ ทไดรบขอมลเพมจากการสงเกตการณ เพอใหเขาใจถงปรากฏการณทเกดขนและทำความเขาใจในปรากฏการณนน ๆ
3.5.3 ถอดบทสมภาษณและสงใหผใหสมภาษณไดอาน เพอตรวจสอบความถกตองหากขอความการสมภาษณไมตรงตามขอมลทผใหสมภาษณไดสมผสไว ผวจยจะทำการแกไขใหถกตอง
23
3.5.4 นอกจากน ผวจยใชการตรวจสอบแบบสามเสา (Triangulation) โดยใชการตรวจสอบขอมลจากแหลงทมาตางๆ กน ไดแก การวเคราะหเนอหาจากการสมภาษณเชงลก และจากขอมลเอกสารทเกยวของ เพออธบายสถานการณหลายหลายชวงเวลาและมตทตางกน
3.6 ขอพจารณาดานจรยธรรมการวจยในมนษย
ผวจยไดคำนงถงจรยธรรมในการวจย โดยผวจยไดทำหนงสอขอความอนเคราะหชแจงวตถประสงคของการวจย เพอขออนญาตในการสมภาษณกอน เมอผใหขอมลสำคญทกทานไดลงนามยนยอมใหเกบรวบรวมขอมล ผวจยจงทำการสมภาษณจรง
3.7 การเกบรวบรวมขอมล
ผวจยใชวธการเกบรวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณแบบเชงลก (In-depth Interview) ทางโทรศพท โดยการกาหนดกรอบคาถามเพอใหไดขอมลตามวตถประสงคของการวจย ทงน ผวจยจะเปนผนดหมายและสงคำถามกอนดาเนนการสมภาษณดวยตวเองทงหมด และวเคราะหตามประสบการณการทำงานของผวจยเอง โดยใชเวลาในการสมภาษณทานละประมาณ 30 นาท ชวงเวลาในการเกบขอมลและการวเคราะหผล ตงแต 9 มนาคม–11 พฤษภาคม พ.ศ. 2562
3.8 การวเคราะหขอมล
ผวจยดำเนนการวเคราะหขอมลตามแบบการเทยบเคยงรปแบบ (Pattern Matching) โดยการสรางขอสรปจากขอมลทไดมาเปรยบเทยบกบขอมลทฤษฎ เพอใหเกดความเขาใจทางปรากฏการณทางความคด โดยมขนตอนในการวเคราะหขอมลตามแนวทางของ Miles MB และ Huberman MA ทไดเสนอขนตอนการเกบขอมลเชงคณภาพ ประกอบดวย การวเคราะห 3 ขนตอน ดงน
3.8.1 การลดทอนขอมล (Data Reduction) หมายถง กระบวนการคดเลอกการยอความททำใหเขาใจงาย การแปลงขอมลใหพรอมนำไปใชงานในขนตอนตอไป สงทผวจยทำในการลดทอนขอมล คอ การเขยนสรปการรางหวเรองยอทเกยวของ สรางหลกการในการจำแนกกลม ขอมลจดบนทก ตงแตการเกบขอมลครงแรกไปจนงานวจยเสรจสมบรณ
3.8.2 การจดรปแบบขอมล (Data Display) หมายถง การสรางรปแบบขอมลทสามารถสอสารกบผอานใหเขาใจโดยงาย เชน การแสดงขอมลดวยตารางแผนภาพ กระบวนการจดรปแบบขอมลน เกดขนนบตงแตผวจยเรมวางแผนการนำเสนอขอมลดวยการจดรปแบบใหเหมาะสมกบผอาน เพอใหผอานเขาใจไดงาย
24
3.8.3 การรางขอสรปและการยนยน (Conclusion Drawing and Verification) หมายถง การตความหมาย การทำความเขาใจถงรปแบบความสมพนธทเชอมโยงของขอมลทไดรวบรวมมา เพอนำไปสรปผลการวจย
3.9 การนาเสนอขอมล การนำเสนอขอมลครงนเปนการนำเสนอในรปแบบพรรณนาเชงวเคราะห (Descriptive
Analysis) โดยแบงเปนประเดน ดงน วตถประสงคของการวจยซงใชวธอธบายขอมลโดยนำความคดเหน คำสมภาษณ และประเดนทนาสนใจ ยกเหตผลสนบสนน พรอมยกตวอยางการวเคราะหขอมลของผวจย
25
บทท 4 ผลการวจย
งานวจยเรอง “เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน” มวตถประสงคเพอศกษา 1) กระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากผรบผลตงานสอ Motion Infographic 2) เทคนคการนำเสนอขอมลทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลตในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic และ 3) เปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Offline และ Online
งานวจยเรองนใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research Method) ในการเกบรวบรวมขอมล ซงประกอบไปดวยการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) โดยแบงการนำเสนอผลการศกษาออกเปน 3 สวน ดงน
4.1 ผลการศกษาเกยวกบกระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวได จากบรษททรบผลตงานสอ Motion Infographic
4.2 ผลการศกษาเกยวกบเทคนคขอมลการนำเสนอขอมลทซบซอนจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลตในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอ Online
4.3 ผลการศกษาเกยวกบการเปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Offline และ Online
4.1 ผลการศกษาเกยวกบกระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหว ไดจากบรษททรบผลตงานสอ Motion Infographic
จากการสมภาษณเชงลกกบผใหขอมลสำคญทง 5 ทาน ผวจยทำการสรปผลการศกษาเกยวกบกระบวนการผลตสอประเภท Motion Infographic ประกอบดวย ขนตอนหลก 3 ขนตอน ไดแก ขนตอนกอนการผลตหรอเตรยมการผลต ขนตอนการผลต และขนตอนหลงการผลต โดยแตละขนตอนหลกยงประกอบไปดวยขนตอนการทำงานยอย ๆ โดยผวจยสรปกระบวนการสรางสรรคออกมาเปนแผนภาพได ดงภาพท 4.1
ภาพท 4.1: ขนตอนการผลตสอประเภท Motion Infographic
คณรณพร เพญศร (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) Creative และเจาของบรษทผลตงาน Iron Mango ไดอธบาย 3 ขนตอนหลกของกระบวนการสรางสรรคสอประเภท Motion Infographic ไววา
“Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) คอ การเตรยมงานกอนการผลต ขนตอนนจะมความสำคญมาก ผผลตตองคยเนอหากบทางผวาจางกอน พดคยถงจดประสงคของ VDO ทจะทำ ใครเปนคนด VDO น กลมเปาหมายนนเปนใคร และจดเตรยมทำ Script Storyboard Pirot กอน ผลตงานจรง
Production (ขนตอนการผลต) คอ ขนตอนการผลตงาน ขนตอนนจะมการบนทกภาพ การทำ Graphic การทำ Animation
Post-Production (ขนตอนหลงการผลต) คอ ขนตอนการตกแตงงาน การทำเสยง ใสเสยงเพลง การทำส การตดตองาน และกจบงาน”
ทางดานคณววรรธณ ลำพองชาต (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) ตำแหนง Art Director ผกำกบศลปการผลตงาน Motion Infographic และคณชยพร ชรย (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) ตำแหนง Animator/Motion Graphic Designer ของบรษท Toysence Digital Art ไดอธบายถงลำดบขนตอนการทำงาน ซงเปนการอธบายลำดบของการทำงาน โดยสามารถสรปไดดงน
4.1.1 ขนตอนการพดคย หาวตถประสงคจากผวาจาง แนวคดทตองการ การเตรยมเนอหา และขอมลตาง ๆ
4.1.2 ขนตอนการเขยนเปน Script และบทบรรยาย
27
