thai males in deep-sea fishing trafficking and forced labour of · 2017-04-16 ·...

Trafficking and Forced Labour of Thai Males in Deep-Sea Fishing

Anti-Human Trafficking CenterMirror Foundation

ปญหาการคามนษย

และการบงคบใชแรงงานไทยเพศชาย

ในภาคประมงนอกนานนำ

ศนยปฏบตการตอตานการคามนษยมลนธกระจกเงา

1

ปญหาการคามนษยและการบงคบใชแรงงานไทยเพศชาย

ในภาคประมงนอกนานนำ

ศนยปฏบตการตอตานการคามนษย

มลนธกระจกเงา

2

ปญหาการคามนษยและการบงคบใชแรงงานไทยเพศชายในภาคประมงนอกนานนำ


ศนยปฏบตการตอตานการคามนษยมลนธกระจกเงา

ISBN 978-974-496-588-2

พมพครงท 1 มนาคม 2554

จำนวน 3,000 เลม

ผจดพมพและเผยแพร



8/12 ถนนวภาวดรงสต

แขวงลาดยาว เขตจตจกร

กรงเทพฯ

i

สารบญ

กตกรรมประกาศ.................................................................................................................................... ii

1.บทนำ............................................................................................................................................... 1

1.1 การศกษาของมลนธกระจกเงา.............................................................................................. 2

1.2 ผลกระทบของการศกษา....................................................................................................... 3

1.3 มลนธกระจกเงา.................................................................................................................... 4

2.ภาคการประมงของไทย................................................................................................................... 6

2.1 อปสงคอาหารทะเล – ตลาดสงออก....................................................................................... 6

2.2 เรอประมงพาณชย............................................................................................................... 7

2.3 พนททำการประมง............................................................................................................... 11

2.4 การจดหาคนเขาสแรงงานประมงทวไป.................................................................................. 12

3.รปแบบการคามนษยและบงคบใชแรงงานบนเรอประมงไทย:ขอคนพบจากการศกษา.................. 14

3.1 การลอลวงจดหาแรงงาน...................................................................................................... 14

3.2 พนทเสยงตอการถกลอลวงจากเครอขายนายหนาคาหว.......................................................... 22

3.3 ประวตความเปนมาของผเสยหายทถกลอลวง........................................................................ 25

3.4 การปฏบตตอแรงงานบนเรอประมง........................................................................................ 27

4.กรอบกฎหมายไทยในภาคประมงนอกนานนำ................................................................................... 32

4.1 การคมครองแรงงานประมง - กฎหมายในประเทศ................................................................... 32

4.2 กรอบความรวมมอระหวางประเทศ........................................................................................ 36

5.การชวยเหลอผเสยหายกระบวนการยตธรรมและการคมครอง..................................................... 38

5.1 การชวยเหลอผเสยหาย........................................................................................................ 38

5.2 กระบวนการยตธรรม........................................................................................................... 41

5.3 การคมครอง........................................................................................................................ 45

6.บทสรปและขอเสนอแนะ................................................................................................................ 48

6.1 สรปขอคนพบของการศกษา.................................................................................................. 48

6.2 ขอเสนอแนะ........................................................................................................................ 51

บรรณานกรม......................................................................................................................................... 52

ภาคผนวก1:ชายไทยทถกลอลวงหรอถกลกพาตวไปทำงานบนเรอประมง.......................................... 53

ภาคผนวก2:ชายชาวพมาทถกลบลอบนำไปทำงานบนเรอประมง...................................................... 61

ภาคผนวก3:วธศกษาวจย.................................................................................................................... 66

ii


กตกรรมประกาศ

การศกษา “ปญหาการคามนษยและการบงคบใชแรงงานไทยเพศชายในภาคประมงนอกนานนำ” น ไดรบการ

สนบสนนจากองคการแรงงานระหวางประเทศ การลงพนทศกษาขอมลในพนทกลมเปาหมายนนไดรบความ

อนเคราะหจากหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนหลายแหงโดยเฉพาะอยางยงหนวยงานภายใตสงกดกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน และสำนกงานตำรวจแหงชาต ในสวนขององคกร

พฒนาเอกชน ขอขอบคณ มลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) และศนยอภบาลผเดนทางทะเล

สงขลา (บานสขสนต) ทใหความอนเคราะหและเออเฟอขอมลทเปนประโยชนอยางยง

นอกจากนน ยงไดรบขอมลจาก นายหนาคาแรงงาน ผจดการเรอ เจาของเรอประมง สมาคมการประมงแหง

ประเทศไทย และสมาคมการประมงนอกนานนำไทย ซงเปนประโยชนอยางยงในการศกษาขอมลครงน

และทตองขอขอบคณเปนอยางสง คอ ขอมลจากปากคำของผเสยหายทแจงขอมลมายงศนยปฏบตการตอตาน

การคามนษย มลนธกระจกเงา จนทำใหคณะผทำการศกษาสามารถเขาถงประเดนปญหาทเกดขนจรง

คณะผทำการศกษาขอขอบคณเจาหนาทของโครงการ ILO-IPEC Thailand แหงองคการแรงงานระหวางประเทศ

(ILO) ทไดใหความชวยเหลอและคำปรกษามาโดยตลอด นอกจากนน ขอขอบคณ รองศาสตราจารย ศกดศร

บรบาลบรรพตเขตต ทไดกรณาเปนทปรกษาในการจดทำผลการศกษาฉบบน

ศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงา หวงเปนอยางยงวา ผลการศกษาฉบบน จะเปนประโยชน

และเปนสวนหนงในการผลกดนการแกไขปญหาการคามนษยและการบงคบใชแรงงานในภาคประมงใหลดลง



1

1บทนำ

มกรณชายไทย ซงรวมถงเยาวชน หลายคนสญหายจากพนทกรงเทพมหานครโดยไมทราบสาเหต มารตวอกท

กถกหลอกใหมาทำงานอยบนเรอประมงแลว ตองเปนทาสแรงงานอยบนเรอประมงนานนบป บคคลเหลาน

สวนใหญจะเดนทางมาหางานทำในกรงเทพมหานครเปนครงแรก ยงไมคนกบพนท การตกเปนเหยอของ

แรงงานกลมน จะมนายหนาเขามาตสนท ชกชวนใหทำงาน หรอถกลอลวงจนตกเปนหนโดยไมรตว ถกบงคบ

ใหไปทำงานบนเรอประมง ซงสวนใหญอยนอกเขตนานนำประเทศไทย โดยไมไดรบคาจางและไมอนญาตใหออก

จากเรอ บางรายตองหลบหนดวยการกระโดดเรอลอยคอกลางทะเล

เรอประมงทเดนทางออกนอกราชอาณาจกรมจำนวนเทาไรนน เปนเรองยากทจะกลาวถงจำนวนทแทจรง เนองจาก

สวนใหญไมไดขนทะเบยนอยางถกตอง ในป พ.ศ. 2552 มเรอประมงขนาดกลางและขนาดใหญทไปจดทะเบยนเรอ

กบกรมเจาทา ทงสน 25,138 ลำ1 หากสมมตวา ตามระเบยบ เรอขนาดดงกลาวตองมคนประจำเรอ 5-40 คน

แตสมมตตอไปวาในความเปนจรงอาจมคนประจำเรอ 10 คนและมเรอประมงออกทำการมากกวาทจดทะเบยนไว

คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาลองประมาณการเชอวาบนเรอประมงไทยทงหมด คงตองมแรงงาน

ทำงานอยางนอย 250,000 คน2 คณะผทำการศกษาไมเชอวาแรงงานเหลานถกบงคบใชแรงงานทงหมด แตคดวา

มจำนวนไมนอยทเดยว ซงอาจเปนผไมสมครใจทำงานบนเรอประมง

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยประมาณวามการขาดแคลนแรงงานในภาคประมงและอตสาหกรรมตอเนองจาก

ประมงทะเล3 ถง 10,000 อตรา (ตวเลขสถตไมไดแยกแยะแรงงานประมงกบแรงงานอตสาหกรรม) ภาวะการขาด

แคลนแรงงานเปนปจจยสำคญททำใหเกดกระบวนการคามนษยและบงคบใชแรงงานเพอแกปญหาการขาดแคลน

ดงกลาว

1 ดเวบไซตของกรมขนสงทางนำและพาณชยนาว http:www.md.go.th/eng_page/history_eng.php อยางไรกด การทจำนวนเรอไมแนนอน สวนหนงเปนเพราะมเรออกจำนวนมากทยงไมไดไปขนทะเบยน จากรายงานประจำป 2552 ขององคการอาหารและเกษตร ระบวา “จากการสำรวจการประมงทะเลในป 2543 พบวามเรอประมงทงสน 58,119 ลำ โดยรอยละ 80 ของเรอเหลานเปนเรอขนาดเลก เรอพาณชยมประมาณ 11,600 ลำ” รายงานฉบบเดยวกนยงตงขอสงเกตวาในป 2549 มเรอทจดทะเบยนแลวจำนวน 12,552 ลำ (FAO. August 2009, “National fishery sector overview: Thailand”. In Fishery and aquaculture country profile, หนา 2, ทเวบไซท ftp:// ftp.fao.org/FI/DOCUMENT/fcp/en/FI_CP_TH.pdf

2 รายงานขององคการฮวแมนไรทวอทชประจำป 2553 เรองการละเมดสทธคนงานตางดาวในประเทศไทย (จากรายงานเรอง “หนเสอปะจรเข”) ระบวา “สหพนธแรงงานในกจการขนสงระหวางประเทศ กรงลอนดอน รายงานวามแรงงานประมงชาวพมาหญงและชายทำงานใน อตสาหกรรมประมงของไทย ทำงานในภาคประมงและอตสาหกรรมตอเนองจากประมงทะเล จำนวน 250,000 คน”

3 สนต วลาสศกดานนท ประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย หนงสอพมพโพสต ทเดย 31 กรกฎาคม 2551

2


แตไมวาจะมแรงงานไทยเพศชายถกบงคบเปนแรงงานทาสบนเรอประมงจำนวนเทาใดกตาม กถอวายงนอย

เมอเทยบกบจำนวนผเสยหายทงหมด คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาเชอวาแรงงานบนเรอประมง

สวนใหญเปนแรงงานยายถนขามชาต สวนใหญจะถกพาขามพรมแดนและสงตอไปเรอประมง สวนใหญเปน

ชาวพมาและกมพชา แรงงานบางคนไดรบการบอกกลาววาจะออกทะเลเพยงสองสามวนหรออยางมากไมเกน

สองสามเดอนเทานน บางคนถกหลอกวาจะพาไปขนฝงเพอทำงานกอสรางหรอโรงงาน

ทชดเจนคอ มการกระทำความผดอาญาตอคนไทยเพศชายอยางแนนอน กอนกลางป พ.ศ. 2551 ความผดเหลาน

จะใชกบกรณการบงคบใชแรงงานและการใชแรงงานเดกอายตำกวาเกณฑเทานน แตจากกลางป พ.ศ. 2551 เปน

ตนมา หลงออกพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ไดกำหนดใหการคามนษย

เพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการใชแรงงานเปนความผดฐานคามนษยดวย ซงหมายรวมถง การบงคบ

ใชแรงงานบนเรอประมง กเปนความผดฐานคามนษยดวย

รายงานการศกษาฉบบนมงเนนสถานการณกบคนไทยเปนสำคญ สะทอนใหเหนจากขอคนพบวาเรมแรกทเดยว

มลนธกระจกเงาตองการศกษาวามประชากรไทยเพศชายสญหายเพมขนจรง โดยมรายงานเกยวกบคนสญหาย

ดงกลาว ตอมาเมอมเจาหนาทไปบกคนพนทตางๆ พบแรงงานขามชาตดวย ซงคณะผทำการศกษาของมลนธ

กระจกเงาเขาไปรวมดวย จงไดนำแรงงานกลมนรวมไวในรายงานดวย ตวรายงานนนสามารถใชเปนพนฐานในการ

ศกษาวจยเพมเตมหรอจดทำโครงการแกไขปญหาการละเมดสทธมนษยชนและปญหากระทำความผดจากการแสวง

หาประโยชนจากแรงงานโดยมชอบตอไป

1.1 การศกษาของมลนธกระจกเงา

ในป พ.ศ. 2545 มลนธกระจกเงามการตงศนยขอมลคนหายเพอการตอตานการคามนษยโดยมโทรศพทสายดวน

เพอการรบแจงเหต จากนน กจดตงศนยปฏบตการตอตานการคามนษย เพอรบแจงเหตการคามนษยเปนการเฉพาะ

สายดวนและศนยทงสองนมเจาหนาทประจำและพดไทยเทานน ฉะนนเหตตางๆ ทไดรบแจงจงเปนเรองคนไทยท

สญหายทงหมด

หลายกรณทไดรบแจง มลกษณะคลายกน คอ ชายฉกรรจถงวยกลางคนเดนทางจากตางจงหวดเขากรงเทพมหานคร

เพอหางานทำและหายตวไปโดยไมมรองรอย

ในป พ.ศ. 2551 มรายงานคนไทยหนจากเรอประมงขณะลอยลำอยกลางทะเลและวายไปขนฝงประเทศมาเลเซย

ไปมอบตวกบตำรวจดวยความหวงวาจะถกสงตวกลบประเทศในทสด แตกระบวนการทางกฎหมายของมาเลเซยม

ระยะเวลานานกวา 2-3 เดอนกวาจะสงกลบประเทศ กอนหนานครอบครวของชายผนไดไปแจงคนหายไวกบมลนธ

กระจกเงาวามคนหายไป เมอชายผนกลบถงบาน จงแจงใหมลนธกระจกเงาทราบ

จากการพดคยของเจาหนาทมลนธกระจกเงากบชายผน ทราบวายงมแรงงานอกหลายคนทตกอยในสภาพเดยวกน

คอ ถกลอลวงและบงคบใหทำงานบนเรอประมง ในขณะนน ไมมเจาหนาทมลนธกระจกเงาคนใดเลยคาดคดวาจะ

มการหลอกคนไปเพอบงคบทำงานบนเรอประมง

3

จำนวนการรบแจงคนหายทถกหลอกไปทำงานบนเรอประมงในรอบ 4 ป จำนวน 23 คน อาจฟงดไมมากนก แตการ

ทมคนไทยเพศชายอายกลางคนหายตวไป กเปนการสงสญญาณแจงเหตเตอนภยใหเจาหนาทมลนธกระจกเงาซง

ตดตามสถานการณการคามนษยกรณอนๆ ไดรบร เจาหนาทมลนธกระจกเงาตระหนกอยแลววามแรงงานขามชาต

ถกลอลวงคามนษยใหไปทำงานบนเรอประมง แตมไดเฉลยวใจวาผถกบงคบใชแรงงานบนเรอประมงจะมคนไทย

ทงเดกและผใหญรวมอยดวย จงไดเรมทำการศกษาขอมลเรองนอยางจรงจง

ในป พ.ศ. 2551 มลนธกระจกเงาจดทำการศกษาเรองการทำงานบนเรอประมง ภายในเวลา 4 เดอน คณะผทำการ

ศกษาลงพนทศกษาขอมลในพนท 6 จงหวดและกรงเทพมหานคร สมภาษณผเสยหาย คนประจำเรอ ผควบคมเรอ

เจาหนาทตำรวจ ขนสงทางนำและพาณชยนาวจงหวด และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ รวมทงเจาหนาทสมาคม

ประมงและองคกรพฒนาเอกชน ไดอานพบรายงานในหนาหนงสอพมพและการศกษาทางวชาการบางชนทเกยวของ

ในเดอนพฤษภาคม มลนธกระจกเงาเรมทำการศกษาจนถงสนเดอนกนยายน 25514

รายงานฉบบนเปนผลจากการศกษาเปนเวลาครงป นอกจากไดพบผเสยหายทเปนคนไทย 55 คนในระหวางการ

ศกษา (และสมภาษณผเสยหายอก 28 คนทถกสงกลบประเทศไทยพรอมกนจากประเทศมาเลเซยในป พ.ศ. 2552)

แลว คณะผทำการศกษายงไดเรยนรโดยตรงเกยวกบวธลอลวงแรงงานชายชาวพมาใหไปทำงานบนเรอประมงและ

ไดรบฟงรายงานเกยวกบแรงงานขามชาตชาวกมพชาทถกลอลวงดวย ระหวางการศกษาวจย มลนธกระจกเงา

ทำงานรวมกบมลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) และเจาหนาทจากกรมสอบสวนคดพเศษ ในการ

บกคนบานนายหนาทใชกกขงแรงงานสองครง ซงทำใหพบแรงงานยายถนขามชาต 20 คนทกำลงรอสงตวไปลงเรอ

ประมง ในปลายปพ.ศ. 2552 มลนธกระจกเงารวมกบมลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) เจาหนาท

ตำรวจตรวจคนเขาเมองและกรมสอบสวนคดพเศษบกคนทาเรอประมงแหงหนง คราวนพบแรงงานเกอบ 200 คน

ทงหมดมาจากพมา ถกขงไวในบาน รอสงตวไปเรอประมง ซงสามารถคดแยกผเสยหายจากการคามนษยในครงนน

ได 51 ราย

1.2 ผลกระทบของการศกษา

ผลจากการทำงานของมลนธกระจกเงาสวนหนง ทำใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยตงคณะ

อนกรรมการพจารณาแนวทางและมาตรการในการปองกนปราบปรามการคามนษยในภาคประมงในป 2552 เพอ

จดทำนโยบายสาธารณะและหามาตรการแกไข

มลนธกระจกเงาไดรบเชญใหรวมประชมเพอใหขอมลในการประชมกรรมการระดบจงหวดใน 19 จงหวดใน

ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต นอกจากนน มการจดตงเครอขายระดบภมภาคขน ตลอดจน

พฒนาแนวทางการทำงาน รวมทงจดตงเครอขายคณะทำงานแบบสหวชาชพในภาคใต ซงเปนการทำงานรวมกน

ระหวางหนวยงานในระดบจงหวดและสวนกลางของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สำนกงาน

ตำรวจแหงชาต กรมสอบสวนคดพเศษ และองคกรพฒนาเอกชนตางๆ

4 โดยไดรบการสนบสนนทางการเงนและวชาการจากองคการแรงงานระหวางประเทศ

บทนำ

4


มการรณรงคเพอสรางการตระหนกรโดยมหลกฐานอางองอยางตอเนองและเปนรปธรรม โดยการผลตสอประชา

สมพนธรณรงคในรปแบบตางๆ นอกจากนน มลนธกระจกเงายงไดจดทำเวบไซตเพอสรางการตระหนกรดานการ

คาแรงงานเพศชายทงเดกและผใหญในภาคประมงดวย (www.notforsale.in.th)

1.3 มลนธกระจกเงา

มลนธกระจกเงามสำนกงานตงอยในกรงเทพมหานคร เปนองคกรพฒนาเอกชนทเรมงานครงแรกเกยวกบการพฒนา

ชมชนและสงเสรมงานพฒนาอาสาสมคร ตอมาไดเตบโตขยายงานสวนหนงขององคกรเนนการตอตานการแสวงหา

ประโยชนทไมเปนธรรม การบงคบใชแรงงานเดกและการคามนษยในทกรปแบบ มลนธกระจกเงาดำเนนกจกรรม

พฒนาชมชนในชมชนบนพนทสงจงหวดเชยงราย โครงการอาสาสมครของมลนธกระจกเงาเขาไปทำงานในพนทท

ประสบเหตภยพบตสนามในจงหวดพงงา สวนศนยขอมลคนหายเพอตอตานการคามนษยและศนยปฏบตการ

ตอตานการคามนษยทตงอยในกรงเทพมหานครนน มหนาทรบรายงานคนหายทงเดกและผใหญ และทำการสำรวจ

และรณรงคตอตานการคามนษยและการแสวงหาประโยชนในทางมชอบจากเดก

โครงการหลกๆ ของมลนธกระจกเงาดำเนนงานโดยอาสาสมคร มลนธกระจกเงาจะดแลกำกบการทำงานของอาสา

สมครใหสามารถเรยนร แกปญหาและชวยเหลองานบรการทางสงคม นอกจากนน มลนธกระจกเงายงผลตรายการ

วทยและโทรทศนชมชน จดทำและบรหารเวบไซตสำหรบองคกรพฒนาเอกชนและนกวชาการ มลนธกระจกเงาเปน

ผนำในการรณรงคใหเดกและเยาวชนเขามามสวนรวมชวยเหลอสงคม รณรงคชวยเหลอคนไรรฐหรอไรสญชาต

ใหมสถานภาพ ยตธรกจเดกขอทานและสงเสรมงานจตอาสา มลนธกระจกเงาทำงานรวมกบเครอขายองคกร

พนธมตรจากทกภาคสวนทงภาครฐ ภาคเอกชน สอและภาคประชาชน เพอบรรเทาปญหาการคามนษยในไทย

และในอนภมภาคลมแมนำโขง

5

ประเทศไทยมชายฝงทะเลยาวกวา 2,500 กม.

บทนำ

6


2ภาคการประมงของไทย

2.1 อปสงคอาหารทะเล–ตลาดสงออก

ประเทศไทยสงออกผลตภณฑอาหารทะเลสดและอาหารแปรรปทสำคญทสดประเทศหนงของโลก อตสาหกรรม

ประมงสรางรายไดแกประเทศมลคามหาศาล5 อตสาหกรรมประมงมการจางงานทงในภาคประมงและประมง

ตอเนอง ตลอดจนอตสาหกรรมเกยวเนองอนๆ เชน อตสาหกรรมหองเยน แชแขง บรรจภณฑ ทำนำแขงและการ

ขนสงสนคาทางเรอ6

ประเทศไทยยงเปนประเทศทจบสตวนำไดมากตดอนดบ 1 ใน 10 ของโลก รายงานประจำปขององคการอาหารและ

เกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ชอ “The State of World Fisheries and Aquaculture 2008”7 ระบวาประเทศไทย

เปนประเทศสงออกปลาและผลตภณฑประมงเปนอนดบสามของโลก (รองจากประเทศจนและนอรเวย) มมลคา

ถง 5 พนลานเหรยญสหรฐ

ปลาทจบไดและเปนผลตภณฑสงออกทสำคญทสดไดแก ปลาทรายแดง ปลาทอนโด ปลาทนา ปลากะพง ปลาหมก

ปลาซารดน ปลาทแขกและปลากะตก8 สวนผลตภณฑจากการเพาะเลยงสตวนำ อาท กงสดและกงแชแขง (กงกลาดำ

กงแชบวย กงปลอง กงนำจด) กงแปรรป (กงตม กงชบแปงแชแขง กงเหยยดและกงเสยบ) และปลาบดซรม9

ตลาดสงออกทสำคญไดแก ประเทศสหภาพยโรป สหรฐอเมรกา ญปน แคนาดา สงคโปร สาธารณรฐเกาหล

และออสเตรเลย10

กงและผลตภณฑจากกงเปนสนคาสงออกสำคญททำรายไดใหกบประเทศ ทำใหไทยเปนประเทศสงออกรายใหญ

ทสดอนดบสามของโลก (ในป พ.ศ. 2550 มลคาการสงออกอยท 1.75 พนลานเหรยญ11 จากรายงานประจำปของ

5 มลคาผลตภณฑมวลรวมในประเทศภาคการประมงในป 2551 เทากบรอยละ 1.2 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศทงหมด ขอมลจาก องคการอาหารและเกษตร (FAO) สงหาคม 2552 เรอง National fishery sector overview: Thailand” จาก In Fishery and aquaculture country profile, หนา 8 ทftp://ftp.fao.org/FI/DOCUMENT/fcp/en/FI_CP_TH.pdf 6 จากแรงงานประมาณ 2 ลานคน รอยละ 40 ทำงานในภาคประมง อกรอยละ 60 ทำงานในอตสาหกรรมตอเนองและอตสาหกรรม สนบสนน ขอมลจากองคการ FAO กรงโรม หนา 87 Fisheries and Aquaculture Department. 2009. The state of world fisheries and aquaculture 2008. FAO. Rome ปรมาณสตวนำ ทจบไดจากประมงทะเล ไทยผลตไดประมาณ 2.2 ลานตน มลคา 63,044 ลานบาท 8 อางแลว FAO, August 2009, หนา 29 ปลาบดใชทำผลตภณฑแปรรปตางๆ ผลตภณฑซรมทนยมมากทสดในตลาดประเทศตะวนตกไดแกกามปเทยม สามารถจำหนายในรป “กามป” “ปอด” อาหารทะเลเสยบไม ปเสยบ ปลาเสยบ หรออาหารทะเลอยางอน10 อางแลว ด Fisheries and Aquaculture Department. 200011 อางแลว ด FAO, August 2009, หนา 6

7

องคการอาหารและเกษตรเรองการประมงและการเลยงสตวนำของโลก ไทยเปนประเทศทสงออกปลาหมกและ

หมกกระดองมากทสดในโลก (จากอาวไทย)

ไทยยงเปนประเทศทสงออกปลาทนากระปองรายใหญดวย แตยงจบปลาทนาไดเองนอย สวนใหญยงตองนำเขา

จากตางประเทศเพอใหเพยงพอกบความตองการ12

ปลาทเรอประมงอวนลากจบไดนน จะนำมาคดแยกเมอถงทาแลว ปลาทไมไดนำไปขายเพอสงออกหรอแปรรปอาหาร

ในประเทศ จะแยกเปน “ปลาเปด” และขายใหโรงงานผลตอาหารสตวตอไป จากรายงานขององคการอาหารและ

เกษตร ระบวาในป พ.ศ. 2549 รอยละ 55 ของปลาและสตวนำทจบไดเชงพาณชยจะนำไปใชทำเปนอาหาร รอยละ

28 นำไปเปนปลาเปด13 ปลาทจบไดจากเรอประมงตางๆ มกนำมารวมกนไวทเดยว ทำใหยากแกการตรวจสอบวา

ปลาสวนใดทจบโดยแรงงานบงคบ

2.2 เรอประมงพาณชย

เรอประมงพาณชยทะเลนำลกมเจาของเปนคนไทยแตผเดยวหรออาจเปนการลงทนรวมกนระหวางคนไทยและคน

จากประเทศเพอนบานกได เชน เวยดนาม อนโดนเซย มาเลเซย14 เรอประมงหลายลำเปนของธรกจครอบครวท

มเงน นกธรกจเจาของเรอบางรายยงเปนนกการเมองอกดวย

ปจจบน ชายไทยสวนใหญไมนยมทำงานบนเรอประมงทออกไปจบปลานอกนานนำ ผทำการศกษาของมลนธ

กระจกเงาทราบขอมลจากการพดคยกบแรงงานตามทาเรอตางๆ หลายแหงในประเทศ พบวา งานททำเปน

งานยากลำบากและไดคาตอบแทนนอย แรงงานตองออกทะเลครงละหลายเดอนหรอหลายป โดยไดคาจาง

ประมาณเดอนละ 4,000-6,000 บาท (125-188 เหรยญสหรฐ) ในกรณททำงานกบผควบคมเรอทเปนคนด

แตตองทำงานเกอบทงวนโดยไมมวนหยด

ความกาวหนาทางเทคโนโลยในดานเครองจกร นำมนเชอเพลงและการออกแบบเรอ ตลอดจนสนธสญญาระหวาง

ประเทศทอนญาตใหเรอประมงตางชาตสามารถเขาออกนานนำดวยความปลอดภย ทำใหพาณชยกรรมดำเนนไป

อยางมประสทธภาพมากขนและเรอประมงสามารถออกทะเลไดนานครงละหลายเดอน การลางทำความสะอาดปลา

สามารถทำไดบนเรอประมงและแชแขงเกบไดเปนเวลานาน ในการจบปลาใหมประสทธภาพมากขนน บรษทขนาด

ใหญมแนวคดออกเรอประมงทเดยวหลายลำพรอมกนโดยม “เรอแม” ทำหนาทไปรบปลากลางทะเลจากเรอประมง

อตสาหกรรมประมงทะเลไทยมทงประมงขนาดเลกและประมงเชงพาณชย เรอประมงพาณชยมนำหนกอยางนอย

15 ตนกรอส โดยจดประเภทของเรอออกตามประเภทอวนทใช คอ อวนลาก แหยกษ อวนลอมจบ อวนลอมตด อวนลอย

ยกษ เปนตน แลวแตวาจะเปนชนดตดตงประจำท หรอลากไปตามเรอทวง หรอปลอยใหลอยไปตามกระแสนำ

12 สภา Danish Trade Council. April 2007. Sector overview: The fishery industry in Thailand. ขอมลสถานเอกอครราชทตราชอาณาจกร เดนมารกประจำประเทศไทย

13 อางแลว ด FAO, August 2009, หนา 2

14 ขอมลสถานเอกอครราชทตราชอาณาจกรเดนมารกประจำประเทศไทย (เมษายน 2550) ใน The business opportunities in Thailand’s fishery industry

ภาคการประมงของไทย

8


การใชอวนลากหมายถงการใชเรอลากอวนทอยทายเรอ เมอเรอแลนไป ปลากตดอวนตามไปดวย ผลเสย คอ

นอกจากจะไดปลาและสตวนำทไมตองการตดรางแหมาแลว ยงทำความเสยหายแกพนกนทะเลเปนอนมาก

อวนลอมตดนน มลกษณะเปนแหรปสเหลยมผนผาทปลาจะวายไปตด เมอปลาจะวายออก กจะไปตดหรอพนเรอ

อวนทลอมรอบอย สวนอวนลอมเปนแหทใชปดลอมสตวนำสวนใหญเปนปลาทนา โดยลอมเปนวงกลม ทางดานลาง

มสายมานปองกนมใหปลาหนออกไปไดและดงปลาขนไปไวบนเรอ15 “ถงเรออวนลาก” คอ ตาอวนกนถงทใชลากไป

ตามพนกนทะเล ลากเอาหอยเชลล หอยลายหรอหอยประเภทอนตดอวนไปดวย ซงวธนไปกระทบกระเทอนระบบ

นเวศใตพนทะเลและจบสตวนำทไมตองการ

เรออวนลากทธรกจประมงใชในการจบปลามสองชนด คอ เรออวนลากเดยวและเรออวนลากค เรออวนลากเดยว

ทำงานโดยใชอวนตวเดยวทตดไปกบเรอ สวนเรออวนลากคหมายถงเรอประมงสองลำทใชอวนขงเรอทงสองลำแลว

วงตคกนไปกบทะเล เรอ “แม” (บางทเรยกวาเรอทวร) มหนาทคอยไปรบปลาจากเรอลกทก 15 วนหรอเดอนละครง

เพอสงเขาฝงททา

ในป พ.ศ. 2549 เรอประมงไทยทจดทะเบยนประมาณรอยละ 41 เปนเรออวนลาก ตามดวยเรอทใชอวนครอบรอยละ

25 เรออวนลากและเรออวนรนไมอนญาตใหหาปลาภายในรศม 3,000 เมตรจากฝง16

การจดทะเบยนหรอประมงและหนงสอคนประจำเรอ

ตามกฎหมายไทย เรอประมงทะเลตองมใบอนญาตใชเรอจากกรมเจาทา รวมทงใบอนญาตทะเบยนเรอไทยและ

อาชญาบตรทำการประมงจากกรมประมง

การจดทะเบยนเรอ

เรอทกลำตองมใบอนญาตใหจดทะเบยนเรอจากกรมเจาทา มหนาทตดตามการเขาออกจากทาของเรอทกลำ สวน

ตำรวจตรวจคนเขาเมองมหนาทรบผดชอบตดตามเรอทออกจากนานนำไทยเพอตรวจสอบวาคนประจำเรอมเอกสาร

ครบถวนถกตองหรอไม แตในทางปฏบต การตรวจเรอดงกลาวเกดขนนอยมาก

นอกจากการขนทะเบยนเรอและตรวจเรอแลว กรมเจาทายงมหนาทอกประการหนง คอ ควบคมการเขาออกนาน

