the cloud collective - transformaties

TRANSFORMATIES

THECLOUDCOLLECTIVE

Architectuur, stedenbouw en planologie; sectoren van grootse credo’s. De tijd van de grote uitbreidingen is voorbij! Bottom-up is het nieuwe top-down! Elk aantal jaar stappen we collectief op een nieuwe geloofsbelijdenis over. ‘Transformatie is de nieuwe bouwopgave’ is een van de laatste. Vijftien jaar geleden klonk het absurd, nu - in 2013 - al bijna belegen. Dat doet niets af aan het waarheidsgehalte. Alle tekenen wijzen in dezelfde richting - demografisch, economisch, ruimtelijk; we moeten het echt doen met de bestaande stad, de bestaande dorpen en het bestaande landschap.

De laatste twintig jaar is er vooral in de monumentale sfeer al veel gebeurd. Zo zijn veel economisch rudimentaire industriële complexen omgebouwd. In de jaren 70 werden oude fabrieken gesloopt, een paar jaar later was dat plotseling ondenkbaar en werden overal complexen zorgvuldig gerestaureerd.1 Enkele decennia verder zijn op verschillende plaatsen oude monumentale fabrieksterreinen de meest gewilde

plekken in de stad geworden. Denk aan Strijp S in Eindhoven, het Stork-terrein in Hengelo of het Westerpark in Amsterdam.

Wonen en werken in een monument lijkt te appelleren aan de maatschappelijke hang naar authenticiteit. In de snelle moderne wereld valt voor veel mensen het ‘echte’ - echt sociaal contact, echte ervaringen – steeds moeilijker van het virtuele te onderscheiden. Oude meubels, vintage kleding, goede koffie; het zijn trends die een tegenhanger lijken te vormen en verwijzen naar een tijd waarin dingen vanzelfsprekender waren.

Ook oude gebouwen dragen de waardevolle traagheid van de geschiedenis met zich mee. Volgens sommigen zal Europa zelfs spoedig het economisch bestaansrecht ontlenen aan de toeristische en recreatieve waarde van het rijke verleden. Europa als groot openluchtmuseum voor Chinese en Amerikaanse toeristen.2

TransformatieOpnieuw de ‘nieuwe’ bouwopgave

De zoektocht naar authenticiteit is een belangrijke trend, en de culturele waarde van erfgoed niet te onderschatten. Maar het beeld dat de grootste transformatieopgave niet draait om monumenten wordt er mee vertroebeld. Er staat in Nederland 7,2 miljoen vierkante meter aan kantoorruimte leeg en er wordt 9,3 vierkante meter aan bedrijfsruimte aangeboden.3 Tegelijkertijd is in bepaalde delen van Nederland de vraag naar woningen onverminderd groot. In de Randstad zouden tot 2040 nog 700.000 woningen moeten worden bijgebouwd. Als we die groei uitleggen met de gebruikelijke dichtheden - 25 woningen per hectare - wordt ‘Nederland is vol’ over 20 jaar niet langer geassocieerd met een opgeheven nationalistische partij uit de jaren 90, maar met de dagelijks te ervaren ruimtelijke werkelijkheid. Zijn we door de crisis vergeten dat we tien jaar geleden collectief op de bres sprongen om de ‘verrommeling’ van Nederland tegen te gaan?

Met een op de nationale schaal min of meer stabiele demografie, betekent de trek naar de (rand)stad dat andere gebieden juist krimpen. Deze verandering - die van alle tijden is: over 50 jaar kan het weer precies andersom zijn - stelt andere eisen aan de gebouwde omgeving. Denk aan scholen die leeg komen te staan, terwijl de vraag naar ouderenvoorzieningen groeit en denk aan leegstaande en dus goedkope kantoren in gebieden waar de vraag naar woningen en bijbehorende betalingsbereidheid juist groot is. De meest duurzame manier om alle veranderingen op te vangen is evident: werk met de gebouwen, wegen en landschappen die we al hebben. Daarvoor moeten we ze aanpassen aan de eisen van een andere tijd. Zo ‘nieuw’ is dat niet. We doen het eigenlijk al eeuwenlang. De laatste decennia lijken we het alleen een beetje te zijn vergeten. Transformatie: opnieuw de ‘nieuwe’ bouwopgave.

1. Geschiedenis en ontwerp, Koos Bosma, Jan Kolen [red] (2010) 2. o.a. Michel Houellebecq bijv, in zijn roman ‘de kaart en het gebied’3. Nederland complete, kantoren- en bdrijfsruimtemarkt, DTZ Zadelhoff, 2013

InhoudInleiding

Transformatie - opnieuw de ‘nieuwe’ bouwopgave

Bureauprofiel

The Cloud Collective

Werkvelden

Aanpak

- Ondernemersfabriek Enschede

- Moskee en sportschool Amsterdam

- Wonen in een monumentaal archief

- Urban villa in een machinehal

- Bloemkoolwijk Groningen

- Doorontwikkelend beheer in sociale huur

- Historische stadskern Aigle

- Binnenterrein wijndepot Bordeaux

- Polaroidterrein Enschede

- Nieuw Elan wooncomplex Den Haag

- Kanaalpark Piushaven Tilburg

- Wonen in een kantoorgebouw

- Kantorenleegstand Amstel III

- Biologische Bistro Berlijn

- Ruimtevullend meubelstuk

- Fantoomgevels Cartagena

- Manipulating the pavement

- Il n’a que des pas imagines

- Open Source City

- Installatie ‘Stad en Land’

- Hybrid Infrastructures

Herbestemming en architectuur

Stedelijke Herstructurering

Openbare Ruimte

Kantoortransformatie

Interieur

Experiment

Onderzoek

Projecten

Waarom The Cloud Collective?The Cloud Collective is een interdisciplinair ontwerpatelier voor architectuur, stedenbouw, onderzoek, interieur, installaties, onderwijs, theorie en tekst.

The Cloud Collective bestaat uit elf ontwerpers met verschillende expertises. We werken in wisselende teams; niet op één plek, maar vanuit verschillende steden. Wij geloven dat samenwerken het beste resultaat oplevert; binnen ons atelier, met externe experts en met opdrachtgevers. Wij werken vanuit de volgende overtuigingen:

- Ontwerpen gaat over context, techniek en het publieke belang, niet alleen over vormgeving- Ontwerpen vraagt om een frisse, kritische blik. We blijven altijd zoeken, leren en experimenteren.- We bouwen, organiseren en initiëren graag zelf.- De context voor ontwerp verandert continu, we moeten ons daarom zelf ook continu aanpassen.- Iedere opgave verdient het allerbeste resultaat. We werken zorgvuldig, hard en met veel plezier.

We werken aan ontwerpen bouwopgaven in opdracht en doen daarnaast regelmatig zelf geïnitieerde onderzoeken en experimentele projecten om nieuwe kennis en ervaring te ontwikkelen. Ook zijn we actief in het onderwijs, in het debat en in jureringen. Zo dragen we regelmatig bij aan vakdiscussies, begeleiden we studenten op Acadamies en Universiteiten en verschijnen er regelmatig artikelen over en van ons in verschillende vakbladen en websites.

The Cloud CollectiveVeelzijdig ontwerpatelier voor complexe opgaven

Organisatie en deskundigheidElk vraagstuk vraagt om een andere focus, en de kennis die we opdoen in de praktijk, de theorie, het onderwijs en het debat heeft zijn invloed op nieuwe projecten.

De diversiteit van ons team stelt ons in staat voor iedere opgave de juiste kennis en ervaring bij elkaar te brengen: ontwerpervaring, architectuurtheoretische en historische kennis, kennis over regelgeving, beleid, bouwtechnieken en materialen, organisatie van ontwerp en bouwprocessen, budgetbeheersing of financiering. Als we de expertise zelf niet in huis hebben gaan we de samenwerking aan met externe partijen. Al onze teamleden zijn opgeleid als architect en hebben zich vanuit hier verder gespecialiseerd.

Jan Lebbink

ervaring als projectleider in voorbereiding en uitvoering, stedenbouwkundige plannen, openbare aanbestedingen

Mark van der Net

ervaring met nieuwe media en technologie, open data en zelfvoorzienende minimale woonvormen

Jouri Kanters

Ervaring met duurzame technologieën als promovendus op de universiteit van Lundt. Energiesimulaties, stedelijke duurzaamheid

Joris Lipsch

ervaring met architectuur en scenografie, projectmanagement, ingewikkelde bouwlocaties

Gerjan Streng

ervaring met strategische en stedenbouwkundige opgaven, ruimtelijk onderzoek en theorie

Rick ten Doeschate

ervaring met strategisch advies in planologische processen, stedelijke ontwikkeling, infrastructuur, onderwijs en jureringen voor Rijkswaterstaat

Daniel Venneman

ervaring met DIY- en participatieprojecten, landschaps- en evenementenarchitectuur en nieuwe bouwmethodes

Rene van Poppel

ervaring met technische uitwerking, bijzondere materialiseringen en uitvoeringsbegeleiding

Gert Kwekkeboom

ervaring als architect/projectleider met opdrachten en openbare aanbestedingen op gebouwschaal, renovaties, ruimtelijke installaties en onderwijs

Ingrid van der Heijden

ervaring met bouwprojecten, coördinatie uitvoering, bouwplaatsbegeleiding en woningbouw

Floriane Pic

ervaring met ruimtelijk grafisch ontwerp en scenografie, publieke installaties.

WerkveldenSchalen en disciplinesNaast transformatieopgaven werkt The Cloud Collective aan verschillende projecten en op uiteenlopende schaalniveaus. Van ruimtelijke ordening en onderzoek op de landelijke schaal, tot aan het ontwerpen en bouwen van meubels en alles daartussen in. De ervaring in het ene project nemen we mee naar het andere.

OpdrachtgeversThe Cloud Collective werkt onder andere voor overheden, ontwikkelaars, ondernemers, particulieren, onderwijsinstanties en woningbouwcorporaties.

