temel sft yorumlama...c. toksik maruziyetlerin etkisini ölçmek 1. sigara 2. Çevresel kirleticiler...
TRANSCRIPT
Temel SFT Yorumlama
Prof. Dr. Gamze KIRKIL
Fırat Üniversitesi
Göğüs Hastalıkları AD
SPİROMETRİ ENDİKASYONLARI
A. Semptom, bulgu veya anormal laboratuar sonuçları varlığında akciğer hastalığı tanısını doğrulamak
1. Semptomlara. Dispne, wheezingb. Öksürük, balgamc. Ortopne
2. Bulgulara. Anormal solunum seslerib. Azalmış solunum sesleric. Göğüs duvarı anomalilerid. Siyanoz, çomak parmak
3. Anormal laboratuar bulgulara. PA AC grafisi, Toraks BTb. AKG, oksimetre
B. Bilinen bir hastalığın akciğer fonksiyonları üzerine etkisini tanımlamak1. Akciğer hastalıkları
a. KOAHb. Astımc. Kistik fibrozd. İAH
2. Kalp hastalıklarıa. KKYb. KKHc. Pulmoner HT
3. Nöromüsküler hastalıklara.Gullian Barre sxb. ALSc. MSd. Mystenia
C. Toksik maruziyetlerin etkisini ölçmek1. Sigara2. Çevresel kirleticiler3. Mesleksel ajanlar
D. Zaman içerisinde veya tedaviyi takiben akciğer fonksiyonlarındaki değişikliği belirlemek
1. Hastalıkta AC fonksiyonlarındaki azalma2. Respiratuar ilaçların etkileri3. Kardiyak ilaçların etkileri4. AC rezeksiyonu veya transplant5. Pulmoner rehabilitasyon
E. Akciğer fonksiyonlarını etkileyecek cerrahi işlemlerin riskini belirlemek
1. AC rezeksiyonu
2. Torakotomi
3. Kardiyak cerrahi
4. Üst abdominal cerrahi
F. Maluliyet/sakatlık oranını belirlemek
G. Akciğer sağlığı veya hastalıkları ile ilgili epidemiyolojik veya klinik çalışmalar
SPİROMETRİKONTRENDİKASYONLARI
Kesin kontrendikasyon• Son 1 ay içinde MI geçirmeRölatif kontrendikasyonlar• Nedeni bilinmeyen hemoptizi• Pnömotoraks• Unstabil anjina, yakın zamanda geçirilmiş MI veya pulmoner emboli• Torasik, abdominal veya serebral anevrizma• Yakın zamanda geçirilmiş göz operasyonu• Yakın zamanda geçirilmiş torasik ve abdominal cerrahiler• Test performansını etkileyebilecek herhangi bir akut hastalık varlığı• Demans veya konfüzyon
Spirometri Öncesi
• En az 1 saat önce sigara içmemeli
• 4 saat önce alkol almamalı
• 2 saat içinde fazla yemek yememeli
• Testten önce 30 dakika egzersizden kaçınmalı
• Göğüs ve abdominal ekspansiyonu sınırlayacak dar giysiler giyilmemeli
KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ
Test Başlangıç Kriterleri
• Ekspirasyon başlangıcı hızlı olmalı, Ekstrapolasyon volümü FVC’nin < %5’i veya < 150 ml olmalı
• PEF keskin bir yükselme göstermeli
Yetersiz efor
Test sonlandırma kriterleri
• Volüm-zaman eğrisinde ≥ 1 sn süre ile volüm değişikliği olmamalı (<25 ml)
• Ekshalasyon ≥ 6 snolmalı
TEKRAR EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ
– En yüksek iki FVC arasındaki fark ≤ 150 ml– En yüksek iki FEV1 arasındaki fark ≤ 150 ml
***FVC ≤ 1 L olanlarda fark 100 ml olmalı
OLGU 1
• 60 y E
• Eforla artan nefes darlığı
• 2 yıldır ventriküleraritmi nedeni ile amiodarone kullanıyor
• FM: Bilateral bazallerde inspiratuar raller (+)
