29.07.2020

1

2020Osman ERKANPsikolojik Danışman/ Test Formatörü

TEST ANLATIMLARINA

GEÇMEDEN ÖNCE NELER VAR?

EĞİTİMİN KAZANIMLARI VE İÇERİĞİ

ÖLÇME ARAÇLARI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

ÖLÇME ARAÇLARINI UYGULAMADA GENEL İLKELER

ÖLÇME ARACI UYGULAMA SÜRECİNDE İLETİŞİM

ZEKA VE ZEKA İLE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR

EĞİTİM KAZANIMLARI

Çocukları değerlendirmede doğru perspektif sahibi olma,

Çocuk tanımaya yönelik bilgi, araç ve donanıma sahip olma,

Test ve test uygulama mantığını kavrama,

Ölçme araçlarının kullanım alanlarını bilme,

Ölçme araçlarını uygulama, puanlama ve yorumlayabilme,

29.07.2020

2

EĞİTİM KAZANIMLARI

Farklı gelişen çocukları tespit edebilme,

Farklı gelişen çocuklar için aile ve öğretmenlerine önerilerde bulunabilme, onları yönlendirebilme,

Görsel ve işitsel algı, bilişsel gelişim ve genel gelişime ait alt basamaklarda bilgiler edinebilme…

1. Ankara Gelişim Tarama Envanteri

2. Peabody Resim Kelime Testi

3. Gesell Gelişim Figürleri Testi

4. Bender Gestalt Görsel Motor Algı Testi

5. Metropolitan Okul Olgunluğu Testi

6. Frankfurter Konsantrasyon Testi

EĞİTİM İÇERİĞİ

7. Porteus Labirentleri Testi

8. Kent EGY Testi

9. Goodenough-Harris Bir İnsan Çiz Testi

Vaka örnekleri, analizleri ve görsel sunumlareşliğinde

Tanıtım

Uygulama

Puanlama

Yorum ve Değerlendirme

EĞİTİM İÇERİĞİ

29.07.2020

3

PSİKOLOJİK ÖLÇME ARAÇLARI

Tanım:

Bireyin davranışını standart koşullarda

gözlemeye yarayan araçlardır.

Standart uyarıcılar takımıdır.

STANDARTLIK

Testin içeriğini oluşturan “uyarıcıların”,"maddelerin","açıklamanın" cevaplandırmaiçin test alan kişiye verilecek “sürenin” vs.herkes için aynı olması anlamına gelir.

UYARICI

İnsanların niteliklerini doğrudan ölçemeyiz.

Ancak testteki uyarıcılara gösterdiği tepkilere,cevaplara bakarak bireyin niteliği hakkındayorum yapabiliriz.

Görsel uyaranlar (Resim, şekil vb.)

işitsel uyaranlar. (Kelime, cümle vb.)

29.07.2020

4

PSİKOLOJİK TESTLERİN İŞLEVİ

Seçme; Öğrenci seçme için kullanılmaktadır.

Sınıflama; Eğitim ortamlarında farklı uygulamalarınyapılacağı sınıfların oluşturulması için uygulanır.

Uygulanan Yöntemlerin Etkisini Araştırma; Yenibir öğrenme modelinin eskisi ile karşılaştırılması,psikoterapi ile ilaç tedavisinin karşılaştırılması gibidurumlarda uygulanır.

BİREYSEL VE GRUP TESTLERİ

Bireysel Testler: Test veren kişi ile testuygulanan kişi yüz yüzedir.

◦ CAS, St. Binet, Wisc R, Porteus L., Peabody,Leiter vb…

Grup Testleri: Kısa sürede birden fazla kişiyeuygulanır ve bir oturumda kaç kişiyeuygulanacağı belirlenmiştir.◦ TKT(5-7), TKT(7-11), TYT(6-8), Metropolitan,

Goodenough, Gesell vb…

NORM

Normlar, ham verileri yorumlamak için

geliştirilmiş ölçütlerdir.

İdeal olan veya beklenilen değerler

değil, grubun ortalama değerlerini

temsil eder.

Yaş Normları, Sınıf Normları, Yüzdelik

Normlar

29.07.2020

5

ZEKÂ NEDİR?

ZEKÂ TANIMLARI

Bireyin yeni durumlara, yeni problemlereuyabilme, problem çözebilme,öğrenebilme yeteneği şeklindetanımlanabilir.

“Zekâ testlerinin ölçtüğü şeydir”

PSİKOLOJİK ÖLÇME ARAÇLARIKULLANIM VE UYGULAMA STANDARTLARI

GENEL İLKELER

29.07.2020

6

GENEL İLKELER:

Psikolojik ölçme araçları amaç olarak değil, amacaulaşmada araç olarak kullanılır. Amaç bireyitanımaktır.

Birey hakkında karar verirken tek bir psikolojik ölçmearacı değil, amaca uygun farklı psikolojik ölçmearaçları birlikte kullanılır.

