ISSN 2148-4511

9772148451808

İhbar hattı 0538 334 53 75/tigrishaber @tigrishaber /tigris_haber tigrishaber

8 Kasım 2019 Cuma A4 özel sayısı -Hejmara A4ê ya bi teybetî www.tigrishaber.com Ücretsiz/ Bê Pere’ye

App Store Andorid Google PlayTİGRİS HABER’E ABONELİK VE REKLAM İÇİN 0412 229 20 03 info@tigrishaber.com / Bizi dijital adreslerimizden takip edin

DİYARBAKIR PEŞREVİ EŞLİğİnDE

BERABER VE SOLO

KATILIMCI SANATÇILARServet Aslan, Ceylan Çiftçi,Nazlı Ergen, Nadan Özcan,Zelal Özkan, Eylem Sayın,Bahar Tokur, Evindar Tokur,Neşe Toprak, Mazlum Yaşar

FİLM PROGRAMI 7 KASIM 2019, 19.00 Bezgin Bekir Kültür & SanatGarod'un hikâyesi | OnnikDinkjian, Yönetmen: OnurGünay ve Burcu Yıldız, 2009, 52’

The Killing of Tahir Elçi by ©Forensic Architecture, 2019,video, 26:52 min

Fotoğrafçı, Yönetmen: Lütfüİrdem, 2019, 10’ (Diyarbakırpremiere)

Görünmez Kadın, Yönetmen:Lütfü İrdem, 2016, 10’

Mase, Evindar Tokur, 2019, 4’ (Dünya premiere)

SANATÇI SUNUMLARI VEAÇILIŞ KONUŞMASI

Moderatör: Şener Özmen8 KASIM 2019, 17:00 GölgeAÇILIŞ 8 KASIM 2019, 19.00 A4 AÇIK SANAT ALANI, EŞ KüRATÖRLER:Dicle Beştaş ve Misal Adnan Yıldız

Hunermendên beşdarServet Aslan, Ceylan Çiftçi,Nazlı Ergen, Nadan Özcan,Zelal Özkan, Eylem Sayın,Bahar Tokur, Evindar Tokur,Neşe Toprak, Mazlum Yaşar BERNAMEYA FİLMÊ7 MIJDAR 2019, 19.00 Bezgin Bekir çand & hûnerÇiroka Garodî | Onnik Dinkjian,Derhêner: Onur Günay ûBurcu Yıldız, 2009

The Killing of Tahir Elçi by ©Forensic Architecture, 2019,video, 26:52 min

Fotorafvan, Derhêner : Lütfüİrdem, 2019 (Diyarbekirpremiere)

Jina Nexwîya, Derhêner : Lütfüİrdem, 2016

Mase, Evîndar Tokur, 2019(Dinya premiere) PÊŞKÊŞKİRİNÊNHUNERMENDAN Û AXAFTİNADESTPÊKÊ

8 KASIM 2019, 1 7:00Gölge/SîDESTPÊK 8’Ê MİJDARÊ 2019, 19.00 A4 MEYDANA HUNERÊHEVKARîYA KURATORîYÊDicle Beştaş û Misal Adnan Yıldız

Diyarbakır’dan sanatçıinisiyatifi A4 AÇIK

SANAT ALANI’ nın kendimekanında açılacak olan;kamusal programı içinkomşusu Gölge’ yi ve filmprogramı için alternatif mekanBezgin Bekir‘ i haritasına dahileden “Diyarbakır Peşrevieşliğinde Beraber ve Solo”sergisi, düşünsel süreci bu yazbaşından beri devam eden açıkuçlu bir atölyenin sunumu.Yaşadıkları şehirle, Amed’ leilgili olarak ortaklaştıklarısorular etrafında bir arayagelen katılımcılar, atölyesürecinde kamusal mekanlarla,ortak kullanım alanlarıyla,değişen coğrafya vedeğişmeyen siyasi iklimleilişkilendirerek ürettikleri sonprojelerini sergiliyor.

Makam çiçeğindengübre böceğine,

Demirci Kawa’dan Ayşe Şan’a,Sur’dan Dört Ayaklı Minare’yezengin bir referans listesi veiçerik geliştirme süreci sonucuortaya çıkan ortak tartışmalar,yerel kültür, kent hafızası,

birlikte yaşama pratiği vekamusal olan etrafındaşekillendi. Serginin en temelönerisi -ya da hayali, biratölyenin ve serginin ömrüylede sınırlı olsa da, birbirimiziduyabildiğimiz, seslerinkısılmadığı ve birliktedüşünmeye inanan çoğulcu birzihinsel alan yaratmanınolasılığı.

Eş-küratörlerDiyarbakır’ın sosyal,

kültürel ve siyasidinamiklerinden yola çıkarakşekillenen sergiyi;katılımcıların kişiselprojelerinin ve kolektif biraraştırma sürecinden sonraortaya çıkan bir araştırmasorusunun (Diyarbakır’ıngeleceğine bakmak için birliktenasıl bir müze hayaledebiliriz?) etrafındakurguladı. Ortaya çıkanaraştırmalar, malzemeler,tartışmalar, Diyarbakır’ıngüçlü yerel sesi Tigris HaberGazetesi’nin elinizdetuttuğunuz özel sayısı olarakhazırlandı.

Ji Amedê insîyatîfahunermendan, li mekana

wan, li cihê Meydana hunerêYa A4ê vebûyî û ji bobernameya gelemperî mekanacîranê xwe Golgeyê û ji bobernameyên filman mekanekealternatif Bezgin Bekir, tevlîmekana xwe kirî. Ramanapêvajoya pêşengeha “Li BerPêşreva Amedê Bi Hev Re ûSolo” bi hevparîyaPêşkêşkirina Atolyeyekebêserûber ya li serê vê havînêdestpêkirî ye. Bi hevparîyaBeşdarvanên li derdora pirsenbajarê lê dijîyin, bajarê Amedê,di pêvajoya atolyeye limekanên gelemperî, limeydanên hevpar, projeyênxwe yên li dawîyê bi têkilîyaerdnîgarîya xwe vedigûheze ûbi demsalîya sîyasî ya xwevenagûheze pêkhatî didinpêşandin û peşkêşkirin.

Ji kulîlka leylankê heyakezika gûgerînkê, ji

Kawayê Hesinker heyaEyşeşanê, Ji Surê heyaMinareya Çarling lîsteyekereferansa wê dewlemend,

minaqeşayên piştî pêvajoyaberfirehkirina naverokê, çandaheremî, bîr û hişmenda bajêr,pratika bihevrejîyînê û liderdora meydana gelemperîşikil girt. Pêşniyazîyapêşangehê ya sereke- an jîxeyalî- hevbihîstina hevûdu-bitemenê pêşengehê û atölyeyehatibe sînorkirî jî-

ûixtîmala afirandinameydaneke deng lê

nayên birin û ji kesên jibihevrefikirînê bawer dikin,pêk tê.

Kuratorên hevkar,pêşandina birêketina ji

çalakîyên sîyasî, çandî û civakîyên li Amedê avabûyî, pirsalêkolîna piştî pêvajoyavekolîneke kollektîf û projeyênşexsî ên beşdervanan derketîholê, li derdora pirsa “Ji bopêşeroja Amedê em dikarinmuzeyeke çawa xeyal bikin?”hate pevxistin.

Lêkolîn, nîqaş û alavên kuderketin holê, di

hejmara taybet ya Rojnameyanuçeyan a tîgrîsê ya di de destêwe de hatiye weşandin.

LI BER PEŞREVA AMEDÊBI HEV RE Û SOLO

Evindar Tokur, Mase, 2019, animasyon film, still. Sanatçının izniyle.

Bi destura hunermend Evindar Tokur, Mase, 2019, animasyon film, stil. The Killing of Tahir Elçi by ©Forensic Architecture, 2019

Nadan Özcan, Amed’inPortresi, duvar resmi,

670X200 cm, 2019Nadan Özcan,

Portre’ya Amedê, Wêneyedîvar, 670X200 cm, 2019

Diyarbakır’da kurulacak yeni bir müze, bence tarihten,mitolojik, kadın karakterlerle ilgili bir tema üzerine kurulmalı.

Mitolojiyi incelerken iki tanrıça dikkatimi çok çektianlamlandırmaya çalıştığım kadın kimliğimin öncü

kahramanları idi. bunlardan; aşk tanrıçası İnanna’nın tanrı Enki ile olan mücadelesi ve oğlu tanrı marduk

tarafından öldürülen tanrıça tiamatın mücadelesi beniçok etkilemiştiÖzellikle kadınıntoplumsal yeri,değişen siyasikonumu, feminizm,toplumsal cinsiyet ve

fırsat eşitliği üzerinetarihsel perspektifleri

katarak düşünmekiçin, bu müze fikrini

öneriyorum. Geçmiştengünümüze gündelik hayatı ve

bu anlamda kadın kimliğimiziyeniden anlamlandırma çabası

içerisine gireceksek, bence bunaöncelikle mitolojiden başlamalıyız. Bu müze

mitolojilerdeki güçlü kadın figürlerinin,onlara ait heykellerin ve tabloların olduğu bir müze

olmalı. Adı da ‘’Mitoloji Müzesi’’ olmalı!

Bahar TokurMuzeya Bêhnan a Amedê

Dema behsa muzeye tê kirin, bi piranî pêşengeha tiştên di navkoleksîyonan de tê bîra mirov. Hizrê muzeya ez xeyal dikim, jibêhnan pêk tê. Muzeya bêhnan, ji hin demên qeyidkirî û hin

bêhnên miheqeq mirov dixwaze veşêrepêk tê; loma jî, ramaneke ji rêzêderketîye ev raman. Bêhn li goramijarên xwe tên beşandin û sinifandin.Mînak; Bêhnên bexçeyên fêkîyan,qaşilê mendalînayê û h.w.d. Dibêtî ye,bandoreke wan a cê wê li herzîyaretvanan bibe û hin serpêhatîyênwan zindî bike. Beşa bêhnên şeran,pevçûn û şidetan bi bêhnên şewatan wêwere nasandin. Dibe hin bêhnên weke bêhnanên, bêhna xwarinên li kolanan tên frotin jinaveroka jîyana rojane mînak werin dayîn. Dibe livê mekana ji bo bêhnên hatî hizirîn, tiştên ne darîçavweke tiştên darîçav bêne hişmendê û heta koleksîya di hişêher mirovî de jî derkeve meydanê.

