tek prindërit fëmijët vendet publike dhe adoleshentët · ne kemi nevojë për dashuri por...

2
Përdor imi i « chat -it » kërkon nevojen e domosdoshme marrjes masave të siguri , ë ë në mes tyre këto : = mos zbuloni asnjiherë identitetin tuaj, as dhënjen e shënimeve tuaja = mos e jipni fotografin e juaj = mos pranoni takim me ndonji korrespondent që nuk e njihni A Kujdes: një fotografi e dërguar në internet më s’mund të tërhiqet ! Adresat që mund të përdorën në rast urgjent 117 Polic ia 147 Ndihmë telefonike për fëmijët dhe të rinjët. 026 / 305 15 80 Ndihmë për viktimat e dhunës e të shpërdorimit seksual. LAVI 026 / 305 15 30 Sh ë rbimet e f ëmi j ëve dhe të rinjëve . SEJ 026 / 305 12 27 Sh ë rbimet e mësimit obligativ të gjuhës frenge. SEnOF. Për parashtrimin e pyetjeve shkollore, mund të kontak toni drejtorin apo inspektorin e shkollës në rrethin tuaj. 026 / 305 14 66 Sekretariati dhe komisioni për integrim , migrim dhe kundër racizmit. 0800 10 51 05 «Informata Prindërve për Kanabis. www.educationsante-fr.ch K ët o dy faqe internetit ofrojn ë burime dhe www.ciao.ch informata të nevojshme .

Upload: others

Post on 27-Oct-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: tek prindërit fëmijët Vendet publike dhe adoleshentët · Ne kemi nevojë për dashuri por gjithashtu edhe për maturi. Fëmijët dhe adoleshentët, deri në moshën madhore 18

Broshura përqëndron vëmendjen tek prindërit fëmijët

dhe adoleshentët

Fëmiu , gjatë rritjes bënë përvojë dhe përparim në jetë.Për ta ndihmuar atë që të rritet, duhet mbrojtur nga sjelljet e rrezikshme dhe

gjithashtu duhet mbështetur prindërit në detyrën e tyre edukative. Për këtë autoritetet kompetente, kanë shpallë këto ligje.

Kjo broshurë përkujton rëndësin elementare.

Të rriturit që rrethojnë fëmijët e adolëshentët duhet të bashkëpunoTë rriturit që rrethojnë fëmijët e adolëshentët duhet të bashkëpunoT jnëë rriturit që rrethojnë fëmijët e adolëshentët duhet të bashkëpunojnëë rriturit që rrethojnë fëmijët e adolëshentët duhet të bashkëpuno sa më shumë me ta. Kjo afërsi do të krijoj mundësi më të madhe në edukimin e tyre. Ata do tu ndihmojn në zhvillimin e tyre të domosdoshëm për të

përballuar dhe tejkaluar sfi dat e jetës.

Drejtorati i shërbimeve publike për kulturë dhe sport DICS Drejtorati i sigurisë dhe drejtësisë DSJ

Drejtorati i shëndetësisë dhe qështjeve sociale DSAS

Transporti publikTë gjithë Shfrytëzuesit e transportit publik duhet të kenë një biletë apo abonament të vlefshëm për udhëtim. Fëmijët dhe adoleshentët duhet të respektojnë edhe shfrytëzuesit tjerë duke i evituar britmat, vrapimet dhe lirimin e ulëses të moshuarve.Në tren dhe ne transportet tjera publike, nuk u lejohet duhani nxënsve të shkollës.

Vendet publikeTë miturve ju kanë dhënë rregullat e njejta sikurse për të rriturit sa i përket respektit ndaj ambientit. Në vendet publike, është e ndaluar posaqërisht:= Pështyrja dhe me urinimi= hyrja në lojëra të rrezikshme = hudhja e letrave, gurëve, mbeturinave dhe gjësendëve të tjera.