4.1.3 การวาด Storyboard คอ การนำ Script ทเปนบทบรรยายมาวาดเปนภาพ ลำดบเปนชอง ใหผวาจางไดดภาพทจะออกมาทงหมดวา ในแตละฉากจะออกมาเปนภาพอะไร สอภาพออกมาเปนแบบใด
4.1.4 เสนอ Style งาน กำหนด Mood&Tone และทำ Key Art 4.1.5 การวาด Graphic 4.1.6 การทำ Animation 4.1.7 การพากยเสยงตาม Script 4.1.8 การใสเสยงเพลงและตดตอ เมอทราบกระบวนการสรางสรรคแลว ผวจยไดตงคำถามถงความสำคญของแตละตำแหนง
งานในขนตอนการผลตวา แตละกระบวนการนนทำอยางไร มความสำคญอยางไร จากผเชยวชาญในแตละตำแหนง ผลการศกษามดงน
4.1.9 เรมจากการรบโจทย (Brief) บรษทผรบผลตจะรบงานมาจากทางผวาจางหรอทเรยกวาการรบโจทย ในขนตอนนบรษทผรบผลตจะตองมการพดคยกบทางผวาจางเพอใหไดขอมลทสำคญทลกทสด กลาวคอ ตองทำความเขาใจกบทางผวาจางทางดานเนอหา จดประสงคทจะนำไปใชใครคอกลมคนทด VDO และจากการทไดคยกบผวาจางนน สงสำคญทสด คอ การดงจดประสงคของผวาจางออกมาใหได เพราะเมอผรบจางเขาไปรบโจทยงาน จะมการพดคยหลากหลายประเดน จนทำใหผวาจางและทางบรษทลมหรอหลงทางในเรองของวตถประสงคการนำไปใช ซงอาจสงผลตอการทำงานตอไป
“...จดประสงคขนตนสำคญทสด คอ ทเขาตองตอบออกมาใหได อนเนยสำคญทสด เพอทเราจะไมหลงทางตอไปเวลาเราทำงาน” (คณรณพร เพญศร, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
4.1.10 การทำบท (Script) เมอไดรบโจทยมาแลว การทำงานขนตอไป คอ การเตรยมขอมลทตองการจะเลา หรอเรยกวาขอมลดบ นนเอง ซงขอมลดบทไดนนจะตองนำมายอย สกดเนอหา เรยบเรยง เรยงลำดบการเลาเรองใหดนาสนใจ ขนตอนนเรยกวา ขนตอนการทำบท (Script) ซงเหมอนกบการเขยนเรยงความ
“เรากตองเอาขอมล เอาเนอหาออกมาจากเขาใหไดมากทสด เอาทกอยางทเขามเพอทจะมาทำเปน Script กอน ซง Script กเหมอนกบการเขยนเรยงความหรอยอความออกมาเปน Paragraph แบง Introduction แบง Body แบงสรปออกมาอะไรอยางน” (คณรณพร เพญศร, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
คณรณพร เพญศร (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) ยงเสรมตอวา ในปจจบนนจะเหนเนอหาออกมาเปนแนวแปลก ๆ คอนขางมาก ทงนขนอยกบความคดสรางสรรคของบรษททรบผลตและขนอยกบความตองการดานการสรางสรรคของผวาจางนน
28
4.1.11 ขนตอนการทำ Storyboard ขนตอนนถอวาเปนขนตอนทสำคญมาก ในการทำสอประเภท Motion Infographic เพราะ Storyboard จะเปนสอกลางระหวางผผลตงานสรางสรรคในทก ๆ ตำแหนงของทมและผวาจางใหเขาใจตรงกน:
“Storyboard มความสำคญมาก เพราะเราจะไดตรวจเชคความถกตอง และไมเปนการเสยเวลา อกทงยงทำใหลกคาเขาใจ ทำใหเราสามารถทำงานไดงายขนและแกนอยลง” (คณวราภรณ ใชไหวพรบ, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
โดย Storyboard นน จะรวมทงภาพและบทบรรยายไวดวยกน เพอทำใหคนคดและคนทำเหนตรงกน หากตองการแกไขชวงไหนกแกไขลงไปใน Storyboard กอน เพอแสดงใหเหนวาเรองทสรางสรรคขนนตรงกบความตองการของผวาจาง:
“จรง ๆ storyboard เปนสวนทสำคญทสด เพราะมนคอการทำใหคนคด คนทำเหนตรงกนวา Board นคอสงทเราคดมาและเราตองทำใหอยกรอบๆ นน สวนการจะเพมหรอจะลด คอ การตกลงกนระหวางคนทำกบคนคดวาตรงนพอนะ ตรงนเพมได... ลกคากเหนตามเรา สงทเราจะเลากอยในกระดาษแผนนน ถาเราทำไมตรงนนไมใชความตองการ ของลกคาแตเปนความตองการของเราเอง” (คณชยพร ชรย, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
จากการพดคยกบ คณวราภรณ ใชไหวพรบ (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) ตำแหนง Graphic Designer เรองการทำ Storyboard วา กอนทจะเรมทำ Storyboard ไดนน ผผลตตองไดบทบรรยายมากอน (Script) เมอวาด Storyboard เสรจแลวกจะสงใหผวาจางตรวจสอบ ทำความเขาใจใหตรงกนในสวนของเนอหา กบภาพทจะสอออกมา ถาจดไหนเหนไมตรงกนกปรบแกไป จนทำใหภาพและเนอหาสมบรณ กอนทจะลงมอทำ Graphic Storyboard จะชวยประหยดเวลาในการแกไขงานไดมากและเปนตวเชอมใหคนในทม รวมทงผวาจางมความเขาใจตรงกนในเนอหาและกระกวนการสรางสรรคงาน
ระยะเวลาในการทำ Storyboard นนจะใชเวลาทำประมาณ 1-2 วน ถา VDO มความยาว 1-2 นาท ทงนกขนอยกบความยาวของ VDO ทตองการจะเลา สวนเครองมอในการวาด Storyboardกมดวยกนหลากหลายเครองมอ เชน Adobe Photoshop Adobe Illustrator หรอการวาดลงบนแผนกระดาษแลว Scan กได ซงขนอยกบความถนดของแตละบคคล
ผวจยไดถามคำถามตอไปวา ถาในกรณผวาจางยงมองภาพรวมของงานทจะเกดขนไมออก ผผลตจะมวธการแกไขปญหา คอ จะตองหา Reference มาชวยอธบายเพมหรอทำ Key Art ขนมากอนทจะทำ Graphic ทงหมด ซง Key Art กจะชวยใหผวาจางเหนภาพไดมากขน เปนการแสดงตวอยางบางฉากของงานใหด Mood&Tone ของงานกอน
29
“...กอาจจะม Reference ชวยบอกโทนสประมาณน ลกษณะประมาณน หรอวาอาจจะม Key Art ใหลกคาดซกสองถงสามฉากอะไรแบบนคะ” (คณวราภรณ ใชไหวพรบ, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
4.1.12 ขนตอนการออกแบบ Graphic โดยกำหนดรปแบบงาน (Style) ขนตอนตอไป คอ การนำเสนอ Style graphic หรอ Mood&Tone ของงาน ขนตอนนจะออกมาเปนอยางไรขนอยกบตำแหนง Art Director หรอทเรยกวา ผกำกบศลป จากการทไดพดคยกบ คณววรรธณ ลำพองชาต ตำแหนง Art Director คอ ตำแหนงทดแลเรองภาพลกษณ ความสวยงามทจะออกมา ครอบคลมไปถงสทจะใชไมใหหลดออกไปจากส Corporate Identity ของผวาจางงาน รวมไปถงดเรองความเคลอนไหวของ Graphic ดวย
“กคอ Art Director ในรปแบบงานททำอยกคอ การออกแบบภาพของงานทงงาน ใหมความสวยงาม มหนาทดแลฝายศลปในทก ๆ ชนงาน พดงาย ๆ กคอ การดแลพวกองคประกอบภาพภายในงานคะ” (คณวราภรณ ใชไหวพรบ, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ขนตอนนการนำเสนอ Mood&Tone ของงานกมความสำคญมาก จำเปนตองรวาแตละ Style นนมขอดอยางไรในการเลาภาษาภาพออกมาใหดเขาใจไดงาย จากการทไดคยกบคณววรรธณ ลำพองชาต ตำแหนง Art Director ไดพดถงภาพมมมอง 2 มต และ 3 มต วางานประเภท 2 มต ภาพทออกมากจะดลกษณะเปนแบบ Icon เชงสญลกษณ อธบายตรงไปตรงมาไมซบซอน แตถาเปนลกษณะ 3 มต จะเหมาะกบงานประเภทตองอธบายโครงสราง ภาพมมมองแบบ 3 มต จะอธบายไดดกวา 2 มต เพราะฉะนนผผลตจงตองเขาใจในขอดของแตละ Style กอนวาจะนำเอาไปใชอธบายเรองอะไร