Huidige opdrachtgevers:- Rijksoverheid - Gemeentes: Amsterdam-West, Tilburg- Woningcorporatie: Domijn Enschede, Haag Wonen- Academie van Bouwkunst Tilburg- Particulieren in onder andere Utrecht, Hoogeloon, Zaandam, Deventer, Doetichem - Evenementenorganisaties: ID&T, Pleinvrees, Oerol- Verenigingen: Onze Vergeten Tuin, Scouting Oisterwijk- Ondernemers: Kirkman Company, Van der Poel- S+RO, de Architect, Architectenweb Magazine

The Cloud Collective werkt op dit moment onder andere binnen de volgende werkvelden:

Transformatie en tijdelijkheidTransformatie en herbestemming van inactieve gebieden, gebouwen en openbare ruimtes. Leegstand, erfgoed, herstructurering, vernieuwing, restauratie.

Organische planning, liberale stedenbouwRuimtelijke ontwikkelingen in de context van een terugtrekkende overheid. Verleidingsplanning, stapsgewijze ontwikkeling, strategische bottom-up planning, ontwikkeltools, cocreatie.

Datavisualisatie en -analyseGebruik van kwantitatieve data als grondslag voor een zorgvuldig ontwerp.

Zelfbouw en woonconceptenCollectieve en particuliere woningbouw, interieurs en meubels, begeleiding van het bouwtraject of zelfs het zelf bouwen.

Scenografie en nieuwe technologieTentoonstellingen, kunst in de openbare ruimte, objecten voor festivals en evenementen.

Stad en landDoorlopend onderzoek naar de relatie tussen stad en land, eigen onderzoek, bouwprojecten in Almere.

AanpakDe omgeving verandert voortdurend, onze visie beweegt mee

Behoud door ontwikkelingHet Belvederebeleid had een belangrijke boodschap: behouden uit puur principe is zelden raadzaam. (Landschaps)architectuur moet een functie blijven vervullen en zich aanpassen aan de omstandigheden. Dat vergt een combinatie van transformatie, restauratie en vernieuwing. Lang was een defensieve houding standaard: monumentale delen werden behouden en in ‘oorspronkelijke’ staat teruggebracht, minder waardevolle onderdelen werden gesloopt, nieuwe ingrepen contrastrijk toegevoegd. Wij geloven dat de geschiedenis niet statisch is maar gelaagd en levend. Iedere generatie voegt er iets aan toe en past er iets in aan. Interessante steden en gebouwen getuigen van die ontwikkeling, ze tonen hun culturele biografie. Wij denken dat een transformatie van iets uit het verleden sporen uit het heden mag achterlaten en zo samen één nieuw geheel kunnen vormen.

TijdelijkheidHet uitbreken van de crisis in de bouw heeft veel teweeg gebracht. Veel ontwikkelingen zijn on-hold

gezet tot de economie weer groeit. In de tussentijd worden vaak ‘tijdelijke’ projecten ontwikkeld. Wat er mee moet gebeuren als de economie aantrekt is niet duidelijk en de tijdelijkheid blijft regelmatig decennialang staan. Ieder ‘tijdelijk’ project dient daarom behandeld te worden als een project dat ook ‘permanent’ kan zijn. Het ene project blijft vijf jaar staan, het andere honderd, allemaal dragen ze bij aan een hogere kwaliteit. Zo hebben onze steden, dorpen en landschappen toch altijd gefunctioneerd?

Pragmatisme en experimentBegrensd door financiële, technische en wetgevende randvoorwaarden vormt iedere opgave een complexe puzzel. De opgave is groot en het beschikbare budget klein. Kennis van regelgeving, het bouwproces, de bouwtechniek en financiering is dus belangrijk. Veel opgaven staan of vallen met slimme en realistische oplossingen. Soms moet je echter loskomen van begrenzingen om nieuwe ideeën te scheppen die weer binnen de grenzen van een reële opgave tot nog betere oplossingen leiden. Daarom doen we ook regelmatig

ruimtelijke experimenten. Met kunstprojecten, festivalarchitectuur en laboratoriumprojecten proberen we nieuwe dingen, testen we ideeën en verbeteren we ze. ‘If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses’, luidt de bekende uitspraak van Henry Ford.

Duurzame stapsgewijze ontwikkelingVaak wordt het beschikbare budget homogeen verdeeld. Wij geloven dat het soms waardevoller is om gericht te investeren en delen van het project tijdelijk te laten voor wat ze zijn. Niet wachten op grote ingrepen zoals in de traditionele gebiedsontwikkeling, maar samen met stakeholders vanaf dag één aan de verbetering van het gebied werken. Een lik verf hier, een nieuwe groenstrook daar. Stap voor stap bouwen aan een gezamenlijk toekomstbeeld aan de hand van no-regret maatregelen en slim beheer. Dit verhoogt de dynamiek van een plek: delen zijn (nog) oud of verouderd, andere delen al opgewaardeerd. Ook boekhoudkundig is het slim: de investering in het gebouw of gebied wordt verspreid over kleinere

onderdelen. Het starten met kleine projecten en zo af te tasten welke concepten levensvatbaar zijn, is een stuk flexibeler en duurzamer.

Waarde, schaal en contextualismeDe omgang met erfgoed is de laatste jaren verbreed van de bescherming van de meest gewaarde objecten uit het verleden tot de waardering van de ontwikkelgeschiedenis van hele gebieden. Soms heeft het gebied een hogere historische waarde dan het gebouw zelf. Soms is een gebouw waardevol in de directe omgeving, maar valt het in het niet bij vergelijkbare gebouwen elders in Nederland. Soms is het specifieke materiaalgebruik waardevol, andere keren juist de ensemblewerking van de gebouwen. Elke opgave begint dus met vragen als: Op welke schaalniveaus is de bestaande waarde te vinden? De fysieke, economische en/of sociaal-maatschappelijke context verschilt voor iedere opgave en specificeert de aanpak: Zo kan een ingreep in de openbare ruimte effectiever zijn dan de renovatie van de gevel, zelfs als het om de transformatie van een gebouw gaat.

Herbestemming en architectuur

Herbestemming van een fabrieksgebouw naar hub voor cultuur en nieuw ondernemerschapOndernemersfabriek Enschede

Op het Polaroidterrein aan de centrumring van Enschede bevindt zich een oude fabriek die door de tijd veelvuldig verbouwd is. De woningcorporatie wil het gebouw gaan gebruiken als katalysator voor de revitalisatie van het terrein en de wijk. Het ontwikkelen investeringsmodel is gebaseerd op stapsgewijze groei. Dit betekent ook dat er op dit moment geen concreet programma van eisen is.

Het ontwerp maakt een langzame en constante transformatie van het gebouw mogelijk, gedurende de komende jaren. Dit start met het bieden van basisfaciliteiten om nieuw ondernemerschap en initiatief in het gebouw te stimuleren. Opbrengsten worden vervolgens ingezet om succesvolle initiatieven een vaste plek met een eigen voordeur te geven en collectieve voorzieningen en buitenruimtes toe te voegen. Bedrijven en instellingen kunnen meegroeien met het gebouw, dat tevens blijft functioneren als laagdrempelige kraamkamer voor de stad Enschede.

2013 - Woningbouwvereniging Domijn - 1ste prijs en lopende opdracht - ism Jaap van der Salm, Peter Hermens, Rinze Hartelman.

Gerichte interventie voor een voormalig schoolgebouwMoskee en Sportschool Amsterdam

De Kolenkitbuurt-Zuid in Amsterdam-West staat op de lijst voor vernieuwing - een oud schoolgebouwtje moet worden gesloopt. Dit traject is echter uitgesteld als gevolg van de crisis. Daarom wordt er ‘tijdelijk’ geïnvesteerd in het vastgoed en de openbare ruimte. Het gebouw heeft geen goede relatie met het plein en de entrees van de moskee en sportschool zijn moeilijk te vinden. Het budget is echter te laag om de kwaliteit van het hele gebouw te verhogen.

Het lage budget en de stedenbouwkundige problematiek zijn uitgangspunten voor het ontwerp: De uitbreidingen worden uitgevoerd binnen de huidige contouren en het grootste deel van het budget wordt aan de entreezones besteed. Dit worden openbare voorpleinen met herkenbare functionele gevels. De wanden hebben een prettige schaal en textuur door de verschillende metselwerkverbanden en reliefs. De betekenis van het plein en de gebruikers in de wijk wordt hiermee wezenlijk verbeterd.

2013 - Gemeente Amsterdam / Stadsdeel West - In uitvoering

Gemengd wonen in een rijksmonument, VersaillesWonen in een monumentaal archief

Het nationale archief van de Bibliotheek van Frankrijk in Versailles is een rijksmonument dat erg doelmatig gebouwd is: de gebouwen hebben lage verdiepingshoogtes, krijgen weinig daglicht en de gevels zijn erg gesloten. Dit maakt een transformatie naar een woon- en en werkgebied een grote uitdaging.

Rigoreuze ingrepen om de gebouwmassa’s bewoonbaar te maken tasten het monument aan. De elementen die het wonen ‘moeilijk’ maken worden daarom niet verwijderd, maar aangepast. De gesloten binnengevels worden getransformeerd tot lichtdoorlatende schermen tussen de woningen in. Het daglicht draagt verder de gebouwen in door achter de schermen vloeren te verwijderen en balkons en gallerijen te maken. De woningen en kantoren hebben minstens twee verdiepingen, zodat hoge en lage ruimtes gecombineerd kunnen worden. Het archiefgebouw blijft herkenbaar in de bijzondere woningen.

2012 - Gemeente Versailles / Prix Wilmotte - Eervolle vermelding

PR

IX W

201

0 - A

NC

IEN

DE

PO

T D

ES

AR

CH

IVE

S D

E L

AB

IBLI

OTH

EQ

UE

NA

TIO

NA

LE A

VE

RS

AIL

LES

PR

IX W

201

0 - A

NC

IEN

DE

PO

T D

ES

AR

CH

IVE

S D

E L

AB

IBLI

OTH

EQ

UE

NA

TIO

NA

LE A

VE

RS

AIL

LES

EN BÂTISSANT ON SE RETROUVE

Vue entre bâtiment A et bâtiment B

1

OPÉRATION 1 :

TROUVER DE L`ESPACE, DE LA LUmIÈRE ET DE L`INTImITÉ

Directement derrière la peau on trouve une balance entre convivialité, intimité, luminosité et légèreté

OPÉRATION 2 :

UN RÉSEAU DE VIE URBAINE

Perpendiculaire sur la structure existante,des liens entre la ville, le passage, et une vie en communaute sont créés.

