การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ THE EDUCATIONAL PERSONNEL ADMINISTRATION ACCORDING TO

THE PRINCIPLE OF BRAHMAVIHARA IV IN SECONDARY EDUCATION SCHOOLS UNDER THE SECONDARY

EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE, BANGKOK, ZONE 1

นายศตวรรษ บญแกว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พทธศกราช ๒๕๕๘

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

นายศตวรรษ บญแกว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พทธศกราช ๒๕๕๘

THE EDUCATIONAL PERSONNEL ADMINISTRATION ACCORDING TO THE PRINCIPLE OF BRAHMAVIHARA IV IN SECONDARY

EDUCATION SCHOOLS UNDER THE SECONDARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE,

BANGKOK, ZONE 1

Mr. Satawat Bunkaew

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of The Requirement for The Degree of

Master of Arts (Educational Administration)

Graduate School Mahachulalongkornrajavidyalaya University

Bangkok, Thailand C.E. 2015

(Copyright by Mahachulalongkornrajavidyalaya University)

ก ชอวทยานพนธ : การบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผวจย : นายศตวรรษ บญแกว ปรญญา : พทธศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการศกษา) คณะกรรมการควบคมวทยานพนธ : ผศ.ดร. อนถา ศรวรรณ. พธ.บ., M.Ed., Ph.D. : รศ.ดร. วชชดา หนวไล กศ.บ., M.A.T., Ed.D. วนทสาเรจการศกษา : ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๙

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค ๑) เพอศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๒) เพอเปรยบเทยบระดบความคดเหนของผบรหารและบคลากรทางการศกษาทมตอการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล ๓) เพอศกษาขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารสถานศกษาและคร จานวน ๑๖๙ คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม ซงไดคาความเชอมนเทากบ ๐.๙๗๕ วเคราะหขอมลดวยการหาคาความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตทดสอบความแปรปรวนทางเดยว และโดยการสมภาษณเชงลก

กกกกกกกกผลการวจยพบวา

กกกกกกกกผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาทกดานอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก กรณา ดานการสรรหาบคคล รองลงมา คอมทตา ดานการพฒนาบคคล เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ตามลาดบ ผลการศกษาขอมลเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามเพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน โดยภาพรวม พบวา ผบรหารและคร มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ แตจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

ข แนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ พบวา เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ใหมการคาดการณ ความตองการบคลากรขององคการอยางเปนระบบ ใหสอดคลองกบตาแหนงวางในอนาคต , กรณา ดานการสรรหาบคคล ใหมการจดบคลากรปฏบตงานตามความสามารถ ความถนด, มทตา ดานการพฒนาบคคล ใหมการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ใหมการประเมนผลการปฏบตงานประจาปแตละภาคเรยน อยางตอเนอง ผลการสมภาษณผใหขอมลสาคญเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ พบวา ๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน พบวา ตองมการวางแผนอตรากาลงคนอยางตอเนอง และตองตรงกบสายงาน ความร ความถนด เพอทาใหงานนนมประสทธภาพ ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล พบวา ตองมการสรรหาบคคลทมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล พบวา ตองมการวางแผนดาเนนงานอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคกรใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวา เพอใหบคลากรทราบถงผลการปฏบตงานของตนเพอนาไปสการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขนตามนโยบายตามกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษา กกกกกก

ค  

Thesis Title : The Educational Personnel Administration According to the Principle of Brahmavihara IV in Secondary Education Schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1

Researcher : Mr. Satawat Bunkaew Degree : Master of Education ( Educational Administration) Thesis Supervisory committee : Asst. Prof. Dr. Intha Siriwan B.A., M.Ed., Ph.D. : Assoc. Prof. Dr. Vichuda Hoonvilai B.Ed., M.A.T., Ed.D. Date of Graduation : 23 February, 2016

Abstract

The objectives of this research were 1) to study the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV in secondary education schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1, 2) to compare the educational administrators’ and personnel’s ideas towards the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV, being divided as individual factors and 3) to study the suggestions and the ways of the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV in secondary education schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1. The sampling group used for the research were 169 school administrators and teachers. The instrument used for the research was the questionnaire in which the value of confidence equaled 0.975. The data were analyzed with evaluation of frequency, percentage, mathematic mean, standard deviation, statistical test of one way variation and in-depth interview. From the result of the research, it has been found that; The administrators’ and the teachers’ ideas of the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV in secondary education schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1, in whole were at the high level. Being considered as an aspect, it was found that they were at the high level in all aspects in the order of mean from high to low; Karuna for the aspect of searching for persons, the second was Mudita for the aspect of personal development, Metta for the aspect of personal power plan and Upekkha for the aspect of work assessment, respectively.

