tex nika

Των κας Μαρίας Μανουσακίδου, Σχεδιάστριας και Τεχνολόγου ξύλου και επίπλου και

Δρ.Ιωάννη Κακαρά, Τεχνολόγου ξύλου και ξύλινων κατασκευών

Γενικά

Ο τομέας των ξύλινος κατασκευών εξω-τερικού χώρου, σε ακραία και υγρά πε-ριβάλλοντα είναι τεράστιος και μειδιαίτερο ενδιαφέρον για το ελληνικόκλίμα. Πρόκειται για ξύλινες κατασκευέςοι οποίες είναι εκτεθειμένες στα καιρικάφαινόμενα και σε ακραίες συνθήκες. Πιοέντονος είναι ο κίνδυνος για τις ξύλινεςκατασκευές που θεμελιώνονται μέσαστο έδαφος ή για εκείνες που ένα μέροςή όλη η κατασκευή είναι μέσα στο θα-λασσινό ή το γλυκό νερό. Σε κάθε περί-πτωση οι κίνδυνοι που απειλούν τιςξύλινες κατασκευές στα περιβάλλοντααυτά είναι κυρίως η σήψη, η ραγάδωση,η γήρανση και η διάβρωση του ξύλουαπό τον άνεμο, τις έντονες εναλλαγέςυψηλών και χαμηλών θερμοκρασιών,τη βροχή, τον ήλιο, το χαλάζι και την ιδι-αίτερη επίδραση της υγρασίας της θά-λασσας (της θαλάσσιας αύρας) .

Ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλ-λοντος διακρίνουμε τις ξύλινες κατασκευέςαυτές στις ακόλουθες κατηγορίες: • Ξύλινες κατασκευές σε υγρά περιβάλ-

λοντα • Ξύλινες κατασκευές μέσα στο έδαφος• Ξύλινες κατασκευές μέσα στο νερό και • Ξύλινες κατασκευές σε ακραία περι-

βάλλοντα.

Θα παρουσιασθούν σε συνέχειες ταακόλουθα έξι άρθρα, τα οποία καλύ-πτουν συνοπτικά τον τομέα των ξύλινωνκατασκευών εξωτερικού χώρου σεακραία και υγρά περιβάλλοντα:

1. Ξύλινες κατασκευές χώρων αναψυχής2. Ξύλινες περιφράξεις και αυλόπορτες3. Ξύλινες κατοικίες και γεωργικές κτη-

νοτροφικές ξυλοκατασκευές4. Εξωτερικά κουφώματα και πατώματα,5. Ξύλινες κατασκευές μέσα στο έδαφος

και το νερό6. Οι Ξύλινες κατασκευές εξωτερικού

χώρου στην Ελλάδα

Με τον όρο υγρά περιβάλλοντα εννο-ούμε τα υπαίθρια περιβάλλοντα, σταοποία υπάρχουν υψηλοί δείκτες σχετι-κής υγρασίας της ατμόσφαιρας. Με τηνέννοια αυτή όλες οι εξωτερικές ξύλινεςκατασκευές εντάσσονται σε αυτή την κα-τηγορία. Βέβαια υπάρχουν διαβαθμίσειςεπικινδυνότητας που αναφέρονται σεπεριβάλλοντα με πολύ υψηλές τιμέςσχετικής υγρασία που εναλλάσσονταιαπό πολύ χαμηλές τιμές. Σημαντικοίπαράγοντες είναι επίσης και η θερμο-κρασία, ο αέρας και ιδιαίτερα ο υγρόςθαλασσινός αέρας, η ηλιοφάνεια, ηβροχή, το χαλάζι, το χιόνι, καθώς και ηδιάρκεια των καιρικών φαινομένων. Έτσιη συχνή εναλλαγή ήλιου, βροχής, αέρα,

που χαρακτηρίζει το μεσογειακό κλίμα,προκαλεί ταλαιπωρία στις εξωτερικέςξύλινες κατασκευές. Στη χώρα μας υπάρ-χουν όλες οι διαβαθμίσεις επικινδυνότη-τας για τις κατασκευές υπαίθρου, όπως:

• Υπαίθριες κατασκευές σε παραλίες ήκοντά στη θάλασσα (απόσταση μέχρι200 και 300m), όπου κυριαρχεί θα-λάσσια αύρα με υψηλή υγρασία καιάλατα νατρίου, ιωδίου που διαβρώ-νουν όλα τα υλικά. Τα περιβάλλοντααυτά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τιςξύλινες κατασκευές και απαιτούν επι-λογή των κατάλληλων ειδών ξύλουκαι προϊόντων ξύλου καθώς και ειδι-κούς χειρισμούς συντήρησης και επι-καλύψεων.