นำของเรอประมงไทยและเรอประมงตางประเทศ ทงนเพออำนวยความสะดวกและดแลความปลอดภย รวมทง

สงเสรมการทองเทยวทางนำในแมนำสายหลกและทางทะเล ตลอดจนปองกนสภาพแวดลอมทางทะเลและบรเวณ

ชายฝงมใหไดรบผลกระทบจากการกรอนของนำทะเล17

ผควบคมเรอตองสงโทรสารหรอแบบฟอรมออกเรอไปยงสำนกงานเจาทาจงหวด เมอเรอกลบถงทา ผควบคมเรอ

ตองแจงกรมเจาทาทราบดวย จากขอมลทไดรบจากผใหขอมลสำหรบงานศกษาชนน ทราบวาผควบคมเรอแทบจะ

15 หนวยงานดานสงแวดลอมและคมครองสทธของสตวประนามการจบปลาวธน เนองจากอวนนอกจากจะจบสตวนำทตองการแลว ยงจบ เอาปลาโลมา ฉลาม เตาทะเลและสตวนำอนๆ ทไมตองการตดมาดวย

16 อางแลว ด FAO, August 2009, หนา 2-3

17 ดเวบไซตของกรมขนสงทางนำและพาณชยนาว http:www.md.go.th/eng_page/history_eng.php

9

ไมเคยทำตามทวานเลยไมวาในการออกเรอหรอเมอเรอกลบเขาฝง ผเดนเรอโดยไมมใบอนญาตจากกรมเจาทาจะ

ตองโทษปรบ 500-5,000 บาท ซงเปนการปรบทเบามาก

ใบอนญาตประเภททสอง คอ อาชญาบตรทำการประมง ออกโดยกรมประมง โดยรวมแลว ใบอนญาตใหทำประมง

ทออกโดยกรมประมงสำหรบผทำประมงและบรษทพาณชย มสามชนด คอ อาชญาบตร ใบอนญาตใชเครองมอ

ทำการประมง และใบอนญาตเชาพนท

กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณกำกบดแลอตสาหกรรมประมงทงหมด ทงการประมงและการประมง

ตอเนอง กรมประมงจงมหนาทตดตามการใชเครองมอทำการประมงเพอมใหกออนตรายแกสตวนำบางชนด

หากฝาฝนไมมอาชญาบตรทออกโดยกรมประมง ตองระวางโทษปรบ 2,000 บาทหรออาจจำคกไมเกนหนงเดอน

กรมประมงจดเกบภาษอากรประมงในการบรหารจดการจดหาปลาและสตวนำสำหรบการบรโภคในประเทศและ

การสงออก นอกจากมหนาทดแลการปฏบตตามกฎหมายตางๆ เชน พ.ร.บ. การประมง พ.ศ. 2490 (ปรบปรงแกไข

พ.ศ. 2206 และ พ.ศ. 2528) พ.ร.บ. สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 พ.ร.บ. สงเสรมและรกษาคณภาพ

สงแวดลอม พ.ศ. 2535 พ.ร.บ วตถอนตราย พ.ศ. 2535 เปนตน กรมประมงยงทำการศกษาคนควา วจย ทดลอง

ตลอดจนหาแหลงการทำประมงในนานนำตางประเทศ สงเสรมความรวมมอการประมงกบประเทศตางๆ และ

งานทเกยวเนองกบการประมง18

ใบอนญาตและอาชญาบตรนนตองตออายปตอปในวนท 1 เมษายน ทกป

การทำประมงในนานนำตางประเทศ เรอประมงตองมใบอนญาตจากประเทศนนๆ ใบอนญาตทำการประมงในนานนำ

ตางประเทศมอายตางกนไป เปนตนวา ประเทศอนโดนเซยออกใบอนญาตหรอประทานบตรมอาย 1 ป กมพชา

กำหนดใหตองตออายทก 45 วน แมคาธรรมเนยมจะตางกนไป แตผทำการศกษาของมลนธกระจกเงามขอมล

เฉพาะของประเทศอนโดนเซยเทานน คาธรรมเนยมใบอนญาตตกประมาณปละ 65,000 เหรยญสหรฐฯ สวนคา

ธรรมเนยมการดำเนนการสงกวา 30,000 เหรยญ มคำบอกเลาวาการขอใบอนญาตแตละครงตองตดสนบน

เจาหนาทตลอดกระบวนการ แตกไมไดใหรายละเอยดอะไร โดยปกต ผแทนเรอประมงไทยตองวาจางบคคลในประเทศ

นนๆ เปนธระให

ผเสยหายทถกบงคบใชแรงงานประมงใหขอมลวา เรอประมงจะเขาฝงเฉพาะเวลาจะตออายสมปทานหรอใบอนญาต

อยางอนทจำเปนเทานน โดยไมอนญาตใหลกเรอขนฝงไปไหน หรออาจสงลกเรอไปยงเรอประมงอกลำหนงจนกวา

เรอทไปตออายเอกสารจะเสรจเรยบรอย

เจาของเรอรายหนงอาจจดทะเบยนเรอประมงลำเดยวหรอสองสามลำ แตทำกจกรรมออกเรอประมงทเดยวหลายลำ

พรอมกน สำนกงานเจาทาจงหวดในแตละจงหวดจะมฐานขอมลของเรอทขนทะเบยนทกลำ ในการบงคบใชแรงงาน

กรณหนง เจาหนาทตำรวจสบสวนพบวาเจาของเรอถอใบอนญาตเพยงใบเดยวแตมเรอออกทำประมงถง 16 ลำ

18 ดเวบไซตของกรมประมง http://www.fisheries.go.th/english/index.php


10


การขนทะเบยนลกเรอ

เรอประมงทกลำตองมหนงสอคนประจำเรอซงตองมเอกสารบตรประจำตวประชาชนหรอหนงสอเดนทางของลกเรอ

ประกอบ แรงงานตางชาตสามารถยนเรองขอหนงสอคนประจำเรอไดหากมหนงสอเดนทางประกอบคำขอหนงสอ

ครบถวนสมบรณ กรมเจาทาเปนหนวยงานทออกหนงสอคนประจำเรอโดยคดคาธรรมเนยม 500 บาท ซงหนงสอ

คนประจำเรอนมไวสำหรบเปนหลกฐานบนทกประวตการทำงานบนเรอและแสดงความรความสามารถของเจาของ

หนงสอคนประจำเรอเทานน หนงสอคนประจำเรอตองไดรบการประทบตราเมอเรอออกจากทาหรอกลบเขาทา ทกคน

ทออกนานนำไทยตองมหนงสอคนประจำเรอตดตว แตททราบกนด ไมมแรงงานประมงคนใดปฏบตตามน เจาหนาท

ตรวจคนเขาเมองตางประเทศยอมรบหนงสอคนประจำเรอเสมอนหนงหนงสอเดนทาง หากมแรงงานทถกตรวจแลว

ไมมหนงสอคนประจำเรอในนานนำตางประเทศ กจะถกจบกมในความผดฐานเขาเมองโดยผดกฎหมาย หากจบได

วาใชหนงสอคนประจำเรอปลอม กจะตองโทษจำคกหนงถงสามป

อยางไรกด จากการสมภาษณในระหวางการศกษาวจยของมลนธกระจกเงาครงน ผเสยหายบางรายบอกวาไมเคย

เหนหนงสอคนประจำเรอทวานเลย เพราะผควบคมเรอเปนผเกบไว ผใหขอมลยงบอกดวยวาเจาหนาทตรวจคนเขา

เมองเองไมอยากประทบตราหนงสอคนประจำเรอเพราะรวาเปนของปลอม และหากมการจบกมไดในภายหลง

เจาหนาทอาจตองรบผดชอบและถกลงโทษในทสด ในทางปฏบต คนไทยทถกบงคบใชแรงงานบนเรอประมงมกได

รบหนงสอคนประจำเรอปลอม ในชอของคนอน แมวาภาพถายในหนงสอคนประจำเรอจะเปนของแรงงานผนนกตาม

ผใหขอมลยงบอกวาลกเรอตางชาตถอหนงสอคนประจำเรอของคนไทยดวย

ผใหขอมลคนหนงในการศกษาของมลนธกระจกเงาเคยทำงานใหกบบรษทเรอประมงและมหนาททำหนงสอ

คนประจำเรอปลอม อยางไรกตาม ไมใชวาหนงสอคนประจำเรอจะปลอมไปทงหมด บางเลมกเปนของจรง

เพยงแตวาใชตอกนไปหลายคน เพยงแตรปถายเทานนทเปลยนไป

ทาเรอและจงหวดทมกจกรรมประมง

ชายฝงทะเลของไทยมความยาวกวา 2,500 กโลเมตร สวนใหญอยทางฝงอาวไทยออกไปสมหาสมทรแปซฟก

ชายฝงทะเลนยาวคลมพนท 25 จงหวด จงหวดทมทาเรอประมงสำคญไดแก:

• จงหวดสงขลา

• จงหวดปตตาน

• จงหวดสมทรสาคร

• จงหวดนครศรธรรมราช

• จงหวดตราด

• จงหวดสมทรปราการ

• จงหวดตรง

โรงงานประมงตอเนองสวนใหญตงอยใน:

• จงหวดสมทรสาคร

• จงหวดนครปฐม

• จงหวดสมทรปราการ

• จงหวดสงขลา

11

2.3 พนททำการประมง

เรอประมงไทยทขนทะเบยนถกตอง ทำประมงในหลากหลายพนท ไทยมความรวมมอกบประเทศบงกลาเทศ กมพชา

อนโดนเซย มาดากสการ มาเลเซย พมาและโซมาเลย เรอประมงไทยเคยเขาไปจบปลาในประเทศออสเตรเลย

อนเดย ตมอรเลสเต และเวยดนามและคงมการจบปลากนตอไปอก ปลาและสตวนำทจบไดจากขอตกลงความ

รวมมอทำนองนโดยทวไปมกจะนำกลบสประเทศไทยเพอจดจำหนายสำหรบตลาดในประเทศหรอเพอแปรรปตอไป19

พนทชายฝงทะเลตะวนออก

ทาเรอประมงแสมสาร อำเภอสตหบ จงหวดชลบร ดผวเผนกเหมอนกบทาเรอประมงธรรมดาทวไปทมสะพานปลา

ของเอกชนอยในบรเวณชายฝงหลายแหง เรอสวนใหญเปนเรอทออกหาปลาในอาวไทยหรอทคนไทยเรยกกนวา

“เรอหนาบาน” และอาจจะตอเนองไปจนถงนานนำประเทศกมพชาดวย โดยมวงรอบในการออกไปหาปลาแตละ

ครง 15-60 วน

ในชวงทศวรรษทผานมา มลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) ซงเปนองคกรพฒนาเอกชนใน

ประเทศไทยมสำนกงานตงอยทจงหวดสมทรสาคร ทำงานดานสทธและคมครองแรงงานขามชาตและครอบครวใน

หลายจงหวด มลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงานไดรบการรองเรยนจากแรงงานขามชาตหลายคนวาถก

บงคบใชแรงงานบนเรอประมงนอกชายฝงทะเลไทยไมไกลนก ในรายงานระบวาผชายหลายคนถกกกขงบนฝงเพอ

รอสงตวไปทำงานบนเรอประมงอกทอดหนง

ในปพ.ศ. 2552 ผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาไดเปนสวนหนงของการสบสวนสอบสวนจนนำไปสการบกคน

บานทตองสงสยวากกขงแรงงานประมงถงสองครง โดยรวมกบมลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน

ประสานงานกบกรมสอบสวนคดพเศษ กองบงคบการปราบปรามการกระทำความผดเกยวกบการคามนษย

กองบญชาการตำรวจภธรภาค 2 และตำรวจนำ ไดเขาไปชวยเหลอแรงงานในพนทแสมสาร ในการบกคนสอง

ครงแรก สามารถชวยเหลอแรงงานขามชาตออกมาได 10 คน

พนทชายฝงทะเลภาคใต

ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2552 ศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงา ไดรบการขอความชวยเหลอ

จากแรงงานประมงคนหนง เปนคนไทยทเพงหนออกมาได ลกเรอประมงทหนรอดออกมาไดนนใหขอมลวา

ตนและพวกถกขายใหมาทำงานบนเรอประมงททาเรอจงหวดสงขลา เรอประมงนออกไปหาปลาบรเวณอาวไทย

ดานจงหวดปตตาน ลกเรอทหนรอดออกมาไดขณะนน อาย 45 ปใหการวา ตนเองทำงานอยบนเรอประมงกวา 18

เดอน โดยไมไดรบคาจาง ไมมเวลาพกผอน แมเมอเวลาเจบปวยกตองทำงาน เมอแจงแกผควบคมเรอ (ไตกง)

วาจะขอกลบเขาฝง กไมไดรบอนญาต จงตดสนใจกระโดดนำหนเมอเหนวาเรอไมหางจากฝงมากนกและไดรบ

การชวยเหลอจากตำรวจนำจงหวดปตตาน ลกเรอคนดงกลาวนยงใหการวา เรอประมงทตนทำงานน เปนของบรษท

แหงหนงเปนเจาของเรอประมง 5 ลำ หาปลาเปนกองเรอบรเวณใกลเคยงกน เมอเรอประมงลำใดกลบเขาฝง กจะ

ฝากลกเรอประมงลำนนไวกบลำอนๆ ในกองเรอเดยวกนกลางทะเล เพอมใหลกเรอไดเขาฝงและกนมใหหลบหน

19 อางแลว ด FAO, August 2009, หนา 12


12


นอกจากน มผใหขอมลอกคนหนง ใหการวายงมเรอหาปลาอกหลายลำทกระทำการในลกษณะคลายกนนในจงหวด

นครศรธรรมราช สงขลา และปตตาน ในปพ.ศ. 2552 ผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาไดเปนสวนหนงของการ

สบสวนสอบสวนจนนำไปสการบกคนทาเรอประมง ทตองสงสยวากกขงแรงงานประมง โดยรวมกบมลนธเครอขาย

สงเสรมคณภาพชวตแรงงานประสานงานกบกรมสอบสวนคดพเศษ สวนการบกคนครงนทจงหวดตรงพบแรงงาน

ขามชาตอกเกอบ 200 คน ในจำนวนนม 51 คนเขาขายเปนผเสยหายจากการคามนษย

2.4 การจดหาคนเขาสแรงงานประมงทวไป

กอนหนาปพ.ศ. 2532 งานภาคประมงมลกเรอคนไทยมาทำงานจำนวนมาก สวนใหญมาจากภาคตะวนออกเฉยง

เหนอซงเปนภมภาคไมมพนทตดทะเล เนองจากโอกาสทำงานสรางรายไดอนยงมจำกด เศรษฐกจของประเทศยง

มไดขยายตวเตมทไมวาจะเปนดานอตสาหกรรมกอสรางหรอโรงงานผลตสนคาเพอการสงออก หากแรงงานประมง

ในชวงนนรจกเกบหอมรอมรบ ใชจายไมฟมเฟอย กสามารถมเงนตดตวกลบบานนบแสนบาทเมอเรอกลบเขาฝง

จงทำใหงานออกเรอประมงมแรงงานสนใจไปทำงานมากจนมเพลงยอดนยมชอ “ตงเก”20 เนอหากลาวถงการ

เคลอนยายของแรงงานในภาคตะวนออกเฉยงเหนอไปทำงานใชแรงงานบนเรอประมง

ในชวงสองทศวรรษกอนหนาปพ.ศ. 2532 ประเทศไทยยงไมเปนทสนใจของแรงงานจากประเทศเพอนบานมากนก

งานภาคประมงยงไดรบความสนใจจากแรงงานไทยกนมา21 จนถงป พ.ศ. 2532 เกดพายไตฝนรายแรงพดถลม

อาวไทยตอนบนตตตอกนนานนบชวโมง เปนจดเปลยนสำคญทำใหงานภาคประมงนอกนานนำไมเปนทสนใจ

เหมอนเดม พายเกยนพดผานอาวไทย ผานหลายอำเภอในจงหวดประจวบครขนธและชมพร คลนลมในทะเลสงถง

5-10 เมตร ทำใหเรอประมงลมในทะเลกวา 391 ลำ22 ชาวประมงเสยชวตนบรอย และสญหายอกเปนจำนวนมาก

ภาวะการขาดแคลนแรงงาน

เหตการณพายเกยทำใหแรงงานชายไทยกลบภมลำเนาแลวไมหวนกลบมาอกนบตงแตนนมา การทมผเสยชวต ทำให

แรงงานไทยหลายคนหนหลงใหกบอาชพแรงงานประมง จวบกบในหวงเวลาดงกลาว ประเทศไทยมการเจรญเตบโต

ทางดานเศรษฐกจ ทำใหแรงงานมทางเลอกอนในการประกอบอาชพ โอกาสทางเลอกในการทำงานมมากขน โดยเฉพาะ

อตสาหกรรมกอสรางและโรงงานอตสาหกรรมภาคพน หลายโรงงานตงอยใกลภมลำเนาอกดวย ทสำคญคอ งานทาง

เลอกใหมนไมเปนงานสกปรก งานหนกและมความเสยงสงเหมอนกบงานภาคประมงและอตสาหกรรมตอเนอง

ประมาณป พ.ศ. 2540 เปนตนมา อตสาหกรรมบางภาคประสบปญหาขาดแคลนแรงงานมากจนตองอาศยแรงงาน

ขามชาตจากประเทศเพอนบานซงเรมเขามาทำงานในไทยมากขน แรงงานขามชาตจงเปนทตองการของอตสาหกรรม

เปนอนมาก ในสวนของแรงงานขามชาตเอง กอยากไดเงนคาจางซงเมอเทยบกบทเคยหาไดในบานของตน นบวามาก

ซงแมเมอเทยบกบแรงงานไทย คาจางทไดรบอาจนอยกวา งานททำกหนกกวา และโอกาสจะเรยกรองสทธประโยชน

20 เพลงตงเก อยในอลบมชด คนจนรนใหม วางแผงครงแรกในป พ.ศ.2534 สะทอนสภาพสงคมในขณะนนเรองการเคลอนยายแรงงานจาก ภาคเกษตรกรรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอไปสอตสาหกรรมภาคประมง

21 ขอมลจากการสมภาษณเจาหนาทขนสงทางนำและพาณชยนาว

22 ขอมลจากหนงสอพมพมตชนรายวน ฉบบประจำวนท 5 พฤศจกายน 2532

13

ใดๆ กเปนไปไดยาก เชน ตองเสยคาใชจายในการรกษาพยาบาลมากกวา เสยคาคมครองความปลอดภย แรงงาน

ขามชาตยอมทำงานและยอมรบสภาพการทำงานทคนไทยรงเกยจ เชน งานบนเรอประมง แปรรปอาหาร เปนตน

อตสาหกรรมภาคการประมงของไทยจงประสบปญหาขาดแคลนแรงงานเชนนตดตอกนเปนป แมจะมแรงงานขามชาต

เขามาเสรมแลวกตาม23 สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยประมาณวา ณ เดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2551 แรงงานใน

ภาคประมงและประมงตอเนองมภาวะการขาดแคลนแรงงานสงถง 10,000 อตรา24 ในแงของโอกาสและอตสาหกรรม

ทมมลคาสงเชนน เจาของเรอประมงยอมตองพยายามทกวถทางทจะไมยอมใหเรอจอดอยเฉยๆ เพราะไมมลกเรอทำงาน

แมวาการเตบโตในภาคอตสาหกรรมนจะชลอตวลงเนองจากจบปลาไดนอยลงและคานำมนเชอเพลงสงขนกตาม

ความตองการแรงงานกยงมมาก อยางไรกตาม สภาพการทำงานทแสนสาหสและตองออกทะเลครงละนานๆ

กทำใหคนปฏเสธงานภาคประมง จงเปนเงอนไขสำคญททำใหเกดกลมนายหนาทลอลวงแรงงานสงไปทำงาน

อตสากรรมประมงนอกนานนำอยางตอเนอง

ในระหวางการสมภาษณกบผทำการศกษาของมลนธกระจกเงา ผควบคมเรอบางคน25 บอกวา ถาเลอกได

กอยากไดแรงงานไทย เพราะสอสารกนรเรอง นอกจากนน ยงเชอวาลกเรอไทยคงไมคดรวมตวกนปลนเรอดวย

การจดหาแรงงานทเปนธรรม

เรอลำหนงจะประกอบดวย ผควบคมเรอ นายทาย นายชางเครอง คนครวและแรงงานประมง สตำแหนงแรกเปน

คนไทยทำงานและคงไดรบคาจางเงนเดอนอยในเกณฑด นอกจากน ยงอาจมหวหนางานอกหนงคน ผควบคมเรอ

บางคนจายคาจางใหแรงงานลวงหนาเปนแรงจงใจใหมาทำงาน คาจางมกจะกำหนดจากรอยละของสตวนำทงหมด

ทจบได แมวาขณะนจะนยมจายเปนเงนเดอนมาตรฐานมากขน นอกจากน คนทยอมทำงานบนเรอประมงมกเปน

ผทมถนอาศยในประเทศไทยและกลบมาทำงานอกเมอขนฝงแลว

โดยปกตมบรษทเรอประมงทจายคาจางเปนธรรม แมวาคาจางดงกลาวอาจถอวายงตำอย คอเดอนละ 3,000-

6,000 บาทและสภาพการทำงานอยในเกณฑพอใชได แรงงานประมงอาจไดรบคาจางโดยคำนวณจากสดสวน

ของปลาและสตวนำทจบและขายได หรอไดเปอรเซนต หรอโบนสนอกเหนอจากคาจางปกตกได ผควบคม

เรอบางคนทเปนคนด กจะมแรงงานในพนททอาศยในชมชนเดยวกนอยากจะมาทำงานดวย เทาทผศกษาจาก

มลนธกระจกเงาพอจะประเมนไดนน พบวายงไมมการจดหาแรงงานทถกตองสมบรณสำหรบงานเรอประมงท

ดำเนนการโดยหนวยจดหางานทไดรบอนญาตถกตองตามกฎหมาย26

23 ในบางกรณ มนายหนาของโรงงานอตสาหกรรมนำแรงงานขามชาตเขาทำงานในโรงงานโดยตรง (ขอคนพบจากการศกษาเรอง “นายหนา กบกระบวนการยายถนแรงงานขามชาต สญชาตพมา” จดพมพโดยเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) นอกจากน ยงมแรงงาน จำนวนมากทตองการทำงานในภาคอตสาหกรรมอนมากกวาอตสาหกรรมประมงและประมงตอเนอง

24 สนต วลาสศกดานนท ประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย หนงสอพมพโพสต ทเดย 31 กรกฎาคม 2551

25 สมภาษณกบอดตนายหนาคาแรงงานและผควบคมเรอประมงนอกนานนำทออกไปหาปลายงประเทศอนโดนเซย

26 คณะผศกษาพบบรษทนายหนาหางานรายหนงทเคยมใบอนญาตประกอบการถกตองแตถกยกเลกแลว ยงคงจดสงแรงงานประมงใหกบ เรอประมงอยางตอเนอง


14


3รปแบบการคามนษยและบงคบใชแรงงานบนเรอประมงไทย:

ขอคนพบจากการศกษา

3.1 การลอลวงจดหาแรงงาน

ชายไทยถกลอลวงใหไปทำงานบนเรอประมงไมวาจะโดยการหลอกลวงโดยการโฆษณาชวนเชอวามงานสบายรายไดด

หรอดวยวธการใชกำลงบงคบ จากการสมภาษณและรายงานเกยวกบผเสยหายและขอรองเรยนทมลนธกระจกเงา

ไดรบระหวางปพ.ศ. 2546 ถงปลายป พ.ศ. 2552 (โดยศนยขอมลคนหายเพอตอตานการคามนษย และศนยปฏบต

การตอตานการคามนษย) รวมทงจากการสมภาษณผใหขอมลและเรองราวทปรากฏในหนงสอพมพบางฉบบ พบวา

การจดหาแรงงานสงเรอประมงใชวธตอไปน

นายหนาคาหว

จากภาวะขาดแคลนแรงงานนเอง จงทำใหเกดกลมนายหนาจดหาคนเขาสแรงงานภาคประมง ซงมทงในรปแบบ

เปนบรษทจดหางานและตวบคคลทเปนนายหนาเอง ผประกอบการหรอผควบคมเรอเพยงบอกจำนวนคนทตองการ

กลมนายหนากจะทำการจดหาคนตามคำสงดวยวธการตางๆ โดยไดรบคาหวเปนคาตอบแทนการจดหาคนลงเรอ

จงเปนทรจกกนวา เปน “นายหนาคาหว”27

ผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาประเมนจากขอมลทงหมดเทาทม เชอวา “นายหนารายยอย” ไดรบคาตอบแทน

การจดหาคนลงเรอหวละ 1,000-2,000 บาทสงใหกบ “นายหนารายใหญ” ซงจะไดรบเงนหวละ 5,000-10,000 บาท

เมอสงเหยอตอไปใหนายหนาคาหวอกทอดหนง นายหนาคาหวนเปนผสงเหยอแรงงานไปใหกบเรอประมงโดย

ไดรบคาตอบแทนหวละ 7,000-25,000 บาท28 ราคาคาหวของเหยอแตกตางกนไปตามความแขงแรง อายของ

แรงงานและเสนทางทจะออกเรอ (คาตอบแทนทจะไดอาจแตกตางกนไปแลวแตวาเปนแรงงานไทยหรอแรงงาน

ขามชาต ซงสะทอนใหเหนวาคาใชจายในการสงแรงงานขามชาตจะสงกวา แตในทสดแลวแรงงานทงสองกลมน

อาจทำงานทมมลคาเทากน)

จากรายงานปกปดของกองบงคบการปราบปรามการกระทำผดตอเดก เยาวชนและสตร ม “แกง” (ทำงานเปนเครอขาย

แบบหลวมๆ) ทถกขนบญชไววาเปนขบวนการคามนษยลอลวงแรงงานประมงประมาณ 28 กลม โดยนายหนา

27 นายหนาคาหวยงเปนทรกนวาเปนผจดสงแรงงานสตรปอนใหกบโรงงานหรองานรบใชในบานหรองานเลยงสตวปกดวย

28 ขอมลจากหนงสอพมพมตชนฉบบประจำวนท 12 พฤศจกายน 2532 รายงานเกยวกบแรงงานเดกจากจงหวดบรรมยทถกขายใหแกผควบคม เรอในจงหวดสงขลา ระบวาไดรบเงนหวละ 10,000-20,000 บาท

15

คาหวเปนผบงการแกงเหลาน ในรายงานใหตวอยางแกงทมสมาชก 4-5 คนโดยมชายอาย 40 ปเปนหวหนา หาเหยอ

โดยปายยาหรอใหดมของมนเมาจนหมดสต แลวสงเหยอตอใหแกงคาแรงงานททำงานเปนกลมสองสามคน ซงคน

เหลานกคอนายหนาคาหวนนเอง

ขบวนการนายหนาคาแรงงานอาจทำงานหลายขนตอนตงแตสงผเสยหายตอจากทหนงไปอกทหนง บางคนถกกกขง

ไวในบานสองสามชวโมงหรอหลายวน สวนใหญเพอรอเหยอรายอนทกำลงถกสงมาสมทบ สถานททผเสยหายหรอ

ตำรวจแสดงใหผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาม 4 แหง ทกแหงตงอยในยานทมผพกอาศยทงในกรงเทพมหานคร

หรอใกลกบทาเรอ ผเสยหายบางคนใหขอมลวานายหนาทควบคมบานขไมใหหนไปไหน ผเสยหายบางรายบอกวา

ตนถกทำรายรางกายระหวางรอการสงตว สวนใหญมกถกขงไวในหองโดยมคนคมยนเฝาอยดานนอก

คนทถกขบวนการนายหนาคาหวหลอกไปทำงาน บางทเรยกวา “แรงงานคาหว”

ตสนทกบเหยอ

ในการลอลวงชายไทยไมวาจะเปนเดกหรอผใหญใหไปทำงานบนเรอประมง นายหนารายยอยจะเขาไปตสนท

กบผทดแลวนาจะหลอกไดงาย วธน (มกใชกบการเสนอใหงานทำประเภทอนดวย ไมใชแตเฉพาะงานประมง)

มกกระทำขนทสถานขนสง เชน ทารถประจำทางขนาดใหญ หรอสถานรถไฟในกรงเทพมหานครหรอในทสาธาณะท

เปนแหลงพกพงของผไมมงานทำ เชน สวนสาธารณะ เปนตน ในงานศกษาของมลนธกระจกเงาพบวาผเสยหาย

สวนใหญ คอ ผทเพงเดนทางเขากรงเทพมหานครเพอหางานทำ ผเสยหายบางคนเคยทำงานตามทาเรอประมงกม

หรอเพงขนจากเรอและรอรบเงนขายปลากม (ดภาคผนวก 1 ตารางแจงรายละเอยดของผเสยหาย)

นายหนา (ในทกกรณทมลนธกระจกเงาไดรบรายงาน ลวนเปนผชาย) เขาไปชวนคย บางครงหลอกวามาจากจงหวด

หรอเมองเดยวกนกบผเสยหาย ในหลายกรณ นายหนาสามารถพดภาษาถนเดยวกนกบผเสยหายดวย ทำใหผเสยหาย

ไวใจมากขน การพดคยหวานลอมนอาจใชเวลาเปนชวโมง29 พอพดคยไปสกพก นายหนาชกชวนไปทำงาน บอกวา

มรายไดด หรอนายหนาอาจทำทพดโทรศพทมอถอกบ “พรรคพวก” ของตน โดยอางกบเหยอวากำลงคยกบนายจาง

ทจะพาไปฝากงานหรออาจใหเหยอคยโทรศพทกบ “นายจาง” เพอตกลงราคาคาจางกนดวย ทำใหเหยอตายใจยงขน30

หรอนายหนารายยอยอาจมาในฐานะคนขบรถแทกซ และอาสาจะพาผเสยหายไปสมครงานตามทตางๆ31

เมอเหยอตายใจ นายหนาจะพาเหยอไปทพกทเตรยมไวลวงหนา และเหยอจะถกกกขงกอนถกสงตวตอไปยงเรอ

ประมง

ผเสยหายบางคนบอกกบผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาวามคนเสนอใหงานประมงจรงๆ กมและตนกรบวาจะทำ

โดยไดรบการบอกเลาวาใหทำหนาทคดแยกปลาหรอเรอประมงทจะไปทำงานดวยจะออกทะเลคนเดยวหรอสอง

29 สมภาษณอดตนายหนาคาแรงงานและผเสยหายทไปขอความชวยเหลอจากศนยปฏบตการตอตานการคามนษยในเดอนกรกฎาคม 2550

30 สมภาษณผเสยหายอาย 15 ป ถกหลอกจากบรเวณสถานขนสงหมอชต คดอยระหวางการตดสนของศาลอาญา

31 สมภาษณผเสยหาย เดอนมนาคม 2551

รปแบบการคามนษยและบงคบใชแรงงานบนเรอประมงไทย: ขอคนพบจากการศกษา

16


สามวนเทานน หรอเรอประมงจะลอยลำในนานนำไทยและกลบขนฝงทกสองสามวน เมอเรอออกทะเลแลว ผเสยหาย

จะถกสงตวตอไปยงเรอลำใหญทจะออกทำประมงนอกนานนำไทย สำหรบงานทจะใหคดแยกปลานน ผเสยหาย

บางคนคดวาเปนงานททำบนฝง

นายหนาเลอกหาเหยอทเปนคนหนมมากกวาคนทเพงเขากรงเทพมหานครใหมๆ ตวอยางเชน นาย เอ (A)32 อาย

20 ป เปนคนจงหวดกาญจนบร ทำงานเปนเจาหนาทรกษาความปลอดภยทสวนลมไนทพลาซา กรงเทพฯ เมอวนท

21 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 หลงจากออกเวรรกษาความปลอดภย ไดมานงเลนอยทบรเวณสวนสาธารณะรมณนาถ33

ขางวดสทศน ระหวางนงเลนไดมชายคนหนงไมทราบชอ34 ลกษณะมรอยสกเตมแขนทงสองขาง เขามาตสนท

พอคยกนไดสกพกกชกชวนนาย เอ ใหไปทำงานดวยกน โดยอางวารายไดดกวาเปนเจาหนาทรกษาความปลอดภย

ซงเปนงานทนาเบอดวย ชายคนนบอกกบนายเอวางานทจะทำเปนงานคดแยกปลาทโรงงานแปรรปแถวมหาชย

จงหวดสมทรสาคร เปนงานสบาย รายไดด นายหนาคนดงกลาวจงไดพานายเอนงรถแทกซเดนทางไปตำบลมหาชย

เมอถงกใหไปรอในหอง โดยมกญแจลอคจากดานนอก มชายรปรางอวน35 คอยเฝาอยดานนอก ภายในหองดงกลาว

มชายทถกขงไวกอนหนานน 2 คน และหลงจากนนกไดมชายอกหนงคนถกนำมาขงไว รวมแรงงานทถกนำมากกขงใน

หองดงกลาวเปน 4 คน ในชวงเวลาเทยงคนของวนนน ชายรปรางอวนทเฝาอยกบคนคมอกคนหนงไดพาคนทงสเดน

ทางโดยรถกระบะสทาเรอสะพานเหลกจงหวดสงขลา และพาลงเรอทวร พอลงเรอประมงกพบแรงงานอก 3 คน

ระหวางทเรอกำลงแลนออกปากอาว ลกเรอไดสงเกตเหนเรอตรวจการณของตำรวจนำ จงไดเรยกขอความชวยเหลอ

ทางตำรวจนำเหนผดสงเกตจงเขาตรวจสอบ และชวยเหลอลกเรอทงหมดทโดนหลอกมาทงหมด 7 คนและจบกม

ผควบคมเรอ หลงจากการสอบปากคำแลว กไดรบการสงตวเขาพกทศนยอภบาลผเดนทางทะเลจงหวดสงขลา

(บานสขสนต) เนองจากขณะนนยงไมมสถานคมครองผเสยหายเพศชายของภาครฐ สงเดยวทผเสยหายเหลานได

รบความชวยเหลอ คอ เงนคารถกลบบาน สวนผควบคมเรอนน แมวาจะมการตงขอหา แตกไมทราบแนชดวามการ

ดำเนนคดตอไปอยางไรกรณเดกชายไอ(I)

เยนวนหนงในเดอนพฤษภาคม 2551 เดกชายไอ ขณะนนอาย 14 ป นงรอรถไฟเทยวเชาวนรงขนตามลำพง ในสถานรถไฟหวลำโพง รอเดนทางกลบบานทจงหวดบรรมย เดกชายไอ ทำงานกบรานรบลางรถยนต 2 เดอน เกบเงนกลบบานได 2,000 บาท มชายคนหนงอายประมาณ 40 ปไดเขามาพดชกชวนใหไปทำงาน กบตนในตำแหนงพนกงานรกษาความปลอดภย แตเดกชายไอปฏเสธคำชวน ชายดงกลาวจงกลบออกไป แตกกลบมาชกชวนอกครง คราวนเสนอวาใหไปเปนคนงานรบจางในไรสบปะรด เดกชายไอเกดสนใจ จงได ตอบตกลงยนดไปทำงานดวย แตชายดงกลาวกลบเสนอใหมวา ไมตองไปเปนคนงานรบจางในไรสบปะรดกได แตทำงานบนเรอประมง เพราะรายไดดกวา ไดเงนคาตอบแทน 8,000 บาทโดยทำงานเพยง 15 วน เดกชายไอ เหนวารายไดด จงตดสนใจเดนทางไปกบชายดงกลาว โดยชายดงกลาวไดพาขนรถแทกซไปยงบานหลงหนง ในอำเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ ใชเวลาเดนทางประมาณ 40 นาท

32 สมภาษณผเสยหายทไดรบการชวยเหลอจากสถานตำรวจนำจงหวดสงขลา ณ ศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา (บานสขสนต), เมอวนท 30 กรกฎาคม 2551

33 เปนขอมลพนทใหมทปรากฏการลอลวงแรงงานประมงในกรงเทพมหานคร สวนรมณนาถ อยขางวดสทศน ตรงขามกบศาลาวาการ กทม.