8 Kasım 2019

Cuma2 www.tigrishaber.com

BERABER

“Diyarbakır’ıngeleceğine bakmak için

birlikte nasıl bir müze hayaledebiliriz?”

_________________________“Ji bo pêşeroja Amedê em

dikarin muzeyeke çawaxeyal bikin?”

Ev dera li Daxqapîyê û bi timî navê wê têvegûhestin, meydana Şêx Seîd (bi 47hevalên wî re) ji alîyê Dadgeha Îstîklalê lisala 1925an lê hatî îdamkirin e. Mirov dikarevê meydanê weke cihekî bîranînê bifikire.Pêşnîyazîya min, hizra min, bi navê Muzeya

Şêx Saîd îstîmlakkirina Meydana Daxqapîyêpêk tê. Ji vê hêlê ve, wê ji bîra civakî û jizanîna dîrokê re bibe destpêk, bi demê ûasoyeke berfireh, bi gera zîyaretvanan, dibeji bo projeya vegûhestineke bîra civakî yahevbeş were bikaranîn.

Evindar Tokur | Muzeya Şêh Saîd

Genellikle müze denilince akla ilkkoleksiyonlarda bulunan objelerinsergilenmesi gelir. Benim hayal ettiğim müzefikriyse, koku üzerine kurulu. Koku Müzesi,bazı anların kaydını alan, mutlaka saklamakistenilen kokulardan oluşan; bu yüzden de,alışılmışın dışında bir müze fikri. Kokular,konularına göre ayrılabilir. Örneğin meyvebahçesi kokusu, mandalina kabuğu vs. Bu,her ziyaretçi üzerinde farklı bir etki

yaratabilir; onların geçmiş deneyimlerinicanlandırabilir. Savaş, çatışma ve şiddetbölümü yanık kokusuyla tariflenebilir.Gündelik yaşamın içinden, ekmek kokusu,sokakta satılan ve yiyecek tezgahlarındanyayılan kokular çıkarılabilir. Koku müzesiolarak düşünülen bu mekânda, soyut olansomut bir algıya çevrilebilir ve hatta herinsanın kendi içindeki koku koleksiyonuortaya çıkarılabilir.

Bahar Tokur | Diyarbakır Koku Müzesi

Dagkapı’da yer alan ve sürekli ismi degistirilenyer, 1925 yılında Istiklal Mahkemesi tarafından SeyhSaid'in (47 arkadasıyla) idam edildigi meydandır. Bumeydan, bir hafıza mekânı olarak düşünülebilir.Benim müze önerim, Dagkapı Meydanı’nın Şeyh SaitMüzesi olarak yeniden kamusallaşması fikri üzerinekurulu. Bu açıdan, toplumsal hafızayı ve tarihbilincini tetikleyecek, açık uçlu ve zamanlaziyaretçilerinin katılımıyla dönüşecek bir kolektifhafıza projesi olarak işleyebilir.

Evindar Tokur | Şeyh Sait Müzesi

Bi min, muzeyeke nû ya li Amedê ;divê bi temaya karekterên jinênmitolojik ava bibe. Gava min mîtolojîvedikola du xwedawend bala min biser xwe de birin, du pêşlehengênnasnameya xwe ya jinîtî ya ezdixwazim bi wate bikim. TekoşînaXwedawendê eşqê İnannaya bixwedawend Enkî re û tekoşînaTîamatê ya ji alîyê kurê xwe Mardukve hatî kuştin. Bi teybetî cihê jinan êdi civakê de, vegûhestina cihê sîyasî,feminizm û bi tevlîkirina perspektîfênwekhevîya derfetên zayenda civakî, ezvê ramana xwe pêşnîyaz dikim. Gerem bi tevgerên jîyana rojana yên jidemên berê heya îro hatî û nasnameyaxwe ya jinbûnê ji nû ve bi nav bikin,divê em ji mîtolojîyê dest pê bikin.Divê di vê muzeyê de tablo û heykelênfigurên jinên xwirt ên di mîtolojîyê dehebin û navê vê muzeye “MuzeyaMîtolojîyê” be.

Neşe Toprak | Mitoloji Müzesi

Divê muzeya hunera rojane dera li wirava bûyî bi esil bike û li dijî rewşa

durbûna gel bi tevger bibe. Bi min;Hunera li warekî pêkhatî divê hêzaxwe bi timî ji wî warî(cihî) hilbigire.Ez muzeyên ji kokên avahîbûna xwedur û ji komeke mirovan bijartî re hatîavakirin û ji wan re bûyî meta/mal ûvê sebebbûna wê ya vegûhestinacivakî û sîyasî red dikim. Li gotinaxwe zêde dikim; Çima xanîyek jiavahîya xwe bi perezît bibe û nebemuzeyeke bijarte? Weke pitpitkên nexweşik ên li qartolan aj didin… Ne biesil e, bê xeml û şeml, ên nabêjin dişevekê de li vir ava bûm, ên dibêjin ezbi timî li vir bûm.

li nava Sûrha Amedê tevgerênvegûherîna şaristanî a bingeha wê jiberîya gelek salan çêbûye mijaragengêşîyê ye, mijara bi esasî dibêjewê çi, bi çi û çawa vegûherînê. Wê neşaş be, mirov bibêje pratîkên pêk tênrasterast projeyên ji bo biesilkirin ûrantê ne. Gava mirov li naverokaprojeyên vegûherîna şaristanî, bipêkhatên fizîkî lisersekinandina li

nava Sûrhê û çavmiçandina li têkîlîyaSûrhîyan a bi Sûrê re tên tê dîtin.Projeyên Restorasyon û vegûherînêntên kirin, bi tenê bi çendek serenavane û bi du beşan ji hev cê dibin.Avahîyên bi tescil (hêjayî parastinêne) û yên ne bi tescil (nayêne parastin,wê bên xerakirin). Avahîyên ne bitescil wê werine xerakirin û li şûnawan wê avahîyên dişibin avahîyên bitescil bên avakirin. Li Sûrê xanîyên jikevirên bazalt ji yên ne ji kevirênbazalt biwêdetir in. Herwiha xanîyênbên xerakirin aktoren hiş û bîra vîbajarî ne. Ev avahîyên bûne cîh û warêkesên gundê wan hatî valakirin û lomajî koçber bûyîn.

Ji nû ve bikaranîna rûberên her dubînayên “ne bi tescil” careke dî ji bobikaranîna hunera rojana ya diavahîyeke parazit de vedike, fikramuzeya ez xeyal dikim ev e. “neewîyêneewîyê ew bixwe ye” ((q’)’=q ) bitevgera ji vê pêşnîyazîyê du hemanênbiesilkirinê (vegûherîna şaristanî ûmuzeya hunera nûdemî) hevûdudihewînin an hevûdu dihêrin?

Dicle Beştaş| Muzeya Avahîyên Parazît

Foto: Sur Belediyesi

Bir güncel sanat müzesinin, yerleşmeyeçalıştığı yeri soylulaştırması, halktan,

kitlelerden kopuk olması durumunakarşı bir tutum sergilemesi gerektiğinidüşünüyorum. Bana göre, ‘yer’deüretilen sanat gücünü tam olarak (oyerden) oradan almalı. Müzeyapılarının bağlamından kopuk,ayrıcalıklı sınıf için tasarlanmış bir metahaline gelmesini ve kendiyle berabergetirdiği toplumsal ve politik dönüşümüreddediyorum. Ve ekliyorum; neden birkonut yapısından parazitlenerek belirenbir müze yapısı olmasın? Tıpkı birpatatesten tomurcuklanan o çirkinbenekçikler gibi… Soylu değil, gösterişyok, bir gecede buraya kondum yok,aslında hep buradaydım var.

Diyarbakır Suriçi’nde temeli yıllaröncesine dayanan kentsel dönüşüm

hareketliliğin esasen neleri neye venasıl dönüştürmeye çalıştığı bir tartışmakonusu. Yapılmakta olan uygulamalarındüpedüz bir soylulaştırma ve rantprojesi olduğunu söylemek yanlış olmaz.Bu kentsel dönüşüm projelerininkapsamına baktığımızda, Suriçi’ ninyalnızca fiziksel bileşenleri üzerinden

ele alındığını, Suriçi’ nin kentliyle olanilişkisinin göz ardı edildiği görülüyor.Yapılan restorasyon ve dönüşüm projesibirkaç basit başlık altında toplanmış.Yapılar tescilli olan ( yani korunmayadeğer) ve tescilli olmayan(korunmayacak, yıkılacak) yapılarolarak ikiye ayrılmış. Tescilli olmayanyapılar yıkılıp yerlerine tescilli olanyapılar tipolojik olarak baz alınıp birçeşit doku benzetmesine gidiliyor. Suriçibazalt taş olan ev ve olmayan evden çokdaha ötesidir. Yıkılması düşünülenkonutlar aslında bu kentin ve kentlininhafıza aktörleridir. Bu yapılar, köyleriboşaltıldığı için göç etmek zorunda kalanve yaşamlarını yeniden kurgulamayaçalışan halkın mekânsal karşılığı!Suriçi’nde tahayyül ettiğim müze fikri‘’tescilli olmayan’’ iki binanın işlevsizyüzeylerini yeniden kullanıma açanparazit bir binada yaşayan güncel sanatmüzesidir. ‘’Değilin değili kendisidir’’((q’)’=q ) önermesinden hareketle ikiadet soylulaştırma imgesi (kentseldönüşüm ve çağdaş sanat müzesi)birbirlerini kapsar mı, eritir mi, öğütürmü?