“งาน 3 มต อาจเปนพวกอะไรทซบซอน เชน เครองยนต หรอโครงสรางอะไรแบบน ซงจะเหมาะกบการใชวาน 3 มต มากกวา 2 มต สวนงาน 2 มต อาจจะเปนพวกสถตธนาคาร เพราะไมตองมกลไกอะไรมากมาย” (คณวราภรณ ใชไหวพรบ, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ซงมความคดเหนตรงกนกบคณววรรธณ ลำพองชาต (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) ตำแหนง Art Director พดถง Mood&Tone ของงานวา จำเปนตองเขาใจ Corporate Identity ของผวาจางกอน ซงจะมอย 2 แบบคอ องตามสของแบรนดและไมองตามสของแบรนด
ในแบบท 1 ผวาจางตองการใหงานออกมาองตามสของ Brand ของผวาจาง ขอดคอ เมอ VDO ออกไป ผรบสารจะนกถง Brand ของผวาจางเอง ตวอยางหนวยงานทมส Corporate Identity ทชดเจนส เชน ธนาคาร กรมพลงงาน กรมชลประทาน ดงภาพท 4.2
30
ภาพท 4.2: Mood&Tone องตามสของแบรนด
ทมา: Siam Commercial Bank (SCB). (2561). SCB EASY จายเงนงาย ทอนเงนครบ จบทเดยว. สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v=_pOR_f9oWCo&feature=emb_title
ในแบบท 2 ผวาจางไมตองการให Mood&Tone องไปกบตวผวาจางเองจะเหมาะกบเนอหาทเปนกลางๆ ใชสไหนกได เนอหาเพอชวยสงคม ดงภาพท 4.3
ภาพท 4.3: Mood&Tone ไมองตามสของแบรนด
ทมา: Greenpeace Thailand. (2560). มาทำความรจกกบฝนพษ PM2.5 กนเถอะ!. สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v=gfYPnC-asKo
31
4.1.13 ขนตอนทำการเคลอนไหว Graphic หรอเรยกวาการทำ Motion Graphic ซงจากการไดคยกบคณชยพร ชรย ตำแหนง Animator ผเชยวชาญทางดานการทำ Animation วา ตำแหนงนจะเปนตำแหนงเคลอนไหว Graphic ทกอยางทอยใน VDO ซงการเคลอนไหวนน แบงออกเปน 2 อยาง คอ การ Animation กบการ Motion
4.1.13.1 การ Animation คอการขยบตวละครทอยใน VDO ใหมชวตชวา 4.1.13.2 การ Motion คอ การเอา Graphic มาเคลอนไหว
ถาพดถงงาน Motion Graphic สามารถแบงออกมาไดเปน 2 ประเภท คอ Motion Infographic กบ Motion Graphic 2 แบบน การนำไปใชงานกจะตางกน Motion Infographic จะเปนสอทใหความร เอาขอมลสารสนเทศมาแปลงเปนภาพใหเคลอนไหว สวน Motion Graphic จะเนนทางดานอารมณ การเอาไปใชงาน เชน งานเปดตว Event Title ของรายการ เปนตน
“การเอาไปใชกจะตางกนมาก เพราะวา Motion Graphic จะเปนงาน Event งานทเอาไวเพอความบนเทงมากกวา แตงาน Infographic จะเปนการอธบายความรซะสวนใหญ” (คณชยพร ชรย, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ขนตอนการทำการเคลอนไหว (Motion) จะชวยใหการอธบายเรองทซบซอน ใหเขาใจไดงายขน ดวยการเคลอนไหวของ Graphic โดยจะอธบายเรองทซบซอนไดดกวาภาพนง ซงขนตอนนจะตองอาศยความเขาใจของเนอหาเปนอยางมากสำหรบคนทำการ Motion
“การทคนเดนไปหาอกคนนงเพอทจะอธบายใหฟง ถาเปนภาพของ Graphic ทไมมการ Movement หรอ Motion คนจะนกภาพตามไมออก Animation จงสามารถจะอธบายภาพเหลานนไดงายกวา ทำใหเหนกระบวนการ เชน Application ตวนงเราเหนแตภาพนงไมเหน Motion เปนแคภาพนงๆ มา เรากจะงงวามนจะตองกดตรงไหน ยงไง แตถาเลาเปน Motion มนจะเลาอธบายละเอยดขน คนกจะเขาใจงายขน” (คณชยพร ชรย, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ถาพดถงการแกไขงาน ขอดของการทำ Motion Infographic นน จะใชงบการทำงานหรอทเรยกวาตนทนนอยกวา การถายทำ VDO (VDO Production) การแกไขงานกเชนกน Motion Infographic จะสามารถเปด Computer แกไขทกจดไดทนท แตถาเปนการถายทำ VDO จะตองมการจางนกแสดง ชางกลอง ชางไฟ สถานท จะเปนการเสยตนทนเพมมากขน
คณชยพร ชรย (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) กลาววา การทำ Motion นน เมอทำเสรจแลวกจะสงใหผวาจางดครงท 1 หรอทเรยกวา Draft 1 เปน Motion ทงหมดแบบภาพรวมหรอแบบหยาบ ๆ กอน ใหผวาจางไดเชคความถกตองและการอธบายภาพการเคลอนไหวใหตรงกบเสยง หลงจากนนกจะกลบมาพฒนาตอ เกบรายละเอยดเพมเตม รวมทงจดทผวาจาง Comment มาดวย กจะเปนการสงงานครงท 2 หรอเรยกวา Draft 2 Draft 3 Draft 4 และ Final การทำ Animation ซงเปรยบไดกบการสรางโครงของบานกอน แลวคอยตกแตงไปเรอย ๆ:
32
“กเหมอนเราสรางบานใหดโครงสรางกอน แลวกคอยตกแตงไปเรอย ๆ” (คณชยพร ชรย, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
4.1.14 ขนตอนการลงเสยงบรรยาย (Voice Over) ขนตอนนจะเปนการลงเสยงบรรยายตามบท (Script) ทไดทำไวตงแตกระบวนการแรก การลงเสยงนนจะมทงเสยงผหญงและเสยงผชาย ขนอยกบความเหมาะสมของแตละงาน การลงเสยงแบบมออาชพจะไปลงทหองบนทกเสยงในระยะเวลาทกำหนด เชน 1-3 ชวโมง โดยในชวงนกจะม Creative ผวาจางงาน นกพากยเสยง คนบนทกเสยง หรอทเรยกวา Sound Engineer มาทำงานรวมกน
จากการทไดสมภาษณนกพากยเสยงมออาชพถงเรองความแตกตางของแตละงาน เชน งานทเปนการพากยเสยง TVC กบ Motion Infographic นน นกพากยเสยงมออาชพตอบวาไมไดแตกตางกนเลย เพราะการลงเสยงนน คอ การสอสารออกมาใหชดเจนตาม Mood&Tone เพอใหเสยงเขากบงาน แตกจะขนอยกบความซเรยสของงานแตละงาน อยางเชน งาน TVC บางทพด 8 พยางคกบใชเวลานานกวางานทมความยาวเปนนาทเสยอก
“...โทนเสยงและการใชเสยงของโฆษกมนตองปรบตามเนอหาของงาน คอ ถาเปน TVC มนกอาจจะมเวลาใหจำกด แตวา Mood and Tone มนกคงจะเหมอนเดม แตวาความซเรยสของเนองานมนอาจจะเพมมากขน” (คณอภศกด เจอจาน, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ผวจยถามและคนหาตอไปวา การพากยเสยงงาน TVC ประโยคทมเพยงไมมพยางค ทำไมบางทถงใชเวลานานกวางาน Infographic ทมความยาวเปนนาท ทงนขนอยกบหลายปจจย แตกมปจจยนงทนาสนใจ คอ บางทงาน TVC นน Creative ตองการทดลอง ประโยคนน ๆ หลาย ๆ อารมณ ทำใหมการพดซำไปซำมาใหไดอารมณททาง Creative ตองการมากทสด หรอบางทผวาจางไมไดมาทหองบนทกเสยงดวย จงทำใหมการสงไฟลลงเสยงไปมาทาง Online จดนเองทำใหเสยเวลาการทำงานมากทสด
“ความยาวยงมาก ความซเรยสตอประโยคกจะลดลง สมมต Presentation ยาว 10 นาท มประโยคมาประมาณ 1,000 ประโยค ไมสามารถทจะซเรยสไดทก 10 หรอ 15 วนาท ทกทกประโยค คาการทำงานของคณกจะกลายเปน 10,000,000 อะไรแบบน” (คณอภศกด เจอจาน, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