34 ทราบตอมาภายหลงวา บคคลดงกลาวเปนบคคลทกองบญชาการตำรวจภธรภาค 7 ขนบญชเปนขบวนการคามนษยลอลวงแรงงานประมง

35 ทราบตอมาภายหลงวา บคคลดงกลาวเปนบคคลทกองบญชาการตำรวจภธรภาค 7 ขนบญชเปนขบวนการคามนษยลอลวงแรงงานประมง

17

เชาวนรงขน เดกชายไอไดรบของใชประจำวน และเสอผาจากชายดงกลาว เดกชายไอเกดความรสกไมอยาก ไปทำงานแลว ชายดงกลาวกพดจาโนมนาวจนเดกชายไอเปลยนใจยอมลงเรอ ซงเปนเรอทวรเหลก ขนาดใหญ มลกเรอ 20 คน สวนใหญเปนชาวกมพชา มหวหนางานเปนคนรอยเอด ไมทราบชอ

ขณะทเรอกำลงจะออกจากทาเรอสะพานปลาสมทรปราการ เดกชายไอตดสนใจจะไมไปทำงานประมง แตกลบ ถกผควบคมเรอทำรายรางกายดวยการตบหนาอยางแรง ดวยความกลว เดกชายไอจงตองยอม เมอเรอออก จากทาแลวไดทราบจากลกเรอคนหนงวาคนบนเรอลำดงกลาวจะถกนำไปขายตอยงเรอประมงนอกนานนำ เดกชายไอจงตดสนใจกระโดดลงนำหนจากเรอประมง วายนำไปเกาะทนนำรองปากอาวไทยประมาณ ครงชวโมงจนเรอบรรทกนำมนทแลนผานมา ไดยนเสยง เดกชายไอรองขอความชวยเหลอ จงไดสงตวเดก ชายไอใหกบเจาหนาทตำรวจนำดำเนนการตอไป

เดกชายไอถกสงตวไปยงสถานแรกรบของรฐ แตอยไดหนงสปดาหกไมอยากจะอยตอ เจาหนาทสถานแรกรบ พอจะรวาเดกชายไอจะหาทางหลบหน จงปลอยตว เดกชายไอ กลบบาน เนองจากเดกชายไอไมสามารถ ระบตวนายหนาหรอผควบคมเรอ จงไมมการฟองรองดำเนนคด สองเดอนตอมา เดกชายไอกกลบเขากรงเทพฯ อก หลงจากไปทำงานรบจางอยทบานระยะหนง กกลบไปทำงานทรานรบลางรถยนตทเคยทำงานอย

เดกชายไอไดรบความชวยเหลอจากตำรวจนำจงหวดสมทรปราการโดยทางตำรวจนำตดตอประสานกบ ศนยปฏบตการตอตานการคามนษยในวนท 28 พฤษภาคม 2551 มการสมภาษณเดกชายไอทสถานตำรวจนำ และสำนกงานมลนธกระจกเงาทกรงเทพฯ

หลอกใหเขาใจผดเกยวกบประกาศรบสมครงาน

“รบสมครงาน” มกตดประกาศ (เปนภาษาไทย) ไวตามสถานขนสงสาธารณะและตามสวนสาธารณะทวไป หากผ

เสยหายตดตอกลบไปตามเพอสมครงานตามทอยหรอหมายเลขโทรศพททใหไว จะไดรบแจงวางานเตมแลว แตก

จะไดรบการบอกวามงานอนทวางอย “รายไดดเหมอนกน” โดยไมระบรายละเอยดของงาน เชน ผเสยหายรายหนง

ตดตอกลบไปถามงานชาง กไดรบการแจงวาตำแหนงไมวางแลว แตยงมงานทำบนเรอประมง เปนงานคดแยกปลา

โดยจะทำงานบนเรอและกลบขนฝงเปนครงคราว ผเสยหายตองการงานทำและฟงดนาสนใจ แตเรอทเหยอไปทำงาน

นนออกหาปลาไปถงนานนำอนโดนเซยเปนเวลาหาปจงจะกลบเมองไทย เมอไมรวาชะตากรรมขางหนาของตนจะ

เปนอยางไร ผเสยหายรายนกกระโดดลงนำหนเมอเรอกลบยงนานนำไทย รายนไมไดรบเงนคาจางเลย36

บรเวณรอบวงเวยนใหญ มบรษทจดหางานหลายแหง ตดปายรบสมครแรงงานภาคประมง บางรายเปนตกแถว

หรอจดเปนโตะตงอยรมถนน จากการศกษาของผทำการศกษาของมลนธกระจกเงา พบวามบรษทจดหางาน 5 แหง

ทเนนงานภาคประมง ผทำการศกษาคนหนงไดลองไปสมครงานทบรษทจดหางานเหลานในตำแหนงชางหรอ

36 ขอมลจากการสมภาษณผเสยหายกรณหนงเมอป พ.ศ. 2546


18


พนกงานรกษาความปลอดภยตามทประกาศไวในปายสมครงาน ทกสำนกงานจะบอกวางานเตมแลว แตมงาน

คดแยกปลาในโรงงงานประมงตอเนองทจงหวดสมทรปราการ ซงเปนงานเดยวทเปดรบอย ระหวางทคยกบนายหนา

ผทำการศกษาผนสงเกตวามชายอกหลายคนนงรออยขางในรานตกแถวพรอมเสอผา และไดรบการบอกเลาจาก

นายหนาวากำลงจะพาไปบรเวณคดแยกปลา

ผทำการศกษาดงกลาวยงไดรบการบอกเลาวา ถาพรอม กใหเตรยมตวเดนทางไดทนท โดยไมบอกรายละเอยด

ลกษณะงาน “มงานทำแนนอง ไมตองกงวล ไปเกบเสอผาแลวกลบมาใหม” นายหนากำชบกบผทำการศกษา

การลกพาตว

จากจำนวนผเสยหาย 83 คนทคณะผทำการศกษาสมภาษณหรอทำแฟมประวต พบวาม 6 รายทถกวางยาหรอ

ทำใหหมดสต พอตนขนมา กพบตวเองอยบนเรอประมงแลว ผเสยหายรายหนงอาย 40 ป ทำงานเปนพนกงาน

รกษาความปลอดภยทจงหวดสมทรปราการ ระหวางออกเวร ถกวยรนกลมหนงรมทำราย จนฟนหนาหกหลายซ

และหมดสตไปในทสด เมอตนขนมา กพบวาอยบนเรอแลว นอกจากน ยงมผเสยหายทเปนพนกงานรกษาความ

ปลอดภยเหมอนกนอกสามคนดมสราหรอกาแฟทมยานอนหลบผสมอย37 รายหนงเปนพนกงานรกษาความปลอดภย

จากจงหวดสมทรปราการ38 ทงสามกรณเกดขนตางกรรมตางวาระกน โดยนายหนาจะทำทเขามาตสนทกบผเสยหาย

จากนนจะชกชวนผเสยหายใหดมนำหรอสรา เมอผเสยหายหมดสต กจะถกนำไปขายตอใหเรอประมงในทสด

ในเวลาตอมาพนกงานรกษาความปลอดภยทงสามรายนไดรบความชวยเหลอจากการถกลอลวงจากเรอประมง

ในจงหวดสงขลา

มผเสยหายวยรนสองคนเปนลกพลกนองกน ระหวางเดนไปเขาหองนำทสถานขนสงหมอชต รสกวามคนเดนชน

นายซ (C)39 อาย 15 ปและลกพลกนองอาย 16 ปนงรถโดยสารจากบานทจงหวดบรรมยเมอเดอนมถนายน 2547

เพอไปพกอยกบญาตททำงานกอสรางในกรงเทพฯ ถงสถานขนสงหมอชต เวลาประมาณ 05.00 น. หลงจากลงรถ

โดยสาร ไดเดนไปเขาหองนำภายในสถานขนสงหมอชต เดกทงสองบอกวามคนเดนตาม ทำใหมอาการสะลม

สะลอ ทงสองสามารถเดนตอไปไดสกคร รสกวามคนเดนจงมอพาไปนงรถยนตคนหนง จากนนกหมดสตไป เมอฟน

ตนขนอกท ทงสองคนไดอยบนเรอประมงทออกจากทาเรอแลว นอกจากเดกทงสองแลว ยงมชายอก 2 คน

มาจากจงหวดพระนครศรอยธยา ถกลกพาตวไปยงเรอประมงในลกษณะเดยวกน ผควบคมเรอประมงบอกกบนายซ

วานายหนาจากมหาชย (จงหวดสมทรสาคร) พามาขายในราคาคนละ 10,000 บาท ผเสยหายทงสคนนตองทำงาน

บนเรอประมงลำดงกลาวเปนเวลา 7 เดอนในนานนำประเทศมาเลเซย ตองทำงานใชหนคาหวจนหมดกอนทเรอ

จะกลบสประเทศไทย เมอขนฝง ผควบคมเรอใหเงนเดกกลบบานคนละ 3,000 บาท

37 ขอมลจากเจาหนาทพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสงขลา ไดใหการชวยเหลออดตเจาหนาทรกษาความปลอดภย 3 ราย ทโดนมอมยาและลกพาตวจากจงหวดสมทรปราการ เมอป พ.ศ. 2550

38 ขอมลจากเจาหนาทพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสงขลา

39 เมอเดกทงสองมไดไปทำงานทบรเวณกอสราง ผปกครองจงตดตอศนยขอมลคนหายเพอตอตานการคามนษย เดกทงสองหายไปโดยไมม รองรอย เวลาผานไป 7 เดอน เดกจงกลบบาน แมของนายซ จงแจงใหมลนธกระจกเงาทราบ ผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาไป สมภาษณเดกทงสองเมอวนท 11 พฤษภาคม 2550 ทบานของเดก

19

ทำงานใชหน

มรานคาราโอเกะหลายรานในหรอใกลกบบรเวณทาเรอจงหวดสมทรปราการ สมทรสาครและสงขลาเปนพนท

พบวามพฤตกรรมเขาขายลอลวงแรงงาน40 ในจำนวนผเสยหายทงหมด 83 รายในรายงานทคณะผศกษารวบรวม

ม 6 รายทตองไปทำงานบนเรอประมงเนองจากไมสามารถจายเงนคาบรการทมราคาสงเกนจรงเมอขอเรยก

เกบเงนในขณะทยงเมามายและเมอฟนขนมากอยบนเรอประมงแลว ผเสยหายเหลานไมใชทกคนทไมเคยทำงาน

บนเรอประมงมากอน ยงมกลมแรงงานประมงทเคยทำงานบนเรอประมงมากอนแลว เมอเขาเทยบฝง แรงงาน

มกจะเขาไปใชงานบรการในรานคาราโอเกะ (โดยการชกชวนของหญงบรการ) ในขณะทรอขายปลาทจบไดและ

รอรบเงนคาจาง จะมนายหนาชกชวนใหดมกน บางครงตดตอกนสองสามวน เมอคดเงนคาใชจาย กพบวาแพงเกน

จรงหลายเทาตว ผเสยหายบางคนบอกวาในตอนนนกรเหมอนกนวาตนไดใชบรการและตองการจะจายเงน

แมวาจะสงสยวาตนกำลงถกโกง กไมรจะทำอยางไรหรอเกดความละอายใจ โดยเฉพาะครอบครวของตนกไมมใคร

สามารถชวยเหลอได จงคดวาตนไมมทางเลอกอนนอกจากยอมใช “หน” โดยยอมไปทำงานบนเรอ ชายอายกลางคน

รายหนงบอกวาคาใชจายททางรานเรยกเกบมากถง 15,000 บาท (เรอประมงทตนถกสงไปทำงาน ออกไปจบปลา

นานถง 5 ป ตวเขาเองถกขายตอๆ ไปถง 4 ครง)41 คนทกนหรอดมเพยงอยางเดยวมกถกเรยกเกบเงนไมเกน 1,500

บาท สวนผทใชบรการทางเพศยอมตองถกเรยกเกบเงนมากกวานน

รานคาราโอเกะทมพฤตกรรมหลอกลวงแรงงานเชนนเรยกวา “รานคาหว”42 สวนใหญมกทำเปนรานชวคราวทำ

เปนเพง เปลยนสถานทไปเรอยๆ คาราโอเกะบางรานสงพนกงานสาวๆ ไปเรยกแรงงานใหมาใชบรการทราน

เมอเรอประมงเขาเทยบทา

ลกลอบนำแรงงานเขาเมอง–แรงงาน“เชา”

แรงงานชายชาวพมาทงเดกและผใหญทดนรนหางานทำในไทยลวนมความเสยงสงทจะถกสงไปทำงานบนเรอ

ประมง บางราย “เตมใจ” ทจะไปดวยคดวาคงออกทะเลเทยวละสองสามสปดาหเปนอยางมากและจะไดเงน

เมอกลบถงฝง เชน แรงงานขามชาตรายหนงเลาใหนกวจยขององคการฮวแมนไรทวอทชวามวยรนชายรายหนงไป

ททาเรอจงหวดระนองเพอทำงานบนเรอประมงในชวงโรงเรยนปดเทอมเพอหาเงนเปนคาเลาเรยน (ทนาเศราใจ

คอ เดกคนนถกตำรวจไทยสองคนเรยก เมอตอบเปนภาษาไทยไมได กถกทบตทำรายจนเสยชวต)43

แรงงานขามชาตสวนใหญเดนทางจากประเทศของตนโดยคดวาจะถกพาไปทำงานในโรงงานอตสาหกรรม งานกอสราง

หรองานเกษตรตามบรเวณชายแดน แตกลบถกสงไปเรอประมง ชายชนกลมนอยผหนงจากประเทศสาธารณรฐ

ประชาธปไตยประชาชนลาว บอกกบนกวจยขององคการฮวแมนไรทวอทช วาเมอปพ.ศ. 2550 มนายหนาแรงงาน

รายหนงตดตอใหตนไปทำงานเกษตรในไทย เมอตนตอบตกลง กลบถกสงไปเรอประมงทออกหาปลาในอาวไทย

ชายผนไมเคยออกทะเลมากอน วายนำกไมเปน แตสองสามเดอนตอมา กสามารถหลบหนออกมาไดในทสด44

40 ขอมลจากการสมภาษณอาสาสมครสาธารณสขหมบาน ททำงานกบลกเรอประมงและหญงขายบรการในรานคาราโอเกะ41 จากการสมภาษณผเสยหายเมอเดอนตลาคม 2552 ครงแรกทบานของผเสยหายทจงหวดสกลนครและตอมาเมอผเสยหายถกนำตวมาท กรงเทพฯ เพอสอบปากคำและใหการกบเจาหนาทตำรวจ42 รานคาหว เปนวาทกรรมทองคกรภาครฐและองคกรพฒนาเอกชนใชเรยกรานคาราโอเกะทมการลอลวงแรงงาน โดยสวนใหญรานเหลาน มรายไดหลกในการขายแรงงานใหกบเรอประมง43 HRW. 2010. From the tiger to the crocodile: Abuse of migrant workers in Thailand. Human Rights Watch, หนา 4644 อางแลว ด HRW.2010. หนา 65


20


แรงงานบางรายจะมคนพาไปตอ หลงจากเขาไทยแลว บางคนถกกกบรเวณใหอยแตในโรงงานททำประมงตอเนอง

ตองทำงานในสภาพทถกเอาเปรยบทกอยาง จนกลายเปนแรงงาน “เจาปญหา” (ทประทวงการปฏบตทไมเปนธรรม)

และถก “ขายตอ” ไปใหกบเรอประมง45

เนองจากผทำการศกษาของมลนธกระจกเงามงเนนเฉพาะกรณทมลนธกระจกเงาไดรบรายงานสำหรบการศกษาวจย

ครงนเทานน จงมขอมลไมมากนกเกยวกบสถานการณแรงงานขามชาต ขอมลทรกมแตเฉพาะแรงงานเพศชาย

จากประเทศพมาเทานน อยางไรกด นกวจยขององคการฮวแมนไรทวอทชคนหนงทกำลงศกษาสถานการณแรงงาน

บนเรอประมงไดพบชายชาวกมพชาหลายคนทมผไปตดตอเปนแรงงานจากหมบานของตน โดยสญญาวาจะใหไป

ทำงานกอสรางเมอไปถงเมองไทย ครนเมอเดนทางมาถง กลบถกพาไปยงทาเรอประมงทนท46

นายหนาทดแล (ควบคม) แรงงานขามชาตเหลานมกเปนคนจากประเทศเดยวกน เจาหนาทตำรวจรายหนงบอก

ผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาวารจกนายหนาคาหวทเปนคนไทยมากกวาหนงคน ทในอดตเคยจดหาแรงงาน

ไทยสงใหกบเรอประมงแตบดนเปลยนไปหาแรงงานขามชาตแทนตงแตป พ.ศ. 2552 หลงจากมกรณผเสยหายคน

ไทยสามารถหลบหนจากเรอและไปแจงความกบตำรวจถงการถกลอลวง

กรณนายหนาททาเรอประมงแสมสาร จงหวดชลบร นายหนาแตละคนอาจมแรงงานในสงกด 5-20 คนและสง

แรงงานไปทำงานเรอประมงตามทตองการ เมอเรอประมงททำประมงเฉพาะในอาวไทยกลบถงฝงทก 15-60 วน

นายหนาจะไปรอรบแรงงานของตนททาเรอและนำไปกกขงไวในหองพกทเชาไว แรงงานเหลานจะถกสงกลบไป

ทำงานทเรอประมงเดมหรอเรอประมงลำใหมกได สวนเรอประมงทออกจากนานนำไทยนน ผเสยหายทเปนแรงงาน

ขามชาต (ซงกไมตางกบแรงงานไทย) จะตองอยบนเรอลำนเปนเวลานานหรอไมกถกสงตอจากเรอประมงลำหนง

ไปอกลำหนง

ไมวาเรอประมงจะกลบถงฝงแลวหรอรอจะออกทะเลกตาม ตวแรงงานจะถกกกบรเวณใหอยในหองทเชาไว หองละ

สองถงหาคน นายหนาจะลอกประตจากภายนอกเพอปองกนการหลบหน แรงงานอาจตองทำงานอยางนอย 6-12

เดอนกอนจะปลดหนคาหวและ “เปนไท” แลว จงจะไดรบคาจางจำนวนหนงซงนอยมาก แรงงานประเภทนจง

เปรยบเสมอนคนอนาถาแทบไมมเงนตดตว จงตองออกทะเลทำงาน เนองจากไมรวาจะทำอะไรอยางอน

อยางไรกตาม แรงงานหลายคนถกขายทอดตอและไมเคยไดรบเงนคาจางเลย

ดเหมอนวาการ “เชา” แรงงานสำหรบงานประมงชวงสนๆ เปนเรองปกตวสยมาก โดยนายหนาผควบคมแรงงาน

จะเปนผรบเงนคาจางของแรงงานแทน สวนแรงงานจะไดรบคาจางหรอไมนนขนอยกบดลยพนจของตวนายหนา

คนเดยว แรงงานขามชาตตองทำงานใชหนทเกดจากคาใชจายการเดนทางมาทำงานในไทยตกประมาณคนละ

15,000-30,000 บาท47 ไมวาแรงงานจะสมครใจใชบรการนนๆ หรอไมกตาม หรอแรงงานอาจตองใชหนทนายหนา

ออกเงนซอตวมา

45 ขอมลจากเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) ซงมสวนรวมในการบกคนโรงงานและสมภาษณผเสยหาย

46 สมภาษณ Phil Robertson รองผอำนวยการฝายเอเชย องคการฮวแมนไรทวอทช ในกรงเทพฯ เมอวนท 11 มนาคม 2553

47 ขอมลจากการสมภาษณผใหขอมลและสมภาษณผเสยหาย 51 รายจากประเทศพมา

21

แรงงานเกอบ 200 คนทพบเมอเจาหนาทเขาบกคนในจงหวดตรงเมอเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2552 ลวนเปนแรงงานท

“เชา” ใหทำงานจบปลาในนานนำไทยชวงสนๆ แตมชาย 51 คนเขาขายเปนผเสยหายจากการคามนษย ในจำนวน

นม 2 คนออกไปจบปลาในประเทศอนโดนเซยหนงปและเพงจะเดนทางกลบ ทตองกลบกเพราะตองซอมแซมเรอ

ประมง และกำลงรอสงตวกลบไปขนเรอ เปนครงแรกทตนไดออกทะเลจบปลาและเปนครงแรกทมโอกาสขนฝงดวย

แรงงานบางคนกไมเคยออกไปไหนเลยเพราะเพงเดนทางมาถงจากพมามาไทยโดยใชเสนทางแมสอดและดานเจดย

สามองคและไปแวะพกทบานหลงหนงในจงหวดสมทรสาคร

กรณนแรงงานเกอบ 200 คนนกลายเปนเรองขนมาหลงจากมชายคนหนงจากพมาไดหลบหนออกจากบานและ

ตดตอเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) เครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงานจงประสานกบตำรวจ

และหนวยงานอนรวมทงองคกรพฒนาเอกชนทเกยวของเขาบกคนบานดงกลาว พบแรงงานทเหลอ หลงจากตรวจ

เอกสารแลว พบวา 51 คนเปนผเสยหายจากการคามนษยโดยมนายหนาเปนผบงการ สวนแรงงานคนอน บางก

ทำงานใชหนคาหวใหนายจางจนหมดแลวและอยทำงานตอและรอรบคาจางแมจะไมมากกตาม เชน แรงงาน

บางคนลงชอรบเงน 4,000 บาท โดยนายหนาเปนคนเกบเงนไวเองแตอาจใหเงนแรงงานประมาณ 100-400 บาท

เทานน แรงงานบางคนทำงานจนครบ 2 ปและเรมจะไดรบคาจางจรงๆ กม จากผเสยหายจำนวน 51 คนน

บางคนเรมงานแลวเดอนเดยวกม สามเดอนกม แตกยงไมมใครไดรบเงน ม 15 คนทเปนแรงงานขามชาตขน

ทะเบยนอยางถกตอง

เจาหนาทตำรวจจบกมเจาของบานซงเปนชายไทยและนายหนาซงเปนชาวพมา คดนเขาสกระบวนการอยางรวดเรว

ในเดอนมกราคม พ.ศ. 2553 ชายไทยทถกจบตองโทษปรบเปนเงนเพยง 20,000 บาทในฐานะใหทพกพงแกแรงงาน

ขามชาตเขาเมองโดยผดกฎหมาย สวนนายหนาถกตดสนลงโทษฐานคามนษยใหจำคกสป สวนเจาของเรอทจะ

สงแรงงานพมาไปทำงานนนมรายงานวาเปนบรษทแบบครอบครวทขนทะเบยนไวกบกรมขนสงทางนำและพาณชย

นาว ทำธรกจจดหานำแขง เชอเพลงและซอมบำรงทาเรอประมง และยงขนทะเบยนกบกระทรวงพาณชยทำธรกจ

แปรรปนำปลาผง และยงมรายงานวาไดทำเรองไปยงกระทรวงแรงงานเพอขออนญาตจางแรงงานขามชาตอกกวา

600 คน48

นอกจากนน ในป พ.ศ. 2552 คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงายงไดเหนจดหมายรองเรยนทสงไปถงผวา

ราชการจงหวดสงขลา ลงนามโดยชาวบานคนไทยประมาณ 50 คนจากชมชนประมงเลกๆ ซงทนไมไดกบวธท

เจาหนาทตำรวจปฏบตตอแรงงานขามชาตชาวกมพชาและชาวพมาทถกจบกมเมอไมสามารถแสดงเอกสารเขา

เมองหลงจากทไปทำงานบนเรอประมง ตำรวจบอกกบแรงงานเหลานวาถานายจางไมมาประกนตว กจะสงไปขาย

ใหกบเรอประมงลำอน เรองนไดแพรกระจายไปทวชมชนทมขอมลถงกนหมด ชาวบานจงไมยอม

48 อษา พชย. 24 พฤศจกายน 2552. ในคอลมน “Thai officials rescue Burmese workers”. Mizzima News, พบทเวบไซตhttp://www. reliefweb.int/rw/rwb.nsf/db900sid/SNAA-7Y7784?OpenDocument


22


3.2 พนทเสยงตอการถกลอลวงจากเครอขายนายหนาคาหว

คนทเดนทางจากบานเพอหางานทำในเมองหลวงหรอจงหวดทเศรษฐกจดนน สวนใหญไมรวาจะไปหางานทไหนท

ปลอดภย ผเสยหายหลายคนทคณะผทำการศกษาไดสมภาษณไมรกรมจดหางานมบทบาทหนาทอะไร หรอ ไมเคย

พบเหนคำเตอนทหนวยงานของรฐตดประกาศไวตามสถานขนสงและสถานรถไฟ

กรงเทพมหานคร

สนามหลวง: เปนพนทสาธารณะรปวงกลมร มพนทกวางขวาง ตงอยตรงขามพระบรมมหาราชวง เปนสถานทจด

งานเอนกประสงคและเปนทพอคาแมคานำสนคามาวางขาย มตนไมขนาดใหญลอมอยรายรอบ จงเปนทพกพง

ของผเดนทางและผไมมทพกอาศยใชเปนทหลบนอนคางคนตามพนหญา ตลอดจนเปนศนยกลางในการตอรถ

ประจำทางและรถบรการมากมายหลายตอหลายสาย ตำรวจทราบวามแกง/ขบวนการลอลวงแรงงานประมงบรเวณ

สนามหลวงอย 3 กลม49

ในจำนวนผเสยหาย 83 คนในรายงานการศกษาน ม 9 คนบอกวาถกนำตวไปจากสนามหลวง จากการชกชวน

ไปทำงานหรอกนอาหารทมสารออกฤทธตอประสาทเจอปน เมอกนแลว กหมดสต แตกไมปรากฏวาตำรวจทองท

(ส.น.ชนะสงคราม) มการบนทกคดลอลวงแรงงานประมงเลย

พนทกอเหตทผเสยหายหลายคนพดตรงกน ไดแก บรเวณสวนหยอมแมพระธรณบบมวยผม บรเวณรมคลองหลอด

(ทงสองทนอยทางฝงตะวนออก) และหลงศาลฎกา และบรเวณรอบสนามหลวง

สถานขนสงหมอชต: บรเวณอาคารผโดยสารขาออกเปนพนทเปาหมายสำคญทมขบวนการคามนษยแฝงอย

ตำรวจกรวามแกง/ขบวนการลอลวงชายไทยไปเปนแรงงานประมงปฏบตการอยในบรเวณนน50 อาคารรอบนอกจะม

เคานเตอรขายตวโดยสารและตวแทนบรษทรถทวรตางๆ ทใหพนกงานเดนเรหาผโดยสาร นายหนา (และพวก

มจฉาชพ) จงสวมลอยเปนพนกงานขายตวไดอยางกลมกลนแมจะมเจาหนาทรกษาความปลอดภยและเจาหนาท

ตำรวจประจำการณอย ตลอดจนมกลองวงจรปดตดตงอยดวยกตาม มจฉาชพกลมนจะเลอกผเสยหายทเพงจะเดน

ทางมาถงหรอกำลงจะเดนทางกลบภมลำเนาทตางจงหวด ผเสยหายเลาวา มจฉาชพจะเขาไปถามคนทจะเดนทาง

กลบวามเงนหรอขาวของกลบบานหรอเปลา ถาตอบวาไมม กจะเสนอวามงานรายไดด ทำงานเพยง 1-2 เดอนก

อาจจะมเงนกลบบานกอนใหญ ซงผเสยหายทงเดกและผใหญหลายรายหลงเชอ เนองจากรสกวามาทำงานทกรงเทพฯ

ควรมเงนทองกลบบาน จงถกลอลวงในทสด

สวนบรเวณนอกอาคารขาเขา จะมรถแทกซทเปนพวกแกงมจฉาชพ/นายหนายนรอเหยอทเดนทางเขามาหางานใน

กรงเทพฯ บรเวณนไมมตำรวจประจำการณอย มแตพนกงานรกษาความปลอดภยของบรษทเอกชนทรบสมปทานด

แลการจดการรถแทกซเทานน

49 ขอมลเอกสารลบรายงานขบวนการหลอกคนลงเรอ กองบงคบการปราบปรามการกระทำความผดตอเดก เยาวชน และสตร พ.ศ. 2551

50 ขอมลจากรายงานของกองบงคบการปราบปรามการกระทำความผดตอเดก เยาวชน และสตร (ปดส) บรเวณสถานขนสงหมอชต มขบวนการลอลวงแรงงานลงเรอประมง ประมาณ 2 กลมใหญๆ

23

หวลำโพง: สถานรถไฟหวลำโพงตงอยใจกลางกรงเทพฯ เปนศนยรวมของการคมนาคมทมประชาชนสญจรผานไป

มาเปนจำนวนมาก ประชาชนจากตางจงหวดนยมเดนทางโดยรถไฟมากกวารถโดยสารประจำทาง นอกบรเวณ

อาคารหองโถงเปนพนทเปดซงมประชาชนใชอาศยพกและหลบนอน หองโถงอาคารผโดยสารจะปดเวลา 22.30 น.