ง  

On the result of comparative data study of the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV in secondary education schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1, being divided as gender, age, educational qualification and work experiences, it was found that the administrators’ and the teachers’ ideas of the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV were not different with statistical significance at the level 0.05. Being divided as work position, they were different with statistic significance at the level 0.05. For the ways of the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV in secondary education schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1, it was found that Metta in the aspect of the plan of personal powers, the anticipation of personnel requirement of the organization shall have to be created systematically and in coincidence with vacant positions in the future, Karuna in the aspect of searching for persons, putting the active personnel as their capacity, aptitude should have to be done, Mudita in the aspect of personal development, the running plan should have to be done systematically in order to increase knowledge, skill and capacity of personnel in the organization to be able to work well and efficiently and Upekkha in the aspect of annual work assessment in each semester continuously. On the result of interviewing the main informants of the educational personnel administration according to the principle of Brahmavihara IV in secondary education schools under the Secondary Educational Service Area Office, Bangkok, Zone 1, it was found that 1. Metta for the aspect of personal power plan, the plan of personal power rate should have to be done continuously and they should have to be put in coincidence with their work – line, knowledge and aptitude for work efficiency, 2. Karuna for the aspect of searching for persons, it should have to search for the persons who possessed the quality of educational qualification, work experiences, capacity and suitability to be the personnel of organization, 3. Mudita for the aspect of personnel development, the working plan should have to be done systematically to increase the knowledge, skill and capacity of the personnel in the organization so that they can work well and efficiently and 4. Upekkha for the aspect of work assessment, it should have to be done to let the personnel know the result of oneself working and then bring it improve and develop work according to the policy of the educational personnel management.  

จ  

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธเลมน สาเรจลงไดดวยความอนเคราะหจาก ผศ.ดร.อนถา ศรวรรณ ประธานกรรมการทปรกษา รศ.ดร.วชชดา หนวไล ทปรกษาวทยานพนธ ทไดใหคาปรกษา ชแนะแนวทางการศกษา ใหกาลงใจในการตรวจแกไขสงทขาดตกบกพรองของวทยานพนธเลมนใหมความสมบรณยงขน และขอขอบคณ พระมหาสมบรณ สธมโม,ดร. พระมหาสม กลยาโณ,ดร. รศ.ดร.อานวย เดชชยศร ผศ.ดร.เรงชย หมนชนะ และรศ.ดร.สทธพงษ ศรวชย ทไดกรณาเปนผเชยวชาญตรวจแบบสอบถาม พรอมทงใหขอเสนอแนะ เพอปรบปรงเครองมอในการวจย ขอขอบพระคณ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ร.ศ.ดร.สทธพงษ ศรวชย, ผศ.ดร.พชย ไชยสงคราม, ผศ.ดร.อนถา ศรวรรณ, รศ.ดร.วชชดา หนวไล และดร.ยทธวร แกวทองใหญ ทควบคมในการสอบวทยานพนธใหสาเรจไดดวยด ขอขอบพระคณ คณะผบรหารและคณะครโรงเรยนสตรวดระฆง,โรงเรยนทวธาภเศก,โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม,และโรงเรยนชโนรสวทยาลย พรอมทง บคลากรทกทาน ทไดกรณาใหความรวมมอและอานวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษาคนควาวจยครงนเปนอยางด และขอขอบคณอาจารยทกทานทมสวนเกยวของในการแตงหนงสอ ตารา เอกสาร งานวจยตาง ๆ ทผวจยใชอางอง สาระประโยชนจากวทยานพนธเลมน ผศกษาวจยขอมอบเปนธรรมทานแกนสตนกศกษา และบคคคลทสนใจทวไป พรอมทงขอนอมถวายเปนพทธบชา ธรรมะบชา และสงฆบชา ขออานสงสทไดทามาทงหมดในการทาวทยานพนธเลมน จงเปนไปเพอประโยชนและความสขแกมนษยและสตวทงหลาย แตหากมขอผดพลาดประการใด ในการวจยครงน ผศกษาวจยขอนอมรบไวเพอแกไขสบไป

