Tedarik Zinciri Performans Ölçümü

Arş.Gör. Duran GÜLEREge Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Tarım Ekonomisi Bölümü

www.duranguler.com

Tedarik Zinciri Yönetim Etkinliğinin Artırılmasında Kullanılan Performans Ölçüleri

1. Maliyet2. Müşteri yanıtı 3. Eylem zamanı4. Esneklik

www.duranguler.com

Performans Ölçümü Neden Önemlidir?

Doğrudan davranışları ve dolaylı olarak performansı kontrol etme

Şirketin belirli bir doğrultu ve yönde ilerlemesini sağlama

Tedarik zinciri yönetiminde etkinlik sağlamaTedarik zinciri performansının bozulmasını önleme

www.duranguler.com

Tedarik Zinciri Performansı

www.duranguler.com

Tepki Süresi Verimlilik

1. Müşteri hizmetleri2. İçsel verimlilik3. Talep esnekliği4. Ürün geliştirme

www.duranguler.com

Tedarik zincirinin, müşterilerinin beklentilerini karşılama becerisini ölçmektedir. Tedarik zinciri pazarda yer alan insanların müşteri hizmeti beklentilerini karşılamak zorundadır

Müşteri Hizmetleri

Bir tedarik zincirinin uygun bir kârlılık düzeyi sağlayacak şekilde işleme kabiliyetine sahip olmasıdır. Pazar koşulları değişken olduğundan uygun kârlılık düzeyi de pazardan pazara değişiklik göstermektedir.

www.duranguler.com

İçsel Verimlilik

Ürün talep düzeylerinde yaşanan ya da yaşanması olasılığına karşın tedarik zincirinin tepki verme kabiliyetini ölçmektedir. Talep esnekliği ölçeği, tedarik zincirinin mevcut talep durumunun aşılması durumunda bu aşılan kısmın ne kadarını karşılayabileceğini gösterir.

www.duranguler.com

Talep Esnekliği

Bir tedarik zincirinin hizmet verdiği pazarla beraber gelişmesini sürdürme kabiliyetini kapsamaktadır. Bu ölçüm tedarik zincirinin zamanında yeni ürünler geliştirme ve bu ürünleri yine zamanında dağıtabilme kabiliyetine ne kadar sahip olduğunu ölçmektedir.

www.duranguler.com

Ürün Geliştirme

Performans ölçüm sürecini düzenleyen ve destekleyen araçlar performans ölçüm sistemleri olarak adlandırılır.

Etkili bir performans ölçüm sistemi; 1. Sistemi anlamak için bir temel oluşturur, 2. Sistemin bütünü içerisindeki tüm davranışları etkiler, 3. Tedarik zinciri üyeleri ve dış paydaşlar için çabaların sonuçları hakkında bilgi sağlar.

www.duranguler.com

Tedarik Zinciri Performans Ölçüm Sistemleri

o Bütünleşik yaklaşımo Süreç tabanlılıko Strateji ile uyumluo Dinamik bir sistemo Dengelenmiş yaklaşımo Yönetimsel bir araço Stratejik, taktiksel ve operasyonel düzeyleri kapsamao İleriye dönük (yol gösterici) perspektif sağlamao İyileştirme yönlü araçlaro Derinlemesine inceleme yapabilme işlevselliği sağlamao Çelişen amaçlar ele alabilmeo Basitliko Kıyaslanabilirliko Uygun ölçüm matrisi

www.duranguler.com

Tedarik Zinciri Performans Ölçüm Kriterleri

1. Yönetimi bilgilendirmek, karar almaya desteklemek ve sorunlu bölgeleri tanımlamaya yönelik bilgi fonksiyonu, 2. Hedefler ve istenen sonuçlara yön vermek amacı ile yönlendirme fonksiyonu, 3. Sürecin yürütülmesinin denetimini yapmaya yönelik kontrol fonksiyonu.

www.duranguler.com

Tedarik Zinciri Performans Ölçüm Fonksiyonları

Kurumsal Karne (Balanced Scorecard)Lojistik Puan TablosuFaaliyet Tabanlı Maliyetleme (ABC Yöntemi)Ekonomik Katma DeğerSCOR Modeli

www.duranguler.com

Tedarik Zinciri Performansını Ölçmede Kullanılan Modern Yöntemler

Bu yaklaşım genel anlamda tedarik zincirinin ölçülmesinde dört temel performans ölçümünü ortaya koyar:

Mali açıdan (örneğin, depolama üretim ve maliyeti) Müşteri perspektifi (örneğin, zamanında teslimat ve

sipariş doldurma oranı) İç işletme açısından (örneğin, imalatın üretim planına

bağlılığı ve hataların tahmini) Yenilikçi ve öğrenme perspektifi (örneğin, çalışanları ve

yeni ürün geliştirme döngüsü süresi)

www.duranguler.com

Kurumsal Karne (Balanced Scorecard)

Bu ölçüm türünde aşağıda sıralanan bütünleştirilmiş dört genel performans ölçümünün kullanılmasını önermektedir: Lojistik finansal performansı ölçümleri (örneğin,

harcamalar ve varlıkların getirisi) Lojistik verimlilik ölçümleri (örneğin, saat başına yüklenen

siparişler ve ulaşım, günlük sevk konteyner kullanımı) Lojistik kalite ölçümleri (örneğin, envanter doğruluk oranı

ve sevkiyatta karşılaşılan hasarlar) Lojistik döngü süresi ölçümleri (örneğin, transit geçiş

süresi ve sipariş giriş zamanı)

www.duranguler.com

Lojistik Puan Tablosu

Faaliyet Tabanlı Maliyetlendirme (ABC: Activity Based Costing) yaklaşımı operasyonel performansı mali ölçümlere bağlayan geleneksel muhasebe yöntemlerinin bir kısım sakıncalarını ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir. Yöntem faaliyetlerin her biri için gerekli olan kaynakları (yani, zaman ve maliyet) tahmin ederken, bu faaliyetleri bireysel görevler veya maliyet unsurları şeklinde ayırarak yönetmeyi kapsamaktadır.

www.duranguler.com

Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (ABC Yöntemi)

Bu yöntem, hissedarların paylarının değerinin ancak şirket kazancının sermaye maliyetinden daha fazla artması ile yükseleceğini vurgulamaktadır. Bu ölçüm aynı zamanda, tedarik zinciri içerisinde zincir üyelerinin yarattıkları katma değerlerin ölçülmesinde kullanılabilmektedir.

www.duranguler.com

Ekonomik Katma Değer

Tedarik Zincir Konseyi tarafından geliştirilen tedarik zinciri çalışma referans modeli, bir tedarik zincirinde üye firmalarının performans isteklerini dikkate alan faydalı bir yapıyı sağlar.

www.duranguler.com

SCOR Modeli

SCOR modeli bir tedarik zinciri performans ölçüm modelidir. Bu model iş süreçleri, performans değerlemeleri ve en iyi uygulamaları içeren bir tedarik zinciri yönetim çerçevesi oluşturmaktadır. Bu model aynı zamanda bir tedarik zinciri içerisinde yer alan tüm katılımcıların birbirileri ile olan iletişimlerini iyileştirmek sureti ile tedarik zinciri yönetiminin etkinliğinin geliştirilmesi konusunda katılımcılara yardımcı olur.

www.duranguler.com

SCOR Modeli

SCOR modeli için dört farklı süreç söz konusudur:

Kaynak (Source) Yap (Make) Dağıt (Deliver) Plan (Plan)

www.duranguler.com

SCOR Modeli

SCOR modeli on iki performans matrisini kabul etmekte ve uygulamaktadır. Bunlar dört ana kategori içerisinde yer almaktadırlar.

Teslimat GüvenilirliğiEsneklik ve Yanıt VermeMaliyetVarlıklar

www.duranguler.com

SCOR Modeli

Teslimat performansı Zamanında yüklenen sipariş yüzdesi Siparişleri yerine getirme süresi Sipariş yerine getirmede mükemmellik

www.duranguler.com

Teslimat Güvenilirliği

Tedarik zinciri yanıt verme oranı Üretim esnekliği

www.duranguler.com

Esneklik ve Yanıt Verme

Toplam lojistik yönetim maliyeti Katma değerli çalışan üretkenliği Garanti maliyeti

www.duranguler.com

Maliyet

Nakit döngüsü zamanı Tedariğin stoklanma günleri Varlık dönüşümü

www.duranguler.com

Varlıklar