Dicle Beştaş| Parazit Bina Müzesi

Neşe Toprak | Muzeya Mitolojîyê

8 Kasım 2019

Cuma

BI HEV REwww.tigrishaber.com 3

Min bi tenê muzeyên li Tirkiyeyê dîtine,hê derfet pê neketîye mînakên muzeyênpaşeroja wan dûr li Avrupa û welatên dîbibinim. Bi min, ji bo raman û pevxistinamuzeyeke nû divê em muzeyên heyî bibînin ûnas bikin. Gava em ji bo Amedê bifikirin, emdizanin, arşîveke bi wateya hunere ya jiberîya 2000 salan mayî di bin destê me denîne. Sedemek ji Sedemên vê yên sereke, evbajar gelekî di bin bandora sîyasî de mayîyeû arşîvên wê hatîye tunekirin û qeyd ûkitêbên vî bajarî hatine şewitandin… Piştîsala 2000an em dibinin êdî karûbarênhunerên nûdemî li vî bajararî dibin. Ji ber vêyeke jî li vî bajarî hebûna “Muzeya HunerênNûdemî” wê baş bibe.

Servet AslanMuzeya Hunerên

NûdemîSadece Türkiye’de bulunan müzeleri görme

şansım oldu, henüz Avrupa ve diğer ülkelerdebulunan, daha köklü geçmişe sahip müzeörneklerini görme şansım olmadı. Bence, iyi birmüze kurgulamak ve düşünebilmek için var olanmüzeleri görüp anlamak gerek. Diyarbakır’ıdüşününce, aslında biliyoruz ki, sanat anlamındaelimizde 2000 yılı öncesine dair pek geçmiş vearşiv yok. Bunun olmayışın en büyüknedenlerinden biri, bu şehrin politik baskılaraltında kalmış olması, arşivlerin yok olması,zamanında kitapların ve kayıtların yakılması…2000 sonrasında, üretimde bulunan sanatçılarınağırlıklı olarak çağdaş sanat bağlamında işleryaptığını görüyoruz. Bu nedenle, burada bir“Çağdaş Sanat Müzesi”nin olması gerektiğini veişleyeceğini düşünüyorum.

Servet AslanÇağdaş Sanat

Müzesi

Li navenda Koşuyoluyêya min zarokatîya xwe lêjîyayî, kêleke çikandî heyayê li ser daxîyannameyamafên mirovan ên gerdûnîheyî. Ev kêla mezin a hemûkes dibine lêbelê hemû kesgûh nadinê û bi piranî ji bocihê hevdîtinê dihatbikaranîn. Li ber çavanlêbelê xizmeta armancaxwe pêk nayîne, bi fikirînamin vê daxîyannameya jixwendina wê bêtirdarîçavkirina wê û ezaligirê ne bi nivîsarê, bi şiklû wêneyên dîtbarî werepêşkêşkirinê me. Mînak,danîna gelek video ûwêneyên bi zimanên dîtbarîli bilboardên li gelek deverên bajêr, wê jikêla li Koşuyoluyê bandoreke bi hêztir

bide.Bi vê ramana xwe

dikarm bibêjim, muzeyaez dixwazim li Amedê cihbigre muzeyademokrasîyê û mafêmirovan e. Cureyekemuzeyan a ji bilîxwendina nivîsarên li serkeviran mirov bikaribemeramên berheman fêmbike, bikaribe dest lêbide, bipêlîne.

Ji bo nifşên pêşerojê,hêjahîyeke cureyekepişterast a dîrokî ûmuzeyeke wiha ya ji bodarîçavkirina parastinamafê mirovan ûdemokrasîyê bike wê ji

bo Amedê bibe serpêhatî/tecrûbeyekebêhempa.

Mazlum YAŞARMuzeya demokrasîyê û mafê mirovan

Çocukluğumu geçirdiğim Koşuyoluparkının ortasında, “insan hakları evrenselbildirgesinin” tam metnini içeren koca birdikili taş var. Herkesin gördüğü lakinkimsenin umursamadığı bu koca taş,ağırlıklı olarak buluşma noktası olarakkullanılırdı. Göz önünde olduğu haldeamacına pek de hizmet ettiğinidüşünmediğim, okunmasından ziyadegösterilmesi gerektiğine inandığım bubildirgenin, yazı ile değil de görselverilerle sunulması taraftarıyım. Örneğin,şehrin çeşitli yerlerindeki bilboardlara;insan hakları ve demokrasiye ilişkin video,

resim ve fotoğraf gibi bir takım görseldillerin yerleştirilmesi, koşuyolu parkındadikili taştan çok daha güçlü bir etki yaratır.

Bu düşünceden hareketle,Diyarbakır’da olmasını istediğim müzeçeşidi “insan hakları ve demokrasimüzesi”dir. İçindeki eserleri okumadan daanlayabileceğimiz, bizzatdeneyimleyebileceğimiz, görüpdokunabileceğimiz türden bir müze.

Gelecek nesillere dair tarihsel bir kanıtniteliği taşıyan, insan hakları vedemokrasinin nasıl muhafaza edilmesigerektiğini vurgulayan böyle bir müze,Diyarbakır için eşsiz bir deneyim olur.

Anadolu'nun ilk yerleşimyerlerinden olan ErganiÇayönü mağarası,medeniyet ve kültürtarihimize ışık tutarve insanınyeryüzündekivarlığına ilişkinizler taşır.Höyükte çıkankalıntılardatarıma dayalı ilkörneklergörülmüştür.Bugün teknolojikgelişim, küreselısınma ve çevrekirliliği ile birlikte,tarımın ne kadar yenidenönem kazandığını biliyoruz.Benim hayalim, Diyarbakır Erganiilçesinde kurulacak olan ve Mezopotamyabölgesinde yetişen bitkiler, bu topraklarınflorası ve bitki örtüsüne odaklanacak birbotanik müzesi. Mimari olarak, Çayönü

höyüğünü kendi yapısı içinealarak kurulacak ve açık

hava müzesi kısmı daolacak bu proje, tarım

bitkileri, endemikbitkiler, tohum,toprak vb. gibibölümlerdeuzmanlaşacak.Ergani’nin yanısıra Tunceli,Hakkari, Adanave Mersin’de de

rastlananzambakgillerden

Makam Çiçeği, bumüzenin kurumsal

kimliği için seçilmişgörsel motif. Logonun

motifini Makam Çiçeği’ ndenalmasının nedeni, bitkinin sadece

Türkiye sınırlarında değil, Suriye, Irak,İran ve Ürdün’ de de bulunmasındandolayı, adeta Mezopotamya’nın florasınırlarını çizmesi.

Eylem Sayın | Mezopotamya Botanik Müzesi

Şkefta Çayonuya Erxanî ya cih û warêewil a Anatolyayê, ronîyê dide çand ûşaristanîya me û aşopîya mirovan a li rûyêerde dihewîne. Di nav bermayîyên li girhatin peydakirin mînakên ewil ênçandinîyê hatine dîtin. Em dizanin, bivegûhestinên teknolojîyê, germbûna qadadinyayê û biqirêjbûna derdorê re, ev mijarcareke dî bi qîmet bûye.Xeyala min,muzeyeke botanik a li bajarokê ErxanîyaAmedê ava bibe ya li nebatênmezopotamyayê û li rûberka nebatî ûfloraya vê axê bi baldar û nîskok e.Avahîya wê; ev projeya li hoyuka(girê)Çayonu, muzeyeke beşa wê ya servekirîheyî û hoyukê jî dihewîne; nebatênçandinîyê, nebatên endemik, tov, ax hwd ûdi van mijaran de bibe pispor. Leylankên

meqaman (pêxemberan) ên ji bilî Erxanî,li Dersîm û Çolemerg, Adana û Mersînê jîtên dîtin, motîfeke hilbijartî ye ji bokesatîya sazî ya vê muzeye. Ji bo ev kulîlk nebi tenê li Tirkîyeyê li Surî û İraq , îran ûUrdûnê jî heye, heçko ev kulîlka bûyî logo,sînorên floraya Mezopotamyayê xêz dike.

Eylem Sayın | Muzeya Reheknasîyê ya Mezopotamyayê

Yüzyıllarca hüküm sürmüşuygarlıkların tarihi, kültürü,sanatı, siyaseti ile genişyelpazesini acabaretrospektifler gibi hayaletsek? Tıpkı birsanatçının retrospektifiiçin, bütün külliyatınınincelenip araştırılmasınasıl metodolojik birprobleme dönüşüportaya bir sergi formuçıkarıyorsa, Diyarbakır’ınuygarlık tarihine de aynışekilde bakılabilir. Mesela,Sur'dan yola çıkıp, HevselBahçeleri’ ne uzansak ve geniş bir alanayayılan bir açık alan müzesi düşünsek? Bu

sanki bir pratiğin dönüşerekdeğişmesi gibi; belli bir

süreklilik içinde elealınırsa, belki ortaya

ortak yaşampratiklerine dairsorular çıkar. Bukonuda bana en çokilham veren, Surlarınüzerinde yer alanAslan figürü. Çünkü bu

sembolün şehrikoruduğuna dair

inançlarla yapıldığınıbiliyoruz. Acaba bu figürün

farklı tarihselliklerdekitemsilleri yan yana konarsa, ortaya ne

çıkar?

Ceylan Çiftçi | Açık Alan Uygarlıklar Müzesi

Gelo em xeyal bikin,weke berfirehîyaretrospektîfên çand,huner û ên dîrokaşaristanîyên bi sedsalan hikumkirî? Heçkohunermendê ji boretrospektîfa xwelêkolan û vekolanênhemû alîyên kullîyatêbi awayeke zanîstîvegûhezîne pirsgrêk ûforumeke pêşangehekêderxe, mirov dikare biheman awayî li dîrokaşaristanîya Amedêmêze bike. Mînak, em jiSûrhê dest bi meşêbikin û berê xwe bidinBexçên Hewselê û vêqadê em wekemuzeyeke servekirîbifikirin? Wekeprartîkeke

vegûherînavegûhestinekê; Bidomdarî weredarîçavkirin, dibepirsen pratîkênjîyana hevpar,derkevin holê.Tişta herî zedeîlhamê dide min adi vê mijarê de,Figura Şêrê li serSûrhê ye. Çimkîem dizanin evsembol bibawerîyaparastina bajêrhatîye çêkirin.Gelo em temsîlênvê figure yên didîrokên cê dedanin rex hev,tişteke çawa wêderkeve holê?

