tema 6. a arte prerrománica

TEMA IXTEMA IX

A ARTE PRERROMÁNICAA ARTE PRERROMÁNICA

A arte prerrománica

1. Contexto histórico2. Características xerais3. O prerrománico europeo4. O prerrománico na península ibérica

1. Arte visigoda2. Arte asturiana3. Arte mozárabe

5. Vocabulario6. Actividades7. Comentario de texto8. A arte e o cine9. Modelo de examen10.Para consultar e ampliar

ÍNDICE

1. CONTEXTO HISTÓRICO

* 476: Desaparición do Imperio Romano de Occidente * Invasións de pobos xermánicos = creáronse novos Estados ña Europa Occidental* Século V:

• Galia: francos ( 1º Meroveo, 2º Carlos Martel, 3º Carlomagno) crean o Imperio Carolinxio

• P.I.: destacaron os seguintes pobos: • 1º visigodos ( século V- VII)• 2º árabes ( séculos VIII- IX). Cando abandonan a

P.I. deixan grupo de árabes en territorios cristiáns. MOZÁRABES ( séculos X -XI)• 3º asturianos/ cristianos ( séculos IX -X)

A ARTE PRERROMÁNICA NA PENÍNSULA IBÉRICA:- Toda a península - Entre os séculos V e XI- Tres tipos de arte prerrománica:

• Visigoda• Asturiana• Mozárabe

CONTEXTO HISTÓRICO

1. CONTEXTO HISTÓRICO

2. CARACTERÍSTICAS XERAIS

1. Continuación da situación social, económica e artística preexistente (Baixo Imperio Romano)2. Papel moi destacado da Igrexa: forma, fusiona, divulga e execre papel de mecenas da cultura e da arte da época3. Xermanos= NON tiñan arquitectura nin escultura nin pintura propios. Adoptan a dos romanos.4. Arte que mezcla varias influencias5. Usan materiais pobres6. Esta arte será a base do estilo Románico 7. Arte técnicamente pobre8. Imita os monumentos romanos 9. Mezcla na decoración temas de orine xermana (trenzados, cordas, estrelas...)

CARACTERÍSTICAS XERAIS DA ARTE PRERROMÁNICA

3. O PRERROMÁNICO EUROPEO

• Destacaron:ITALIA:

1.Máximo esplendor con Teodorico o Grande ( 456- 526)

2.Destacou como edificación máis salientable o MAUSOLEO DE TEODORICO (520,Rávena)

FRANCIA:1. Con Meroveo destacou

IGREXA DE SAN XOÁN DE POITIERS

2.Con Carlomagno destacou CAPELA PALATINA DE AQUISGRÁN (805, Alemaña)

ILLAS BRITÁNICAS:1. Escultura: cruces

monumentais2.Manuscritos: LIBRO DE KELLS

ARTE PRERROMÁNICA EUROPEA

3. O PRERROMÁNICO EUROPEOITALIA: MAUSOLEO DE TEODORICO

3. O PRERROMÁNICO EUROPEOFRANCIA: SAN XOÁN DE POITIERS

3. O PRERROMÁNICO EUROPEOFRANCIA: CAPELA PALATINA DE AQUISGRÁN


ILLAS BRITÁNICAS : LIBRO KELLS


ILLAS BRITÁNICAS : CRUCES MONUMENTALES

ARTE PRERROMÁNICAArte Visigoda

3. O PRERROMÁNICO NA PENÍNSULA IBÉRICA

ARTE VISIGODA

CONTEXTO HISTÓRICO

1.Os visigodos asentáronse na península ibérica cara finais do século V despois de ser expulsados das Galias polo francos.

2.Estableceron un reino na península con capital en Toledo e alí permanecerán ata a chegada dos árabes (711)

3.Políticamente caracterizáronse pola monarquía que converteron en hereditaria.

4.A súa economía fundamentouse na agricultura e na ganadería. Explotaban tamén o comercio en menor medida e a artesanía.

5. A sociedade visigoda estaba dividida en estamentos diferentes onde se diferenciaban ben os hispano romanos dos visigodos propios que incluso tiñan leis diferentes.

6.A nivel cultural estiveron influenciados pola cultura romana e bizantina que mezclaron con ecos chegados do norte de África.

ARTE VISIGODA

CARACTERÍSTICAS ARQUITECTURA


- Continúan tradición constructiva de romanos e paleocristiá- Realízanse en grandes bloques de pedra sen

argamasa- Uso de arco de ferradura ( elemento novo que

introducen)- Uso de bóvedas de cañón e de aresta como

sistema de recubrimento- Como soporte usan as columnas con capiteis

corintios esquematizados e bizantinos de forma troncocónica sobre os que se coloca o cimacio- Influencias bizantinas tamén no uso de

iconostase- Plantas basilicais ou cruciformes de unha ou

tres naves- Son igrexas de pequeñas dimensións- A cabeceira das igrexas adoita ser rectangular- Pórtico avanzado na entrada- Teitumes de madeira

3. O PRERROMÁNICO NA PENÍNSULA IBÉRICA ARTE VISIGODA

SAN XOÁN DE BAÑOS ( 661, PALENCIA)

3. O PRERROMÁNICO NA PENÍNSULA IBÉRICA ARTE VISIGODA

SAN PEDRO DE LA NAVE ( Século VII, ZAMORA)


ARTE VISIGODA

QUINTANILLA DAS VIÑAS ( Século VII, BURGOS)


ARTE VISIGODA

SANTA COMBA DE BANDE ( Século VII, OURENSE)


ARTE VISIGODA

CARACTERÍSTICAS ESCULTURA

-Ornamentación de capiteis-Relevos en sarcófagos -Relevos en parede ( San Pedro de la Nave)-Ourivería:

• Coroas para poñer sobre o altar (Coroa de Recesvinto)

• Fíbulas e fibelas• Broches de cinto circulares ou

rectangulares•Uso de piedras preciosas e

incrustacións en ouro e marfil

ARTE PRERROMÁNICAArte Asturiana


ARTE ASTURIANA

CONTEXTO HISTÓRICO 1.A arte asturiana desenvólvese nos territorios do norte da península ibérica que conforman o reino asturiano coa chegada e ocupación dos musulmáns á península.