คนทรอการเดนทางในชวงเชามดหรอไมมทจะไป กจะถกกนใหออกไปขางนอก ในชวงกลางคนนเอง จะมนายหนา

และพวกมจฉาชพออกมาหาเหยอ

จากคำบอกเลาของเจาหนาทกองบงคบการปราบปรามการกระทำความผดตอเดก เยาวชน และสตร ระบวาสถาน

หวลำโพงเปนจดทผคามนษยชอบมาหาเหยอมากทสดแหงหนง ตำรวจทองททราบดวามแกง/ขบวนการคามนษย

ปฏบตงานลอลวงแรงงานประมงทน แตเจาหนาทกองบงคบการตำรวจรถไฟ51 ใหขอสงเกตวาเคยมการกวาดลาง

ครงใหญเมอสองสามปกอน ยนยนวาขบวนการคามนษยลกษณะดงกลาวไดหมดไปจากหวลำโพงตงแตนนแลว

อยางไรกด ศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงาไดใหการชวยเหลอเดกชายอาย 14 ป52 ทถก

นายหนาลอลวงจากหวลำโพงเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2551 และถกบงคบใชแรงงานบนเรอประมง โชคดท

เดกหนออกมาไดโดยกระโดดลงนำขณะทเรอกำลงออกทะเลและไดรบการชวยเหลอเมอเวลาผานไปสองสามชวโมง

วงเวยนใหญ53: อยหางจากแมนำเจาพระยาไปทางตะวนตกเพยงสองสามกโลเมตร วงเวยนใหญเปนทตงของ

พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราชตงตระหงานตรงกลางวงเวยนทมรถวงอยโดยรอบ พนทนเปน

ศนยกลางการคมนาคมรถประจำทางและมสถานรถไฟไปจงหวดสมทรสาคร ทงสองฝงของสถานรถไฟ มแผงขาย

สนคาหลากหลายชนดเรยงราย บรเวณดานนอกสถานรถไฟ จะมรถยนตสามลอรบจางและจกรยานยนตรบจาง

จอดรอรบผโดยสาร ใกลๆ มสวนหยอมซงเปนจดทพกคนเดนทาง คนไรทอยอาศยและประชาชนทวไปทตองการ

นงพกผอน ชวงกลางคน จะมคนมานอนพกตรงบรเวณดงกลาว พนทนจะมคนเดนเขาออกตลอดเวลา

รอบบรเวณวงเวยนใหญ มบรษทจดหางานสำหรบผตองการไปทำงานตางประเทศและในประเทศหลายแหง

ดงทไดกลาวไวแลวในตอนตน คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาระบวามบรษทจดหางาน 5 แหงทเนนลอลวง

คนหางานทไมเฉลยวใจใหไปเปนแรงงานบนเรอประมง บรษทจดหางาน/นายหนา 4 แหงตงอยใกลสแยกบานแขก

สวนบรษททหาตงอยบรเวณวงเวยนใหญ ในชวงคณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาเขาไปสบหาขอมล มนาย

หนาจากหนงในหาบรษทนงอยบนทางเทารองบอกคนทเดนผานไปมาวา “นอง อยากไดงานทำไหม มานเลย”

ดเหมอนวาตำรวจทองท (บรเวณนมสถานตำรวจ 4 แหง) ไมเคยมรายงานหรอรเรองการคามนษยหรอการลอลวง

แรงงานประมงเลย เมอผทำการศกษาคนหนงไปสอบถามกรมจดหางานวาบรษทจดหางานทง 5 แหงนไปขน

ทะเบยนกบกรมการจดหางานหรอไม กไดรบคำตอบวาไมไดขนทะเบยน และยงไดรบการบอกเลาวาหากไมมใคร

ทำเรองรองเรยน กไมมการดำเนนการใดๆ

51 สมภาษณผบงคบการตำรวจรถไฟ เมอเดอนมถนายน 2551

52 เมอวนท 27 มถนายน 2551 มลนธกระจกเงาประสานงานกบกองบงคบการตำรวจนำเขาไปชวยเหลอเดกชายอาย 14 ปชาวจงหวดบรรมย คนหนงทถกลอลวงใหไปทำงานบนเรอประมง แตกหลบหนมาได ขณะทเรอกำลงออกปากอาวไทย โดยเดกชายคนดงกลาว ใหการวาถก ลอลวงและพามาจากบรเวณสถานรถไฟหวลำโพงเพอบงคบใหทำงานบนเรอประมง

53 ขอมลจากการสมภาษณผเสยหายโดยเจาหนาทศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา


24


สวนสาธารณะรมณนาถ: หรอสวนพพธภณฑเรอนจำ ตงอยในบรเวณตรงขามกบศาลาวาการกรงเทพมหานคร

ลกษณะของสวนสาธารณะดงกลาวเปนทพกผอนของคนทวไป คนเรรอน และคนไรทอยอาศย ในชวงเวลากลางวน

มคนมาใชบรการไมมากนก จงทำใหคอนขางเงยบสงบ

มชายอาย 20-39 ป ทไดรบการชวยเหลอจากสถานตำรวจนำสงขลาเมอวนท 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 บอกกบ

คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาวา ถกลอลวงจากบรเวณสวนสาธารณะแหงนโดยนายหนาคนเดยวกน

แตตางวาระกน

บรเวณทาเรอประมงทเสยงตอการถกลอลวง

“นายบ (B) กบพชายไปหางานทำ54 ทตำบลมหาชย จงหวดสมทรสาครเมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2545 ทงสองคน

กเหมอนกบคนอสานอนๆ คอ รวาโอกาสหางานตามทาเรอประมงมมาก เหมอนกบคนทวไปทไปมหาชยดวยความ

หวงวาจะไดงานโดยไมตองมเงนตดตวมากนก สองสามวนแรกไปทสวนสาธารณะหลงศาลหลกเมองทายถนน

ใกลกบตลาดขายอาหารราคาถก ระหวางทนงพกในสวน มชายคนหนงเดนเขามาคยวามงานใหทำบนเรอประมง

บอกวาเปนงานสบาย รายไดด ไมเหนอยอะไรมาก นายบกบพชายคดวานาสนใจ นายหนาดงกลาวจงพานงซอน

ทายรถจกรยานยนตไปพบเจาของเรอ แลวบอกวาจะพาไปลงเรอทจงหวดสงขลา นายบและพชายขอกลบไปเกบ

เสอผาทหองเชากอน แตเจาของเรอบอกวาไมตองกได จะพาไปซอเสอผาใหมใหเลย ในเยนวนเดยวกนนายหนา

คนดงกลาวไดพานายบและพชาย พรอมกบแรงงานอก 6 คน (โดยแตละคนถกชกชวนในลกษณะเดยวกน)

เดนทางโดยรถกระบะไปยงทาเรอ จงหวดสงขลา เมอมาถง นายบกบพชายถกจบแยกกนลงเรอ นายบกบแรงงาน

อกสคนลงเรอลำเดยวกน สวนพชายกบแรงงานคนอนอกสองคนไปลงเรออกลำหนงแยกกนไป เมอเรอออก

ทะเลแลว ผควบคมเรอบอกกบนายบวาตวเขาและพชายถกนายหนาขายใหกบเรอประมงราคา 6,000 บาท และตอง

ทำงานใช “หน” จนกวาจะครบ 1 ป ถงจะขนฝงได

ระหวางอยบนเรอนายบถกบงคบใชใหทำงานหนก และถกทำรายทบตจากหวหนาคนงาน นายบ อยบนเรอประมง

เปนระยะเวลา 3 ป โดยไมเคยไดขนฝง ในชวงสามปนถกขายตอไปยงเรอประมงลำอนอก 5 ลำ ทำงานบนเรอได

3 ป กไดรบการปลอยตวเปนอสระ แตไมไดเงนคาจางเลย สวนพชาย เดนทางกลบหลงนายบประมาณ 1 ป

โดยหนแอบซอนตวบนเรอประมงลำอนเพอขนฝงททาเรอจงหวดสงขลา พชายนายบกไมไดรบเงนคาจางเชนกน

จากรายงานของผเสยหาย สถานทมการลอลวงแรงงานมากทสดในจงหวดสมทรสาคร ไดแก55

• สวนสาธารณะและศาลเจาพอหลกเมอง

• ตลาดมหาชยและหางสรรพสนคานำพ

• สถานบนเทงตลอดแนวทางรถไฟแถบคลองคร มหาชยวลลา และประมาณ 1 กโลเมตรจากใจกลางเมอง

• บรเวณหนาโรงพยาบาลมหาชย ตลาดกง และทารถโดยสารสวนสน

• บรเวณหนาศาลากลางจงหวดสมทรสาคร

54 ครอบครวของสองพนองไปแจงคนหายกบศนยขอมลคนหายเพอตอตานการคามนษยเมอทงสองคนหายตวไปในป 2545 นายบรายงาน เหตการณทงหมดใหศนยฯ เมอกลบบานแลว

55 ขอมลจากสำนกงานตำรวจแหงชาตและมลนธกระจกเงา

25

จงหวดสงขลามทาเรอประมงขนาดใหญ มเรอประมงจากจงหวดตางๆ เปนจำนวนมากทมาเทยบทาทสงขลา

ในรายงานการลอลวงแรงงานประมงและการบงคบใชแรงงานประมง ไดพดถงพนทเสยงตอการลอลวงไวดงน56

• สถานรถไฟหาดใหญ

• รานคาราโอเกะรมสะพานปลา ถนนนครนอก ยาวตลอดชายฝงทะเลสาบสงขลา อำเภอเมอง

3.3 ประวตความเปนมาของผเสยหายทถกลอลวง

ในจำนวนผเสยหาย 83 รายทศนยปฏบตการตอตานการคามนษยและศนยขอมลคนหายเพอตอตานการคามนษย

ไดรบรายงานนน เปนเพศชายและเปนคนไทยทงหมด อายระหวาง 14-55 ป สวนใหญมาจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

และภาคเหนอ หลายคนเพงเดนทางเขากรงเทพฯ เปนครงแรก (หรอเขามาอยเพยงไมกวน) สวนใหญมาเพอหางานทำ

บางคนกำลงจะเดนทางกลบบาน บางคนนงในบรเวณสถานขนสงหรอสถานรถไฟนานนบชวโมงเพราะไมรวาจะไปไหน

ผเสยหายสวนใหญไมมการศกษาหรอมการศกษาเพยงระดบประถมศกษาเทานน57 งานทหาเปนแรงงานไรฝมอ

ผเสยหายมกมฐานะยากจนและตองการหาเงนจนเจอครอบครว พรอมทจะเสยงและพรอมทจะรบขอเสนอจาก

นายหนา โดยเฉพาะอยางยงเมอไดรบการบอกเลาวา “รายไดด” และสญญาอนๆ เชน งานสบาย ผเสยหายตางเชอ

วาโชคเขาขางตนแลว

โอกาสเดยวทเรอประมงขนาดใหญออกทะเลนานกวาหนงปจะกลบเขาฝงนน จะเกดขนไดกตอเมอตองไปตอ

สมปทานเรอ เตมเชอเพลง หรอซอมเรอ โดยเฉพาะการซอมเรอนน โอกาสทจะเกดมนอยมาก ถาทะเลมคลนลมแรง

เรอประมงจะพยายามแลนชดฝง โอกาสนแหละทผเสยหายหลายคนยอมเสยงชวตกระโดดลงนำหลบหน

จากกรณทง 83 รายททำการศกษานน ม 28 รายทคณะผทำการศกษาพบวานาสนใจเปนพเศษหลงจากทำการ

ศกษาเบองตน ในเดอนเมษายน พ.ศ. 2552 กระทรวงการตางประเทศของไทยไดแจงคณะผทำการศกษาวาชายสคน

ทหนจากเรอประมงขณะแลนในนานนำประเทศมาเลเซยนนไดถกเนรเทศกลบประเทศแลว คณะผทำการศกษา

จงไดเดนทางไปยงชายแดนภาคใตไปทดานตรวจคนเขาเมองสะเดา อำเภอสะเดา จงหวดสงขลา มรายงานวาชาย

ทงสโดยสารเครองบนจากเมองกชง โดยหนงในสคนนถกกกขงเปนเวลา 5 เดอนฐานหลบหนเขาเมองผดกฎหมาย

อยางไรกตาม หลงจากคณะผทำการศกษาไปพบกบเจาหนาทตรวจคนเขาเมองททำการคดกรองผเขาขายทตอง

ถกเนรเทศทผานดานตรวจคนเขาเมอง กพบวามชายอก 28 รายหนจากเรอประมงเพอมาขอความชวยเหลอกบ

ทางการมาเลเชย

บางรายเกยวของกบกรณทครอบครวไดมาแจงความคนหายไวกบมลนธกระจกเงา เจาหนาทสถานทตไทยใหความ

เหนแกคณะผทำการศกษาวาทางสถานทตตองพจารณากรณคนงานไทยเขาประเทศมาเลเซยโดยไมมเอกสารรบรอง

เปนจำนวนมาก จงไมสามารถตรวจคดแยกประเภทของงานทมาทำได (ตอมาภายหลง คณะผทำการศกษาทราบวา

56 เอกสารผเขารบบรการ ณ ศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา และ จากสถานตำรวจนำสงขลาและขอมลจากตำรวจนำสงขลา

57 ขอมลจากการสมภาษณผเสยหายกวา 30 รายโดยมลนธกระจกเงา


26


ยงมผหลบหนจากเรอประมงกลมใหญอกกลมหนงซงเคยถกตำรวจกกขงในประเทศมาเลเซยและถกสงตวกลบ

ประเทศชวงปลายป พ.ศ. 2552 แตเนองจากไมไดรบแจงขอมลในเรองนในตอนนน จงไมมรายละเอยดในเรองน)

ภาคผนวก 1 เปนตารางแจงขอมลกรณคนไทย 83 คนททางมลนธกระจกเงาไดรบรายงาน สรปไดดงน:

• 15 คนมอายไมเกน 18 ป

• 29 คนมอายระหวาง 19–29 ป



• 3 คนมอายมากกวา 50 ป

• 6 คนไมเคยอยบนเรอประมง

• 47 คนถกบงคบใชงานบนเรอประมงนอยกวา 1 ป

• 8 คนถกบงคบใชงานบนเรอประมง 1–2 ป




• 3 คนถกบงคบใชงานบนเรอประมงมากกวา 5 ป

• 1 คนถกบงคบใชงานบนเรอประมง 10 ป

• 11 คนไมมขอมลเกยวกบระยะเวลาการทำงานบนเรอประมง

• 15 คนถกพามาจากสถานขนสงหมอชต

• 15 คนถกพามาจากสถานรถไฟหวลำโพง

• 9 คนถกพามาจากสนามหลวง

• 3 คนถกพามาจากสวนสาธารณะรมณนาถ

• 1 คนถกพามาจากหาดใหญ

• 11 คนถกพามาจากจงหวดสมทรสาครหรอจงหวดสมทรปราการ

• 29 คนไมมขอมลวาถกพามาหรอถกลอลวงจากทไหน

• 7 คนมการศกษาระดบมธยมศกษา

• 58 มการศกษาระดบประถมศกษา

• 9 ไมมการศกษา

• 9 คนไมมขอมลเกยวกบระดบการศกษา

• 5 คนถกวางยาหรอทำใหหมดสตกอนถกนำไปเรอประมง

• 6 คนเปนหนรานคาราโอเกะ

ผเสยหายสวนมากถกพาไปท:

• ทาเรอประมง จงหวดสมทรปราการ

• ทาเรอมหาชย จงหวดสมทรสาคร

• ทาเรอประมง จงหวดสงขลา

• ทาเรอประมง จงหวดปตตาน

27

ในบรรดาผเสยหาย 51 รายจากประเทศพมา (ทถกพสจนวาเปนผเสยหายจากการคามนษยเมอครงตำรวจบกคน

บานเมอเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2552) หลายคนมาจากหมบานทอยหางจากแมสอดหรอดานเจดยสามองคเพยง

ใชเวลาเดนทางหนงหรอสองวน มเพยง 15 คนทไดขนทะเบยนมใบอนญาตใหทำงานในประเทศไทยได

จากจำนวน 51 ราย:

• 22 รายมอาย 18–25 ป



• 8 รายทำงานบนเรอประมงนอยกวา 3 เดอน (และไดรบคาจางทงสน 1,000 บาท)

• 19 รายทำงานบนเรอประมงระหวาง 3-6 เดอน

• 7 รายทำงานบนเรอประมงระหวาง 7-12 เดอน

• 2 รายทำงานบนเรอประมงมากกวา 1 ป

• 15 รายรอทจะไดงานทำเปนครงแรก

• 7 คนไดรบเงนคาจางนอยกวา 1,000 บาท (ทำงานนานเทาไรไมไดระบ)

• 7 คนไดรบเงนคาจาง 1,000–2,000 บาท

• 6 คนไดรบเงนคาจาง 2,000–4,000 บาท

• 30 คนไมเคยไดรบเงนคาจางเลย

• หนงรายทำงานตงแตวนท 20 ตลาคม ถง 10 พฤศจกายนโดยไดรบเงนคาจาง 200 บาท

• หนงรายทำงานตงแตวนท 9 สงหาคม ถง 16 พฤศจกายน 2552 โดยไดรบเงนคาจาง 2,700 บาท

• หนงรายทำงานตงแตวนท 13 ตลาคม ถง 23 พฤศจกายน โดยไดรบเงนคาจาง 800 บาท

3.4 การปฏบตตอแรงงานบนเรอประมง

จากคำบอกเลาตางๆ อนมานไดวาผเสยหายไมไดตระหนกหรอรวาตนเองกำลงถกลอลวงจนกระทงไปอยบนเรอ

ประมงแลว ผเสยหายแทบจะไมรเลยวาตนอยทไหน ผควบคมเรอ (ไตกง) เขมงวดกบการทำงานบนเรอมาก แรงงาน

สวนมากตองทำงานทงวนทกวนโดยไมมวนหยด พกผอนไมเปนเวลา

งานททำกปฏบตเหมอนกนทกวน ทกสปดาห แรงงานจะกลากอวนขนจากทะเลพรอมทงปลาและสตวนำ

คดแยกปลา ปลาทไมตองการ กโยนกลบทะเล และสวนปลาทเหลอจบใสในถงมนำแขงแชไว ถาอวนขาดกตอง

ซอมอวนกอนจะโยนอวนลงนำ งานนใชเวลาสองถงสามชวโมง (หรอนานกวานน ขนอยกบชนดของอวน) เสรจแลว

กอาจนอนพกผอนไดหนงถงสองชวโมง จากนน กจะถกเรยกใหเรมทำงานแบบเดมอกทงวนทงคน ไมมใครไดนอน

เกนสองสามชวโมง ยกเวนเจบปวยจนทำงานไมไดเทานน

ผเสยหายในงานศกษาของมลนธกระจกเงามเดกชายรวมอยดวย อายไมเกน 18 ป มคนหนงอาย 14 ป ซงผด

กฎหมายไทย อยางนอยถาเปนกรณประมงทะเล เดกไดรบการปฏบตไมตางกบผใหญ ตองแบกของหนก ลากอวน

ขนลงเรอ นอกจากตองทำความสะอาดและดแลเรอประมงแลว เดกบางคนยงตองลงนำไปผกอวนไวกบทนดวย


28


แรงงานหลายคนมปญหาเมาเรอ กจะไดรบยาแกปวดพาราเซตามอลไปกน จากคำบอกเลาของผเสยหาย มการ

เปลยนตวลกเรอทเมาเรอไปสามสราย

ลกเรอกนอาหารวนละสองมอ คอ มอกลางวนและกลางคน อาหารทกนมกมขาวกบปลาเปนหลก นานๆ จะมผก

บางเมอเรอสเบยงเขาฝง เมอนำจดบนเรอหมด กนำนำทะเลมาตม ผเสยหายยงเลาวาลกเรอบางคนมปญหา

เกยวกบตบดวย

ไมมผเสยหายรายใดทใหขอมลวามการจบลกเรอทปวยหนกโยนทงทะเล การปฏบตตอลกเรอกแตกตางกนไป

เรอประมงบางลำ คนเจบปวยกถกบงคบใหตองทำงาน แตบางลำ กไดรบอนญาตใหนอนพกผอนไดนานขน

อยางไรกด ตามทเคยมขาวในหนงสอพมพและจากหนวยงาน Burma Human Rights Documentation Unit

วาเมอเดอนมถนายน 2549 เจาของเรอประภาสนาว 6 ลำไมยอมจายคาจางแกลกเรอประมง 77 คน โดยจบลกเรอ

ไปไวทเรออกลำหนงโดยไมมอาหาร นำมนเชอเพลง หรอนำจด ปลอยกลางทะเลลอยแพในนานนำประเทศอนโดนเซย

กวาสามเดอน เปนเหตใหมผเสยชวต 39 คน ศพผเสยชวตถกโยนทงนำ อก 38 ชวตทเหลอซงมทงแรงงาน

ขามชาตและแรงงานไทยไดรบการชวยเหลอในเวลาตอมา ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2551 ศาลแรงงานกลางของไทย

พพากษาใหนายจางชดใชเงนทงสน 4.9 ลานบาท (หรอ140,450 เหรยญสหรฐ) ใหแกลกเรอทรอดชวต สวน

ครอบครวผเสยชวตไมไดรบคาชดเชยแตประการใด เนองจากศาลวนจฉยวาไมมหลกฐานภาพถายทพสจนวามคน

ตายจรง สวนการจายคาชดเชยแกผรอดชวต กมเหตใหลาชา เนองจากผรอดชวตไดรบแจงวาจะตองมาอยพรอม

หนาทง 20 คนจงจะสามารถทำการเบกจายได58

มรายงานจากผเสยหายงานศกษาของมลนธกระจกเงาวามการใชกำลงระหวางแรงงานกบผควบคมเรอ ผเสยหาย

ถกทบตบอยครง ตวอยางเชน นายด (D) บอกกบคณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาวาบางครงเขาถกทบต

และขวาจะถกโยนลงนำหากมปากเสยงกบผควบคมเรออก59 ผเสยหายรายหนงบอกกบคณะผทำการศกษา

ของมลนธกระจกเงาวาตนถกโยนทงทะเลหลงจากแสรงทำเปนถกตอยจนสลบเมอตอสกบลกชายของผควบคมเรอ

(ดกรณนายเค (K))

แรงงานประมงจากประเทศกมพชารายหนงบอกกบนกวจยองคการฮวแมนไรทวอทชวาตนเคยมเรองทะเลาะกบ

ผควบคมเรอประมงระหวางแลนอยในอาวไทย นอกฝงจงหวดตราด ในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2551 ผควบคมเรอ

กลาวหาตนวาขดขนคำสงไมเชอฟงและใชทอนโลหะทบต เมอตนฮดส ผควบคมเรอกวทยตดตอใหผควบคมเรอ

คนอนๆ มาชวย เมอผควบคมเรอคนอนมาถง กชวยกนทบตลกเรอกมพชาจนบาดเจบ เมอเรอกลบถงฝงจงหวดตราด

ผควบคมเรอกแจงเรยกตำรวจวาแรงงานดงกลาวดมเหลามนเมาและพยายามลกขโมยของ แลวตำรวจกใชไม

กระบองตแรงงานดงกลาวจนสนสต60

58 Human Rights Documentation Unit. 2009. Burma: Human rights yearbook 2008. National Coalition Government of the Union of Burma. หนา 993

59 ผเสยหายทขอความชวยเหลอจากศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงาเมอเดอนพฤษภาคม 2551

60 อางแลว HRW.2010. หนา 49 และสมภาษณกบ Phil Robertson, HRW. เมอวนท 16 กนยายน 2551

29

ในจำนวนผเสยหาย 83 รายในงานการศกษาของมลนธกระจกเงานน มผเสยหายอยางนอย 19 รายทถกบงคบขนใจ

ใหทำงานบนเรอประมงนานกวาหนงป โอกาสเดยวทจะขนฝงไดกคอเมอเรอประมงไปเตมนำมนเชอเพลง หรอไป

ตอใบอนญาตหรอประทบตราบตรททาเรอประมง

ในปพ.ศ. 2546 ชายจากจงหวดขอนแกนคนหนงอาย 39 ปเดนทางเขากรงเทพฯ เมอถงสถานรถไฟหวลำโพง ไดรบ

การชกชวนใหไปทำงานบนเรอประมง คาจางเดอนละ 5,000 บาท ไดรบการบอกเลาวา เรอจะออกทะเลครงละ

หนงเดอน ขอเสนอนฟงดเขาท แตเมอเรอออกทะเลไปสองสามวน ชายคนนกถกสงตอไปยงเรอลากอวนอกลำหนง

ทไปจบปลาในนานนำประเทศอนโดนเซย เหตการณตอมาตองถอวาเปนฝนรายในชวต ทำงานบนเรอไดหนงป

กถกขายตอไปใหเรอประมงอกลำหนงเปนเงน 10,000 บาท ตอมา เรอประมงลำดงกลาวถกเจาหนาทประเทศ

อนโดนเซยจบกมฐานทำประมงผดกฎหมายและกกขงลกเรอทกคนเปนเวลา 3 เดอนจนกระทงเจาของเรอมาไถตว

ออกไป ตอมา ชายผนกถกขายตอไปใหเรออกลำหนงในจงหวดสมทรปราการทออกจบปลาในอาวไทย เมอไปขอ

ผควบคมเรอขนฝง ผควบคมเรอเกรงวาชายดงกลาวอาจคดหลบหน เลยขายตอไปใหกบเรอประมงทกำลงจะออก

ไปนานนำประเทศมาเลเซย หวหนาแรงงานบนเรอดงกลาวเปนชาวพมาและทบตชายคนนหลายครง ตอมา กถก

ขายใหกบเรอประมงอกลำหนงขณะลอยลำในนานนำประเทศมาเลเซย อยมาได 3 เดอน กสามารถหลบหนออก

มาไดขณะทเรอแวะเตมนำมน โดยวายไปถงฝงรฐซาราวก และถกเจาหนาทจบกมคมขง 4 เดอนฐานเขาเมองโดย

ผดกฎหมายและถกโบยหนงครง นบเวลาทำงานทงคนทงวนรวมทงสน 5 ป ในทสดกไดกลบบาน โดยไมไดรบเงน

คาจางเลยและกนอยอยางอดอยาก61

ในการใหสมภาษณกบนกขาวจากบางกอกโพสต แรงงาน 5 คนทไดรบอสระมแรงงานจากกมพชา 2 คน ไดเลา

ความทกขยากจากการถกกกขงบนเรอประมงวา “ทกคนทำงานกนไมรจกเหนดเหนอยบนเรอ ผควบคมเรอกทำ

กบแรงงานอยางโหดรายทารณ บางคนถกทบตดวยคอนหรอแทงโลหะเมอไมสามารถทำตามคำสงของผควบคม

เรอไดอยางใจ... ‘ผมทำงานเกอบ 24 ชวโมง ผมตองเยบแหอวนทขาดไมหยดตดตอกนสามวน จนหมดแรง

หลบไป’ ชายคนหนงทชอ “สมบต” เลา สมบตถกลกพาตวเมออาย 21 ป และตองทำงานบนเรออวนเปนเวลา 15

เดอน” 62

สมบตเลาใหนกขาวฟงวาหลงจากทตนตกทะเล กพบรางผเสยหายเปนผสงวยคนหนงตดอยในอวน “ผมเองกเกอบ

ตาย” สมบตรำพงรำพน “ไตกงเอามดเชอดคอผม หาวากนขาวชา เลอดไหลเปนทาง ผมตองคกเขาขอชวต” ลำคอ

ของสมบตยงมรอยแผลเปนปรากฏอย สมบตพยายามโดดนำหน ครงแรกถกจบได หนไมพน ครงทสอง สมบตลอย

คอในทะเลครงวนเกาะถงทใชใสปลาเปนทนจนถงหมบานแหงหนงในประเทศมาเลเซย สมบตหลบซอนอยสามวน

กนมะละกอและกลวยประทงชวตระหวางทเรอลากอวนลำนนเตมนำมนใกลกบหมบาน สมบตกลววาอาจมภยมาถง

เพราะเจาของเรอคงตองเจบแคนทสมบตไปแจงเจาหนาทและสอมวลชน สมบตบอกดวยวา แรงงานบนเรอประมง

ไมมใครไดรบเงนคาจางแมแตคนเดยว

61 สมภาษณครงแรกโดยคณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาเมอวนท 2 เมษายน 2551 หลงจากถกสงกลบประเทศไทยพรอมกบรายอน ทเขาเมองโดยผดกฎหมาย รวมทงผเสยหายจากการคามนษยคนไทย 20 คน มลนธกระจกเงากำลงหาทางชวยชายผนใหไดรบการชดใช ตามกฎหมาย

62 บำรง อำนาจเจรญฤทธ. 31 พฤษภาคม 2552 ใน “Lured into life on a slave ship”, หนงสอพมพบางกอกโพสต ในตอน Spectrum


30


สรพงษ กองจนทก63 ผเชยวชาญดานสทธมนษยชนและอนกรรมการสทธมนษยชนดานชนชาต ผไรสญชาต

แรงงานขามชาตและผพลดถน สภาทนายความ ไดตงขอสงเกตเกยวกบสภาพและลกษณะของระบบยตธรรมในการ

ดำเนนคด ในบทความบนเวบไซต เรอง “ลกเรอประมงนอกนานนำทะเลไทย: คามนษยและฆามนษย”64 ไวดงน

1. นายจางไมปฏบตตามกฎหมายคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ซงใชบงคบกบลกจางทกคน ไมวาจะเปนลกจาง

ไทยหรอลกจางพมาทขนทะเบยนอยางถกตองหรอไม โดยไมจายคาจางคางจาย คาทำงานในวนหยด

คาวนหยดตามประเพณ รวมถงเลกจางโดยลกจางไมมความผด และไมจายเงนชดเชย

2. นายจางไมจายเงนเปอรเซนต หรอเงนโบนสพเศษตามธรรมเนยม

3. นายจางไมขนทะเบยนอนญาตทำงานใหกบแรงงานตางดาวตามกฎหมาย แตกลบนำไปสวมบตรประจำตว

ประชาชนลกเรอทเปนคนไทย

4. นายจางไมดำเนนการแจงการเขา-ออกของเรอทงในประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยตอเจาหนาทตรวจ

คนเขาเมอง

5. นายจางไมแจงการใชเรอตอขนสงทางนำและพาณชยนาวประจำจงหวด

6. นายจางใชแรงงานเดกอายตำกวา 18 ป ขณะเรอเดนทางออกไปหาปลาตางประเทศ

7. นายจางใชกระบวนการนายหนาทไมถกตองตามกฎหมายในการจดหาลกเรอ จายคาจาง และอนๆ

8. นายจางไมยนบญชลกเรอ คาจาง แกพนกงานตรวจแรงงานในพนทตามกฎหมาย

9. เจาหนาทรฐบางคน บางหนวยงาน ทจรตตอหนาท และละเวนการปฏบตหนาท

10. กฎหมายลาหลงไมสอดคลองกบสถานการณปจจบน และขดตอกฎหมายอน อาท กฎกระทรวงแรงงานฉบบท

10 ขอ 2 ระบวา การคมครองลกจาง มใหใชบงคบแกลกเรอทไปดำเนนการประจำอยนอกราชอาณาจกร

ตดตอกนตงแตหนงปขนไป

11. แรงงานตางดาวถกมองเสมอนไมใชมนษยเทาคนไทย ถกละเมด ถกจบกม ไมสามารถเขาถงสทธและการ

คมครองสทธได อาท เมอลกเรอมาใหขอเทจจรง จะถกตำรวจจบกม และผลกดนออกนอกประเทศ

12. ทายาทของลกเรอทเสยชวตไมไดรบเงนทดแทนและคาสนไหมตามกฎหมาย ดวยขอจำกดดานเอกสาร

แสดงตวบคคล

13. การตอสคดทางศาลและกระบวนการยตธรรมใชระยะเวลานาน ทำใหแรงงานตางดาวไมสามารถอยตอส

คดได เนองจากขอจำกดดานสถานะบคคลและสทธอาศยในประเทศไทย

14. สงคมไทยยงคงมทศนคตทไมดตอแรงงานตางดาว

15. แนวนโยบาย (ขอจำกด) การจางแรงงานตางดาวไมสอดคลองกบภาคธรกจและความเปนจรงทยงตองการ

ใชแรงงานทจำเปน

63 สรพงษ กองจนทก ,ผอำนวยการศนยศกษากระเหรยงและการพฒนา ไมไดระบวนทเขยน ดเวบไซท www.statelessperson.com/ www/?q=node/2633www.karencenter.com

64 www.statelessperson.com

31

กรณของนายว(V)

นายว อาย 52 ปทำงานเพาะเลยงหอยแครงทจงหวดสมทรปราการ ในวนท 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2551 หลงจากรบเงนคาจางแลว กไปเทยวทรานคาราโอเกะ และรจกกบนายดงทนน นายดงชกชวนใหนายวดมสรา จนเมามายและใชบรการทางเพศกบพนกงานคาราโอเกะ เมอเหนวาเมาไดทแลว นายดงจงพานายวไปพกทหองและปดประตลอกหองไว รงขน นายวกถกขายใหเรอประมงลำหนงทกำลงจะออกไปนานนำประเทศ มาเลเซย ไตกงบอกกบนายววานายวตองทำงานเพอชดใชหน 15,000 บาท

นายวตองทำงานวนละ 20-22 ชวโมง คดแยกปลา เทนำแขง และซอมแซมอวนทชำรด โดยไมไดรบเงนคาจาง เลยและมกถกดาวาทบตจากไตกงและผชวยไตกง ไมมวนหยดพก จนเจดเดอนตอมาในวนท 15 ธนวาคม พ.ศ. 2551 ระหวางทเรอกำลงเขาฝงประเทศมาเลเซยเพอเตมนำมนเชอเพลง นายวตดสนใจกระโดดลงนำ เมอขนฝง กพยายามขอความชวยเหลอจากตำรวจมาเลเซยแตถกจบฐานเขาเมองผดกฎหมายและถกกกขงเกอบส เดอนกอนทจะถกสงกลบไทยทางดานตรวจคนเขาเมองสะเดา จงหวดสงขลา เมอวนท 3 เมษายน พ.ศ. 2552

กรณนายเค(K)

ในป พ.ศ. 2549 นายเคขณะนนอาย 27 ปเดนทางมาหางานทำทกรงเทพฯ และมาพกผอนทบรเวณ สนามหลวง (ฝงบรเวณคลองหลอด) จนกระทงมชายไมทราบชอ เขามาพดคยชกชวนใหไปทำงานบนเรอ ประมง โดยบอกวาเปนงานสบาย รายไดหลายพนบาทตอเดอน จากนนกถกพาไปขนรถตทจอดอยใกล คลองหลอด เดนทางไปทจงหวดสงขลาพรอมกบเพอนแรงงานอก 4 คน จนกระทงถงบรเวณทาเรอ ประมงจงหวดสงขลาใกลกบสถานตำรวจนำสงขลา นายเคถกสงตวเปนแรงงานบนเรอประมงลากเดยว ออกหาปลาในนานนำประเทศมาเลเซย โดยมไตกง และมลกชายไตกงเปนหวหนาแรงงานคอยควบคม หลงจากทเรอออกจากทาเรอจงหวดสงขลา ใชเวลาเดนทางประมาณ 3 วนกถงนานนำประเทศมาเลเซย

นายเคทำงานอยบนเรอดงกลาว 3 ป โดยทไมเคยไดรบคาตอบแทน ทำงานโดยไมมวนหยดพก บนเรอไมม ยารกษาโรค ไดนอนพกผอนประมาณวนละ 3-4 ชวโมง กนอาหารวนละ 2 มอ วนไหนทำงานชาหรอทำงาน ไมไดตามคำสงของหวหนาแรงงานบนเรอ กจะถกไตกงและลกชายทำรายทบต โดยใชสายสลงลากอวนต เขาทลำตว และหากขดขนกจะถกขบงคบดวยอาวธปน

เมอเดอนกรกฎาคม 2552 นายเคปวยทำงานไมไหว ทำใหไตกงและลกชายไมพอใจ ใชทอนเหลกทบเขาท ใบหนาของนายเคและจบศรษะกระแทกกบขอบเรอ นายเคจงแกลงสลบและถกจบโยนลงทะเล นายเควายนำลอยคออยกลางทะเล 1 คน ไดรบความชวยเหลอจากชาวประมงเวยดนามทกำลงหาปลาอย พาขนฝงและพาไปขอรบความชวยเหลอจากทางการประเทศเวยดนาม หลงจากทถกกกบรเวณใหอยในสถาน กกกนของประเทศเวยดนามเปนเวลา 1 เดอน มเจาหนาทจากกรมการกงสลไทยในประเทศเวยดนามเขา มาใหความชวยเหลอจนสามารถกลบประเทศไทยเมอปลายเดอนสงหาคม 2552

นายเคสามารถระบรปถายผตองสงสยทตำรวจนำมาใหดหรอรวาใครเปนนายหนาคามนษยททางตำรวจเกบ หลกฐานไว ยงรจกชอไตกงและลกชายของไตกงดวย เรองนมการดำเนนคดแลว แมวาหมายจบจะออกเฉพาะ นายหนาคามนษยเพยงคนเดยวกตาม ขณะนตำรวจกำลงตามจบตวนายหนาดงกลาวอย โดยใหเหตผลวา ตองการตวนายหนาเพอเชอมโยงไปถงตวไตกงและลกชาย

นาย เคใหสมภาษณวนท 28 กนยายน 2552 ทบานในจงหวดลำปาง


32


4กรอบกฎหมายไทยในภาคประมงนอกนานนำ

ในปพ.ศ. 2547 นายธรวฒน ไมสวรรณกล นสตปรญญาโทคณะนตศาสตรมหาวทยาลยธรกจ ไดทำรายงาน

วจยหวขอ “การคมครองแรงงานในกจการประมงทะเล: ศกษาเปรยบเทยบมาตรฐานแรงงานระหวางประเทศ และ

กฎหมายตางประเทศ” สนบสนนใหมการแกไขกฎหมายคมครองแรงงาน และกฎกระทรวงแรงงานฉบบท

10 ในการบงคบใชกบลกษณะงานประมง โดยใหเหตผลวา กฎหมายและกฎกระทรวงทบงคบใชอยนนไมสอดคลอง

กบอนสญญาและขอเสนอแนะขององคการแรงงานระหวางประเทศ โดยเฉพาะในเรองการตรวจสขภาพ การฝก

ทกษะอาชพใหแกลกเรอ สญญาในการทำงาน ชวโมงทำงาน สวสดการและความปลอดภยในการทำงาน โดยขอสรป

ในงานวจยนออกมากอนทองคการแรงงานระหวางประเทศจะปรบมาตรฐานแรงงานระหวางประเทศสำหรบงาน

ประมงใหเปนอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศวาดวยงานประมง ป 2550 (ฉบบท 188) และขอเสนอ

แนะฉบบท 199

นายธรวฒนฯ เสนอแนะวาจำเปนจะตองตราพระราชบญญตทใหความคมครองแรงงานในกจการประมงเปน

การเฉพาะ เพราะการทางานในงานประมงทะเลมลกษณะทแตกตางจากการทางานบนบก และในกฎกระทรวง

ฉบบท 10 (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กไมไดกลาวถงบทกาหนดโทษไว

ทำใหการปฏบตตามมาตรฐานคมครองลกจางในกจการประมงทะเลเปนไปไดยาก ผทำวจยจงเสนอวาควรตรา

กฎหมายเปนการเฉพาะขนอกฉบบหนง

4.1 การคมครองแรงงานภาคประมง-กฎหมายในประเทศ

ชายไทยทงเดกและผใหญทถกลอลวงและบงคบใชแรงงานบนเรอประมงนน เปนผไรเสรภาพไปไหนไมได ดงท

ไดกลาวไปแลวในบทท 3 คนเหลานจงเปนผเสยหายจากการกระทำความผดทางอาญา ไมใชเพยงละเมดกฎหมาย

แรงงาน (เชน ในกรณของแรงงานขามชาต หลายคนถกนำขามพรมแดนประเทศเขามาเพอถกบงคบใชแรงงาน)

การบงคบใชแรงงานและการคามนษยเพอแสวงหาประโยชนจากแรงงานบนเรอประมงนนเปนการกระทำทฝาฝน

กฎหมายของไทยและเจตนารมยของรฐบาลทใหกบสนธสญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศและสนธสญญา

สทธมนษยชนอนๆ มาตรา 38 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 กำหนดวาการเกณฑแรงงาน

จะกระทำไมได

33

ในรายละเอยดนน มกฎหมายไทย 3 ฉบบทใหความคมครองแรงงานภาคประมงอยเหมอนกน โดยไมคำนงวาเปน

แรงงานไทยหรอตางชาต แมวาในเดอนเมษายน 2550 มนายจางไทยทเปนหญงคนหนงถกศาลสงลงโทษจำคก

กวา 10 ปฐานกระทำทารณแกลกจางคนรบใชในบาน65

ในระหวางการศกษาวจยครงน พระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 255166 ยงมไดมการ

ประกาศใช (เรมบงคบใชในป พ.ศ. 2551) โดย พ.ร.บ. ฉบบใหมนยกเลกกฎหมายมาตราการปองกนและปราบปราม

การคาหญงและเดกฉบบกอน นบเปนนมตรหมายทดดวยมการนยามการคามนษยในมตการแสวงหาประโยชน

แรงงานและการแสวงหาประโยชนทางเพศ กฎหมายฉบบเดมนยามการคามนษยในดานการแสวงหาประโยชน

ทางเพศเทานน นอกจากนน ยงครอบคลมแตเฉพาะหญงและเดกเทานน สวน พ.ร.บ. ฉบบใหมครอบคลมการคา

มนษยทเปนเพศชายดวย และมบทลงโทษผกระทำความผดรนแรงโดยเฉพาะขาราชการ พนกงาน นกการเมอง

หรอผดำรงตำแหนงทางราชการใดๆ โดยใหหนกกวาทกำหนดไวใน พ.ร.บ.คมครองแรงงาน

ในกฎหมายปองกนและปราบปรามการคามนษย นยามการบงคบใชแรงงานหรอบรการใหหมายความวา “การขมขน

ใจใหทำงานหรอใหบรการโดยทำใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของ

บคคลนนเองหรอของผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชกำลงประทษราย หรอโดยทำใหบคคลนนอยในภาวะ

ทไมสามารถขดขนได” ในกฎหมายยงระบวา:

“มาตรา 4 ในพระราชบญญตน: “แสวงหาโดยไมชอบ” หมายความวา...การเอาคนลงเปนทาส การนำคนมาขอทาน

การบงคบใชแรงงานหรอบรการ...” “การบงคบใชแรงงานหรอบรการ” หมายความวา “การขมขนใจใหทำงานหรอให

บรการโดยทำใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของบคคลนนเองหรอของ

ผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชกำลงประทษราย หรอโดยทำใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได”

“มาตรา 6: ผใดเพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ กระทำการอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

(1) เปนธระจดหา ซอ ขาย จำหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขง จดใหอยอาศย

หรอรบไวซงบคคลใด โดยขมข ใชกำลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอำนาจโดยไมชอบ หรอ

โดยใหเงนหรอผลประโยชนอยางอนแกผปกครองหรอผดแลบคคลนนเพอใหผปกครองหรอผดแลให

ความยนยอมแกผกระทำความผดในการแสวงหาประโยชนจากบคคลทตนดแล หรอ

(2) เปนธระจดหา ซอ ขาย จำหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขง จดใหอยอาศย

หรอรบไวซงเดกผนน กระทำความผดฐานคามนษย”

“มาตรา 7: ผใดกระทำการดงตอไปนตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระทำความผดฐานคามนษย:

(1) สนบสนนการกระทำความผดฐานคามนษย

(2) อปการะโดยใหทรพยสน จดหาทประชมหรอทพำนกใหแกผกระทำความผดฐานคามนษย...”

65 พบในเวบไซต Humantrafficking.org, ปรบจากหวขอขาว “Of human bondage: After 50 years, the anti-slavery law is finally being enforced.” หนงสอพมพบางกอกโพสต ภาค Outlook, 8 May 2007, ทเวบไซต www.humantrafficking.org/updates/633

66 ภาคภาษาองกฤษแปลโดยเจาหนาทสำนกงานอยการสงสด ดไดท เวบไซตhttp://www.unhcr.org/refworld/category,LEGAL,,,THA,4a 546ab42,0.html

กรอบกฎหมายไทยในภาคประมงนอกนานนำ

34


“มาตรา 52: ผใดกระทำความผดฐานคามนษย ตองระวางโทษจำคกตงแตสปถงสบป และปรบตงแตแปดหมน

บาทถงสองแสนบาท”

แมวาการออกพระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 เปนการนำกฎหมายและแนว

ปฏบตใหสอดคลองกบมาตรฐานองคการสหประชาชาตแลวกตาม ผใหขอมลหลายรายบอกกบคณะผทำการศกษา

ของมลนธกระจกเงาวาการบงคบใชกฎหมายยงมปญหา ยงทำไดนอย สอดคลองกบขอสรปรายงานประจำป 2553

ขององคการฮวแมนไรทวอทช67

กฎหมายคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ยงกำหนดใหนายจางตองจายเงนชดใชความเสยหายจากการบงคบใช

แรงงานดวย อยางไรกด ในกฎกระทรวงแรงงานฉบบท 10 ขอ 1 ขอ 2 และขอ 4 แมจะมสาระสำคญกลาวถงการ

คมครองและการจางแรงงานในภาคประมงทะเล แตกจำกดความคมครองทใหแกแรงงานในภาคประมงนอกนานนำ:

“ขอ 1: การคมครองแรงงานประมงในงานประมงทะเลนอกจากทกำหนดไวในกฎกระทรวงน ใหเปนไปตามท

นายจางและลกจางตกลงกน เวนแตการคมครองแรงงานตามบทบญญตหมวด 1 บททวไป ตงแตมาตรา

7 ถงมาตรา 21 หมวด 8 ความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการทำงาน ตงแตมาตรา 100

ถงมาตรา 107 หมวด 12 การยนคำรองและการพจารณาคำรอง ตงแตมาตรา 123 ถงมาตรา 125 หมวด 13

กองทนสงเคราะหลกจาง เฉพาะมาตรา 134 และมาตรา 135 หมวด 14 พนกงานตรวจแรงงานตงแตมาตรา 139

ถงมาตรา 142 และหมวด 15 การสงหนงสอ มาตรา 143 ใหนายจางและลกจางปฏบตตามพระราชบญญต

คมครองแรงงานพ.ศ. 2541”

“ขอ 2: กฎกระทรวงนมใหใชบงคบแก

(1) งานประมงทะเลทมจำนวนลกจางนอยกวายสบคน เวนแตขอกำหนดเกยวกบการจายคาจางตามขอ 7

และขอ 8 ใหใชบงคบแกงานประมงทะเลทมลกจางตงแตหนงคนขนไป

(2) เรอประมงทไปดำเนนการประจำอยนอกราชอาณาจกรตดตอกนตงแตหนงปขนไป”

“ขอ 4: หามมใหนายจางรบเดกอายตำกวาสบหกปทำงานบนเรอประมง เวนแตเดกนนอายไมตำกวาสบหาปและ

บดาหรอมารดาหรอผปกครองของเดกนนทำงานอยบนเรอประมงนนดวย หรอบดาหรอมารดาหรอผปกครอง

ของเดกนนใหความยนยอมเปนหนงสอ”

ตอนทายของกฎกระทรวงฉบบน หมายเหตวา “เนองจากงานประมงทะเลมสภาพการจางและทำงานทแตกตางไป

จากการจางงานทวไป ซงสมควรกำหนดการคมครองแรงงานในงานดงกลาวไวเปนพเศษแตกตางไปจากการคมครอง

แรงงานตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และโดยทมาตรา 22 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน

พ.ศ. 2541 บญญตใหออกกฎกระทรวงกำหนดการคมครองแรงงานในกรณตางๆ ใหแตกตางไปจากพระราชบญญต

ดงกลาว จงจำเปนตองออกกฎกระทรวงน”68

67 อางแลว HRW.2010. หนา 66-67

68 ไมปรากฏวามการออกกฎกระทรวงหลงจากนน

35


จงมนกวจยและผเชยวชาญดานกฎหมายเสนอวาควรมการปรบปรงแกไขพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.

2541 และกฎกระทรวงดงกลาว

กฎหมายปองกนและปราบปราบการคามนษยและกฎหมายแรงงานสอดคลองกบประมวลกฎหมายอาญา69 ในหมวด

ทวาดวยความผดตอเสรภาพ ดงน:

“มาตรา 309: ผใดขมขนใจผอนใหกระทำการใด ไมกระทำการใด หรอจำยอมตอสงใด โดยทำใหกลววาจะ

เกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยงหรอทรพยสนของผถกขมขนใจนนเองหรอของผอน หรอโดยใช

กำลงประทษรายจนผถกขมขนใจตองกระทำการนน ไมกระทำการนนหรอจำยอมตอสงนน ตองระวางโทษจำคก

ไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจำทงปรบ

“ถาความผดตามวรรคแรกไดกระทำโดยมอาวธ หรอโดยรวมกระทำความผดดวยกนตงแตหาคนขนไป หรอได

กระทำเพอใหผถกขมขนใจทำ ถอน ทำใหเสยหาย หรอทำลายเอกสารสทธอยางใด ผกระทำตองระวางโทษ

จำคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจำทงปรบ”

“ถากระทำโดยอางอำนาจองยหรอซองโจร ไมวาองยหรอซองโจรนนจะมอยหรอไม ผกระทำตองระวางโทษ

จำคกตงแตหนงปถงเจดป และปรบตงแตสองพนบาทถงหนงหมนสพนบาท”

“มาตรา 310: ผใดหนวงเหนยวหรอกกขงผอน หรอกระทำดวยประการใด ใหผอนปราศจากเสรภาพในรางกาย

ตองระวางโทษจำคก ไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจำทงปรบ”

“มาตรา 312: ผใดเพอจะเอาคนลงเปนทาส หรอใหมฐานะคลายทาส นำเขาในหรอสงออกไปนอกราชอาณาจกร

พามาจากทใด ซอ ขาย จำหนาย รบหรอหนวงเหนยวซงบคคลหนงบคคลใด ตองระวางโทษจำคก ไมเกนเจดป

หรอปรบไมเกนหนงหมนสพนบาท

“มาตรา 312 ตร: ผใดโดยทจรตรบไว จำหนาย เปนธระจดหา ลอไป หรอพาไปซงบคคลอายเกนสบหาปแต

ยงไมเกนสบแปดป แมผนนจะยนยอมกตาม ตองระวางโทษจำคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท

หรอทงจำทงปรบ”

“ถาการกระทำความผดตามวรรคแรกเปนการกระทำแกเดกอายยงไมเกนสบหาป ผกระทำตองระวางโทษจำคก

ไมเกนเจดป หรอปรบไมเกนหนงหมนสพนบาท หรอทงจำทงปรบ”

กฎหมายฉบบทสามไดแกพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ซงมาตรา 23 มาตรา 24 และมาตรา 25 กำหนดวา

“พาหนะ” ทเขามาในหรอออกไปนอกราชอาณาจกรตองแจงเจาหนาทเพอทำการตรวจ เจาพนกงานตรวจคนเขา

69 คำแปลกฎหมายภาษาองกฤษจาก http://thailaws.com/law/t_laws/tlaw50001.pdf ประมวลกฎหมายแพงและอาญาของไทย ดฐานขอมลของ ILO ท NATLEX database on national labour, social security and human rights legislation ดเวบไซต http:// www.ilo.org/dyn/natlex/natlex_browse.details?p_lang=en&p_country=THA&p_classification=01.04&p_origin=COUNTRY&p_ sortby=SORTBY_COUNTRY

36


เมองจะตรวจเอกสารเกยวกบเรอ สนคาและคนประจำเรอ ซงการตรวจสอบดงกลาวจะทำใหทราบวาคนประจำเรอ

คนใดทำงานประเภทใด ตลอดจนตรวจสอบความถกตองของเอกสารคนประจำเรอดวย กฎหมายดงกลาวสามารถ

ปองปรามการนำแรงงานประมงลงเรอโดยไมสมครใจไดในระดบหนง

อยางไรกด เมอคณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาสมภาษณเจาหนาทตรวจคนเขาเมองในพนททาเรอประมง

สแหง70 พบวามปญหาและอปสรรคสำคญ ประการแรก ขาดแคลนเจาพนกงานในการตรวจเรอ ทำใหไมสามารถ

ไปตรวจเรอประมงทแจงมาได ประการทสอง เมอลงพนทตรวจเรอตามการรบแจง ผควบคมเรอกมกจะนำคนประจำ

เรอทมเอกสารคนประจำเรอถกตองตามกฎหมายมาแสดงตนตอเจาพนกงาน ประการทสามซงอาจเปนปญหาสำคญ

ทสดคอ ผควบคมเรอหลายรายไมแจงการเขาออกราชอาณาจกรตอพนกงานเจาหนาท

4.2 กรอบความรวมมอระหวางประเทศ

คณะกรรมการผเชยวชาญวาดวยการปฏบตใชอนสญญาและขอเสนอแนะขององคการแรงงานระหวางประเทศได

เคยชแนะวาการนำอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศฉบบท 29 ไปใชนน รฐสมาชกพงทำมหนาทปองกน

สบสวนสอบสวนและดำเนนคดตามสมควรในกรณทมการละเมดสทธมนษยชนโดยหนวยงานของรฐ พนกงาน

เจาหนาทของรฐและเอกชนททำความเสยหายตอสทธของผอน

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล ค.ศ. 1982 (พ.ศ. 2525) ซงประเทศไทยไดใหสตยาบนแลวครอบคลม

สทธในการเดนเรอ อาณาเขตทะเล เขตอำนาจทางเศรษฐกจ สถานภาพทางกฎหมายของทรพยากรใตทะเล การสญจร

ผานชองแคบทใชสำหรบการเดนเรอระหวางประเทศ การอนรกษและการจดการทรพยากรมชวตในทะเลหลวง

การคมครองสงแวดลอมทางทะเล ระเบยบการวจยวทยาศาสตรทางทะเล พนธะกรณในการระงบขอพพาทระหวางรฐ

อนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศวาดวยการเกณฑแรงงานหรอแรงงานบงคบ (ฉบบท 29) เปนอนสญญา

ฉบบแรกๆ ขององคการแรงงานระหวางประเทศทประเทศไทยไดใหสตยาบน (ใหสตยาบนเมอ พ.ศ. 2512)

อนสญญาฉบบนขยายนยามของคำวาทาสใหครอบคลมการเกณฑแรงงานหรอแรงงานบงคบ ในป พ.ศ. 2550

คณะกรรมการผเชยวชาญฯ ขององคการแรงงานระหวางประเทศตงขอสงเกตเกยวกบการนำอนสญญาไปปฏบต

ของไทยในสวนทเกยวกบแรงงานประมง และไดตงขอสงเกตอกครงหนงในป พ.ศ. 2552 เนองจากในรายงานของ

รฐบาลไทยไมไดมการพดถงเรองน ขอยกตวอยางในสวนทเกยวของดงน;

“การคามนษยเพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ-สารจากองคกรลกจางระหวางประเทศ

คณะกรรมการฯ ไดรบหนงสอจากสมาพนธสหภาพแรงงานเสรระหวางประเทศ (ICFTU) ปจจบน คอสหพนธ

แรงงานระหวางประเทศ (ITUC) ลงวนท 31 สงหาคม พ.ศ. 2549 เรองการนำอนสญญาไปปฏบตของ

ประเทศไทย ในหนงสอดงกลาว สมาพนธ ICFTU แสดงความกงวลเกยวกบปญหาการคามนษยทมตนทางจาก

ประเทศไทยและปลายทางในประเทศไทย และอางถงรายงานของสำนกงานองคการสหประชาชาตวาดวย

ยาเสพตดและอาชญากรรม (UNODC) (ฉบบเดอนเมษายน 2549) วาประเทศไทยถกขนบญชอยในกลมประเทศ

ทมอตราการคามนษยสงมากทงเปนประเทศปลายทาง ตนทาง และทางผาน ในรายงานระบวามหญงและ

เดกชาวกมพชาและชาวลาวถกคามนษยสงเขาไปในประเทศไทยเปนแรงงานในโรงงานและทำงานรบใชในบาน

70 จงหวดสมทรสาคร สมทรปราการ สงขลาและปตตาน

37

ตลอดจนเพอธรกจทางเพศ สวนชายชาวพมา กมพชาและลาวกถกคามนษยสงเขาไปในไทยเปนแรงงานบงคบ

ในภาคธรกจตางๆ เชน งานกอสราง งานเกษตรกรรม และทสำคญ ในอตสาหกรรมประมง สมาพนธ ICFTU

อางวามขอมลโดยตรงในเรองแรงงานประมงพมา โดยเฉพาะอยางยงจากสมาชกสหภาพคนเดนเรอพมา 6 คน

ทถกลอลวงใหไปทำงานบนเรอประมงไทยในสภาพการทำงานทโหดรายเสมอนหนงเปนแรงงานบงคบ รวมทง

ยงกลาวหาวาถกกระทำทารณและไดรบบาดเจบ สมาพนธ ICFTU กงวลเกยวกบการไมมมาตรการทางกฎหมาย

ทสามารถคมครองชายเหลานทถกบงคบใชแรงงาน ซงทำใหปญหาผเสยหายเพศชายยงไมไดรบการดแล

ไดมการสงตอหนงสอของ สมาพนธ ICFTU ไปยงรฐบาลเมอวนท 8 กนยายน พ.ศ.2549 เพอพจารณาใหความ

เหนตามทเหนสมควร รฐบาลยอมรบวากรอบกฎหมายปจจบนยงมขอบขายคอนขางจำกดและการคามนษย

เปนปญหารนแรงและซบซอน รฐบาลระบวารฐบาลกำลงดำเนนการออกพระราชบญญต ปองกนและ

ปราบปรามการคามนษย ซงคณะรฐมนตรไดเหนชอบแลวและกำลงอยระหวางการพจารณาของรฐสภา

อยางไรกด คณะกรรมการฯ มขอสงเกตวาในรายงานของประเทศไทย มไดพดถงหนงสอของสมาพนธ ICFTU

ตามทอางถงขางตน จงขอใหรฐบาลตอบประเดนขอกลาวหาของสมาพนธ ICFTU ในรายงานครงตอไปดวย”

อนสญญาองคการระหวางประเทศฉบบอนๆ ทเกยวของกบแรงงานภาคประมง ไดแก อนสญญาวาดวยแรงงานขนตำ

(แรงงานประมง) ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502) (ฉบบท 112) อนสญญาวาดวยการตรวจสขภาพรางกาย (แรงงานประมง)

ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502) (ฉบบท 113) อนสญญาวาดวยขอความในขอตกลงแรงงานประมง ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502)

(ฉบบท 114) และอนสญญาวาดวยการจดทอยอาศยสำหรบลกเรอ (แรงงานประมง) ค.ศ. 1966 (พ.ศ. 2509) (ฉบบท

126) ซงประเทศไทยยงไมไดใหสตยาบนอนสญญาเหลาน

ในป พ.ศ. 2550 ทประชมแรงงานระหวางประเทศ (ILC) เหนวาควรตองมการทบทวนอนสญญาเหลานและหลอม

รวมใหเปนฉบบเดยวเพอใหสามารถชวยเหลอและเขาถงแรงงานประมงในโลกไดมากขน โดยเฉพาะอยางยง

แรงงานททำงานบนเรอประมงขนาดเลก ในเดอนมถนายน พ.ศ. 2550 ทประชมแรงงานระหวางประเทศจงมมต

รบรองอนสญญาวาดวยงานภาคประมง (ฉบบท 188) และขอเสนอแนะ (ฉบบท 199) เพอสงเสรมและคมครองสทธ

แรงงานประมงใหสามารถทำงานในสภาพการทำงานทมศกดศร อนสญญาฉบบท 188 เรยกรองใหแรงงานประมงม

สภาพการทำงานบนเรออยางมศกดศร รวมทงเงอนไขการบรการ ทพกอาศย และอาหาร ความปลอดภยอาชวอนามย

การคมครองสขภาพ การรกษาพยาบาลและประกนสงคม ในอารมภบทของอนสญญาฉบบนกลาววา “คำนงถง”

สทธพนฐานทงหลายทปรากฏในอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศทกฉบบ รวมทงสทธทเกยวของกบ

แรงงานบงคบดวย อนสญญาดงกลาวตองมประเทศสมาชกใหสตยาบนอยางนอย 10 ประเทศ โดยตองเปนประเทศ

ทมชายฝงทะเล 8 ประเทศจงจะมผลในทางปฏบต ประเทศบอสเนยและเฮอรเซโกวนาเปนประเทศแรกทใหสตยาบน

อนสญญาฉบบนในป พ.ศ. 2553

แรงงานบงคบเปนขอตองหามในกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมองและอนสญญาวา

ดวยสทธเดก ซงประเทศไทยไดใหสตยาบนแลวทงสองฉบบ


38


5การชวยเหลอผเสยหายกระบวนการยตธรรม

และการคมครอง

5.1 การชวยเหลอผเสยหาย

การดแลชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษยและบงคบใชแรงงานนน มหลายหนวยงานเขามาเกยวของ ทงจาก

กระทรวงแรงงานและกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยหนวยงานทจำเปนตองเขามาดแล

ผเสยหายในเบองตน อาจจะเปนสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดในฐานะของศนยปฏบต

การปองกนและปราบปรามการคามนษยจงหวด นอกจากนน ยงมบานพกเดกและครอบครวจงหวดทมบทบาทใน

การดแลผเสยหายทกลบคนภมลำเนาอกดวย

อยางไรกด จากการสมภาษณเจาหนาทของสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด สำนกงาน

แรงงานจงหวด สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด และสถานตำรวจภธรจงหวด พบวายงขาดการ

ประสานขอมลระหวางหนวยงานในพนทและระหวางพนทตนทางและพนทปลายทางทแรงงานไปหางานทำ

ซงจะตองมการปรบปรงตอไป

นอกจากน ยงมปญหาการขาดการสงตอและประสานงานขอมลแมกระทงภายในหนวยงานภายใตสงกดกระทรวง

เดยวกน ทำใหขอมลของผเสยหายจากการบงคบใชแรงงานบนเรอประมงทหนวยงานเกบรวบรวมในพนททาเรอ

ประมง มไดมการสงตอไปยงหนวยงานทเกยวของในพนทภมลำเนาของผเสยหาย

การตงศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยจงหวดททำงานเปนทมสหวชาชพทวประเทศโดยเรม

