the cenn and the pfrs joint project - global fuel economy initiative - south caucasus - sustainable...

All rights reserved / CENN 2011 CENN.ORG

საწვავის ეკონომიის ხელშეწყობა:

მდგრადი ტრანსპორტი ქალაქში

ნანა ჯანაშიაCENN

CENN-ის მისიაა ხელი შეუწყოს

თანამედროვე და მდგრადი განვითარების

ღირებულებებისა და პრაქტიკის დანერგვას

საზოგადოებასა და გარემოს შორის ურთიერთკავშირის

დამყარების გზით.

CENN –ის მისია

All rights reserved / CENN 2010 CENN.orgAll rights reserved / CENN 2011 CENN.ORG

CENN–ის კომპეტენცია

მდგრადი განვითარება და კომუნიკაცია

სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება დაინსტიტუციური გაძლიერება

გარემოსდაცვითი კვლევა და პოლიტიკა

რესურსების მართვა

შესაბამისობის მართვა


შინაარსი

All rights reserved / CENN 2010 CENN.org

• ქალაქებში მდგრადი ტრანსპორტის მნიშვნელობა

• საწვავის ეკონომიის მნიშვნელობა

• ევროკავშირის მიდგომები მობილობასა და ტრანსპორტის სფეროში

• სატრანსპორტო სექტორის მიმოხილვა სამხრეთ კავკასიის რეგიონში

• ფაქტები საქართველოს სატრანსპორტო სექტორის შესახებ

• ტრანსპორტით გამოწვეული დაბინძურება საქართველოში

• საწვავის ეკონომიის მსოფლიო ინიციატივა (GFEI) & 50by50 კამპანია

• რეკომენდაციები სუფთა ტრანსპორტის დასანერგად


ქალაქებში მდგრადი ტრანსპორტის მნიშვნელობა


მსოფლიოს ქალაქების წინაშე სულ უფრო და უფრო მწვავედ დგება

მდგრადი ტრანსპორტის უზრუნველყოფის აუცილებლობა.

ტრანსპორტის უარყოფითი ზეგავლენა ცხოვრების ხარისხსა და ეკონომიკაზე:

• გადატვირთული მოძრაობა

• სათბურის აირების ემისიები

• ჰაერის დაბინძურება და ხმაური

• ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები

• უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული რისკები და საფრთხეები


• ტრანსპორტთან დაკავშირებული სათბურის აირების ემისიების წილიენერგორესურსების გამოყენების შედეგად გამოყოფილი CO2-ის მოცულობაშიდაახლოებით 1/4-ს შეადგენს.

• 2050 წლისთვის მოსალოდნელია ამ მაჩვენებლის 1/3-მდე გაზრდა.

• 2050 წლისთვის მსუბუქი ავტომანქანების რაოდენობა მთელი მსოფლიოსმასშტაბით გასამმაგდება.

საწვავის ეკონომიის პოლიტიკის გატარება ხელს შეუწყობს:

კლიმატის ცვლილების შერბილებას;

ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესებას ემისიების შემცირების გზით;

საწვავზე გაწეული ხარჯების შემცირებას;

საწვავის ცვალებად ფასებზე ქვეყნების ეკონომიკის დამოკიდებულებისშემცირებას.

საწვავის ეკონომიის მნიშვნელობა

ევროკავშირის სატრანსპორტო პოლიტიკა


DG MOVE

• ევროკომისიის მოძრაობისა და ტრანსპორტის მთავარი განყოფილება,

• პასუხისმგებელია სატრანსპორტო სექტორზე ევროკავშირის ფარგლებში.

DG MOVE –ის საქმიანობა:

• მდგრადი ტრანსპორტის ხელშეწყობა:

შესაბამისი სტრატეგიისა და ღონისძიებების გატარება2050 წლისთვის სატრანსპორტო საშუალებების მნიშვნელოვანიდეკარბონიზაციისათვის.