• Υπαίθριες κατασκευές σε ορεινές πε-ριοχές, όπου έχουμε ακραίες θερμο-κρασίες, ισχυρούς ανέμους, χιονο πτώ- σεις, έντονες βροχοπτώσεις και μεγά-λες μεταβολές από εποχή σε εποχήαλλά και μέσα στο 24ωρο.

• Υπαίθριες κατασκευές σε ημιορεινέςκαι πεδινές εκτάσεις, όπου οι συνθήκεςποικίλουν αλλά με μικρότερο εύροςμεταβολών των καιρικών παραγόντων.

• Υπαίθριες κατασκευές σε ειδικά παρα-ποτάμια ή παραλίμνια περιβάλλοντα.

• Υπαίθριες κατασκευές σε πολύ νότιανησιωτικά ή ηπειρωτικά περιβάλλονταμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

Η εν λόγω εργασία αποτελεί σύνθεση του υπό έκδοση βιβλίου του Ι. Κακαρά με τίτλο: Ξύλινες δομικέςκατασκευές, Τεχνολογία και εφαρμογές, και της πτυχιακής εργασίας της Μαρίας Μανουσακίδου με τίτλο:Τεχνολογία ξύλινων κατασκευών σε υγρά περιβάλλοντα και υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα.

ΤΕΧΝΙΚΑ | EΠIΠΛEON

Ξύλινες κατασκευές σε ακραίακαι υγρά περιβάλλονταΜέρος 1ο: Ξύλινες κατασκευέςχώρων αναψυχής

104 | ΣΕΠΤΕΜΒΡΙOΣ - ΟΚΤΩΒΡΙOΣ


Υπόστεγα, πέργκολες, κιόσκια εμποτισμένη πεύκη με βορικά άλατα, Cedar, sequoia

(Redwood), λάρικα, κυπαρίσσι.

Κατοικίες, αποθήκες, δασική πεύκη, μαύρη πεύκη, ελάτη, κυπαρίσσι, Niangon,

γεωργικές και κτηνοτροφικές Padauk, δρυς Αμερικής, κέδρος Λιβάνου, λάρικα Ευρώ

κατασκευές πης, Western Red Cedar, άσπρο δεσποτάκι (Αustralian

white ash), ελάτη Κεφαλληνιακή (στέγες), ψευδοτσούγκα,

Πτελέα (αγροτικά ερτσόλες), Kapur, Karri (εξ.επενδύσεις).

Περιφράξεις, αυλόπορτες Ψευδο-ακακία (Robinia), κυπαρίσσι, εμποτισμένη δασική

πεύκη, Angelim Da Campina, Favinha, Sucupira Amarelo,

Tento, Breu Vermelo, Cumaru, Jacareuba, Modesipé,

Fava Amargosa, Piquiarana, καστανιά, κέδρος Λιβάνου,

Western red cedar, Κέδρος (Cedrus atlantica), Μαύρη

πεύκη, σημύδα Ευρωπαϊκή (μετά από εμποτισμό), Yew.

Παγκάκια, τραπεζόπαγκοι εμποτισμένη δασική πεύκη

Στύλοι Δ.Ε.Η, Ο.Τ.Ε φωτισμού Κυρίως εμποτισμένη πεύκη, σπάνια ελάτη, Sequoia

(redwood), Ερυθρελάτη, Ψευδοτσούγκα, λάρικα.

Στρωτήρες σιδηροδρόμων Azobé, καστανιά, κέδρος (Cedrus atlantica), Κουκουναριά

(Pinus pinea), Dahoma, Merawan, Οξιά Ιαπωνίας

(Buna), Τραχεία πεύκη (Pinus Blutia), Χαλέπιος πεύκη

(Pinus halepensis), sucupira

Ξύλινες γέφυρες Μαύρη πεύκη, Azobé, Ipé, Afzelia, Karri, Pyinkado, Tali,

Κέδρος (Cedrus atlantica), Kapur, Greenheart.