Ceylan Çiftçi | Muzeya şaristanî ya sernegirtî

“Ji bo pêşeroja Amedê emdikarin muzeyeke çawa

xeyal bikin?”

“Diyarbakır’ın geleceğinebakmak için birlikte nasıl bir

müze hayal edebiliriz?”

Mazlum YAŞARİNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ MÜZESİ

4 www.tigrishaber.com

BERABER8 Kasım 2019

Cuma

Ji bo di derheqê muzeyên li Amedê de,ne xwedî agahîyeke berfireh bûm, min liînternetê li muzeyên li Amedê mêzand.Hin mînakên weke Muzeya Arkeolojîyê ûxanîyên hin kesên namdar, şaîr ûnivîskarên li Amedê jîyayî yên xanîyênwan bûyîn muze hene. Ev rewş fotoyênxwendekarên jêhatî yên li panoyêndibistanan aliqandî anîn bîra min. Bi fikramin a ferdî, ji bo mekan û aşopîyan biteybetî bi navê keseke qîmetê nadeserenava “kevnar”, bi rastî jî van muzeyanbi qîmet dibinim. Parvekirina dera kesekîez jê hez dikim, qîmetê didimê, nêzî xwedibinim, dera lê dijîye, dera lê nefesedistîne, amûr û tiştên bi kar anîn wekebîranîna hevparîyekê qebûl dikim. Bipaşgotina dawîyê jî dikarim wiha bibêjim,

wisa li min tê, ev tevger xesarên li rihêmirov berteref dike. Encam; Min ji dixwestjîyana kesekî bi qîmet dibinim vekolim ûjîyana wî kesî bigihînime nifşên pêşerojê.Ez Eyşe Şanê (1938-1996) ji bo vê mijarêhildibijêrim. Gava jinên li derûdora min ênemre wan ji min mestir bixwazin klamekêan lawjeyekê li ser derdên xwe bibêjin; bipiranî ew klam bi gazinên ji dayikên xwedikin dest pê dikin û dîsa bi wan gazinandiqedin. Hatina xwe ya dinyayê, sedemaserpêhatîyên xwe yên bi êş dibinin û lomajî sitem û gazinên xwe ji dayîka xwe dikin.A rastî derdê xwe ji dayîkên xwe redibêjin. Ayşe Şan jî jineke herî zede têzanîn ji wan kesan e yên li dijî hemûzorîyan û xerabîyan dev ji muzîkê bernadeû bi dengbêjîyê deng dide dayika xwe.

Zelal Özkan | Muzeya Ayşe Şanê

Nadan Özcan | Muzeya hunervan û pîşekaran

Diyarbakır’ın eski sokaklarında gezmeyi,en az dedemden kalan çiçekli ve ipekgömlekler kadar severim. İkinci el dükkanlar,terziler, yıllardır aynı yerde çalışan esnaflarve ustalıklarıyla bilinen zanaatkarlar…Benim hayalimdeki müze, bu merakımdanyola çıkıyor ve geçmişten günümüzeretrospektif bir bakış içeriyor. Koleksiyonu,

özellikle Diyarbakır’lı, Diyarbakır’la ilişkilive ilişkilenmiş sanatçıların ve ünlüzanaatkârların eserlerinden, portrelerindenve bunun etrafında toplanmış efemera vediğer malzemelerden oluşuyor. Bu arada,bence bu müzenin bir logosu olmamalı!Çünkü logo bana, marketing ve pazarlamakültürünü ve dilini çağrıştırıyor

Nadan ÖzcanDiyarbakır Sanatkârlar ve Zanaatkârlar Müzesi

Li keçikeke biçûk bifikirin… Bipêlîstokên wê, pêlavên wê û heta bixewnên wê, ew qasî di nav rengên reş ûspîyê de, bi pêlavên xwe yên sor ber bi wede dibeze. Cil û bergên wê ji wêmezintir.Noraya di xanîyekî kevirî yê dikolanên navbera taxa bajêr de, heroj bitemaşekirina dartûya bi tenê ya li bermalê dijîyê, û di odeya xwe ya perdeyênwê spî de li ber neynika şkestî dinyayêtemaşe dike. Cil û bergên bi destê xwefesilandî û dirûtî ji pora wê heya rûçermêwê lihevhatî. Ji dehsalîya xwe ve ye krasêjor di rengê kayê de û dawa rengorengo libejna xwe dike. Ji bo blûzê xwe yê jibedena xwe firehtir rengîn bike bi

kurdêlaya sor dixemilîne. Fulareke wê yakesk heye bi timî pê re. Fular dîyarîyadayika wê ye. Nora cil û bergên xwe jiqumaşên ji dayika xwe ya terzîti dikirdîyarî mayîn didirû û çêdike. Pantorekêwê yê helesor heye. Helesorîya berqoqgelekî li bejna wê tê. Heyranî dabû xelkêgava hijdehsalî cilê xwe yê bi wî pantorîre qombînekirî li xwe kiribû û çûbûdaweta li taxê. Noraya her tim dixwest cilû bergên xwe bi dinyayê bide nasîn, navê“derîyê reş” li krasê xwe yê reş û dirêjkiribû. Muzeya ez xeyal dikim di dinyayacil û bergên Norayê ya bi çandaermenîyan û bi dilxwazîyên xwe lê danexwîyandin de ye.

Nazlı Ergen | Gardroba Norayê

Bir küçük kız düşünün ki… Oyuncak,ayakkabı ve elbiseleriyle hatta düşleriyle,o kadar siyah ve beyazın içinde, kırmızıayakkabılarıyla size doğru koşuyor…Üstündeki elbise kendinden büyük.Diyarbakır’ ın ara sokaklarda, taş birevde, her gün evin yanında bulunan tekağaca bakarak yaşayan, beyaz perdeliodasında kırık aynasından dünyaya bakanNora. Kesip biçtiği, diktiği kıyafetleriaslında onunla, saçlarından tenine kadarherşeyiyle uyumlu. Üstü krem rengi, dizaltı rengarenk elbisesini 10 yaşından berigiyer. Siyah bluzu kendinden büyük,bluzunu renklendirmek için ona kırmızıkurdele ile farklı şekiller verir. Yeşil bir

fuları var ve onu yanından hiç ayırmaz.Fular, ona annesinden yadigar. Nora,terzilik yapan annesinin ona vefatetmeden önce bıraktığı elbise vekumaşlarla diker kendi kıyafetlerini…Pembe bir pantolonu vardır, uçuk pembe,ona çok yakışır. Hele pantolonla kombineettiği kıyafeti 18 yaşındayken gittiğimahalle düğününde hayranlıkuyandırmıştı. Ve diktiği kıyafetleri hepbaşka dünyalara taşımak isteyen Nora,siyah uzun elbisesine ‘kara kapı’ adınıvermişti. Nora’nın kendi dünyasını,Ermeni kültürünü ve benimsediğideğerleri yansıttığı giysileri için bir müzehayal ediyorum...

Nazlı Ergen | Nora’nın Gardobu

Zelal Özkan | Ayşe Şan Müzesi Diyarbakır’da bulunan müzeler

konusunda geniş bilgim olmadığı içinbiraz internetten bakındım. Arkeolojimüzesinin yanı sıra burada yaşamış yazar,şair gibi önemli kişilerin yaşadığı evlerinmüzeye dönüştürülmesi ile oluşturulmuşbazı örnekler var. Bu, bana nedenseokullardaki yıldız öğrencilerinfotoğraflarının asılı olduğu panolarıhatırlattı. Kişisel fikrim eşya, iz ve mekankonusunu özellikle “eski” başlığı altındabu kadar önemseyen biri olarak, buradakibu müzeleri aslında değerli buluyorum.Sevdiğim, değer verdiğim veya kendimeyakın hissettiğim bir insanın yaşadığı yeri,soluduğu havayı, kullandığı eşyalarıdeneyimlemeyi, onunla ortak bir hatırayıpaylaşmak olarak kabul ediyorum. Bunlarolmadan ama sanki öyleymiş gibihissetmek ruhu onaran bir şey gibi geliyor.Sonuç olarak, ben de önemini hissettiğimbirini araştırıp, kendi döneminden sonrakikuşaklarla kavuşmasını sağlamakisterdim. Şehrin tarihinden, Ayşe Şan’ı(1938-1996) seçiyorum. Çevremdeki yaşıbüyük olan kadınların çoğu bir dertlerineağıt yakacak olsa, bu her zaman annesinesitemle başlayan, sitemle devam eden vesitemle biten ağıtlar oluyor. Yaşadıklarıüzücü olayların sebebi olarak bu dünyayagelmelerini görüyorlar ve bu ağıtlarındaannelerine şikâyetlerde bulunuyorlar.Aslında bir nevi anneleriyle dertleşiyorlar.Ayşe Şan da hayatındaki olumsuzluklararağmen müzikten vazgeçmeyen,dengbejlik kültürüyle büyümüş biri veannesine ağıt yakanlardan en görünürolanı ve en bilineni.

Ji gera li kolanên kevin ênAmedê herî kêm bi qasîgomlekên kalkê min ên bihevrîşîm û gulgulî hez dikim.Dikanên kevinfroşan, terzîyan,esnafên bi salan e, li heman derêdixebitin û hûnermendên bihostayîya xwe tên nasîn. Muzeyadi xeyala min de, ji vê meraqamin dest pê dike û nêrînekeretrospektif a ji paşerojê heya îrodidome dihewîne. Koleksîyona wêbi teybetî ji berhemên Amedîyanû ji berhemên hunermendênnamdar ên tekîlîya wan bi Amedêheyî, tiştik-miştik û materyalênwê li naveroka vê mijarê pêk tê.Di vê navberê de, divê logoyekevê muzeyê nebe! Çimkî, Logo,ziman û çanda marketingê ûbazergerîyê tîne bîra min.

2, 3 ve 4. sayfalarda

yer alan ve Beraber

projesi için

kullanılan görseller

katılımcıların

araştırmalarından

yola çıkarak

topladıkları

imajlardan seçildi.