2. Este reino astur abarcou do 722 ( batalla de Covadinga) ao 913 ( integración no Reino de León)

3. O reino estivo gobernado políticamente por unha monarquía hereditaria.

4. A sociedade era estamental. Diferenciábanse dous grupos: os privilexiados e os non privilexiados

5. Baseaban a súa economía na ganadería e na agricultura.

6. A nivel cultural a influencia do cristianismo é innegable e abrangue tódolos eidos. Destaca especialmente o descubrimento do sepulcro do Apóstolo Santiago e o inicio da peregrinación.


ARTE ASTURIANA CONTEXTO HISTÓRICO

-Utilización das plantas basilicais con ábsidas cuadradas e tres naves-Muro organizado a base de perpiaños pequenos rematados con grandes esquinas-Os soportes soen ser piares cadrados que enlazan con arcadas o que xenera interiores moi macizos-Os espacios tenden á verticalidade e presentan unha comportimentación con cubertas independentes e diferentes alturas-Para pechar os pequenos espacios empregan cubertas abovedadas e para os espacios grandes usan armaduras de madeira-As edificacións son altas e tenden a remarcan a verticalidade-Uso do arco de medio punto e da bóveda de cañón-Columnas con fuste estriado e capiteis corintios ou de dobre tronco de pirámide invertida-Arcos faixóns que suxeitan as bovedas e que se prolongan por unhas pilastras interiores adosadas aos muros


ARTE ASTURIANA CARACTERÍSTICAS ARQUITECTURA

plantas basilicais





ábsidas cuadradas tres naves



perpiaños pequenos



piares cadrados



verticalidade



cubertas abovedadas

San Miguel de Lillo.

S. IX.

Oviedo.


ARTE ASTURIANA CARACTERÍSTICAS ARQUITECTURA-arco de medio punto e da bóveda de cañón



capiteis corintios



Arcos faixóns

San Miguel de Lillo. S. IX. Oviedo.

3. O PRERROMÁNICO NA PENÍNSULA IBÉRICA ARTE ASTURIANA OBRAS IMPORTANTES

SAN MIGUEL DE LILLO

Sta.Mª do Naranco.. 842 – 850. Oviedo.


SANTA MARÍA DEL NARANCO

Sta. Cristina de Lena. Século IX. Asturias


SANT CRISTINA DE LENA

San Salvador de Valdediós. 893.. Asturias.


SAN SALVADOR DE VALDEDIÓS

ARTE PRERROMÁNICAArte Mozárabe


ARTE MOZÁRABE

CONTEXTO HISTÓRICO 1. Xurde das relacións establecida

entre as comunidades cristianas e musulmanas da penínsulaO reino estivo gobernado.

2. Políticamente forman unha monarquía hereditaria.

3. A sociedade era estamental. Diferenciábanse dous grupos: os privilexiados e os non privilexiados

4. Baseaban a súa economía na ganadería e na agricultura.

5. A nivel cultural a influencia do cristianismo é innegable e abrangue tódolos eidos. Destaca especialmente o descubrimento do sepulcro do Apóstolo Santiago e o inicio da peregrinación.

-Utilización das plantas basilicais con ábsidas cuadradas e tres naves e plan de cruz grega -Muro organizado a base de perpiaños pequenos rematados con grandes esquinas-Os soportes soen ser piares cadrados que enlazan con arcadas o que xenera interiores moi macizos-Para pechar os pequenos espacios empregan cubertas abovedadas e para os espacios grandes usan armaduras de madeira-As edificacións son altas e tenden a remarcan a verticalidade-Uso do arco de medio punto e de ferradura musulmáns-Uso da bóveda de cañón e da bóveda califal ou gallonada-Columnas con fuste estriado e capiteis corintios ou de dobre tronco de pirámide invertida-Arcos faixóns que suxeitan as bovedas e que se prolongan por unhas pilastras interiores adosadas aos muros


ARTE MOZÁRABE CARACTERÍSTICAS ARQUITECTURA

Sta. María de Melque Sta. María de Lebeña

Santiago de Peñalba. Pranta, Ca. 930

Santiago de Peñalba. Interior e porta lateral

S. Baudilio de Berlanga. Comenzos do sécuo XI

S. Baudilio de Berlanga. Interior

S. Cebrián de Mazote.

San Cebrián de Mazote.

Detalle de arcos e cúpula.

S. X.

Valladolid.

San Miguel da Escalada. 913. León.

San Miguel da Escalada.

913.

León.

San Miguel de Celanova.

Planta e sección.

936.

Ourense.

San Miguel de Celanova. Exterior. 936. Ourense.

San Miguel de Celanova.

Interior.

936.

Ourense.

Beato de Liébana. A Arca de Noé. Xénese VI, 14 ss.

Beato de Liébana. O Señor e os 24 anciáns..Apocalipse,V,, 8.

Beato de Liébana. O Señor, Alfa e Omega,... Apocalipse,1-8.

Beato de Liébana. Xoan non adora ó anxo, senón só a Deus. Apocalipse, XXII, 8.

tema 6. a arte prerrománica

Art & Photos