OPÉRATION 3 :

CONNECTER DES LIEUX

Les passerelles, les escaliers et les pontsconnectent des espaces exterieurs et collectifs. Des espaces pour tous.

OPÉRATION 4 : SPÉCIALISATION DES mAISONS INDIVIDUELLES

Avec des balcons, des jardins suspendus, des serres et des niches, des typologies speciales dans la construction rigide et standard se mettent en place.

Plan masse 1/500

PR

IX W

201

0 - A

NC

IEN

DE

PO

T D

ES

AR

CH

IVE

S D

E L

AB

IBLI

OTH

EQ

UE

NA

TIO

NA

LE A

VE

RS

AIL

LES

PR

IX W

201

0 - A

NC

IEN

DE

PO

T D

ES

AR

CH

IVE

S D

E L

AB

IBLI

OTH

EQ

UE

NA

TIO

NA

LE A

VE

RS

AIL

LES

EN BÂTISSANT ON SE RETROUVE

Vue entre bâtiment A et bâtiment B

1

OPÉRATION 1 :

TROUVER DE L`ESPACE, DE LA LUmIÈRE ET DE L`INTImITÉ

Directement derrière la peau on trouve une balance entre convivialité, intimité, luminosité et légèreté

OPÉRATION 2 :

UN RÉSEAU DE VIE URBAINE

Perpendiculaire sur la structure existante,des liens entre la ville, le passage, et une vie en communaute sont créés.

OPÉRATION 3 :

CONNECTER DES LIEUX

Les passerelles, les escaliers et les pontsconnectent des espaces exterieurs et collectifs. Des espaces pour tous.

OPÉRATION 4 : SPÉCIALISATION DES mAISONS INDIVIDUELLES

Avec des balcons, des jardins suspendus, des serres et des niches, des typologies speciales dans la construction rigide et standard se mettent en place.

Plan masse 1/500

Loftwoning + studios, ZaandamUrban villa in een machinehal

Nabij het centrum van Zaandam ligt een voormalige werkplaats/machinehal, half verzonken in een oude dijk, ingesloten door een straat en waterpartij. De eigenaar gaf opdracht om dit pand te transformeren naar een eigentijdse woning met een open plattegrond waarin in rust gewoond kon worden.

Door de meeste ruimtes aan de zuidzijde van het gebouw te plaatsen en aan de noordzijde de open hal te behouden ontstaat een buffer voor het geluid en het zicht vanaf de straat. Alle ruimtes zijn open verbonden met deze hoge woonruimte. De dakopbouw en het dakterras sluiten aan op de vorm van de bestaande baksteengevels en zijn gemaakt van industriële materialen. Beneden laat de nieuwe gevel ruimte voor een entreeportiek en een groot raam. In het dijklichaam zijn tevens drie woonstudios opgenomen die geörienteerd zijn op het water met een eigen entree.

2010 - Particuliere opdrachtgever - Bouwaanvraag afgerond - ism Archimedes Bouwadvies

Stedelijke Herstructurering

13B - Initiatief uitlokken door nieuwe verkaveling in de bestaande wijk

Grootschalige gebiedsontwikkelingen zijn financieel niet langer mogelijk en al langer inhoudelijk onwenselijk. Voor bouw en transformatie moeten nieuwe investeringsbronnen worden aangesproken in de vorm van (eventueel collectief) particulier opdrachtgeverschap. Gecombineerd met de vrijheidsbelofte van het oorspronkelijke plan van Beijum levert dit het idee op dat Beijum opnieuw een vrijplaats kan zijn, die echter niet gebaseerd is op collectieve waarden en respect, maar op investeringskansen en vrijheden voor particulieren, groepen of zelfs commerciële partijen. Een nieuwe verkavelingstructuur met nieuwe voorwaarden en vrijheden kan een stimulans zijn om een particulier begin te maken aan wat uiteindelijk een collectieve transformatie kan worden. Naast de bestaande kavels te voorzien van nieuwe vrijheden kan nieuwe grond uitgegeven worden om delen van de slecht functionerende openbare ruimte te verversen. Dit kan gaan om de twee extra meter voor ieder particulier kavel dat samen met de bestaande tuin gebruikt kan worden om de begane grond uit te breiden, tot vrije kavels in groene boskamers voor collectief particulier opdrachtgeverschap. Door verschillende type kavels uit te geven met verschillende vrijheden voor verschillende doelgroepen, kan sturing gegeven worden om te voorkomen dat er stedenbouwkundig anarchisme uitbreekt en om bepaalde doelen te behalen die gebaseerd zijn op de huidige problemen. Dit kan bijvoorbeeld door de vrijheid van het 100% bebouwen van het kavel te koppelen aan de voorwaarde ook het parkeren op te lossen op eigen terrein. Door verschillende types kavels te definiëren en deze op de kaart te ordenen wordt aangestuurd op een geleidelijke structuurwijziging, zodat bijvoorbeeld de oriëntatie van woningen aan een bloemkoolerf wordt omgedraaid en er ruimte ontstaat voor een gesloten binnenhof. Een deel van de kavels is enkel beschikbaar voor de huidige huizenbezitters zelf, andere voor geïnteresseerden van buiten Groningen. Met de verschillende mechanismen worden transformaties in de structuur van Beijum geïnitieerd. Gecombineerd met de huidige populariteit van het vrije kavel en de versoepeling van de bouwen vergunningregelgeving sluit deze strategie goed aan op de actualiteit van het ruimtelijke ontwerp. In dit geval gaat het echter om niet op particlier opdrachtgeverschap in een nieuw te realiseren uitbreidingswijk, maar om een strategie die door middel van (vrije) kavels binnen een bestaande structuur stapsgewijs een transformatie realiseert.

017

Verdichten, verdunnen en diversificeren in een naoorlogse uitbreidingswijkBloemkoolwijk Groningen

2010 - Gemeemte Groningen / Platform gras - 2e prijs

Het Groningse ‘Beijum’ is een typische Bloemkoolwijk. De woningen zijn prima in orde maar de wijk zelf heeft een slechte naam. De openbare ruimte wordt weinig gebruikt en slecht onderhouden, alle straten lijken op elkaar en een centrum ontbreekt. Onze aanpak brengt weer structuur: we verdichten op de best bereikbare plek, verdunnen aan de randen en introduceren hiërarchie in het stratenpatroon. En dat door een aantal gerichte ingrepen van bovenaf te combineren met acties van de bewoners zelf.

We leggen een nieuw spelregelgrid over de wijk: op de ene plek mag je twee verdiepingen op je huis bouwen en kun je een winkel beginnen, op een andere plek heb je alle vrijheid, op weer een andere locatie worden nieuwe kavels uitgegeven. De spelregels zijn zo ingericht dat iedere ingreep een positieve invloed heeft op de waarde van de woningen, en daar profiteren de eigenaren zelf van. Op die manier betekent de optelsom van particuliere acties, een collectieve meerwaarde.

10. Laboratorium Groningen Beijum; De Groningse suburbane probleemwijk Beijum is een goed voorbeeld van zo’n opgave. Deze jaren 70/80 wijk (de grootste van Groningen met 13.000 inwoners) staat model voor een transformatieopgave die veel steden en dorpen in Nederland de komende jaren te wachten zal staan. Beijum is een typisch voorbeeld van een (late) bloemkoolwijk. Er is weloverwogen veel aandacht besteed aan de architectuur en een opzettelijk gebrek aan stedenbouwkundige structuur en hiërarchie, in antwoord op de schaal, de uniformiteit en de rigiditeit van het modernisme. Het zorgvuldig ontworpen openbare domein dat ruimtelijk voorrang verleent aan het spelende kind, wordt echter anders gebruikt dan gepland. De vele verschillende bouwblokken die zijn ontworpen door de 13 architecten zijn bij nader inzien homogener dan gepland, het gebrek aan structuur in de wijk breekt zich op en er wordt onvoldoende geprofiteerd van de vele voordelen die de wijk in potentie te bieden heeft. De wijk ligt als een schiereiland in het waardevolle landschap, is gesitueerd aan de te vernieuwen Oost-ring van Groningen en grenst aan het grote recreatiegebied Kardingen. Dit alles maakt Beijum een geschikt gebied om de mogelijkheden van de hierboven geïntroduceerde, en hieronder toegelichte strategie te verkennen op verschillende schaalniveaus. Beijum als stedenbouwkundig en architectonisch laboratorium.

012

€

€

€

€

€

Schaakveld ammunutiehaven: Sleutelen aan een maakbaarheidsideaal #4: STUKKEN IN HET VELD

#7 Impressie van de routemap in de tijd

#6 De ‘digitale buurtwinkel Ammunitiehaven’#5 Ruimtelijke impressie van de routemap

NOODZAKELIJK

QUICK WINS

MOGELIJK

2011 20202015 2025 2030AGENDA

PROJECT

PERIODE WAARBINNEN PROJECT UITGEVOERD DIENT TE WORDEN

AFHANKELIJKHEID TUSSEN VERSCHIL-LENDE PROJECTEN

LEGENDA

BANKJES WOONSTRATEN

SOCIAL GARDENING

KAS BIJ KASTANJEBOOM

Verbetering passages ontsluiting woningen woonstraat met trap richting zuid

Aanleg centraal hof

Hof Noord Oost

Verkoop woningen

Sloop nieuwbouw 12 woningen

OVERDRACHT GROND GEMEENTE

Website ammunutiehaven

digitale buurtwinkel

Commeciële exploitatie parkeergarage

Verkoop bedrijfsruimte

VERLICHTINGSPLAN

DIY DAKTUIN

DIY ZON OP JE DAK

DIY DAKKAPEL

Nieuwbouw woningen Noord oost

Infopaviljoen blokconcierge

Brug verplaatsen

Transformatie onderste woonstraat aan hof

Inrichten speeltuin

Transformatie buurthuis

Optoppen aan centraal hof

#4 Label met projectinformatie

Deze impressie toont dat de routemap bestaat uit verschillende flexibele onderdelen. Het toont dat door sociale, financiële en ruimtelijke ingrepen op elkaar te laten aansluiten het complex verandert in een samenhangend ‘speelveld’. Door afhankelijkheid tussen verschillende projecten kunnen ruimtelijke ingrepen, verschillende vormen van eigenaarschap (zoals een VVE) en sterkere sociale cohesie naast of door elkaar ontstaan.