InternetiEshtë e arsyeshme që prindërit ose përgjegjësit legal të bëjnë një kujdes të veçantë dhe të kontrollojnë punën e internetit dhe telefonit të dorës së fëmiut të tyre.

Grumbullimi ose shpërndarja e dokumenteve që dëmtojnë dinjitetin e personit, që prezentojnë një karakter pornografi k, nxitje e urrejtje racore, nxitje në krim,janë gjithashtu të dënueshme nga kodi penal.

Ky dokument është përpiluar nga një grup punëtorësh përfaqësues të DICS, të DSJ dhe të DSAS.Ata jan inspiruar nga iniciativat e tiera të tilla siq është ajo e komunës së Laussane dhe asaj të Prilly.

Tekstet e ligjeve, edhe për këto gjithashtu janë inspiruar nga artikulli i Librit (mémento) i cili fi guron në faqen e internetit www.educationsante-fr.ch në rubrikën «Références»

Në jetë dhe në shoqëri, si dhe në shkollë, ne nuk mundë të bëjmne nuk mundë të bëjmëë çdo gjë që çdo gjë që duam. duam. Ndalesat

Përdorimi i « chat-it » kërkon nevojen e domosdoshme të marrjes së masave të sigurisëtë sigurisëtë siguri , së, së në mes tyre këto :

= mos zbuloni asnjiherë identitetin tuaj, as dhënjen e shënimeve tuaja = mos e jipni fotografi n e juaj= mos pranoni takim me ndonji korrespondent që nuk e njihniA Kujdes: një fotografi e dërguar në internet më s’mund të tërhiqet !

Adresat që mund të përdorën në rast urgjent

117 Policia 147 Ndihmë telefonike për fëmijët dhe të rinjët. 026 / 305 15 80 Ndihmë për viktimat e dhunës e të shpërdorimit seksual. LAVI 026 / 305 15 30 Shërbimet e fëmirbimet e fëmirbimet e f jëve dhe të rinjëve.SEJ 026 / 305 12 27 Shërbimet e mësimit obligativ të gjuhës frenge. SEnOF. Për parashtrimin e pyetjeve shkollore, mund të kontaktoni drejtorin apo inspektorin e shkollës në rrethin tuaj. 026 / 305 14 66 Sekretariati dhe komisioni për integrim , migrim dhe kundër racizmit. 0800 10 51 05 «Informata Prindërve për Kanabis. www.educationsante-fr.ch Këto dy faqe të internetit ofrojnë burime dhe

www.ciao.ch informata të nevojshme.

Kanton de Fribourg

86 7

EC 5

31 -

ALB

AN

AIS

… QË TË DY KËTA, NUK JANË NË RRUGË

… QË TË DY KËTA, NUK JANË NË RRUGË

… QË TË DY KËTA,

TË MIRËNUK JANË NË RRUGË

TË MIRËNUK JANË NË RRUGË

…NUK KA TJETËR, VEQ SE NDERI

ME NDER

…JU NUK MUND TË JENI TË

…JU NUK MUND TË JENI TË

…JU NUK MUND

KJART ?

…TË NA TREGONI …TË NA TREGONI ÇFARË ËSHTË E

LEJUAR ?

NËSHKOLLË

NËSHKOLLË

NËJASHTA

SHKOLLËSSHKOLLËSSHKOLLËSSHKOLLËSJASHTA

SHKOLLËSJASHTA

Page 2: tek prindërit fëmijët Vendet publike dhe adoleshentët · Ne kemi nevojë për dashuri por gjithashtu edhe për maturi. Fëmijët dhe adoleshentët, deri në moshën madhore 18

Të drejtat dhe detyrimet

« Askush nuk duhet injoruar ligjin »thotë ligjdhënësi. Ne duhet pasur respekt e detyrim njëri ndaj tjetrit, pasi që dëshirojmë gjithashtu të ushtrojmë të drejtat tona. Të drejtat dhe detyrimet, së bashku formojnë një kornizë. Është mirë që të rriturit të jenë të kujdesshëm e t’ju rikujtojnë këtë. Eshtë e domosdoshme që ’ju rikujtojnë këtë. Eshtë e domosdoshme që ’prindërit t’u thonë shpesh fëmijëve të tyre, pasi që këto korniza do ti ndihmojnë për tu rritur së bashku. Ne kemi nevojë për dashuri por gjithashtu edhe për maturi.

