teİaŞ tÜrkİye elektrİk İletİm a.Ş. İŞletme ... · teİaŞ ekler ek-i/a hermetİk tİp...

TEİAŞTÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş.

İŞLETME DAİRE BAŞKANLIĞI

HERMETİK TİPYARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİ (OG/AG)

TİP TEKNİK ŞARTNAMESİ

TEMMUZ 2015/İDB-5B

TEİAŞ

HERMETİK TİPYARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)


1. GENEL......................................................................................................................11.1. Konu ve Kapsam................................................................................................11.2. Standartlar ve Dokümanlar.................................................................................11.3. Çalışma Koşulları................................................................................................4

2. TEKNİK ÖZELLİKLER.............................................................................................52.1. Tip.......................................................................................................................52.2. Elektriksel Özellikler............................................................................................6

2.2.1. Çalışma Rejimi.............................................................................................82.2.2. Aşırı Gerilim Altında Çalışma.......................................................................82.2.3. Geçici Olarak Aşırı Yükleme........................................................................82.2.4. Toleranslar....................................................................................................8

2.3. Yapısal Özellikler................................................................................................92.3.1. Manyetik Devre (Çekirdek)..........................................................................92.3.2. Sargılar.........................................................................................................92.3.3. Sargı Yalıtımı................................................................................................92.3.4. Yağ Doldurma..............................................................................................92.3.5. Kademe Değiştirici.....................................................................................102.3.6. Tank ve Kapak............................................................................................102.3.7. Soğutma Sistemi........................................................................................112.3.8. Geçit İzolatörleri (Buşing) ve Terminaller...................................................112.3.9. Kablo Kutusu..............................................................................................122.3.10. Koruma ve Sinyal Donanımı....................................................................132.3.11. Yalıtkan Yağ..............................................................................................132.3.12. Üst Kapağın Tertibi, Boyutlar ve Bağlantı Uçlarının İşaretlenmesi..........132.3.13. İşaret Plakası...........................................................................................142.3.14. Korozyona Karşı Önlemler.......................................................................14

2.3.14.1 Genel..................................................................................................142.3.14.2 Boyama..............................................................................................152.3.14.3 Galvanizleme......................................................................................16

3. TESTLER................................................................................................................163.1. Komponentlerin Fabrikada Testleri (Tests on compenents at factory).............163.2. Tümüyle Monte Edilmiş Transformatörün Testleri (Tests on fully assembled. .16transformer at factory).............................................................................................163.3. Tip Testleri (Type Tests)....................................................................................173.4. Rutin Testler (Routine Tests):............................................................................183.5. Yağ Testleri (Oil Tests)......................................................................................193.6. Saha Testleri (Field tests).................................................................................203.7. Numune Alma...................................................................................................21

4. TESTLERE VE KABUL KRİTERLERİNE İLİŞKİN HUSUSLAR...........................214.1. Testler...............................................................................................................21

4.1.1. Tip Testleri..................................................................................................214.1.2. Rutin Testler...............................................................................................224.1.3. Kabul Testleri..............................................................................................22

4.2. Kabul Kriterleri..................................................................................................224.3. Kabul Prosedürü...............................................................................................23

TEMMUZ 2015/İDB-5B i Hermetik Tip Yardımcı Servis Güç Transformatörü

TEİAŞ

EKLER

EK-I/A HERMETİK TİP YARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ (33/0.4 kV, 160 KVA) (4 sayfa)

EK-I/B HERMETİK TİP YARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ (33/0.4 kV, 250 KVA) (4 sayfa)

EK-I/C HERMETİK TİP YARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ (33/0.4 kV, 500 KVA) (4 sayfa)

EK-II HERMETİK TİP YARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)SAPMALAR (DEVIATION) LİSTESİ (1 sayfa)

EK-III TEİAŞ YENİ İZOLASYON YAĞI SATINALMA ŞARTNAMESİ (7 sayfa) EK –IV TEİAŞ YENİ İZOLASYON YAĞI İLE DOLDURULMUŞ YENİ

TRANSFORMATÖRE AİT YAĞ ŞARTNAMESİ (5 sayfa)

TEMMUZ 2015/İDB-5B ii Hermetik Tip Yardımcı Servis Güç Transformatörü

http://www.teias.gov.tr/ihaledokumanlari/sartnameler/Doldurulmu%C5%9F%20Ya%C4%9F%20-%202011.pdf

http://www.teias.gov.tr/ihaledokumanlari/sartnameler/Doldurulmu%C5%9F%20Ya%C4%9F%20-%202011.pdf

http://www.teias.gov.tr/ihaledokumanlari/sartnameler/Yeni%20Ya%C4%9F%20-%202011.pdf

HERMETİK TİPYARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)


1. GENEL

1.1. Konu ve Kapsam

Bu şartname İletim Merkezlerinin iç ihtiyacının karşılanmasında kullanılmak üzeresatın alınacak üç fazlı, yağa daldırılmış, hermetik tip anma gerilimi 36 kV ve gücü 50kVA'den 1600 kVA'e kadar olan Hermetik Tip Yardımcı Servis OG/AG GüçTransformatörlerinin teknik özelliklerini, testlerini ve temin koşullarını kapsar.

Şartname ve eklerinde aksi belirtilmedikçe Hermetik Tip Yardımcı Servis OG/AG GüçTransformatörleri, şartnamede belirtilen tüm donanım ile birlikte ve yağ doldurulmuşkomple ünite halinde temin edilecektir.

Temin edilecek Hermetik Tip Yardımcı Servis OG/AG Güç transformatörlerinin tiplerive teknik özellikleri Garantili Özellikler Listesinde belirtilmiştir.

Bu şartnamenin ilerleyen bölümlerinde “Hermetik Tip Yardımcı Servis OG/AG GüçTransformatörü” yerine, sadece “Transformatör” ifadesi kullanılacaktır.

1.2. Standartlar ve Dokümanlar

Aksi belirtilmedikçe transformatörlerin dizaynı, üretimi ve testleri aşağıda belirtilenstandartların ve/veya dokümanların en son baskıları göz önüne alınarak yapılacaktır.

Standart No(TSE)

Standart No(IEC)

Standart Adı

ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi

TS EN 60076-1IEC 60076-1EN 60076-1

Güç transformatörleri. Bölüm 1: Genel(Power transformers - Part 1: General)

TS EN 60076-2 EN 60076-2Güç transformatörleri - Bölüm 2: SıvıyaDaldırılan Transformatörler İçin Sıcaklık Artışı

TS 10902EN 60076-3

IEC 60076-3,EN 60076-3

Güç transformatörleri - Bölüm 3:Yalıtımseviyeleri, dielektrik deneyler ve havadaki haricîyalıtma aralıkları(Power transformers - Part 3: Insulation levels,dielectric tests and external clearances in air)

TS EN 60076-4IEC 60076-4,EN 60076-4

Güç transformatörleri – Bölüm 4: Yıldırım veanahtarlama darbe deneylerine kılavuz – Güçtransformatörleri ve reaktörler(Power transformers - Part 4: Guide to thelightning impulse and switching impulse testing- Power transformers and reactors)

TS EN 60076-5IEC 60076-5EN 60076-5

Güç transformatörleri - Bölüm 5: Kısa devreyedayanım yeteneği(Power Transformers Part 5:Ability To WithstandShort-Circuit)

IEC 60076-7Power Transformers Part 7: Loading Guide ForOil-Immersed Power Transformers

IEC 60076-8Güç transformatörleri - Bölüm 8: UygulamaRehberi (Power Transformers Part 8:ApplicationGuide)

TS EN 60076-10IEC 60076-10,EN 60076-10

Güç Transformatörleri - Bölüm 10: SesSeviyelerinin Belirlenmesi (Power TransformersPart 10: Determination Of Sound Levels)

TS EN 50464-1 EN 50464-1

En yüksek gerilimi 36 kV’u geçmeyen teçhizatiçin 50 kVA’dan 2500 kVA’ya kadar olan üç fazlı50 Hz yağlı dağıtım transformatörleri - Bölüm 1:Genel şartlar

TS EN 60445 EN 60445

İnsan-makina arayüzü, işaretlemesi ve tanıtımıiçin temel ve güvenlik prensipleri - Donanımbağlantı uçlarının, iletken sonlandırmadüzenlerinin ve iletkenlerin tanıtımı

TS EN 50180 EN 50180

Geçiş izolâtörleri - Sıvı ile doldurulmuştransformatörler için kullanılan - Gerilimi 1 kV’unüstünde 52 kV’a kadar akımı 250 A’den 3,15kA’e kadar

TS EN 50386 EN 50386Sıvı dolgulu transformatörler için 1kV'a kadar ve250 A ilâ 5 kA'lik geçit izolatörleri

TS EN 50464-2-1 EN 50464-2-1

En yüksek gerilimi 36 kV’u geçmeyen teçhizatiçin 50 kVA’dan 2500 kVA’ya kadar olan üç fazlı50 Hz yağlı dağıtım transformatörleri - Bölüm 2-1: Yüksek gerilim ve/veya alçak gerilimtarafında kablo kutuları olan dağıtımtransformatörleri - Genel kurallar