Καταστρώματα αποβάθρας εμποτισμένη πεύκη, Iroko, Azobé, δρυς Αγγλική, Acapu,

Jatoba, Fava Amargosa, Louro Itauba, Massaran

duba, Piquia, Sucupira Amarelo, Sucupira Vermelho,

Faviha, Faviha Prunelha, Ipé, Tatajuba (όχι μέσα στο

νερό), Opepe, Peroba White, American Pitch Pine, Tali,

Teak, Wengé, Merbau, Iroko, Afzelia

Πατώματα εξ. χώρου εμποτισμένη μαύρη πεύκη, Merbau, Bangkirai, Ipé, Iroko,

Azobé, δρυς, λάρικα, θερμικά τροποποιημένη πεύκη &

ερυθρελάτη, Afrormosia, κυπαρίσσι, Acapu, Fava Amar

gosa,, Angelim Da Campina, Cumaru, Angelim Pedra,

Favinha, Favinha Prunelha, Guariuba, Jatoba, Louro

Itauba, Massaranduba, Modesipé, Muiracatiara, Piquia,

Sucupira Amarelo, Sucupira Vermlho, Niové, Afzelia,

Padauk, Wenge, Αρκέυθος,Redwood, Cedar, Jarrah,

Brazilian Cherry, Teak.

Κουφώματα εξ. χώρου Niangon, Pau Amarelo, Jatoba, Tatajuba, Cupiuba,

Angelim Pedra, Guariuba, Fava Amargosa, Niové, Yellow

Meranti, Iroko, Australian Cedar, κυπαρίσσι, κέδρος

(Cedrus atlantica), Μαύρη πεύκη, Ψευδοτσούγκα, Kapur.

Παιδικές χαρές (ξύλινες) εμποτισμένη πεύκη με βορικά άλατα, κυπαρίσσι, Iroko.

Πίνακας 1. Είδη ξύλου κατάλληλα για κατασκευές σε περιβάλλον με υψηλή υγρασία

Είδη κατασκευών σε υγρά περιβάλλοντα

Κατάλληλα είδη ξύλου

Αυστρία 12,6-22,5

Βέλγιο 16,8-20,0

Βουλγαρία 11,9-17,5

Κύπρος 8,5-15,9

Φινλανδία 12,7-21,2

Γαλλία 10,5-20,3

Γερμανία 12,2-21,8

Ελλάς 8,3-17,8

Ουγγαρία 11,5-19,4

Ιταλία 10,7-20,0

Ρουμανία 11,6-26,0

Σουηδία 12,5-20,5

Πίνακας 2. Υγρασία ισορροπίας του ξύλου σε διάφορες χώρες (εύρος διακύμανσης της υγρασίας ξύλου ξηραμένου σε υπόστεγο, σε διάφορες χώρες)

Χώρα Εύρος υγρασίας ισορροπίας (%)

Πηγή: Tsoumis G. 1991

“Είναι απαράδεκτο να εισάγουμε τεράστιες ποσότητες ξύλινων κατασκευών υπαίθρουαπό Σουηδία, Γερμανία, Λιθουανία, Ιταλία, Κίνα.”

| 105

“Η εφαρμογή σωστής δασικής πολιτικής με αραιώσεις νεοφυτειών σεδημόσια δάση μαύρης πεύκης και με αναδασώσειςκυπαρισσιού θα έδινε αρκετή πρώτη ύλη για ξύλινες δομικές κατασκευές. ”


Τα δεδομένα αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά το σχε-διασμό και τη μελέτη των εξωτερικών ξύλινων κατα σκευ -ών, ώστε να χρησιμοποιούνται οι σωστές πρώτες ύλες ξύλουκαι άλλων υλικών και να εφαρμόζονται οι κατάλληλοι χειρι-σμοί, οι ενδεικνυόμενες τεχνικές κατασκευής και οι σωστέςμέθοδοι συντήρησης και φινιρίσματος. Όλες οι εξωτε ρικές κα-τασκευές έρχονται σε επαφή με τις μεταβολές του κλίματος. Σε κάθε περίπτωση η εξωτερική ξύλινη κατασκευή πρέπει νακατασκευάζεται από τα κατάλληλα είδη ξύλου και προϊόνταξύλου. Μια συνοπτική αναφορά των κατάλληλων ειδώνξύλου και προϊόντων ξύλου, που ενδείκνυνται για κάθε μιακατηγορία ξύλινων κατασκευών εξωτερικού χώρου παρου-σιάζεται στον Πίνακα 1. Η υγρασία του ξύλου πρέπει να είναιίση προς την μέση υγρασία ισορροπίας του εξωτερικού χώρουτης συγκεκριμένης περιοχής. Η υγρασία ισορροπίας του εξω-τερικού χώρου εξαρτάται από τις συνθήκες υγρασίας και θερ-μοκρασίας του συγκεκριμένου χώρου και βέβαια από τηνεποχή του έτους. Με άλλα λόγια είναι η υγρασία του ξύλουπου ξηράθηκε στον αέρα, σε υπόστεγο, στο συγκεκριμένοχώρο. Ο Πίν. 2 περιέχει το εύρος διακύμανσης της υγρασίαςισορροπίας στις διάφορες χώρες της Ευρώπης. Σύμφωνα μετον Πίν. 2 το εύρος διακύμανσης της υγρασίας ισορροπίας γιατην Ελλάδα είναι από 8,3% για τον μήνα Ιούλιο έως 17,8%για τον μήνα Ιανουάριο. Πιστεύουμε ότι για εξωτερικές κατα-σκευές στην Ελλάδα το ξύλο πρέπει να έχει μια υγρασία γύροστο 10-12% για τις ξηρές περιοχές και 12-15% για τις υγρέςπεριοχές. Π.χ. μια πέργκολα ή περίφραξη ή παιδική χαρά στηνΑττική μπορεί να κατασκευασθεί από ξυλεία με υγρασία 10-12%. Η ίδια κατασκευή στην ορεινή Φλώρινα μπορεί να κα-τασκευασθεί από ξύλο με υγρασία 14-15%.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι σπουδαιότερες ξύλινες κατα-σκευές υπαίθρου με ενδιαφέρον για την Ελλάδα.