ელექტრომობილების დიდმასშტაბიანი ევროპული პროექტისდაფინანსება მათი ბაზარზე დამკვიდრების ხელშეწყობის მიზნით.

ალტერნატიული საწვავის (ბიოსაწვავი და წყალბადი) განვითარების პროექტების დაფინანსება.

ევროკავშირის სტრატეგია 2050 წლისთვის


ევროკავშირის სტრატეგიული დოკუმენტი (White Paper ) 2011:

ერთიანი ევროპული სატრანსპორტო სივრცის განვითარების ორიენტირი –კონკურენტუნარიანი და რესურსების დამზოგავი ეფექტური სატრანსპორტოსისტემისაკენ

ევროკავშირის სტრატეგიული მიზნები 2050 წლისთვის:

საწვავის ტრადიციული მოხმარების არც ერთი მანქანა ქალაქებში.

ავიაციაში ნახშირბადის დაბალი შემცველობის საწვავის 40%-იანი მოხმარება.

საშუალო მანძილებზე საქალაქთაშორისო სამგზავრო და სატვირთოსაავტომობილო გადაზიდვების 50%-ის ჩანაცვლება სარკინიგზო და წყლისტრანსპორტით.

ყველაფერი ეს შედეგად მოიტანს სატრანსპორტო ემისიების 60%-იან შემცირებას2050 წლისათვის.

სატრანსპორტო სექტორი სამხრეთ კავკასიის რეგიონში

• სამხრეთ კავკასიაში სატრანსპორტო სექტორს ერთ-ერთი ყველაზემნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვს ჰაერის დაბინძურებასა და გლობალურდათბობაში CO2–ის ემისიების გამო.

• თუმცა, სამხრეთ კავკასიის ქვეყნების წვლილი სათბურის აირებისგლობალურ ემისიებში დიდი არ არის:

საქართველო - 0.1%-ზე ნაკლები

სომხეთი - 0.1%-ზე ნაკლები

აზერბაიჯანი - 0.1%-ზე მეტი

• ადგილობრივ დონეზე ტრანსპორტით გამოწვეული ჰაერის დაბინძურებაყველაზე დიდ ზიანს ადამიანის ჯანმრთელობას აყენებს.


ფაქტები საქართველოს სატრანსპორტო სექტორის შესახებ


• 2001 წლიდან მსუბუქი ავტომანქანების რიცხვი გაორმაგდა.

• 2001 წლიდან ავტობუსებისა და მიკროავტობუსებისრიცხვი გასამმაგდა.

• ავტოპარკის ასაკი:

მხოლოდ 10% – 5 წელზე ნაკლები ასაკის

50%-ზე მეტი – 10 წლის და მეტი ასაკის

• მოძველებული ავტოპარკი ქმნის პრობლემებს საწვავის არაეფექტურიგამოყენებისა და მაღალი ემისიების გამო.

• მანქანები თავმოყრილია ქალაქებში, განსაკუთრებით – დედაქალაქში.

• 2004 წლიდან შეჩერებულია მსუბუქი ავტომანქანების სავალდებულოტექნიკური დათვალიერება.

სპეციფიურიპრობლემა

პრობლემის აქტუალობა მდებარეობა ტენდენცია ზემოქმედება მიზეზი

ჰაერის დაბინძურება

მტვრის, (PM10), COx, SOx, NOx ბენზოლის, ნახშირწყალბადების კონცეტრაცია აჭარბებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ზღვრულად დასაშვებ კონცენტრაციებს.

დიდ ქალაქებში, განსაკუთრებით დედაქალაქში.

გაუარესება

სიმსივნე, რესპირატორულიდაავადებები, ასთმა, ალერგიები, ჰიპერტონია.

მიოკარდის ინფარქტი.

გულ-სისხლძარღვთადაავადებები.

ტრანსპორტის ემისიები.

ემისიები დაბინძურების ფიქსირებული წყაროებიდან.

ჰაერის დაბინძურება და ადამიანის ჯანმრთელობა

• ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის თანახმად მსოფლიო მოსახლეობის 1/6 ცხოვრობს დაბინძურებული ჰაერის პირობებში.

