thc s 117 - thuc trang va giai phap nang cao tinh hieu qua cua he thong kiem soat noi bo tai cac...

8/14/2019 Thc s 117 - Thuc Trang Va Giai Phap Nang Cao Tinh Hieu Qua Cua He Thong Kiem Soat Noi Bo Tai Cac Doanh Nghiep Vua Va Nho o Tinh Lam Dong Hie

1/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 1 -

B GIO DC V O TOTRNG I HC KINH T THNH PH H CH MINH

*******

T THN THY MAI

THC TRNG V GII PHP

NNG CAO TNH HIU QU CA

H THNG KIM SOT NI B

TI CC DOANH NGHIP VA V NH

TNH LM NG HIN NAY

Chuyn ngnh: K ton - Kim tonM s: 60.34.30

LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc: TS. NGUYN TH LC

THNH PH H CH MINH - NM 2008
http://www.kilobook.com/http://www.kilobook.com/


2/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 2 -

MC LC

Trang

LI MUCHNG 1

TNG QUAN V KIM SOT NI B1.1 Khi qut chung v Kim sot ni b011.1.1 Lch shnh thnh ..011.1.2 Khi nim kim sot ni b .......071.1.3 Cc nhn t cu thnh h thng kim sot ni b....101.1.3.1 Mi trng kim sot..101.1.3.1.1 Tnh chnh trc v cc gi tro c..101.1.3.1.2 Nng lc ca i ng nhn vin...111.1.3.1.3 Hi ng Qun tr v y ban Kim ton.121.1.3.1.4 Trit l qun l v phong cch iu hnh...131.1.3.1.5 Ccu t chc 141.1.3.1.6 Phn chia quyn hn v trch nhim ...141.1.3.1.7 Chnh sch nhn s .151.1.3.1.8 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nh ...151.1.3.2 nh gi ri ro ....161.1.3.2.1 Phn loi ri ro171.1.3.2.2 nh gi ri ro.181.1.3.2.3 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nh...201.1.3.3 Hot ng kim sot ...211.1.3.3.1 Phn loi kim sot theo mc ch qun tr ri ro ..211.1.3.3.2 Phn loi kim sot theo tnh cht s dng 221.1.3.3.3 Hot ng kim sot ...231.1.3.3.4 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nh ...251.1.3.3Thng tin v truyn thng .251.1.3.4.1 Thng tin 251.1.3.4.2 Truyn thng ..271.1.3.4.3 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nh ..281.1.3.5Gim st ...291.1.3.5.1 Gim st thng xuyn ..291.1.3.5.2 nh gi nh k .291.1.3.5.3 Bo co pht hin ...301.1.3.5.4 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nh ..311.2 Hn ch vn c ca h thng kim sot ni b311.3 Khi nim doanh nghip va v nh.....321.3.1 Trn th gii .....321.3.2 Vit Nam ...36CHNG 2THC TRNG H THNG KIM SOT NI B TI CC DOANH NGHIP

VA V NHTNH LM NG HIN NAY2.1 Mc ch, i tng v phng php kho st thc trng ...39


3/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 3 -

2.1.1 Mc ch kho st ...392.1.2 i tng kho st ..402.1.3 Phng php kho st .....402.2 c im v thc trng h thng kim sot ni b ti cc doanh nghip trongmu kho st ......41 2.2.1 Mi trng kim sot .....412.2.2 nh gi ri ro ...532.2.3 Hot ng kim sot ...562.2.4 Thng tin v truyn thng 612.2.5 Gim st ...642.3 Tng hp cc nh gi chung v thc trng p dng kim sot ni bcc doanhnghip va v nh67CHNG 3

MT S GII PHP NNG CAO TNH HIU QU CAH THNG KIM SOT NI B

TI CC DOANH NGHIP VA V NHTNH LM NG HIN NAY

3.1Csnn tng ca cc gii php ....723.1.2 Vai tr ca cc doanh nghip va v nh trong nn kinh t hin ti.723.1.3 nh hng ca cc quy nh php lut Vit Nam n hot ng ca doanh nghip....743.2 Gii php v cc quy nh vm ..753.2.2 Xy dng h thng l lun kim sot ni b ca Vit Nam

....753.2.3 Th ch ho nhng quy nh v lut php ....763.3 Gii php v pha doanh nghip ......76 3.3.1 Gii php nng cao tnh hiu qu ca mi trng kim sot ....763.3.2 Gii php nng cao tnh hiu qu ca hot ng nh gi ri ro ..773.3.3 Gii php nng cao tnh hiu qu ca hot ng kim sot ..783.3.4 Gii php nng cao tnh hiu qu ca thng tin v truyn thng .803.3.5 Gii php nng cao tnh hiu qu ca hot ng gim st 813.4 Li ch t c t cc gii php nng cao tnh hiu qu ca h thng kim

sot ni b3.4.1 Li ch cho doanh nghip ..813.4.2 Li ch cho x hi ..82KT LUNTI LIU THAM KHOPH LC


4/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 4 -

LI MU

Trong xu hng hi nhp, ton cu ho nh hin nay, cc doanh nghip

phi nhanh chng thay i mnh ph hp vi tnh hnh pht trin kinh t

ca quc gia, ho nhp vo th gii. tn ti v pht trin, cc nh qun l

doanh nghip rt cn thit phi quan tm n hiu qu hot ng ca doanh

nghip mnh.

Trn th gii, khi nim kim sot ni b xut hin lu v c

chuNn ho t khi c bo co COSO nm 1992. Vit Nam, khi nim kim

sot ni b trnn kh quen thuc i vi cc nh qun l doanh nghip.

H thng kim sot ni bang dn dn c p dng vo cc doanh

nghip theo xu hng ngy cng c hiu qu hn doanh nghip c th

kim sot c cc hot ng ca mnh v tn ti vng mnh hn trong mi

trng kinh doanh cnh tranh nh hin nay.

S cn thit ca Lun vnH thng kim sot ni b l mt cng c qun l hu hiu kim

sot v iu hnh hot ng kinh doanh nhm m bo t c cc mc tiu

ra vi hiu qu cao nht.

Hin nay, nh hng ca cng ngh thng tin i vi h thng thng

tin k ton ngy cng nhiu. iu ny mang n rt nhiu thun li cho doanh

nghip trong vic minh bch ho cc thng tin nhng cng l thch thc

cho doanh nghip trong vic kim sot v bo v thng tin ca mnh. H

thng kim sot ni b cng cn phi thay i, theo chiu hng chu nh

hng ca vic x l d liu bng in t.


5/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 5 -

Do , vic hon thin h thng kim sot ni b gip ch cho doanh

nghip bo v mnh trc cc ri ro v kim sot hot ng, nm chc thi c

pht trin l yu cu cn thit ca cc nh qun l doanh nghip hin nay.

Mc tiu nghin cu

Tm hiu, phn tch v nh gi h thng kim sot ni b ti 15 doanh

nghip va v nh trn a bn Tnh Lm ng.

Thng qua kt qu nghin cu, t l thuyt ca COSO n thc t

ra cc gii php nng cao tnh hiu qu ca h thng kim sot ni b.

Ni dung nghin cu

T mc tiu nghin cu trn, ni dung nghin cu tp trung vo cc

vn sau:

- Tm hiu v nh gi cc thnh phn cu thnh nn h thng kim sotni b ti 15 doanh nghip va v nh trn a bn Tnh Lm ng.

- Xc nh cc nguyn nhn nh hng n tnh hu hiu ca cc nhnt trong h thng kim sot ni b.

- ra cc gii php nng cao tnh hiu qu ca h thng kim sot nib cc doanh nghip va v nhTnh Lm ng.

Phm vi nghin cu

Lun vn tp trung nghin cu vo cc nhn t cu thnh nn h thng

kim sot ni b ti cc doanh nghip va v nh trn a bn Tnh Lm

ng: Mi trng kim sot, nh gi ri ro, hot ng kim sot, thng tin

v truyn thng, gim st.

Phng php nghin cu


6/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 6 -

Lun vn nghin cu da trn phng php lun khoa hc h thng

ho c s l lun v thc tin. T a ra cc gii php nng cao tnh

hiu qu ca h thng kim sot ni b.B cc ca lun vn

Li mu

Chng 1: Tng quan v kim sot ni b

Chng 2: Thc trng h thng kim sot ni bcc doanh nghip va v

nh trn a bn Tnh Lm ng.

Chng 3: Gii php nng cao tnh hiu qu ca h thng kim sot ni b

cc doanh nghip va v nh trn a bn Tnh Lm ng.Kt lun.

Ph lc.

Ti liu tham kho.


7/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 7 -

CHNG 1

TNG QUAN V KIM SOT NI B

1.1 Khi qut chung v Kim sot ni b

1.1.1 Lch shnh thnh

Hot ng sn xut kinh doanh trong doanh nghip l mt chui cc

quy trnh nghip van xen nhau mt cch c h thng, v bt k khu no

ca cc quy trnh nghip v cng cn chc nng kim sot. Hot ng kim

sot lun gi mt v tr quan trng trong qu trnh qun l v iu hnh kinhdoanh. Thng qua vic kim sot hu hiu, nh qun l c thnh gi v

iu chnh vic thc hin nhm m bo t c cc mc tiu ra vi hiu

sut cao nht.

Cng c ch yu thc hin chc nng kim sot ca cc nh qun l

doanh nghip l h thng kim sot ni b (Internal Control System).

* Giai on tin COSO (Tnm 1992 trvtrc):

Nm 1929, Cng b ca Cc D tr Lin bang Hoa K (FederalReserve Bulletin) - tin thn ca chuNn mc kim ton Hoa K - ln u tin

a ra khi nim v kim sot ni b v chnh thc cng nhn vai tr ca h

thng kim sot ni b trong doanh nghip. Khi nim kim sot ni b lc

ny c s dng trong cc ti liu kim ton v c hiu n gin nh l

mt bin php gip cho vic:

- Bo v tin khng b cc nhn vin gian ln- Bo v ti sn khng b tht thot- Ghi chp k ton chnh xc- Tun th chnh sch ca nh qun l v nng cao hiu qu hot

ng ca doanh nghip.


8/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 8 -

Vo thp nin nhng nm 1940, cc t chc k ton cng v kim ton

ni b ti Hoa K xut bn kh nhiu cc bo co, hng dn v tiu

chuNn v tm hiu kim sot ni b trong cc cuc kim ton.Gia thp nin nhng nm 1970, kim sot ni bc quan tm c

bit trong cc lnh vc thit k h thng k ton v kim ton, ch yu hng

vo cch thc ci tin h thng kim sot ni b v vn dng trong cc cuc

kim ton.

Nm 1977, sau v b bi Watergate vi cc khon thanh ton bt hp

php cho chnh ph nc ngoi, Quc hi M thng qua iu Lut Hnh

vi Hi lnc ngoi. Trong , kim sot ni b rt c quan tm cpn kim sot mi hot ng v nh th, khi nim kim sot ni b ln

u tin c xut hin trong mt vn bn php lut.

T nm 1980 - 1988, vi s kin nghim trng l s sp hng lot

cc cng ty c phn c nim yt Hoa K nh ngn hng Continental Illinois

National Bank & Trust Co. nm 1984; Cng ty Du kh Texaco Inc. nm

1987; Tp on Ti chnh Financial Corp. of America, nm 1988 cc nh

lp php buc phi quan tm nhiu n kim sot ni b v ban hnh nhiu

quy nh hng dn nh:

- y ban quc gia v phng chng gian ln bo co ti chnh (TreadwayCommission) 1985, a ra hng lot cc quy tc vo c, kim sot v

lm r cc chc nng ca kim sot ni b

- y ban chuNn mc kim ton M (ASB: Auditing Standard Board) banhnh bn iu chnh chuNn mc kim ton v kim sot ni b vo nm 1988

- y ban chng khon M (SEC: Securities and Exchange Commission)ban hnh cc nguyn tc v bo co trch nhim v nh gi hiu qu ca

kim sot ni b nm 1988


9/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 9 -

- Nm 1991, T chc nghin cu kim ton ni b (IIARF: The Institudeof Internal Auditors Research Foundation) a ra cc hng dn kim sot v

kim ton h thng thng tin.Nhng quy nh ny u hng chung n mc tiu pht trin vai tr

ca kim sot ni b trong t chc, nhng theo nhiu phng din v c tn

ti mt sim khng ng nht, v th dn n yu cu phi hnh thnh mt

h thng l lun c tnh chuNn mc v kim sot ni b.