TS EN 50464-2-2 EN 50464-2-2

En yüksek gerilimi 36 kV’u geçmeyen teçhizatiçin 50 kVA’dan 2500 kVA’ya kadar olan üç fazlı50 Hz yağlı dağıtım transformatörleri - Bölüm 2-2: Yüksek gerilim ve/veya alçak gerilimtarafında kablo kutuları olan dağıtımtransformatörleri - EN 50464-2-1'deki kurallarıkarşılayan dağıtım transformatörlerindekulllanım için Tip 1 kablo kutuları

TS EN 50464-2-3 EN 50464-2-3

En yüksek gerilimi 36 kV’u geçmeyen teçhizatiçin 50 kVA’dan 2500 kVA’ya kadar olan üç fazlı50 Hz yağlı dağıtım transformatörleri - Bölüm 2-3: Yüksek gerilim ve/veya alçak gerilimtarafında kablo kutuları olan dağıtımtransformatörleri - EN 50464-2-1'deki kurallarıkarşılayan dağıtım transformatörlerindekulllanım için Tip 2 kablo kutuları

TS EN 60641-1IEC 60641-1,EN 60641-1

Elektriksel Amaçlı Presli Karton ve Presli KağıtÖzellikleri- Bölüm:1 Tarifler ve Genel Kurallar (Pressboard and presspaper for electricalpurposes - Part 1: Definitions and generalrequirements)

TS EN 60641-2 IEC 60641-2, Elektriksel Amaçlar İçin Presli kağıt ve presli

EN 60641-2

karton'da Bulunması Gereken Şartlar-Bölüm 2:Deney Metotları (Pressboard and presspaper for electricalpurposes - Part 2: Methods of tests)

TS EN 60085IEC 60085,EN 60085

Elektrik yalıtımı – Isıl değerlendirme vegösteriliş (Electrical insulation - Thermal evaluation anddesignation)

TS EN 60068-3-3IEC 60068-3-3,EN 60068-3-3

Çevre Şartlarına Dayanıklılık Deney-Bölüm 3:Kılavuz, Cihazlar İçin Sismik Deney Metotları (Environmental testing - Part 3: Guidance.Seismic test methods for equipment)

TS 8756 EN60721

IEC 60721-1Çevre Şartlarının Sınıflandırılması(Classification Of Environmental Conditions)

TS EN 60214-1 IEC 60214-1

Kademe Değiştiriciler - Bölüm 1: PerformansÖzellikleri Ve Deney Metotları (Tap-ChangersPart 1: Performance Requirements And TestMethods)

TS IEC 60214-2 IEC 60214-2Kademe değiştiriciler - Bölüm 2 : Uygulamakılavuzu (Tap-Changers - Part 2: ApplicationGuide)

TS 3033 EN60529

IEC 60529Mahfazalarla Sağlanan Koruma Dereceleri (IpKodu) (Elektrik Donanımlarında) (Degrees OfProtection Provided By Enclosures (IP Code))

TS EN 61672-1 IEC 61672-1Elektro-Akustik – Ses Seviye Ölçerleri – Bölüm1: Özellikler (Electroacoustics - Sound LevelMeters - Part 1: Specifications

TS EN 60947-1 IEC 60947-1

Alçak Gerilim Anahtarlama Düzeni Ve KontrolDüzeni - Bölüm 1: Genel Kurallar (Low-VoltageSwitchgear And Controlgear - Part 1: GeneralRules)

TS EN ISO 1461Demir Ve Çelikten İmal Edilmiş MalzemelerÜzerine Sıcak Daldırılma İle Yapılan GalvanizKaplamalar - Özellikler Ve Deney Metotları

TS EN ISO 2409 Boyalar ve vernikler - Çapraz kesme deneyi

TS 595 EN 60137

1000 Volttan yukarı alternatif gerilimlerdekullanılan geçit izolatörleri (buşingler).(Insulated bushings for alternating voltagesabove 1 000 V)

TS 623 EN 60296 IEC 60296

Mineral Yalıtım Yağları – Kullanılmamış –Elektroteknik Uygulamalar İçin – AnahtarlamaDüzeni Ve Transformatörlerde Kullanılan(Fluids For Electrotechnical Applications-Unused Mineral Insulating Oils ForTransformers and Switchgear)

TS EN 60567 IEC 60567 Yağlar Elektrikli Cihazlar İçin- Çözünmüş VeSerbest Gaz Analizleri İçin Yağ Ve GazNumunesi Alma Kılavuzu(Oil-Filled Electrical Equipment – Sampling OfGases And Oil For Analysis Of Free And

Dissolved Gases – Guidance)

TS EN 60599 IEC 60599

Mineral Yağ İle Doldurulmuş KullanımdakiElektrikli Cihazlar – Çözünmüş Ve SerbestGazların Tayin Sonuçlarının CihazınDurumunun Değerlendirilmesinde KullanılmasıKılavuzu(Mineral Oil-Impregnated Electrical EquipmentIn Service - Guide To The Interpretation OfDissolved And Free Gases Analysis)

TS IEC 60815 IEC 60815-2

Kirlenme Şartlarına Göre İzolatörlerin SeçilmeKuralları Kılavuzu(Selection and dimensioning of high-voltageinsulators intended for use in pollutedconditions - Part 2: Ceramic and glassinsulators for a.c. systems)

(IEEE Std.C57.12.00)

IEEE Standart for General for Liquid immersedDistribution, Power, Regulating Transformers

TEİAŞ Yeni İzolasyon Yağı Satınalma Şartnamesi (Şartname ekindedir.)TEİAŞ Yeni İzolasyon Yağı İle Doldurulmuş YeniTransformatöre Ait Yağ Şartnamesi (Şartname ekindedir.)

Elektriksel aksesuarlar, bileşenler ve diğer yardımcı donanım yukarıda belirtilenstandartlarda belirtilmemiş olsa bile ilgili TSE veya IEC standartlarına uygun olacaktır.Bu standartların bulunmadığı malzemelerle ilgili olarak, Teklif Sahibi, Alıcı’nın daonayının alınması şartıyla uygulanabilir standartlar önerecektir.

Eşdeğer ya da daha üstün başka standartlar uygulanmışsa bunların İngilizce ya daTürkçe kopyaları Teklifle birlikte verilecektir.

TSE ve IEC standartları arasında farklılıklar olursa, farklılık arz eden konularda hangistandardın uygulanacağı hususunda Alıcıdan yazılı müsaade alınacaktır.

Transformatörlerin imalatında kullanılan malzemelerin tüm kimyasal, fiziksel vedielektrik karakteristikleri ilgili ASTM (American Society for Testing and Materials)veya DIN (Deutsches Institute für Normung) veya diğer Avrupa Birliği ülkelerininnormlarının öngördüğü özelliklere uygun olacaktır.

Transformatörler için alınan tekliflerin açılmasından sonraki aşamalarda yukarıdakistandart ve/veya dokümanlar tadil edilirse, teklif tarihinde yürürlükte olan tadilat veyabaskı geçerli olacaktır.

1.3. Çalışma Koşulları

Aksi belirtilmedikçe transformatörler aşağıda belirtilen çalışma koşullarındakullanılmaya uygun olacaktır.

Aşağıda verilen koşullar, normal çalışma koşulları olup; Teknik Şartname veeklerindeki değerler bu koşullara göre verilmiştir. Alıcının bu koşullardan farklı talebiolması halinde; İmalatçı, çalışmalarını ilgili standartlara uygun bir şekilde, bu durumu

dikkate alarak yapacaktır. Bu çalışmaların sonucunda, Teknik Şartname ve varsatasarımda meydana gelecek değişiklikleri Alıcının onayına sunulacaktır.

ÇALIŞMA KOŞULLARI BİNA İÇİ (DAHİLİ) BİNA DIŞI (HARİCİ)Yükselti Aksi belirtilmedikçe 1000 mOrtam sıcaklığı- En az - 25 °C - 25 °C- En fazla +40 °C +45 °C- 24 saatlik ortalama : +35 °C’nin altında : +35 °C’nin altında- Bir yıllık ortalama +25 °C’nin altında +25 C°'nin altındaOrtam hava kirliliği (*) Buzlanma - Sınıf 10, 10 mmRüzgar basıncı 70 kg/m2 yuvarlak yüzeyde

120 kg/m2 düz yüzeyde120 kg/m2 düz yüzeyde

Endüstriyel kirliliğe açıklık Evet (Ağır kirlilik) Evet (Ağır kirlilik)Maksimum nispi nem(24 saatlik ortalama)

% 95 % 95

Depreme maruz kalma(**)- Yatay ivme 0.5 g yer seviyesinde (harici ve dahili tipler için)- Dikey ivme 0.25 g (harici ve dahili tipler için)Maksimum güneş ışınımı 500 W/m² 1000 W/m²Yıldırım düşme olasılığı - Evet

(*) Alıcı tarafından Garantili Özellikler Listesinde belirtilecektir.

(**) Yardımcı servis güç transformatörleri; yatay ve düşey deprem ivmesi değerlerinedayanacak ve herhangi bir ünitesinin zarar görmesi engellenecek şekilde dizaynedilecek, yardımcı servis güç transformatörlerinin çalışacağı yerde tesisi için gerekenproje, resim ve malzemeler ile yardımcı servis güç transformatörleri depremedayanıklılık hesapları Yüklenici tarafından verilecektir.