นายศตวรรษ บญแกว ๒๕๕๙

ฉ  

สารบญ เรอง หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ ฉ สารบญตาราง ฌ สารบญแผนภาพ ฎ คาอธบายสญลกษณและคายอ ฏ บทท ๑ บทนา ๑ ๑.๑ ความเปนมาและความสาคญของปญหา ๑ ๑.๒ วตถประสงคของการวจย ๔ ๑.๓ ปญหาทตองการทราบ ๔ ๑.๔ ขอบเขตการวจย ๕ ๑.๕ สมมตฐานการวจย ๖ ๑.๖ นยามศพทเฉพาะทใชในการวจย ๖ ๑.๗ ประโยชนทไดรบ ๗ บทท ๒ แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ๘ ๒.๑ แนวคดทเกยวของกบการบรหารงานบคลากร ๙ ๒.๒ ทฤษฏทเกยวกบการบรหารงานบคลากร ๑๙ ๒.๓ แนวคดเกยวกบหลกพรหมวหาร ๔ ๓๘ ๒.๔ การบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ ๕๐ ๒.๕ งานวจยทเกยวของ ๕๔ ๒.๖ กรอบแนวคดในการวจย ๖๙ บทท ๓ วธดาเนนการวจย ๗๐ ๓.๑ รปแบบการวจย ๗๐ ๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง ๗๐ ๓.๓ เครองมอทใชในการวจย ๗๑ ๓.๔ การเกบรวบรวมขอมล ๗๒ ๓.๕ การวเคราะหขอมล ๗๓ ๓.๖ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ๗๔

ช  

สารบญ (ตอ) เรอง หนา บทท ๔ ผลการวจย ๗๗

๔.๑ การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ๗๘ ๔.๒ การวเคราะห การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการแบงการบรหารงานบคคล ๔ ดาน คอ ๑) ดานการวางแผนกาลงคน ๒) ดานการสรรหาบคคล ๓) ดานการพฒนาบคคล และ ๔) ดานการประเมนการปฏบตงาน ๘๑ ๔.๓ การวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหาร บคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๘๙ ๔.๔ ขอเสนอแนะแนวทาง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลก พรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๙๙ ๔.๕ การสมภาษณเชงลก ( In-depth Interview ) ผใหขอมลสาคญ (Key Informant) เกยวกบ การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยน มธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๑๐๔

บทท ๕ สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ๑๐๙ ๕.๑ สรปผลการวจย ๑๑๐ ๕.๒ อภปรายผลการวจย ๑๑๕ ๕.๓ ขอเสนอแนะ ๑๑๙ บรรณานกรม ๑๒๑ ภาคผนวก ๑๒๗ ภาคผนวก ก แบบสอบถามเพอการวจย ๑๒๘ ภาคผนวก ข แบบสมภาษณเพอการวจย ๑๓๘ ภาคผนวก ค รายนามผเชยวชาญตรวจแกไขเครองมอการวจย ๑๔๒ ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหผเชยวชาญตรวจแกไขเครองมอการวจย ๑๔๔ ภาคผนวก จ การหาคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามเพอการวจย (IOC) ๑๕๐ ภาคผนวก ฉ ผลการประเมนหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม ๑๖๓ ภาคผนวก ช หนงสอขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอทดสอบเครองมอวจย ๑๖๘ ภาคผนวก ฌ ผลคาความเชอมนของแบบสอบถาม ( Try out ) ๑๗๐ ภาคผนวก ญ หนงสอขออนญาตแจกแบบสอบถามและสมภาษณ ๑๗๗ ภาคผนวก ฎ รายนามผใหสมภาษณขอมลเชงลก ๑๘๑

ซ  

สารบญ (ตอ) เรอง หนา ภาคผนวก ฏ หนงสอรบรองการฝกอบรมปฏบตวปสสนากรรมฐาน ๑๘๓ ประวตผวจย ๑๘๕