Dîmenên ku di

rûpelên 2, 3’û 4’mîn

de hatine bikaranîn,

dîmenên ku di

encama lêkolînên ku

hunermendan ji bo

projeya "bi hev re"

berhev kiribûn

hatine hilbijartin.

“Diyarbakır’ıngeleceğine bakmak için

birlikte nasıl bir müze hayaledebiliriz?”

_________________________“Ji bo pêşeroja Amedê em

dikarin muzeyeke çawaxeyal bikin?”

8 Kasım 2019

Cuma

SOLOwww.tigrishaber.com5

SErvEt aSlaNDiyarbakır’da yaşayan ve çalışan Servet

Aslan, aynı zamanda 16. İstanbul Bienali“Çalışma ve Araştırma Programı’ nda yeralmakta. Pratiğinde canlılar, harita, bellek,ekoloji, doğa ve çevre ile ilgilenen sanatçı“Gübre Böceği” serisi üzerine 2017yılından beri çalışmakta. İlk olarakböceğin kendisini, doğasını ve ekolojiüzerindeki varlığını araştıran sanatçı,temelde bölgede son yıllarda artanyıkımların doğa üzerinde artan olumsuzetkilerini işaret ediyor. Bu anlamda bağlamolarak referansını antroposenden; ekolojikbir tahribatın olduğu, insan elinin kendisonunu getirdiği bir dönemden alıyor.Aslan, yaşadığı çevrenin cadde vesokaklarını gezerken, yerden topladığıkullanılmış nesneler ve atıkları; kâğıtüzerine desen yolu ile aktarıyor. Aslan, “Asfalta düşen tohum fidan vermez amatoprağa düşen fidan hayat verir” diyor vesoruyor: “Betonlaşan yapılar, asfalt ilekaplanan yollar ve üzerinde gezinen atıkmaddeler; toprakla aramıza koyduğumuzbu set, bize nasıl bir gelecek sunacak? Buatıklar nasıl çözülecek? Ne kadartüketiyoruz ve ne kadarınıdönüştürebiliriz?”

CEylaN ÇiftÇi Diyarbakır’da yaşayan ve çalışan

Ceylan Çiftçi’ nin çalışmalarının çıkışnoktası, insan bedeninin evrende spektralolarak yarattığı imge. Doğaya yapılanmüdahaleler, yarattığımız suni ortamlarve insan olarak çevreyi nasılşekillendiriyoruz gibi sorularla çerçevesigenişleyen bu merak, elbette sadece insanbedeni ve doğası ile sınırlı değil. Canlıolmanın ve yaşamın kendisinin başlıbaşına ontolojik bir soru haline geldiği biryaklaşımla, Çiftçi bu sorunun sınırlarıgenişletmek istiyor. Sanatçı, bir süredirbir taşın üzerinde yaşam mücadelesiveren endemik bir bitkiyi inceliyor ve bubitkinin yapay seleksiyonlarla nasılhayatta kaldığını ma araştırıyor. Bazalttaşının, bitki posasının ve infüzyonkablosunun birbiriyle çelişen malzemeilişkisi sadece heykelsi bir form önerisimi, yoksa hala yaşayan bir atık mı? Yerelfloraya bakarak ilham aldığı projesiyle,bir bitki türü üzerinden geliştirdiği mikrobakışı metafor olarak kullanıyor veüzerine birlikte düşünmek için ‘yaşamaalanı’ terimini öneriyor: “Yaşamalanlarımızda kendi varoluşumuzu nasılkonumlandırıyoruz?”

Vida/Borxî, kâğıt üzerine grafitkalem/ ser kaxezê pênivîska

grafit, 2019

Servet Aslanê li Amedê dixebite ûdijîye, di heman demê de li BienalaStenbolê ya 16an di “bernameya xebat ûlêkolînê” de cih digre. Hûnermendê ditevgera wî de, zindî, nexşe, hişmend,ekoloji, xweza û derdor heyî, ji sala2017an pê de li ser rêza “kêzikagûgerok” dixebite. Hûnermendê pêşî likêzikê bixwe, xweza û ekolojîya wêlêkolînan dike, bandorên ne’erênî yênvê dema dawî li wan dibe didenîşandin. Herwiha referansa xwe jiantroposenê; bûyîna tahrîbate ekolojik,ji dewreke mirov bi destê xwe dawîyaxwe tîne de cih digre. Gava ServetAslan li kolan, cade û derdora lê dijîyedigere, tiştên ji erdê komkirî bi rêyadesenan dibûrîne ser kaxezan: Dibêje,“tova bikeve ser asfaltê zîl nade lêbelêtova bikeve axê aj dide û zîl dide” ûdipirse “ avahîyên bi beton dibin, rêyêntên asfaltkirin û bermayî û madeyên liser wan digerin; seta me xistî navberaxwe û axê de wê çawa pêşerojekê peşkeşbike? Ev bermayî û tiştên avêtî wê çawatevlî axê bibin?Em çi qasî ji wan bi kartînin û dikarin wan çi qasî vegûhêzin?

Diyarbakır’da yaşayan ve çalışanNazlı Ergen’in projesi, sanatçının resimpratiği ve moda disiplini arasındailişkiler kurma merakıyla ortaya çıktı.Projesi için gündelik hayattan, özellikleçalışanlar için statü, sınıf, mevki vekariyer ile hemen ilişkilendirilecek olanbeyaz gömleği bir sembol olarak seçenErgen, beyaz yakalıları, otoriteyi,bürokrasiyi, iktidarla ilişkimizisorgulama çabasında. Beyaz gömleğindramatik bir kararla oldukça büyük boyüretilmesi, asılması ve sunulması,sunum için müsait, uygun, düzgün,yerinde anlamlarına gelen ‘presentable’(prezantable) kavramını akla düşürerek,kendi de bir atölye üretiminden çıkmışve sunum problemleriyle ilgilenen birsergiye adeta kara mizaha yakışan birironi getirir. Nazlı Ergen gömleğin beyazolmasının nedenini şöyle açıklar: “Beyazrenk, farklı bağlamlarda farklı değerlerisembolize eder; tarih boyunca mutlakmonarşiden adalete, masumiyettenbarışa ona farklı anlamlar yüklenmiş.Bugün bunların arasından en çok barışaihtiyaç duyuyoruz...”

Projeya Nazli Ergena li Amedê dijîyeû dixebite, bi meraqa têkilîdanîna bitevgera resimê ya hûnermend ûdisiplîna modayê derketîye holê. NazliErgena ji jîyana rojane, gomlekê spî yêdi wê gavê de ji bo sembolekêhildibijêre bi teybetî bi kariyer, mevki,sinif û statûya ji bo bi xebatkaran retêkildar dibe, di tevgera têkilîya me ûgomlekspîyan, otorîteyan, brokrasîyê ûiqtîdarê de ye. Gomlegê spî yê bi biryaradramatik mezin tê çêkirin, tê daleqandinû tê pêşkêşkirin, têgiha ‘presentable’dixe bîra mirov a tê wateya, di cî de, rastû cihgirtî, ew bixwe jî îronîyeke bimîzaheke reş re lihev a ji pêşandinekehilberandina atolyeyekê û bi pirsgrêkêpêşkêşkirinê eleqedar dibe tîne bîramirov. Nazli Ergen sedema spîbûnagomlek wiha vedibêje;

“Rengê spî bi grêdanên cê, wateyêncê sembolize dike; Di dîrokê de jimonarşîyê heya edaletê, ji medenîyetêheya aşîtîyê watêyên cê li wê bar kirine.Îro di navbera van wateyan de pêdivîyame bêtir bi aşîtîyê heye,”

Beyaz gömlek,2019, 1.50x1.10 cm

Gomlekê Spî,2019, 1.50x1.10 cm

NaZlı ErgEN

Amed’in Portresi, duvar resmi,670X200 cm, 2019

Portre’ya Amedê, Wêneye dîvar,670X200 cm, 2019

Nadan Ozcan’a li Amedê kar dike ûdijîye,tevgera wê ya wêneyê ya li qadagiştî dixwîye; li ser teknîkên wekewêneyên li ser dîwaran û grafîtîdixebite. Projeyên bi vegotinên pevxistîyên têkilîyekê dide her kesê di kolananre dibûrin û li derûdora pirsgrêkêntemsîlê radiwestin. Her carekê bipîvoka rûberê wêneyê û kifşkirinalokasyonê dest pê dike. Hûnermendêkêmzêde ev 15 sal in bênavber biboyaxa neftî, boyaxa akrîlik, boyaxasprey bi kar tîne û di demeke kin dewêneyên rûbermezin diqedîne, bi rastîaktorekî bi tevger e yê bîr û hişmendarojane ya bajêr bi nifşê xwe re dipeyive.Gava vekolîna şeran, tevgeran,protestoyan, îsyanan, pevçûnan,gengêşîyên olî û cêbûnên sîyasî dike,pirsa di çîrokê de wê kîjan dîmenê, ji bokî û çawa bi kar bîne dike. Hûnermendêli ser dîwarên bexçeyê hevpar apirqetê(apartimanê) dixebite, xalabirêketina wî berhema Picasso anamdar Guernîca ye: “ Rengên di resmêde, demsala psîkolojîya Amedê berbiçavdike; ev bajarê tonên rengê xwelîyê lê ûdibe hilbijartina rengan dîroka Surê yadi demeke nêzîk de qewimî be.”