2. TEKNİK ÖZELLİKLER

Bu şartname kapsamındaki transformatörler iletim merkezlerinde yardımcı servistransformatörü olarak kullanılacak ve Garantili Özellikler Listesinde aksibelirtilmedikçe aşağıda belirtilen teknik özelliklerde olacaktır.

2.1. Tip

- Üç fazlı, iki sargılı,- Yağa (mineral yağ) daldırılmış, - Tabii yağ dolaşımlı, tabii hava soğutmalı (ONAN),- Boşta gerilim ayarlı,- Bina dışı (harici) veya bina içi (dahili).2.2. Elektriksel Özellikler

- Anma frekansı : 50 Hz (*)

- Anma güçleri : 50-100-160-250-400–500–630800–1000–1250–1600 kVA

- En yüksek sistem gerilimleri Primer : 7.2-12-17.5-36 kV Sekonder : 1.1 kV

- Anma gerilimleri OG sargısı (ana kademe) : 6.3-10.5-15.8-33 kV AG sargısı : 400/231 V

- Boşta gerilim ayarı Ayar sargısı : OG tarafında Ayar sınıfı : Sabit akı (TS EN 60076-1 -CFVV)

- Gerilim ayar sahası ve kademe sayısı

Anma gerilimi (kV) 6.3-10.5-15.8 33Ayar sahası ± 2 x 2.5% 30-31.5-33-34.5-36Kademe sayısı 5 5Boşta çevirme oranı (kV) OG± 2x2.5%/0,4 30-31.5-33-34.5-36/0.4kV

- Ayar kademe güçleri 6.3-10.5-15.8kV transformatörler :Bütün kademelerde anma gücüne

eşit 33 kV transformatörler :30-36 kV arasında anma gücüne

eşit

- Sıcaklık artış limitleri ( Garantili özelliklerde aksi belirtilmedikçe)

Bina içi (Dahili) Bina dışı (Harici)Sargı için 65 K 60 KÜst yağ seviyesinde 60 K 55 K - Bağlantı Grubu : Dyn 11, Dyn 5

- Kısa Devre Empedans Gerilimi (75°C'de, ana kademede)

Um=24 kV ‘a kadar%Uk Kısa DevreEmpedansı

Um:36 kV için %Uk Kısa DevreEmpedansı

630 kVA’ya kadar (630 kVA dahil) 4 4.5630 kVA’nın üstü 6 6

- Kısa Devre Termik Dayanımı

Kısa devreye karşı ısıl dayanım yeteneğinin hesaplanmasında kullanılacak akımınınsüresi 2 saniye olmalıdır.

- Anma Yalıtım Düzeyleri

i) OG Sargısı

Anma Gerilimi 6.3 kV 10.5 kV 15.8 kV 33 kVDarbe dayanma gerilimi (kV-tepe)(1.2 - 50s)

60 75 95 170

Bir dakika süreli şebeke frekanslıdayanma gerilimi (kV-etken)

20 28 38 70

ii) AG Sargısı

Bir dakika süreli şebeke frekanslı dayanma gerilimi (kV-etken) : 3 kV

- Manyetik akının en üst değerinde duyulabilir gürültü düzeyi

TS EN 504641-1standardında yer alan minimum değerler seçilmiştir.

Ses gücü düzeyleri (dB)Transformatör gücü(kVA)

50 100 160 250 400 500 630 800 1000 1250 1600

6.3-10.5-15.8 kV 39 41 44 47 50 51 52 53 55 56 5833 kV 50 54 57 60 63 64 65 66 67 68 69

NOT: Tablodaki değerler en yüksek değerlerdir. Tolerans uygulanmayacaktır velimitlerin aşılması halinde transformatörler reddedilecektir.

- Kayıplar (TS EN 50464-1)

Anma Gerilimi(kV)

Anma Gücü(kVA)

Boşta KayıplarPb (W)

Yük KayıplarıPy (W)

6.3-10.5-15.8

50 90 750100 145 1250160 210 1700250 300 2350400 430 3250500 510 3900630 600 4600800 650 60001000 770 76001250 950 95001600 1200 12000

Anma Gerilimi(kV)

Anma Gücü(kVA)

Boşta KayıplarPb (W)

Yük KayıplarıPy (W)

33

50 160 1050100 270 1650160 390 2150250 550 3000400 790 4150500 940 5000630 1100 5500800 1300 70001000 1450 89001250 1750 115001600 2200 14500

NOT: Tablodaki değerler en yüksek değerlerdir. Tolerans uygulanmayacaktırve limitlerin aşılması halinde transformatörler reddedilecektir.

(*)Frekans değişim aralığı: Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde aksi belirtilmedikçe; transformatörler, 49-50.5 Hz frekansaralığında sürekli; sistem frekansının olağanüstü durumlarda 52,5 Hz’e çıkabileceği veya47.5 Hz’e düşebileceği göz önünde bulundurularak, 52.5 Hz-51.5 Hz frekans aralığında 10dakika, 50.5 Hz-51.5 Hz frekans aralığında 1 saat, 48.5 Hz-49 Hz frekans aralığında 1saat, 48 Hz-48.5 Hz frekans aralığında 20 dakika, 47.5 Hz-48 Hz frekans aralığında 10dakika iletim şebekesine bağlı kalarak çalışacak şekilde tasarlanmalıdır.

2.2.1. Çalışma Rejimi

Transformatörler %100 dengesiz yüklemede sürekli olarak çalışmaya uygunolacaktır.

2.2.2. Aşırı Gerilim Altında Çalışma

Transformatörler, Anma geriliminin %105'ine eşit gerilimde anma akımını verecek şekilde, Anma geriliminin %110'una eşit gerilimde boşta

çalışmaya uygun olacaktır.

2.2.3. Geçici Olarak Aşırı Yükleme

IEC 60076-7’ye uygun olacaktır.

2.2.4. Toleranslar

Sipariş kapsamındaki transformatörlerin test sonucunda bulunan değerleri, İmalatçıtarafından garanti edilen değerlerle aşağıda belirtilen toleranslar içinde aynı ise,transformatörlerin bu şartnameye uygun olduğu kabul edilir.

Boşta çevirme oranı : ± % 0.5 (Ana kademede)

Anma akımında kısa devre empedansı

(Ana kademede) : ± % 10 Boştaki akım : + % 30

2.3. Yapısal Özellikler

2.3.1. Manyetik Devre (Çekirdek)

Çekirdek, yüksek kaliteli, düşük kayıplı, soğuk haddelenmiş, kristalleri yönlendirilmiş,yaşlanmayan, yüksek manyetik geçirgenliğe sahip, yüzeyleri pürüzsüz silisli sacdanimal edilecektir. Her bir levha basınç altında ve sıcak yağ etkisiyle bozulmayacakyalıtıma sahip olacaktır.

Çekirdeği oluşturan çelik saclar ve bunların yalıtım malzemeleri, transformatörünömrü boyunca fiziksel veya elektriksel özelliklerinde zararlı değişikliklerin ortayaçıkmasına meydan vermeyecek şekilde tasarlanacaktır.

Çekirdeği oluşturan tabakaların içinden, bacak ve boyunduruğu oluşturan saclardandemir saplamalar geçirilmeyecektir.

Çekirdeğin yapısı, sargıların çıkartılarak değiştirilmesinde en az sayıda tabakanınsökülmesini gerektirecek şekilde olacaktır.

Çekirdek levhaları ve sargılar, nakliye sırasında ve karşılaşılabilecek kısa-devreşartlarında yerinden oynamaması için ve bükülmeye karşı korumak üzere uygun birşekilde desteklenecektir. Taşıma sırasında çekirdeğin oynamasını engellemek içinher köşeye özel yan destekleri konulacaktır.

2.3.2. Sargılar

Sargılar ve sargı bağlantıları, transformatör terminallerinde meydana gelecek kısadevrelerde oluşacak termik ve dinamik zorlanmalara, şartnamede belirtilen yalıtımtestlerine, aşırı yükleme şartlarına hasar görmeden dayanacak şekildetasarımlanacak ve imal edilecektir. Sargılar vakum ortamında kurutulacaktır.

2.3.3. Sargı Yalıtımı

Sargı yalıtımında yüksek kaliteli, en az A sınıf saf selüloz kağıt ve prespan yalıtımmaddeleri kullanılacaktır. AG sargılarının nötrleri ait oldukları sargıların hat uçlarıylaaynı yalıtım seviyesinde yalıtılacaktır. Sargılar, kurutulduktan sonra tanka yağdoldurma işlemi vakum ortamında yapılacaktır.

2.3.4. Yağ Doldurma

Transformatörlere yağ doldurma, vakum ortamında yapılacaktır ve hermetiklik ayarıyapıldıktan sonra atmosfere kapatılacaktır.

2.3.5. Kademe Değiştirici

Bütün transformatörlerin OG sargısında, Garantili özelliklerde belirtilen özellikteBOŞTA kademe değiştirici bulunacaktır.