อกคนสำคญในขนตอนการลงเสยงนนคอ Sound Engineer หรอ Recording Engineer จะชวยคนพากยเสยง ขย อารมณของ Tone เสยง และชวย Defend กบผวาจางและชวย Creative คด โดยทำหนาทคอยประสาน ทง Creative ผวาจางงานและนกพากยใหเขาใจตรงกน ซงถาพดถง รอ เรอ “ร” การพดนนจำเปนตองชดเจนถกตอง รวมถงชอสนคา วนทเรมตน สนสด Promotion วนเดอนป ราคาตองชดเจน
33
4.1.15 ขนตอนการทำเพลง ใสเสยง Sound Effect ตดตอภาพ ใส Sub Title กจะเปน VDO เสรจสมบรณพรอมนำไปใช
การศกษาเกยวกบกระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวได จากบรษททรบผลตงานสอ Motion Infographic นน ม 3 ขนตอนใหญๆ คอ Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) Production (ขนตอนการผลต) และ Post-Production (ขนตอนหลงการผลต) ซงขนตอนทมความสำคญมากทสด คอ ขนตอนท 1 Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) จะเปนขนตอนการกำหนดทศทางของงาน ในขนตอนนกจะมการพดคยกบผวาจางถงวตถประสงคทจะใชงาน กลมเปาหมาย เนอหาหลก เพอนำมายอยขอมล ทำบท เรยบเรยงเนอหา และพฒนาเปน Storyboard
ซง Storyboard เปนเครองมอในการเชอมความเขาใจของทมงาน ในกระบวนการสรางสรรค ตงแตผวาจางไปจนถงผผลตทกตำแหนง เพราะฉะนน Storyboard จงมความสำคญมากตอกระบวนการผลต
Production (ขนตอนการผลต) กมความสำคญเชนกน ในสวนขนตอนนกอนจะผลตตองกำหนด Direction (ทศทาง) ของงานใหรปแบบตรงกบ Brand ของผวาจาง การกำหนด Direction (ทศทาง) ของงานนนทำไดดวยการเสนอรปแบบใหผวาจางพอเหนภาพและสคราว ๆ กอนทจะลงมอผลตจรง นนคอ การเสนอ Mood&Tone ใหผวาจางไดเลอก 2-3 แบบ จะทำใหเราไมเสยเวลาในการทำงาน ถาขนงานไปแลวเกดมความไมเขาใจกนระหวางผวาจางงานกบผผลตงาน และหวใจสำคญของกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic นน ความเขาใจในเนอหาของผผลตถอเปนเรองสำคญ นอกจากน ทกกระบวนการสรางสรรคตองเขาใจตรงกน เพอใหชนงานออกมาเปนเนอเดยว ตงแตกระบวนการคดเนอหาของงาน วาด Graphic เคลอนไหว และลงเสยง
4.2 ผลการศกษาเกยวกบเทคนคขอมลการนำเสนอขอมลทซบซอนจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลตในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอ Online
ในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอ Online โดยมเทคนคในแตละขนตอนดงน
ขนตอนแรก กอนทจะลงมอทำนน จะตองมการรบโจทยกอน ซงขนตอนนบางครงผผลตอาจจะยงไมรโจทยทแนชดจากทางผวาจางกเปนได ผผลตในตำแหนงคนเขยนบทจงจำเปนทจะตองคนหาและพดคยจากทางผวาจางใหชดเสยกอนทจะไปลำดบขนตอนตอไป
4.2.1 เทคนคการรบโจทย (Brief) นนผเขยนบท ตองดเนอหาทงหมดและทำความเขาใจ ดงความตองการของผวาจา และจบประเดนออกมาใหไดถงวตถประสงคของ VDO กลมเปาหมายทด
34
งานน สามารถแนะนำผวาจางไดถงเนอหาทงหมดวาสวนใดทสำคญและไมสำคญ และนำเนอหาทยอยมาเรยบเรยงทำเปนบท (Script) ในขนตอนตอไป
4.2.2 เทคนคการทำบท (Script) จากการทผวจยไดตงคำถามกบผเขยนบทถงเทคนคการนำเสนอ ซงไดคำตอบวาเรองราวการเขยนบทนน ผผลตตองดงานหรอเสพงานของคนอนใหมากขน เพอจะไดมวธในการเลาเรองใหแตกตาง ใหสนกออกไป และมรปแบบทหลากหลาย การอานบทความใหมากกจะชวยใหการเขยนนนดขน เพราะผผลตจะไดเหนสำนวนหรอการใชคำในหลากหลายรปแบบ ในกลมเปาหมายทจะสอแตละกลมกจะมการใชคำพด ประโยค การบอกเลาทแตกตางกนออกไป ดงนน ผเขยนบทจงจำเปนตองดงานและเสพงานของคนอนใหมาก
“คอถาเราใชภาษายากหรอปนทางการมาก ๆ แตเดกดมนกไมเหมาะ หรอเราใชภาษาแบบบานบาน แตวาคนดเปนขาราชการระดบสงมนกไมเหมาะ” (คณรณพร เพญศร, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
4.2.3 เทคนคการทำ Storyboard และ Graphic การแปลงสารทเปนบทความใหเปนภาพจากการพดคยกบทางคณวราภรณ ใชไหวพรบ ตำแหนง Graphic Designer จะใชการสอสารเชง สญลกษณ (Symbolic Icon) ทำใหการสอสารเขาใจไดงายโดยเฉพาะเรองทเปนนามธรรม โดยสอออกมาใหเปนรปธรรมกจะดยงขน ยกตวอยางเชน ความสข ใชสญลกษณ (Symbolic Icon) เปนรปหนายม จะสอสารใหเขาใจไดงายขน ผวจยไดคนหาและตงคำถามตอไปวา ถาประโยคบางประโยคทเปนนามธรรม โดยไมสามารถทจะใชสญลกษณ (Symbolic Icon) แทนได จะมวธไหนในการสอสารออกมาบาง คำตอบทได คอ ตองเขาใจความหมายของบรบทในสถานการณตรงนนกอน แลวนำมาสรางสถานการณขน ยกตวอยางเชน ความซอสตย กอาจจะเปนสถานการณของสตวเลยงกบเจาของ เปนตน
หวใจสำคญในขนตอนน คอ การแปลงภาษาภาพออกมาใหเขาใจไดงายและสวยงาม ใหมความดงดดใจ 3 อยาง ถอวาเปนสงทสำคญมากสำหรบการทำ Graphic ในสอ Motion Infographic
“การ Create ภาพออกมาใหเขาใจไดงาย ดงดดใจและสวยงามมากทสด นคอหวใจสำคญ” (คณวราภรณ ใชไหวพรบ, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
4.2.4 เทคนคการนำเสนอ Style งาน Mood&Tone ของงาน จากการไดพดคยกบ คณววรรธณ ลำพองชาต ตำแหนง Art Director เทคนคการทำงาน คอ ตองดงานสอ Motion Infographic ใหหลากหลายทงของไทยและของตางประเทศ โดยแหลงขอมลทใชศกษา www.behance.net หรอ www.pinterest.com เปนตน หรอแหลงรวบรวม Communication แหลงรวบรวม Inspiration ตาง ๆ เพอเปน Inspiration ใหกบตวเอง ซงแสดงดงภาพท 4.4 และ 4.5
35
ภาพท 4.4: เวบไซตทใชศกษางาน Motion Infographic จากเวบไซต www.behance.net
ทมา: Behance. (2562). Best of Behance Projects featured today by our curators. สบคนจาก www.behance.net ภาพท 4.5: เวบไซตทใชศกษางาน Motion Infographic จากเวบไซต www.pinterest.com
ทมา: Pinterest. (2562). Pinterest. สบคนจาก www.pinterest.com
4.2.5 เทคนคการทำภาพเคลอนไหว (Motion) จะตองทำให VDO นนมความนาสนใจดวยลกเลนตาง ๆ ในการเคลอนไหว โดยเฉพาะการทำ Transition คอการเปลยนฉากจากฉากหนงไปสอกฉากหนง ซงตรงนจะทำใหงานเคลอนไหว (Motion graphic) ดลนไหล สนก และนาสนใจมากขน แตกไมเสมอไปทจะตองใช งานบางงานมมากไปกไมสวย ขนอยกบความเหมาะสมของรปแบบงาน