Εικ. 1. Σκαλοπάτια από δίσκους κορμών και η πλάγια όψη τους

Ξύλινες κατασκευές χώρων αναψυχής.

Είναι τεράστια η ποικιλία των ξύλινων κατασκευών χώρωναναψυχής. Θα αναφερθούμε στις κατασκευές που είναι κατάλ-ληλες για δάση και αλσύλια αναψυχής, για πάρκα, πλατείες,αυλές και κήπους. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι: παγκάκια,μονοπάτια με ξύλινα σκαλοπάτια, τραπεζόπαγκοι, κιόσκια καιπέργκολες, ξύλινες πεζογέφυρες, παιδικές χαρές, περιφράξεις. Στις κατασκευές αυτές χρησιμοποιούνται ημικατεργασμένα καικατεργασμένα προϊόντα ξύλου όπως, πάσσαλοι, στύλοι, πε-λεκητή ξυλεία, αξεβάρδιστα πριστά και πριστά διαφόρων δια-στάσεων (καδρόνια, μαδέρια, δοκοί, σανίδες κ.α.), απόανθεκτικά είδη ξύλου όπως, ξύλο ελληνικής καστανιάς, ελ-ληνικής μαύρης πεύκης, κυπαρισσιού, δρυός, μουριάς, ακα-κίας, οξύκεδρου (άρκευθου, γνωστού ως κέδρο), εμποτισμένομε άλατα βορίου και χαλκού. Σε μερικές κατασκευές, όπως οιπαιδικές χαρές χρησιμοποιείται και το κόντρα πλακέ εξωτερι-κής χρήσης. Οι πάσσαλοι καστανιάς μπορούν να χρησιμοποι-ηθούν και χωρίς εμποτισμό με άλατα, αρκεί να έχουνεμποτιστεί με λινέλαιο. Ιδιαίτερα για τα ελληνικά δεδομένα ηκαταλληλότερη ξυλεία για κατασκευές χώρων αναψυχής είναιη ξυλεία πεύκης (ελληνική μαύρη πεύκη ή εισαγόμενη δασικήπεύκη), η καστανιά και το κυπαρίσσι, σε μορφή πριστών, ημί-πριστων, πελεκητής τετραγωνισμένης ξυλείας, και σε μορφήκορμιδίων (λεπτών κορμών με διάμετρο 10 έως 20 cm). Γιαπαραδοσιακές κατασκευές μπορεί να χρησιμοποιηθούν ολό-κληροι κορμοί. Σαν δεύτερη επιλογή μπορεί να χρησιμοποι-ηθεί ξυλεία ελάτης και ερυθρελάτης, αλλά μετά από χειρισμόεμποτισμού με βορικά άλατα και επάλειψη με λινέλαιο. Είναιαπαράδεκτο να εισάγουμε τεράστιες ποσότητες ξύλινων κα-τασκευών υπαίθρου από Σουηδία, Γερμανία, Λιθουανία, Ιτα-λία, Κίνα. Στη βιομηχανία ξύλου της Δασικής Υπηρεσίας στηνΚαλαμπάκα λειτουργεί από το 1980 η πρώτη στη χώρα μαςμονάδα ξύλινων κατασκευών υπαίθρου από εμποτισμένη μεβορικά άλατα ξυλεία ελληνικής μαύρης πεύκης. Έκτοτε ιδρύ-θηκαν μερικές ελληνικές μονάδες παραγωγής ξυλοκατα-σκευών υπαίθρου. Οι κατασκευές αυτές έχουν μεγάλη ζήτησηαπό φορείς και ιδιώτες και διατηρούνται επί δεκαετίες σε θέ-σεις αναψυχής και παιδικές χαρές, γεγονός που επιβεβαιώνει