* Giai on Bo co COSO (nm 1992):

Cc cng ty Hoa K pht trin rt nhanh v mnh vo thi by gi, i

km theo cng l s ln mnh nhanh v quy m ca cc gian ln, gy thithi ln cho nn kinh t.

Nhiu y ban ra i kho st v tm cch khc phc, ngn chn cc

gian ln, h trpht trin kinh t. Nh trn c cp, y ban quc gia v

phng chng gian ln bo co ti chnh Treadway Commission (National

Commission on Financial Reporting) c thnh lp vo nm 1985 vi mc

tiu hot ng cbn l xc nh cc yu t gian ln trn bo co ti chnh v

a ra cc xut gim thiu phm vi nh hng ca cc gian ln n

kt xut thng tin. Mt vn ln c quan tm trong hi ng ny l kim

sot ni b vi su tin quan tm dnh cho mi trng kim sot, cc quy

tc vo c, cc y ban kim ton v cc chc nng ca kim ton ni b.

y ban COSO (Committed Of Sponsoring Organization) l mt y ban

gm nhiu t chc ngh nghip nhm h trcho y ban Treadway nh: Hip

hi k ton vin cng chng Hoa K (AICPA), Hi K ton Hoa K (AAA),

Hip hi cc nh qun tr ti chnh (FEI), Hip hi kim ton vin ni b

(IIA) v Hip hi k ton vin qun tr (IMA). COSO a ra khun mu l

thuyt chuNn cho kim sot ni b. y l h thng l lun y nht v

kim sot ni b cho n thi im hin nay.


10/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 10 -

Bo co COSO nm 1992 gm c 4 phn:

- Phn 1: Tm tt dnh cho nh qun lPhn ny cung cp mt ci nhn tng qut v KSNB mc caodnh ring cho cc nh qun l, gim c iu hnh, ban gim c,

cc ngh sv cquan qun l Nh nc.

- Phn 2: Khun kh chung ca kim sot ni by l phn cbn nht ca Bo co COSO, trong c nh ngha

v kim sot ni b, m t cc b phn cu thnh ca kim sot ni

b, a ra cc tiu ch c thnh gi h thng kim sot ni b.

- Phn 3: Bo co cho bn ngoiy l ti liu b sung, cung cp hng dn cho cho cc t chc

cch thc bo co cho cc i tng bn ngoi v h thng kim

sot ni b cho mc tiu bo co thng tin ti chnh.

- Phn 4: Cc cng cnh gi kim sot ni bPhn ny a ra cc cng c hng dn, gi rt thit thc cho vic

nh gi h thng kim sot ni b.

Tm li, Bo co COSO l ti liu u tin trn th gii nghin cu v

nh ngha kim sot ni b mt cch y v c h thng. c im l tm

nhn rng, mang tnh qun tr, cp cc vn lin quan bo co ti chnh,

lnh vc hot ng v tnh tun th. Bo co COSO to lp mt c s l

thuyt rt cbn v kim sot ni b.

* Giai on hu COSO (Tnm 1992 n nay):

Nn tng l lun chuNn cbn v kim sot ni b m bo co COSO

to dng l c s l lun hon thin. Nh m c hng lot nghin

cu mrng v pht trin trn nhiu lnh vc nh:

o COBIT _ 1996 (Control Objective For Information and RelatedTechnology) do ISACA ban hnh. COBIT l h thng kim sot ni b pht


11/99


12/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 12 -

S thnh lp ca Cng ty kim ton u tin ca Vit Nam (VACO)

vo thng 5/1991 nh du mt bc ngot ln i vi cng tc kim tra k

ton Vit Nam.Sau , vi s thnh lp ca nhiu cng ty kim ton khc nh cc cng

ty hp danh, cng ty lin doanh, cc cng ty kim ton quc t ti Vit Nam

to nhiu chi thun li cho kim ton Vit Nam pht trin v hi nhp

vi nn kinh t th gii. C th tm tt qu trnh pht trin ca cc l lun cho

hot ng kim ton v kim sot ni b nh sau:

- Thng 1/1994, Chnh ph ban hnh Quy ch kim ton c lp- Thng 7/1994, Cquan kim ton Nh nc trc thuc chnh phc

thnh lp

- Thng 10/1994, B Ti chnh chnh thc ban hnh Quy ch Kim tonni b p dng cho cc doanh nghip Nh nc

- Thng 9/1999, B Ti chnh ban hnh 4 chuNn mc kim ton VitNam (VSA) u tin. Ln lt cc nm 2000, 2001, 2003, 2005 B Ti chnh

ban hnh thm cc chuNn mc, v cho n nay c 7 t ban hnh cc

chuNn mc kim ton Vit Nam nh sau:

Quyt nh s 120/1999/Q-BTC (27/09/1999) v vic ban hnh

v cng b 04 chuNn mc kim ton Vit Nam (t 1)

Quyt nh s 219/2000/Q-BTC (29/12/2000) v ban hnh v

cng b 06 chuNn mc kim ton Vit Nam (t 2)



Quyt nh s 28/2003/Q-BTC (14/3/2003) v ban hnh v cng

b 05 chuNn mc kim ton Vit Nam (t 4)




13/99


14/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 14 -

Mc tiu v s hu hiu v hiu qu ca hot ng

Mc tiu v s tin cy ca bo co ti chnh

Mc tiu v s tun th cc lut l v quy nh

Trong nh ngha trn, c bn khi nim quan trng, l: qu trnh, con

ngi, m bo hp l v mc tiu.

Kim sot ni b l mt qu trnh: tc l khng nh kim sot ni b

khng phi l mt s kin hay tnh hung m l mt chui cc hot ng hin

din rng khp trong doanh nghip. Kim sot ni b t ra hu hiu nht khi

n c xy dng nh mt phn cbn trong hot ng ca doanh nghipch khng phi l mt s b sung cho cc hot ng ca doanh nghip hoc

l mt gnh nng b p t bi cc cquan qun l hay th tc hnh chnh.

Kim sot ni b phi l mt b phn gip doanh nghip t c mc tiu

ca mnh.

Kim sot ni bb chi phi bi con ngi trong doanh nghip (baogm ban gim c, nh qun l v cc nhn vin). Con ngi t ra mc tiu

v a cch kim sot vo vn hnh hng ti cc mc tiu nh. Ngc

li, kim sot ni b cng tc ng n hnh vi ca con ngi. Mi c nhn

c mt kh nng, suy nghv u tin khc nhau khi lm vic v h khng

phi lun lun hiu r nhim v ca mnh cng nh trao i v hnh ng

mt cch nht qun. Kim sot ni b s to ra thc kim sot mi c

nhn v hng cc hot ng ca hn mc tiu chung ca t chc.

m bo hp l: kim sot ni b ch c th cung cp mt sm bohp l cho ban gim c v nh qun l vic t c cc mc tiu ca n

v. iu ny l do nhng hn ch tim tng trong h thng kim sot ni b

nh: sai lm ca con ngi, s thng ng ca cc c nhn, s lm quyn ca


15/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 15 -

nh qun l v do mi quan h gia li ch v chi ph ca vic thit lp nn h

thng kim sot ni b.

Cc mc tiu: mi n vt ra mc tiu m mnh cn t ti (mc tiuchung v mc tiu c th cho tng hot ng, tng b phn trong n v). C

th chia cc mc tiu m n v thit lp ra thnh 3 nhm sau y:

- Nhm mc tiu v hot ng: nhn mnh n s hu hiu v hiu quca vic s dng cc ngun lc.

- Nhm mc tiu v bo co ti chnh: n v phi m bo tnh trungthc v ng tin cy ca bo co ti chnh m mnh cung cp.

- Nhm mc tiu v s tun th: n v phi tun th cc lut l v quynh.

S phn chia cc nhm mc tiu nh trn ch c tnh tng i v mt

mc tiu c th c th lin quan n 2 hoc 3 nhm trn. S phn chia ny

ch yu da vo s quan tm ca cc nhm i tng khc nhau i vi h

thng kim sot ni b ca n v; nhm mc tiu v hot ng xut pht tyu cu ca cng, nh u t v ch n; nhm mc tiu v s tun th

xut pht t yu cu ca cc cquan qun l.

Theo bo co COSO (nm 1992) th mt h thng kim sot ni b bao

gm 5 b phn c mi quan h cht ch vi nhau, l:

Mi trng kim sot

nh gi ri roHot ng kim sot

Thng tin v truyn thng

Gim st


16/99


17/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 17 -

c l yu t chnh ca mi trng kim sot, n tc ng n cc thnh phn

khc trong h thng kim sot ni b.

p ng nhu cu ny, nhng nh qun l cp cao phi xy dngnhng chuNn mc v o c v c xng n c th ngn cn mi

thnh vin trong t chc khng tham gia vo cc hot ng c xem l thiu

o c hoc phm php. Mt cch khc nng cao tnh chnh trc v tn

trng cc gi tro c l cc nh qun l phi loi tr v gim thiu nhng

ng cdn n hnh vi thiu trung thc. V d, gian ln khi lp bo co ti

chnh c th do p lc t cc nh qun l p ng mc tiu khng th thc

hin c. Nhng hnh ng khng ng cng c th pht sinh do mi quanh v quyn li gn cht vi nhng thng tin trn bo co ti chnh. Tiu ch

nh gi nhn t ny bao gm:

S tn ti quy nh vo c ngh nghip hoc thng l kinh doanhc chp nhn, quy nh x l cc trng hp mu thun v quyn li v

nhng quy nh chuNn mc vo c khc. Nhng quy nh ny phi c

p dng trong thc t.

Quy nh v cch thc i x vi khch hng, nh cung cp phi datrn mt tinh thn trung thc v cng bng.

Loi b sc p i vi vic tha mn mc tiu phi hin thc c bit li vi mc tiu trong ngn hn, gii hn phm vi p dng phng php

khuyn khch vt cht n thun da trn kt qu cng vic.

1.1.3.1.10 Nng lc ca i ng nhn vinNng lc c phn nh qua kin thc v k nng hon thnh nhim

v ca tng c nhn trong t chc. Mt t chc ch c tht c cc mc

tiu khi cn b nhn vin mi cp m bo v nng lc v trnh ph hp.

Do nh qun l khi tuyn dng cn xem xt v trnh chuyn mn, kinh

nghim ph hp vi nhim vc giao, ng thi phi lun c s gim st,


18/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 18 -

hun luyn thng xuyn. Nng lc phi ph hp vi yu cu cng vic, cng

cn xt n s tng xng gia chi ph v li ch t c. Tiu chnh gi

nhn t ny:o Mi cng vic c th trong t chc phi c bng m t cc tc v mt

cch r rng. Bng m t ny c th di dng mt bng m t cng

vic hoc di mt hnh thc khc.

o Mi cng vic cn phi c phn tch v yu cu i vi kin thc vk nng.

1.1.3.1.11 Hi ng Qun tr v y ban Kim tonHi ng Qun tr v y ban Kim ton l nhng thnh vin c kinh

nghim, uy tn trong doanh nghip. y ban kim ton trc thuc Hi ng

qun tr, gm nhng thnh vin trong v ngoi Hi ng qun tr nhng

khng tham gia vo vic iu hnh doanh nghip.

y ban kim ton c th c nhng ng gp quan trng cho vic thc

hin cc mc tiu ca doanh nghip thng qua vic kim tra cc hot ng

tun th lut php, gim st vic lp bo co ti chnh. Do chc nng quan

trng nh trn nn s hu hiu ca Hi ng qun tr v ca y ban kim

ton c nh hng quan trng n mi trng kim sot. Cc nhn t xem

xt v nh gi s hu hiu ca Hi ng qun tr v ca y ban kim ton

l: mc c lp, kinh nghim, uy tn, mi quan h vi b phn kim ton

ni b v kim ton c lp. Khi nh gi cn xt n cc tiu ch sau:

- Tn ti c lp i vi Ban gim c.- Cc cuc hp thng xuyn v khng thng xuyn vi cc b phn

lin quan nh phng ti chnh, phng k ton, kim ton vin ni b v kim

ton vin c lp.