ฌ  

สารบญตาราง ตารางท หนา ๑.๑ แสดงจานวนประชากรไดแกผบรหารและคร ๕ ๔.๑ แสดงจานวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามเพศ ๗๘ ๔.๒ แสดงจานวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามอาย ๗๙ ๔.๓ แสดงจานวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามวฒการศกษา ๗๙ ๔.๔ แสดงจานวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามประสบการณการทางาน ๘๐ ๔.๕ แสดงจานวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน ๘๐ ๔.๖ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวม ๘๑ ๔.๗ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการวางแผนกาลงคน พจารณาเปนรายขอ ๘๒ ๔.๘ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการสรรหาบคคล พจารณาเปนรายขอ ๘๔ ๔.๙ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการพฒนาบคคล พจารณาเปนรายขอ ๘๖ ๔.๑๐ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการประเมนการปฏบตงาน พจารณาเปนรายขอ ๘๘ ๔.๑๑ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบระดบความคดเหนของผบรหารและคร ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตาม เพศ ๙๐ ๔.๑๒ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและคร ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามอาย ๙๑ ๔.๑๓ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและคร ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามวฒการศกษา ๙๒ ๔.๑๔ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหน ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามวฒการศกษา ดานการพฒนาบคคล ๙๓

ญ  

สารบญตาราง (ตอ) ตารางท หนา ๔.๑๕ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและคร ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามประสบการณการทางาน ๙๔ ๔.๑๖ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและคร ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตาม ตาแหนงในการปฏบตงาน ๙๖ ๔.๑๗ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหน ตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน ดานการวางแผนกาลงคน ๙๗ ๔.๑๘ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอ การบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน ดานการสรรหาบคคล ๙๘ ๔.๑๙ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอ การบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน ดานการพฒนาบคคล ๙๘ ๔.๒๐ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอ การบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน คาเฉลยรวม ๙๙ ๔.๒๑ แสดงจานวนและคารอยละของจานวนผตอบแบบสอบถามปลายเปด ๙๙ ๔.๒๒ แสดงผลคาความถของความคดเหนจากผบรหารและครผตอบแบบสอบถาม เกยวกบ ขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ในแตละดานจาแนกเปนรายขอ ๑๐๑ ๔.๒๓ ผลการสมภาษณเชงลกผใหขอมลสาคญเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวม ๑๐๗

ฎ  

สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา ๒.๑ กรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework) ๖๙ ๔.๑ สรปการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ๑๐๘

ฏ

คาอธบายสญลกษณและคายอ

๑. คายอภาษาไทย

คายอเกยวกบพระไตรปฎก อกษรยอในวทยานพนธฉบบน ใชอางองจากพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พ.ศ. ๒๕๓๙ การอางองใชระบบระบ เลม ขอ หนา หลงคายอชอคมภร ดงตวอยาง เชน ท.ม. (ไทย) ๑๐/๒๐๘/๑๕๕. หมายถง ทฆนกาย มหาวรรค พระไตรปฎก เลมท ๑๐ ขอท ๒๐๘ หนา ๑๕๕

พระสตตนตปฎก

ท.ปา. (ไทย) = สตตนตปฎก ทฆนกาย ปาฏกวคคปาล (ภาษาไทย) อง.ทก. (ไทย) = สตตนตปฎก องคตตรนกาย ทกนปาตปาล (ภาษาไทย) อง.ปญจก. (ไทย) = สตตนตปฎก องคตตรนกาย ปญจกนปาตปาล (ภาษาไทย) อง.ทสก (ไทย) = สตตนตปฎก องคตตรนกาย ทสกนบาต (ภาษาไทย) อง.เอกาทสก. (ไทย) = สตตนตปฎก องคตตรนกาย เอกาทสกนปาตปาล (ภาษาไทย)

พระอภธรรมปฏก

อภ.ว. (ไทย) = อภธรรมปฎก วภงคปาล (ภาษาไทย)