την καταλληλότητα της ελληνικής προέλευσης ξυλείας. Ηεφαρμογή σωστής δασικής πολιτικής με αραιώσεις νεοφυ-τειών σε δημόσια δάση μαύρης πεύκης και με αναδασώσειςκυπαρισσιού θα έδινε αρκετή πρώτη ύλη για ξύλινες δομικέςκατασκευές. Για τον εμποτισμό του ξύλου ακολουθείται η διαδικασία,εμπο τισμού υπό πίεση. Κατά την συναρμολόγηση, θα πρέπειοπωσδήποτε να γίνει προτρύπημα, αλλιώς το ξύλο μπορεί ναεμφανίσει ρωγμές ή και να σχιστεί στο σημείο εισαγωγής τηςβίδας. Οι επιφάνειες του ξύλου πρέπει να είναι πλανισμένεςκαι λειασμένες και οι εγκάρσιες τομές λείες, γεγονός που επι-βάλλει την κοπή και κατεργασία του ξύλου με δισκοπρίονακαι εργαλεία υψηλής ποιότητας.

1. Μονοπάτια και σκαλοπάτια από πασσάλους μικρούμήκους.

Το ξύλινο μονοπάτι μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για διακο-σμητικούς λόγους, είτε σε λασπώδη εδάφη για την ευκολό-τερη διέλευση των πεζών. Αποτελείται από εμποτισμένακορμίδια πεύκης (Εικ. 1) ή από κορμίδια ανθεκτικών ειδώνξύλου, όπως δρυς, καστανιά, ακακία και μουριά, εμποτισμέναμε λινέλαιο (Εικ. 2). Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούνκαι ανθεκτικά στους μικροοργανισμούς, τροπικά είδη, όπωςIpe, Azombe, Iroko, κ.α (Πίνακας 1). Καλό θα είναι όμως ναχρησιμοποιούνται ελληνικά είδη ξύλου, όπως καστανιά, δρύς,πεύκο.Μια ακόμα δασική κατασκευή που χρησιμοποιείται για την ευ-κολότερη διάβαση των πεζών, είναι τα ξύλινα σκαλοπάτια, ταοποία συναντάμε σε απότομα και επικλινή σημεία. Ως πρώτηύλη χρησιμοποιούνται κορμοί ή μέρη κορμών σε ½ κατάμήκος τομή και ¼ κατά μήκος τομής (Εικ.2). Επίσης μπορούννα χρησιμοποιηθούν και δίσκοι (ξύλινοι τάκοι) μήκους 20-30cm, μετά από εγκάρσια τομή των λεπτών κορμιδίων (Εικ. 1και 4) από είδη ξύλου ανθεκτικά στις προσβολές των μικρο-οργανισμών, μετά από κατάλληλο εμποτισμό χημική και θερ-μική τροποποίηση. Οι στρογγυλοί τάκοι τοποθετούνται,κατακόρυφα στο έδαφος και ο ένας δίπλα στον άλλο. Έναμέρος τους είναι θαμμένο στο έδαφος και το άλλο εξέχει. Για

την τελευταία αυτή ενδιαφέρουσα εφαρμογή των ξύλινωντάκων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεγάλη ποσότητα ελληνι-κών καυσοξύλων από δρύ, καστανιά, μουριά, ακακία, αριά,πουρνάρι, αγριελιά και πολλά άλλα είδη ξύλου της ζώνης τωναειφύλλων πλατυφύλων. Ένας ακόμα τρόπος δημιουργίαςσκαλοπατιών σε επικλινή εδάφη, είναι αυτός που παρουσιά-ζεται στην Εικόνα 3, όπου έχουμε ημίπριστα κορμίδια, τοπο-θετημένα έτσι ώστε να σχηματίζουν μικρά σκαλοπάτια.


Εικ.2 Σκαλοπάτια σε επικλινές μονοπάτι, κατασκευασμένο από κορμούς και από μέρη κορμών

Εικ.3 Ξύλινα στοιχεία συγκράτησης του εδάφους, για την δημιουργία σκάλας.

Εικ 4. α) ξύλινο πάτωμα πέργκολας, από εμποτισμένουςτάκους σε εγκάρσια τομή τοποθετημένους κάθετα στοέδαφος, β) ξύλινος διάδρομος κήπου από τάκους λεπτώνκορμιδίων ανθεκτικών ειδών ξύλου κάθετα τοποθετημέ-νους στο έδαφος.