- Sy v kp thi ca cc thng tin c cung cp n Hi ngqun tr v ca y ban kim ton gim st cc mc tiu v chin lc ca


19/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 19 -

nh qun l; kt qu hot ng v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip; iu

khon ca cc hp ng quan trng.

-Sy v kp thi ca bo co n Hi ng qun tr v y ban

kim ton v cc thng tin nhy cm, vic iu tra v x l.

Vit Nam, Lut doanh nghip quy nh mt s loi hnh cng ty phi

c Ban kim sot trc thuc i hi ng cng v ng vai tr tng t

nhy ban Kim ton.

1.1.3.1.12 Trit l qun l v phong cch iu hnhTrit l qun l th hin qua quan im v nhn thc ca nh qun l.

Phong cch iu hnh th hin qua c tnh, t cch v thi ca nh qun lkhi iu hnh doanh nghip. Mt s nh qun l rt quan tm n vic bo

co li nhun v ch trng n vic hon thnh vt mc k hoch. H hi

lng vi hot ng kinh doanh c mc ri ro cao nhng thu c nhiu li

nhun. Ngc li, mt s nh qun l khng thch mo him. Trong iu hnh

doanh nghip, mt s nh qun l mun phn chia quyn lc cho nhn vin,

mt s khc th li khng nh th. R rng s khc bit v trit l qun l v

phong cch iu hnh nh hng rt ln n mi trng kim sot v tc

ng mnh n mc tiu ca doanh nghip. iu quan trng i vi cc

doanh nghip l phi m bo mc tiu hot ng, tun th lut php v cung

cp thng tin ti chnh ng tin cy. Tiu chnh gi nhn t ny bao

gm:

oMc ri ro kinh doanh m nh qun l c th chp nhn Mo himhay thn trng.

oS tip xc gia nh qun tr cp cao v ngi qun l iu hnh, cbit trong iu kin cch trv khng gian.

oThi v hnh ng i vi vic lp bo co ti chnh bao gm nhngkhuynh hng khc nhau trong k ton, p dng nhng nguyn tc k ton,


20/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 20 -

mc khai bo thng tin trn bo co ti chnh v k c quan im v vic

gian ln v gi mo chng t s sch.

1.1.3.1.13

Ccu t chcCcu t chc l vic thit lp b my thc hin mc tiu ca doanh

nghip. Ty thuc vo c im ca mi doanh nghip m ngi qun l c

th thit lp ccu t chc ph hp. Mt ccu t chc ph hp l mt iu

kin m bo cho cc th tc kim sot pht huy tc dng. Ngc li, mt c

cu t chc qu phc tp, khng r rng c th pht sinh nhiu vn nghim

trng. Cc tiu chnh gi cho nhn t ny bao gm:

o S thch hp ca ccu t chc trong doanh nghip v kh nng cungcp cc thng tin cn thit ca nh qun l.

o Mc ph hp gia trch nhim theo ccu t chc vi nhn thcca nhng ngi qun l v nhim v.

o Kh nng p ng v kin thc, kinh nghim i vi nhim vcgiao ca cc nh qun l.

1.1.3.1.14 Phn chia quyn hn v trch nhimPhng php phn chia quyn hn v trch nhim l mc giao quyn

t trn xung ca h thng t chc. Phn chia quyn hn v trch nhim s c

th ha v trch nhim v quyn hn ca tng thnh vin trong hot ng ca

doanh nghip. Quyn hn c giao tng xng vi trch nhim v nng lc

ca tng thnh vin. Mi ngi phi hiu c cng vic c th h s ph

trch v n nh hng n ngi khc nh th no trong vic gp phn hon

thnh mc tiu ca doanh nghip. phn chia quyn hn v trch nhim ph

hp cn da vo cc tiu ch di y:

o Ph hp vi mc tiu ca t chc, chc nng hot ng, yu cu trchnhim v h thng thng tin v quyn hn thay i.

o Ph hp vi cc tiu chuNn v th tc kim sot.


21/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 21 -

o S tng xng gia s lng, nng lc ca cc thnh vin vi mc cng vic v quy m ca doanh nghip.

1.1.3.1.15

Chnh sch nhn sChnh sch nhn s l cc chnh sch v cc quy nh lin quan n

vic tuyn dng, hun luyn, nh gi, b nhim, khen thng hay k lut

nhn vin. N c nh hng quan trng n vic hn ch ri ro ca kim sot

ni b. Cc chnh sch kim sot ph trcng khng km phn quan trng

nhnh k thay i nhim v ca nhn vin trnh v pht hin gian ln,

sai st c th xy ra. Nh qun l cn phi thit lp cc chng trnh ng

vin khuyn khch bng cc hnh thc khen thng v nng cao mc khuynkhch cho cc hot ng tt, ni bt. ng thi cc hnh thc k lut nghim

khc cho cc hnh vi vi phm cng cn c cc nh qun l quan tm. Khi

nh gi v chnh sch nhn s, cn da vo cc tiu ch di y:

o Chch sch v th tc cho vic tuyn dng, hun luyn, bt v trcp ph hp cho nhn vin.

o C bin php iu chnh thch hp cho s khc bit gia chnh schnhn s vi cc chnh sch v th tc kinh doanh.

o Cn kim tra v la chn cc ng vin c trnh , nng lc v kinhnghim ph hp.

o Mc ph hp gia s duy tr nhn vin, tiu chuNn bt, k thutnh gi kh nng lm vic, mi quan h v nguyn tc o c v cc hnh

vi khc.

1.1.3.1.16 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nhCc doanh nghip va v nh c th p dng cc nhn t ca mi

trng kim sot khc nhiu so vi cc doanh nghip ln. V d nh: Mt

doanh nghip va v nh c th khng cn ban hnh cc quy tc o c

bng vn bn nhng iu khng c ngha l doanh nghip khng cn n


22/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 22 -

mi trng lm vic chnh trc v y cc gi tro c. T cch o

c ca cc nh qun l cp cao s l nhn t quyt nh n thi ca ton

b nhn vin trong doanh nghip. Thng thng, khi doanh nghip c cng tcp qun l, th thng ip v cc chuNn mc sc thng hiu v chp

nhn nhanh hn.

Tng t, doanh nghip va v nh, chnh sch nhn s cng khng

cn thit phi thit lp c th nh cc doanh nghip ln. Tuy nhin, cc

chnh sch v nhn s cng vn c th tn ti. Cc nh qun l lun th hin

quan im r rng rng nhn vin c tuyn dng nht thit phi ph hp

vi cng vic c th.Cc doanh nghip va v nh khng cn thit phi duy tr b my hot

ng ln v l do chi ph m ch cn mt nh qun l c th vn hnh hu hiu

kim sot ni b. Vic thu ngoi cc nh qun l l tn km v khng cn

thit. Tuy nhin, c mt quan nim cho rng, khi doanh nghip t mnh qun

l v khng cng b v ti chnh, th i ng lnh o s khng phi l nhn

t thit yu ca h thng kim sot ni b hu hiu na.

1.1.3.2 nh gi ri ro

nh gi ri ro l b phn th hai ca h thng kim sot ni b. Ri ro

l nhng nguy c lm cho mc tiu ca t chc khng c thc hin. Kinh

doanh l chp nhn ri ro. D cho quy m, cu trc, loi hnh hay v tra l

khc nhau, mi t chc u c ri ro. Ri ro pht sinh t cc ngun bn ngoi

ln bn trong ca t chc, nn cn phi nh gi v phn tch ri ro, k c cc

ri ro hin hu ln tim Nn.

Trong thc t, khng c bin php no gim c ri ro bng khng

khi li nhun hin hu. V vy, cho nn vn quan trng ca qun l lun l

quyt nh rng ri ro no c th chp nhn v phi lm g qun l v gim

thiu tc hi ca chng.


23/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 23 -

1.1.3.2.1 Phn loi ri ro

Ri ro pht sinh t cc ngun bn ngoi ln bn trong ca t chc, k c

cc ri ro hin hu ln tim Nn. Cc loi ri ro bao gm:- Ri ro hot ng- Ri ro x l thng tin- Ri ro ngun lc h thng

1.1.3.2.1.1 Ri ro hot ng

L loi ri ro xy ra trong doanh nghip c lin quan n: Ngun lc,

s kin, i tng. Cc ri ro hot ng xy ra thng thng l do vic thc

hin khng hu hiu, khng hiu qu v khng tun th nh:

- Nghip v, hot ng khng c xt duyt- Nghip v xt duyt nhng khng c thc hin, hoc thc hin

nhiu ln (b trng lp)

- Sai st i tng lin quan- S dng sai st ngun lc (Sai sn phNm, s lng, gi )- Mt mt ti sn, thiu ht ti sn

1.1.3.2.1.2 Ri ro xl thng tin:

L loi ri ro xy ra trong doanh nghip c lin quan n vic ghi nhn

thng tin, x l thng tin, cung cp kt xut. Cc ri ro x l thng tin thng

c nguyn nhn t:

Qu trnh ghi chp, nhp liu

- Thiu hoc khng ghi chp, khng nhp liu nghip v hoc v nhptrng lp cc nghip v

- Ghi sai ngun lc (Loi sn phNm, s lng, gi c sn phNm)- Ghi sai cc i tng lin quan

Qu trnh x l, cp nht v cung cp


24/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 24 -

- Khng cp nht hoc cp nht nhiu ln- Cp nht khng ng thi im- Cp nht sai i tng, ngun lc lin quan- Cung cp thng tin sai i tng, thi im

1.1.3.2.1.3 Ri ro ngun lc h thng:

L cc ri ro xy ra trong doanh nghip c lin quan n vic pht

trin, s dng v bo qun h thng thng tin. Ri ro ngun lc h thng xy

ra do:

Qu trnh pht trin

Thi gian ko di, chi ph cao, h thng khng t yu cu, tht bi

Qu trnh s dng

Khng ng i tng s dng, s dng sai chc nng

Qu trnh bo qun

H hng h thng, mt mt d liu

1.1.3.2.2 nh gi ri ro

Ni dung ca nh gi ri ro bao gm:

Thit lp mc tiu ca doanh nghip. Nhn dng v phn tch ri ro. Kim sot ri ro khi c thay i v kinh t, cng ngh, lut

php, k thut

Thit lp mc tiu ca doanh nghip: Thit lp mc tiu thc ra khng

phi l thnh phn ca kim sot ni b nhng l iu kin tin quyt, l c

squan trng nh gi ri ro. Mt s kin chc xem l ri ro nu n eda vic t c cc mc tiu ca doanh nghip. Do , mc tiu phi c

ra th nh qun l mi c th nhn dng ri ro v c nhng hnh ng cn

thit qun l chng.

C ba loi mc tiu ch yu:


25/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 25 -

Mc tiu hot ng: Lin quan n tnh c hiu lc v hiu qu ca cchot ng trong doanh nghip. N bao gm cc mc tiu v phng thc thc

hin, li nhun v bo v ti sn. Mc tiu hot ng s thay i ty thucvo ccu v cch thc thc hin.

Mc tiu bo co ti chnh: m bo tin cy ca cc thng tin cngkhai trn bo co ti chnh.

Mc tiu v tnh tun th: m bo tun th cc quy nh, cc nguyntc mang tnh php l.