ดำเนนการตงแตป พ.ศ. 2546 จงเปนชองทางอนดเยยมในการดแลปญหาแรงงานประมงดงกลาว แมวาศนยปฏบต

การปองกนและปราบปรามการคามนษยจงหวดแตละแหงจะเขมแขงไมเทากน แตโดยรวมแลว สามารถทำหนาท

เปนจดประสานระหวางหนวยงานภาครฐและองคกรเอกชนอนๆ ทำใหการเชอมตอระบบขอมลสงตอเปนไปอยางม

ประสทธภาพยงขน รวมทงการตดตอสอสารระหวางหนวยงานและจงหวดดยงขนดวย

จากการสมภาษณในงานศกษาวจยครงน เหนชดวาเจาหนาทและพนกงานทรบผดชอบดแลผเสยหายโดยตรงยง

ขาดทกษะในการสมภาษณผเสยหายและการสบคนขอเทจจรง มกเปนในลกษณะเกบเพยงประวตสวนตวและประวต

ครอบครวของผเสยหายเทานน มไดลงลกถงรายละเอยดทงหมด อนอาจนำไปสการคมครองผเสยหายในการเรยก

รองสทธตางๆ เพมเตม เชน การแจงความรองทกขกบผกระทำความผด หรอการเรยกรองสทธประโยชนและคาชดเชย

จากนายจางหรอเจาของเรอ สวนใหญไมมการถามวนทจางงาน สภาพการทำงาน คาจางทไดรบ และหนทชำระ

39

สวนกระบวนการในการฟนฟผเสยหาย พบวา สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย หลายแหงดำเนน

การภายใตสทธในการชวยเหลอผยากไรหรอคนไรทพงเทานน โดยจะมอบเครองอปโภคบรโภค และเงนสงเคราะห

ครอบครวเบองตนใหกบผเสยหายเพยง 2,000 บาทเทานน กอนมลนธกระจกเงาดำเนนการศกษาในเรองน ไมปรากฏ

วามการชวยเหลอในดานอนอก ถงแมวากระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จะมกองทนชวย

เหลอผเสยหายจากกระบวนการคามนษยกตาม แตเจาหนาทสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จงหวดหลายแหงไมทราบหลกเกณฑในการขอรบทนจากกองทนนใหผเสยหาย เทากบวามงบประมาณในการดแล

ฟนฟผเสยหายแตไมทราบวธในการขออนมตนำเงนไปใช71

ในงานศกษาวจยของมลนธกระจกเงา พบวากอนการประกาศใชพระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการคามนษย

พ.ศ. 2551 การประสานงานระหวางหนวยงานในพนทภมลำเนาของผเสยหายหรอในการสอสารระหวางหนวยงาน

ในพนททมผเสยหายเพอใหการชวยเหลอกมนอยมาก กลาว คอ มกจะมหนวยงานเขามาชวยเหลอผเสยหายเพยง

แหงเดยว เชน สำนกงานจดหางานจงหวดในสจงหวด ทคณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาลงพนทศกษาไม

ทราบสถานการณการคามนษยในพนท เนองดวยไมปรากฏขอมลของผเสยหายในพนทเลย ทงทหนวยงานอนในพนท

อาจจะมขอมลของผเสยหายอยกตาม การมศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยจงหวดททำงาน

เปนทมสหวชาชพ จงนาจะเพมขดความสามารถและหนาททจะเขาไปดแลในเรองนไดดขน

ในการขยายความรวมมอระหวางหนวยงานของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยและกระทรวง

แรงงานเพอคมครองผเสยหายจากการคามนษยน กรมสวสดการและคมครองแรงงานไดจดทำแนวปฏบตเกยวกบ

การปองกน ปราบปราม และชวยเหลอคมครองผเสยหายจากการคามนษยดานแรงงาน โดยความชวยเหลอของ

องคการแรงงานระหวางประเทศ พรอมทงพฒนาหลกสตรฝกอบรม แนวปฏบตดงกลาวจดทำขนโดยความรวมมอ

ของหนวยงานตางๆ ทเกยวของไดประชมเพอยกรางแนวปฏบตอยางตอเนองหลายครง เพอรองรบการประกาศใช

พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ไดจดการฝกอบรมครงแรกในป พ.ศ. 2552 และม

การจดอบรมอยางตอเนองทวประเทศ แนวปฏบตและการฝกอบรมคาดวาจะชวยเพมประสทธภาพการทำงานของหนวย

งานและระหวางหนวยงานในการสอสารและชวยเหลอผเสยหายทกคนรวมทงผเสยหายเพศชายดวยไดดยงขน

การศกษาของมลนธกระจกเงาระบวาเมอผเสยหายไดไปรองขอความชวยเหลอจากองคกรพฒนาเอกชนในพนท

องคกรเหลานนจะประสานไปยงหนวยงานภาครฐทเกยวของ โดยเฉพาะจากสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยจงหวดและสำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวดเพอใหความชวยเหลอตอไป แตปรากฏวา

ผเสยหายเหลานนมไดถกคดแยกวาเปนผเสยหายจากกระบวนการคามนษยแตอยางใด เนองจากผเสยหายเหลานน

ถกจำแนกเปนบคคลผไดรบความเดอดรอน และไดรบเพยงคารถประจำทางในการกลบภมลำเนาเทานน72

71 กองทนชวยเหลอผเสยหายจากกระบวนการคามนษย ของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปดใหมการของบประมาณ ในการทำโครงการปองกนการคามนษย หรอชวยเหลอผเสยหายจากกระบวนการคามนษย โดยใหสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคง ของมนษยจงหวดเปนหนวยงานรบผดชอบการทำโครงการเสนอตอกองทน วาจะนำเงนไปชวยเหลอผเสยหายในดานใดบาง ทงน หลงจากทพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2551 บงคบใช กองทนดงกลาวน ไดระงบการพจารณาโครงการ ชวคราวเพอโอนงานของกองทนใหเปนไปตามกองทนปองกนและปราบปรามการคามนษยตามพระราชบญญต (ปจจบนสามารถเบกจาย งบประมาณตามกองทนไดแลว)

72 สมภาษณเจาหนาทภาคสนามของศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา (บานสขสนต) ในป พ.ศ. 2551

การชวยเหลอผเสยหาย กระบวนการยตธรรม และการคมครอง

40


กอนการประกาศใชพระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ยงไมมกรณผเสยหายเพศ

ชายจากการคามนษย แมเมอมการประกาศใชกฎหมายแลว หลายกรณกยงไมพจารณาวาเขาขายสถานการณ

การคามนษยอยนนเอง แมวาจะเปนกรณการคามนษยกตาม เมอไมถอวาเปนเรองการคามนษย จงไมมการสงราย

ละเอยดไปใหหนวยงานทเกยวของ ตลอดจนไมไดใหความชวยเหลอทางกฎหมาย สวสดการหรอเรยกรองคาชดเชย

ฉะนน จงไมปรากฏหลกฐานวามผเสยหายจากการคามนษยทเปนแรงงานประมง

มการเปลยนแปลงอกเรองหนง คอ หลงการศกษาของมลนธกระจกเงา ปรากฏวาระบบการชวยเหลอผเสยหาย

ดขน มการจดประชมเจาหนาทศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษย 39 จงหวดอธบายขนตอนการ

ทำงานของหนวยงานกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยในระดบจงหวดในการสนบสนนชวยเหลอ

และฟนฟเยยวยาผเสยหายเบองตน ผลจากการประชมครงนน ทำใหสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษยจงหวดยโสธรใหเงนชวยเหลอแกผเสยหายโดยทำเรองขอเงนจากกองทนชวยเหลอผเสยหายจากกระบวน

การคามนษย ในเวลาตอมา มผเสยหายอกหลายรายทไดรบการชวยเหลอเปนรปเงนชดเชยและการฟนฟเยยวยา

ในรปแบบตางๆ

การปฏบตการในการชวยเหลอผเสยหาย

จากสถตการชวยเหลอผเสยหายและแรงงานทถกละเมดสทธของหนวยงานภาครฐและองคกรพฒนาเอกชนท

เกยวของ73 ปรากฏวามแรงงานทตองการความชวยเหลอในหลากหลายกรณดวยกน เชน

• ถกลอลวงใหไปทำงานโดยไมสมครใจ

• ตกลงไปทำงานบนเรอประมงแตถกกดขเรองคาจางและสวสดการ

• ถกทำรายรางกายจากผควบคมเรอ (ไตกง) หรอเพอนรวมงาน

• ถกจบนอกนานนำไทย และไมไดรบการชวยเหลอจากเจาของเรอ

การใหความชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษยและบงคบใชแรงงานหรอแรงงานทไดรบความเดอดรอนมกเรม

ตนกระบวนการเมอองคกรพฒนาเอกชนรบขอมลเบองตนเกยวกบตวผเสยหาย จากนนจงสงตอขอมลไปยงหนวย

งานภาครฐทเกยวของ สวนใหญจะสงไปยงศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยททำงานแบบสหวชาชพ

ในจงหวดทมการกระทำความผด กอนหนาการประกาศใชพระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการคามนษย

พ.ศ. 2551 การใหหนวยงานภาครฐเขามาชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษยและบงคบใชแรงงานเพศชายทำได

ยาก การทำงานแบบสหวชาชพนไดทำใหการรายงานคดการคามนษยเปนรปธรรมยงขน แตกระนนกตามหลาย

กรณเกดปญหาในการประสานขอมลและการชวยเหลอผเสยหาย

สวนใหญแลวผเสยหายไมสามารถขอความชวยเหลอโดยตรงดวยตนเองเนองจากตดอยบนเรอ การชวยเหลอเกด

ขนเมอองคกรพฒนาเอกชนเขาไปทำงานในทาเรอประมงหรอบรเวณทมการทำประมงตอเนองและไดรบรายงานวา

73 ขอมลการรบแจงและใหความชวยเหลอผเสยหายของ สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสงขลา ปตตาน สมทรสาคร และองคกรพฒนาเอกชนซงประกอบดวยเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN) ศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา (บานสขสนต) และศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงา

41


มการใชแรงงานไมเปนธรรม บางครง ผเสยหายอาจหนออกมากอนถกสงตวไปเรอประมงและแจงเหตกบองคกร

พฒนาเอกชนในพนท ประเดนตรงน คอ องคกรพฒนาเอกชนมขอมลผเสยหายมากกวาหนวยงานภาครฐ

5.2 กระบวนการยตธรรม

ปญหาสำคญสวนหนงคอการยอมรบวางานบนเรอประมงเปนเปาหมายการคามนษยโดยเฉพาะแรงงานเพศชาย

ไมวาจะเปนเดกหรอผใหญ

จากรายงานการชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษยประเภทแรงงานภาคประมงตงแตตนป พ.ศ.2550 ถงปลาย

ป 2551 ของสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสมทรสาคร ไมปรากฏขอมลกรณแรงงาน

เพศชายถกคามนษยหรอถกลอลวงไปทำงานประมงเลยแมแตกรณเดยว รายงานของจงหวดสงขลากออกมาในทำนอง

เดยวกน คอ มผเสยหายทไดรบความชวยเหลอเพยง 15 กรณเทานน (ในรายงานวจย มไดบอกสญชาตของผเสยหาย)74

จากกรณทปรากฏเปนหลกฐาน สองจงหวดนเปนพนทตนทาง พนททางผาน และพนทปลายทางสำหรบผเสยหาย

การคามนษยจากประเทศไทย พมาและกมพชา

ในทางตรงกนขาม ขอมลของศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา (บานสขสนต) ซงเปนศนยพกพงของแรงงานทถก

ละเมดสทธ เจบปวย และถกคามนษย ในจงหวดสงขลา มสถตรบแจงเหตตอป75 มากกวา 50 กรณขนไปซง

ผเสยหายจากการทำงานบนเรอประมงมทงแรงงานไทยและแรงงานตางชาต ดเหมอนวามผเสยหายเกอบ 6 เทา

ไมไดรบรและเขาสกระบวนการชวยเหลอของหนวยงานภาครฐ

ทศนคตของผเสยหายสวนใหญมกมองวาสงทเกดขนเปนเรองของกรรมเวรและไมประสงคจะดำเนนการเอาผดหรอ

เอาเรองกบใคร และเชอวาการไปหาเจาหนาทภาครฐ กไมไดทำใหอะไรดขน ยงถาเปนแรงงานขามชาต โดยเฉพาะ

ผทไมมเอกสารเขาเมองถกตองตามกฎหมาย กยงไมกลาไปแจงความ เพราะผลทจะตามมาคงไมสดนก มโอกาส

ถกสงกลบประเทศในฐานเขาเมองโดยผดกฎหมาย

ผเสยหายสวนใหญทแจงตอศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงา บอกวาพวกเขาไมทราบวาจะไป

ขอความชวยเหลอไดจากใครหรอหนวยงานใดของทางราชการ บางคนคดถงสถานตำรวจในพนท แตกรสกอดอด

ไมอยากตดตอกบเจาหนาทตำรวจและไมอยากแจงความ ผเสยหายเองกกงวลเรองความปลอดภยและอนตรายท

จะเกดขนหากกลาวหาผควบคมเรอหรอเจาของเรอวาทำการละเมดหรอคามนษย

หรอแมในกรณทผเสยหายไปขอความชวยเหลอจากตำรวจ ตำรวจกดไมอยากดำเนนคดมากนก แมจะพอม

หลกฐานอยกตาม เชน ในกรณของนาย ด (D) อาย 20 ป เดนทางจากจงหวดปทมธานมาหางานทำทกรงเทพฯ

ในชวงตนป 2551 หลงจากลงรถประจำทางสาย 59 ทบรเวณสนามหลวง กพบกบชายคนหนงขจกรยานยนต

รบจาง บอกวาจะพาไปหางานทำ ชายคนดงกลาวพานาย ด มาทบานสองชนแถวบรเวณเชงสะพานบางกอกนอย76

74 สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสมทรสาครและสงขลา รายงานผลการชวยเหลอแรงงานประมงทถกคามนษย และละเมดสทธ75 สมภาษณนายสชาต จนทรลกคณา ผจดการศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา เมอกนยายน 255176 ผเสยหายมาขอความชวยเหลอจากศนยปฏบตการตอตานการคามนษย เมอเดอนพฤษพาคม 2551

42


เมอเขาไปในบานไดพบกบชายสงวย ซงถกลอลวงมาเชนกน วนรงขนมชายหญงคหนงมาถง บอกกบนาย ด วา

จะพาไปทำงานทรานอาหาร ตอมาทงสองคนกถกพาไปยงจงหวดสงขลา แตพาไปลงเรอประมง นาย ด ตองทำงาน

อยบนเรอเปนเวลา 4 เดอน จงไดมโอกาสขนฝงทประเทศมาเลเซย เนองจากเรอเทยบทาเตมนำมน นาย ด

ตดสนใจหนออกจากเรอ และไดถกเจาหนาทตำรวจประเทศมาเลเซยจบกมในขอหาหลบหนเขาเมอง ตองตดคก

4 วน จากนนถกสงกลบประเทศทางอำเภอสไหงโกลก จงหวดนราธวาส นาย ด ไมสามารถระบตวนายหนา

หรอผควบคมเรอ แตสามารถบอกสถานทตงของบานทถกพาไปครงแรกและรายงานใหตำรวจทราบ นาย ด เลา

รายละเอยดเหตการณตางๆ ตงแตตนใหเจาหนาทตำรวจฟงถงสามวน แตพนกงานสอบสวนทกองบงคบการ

ปราบปรามการกระทำความผดตอเดก เยาวชนและสตรมไดรบแจงเปนคดความ ตอมาพนกงานผนนไดยายไป

ทำงานทอน ทำใหไมมหลกฐานอะไรหลงเหลออย นาย ด จงหมดความตงใจทจะไปเรมกระบวนการฟองรองดำเนน

คดกบเจาหนาทตำรวจใหม

ปญหาอปสรรคดานสงแวดลอมทางกฎหมายและระบบยตธรรม

การนำผเสยหายเขาสการแจงความรองทกขในชนพนกงานสอบสวน มกไมคอยปรากฏการแจงความโดยผเสยหาย

โดยลำพง แตจะอาศยกลไกการนำผเสยหายเขารองทกข โดยองคกรพฒนาเอกชน หรอ หนวยงานของรฐ เชน สำนก

งานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด เปนตน ผเสยหายหลายกรณไมรวาจะดำเนนการทางกฎหมาย

อยางใด รวมทงการตงขอกลาวหาและเรยกรองคาเสยหาย

พนกงานสอบสวนหลายคนยงไมมความรเรองกฎหมายเทาทควร บางคนกไมคนกบพระราชบญญต ปองกนและ

ปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ซงเปนกฎหมายใหมทระบความผดการลอลวงและบงคบใชแรงงานทผเสยหาย

เพศชายวาเปนความผดฐานคามนษย

ยงกวานน หากผเสยหายเปนเดกทอายตำกวา 18 ป ดวยแลว กระบวนการสอบสวนจะตองดำเนนการตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา โดยจะตองเชญทมสหวชาชพมารวมการสอบปากคำดวย ซงพนกงานสอบสวน

หลายคน77 มความเหนวาเปนกระบวนการทคอนขางยงยาก คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาไดรบรายงาน

วาในหลายกรณทผเสยหายเปนเดกจะถกตดตอนในกระบวนการชนพนกงานสอบสวนหรอไมรบแจงความ เนองจาก

ความซบซอนของกระบวนการนนเอง

เจาหนาทของมลนธกระจกเงาเคยทำเรองรองเรยนเกยวกบกรณพนกงานสอบสวนไมดำเนนการสอบสวน ตามปกต

ผเสยหายจะไดรบการนดใหมาสอบปากคำตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาอกครงในภายหลง

ซงจะใชเวลาประมาณ 1-4 สปดาห ทำใหผเสยหายเกดความพะวกพะวน กอปรกบยงกงวลทจะตองหางานทำ

ผเสยหายหลายกรณ78 ซงไดรบการพกฟนฟอยในบานพกชวคราวจงมกเปลยนใจไมประสงคจะดำเนนคด และขอกลบ

ภมลำเนาโดยไมเอาเรองเอาความกบใคร ประกอบกบขาราชการตำรวจมกมการโยกยายตำแหนงบอยครง ทำให

ขาดความตอเนองในการดำเนนการ และบางคดตองถกทงไป เพราะไมสามารถตดตอพนกงานสอบสวนคนเดมได

77 สมภาษณพนกงานสอบสวน กองบงคบการปราบปรามการกระทำผดตอเดก เยาวชน และสตร กรณปญหาและอปสรรคในการสอบปาก คำผเสยหายทอาย ตำกวา 18 ป ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา เมอพ.ศ.2551

78 กรณศกษาผเสยหายทรบบรการทศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา และ สถานแรกรบเดกชายปากเกรด

43

ในกรณทเจาหนาทตำรวจอาจตองการสอบสวนเพมเตม หลกฐานกมกไมพอเพยงทจะทำอะไรได บอยครง ผเสย

หายรชอนายหนาแตเปนชอปลอม ถาผเสยหายยงจำไดหลงจากเวลาผานไปแรมเดอนแรมป ผเสยหายหลายคนแทบ

นกไมออกดวยซำวาบานทตนถกพาไปครงแรกและถกกกขงนนตงอย ณ ทใด เนองจากไมคนกบสถานท

ปญหาความซบซอนของรปคดและการมผกระทำความผดหลายคน

ความยากลำบากในการนำผกระทำความผดมาลงโทษประการหนง คอปญหาความซบซอนของการทมผกระทำ

ความผดหลายคนและหลายพนท ปญหาการบงคบใชแรงงานบนเรอประมงนน มขนตอนและกระบวนการลอลวง

และนำพาจากหลายพนทและมนายหนาหลายชน ซง หมายถง มการสงตอผเสยหายหลายทอด ทงนายหนา

ในพนทตนทาง พนททางผาน และพนทปลายทาง ทำใหมผกระทำความผด ผรวมกระทำความผด ผสมรรวมคดใน

การกระทำความผด และตวการในการกระทำความผดหลายชน แตในแนวทางการสอบสวนของพนกงานสอบสวน

จำนวนมาก มกตดผตองสงสยหรอผรวมขบวนการทเกยวของออกไปเกอบทงหมด โดยอาจเลอกทจะเรยกผควบคม

เรอ (ไตกง) มาสอบปากคำเพยงคนเดยว

ผเสยหายหลายราย ใหขอมลวาพวกตนถกลอลวงในกรงเทพฯ กอนถกนำไปกกขงยงสถานทอกแหงหนงและ

สงไปลงเรอประมง โดยผกระทำความผดเปนคนละคนกน ตวอยางเชน ในกรณของผเสยหาย 3 ราย79 ทถก

ลอลวงจากสวนรมณนาถ กรงเทพมหานคร และถกนำไปกกขงไวทบานพกแหงหนงในจงหวดสมทรสาคร กอนท

จะถกนำตวไปขายใหกบเรอประมงทจงหวดสงขลา ปรากฏวากอนผเสยหายเขาสกระบวนการในชนพนกงานสอบ

สวนตำรวจภธรภาค 9 ไดมการนำภาพถายบคคลตองสงสยคามนษย (ภาพถายทกองบญชาการตำรวจภธรภาค 7

ขนบญชไว) ใหผเสยหายทง 3 รายด ปรากฏวาผเสยหายทงหมด ตางยนยนถงบคคลในภาพถายวาเปนผลอลวง

พวกเขามาจากสวนสาธารณะ (นายหนาท1) และยงไดชภาพบคคลทกกขงพวกเขาไวทบานพกในจงหวดสมทรสาคร

(นายหนาท 2) แตแทนทจะดำเนนคดฐานคามนษยกบนายหนาท 1 และ 2 พนกงานสอบสวนตำรวจภธรภาค 9

กลบตงขอหากบผควบคมเรอเพยงคนเดยว โดยบอกวาตำรวจสามารถเอาผดไดเฉพาะในทองททรบผดชอบเทานน

(นายหนากระทำความผดตางทองทกน)

ยงมหนวยงานกลางของตำรวจทปฏบตงานครอบคลมพนททวประเทศ เชน กองบงคบการปราบปรามการกระทำ

ความผดตอเดก เยาวชน และสตร (ปจจบนเปลยนชอเปน กองบงคบการปราบปรามการกระทำผดเกยวกบการคา

มนษย) แตในทางปฏบตแลวการปฏบตงานยงอยรวมศนยทกรงเทพมหานคร ผใหขอมลแกมลนธกระจกเงาเลาวา

หนวยงานกลางเหลานยงตองรอการอนมตการลงพนทและงบประมาณในการลงพนทสบสวนสอบสวนนอกกรงเทพ-

มหานคร และกระบวนการขออนมตทำใหการสบสวนสอบสวนตองลาชา

ปญหาในการพจารณาในชนศาล

ในจำนวนผเสยหายทงหมด 83 รายทรายงานตอศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงานน มเพยง

11 รายเทานนทเขาสชนศาล ซงขอมล ณ เดอนเมษายน 2553 คดยงอยในระหวางการพจารณา

79 การสมภาษณผเสยหายทไดรบการชวยเหลอจากสถานตำรวจนำสงขลา เมอเดอนสงหาคม พ.ศ.2551


44


ขนตอนการพจารณาในชนศาลทยาวนาน กนบวาเปนอปสรรคอกประการหนงของผเสยหายในการเรยกรองความ

ยตธรรม สวนใหญมาจากตางจงหวดในภาคตางๆ ของประเทศ ไมสามารถมาใหการในชนศาลเนองจากปญหาทาง

การเงนหรอไมสามารถตดตามผเสยหายมาเปนพยานในชนศาลได เนองจากขนตอนการพจารณาลาชา หากกระบวน

การพจารณาตองใชเวลานาน ผเสยหายกไมมแรงจงใจในการดำเนนคดอกตอไป มผเสยหายกรณหนงยอมความ

กบผกระทำความผด โดยยอมรบเงนจากผควบคมเรอเพอใหเรองจบ80

สำหรบปญหาขนตอนการพจารณาในชนศาลทลาชาหรอปญหาการตดตามผเสยหายมาขนศาลในคดคามนษยนน

มทางแกไข คอ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา:

มาตรา 237 ทว กอนฟองคดตอศาล เมอมเหตอนควรเชอไดวาพยานบคคลจะเดนทางออกไปนอกราชอาณาจกร

ไมมทอยเปนหลกแหลง หรอเปนบคคลมถนทอยหางไกลจากศาลทพจารณาคด หรอมเหตอนควรเชอวาจะมการ

ยงเหยงกบพยานนนไมวาโดยทางตรงหรอ ทางออม หรอมเหตจำเปนอนอนเปนการยากแกการนำพยานนนมาสบ

ในภายหนา พนกงานอยการโดยตรงเองหรอโดยไดรบคำรองขอจากผเสยหายหรอจากพนกงานสอบสวน จะยน

คำรองโดยระบการกระทำทงหลายทอางวาผตองหาไดกระทำผดตอศาลเพอใหศาลมคำสงใหสบ พยานนน

ไวทนทกได ถารตวผกระทำความผด และผนนถกควบคมอยในอำนาจพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการ

ใหพนกงานอยการนำตวผนนมาศาล หากถกควบคมอยในอำนาจของศาล ใหศาลเบกความตวผนนมาพจารณา

ตอไป

เมอศาลไดรบคำรองเชนวานน ใหศาลสบพยานนนทนท ในการน ผตองหาจะซกคานหรอตงทนายซกคาน

พยานนนดวยกได

อยางไรกด พนกงานสอบสอนหรอพนกงานอยการมกจะไมบอกพยานใหมาใหการลวงหนา เจาหนาทตำรวจบาง

คนกรสกเปนภาระทตองทำเรองถงศาลเพมเตมเพอขอใชคำใหการในรปวดทศน ดงนน ระหวางการพจารณาในชน

ศาลเมอตองการหลกฐานเพมเตม กยากทจะนำผเสยหายหรอพยานมาใหการในชนศาลซงสวนใหญจะเปนแรงงาน

ขามชาต เมอไมมผเสยหายหรอพยาน คดกจะถกยกฟองในทสด

ปญหาเรองงบประมาณและสถานทในการดแลผเสยหาย

กอนป พ.ศ. 2551 ไมมสถานทของรฐทใชรองรบดแลผเสยหายเพศชาย ปจจบนมอย 4 แหง สถานทพกพงใน

ตางจงหวดสงกดสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด เชน สถานแรกรบหรอสถานสงเคราะห

เดกและสตร กไมมบคลากรเพยงพอ กอนหนาน ผเสยหายจากแรงงานประมงตองสงไปฝากไวกบบานพกชวคราว

ขององคกรพฒนาเอกชนในพนท คอ มลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน และศนยอภบาลผเดนทางทะเล

สงขลา (บานสขสนต) ซงตางมงบประมาณดำเนนการคอนขางจำกด

ปญหาทตามมาคอ บานพกชวคราวขององคกรพฒนาเอกชนนมไดมการรบรองโดยกฎหมาย จงไมสามารถควบคม

ตวและใหทพกพงแกผเสยหายทมไดมสญชาตไทยทเขาเมองโดยไมถกกฎหมายได

80 ขอมลจากการสมภาษณผเสยหายกรณหนงทถกลอลวงไปขายใหกบเรอประมงทจงหวดสงขลา เมอเดอนพฤษภาคม 2551 โดยผเสยหาย ถกบงคบใชใหทำงานบนเรอกวา 2 ป โดยคาตอบแทนเพยง 20,000 บาทเทานน (เฉลยแลวไดคาตอบแทนเพยงเดอนละ 834 บาทเทานน)

45

บานพกชวคราวขององคกรพฒนาเอกชนทรองรบผเสยหายทหนวยงานภาครฐโอนมาใหดแลตองรบภาระคาใชจาย

ทเกดขนเอง ซงจำกดความสามารถในการใหความชวยเหลอไปโดยปรยาย เนองจากไมมงบประมาณในการซอ

อาหารและทำกจกรรม เพอผอนคลายผเสยหาย นอกจากนน เจาหนาทกมไมเพยงพอ

โรงพยาบาลสมทรสาคร และโรงพยาบาลจงหวดสงขลาไดใหความอนเคราะหในการชวยเหลอผเสยหายโดยตลอด

ไมวาจะไดรบการนำสงโดยหนวยงานใดกตาม แตโรงพยาบาลกไมสามารถเรยกเกบเงนคารกษาได จงตองแบกรบ

คาใชจายดงกลาวเอง

5.3 การคมครอง

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน และสำนกงานตำรวจแหงชาตตางมหนาท

คมครองบคคลทอาจตกเปนผเสยหาย แตยงมปญหาเรองการใหความรและขอมลขาวสารดานการปองกนยงไม

เพยงพอ ไมสามารถเขาถงประชาชนทเคลอนยายแรงงานจากทตางๆ ได นอกจากนน ยงมปญหาการสงตอขอมล

คอไมมฐานขอมลเกยวกบผเสยหายทสามารถนำไปใชรณรงคเชงปองกนไดอยางเปนระบบ

เนองจากพบวาผเสยหายทสมภาษณสวนใหญเปนแรงงานจากจงหวดอบลราชธาน อดรธาน ศรสะเกษและบรรมย

คณะผทำการศกษาจงเกบขอมลวามระบบอะไรบางในพนทภาตะวนออกเฉยงเหนอทสามารถแจงเตอนภยเกยวกบ

การเคลอนยายของแรงงานเพศชายทอาจตกเปนเหยอการคามนษยได เนองจากปจจยทางดานเศรษฐกจและเมอ

สนฤดกาลทำเกษตรกรรม แรงงานจำนวนมากเคลอนยายเขามาหางานทำในกรงเทพฯ หรอตามจงหวดทมความ

เจรญทางดานเศรษฐกจสงกวา หลายกรณเดนทางเขามาหางานทำโดยไมมจดหมายปลายทาง หรอไมมงานรออย

แตจะมาในลกษณะตายเอาดาบหนา ประกอบกบแรงงานสวนใหญไมรวามหนวยงานของกรมการจดหางานคอย

บรการคนหางานอยในพนทตางๆ ดวย

ปญหาการใหขอมลขาวสารแกผหางานกอนออกจากบาน

จากการสมภาษณผเสยหาย พบวาหลายกรณไมทราบหรอไมเคยรบรขอมลขาวสารกอนออกจากบานเกยวกบการ

เตอนภย ไมมความรเกยวกบกรมการจดหางาน ไมรวาเรองการตดตอกรมการจดหางานเมอตองเดนทางเขาไปหา

งานทำในกรงเทพฯ หรอพนทจงหวดเศรษฐกจทตนไปหางานทำ

ทำนองเดยวกน จากการลงพนทสมภาษณเจาหนาทสำนกงานจดหางานจงหวด พบวา สำนกงานจดหางานในจงหวด

ทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอใหความสำคญเรองการใหความรและความชวยเหลอเกยวกบการเดนทางไปทำงาน

ยงตางประเทศมากกวา สวนเรองการยายถนเพอทำงานในประเทศนน ยงไมปรากฏมงานทเปนรปธรรมมากนก

แมวากรมการจดหางานจะมโครงการเชงรกลงพนทในชมชนตางๆ ทกจงหวดหลายโครงการในระหวางการทำการ

ศกษาวจยครงน ตลอดจนใหขอมลขาวสารเกยวกบการไปทำงานในตางประเทศ และความเสยงจากการเคลอน

ยายแรงงาน รวมทงสอดสองพฤตกรรมการจดหางานทสอไปในทางลอลวงคนงาน และตรวจบรษทจดหางาน

แตจากการสมภาษณผเสยหายทง 30 กรณ ไมปรากฏวามผเสยหายรายใดเคยรบทราบกจกรรมเหลานเลย แสดงวา

