7/26/2019 TFF - Suni im Sakatlklar Artrr M - 2.1.2007

1/3

Suni im sakatlklar artrr m? 02.01.2007

nceki aratrmalar birinci ve ikinci nesil suni im zeminlerde zorlama nedeniylegerekleen sakatlklarn ok daa !azla oldu"unu g#steriyordu. $%nc% nesil suni imzeminlerde yer alan ok emici #zellik nedeniyle bu ti& sakatlklarn azalmas beklense

de' ya&lan aratrmada elde edilen veriler #nceki aratrmalarla karlatrld"ndaok da b%y%k bir iyilemenin olmad"n ortaya koyuyor. (aralanma' kzarklk ves%rt%nmeye ba"l yaralanmalar suni imde daa !azla yaanyor. Suni im zeminlerind%%k maliyetleri ve kolay bakmyla kul%&ler iin olduka #nemli oldu"unu bilen)*+,' suni im zemin teknolo-isinin gelimesini destekleniyor.

im !utbolun do"al zeminidir. ,ntrenmanlar im zemin %zerinde ya&lr' malar imzemin %zerinde oynanr. +akat d%nyann er b#lgesi imin verimli olarak yetimesi iinelverili de"ildir. /unun yan sra modern !utbol statlarnn atlar genellikle ka&aloldu"u iin imin yetimesi iin gerekli do"al ortam sa"lanamayabilir.

Suni im zeminlerin kullanlmas bu ti& &roblemlerin #z%m% iin uzun yllardr#neriliyor. /irinci nesil suni im zeminler %zerine ya&lan bir aratrmaya g#re' bakms%resi olarak 12 kat daa az zaman alan suni imin' do"al ime g#re altda birorannda bakm masra! vard. +akat birinci nesil suni imin elverisiz ya&s nedeniyleto& do"al biimde z&lamyordu ve bu nedenle bu zeminde sakatlklarn daa !azlaoldu"una inanlmaktayd. Suni zeminler ilk kez kullanlmaya baland"nda sveteya&lan aratrmada suni im zeminin sakatlklarn orann arttrd" g#r%ld%. 130liyllarda 4orveli iki doktor 15 takm inceledi. /ulduklar verilere g#re suni imzeminde 1000 saatte 60 olan sakatlk says' do"al im zeminde 1000 saatte 20olarak gereklemiti. +akat bu veriler istatistiksel bir de"er tamyordu. %nk% buok az sayda denek %zerinde gerekletirilmi bir aratrmayd.

170li yllarda ya&lan bir di"er aratrmada da benzer sonulara ulald. Suni imzeminlerde zorlamaya ba"l sakatlklara daa !azla rastlanyordu. +akat bu aratrmada benzer nedenlerle istatistiksel bir de"ere sai& olamad.

11 ylnda zlandada %st d%zey !utbola d#n%k bir aratrma ya&ld. /u aratrmadasuni imde do"al ime g#re ok daa b%y%k bir sakatlk riskinin oldu"u tes&it edildi.8o"al imde 1000 saatte 10' suni imde 1000 saatte 29 sakatlk:. Suni imle ilgiliya&lan bu aratrmalar metodolo-ik kstlara sai& olmalar nedeniyle ok verimliolamadlar.

/irinci nesil suni zeminlerde yaanan olumsuz deneyim' daa kaliteli ve tamamen!utbola d#n%k yeni nesil zeminlerin %retilmesi zorunlulu"unu getirdi. 10larnsonunda ;0 mmden daa uzun kauuk doldurulmu &oli&ro&ilin ve &olyetlenden%retilmi %%nc% nesil im zeminler &iyasaya s%r%ld%. $%nc% nesil suni im veyasentetik zemin yerine' !utbol imi terimi kullanlmaya baland. /u ayrca +

7/26/2019 TFF - Suni im Sakatlklar Artrr M - 2.1.2007

2/3

tara!ndan da kabul edilerek suni imlerin testleri belirli kstaslara g#re ya&lmayabaland.

=enlik turnuvalarnda yaanan olumlu deneyimler +200; sezonunda)*+,ya suni im zemin kullanacaklarn bildiren 10 elit kul%b%n oyuncular buaratrmaya katlmtr. )*+, elit d%zeyi en %st iki ulusal lig olarak tanmlamaktadr.Suni im zemin ve do"al im zeminde yaanan sakatlklarn analizi' zemininsakatlklar %zerindeki etkisini ortaya karacaktr. saann etkisini ayarlamak vezeminin etkisini daa iyi de"erlendirmek amacyla suni imde oynayan !utbolcularn

sakatlklar sve @remier Aiginde do"al im zeminde oynayan !utbolcularnsakatlklaryla karlatrlacaktr.