Ayar sargıları ve kademe değiştirici, yüksek gerilim darbelerine, aşırı yük akımlarına,kısa devre akımlarına hasar görmeden dayanabilecek yapıda olacaktır.

Kademe değiştirme işlemi tankın üst kapağına monte edilmiş bir kumandamekanizmasıyla yapılacaktır. Kumanda mekanizması, 1 no.lu kademe sargının enküçük sarım sayısını gösterecek şekilde işaretlenecek kademe göstergesi herkademe için durma yuvası ile teçhiz edilecektir.

2.3.6. Tank ve Kapak

Transformatör tankı tamamıyla atmosfere kapalı (nefes almayan) olacaktır. Tanktamamıyla yağla doldurulacak ve yağ üst seviyesiyle kapak arasında hava boşluğubulunmayacaktır.

Tank ve kapak yüksek kaliteli çelik levhalardan dayanıklı bir yapıda ve kaliteli birişçilikle imal edilecek, tankın tabanında transformatörün komple ağırlığını dörttekerlek üzerinde taşıyan bir şasisi bulunacaktır.

Kapak tanka cıvatalarla bağlanacak ve sızdırmazlık için en az neopren kalitesindemantar conta kullanılacaktır.

Yağ sızdırmazlığını sağlamak üzere kullanılacak bütün contalar; yalıtkan yağa vetransformatörün çalışma sıcaklığı aralığında kullanılmaya uygun olacak, yalıtkanyağın özelliğini bozmayacaktır.

Tankta, hariçte bağlantı elemanı olarak kullanılacak civatalar paslanmaz çelik ya dagalvanizli çelik olacaktır.

Transformatör tankı; transformatör ısınıp yağ hacmi büyüdükçe genleşen, soğudukçabüzülen elastik, dalga duvarlı (corrugated wall) yapıda olacaktır. Tank ve dalga duvarimalatında kullanılacak sacların kalınlığı, en az 1.2 mm. olacaktır. Ancak dalga duvarfin yüksekliğinin (H) 240 mm. ve dalga duvar fin uzunluğunun (L) 1000 mm olmasıhalinde, dalga duvar imalatında kullanılan sacın kalınlığı en az 1.5 mm. olacaktır.

Dalga duvar imalatında kullanılacak saclar soğuk ve derin çekme olacaktır.

Kaynak işleri; sızdırmazlığın sağlanabilmesi için, standartlara uygun ve gerektiğindeçift kaynak uygulanarak yapılacak ve bütün kaynak yerleri sızdırmazlık testindengeçirilecektir.

İmalatı tamamlanmış her bir transformatör kazanı, sızdırmazlık kontrolündengeçirilecektir.

Transformatör tankı ve dalga duvarlar; normal çalışma koşullarında (Geçici olarakaşırı yüklenme de dahil olmak üzere) içeride oluşacak basınca dayanacak şekildetasarımlanacaktır. Beklenmedik koşullar nedeniyle meydana gelebilecek basınçyükselmelerinde tankı korumak için tanka, basınç emniyet valfi teçhiz edilecektir.

Maksimum işletme basıncı ile kazan sacının yırtılma basınç değeri arasındaki fark enaz 0.3 bar olacaktır.

Dalga duvarlar ve kazan; maksimum yağ sıcaklığı baz alınarak hesaplanan “İşletmeBasıncı” ile kazan yüksekliğine bağlı olarak ölçülen “Statik Yağ Basıncı” arasındaminimum 10000 kez; mekanik yüklenmeye dayanacak şekilde tasarlanacaktır. Budurum “Kazan Ömür Testi” ile kanıtlanacaktır.

Tankı oluşturan parçalar ile çeşitli boru v.b. metal malzemeler arasındaki metalsüreklilik, tümünün aynı potansiyelde olmalarını sağlayacak şekilde yapılacaktır.

Tank üzerinde aşağıda belirtilen düzenler ve teçhizat bulunacaktır:

Termometre cebi (400 kVA ve daha küçük güçteki transformatörlerde ve TS EN50216-4/DIN EN 50216-4 no.lu “Güç Transformatörleri ve Reaktör Parçaları-Bölüm 4:Temel Aksesuarlar (Topraklama Bağlantı Ucu, Boşaltma ve DoldurmaAparatları, termometre cebi, tekerlek düzeneği)” standardına uygun),

Boşta gerilim ayar mekanizması, Yağ doldurma borusu (mühürlü), Yağ boşaltma vanası ( TS 3148 no.lu “Küresel vanalar - Dökme demirden - Genel

amaçlı sıvı ve gazlar için (Yanıcı gazlar ve içme suyu için olanlar hariç”standardına uygun, tankın en alt seviyesinde, mühürlü),

Yağ seviye göstergesi Transformatörü emniyetle kaldırmak, çekirdek ve sargıları kapakla birlikte

kazandan çıkarmak için 2 adet kaldırma halkası, Birbirine dik iki eksen yönünde ayarlanabilir, kilitlenebilir ve gerektiğinde

sökülebilir 4 adet düz taşıma tekerleği Topraklama Terminali, (DIN 48088-2’ye uygun)

Biri kapak üzerinde diğeri tabanda yan yüzde olmak üzere iki adet paslanmazçelikten (inox) yapılmış M12 ölçüsünde cıvatalı tipte topraklama terminalibulunacaktır. Cıvata üzerinde paslanmaz çelikten yapılmış somun pul verondelalar takılı olacaktır. Topraklama terminali toprak sembolü ile işaretlenecektir.

2.3.7. Soğutma Sistemi

Transformatörler doğal yağ dolaşımlı ve doğal hava soğutmalı (ONAN) tip olacak vesoğutma, tankın dalgalı duvar (corrugated wall) yapısı ile sağlanacaktır.

2.3.8. Geçit İzolatörleri (Buşing) ve Terminaller

Garantili Özellikler Listesinde aksi belirtilmedikçe, OG ve AG sargılarının faz ve nötruçları, ilgili sargı ile aynı yalıtım düzeyine sahip seramik geçit izolatörleri ile dışarıyaçıkarılacaktır.

O.G Geçit izolatörleri ve terminaller garantili özellikler listesinde belirtildiği şekildeaçık tip (Open Type) veya dışa konik fiş tipi ( Plug-in type, outside cone type)olacaktır. Garantili özellikler listesinde aksi belirtilmedikçe açık tip geçit izolatörlerkullanılacaktır. OG geçit izolatörleri, atlama aralıkları ayarlanabilir ark boynuzları ile teçhizedilecektir.

Açık tip OG geçit izolatörleri için minimum Nominal Spesifik Yüzeysel Kaçak YoluUzunluğu, aşağıdaki tabloya göre ALICI tarafından seçilecek ve Garantili ÖzelliklerListesinde belirtilecektir.

Ortam Kirlilik Düzeyi(TS IEC 60815-2’e göre)

Nominal Spesifik Yüzeysel KaçakYolu Uzunluğu

Düzey I (Hafif kirli) 16 mm/kVDüzey II (Orta kirli) 20 mm/kVDüzey III (Ağır kirli) 25 mm/kVDüzey IV (Çok ağır kirli) 31 mm/kV

Bina dışı transformatörlerin OG-AG geçit izolatörlerinin nominal spesifik yüzeyselkaçak yolu uzunluğu minimum 25 mm/kV, dahili transformatörlerde 20 mm/kV olarakseçilecektir.

Alçak gerilim geçit izolatörlerinin özellikleri aşağıda belirtildiği gibi olacaktır.

TransformatörAnma Gücü

Geçit İzolatörü

(kVA) Sayısı Anma Akımı (A) Anma Gerilimi (kV)50-160 4 250 1250-400 4 630 1

500 4 1000 1630 4 1250 1800 4 1250 11000 4 2000 11250 4 2000 11600 4 3150 1

OG terminalleri dişli somunlu olacaktır. AG terminalleri dişli somunlu veya lamaolacak ve bağlantı parçaları verilecektir.

Garantili Özellikler Listesinde istendiği takdirde transformatörlerin OG bağlantılarıkablo kutusu ile veya geçmeli tip kablo başlıkları ile yapılacaktır. Dışa konik fiş tipiGeçit İzolatörleri tam yalıtımlı ayrılabilir kablo başlıkları ile kullanılacaktır. Garantiliözellikler listesinde aksi belirtilmedikçe ayrılabilir kablo başlıkları Yüklenici tarafındantemin edilecektir.

2.3.9. Kablo Kutusu

Alıcı tarafından aksi belirtilmedikçe, bina içerisinde veya dışında kullanılacak olanYardımcı servis transformatörlerinin OG ve AG bağlantıları, gerilimli bölümleretesadüfen teması önlemek için, metalik ya da metalik olmayan bir koruyucu mahfaza(Kablo Kutusu) içerisine alınacaktır

Koruyucu Mahfazanın (Kablo Kutusu) yapısı TS EN 50464-2-3’e uygun olacaktır.

NOT: Dahilide kullanılacak dağıtım transformatörünün OG tarafında Dışa Konik FişTipi (Plug-in Type, Outside Cone Type) Geçit İzolatörü kullanılması halinde, OGtarafta Kablo Kutusu istenmeyecektir.