Fëmijët dhe adoleshentët, deri në moshën madhore 18 vjeç, janë nën mbikqyrjen e prindërve të tyre apo përfaqsuesve legal që i kanë në përgjegjësi.Jashtë shkollës, përgjegjësit politikë si dhe shoqëritë kulturore e sportive kanë gjithashtu një rol shoqërues me rëndësi në formimin e një të rrituri të qytetruar .

Kodi civil i Zvicrës (art. 302) dhe ligji shkollor i kantonit të Friburgut (art.31) u bën vërejtje për detyrimet dhe bashkëpunimin e prindërve me shkollën. Ligji shkollor përcakton se prindërit janë përgjegjësit e parë në edukimin dhe formimin e fëmijëve të tyre. Shkolla është obligative, por në rast të mungesës së pa arsyeshme të fëmijëve, prindërit e tyre mund të ndëshkohen dhe të marrin dënimin.

Kjo broshurë nuk Kjo broshurë nuk Kjo broshurë është e përkryer, por ndipërkryer, por ndipërkryer hmon të vëni në shënjestër. Dhemund të përdoret si urë lidhëse në mes shkollës, fëmijëve, adoleshentëve dhe prindërve. Kjo në fund do t’ju prezentohet dhe shpjegohet nxënësve në klasë.

AlkooliLigji ndalon shitjen, shërbimin dhe dhënjene alkoolit të rinjëve më pak se 16 vjeç.

Shitjen dhe dhënjen e mundëshme të:– Birrës dhe verës deri në 16 vjeç– Përzierjet me alkoolet e forta, koktelet,dhe rakia deri në 18 vjeç

Konsumimi i tepruar i alkoolit qon shpesh në dhunë, ngatërresë dhe përleshje. ë dhe përleshje. ëMund të provokoj edhe aksidente rrugore, të fi kët nga alkooli dhe kjo gjendje mund të ju çoj deri në shpërdorim seksual.

Duhani Të rinjëve të moshës shkollore nuk ju lejohet pirja e duhanit në shkollë dhe jashtë saj. Nga rregullorja komunale përshkollat, janë propozuar disa vende publike që të bëhet ndalimi i pirjes së duhanit, gjithashtu edhe për të rriturit.

Pirja e duhanit gjatanit gjatanit ë natës është e dëmshë natës është e dëmshë me për shëndetin. Në shumicën e rasteve kontakti me duhanin është i parakohshëm, sa të kaloj kohë,është i parakohshëm, sa të kaloj kohë,është i parakohshëm, sa të kaloj kohë rreziku i varshmërisë është më i madh ! Kjo është e vëvarshmërisë është më i madh ! Kjo është e vëvarshmërisë është më i madh ! Kjo është e v rtetuar !

Drogat e tjera dhe narkotikëtLigji ndalon kultivimin(mbjelljen), prodhimin, dhënjen, shitjen, blerjen dhe konsumimin e të gjithë narkotikëve(kanabis, ekstazi,kokainë, heroinë…).

Medikamentet gjithashtu mund të shkaktojnë . varësi dhe shtojnë ndikimin e drogës.

Joshja mund të fi lloj herët, duhet të jeni të kujdesshëm në simptomet e fi llimit të përdorimit : agresiviteti, jo i motivuar, i dëshpëruar, ndryshimi i sjelljeve...sjelljeve...sjelljev

ArmëtLigji federal u ndalon të miturve blerjen, posedimin dhe të mbajnë me vete armë zjarri, thikë, sprej, grusht hekuri, shkop dhe mjete të tjera që mund të shkaktojnë plagë.