,ratrmaya konu olan sakatlklar' antrenman veya ma srasnda yaanan ve!utbolcunun antrenmana veya karlamaya devam edemedi"i sakatlklardr. /ir!utbolcunun takm doktoru tara!ndan oynamasna izin verildi"i tari' iyileti"i tariolarak kabul edilmitir. Sakatlklar s%relerine g#re d#rt gruba ayrlmtrB nemsiz 1>6 g%n:' aC! ;>7 g%n:' orta 3>23 g%n:' ciddi 23 g%nden uzun:.

Suni im zemin aratrmas iin to&lam 0 bin 11 saatlik bir s%re incelenmitir./unun y%zde 59i suni im zeminde ya&lan antrenmanlar ve malar' y%zde 27sido"al im zemin %zerinde ya&lan antrenman ve malar' y%zde 3i ise di"er zeminleri

ka&samtr. /u d#nem ierisinde to&lam 779 sakatlk kaydedilmitir. /unlarn ;99iD9: travmatik 1000 saatte 9.0; sakatlk:' 620si D;1: ise !azla y%klenmeye ba"lsakatlklardr 1000 saatte 6.9; sakatlk:. /u analiz' zeminlerin sakatlklara olan etkisikonusunda yol g#sterici olmamtr. *n yaygn travmatik sakatlklar ba" yaralanmas191 adet:' incinme 16; adet: ve kas sakatlanmalardr 127 adet:. ,nma veyayrtlmaya rastlanmamtr. 8aa derin bir inceleme' ma srasnda bilekburkulmasnn suni im zeminde daa !azla oldu"unu g#sterirken' d%%k yo"unluklukas ekmelerinin bu zeminde daa az oldu"u g#r%lm%t%r.

Eiddi sakatlk oranlarnn er iki zeminde de &ek !arkl olmad" anlalrken'antrenman srasnda yaanan ciddi sakatlklarn do"al zeminde daa az yaand"g#r%lm%t%r. +akat bu karsamay ya&arken dikkatli olmak gerekir. Sonu olarak kstl

sayda s&orcu %zerinde ya&lan bu aratrmadan kan bu sonucun kesinli"i emenkabul edilmemeli' #zellikle do"al imde ya&lan antrenmanlarda daa az sakatlkyaand" karsamas daa detayl incelenmelidir.

nceki aratrmalar birinci ve ikinci nesil suni im zeminlerde zorlama nedeniylegerekleen sakatlklarn ok daa !azla oldu"unu g#steriyordu. $%nc% nesil suni imzeminlerde yer alan ok emici #zellik nedeniyle bu ti& sakatlklarn daa azalmasbeklense de' ya&lan aratrmada elde edilen veriler #nceki aratrmalarlakarlatrld"nda ok da b%y%k bir iyilemenin olmad"n ortaya koymaktadr.(aralanma' kzarklk ve s%rt%nmeye ba"l yaralanmalar suni imde daa !azlayaanmaktadr.

Suni im zeminde yaanan sakatlklarn oran #zellikle Fubat ve Gasm aylar arasndaiklim artlar ve imin iklimden etkilenmesi nedeniyle olduka y%ksekken' ayn

2

7/26/2019 TFF - Suni im Sakatlklar Artrr M - 2.1.2007

3/3

d#nemde do"al im ve suni im zeminde yaanan travmatik sakatlklarn oran daolduka y%ksek kmtr. /u aylar arasndaki da"lm daa dengeli olsayd o zamanSuni im zemindeki sakatlk telikesi do"al ime g#re daa !azla de"il diyebilirdik.%nk% to&lam sakatlk oran olduka d%ecekti. Sonu olarak' suni im zeminin!utbolcular iin daa !azla sakatlk telikesi yaratt"n s#yleyemeyiz.

/u aratrmadan kartlabilecek en net sonu' ma srasnda bilek burkulmasnn suniim zeminde daa !azla oldu"unu g#sterirken' d%%k yo"unluklu kas ekmelerinin buzeminde daa az oldu"udur.

Suni im zeminlerin d%%k maliyetleri ve kolay bakmyla kul%&ler iin olduka #nemlioldu"unu bilen )*+,' suni im zemin teknolo-isinin gelimesini desteklemektedir.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

H /u makale I. *kstrand' J. Jim&ka ve K . Lagglund tara!ndan azrlanm'

stanbulda d%zenlenen )*+, Sa"lk Sem&ozyumunda sunulmutur. lker )"urtara!ndan derlenmitir.

6