tekno berriak, unitate didaktikoa pp
TRANSCRIPT
MARMOKAK taldea
Antxia, AraitzArana, Arrate
Arraiza, IratiAyala, SilviaBerge, SilviaBrazo, Ruth
Esango al zenuke ondoko animalietatik zeintzuk diren ornodunak eta zeintzuk ornogabeak? Bide batez izendatu.
Ornogabea Ornoduna Izena
Animalia guztiak ezberdinak dira nahiz batzuek elkarren artean antza daukaten. Hala ere, animalia guztiak bi talde nagusitan bereiztu daitezke:
Ornodunak
Ornogabeak.
• Eskeletoa dute, baina eskeleto hauek aski desberdinak dira elkarrekiko.
• Azpi talde desberdinak bereiztu daitezke:
1. Ugaztunak
2. Hegaztiak
3. Arrainak
4. Narrastiak
5. Anfibioak
ORNODUNAK
ORNOGABEAK
• Ornogabeak animalia txikiak izaten dira.
• Ezin dute pisu handirik izan, ez baitute barne hezurdura edo
eskeletorik.
• Ornogabe ezagunenak eta ugarienak INTSEKTUAK dira.
• Intsektu guztiak arrautzetatik jaiotzen dira.
• Beste batzuek maskorra izaten dute gorputza babesteko,
barraskiloen modura, eta besteek oskola, karramarroen antzera.
Klikatu izenburuan irudi batzuk ikusteko
Bete ezazu ondoko gurutzegrama ematen dizkizuegun animalien izenekin. Bukatutakoan margotu kolore batez ornodunak eta beste batez ornogabeak:
• Tximeleta
• Elefantea
• Ardia
• Karramarroa
• Sugea
• Dortoka
• Inurria
• Matxinsaltoa
• Zizarea
• Ahatea
• Kastorea
• Marigorringoa
x e
d
r
s
d
n
z
h
Ornogabeak, zazpi azpitaldeetan bereizten dira, behatu ondorengo taulak:
Itsas animaliak dira, koralak eta marmokak adibidez. Polipoek eszizioz marmoka sortzen dute eta hauek sexualki ugaltzen dira polipo berri bat sortuz.
Phylum Knidarioa
Gorputz biguna dute, baina askok oskol batez babesturik dute.Ugalketa sexuala dute.Gasteropodoak: barraskiloak, bareak, ...Bibalboak: txirlak, muskuiluak,...Zefalopodoak: olagarroak, txibiak,...
Phylum Moluskoak
Gorputza segmentatua dute eta kanpoko eskeletoa dute.Ugalketa sexuala dute eta garapen aldean metamorfosia jasaten dute.Miriapodoak: ehunzangoak, tximeletak,...Krustazeoak: karramarroa, miserak, otarrainak,...Araknidoak: eskorpioiak, armiarmak,...Intsektuak: 3 hanka pare dituzte: erleak, matxinsaltoak, inurriak,...
Phylum Artropodoak
Belakiak dira sinpleenak. Zulo batzuk dituzte bertatik ura pasa araziz (poro inhalatzaileak). Sexualki edo asexualki ugal daiteke.
Phylum Poriferoak
Platelmintoak, gorputz laua dute, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Nematodoak zilindrikoak, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Anelidoak larruazal arnasketa dute, zirkulazio sist. itxia dute.
Phylum Nematodoak
Eraztunez eginak daude. Oligoketoak: ile gutxi dituztenak, adib. Lur-zizareaPoliketoak: ile asko eta luzea, adib. Itsas-zizareaHirudineoak: izainak (odol xurgatzaileak dira).
Phylum Anelidoak
Bururik ez duten itsas animaliak dira.Simetria pentaradiala dute. Ugalketa sexuala dute. Birsorkuntza gaitasun handia dute: itsas izar bat erditik ebakitzen bada, zati bakoitzak izar berria osatuko du.
Phylum Ekinodermatuak
Ondoren ematen dizkizuegun animalia ornogabeen zerrenda sailka itzazue aurreko taulan dauden taldeetan. Talde handian egin daiteke irakaslearen laguntzaz.
MarigorringoaErlastarraBeldarraLiztorraArkanbelea
EhunzangoaKukurutxaZizareaBarraskiloaEuliaTximeleta
ArmiarmaMariartaziaGurgurioaEltxoaBareaInurria
Phylum Poriferoak
Phylum Nematodoak
Phylum Anelidoak
Phylum Ekinodermatuak
Phylum Knidarioak
Phylum Moluskoak
Phylum Artropodoak
Ea kontzeptuak ondo barneratu ditugun. Ondoren agertzen diren animalietatik zeintzuk dira ornogabeak?
SAIATU BERRIRO…
OSO ONDO !!