2.3.10. Koruma ve Sinyal Donanımı

Koruma ve sinyal donanımı, 110 V DC ve 220 V DC besleme gerilimindeçalışabilmelidir.

Hermetik Transformatörler, Garantili Özellikler Listesinde aksi belirtilmedikçe, aşağıdabelirtilen koruma ve sinyal donanımı ile teçhiz edilecektir.

Çok Fonksiyonlu Koruma Rölesi (Hermetik koruma rölesi)500 kVA ve daha büyük güçlerdeki transformatörlerde kullanılacaktır. Rölede;- Sıcaklık Koruması (Kontaklı, 2 kademeli (1.kademe alarm, 2.kademe açma)),- Yağ seviye göstergesi (2 Kontaklı)- Gaz tahliyesi (2 Kontaklı)- Basınç koruması (2 Kontaklı) yapılabilecektir.

Basınç emniyet valfi (Tüm güçteki transformatörlerde kullanılacaktır.) Klemens kutusu

500 kVA ve daha büyük güçteki transformatörlerde kullanılacaktır. Klemenskutusunun mahfazası, metal ya da yalıtkan bir malzemeden olabilecek, KorumaDerecesi dahilide en az IP 44 haricide en az IP 55 olacaktır. Mahfazanın yalıtkanbir malzemeden olması halinde kullanılacak malzeme aleve dayanıklı olacaktır.Şayet çok fonksiyonlu koruma rölesinde bağlantılar için gerekli klemensler mevcutise klemens kutusu kullanılmayacaktır.

2.3.11. Yalıtkan Yağ

Transformatörler yağ doldurulmuş olarak teslim edilecektir. Kullanılan yalıtım yağı,yeni, rutubetsiz ve tortu yapmayan özellikte ve Garantili Özellikler Listesinde ya daİhale Dokümanında aksi belirtilmedikçe TEİAŞ Yağ Şartnamelerine uygun olacaktır.

Sipariş kapsamındaki bütün transformatörlerin rutin test raporlarında ve etiketlerinde,kullanılan yağın markası ve tipi belirtilecektir.

2.3.12. Üst Kapağın Tertibi, Boyutlar ve Bağlantı Uçlarının İşaretlenmesi

İletim Merkezlerinin OG baralarına dahilide (hücre içine) tesis edilecek, 160 kVA dahilüzerindeki güçte yardımcı servis transformatörlerinin montajı, gerektiğindetransformatörün genişlik, derinlik ve yükseklik ölçüleri göz önüne alınarak, uygunşekilde Yüklenici ile birlikte Alıcı tarafından belirlenecektir. Alıcının gerek görmesihalinde, dahilide (hücre içinde) kullanılacak yardımcı servis transformatörleri içinboyutlar Garantili Özellikler Listesinde verilecektir.

Transformatörün alçak gerilim, orta gerilim ve dışarı çıkarılmış nötr bağlantı ucununişaretlenmesi tank kapağı üzerinde yapılacaktır.

İşaretleme kalıcı olacak (Örnek: Zımba ile işaretleme, v.b) ve rahatlıkla görülüpokunabilecektir. Boyama, etiket yapıştırma veya benzeri işaretlemeler kabuledilmeyecektir. İşaretleme aşağıdaki gibi yapılacaktır.

KAPAK ÜZERİNDE İŞARETLEME Orta Gerilim Alçak GerilimL1 Hat Bağlantı iletkeni için

1U 2u

L2 Hat Bağlantı iletkeni için 1V 2vL3 Hat Bağlantı iletkeni için 1W 2wNÖTR Bağlantı iletkeni için - 2n

2.3.13. İşaret Plakası

Transformatörler üzerinde kolaylıkla görülebilen, paslanmaz çelik veya paslanmayanbaşka metalden yapılmış ön ve yan yüzde birer işaret plakası bulunacaktır. İşaretplakası çelik vidalarla veya perçinle tespit edilecek, yazılar okunaklı, silinmez vesolmaz olacaktır. İşaret plakası üzerinde TS EN 60076-1, IEC 60076-1'de belirtilenbilgilere ek olarak aşağıdaki bilgiler bulunacaktır.

Alıcının adı ve sipariş numarası İmalat yılı ve ayı Kullanılan yağın markası ve tipi Boşta kayıplar ve yük kayıpları Kademe değiştirici kademe no.su ve gerilimleri (V ve/veya kV olarak) Yalıtım direnci ölçüm sonuçları Alıcının malzeme kod numarası

Herhangi bir sebeple transformatör yağının boşaltılıp tekrar doldurulması söz konusuolduğunda, işaret plakasında ya da ayrı bir plakada, hermetik basınç ayarı için gereklibilgiler (Doldurma sıcaklığı, doldurma sıcaklığına göre transformatörden alınması yada transformatöre ilave edilmesi gereken yağ miktarı -eğer gerekiyorsa- )belirtilecektir.

2.3.14. Korozyona Karşı Önlemler

2.3.14.1 Genel

Transformatörlerin metal bölümleri korozyona dayanıklı malzemeden yapılacak veyüzeyler korozyonu en aza indirecek şekilde işlenecektir.

Korozyona karşı aşağıdaki önlemler alınacaktır:

- Akım taşıyan parçalar demir içermeyen metalden olacaktır.- Bütün yüzeyler olabildiğince su tutmaz şekilde düzenlenecektir.- İmalatta kullanılacak malzeme galvanik korozyona yol açmayacak

şekilde seçilecek ve düzenlenecektir. - Akım taşıyan ya da yapı elemanı olarak kullanılan alüminyum alaşımları

korozyona dayanıklı olacaktır.

- Demirli parçalar sıcak daldırma usulüyle galvanizlenecek ya da boyanacaktır.

Dışta bulunan cıvata, somun, ark boynuzu ve flanşlar paslanmaz çelikten(inox) olacaktır.

- Galvanizlenecek ya da boyanacak yüzeyler, düzgün, hasarsız, temiz vekaplamanın ömrünü azaltan yabancı maddelerden arınmış olacaktır.

2.3.14.2 Boyama

Transformatörün tank, radyatör, genleşme kabı v.s. gibi dışa açık tüm yüzeyleri ilepaslanabilen metallerle imal edilmiş bütün parçalar boyanacaktır.

Transformatörün genleşme kabı iç yüzeyi en az 100°C'deki sıcak yağdanetkilenmeyen ve paslanmayı engelleyen boya ile boyanacak veya verniklekaplanacaktır. Transformatör tankının iç yüzeylerinin boyanması ya da verniklekaplanması halinde, kullanılacak boya ya da vernik yukarıda belirtilen özellikteolacaktır.

Dış yüzeylerin boyanması için aşağıdaki işlemler yapılacaktır;

Bütün yüzeyler boyama standartlarında belirtilen metodla (kumlama+kimyasal temizleme vs.) iyice temizlenecektir.Sıcak daldırma ile, galvanizleme (Garantili Özellikler Listesinde istenmişise) Birinci kat (astar) için, katalize edilmiş paslanmaz epoksi boyalarkullanılacaktır. (Sıcak daldırma ile galvanizleme istenmesi halinde astarboya imalatçı tarafından seçilecektir.) Ara kat boya imalatçı tarafından seçilebilir. Son kat boyama için RAL 7033 veya RAL 7039 renk kodunda;

- Poliüretanlı boyalar,- Alkid ve silikon boyalar,- Değişik karışımlı vinil boyalardan biri kullanılacaktır.

Her kat boya en az 35 mikron kalınlıkta olacaktır. (Toplam boyakalınlığı en az 105 mikron olacaktır.)

Boyama işleri rutin testlerden önce tamamlanacaktır. Toplam boya kalınlığı rasgeleseçilmiş beş noktada boya kontrol aygıtı ile ölçülecektir. Ölçülen değerlerinortalaması 105 mikrondan küçük olmayacaktır.

Elektrostatik toz boyama yapıldığı takdirde toplam boya kalınlığına bakılacaktır. Boyakalınlığı en az 105 mikron olacaktır.

Boyama işleri rutin testlerden önce tamamlanacaktır.

Boyanın niteliği, boya kaplamasının kalınlığı ve kaynaşmasının kontrolü ilebelirlenecektir.

Boya tabakalarının birbiriyle kaynaşması, rastgele seçilen beş noktada TS EN ISO

2409 no.lu “Boyalar ve vernikler - Çapraz kesme deneyi” standardına uygun olarakbant yapıştırma yöntemiyle kontrol edilecektir Deney sonucu bu standartlarda yeralan Sınıf-1den daha kötü olmamalıdır.

2.3.14.3 Galvanizleme

Galvanizleme işlemi ve galvanizlenmiş yüzeyler üzerindeki deneyler, TS EN ISO1461 no.lu " Demir ve çelikten imal edilmiş malzemeler üzerine sıcak daldırmaylayapılan galvaniz kaplamalar - Özellikler ve deney metotları standardına uygun olarakyapılacaktır.