36
การเปด VDO มาและใหคนสนใจตองอยในชวงเวลา 3-4 วนาทแรก ซงยากมากทคนจะสนใจในชวงแรก ดงนน เทคนคทสำคญ คอ ตองใสใจในรายละเอยดและเพมลกเลนใหแพรวพราวในชวงแรก จะชวยดงดดคนใหเขามาดและอยากดในฉากตอ ๆ ไปไดงาย
“3-4 วนาท งานมนสนมาก ถาเราไมใสความละเอยดในงานกไมได เราตองใสความละเอยดลกเลนเพอใหงานมนแพรวพราวเทาทเราจะทำได” (คณชยพร ชรย, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ผวจยถามตอไปวาทำอยางไรใหงานดนาสนใจและละเอยดขน คำตอบ คอ ตวละครไมไดเดนหรอเคลอนไหวแบบนงๆ ตวละครจะตองมชวตชวา เทคนค คอ ตองสงเกตพฤตกรรมของคน เชน ถาตอง Animation ตวละครทเปน เดก คนแก กตองสงเกตคนเหลานจรง ๆ ศกษาการขยบเคลอนไหวเสยกอนและตองเขาใจอารมณของตวละครนน ๆ วา ณ เวลาพวกเขารสกอยางไร นนคอ ใสใจในรายละเอยด ซงเทคนคสวนตว คอ การด Reference งานตางประเทศ ทำใหม Inspiration นนเอง
4.2.6 เทคนคการลงเสยงบรรยาย (Voice Over) ไมไดมเทคนคอะไรเปนพเศษ แตกอนลงเสยงทกครง อนดบแรกตองทำความเขาใจในเนอหาเสยกอน เพอจะไดลงเสยงใหไดอารมณทตองการ ในการสอสารความหมายนน ๆ อยางถกตอง เชน อารมณสงสย หรอประโยคคำถาม (คณรหรอไม?) แคประโยคนประโยคเดยวกสามารถถายทอดดวยการพดไดหลายแบบ จงจำเปนอยางมากทจะตองเขาใจเนอหากอน สวนเรองนำเสยง กอนลงเสยงทกครงจะตองดมนำอนและวอรมเสยงเสยกอน เหมอนคนออกกำลงกายกจะตองมการวอรมกลามเนอเชนกน
ผวจยไดตงคำถามวา ถาผวาจางใหลงเสยงโดยมบทบรรยาย 1 หนากระดาษ A4 แลวใหลงเสยงภายในเวลา 15 วนาททำไดหรอไม คำตอบคอ ทำไดแตจะมประโยชนอะไร ในเมอถาพดเรวขนาดน ผฟงกจะไมรเรอง การสอสารไมเปนผล ดงนน การสอสารทด คอ การสอสารใหคนฟงนนเขาใจและสวนทตามมาคอ การถายทอดอารมณนนเอง
“สดยอดของพระมด คอการสอสารทเขาใจ ทเหลอกคอถายทอดออกมาใหไดตาม Mood and Tone โดยรวมของชนงานนน” (คณอภศกด เจอจาน, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
อกสงสำคญทคนพบจาก Creative นอกจากกระบวนการสรางสรรคทเปนลำดบขนตอน ความเขาใจทางดานเนอหาของคนในทมนนกมความสำคญมาก ถาตองการสรางสรรคชนงานออกมาใหดได แตคนในทมขาดความร ความเขาใจในเนอหา กอาจจะถายทอดออกมาผดความหมาย เพราะฉะนนทกคนในทมตองเหนภาพตรงกน เขาใจเนอหาไปในทศทางเดยวกน กจะสามารถสรางชนงานประหนงคนๆ เดยวกนได
37
“ทกคนในทมทงคนคด ทงลกคา ตองมความเขาใจไปในทางเดยวกน แมกระทงคนทวาดหรอคนททำ Animator กตองเขาใจวา เรองทเขากำลงวาดอยมนคอเรองอะไร ถาเรามความเขาใจตรงน กจะทำใหงานออกมาด” (คณรณพร เพญศร, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
เทคนคการนำเสนอขอมลทซบซอนจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลตในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอ Online นน ในแตละขนตอนจะมเทคนคเฉพาะดานทแตกตางกนออกไป แตในสวนของขอมลคำตอบทคลาย ๆ กน จะเปนเรองของการดงานใหหลากหลาย เชน การเขยนบทกใหอานบทความหลากหลาย จะไดรสำนวน วธการลำดบเรอง หรอการทำภาพ การคดรปแบบ Graphic กใหดงานจากตางประเทศใหมากขน จะไดมาปรบพฒนางานของตวเองได และในสวนของขอมลคำตอบทไมไดคลายกน เชน การทำ Animation ตวละคร กอาจจะตองศกษาจากการเคลอนไหวของคนจรง ๆ ศกษาจากธรรมชาต กจะไดความเปนธรรมชาต เสมอนจรงลงไปในงานของเรา ทำใหตวละครของเรามการเคลอนไหวเหมอนคนจรงมากขน และในสวนทไมมเทคนคอะไรนอกจากเนนการสอสารใหเขาใจ นนคอ การลงเสยง โดยจะมงเนนการสอสารใหรเรอง พดใหชด ถาตองเนนใสขอมลใหครบถวน ในเวลาทมอยอยางจำกด อาจจะทำใหคนทรบสารฟงไมรเรองเลย เพราะขอมลแนนเกนไป นนคอ การสอสารทไมด ดงนน จงควรเนนการสอสารทดเปนหลกมากกวาใสทกอยางลงไปใหครบในเวลาทมอยอยางจำกด ถาเราใสขอมลทพอดกบระยะเวลาของ VDO การอานกจะมจงหวะมากขน ใหมชวงใหคด มชวงจงหวะ เนนบาง หยดบาง การสอสารถงจะมประสทธภาพทดกวาเดม
4.3 ผลการศกษาเกยวกบการเปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Offline และ Online
จากการทผวจยไดตงคำถามใหกบผเชยวชาญในแตละตำแหนงถงเรองการเปรยบเทยบ นำไปใชในสอทเปน Offline และสอ Online วาแตกตางหรอเหมอนกนอยางไร ในกระบวนการคด การสรางสรรคสอ Motion Infographic
ตำแหนง Creative ไดใหความเหนวา ทางดานเนอหานน ดาน Offine งานประเภททใชภายในองคกรไมไดเผยแพรทางสอ Online อาจจะมเนอหาบางอยางทเปนความลบ ไมสามารถทจะใหบคคล ภายนอกองคกรรบรขอมลได
“สงทมผลเทาทเจอมากคอ งานทเขาใชภายในมนจะมเนอหาหลายอยางทมนเปนความลบทไมอยากเผยแพรแคนนเอง” (คณรณพร เพญศร, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
แตถาพดถงทางดาน Creative ในสอ Online ผวจยจบประเดนไดวา ในสอ YouTube หรอ Facebook ทเปน Social Platform นน ผผลตตองคำนงถงความนาสนใจในชวง 5 วนาทแรก ใหเขาใจและคำนงถงพฤตกรรมของคนทเลน Facebook ในการเลอนดขอมลขาวสาร โอกาสทผรบสาร
38
จะเลอนและหยดด VDO นน ตองมความนาสนใจในชวง 5 วนาทแรกของ VDO เพราะฉะนน 5 วนาทแรกเปนชวงทสำคญมาก ทจะทำใหผรบสารนนจะด VDO ตอหรอจะเลอนผานไป
“คนทนงเลอนวดโอไปเรอย ๆ บน Facebook หรอ YouTube โอกาสทเขาจะสะดดอยกบวดโอตวหนงมนจะตองไปเขากบความสนใจของเขาในชวง 5 วนาทแรกของวดโอ” (คณรณพร เพญศร, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ดานภาพ Graphic กระบวนการคดงานอาจจะคลายๆ กน เพยงตองคำนงถงเรองของการบอกทาง Online ซงถาภาพลกษณมความสวยงาม Style งานมความแปลกใหม การแปลงภาษาภาพใหเขาใจไดอยางไมซบซอน ผรบสารกอยากทจะดงานตอจนจบ และอยากทจะ Share ตอ สวนดานความยาวของ VDO คณววรรธณ ลำพองชาต (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) กลาววา “การลงสอ Online นน VDO จำเปนตองมความสวยงามมแรงดงดด ใหผรบสารอยากจะด ความยาวกมผล ตองกระซบทสด จะไดดงคนดอย ดจนจบ 1-2 นาท จะดตอสอ Online” ดานคณ ชยพร ชรย (การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562) กลาวา “ไมไดตางกนมาก การใชงานทาง Offilne ผวาจางเปนรฐบาลหรอเอกชน กสามารถรวบรวมกลมคนมาด VDO ภายในไดในความยาว 4-5 นาท แตถาเปนสอ Online จะไมสามารถใหกลมเปาหมายมานงดไดนาน ๆ ผผลตจงไมควรทำ VDO ทมเนอหาความยาวมากเกนไปทำสก 1-2 นาท ใหดนาสนใจ นาตดตามกจะดกวา”