4a

4b

| 107

108 |


Εικ.5. Μέθοδος θεμελίωσηςξύλινης κολόνας μέσα στοέδαφος

Εικ.6. Μέθοδος στήριξης κολόνας σεθεμέλιο από μπετόν.

Εικ. 7. Μέθοδος στήριξης ξύλινης κολόναςσε δοκό πατώματος

Εικ. 8. Σύγχρονα κιόσκια από ξυλεία πεύκης (Πηγή: ΕΛΑΤΟΝ ΕΠΕ)

2. Πέργκολα και κιόσκι (Θεμέλια και στήριξη κολόνας)

Η ξύλινη πέργκολα είναι πολύ συνηθισμένη κατασκευή πουανάλογα με την λειτουργικότητά της προσαρμόζεται και η τε-χνολογία κατασκευής. Χρησιμοποιείται σε αυλές, διαδρόμους,πάρκα, παιδικές χαρές, ταράτσες, για αναρριχώμενα φυτά(κληματαριές, αγιόκλιμα, γιασεμί κ.α.) και για στήριξη συστη-μάτων σκίασης από καλαμωτή ή τέντα.Το κιόσκι είναι επίσης πολύ συνηθισμένη ξύλινη κατασκευήστην Ελλάδα, γιατί προσφέρει σκιά τους θερινούς μήνες, θέακαι προστασία από βροχή. Είναι πιο πολύπλοκη κατασκευήαπό τις πέργκολες γιατί προστίθεται η στέγη, γι’ αυτό και απαι-τείται ιδιαίτερη προσοχή και εφαρμογή των κανόνων τεχνο-λογίας και στατικής επάρκειας της όλης κατασκευής (Εικ. 8).Ιδιαίτερα για τα κιόσκια και υπαίθρια υπόστεγα μεγάλωνανοιγμάτων απαιτείται στατικός υπολογισμός του φέροντα σκε-λετού, για πλήρη προστασία.Προσοχή και κατάλληλη τεχνική απαιτείται για τη θεμελίωσηκαι τις συνδέσεις των στοιχείων του σκελετού, ειδικά σε θέσειςμε ισχυρούς ανέμους και χιονοπτώσεις. Για τη θεμελίωση ξύ-λινης πέργκολας μέσα στο έδαφος, ακολουθούμε τις εξής τε-χνικές:Στην πρώτη μέθοδο ανοίγουμε μια βαθιά οπή στο έδαφος.

Στο κάτω μέρος της οπής βάζουμε χοντρό χαλίκι, για να απο-στραγγίζουν τα νερά. Τοποθετούμε την κολόνα σε κατακό-ρυφη θέση. Μετά γεμίζουμε την τρύπα με τσιμέντο (Εικ. 5).Για την εφαρμογή της μεθόδου αυτής, θα πρέπει οι ξύλινεςκολόνες να είναι εμποτισμένες υπό πίεση με βορικά άλατα.Στη δεύτερη μέθοδο κάνουμε τα θεμέλια από μπετόν. Τα θε-μέλια θα προεξέχουν από το έδαφος περίπου 5-10 cm. Πρινστεγνώσει το μπετόν βάζουμε ακριβώς στο κέντρο, γαλβανι-σμένα ατσάλινα στηρίγματα για τις κολόνες. Όταν σταθερο-ποιηθεί καλά το μπετόν βιδώνουμε τις κολόνες στη μεταλλικήανοξείδωτη υποδοχή, αφήνοντας ένα μικρό κενό 2-3 cm ανά-μεσα στο ξύλο και στο μπετόν, για να στραγγίζει το νερό τηςβροχής (Εικ. 6). Προσέχουμε ώστε οι οπές στήριξης των βλή-τρων (μπουλονιών), να μη βρίσκονται στο ίδιο κατακόρυφοεπίπεδο, το οποίο θα ενισχύει την τάση σχίσης της δοκού στοάκροΟι δύο αυτές μέθοδοι που προαναφέρθηκαν μπορεί να χρη-σιμοποιηθούν και για τη θεμελίωση κολόνων που θα στηρί-ξουν τη στέγη από κιόσκι ή υπόστεγο. Η τρίτη μέθοδος σε περιπτώσεις όπου υπάρχει πάτωμα απόξύλινα στοιχεία μεγάλου πάχους, τουλάχιστον 4 cm. Εδώ ηκολόνα αγκυρώνεται κάτω από την αποβάθρα, στα δοκάριατου πατώματος.(Εικ. 7).