Cıvata ve vidalı çubukların dişleri de dahil olmak üzere tüm metal parçaların sıcakdaldırma ile galvanizleme işlemi işleme, eğme, kesme, delme, puntolama, işaretlemeve kaynak işlemleri tamamlandıktan sonra yapılmalıdır. Galvanizlenen somunlarkılavuzlanıp dişlerin temizlenmesinden sonra, suya dayanıklı ve paslanmayı önleyiciyağla yağlanacaktır.

3. TESTLER

Bu şartnamede aksi belirtilmedikçe testler Madde 1.2’de listelenen standartlara göreyapılacaktır.

3.1. Komponentlerin Fabrikada Testleri (Tests on compenents at factory)

İlgili standartlarda öngörülen rutin testler, transformatöre monte edilmeden önce tümkomponentlere yapılacaktır.

Her halükarda bu testlerin başarılı olduğuna dair detaylı test raporları Alıcı’nındeğerlendirmesi için yüklenici tarafından sağlanacaktır.

3.2. Tümüyle Monte Edilmiş Transformatörün Testleri (Tests on fully assembledtransformer at factory)

Yüksek hassasiyette cihazlar kullanılacak olup, özellikle: Çevirme oranı kontrollerinde hatalar ±%0.2’yi geçmeyecek. Yağ ve ortam sıcaklığı ölçümlerinde hatalar ±%0.2’yi geçmeyecek. Kayıpların ve boşta akımın ölçülmesinde:

. Akım ve gerilim transformatörleri 0.2 sınıfı olacak ve ilgili hataların ±%0.2dahilinde olduğu bilinecektir.. Voltmetre ve ampermetreler 0.2 sınıfı veya daha hassas olacaktır.. Düşük güç faktörü için wattmetreler 0.5 sınıfı veya daha hassas olacaktır.

Testlerde kullanılan bütün ölçme sistemleri ISO 9001-2008 kurallarına göre belgeli,uygun doğrulukta bulunmalı ve periyodik kalibrasyonları yapılmış olmalıdır.

IEC 60076-8’ya göre ölçme sistemleri doğrulanmalı ve hassasiyeti sağlanmalıdır.

3.3. Tip Testleri (Type Tests)

Kısa devre dayanım testi (Short-circuit withstand test)

Anma Gerilimi (kV) 6.3-10.5-15.8 33

Transformatör Anma Gücü(kVA)

50-160 50-160250-630 250-630800-2500 800-2500

IEC 60076-5’de belirtilen prosedüre göre yapılacaktır. Tasarım farklılığı olmadığısürece; yardımcı servis transformatörleri kısa devre dayanımı bakımındanaşağıdaki gibi gruplandırılacaktır. Verilecek kısa devre tip test raporu özdeşsayılarak geçerli olacaktır.

Sıcaklık artış testi (Temperature-rise test)

Test, 33/0.4 kV transformatörlerin ana kademesinde, 6.3-15.8/0.4kVtransformatörlerin ana kademesinde ve maksimum toplam kayıpları ileyapılacaktır. Testler kısa devre metoduyla IEC 60076-2’ye göre yapılacaktır.

Duyulabilir gürültü seviyesinin ölçülmesi (Measurement of audible sound level)

IEC 60076-10’da belirtilmiş olan prosedüre göre yapılacaktır.

Kazan ömür testi

Dalga duvarlar ve kazan; maksimum yağ sıcaklığı baz alınarak hesaplanan“İşletme Basıncı” ile kazan yüksekliğine bağlı olarak ölçülen “Statik Yağ Basıncı”arasında minimum 10000 kez; mekanik yüklenmeye dayanacağı test metodu ilekanıtlanacaktır.

Bu test Akredite olmayan bir laboratuvarda İdarenin katılımı ile yapılabilecektir.

Boştaki akım harmoniklerinin ölçülmesi (Measurement of the harmonics of the no-load current)

IEC 60076-1’de belirtilmiş olan prosedüre göre yapılacaktır.

Anma geriliminin %90 ve %110’unda boştaki kayıp ve akımın ölçülmesi testi(Measurement of no-load loss and current at %90-110 rated voltage)


Kısa devre empedansı gerilimi, yükte kayıpların en düşük ve en yüksekkademelerde ölçümü (Measurement of Short circuit impedance voltage load lossat lowest tapping and maximum tapping)

IEEE Std. C57.12.00’de tanımlandığı gibi yapılacaktır

Tam dalga yıldırım darbe testi (Lightning impulse test)


3.4. Rutin Testler (Routine Tests):

Bu Şartname kapsamında, imalatı tamamlanmış olan bütün transformatörlereİmalatçı tarafından uygulanacak rutin testler aşağıdadır:

Sargı direncinin ölçülmesi (Measurement of winding resistance)

IEC 60076-1’ de belirtilmiş olan prosedüre göre yapılacaktır.

OG sargı DC dirençlerinin ölçülmesi tüm kademe pozisyonlarında yapılacaktır. DCdirenci ölçümünün yapıldığı test akımları ve sargı sıcaklığı test raporunayazılacaktır.

Gerilim çevirme oranın ölçülmesi ve faz kaymasının kontrolü (Measurement OfVoltage Ratio And Check Of Phase Displacement)

IEC 60076-1’de belirtilmiş olan prosedüre göre yapılacaktır..

Sıfır bileşen empedans ölçümü (Measurement of zero-sequence impedance(s) onthree-phase transformers)


Kısa devre empedans geriliminin ve yükteki kayıplarının ölçülmesi MeasurementOf Short-Circuit Impedance And Load Loss)


Boştaki kayıp ve akımın ölçülmesi (Measurement of no-load loss and current)


Dielektrik dayanım testleri (Dielectric Withstand Tests)

IEC 60076-3’de belirtilmiş olan prosedüre göre yapılacaktır.- Uygulanan a.a. gerilim testleri - Endüklenmiş a.a. gerilim testleri- Kısmi boşalma ölçümü

Yalıtım direncinin ölçülmesi (Measurement Of Insulation Resistance)

OG-tank, AG-tank, OG-AG sargıları arası ölçülecektir.

Kapasite ve kayıp faktörünün ölçülmesi (Measurement Of insulation capacitanceloss factor)

Ölçme, her bir sargı ile tank arasında ve transformatörün sargıları arasındayapılacaktır. Transformatörün üst yağ sıcaklığı, ortam sıcaklığı ve % nemkaydedilmeli, % tan� değerleri üst yağ sıcaklığı dikkate alınarak 20 °C’ye ircaedilmelidir. 20 °C’ye irca edilen % tan� değeri 0.5’ten küçük olmalıdır.

Boştaki akım harmoniklerinin ölçülmesi (Measurement of the harmonics of the no-load current) (33 kV’luk transformatörler için ölçülecek ve Elektrik PiyasasıŞebeke Yönetmeliği’ndeki limit değer sağlanacaktır.)


Mıknatıslanma akımının ölçülmesi (Measurement Of magnetizing current)

Fonksiyon testleri (Function tests)

Koruma ve sinyal donanımının çalışmasının kontrolleri yapılacaktır.

Boya kalınlığının ölçümü ve kalitesinin kontrolü ile varsa galvaniz kalınlığı ölçümü

Tip Teknik Şartnamenin “2.3.14.2. Boyama” ve “2.3.14.3. Galvanizleme”maddelerine göre yapılacaktır.

Çekirdek ve çerçeve yalıtımının kontrol edilmesi (Check of core and frameinsulation)


Yağlı transformatörler için basınçla yağ kaçağı testi (Leak testing with pressure forliquid immersed transformers)


3.5. Yağ Testleri (Oil Tests)

Trafolarda kullanılacak yağın önceden EK-3’teki Transformatör Yağı Şartnamesineuygun olduğu test raporları ile belgelenecek ve onay için Alıcıya verilecektir.Belgelenemediği takdirde yağın EK-3’teki yağ şartnamesine uygun olarak kompletestleri yaptırılacaktır.

İhale dökümanlarında aksi belirtilmedikçe, teslimat kapsamında seçilecek bir adettransformatörden alınan numunede yapılacaktır. Test sonuçları Ek-4’deki yağşartnamesi değerlerini sağlamalıdır.

Power Factor (Doble, 25 °C+100°C)

Dielektrik dayanım Asidite

İç Yüzey Gerilme Yoğunluk Viskozite Su miktarı ölçümü Renk Sayısı

3.6. Saha Testleri (Field tests)

I. Transformatör montajının Alıcı tarafından yapılması halinde; Transformatörlerin ve temin edilen diğer teçhizatın saha testleri Yüklenici tarafındanyapılmayacaktır, ancak saha testleri sırasında tespit edilen arızalardan Yüklenici desorumlu olacaktır.

II. Transformatör montajının Yüklenici tarafından yapılması halinde;Tesislerin montajının tamamlanmasından sonra, servise alınmadan önce, Yüklenicitarafından temin edilen her bir transformatör için, Alıcının temsilcileri huzurundaaşağıdaki testler yapılacaktır.

Sargı direncinin ölçülmesi (Measurement of winding resistance)

IEC 60076-1’de belirtilen prosedüre göre ölçülecektir.

OG sargı DC dirençlerinin ölçülmesi tüm kademe pozisyonlarında yapılacaktır. DCdirenci ölçümünün yapıldığı test akımları ve sargı sıcaklığı test raporunayazılacaktır.