Mi tnh hung khc nhau ca mt hot ng s lin quan n mt hoc

nhiu mc tiu. Cc mc tiu trong mt t chc c thc hin v lin kt vinhau. Mc tiu phi c trin khai mt cch nht qun v ph bin n mi

b phn trong doanh nghip. Ngi qun l v nhn vin thc hin cn h tr

ln nhau hiu c kt qu cn phi t c, v vn cbn trong kim

sot ni b l qun l mc tiu.

Nhn dng v phn tch ri ro:

Nhn dng ri ro c thc hin thng qua vic xem xt cc nhn t

bn ngoi v bn trong doanh nghip nh hng trc tip n cc hot ng

ca doanh nghip.

Cc nhn t bn ngoi c th xt n nh: S thay i k thut, s thay

i mi trng kinh doanh, s xut hin yu t cnh tranh khng mong mun

tc ng n gi c v th phn, s thay i thi quen ca ngi tiu dng lm

cho sn phNm hin hnh b li thi

Cc nhn t bn trong nh: Tnh cht hot ng ca t chc, cht lng

i ng nhn vin, h thng x l thng tin, s qun l thiu minh bch,

khng coi trong o c ngh nghip, thiu s kim tra kim sot thch hp

do xa cng ty m hoc do thiu quan tm


26/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 26 -

Phn tch ri ro bao gm vic xem xt tm quan trng v kh nng xy

ra ri ro, t cn nhc vic i ph vi ri ro, qun l v gim thiu tc hi

ca chng. Phng php phn tch ri ro rt a dng v phong ph bi v cnhiu loi ri ro rt kh nh lng. C ba giai on phn tch ri ro cbn

sau:

- nh gi mc thit hi.- nh gi xc sut xy ra ri ro.- Cc bin php i ph vi ri ro.

Ri ro c nhiu loi: C loi khng nh hng nhiu n hot ng ca

n v v kh nng xy ra thp. C loi c nh hng nhiu n hot ng

kinh doanh ca n v v kh nng xy ra cao. Do vy, khi phn tch ri ro

cn phi thn trng, ng thi cn phi xem xt quan h gia chi ph b ra

i ph ri ro vi nhng thit hi t cc ri ro .

Mt h thng kim sot ni b hu hiu cn c kh nng nh gi cc

ri ro. Mt trong nhng tin quan trng ca vic nh gi ri ro l phi xc

nh c mc tiu ca doanh nghip, bi v, mt s kin ch l ri ro nu n

e da n mc tiu ca doanh nghip v mc trng yu ca n ty thuc vo

mc n c th tc ng xu n cc mc tiu ca t chc.

1.1.3.2.3 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nh

cc doanh nghip va v nh, quy trnh nh gi ri ro c thit lp

n gin hn so vi cc doanh nghip ln. Tuy nhin, theo khuyn co th

cho d quy m ca doanh nghip ln hay nh th thnh t ny cng phi c

thit lp nghim tc. Mt doanh nghip c quy m nh s c t cp qun lhn, do , khi thit lp mc tiu hot ng th cc mc tiu c truyn t

xung cp di nhanh hn v r rng hn.

Tin trnh nhn dng v phn tch cc ri ro nh hng n vic thc

hin mc tiu ca doanh nghip thng l do nh qun l cp cao thu thp


27/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 27 -

thng tin trc tip t cc nhn vin trong doanh nghip hoc t bn ngoi

thng qua vic tip xc vi khch hng, nh cung cp, ngn hng, lut s,

kim ton vin c lp cc doanh nghip va v nh, k thut qun l, i ph vi cc ri ro

thng xuyn cng nh cc ri ro xut hin do thay i iu kin kinh doanh

nh lut l mi, suy gim kinh t hay mrng dy chuyn sn xut, c th d

dng c hiu qu hn. Cc nh qun l cp cao, trng cc b phn v bn

ngoi doanh nghip c th t chc hp nhanh chng phn tch ri ro v ra

quyt nh gim thiu tc hi ca chng. Hoc chn gin l cc nh

qun l xung gp trc tip b phn c ri ro v nh th h c th theo di va ra hnh ng ng ph kp thi.

1.1.3.3 Hot ng kim sot

Hot ng kim sot l nhng chnh sch, th tc m bo cho cc

ch th ca nh qun l c thc hin. Cc chnh sch v th tc ny thc

Ny cc hot ng cn thit gim thiu nhng ri ro ca doanh nghip v

to iu kin cho cc mc tiu ra c thc thi nghim tc, hiu qu trong

ton doanh nghip.

1.1.3.3.1 Phn loi kim sot theo mc ch qun tr ri ro

1.1.3.3.1.1 Kim sot nghip v

L cc chnh sch, bin php thc hin kim sot nh hng n tng

nghip v, tng chu k k ton.

1.1.3.3.1.2 Kim sot ng dng

L cc chnh sch, bin php thc hin kim sot chnh hng n

mt h thng ng dng c th, nhm m bo quy trnh nghip vc thc

hin mt cch y v chnh xc. V d nh: H thng thu tin, h thng

qun l hng tn kho.

C ba kim sot ng dng nhm ngn chn v pht hin sai st:


28/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 28 -

Kim sot thng tin u vo: L vic bin i cc d liu bng ngnng m my c th hiu c nhm ngn chn v pht hin ra sai st trc v

trong qu trnh nhp d liu. Kim sot x l nhm gim st s chnh xc ca d kin k ton trong

qu trnh x l my tnh.

Kim sot thng tin u ra bao gm cc chnh sch v cch thc thchin nhm m bo s chnh xc ca kt qu qu trnh x l s liu.

1.1.3.3.1.3 Kim sot chung

L cc chnh sch, bin php thc hin nhm ngn chn v pht hin

sai st, gian ln trong h thng thng tin k ton.Kim sot chung tp trung vo cc cng c chnh sau:

Kim sot d liu: L vic ci t, lp trnh, vn hnh, sao chp, phchi cng nh k thut gii quyt nhng s c bt thng.

Kim sot phn mm h thng: L hot ng kim sot tnh hiu quca vic mua, ci t, s dng v bo tr cc phn mm.

Kim sot tip cn h thng: L vic kim sot cc bin php bo man ton cho h thng. Nu hot ng kim sot ny c thc hin tt, l

bin php hiu qu ngn nga s xm nhp tri php.

Kim sot pht trin v bo tr h thng ng dng: L vic theo di,cp nht nhng thay i cho h thng. Khi thay i h thng, ngi thit k

h thng cn phi tham kho kin ca nhng ngi c thNm quyn, ngi

c trch nhim lin quan. H thng mi cn c th nghim cho tng

chng trnh ring v cho ton b h thng. Ti liu lin quan n thay i h

thng phi c lu tr tham kho khi cn thit.

1.1.3.3.4 Phn loi kim sot theo tnh cht sdng1.1.3.3.4.1 Kim sot phng nga:


29/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 29 -

L loi kim sot nhm phng cc sai st v gian ln, ngn chn cc

iu kin dn n sai st hay gian ln. Kim sot d phng c thc hin

trc khi nghip v xy ra v c tin hnh ngay trong cng vic hng ngyca nhn vin. V d: vic ghi s kp l mt bin php d phng.

1.1.3.3.4.2 Kim sot pht hinL loi kim sot nhm nhn ra cc sai st, gian ln, hoc pht hin ra

cc iu kin dn n sai st, gian ln. Kim sot pht hin c tin hnh

sau khi nghip v xy ra. V d: Lp bng cn i ti khon kim tra s

d cc ti khon.

1.1.3.3.4.3 Kim sot sa saiy l qu trnh sa cha cc sai st v gian ln, sa cha mt s yu

km ca mt th tc kim sot bng mt th tc kim sot khc. Kim sot

sa sai thng i km vi kim sot pht hin. V d: Nh qun l yu cu

nhn vin k ton iu chnh mt bt ton ghi sai.

1.1.3.3.5 Hot ng kim sot1.1.3.3.5.1 Phn chia trch nhim

Phn chia trch nhim l vic phn cng phn nhim cho cc thnh

vin trong t chc. ng thi nguyn tc bt kim nhim cng cn phi c

m bo trong kim sot ni b. Chnh v th, khng mt b phn hay c

nhn no c giao thc hin cng vic t lc bt u n khi kt thc, khng

mt c nhn no c thc hin hn mt trong cc chc nng: ph chuNn,

thc hin, ghi chp v bo v ti sn. Mc ch ca phn chia trch nhim l

to ra s kim sot ln nhau ngay trong qu trnh tc nghip, nhanh chng

pht hin sai st v gim thiu hnh vi gian ln trong qu trnh thc hin.

Tuy nhin vic phn chia trch nhim c th b v hiu ha do s thng

ng gia cc nhn vin. Do vy, nh qun l cn phi kim tra, nh gi


30/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 30 -

thng xuyn cc hot ng kim sot v mi quan h gia cc thnh vin

thc hin nhim v.

1.1.3.3.5.2

Kim sot qu trnh xl thng tin v cc nghip v thng tin k ton ng tin cy cn phi thc hin nhiu hot ng

kim sot nhm kim tra tnh xc thc, y v vic ph chuNn cc nghip

v.

1.1.3.3.3.3 Kim sot vt cht

Ti sn ca mt doanh nghip bao gm tin, hng ha, my mc thit

b v thng tin. Bo v ti sn l ngn chn s mt mt, tham , lng ph hoc

s dng sai mc ch. Cc quy nh v th tc bo v ti sn nh sau: Hn ch tip cn ti sn. S dng cc thit b hn ch ri ro. Kim k ti sn nh k. Bo qun chng t v s sch ghi chp.

1.1.3.3.3.4 Phn tch r sot

Phn tch r sot l s so snh gia hai s liu t nhng ngun khc

nhau, qua xc nh nhng sai bit cn quan tm v x l. Mc ch ca th

tc ny l pht hin nhng bin ng bt thng, nhanh chng tm hiu

nguyn nhn v ra cc bin php x l kp thi.

Cc phng php phn tch r sot c trnh by nh:

nh ki chiu s liu tng hp v chi tit.i chiu s liu kim k thc t v ghi chp s sch k ton.i chiu s liu c ghi chp gia n v vi bn ngoi cho cng

mt i tng.

i chiu s liu k ny vi s liu k trc.i chiu s liu gia k hach, nh mc, s trung bnh ca ngnh v

thc t.


31/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 31 -

1.1.3.3.3.5 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nhL thuyt cbn ca hot ng kim sot trong cc doanh nghip va

v nh khng c g khc bit lm so vi cc doanh nghip ln, nhng th tcvn hnh th khc hn. Hn na, c mt s th tc kim sot th khng ph

hp vi quy m nh.

Trong cc doanh nghip va v nh, s phn chia quyn hn hp l

thng gp kh khn. Mi doanh nghip ch c mt t nhn vin nn h va

thc hin trch nhim, va t thc hin kim sot. Khi ngi qun l cao

nht t thc hin kim sot hot ng th s c nhiu kh khn v khng kh

thi. V d: Khi c ri ro thanh ton tin mt khng hp l, ch doanh nghipng thi l ch sc, hoc yu cu ngn hng mi thng phi gi bo co n

ng ta ng ta kim tra li nhng tsc thanh ton.

Kim sot h thng thng tin my tnh lun lun l mt vn nan gii

i vi cc doanh nghip va v nh bi v cc hot ng kim sot thng

thng khng c hiu lc mt cch chnh thc.

1.1.3.4 Thng tin v truyn thngThng tin v truyn thng c ngha l cc k hoch, mi trng kim

sot, ri ro, cc hot ng kim sot v cc vic thc hin chng phi c

bo co ln cp trn, chuyn t trn xung di, ngang hng, ngang cp trong

mt doanh nghip.

Thng tin v truyn thng gm hai thnh phn gn kt vi nhau. l

h thng thu nhn, x l, ghi chp thng tin v h thng bo co thng tin bn

trong ni b v bn ngoi.

1.2.3.4.1 Thng tinThng tin cn thit cho mi cp trong doanh nghip sn xut kinh

doanh v tha mn cc mc tiu v hot ng kinh doanh, bo co ti chnh

v tnh tun th.