NadaNÖZCaN

Diyarbakır’da yaşayan ve çalışanNadan Özcan, resim pratiğininkamusal alana yansıdığı; duvarresmi, mural ve graffiti gibi tekniklerüzerine çalışır. Sokaktan geçenherkesle potansiyel izleyici ilişkisikuran kurgusal anlatıların ve temsilproblemlerinin etrafında şekillenenprojeler, her seferinde lokasyonuntayini ve resmin yüzey ölçüsü ilebaşlar. Yaklaşık on beş yıldıraralıksız olarak yağlı boya, akrilikboya, sprey boya kullanarak çalışanve kısa sürede büyük boyutluçalışmalar tamamlayan sanatçı,aslında yaşadığı şehrin gündelikhafızasının kendi kuşağından sokaklakonuşan aktif aktörlerinden biri.Savaşlar, eylemler, protestolar,isyanlar, çatışmalar, dini tartışmalar,siyasal ayrılıklar gibi olgularıincelerken, aslında hikayelerin hangigörüntülerle kimin için nasıl temsiledildiğini sorar. Sergide A4’ünapartman ortak kullanım bahçesininduvarlarını çalışan sanatçının çıkışnoktası, Picasso’nun, Guernica isimliölümsüz çalışması: “Resimdekirenkler, Diyarbakır şehrininpsikolojik iklimini yansıtıyor; gri vetonları olan bir şehir ve renk seçimiözellikle Sur’un yakın tarihinin etkisiolabilir. ”

Birêketina xebatên Ceylan Çiftçiyali Amedê kar dike û dijîyehemaya bedena mirov li gerdûnêbi awaya spektral afirandîye. EvMeraqa bi pirsen wekemudaxeleyên li xwezayê,nêvengên çêkirî yê me afirandîû em derûdorê çawa dirûvinberfireh dibe, helbet bi bedenaû xweza mirov ne bi sînor e. Binêzbûneke dibêje zindîbûn ûjîyan bixwe pirsgrêkekeontolojik e, Ceylan Çiftçidixwaze sînorên vê pirseberfirehtir bike. Hûnermend,nebateke endemik a ji bo bijîyeli ser kevirekî li ber xwe didevedikole û dinêre ev nebat biseleksîyonên çêkirî çawa lijîyanê dimîne. Kevirê bazalt,têkilîya nakokîya cehfê nebatêû qebloya infuzyonê bi tenêpêşnîyazîyeke formeke heykelîye an bermayîyeke dijîyê ye? Biprojeya xwe ya ilhama wê jifloraya heremî wergirtî, nêrînaxwe ya mikro ya li ser nebatekêberfirehkirî, dike metafor û bikar tîne û ji bo ji bo mirov li serbi hev re bifikire têgiha “qadajîyînê” pêşnîyaz dike û dibêje;

“Em hebûna xwe li qadên jîyanaxwe çawa bi cih dikin?”

DicleKoruğu, 2019

DarîstankokaDijleyê, 2019

8 Kasım 2019

Cuma

SOLOwww.tigrishaber.com 6

ZElal ÖZKaN Zelal Ozkana li Amedê kare xwe dike

û dijîye, li ser wêneyên xwedîyêpratîkekê, tiştik û mekanênkevinbûyî ên bi bîr dixebite. Evvegotinên wêneyî, reng,kompozisyon û biryarênperspektîfên destekarî lê hatîkirin. Ji hela wateyekê velêgerîneke li salên zarokîtî ûpaşeroja xwe, nêrîneke hinavî jîdihewîne. Hûnermendê kêmzêdeev heşt sal in bi teknîka boyaxaneftê û boyaxa bi avê wêneyan xêzdike, di hemû berhemên wê yênpiştî qedandina zanîngehê demirov rastî figureke bedenî yamirovan temsil bike naye.Temaşevanên li ser neyînîya xwehatî tarîfkirin (pozisyona wê) Dihûndirê mekanê de, bi teybetî lixanîyan, atmosferên nepen, bêmirov û bêdeng tên hêstkirin. Evkompozîsyonên netebitî, ecêb in ûmirov aciz dikin bi tîrêjên ji dervetên, ji pencereyan û derîyandikevine hûndir re li hev dikevin.Ozkan ji bo van wêneyên bi wateyadîtbarîyê bêdengîyê nişan didin,danîşana Ozkan li ser ronahîyê ye:“Ji bo xwîyangeke îdeal ezçerçoweyên mirovan aciz dikinpêşnîyarî didim. Têgiha [Xanî]himdi naveroka xwe de azadîyêdihewîne him jî devereke kifş asînorên wê hatî sînorkirin peşkêşdike. Ez dixebitim ji bo vêdubendîyê bi ronahîyê bikirpînim.Ronahî him bandorkar e him jî têbandorkirin. Di heman demê dehim tê şopandin him jî dişopîne.”

EylEm SayINEylem Sayin’a ev demek e li Amedê dijîyê

û dixebite, ji serpêhatîyan, ji şahidîyadîrokî û ji rastîyên civakî îlhamêwerdigire. wêneyên li pêşengehê cihdigrin, wêneyên cotek pêlavên kesekîgirtî yê endamê malbateke li bajarêSêweregê dijîyin bi ser derîyê hewşêde daleqandî; Ev jest li ser fikrêbendewarîya neyînîya wî kesê girtîhatiye temsilkirin. Gava ew kesê dihepsê de azad dibe û tê berdan ewpêlav ji dera lê hatin daleqandindidaxinin. Ev wêneyên li derdoratêkîlîya sembolik a bi pêlavan hatîamadekirin helbet di dîroka hûnere de,rêzewêneyên nemir ên Van Gogh jipêlavên kevin xêzkirî tîne bîra mirov.Dema li Parîsê dijîyî gelek botên jibazara kevinfroşan kirî û birî atolyeyaxwe ya li Montmartê. Wêneyên rêzkirîên jêderka îlhamên wê nivîsênHeidegger ên li ser heqîqatê, dinivîsarên J. Derrida yên li derdoraxeyaletê nivîsîn de referans dayî ûMuzeya hûnerê ya Van Gogh, Muzeyahûnerê ya Fogg û ên di gelekkolleksîyonên dî de dabûn xêzkirin. Bigotina Sayin projeya wî: “ ji çîrokekehê jî tê jiyîn bi rê dikeve.”

Bahar TOKUrDiyarbakır’ da yaşayan ve çalışan BaharTokur’ un Yama başlıklı yerleştirmesi,temelde heykele ilişkin güncel sorularınbir araya geldiği bir yaklaşım üzerinekurulu. İki farklı malzemenin; uzun biraraştırma sürecinde toplanan ve yerel-kültürel belleği yansıtan kumaşparçalarının ve insan bedeni boyutunaduyarlı bir ölçü kararıyla üretilmiş birkasnağın buluştuğu bir form arayışı.Kumaş yamalarını birbirine dikerek,kimliğin ancak hafıza ile bir aradayaşayacağı simgeleyen bir çerçevedegelişen sunum, gittikçe yok olan basmakumaşlarıyla hafıza, ritüel, gelenek vemotifle ilişkilerimizi sergiliyor. Tokur’ unkumaşı malzeme olarak seçmesi ile ilişkiliolarak tavrı net: “...benim çalıştığım hafıza,iktidar, toplumsal cinsiyet, kadın vemodernizm gibi çelişkileri ve baskıyıtaşıyor. Bir yanda hafızayı birbirinekenetleyen yamalar bir yanda da hafızayıyok etmeye çalışan bir baskı yanisıkışıklığı temsil eden kasnak, bir çelişkiyisembolize etmek için çalışmada yerinikoruyor. Tüm bu çelişkilerin öznesini dekimlik, yani kumaş olaraktanımlayabiliriz.”

Diyarbakır’da yaşayan ve çalışan ZelalÖzkan, resim pratiğinde yaşanmışlığı olan,eskimiş ve hafızası olan mekanlar ve eşyalarüzerinde çalışır. Bu resimsel anlatımlar renk,kompozisyon ve müdahale edilmiş perspektifkararlarıyla, bir anlamda sanatçının kendigeçmiş ve çocukluk yıllarına dair bir arayışı,içsel bakışı da içerir. Yaklaşık sekiz yıldıraralıksız yağlı boya ve sulu boya teknikleriyle

resim üreten sanatçının, mezuniyet sonrasıbütün çalışmalarında bedensel bir figür ya dainsan temsiline rastlanmaz. Yokluğu üzerindentariflenen izleyici (pozisyonu), iç mekânlarda;özellikle evlerde, insansız, ıssız ve sessizatmosferlerde hissedilir. Bu tuhaf, rahatsızedici, hatta tekinsiz kompozisyonlarpencereden, kapıdan ve dışarıdan yansıyan,sızan ve giren ışıkla çarpışır. Görsel anlamda

sessizliğe işaret eden bu resimler için Özkan’ınvurgusu ışık üzerine: “...ideal bir manzarayerine, rahatsız edici çerçeveler öneriyorum…[Ev] kavramı, kendi içinde hem bir türözgürlük barındırır, hem de sınırlı, sınırlanmış,sınırları belirli bir alan sunar. Bu ikilemi, ışıklavurgulamaya çalışıyorum. Işık, hem etkileyenhem de etkilenendir. Aynı zamanda hemizleyen, hem de izlenendir.”

Bênav, bi boyaxa neftê, liser tuvalê, 2019, 110x120cm

İsimsiz, tuval üzerineyağlı boya, 2019, 110x120cm

Bênav, bi boyaxa neftê, liser tuvalê, 2019

İsimsiz, tuval üzerineyağlı boya, 2019

Bir süredir Diyarbakır'da yaşayan veçalışan Eylem Sayın, yaşanmışlıktan,tarihsel şahitlikten ve sosyalgerçeklikten esinlenir. Sergide yer alanresimler, Siverek’te yaşayan bir ailenin cezaevinde bulunan üyesinin birçift ayakkabısını dış kapılarının üzerineasması; bu jestin, bir anlamda onunyokluğunu ve bekleyişini temsil etmesiüzerine kuruludur. Mahkum olan kişininceza süreci bittiğinde, yani kişiözgürlüğüne kavuştuğunda ayakkabılarasılı olduğu yerden indirilir.Ayakkabılarla kurulan bu sembolik ilişkietrafında yapılan bu resimler elbetteakla hemen sanat tarihinden VanGogh’un eskimiş ayakkabılarıresmettiği ölümsüz serisini getirir.Paris’te yaşadığı dönemde bitpazarından alıp Montmarte’dekiatölyesine götürdüğü ve pek çok eskibotlar, Gogh’a sahibinin uzun yollardayürünmüş olduğunu anlatan,Heidegger’e hakikat üzerine yazdığıyazılarda ilham kaynağı olan, J.Derrida’nın da hayalet kavramıetrafında yazdığı yazılarda referansverdiği ve Van Gogh Sanat Müzesi, FoggSanat Müzesi ve başka koleksiyonlardabulunan seri resimleri yaptırmıştı.Sayın’ ın deyimiyle, kendi projesi“...hala yaşanan gerçek bir hikayedenyola çıkıyor.”