In deze tijd van ‘mondige burgers’ kunnen bewoners invloed uitoefenen door zelf te kiezen uit een groot aanbod van projecten op de ‘digitale buurtwinkel Ammunitiehaven’. Deze website toont informatie en de kosten van het project (uitwerking van het label). Op basis hiervan kunnen de bewoners hun gezamenlijke en individuele belangen afwegen en vaststellen. Doordat niet alle projecten even relevant zijn voor alle bewoners biedt de website mogelijkheden om te stemmen op verschillende niveaus; individueel of collectief of juist met een selectieve groep. Doordat deze verschillende niveaus gekoppeld worden aan losse projecten op verschillende gebieden en met verschillende financieringsmodellen zijn er talloze ‘speelmogelijkheden’. De hoge mate van eigen inbreng onder bewoners stimuleert eigen verantwoordelijkheid, en maakt mensen nog meer tot beheerder van hun eigen ruimte-invulling. Doordat daarnaast het beheermodel langzamerhand verandert in een VVE worden bewoners daarnaast ook steeds meer belanghebbende in het functioneren van het gehele complex.

Een flexibele traject agenda geeft inzicht in de mogelijkheden van combinaties van verschillende projecten. Aan de hand van een afhankelijkheidsanalyse wordt de samenhang binnen de keuzetrajecten getoond, en geeft daarbij een indicatie van de duur van het keuzetraject. Het laat zien in hoeverre uitvoering van bepaalde projecten afhankelijk is van eerdere projectkeuzes.

BUURT CHAT SPAARVARKENPROJECTAANBOD

ACTIVITEITENAGENDA

FOTOBOEK

Geselecteerde gebied: boomhof

selecteer projectgebied

boomhof eigen huis

geselecteerde gebied1 ‘tegelterras’2 ‘paviljoen’3 ‘picnic tafel’

fijn voor in de zomer, onder de boom picnicken met deze robuuste tafel!

stem nu!

project: ‘paviljoen’

1

2

project: ‘kas paviljoen’

project: ‘picnic tafel’

3

een plek om samen naar de tuinen te kijken, gezellig wat te drinken of van het vers geoogste voedsel te genieten.

stem nu!

stem nu!

fijn voor in de zomer, onder de boom picnicken met deze robuuste tafel!

stem nu!

SOPHIEstemt voor

BARTstemt voor

NIEKEstemt voor

KEESstemt voor

JONASstemt voor

HANNESstemt voor

DIEDEstemt voor

NIKOLAJstemt voor

REMCOstemt voor

LEILAstemt voor

21-02-2011

20:30

sanne van Berkel

> nanda heeft een baby! vier mee op 24 januari in het buurthuis

20:35

Jij

>> wow vet! ik ga zeker komen!

20:42

Koen Hermsens

>> alle gelukswensen namens Yvette en mij

17:40

Robert Nielsens

>Iemand zin om friet te eten vanavond?

18:10

Ludo van den Boom

>> Goed plan maat, samen naar ‘ de Harries’ gaan dan?

20-02-2011

14:30

Frans Houten

>Marie, zou je alsjeblieft vaker viool willen spelen. Het klonk viool willen spelen. Het klonk werkelijk hemels vanochtend!

18:10

Marie au Bain

>> :) wat een lief compliment, ik bof maar met zo een buurman x

21-02-2011

20:30

sanne van Berkel


21-02-2011

20:30

sanne van Berkel


21-02-2011

20:30

sanne van Berkel


Yvette en mij

17:40

Robert Nielsens


18:10

Ludo van den Boom

Yvette en mij

17:40

Robert Nielsens


18:10

Ludo van den Boom

Yvette en mij

17:40

Robert Nielsens


18:10

Ludo van den Boom

viool willen spelen. Het klonk werkelijk hemels vanochtend!

18:10

Marie au Bain



18:10

Marie au Bain



18:10

Marie au Bain


YALDAstemt voor

TJERKstemt voor

SANNEstemt voor

LUKASstemt voor

Participatiemodel beheersbudgetten voor Ammunitiehaven Den HaagDoorontwikkelend beheer in sociale huur

Hoe om te gaan met de woningvoorraad uit de jaren ’70 en ’80, als herontwikkeling ontebaalbaar is? Voor het sociale woningbouwcomplex Ammunitiehaven in Den Haag is een strategie opgesteld om de komende decennia gerichte interventies te kunnen doen die het complex verbeteren. Deze interventies worden betaald uit het beheersbudget dat normaal gesproken wordt gebruikt voor het onderhoud aan de individuele woningen.

Door bewoners collectief medezeggenschap te geven over de besteding van de beheersbudgetten kan een serie snelle en trage projecten starten die op termijn leiden tot integrale verbetering van het hele complex en de buurt. De projecten verschillen van aard (groen, bouwkundig, sociaal) en komen tegemoet aan verschillende individuele, collectieve en publieke wensen. Voorbeelden zijn het openen van de gesloten en onveilige binnenstraat, een publiek speelplein of het samenvoegen van woningen voor nieuwe doelgroepen.

2011 - Woningcorporatie Haag Wonen - Jury selectie - ism Katusha Sol, KNOL ontwerp

VOORBEELD PROJECT- CENTRAAL HOF

Schaakveld ammunutiehaven: Sleutelen aan een maakbaarheidsideaal

#7 Impressie van de routemap in de tijd

#8 Een greep uit het aanbod: voorbeeldprojecten

VOORBEELD PROJECT- BOOM

VOORBEELD PROJECT- D.I.Y.

VOORBEELD PROJECT- PASSAGE

plein

bestaande portiek

herpro�elering voetgangers en parkeren

DIY balkonuitbreiding

elegant en transparanthekwerk parkeergarage

DIY plantenbaksysteem met geïntegreerd hwa

doodlopende route

gebrek sociale controlegevoel van onveiligheidmatig gebruik van

woonstraten

monofunctioneelparkeren

herstructurering bedrijfsruimten

open toegankelijkheid woonstraten met trap

mogelijke herstructeringwoningen aan plein

landschap als fantasierijke speelplaats

open gevels aan plein

heldere en toegankelijke entree van de Ammunitiehaven

zitplaatsen en nodigen uit tot ontmoeting

bijzondere en uitnodigende

entree buurthuis

Lanen met bomen en verticale

tuinen omlijsten de binnenplaats

Thea Klomp€8,- p.uur(8)reacties

joep liev€32,- p.uur(38)reacties

Har Hofland€14,- p.uur(44)reacties

LIKJE VERF VERLICHTINGTUINAanleg

COLLECTIEVEprojecten

VERBOUWEN &restauratie

kies categorie:

kruiden &Groentes

grond &voeding

tuinhulp

hekjes

klusmateriaal

reken af

datum 23-04-2011

- Basilicum € 5,-- Tuinhek € 230,-- verf okergeel € 25,-- potgrond 12 m3 € 80,-- Har Hofland 12 uur € 168,- 12 uur € 168,-- kwast € 3,-- water irrigatie systeem B € 299,-

------------------------

Totaal: € 810,-

afhaaldatum:

vanaf 18-05-2011vanaf 18-05-2011(u krijgt bericht bij vertraging)

locatie:

buurtcentrumopeningstijden:

10:00 - 18:00 ma t/m vr

moestuinGazonterrasbalkonnetjeBloementuinplantentuin

eigen huisselecteer ander project

Geselecteerde aantal m2 : 15

selecteer uw grondgebiedselecteer grondgebiedontwerp je tuin

/eigenhuis

BUURT CHAT SPAARVARKEN PROJECTAANBOD

ACTIVITEITENAGENDA

FOTOBOEK

mijn huis

De Ammunitiehaven bestaat uit een gelaagd landschap waar eenduidig overzicht ontbreekt. Er moet vaak onder trappen en bruggen door worden gelopen. Dit roept een bedrukkende, onveilige sfeer op; het is benauwd en je weet niet wat er boven je gebeurt. Om duidelijk te maken welke ruimte openbaar, gezamenlijk van bewon-ers of privaat is worden de passages verbeterd en verandert de ontsluiting van het blok. De kosten worden opgespaard uit de opbrengst van de verhuur van de bedrijfsruimtes en betere exploitatie van de garage.

De gestapelde woningen worden ontsloten en georiën-teerd op het middengebied. Dit plein biedt ruimte voor projecten zoals een ter-ras bij het buurthuis, en een nieuwe inrichting. Deze ingrepen kunnen bekostigd worden uit de sloop-nieuw-bouw operatie,

Een dynamische plek, midden in de stad heeft een rustpunt nodig. Het creëren van een ‘hart’ in het complex kan bijdragen aan positieve ontmo-eting. De oude kastan-jeboom heeft potentie voor het creëren van thuisgevoel. Aan dit centrale punt kunnen op kleinere schaal gemeenschappelijke plekken worden toege-voegd indien bewoners hier behoefte aan bli-jken te hebben.De ko-sten worden gespaard uit de opbrengst van de verhuur van de bed-rijfsruimtes en be-tere exploitatie van de garage.