Ölçme aracı tek gerçeklik değildir. Tanı koymak içindeğil doğru rehberlik etmek amacıylauygulanmalıdır.

GENEL İLKELER:

Objektif Ölçme araçları kullanılarak zihinsel gelişim,görsel ve işitsel algı gelişimi, motor gelişimler, dilgelişimi, dikkat gelişimi vb. hakkında önemli verilerelde edilir ve yorum yapılabilir ancak;

◦ Tanı aracı olarak kullanılmamalıdır,

Üstün zeka, zeka geriliği, dikkat dağınıklığı, özel öğrenme güçlüğü gibi tanılar için yeterli değildir.

Raporlamada ve danışma sürecinde bu tür tanı ifadeleri olmaması gerekir.

GENEL İLKELER:

Bireyi tanımada diğer kaynaklardan (öğretmen, aile vb.)da bilgi alınır. Bütün bilgiler bir arada değerlendirilir veyorumlanır.

Sonuçlar bireyin gelişimi göz önünde bulundurularak elealınır (Yaş, fiziksel, duygusal vb.) Gelişimsel farklılıklartest sonucuna etki edebilir.

Dikkat çekici nitelikte farklılığı bulunan çocuklarınayrıntılı incelemeleri (ayrıntılı ve çok boyutlu bireyseltestler, tıbbi değerlendirmeler vs.) yapıldıktan sonra dahagüvenilir yorumlar yapılabilir.

29.07.2020

7

GENEL İLKELER:

Bu alanda kullanılan testler daha çok gerilikleri tespitetmek ve alınacak tedbirlerde geç kalmamak içinuygulanır. Alınan sonuçlar da bu çerçevededeğerlendirilmelidir.

Raporlama ve danışma sürecinde şu ifadeler uygun olur:

“Yaş ortalamasına uygundur’’

“Yaş ortalamasından beklenen performansın altındadır ve ayrıntılı bireysel testler ile değerlendirilmesi önerilir”

‘’Yaş ortalamasından beklenen performansın üzerindedir”

Fiziksel düzenleme yapılmalı. Çalışma masasında sadeceçalışma materyali olmasına dikkat edilmeli,

Dikkat dağıtmayacak sadelikte, ışık ve ısısı ayarlanmış birortam olmalı,

Test uygulamalarında çocuk ile yalnız çalışılmalı, (3-4 yaş gibi küçük yaşlar istisna tutulabilir.)

Çocuk masada rahat edecek şekilde oturtulmalıdır.Gerekirse boy ayarlaması yapılmalı,

Grup testi uygulamalarında grup düzeni uygun olmalı.

29.07.2020

8

ÇocukUzman

Bireysel

Grup

• Uygulayıcı ile çocuk arasında iyi bir ilişkinin kurulması önemli bir faktördür.

Uygulama için yumuşak ancak kurallı ve sınırları olan bir iletişim benimsenmelidir. (Ne diktatörce ne de aşırı esnek )

Teste başlamadan önce çocuğu teste hazırlamak gerekir:Neden geldiği sorulabilir (seni daha iyi tanımak istiyoruz) ve neler yapılacağına ilişkin konuşulabilir.Gerekirse ön çalışmalar yapılabilir. (Resim çizme, sevdiği oyunlar, hayvanlar vb. hakkında konuşma)Testten önce kullanılacak materyaller tanıtılır. (kitap, kayıt formu, kronometre vs.)

29.07.2020

9

Çocuk yeterli düzeyde rahatlamadan uygulamaya başlanmamalıdır.

Uygulayıcının sakin ve rahat olması da çocuktaki gerginliğin giderilmesinde önemlidir.

Yapılacak çalışmalar için ‘test-sınav’ ifadelerikullanılmamalıdır. Bu ifadeler kaygı uyandırır.

“Şimdi seni daha yakından tanımak için bazı çalışmalaryapacağız. Bu çalışmaların bazı yerleri sana kolay gelebilirçünkü senden küçüklerle de bu çalışmaları yapıyoruz.Ama bazı yerleri de zor gelebilir çünkü senden büyüklerlede bu çalışmaları yapıyoruz. Sen dikkatlice dinle veyapabildiğin kadar yapmaya çalış.”

BAŞLANGIÇ YÖNERGESİ:

*Uygulayıcının yönergeyi ezberlemesi gerekmez. Önemli olan teste hakimiyet ve etkili iletişimdir.

*Yönerge aynen verilir ancak okurken konuşma dili kullanılmalı ve çocukla göz iletişimi kaybedilmemelidir.

29.07.2020

10

*Uygulayıcı hiçbir şekilde çocuğun cevabını beğenmediğini belli etmemelidir.

*Testte otorite uygulayıcı olmalı. Çocuğun “hayır” diyebileceği sorular sorulmamalı.