• ჰაერის დაბინძურება იწვევს ყოველწლიურად 3 მილიონი ადამიანის სიკვდილს.

• ადამიანის ფუნდამენტური უფლებაა ისუნთქოს სუფთა ჰაერით.



საწვავის ეკონომიის მსოფლიო ინიციატივა (GFEI)

• საერთაშორისო საავტომობილო ფედერაციის ფონდი (FIA Foundation),

• საერთაშორისო ენერგეტიკული სააგენტო (International Energy Agency),

• საერთაშორისო სატრანსპორტო ფორუმი (Transport Forum International),

• გაეროს გარემოსდაცვითი პროგრამა (UNEP).

GFEI-ის მიზანია

• მსოფლიოს მასშტაბით საწვავის ეკონომიური მოხმარების ხელშეწყობა.

საწვავის ეკონომიის მსოფლიო ინიციატივა (GFEI)

საწვავის ეკონომიის კამპანია – 50by50

All rights reserved / CENN 2010 CENN.orgAll rights reserved / CENN 2011 CENN.ORG

• 2009 წელს დაწყებული 50by50 კამპანია წარმოადგენს GFEI-ის წამყვან ინიციატივას.

• GFEI-ის 50by50 კამპანია მიზნად ისახავს 2050 წლისთვის საწვავის ეკონომიის 50%-ით გაზრდას.

• GFEI-ის მიხედვით, 2050 წლისთვის ყოველწლიურად დაიზოგება 6 მილიარდი ბარელი ნავთობი და ასევე მიღებულ იქნება მნიშვნელოვანი სარგებელი ჰაერის დაბინძურებისა და CO2-ის ემისიების შემცირების თვალსაზრისით.


სუფთა ტრანსპორტის დანერგვის რეკომენდაციები

საწვავის ეკონომიის კამპანიით დასახული მიზნების მისაღწევადრეკომენდებულია შემდეგი ღონისძიებების განხორციელება:

• საწვავის ეკონომიის ეროვნული სტრატეგიული დოკუმენტის შემუშავება

არსებული სამართლებრივი და ინსტიტიუციური მოწყობის ანალიზი,

ქვეყანაში არსებული სიტუაციისა და ევროკავშირის მოთხოვნებისშედარებითი ანალიზი,

ავტოპარკის მონაცემთა ბაზის შესწავლა,

სატრანსპორტო სცენარების შემუშავება,

მოგება-ზარალის ანალიზი,

მიზნების დასახვა.


სუფთა ტრანსპორტის დანერგვის რეკომენდაციები

• საწვავის ეკონომიის სამოქმედო გეგმების შემუშავება და განხორციელება:

სატრანსპორტო სექტორის ეფექტური დაგეგმვა - სატრანსპორტოინფრასტრუქტურის შეფასება, დაპროექტება და მოწყობა.

ჰაერის ხარისხის, ავტოპარკის, საწვავის ხარისხის და ა.შ. მონიტორინგისგაუმჯობესება: მსუბუქი ავტოტრანსპორტის ყოველწლიური ტექნიკურიდათვალიერების შემოღება.

რეგულირების მექანიზმების (მაგ.: საგადასახადო შეღავათების) შემუშავებაეკონომიური მანქანებისთვის.

საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება ყველა დონეზე.

• რეგიონულ დონეზე გეგმებისა და ინტეგრირებული სტრატეგიებისშეთანხმება.

All rights reserved / CENN 2010 CENN.orgAll rights reserved / CENN 2011 CENN.org

CENN-ის საკონტაქტო ინფორმაცია

2011 წლიდან საწვავის ეკონომიის 50by50 კამპანია

დაიწყო სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებში –

საქართველოში, სომხეთსა და აზერბაიჯანში.

GFEI-ის 50by50 კამპანია: www.globalfueleconomy.org

the cenn and the pfrs joint project - global fuel economy initiative - south caucasus - sustainable...

Documents