Shkelja e ligjit dhe dhunaNjë fëmijë, një adoleshent apo një i rritur mund të dënohet nga gjykata në çoftëse bën shkeljen e ligjit si shkaktar ose si ndihmës në vepër penale:

= Dëmtimi i pasurisë, vandalizmi, grafi tet…= Udhëtimi pa biletë në transportin publik= Vjedhja, vjedhja në grup, mbajtja e gjërave të vjedhura…= kërcënimi, fyerja, plaçkitja, agresioni seksual…= goditja e qëllimshme, plaga nga pakujdesia, rrahja, pjesëmarrja në rrahje…

Përgjegjësia e prindërvePrindërit ose përfaqësuesit legal janë përgjegjës për dëmet e shkaktuara nga të miturit që janë nën mbikqyrjen e tyre. Mundë të provojnë pafajësin, Nëse fëmijët e tyre kanë qenë të këshilluar e të kontrolluar që rasti të mos të ndodh.

Në qoftëse një i mitur është viktimë e një plaçkitje apo sulmi seksual, është me rëndësi që të fl as me prindërit apo me një të rritur, e që do ta kuptoj seriozisht. Eshtë e domosdoshme të lajmëroni sulmin e tillë që mos të lihet pa u denuar (shiko adresat në faqën e parë)

Edukimi:çështje e të gjithëve!

.

3 42 5

Mosha e lejuar për hyrje në vendet publike

0 - 12 vjeç 13 - 14 vjeç 15 vjeç 16 – 17 vjeç Prej 18 vjeçHyrja në vendet publike

Me njërin prind apo me një të rritur.Hyrja në vendet publike

vetëm në klubet e natës dhe në sallonet e lojrave

Lejohet hyrja në të gjitha vendet

Hyrja me njërin prind në një shfaqje e cila përfundon

para orës 20h30

I lejohet hyrja vetëm në një shfaqje e cila përfundon para orës 20h30 (Filmat: e rezervuar për moshat e lejuara).

Të rinjët mund të marrin pjesë vetëm, por duhet të kenë me vete një dokument identiteti.

Hyrja e lejuar në një shfaqje.Në diskotekë, duhet të jetë i shoqëruar me një të rritur.

Hyrja në automatet e parave , në sallonet e lojrave dhe në klubet e natës janë të ndaluara për të miturit deri në moshën(18 vjeç), edhe në qoftëse janë të shoqëruar nga një i rritur.në qoftëse janë të shoqëruar nga një i rritur.në qoftëse janë të shoqëruar nga një i rritur.në qoftëse janë të shoqëruar nga një i rritur.në qoftëse janë të shoqëruar nga një i rritur.

Hyrja në automatet e parave , në sallonet e lojrave dhe në klubet e natës janë të ndaluara për të miturit deri në moshën(18 vjeç), edhe në qoftëse janë të shoqëruar nga një i rritur.

Hyrja në automatet e parave , në sallonet e lojrave dhe në klubet e natës janë të ndaluara për të miturit deri në moshën(18 vjeç), edhe

KËTU JU LUTEMI TË RESPEKTONI KËTU JU LUTEMI TË RESPEKTONI KËTU JU LUTEMI

LIGJET E SHKOLLËS ! …

LIGJET E SHKOLLËS ! …

LIGJET E SHKOLLA E XHUNGLËS

… DUHANI DHE KALIMI NË DUHAN JANË SHUMË TË

DUHAN JANË SHUMË TË

DUHAN JANË

DËMSHME PËR SHËNDET

… NJË VULLNETAR PËR PASTRIMIN E … NJË VULLNETAR PËR PASTRIMIN E … NJË VULLNETAR

DRRASËS SË ZEZË ?

…PËR NJË HERË, NUK DO TË

…PËR NJË HERË, NUK DO TË

…PËR NJË HERË,

GRINDEMI ?