Yama, karışıkmalzeme (çapı 1,5 metreahşap kasnak ve içerisinegerilmiş buluntu kumaşparçaları; ‘patchwork’)

2019 Pîne, Gelek amûrên jev

cê (bi modineya 1,5metre tara darî û

parçeyên qumaşan êntê de hatinevekêşandin;

‘patchwork’) 2019

Bahar Tokura li Amedê dijîye, xebatawê ya bi serenavê Pîneyê, bibingehî, bi nêzbûna pirsgrêkênrojane yên di derheqê heykelan deava ye. Lêgerîna formekê ya dutiştên ji hev cê; piştî lêkolînekedemdirêj berhevkirî û perçeyênqumaşan ên bîra çanda heremîdidin nîşandin û gergereyeke bipîvokeke bi çapa bedena mirovhêstbûyî gihane hevûdu. Têkilîyênme yên bihevrejîyîna nasnameyê ûhişmendê yên bi pîneyên qumaşênbi hev ve hatin dirûtin, hişmendaqumaşê basmayên rojbiroj wendadibin, bi ritûel, kevneşopî û motîfandide pêşandin û nişandin.

Tevgera Tokurê ya di derheqêhilbijartina qumaşan de zelal e;“Hişmenda ez lê dixebitim, zext ûnakokîyên weke iqtîdar, zayendacivakî, jin û modernîzmê dihewîne.Ji hêlekê ve pîneyên bîr ûbawerîyan bi hev ve dike ji hela dîve zexteke dixwaze hişmendê tûnebike yanî gergera zextê temsil dike,cihê xwe dipareze ji bo nakokîyekêsembolize bike. Em dikarinnasnameyê bikin sembola kirdeyavan hemû nakokîyan.”

8 Kasım 2019

Cuma

SOLOwww.tigrishaber.com7

nEŞE ToprakNeşe Toprak’a li Amedê dixebite û dijîye,

tevgera wê ya hûnere bi rismên li serqumaşê basma yê li ser tuale kişkişandîxêzandî pêk tê. Di van xebatên xwe de,li ser şiklên li ser qûmêş û resmê li sertuale xêzkirî jestên dîtbarî yên şefafîdikirpînin ji bo pêkanîna xwebûn ûzimanekî formal xebitîye. bi zimanekîrexneyî vedikole, Neşe Toprak, demeke, li ser têgiha xweşikbûnê ya ji alîyêcivakê ve li jinê bûyî bar serê xwediêşîne û nivîsên li ser dîwaran tomardike. Arşîva xwe ya şexsî ya bibelgekirina tagên li dîwarên bajêr hatinnivîsîn îfadeyên ji hev cê yên şexsî,sîyasî, argo û edebî bi lêgerên liYenişehirê, Baglarê, Kayapinarê û liSura Amedê tomar kirine. Nivîsara birêketina van nivîsên dîwaran pêk anî, jibo pirsgrêka temsîlê ji nû ve bide nasînvegûhestîye dosyayeke dengan.Hûnermendê li derûdora wateyênhelbestî difikire, ji bo mirov bi bajêr rebiaxive, pê re têkildar be, dengê bajêrbibihîze û wî gûhdar bike û mirovkaribe pirsîna têkilîya di navbera tiştênbi nivîsan were îfadekirin û bi îmajêwere temsîlkirin bike, projeyeke bi tenêem dikarin bibihîzin pêk tîne.

MazluMYaŞar

Mazlum Yaşarê liAmedê dixebite û dijîye, Ditevgera wêneyan de bigranî li ser portre, figur,mekan û têkilîyên dinavbera tiştan de dixebite.Di kompozîsyonên rûdenêwêneyî yên bi yekbûyînavegotinî pêk bîne de jigelek hêlan ve ritîma tiştabi tevger û tişta ravestîyayîtê hêstkirin. Yaşar dixwazeneqşên di vê pêşengehîyêcih digrin de têkilîyên dinavbera mekanê û portreyevekole û bide jêpirsîn. Biteybetî, dixwazevegûhestina li Amedê yapiştî sala 1940an helwestapsikolojik û civakî ya xelkêli heremê yên bi girşênbetonê dijîyin, ji boramandin û niqaşkirinêbike bangî temaşevanandike. Yaşarê tevna rûyênkesên li vî bajarîtevgihandî tevna xanîyê vîbajarî re, bi bikaranînaheman metaforê, bandorapsikolojik a mekanê bi pêşdixe: “Tevna dera em lêdijîyin, dikare kesatîya meû jîyana me darîçav bike.Wesfandina bandora wêweke eynikê ye. Ji bo emkaribin vê bandorê fêmbikin, divê em bi granî gûhbidin tiştên mekan ji me redibêjin û jêpirsînan li wanbikin.”

Diyarbakır’da yaşayan ve çalışan EvindarTokur’ un biyografik öğelerle kurguladığıanimasyon filmi sadece yaşadığı coğrafyayı veçocukluğunu değil, aynı zamanda toplumsalcinsiyet, gelenek ve iktidar mekanizmalarını dakonu ediyor. Filmin kurgusunun metodikyaklaşımı, Kürt dilinin gramatikal cinsiyetözelliği üzerinden oluşturulmuş. Örneğin,toplumsal aidiyeti oluşturan aile, yuva, mekân vehafıza gibi kavramlar, film boyunca Kürt dilindeeril ve dişil eki alan masa ve nar çiçeğikelimeleri üzerinden kişileştirilmiş. Kadınıimgeleştiren bir metafor olarak nar çiçeğikullanılırken, erillik birkaç farklı kılıfta kendinigöstermekte. İktidar mekanizmasının her yerdevar olma isteği, “göz” mercileri ile temsiledilirken otoritenin bir arayüzü olarak da yılanmetaforu kullanılmış. Uzun süren ve özveriisteyen bir üretim süreci sonucu ortaya çıkan buanimasyon film için, Tokur’ un tavrı net: “Kürtdilinin yapısal özelliği savaşın kürtcoğrafyasındaki tezahürlerini cinsiyet üzerindenokumayı mümkün kılmıştır. İktidarıntahakkümünün sistematik sonuçlarına, birmasanın yerinden edilişi ile tanık oluyoruz.Masa, işlevsel olarak taşıyan, koruyan vesaklayan bir özelliğe sahip olduğu için eril olaraktanımlanmıştır. Hem zamansal hem de uzamsalbir derinliğe sahip olan masa, hafızanın taşıyıcısıolarak da yerini korumaktadır.Mekân, hafıza, dilve dili mümkün kılan kimlik kritiğini birmasanın çatlayan budakları üzerindengörüyoruz.”

Evindar TokurFilîma anîmasyonê ya Evindar Tokura li

Amedê dijîye û kar dike bi hemanênbîyokrafîk pevxistî, bi tenê ne erdnîgarîyazarokatîya xwe û erdnîgarîya lê jîyayî, diheman demê de, mekanîzmayên zayend,kevneşopî û iqtîdarê jî dike mijar. Nêzbûnametodik a pevxistîna filîmê li ser gramatîkazayendî ya zimanê kurdî ava bûye. Mînak,li sertêgihên malbata aîdîyeta civakî pêk tînin,hêlîn,mekan, û hişmend, mase û kulîlka hinarêdi filîmê de qertafên zayêndî yên nêr û mêkesatîyekê werdigirin. Jin weke metaforekêimgeya kulîlka hinarê tê bikaranîn, nêrîtî bi hinqewlikên cê tên xwîyayî. Xwestekamekanîzmaya iqtîdarê ya dixwaze li her deveranbixwîye bi merciyên “çav” tê temsîlkirin û ji bowê jî metafora maran hatîye bikaranîn. ŞêlaEvîndar Tokur zelal e ya di derheqê vê filîma biked û pêvajoyeke zor û zehmet pêk hatî.

“Teybetmendîya binyadîya zimanê kurdî bipêvajoya şerê li erdnîgarîya kurdan diqewime bixwendina zayendan bi derfet kirîye. Em bicihvegûhestina maseyekê şahide encamênsistematik a tehekkûma iqtîdarê dibin. Ji bomase him hildigire û him jî dipareze bi zayendanêr tê bikaranîn. Masaye kurahîya wê himdemkî û him jî durdemkî weke barkêşêhişmendê cîhê xwe digre. Em mekan, hiş û bîr,zimên û krîtîka nasnameyê ya zimên bi derfetdike, li ser lêvên maseyekê yê qîtên wê derizîdibinin.

Filîmaanimasyonakurt, Mase,

2019Kısa

animasyonfilm, Mase,

2019

Bênav, enstalasyona deng,dîmenê lekolîn, 2019

İsimsiz, ses enstalasyonu için araştırma görseli, 2019

Diyarbakır ‘da yaşayan ve çalışan NeşeToprak, sanat pratiği tuval üzerinebasma kumaş gererek ürettiğiresimlerle şekillendi. Bu çalışmalarında,kumaştaki desenlerle tuvale çizilenresimsel öğeler arasında birbirinitamamlayan ve şeffaflığı vurgulayangörsel jestler üzerinden özgün, formalbir dil oluşturmaya çalıştı. Toplumsalolarak kadına dayatılan güzellikkavramını eleştirel bir dille inceleyenToprak, bir süredir Diyarbakır’darastladığı duvar yazılarını topluyor.Şehrin duvarlarına bırakılan(‘tag’lenen) ve kişisel, siyasi, argo,edebi olarak farklı tonlar içerenifadeleri belgeleyerek oluşturduğukişisel arşivini, Diyarbakır’ınKayapınar, Sur, Bağlar ve Yenişehirilçelerinde gezerek bir araya getirdi.Bu duvar yazılarından yola çıkarakürettiği bir metni ise, temsilproblemini yeniden tarif edebilmekiçin bir ses dosyasına çevirdi. Şehirlekonuşmak, şehirle ilişkilenmek, şehrinsesini duymak, şehri dinlemek gibişiirsel anlamlar etrafında düşünensanatçı yazıyla ifade edilen ve imajlatemsil edilen arasındaki ilişkiyisorgulamak için, sadeceduyabileceğimiz bir proje üretiyor.