Door de VVE blijft een regulier standaard-budget voor onderhoud beschikbaar, maar daarnaast krijgen be-woners meer controle over hun woning door de mogelijkheid om te kiezen voor extra investeringen of om aanpassingen in hun woning te laten doen. Deze verbeteringen, zoals een opbouw, een betere badkamer, een dakkapel, kunnen worden gekozen in de digitale buurtwin-kel onder de ‘do-it-yourself-toolkit’. De ingrepen worden in feite door de be-woner zelf betaald door een verhoging van de huur. Zo kost het toevoegen van een dakterras voor bijvoorbeeld €10.000 een bewoner ca. €50 per maand extra aan huur.

plein

bestaande portiek

herpro�elering voetgangers en parkeren

DIY balkonuitbreiding

elegant en transparanthekwerk parkeergarage

DIY plantenbaksysteem met geïntegreerd hwa

doodlopende route

gebrek sociale controlegevoel van onveiligheidmatig gebruik van

woonstraten

monofunctioneelparkeren

herstructurering bedrijfsruimten

open toegankelijkheid woonstraten met trap

mogelijke herstructeringwoningen aan plein

plein geeft passage bestemming voor voetgangers

ontsluiting woonstraten vanaf plein levendigheid aan passage:bedrijfsruimte + woonstraten + portiek + parkeergarage + woningen

passage als ontwikkelingskader voor bedrijfsruimten en ateliers

INSTEEK: WEVENmix-use, knooppunten en interactie

P

P

€

P

VORMEN VAN BETROKKENHEID

BEWONERS VERTEGENWOORDIGING

SELECTIEVE GROEP

COLLECTIEFINDIVIDUEEL

DOELENAan welke doelen voldoet het project?

- veiligheid- sociale cohesie- waardecreatie- helderheid en karakter- uitstraling - zelfstandigheid en bewonerspartici patie- empowerment- diversiteit betrokken partijen- ecologie- diversiteit van bewoners

FINANCIEELZELF

€

P

AFHANKELIJKHEIDPROJECT

Afhankelijk vandeze projecten

Maakt deze projecten mogelijk

Quick win Optioneel

Noodzakelijk



SELECTIEVE GROEP


DOELENAan welke doelen voldoet het project?- veiligheid- sociale cohesie- waardecreatie- helderheid en karakter- uitstraling - zelfstandigheid en bewonerspartici patie- empowerment- diversiteit betrokken partijen- ecologie- diversiteit van bewoners

FINANCIEELZELF

€

P




Quick win Optioneel

Noodzakelijk



SELECTIEVE GROEP




FINANCIEELZELF

€

P




Quick win Optioneel

Noodzakelijk

Berekening ‘Centraal Hof KOSTEN Bouwkosten 12 woningen € 2,0 mln Transformatie 6 woningen € 0,8 mlnInrichting Centraal Hof € 0,2 mlnOpslagen € 1,4 mlnSloopkosten 12 woningen € 0,1 mlnAfschrijving woningen € 1,8 mlnTOTAAL € 6,3 mln OPBRENGSTEN 12 herenhuizen 140 m2 € 364.0006 hofwoningen € 336.000VERKOOP 18 woningen € 6,4 mln Saldo € 0,1 mln

Achterkanten en schuttingen aan binnengebied

Sloop en nieuwbouw om ruimte en orde te te schapen

Een nieuwe hart van het bou-wblok waaraan zowel adressen alsmede toegangswegen zijn gelegen



SELECTIEVE GROEP




FINANCIEELZELF

€

P




Quick win Optioneel

Noodzakelijk

Zorgvuldige revitalisatie van een Zwitsers bergdorpHistorische stadskern Aigle

Aigle is een Zwitsers dorp dat prachtig midden in de Alpen ligt, maar de laatste decennia is verwaarloosd. Met een slimme mobiliteitstrategie wordt beter geprofiteerd van de goede bereikbaarheid per auto en trein. De mooie route die loopt van het station naar de bergen wordt heel secuur verdicht. We bouwen voort op de karakteristieke muurtjes in Aigle. Deze definieren de relatie tussen binnen en buiten, tussen publiek en privaat, en tussen het dorp en de Alpen. Straatpatronen worden weer gesloten, hoven en tuinen krijgen weer karakter en de doorzichten naar de Alpen worden zorgvuldig geensceneerd.

Vier hoven worden ontwikkeld tot aantrekkelijke woon- en verblijfsplaatsen, met een formeel karakter aan de straatkant, en een informeel karakter van binnen. De publieke gebouwen - de kerk en de molen - worden weer focuspunten in het dorp, de molen krijgt een publieke passage die twee hoven verbindt.

2011 - Gemeente Aigle / Europan - Prijsvraag - ism Pieter Theuws

Herontwikkeling en intensivering van een vervallen bedrijvengebiedBinnenterrein wijndepot Bordeaux

Bordeaux kent veel ruige en vervallen binnengebieden die slecht toegankelijk zijn. De oude bedrijvigheid verdwijnt hier gestaag en laat bakstenen ruïnes en silo’s achter. Zo ook het binnenterrein van een voormalige wijndepot. Hier dienen in de toekomst wonen, werken en kleine commerciële functies gehuisvest te worden.

Het gebied is erg grootschalig en het is goed voorstelbaar dat in de toekomst ook naburige kavels doorontwikkeld worden. Daarom is een ontwikkelstrategie voor de hele buurt opgesteld. Door de oude bakstenen muren van de achterstraten kavel voor kavel open te breken kunnen stap voor stap langgerekte binnenhoven ontwikkeld worden. Zo ontstaat langzaam een intieme buurt met binnentuinen en levendige binnenstraatjes.

2010 - Gemeente Bordeaux - ontwerpvisie afgerond

RHIZOME D’UN QUARTIERGrâce à leur riche historique, Bordeaux et son quartier maritime sont des lieux multi-facettes desquels seulement récemment le potentiel et les possibilités ont été complètement découvertes et exploitées. Les espaces et l’offre culturelle ont été étendu tels de nouveaux points d’intérêts dans la vie urbaine, afi n d’aider Bordeaux à montrer son potentiel. Celui d’une vraie ville du 21ème siècle à l’espace urbain de très bonne qualité, portant l’ambition de créer un éco-système urbain et d’augmenter son nombre d’attractions. Bien que nous pourrions citer plusieurs exemples intéressants parmi les-quels des bâtiments existants ou monuments ont prouvé une exceptionnelle compatibilité avec leurs nouvelles fonction tant dans la création d’espace que de bâtiments unique, nous nous sommes posé ouvertement la question si cela était la clé de l’exercice et si cette fi n en soi était en adéquation avec la volonté de développement de Bordeaux. Le quartier maritime a le potentiel, l’importance et l’ambition d’inspirer le développement d’un tout nouveau quartier et de servir d’exemple pour de futurs développements d’espaces et de constructions. C’est à partir de différentes échelles que nous avons approché ce projet : le tissu urbain, la rue et le chai. Voici deux points de départ qui sont à la base de notre réfl exion :- les murs historiques existants - à l’opposé de l’alignement de la rue - seront conservés dans leur état actuel et seront considérés comme de strictes limites entre les différents terrains. Quelque soit le développement en-visagé, les caractéristiques minérales, particulières à ce quartier et à la ville de Bordeaux en général, devront être conservées.- en plus du programme de construction, chaque parcelle doit contenir son espace extérieur et son parking.

Ces points de départ ont deux effets et intentions : Premièrement ils ont l’intention de créer une image urbaine de la rue, qui devrait être caractérisée par des activités au rez de chaussée, un urbanisme à petite échelle et un mix de fonctions diverses. Une image opposée aux caractéristiques des rues voisines (au sens propre et fi guré).

Deuxièmement, ils permettront le développement du quartier d’une manière moins rigide et plus périodique. En corréla-tion avec le climat actuel d’investissement marqué par le doute, de nouvelles initiatives et la création de nouveaux groupes d’intérêt.Notre lot, situé dans le cœur du bloc urbain, est utilisé tel un exemple du «comment» est ce qu’un lot pourrait s’épanouir. Afi n de souligner le potentiel du quartier dans son ensemble et de prévenir contre un intérêt trop important vers le renouvellement du lot individuel ; nous avons opté pour une programme relativement simple et commun : logement – ateliers/bureaux – et environ 150m² d’espace commercial. Les programme commerciaux et résidentiels sont concentrés dans la partie Nord du lot, derrière et au dessus du pignon existant. Par conséquent tous les appartements sont baignés de lumière grâce des patios intérieurs et leur seule orientation extérieure s’oriente vers le sud, avec de grandes vues dégagées en direction des chais existants et du Rhône. Cet accent mis sur la hauteur du bâtiment, crée une impression d’urbanité mais aussi un miroir à l’originale typologie des « maisons des négociants », situées « en tête de gondole » de chaque chai. Considérant notre intérêt sur les possibilités de petites initia-tives privées ou collectives, nous donnons l’opportunité de combiner vie et travail en créant des liens directs, grâce à des passerelles faisant le lien entre appartements et ateliers. Ceux-ci sont placés dans la partie sud du lot, et organisés en quatre petits volumes qui se déploient entre les murs existants, des jardins semi-privés et le parking central.

Le contraste avec les rues voisines est évident : au lieu d’être entourée de murs aveugles et complètement fermés, nous créons une rue pleine d’activités, d’initiatives et de porosités. Tout en conservant la structure reconnaissable des anciens chais ; ce n’est pas un nouveau monument ou point d’intérêt culturel que nous créons, mais plutôt une nouvelle rue. Une rue qui utilisera ces multi-programmes et son urbanisme à petite échelle afi n de jouer un rôle central dans le quartier et d’exemple dans le développement d’autres quartiers à Bordeaux.

PLAN RDCREPARTITION DU PROGRAMME

1/500 ème

ATELIERS Impression de l’intérieur du lot

RUE JOSEPHINE Impression du

développement urbain

PROGRAMME

PARKING

ESPACES OUVERTS

PLAN MASSE 1/1000ème

PLAN R+1

137 m² COMMERCE

LOGEMENTS

258 m² LOGEMENTS

COMMERCE

444 m² ATELIERS / BUREAUX

ATELIERS / BUREAUX

JARDINS / BALCONS

PARKING

937 m² TERRAIN

179 m² JARDIN / BALCONS

183 m² PARKING

128TCC

LIAISON PROGRAMME

ESPACES OUVERTS

PARKING

1 2 3

RUE JOSEPHINE

RUE SURSON

RUE CHANTECRIT

QUAI DE BACALAN

COUPE B-B

COUPE A-A

Openbare ruimte

Transformatiestrategie voor verlaten stadsgebiedenPolaroidterrein Enschede

Polaroid is een strategie voor de stapsgewijze transformatie van een fabrieksterrein in Enschede. Het is ook een kleine aanklacht tegen het heilige geloof in bottom-up strategieën. De transformatie van ongebruikte gebieden vergt meer dan een intocht van kunstenaars. Zonder visie geen ontwikkeling, zonder plan alleen maar willekeur.