32/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 32 -

Mi thng tin c s dng trong doanh nghip c mi lin h cht ch

vi nhau. V d, thng tin bo co ti chnh khng ch th hin trn bo ch ti

chnh c ph bin ra cng chng m n cn gi mt vai tr trong vic racc quyt nh kinh doanh, lp ngn sch

1.2.3.4.1.1 H thng thng tinThng tin c thu nhp, x l bi h thng thng tin. Thng tin c th

chnh thc hoc khng chnh thc. V d, qua m phn vi khch hng, nh

cung cp hoc nhn vin, nh qun l c th nhn ra c nhng ri ro hoc

chi cho hot ng kinh doanh ca doanh nghip.

H thng thng tin khng ch nhn dng, nm bt cc thng tin cnthit v ti chnh, phi ti chnh m n cn nh gi v bo co v nhng thng

tin theo mt trnh t vic qun l cc hot ng ca doanh nghip c

hiu qu.

H thng thng tin thch hp bao gm cc thng tin v ngnh sn xut

kinh doanh, thng tin kinh t v nhng thng tin c lin quan khc t bn

ngoi v bn trong doanh nghip.

1.2.3.4.1.2 Cht lng thng tinCht lng thng tin nh hng n kh nng ca nh qun l ra

quyt nh v kim sot hot ng ca doanh nghip. Cht lng thng tin ch

ra sy cc d liu thch hp trong bo co.

Cht lng thng tin bao gm:

- Thng tin thch hp.- Thng tin c cung cp ngay khi cn.- Thng tin c cp nht kip thi.- Thng tin chnh xc.- Thng tin c th tip cn d dng bi ngi c thNm quyn.

1.2.3.4.1.3 Chin lc thng tin


33/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 33 -

Doanh nghip cn thc hin thu nhp thng tin bn trong v bn ngoi

doanh nghip, sau cung cp cho ngi qun l nhng bo co cn thit v

kt qu hot ng lin quan n cc mc tiu c ra ca doanh nghip.Cc thng tin thu thp c phi y , thch hp v phi c cung

cp kp thi n ngi c trch nhim thc hin nhim v mt cch hiu

qu.

Vic ci tin v pht trin h thng thng tin phi da vo k hoch

chin lc lin quan n ton b chin lc ca doanh nghip v p ng cc

mc tiu ngy cng pht trin.

S h thng thng tin s pht trin nu c s h trc th ca nh qunl bng cc ngun lc thch hp bao gm nhn lc v ti chnh.

1.2.3.4.2 Truyn thngTruyn thng l thuc tnh vn c ca h thng thng tin. Truyn thng

l vic cung cp thng tin trong n v (t cp trn xung cp di, t cp

di ln cp trn, hoc gia cc b phn c quan h hng ngang) v vi bn

ngoi. Kim sot ni b l hu hiu khi cc thng tin trung thc, ng tin cy

v qu trnh truyn thng c thc hin chnh xc, kp thi.

Cc phng tin dng trong truyn thng rt a dng nh: bn ch dn

thc hin, th bo, thng bo, bng hnh, truyn ming qua cc k hp, cc

bui hi tho. Mt phng tin truyn thng khc c tc ng mnh l hnh

ng ca nhng nh qun l.

1.2.3.4.2.1 Truyn thng bn trong doanh nghipNhim v qun l ti chnh v cc hot ng quan trng i hi thng

tin c cung cp mt cch r rng v chnh xc t cc nh qun l cp cao

kim sot ni bc thc hin nghim tc. Nhng nhim v quan trng

cn c phn chia trch nhim c th. Mi c nhn phi hiu r vai tr, trch

nhim ca mnh, cch thc thc hin cng vic, nguyn nhn dn n ri ro


34/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 34 -

trong h thng kim sot ni b. ng thi hiu r s lin quan gia cng

vic c nhn vi b phn khc c thiu chnh cc hot ng thch hp.

Song song vi phng tin truyn thng t trn xung, cc nh qun lcng cn phi lng nghe cc thng tin phn hi t di ln hot ng ca

danh nghip lun t hiu qu cao.

1.2.3.4.2.2 Truyn thng bn ngoi doanh nghipVic truyn thng khng ch cn thit bn trong m cn c bn ngoi

doanh nghip. Cng, ngi phn tch ti chnh, ngi lp php cung cp

nhng yu cu ca h v h c th hiu c nhng kh khn m doanh

nghip phi i ph. Khch hng v ngi cung cp c th cung cp nhngthng tin quan trng trong qu trnh sn xut kinh doanh, lm cho doanh

nghip c kh nng p ng nhng nhu cu ngy cng pht trin ca th

trng.

1.2.3.4.3 Lu p dng cho cc doanh nghip va v nhH thng thng tin trong cc doanh nghip va v nh cng c vai tr

quan trng khng thua km g trong cc doanh nghip c quy m ln. Vi k

thut thng tin v tin hc ho nh ngy nay th cc thng tin ni b c th

c x l hu hiu trong mi doanh nghip, khng phn bit quy m. H

thng thng tin trong cc doanh nghip va v nh bo co v cc thng tin

bn ngoi doanh nghip, cc hot ng, cc iu kin, nhng h thng ny c

hiu qu hay khng cn ph thuc nhiu vo kh nng nhn thc v kim sot

ca cc nh qun l cp cao.

H thng truyn thng ni bcc doanh nghip va v nh gia nh

qun l cp cao v cc nhn vin thng c hiu qu hn cc doanh nghip

ln, bi v c t cp qun l hn.

Cc knh truyn thng doanh nghip va v nh thng c thc

hin thng qua vic tip xc, gp g, hi hp hng ngy gia nhng nh qun


35/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 35 -

l cp cao vi nhn vin v vi sng gp khng nh ca cc khch hng

v cc nh cung cp.

1.2.3.5

Gim stGim st l b phn cui cng ca kim sot ni b, l mt qu trnh

nh gi cht lng ca h thng kim sot ni b trong sut thi k hot

ng c cc iu chnh v ci tin thch hp. Gim st c mt vai tr quan

trng, n gip kim sot ni b lun duy tr s hu hiu qua cc thi k khc

nhau. Qu trnh gim st c thc hin bi nhng ngi c trch nhim

nhm nh gi vic thit lp v thc hin cc th tc kim sot. Gim st

c thc hin mi hot ng trong doanh nghip v theo hai cch: Gimst thng xuyn v gim st nh k.

1.2.3.5.1 Gim st thng xuynGim st thng xuyn din ra ngay trong qu trnh hot ng ca

doanh nghip, do cc nh qun l v nhn vin thc hin trch nhim ca

mnh. Gim st thng xuyn thng c p dng cho nhng yu t quan

trng trong kim sot ni b. Gim st nh gi vic thc hin cc hot

ng thng xuyn ca nhn vin nhm xem xt h thng kim sot ni b c

nn tip tc thc hin chc nng na hay khng.

Cc tiu chnh gi gim st trong doanh nghip bao gm:

- Thu thp thng tin trong ni b doanh nghip v bn ngoi lm rnhng vn pht sinh trong ni b hoc nhng thng tin ni b khc

thng qua vic t chc cc bui hun luyn, hi tho hoc nhng hnh

thc gp gkhc nhm cung cp thng tin phn hi cho ngi qun l

- i chiu s liu thc t vi s sch- Kim ton ni b v kim ton c lp: ch trng cc kin ngh ci tin

kim sot ni b ca kim ton vin c lp v kim ton vin ni b

1.2.3.5.2 nh gi nh k


36/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 36 -

nh gi nh k c thc hin thng qua chc nng kim ton ni b

v kim ton c lp. Qua pht hin kp thi nhng yu km trong h

thng v a ra bin php hon thin. Phm vi v tn sut gim st ph thucvo mc ri ro. Kh nng xy ra ri ro cao th vic gim st s thc hin

thng xuyn hn. Ngoi ra phm vi gim st cn ty thuc vo mc tiu

hot ng, bo co ti chnh hay tun th.

Vic nh gi h thng kim sot ni b t bn thn n cng l mt

quy trnh. Ngi nh gi phi am hiu mi hot ng ca h thng kim sot

ni b, phi xc nh c lm th no h thng thc s hot ng.

C nhiu phng php v cng cnh gi: bng lit k, bng cu hi,lu , so snh vi cc doanh nghip cng v khc nghnh c th rt ra

kinh nghim.

Ty vo quy m doanh nghip, mc phc tp ca cc yu t m

thit lp h sca h thng kim sot ni b khc nhau. doanh nghip ln,

thit lp s tay chnh sch, bn m t cng vic, hng dn thc hin Cn

i vi cc doanh nghip nh, h skim sot ni b sn gin hn.

Tiu chnh gi bao gm:

- Mc ch v tnh thng xuyn ca gim st nh k trong h thngkim sot ni b.

- S ph hp ca quy trnh nh gi.- S ph hp v c h thng ca phng php nh gi.- Mc thch hp ca chng t.

1.2.3.5.3 Bo co pht hinMi hot ng lun tn ti nhng thiu st. Mt trong nhng ngun

thng tin tt nht kim sot nhng thiu st ca bo co chnh l h thng

kim sot ni b.

Tiu chnh gi bao gm:


37/99


38/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 38 -

gian ln v sai st ca nhn vin. Khi ngi qun l cp cao c tnh gian ln,

h c th tm cch b qua cc th tc kim sot cn thit.

Bt k mt hot ng kim sot trc tip no ca kim sot ni b cngph thuc vo yu t con ngi. Con ngi l nhn t gy ra sai st t nhng

hn ch xut pht t bn thn nh: v , bt cNn, sao lng, nh gi hay c

lng sai, hiu sai ch dn ca cp trn hoc cc bo co ca cp di.

Gian ln cng c th xy ra do s thng ng gia cc nhn vin trong

t chc vi nhau hoc vi bn ngoi.

Nh qun l lm quyn: Nh qun l b qua cc quy nh kim sot

trong qu trnh thc hin nghip v c th dn n vic khng kim sot ccc ri ro v lm cho mi trng kim sot trnn yu km.

Hot ng kim sot ch tp trung vo cc sai phm d kin, do khi

xy ra cc sai phm bt thng th th tc kim sot trnn km hu hiu

thm ch v hiu.

Chi ph thc hin hot ng kim sot phi nh hn gi tr thit hi c

tnh do sai st hay gian ln gy ra.

Nhng thay i ca t chc, thay i quan im qun l v iu kin

hot ng c th dn n nhng th tc kim sot khng cn ph hp.

Tm li, kim sot ni b cung cp mt sm bo hp l ch khng

phi bo m tuyt i cc mc tiu c thc hin. Kim sot ni b ch c

th ngn nga v pht hin nhng sai st, gian ln nhng khng thm bo

l chng khng xy ra. Chnh v vy, mt h thng kim sot ni b hu hiu

n u cng u tn ti nhng ri ro nht nh. Vn l ngi qun l

nhn bit, nh gi v gii hn chng trong mc chp nhn c.

1.3 Khi nim doanh nghip va v nh

Khi nim doanh nghip va v nh hin nay cc nc trn th gii

ch mang tnh cht tng i v thi gian ln khng gian. Quy m doanh


39/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 39 -

nghip va v nhcc nc th khc nhau v c th, quy m doanh nghip

nhM, Nht, Php ln hn quy m ca doanh nghip nhVit Nam, v

quy m ca doanh nghip va v nh ca mt nc hin ti c th ln hnquy m ca doanh nghip va v nh ti nc vo thi k trc.

1.3.1 Trn th giiTi M, doanh nghip va v nhc nh ngha nh sau: L mt

doanh nghip c quyn shu c lp, hot ng c lp v khng phi l

thnh phn ni tri ca mt ngnh cng nghip.

Tiu chuNn c th ca doanh nghip va v nh ca M ph thuc vo

ngnh hot ng. V d:

- Ngnh ch to: doanh nghip nh nu s lng cng nhn nh hnhoc bng 250 ngi, va: nu 250 1000 ngi, ln: nu trn 1000 ngi.