บทท ๑

บทนา

๑.๑. ความเปนมาและความสาคญของปญหา

กกกกกกกกพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒ แกไขเพมเตม พทธศกราช ๒๕๔๕ มาตรา ๓๓ ไดบญญตใหมการจดทาแผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๕-๒๕๕๙ เพอเปนกรอบแนวทางในการจดทาแผนการพฒนาการศกษาขนพนฐาน แผนการศกษาอาชวะศกษา แผนพฒนาการอดมศกษา โดยในแผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๕-๒๕๕๙ ไดระบถงสภาพสงคมไทยมการพฒนาไปอยางรวดเรวในทกๆดาน ในชวงทผานมาเรายงขาดสภาวะสมดล ยงมปญหาสาคญทจะตองดแลแกไข คณภาพทางการศกษาของประชากรไทยโดยเฉลยตาลง และมมาตรฐานคอนขางตา เมอเทยบกบหลายประเทศในระดบเดยวกน การศกษาขาดเอกภาพดานนโยบาย สถานศกษาขาดอสระและความคลองตวในการบรหารจดการ ขาดการมสวนรวมจากภาคประชาชน ชมชนสถาบนทางสงคม การดาเนนกจกรรมทางศาสนายงคงเนนพธกรรมมากกวาการเนนดานหลกธรรม๑ กกกกกกกกแผนการศกษาแหงชาตไดกาหนดวตถประสงคและแนวนโยบายทเกยวของกบการพฒนาคณธรรม จรยธรรม คอ ๑) เพอการดาเนนการในการพฒนาคนรอบดานอยางสมดลเพอเปนฐานหลกของการพฒนาโดยเฉพาะแนวนโยบายเพอการดาเนนการท ๓ การปลกฝงและเสรมสรางศลธรรม จรยธรรมคานยมและคณลกษณะทพงประสงคในระบบวถชวตทดงาม ๒)สรางสงคมไทยเปนสงคมคณธรรม ภมปญญา และการเรยนร โดยเฉพาะตามแนวนโยบายเพอการดาเนนการท ๕ การพฒนาสงคมแหงการเรยนร เพอสรางเสรมความรความคด ความประพฤต และคณธรรมของคน มเปาหมายเพอใหคนไทยทกคนมทกษะและกระบวนการในการคดวเคราะหและแกไขปญหาสามารถพฒนาตนเองไดอยางตอเนองตลอดจนมความซอสตยสจรตรจกรบผดชอบชวดมระเบยบวนย ประหยดอดออมมจตสานกมความรบผดชอบตอสวนรวม และมสขภาพแขงแรง ๓)พฒนาสภาพแวดลอมของสงคมเพอเปนฐานในการพฒนาคน และสรางสงคมคณธรรม ภมปญญา และการเรยนร๒ กกกกกกกกรฐบาลไดใหความสาคญตอบทบาทของสถาบนศาสนาทจะเปนปจจยสาคญในการสรางมนษยทมความด จรยธรรม และคณธรรม โดยเฉพาะประชากรในประเทศไทยสวนใหญนบถอศาสนาพทธ ดงนนศาสนาพทธจงมบทบาทตอวถชวตของสงคมไทยในดานตางๆ ตงแตเกดจนตายโดยเฉพาะบทบาททสาคญของศาสนาพทธกคอ ดานการศกษา ทจะทาอยางไรใหชาวพทธหรอเยาวชนของชาตมความร ความเขาใจในหลกธรรมและสามารถนาหลกธรรมไปประกอบการดาเนนชวตอยางมความสข

 

กกกกกกกก๑เลขาธการสภาการศกษา, สานกงานแผนการศกษาแหงชาต ( พ.ศ.๒๕๔๕-๒๕๕๙ ) : ฉบบสรป, พมพครงท ๙, (กรงเทพมหานคร : บรษทพรกหวานกราฟฟค จากด, ๒๕๕๑), หนา ๑-๒. กกกกกกก ๒เรองเดยวกน, หนา ๑๐-๒๕.