Diyarbakır’da yaşayan ve çalışanMazlum Yaşar, resim pratiğindeağırlıklı olarak

portre, figür, mekân ve nesnelerarasında kurulan ilişkiler üzerineçalışır. Resimsel yüzeyi, anlatısal birbütün olarak oluşturmaya çalıştığıkompozisyonlarında, durağan ilehareketli olanın ritmi farklı yönlerdehissedilir. Yaşar, bu sergide yer alandesenleriyle, mekân ve portrearasındaki ilişkileri sorgulamayı veincelemeyi amaçlıyor. Özellikle 1940’lıyıllar sonrası Diyarbakır’da gelişenkentleşme ve oluşmuş beton yığını ilebirlikte bu bölgede yaşayan halkın,sosyolojik ve psikolojik tavrını, izleyiciile beraber düşünmeye ve tartışmayadavet ediyor. Bu kentin yüzlerini,yaşadıkları evin dokusu ile birleştirenYaşar ayna metaforunu kullanarak,mekanın psikolojik etkisini vurguluyor:“Yaşadığımız yerin dokusu;karakterimizi ve yaşantılarımızıyansıtabilecek, ayna niteliğinde biretkiye sahiptir. Bu etkiyi kavramamıziçin mekânın bize söyleyeceklerini,hafife almaksızın dinlemeli vesorgulamalıyız.”

Mala Bapîrê Min, NeqşêLi Ser Qaxezê, 2019,

63x49cmDedem ve Evi, Kâğıt

Üzerine Desen, 2019,63X49cm

8 Kasım 2019 Cuma8 Bavê Fexriya

Bavê Fexrîya qurba min go îro dinya ewr e

ax lo nabe sayî, hawar li min min rebene

lê li bave fexro derketine taqîbatê tabura

sertê bi sê alayî

hawar li min oy

Bavê Fexriya, kurban olduğum, dedimbugün hava bulutludur

Ah, hava açmaz, yetişin bana, benzavallıya

Siirt taburundan üç alay Bavê Fexro’yutakibe çıkmış

yetişin bana, eyvah!

gelî gundî û cîranan çima bavê fexro ne li

mal e?

hun dibînin ode ji mêvanan xir û xal e

hawar li min min rebene

Neden Bavê Fexro evde değil eyköylüler ve komşular

Görüyorsunuz işte oda misafirlerdenbomboş

yetişin bana, ben zavallıya

bavê fexriya qurba min go ji înê heta înê

hawar li min min rebene

îro sê ro sê şev e bavê fexro birîndar e li

nav nivînê

ezê rabim daw û delingê xwe hilgêvim

herim hadhaka xopan

mala erekêlê hekîm, bêjim hekîmo qurba

sîng û berê min rebenê

ji bavê fexro re bike melhema devê vê

birînê hewar li min

heyfa mêra ye di çi halî, hawar li min min

rebenê

Bavê Fexriya, kurban olduğum,cumadan cumaya dedim

yetişin bana, ben zavallıya

Üç gün üç gecedir Bavê Fexro yatağıniçinde, yaralıdır

fistanımı, paçamı toplayarak kalkıphadhak viranesine

Hekim Erekêl’in evine gideceğim, eyhekim diyeceğim, kurbanın olduğum,ben zavallının göğsünü vememelerini melhem yap

Bavê Fexro’nun yarasının ağzı için,yetişin bana...

karşılığı/intikamı adamların hangihaldedirler , yetişin bana, ben zavallıya

min go bavê fexro were em bi destê hevdu

bigrin

ax lo herin çîya, hawar li min min rebenê

lê li min şewitîyê ezê derbasî hêla malê

bûme

bavê fexro bi ser birînê xwe de kûr dinalîya

hewar li min

heyf û xebîneta bavê fexro, suwarê gêjo,

torinê mala ezo

birîndar bû bi sê gulên van romîya ax

hawar li min min rebenê

emrê çûyî carde nayê min rebenê, min

poşmanê

Dedim Bavê Fexro gel bir birimizin elinitutalım

Ah lo*, çıkalım dağlara, yetişin bana,ben zavallıya

ama ben yanık kadın, eve geçmişim

Gördüm ki Bavê Fexro, yarasınaderinden inliyor, yetişin bana

Gêjo’nun binicisi, Mala Ezo’nun torunu,Bavê Fexro’ya yazıktır!

Haramilerin üç kurşunuyla yaralanmış,yetişin bana, ben zavallıya

Giden ömür bir daha gelmez, benzavallıya, ben pişman olan kadına!

bavê fexriya qurba min go bi qîzanî

pir delal bûm hawar li min min rebenê

gidî qurban bi bûkanî ; karxezal bûm

hewar li min

bişewite mala mêrê xirab û romîyan

çawa sala îsal pîr û qal bûm

ax emrê çûyî carde nayê min poşmane

Bavê Fexriya, kurban olduğum,dedimgenç kızken çok güzeldim, yetişinbana, ben zavallıya

Ah, geçen ömür geri gelmez, ben,pişman olan kadına

Bavê Fexriya, kurban olduğum,dedimgenç kızken ben çok güzeldim,yetişin bana, ben zavallıya

Aman, kurban olduğum, gelin iken,ahuydum, yetişin bana

Yansın evleri kötü adamlarınharamilerin

Nasıl bu yıl ihtiyarladım, yaşlandımah giden ömür daha da geri gelmez,

ben pişman olan kadına

Em ji bo wergêrên kurdî- tirkî , spasîyên xwe

pêşkêşî Sermest Semir dikin. Mala wî ava.

Kurmanciden Türkçeye çeviri için Sermest Semir’

e teşekkür ederiz.

* lo eril birine (erkek) seslenmebiçimidir.

A4 Açık SAnAt AlAnı rıDvAn kuDAY ve Aziz tilki tArAFınDAn Yürütülen ve kAr AMACı gütMeYen Bir SAnAt iniSiYAtiFiDir.

Desteği için Kültür için Alan’a teşekkür ederiz.“Diyarbakır Peşrevi eşliğinde Beraber ve Solo” sergisi eş küratörleri, ilham kaynakları Amed’in kalbine, Forensic

Architecture’ın gözüne, Onnik Dinkjian’ın sesine ve Tahir Elçi’nin değerli hatırasına içtenlikle teşekkür eder. Cengiz Tekin, Şener Özmen, Nûdem Hezex, Loading, Nihat Tezer, Teyfik İplikçi, Prof. Dr. Alaattin Selçuk Ertekin, Fırat

Kaplan, Mümin Ağcakaya, Ali Vuranel, Tigris Haber Gazetesi, Gölge Kıraathanesi, Bezgin Bekir & Kültür Sanat’ ayardımlarından ve Fecr Apartmanı sakinlerine anlayışlarından dolayı teşekkür ederiz.

MeYDAnA Hunerê YA A4ê inSîYAtîFeke Hunerî Ye YA AlîYê rıDvAn kuDAY û Aziz tilki BirêveBirin ti ArMAnCên kArkirinê nAHewîne.

Ji bo piştgirî û alîkarîya Kültür için Alan‘ê mala wan ava.Hevkarên kuratorîya “Li Ber Pêşreva Amedê Bi Hev Re û Solo” ji jêderka îlhamê dile Amedê re, ji çavên Forensic

Architectureyı re, ji dengê Onnik Dinkjiayî re û ji bîranîna bi qîmet a Tahir Elçi re spasîyan dikin.Ji bo alîkarîyan em spasîyên xwe pêşkêşî Cengiz Tekin, Şener Özmen, Nûdem Hezex, Loading, Nihat Tezer, Teyfik İplikçi,Prof. Dr. Alaattin Selçuk, Fırat Kaplan, Mümin Ağcakaya, Ali Vuranel, Rojnameya Tigris Haber, Qehwexaneya Gölge,

Bezgin Bekir & Çand û Huner û Apartmana Fecr mala wan ava.

A4 Açık SAnAt AlAnı, kooperAtiFler MAH.CAHit Sıtkı tArAnCı 2. Sok. FeCr Ap. no.2

YenişeHir/DiYArBAkırA4 MeYDAnA Hunerê

tAxA kooperAtiFlerê.kolAnA 2An A CAHit

Sıtkı tArAnCı. Ap.FeCrê. no.2

YenişeHir/DiYArBekir

gölgekooperAtiFler MAH.

CAHit Sıtkı tArAnCı 2. Sok.kupik Ap. Altı

YenişeHir/DiYArBAkır gölge/Sî

tAxA kooperAtiFlerê.kolAnA CAHit SıtkıtArAnCıYê 2. li BinApArtiMAnA kupik.

YenişeHir/DiYArBekir

Bezgin Bekir kültür &SAnAt

FırAt MAH. MAHABADBulvArı MeDMAHABAD

SiteSi Altı no:74/ADiYArBAkır

Bezgin Bekir çAnD &Hûner

tAxA FırAtê. BulvArAMAHABADê. Binê SîteYAMeDMAHBADê no:74/A

DiYArBekir

Servet Aslan (1) Ceylan Çiftçi (2) Nazlı Ergen (3) Nadan Özcan (4) Zelal Özkan (5) Eylem Sayın (6) Bahar Tokur (7) Evindar Tokur (8) Neşe Toprak (9) Mazlum Yaşar (10)

Ji bo wergerên tirkî-kurdînivîsarên "Bi hev re û

solo"yê spasîyên xwe pêşkêşîNûdem Hezex dikin. Mala wî ava.

Beraber ve Solo metinleriKurmacîye çevirisi için

Nûdem Hezex’e teşekkür ederiz.

A4 özel sayısı - Hejmara A4ê ya bi teybetî paracuratorial: Dicle Beştaş & Misal Adnan Yıldız