- Nhng ngnh khc th c tiu chuNn khc nh: doanh nghip nh ldoanh nghip c doanh s khng chim qu 5% tng s thng vi vi

nhng ngnh cng nghip t cnh tranh; c doanh s khng qu 5 triu USD

hng nm i vi doanh nghip bn s; khng qu 1 triu i vi doanhnghip bn l.

Ti Hn Quc, phn chia da ch yu vo s lng cng nhn lm vic

cho csy v ty thuc vo ngnh ngh kinh doanh

Ngnh DN nh DN va

Ch to, khai khong,

GTVT

< 20 cng nhn 21 - 300

Xy dng < 20 cng nhn 21 - 300

Thng mi, dch v < 5 6 - 20

Ti mt s nc Chu


40/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 40 -

Quc gia S lao ng Vn kinh doanh

Hng Kng

< 100 cng nghip

< 50 dch v

Indonesia < 100 < 0.6 t Rupi

Singapore < 100 < 499 triu SGD

Myanmar < 100

Philipin < 200 < 100 triu pso

Thailand < 100 < 20 triu pat

Japan

< 50 bn l

< 300 bn bun v

ngnh khc

< 10 triu yn

< 30 triu yn

< 100 triu yn

Tm li, mi quc gia trn th gii u c nhng khi nim khc

nhau v nhng tiu chuNn khc nhau phn loi nh th no l mt doanhnghip va v nh. Nhng nhn chung nhng tiu thc m cc nc thng

s dng lm cn c phn loi cc doanh nghip va v nh vi cc doanh

nghip ln l cc tiu thc v vn, lao ng hoc doanh thu. Ty thuc vo

iu kin v thi im ca mi nc m tiu thc dng lm phn loi c th

l mt hoc hai trong ba tiu thc .

Bn cnh cc tiu thc mang tnh nh lng nh trn, cc t chc ngh

nghip v k ton, kim ton c khuynh hng a ra cc tiu thc mang tnhnh tnh nhm ph hp vi mc tiu gii quyt ca cc chuNn mc. Xy

dng mt khi nim doanh nghip va v nh mang tnh nh tnh s gip

vic p dng cc nguyn tc v chuNn mc d dng hn v mi quc gia c


41/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 41 -

nhng iu kin v kinh t, x hi khc nhau v mi ngnh ngh, lnh vc

kinh doanh c nhng c im hat ng khc nhau.

Vi mc ch hng dn thc hin kim ton ti doanh nghip va vnh, y ban quc t v kim ton v dch v bo m (IAASB) thuc Lin

on K ton quc t (IFAC) cho rng doanh nghip va v nh c nhng c

im sau:

- Ch doanh nghip va v nh thng l mt hoc mt vi c nhn- Phm vi hot ng ca doanh nghip va v nh hp v ch kinh doanh

mt hoc mt s mt hng nht nh, v th, khng th chi phi ton b th

trng hng ha.

- T chc b my k ton n gin, b my k ton ch c mt vi nhnvin (nhiu doanh nghip ch c 2 3 ngi lm k ton).

Cn vi mc ch xy dng mt h thng chuNn mc k ton chuNn

nhm to s ha hp gia chuNn mc k ton ca mt quc gia v chuNn mc

k ton quc t v chuNn ha cht lng thng tin trn cc bo co ti chnh,

m bo li ch ca ngi s dng thng tin trong vic ra quyt nh u t,

y ban chuNn mc K ton quc t (IASB) nh ngha doanh nghip va v

nh l nhng doanh nghip m:

- Khng hoc cha tham gia nim yt trn th trng chng khon vhot ng kinh doanh ca n khng tc ng mnh n nn kinh t

- Phi cng b bo co ti chnh tng qut cho ngi s dng ngoi cngty. Ngi s dng ngoi cng ty bao gm: ngi shu m khng tham gia

vo vic qun l doanh nghip, ch nhin ti, ch n tim nng v cc c

quan ti chnh


42/99


43/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 43 -

tiu ch sau: C vn php nh nh hn 1 tng, s lao ng nh hn 100

ngi, c tng doanh thu hng nm nh hn 10 t ng. S xc nh ny

nhm mc ch c chnh sch u t v qun l.3. Ngn hng cng thng Vit Nam th nh ngha: doanh nghip va v

nh l cc doanh nghip c di 500 lao ng, c vn cnh nh hn 10 t

ng, c vn lu ng nh hn 8 tng v doanh thu hng thng nh hn 20

tng. S xc nh ny nhm mc ch xc nh i tng vay vn v s

vn vay trong hot ng tn dng ca Ngn hng cng thng.

4.

Qu h trdoanh nghip va v nh ca chng trnh Vit Nam EUcho rng doanh nghip va v nh l cc doanh nghip c tng gi tr ti sn

khng qu 2 triu USD v c s lao ng khng qu 500 ngi.

5. Ngy 20/6/1998, Cng vn s 861/CP KTN ca Chnh ph tmthi quy nh thng nht tiu ch xc nh doanh nghip va v nh l nhng

doanh nghip c vn iu l di 5 tng v s lao ng bnh qun hng

nm di 200 ngi. Cng vn nu r cc B, Ban, Ngnh, a phng c

th cn c vo tnh hnh c th m c th p dng c hai hoc mt trong hai

tiu thc trn.

6. Ngh nh s 90/2001/N CP ngy 23/11/2001 nu r: Doanhnghip va v nh l cc cssn xut kinh doanh theo quy nh ca php

lut hin hnh, c vn ng k khng qu 10 tng hoc c s lao ng

trung bnh hng nm khng qu 300 ngi. Cn c vo tnh hnh kinh t x

hi ca ngnh, a phng c th; trong qu trnh thc hin cc bin php,

chng trnh trgip m c th p dng linh hot c hai tiu ch vn v lao

ng hoc mt trong hai tiu thc .


44/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 44 -

Tm li, vo mi thi im khc nhau v vi mi mc ch khc nhau m

cc t chc, cquan nh nc v cc c nhn c cc tiu thc phn loi v

xc nh doanh nghip va v nh cng khc nhau. iu ny cho php ktlun rng khng tha ra mt nh ngha hay tiu thc v doanh nghip va

v nh vnh vin m khng bnh hng bi nhn t khng gian v thi gian.

Ni cch khc, cc nh ngha hoc tiu thc chc xc nh trong mt

trng hp c th cho mt mc ch c th.


45/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 45 -

KT LUN CHNG 1

Chng 1 trnh by nhng im cbn v l thuyt Kim sot nib lm cscho nhng nh gi v phn tch v h thng kim sot ni

bcc doanh nghip va v nh trong chng 2.

H thng kim sot ni bcc doanh nghip khc nhau sc xy

dng khc nhau. Tuy nhin, tt c cc h thng s hiu qu hn nu c t

chc theo bo co COSO 1992. Theo COSO, th mt h thng kim sot ni

b bao gm 5 b phn c mi quan h cht ch vi nhau, l: Mi trng

kim sot, nh gi ri ro, Hot ng kim sot, Thng tin v truyn thng,

Gim st.

Cc mc tiu ca doanh nghip c th st c nu h thng kim

sot ni bdoanh nghip c nh gi l tht s hu hiu. Tuy nhin,

do bn thn bt k h thng kim sot ni b no cng tn ti nhng hn ch

vn c nht nh nn khi thit k h thng kim sot ni b, doanh nghip cn

phi quan tm ti thiu ha cc tc ng ca nhng hn ch ny.Hin nay, h thng k ton ca hu ht cc doanh nghip u c tin

hc ha. Do , vic thit k h thng kim sot ni b cng phi theo chiu

hng khc: chu nh hng ca vic x l d liu bng in t.

Chng 2 tip theo snh gi v phn tch v h thng kim sot ni

b cc doanh nghip va v nh trn a bn Tnh Lm ng thng qua

vic s dng cc cng c phn tch kim sot ni b ca COSO.


46/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 46 -

CHNG 2

THC TRNG H THNG KIM SOT NI B

TI CC DOANH NGHIP VA V NH

TNH LM NG HIN NAY

Nh trnh by chng 1, Bo co COSO 1992 khng cha ra

mt h thng l lun hon thin v kim sot ni b m cn bao gm c mt

b cng cnh gi kim sot ni b ton din i vi hot ng ca doanh

nghip. Chng 2 s tp trung vo phng php kho st thc trng ccdoanh nghip va v nh bng cng c COSO ny. Kt qu kho st s l c

sa ra cc gii php nhm hon thin hn cho cc doanh nghip c

kho st.

2.3 Mc ch, i tng v phng php kho st thc trng2.3.1Mc ch kho st

Vic thc hin kho st thc trng c thc hin thng qua s dng

cng cnh gi COSO ti cc doanh nghip va v nh.

Kim sot ni bc thit lp v duy tr t c cc mc tiu ca

t chc, bao gm cc mc tiu v hot ng, bo co ti chnh v tun th.

Vic s dng bo co COSO nh gi s cung cp mt ci nhn ton din

nht i vi cc hot ng ca doanh nghip.

Trong nghin cu ny, chng ti s s dng nhng cu hi thit k vi

lu l p dng ring cho cc doanh nghip va v nh theo bn gc COSO.Tuy nhin, do bo co COSO c thit k ch yu dnh cho cc doanh

nghip ca Hoa K, m doanh nghip va v nhVit Nam li c khc bit

rt nhiu, nn trong nghin cu, chng ti s ch s dng nhng cu hi ph

hp vi quy m doanh nghip va v nhVit Nam m thi.


47/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 47 -

Mc ch kho st nhm tm hiu, phn tch v nh gi h thng kim

sot ni b ca cc doanh nghip c kho st theo tiu chuNn COSO 1992.

T, a ra cc gii php nhm hon thin hn cho cc doanh nghip ny.2.3.2 i tng kho st

i tng c chn kho st l 15 doanh nghip va v nh, c tnh

hnh kinh doanh kh tt trn a bn Tnh Lm ng. Trong c:

+ 2 doanh nghip c vn u t nc ngoi

+ 5 cng ty c phn

+ 6 cng ty trch nhim hu hn

+ 2 doanh nghip nh ncBng kho st c gi tr li trc tip bi nhng ngi c chc v

quan trng trong mi cng ty, doanh nghip nh: K ton trng, Ph Gim

c, Gim c v c thm nin cng tc trong doanh nghip.

Quy m mu c chn l 15, chim 17,6% trn c s tng th l 85

doanh nghip trn a bn Tnh.

2.3.3 Phng php kho stNghin cu thc hin kho st vi cng cnh gi l bng cu hi

gm 108 cu hi, thit k li t nhng cu hi ca COSO nh gi trn 5

nhn t cu thnh nn h thng kim sot ni b: Mi trng kim sot, nh

gi ri ro, Hot ng kim sot, Thng tin v truyn thng, Gim st.

Trong , cc cu hi ch yu tp trung chnh trong 3 phn u: Mi

trng kim sot, nh gi ri ro v hot ng kim sot. Cn phn Thng tin

v truyn thng v phn Gim st, ch trnh by tp trung vo cc vn khc

bit m COSO lu .

2.4 c im v thc trng h thng kim sot ni b ti ccdoanh nghip trong mu kho st:

2.4.1 Mi trng kim sot


48/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 48 -

2.4.1.1 Trit l qun l v phong cch iu hnhTR LI

CU HI

C KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

Trit l qun l v phong cch iu hnh:

1. Nhng nh qun l v nhn vin khc

trong doanh nghip c cng nhau bn bc

v k hoch hoc cc mc tiu ti chnh v

kinh doanh khng?

8 7

2. Doanh nghip c sn sng iu chnh

nhng bo co ti chnh khi pht hin ra sai

st khng?

15

3. Doanh nghip c chp nhn mc

ri ro kinh doanh l mo him khng?2 11 2

4. Trong doanh nghip c thng xy ra

bin ng nhn sv tr qun l cp cao

khng?