Yalıtım direncinin ölçülmesi (Measurement Of Insulation Resistance)

OG-tank, AG-tank, OG-AG sargıları arası ölçülecektir.

Gerilim çevirme oranın ölçülmesi ve faz kaymasının kontrolü (Measurement OfVoltage Ratio And Check Of Phase Displacement)

Gerilim çevirme oranı IEC 60076-1, 11.3’te belirtilen prosedüre uygun olarak tümkademe pozisyonlarında ölçülecektir.

Kapasite ve kayıp faktörünün ölçülmesi (Measurement Of insulation capacitanceloss factor)

Ölçme, her bir sargı ile tank arasında ve transformatörün sargıları arasındayapılacaktır.

Transformatörün üst yağ sıcaklığı, ortam sıcaklığı ve % nem kaydedilmeli, % tan�değerleri üst yağ sıcaklığı dikkate alınarak 20 °C’ye irca edilmelidir. 20 °C’ye ircaedilen % tan� değeri 0.5’ten küçük olmalıdır.

Mıknatıslanma akımının ölçülmesi (Measurement Of magnetizing current)

Transformatör Merkezinin, merkezi kontrol panosuna bağlantısı için; hücreler,kabinler, kutular ve terminal blokları arasındaki kablo bağlantıları kontroledilecektir.

3.7. Numune Alma

Her teslimatta muayene ve teste sunulan transformatörlerin aynı anma gücü ve anmagerilimine sahip olanları bir poz/kalem sayılır.

Numuneler, teslimat kapsamında yer alan pozdan/kalemden ALICItemsilcisi/temsilcileri tarafından rastgele seçilecektir. Numuneler Alıcı temsilcileritarafından rastgele seçilecek ve aksi belirtilmedikçe numune sayısı aşağıdakiçizelgeden tespit edilecektir.

Partideki Transformatör Sayısı Alınacak Numune Sayısı1-5 1

6-10 211-30 331-50 4

51-100 6101-200 8

4. TESTLERE VE KABUL KRİTERLERİNE İLİŞKİN HUSUSLAR

4.1. Testler

4.1.1. Tip Testleri

Türk Akreditasyon Kurumu veya Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İşbirliğiKarşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon kurumları tarafından akrediteedilmiş bir laboratuarda, ilgili standartların en son baskılarına göre ihale tarihiitibariyle son 5 (beş) yıl içinde yaptırılmış tip testlerine ait raporlar İdareyesunulacaktır. Kısa devre mekanik dayanım testi için ihale tarihi itibari ile son 10 (on)yıl içinde yapılmış test raporları geçerli kabul edilecektir.

Tip testlerinden “Kazan Ömür Testi” ile ilgili olarak; Akredite olmayan birlaboratuvarda İdarenin katılımı ile yapılmış test raporunun sunulması halinde burapor uygun olarak kabul edilecektir.

İdareye sunulan tip test raporları, teklif edilen hermetik tip transformatörler ile aynıfabrikada imal edilmiş, aynı tip ve aynı özellikte transformatörler üzerinde yapılmıştestlere ait olacaktır. (Kısa devre dayanım tip testi, Tip Teknik Şartnamenin TipTestleri başlıklı 3.3. maddesine göre değerlendirilecektir.)

İstenen tip test raporları verilmiş ve İdarece uygun bulunmuş olsa dahi, İdarenin ihaledosyasında tekrarlanmasını istediği tip testleri belirtmesi kaydıyla İdarece istenen tiptestler İdareye herhangi bir masraf yüklemeksizin yaptırılacaktır.

İdareye sunulmayan veya sunulan ancak yukarıdaki koşulları sağlamayan tip testleri;ilgili standartların güncel ve son baskılarına göre, akredite bir laboratuarda, İdaretemsilcilerinin gözetiminde, bedeli Yükleniciye ait olmak üzere yapılacaktır.

İdareye sunulmayan veya sunulan ancak yukarıdaki koşulları sağlamayan tip testlerikabul testlerinden önce yapılacaktır.

İdareye sunulan tip test raporları ile ilgili olarak; tip testleri yapılan transformatörlerinhangi fabrikada imal edildiği, hangi tip ve özellikteki transformatörlere ait olduğu, tiptestlerinin hangi laboratuvarda, hangi tarihte yapıldığı bilgilerini içeren bir tablo, tiptestlerinin yapıldığı laboratuarın akredite bir laboratuar olduğuna dair belgeler veaçıklamalar detaylı bir şekilde Türkçe olarak sunulacaktır.

4.1.2. Rutin Testler

Tip Teknik Şartnamenin 3.4 Maddesinde yer alan rutin testler; kabul için sunulan hertransformatöre İmalatçı tarafından uygulanacaktır.

4.1.3. Kabul Testleri

Tip Teknik Şartnamenin 3.4 Maddesinde yer alan rutin testler, 3.7 numune almamaddesine göre seçilecek numuneler üzerinde, her parti hermetik tip transformatörteslimatı için ilgili standartların güncel ve son baskılarına göre uygulanacak ve testraporları CD/DVD ortamında veya yazılı olarak en az 3 (üç) kopya olarak İdareyesunulacaktır.

3.4 Maddesinde yer alan rutin testlerden “Yağlı Transformatörler İçin Basınçla YağKaçağı Testi (Leak testing with pressure for liquid immersed transformers) (İEC60076-1)” kabul testi olarak aşağıda belirtildiği şekilde yapılacaktır:

Yağlı Transformatörler İçin Basınçla Yağ Kaçağı Testi (Leak testing with pressure forliquid immersed transformers) (İEC 60076-1):

Seçilen her bir numunenin 75±5ºC’ye kadar ısıtılmış ısıtma fırınlarında 4 (dört) saattutularak yapılacaktır. Test sonunda transformatörlerde hiçbir yağ kaçağı ve sızıntısıolmayacaktır.

Kabul testleri, İmalatçı laboratuarında veya İdarenin onay vereceği bir laboratuarda,bedeli Yükleniciye ait olmak üzere yapılacaktır. Rutin testlere ait belgeler, kabultestlerine başlanılmadan önce Muayene ve Kabul Komisyonuna sunulacaktır. Aksihalde, test ve kabul işlemlerine başlanmayacaktır.

4.2. Kabul Kriterleri

a) Testlerde kullanılacak cihazların kalibrasyonları akredite bir kuruluş tarafındanyapılmış olacak, kalibrasyon sertifikaları testler başlanılmadan önce Muayene veKabul Komisyonuna sunulacaktır.

b) Yapılacak tüm tip testleri olumlu sonuç alınacaktır. Bir tip testinin olumsuzsonuçlanması halinde siparişteki tüm transformatörler reddedilecektir. Ancak,Yüklenicinin talebi ve İdarenin de uygun bulması kaydıyla, masrafları Yükleniciye aitolmak üzere, makul bir süre içinde, tasarım değişikliği yapılarak üretilen yeni ürüneait testlerin; karar verme yetkisi yalnız İdareye ait olmak üzere, süre uzatımıverilmeksizin tekrarı kabul edilebilir. İkinci kez yapılacak testlerin de başarısızsonuçlanması halinde, siparişin tamamı reddedilecektir.

c) Tüm kabul testlerinden olumlu sonuç alınacaktır. Testlerin herhangi birindenolumsuz sonuç alınırsa, bu test/testler partiyi oluşturan tüm transformatörler üzerindeyapılacaktır. Buna göre testlerden olumsuz sonuç alınan transformatörler tümgiderleri Yükleniciye ait olmak üzere, yenisi ile değiştirilecek ya da onarılacaktır.

4.3. Kabul Prosedürü

İnceleme ve testler, İmalatçının tesislerinde, malzeme teslimat yerinde ve/veyamalzemelerin son teslim yerinde yapılabilir. İnceleme ve testler, İmalatçınıntesislerinde yapıldığında, İdareye hiçbir masraf yüklemeksizin, incelemecilere çizimve üretim bilgilerini gözden geçirme izni dahil, mantıklı her türlü yardım ve kolaylıksağlanacaktır. Tüm inceleme ve test masrafları Yüklenici tarafından karşılanacaktır.

Yüklenici, Sözleşmenin imzalanmasından sonra İdareye ayrıntılı test programınıgönderecektir. Yüklenici testlerin asıl başlama tarihini, yurtdışında yapılacak testleriçin en az 30 (otuz) gün, yurtiçinde yapılacak testler için en az 15 (onbeş) günöncesinden İdareye bildirecektir.

Başarılı test ve inceleme sonucunda, test raporları karşılıklı olarak imzalanacak veİdare temsilcilerince sevkiyat için Sevk Emri verilecektir. Yüklenici, karşılıklı olarakimzalanmış en az 3 (üç) kopya test raporunu İdare temsilcilerine verecektir. Ancak,İdare Yükleniciye zamanında haber vererek testlerde bulunmayacağını bildirebilir.İdarenin testlere katılacağının 48 saat önceden yazılı olarak bildirilmemesidurumunda, Yüklenici testleri yapacak ve sonuçlarını İdareye bildirecektir. Yüklenicitarafından hazırlanan ve imzalanan test raporları, incelenmesi ve onaylanması için 3(üç) kopya olarak İdareye gönderilecektir. Test raporlarının onaylanması durumunda,İdare tarafından sevkiyat için Sevk Emri verilecek, onaylı 1 (bir) kopya test raporuYükleniciye geri gönderilecektir.