STANDART SPİROMETRİ
Normal değerler
FVC 80-120 (%pred)
FEV1 80-120
FEV1/FVC 70-120
FEF25-75 >%65
FEF25-75/FVC >0.66
AKCİĞER VOLÜMLERİ
IC/ERV < 2:1 gerçek restriksiyon
DİFÜZYON TESTİ
Orta derecede restriksiyon, hafif difüzyon bozukluğu, DLCO/VA normal
İLAÇ İLİŞKİLİ İNTERSTİSYEL AKCİĞER HASTALIĞI
OLGU 2
• 24 yaş K
• Sabaha karşı artan nefes darlığı (+)
• Sigara (-)
• Allerjik rinit (+)
• FM: Bilateralekspiratuar ronküsler(+)
STANDART SPİROMETRİ
Ref PreMeas
Pre%Ref
TLC Liter 4,37 3,95 90
VC Liter 3,25 2,64 81
IC Liter 1,76
FRC N2 Liter 2,47 2,18 88
ERV Liter 0,86
RV Liter 1,19 1,30 110
RV/TLC % 27 33
AKCİĞER VOLÜMLERİ
REVERZİBİLİTE TESTİ
OLGU 3
• 70 y E
• 100 paket/yıl sigara öyküsü
• İstirahatte dahi nefes darlığı
• FM: Göğüs ön-arka çapı artmış, ekspiryum uzun
STANDART SPİROMETRİ
AKCİĞER VOLÜMLERİ
DİFÜZYON TESTİ
Ağır derecede havayolu obstrüksiyonu, hava hapsi, orta derecede difüzyon kapasitesinde azalma
VA/TLC= 0,64
Maldistribüsyon
OLGU 4
• 55 y E hasta
• Egzersiz dispnesi
• FM: Siyanoz (+)
• Solunum sesleri doğal
İzole difüzyon kapasitesi düşüklüğüPULMONER HİPERTANSİYON
61 y K, egzersiz dispnesi
Spirometri: RestriksiyonAkciğer volümleri: Obstrüksiyon
AMFİZEM + İNTERSTİSYEL FİBROZİS
64 y E, nefes darlığı
Spirometri ile akciğer volüm ölçüm sonuçları birbiri ile zıt ise;
• Obstrüktif spirometri (FEV 1 /FVC< %70) + düşük AC volümleri (↓ TLC) ise:
(a) Kombine hastalık
(b) Obstrüktif hastalık + pulmoner rezeksiyon
• Restriktif spirometri + yüksek AV volümleri:
a) Kombine hastalık
b)Obstrüktif hastalık+ ağır hava hapsi veya efor yetersizliği
Spirometri/akciğer volüm ölçümlerinden biri normal diğeri anormal ise;
• Normal spirometri + düşük akciğer volümleri
(a) Beklenen bir durum değil, laboratuar hatası olabilir (çünkü normal VC değeri restriksiyonu dışlar)
• Normal spirometri + yüksek akciğer volümleri
(a) Obstrüktif hastalık
* Minimal hava yolu hastalığı ile birlikte amfizem
* Hafif astım (TLC normal ve RV artmış ise)
(b) Akromegali; RV/TLC oranı normal
(c) Büyük akciğer olanlar (yüzücüler)
• Normal akciğer volümleri + obstrüktif spirometri(a) Kombine hastalık(b) Obstrüktif hastalık + pulmoner rezeksiyon(c) Saf obstrüktif hastalık (hava hapsi olmaksızın
astım)• Normal akciğer volümleri + restriktif spirometri
(a) Saf akciğer restriksiyonu dışlanmalı(b) Efor yetersizliği (akım-volüm eğrisi
incelenebilir) (c) Hafif obstrüktif hastalık (hafif astım) (d) Hafif kombine hastalık
Önerilen kaynaklar
ATS/ERS Task Force 2005
• General considerations for lung function testing. ERJ2005;26:153
• Standardisation of spirometry. ERJ 2005;26:319
• Standardisation of the measurement of lung volumes.ERJ 2005;26:511
• Standardisation of the single-breath determination ofcarbon monoxide uptake in the lung. ERJ 2005;26:720
• Interpretative strategies for lung function tests. ERJ2005;26:948