1 14

5. Cc nh qun l doanh nghip c thi

v hnh ng ng n trong vic p

dng nhng nguyn tc k ton, cng b

thng tin trn bo co ti chnh, chng gian

ln v gi mo chng t s sch khng?

15

Ton b kt qu kho st cho thy, cc nh qun l ca cc doanh

nghip l nhng ngi c hiu bit tt v ngnh ngh kinh doanh, mi trng

hot ng v ngun lc sn c trong doanh nghip ca mnh. Phong cch


49/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 49 -

iu hnh ca nh qun l xut pht t chnh c im v quy m hot ng

ca cc doanh nghip.

nh k, trong cc doanh nghip cng c trao i gia nhng nh qunl v cc nhn vin khc v k hoch hoc cc mc tiu ti chnh, kinh doanh,

iu ny mang li hiu qu cao cho qun l. Tuy nhin cng c gn 50%

doanh nghip trong mu iu tra khng quan tm n vn ny. S trao i

v cc mc tiu ti chnh v kinh doanh t c thc hin, ch yu l do quyt

nh mt chiu t cp lnh o cao nht v c chp thun thc thi trong

ton doanh nghip, nh th c thnh hng n mc tiu ca kim sot ni

b.Kt qu kho st cn cho thy, hu ht cc nh qun l rt thn trng

trong cc quyt nh kinh doanh. Hu ht u khng mo him m lun tm

kim nhiu thng tin, quan st, trao i, suy xt kh cNn thn cn i gia chi

ph v li ch c th thu c trc khi hnh thnh quyt nh. Nguyn nhn

ch yu l do cc doanh nghip va v nh, ch doanh nghip thng thng

phi iu hnh cc hot ng ca nhn vin nhm m bo hiu nng ca

qun tr, ng thi h cn phi tm nhn vai tr tm kim v quyt nh

cc chi kinh doanh nn h rt thn trng khi ra cc quyt nh.

Cc nh qun l quan tm nhiu n thng tin trn trn bo co ti

chnh l mt nhn t kh thun li h trtch cc cho h thng kim sot ni

b hu hiu.

S bin ng nhn sv tr qun l cp cao cc doanh nghip hu

nh khng c, kt qu ny cho thy sn nh trong phong cch qun l v

nh th th tt cho cc hot ng kim sot trong doanh nghip.

2.4.1.2 Tnh chnh trc v cc gi tro cTR LI

CU HIC KHNG KHNG

KHNG

TR


50/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 50 -

BIT LI

Tnh chnh trc v cc gi tro c

1. Doanh nghip c to dng mitrng vn ha doanh nghip nhm nng

cao s chnh trc v phNm cht o c

ca nhn vin khng?

14 1

2. Doanh nghip c nhng quy nh v

o c ngh nghip hoc cc thng l

kinh doanh c chp nhn, bao gm quy

nh x l cc trng hp mu thun v li

ch v cc chuNn mc o c khng?

12 3

3. Doanh nghip c vic truyn t v

hng dn c th ha cc yu cu vo

c, phn bit hnh vi no l vi phm,

hnh vi no c khuyn khch, cho php

khng?

8 4 3

4. C tn ti nhng p lc do thu hoc

p lc khc khin doanh nghip phi hnh

x tri lut khng?

4 10 1

Kt qu kho st cho thy cc doanh nghip u c c gng to dng

mi trng vn ha doanh nghip nhm nng cao tnh chnh trc v cc gi tr

o c ca nhn vin. Hu ht cc nh qun l ca cc doanh nghip u cnhn thc ng n v mc nh hng ca cc hnh vi vi phm ca nhn

vin n cc mc tiu trong kim sot ni b nn u c nhng quy nh v

o c ngh nghip ngn nga vi phm.


51/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 51 -

Tuy nhin, kt qu kho st cho thy vic truyn t v hng dn c

th cc yu cu vo c mt s ln doanh nghip trong mu l cha c.

Cc doanh nghip x l vi phm theo tin l hoc trn hu qu pht sinh khivi phm thc s xy ra, trong khi ngi nhn vin thc s khng hoc

cha bit r hu qu khi thc hin hnh ng cho n khi kh mun, iu ny

khng thun li vic thc hin mc tiu chung ca doanh nghip.

Cc hnh vi khuyn khch, khen thng trn kt qu cng vic tt ca

nhn vin cng c cc nh qun l quan tm, Tuy nhin, mc quan

tm cha nhiu, nh th cha khuyn khch tinh thn v thi lm vic ca

hmc cao. Nu nhn t ny nu c quan tm ng n th s gn kttrong mi quan h gia nhn vin v doanh nghip cng t m lu bn

hn.

Tuy nhin, trong mt s doanh nghip kho st ca mu, kt qu cho

thy c lc tn ti nhng p lc khin doanh nghip phi hnh x tri lut,

l khi nhng n lc, c gng ca nhn vin khng c b p tha ng, hay

nhng vi phm thc hin hnh x tri lut khng c pht hin v trng tr

thch ng. iu ny s gy gim lng tin vo doanh nghip ngi nhn

vin v nguy him hn l c th dn n nhng thng ng gia cc nhn

vin, gy nh hng n mc tiu ca h thng kim sot ni b.

2.4.1.3 Ccu t chcTR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

1. Doanh nghip thit lp ccu t chcl tp quyn phi khng?

8 3 2 2

2. Doanh nghip c s v c cu t

chc hin ti vi s phn nh trch nhim10 5


52/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 52 -

v quyn hn ca nhn vin khng?

3. Ccu t chc c ph hp vi quy m

ca doanh nghip v phc tp ca cngvic khng?

10 3 2

4. C cu t chc phn nh chc nng

v quyn hn c b chng cho?3 12

5. C nhng quy nh r rng v quyn

hn v trch nhim c thit lp m

bo lm ng theo nhng quy nh ca lut

php v nh nuc hay khng?

14 1

6. C vn bn quy nh chnh sch v th

tc c th ha hot ng ca tng b

phn trong doanh nghip khng?

10 5

7. Mi quan h trong bo co ti doanh

nghip c r rng khng? (Cc nhn vin

c bit mnh phi bo co v vn g, cho

ai, khi no khng?)

12 3

8. Nh qun l c nh gi nh k s

thay i ca c cu t chc theo s thay

i ca cc iu kin trong kinh doanh

khng?

9 6

Ccu t chc trong hu ht cc doanh nghip c kho st l ccu

tp quyn. Ccu ny ph hp vi quy m cc doanh nghip va v nh. V

s lng nhn vin trong cc doanh nghip tng i t nn qun l tp quyn

s gip kim sot cht ch cc hot ng trong doanh nghip.


53/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 53 -

cc doanh nghip c kho st, hu ht, c cu t chc u c

tng i cc phng ban chc nng nh: B phn qun l chung, b phn

hnh chnh, b phn nhn s, b phn k ton, b phn bn hng, b phn snxut, b phn mua hng, b phn kho Ty theo quy m hot ng m cc

phng ban chc nng c t chc mt cch c lp nhau hoc gp mt vi

chc nng trong cc phng ban.

Cc doanh nghip hu ht u c s t chc trong phn nh

quyn hn v trch nhim ca mi phng ban tng i r trn csnh gi

nng lc thc t v trnh chuyn mn, o c ca mi nhn vin. Quan h

bo co trong cc doanh nghip tng i r rng, nh vy s gip ch chomi quan h hp tc, phi hp v chia s thng tin ln nhau gia nhng b

phn khc nhau trong doanh nghip v nhng nhn vin trong cng mt

phng ban.

Tuy nhin, trong mu kho st, vn cn thy c mt s doanh nghip c

cc b phn thc hin chc nng chng cho nhau. S khng m bo c lp

tng i gia cc nhim v v chc nng ny s l hn ch kh ln trong

vic thc hin mc tiu ca kim sot ni b.

2.4.1.4 Chnh sch nhn sTR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

1. Khi tuyn dng nhn vin mi, doanh

nghip c nhng chnh sch, th tc

pht trin i ng nhn vin trung thc vc kh nng chuyn mn nhm p ng

cho h thng kim sot ni b hiu qu

khng?

11 3 1


54/99


55/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 55 -

cng khng?

11. Nhn vin ca h thng thng tin c

hiu kt qu cng vic ca h gp phnquan trng trong thc hin cc th tc kim

sot ni b khng?

15

12. Doanh nghip c cc chnh sch lin

quan n quyn s hu, pht trin phn

mm v d liu ni b khng?

4 10 1

Kt qu kho st cho thy trong cc doanh nghip, hot ng tuyndng, qun l v hun luyn nhn s hin ti cng tng i ph hp vi yu

cu pht trin i ng nhn vin v pht trin h thng kim sot ni b.

Khi tuyn dng nhn vin mi, cc nh qun l thng a ra cc tiu

chuNn chung v chuyn mn ph hp, kinh nghim lm vic v kin thc h

tr nh Anh vn v vi tnh iu ny cho thy, cc nh qun l doanh

nghip rt quan tm n vic xy dng i ng nhn vin c trnh v c

nng lc, ph hp vi cng vic. Cc doanh nghip c kho st hu ht l

cc doanh nghip t nhn hoc cng ty c phn, cng ty TNHH nn vic

tuyn dng, hu ht c thc hin mt cch khch quan qua bo ch, truyn

hnh hoc cc trung tm gii thiu vic lm, t tn ti cc mi quan h quen

bit, gi gm trong tuyn dng

Sau khi tuyn dng, cc doanh nghip cng ch n vic t chc

hun luyn, o to nhm nng cao tay ngh ca nhn vin nh: cho i hc

kho st thc t, mi chuyn gia v dy ngn hn, ng vin nhn vin t

nng cao trnh qua vic h tr thi gian, chi ph hc tp, thng cho kt

qu hc tp tt Nhng cng c khng t cc doanh nghip nh khng ch

n vn ny, nh th c th to kh khn cho chnh nhn vin ca h nu


56/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 56 -

cc iu kim lm vic hoc mi trng kinh doanh thay i hay thm ch c

th lm gim kh nng sng to, nhy bn trong cng vic. Tuy nhin, vi

nguyn nhn ch yu l do vn ca cc doanh nghip va v nh ny t, khkhn trong huy ng vn nn vn hu ht c tp trung cho hot ng kinh

doanh v do vic mt nhiu thi gian v chi ph hng dn v o to

nhn vin mi thng b hn ch.

Cch s dng nhn vin trong cc doanh nghip c kho st nhn

chung tng i tt, ph hp vi cc yu cu ca cng vic v nhu cu pht

trin ca chnh doanh nghip nh xy dng quy ch khen thng, x pht vi

phm hp l, tuyn truyn cho nhn vin hiu v nhim v v quyn hn camnh, nhn thc cc hnh ng ng c khuyn khch v cc hnh ng sai

lch

Tuy nhin, trong vn ny, kt qu rt khc bit khi so snh kt qu

tr li ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi v cc doanh nghip

trong nc. i vi doanh nghip nc ngoi, nhu cu tuyn chn, o to

nhn vin kh tt v ng b. Hn na khi s dng nhn vin, cc doanh

nghip ny a ra tiu chnh gi, bt, khen thng, k lut tng i r

rng, l iu cc doanh nghip trong nc khc cha c thc Ny s c

gng n lc phn u ca nhn vin.

Kt qu trong bng kho st v tnh hnh nhn s trong mng qun l

thng tin v mng ni b ca cc doanh nghip th cho kt qu khng mong

mun. Hu ht cc doanh nghip khng quan tm n vn ny. Vi quy

m hot ng nh nn cc nh qun l rt thn trng trong chi ph v khng

hnh thnh b phn ny. Khi c s c xy ra vi mng ni b hoc phn mm

s dng th h mi chuyn gia. Vn tit kim chi ph ny s gy t nhiu

hn ch cho h thng kim sot ni b.

2.4.1.5 Phn chia quyn hn v trch nhim


57/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 57 -

TR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

Sy thc nhim v theo nng lc

1. Quyn hn v trch nhim c c

phn chia r rng cho tng b phn bng

vn bn khng?