3. Παγκάκια - τραπεζόπαγκοι

Το παγκάκι είναι η πιο κλασική και συνηθισμένη ξύλινη κατα-σκευή υπαίθρου που συναντάμε σε πάρκα, χώρους αναψυ-χής, θέσεις θέας. Ο τραπεζόπαγκος είναι σύνθετη ενιαίακατασκευή από τραπέζι και δύο παγκάκια που χρησιμοποιού-ται σε ευρεία κλίμακα σαν τραπέζια εξοχής. Υπάρχει πληθώρααπό σχέδια και μεγέθη. Τους συναντάμε σε τοποθεσίες κατάλ-ληλες για υπαίθρια γεύματα. Πρόκειται για έπιπλα εξοχής πουσχεδιάζονται και προβλέπεται εφαρμογή τεχνολογίας κατα-σκευής που διασφαλίζει την μηχανική αντοχή, την μεγάληδιάρκεια ζωής κάτω από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, τηνκατάλληλη συντήρηση και τέλος την υψηλή αισθητική αξία.Οι πρώτες ύλες ξύλου μπορεί να είναι: λεπτή στρογγύλη ήημίπριστη ξυλεία πεύκης, κυπαρισσιού και καστανιάς (Εικ. 9,10 και 11), πριστή ξυλεία πεύκης, λάρικας, κυπαρισσιού, κα-στανιάς, δρυός, Ιroko κ.α. Στην Εικόνα 12α, παρουσιάζεται ένας οκτάγωνος τραπεζό -παγκ ος εξοχής από συμπαγή ξυλεία πεύκου. Στην Εικόνα 12βπαρουσιάζεται ένας τραπεζόπαγκος από πριστή ξυλεία πεύ-κου, κατασκευασμένος σύμφωνα με προδιαγραφές: Αντοχήδεσμών κόλλας (DIN EN 204-D4), αντοχή σε υγρασία (DIN68705 AW), αντοχή σε θερμότητα (WATT 91 > 7 N/mm2),αντοχή σε θλίψη (DIN 52185), αντοχή σε διάτμηση (DIN52187).Οι παιδικές χαρές είναι το περιβάλλον όπου τα παιδιά έχουντη δυνατότητα να παίξουν, να ξεφύγουν για λίγο από τα μα-θήματα και από τη ζωή μέσα στο σπίτι. Θα πρέπει λοιπόν ναείναι σχεδιασμένες με ιδιαίτερη φροντίδα και ευαισθησία ώστενα είναι προσιτές και ασφαλείς για αυτά. Για την ασφάλεια τωνπαιδικών χαρών έχουν υιοθετηθεί από τον ελληνικό φορέαπιστοποίησης (ΕΛΟΤ) τα Ευρωπαϊκά πρότυπα EN 1176 μέρος1 μέχρι 6 και EN1177. Με αυτές τις προδιαγραφές, όλα ταμέρη των παιδικών χαρών θα πρέπει να είναι από ξύλο ή πλα-στικό. Επίσης δεν θα πρέπει να υπάρχουν μεταλλικές περι-φράξεις ή άλλες μεταλλικές κατασκευές κοντά στα παιχνίδια.Προϊόντα ξύλου που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κα-τασκευή των παιδικών χαρών είναι:• σύνθετη ξυλεία πεύκης, λάρικας, Iroko, με κόλλα εξωτερικής

χρήσης• φαινολικό κόντρα πλακέ • κορμοί μικρής διαμέτρου και στύλοι πεύκης (Εικ. 13), κα-

στανιάς, λάρικας, κυπαρισσιού, κέδρου• σανίδες πεύκης, καστανιάς, λάρικας, κυπαρισσιού, κέδρου

Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην χρήση του Ελληνικού κυπα-ρισσιού που είναι από τα πλέον κατάλληλα για εξωτερικές κα-τασκευές.

Οι ξύλινες κατασκευές των παιδικών χαρών πρέπει να είναιασφαλείς κατά τη χρήση τους από τα παιδιά. Τα αδύνατα ση-μεία των κατασκευών αυτών είναι: η στατική τους επάρκεια,οι σωστές διαστάσεις ανάλογα με το είδος της κατασκευής καιτο είδος του ξύλου, οι χρησιμοποιούμενες συνδέσεις, ο προ-

Εικ.9. Υπαίθριο καθιστικό παγκάκι από ημίπριστα κορμίδια πεύκης ελληνικής προέλευσης

Εικ.10. Χαμηλό τραπέζι και καθίσματα υπαίθριων γευμά-των από κορμίδια διαφόρων διαστάσεων

Εικ.11. Τραπέζι υπαίθριων γευμάτων, και καθιστικά απόημίπριστους κορμούς με τις κατάλληλες συνδέσεις