Het Polaroidterrein wordt een stadstuin voor Oost-Enschede. Zo wordt het gebrek aan openbare ruimte, groen en waterberging in dit deel van de stad gecompenseerd. De stadstuin slaat een brug tussen het centrum en de aangrenzende wijken en vormt een voedingsbodem voor nieuwe programma’s. Ons plan biedt een handboek voor de kweek: de stapsgewijze aanleg van de tuin door middel van beheer en onderhoud betekent het formuleren van de juiste kaders, gericht snoeien, zaaien en irrigeren. De startinvestering in een goede route zorgt voor een situatie die vanaf moment één aantrekkelijk is.

2013 - Woningbouwvereniging Domijn - 1ste prijs en lopende opdracht - ism Jaap van der Salm, Peter Hermens, Rinze Hartelman

Verbetering van de openbare ruimte als architectonische strategieNieuw Elan wooncomplex Den Haag

NieuwElan is een transformatiestrategie voor een woningbouwcomplex uit de jaren 70 in het centrum van Den Haag. Zoals veel architectuur uit die tijd wordt het gebouw gekarakteriseerd door een focus op het collectief. De openbare ruimte - eens de trots van de buurt - blijkt nu de grootste zwakte: het maatpak voor de oude bewoners blijkt een dwangbuis voor de nieuwe gebruikersw.

Onze strategie is gericht op de verbetering van de openbare ruimte - en daarmee de hele wijk. De uniforme buitenruimte is op basis van bestaande – maar latente – kwaliteiten opgedeeld in openbare ‘kamers’; collectieve gebieden met ieder een eigen karakter passend bij de gebruikers. De bewoners kunnen stap voor de stap onderhoudsbudgetten inzetten en de ruimtes aanpassen. Niet willekeurig maar met een door ons voorgeschreven instrumentarium van ‘vaste waarden’ voor de vloeren, de plafonds, de wanden en het meubilair. Groot onderhoud als basis voor een structurele opwaardering..

2011 - Woningbouwvereniging Haag Wonen - 1ste prijs en ontwikkelstrategie - ism Pieter Theuws, Jaap van der Salm, Teun van den Ende

Verbinden van verschillende buurten met activiteiten in een oeverparkKanaalpark Piushaven Tilburg

De openbare ruimte aan de historische insteekhaven van Tilburg is versnipperd en van lage kwaliteit maar er vinden volop nieuwe ontwikkelingen plaats. Het gebied krijgt steeds meer potentie om een openbare plek van betekenis te worden voor de stad Tilburg.

Om het gebied en de nieuwe woningen onder de aandacht te brengen hebben ontwikkelaars en gemeente een cultureel programma ontwikkeld voor het hele jaar door. Ons voorstel voor het havenpark neemt deze tijdelijke activiteiten als vertrekpunt en verduurzaamt ze stap voor stap tot een park voor culturele activiteiten en buitensport. Eenvoudige podia, vlonders of speelplekken groeien in de loop van de tijd uit tot bijzondere parkattributen. Ze worden verbonden met elkaar en de wijk door middel van oeverpaden. Zo ontstaat tegen een minimale investering een nieuw park voor de stad met een stevig cultureel en recreatief profiel.

2013 - Gemeente Tilburg - Ontwikkelstrategie in opdracht

1. BOOTHELLING EN AANLEGSTEIGER

1. BOOTHELLING EN AANLEGSTEIGER2. ZONTERRAS

1. BOOTHELLING EN AANLEGSTEIGER2. ZONTERRAS3. TRIBUNE VOOR EVENEMENT EN TE WATER LATEN

EVENEMENTENHELLING

TRADITIONELE GEBIEDSONTWIKKELING

EVENEMENTEN DYNAMIEK

DYNAMISCHE ONTWIKKELING

DYNAMISCHE ONTWIKKELING: EEN SERIE PLEKKEN VOOR OMWONENDEN EN ANDERE INWONERS VAN DE STAD

TRADITIONELE GEBIEDSONTWIKKELING: GROOTSCHALIGE PROJECTEN

EVENEMENTEN DYNAMIEK: TIJDELIJK, MET EEN GROOT BEREIKDYNAMISCHE ONTWIKKELING TRADITIONELE GEBIEDSONTWIKKELING EVENEMENTENDYNAMIEK

1. STEIGER ALS STARTPLEK VOOR WEDSTRIJD ZWEMMEN

1. STEIGER ALS STARTPLEK VOOR WEDSTRIJD ZWEMMEN2. DUIKTOREN

1. STEIGER ALS STARTPLEK VOOR WEDSTRIJD ZWEMMEN2. DUIKTOREN3. KINDERSPEELPLEKKEN

1. STEIGER ALS STARTPLEK VOOR WEDSTRIJD ZWEMMEN2. DUIKTOREN3. KINDERSPEELPLEKKEN4. ZONTERRAS EN HORECA

EVENEMENTENHELLING

1. BOOTHELLING EN AANLEGSTEIGER

1. BOOTHELLING EN AANLEGSTEIGER2. ZONTERRAS

1. BOOTHELLING EN AANLEGSTEIGER2. ZONTERRAS3. TRIBUNE VOOR EVENEMENT EN TE WATER LATEN

EVENEMENTENHELLING

SPORTIEVE BRUG

BESCHUTTE VLONDERS

UITDAGENDE OVERSTEEK

RONDJE ROND HET W

ATER

ZWEM

WATER

EVENEMENTENH

ELLING

Kantoortransformaties

Onderzoek als basis voor de transformatie van een kantoorvillaWonen in een kantoorgebouw

Transformatie van kantoren wordt vaak voorgesteld, maar werkt zelden. Wat zijn de kosten en wat brengt het op? Kan het bouwtechnisch? Hoe is de bereikbaarheid? Wat zegt het bestemmingsplan? En welke functie dan? Voor de transformatie van dit pand in Zoeterwoude hebben we daarom grondig onderzoek gedaan. Aan de hand van een TU Delft methode stelden we vast dat het pand geschikt is om te transformeren tot woningen. Ons marktonderzoek toonde aan dat vooral kleinere, betaalbare woningen geschikt zijn voor de lokale markt.

Niet sloop-nieuwbouw of aanbouw, maar transformatie van het bestaande pand bleek de beste keuze. Deze laatste optie hebben we dan ook financieel en architectonisch uitgewerkt. De opdrachtgever weet nu hoeveel hij moet investeren, wat het oplevert en welke kans hij heeft dat hij de woningen kwijtraakt. En hij heeft direct een aantrekkelijk document voor zijn gesprekken met de gemeente, investeerders en kopers.

2013 - Van der Poel Verzekeringen - Lopende opdracht

THECLOUDCOLLECTIVE12

pOTEnTIE gEbOuw

5. UitbreidbaarheidGradueel criterium: - horizontale uitbreiding mogelijkOordeel:

+Gradueel criterium: - optopping mogelijkOordeel:

– Gradueel criterium: - mogelijkheid voor onderkelderingOordeel:

– 6. Staat van onderhoudGradueel criterium: - onderhoud op ordeOordeel:

+

7. Afmeting cascoGradueel criterium: - kantoordiepte groter dan 10mOordeel:

+Gradueel criterium: - stramien draagconstructie groter dan 3,6mOordeel:

+Gradueel criterium: - verdiepingshoogte kleiner dan 6mOordeel:

+8. DraagconstructieGradueel criterium: - staat draagconstructie in ordeOordeel:

+

3. RepresentativiteitGradueel criterium: - herkenbaar t.o.v. omringende gebouwen Oordeel:

+Gradueel criterium: - mogelijkheid om eigen woonidentiteit te realiseren Oordeel:

+4. Nieuwe wooneenhedenGradueel criterium: - capaciteit minimaal 20 1persoonseenheden realiseerbaar à 50m2Oordeel:

– Gradueel criterium: - plattegronden inpasbaar voor lokale doelgroepenOordeel:

+

1. Bouw- of renovatiejaarGradueel criterium: - kantoor is ouder dan 3 jaar Oordeel:

+Gradueel criterium: - niet in de laatste 3 jaar tot kantoor gerenoveerdOordeel:

+2. LeegstandGradueel criterium: - kantoor staat geheel leeg Oordeel:

+Gradueel criterium: - kantoor staat langer dan 3 jaar leegOordeel:

–


uITwErkIng

Isometrie eerste verdieping

Plattegrond tweede verdiepingSchaal 1:200

N

m0 1 2 3 4 5

Appartement 3a: 58,6 m2

Appartement 3b: 56,7 m2

Appartement 3c: 76,7 m2


mOgELIjkHEdEn

De transformatiemeter geeft aan dat het pand geschikt is om te transformeren. De leegstand van het kantoor is niet aan de staat van het pand te wijten maar aan autonome factoren. Aanpassingen van het pand zullen de marktpotentie van het pand op de kantoormarkt nauwelijks vergroten. Er is echter wel duidelijke vraag naar een bepaald type woningen in de gemeente Zoeterwoude.

Naast transformatie zijn sloop-nieuwbouw en aanbouw als mogelijkheden onderzocht. Dit zijn markttechnisch interessante opties, maarvergeneenflinkeinvesteringenvergenoprekking van het bestemmingsplan.

Uiteindelijk komt de transformatie van het kantoor in een appartementencomplex met negen starterswoningen als interessantste optie naar voren. Deze variant is daarom verder uitgewerkt.

