7/26/2019 TFF - Yeni Sezon Hazrl Sezonun Bitmesiyle Balar - 2.6.2007

1/3

Yeni sezon hazrl sezonun bitmesiyle balar 02.06.2007

Dr. Kerem Tuncay zgnen

Futbol bir oyun olarak dnldnde ne kadar basitse, proesyonel dzeyde

!er"ekletirilen sporti msabaka olarak deerlendirildiinde bir o kadar zordur.#roesyonel utbolun basit $e rahat"a !er"ekletirilebilen hareketler dizisiymi !ibi!%rnmesinin sebebi muhtemelen oyun&ularn yksek 'zik kapasiteleri ile !elimibe&eri dzeylerinden kaynaklanmaktadr. (ir ma" i"erisinde spor&ular yksektempoyla komal, en az kendisi kadar ku$$etli rakibine 'ziksel olarak karkoyabilmeli, bask kurabilmeli, uzun mesaelere yksek baar yzdesi ile pas$erebilmeli $eya ut "ekebilmeli $e bu perormansn tm ma" boyun&aser!ileyebilmelidir. )n azndan spor&ulardan beklenen budur.

Futbol&unun kondisyonu 'zyolo*ik olarak deerlendirildiinde s%z konusu be&erilerin!er"ekletirilebilmesi i"in spor&uda esneklik, ku$$et, !", dayankllk, "e$iklik $esrat !ibi %zelliklerin !elimi olmas !erekmektedir. +per i!-de oynayanutbol&ularn ya ortalamasnn 2. olduu dnldnde bu oyun&ularn en az /0/ senelik bir spor !e"mii olduundan bahsetmek yanl olmaya&aktr.1ntrenmanlara ara $erildiinde, b%ylesi uzun bir sre i"erisinde kazanlm be&erilerinkaybedilmesi de phesiz ki bir !n srmeye&ektir. olaysyla sezonun bitmesininardndan youn bir antrenman temposundan "km olan spor&unun, bir sonrakisezona kadar bir ey yapmamas akla !ayet yatkndr. 1&aba durum !er"ekten b%ylemidir3

(ir spor&unun debile&ei en byk yanl!lardan bir tanesi belki de sezon ka$ramile il!ilidir. +ezon, 4sporda belli bir etkinlik sresi4 olarak tanmlanmaktadr. +ezonsonras olarak kastedilen, ma"larn tamamlanp li!in kapanmas ile ma"larn tekrarbalamasndan %n&eki hazrlk d%nemine kadar !e"irilen sredir. +ezon sonras spor&ui"in dinlenip kendisini toparlaya&a bir tatil d%nemi olmakla birlikte, spor&unun tatili'ziksel etkinliin &iddi anlamda azaltld $e hatta durdurulduu uzun srelietkinsizlik d%nemi olarak tanmlamas, kendisine yapabile&ei en byk k%tlklerdenbiridir.

)!zersizden sonra $&ut, 'ziksel akti$itenin tekrarlanma olaslna kar "eitli'zyolo*ik %zelliklerini deitirerek uyum salamaya "alr. (%ylesi bir 'ziksel uyum iseksa $e uzun sreli olabilmektedir. i!lerde m&adele eden $e uzun yllardrantrenman yapan spor&ularn $&utlar da bu sre boyun&a belirli %l"de uyum!elitirmitir. Yllar boyu yaplan dayankllk antrenmanlar sonu&unda utbol&ularnkaslarnn daha azla oksi*en alabilmesi i"in kas etrandaki kl&al damarlarndameydana !elen art, uzun sreli uyuma %rnek olarak !%sterilebilir. Yllar i"erisindeolumu olan uyumun sezonun bitip, antrenmanlarn kesilmesinin ardndan tamamenkaybedilmesi pek mmkn !%rnmemektedir. 1n&ak esas sorunu oluturan $&udun

/

7/26/2019 TFF - Yeni Sezon Hazrl Sezonun Bitmesiyle Balar - 2.6.2007

2/3

uzun sreli uyum mekanizmalarndan ziyade, e!zersizin ardndan hzla ortaya "kan$e e!zersizin kesilmesi ile birlikte yine hzl&a de !e"en ksa sreli uyummekanizmalardr. 5l&al damarlarn kaslara tad oksi*enin $erimli bi"imdemetabolizmaya katlmasn salayan $eya e!zersiz sonrasnda yor!unluk oluturanlaktik asidin daha !e" ortaya "kmasna neden olan baz h&re i"i molekllerine!zersizle birlikte artmas ksa sreli uyuma %rnek olarak !%sterilebilir. #eriyodikolarak !er"ekletirilen sezon i"i antrenmanlarn sezonun kapanmasndan sonratamamen kesilmesiyle utbol&ularn $&udunda meydana !elen en &iddi deiiklikler,uyum salamak ama&yla retilmi olan bu molekllerin byk %l"de azalmasndankaynaklanr.