Örneğin “diğer çalışmaya geçelim mi?” yerine “Şimdi diğer çalışmamıza geçiyoruz” demek daha doğru olacaktır.

* Çocuk testte üst üste cevap veremediğinde başarısızlık duygusu yaşamaması için “Bunları senden büyüklerle yapıyoruz. Zorlanman normal. Bunları öğrendiğin zaman yapacaksın.” gibi sözlerle çocuk rahatlatılabilir.

* Uygulama süresince ihtiyaca göre çocuk teşvik edilmelidir. (Seninle çalışmak çok güzel, gayet güzel çalışıyorsun, iyi gidiyorsun vb.)

Uygulayıcı çocukla iletişim kurmada çok güçlük çekiyorsa uygulama başka bir zamana ertelenebilir.

29.07.2020

11

• Uygulayıcı aynı zamanda iyi bir gözlemci olmalıdır. Gözlemden elde ettiği bilgiler de çocuğu tanımada oldukça önemlidir.

Ortama ve kurallara uyumu, oturma şekli, ifade becerisi, kullandığı el, ebeveyn ile kurduğu iletişim, çalışma şekli (yavaş- hızlı, istekli, isteksiz, gayretli), dikkatini ve ilgisini sürdürmesi, fiziki görünümü, duygusal tepkileri (kaygı, korku, güven vb.)

Ailenin eğitim düzeyi ile sosyo- ekonomik durumu

Çocuğun gelişim hikayesi

◦ Yürüme, konuşma, doğum, hastalıklar, kazalar vb.

Çocuğun başarılı olduğu alanlar (Kendi güçlü yönleri)

◦ İlgi alanları, nasıl vakit geçirdiği vb.

Varsa zorlandığı alanlar (Kendi zayıf yönleri)

◦ Tanımlanan bir sorun var mı, bu konuda ailenin görüşü nedir?

◦ Bu problemle ilgili daha önce yapılanlar. Uzman görüşleri, testler vb.

Öğretmenin çocuk hakkındaki görüşleri,

Akademik performansı,

◦ Varsa zorlandığı ya da başarılı olduğu dersler,

Arkadaş/kardeş bilgileri ve ilişkileri

Davranış ve uyum sorunları

◦ Tırnak yeme, saldırganlık, alt ıslatma vb.

29.07.2020

12

KRONOLOJİK (TAKVİM) YAŞ HESABI

TEST TARİHİ (TT) : 15.04.2020

DOĞUM TARİHİ (DT) : 12.02.2013

TAKVİM YAŞI (TY) : 03. 02. 07 (7 Yaş, 2 Ay, 3 Gün)

TEST TARİHİ (TT) : 15.04.2020

DOĞUM TARİHİ (DT) : 18.07.2012

TAKVİM YAŞI (TY) : 27. 08. 07 (7 Yaş, 8 Ay, 27 Gün)

Takvim yaşı hesabı yapılırken gün kısmına bakılır.15 gün ve üzerinde olursa bir üst yaşatamamlanır.

8 Yaş, 9 Ay, 27 Gün ise:

8 Yaş 10 olarak alınır ve 8,10 olarak ifade edilir.

8 Yaş, 9 Ay, 14 Gün ise:

8 Yaş 9 Ay olarak alınır ve 8,9 olarak ifade edilir.

KRONOLOJİK (TAKVİM) YAŞ HESABI

Zeka yaşı bireyin zeka testlerinde yapılan çalışmalar neticesinde elde edilen zihin gelişim yaşıdır.

Zeka yaşı ile kronolojik yaş arasındaki farka bakılarak bilişsel- zeka düzeyi hakkında fikir alınır.

Zeka bölümü hesabında standart ZB formülü ya da özel olarak hazırlanmış tablolar kullanılır.

ZEKÂ YAŞI

29.07.2020

13

Zeka Yaşı (ZY) x 100

Takvim Yaşı (TY)Zeka Bölümü (ZB)=

NOT: Öncelikle takvim yaşı ve zeka yaşı aya çevrilir ve yukarıdaki formül uygulanır.

ZEKÂ YAŞI

Not Edin!

ZEKÂNIN SINIFLANMASI

130 = 2 Standart sapma üzeri

115 = 1 Standart sapma üzeri

100 = Ortalama

85 = 1 Standart sapma altı

70 = 2 Standart sapma altı

ÖZEL YETENEK

ZİHİNSEL ZORLANMA

Zekâ Puanlarının değerlendirmesinde ortalama puan 100’dür ve standart sapma 15’dir. Buna göre

ZEKÂ PUANININ YORUMU

130 = Güçlü ve yaş ortalamasının üzerinde

115 = İyi seviyede

100 = Ortalama- Yaşına Uygun

85 = Zayıf ve desteklenmeli

70 = Oldukça zayıf ve ayrıntılı değerlendirilmeli

29.07.2020

14

ZEKÂNIN SINIFLANMASI

ZEKÂNIN SINIFLANMASI