9 6

2. Trch nhim v quyn hn gia cc

phng ban c b trng lp khng?3 12

3. Khi phn cng cng vic, doanh

nghip c phn tch kin thc v k nng

ca nhn vin giao vic khng?

13 2

4. Doanh nghip c t chc nhng kha

hc vo to nhn lc, bao gm h thng

thng tin nhn s khng?

2 11 1 1

5. Cc nhn vin k ton c phi c l

lch, kin thc chuyn mn v kinh nghimph hp vi tng nhim v ca h hay

khng?

14 1

6. Cc nhn vin k ton c chuyn mn

ph hp trong vic chn la v p dng

nhng nguyn tc k ton hay khng?

15

Phn chia quyn hn v trch nhim

7. C s phn chia r rng v quyn hn

v trch nhim chc nng iu hnh v

gii quyt cng vic thc hin mc tiu ca

doanh nghip khng?

13 1 1


58/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 58 -

8. Nhn vin trong doanh nghip c t

kim tra v gim st ln nhau trong cc

chc nng thc hin khc nhau khng?

12 3

9. Quyn hn v trch nhim v ti chnh

c c giao cho mt nhn vin qun l c

th khng?

8 6 1

10. Cc nhn vin trong doanh nghip c

hiu r c s quan trng ca phn chia

trch nhim nh hng n kim sot ni

b khng?

13 1 1

11. C bng m t cng vic cho tng

nhn vin, c th ha nhim v, bao gm

cc th tc kim sot c lin quan n

trch nhim?

6 8 1

Kt qu tr li t cc doanh nghip c kho st cho thy, vic y

quyn v phn chia trch nhim c thc hin.

80% cc doanh nghip tr li cc nhim v gia cc phng ban khng

b trng lp v c s phn chia r rng v quyn hn v trch nhim thc

hin mc tiu chung ca ton doanh nghip. Kt qu ny tt v nu ng nh

th th quyn li v trch nhim mi c nhn rt c th v vic thc hin kim

tra cho l hon ton c th. V nh vy, mc tiu ca kim sot ni b cng

c thc hin tt.

Tuy nhin vn cn c nhiu doanh nghip cha phn chia nhim v r

rng, cha c bng m t cng vic c th, ngoi tr nhn vin qun l cp

cao. iu ny nguy him cho kim sot ni b ca chnh cc doanh nghip

v vic khng r rng dn n i khi c nhng vic quan trng c th quyt


59/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 59 -

nh trong kh nng ca mnh nhng li khng c quyt nh hoc khi c

s c th n Ny trch nhim ln nhau. V khi quy m doanh nghip pht

trin hn, y s l ro cn kh khn kh ln.2.4.1.6 Hi ng Qun tr v Ban Kim sot

TR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

Hi ng Qun tr

1. Ban lnh o c nh gi cao vai tr

ca kim sot ni b khng?13 2

2. C nhng cuc hp nh k ca Hi

ng Qun tr thit lp nhng chnh

sch, xc nh mc tiu mi v xem xt,

nh gi li hot ng ca doanh nghip

khng?

11 4

3. Bin bn ca nhng cuc hp ny c

c son tho, k xc nhn ng thi gianhay khng?

10 4 1

4. Hi ng Qun tr c c thng bo

hay thng qua tt c cc cng vn, chng

t gi i hay nhn c khng?

9 5 1

5. Hi ng Qun tr c c cung cp

thng tin y v kp thi gim st cc

mc tiu v chin lc qun l; kt qu

hot ng v tnh hnh ti chnh ca doanh

nghip , iu khon ca cc hp ng quan

trng khng?

10 2 2 1


60/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 60 -

6. C vic gim st nhm xc nh mc

khuyn khch vt cht cho nhn vin iu

hnh cp cao v trng ban kim ton nib, xc nh vic b nhim v kt thc

nhim k cho cc c nhn khng?

7 5 2 1

Cc doanh nghip c kho st hu ht l cc doanh nghip va v

nh nn tt c cc doanh nghip thng l cc cng ty TNHH, b phn kim

tra cao nht chnh l Hi ng qun tr. Ban Kim sot (i vi cng ty c

phn), hay ch doanh nghip kim gim c (i vi doanh nghip t nhn,cng ty TNHH). Phn ln cc nh qun l ny qun l theo kinh nghim l

chnh m khng c o to chuyn mn su. B phn kim tra ny thng

thng ch tp trung gim st vo mt s hot ng chnh v c th. i vi

cc quyt nh x l thng tin, hot ng quan trng, phn ln u c nhng

cuc hp nh k xem xt, nh gi v ra quyt nh.

2.4.2nh gi ri roTR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

nh gi ri ro:

Mc tiu: Nhm t c s hiu bit y

v qu trnh nhn bit, phn tch v

qun l ri ro lin quan n hot ng

chung ca doanh nghip, h thng k ton

v thit lp cc bo co ti chnh.

1. Doanh nghip c thng xuyn nhn

dng v phn tch ri ro trong hot ng14 1


61/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 61 -

kinh doanh ca mnh khng?

2. Ban qun l doanh nghip c nh gi

nh hng ca nhng s kin sau n victhit lp cc bo co ti chnh khng:

a. S thay i ca mi trng hot

ng doanh nghip ?10 5

b. Nhn s mi? 11 4

c. Thay i hoc ng dng mi h

thng thng tin ?7 8

d. S tng trng nhanh? 4 11e. Cc phng ban mi v cc hot

ng khc?8 7

f. Ti cu trc li t chc doanh

nghip do tinh gin bin ch, thay i cch

gim st, qun l hoc phn chia li quyn

hn?

8 7

3. Doanh nghip c chp nhn ri ro nh

hng n bo co ti chnh do chi ph

khng?

8 6 1

4. Vic bo qun h thng khng h

hng v mt mt d liu c thc hin tt

khng?

10 4 1

5. Doanh nghip c hnh ng thay ikp thi i vi cc nhn t tc ng t bn

trong v ngoi doanh nghip khng?

7 1 6 1


62/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 62 -

Cc doanh nghip c kho st u t mc tiu chnh ca cc doanh

nghip l doanh s cao, t li nhun ti u. Ngoi mc tiu chnh , ch

u t ca mi doanh nghip u c mc tiu ring bit nh l ch mun givng kinh doanh vi mc li nhun hin ti hoc pht trin doanh nghip

quy m ln hn c c li nhun nhiu hn v nng cao uy tn hn, pht

trin mnh hn, mang tnh quc gia, thm ch l khu vc. T mc tiu chung

ny, cc doanh nghip u c chia mc tiu c th cho tng b phn, tng

hot ng trong doanh nghip. T, doanh nghip c th nhn bit v phn

tch cc ri ro e da n mc tiu ca mnh.

Vnh gi ri ro khi mi trng hot ng ca doanh nghip thay i:C n trn 65% doanh nghip c kho st quan tm n ri ro ny. Mi

trng kinh doanh hin nay ang khng ngng thay i theo hng mrng

v thng thong hn trong mi lnh vc nh mi trng kinh t, cng ngh,

thng tin, lut php nn vic thn trng phn tch cc ri ro ny l rt hp

l. C n trn 30% cc doanh nghip khng quan tm, iu ny s lm cho

chnh h thng trong kinh doanh v c thnh hng ln n mc tiu ca

chnh h.

Vnh gi ri ro khi thay i nhn s mi: Cc doanh nghip rt quan

tm n vn ny v nhn s l nhn t rt quan trng trong qun l. c

bit i vi cc doanh nghip c quy m va v nh nh trong mu kho st,

nhn t ny cng quan trng hn, v s lng nhn vin trong cc doanh

nghip ny t, thng hay kim nhim nn vic thay th mi phi tht thn

trng khng nh hng nhiu n hot ng kinh doanh.

Vnh gi ri ro khi tng trng nhanh: Hu ht cc doanh nghip

u khng ch . Nguyn nhn l do hot ng ca cc doanh nghip va v

nh ch trng cc mc tiu li nhun hin ti nhiu hn nn khng quan

tm nhiu n tng trng doanh nghip.


63/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 63 -

Vnh gi cc ri ro khc, kt qu cho thy gn nh 50% quan tm v

50% khng quan tm. Chng t s thay i hoc p dng cng ngh, k thut

mi cc doanh nghip ny khng nhiu. Khi pht sinh thay i th hu nhcc nh qun l mi tnh gi ri ra quyt nh theo chn la ring.

V kt qu tr li doanh nghip c chp nhn ri ro nh hng n bo

co ti chnh do chi ph: gn 60% doanh nghip cho rng c. Kt qu ny cho

thy v chi ph, doanh nghip c th chp nhn ri ro, chp nhn mc tiu ca

mnh bnh hng. iu ny kh nguy him cho cc mc tiu ca kim sot

ni b nu cc ri ro ny khng c phn tch t m v qun l cht ch.

2.4.3Hot ng kim sotTR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LI

Hot ng kim sot:

Mc tiu: Nhm thu thp thng tin v

nhng chnh sch, th tc kim sot cchot ng cung cp sm bo hp l

v cc mc tiu c thc hin.

A_ Hthng kton

1. Doanh nghip c s dng h thng

my tnh lp cc bo co ti chnh

khng?

15

2. C kim nhim gia 2 trong 4 chc

nng: xt duyt, thc hin, ghi chp v bo

v ti sn khng?

13 2

3. C chng t phn nh y cho tt 15


64/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 64 -

c cc hot ng nghip v xy ra khng?

4. C nh s th t trc cc chng t

khng?

15

5. C quy nh v trnh t lun chuyn

chng t khng?12 3

6. C xc nh trch nhim ca cc c

nhn tham gia hot ng trn chng t

khng? (k tn trch nhim)

14 1

7. C hn ch s xm nhp v truy cp

vo ti sn v d liu, thng tin khng?11 3 1

8. C kim tra i chiu gia 2 ngun

c lp v nghip v khng? (S liu thc

t v ghi chp trn s sch, phn mm )

14 1

9. Chng t k ton c c ghi chp

trung thc v chnh xc ngay t khi pht

sinh nghip v v c ph duyt bi

ngui c trch nhim khng?

15

10. Tt c cc d liu ( c duyt hp

l) c c x l chnh xc khng?15

11. Cc bo co kt xut c m bo mc

tiu y , chnh xc, hp l khng?15

2.4.3.1

H thng k tonKt qu tr li t cc doanh nghip c kho st cho thy s kh

tng ng trong hot ng kim sot h thng k ton ti cc doanh nghip.

Kt qu kho st cho thy vic phn chia trch nhim ca nhn vin k ton

khng t. Phn ln cc doanh nghip u cho nhn vin mnh kim nhim


65/99

KIL

OBOOK.C

OM

- 65 -

gia cc chc nng ph chuNn, thc hin, ghi chp nghip v v bo qun ti

sn. Nguyn nhn l do s lng nhn vin trong mi doanh nghip nh,

lng cng vic khng nhiu, tit kim chi ph nn cc nh qun l chpnhn tnh trng kim nhim ny. S khng tch bit v trch nhim ny c th

s dn n nhng sai phm, c bit l cc sai phm c . iu ny nh

hng ln n mc tiu hot ng ca doanh nghip.

V hot ng kim sot qu trnh x l thng tin v nghip v th hu

ht cc doanh nghip u thc hin kim sot tt t vic kim sot h thng

chng t, s sch n ph chuNn cho cc nghip v hoc hot ng v kim

sot vt cht i vi cc s sch v ti snNh vy, nu cc doanh nghip khng cho nhn vin k ton kim

nhim th nhn chung ton b hot ng kim sot l hu hiu, gip hon

thnh cc mc tiu ca kim sot ni b.

2.4.3.2 H thng my tnhTR LI

CU HIC KHNG

KHNG

BIT

KHNG

TR

LIHot ng kim s

thc s 117 - thuc trang va giai phap nang cao tinh hieu qua cua he thong kiem soat noi bo tai cac...

Documents