EK-I/AHERMETİK TİP

YARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)(33/0.4 kV, 160 KVA)

GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ

TANIM BİRİM İSTENENGARANTİEDİLEN

1. İmalatçı adı -

2. İmalatçı tip işareti -

3. Uygulanan standartlar -

4. Tipi (Bina içi / Bina dışı) -

5. Anma gücü (kVA) 160

6. Anma frekansı (Hz) 50

7. Bağlantı grubu -

8. Soğutma tipi - ONAN

9. Anma Gerilimleri

OG sargısı (kV) 33

AG sargısı (kV) 0.4

10. Gerilim ayar sahası ve kademe sayısı -

11. Gerilim ayarı - OG ve Boşta

12. Boşta değiştirme oranı -

13. Çalışma Koşulları

Deniz seviyesinden yükseklik (m)

Ortam sıcaklığı -

- En fazla (°C)

- En az (°C)

- 24 saatlik ortalama (°C)

- Bir yıllık ortalama (°C)

Ortam hava kirliliği -

Buzlanma -

Rüzgar basıncı (kg/m2)

Endüstriyel kirliliğe açıklık -

TEMMUZ 2015/İDB-5B 1 160 KVA Garantili Özellikler Listesi

TEİAŞ


Maksimum nispi nem (%)

Depreme maruz kalma -

-Yatay ivme (g)

-Dikey ivme (g)

Maksimum güneş ışınımı (W/m²)

Yıldırım düşme olasılığı -

14. OG Geçiş izolatörü

Açık tip (Seramik) -

Dışa konik fiş tipi -

15.Açık tip OG geçiş izolatörleri içinnominal yüzeysel kaçak yolu uzunluğu

(kV/mm)

16. Kablo Kutusu

AG (EVET/HAYIR) - EVET

OG(EVET/HAYIR) - EVET

17. Sıcaklık Artış Sınırları

AG Sargı (K)

OG Sargı (K)

Tepe (üst) yağ (K)

18. Yalıtım Düzeyleri

OG sargılar için kısa süreli şebeke frekanslı dayanım gerilimi

(kV-etken) 70

AG sargılar için kısa süreli şebeke frekanslı dayanım gerilimi

(kV-etken) 3

OG sargılar için yıldırım darbesidayanma gerilimi (1.2-50 mikrosaniye)

(kV-tepe) 170

19. Kısmi boşalma seviyesi (pC)

20. Kısa Devre Empedansı (75°C)

Ana kademede (%) 4.5

En yüksek kademede (%)

En düşük kademede (%)

21. Boşta kayıp (ana kademe geriliminde) (Watt) 390

22. Boşta akım (ana kademe geriliminde) (A)

23. Yük Kaybı (75 ° C’ye irca edilmiş)

Ana kademede (Watt) 2150


TEİAŞ


En yüksek kademede (Watt)

En düşük kademede (Watt)

24. Ses gücü düzeyi (dB) 57

25. Kısa devre termik dayanım suresi (s) 2

26. AG Sargısı

İletken malzemesi (alüminyum/bakır) -

İletken kesiti (mm2)

İletken tipi (folyo/şerit) -

Sargı yalıtımı -

Sargı şekli Eş merkezli dairesel Eş merkezli dairesel olmayan

-

27. OG Sargısı

İletken malzemesi(alüminyum/bakır)

-

İletken kesiti - (mm2)

İletken tipi (yuvarlak/şerit) -



-

28.Kısa devreye dayanım testinden sonrakısa devre reaktansındaki maksimum değişim

% 2

29. Sargıların İletken Ağırlığı

AG sargısı (kg/faz)

OG sargısı (kg/faz)

30. Çekirdek Karakteristikleri

Nüve tipi (mantel/çekirdek) -

Kullanılan silisli sacın kalitesi -

Mıknatıslanma akı yoğunluğu (Tesla) <1.75

Manyetik devre (nüve) ağırlığı (kg)

31. Dış Bağlantı Şekli

AG terminalleri -

OG terminalleri -


TEİAŞ


32. Kazan ağırlığı (kg)

33. Yalıtım yağı markası ve tipi -

34. Yağ ağırlığı (kg)

35. Komple transformatörün ağırlığı (kg)

36. Dalga Duvar Özellikleri

Kullanılan malzeme kalitesi -

Kalınlık (mm)

Eleman (fin) sayısı (adet)

Fin yüksekliği/derinliği (mm)

37.Transformatör tankı iç basınçdayanımı (yırtılma basıncı)

(bar)

38.Transformatör tankında statik yağbasıncı

(bar)

39.Tank içinde oluşabilecek maksimumişletme basıncı

(bar)

40. Emniyet valfi çalışma basıncı (bar)

41. Hermetik basınç ayarı -

42. Yağ doldurma sıcaklığı (°C)

43.Yağ doldurma işleminden sonraalınması ya da ilave edilmesi gereken yağ miktarı (gerekiyorsa)

(kg)

44. Tekerlekler

Boyutlar (çap ve genişlik) (mm)

Tekerlekler arası mesafe (mm)

45. Enerjili Kısımlar Arası Mesafe

AG faz-faz buşingler arası mesafe (mm)(*)EKAT’agöre

OG faz-faz buşingler arası mesafe (mm)(*)EKAT’agöre

46. Boyutlar

Genişlik (mm)

Yükseklik (mm)

Uzunluk (mm)

Üst kapak yüksekliği (mm)

(*)EKAT: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği


TEİAŞ

EK-I/BHERMETİK TİP












9. Anma Gerilimleri

OG sargısı (kV)

AG sargısı (kV)






Ortam sıcaklığı

- En fazla (°C)

- En az (°C)




Buzlanma -




TEİAŞ



Depreme maruz kalma

-Yatay ivme (g)

-Dikey ivme (g)







(kV/mm)

16. Kablo Kutusu

AG (EVET/HAYIR) -

OG (EVET/HAYIR) -


AG Sargı (K)

OG Sargı (K)




(kV-etken) 70


(kV-etken) 3


(kV-tepe) 170











TEİAŞ





25. Kısa devre termik dayanım süresi (s) 2

26. AG Sargısı






-

27. OG Sargısı

İletken malzemesi(alüminyum/bakır) -





-


% 2










AG terminalleri -

OG terminalleri -



TEİAŞ







Kalınlık (mm)




(bar)


(bar)


(bar)





(kg)

44. Tekerlekler




AG faz-faz buşingler arası mesafe (mm)(*)EKATYönetmeliğine göre

OG faz-faz buşingler arası mesafe (mm)(*)EKATYönetmeliğine göre

46. Boyutlar

Genişlik (mm)

Yükseklik (mm)

Uzunluk (mm)




TEİAŞ

EK-I/CHERMETİK TİP












9. Anma Gerilimleri

OG sargısı (kV)

AG sargısı (kV)






Ortam sıcaklığı

- En fazla (°C)

- En az (°C)




Buzlanma -




TEİAŞ



Depreme maruz kalma

-Yatay ivme (g)

-Dikey ivme (g)







(kV/mm)

16. Kablo Kutusu

AG (EVET/HAYIR) -

OG(EVET/HAYIR) -


AG Sargı (K)

OG Sargı (K)




(kV-etken) 70


(kV-etken) 3


(kV-tepe) 170












TEİAŞ




25. Kısa devre termik dayanım suresi (s) 2

26. AG Sargısı






-

27. OG Sargısı

İletken malzemesi(alüminyum/bakır) -





-


% 2










AG terminalleri -

OG terminalleri -




TEİAŞ






Kalınlık (mm)




(bar)


(bar)


(bar)





(kg)

44. Tekerlekler




AG faz-faz buşingler arası mesafe (mm)(*)EKATYönetmeliğinegöre

OG faz-faz buşingler arası mesafe (mm)(*)EKATYönetmeliğinegöre

46. Boyutlar

Genişlik (mm)

Yükseklik (mm)

Uzunluk (mm)




TEİAŞ

EK-IIHERMETİK TİP

YARDIMCI SERVİS GÜÇ TRANSFORMATÖRÜ (OG/AG)SAPMALAR (DEVIATION) LİSTESİ

Sipariş No. : ..................Poz No. : ..................

Alıcının Mlz.Kod.No : ..................

A- TEKNİK ŞARTNAMEDEN SAPMALAR (DEVIATION)

(Hangi maddelerde sapmalar olduğu ve sapmaların neler olduğu teklif sahibitarafından açıkça belirtilecektir.)

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

…………………………………………………………………

B- GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİNDEKİ SAPMALAR (DEVIATION)

(Hangi maddelerde sapmalar olduğu ve sapmaların neler olduğu teklif sahibitarafından açıkça belirtilecektir.)

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

..………………………………………………………………

TEMMUZ 2015/İDB-5B 1 Sapmalar (Deviation) Listesi

teİaŞ tÜrkİye elektrİk İletİm a.Ş. İŞletme ... · teİaŞ ekler ek-i/a hermetİk tİp...

Documents