ดานการเคลอนไหว (Motion) ในสอ Online พฤตกรรมคนจะเลอนดขอมลเรว การทำ Motion งาน VDO กตองทำใหนาสนใจในชวงแรก คอ 3-4 วนาท เพอเปนการดงดดใหผรบสารดตอ
“มผลตอพฤตกรรมคนสวนใหญสมยน เขาจะไมไดเสพงานทยาวเกนไป” (คณชยพร ชรย, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ดานเสยงบรรยาย (Voice Over) ในดานการลงเสยงนนไมไดตางกน เพราะเปนการพดสอสารโดยทวไป เนนการสอสารใหชดเจน เสยงชด พดมจงหวะใหเขาใจไดงาย แตกอยทลกเลน ในการลงเสยงวาจะใหออกมาเปน Style ไหน
“ไมไดตางกนแคสามารถลงเสยงบรรยาย สอสารออกมาใหชดเจน แตกอยทลกเลนของงานหรอ Style ของผทบรรยายเสยงดวย จะลงแบบไหนใหนาสนใจและนาฟง” (คณอภศกด เจอจาน, การสอสารสวนบคคล, 9 เมษายน 2562)
ผลการวจยกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Online และ Offline นน ไดขอสรปทางดาน Creative คอ ในสอ Online (YouTube, Facebook และอน ๆ) มความแตกตางจาก Offline ในชวง 5 วนาทแรก ในการคดงานตองทำใหมความนาสนใจ นาดงดดมากขน เนองจากผรบสารเสพสอในแตละวนเปนจำนวนมาก ตองทำใหผรบสารเสพงานภายใน 5 วนาทแรก สวนขอสรปทางดานภาพ ทางสอ Online มความแตกตางจาก Offline คอ ตองทำใหภาพดสวย สะดดตา สอสารเขาใจงาย จงจะทำใหผรบสารนนอยากทจะเสพงานตอจนจบ และ
39
ความยาวกไมควรเกน 2 นาท จะเปนเวลาทเหมาะสมกบการดในสอ Online สวนขอสรปทางดาน Animation ทางสอ Online มความแตกตางจาก Offline คอ ควรทำใหมความนาสนใจในชวง 3-4 วนาทแรก จะทำใหสอมความนาตดตาม อยากทจะด VDO ตอจนจบ สวนขอสรปทางดานการพากยเสยง ไมไดแตกตางกนระหวาง Online และ Offline มากนก เพราะการนำไปใชในสอทง 2 นน จดประสงคสำคญ คอ การสอสาร การพดใหชดเจน จงหวะทฟงงาย และใสลกเลนใหงานดไมนาเบอ
40
บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ
การศกษาวจยเรอง “เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน” การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) มงศกษาจากผใหขอมล โดยวธการสมภาษณแบบเชงลก (In-depth Interview) กบบคคลททางานและเชยวชาญในการผลตสอประเภท Motion Infographic โดยมวตถประสงคการวจยเพอศกษาเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากบรษททรบผลตงานสอ Motion Infographic งานวจยครงนแบงออกเปน 3 สวน คอ ศกษากระบวนการสรางสรรค คนหาเทคนคในการทำงานจากการสมภาษณ เพอใชในสอ Online
5.1 สรปผลการวจย ผลการวจยทไดมาสามารถสรปไดดงน 5.1.1 กระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากผรบผลตงาน
สอ Motion Infographic กระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic ไดแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ
5.1.1.1 Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) 5.1.1.2 Production (ขนตอนการผลต) 5.1.1.3 Post-Production (ขนตอนหลงการผลต)
ซงคนพบวา ขนตอนทสำคญทสด คอ ขนตอน Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) เพราะเปนขนตอนแรกในการวางแผน ถาขนตอนนมการคยวตถประสงคของการใชงาน กลมเปาหมายทชดเจนในการสอสาร เนอหาการยอยขอมลทด กจะทำใหงานในสวนของการผลตทำงานงายขนและ VDO มประสทธภาพมากขน รวมไปถงการแกไขงานหรอปรบปรงงานในแตละสวนกจะนอยลง เพราะไดมการวางแผนงานทดแลว โดยขนตอนแรก Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) นนจะแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ
5.1.1.4 การพดคยเพอหาวตถประสงค เนอหาสำคญของการใชงานกบผวาจาง และเตรยมเนอหาเพอมายอยขอมล
5.1.1.5 การทำบท (Script) บทเปนสงทสำคญไมแพภาพ งานจะมประโยชนมากนอยนนกขนอยกบการทำขอมล และจะสอสารไดดหรอไมนนกอยทการเรยบเรยงมาเปนบท
5.1.1.6 การทำ Storyboard แปลงภาษาเขยนใหเปนภาษาภาพ ขนตอนนจะเปนตวเชอมโยงความเขาใจระหวางกระบวนการผลตทงหมด ไมวาจะเปน ผผลตเองหรอแมกระทงผ
วาจางกตาม ทำใหเขาใจตรงกนในเรองของภาพ และเสยงทจะบรรยาย กจะตรงกบผเชยวชาญทางดาน Creative ไดกลาวมาวา หวใจสำคญในกระบวนการผลตทงหมดนน ผผลตตองทำใหผเกยวของในงานเขาใจเนอหาดวยกนทงหมดเสยกอน จดนจงเปนประเดนทผวจยเหนวาเปนสงทสำคญมาก
5.1.2 เทคนคขอมลการนำเสนอขอมลทซบซอนจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลต ในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic
ผวจยคนพบมาวาเทคนคในแตละขนตอนนน ผผลตจะตองด Reference ผลงานของตางประเทศหรอของผผลตเจาอน ๆ ใหหลากหลาย การด Reference นน จะชวยใหมมมมอง รปแบบงานทกวางขน ไมไดหมายความวา ตองลอกเลยนแบบงานของทอน แตผผลตตองมมมมองทกวางมากขน เพอทจะมาปรบพฒนาในตำแหนงททำอย และอกประเดนหนงคอผผลต ตองมความเขาใจในเนอหาการสอสารของ VDO เปนอนดบแรก เพราะจะทำใหเขาใจและถายทอดอารมณออกมาไดด ซงจะตรงกบนก Animator ไดกลาววา ตองเขาใจในตวละครกอนวาตองการจะสอสารอะไร อารมณตอนนตวละครรสกอยางไร เพอถายทอดออกมาเปนภาพใหไดดทสด จดนเองผวจยเหนวาสำคญมากในการทำ Motion Infographic ในเนอหา เพอใหถายทอดอารมณออกมาไดดทสด
5.1.3 การเปรยบเทยบกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Offline และ Online
ผลการวจยกระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic เพอการสอสารทาง Online และ Offline นน ไดขอสรปทางดาน Creative คอ ในสอ Online (YouTube, Facebook และอน ๆ) มความแตกตางจาก Offline ในชวง 5 วนาทแรก ในการคดงานตองทำใหมความนาสนใจ นาดงดดมากขน เนองจากผรบสารเสพสอในแตละวนมจำนวนมาก ตองทำใหผรบสารเสพสอภายใน 5 วนาทแรก สวนขอสรปทางดานภาพ ทางสอ Online มความแตกตางจาก Offline คอ ตองทำใหภาพดสวย สะดดตา สอสารเขาใจงาย จงจะทำใหผรบสารนนอยากทจะเสพสอตอจนจบ และความยาวกไมควรเกน 2 นาท จะเปนเวลาทเหมาะสมกบการดสอ Online สวนขอสรปทางดาน Animation ทางสอ Online มความแตกตางจาก Offline คอ ทำใหมความนาสนใจในชวง 3-4 วนาทแรก จะทำใหสอมความนาตดตาม อยากทจะด VDO ตอจนจบ สวนขอสรปทางดานการพากยเสยงนน ไมไดแตกตางกนระหวาง Online และ Offline เพราะการนำไปใชใน 2 สอนน จดประสงคสำคญ คอ การสอสาร การพดใหชดเจน จงหวะทฟงงาย และใสลกเลนใหงานดไมนาเบอ 5.2 อภปรายผลการศกษา