m spor branlar i"in !e"erli olan bir kurala !%re spor&unun 'ziksel perormanssrekli artamaz $eya bir baka deyile "ok uzun sre tm bir sezon en st dzeydekalamaz. (u nedenle antrenmanlarn iddeti $e younluu d%nemsel olarakdal!alandrlr. ier yandan sezon i"indeki antrenmanlarn younluu, iddeti, sresi$e skl deimekle birlikte, i"eriklerinin byk %l"de utbola %zel olduunus%ylemek yanl olmaya&aktr. (u noktada dikkat edilmesi !ereken kritik bir bil!ikarmza "kmaktadr. +ezonun bitmesinin ardndan sezon %n&esi hazrlk kampnakadar antrenman &iddi anlamda azaltan $eya kesen bir utbol&unun 'ziksel altyapssezon %n&esi kamp d%nemindeki $e$eya yeni sezondaki yklemelere hazrolmayabilir. (u durum da spor&unun sakatlanmas i"in ortam hazrlayabilir.

iyet, sezon sonrasnda spor&unun orm durumunun korunmasnda ayr&a irdelenmesi!ereken %nemli bir konudur. 8ira azalm antrenmanlar $&utta har&anan ener*iyi deazaltmakta $e eer diyet ile alnan kalori de benzer bi"imde azaltlmazsa, alnan azlaener*i depo edilerek $&ut arlnn artmasna neden olmaktadr. +por&unun sezonunbitmesinin ardndan ald kiloyu antrenmanlarn younlaa&a d%nem i"inde$ermeye "almas benzer bi"imde sakatla da$etiye "kartmaktan baka bir eydeildir. (u nedenle sezon sonras antrenmanlar sade&e spor&uyu deil bataspor&ulardan sorumlu esas kii olan antren%r olmak zere takmla dorudan ya dadolayl olarak il!ili olan herkesi il!ilendirmektedir.

(u noktadan hareketle sezonun bitmesinin ardndan hazrlk kampna kadar !e"ensrede utbol&ular belirli 'ziksel etkinlikleri yapmak zorundadr. Yapla&akantrenmanlar iki anlamda spor&uya katkda buluna&aktr. (unlardan ilki, !e"mi'ziksel kazanmlar korumaktr. (u sayede yeni sezon %n&esinde !er"ekletirile&ekolan yklemeler salkl bir ekilde karlanabilir. (u tip e!zersizlerin ikin&i ama& isekilo almay en!ellemek $e$eya azla kilodan kurtulmaktr. (%ylesi antrenmanlarn birb%lm i"erik olarak neredeyse tamamen teknikten uzak 'ziksel hareketlerle!er"ekleen aerobik etkinliklerdir. (unlarn banda ise !enel kondisyon antrenmanlar!elir. (ir baka deyile younluu maksimumun yzde 6090 arasnda deien $e 20:0 dakika srmesi !ereken kou !ibi kesintisiz 'ziksel akti$itelerdir. (u tip e!zersizlerhatada 2; !n !er"ekletirilmelidir.

Futbolun ksa sreli yksek iddetli hareketler i"eren bir spor olmas nedeniyle, sezonsonras e!zersizler belirli %l"de bu tip etkinlikleri kapsamaldr. (%ylesi bir antrenmanhatada 2 !n ha' snma kousu ile balayp ksa mesaelerde sratli inter$al"almas ile de$am etmeli $e tekrar dk tempolu kou ile sonlandrlmaldr.

7/26/2019 TFF - Yeni Sezon Hazrl Sezonun Bitmesiyle Balar - 2.6.2007

3/3

saniyelik dinlenme sreleri $erilmelidir. 90, :0 $e 20 metrelik setler arasnda iseyaklak 2 dakikalk dinlenme sresi braklmaldr.

5ou antrenmanlar ile birlikte topla !er"ekletirile&ek olan temel e!zersizler

utbol&unun sinir sisteminin hareket kalplarn saklamasn salaya&ak, bununsonu&unda da sezon %n&esi antrenmanlarn $eriminin artmasna neden ola&aktr.

+ezonun kapanmasnn ardndan utbol&ularn ortam deitirmeye, dinlenmeye $erahatlamaya ihtiya" duymalar !ayet mantkldr. +ezon i"erisinde %zellikle sezonunsonuna doru artan 'ziksel $e ruhsal baskdan yeni sezon balamadan %n&ekurtulmalar da arttr.

#roesyonel utbol&unun yeni sezona mmkn olduun&a ormda balayp baarl birsezon !e"irebilmesi i"in sezon %n&esi d%neminde kazanmlarn korumu olmalaraydal ola&aktr. #ek "ok antren%rn "ok iyi bildii bir s%z burada aklmzdan"kmamaldr@ 4Formda kalmak orma !irmekten daha kolaydr.4

/. (auer A. +o&&er e&hniBues, a&ti&s C eamDork +terlin! #ublishin! Eo., ealth or +o&&er #layers he EroDood #res /??/

;. +&hmid +., 1le*o (. Eomplete Eonditionin! or +o&&er >uman 5ineti&s 2002

:. &1rdle G.., 5at&h F.uman #erorman&e ippin&ot Gilliams C Gilkins 2007

. (an!sbo K. +o&&er C +&ien&e in an