Behouden Optoppen

Nieuwbouw: 3x maisonette

Nieuwbouw: 2x villa

Transformeren Aanbouwen

Nieuwbouw: 5x maisonetteNieuwbouw: 12x appartement

Nieuwbouw: 12x appartementNieuwbouw: 6x maisonette


mOgELIjkHEdEn




Behouden Optoppen


Nieuwbouw: 2x villa





mOgELIjkHEdEn




Behouden Optoppen


Nieuwbouw: 2x villa





mOgELIjkHEdEn




Behouden Optoppen


Nieuwbouw: 2x villa





pOTEnTIE gEbOuw

11. InstallatiesGradueel criterium: - voldoende leidingschachten realiseerbaarOordeel:

+/–

12. OntsluitingGradueel criterium: - duidelijke, veilige, overzichtelijke gebouwentreeOordeel:

+

13. MilieuGradueel criterium: - geen gevaarlijke stoffen aanwezigOordeel:

+Gradueel criterium: - geluidsisolatie vloeren > 4dBOordeel:

– Gradueel criterium: - goede warmte-isolatie gevels en dakOordeel:

+Gradueel criterium: - daglichttoetreding van minimaal 10%Oordeel:

+

9. Bouwbesluiteisen: bereikbaarheid, vluchtwegen Gradueel criterium: - liften aanwezig boven vierde verdiepingOordeel:

+Gradueel criterium: - (nood)trappenhuis aanwezigOordeel:

– Gradueel criterium: - afstand nieuwe eenheden tot trap meer dan 50mOordeel:

+

10. GevelGradueel criterium: - aansluitingen mogelijk en stramien van minder dan 5,4mOordeel:

+Gradueel criterium: - gevel(openingen) aanpasbaarOordeel:

+Gradueel criterium: - ramen in gevels kunnen geopend of hergebruikt wordenOordeel:

+/–

Gerealiseerde score locatie:

Wegingsfactor locatie:

Totaal score locatie:

20

5

100

Gerealiseerde score gebouw:

Wegingsfactor gebouw:

Totaal score gebouw:

22

3

66

Score Transformatieklasse Totaalscore 0 - 40 1 = niet transformeerbaar

41 - 80 2 = nauwelijks transformeerbaar

81 - 120 3 = beperkt transformeerbaar

121 - 160 4 = transformeerbaar

161 - 199 5 = zeer goed transformeerbaar 166

TransformatiemeterMet de transformatiemeter - ontwikkeld door Rob Geraedts en Theo van der Voordt van de afdeling Real Estate & Housing van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft - is snel vast te stellen of een leegstaand of leegkomend kantoorgebouw voldoende potentie heeft om te worden omgebouwd tot woningen.

Hiervoor zijn door verschillende experts aspecten aangedragen die van belang zijn bij het transformatieperpectief. In totaal zijn 23 criteria op locatieniveau en 28 criteria op gebouwniveau opgenomen. De gewogen score hiervan geeft een indicatie van de potentie van een transformatie tot woningen.

De hoge score geeft aan dat het pand zeer goed tot woningen te transformeren is.

N11

A4

HSL Zuid

Leiden Utrecht

2020: Zoeterwoude Meerburg

Hoge Rijndijk

Industrieweg

Hoge RijndijkBurg

emeeste

r Sm

eetsweg

Leiden CS: 25minDen Haag CS: 41 minUtrecht: 59 minAmsterdam: 70 min

500m

Kantoor

Bedrijventerrein

Bedrijven

Horeca

Detailhandel

Maatschappelijk

Wonen

Buiten bestemmingsplan

Bestemmingsplan Rijndijk NL.IMRO.0638.BP00003-VAS1


Ontwerp StructuurvisieZoeterwoude-Rijndijk De gemeentelijke woningbouw is gericht op de handhaving van het huidige inwonertal en instandhouding van de voorzieningen.

Stedelijke ontwikkelingen (voor wonen en werken) dienen derhalve plaats te vinden binnen de bestaande bebouwingscontouren.

In tweede instantie wordt geherstructureerd en getransformeerd in gebieden waar verouderde werkgebieden aan kwaliteit kunnen winnen door deze te transformeren tot woongebied.

Streven naar een gedifferentieerd woonmilieu. Door én goedkoop te bouwen voor starters, én duur te bouwen, schuiven huishoudens door. Hierdoor komen financieel passende (bestaande)woningenvoor starters en jonge gezinnen beschikbaar. Het aandeel meergezinswoningen stijgt minimaal met 8,4% tot 14,5%.

Het aanbod van geschikte woningen voor starters en senioren moet verder uitgebreid worden.

bELEId

Strategie om een verlaten en eenzijdig kantorenpark nieuw leven in te blazenKantorenleegstand Amstel III

Amstel III in Amsterdam is een anoniem kantorenpark, met een hoog percentage aan leegstand. Het gebied wordt gedomineerd door wegen, (lege) parkeervelden, auto’s en een sfeer van verloedering en onveiligheid. Het diverser maken van het gebied kan hier verandering in brengen.

Om het gebied een betere uitstraling te geven en ruimte te maken voor goede openbare ruimtes, wordt een deel van het kantoorgebonden parkeren verplaatst naar de ontsluitingswegen van het gebied. Zo ontstaat ruimte voor tuinen, plantsoenen en horecapleintjes. Hierdoor krijgen ook de gebouwen meer karakter. Er wordt een nieuwe route ontwikkeld voor voetgangers en fietsers, die in verbinding staat met het station Bijlmer-Arena. Aan deze route is ruimte voor nieuwe functies, wat het gebied aantrekkelijker maakt voor andere gebruikers en nieuwe bewoners. Op deze manier kan Amstel III in de loop van de tijd veranderen in een levendige en diverse stadswijk.

roadmap

Amstel III is an area suffering a lot of problems, but also an area with potential. Without changing the buildings and the structure of the area, but by changing their conditions the problems can be solved and the potential can be revealed. A rearrangement of the infrastructure will be the trigger, starting a step by step development. A patchwork-like landscape will start to exist, public space will be created and local movement will be introduced. Because of this there will be much more internal relations within the area. New residents will start settling: on the one hand commercial and semi-public functions like lunchrooms, nurseries and shops; on the other hand small end users, joint together according to the idea of Collective Commercial Commissioning.A pleasant neighbourhood is created, with a diverse public space and a lively character. Because of this, Amstel III will become an attractive surrounding for all kind of companies, diverse in scale, character and their purpose. The area even has the potential for big residential developments. This project is the roadmap, which will direct Amstel III step by step to a wealthy future.step by step diversification of amstel III

FM942AMSTERDAM

1ROADMAP

2011 - Gemeente Amsterdam / Europan - Eervolle vermelding - ism Michael Hesp, Jasper Ponjee

In a time where there is a big focus on the reuse and refurbishment of old buildings, the post-war heritage is an awkward position. Due to their oversize, their rich details and their reference to other eras, nobody will discuss the charm and the potential of what was build until the beginning of the 20th century. How different is this for the buildings which were made in the second half of the last century. These buildings are economically made, lack ornaments and have an outdated materialisation. So when these buildings are vacant, there is no direct urge to reuse them. For these buildings, the context is very important. Post-war buildings within city centres for example, will still be interesting. A big part of the pre-war heritage has the potential to add value to their surrounding (think about the different old harbour and factory areas, becoming new cultural centres), but this is not that obvious for the newer buildings. They do not reform their surrounding; they depend on their surrounding to be reformed.

Amstel III is a typical example of this problem. Being a region built for offices in the seventies and the eighties, it suffers from its own obsolete basic principles. Especially the outdated idea of segregation made this into a complete monofunctional zone. The ideal of segregation is gone

introduction

and replaced by the ideal of mixed programmes. But Amstel III is not changed. It is obvious that this kind of monotonous office will suffer strongly during times like the financial crisis. But even when the economy starts to recover, this area will not.

So what is the problem? The buildings are on a technical level in a good state and are still perfectly well to use for offices, but at the same time they don’t have any extra quality to offer. In terms of sustainability and prudent economical policy, it would be unwise to demolish the buildings and start building new ones. So the question is, where to find the potential to add the necessary qualities to the area. A way must be found to change the perception of Amstel III, and reveal a certain charm which is hidden here. The downward spiral of obsolescence must be bent into an upward movement to a more differentiated, a livelier and wealthier future.

As a solution for this problem the real estate industry normally comes up with common solutions like transformation to social and student housing, dwellings for care, incubators and hotels. The problem with these functions is that they implicate a huge capital loss because of low value and high

redevelopment costs. Furthermore the transformation has to be planned on a large scale, because who wants to live in an office park? We think that the future use of Amstel III still lies mainly with offices, but a different kind of offices. As a first step towards diversification of the area, the area first has to become attractive again.

In the following text we will discuss the main causes of this negative development, we point out how to tackle these problems and we show how this area should be developed and which new residents it should attract. We will show the opportunities the area and the potential refreshed charm, which is hidden in Amstel III.

FM942AMSTERDAM

2ROADMAP

Interieurs

De kracht van tijdelijk gebruikBiologische Bistro Berlijn

Een wijk bloeit op, een plek wordt hip, ergens anders ontstaat leegstand, een stad groeit explosief of loopt leeg. Architectuur en stedenbouw zijn vaak te log om daar snel op te reageren. Steeds vaker zijn het tijdelijke projecten buiten de kaders van de planning om, die vernieuwing brengen. Juist de informele initiatieven bloeien op tot levendige hot-spots.

Berlijn vormt nog altijd het mekka voor de tijdelijkheid. Hier is genoeg ruimte, en zijn volop initiatiefrijke mensen te vinden. Voor een Berlijnse start-up ontwierpen we de transformatie van een kleine garage uit de jaren 50 tot een biologische keuken/bistro. We ontwierpen en bouwden het interieur, de tuin en de grafische identiteit. Als thuisbasis voor de ‘BIO-Bike’ – een elektrische Riksha met uitvouwbare keuken, was ‘in- en uitklapbaarheid’ het hoofdthema van het project. Dat alles in lijn met de zakelijke identiteit van het bedrijf: duurzaam en levendig.

2013 - Particuliere opdrachtgever - Uitgevoerd - ism Lucia Cano, David Reusch, Valeria Scaloni

Multifunctioneel vrijetijdsmeubel in een kleine tuinkamerRuimtevullend meubelstuk

Tilburg-Noord is ontwikkeld volgens de tuinstadgedachte en kent een grote hoeveelheid drive-in-woningen: de begane grond bestaat hierbij uit een parkeergarage, tuinkamer en tuin, terwijl op de eerste en tweede verdieping gewoond en geslapen wordt. De tuinkamers zijn erg klein en worden veel gebruikt als speel- of vrijetijdskamer. De opdrachtgever voor dit interieur had de wens deze kamer te gebruiken voor al zijn vormen van vrijetijdsbesteding.

