tek değişkenli ve Çok...
TRANSCRIPT
- 1
BBY 375, 7 Kasım 2013
Umut Al
Tek Değişkenli ve Çok Değişkenli
Tablolar ve Grafikler
- 2
Plan
İlgili kavramlar
Tablo ne zaman kullanılır?
Grafik nasıl üretilir?
Örnekler
Dikkat edilmesi gerekenler
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 3
Değişken
Variable
Değişebilen, yani en az iki değer
alabilen her şey
Belirli özelliklerin mantıksal seti Özellik: Erkek - kadın
Değişken: Cinsiyet
Bağımlı - bağımsız
Sürekli - süreksiz
Nicel - nitel BBY 375, 7 Kasım 2013
- 4
Bağımlı - Bağımsız Değişken
Bağımlı Açıklanan değişken; sonuç; araştırmacıyı
rahatsız eden, açıklanması istenen durum
Bağımsız Açıklayan değişken; neden
Örnekler: Sigara * kanser
Sıcak hava * dondurma tüketimi
Faiz oranı * hisse senedi fiyatı
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 5
Sürekli - Süreksiz Değişken
Sürekli İki değer arasında başka bir değeri bulunabilen
değişkenler
Süreksiz Tam sayılarla ifade edilirler
Örnekler: Sürekli => Ağırlık
Süreksiz => Üniversite türleri (devlet
üniversitesi, vakıf üniversitesi)
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 6
Nicel - Nitel Değişken
Nicel Sayılarla ifade edilebilen değişkenler
Nitel Sembollerle ifade edilebilen değişkenler
Örnekler: Nicel => Ağırlık, boy uzunluğu
Nitel => Medeni durum, cinsiyet
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 7
Görsel Değişkenler
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 8
Ölçek Türleri
Sınıflama
Sıralama
Eşit aralıklı
Oranlı
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 9
Ölçek Türleri
Sınıflama Erkek - kadın
Başarılı - başarısız
Sıralama Çoktan aza doğru sıralama
Çok memnun - memnun - memnun değil - hiç
memnun değil
Yarışlar => birimler arasındaki aralıklar eşit
değil
Sıfır değerinin bir anlamı yok
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 10
Ölçek Türleri
Eşit aralıklı Kullanıcıların kütüphaneden aldıkları ödünç
kitap sayısı (1, 3, 5…)
Sıfır gerçek sıfır değil, yokluk ifade etmiyor =>
suyun donma ve kaynama noktaları => sıcaklık
ölçmede termometre kullanımı => iki nokta
arası 100 eşit parçaya bölünmüş
Oranlı Kullanıcıların kütüphanede kalış süreleri (iki
saat, dört saat…)
Gerçek sıfır noktası (ses şiddeti, ağırlık ölçümü)
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 11
Tek Değişkenli Tablo
Tanımlayıcı istatistiklerin sunumu
Olgular tek bir değişkene göre ne
şekilde dağılmış Tablo 1. Bölüm öğrencilerinin yaş gruplarına göre dağılımı
BBY 375, 7 Kasım 2013
Yaş Grubu N %
17-21 88 31
22-26 149 53
27-31 33 12
32 ve üzeri 12 4
Toplam 282 100
- 12
Çapraz Tablo
Bir değişkenin başka bir değişken
üzerindeki etkisi
Bağımsız değişken satırda, bağımlı
değişken sütunda yer almalı
Tablo 2. Kullanıcıların cinsiyetlerine göre kütüphane kullanımı
BBY 375, 7 Kasım 2013
Cinsiyet Kullanıyor Kullanmıyor Toplam
Erkek 158 29 187
Kadın 115 29 144
Toplam 273 58 331
- 13
Satır ve Sütun Yüzdelerinin Kullanımı
Satır ve sütun yüzdesi verirken neden
bahsediyoruz?
Tablo 2. Kullanıcıların cinsiyetlerine göre kütüphane kullanımı
BBY 375, 7 Kasım 2013
Cinsiyet Kullanıyor Kullanmıyor Toplam
Erkek 158 29 187
Kadın 115 29 144
Toplam 273 58 331
Yukarıdaki tabloda yüzdeler verilseydi?
%58’in anlamı ???
%85’in anlamı ???
- 14
Grafik Türleri
Çubuk
Histogram
Çizgi
Pasta
…
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 15
Çubuk Grafik
Sıklık ve yüzde
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 16
Çubuk Grafik
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 17
Histogram
Sürekli değişkenler
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 18
Histogram
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 19
Çizgi Grafik
Değişim izlenir
Zamana dayalı veriler için uygun
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 20
Çizgi Grafik
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 21
Pasta Grafik
Grup verilerine uygun
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 22
Pasta Grafik
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 23
Örnekler
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 24
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 25
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 26
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 27
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 28
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 29
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 30
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 31
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 32
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 33
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 34
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 35
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 36
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 37
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 38
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 39
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 40
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 41
Tablo ve Grafik Yaparken Dikkat
Edilmesi Gerekenler Tablo numarası ve tablo başlığı
Tablo başlıkları tablonun üstünde, grafik
başlıkları grafiğin altında yer almalı
Tablo başlığı tablonun içeriğini tanımlamalı
ve kısa olmalı
Tabloda bağımsız değişken satırda, bağımlı
değişken sütunda yer almalı
Grafiklerde X ekseni ve Y eksenine uygun
veriler konmalı => X ekseni yıl, Y ekseni
sıklık gibi BBY 375, 7 Kasım 2013
- 42
Tablo ve Grafik Yaparken Dikkat
Edilmesi Gerekenler Tablolarda gereksiz çizgi ve boşluk
kullanmaktan kaçınılmalı
Kalabalık tablo ve şekiller
Renk ögesinin kullanımı
Üretilen tablo/grafiğin hangi ortamda (basılı,
web) sunulacağı
Web ortamındaki sunumda etkileşim
özelliği
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 43
Yararlanılan Kaynaklar Alaçam, Ö. (2010). Comparison strategies in different types of graphs. 6 Kasım
2013 tarihinde http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12611699/index.pdf adresinden
erişildi.
Carpendale, M.S.T. (2003). Considering visual variables as a basis for information
visualisation. 6 Kasım 2013 tarihinde
http://innovis.cpsc.ucalgary.ca/innovis/uploads/Publications/Publications/Carpendal
e-VisualVariablesInformationVisualization.2003.pdf adresinden erişildi.
Handbook of data visualization. (2008). Chun-houh Chenn, Wolfang Hardle ve
Antony Unwin (eds.). Berlin: Springer.
Tonta, Y. (1999). Bilimsel araştırmalarda istatistiksel tekniklerin kullanımı ve
bulguların sunumu üzerine. Türk Kütüphaneciliği, 13(2), 112-124.
Tonta, Y. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (açık ders malzemesi)
Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Ankara.
UNESCO. (2012). Types of variables. 6 Kasım 2013 tarihinde
http://www.unesco.org/webworld/idams/advguide/Chapt1_3.htm adresinden erişildi.
Wills, G. (2012). Visualizing time: Designing graphical representations for statistical
data. New York: Springer.
BBY 375, 7 Kasım 2013
- 44
BBY 375, 7 Kasım 2013
Umut Al
Tek Değişkenli ve Çok Değişkenli
Tablolar ve Grafikler