ความพยายามของสำนกงานจดหางานจงหวดในการใหความรแรงงานไมเขาถงกลมเปาหมายนนเอง


46


คณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาไดพบกบเจาหนาทจากสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จงหวด สำนกงานจดหางานจงหวด สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด และสำนกงานประชาสมพนธ

จงหวด พบวาหลายหนวยงานยงรบทราบเกยวกบการบงคบใชแรงงานประมงนอยมาก และไมรวาเคยมผเสยหาย

มาแจงความรองทกขในพนทหรอไม ดงนน กจกรรมทไดจดใหความรแกประชาชนในพนทเกยวกบความเสยงและ

อนตรายของการเคลอนยายแรงงานจงยงขาดเรองเกยวกบการเตอนภยจากการทำงานบนเรอประมงและการ

ลอลวงแรงงานภาคประมง

เจาหนาทหลายคนในจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมองวาปญหาการลอลวงแรงงานมกเกดขนทอน เชน

ในภาคกลาง จงเปนปญหาทหนวยงานในพนทนนตองแกไข หนาทของตนนน คอ รอฟนฟเยยวยาผเสยหายเมอ

เดนทางกลบภมลำเนา

จากการสมภาษณผเสยหายหลายราย81 บงชวาผเสยหายไมเคยใชหรอรบรขาวสารเกยวกบโอกาสในการจดหางาน

จากหนวยงานภาครฐเลย

ปญหาการใหขอมลเตอนภยในพนทเสยงตอการลอลวง82

กรงเทพมหานคร

จากการสมภาษณผเสยหายในการศกษาวจยครงน พบวาในพนทกรงเทพฯ ทมการลอลวงแรงงานม 5 พนท

(สนามหลวง สถานขนสงหมอชต สถานรถไฟหวลำโพง วงเวยนใหญ และสวนสาธารณะรมณนาถ) ซงอยในความ

รบผดชอบของหลายหนวยงานทบซอนกน จงไมมเจาภาพเขาไปดแลการคมครองผหางานโดยตรง โดยเฉพาะ

อยางยงปญหาการลอลวงแรงงานภาคประมง

ในพนทกงเปด เชน สถานขนสงหมอชต สถานรถไฟหวลำโพง และสวนรมณนาถ ลกษณะเปนสถานทราชการเปด

ใหประชาชนเขาไปใชบรการเปนชวงเวลา มเจาหนาทรบผดชอบพนทโดยตรง พนทในลกษณะนสามารถควบคมได

งายกวาพนทสาธารณะทเปนพนทเปดตลอดเวลา แตกลบพบวาในสถานทกงเปดทงสามแหงดงกลาว แทบจะไมม

มาตรการปองกนการถกลอลวงจากขบวนการคามนษยเลย และไมมขอความเตอนภยเกยวกบสถานทเหลานใน

จงหวดนอกกรงเทพฯ ดวย บางสถานทมเพยงเสยงประชาสมพนธตามสาย และปายเตอนในการระวงมจฉาชพ

ทจะเขามาลอลวงเอาทรพยสนเทานน แตเนอหาและรายละเอยดในการเตอนภยมไดกาวลวงถงเรองการคามนษย

แตอยางใด แตมการเตอนใหระวงการรบอาหารและเครองดมจากคนแปลกหนา

สวนในสถานทสาธารณะแบบเปด เชน สนามหลวง และวงเวยนใหญ นน ไมปรากฏการประชาสมพนธเตอนภยใดๆ

เลย อาจมตำรวจสายตรวจออกตระเวนพนทเพอปองปรามอาชญากรรมเทานน

สวนการคมครองคนหางานนนถงแมวาในพนทกงเปด เชน สถานขนสงหมอชต และสถานรถไฟหวลำโพง จะม

หนวยงานยอยของกรมการจดหางานคอยบรการอยกตาม แตพบวาหนวยงานของกรมการจดหางานมไดทำงานใน

81 สมภาษณทศนยปฏบตการตอตานการคามนษยหลงไดรบการรองทกขระหวางป พ.ศ. 2550-2551

82 พนทซงไดรบแจงจากผเสยหายวาถกนายหนาลอลวงไปขายใหกบเรอประมง ขอมลจากสำนกงานตำรวจแหงชาตและมลนธกระจกเงา

47

เชงรกในการคมครองคนงานเทาทควร ลกษณะทางกายภาพของหนวยงานกรมการจดหางานทตงอยในพนทขนสง

เหลาน ไมมจดสงเกตทเดนชด หายาก ประชาชนทกำลงหางานไมทราบวามหนวยงานนตงอยในพนท หรอ ไมรวา

หนวยงานดงกลาวนมบทบาทและภารกจอยางไร

จงหวดสมทรสาคร

จงหวดสมทรสาครหรอมกรจกกนในชอ มหาชย (ซงเปนชอตำบล) เปนพนทเสยงในการลอลวงแรงงานอกพนทหนง

เนองจากเปนพนทอตสาหกรรม โดยเฉพาะอตสาหกรรมแปรรปกง กงทเลยงกนในประเทศเกอบทงหมดถกสงมา

จงหวดสมทรสาครเพอแปรรป จงเปนพนททแรงงานจากตางจงหวดนยมมาหางานทำทมหาชยเปนจำนวนมาก

มรายงานวาทางจงหวดไดจดกจกรรมประชาสมพนธเพอสรางความตระหนกและคมครองแรงงานในพนทเสยง

โดยสำนกงานจดหางานจงหวดสมทรสาครไดมการทำปายประชาสมพนธตดตงทวบรเวณสวนสาธารณะและหนา

ศาลหลกเมอง83 นอกจากนยงมหนวยรถเคลอนทออกประกาศประชาสมพนธขอมลใหประชาชนไดรบทราบเกยวกบ

วธปองกนการคามนษยและการโกงคาแรง

จงหวดสงขลา

สงขลาเปนพนทซงมทาเรอประมงขนาดใหญ มความตองการแรงงานประมงสง จงทำใหมนายหนาคาแรงงานแอบ

แฝงอยในพนทจำนวนหนง ในรายงานของสำนกงานตำรวจแหงชาต84 ไดพดถงกลมขบวนการคาแรงงานภาคประมง

อยในพนทจงหวดสงขลาไว นอกจากนน ในพนทอำเภอเมอง จงหวดสงขลายงมสถานประกอบการประเภทราน

คาราโอเกะไมนอยกวา 50 ราน85 บางแหงมชอปรากฏในรายงานของผเสยหาย86

จากการสนทนากบเจาหนาทภาครฐและผเสยหาย พบวายงไมมสอประชาสมพนธเพอเตอนภยสำหรบคนหางาน

หรอใหขาวสารขอมลทเปนประโยชนในการหางานทปลอดภยและมคณคา ประกอบกบเจาหนาทสำนกงานจดหา

งานจงหวดสงขลา87 ใหขอมลวาไมเคยไดรบเรองรองเรยนการลอลวงแรงงานประมงในพนท จงทำใหไมมการจดทำ

สอประชาสมพนธเรองการคมครองแรงงาน

83 สมภาษณเจาหนาทจดหางานจงหวดสมทรสาคร เมอเดอนกรกฎาคม 2551

84 กองบงคบการปราบปรามการกระทำผดตอเดก เยาวชน และสตร รายงานเรองขบวนการลอลวงแรงงานประมง

85 ขอมลสถานประกอบการรานคาราโอเกะในอำเภอเมอง จงหวดสงขลา จากฝายสบสวนสถานตำรวจภธรเมองสงขลา

86 ขอมลจากอาสาสมครสาธารณสขชมชน , สถานตำรวจนำสงขลา และสถานตำรวจภธรเมองสงขลา

87 สมภาษณเจาหนาทสำนกงานจดหางานจงหวดสงขลาเมอเดอนกรกฎาคม 2551


48


6บทสรปและขอเสนอแนะ

6.1 สรปขอคนพบของการศกษา

จากการศกษาปญหาการบงคบใชแรงงานในภาคประมงนอกนานนำในพนทจงหวด สมทรปราการ สมทรสาคร

สงขลา และปตตาน สรปประเดนสำคญดงตอไปน

1.มการคามนษยและบงคบใชแรงงานคนไทยเพศชายทงเดกและผใหญบนเรอประมงไทย

แมวาการคามนษยและบงคบใชแรงงานอาจดเหมอนเปนปญหาของแรงงานขามชาต (สวนใหญจากประเทศพมา

กมพชา และมบางจาก สปป. ลาว) กตาม ทางมลนธกระจกเงาสามารถระบผเสยหาย 83 กรณทเปนคนไทยอายระหวาง

14-55 ป ซงถกลอลวง หรอลกพาตว และบงคบใชแรงงานบนเรอประมงในนานนำไทยหรอนอกนานนำไทยเปน

เวลานบเดอนหรอนบป เดกและผใหญเพศชายเหลานสวนใหญถกพาไปยงทตางๆ เมอเพงเดนทางเขามาหางาน

ในพนท หลายคนไดรบขอเสนอใหไปทำงานในอตสาหกรรมอกอยางหนง หรอ ไดรบการบอกเลาวาจะใหไปทำงาน

คดแยกปลาบนบก บางคนตกลงไปทำงานบนเรอประมงโดยคดวาเรอจะออกทะเลเพยงสองสามวนหรอสองสาม

สปดาห แตพอเอาเขาจรง เรอประมงกลบออกไปนานนำตางประเทศและอยนานเปนปกวาจะกลบประเทศ บางราย

(ถงจะมไมมาก) ถกลกพาตวโดยถกมอมยา ทำรายจนหมดสต หรอพาลงเรอในระหวางมนเมาไมไดสต

ประเทศไทยเปนประเทศผจดหาผลตภณฑอาหารทะเลรายสำคญของโลก ไมวาจะเปนอาหารสดหรออาหารแปรรป

และอตสาหกรรมประมงไดสรางความเจรญใหกบเศรษฐกจไทยมากมาโดยตลอด

ในยามปกต สภาพการทำงานบนเรอตองถอวาเปนงานลำบาก ทำงานหลายชวโมง งานหนก คาตอบแทนตำ ทำใหไม

คอยมแรงงานอยากทำงานประมง แมแตในกลมแรงงานขามชาตเอง เมอความตองการแรงงานมสง ทำใหเกดม

“นายหนาคาหว” ขน ลอลวงแรงงานหรอสงแรงงานไปทำงานบนเรอประมง นายหนาคาหวอาจทำกนเปนแกงโดยม

นายหนารายยอยทำทเขาไปตสนทกบผเสยหาย ขบวนการนายหนาอาจทำกนหลายขนตอน นำพาจากหลายพนทและ

มหนานายหลายชนกอนจะสงถงมอผควบคมเรอซงจะจายคาหวรายละ 7,000-25,000 บาท พบวามเดกทอายนอย

กวา 18 ป บางคนอายเพยง 15 ปทำงานบนเรอประมง เดกพวกนไดรบการปฏบตไมตางกบผใหญทกประการ

49

2.สำหรบการเคลอนยายแรงงานในประเทศการใหความคมครองยงมนอยและแทบไมมการเตอนภยเรอง

การคามนษยและความเสยงทจะถกแสวงหาประโยชนสำหรบคนไทยทตองเคลอนยายไปหางานนอกพนท

การเคลอนยายแรงงานของประชาชนภายในประเทศเองยงขาดความปลอดภย ยงขาดการใหขอมลขาวสารทจะชวย

แรงงานตดสนใจอยางถกตองวาควรจะเคลอนยายไปทใดบาง เชน เมอแรงงานเคลอนยายจากภมภาคมายงสวน

กลาง มกพบนายหนาทเขามาเสนองานในพนทสาธารณะ เชน สวนสาธารณะ และสถานขนสงตางๆ จนตองตกอย

ในสถานการณถกแสวงหาประโยชนและกระทำทารณ ยงไมเคยมรายงานวามการดำเนนการจบกมการกระทำทผด

กฎหมายเหลาน (เชนตามจบทงแกง แทนทจะจบรายบคคล) และเหลามจฉาชพเหลานยงกระทำการอยางงายดาย

สถานขนสงหมอชต สถานรถไฟหวลำโพง สนามหลวง วงเวยนใหญ และสวนสาธารณะรมณนาถ เปนพนทเสยง

ทผเสยหายบอกกบคณะผทำการศกษาของมลนธกระจกเงาวาเปนสถานททตนถกลอลวง

หนวยงานรฐทเกยวของยงไมมนโยบายทเปนรปธรรมในการคมครองคนหางานและการเคลอนยายแรงงานภายใน

ประเทศ ตลอดจนยงไมมโครงการสรางความตระหนกรแกประชาชนในพนทภมลำเนาและพนททประชาชนไปหางานทำ

3.การตรวจเอกสารคนประจำเรอและการตรวจสอบเรอประมงโดยหนวยงานทเกยวของยงไมมประสทธภาพ

ไมมใครรจำนวนทแทจรงของแรงงานภาคประมงวามอยเทาใดทอาจสมพนธกบปญหาการคามนษย จำนวนเรอ

ประมงทแทจรงกไมสามารถระบไดเชนกน ยงมเรออกจำนวนมากทไมไดขนทะเบยน ตลอดจนไมมการบงคบใช

กฎหมายและระเบยบในการตรวจเรอประมงทเขา-ออกนานนำ การตรวจสอบสถานภาพของคนประจำเรอนนเปนเรอง

สำคญ ลกเรอประมงทกคนตองทำเอกสารคนประจำเรอกอนทจะอนญาตใหเรอออกไปนอกนานนำ แตสถานะทแท

จรงของแรงงานประมงนอกนานนำยงไมมการจดแจงเปนระบบ จงทำใหเกดการปลอมแปลงเอกสารคนประจำ

เรอ โดยเฉพาะผเสยหายทถกลอลวงมามกถกสวมรปในเอกสารปลอม เมอไมมการตรวจสอบเรอ ลกเรอกไมจำเปนตอง

ผานกระบวนการสอบขอเทจจรงจากเจาพนกงานขนสงทางนำวาสมครใจทำงานและไดรบรถงสภาพการทำงานหรอไม

นอกจากนกระบวนการแจงและตรวจตราเรอประมงทเขา-ออกนอกนานนำนน ยงไมมประสทธภาพเทาทควร

กฎหมายและระเบยบกไมมการนำมาบงคบใชอยางจรงจง ทำใหระบบของทางราชการไมสามารถตรวจสอบสถานะ

จำนวนลกเรอ และเรอทออกจากทาไปทำการประมงยงนอกนานนำได ไมทราบวาเรอลำใดเขา-ออก หรอเรอ

ประมงลำใดมลกเรอเปนใครบาง

4. กฎหมายดานการคมครองแรงงานประมงและกระบวนการบงคบใชกฎหมายตอผกระทำผดยงไมม

ประสทธภาพ

กฎกระทรวงแรงงานฉบบท 10 ไมใชบงคบกบแรงงานประมงนอกนานนำทออกนอกชายฝงเกนกวา 1 ป มผลให

แรงงานกลมนไมไดรบการคมครองตามกฎหมายพระราชบญญตคมครองแรงงาน อกประเดนหนงทนาเปนหวงคอ

ขอทอนญาตใหเดกอาย 15 หรอ 16 ปสามารถทำงานประมงทะเล (โดยมเงอนไขบางประการ) นบเดอนนบปโดย

เฉพาะเรอทออกไปจบปลานอกนานนำระหวางประเทศ กระทรวงแรงงานควรประเมนวาแนวปฏบตเชนนสอดคลอง

กบพนธกรณตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศฉบบท 182 และฉบบท 138 หรอไม ขอดคอกลางป

2551 ประเทศไทยไดมการตราพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ทไดรวมการแสวง

หาประโยชนจากแรงงานเปนฐานความผดการคามนษยและรวมเพศชายในกลมผเสยหายดวย

บทสรปและขอเสนอแนะ

50


ตามกฎหมายไทย เรอประมงทะเลตองมใบอนญาตทะเบยนเรอไทยและอาชญาบตรทำการประมงจากกรมประมง

และใบอนญาตใชเรอจากกรมขนสงทางนำและพาณชยนาว ลกเรอประมงทกคนตองมเอกสารคนประจำเรอ

หมายความวาทกคนตองขนทะเบยนเปนแรงงานถกตองตามกฎหมาย ผเสยหายหลายคนในงานศกษาวจยของ

มลนธกระจกเงามเอกสารคนประจำเรอแตในชอของผอน

กระบวนการบงคบใชกฎหมายแกผกระทำความผดยงไมมประสทธภาพเทาทควร ผเสยหายไมสามารถเขาถง

กระบวนการยตธรรมไดดวยตนเอง และทผานมากไมไดรบการสนบสนนใหเขาถงกระบวนการยตธรรมดวย เมอม

การพจารณาในชนพนกงานสอบสวน กไมมหลกฐานเพยงพอทจะขยายผลไปยงผทเกยวของ หรอเจาหนาทตำรวจ

ไมเหนวาเปนเรองสำคญ นอกจากนกระบวนการพจารณาและดำเนนคดทลาชา ทำใหผเสยหายเปลยนใจไมประสงค

จะดำเนนคดแกผกระทำความผดตอไป

5.ยงขาดความรวมมอระหวางหนวยงานและภายในหนวยงานในการชวยเหลอผเสยหายและตดตามปญหา

อยางเปนระบบ

การแกไขปญหาการลอลวงแรงงานและการคามนษยในภาคประมงนน มองคาพยพทเกยวของหลายภาคสวน

ทงหนวยงานภาครฐ และหนวยงานภาคเอกชน กอนการประกาศใชพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการ

คามนษย พ.ศ. 2551 ทรวมการแสวงหาประโยชนจากแรงงานเปนฐานความผดการคามนษยและรวมเพศชายใน

กลมผเสยหายดวย ผเสยหายจากการคามนษยและบงคบใชแรงงานในภาคประมงไมจดเขาขายเปนผเสยหายจาก

การคามนษย นอยรายจะไดรบการพจารณาจากหนวยงานภาครฐ ไมมการประสานงานการทำงานในระหวางหนวย

งานทเกยวของ และผเสยหายบางรายกถกมองขามไป การรายงานกรณผเสยหายจากการคามนษยกมนอย จงไม

ปรากฏหลกฐานของปญหาการคามนษยมากนก

ในป พ.ศ. 2546 เรมมกระบวนการทำงานอยางเปนระบบเมอมการจดตงศนยปฏบตการปองกนและปราบปราม

การคามนษยจงหวดททำงานแบบสหวชาชพขนทวประเทศ ทำใหงานปองกนและปราบปรามการคามนษยทดำเนน

การโดยหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนปรบสชองทางเดยวกน อยางไรกด ศนยปฏบตการปองกนและปราบปราม

การคามนษยในแตละจงหวดกมความเขมแขงไมเทากน บางจงหวดมกจกรรมคอนขางนอย

ผลจากการทกฎหมายปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ทถอวาการแสวงหาประโยชนจากแรงงาน

เปนฐานความผดการคามนษยดวย ทำใหเกดมเจาภาพงานปองกนและปราบปรามการคามนษยชดเจนขน โดย

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนแกนกลางสำคญ แตการนำประเดนการแสวงหาประโยชน

จากแรงงานเขามารวมเปนฐานความผด ทำใหกระทรวงแรงงานเปนแกนหลกอกแกนหนง ในความพยายามทจะ

เพมและขยายความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ กรมสวสดการและคมครองแรงงานไดจดทำแนวปฏบต

เกยวกบการปองกน ปราบปราม และชวยเหลอคมครองผเสยหายจากการคามนษยดานแรงงาน รวมทงพฒนา

หลกสตรฝกอบรมเพอปรบปรงแนวทางการตดตอสอสารภายในหนวยงานและระหวางหนวยงาน ตลอดจนการชวย

เหลอฟนฟเยยวยาผเสยหายใหมประสทธภาพยงขน

51

บทสรปและขอเสนอแนะ

6.2 ขอเสนอแนะ

มาตรการระยะสน1. จดทำการสำรวจขอมลผเสยหาย จากหนวยงานทเกยวของทงระบบ เพอใหทราบจำนวนและประเภทของ ผเสยหายทแทจรง ตลอดจนภาพและสถานการณโดยรวม เพอการกำหนดมาตรการในการดแลจดการปญหา 2. หนวยงานกลางเชน สำนกนายกรฐมนตร ควรเปนตวกลางในการจดเวทหารอระหวางผบรหารกระทรวงตางๆ ผประกอบการ และหนวยงานทเกยวของ เพอกำหนดเจาภาพหลก และวางยทธศาสตรในการแกไขปญหา3. จดใหมการใหความรและเผยแพรขอมลขาวสารแกประชาชนในสวนภมภาคตลอดจนการทำสอประชาสมพนธ ในพนทเสยงตางๆ อยางทวถง เพอใหแรงงานมขอมลตดสนใจในการเคลอนยายแรงงานอยางปลอดภย เนองจากแรงงานนยมใชรถประจำทางหรอรถไฟ จงควรจดเผยแพรขอมลในรปวดทศน (โดยมตวอยางเรอง ราวจากปากคำของผเสยหาย) ในบรเวณสถานรถขนสงหรอสถานรถไฟ4. จดใหมการคมครองและดแลผเสยหายทเกดขน ณ ปจจบนใหไดรบการฟนฟเยยวยาตามกฎหมาย และเรงรด กระบวนการดำเนนงานในขนตอนตางๆ ใหมประสทธภาพ 5. จดอบรมเจาหนาท และอาสาสมครในพนทเสยงใหเปนแนวรวม ตลอดจนการสรางเครอขายเฝาระวงในการ ปองกนและแจงเหต 6. ดำเนนการแกผกระทำความผด และขบวนการคามนษย อยางจรงจงและเฉยบขาด7. ทำงานรวมกบกรมประมงเพอสงเสรมใหมการลงทนอยางรบผดชอบในภาคประมงทะเล88

มาตรการระยะยาว1. ควรพจารณาแกไข กฎกระทรวงแรงงานฉบบท 10 (พ.ศ. 2541) ซงออกตามความในพระราชบญญตคมครอง แรงงานพ.ศ. 2541 เพอหามมใหมการจางงานแรงงานเดกอายตำกวา 18 ปทำงานบนเรอประมงทะเล และ เพอใหครอบคลมการคมครองแรงงานประมงททำงานบนเรอประมงนอกราชอาณาจกรเกนกวา 1 ป นอกจากน ควรปรบปรงแกไขกฎหมายในเรอง สญญาจางงานหรอขอตกลงในการจางงาน การสงคนประจำเรอ กลบภมลำเนา การฝกอบรมคนประจำเรอกอนการทำงาน การตรวจสขภาพ ชวโมงการทำงาน สวสดการ ระบบรกษาความปลอดภยและเวชภณฑในเรอทเปนมาตรฐาน และความปลอดภยในการทำงาน ตลอดจน การพฒนากลไกในการคมครองและดแลผเสยหายอยางเปนระบบ และใหมประสทธภาพ ยกรางกฎกระทรวง เพอครอบคลมงานบนเรอประมงในและนอกนานนำไทยไมวาจะตองทำงานเปนเวลานานเทาใด2. บรณาการฐานขอมลระบบเอกสารคนประจำเรอ ระบบการขนทะเบยนแรงงานประมง ระบบการขน ทะเบยนเรอประมง ระบบการจดแจงและตรวจตราเรอประมงทผานเขา-ออกราชอาณาจกร ใหเปนมาตรฐาน เดยวกน และสนธกำลงของแตละหนวยงานในการปฏบตงานรวมกน3. ทำบนทกขอตกลง (MOU) ระหวางรฐบาลประเทศทเรอประมงไทยออกไปหาปลาในนานนำนนๆ ขอความ รวมมอในการตรวจตราและชวยเหลอแรงงานทถกลอลวงหรอถกคามนษยบนเรอประมง โดยเฉพาะอยางยง ควรทำสมปทานระหวางรฐตอรฐ แทนการทำสญญาโดยเอกชนตอเอกชน เพอเปนการกำหนดมาตรฐานของ เรอประมง และมบทลงโทษตดสทธ ผรบสมปทานทรเหนเกยวกบเรองการคามนษย 4. ควรดำเนนการคมครองผเสยหายทหนจากเรอมใหตองโทษคมขงเปนเวลานานหรอถกลงโทษในประเทศอน

88 ในปพ.ศ.2553 หนงสอพมพบางกอกโพสตรายงานวา รฐบาลไทยกำลงสงเสรมกจการประมงทะเลและสนบสนนการใชเครองมอประมง ใหมๆ ในการจบปลาทนา เชน อปกรณประเภทเบดราวทใชบนเรอเครองยนตขนาดเลก ใชนำมนเชอเพลงนอย ใชแรงงานนอย และ สามารถกลบเขาฝงไดเรว ทำใหปลาทจบไดสด โครงการการประมงทะเลและเบดราวนเปนหนงใน 80 โครงการของกรมประมงประจำป 2553 ภายใตแผนแมบทการจดการประมงทะเลไทย 5 ป โดยจดสรรงบประมาณไว 4.5 พนลานบาท ในบทความเรองน ประมงไทยสามารถ กเงนดอกเบยตำถง 10 ปเพอปรบเปลยนเรอประมงใหไปใชอปกรณเบดราว (Keeratipatpong, Wilailak. 22 February 2010 “Operators back changes to improve tune industry”)

52


บรรณานกรมภาษาไทย

กองบรรณาธการมตชน. 289 ขาวดง 3 ทศวรรษหนงสอพมพมตชน. พมพครงท4. กรงเทพฯ:สำนกพมพมตชน, 2550

ไผทชต เอกจรยกร. กฎหมายพาณชยนาว ตอน 1. พมพครงท5. กรงเทพฯ:สำนกพมพวญญชน, 2546

ไผทชต เอกจรยกร. กฎหมายพาณชยนาว ตอน 2. พมพครงท5. กรงเทพฯ:สำนกพมพวญญชน, 2547

มลนธพฒนาการคมครองเดก. หลกสตรการอบรมเชงปฏบตการสำหรบผปฏบตงานสหวชาชพเพอตอตานการคามนษย. พมพครงท 1. กรงเทพฯ:มลนธพฒนาการคมครองเดก, 2549

รศ.ศรณย เพชรพรณ. สมทรกรณ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: สำนกงานพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549

ธรวฒน ไมสวรรณกล. การคมครองแรงงานในกจการประมงทะเล:ศกษาเปรยบเทยบกบมาตรฐานแรงงานระหวางประเทศ และกฎหมายตางประเทศ. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2547

วชาญ ศรชยเอกวฒน. ยทธวธแกไขปญหาประมงทะเลของไทยอยางเปนรปธรรมเพอความยงยน. กรงเทพฯ, 2544

สมพนธ สอนเกด. โรงเรยนในเรอ. พมพครงท1. กรงเทพฯ, 2551

สมพงษ สระแกวและคณะ. กระบวนการเขาสการคามนษย. เครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน, 2550

สมพงษ สระแกวและคณะ. นายหนากบกระบวนการยายถนแรงงานขามชาต สญชาตพมา กรณศกษาแรงงานขามชาต และครอบครวในพนทจงหวดสมทรสาคร. เครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน, 2551

เสาวภา พรสรพงษ และพรทพย อศภรตน. ชวตลกเรอประมงอสาน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: สำนกพมพภาพพมพ,2535

สภางค จนทวานชและคณะ. การใชแรงงานเดกในรปแบบทไมเหมาะสม กรณศกษาภาคประมงตอเนองประมง เกษตรกรรม และคนรบใชในบานจงหวดสมทรสาคร. ศนยวจยการยายถนแหงเอเชย สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549

สดาศร วศวงศ. รายงานผลการวจย การคมครองแรงงานประมงทะเลในประเทศไทย: ศกษาเฉพาะกรณการประกอบกจการ ประมงทะเลซงขอรบอนญาตประกอบการทจงหวดระยอง, 2539

สำนกงานประจำภมภาคเอเชยและแปซฟค องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต. จรรยาบรรณในการทำประมง อยางรบผดชอบ. กรงเทพฯ, 2542

ภาษาองกฤษ

Coalition to Fight Against Child Exploitation (FACE). 2006. Training workshop curriculum for multidisciplinary practitioners to combat human trafficking, Bangkok (in Thai)

Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). 2009. State of world fisheries and aquaculture 2008. Rome.

FAO. 2009. “National fishery sector overview: Thailand”. In Fishery and aquaculture country profile, accessed at ftp://ftp.fao.org/FI/DOCUMENT/fcp/en/FI_CP_TH.pdf

Human Rights Documentation Unit. 2009. Burma: Human rights yearbook 2008. National Coalition Government of the Union of Burma.

Human Rights Watch. 2010. From the tiger to the crocodile: Abuse of migrant workers in Thailand. Human Rights Watch New York.

ILO, 2006. Underpaid, overworked and overlooked: The realities of young migrant workers in Thailand. Found at: www.ilo.org/public/english/region/asro/bangkok/child/trafficking/downloads/underpaid-eng- volume1.pdf

53

กรณอา

ยการศ

กษา

วนทหาย

ไปภมลำ

เนา

สถาน

ท

พบนาย

หนา

วธทนาย

หนาใช

จงหวด

ท

เรอเทยบ

ทา

จำนวน

เวลา

ทอย

บนเรอ

วธทหนจา

กเรอ

หมาย

เหต

1.14

ป

ประถ

มศกษ

ามถ

นายน

25

51บร

รมย

สถาน

รถไฟ

หวลำ

โพง

บอกว

ามงา

นใหท

ำสว

นสบป

ะรด

สมทร

ปราก

ารยง

ไมทน

ได

เรมง

านกร

ะโดด

หนจา

กเรอ

กระโ

ดดหน

จากเ

รอหล

งจาก

ทราบ

วา

ถกซอ

ตวแล

ะเรอ

กำลง

ออกน

อกนา

น นำ

ไทย

2.20

ป

ประถ

มศกษ

า25

51ปท

มธาน

สน

ามหล

วงบอ

กวาม

งานใ

หทำ

ในรา

นอาห

ารสง

ขลา

4 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยเร

อจอด

เทยบ

ฝงมา

เลเซ

ยเพอ

เตมน

ำมน

เชอเ

พลงแ

ละนำ

แขงแ

ละหน

ออกม

า

3.20

ป

ไมมก

ารศก

ษา

21 ก

รกฎา

คม

2551

กาญ

จนบร

สว

นรมณ

นาถ

บอกว

ามงา

นใหท

ำใน

โรงง

าน

คดแย

กปลา

สงขล

ายง

ไมทน

ได

เรมง

าน

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

จากต

ำรวจ

นำ

ตำรว

จนำไ

ดยนเ

สยงเ

รยกข

อคว

ามชว

ยเหล

อ

4.39

ป

ไมมก

ารศก

ษา

21 ก

รกฎา

คม

2551

อบลร

าชธา

นสว

นรมณ

นาถ

บอกว

ามงา

นใหท

ำใน

โรงง

าน

คดแย

กปลา

สงขล

ายง

ไมทน

ได

เรมง

าน

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

จากต

ำรวจ

นำ

ตำรว

จนำไ

ดยนเ

สยงเ

รยก

ขอคว

ามชว

ยเหล

อ

5.32

ป

ไมมก

ารศก

ษา

21 ก

รกฎา

คม

2551

นครร

าชสม

าสว

นรมณ

นาถ

บอกว

ามงา

นใหท

ำใน

โรงง

าน

คดแย

กปลา

ยงไม

ทนได

เร

มงาน

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

จากต

ำรวจ

นำ

ตำรว

จนำไ

ดยนเ

สยงเ

รยก

ขอคว

ามชว

ยเหล

อ

6.27

ป

ไมมก

ารศก

ษา

2549

กรงเ

ทพฯ

สถาน

ขนสง

หมอช

ตไม

ทราบ

ผเสย

หาย

ดมปญ

หาทา

งจต

––

–

ผเสย

หายถ

กลอล

วงสอ

งครง

ครง

แรก

หนออ

กมาไ

ด คร

งทสอ

งหาย

สาบส

ญไป

คร

อบคร

วไดร

บหนง

สอจา

กกระ

ทรวง

การ

ตางป

ระเท

ศวาผ

เสยห

ายกำ

ลงเด

นทาง

กล

บจาก

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

7.38

ป

ประถ

มศกษ

า25

49สโ

ขทย

สถาน

ขนสง

หมอช

ต

บอกว

ามงา

นใหท

ำแต

ไมใช

งานบ

นเรอ

ประม

งสม

ทรสา

คร2

ปตด

ตอคร

อบคร

วให

ชวยเ

หลอ

ผเสย

หายถ

กจบ

ในปร

ะเทศ

อนโด

นเซย

ฐา

นเขา

เมอง

โดยผ

ดกฎห

มาย

กระท

รวง

การต

างปร

ะเทศ

ประส

านงา

นชวย

เหลอ

ให

กลบป

ระเท

ศโดย

ใหมา

ทางเ

รอ ผ

เสย

หาย

เดน

ทาง

ไมถ

งประ

เทศแ

ละเป

นผ

สญหา

ยจนท

กวนน

8.25

ป

ไมมก

ารศก

ษา

2550

ตาก

สถาน

ขนสง

หมอช

ตบอ

กวาม

งาน

กอสร

างให

ทำสง

ขลา

3 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เล

ผเสย

หายห

ลบหน

ขนฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยและ

ถกจบ

ฐานเ

ขาเม

องโด

ยผดก

ฎหมา

ย

ภาค

ผนวก1:ชา

ยไทยท

ถกลอ

ลวงห

รอถก

ลกพาต

วไปทำงาน

บนเรอป

ระมง

54


9.16

ป

ไมมก

ารศก

ษา

2550

ตาก

สถาน

ขนสง

หมอช

ตบอ

กวาม

งาน

กอสร

างให

ทำสง

ขลา

3 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เล

ผเสย

หายห

ลบหน

ขนฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยและ

ถกจบ

ฐานเ

ขาเม

องโด

ยผดก

ฎหมา

ย

10.