Εικ.12. Κλασσικές κατασκευές υπαίθριων τραπεζόπαγκων,α) οκτάγωνος τραπεζόπαγκος εξοχής, β) τραπεζόπαγκοςεξοχής από πριστή ξυλεία πεύκης



ληπτικός χειρισμός προστασίας του ξύλου και το φινίρισματων ξύλινων κατασκευών.Σε ότι αφορά τη στατική επάρκεια και τις διαστάσεις των πρι-στών πρέπει να αποτελούν δεδομένα στατικής μελέτης καισχεδιασμού, εγκεκριμένα και πιστοποιημένα, με σωστές δια-στάσεις και με εφαρμογή της κατάλληλης τεχνολογίας συνδέ-σεων και κατεργασίας ξύλου και με τη χρήση των κατάλληλωνπροϊόντων ξύλου. Σε ότι αφορά τον προληπτικό χειρισμό προ-στασίας του ξύλου, επιτρέπονται μόνο οι ακόλουθοι χειρισμοί:1. Προληπτικός εμποτισμός του ξύλου υπό πίεση με άλαταβορίου και χαλκού. 2. Προληπτικός χειρισμός του ξύλου με λινέλαιο μετά τονεμπο τισμό του ξύλου με άλατα. Το λινέλαιο μειώνει την προσ-ρόφηση και αποβολή υγρασίας από το ξύλο αποτρέπονταςμε αυτό τον τρόπο την δημιουργία ραγάδων. Τελική επικά-λυψη του ξύλου με ακρυλικές υδροδιαλυτές λάκες εξωτερι-κής χρήσης σε διάφορους χρωματισμούς ή με ριπολίνη. Σεκάθε περίπτωση το εμποτισμένο με βορικά άλατα ξύλο, θαπρέπει να είναι επικαλυμμένο με φιλμ λαδιού και βαφής. Οιεπιφάνειες με τις οποίες έρχεται σε άμεση επαφή το παιδί δενπρέπει να είναι εμποτισμένες. Σε ότι αφορά τις χρησιμοποιούμενες συνδέσεις, οι πλέονασφαλείς είναι οι συνδέσεις μόρσου και οι ανοξείδωτες με-ταλλικές συνδέσεις, αλλά μη εκτεθειμένες σε σημεία όπουμπορεί να τραυματιστεί το παιδί. Στα σημεία αυτά οι συνδέσειςθα πρέπει να είναι κρυφές εσωτερικές ή με πλαστικό καπάκι(Εικ. 13).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ• Κακαράς Ι. 2004. Διδακτικές σημειώσεις, Τεχνολογία δομικώνκατασκευών ξύλου. ΤΕΙ Λάρισας, παράρτημα Καρδίτσας. ΤμήμαΣχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου.• Καρμίρης Εμ.1987. Διδακτικές σημειώσεις στο μάθημα, Δα-σικός τουρισμός, ΤΕΙ Λάρισας-Τμήμα Δασοπονίας.• Ευρωπαϊκή προδιαγραφή EN 1176 1-6: Εξοπλισμός παιδικώνχαρών.• Ευρωπαϊκή προδιαγραφή EN 1177: Τάπητες ασφαλείας παι-δικών χαρών.• Ευρωπαϊκή προδιαγραφή ΕΝ 335 Κλάσεις κινδύνου τουξύλου και των προϊόντων ξύλου, κατά των βιολογικών παρα-γόντων. Οδηγός εφαρμογής των κλάσεων κινδύνου σε μασίφξυλεία.• Ευρωπαϊκή προδιαγραφή ΕΝ 599 Ανθεκτικότητα του ξύλουκαι των προϊόντων με βάση το ξύλο - Αποτελεσματικότητα τηςπροληπτικής συντήρησης του ξύλου, όπως καθορίζεται από βιο-λογικές δοκιμές.• Μανουσακίδου Μαρία. 2011. Τεχνολογία ξύλινων κατα-σκευών σε υγρά περιβάλλοντα και υφιστάμενη κατάσταση στηνΕλλάδα. Πτυχιακή εργασία. ΤΕΙ Λάρισας,2011.• Tsoumis G. 1991. Science and technology of wood. VNR,New York 2011.

Εικ.13. Παιδική χαρά κατασκευασμένη από στύλους πεύκης, στην λίμνη Πλαστήρα

Εικ. 14. Πλαστικά καπάκια για βίδες σε διάφορα χρώματα. Χρησιμοποιούνται για λόγους ασφαλείας στις κατασκευές παιδικών χαρών

tex nika

Documents