tekno berrietako unitate didaktikoa1
TRANSCRIPT
![Page 1: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/1.jpg)
MARMOKAK taldea
Antxia, AraitzArana, Arrate
Arraiza, IratiAyala, SilviaBerge, SilviaBrazo, Ruth
![Page 2: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/3.jpg)
Esango al zenuke ondoko animalietatik zeintzuk diren ornodunak eta zeintzuk ornogabeak? Bide batez izendatu.
![Page 4: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/4.jpg)
Ornogabea Ornoduna Izena
![Page 5: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/6.jpg)
Animalia guztiak ezberdinak dira nahiz batzuek elkarren artean antza daukaten. Hala ere, animalia guztiak bi talde nagusitan bereiztu daitezke:
Ornodunak
Ornogabeak.
![Page 7: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/7.jpg)
• Eskeletoa dute, baina eskeleto hauek aski desberdinak dira elkarrekiko.
• Azpi talde desberdinak bereiztu daitezke:
1. Ugaztunak
2. Hegaztiak
3. Arrainak
4. Narrastiak
5. Anfibioak
ORNODUNAK
![Page 8: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/8.jpg)
ORNOGABEAK
• Ornogabeak animalia txikiak izaten dira.
• Ezin dute pisu handirik izan, ez baitute barne hezurdura edo
eskeletorik.
• Ornogabe ezagunenak eta ugarienak INTSEKTUAK dira.
• Intsektu guztiak arrautzetatik jaiotzen dira.
• Beste batzuek maskorra izaten dute gorputza babesteko,
barraskiloen modura, eta besteek oskola, karramarroen antzera.
Klikatu izenburuan irudi batzuk ikusteko
![Page 9: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/9.jpg)
Bete ezazu ondoko gurutzegrama ematen dizkizuegun animalien izenekin. Bukatutakoan margotu kolore batez ornodunak eta beste batez ornogabeak:
• Tximeleta
• Elefantea
• Ardia
• Karramarroa
• Sugea
• Dortoka
• Inurria
• Matxinsaltoa
• Zizarea
• Ahatea
• Kastorea
• Marigorringoa
x e
d
r
s
d
n
z
h
![Page 10: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/11.jpg)
Ornogabeak, zazpi azpitaldeetan bereizten dira, behatu ondorengo taulak:
Itsas animaliak dira, koralak eta marmokak adibidez. Polipoek eszizioz marmoka sortzen dute eta hauek sexualki ugaltzen dira polipo berri bat sortuz.
Phylum Knidarioa
Gorputz biguna dute, baina askok oskol batez babesturik dute.Ugalketa sexuala dute.Gasteropodoak: barraskiloak, bareak, ...Bibalboak: txirlak, muskuiluak,...Zefalopodoak: olagarroak, txibiak,...
Phylum Moluskoak
Gorputza segmentatua dute eta kanpoko eskeletoa dute.Ugalketa sexuala dute eta garapen aldean metamorfosia jasaten dute.Miriapodoak: ehunzangoak, tximeletak,...Krustazeoak: karramarroa, miserak, otarrainak,...Araknidoak: eskorpioiak, armiarmak,...Intsektuak: 3 hanka pare dituzte: erleak, matxinsaltoak, inurriak,...
Phylum Artropodoak
![Page 12: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/12.jpg)
Belakiak dira sinpleenak. Zulo batzuk dituzte bertatik ura pasa araziz (poro inhalatzaileak). Sexualki edo asexualki ugal daiteke.
Phylum Poriferoak
Platelmintoak, gorputz laua dute, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Nematodoak zilindrikoak, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Anelidoak larruazal arnasketa dute, zirkulazio sist. itxia dute.
Phylum Nematodoak
Eraztunez eginak daude. Oligoketoak: ile gutxi dituztenak, adib. Lur-zizareaPoliketoak: ile asko eta luzea, adib. Itsas-zizareaHirudineoak: izainak (odol xurgatzaileak dira).
Phylum Anelidoak
Bururik ez duten itsas animaliak dira.Simetria pentaradiala dute. Ugalketa sexuala dute. Birsorkuntza gaitasun handia dute: itsas izar bat erditik ebakitzen bada, zati bakoitzak izar berria osatuko du.
Phylum Ekinodermatuak
![Page 13: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/13.jpg)
Ondoren ematen dizkizuegun animalia ornogabeen zerrenda sailka itzazue aurreko taulan dauden taldeetan. Talde handian egin daiteke irakaslearen laguntzaz.
MarigorringoaErlastarraBeldarraLiztorraArkanbelea
EhunzangoaKukurutxaZizareaBarraskiloaEuliaTximeleta
ArmiarmaMariartaziaGurgurioaEltxoaBareaInurria
![Page 14: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/14.jpg)
Phylum Poriferoak
Phylum Nematodoak
Phylum Anelidoak
Phylum Ekinodermatuak
Phylum Knidarioak
Phylum Moluskoak
Phylum Artropodoak
![Page 15: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/16.jpg)
Ea kontzeptuak ondo barneratu ditugun. Ondoren agertzen diren animalietatik zeintzuk dira ornogabeak?
![Page 17: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/18.jpg)
SAIATU BERRIRO…
![Page 19: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/19.jpg)
OSO ONDO !!
![Page 20: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Tekno Berrietako Unitate Didaktikoa1](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050805/55abda1e1a28ab70678b47be/html5/thumbnails/27.jpg)