ในการอภปรายผลจากการวจยเรอง เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน ผวจยแบงการอภปรายผลเปน 3 สวนไดดงน
42
5.2.1 กระบวนการสรางสรรคสอขอมลสารสนเทศทซบซอนใหเคลอนไหวไดจากผรบผลตงานสอ Motion Infographic
Infographic คอ ขอมลสารสนเทศทซบซอน (Information) + รปภาพ (Graphic) ดงนน Motion Infographic คอ การนำ Infographic ทเปนภาพนงมาเคลอนไหว อธบายใหเขาใจไดงายขน ดงดดความนาสนใจดวยรปภาพทมความสวยงาม การเคลอนไหวทนาสนใจจะสอดคลองกบ (จงรก เทศนา, 2558) ทไดกลาววา การออกแบบ Infographic มาจากคาวา Information + Graphics Infographic หมายถง การนำขอมลหรอความรมาสรปเปนสารสนเทศในลกษณะของ Graphic ทออกแบบเปนภาพนงหรอภาพเคลอนไหวดแลวเขาใจงายในเวลารวดเรวและชดเจน การออกแบบอาจเปนภาพลายเสน สญลกษณ กราฟ แผนภม ไดอะแกรม ตาราง แผนท ฯลฯ จดทำใหมความสวยงาม นาสนใจ เขาใจงาย สามารถจดจำไดนาน ทำใหการสอสารมประสทธภาพมากขน
จากการศกษาเรอง กระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic นน จะแบงเปน 3 ขนตอนหลกๆ คอ
5.2.1.1 Pre-Production (ขนตอนการเตรยมการผลต) 5.2.1.2 Production (ขนตอนการผลต) 5.2.1.3 Post-Production (ขนตอนหลงการผลต) ถาแยกยอยออกมา จะเรมจาก
5.2.1.3.1 ขนตอนการพดคยกบผวาจาง ยอยขอมล 5.2.1.3.2 ขนตอนการเขยนเปน Script 5.2.1.3.3 การวาด Storyboard 5.2.1.3.4 เสนอ Style งาน กำหนด Mood&Tone 5.2.1.3.5 การวาด Graphic 5.2.1.3.6 การทำ Animation 5.2.1.3.7 การพากยเสยงตาม Script 5.2.1.3.8 การใสเสยงเพลง ตดตอ ไดกลาวในขนตอนการทำ Infographic
วา ควรทำความเขาใจจดประสงคในการทำ วเคราะหกลมเปาหมาย กำหนดหวขอและรวบรวมขอมล จดลำดบขอมล สรางสตอร ออกแบบจดทำ เผยแพร ซงจะเหนไดวากระกวนการสรางสรรค โดยขนอยกบแตละบรษททผลตนนถนดแบบไหน แตกจะไมหางจากกระบวนการทกลาวมามากนน และยงสอดคลองกบงานวจยของ (ทกษณา สขพทธ, 2560) ทศกษาแนวทางในการออกแบบ Motion Graphic ทสงเสรมความสามารถในการเรยนร ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ
ก) ดานการวเคราะห ตองคำนงถงคนด ข) ดานการออกแบบ ภาพทใชตองมความสวยงาม นาสนใจและนาตดตาม
43
ค) การพฒนา ภาพเคลอนไหว เชนการ ตดตอ ใสเสยง เคลอนไหว Graphic ง) การนำไปใช จ) ดานการประเมน
5.2.2. เทคนคขอมลการนำเสนอขอมลทซบซอนจากผเชยวชาญเฉพาะดานการผลตในบรษททรบผลตงานสรางสรรคสอ Motion Infographic
จากการศกษาจากผเชยวชาญทางดานการแปลงอกษรใหเปนภาษาภาพใหเขาใจไดงายนน จะใชรปภาพเชงสญลกษณ (Symbolism) มาชวยอธบายใหภาพนนดงายและเขาใจไดดวยเวลาอนรวดเรว และถาในกรณขอมลทมความซบซอนนนเปนนามธรรมจะมความยากทจะเขาใจ การทจะอธบายเปนภาพ กใหดวาบรบทนนเราสามารถสรางสถานการณ เหตการณจำลองอะไรขนมาไดบาง จะชวยใหการเลาเรองนามธรรมนนเขาใจไดงายขน ซงจะสอดคลองกบ (ธดาใจ จนทนามศร, 2560) ทไดกลาววา ภาพสญลกษณ (Symbolism) หมายถง สงทมนษยสรางสรรคขน เปนลกษณะของ สญลกษณแทนสงทมองเหนจรง โดยไมไดบอกเรองราวและเนอหากบผรบสารอยางตรงไปตรงมา ใน การสอสารจะตองแนใจวาผรบสาร มความรและประสบการณในการแปลความหมายได เพราะการ เขาใจในเรองของสญลกษณจาเปนตองมประสบการณรวม เพราะหากไมรสญลกษณนนกจะไมสอ ความหมาย ดงนน ในการสอความหมายของภาพสญลกษณจะตองทาใหดงายและมความหมายท ชดเจน และในสวนภาพนามธรรม (Abstract) หมายถง การสอสารเพอมงเนนแสดงเนอหาและความหมาย ตลอดจนอารมณความรสกทไมเหมอนจรง ไมใชการสอเรองราวโดยตรง แตใชวธจดองคประกอบทางศลปะเพอใหภาพมความหมาย การลดรายละเอยดจากสงทมองเหนไปเปนมโนทศนของสงนน ซงการทาความเขาใจในโครงสรางขององคประกอบตางๆ ทมองเหนมความสาคญมาก ถายงวาดภาพใหเหมอนของจรงมากเทาใด ความหมายของภาพจะอธบายถงสงทปรากฏไดมากเทานน
สอ Motion Infographic ชวยใหมความเขาในเนอหาทซบซอน โดยการแปลงขอความตวอกษรมาเปนภาพจากผเชยวชาญทางดาน Graphic ไดกลาววา หวใจสำคญของการ Create ภาพคอ การทำภาพใหเขาใจไดงาย สวยงาม สะดดตา สอดคลองกบงานวจยของ (เจนจรา ลกษณบญสง, 2554) เรอง การสอสารดวยภาพในปฐมวยเดก โดยใชสอภาพประกอบทดสอบ คะแนนเตม 25 ผลดงกลาวคอ กอนทดสอบดวยภาพ เดกมคะแนนเฉลย 11.45 คะแนน หลงทดสอบดวยภาพ เดกมคะแนนเฉลย 19.33 คะแนน สรปคอ การจดจำดวยภาพนนดกวาการจดจำดวยขอความ และภาพทสวยงาม ดเขาใจงาย จะชวยใหการจดจำนนดขน ความเขาใจในเนอหาของทมงานทงหมดในกระบวนการสรางสรรคนบวาเปนสงทสำคญมาก จากท Creative ไดกลาวไวสอดคลองกบแนวคดเรองความรความเขาใจ (ไพศาล หวงพานช, 2526) ทไดใหความหมายวา สามารถนำความรความเขาใจมาดดแปลงปรบปรง ถายทอด อธบาย หรอเปรยบเทยบ ตความหรอขยายความเกยวกบสงนนได
44
5.3 ขอเสนอแนะในการนำผลวจยไปใช จากการศกษาเรอง เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชใน
สอออนไลน มขอเสนอแนะในการนำผลวจยไปใช ดงน 5.3.1 กระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic ควรจะเตรยมขนตอนการเตรยมการ
ผลต (Pre-Production) ใหด กอนทจะทำในขนตอนอน ๆ โดยเฉพาะเรองของจดประสงคของ VDO นนเปนสงสำคญมาก เมอคยกบผวาจางในเรองของจดประสงค การนำไปใชของ VDO ชดเจนแลว เนอหา รปแบบ วธการนำเสนอกจะตามมาและเปนไปอยางถกทศทาง ตามจดประสงคทเราไดตงไว และความเขาใจในเนอหาของทมทก ๆ ตำแหนงนนกสำคญ นอกจากจะใชเครองมอ Storyboard เปนตวเชอมความเขาใจในแตละตำแหนงแลว ควรจะมตำแหนง Director คอยดภาพรวมของงาน ทก ๆ ขนตอนของกระบวนการผลต ตำแหนงนสำคญมาก เพราะจะทำใหทศทางทางดานเนอหา รปแบบ การสอความหมาย การตความ เปนไปในทศทางเดยวกน