Door midden in de ruimte een smalle schijf te maken, blijft er genoeg bewegingsruimte in de kleine kamer. Het meubel kadert het zicht op de tuin en wordt gebruikt voor bierproeverijen, trainingen voor sportklimmen, muziekruimte en leesbar. Het meubel is samen met de gebruiker volledig al improviserend gebouwd met behulp van een decoupeerzaag en boor- en schroefmachine.

2011 - Particuliere opdrachtgever - Uitgevoerd

Experimenten

Installatie voor een kunstfestival in een vervallen stadje in SpanjeFantoomgevels Cartagena

Cartagena is een stadje in Spanje dat wordt geteisterd door leegstand en verloedering. De straten lijken soms ruïnes die herinneren aan een vroegere tijd. Dit thema werd als basis genomen voor het kunstenfestival ‘MUCHO MÁS MAYO’, dat bestaat uit een serie tijdelijke publieke installaties.

De gevels van de vervallen gebouwen bezitten enkele eigenschappen die ondanks de leegstand nog hun volledige kwaliteit tonen. De balkons en luiken hebben fraaie uitgewerkte details. Deze eigenschappen worden vertaald naar een familie van lichtinstallaties die bestaan uit verfijnd geweven façades. Deze nestelen zich op eenzelfde wijze in de straatjes en hoven om de gaten in het historische decor op te vullen. De kunststoffen vezels van de weefsels lichten op zodra het donker wordt. Deze fantoomgevels maken van de trieste leegstand in het stadje voor even iets magisch.

2011 - Gemeente Cartagena - Voorstel - ism Lucia Cano

FACHADAS IMAGINARIAS Lucía Cano Dato, Daniel Venneman, Mark van der Net

LA IDEAComo resultado del profundo cambio que la cuidad de Cartagena ha experi-mentado conforme a las nuevas ideas urbanísticas y arquitectónicas en los últimos años se han formado vacíos en esta estructura urbana . Estos huecos que pueden dar aspecto de abandono los entendemos como un campo lleno de oportunidades.

La intervención de ‘Fachadas Imagi-narias’ tiene como objetivo hacer visible estos lugares. Pero como no hay futuro sin pasado, el objetivo no podría ser generar algo sin raíces, por ello hemos intentado generar propuestas que crecen a partir de lo existente, re-interpretando las facha-das colindantes dando lo nueva forma mediante la intervención, nuestra intención no seria hacer el hueco entre el pasado / lo existente y el futuro mas grande, pero hacer visible que estos tiempos a nivel urbanística están siem-pre tocándose.

Durante el dia la calidad estética de la intervención se concentra en la com-posición de los cables, los detalles formado por los elementos de madera que hace clara referencia a la arquitec-tura Cartagenera y el hecho de que los elementos de madera aparecen como objetos ‘flotando’ en el aire.

Por la noche estos efectos estéticas se multiplican. Guiadas por las cables aceros estructurales las fibras crearan el efecto sutil y misterioso. Por juntar mas, o menos, fibras juntos al mismo tiempo la intensidad de la luz puede estar variada. Pequeños focos que desde un elemento a otro iluminan los elementos de madera, resultando en el efecto de un red de luz en que las tensiones están visibles en forma de luz en que los ornamentos de madera están iluminado como joyas.

Con este ligera caja de herramientas que creemos haber juntado los ingre-dientes potentes y baratos para crear intervenciones que hacen revivir estos lugares que normalmente están des-cuidado, formando un fondo expresiva para las actividades festivas durante MuchoMasMayo 2011.

INSPIRACIÓN POSIBLES SITUACIONES DE APLICACIÓN POSIBLES LUGARES DE APLICACIÓN


Se trata de una intervención muy ligera. Las ingredientes son: cables de acero de 6mm que, mediante un perfil conector, están mon-tados a los muros de los edificios laterales. Entre las conexiones principales arriba y abajo el el diseño propuesto se extiende. Las cabes sujetan ligeras estructuras de madera que guían las cambias de dirección de los

cables y que estéticamente hacen referencia a los ornamentos del los edificios en el alrededor del lugar de ejecución. Huecos verticales de 8mm a través de cual los cables son puesto hacen la conexión esta establecido. Abrazad-eras conectado a los cables hacen que los elementos de madera se mantienen en altura. Tensionadores estándares aseguran que la sistema se mantiene estable y puede estar ajustado durante toda la duración del festival.

TÉCNICA Y MATERIAL

1. fibras ópticas (Sideglow) 2. fuentes de luz (Novabright) 3. Cables de acero 4. Tensionadores y abrazaderas 5. Madera

1.Montar los perfiles conectores al

los muros del los edificios laterales.

2.Montar las cables horizontales

principales arriba y abajo entre

que el diseño se extiende.

3.Montar las cabes verticales desde

arriba hacia abajo

4.Colgar las elementos de madera

prefabricadas a los cables verti-

cales, con abrazaderas.

5.Fijar los cables verticales a el

cable horizontal principal de abajo.

6.Añadir los cables horizontales

que quedan para estabilizar el con-

junto, y ajustar los tensionadores.

7.Montar las fibras ópticas y el

resto de la iluminación previsto.








Verrijking van het stedelijk tapijtManipulating the pavement

De grond waarop je loopt, heeft invloed op je ervaring van de ruimte om je heen. Het zegt vaak iets over wat de stad van je verwacht. Denk maar het marmer in Spaanse steden – flaneren? - de kinderkopjes van de Vlaamse en Brabantse dorpen – gezellig? - of juist het asfalt van het fietspad of de weg – doorlopen!

In Eindhoven vervingen we op eigen initiatief een serie stoeptegels waardoor het stedelijk maaiveld een extra dimensie kreeg. Een woning van Adolf Loos, een hart. De straten kregen plotseling diepte, een schijnbaar kloppend hart. Mensen werden zich bewust van de grond waarop ze liepen. De tegels waren zo populair dat ze binnen week allemaal waren gestolen.

2010 - Eigen initiatief

Straatinterventies, ParijsIl n’a que des pas imagines

In Parijs ontwierpen we een serie interventies waarbij doodnormale straatbeelden worden omgevormd door middel van ruimtelijke tekeningen. Met lichtgevende tape worden nieuwe patronen en beelden gemaakt op bestaande gebouwen, muren en straten. Op deze manier worden fantasieën geprojecteerd of wordt de historie of mogelijke toekomst van een plek geschetst. Overdag lijkt er niets aan de hand; de nacht toont iets anders.

2011 - Eigen initiatief

BOULEVARD DE LA BASTILLE X RUE DE BERCYL’ÉPÉE DAMOCLÈS

01

PORTE FLUVIALE DU BASSIN DE L’ARSENAL INVITATION AU VOYAGE

06

Onderzoek

Een online platform voor open dataOpen Source City

Nieuwe technologie levert nieuwe informatie op over de ruimtelijke inrichting van Nederland. Het webplatform Open Source City van The Cloud Collective deelt deze informatie, die nu nog vaak is voorbehouden aan experts met iedereen. Het ondersteunt nieuwe partijen bij hun initiatieven en bij het vinden van allianties.

Met een druk op de knop vind je alle monumenten in Nederland. Met twee keer klikken, breng je de bereikbaarheid van dit erfgoed in beeld, met drie krijg je er ook nog het energielabel bij. Ook alle kantoren uit de jaren 70, met energielabel B en een huurprijs die twee keer zo laag is als de woningen binnen een straal van een kilometer zijn zo gevonden. De mogelijkheden zijn eindeloos. Op die manier biedt Open Source City nieuwe inzichten in de bestaande stad. Gemeenschappelijke thema’s als leegstand, krimp, bereikbaarheid, water en groen krijgen een heel nieuw perspectief.

2013 - NAi, SfA, Ministerie van I&M - Geselecteerd voor de Studio for Unsolicited Architecture

Interactieve installatie in ‘De Fabriek’, EindhovenInstallatie ‘Stad en Land’

Stad en land is een onderzoek in spelvorm naar regels en vrijheden en de collectieve creativiteit van de menigte. De wanden en vloeren van projectruimte ‘De Fabriek’ in Eindhoven zijn bezaaid met stalen ogen waarin de bezoekers met touw een eigen weefsel kunnen maken, alsof ze in een landschap hun eigen stad of dorp bouwen. De touweninstallatie groeit en verandert naarmate nieuwe bezoekers deelnemen aan het spel. De installatie gaat over de interactie tussen verschillende deelnemers van dit ruimtelijk spel en de balans tussen regels en vrijheden. Dat daarmee een oude fabriekshal in het centrum van Eindhoven tijdelijk een nieuwe bestemming krijgt is mooi meegenomen.

2012 - ‘De Fabriek’ - Tentoonstelling in opdracht

Hybrid InfrastructuresExperimentele stedenbouw, Arnhem

2010 - TU Eindhoven - Archiprix winnaar TU Eindhoven - ism Pieter de Ruijter en Niels Ponjee

De afgelopen decennia stonden in het teken van de uitbreiding. Nu zullen we het moeten doen met de bestaande stad. Maar hoeveel inbreidingsruimte hebben we nog? En hoe zorg je voor een prettige leefomgeving, met genoeg licht, lucht en buitenruimte?

‘Hybrid Infrastructures’ is een experimenteel onderzoek naar stedelijk verdichting. Een door infrastructuur gedomineerde plek in het centrum van Arnhem is omgetoverd tot een multifunctionele stedelijke ruimte in extreme dichtheid. Dat betekende een zoektocht naar nieuwe typologieën – een park van 2000m2 op 30 meter hoogte, een binnenstedelijk IKEA, een hotel met kamers verdeeld over de hele wijk – naar een nieuwe relatie tussen infrastructuur en ruimte, en naar een nieuwe architectuur. Natuurlijk, Nederlanders zullen niet zomaar in een extreem dichte stad gaan wonen, maar een onderzoek in extreme condities levert veel op voor situaties waarin de uitdagingen minder groot zijn

THECLOUDCOLLECTIVE

[email protected]

+31 (0)6 426 593 55+31 (0)6 303 432 24

THECLOUDCOLLECTIVE

the cloud collective - transformaties

Documents