16 ป

ไม

มการ

ศกษ

า25

50ตา

กสถ

านขน

สงหม

อชต

บอกว

ามงา

นกอ

สราง

ใหทำ

สงขล

า3

เดอน

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

ผเสย

หายห

ลบหน

ขนฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยและ

ถกจบ

ฐานเ

ขาเม

องโด

ยผดก

ฎหมา

ย

11.

19 ป

ไม

มการ

ศกษ

า25

50ตา

กสถ

านขน

สงหม

อชต

บอกว

ามงา

นกอ

สราง

ใหทำ

สงขล

า3

เดอน

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

ผเสย

หายห

ลบหน

ขนฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยและ

ถกจบ

ฐานเ

ขาเม

องโด

ยผดก

ฎหมา

ย

12.

33 ป

ปร

ะถมศ

กษา

กมภา

พนธ

2552

ยโสธ

รสน

ามหล

วงบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสง

ขลา

2 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เล

13.

30 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2538

สราษ

ฎรธา

นสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรปร

าการ

และส

งขลา

10 ป

หล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เล

ผเสย

หายถ

กสงต

อจาก

เรอป

ระมง

ลำหน

งไปอ

กลำห

นงจน

หลบห

นเขา

ในปร

ะเทศ

มาเล

เซยแ

ละถก

จบฐา

นเข

าเมอ

งโดย

ผดกฎ

หมาย

14.

31 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2549

ลำปา

งสน

ามหล

วงบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสง

ขลา

3 ป

ถกทำ

รายแ

ละโย

นลงท

ะเล

เรอป

ระมง

เวยด

นามช

วยผเ

สยหา

ยขน

จากน

ำ

15.

22 ป

มธ

ยมศก

ษา

2551

ตรง

สถาน

รถไฟ

หวลำ

โพง

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

สมทร

ปราก

าร7

เดอน

เขยน

จดหม

ายถง

คร

อบคร

วใหไ

ปตด

ตอขอ

ความ

ชวยเ

หลอ

ปฏบต

การต

อตาน

การค

ามนษ

ยรวม

กบ

มลน

ธกระ

จกเง

า ผเ

สยห

ายตอ

งการ

กา

รรกษ

าพยา

บาล

และเ

จาขอ

งเรอ

สง

กลบป

ระเท

ศ

16.

27 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2552

นครส

วรรค

สน

ามหล

วงบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลมห

าชย

2 สป

ดาห

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

หนวย

งานใ

นตมอ

ร เล

สเต

สงผเ

สยหา

ยกลบ

ประเ

ทศใน

ฐานเ

ปนกร

ณ

ถกคา

มนษ

ย

17.

21 ป

มธ

ยมศก

ษา

2552

ลำปา

งสน

ามหล

วงบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรสา

คร6

เดอน

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

ผเสย

หายห

ลบหน

ขนฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยและ

ถกจบ

ฐานเ

ขาเม

องโด

ยผดก

ฎหมา

ย

18.

37 ป

มธ

ยมศก

ษา

2552

สมทร

ปราก

ารสม

ทรปร

าการ

บอกว

ามงา

นใหท

ำทฟ

ารมเ

ลยงเ

ปดสง

ขลา

7 เด

อนตด

ตอคร

อบคร

วขอ

ความ

ชวยเ

หลอ

ปฏบต

การต

อตาน

การค

ามนษ

ยรวม

กบ

มลน

ธกระ

จกเง

า ผเ

สยห

ายตอ

งการ

กา

รรกษ

าพยา

บาล

และเ

จาขอ

งเรอ

สง

กลบป

ระเท

ศ

55

ภาคผนวก 1 : ชายไทยทถกลอลวงหรอถกลกพาตวไปทำงานบนเรอประมง

19.

45 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2546

สกลน

ครสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

ง

เรยก

เกบเ

งนสง

เกน

จรงห

ลงจา

กดมส

ราจน

เมาใ

นราน

คารา

โอเก

ะ

สมทร

สาคร

5 ป

ไดรบ

ความ

ชวย

เหลอ

จากต

ำรวจ

นำ–

20.

34 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2552

อบลร

าชธา

นสม

ทรปร

าการ

บอกว

ามงา

นใหท

ำทฟ

ารมเ

ลยงเ

ปดสง

ขลา

8 เด

อนได

รบคว

ามชว

ยเห

ลอจา

กตำร

วจนำ

–

21.

25 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2552

อยธย

าสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรปร

าการ

9 เด

อนหล

บหนก

ระโด

ดจา

กเรอ

ตำรว

จกมพ

ชาจบ

กมผเ

สยหา

ยแล

ะสงก

ลบปร

ะเทศ

ไทย

22.

52 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

สมทร

ปราก

ารมห

าชย

เรยก

เกบเ

งนสง

เกน

จรงห

ลงจา

กดมส

ราจน

เมาใ

นราน

คารา

โอเก

ะ

ประจ

วบคร

ขนธ

1 ป

4 เด

อนหล

บหนก

ระโด

ดจา

กเรอ

ตำรว

จกมพ

ชาจบ

กมผเ

สยหา

ยแล

ะสงก

ลบปร

ะเทศ

ไทย

23.

47 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

พจตร

สนาม

หลวง

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

สมทร

ปราก

าร2

ปถก

ทำรา

ยและ

โยนล

งทะเ

ลสญ

เสยส

ถานภ

าพ

24.

28 ป

ไม

มการ

ศกษ

า25

52รอ

ยเอด

มหาช

ยบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลปร

ะจวบ

ครขน

ธ1

ป 4

เดอน

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

ตำรว

จกม

พชา

จบกม

ผเสย

หายแ

ละสง

กล

บประ

เทศไ

ทย

25.

37 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2552

รอยเ

อดสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสง

ขลา

1 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เลหล

บหนข

นฝงป

ระเท

ศมาเ

ลเซย

26.

47 ป

ปร

ะถมศ

กษา

มถนา

ยน

2551

ชยภม

สถ

านขน

สงหม

อชต

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

สมทร

สาคร

7 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เลหล

บหนข

นฝงป

ระเท

ศมาเ

ลเซย

27.

55ป

ประถ

มศกษ

า25

50ศร

สะเก

ษสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรสา

คร7

เดอน

หลบห

นจาก

เรอข

ณะ

เทยบ

ฝงเพ

อซอม

เรอ

–

28.

32 ป

ปร

ะถมศ

กษา

กมภา

พนธ

2552

หนอง

คาย

สถาน

ขนสง

หมอช

ตดม

นำทใ

หแล

ะรสก

มนงง

สมทร

ปราก

าร10

เดอน

ตดตอ

ครอบ

ครว

ขอคว

ามชว

ยเหล

อ

ปฏบต

การต

อตาน

การค

ามนษ

ยรวม

กบ

มลน

ธกระ

จกเง

า ผเ

สยห

ายตอ

งการ

กา

รรกษ

าพยา

บาล

และเ

จาขอ

งเรอ

สง

กลบป

ระเท

ศ

29.

35 ป

ปร

ะถมศ

กษา

พฤศจ

กายน

25

52กร

งเทพ

ฯสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรสง

คราม

2 เด

อนตด

ตอคร

อบคร

วขอ

ความ

ชวยเ

หลอ

ปฏบต

การต

อตาน

การค

ามนษ

ยรวม

กบ

มลน

ธกระ

จกเง

า ผเ

สยห

ายตอ

งการ

กา

รรกษ

าพยา

บาล

และเ

จาขอ

งเรอ

สง

กลบป

ระเท

ศ

56


30.

25 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2552

บรรม

ยสถ

านรถ

ไฟหา

ดใหญ

บอกว

ามงา

นทำใ

นไร

และด

มสรา

ในรา

นคา

ราโอ

เกะ

สงขล

า7

เดอน

ประส

บอบต

เหต

จนพก

ารบน

เรอ

ทำงา

นไมไ

ด–

31.

17 ป

มธ

ยมศก

ษา

2552

นครส

วรรค

สถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรสา

คร7

วนตด

ตอคร

อบคร

วขอ

ความ

ชวยเ

หลอ

–

32.

24 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2552

นครส

วรรค

สถ

านขน

สงหม

อชต

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

สมทร

สาคร

3 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เล–

33.

18 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2547

ลำปา

งสม

ทรสา

ครบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรสา

คร4

ปหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย–

34.

17 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2549

ศรสะ

เกษ

สนาม

หลวง

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

สมทร

สาคร

1 ป

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

–

35.

21 ป

มธ

ยมศก

ษา

ธนวา

คม

2547

อดรธ

าน

สถาน

ขนสง

หมอช

ตบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลนค

รศรธ

รรมร

าช–

–บค

คลสญ

หาย

36.

44 ป

–

2551

นครร

าชสม

าสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรสา

คร4

เดอน

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

–

37.

17 ป

ปร

ะถมศ

กษา

กมภา

พนธ

2547

ประจ

วบคร

ขนธ

สนาม

หลวง

บอกว

ามงา

นใหท

ำบน

เรอป

ระมง

สงขล

า3

ปหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ยขณ

ะนกำ

ลงทำ

งานใ

นประ

เทศ

มาเล

เซย

38.

15 ป

มธ

ยมศก

ษา

2549

บรรม

ยสถ

านขน

สงหม

อชต

ถกทำ

ใหหม

ดสต

สงขล

า7

เดอน

เรอป

ระมง

กลบ

ประเ

ทศไท

ย–

39.

15 ป

มธ

ยมศก

ษา

2549

บรรม

ยสถ

านขน

สงหม

อชต

ถกทำ

ใหหม

ดสต

สงขล

า7

เดอน

เรอป

ระมง

กลบ

ประเ

ทศไท

ย–

40.

15 ป

ปร

ะถมศ

กษา

ธนวา

คม

2549

อดรธ

าน

สถาน

ขนสง

หมอช

ตบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลนค

รศรธ

รรมร

าช3

เดอน

เรอป

ระมง

กลบ

ประเ

ทศไท

ย–

41.

16 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

รอยเ

อดสม

ทรสา

ครบอ

กวาม

งานย

ามรก

ษา

ความ

ปลอด

ภยให

ทำสง

ขลา

ยงไม

ทนได

เร

มงาน

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

–

42.

18 ป

ปร

ะถมศ

กษา

มกรา

คม

2550

สมทร

ปราก

ารสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งถก

ทำให

หมดส

ตสม

ทรปร

าการ

2 ป

ตดตอ

ครอบ

ครว

ขอคว

ามชว

ยเหล

อ

ปฏบต

การต

อตาน

การค

ามนษ

ยรวม

กบ

มลน

ธกระ

จกเง

า ผเ

สยห

ายตอ

งการ

กา

รรกษ

าพยา

บาล

และเ

จาขอ

งเรอ

สง

กลบป

ระเท

ศ

57


43.

30 ป

–

มกรา

คม

2550

นครร

าชสม

าสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสง

ขลา

2 ป

3 เด

อนเร

อประ

มงกล

บปร

ะเทศ

ไทย

–

44.

25 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

หนอง

บวลำ

ภสม

ทรปร

าการ

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

ประจ

วบคร

ขนธ

3 เด

อนหล

บหนโ

ดยกร

ะโดด

ลงทะ

เล–

45.

18 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2549

กำแพ

งเพช

รสม

ทรปร

าการ

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

สมทร

ปราก

าร–

–บค

คลสญ

หาย

46.

19. ป

–

2550

เชยง

ราย

สถาน

ขนสง

หมอช

ตบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสม

ทรปร

าการ

1 ป

หลบห

นโดย

กระโ

ดดลง

ทะเล

–

47.

23 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2547

อบลร

าชธา

นสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เล–

––

บคคล

สญหา

ย

48.

30 ป

–

มกรา

คม

2551

เพชร

บรณ

สถ

านขน

สงหม

อชต

หมดส

ตสม

ทรปร

าการ

4 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศสง

คโปร

–

49.

26 ป

–

2551

สรนท

รสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำ

บนเร

อประ

มงสม

ทรสา

ครยง

ไมทน

ได

เรมง

าน

หลบห

นจาก

การ

กกขง

ในบา

นเพอ

ขอคว

ามชว

ยเหล

อ–

50.

32 ป

–

2551

สระแ

กวสถ

านรถ

ไฟหว

ลำโพ

งบอ

กวาม

งานใ

หทำ

บนเร

อประ

มงสม

ทรสา

คร6

เดอน

เรอป

ระมง

กลบ

ประเ

ทศไท

ย–

51.

23 ป

–

2545

อบลร

าชธา

นสม

ทรสา

ครบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสง

ขลา

5 ป

เรอป

ระมง

กลบ

ประเ

ทศไท

ย–

52.

20 ป

–

เมษ

ายน

2545

อบลร

าชธา

นสม

ทรสา

ครบอ

กวาม

งานใ

หทำท

ไม

ใชงา

นประ

มงทะ

เลสง

ขลา

1 ป

เรอป

ระมง

กลบ

ประเ

ทศไท

ย–

53.

28 ป

–

กรกฎ

าคม

2550

สมทร

สาคร

สมทร

ปราก

าร–

––

–บค

คลสญ

หาย

54.

24 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2549

ปราจ

นบร

สนาม

หลวง

บอกว

ามงา

นใหท

ำท

ไมใช

งานป

ระมง

ทะเล

นครศ

รธรร

มราช

–ตด

ตอคร

อบคร

วบค

คลสญ

หาย

55.

28 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

สมทร

สาคร

––

––

ตดตอ

ครอบ

ครว

บคคล

สญหา

ย

58


56.

46 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

มหาส

ารคา

ม7

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

57.

24 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

สรนท

ร2

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

58.

26 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

หนอง

คาย

3 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

59.

30 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

นครร

าชสม

า1

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

60.

43 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

นครร

าชสม

า1

เดอน

15

วนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

61.

18 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

นครพ

นม5

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

62.

25 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

นครพ

นม6

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

63.

35 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

สโขท

ย

เรยก

เกบเ

งนสง

เกน

จรงห

ลงจา

กดมส

ราจน

เมาใ

นราน

คารา

โอเก

ะ

9 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

64.

36 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

นครส

วรรค

1

ป 3

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

65.

37 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

เพชร

บรณ

4

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

59


66.

30 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

กำแพ

งเพช

รหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

67.

16 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

เพชร

บรณ

8

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

68.

26 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

เชยง

ราย

9 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

69.

36 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

สราษ

ฎรธา

น1

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

70.

36 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

ราชบ

ร

เรยก

เกบเ

งนสง

เกน

จรงห

ลงจา

กดมส

ราจน

เมาใ

นราน

คารา

โอเก

ะ

2 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

71.

26 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

สระบ

ร3

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

72.

30 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

ชลบร

10

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

73.

28 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

นนทบ

ร1

ปหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

74.

52 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2549

สมทร

ปราก

าร

เรยก

เกบเ

งนสง

เกน

จรงห

ลงจา

กดมส

ราจน

เมาใ

นราน

คารา

โอเก

ะ

1 ป

5 เด

อนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

60


75.

41 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

สมทร

ปราก

าร1

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

76.

30 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

สมทร

ปราก

ารหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

77.

32 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

ขอนแ

กนหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

78.

44 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

ลพบร

5

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

79.

47 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

ขอนแ

กน6

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

80.

39 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2546

ขอนแ

กน5

ปหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

81.

38 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2550

ขอนแ

กน5

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

82.

27 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

บรรม

ยหล

บหนเ

ขาฝง

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

83.

36 ป

ปร

ะถมศ

กษา

2551

ชยภม

3

เดอน

หลบห

นเขา

ฝงปร

ะเทศ

มาเล

เซย

ผเสย

หาถก

จบฐา

นเขา

ประเ

ทศมา

เลเซ

ย โด

ยผดก

ฎหมา

ยและ

ถกสง

กลบป

ระเท

ศเม

อวนท

3 เม

ษาย

น 25

51

61

ภาค

ผนวก2:ชา

ยชาวพมาท

ถกลก

ลอบนำไปทำงาน

บนเรอป

ระมง

กรณ

อา

ยสญ

ชาต

วนทถ

กนำ

พาตว

ไปโด

ยวธ

จงหว

ดขอ

งเรอ

จำนว

นเว

ลาทท

ำงาน

หนออ

กจาก

เรอโ

ดยวธ

คา

ตอบแ

ทนทไ

ดรบ

หมาย

เหต

1.31

ป

พมา

พฤษ

ภาคม

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

6 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น2,

100

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

2.21

ป

พมา

สงหา

คม

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง3

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

600

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3.21

ป

พมา

กนยา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง2

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

4.25

ป

พมา

ตลาค

ม 25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

1 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น80

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

5.25

ป

พมา

พฤศจ

กายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

15 ว

นเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

6.24

ป

พมา

พฤศจ

กายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

15 ว

นเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

7.28

ป

พมา

กนยา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง2

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

1,30

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

8.24

ป

พมา

กนยา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง1

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

1,20

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

62


9.

29 ป

พม

ากน

ยายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

1 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น1,

400

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

10.

32 ป

พม

าพฤ

ษภา

คม

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง6

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

1,70

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

11.

27 ป

พม

าพฤ

ศจกา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง15

วน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

400

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

12.

43 ป

พม

ากร

กฎาค

ม 25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

4 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น1,

800

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

13.

36 ป

พม

ากน

ยายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

2 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น90

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

14.

37 ป

พม

ามถ

นายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

5 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น3,

000

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

15.

29 ป

พม

ากร

กฎาค

ม 25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

4 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น2,

500

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

16.

26 ป

พม

าสง

หาคม

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

3 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น2,

700

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

17.

29 ป

พม

าสง

หาคม

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

3 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น2,

700

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

1820

ป

พมา

กรกฎ

าคม

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง4

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

2,50

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

63

ภาคผนวก 2 : ชายชาวพมาทถกลกลอบนำไปทำงานบนเรอประมง

1935

ป

พมา

กนยา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง2

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

580

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

2021

ป

พมา

ตลาค

ม 25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

1 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น20

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2129

ป

พมา

กนยา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง2

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2220

ป

พมา

มถนา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง5

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2347

ป

พมา

กมภา

พนธ

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง3

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

200

บาท

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

2430

ป

พมา

มถนา

ยน

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง5

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

1,20

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2545

ป

พมา

ธนวา

คม

2551

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง11

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

1,00

0 บา

ทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2626

ป

พมา

กมภา

พนธ

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง9

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2724

ป

พมา

พฤษ

ภาคม

25

49เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

3 ป

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

2824

ป

พมา

เมษ

ายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

นโร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

7 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

64


2923

ป

พมา

เมษ

ายน

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

7 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3029

ป

พมา

พฤษ

ภาคม

25

49เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

3 ป

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

3125

ป

พมา

ตลาค

ม 25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

1 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3222

ป

พมา

กมภา

พนธ

2552

เชญ

ใหไป

ทำงา

นใน

โรงง

านใน

ประเ

ทศไท

ยตร

ง9

เดอน

เรอเ

ขาฝง

เพอข

ายปล

าและ

เตมน

ำมน

-ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อจาก

ตำรว

จและ

LPN

ขณ

ะถกก

กขงไ

วในบ

าน

รอสง

ตวไป

ยงเร

อในว

นท 2

3 พฤ

ศจกา

ยน 2

552

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอ

ในฐา

นะผเ

สยหา

ยจาก

การค

ามนษ

ย

3322

ป

พมา

พฤษ

ภาคม

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

6 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3427

ป

พมา

พฤษ

ภาคม

25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

6 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3520

ป

พมา

มนาค

ม 25

52เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

6 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3624

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

4 เด

อนเร

อเขา

ฝงเพ

อขาย

ปลาแ

ละเต

มนำม

น-

ไดรบ

ความ

ชวยเ

หลอจ

ากตำ

รวจแ

ละ L

PN ข

ณะถ

กกกข

งไวใ

นบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2 ได

รบคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

ฐานะ

ผเสย

หายจ

ากกา

รคาม

นษย

3739

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

3828

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

65

ภาคผนวก 2 : ชายชาวพมาทถกลกลอบนำไปทำงานบนเรอประมง

3920

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4027

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4144

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4227

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4329

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4440

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4525

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4640

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4743

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4825

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

4944

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

5029

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

5124

ป

พมา

-เช

ญให

ไปทำ

งานใ

น โร

งงาน

ในปร

ะเทศ

ไทย

ตรง

--

-ยง

ไมได

เรมท

ำงาน

และไ

ดรบค

วามช

วยเห

ลอจา

กบาน

รอ

สงตว

ไปยง

เรอใ

นวนท

23

พฤศจ

กายน

255

2

66


ภาคผนวก3:วธศกษาวจย

มลนธกระจกเงาใชเวลา 3 เดอนดำเนนการศกษาประเมนสถานการณทเกยวของกบการลอลวงและการบงคบใช

แรงงานในภาคประมงทะเล ตลอดจนศกษาการจดการปญหาของหนวยงานภาครฐ และองคาพยพทเกยวของ

การศกษาประชากรคนไทยการศกษาเรมจากวนท 26 พฤษภาคม ถง วนท 30 กนยายน พ.ศ. 2551 โดยเนนสถานการณทเกยวของกบประชากร

ทเปนคนไทย

วตถประสงค: • เพอศกษาสถานการณปญหาการลอลวง และการบงคบใชแรงงานเดก และแรงงานไทยในภาคประมงนอก

นานนำ

• เพอศกษารปแบบและวธการลอลวงและบงคบใชแรงงานเดก และแรงงานไทยในภาคประมงนอกนานนำ

• เพอศกษาถงกระบวนการและโครงสรางการจดการปญหา ตลอดจนมาตรการปองกนและแกไขปญหา

โดยหนวยงานภาครฐ

• เพอเปนขอมลในการเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาการลอลวงแรงงานภาคประมงนอกนานนำไทย

วธการศกษาการศกษาใชวธการรวบรวมขอมลเชงคณภาพ โดยเจาหนาทศนยปฏบตการตอตานการคามนษย และศนยขอมล

คนหายเพอตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงา ดงน

1. ศกษาเอกสารทเกยวของจากงานวจย ขาวจากหนงสอพมพและสออเลกโทรนกส เอกสาร บทความทเกยว

ของกบเรองแรงงานภาคประมง ซงเผยแพรตงแตป พ.ศ. 2546 - กนยายน 2551

2. การลงพนทสำรวจลกษณะทางกายภาพและบรบท:

• ทาเรอประมงจงหวดสมทรปราการ

• ทาเรอประมงจงหวดสมทรสาคร

• ทาเรอประมงจงหวดสงขลา

• ทาเรอประมงจงหวดปตตาน

• สนามหลวง

• สถานรถไฟหวลำโพง

67

• บรเวณวงเวยนใหญ

• สวนสาธารณะรมณนาถ

• สวนสาธารณะศาลเจาพอหลกเมองจงหวดสมทรสาคร

• สถานขนสงภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (หมอชต)

• ชมชนหลงวดดงมลเหลก

• ดานตรวจคนเขาเมองสะเดา (ดานนอก)

3. สมภาษณเจาะลกกลมตวอยางตอไปน:

• ผเสยหายและครอบครวทเขามาแจงเหตรองทกขโดยตรงกบศนยปฏบตการตอตานการคามนษย และศนย

ขอมลคนหายเพอตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงาจำนวน 30 กรณ

• ผเสยหายทเขารบการดแลและคมครองกบศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา (บานสขสนต) จำนวน

10 กรณ

4. เจาะลกอดตนายหนา และการสมภาษณผมสวนเกยวของกบวงการคาแรงงานภาคประมง 1 กรณ

5. การจดประชมรวมกบเจาหนาทของหนวยงานภาครฐ และภาคเอกชนทเกยวของในพนทตางๆ:

พนทสวนกลาง:

1. สำนกปองกนและแกไขปญหาการคาหญงและเดก

2. ศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยแหงชาต

3. กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

4. กรมการจดหางาน

5. กรมการกงสล

6. กรมขนสงทางนำและพาณชยนาว

7. กรมประมง

8. กองบญชาการตำรวจภธรภาค 7

9. กองบงคบการปราบปรามการกระทำผดตอเดก เยาวชน และสตร

10. กองบงคบการตำรวจรถไฟ

11. ศนยสวสดภาพเดก เยาวชน และสตร

12. สถานแรกรบเดกชายปากเกรด

13. สถานตำรวจนครบาลชนะสงคราม

14. สถานตำรวจนครบาลบางซอ

15. สมาคมการประมงนอกนานนำไทย

16. สมาคมประมงแหงประเทศไทย

พนทสวนภมภาค:

จงหวดสมทรปราการ

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสมทรปราการ

2. สำนกงานจดหางานจงหวดสมทรปราการ

ภาคผนวก 3 : วธศกษาวจย

68


3. สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวดสมทรปราการ

4. สำนกงานแรงงานจงหวดสมทรปราการ

จงหวดสมทรสาคร

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสมทรสาคร

2. สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวดสมทรสาคร

3. สำนกงานแรงงานจงหวดสมทรสาคร

4. สำนกงานจดหางานจงหวดสมทรสาคร

5. กองบงคบการตำรวจภธรจงหวดสมทรสาคร

6. โรงพยาบาลจงหวดสมทรสาคร

7. สำนกงานขนสงทางนำและพาณชยนาว 3 จงหวดสมทรสาคร

8. สถานตำรวจนำท 4 กองกำกบการ 4

9. ดานตรวจคนเขาเมองจงหวดสมทรสาคร

10. เครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน (LPN)

11. มลนธรกษไทย จงหวดสมทรสาคร

12. บานพกเดกและครอบครวจงหวดสมทรสาคร

จงหวดสงขลา

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดสงขลา

2. สำนกงานจดหางานจงหวดสงขลา

3. สถานตำรวจภธรเมองสงขลา

4. โรงพยาบาลจงหวดสงขลา

5. สำนกงานขนสงทางนำและพาณชยนาว 4 จงหวดสงขลา

6. สถานตำรวจนำสงขลา

7. ดานตรวจคนเขาเมองจงหวดสงขลา

8. บานพกเดกและครอบครวจงหวดสงขลา

9. ศนยอภบาลผเดนทางทะเลสงขลา (บานสขสนต)

10. อาสาสมคร โครงการปองกนเอดสในแรงงานขามชาต (โครงการฟามตร)

11.อาสาสมครสาธารณสขหมบาน

12. กลมชาวประมงพนบานอำเภอสงหนคร

จงหวดปตตาน

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดปตตาน

2. สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวดปตตาน

3. สถานตำรวจนำปตตาน

69

ภาคผนวก 3 : วธศกษาวจย

4. สำนกงานขนสงทางนำและพาณชยนาว จงหวดปตตาน

5. ดานตรวจคนเขาเมองจงหวดปตตาน

6. บานพกเดกและครอบครว จงหวดปตตาน

7. มลนธรกษไทยจงหวดสงขลา สาขาปตตาน

จงหวดอบลราชธาน

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดอบลราชธาน

2. สำนกงานแรงงานจงหวดอบลราชธาน

3. สำนกงานจดหางานจงหวดอบลราชธาน

4. สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวดอบลราชธาน

5. สำนกงานประชาสมพนธจงหวดอบลราชธาน

จงหวดอดรธาน

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดอดรธาน

2. สำนกงานแรงงานจงหวดอดรธาน

3. สำนกงานจดหางานจงหวดอดรธาน

4. สำนกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวดอดรธาน

5. สำนกงานประชาสมพนธจงหวดอดรธาน

จงหวดศรสะเกษ

1. ประชมรวมกบคณะกรรมการศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยจงหวดศรสะเกษ

(ศปคม.จ.ศรสะเกษ) จำนวน 20 หนวยงาน

จงหวดบรรมย

1. สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดบรรมย

6. จดประชมนำเสนอและอภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะรวมกบหนวยงานในพนท:

• พนทภมลำเนาของผเสยหาย แบงเปนการประชม 2 ครง (อสานเหนอ-อสานใต):

- จงหวดศรสะเกษ นครราชสมา บรรมย อบลราชธาน และสรนทร

- จงหวดอดรธาน (การประชมศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยจงหวด)

• พนทปลายทาง (ทาเรอประมง) แบงเปนการประชม 2 ครง (สมทรสาครและสงขลา-ปตตาน)

ขอบเขตในการศกษามาตรการและปญหาขอจำกดในการจดการปญหาของหนวยงานภาครฐ ในการศกษาขอมลชดน มขอบเขตครอบคลม

ประเดน ดงน

• สถานการณปญหาการขาดแคลนแรงงานภาคประมงนอกนานนำ (บรบททางดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง

ทเกยวของ)

70


• สภาพปญหาการลอลวงแรงงานภาคประมงในสวนของแรงงานเดกและแรงงานไทย รปแบบ วธการในวงจร

การคาแรงงานภาคประมง

• มาตรการและปญหาขอจำกดในการจดการปญหาในสวนทเกยวกบของหนวยงานของรฐ.

การศกษาชดน เนนไปทกลมแรงงานเดก และแรงงานไทย ในภาคประมงนอกนานนำ ตลอดจนหนวยงานรฐ และ

เอกชน ทเกยวของในพนท ดงน

• พนทตนทาง (พนทเสยงตอการลอลวงแรงงาน) ในกรงเทพมหานคร สมทรปราการ สมทรสาคร และสงขลา

• พนทปลายทาง (พนททาเรอประมง) ในอำเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ อำเภอเมองจงหวดสมทรสาคร

อำเภอเมองจงหวดสงขลา และอำเภอเมองจงหวดปตตาน

• พนทภมลำเนาของผเสยหาย

พนทหลก: จงหวดอบลราชธาน อดรธาน ศรสะเกษ และบรรมย

พนทเพมเตม: จงหวดหนองบวลำภ จงหวดนครราชสมา และจงหวดสรนทร

thai males in deep-sea fishing trafficking and forced labour of · 2017-04-16 ·...

Documents