5.3.2 เทคนคกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic ผลทไดมาของผเชยวชาญแตละคนสวนใหญจะแนะนำใหดงานจากตางประเทศหรอดงานจากผอนใหไดหลากหลาย ซงจะชวยเปดมมมอง รปแบบการพฒนางานใหดยงขน เสนอแนะวา ควรจะม Project ทดลอง เพอคนหาสงใหมๆ ทยงไมมใครทำ จะไดความแปลกใหม ซงจะทำใหงานของเรานนไมเหมอนใครมเอกลกษณในแบบของเราเอง
5.3.3 กระบวนการสรางสรรคงานสอ Motion Infographic ชองทาง Offline และ Online สรปไดวา Online ควรจะทำใหมความนาสนใจ ดงดใจในชวงตนของ VDO เพอจะทำใหคนดสามารถดแลวตดตามไปจนจบ เสนอแนะวา เราควรจะวเคราะหชองทางในการนำสอ VDO Motion Infographic ไปใช เพราะชองทางการนำไปใช ไมวาจะเปน YouTube Facebook Line กมผลในเรองของกลมคนด พฤตกรรมการด รวมไปถงขนาดของ VDO ในการสรางสรรคดวย
5.3.4 ผวาจางผลตและบรษทรบทำสอประเภท Motion Infographic สามารถนำผลวจยเกยวกบเทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ ไปใชเพอชวยในการลดระยะเวลาการผลตสอ ลดจำนวนบคลากร และยงสามารถลดขนตอนทไมมความเกยวเนองออกไปได 5.4 ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป
จากการศกษาเรอง เทคนคและกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic เพอใชในสอออนไลน มขอเสนอแนะเพอทำการวจยในครงตอไปดงน
5.4.1 งานวจยในครงนผวจยไดทำการสมภาษณเกยวกบกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic กบผเชยวชาญในตำแหนง Creative Art Director Graphic Animator Voice Over ดงนน การวจยในครงตอไปสามารถเพมเตมงานวจยโดยการสมภาษณกบผรบสาร เพอจะไดรบมมมอง
45
ของผเสพสอหรอผวาจางผลต ซงเปนอกมตของขอมล เพอมาพฒนาตอยอดในกระกวนการสรางสรรคใหสมบรณแบบมากขน
5.4.2 งานวจยในครงนผวจยไดทำการสมภาษณเชงลกกบผเชยวชาญเฉพาะดาน ดงนน การวจยในครงตอไปสามารถเพมเตมงานวจยเชงปรมาณหรอเชงทดลองได
5.4.3 งานวจยในครงนผวจยไดทำการสมภาษณเกยวกบกระบวนการสรางสรรคสอ Motion Infographic กบผเชยวชาญในแตละตำแหนง อาจจะไมครอบคลมในทก ๆ ตำแหนง ควรจะหาตำแหนงอนมาสมภาษณจะไดขอมลเชงลกทเปนประโยชนและหลากหลายมากขน เชน มมมองของ Director Copy Writer Sound Engineer เปนตน
46
บรรณานกรม
จงรก เทศนา. (2558) . อนโฟกราฟกส (Infographics). สบคนจาก http://www.thinkttt.com/wp-content/uploads/2014/04/how_to_infographics-2.pdf.
เจนจรา ลกษณบญสง. (2554). การสอสารดวยภาพในปฐมวยเดก. สบคนจาก http://www.thapra. lib.su.ac.th/thesis/showthesis_th.asp?id=0000006705.
ชนาทป ออนหวาน. (2553). ความรความเขาใจและทศนคตทมผลตอแนวโนมพฤตกรรมการซอสนคาทมฉลากคารบอนของผบรโภค ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ทกษณา สขพทธ. (2560). การศกษาแนวทางการออกแบบโมชนกราฟก ทสงเสรมความสามารถในการเรยนร. [รปแบบอเลกทรอนกส]. วารสารวจยและพฒนา วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ, 12(1), 261-268.
ธวชชานนท ตาไธสง. (2546). หลกการศลปะ. กรงเทพฯ: วาดศลป. ธดาใจ จนทนามศร. (2560). เนอหาและรปแบบในการสอสารผานสออนโฟกราฟก เพอสรางการ
รบรและจดจำบนเฟซบกแฟนเพจของ อนโฟกราฟก ไทยแลนด. สบคนจาก http://dspace.bu. ac.th/bitstream/123456789/3192/1/tidajai_jant.pdf
นชจรนทร ชอบดารงธรรม. (2553). อทธพลของสอโฆษณาในเครอขายสงคมออนไลน. สบคนจาก http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/Mark/Nuchjarin_C.pdf
ประภาเพญ สวรรณ. (2520). ทศนคต : การวดการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนามย. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.
ไพศาล หวงพาณช. (2526). การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ภานนท คมสภา. (2558). อนโฟกราฟกเพอตอบสนองความตองการผบรโภค ในยคการตลาดเชง
เนอหา. [รปแบบอเลกทรอนกส]. วารสารนเทศศาสตรและนวตกรรมนดา, 2(1), 155-172. มโน พสทธรตนานนท. (2546). สนทรยศาสตรเบองตน. กรงเทพฯ: ภาควชาศลปกรรม
มหาวทยาลยทกษณ. โยธน ศนสนยทธ. (2533). จตวทยา. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. รตตกรณ จงวศาล. (2535). ความสมพนธระหวางบคลกภาพ ทศนคตกบการใชอปกรณปองกน
อนตรายสวนบคคล. วทยานพนธ วท. ม. (จตวทยาอตสาหกรรม), มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
47
วชระ ขนหนองจอก. (2552.) ทฤษฎการรบร. สบคนจาก https://www.gotoknow.org/posts/ 282194
วรต วงษอนสาสน. (2561). เปลยนการสอสารของคณใหงายกวาดวย Infographic. สบคนจากhttp://www.muit.mahidol.ac.th/muit_training/Piktochart2018/Infographic-ok. pdf.
วรณ ตงเจรญ. (2546). สนทรยศาสตรเพอชวต (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: อแอนดไอคว. สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.). (2557). ทวรอวยวะ โรคอวนลงพง. สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v=n70glotYT7Y&t=3s
ศรวรรณ เสรรตน. (2550). พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ: บรษท ธระฟลม และ ไซเทก จำกด. อดลย จาตรงคกล. (2541). พฤตกรรมผบรโภค (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: โรงพมพ
มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อไรรตน มากไมตร. (2558). อทธพลของสอออนไลนทมผลตอพฤตกรรมผบรโภค. สบคนจาก
http://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015_5707011457_4250_3422.pdf
Marketingoops. (2562). ลวง Insight การใชงาน “ดจทล” ทวโลก 2019 “คนไทย” ใชเนต 9 ชวโมงตอวน-มอถอม 99 แอปฯ!!. สบคนจาก https://www.marketingoops.com/ reports/global-and-thailand-digital-trend-2019.
Miles MB, Huberman MA. Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage; 1994.
48
ประวตผเขยน ชอ-นามสกล นพดล อครคหสน อเมล [email protected] ประวตการศกษา คณะนเทศศาสตร สาขาการสอสารการตลาดดจทล
(Digital Marketing Communication) มหาวทยาลยกรงเทพ
ประสบการณการทำงาน Art Director@Toysence Digital Art co.,Ltd.
49