๒

บนพนฐานความมนคงของชวตดงปรากฏบทบาททสาคญบทบาทหนงตามมาตรา ๒๙ แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ ทใหสถาบนศาสนาเปนองคกรหนงทสงเสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชน ดงนนการตดสนใจของผบรหารสถานศกษาจงมแนวทางยดถอมากกวาการตดสนใจแบบไมมแนวทางยดถอ เชน ดานแผนงาน งบประมาณ นโยบาย ระเบยบ เปนตน หากภารกจทสาคญของสถานศกษาคอการจดการเรยนการสอนและมจดมงหมายเพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงค โดยจดใหมรายวชาตางๆ เปนวถทางทจะทาใหบรรลจดมงหมายนนได ดงนนองคประกอบของแผนในการสถานศกษาโดยจะตองประกอบดวยแผนพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนทสาคญดวยการศกษาเปนองคประกอบสาคญในการพฒนาประเทศใหมความเจรญกาวหนาทนตอการเปลยนแปลงตาง ๆ ทงดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม และยงเปนเครองมอในการสรางกาลงคนของประเทศใหมคณภาพและประสทธภาพตามความมงหวง ดงนนในปจจบนนองคกรหรอหนวยงานตาง ๆ ไดเลงเหนถงความสาคญของมนษยวาเปนทรพยากรทมคามากทสดเพราะเปนปจจยสาคญในการขบเคลอนองคกรใหประสบผลสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไว๓ กกกกกกกกการบรหารงานบคลากรทมประสทธภาพ ยอมทาใหภารกจทก ๆ ดานบรรลเปาหมายดวยความราบรน เรยบรอย และมประสทธภาพแตถาบคลากรขาดความร ความสามารถ ขาดประสบการณ ขาดความรบผดชอบตอหนาทกยอมกอใหเกดปญหา ดงนนการพฒนาบคลากรจงเปนสงสาคญและจาเปนของหนวยงานทกหนวยงาน สภาพการณในปจจบนความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเจรญกาวหนาไปอยางรวดเรว สภาพสงคมมการเปลยนไป ความสลบซบซอนในการปฏบตงานทงดานบคลากรและเครองมอตาง ๆ เพมมากขน เทคนคและวทยาการมความกาวหนาทกอยางลวนแตเปนสงทชวยเสรมสรางความมประสทธภาพในการปฏบตงานยคใหม ความลาสมยจงเกดขนไดกบผบรหารทกคนทไมไดตดตามความกาวหนาของการเปลยนแปลงทางวทยาการในการปฏบตงาน หรอในทางกลบกนกคอเทคนค วทยาการ หรอวธปฏบตงานบางอยางทใชอยนนอาจจะหมดความจาเปนไปแลว ถาผบรหารขาดการตดตามและวเคราะหเหตการณทงสองแงมมนแลว ยอมทาใหอยในภาวะทไมสามารถพฒนาตนเอง หรอตามทนตอเหตการณในปจจบน เพราะความรใหม ๆ มกเปนสงจาเปนทจะตองนามาใชประกอบการปฏบตงานอยเสมอ๔ ผบรหารสถานศกษาจาเปนตองมการกาหนดบทบาทของตนหลายอยางในการบรหารจดการสถานศกษาของตน ใหสามารถขบเคลอนไปสการเปนองคกรแหงการเรยนรโดยตองมการกาหนดบทบาทของตนเองใหชดเจนในฐานะทเปนผนาสถานศกษาและจาเปนตองกาหนดบทบาทในการดาเนนงานกบคณะบคคลทมสวนเกยวของกบสถานศกษา เพอใหมการประสานความรวมมอในการทากจกรรมภายในสถานศกษารวมกนรวมทงการกาหนดบทบาทในการบรหารจดการภาระงานทงระบบของโรงเรยน ใหดาเนนไปไดอยางเปนระบบและมความชดเจนในการดาเนนงานตามเปาหมายท  

กกกกกกกก๓วไล ตงจตสมคด, การศกษาและความเปนครไทย, (กรงเทพมหานคร:โอ.เอส.พรนตง เฮาส, ๒๕๔๔), หนา ๙-๑๓.

กกกกกกก ๔ธงชย สนตวงษ, การบรหารงานบคคล, พมพครงท ๒, (กรงเทพมหานคร :ไทยวฒนาพาน, ๒๕๔๕),หนา ๑๘๓.

๓

ไดกาหนดไวนน คอการพฒนาการเรยนรของผเรยนทงโรงเรยน ซงการจะทาใหไดผลเชนนนนจาเปนอยางยงทผนาสถานศกษาตองมแนวทาง หลกทฤษฎ และหลกธรรมเพอนามาใชเปนกลไกสาคญเพอทจะนาไปสการขบเคลอนการพฒนาการบรหารสถานศกษาทงระบบและการบรหารงานวชาการนน เปนภารกจทสาคญยงของผบรหารสถานศกษาทจะตองกาหนดแผนงาน วธการ ตลอดจนขนตอนตางๆ ในการปฏบตงานไวอยางมระบบ เพราะถาระบบบรหารภายในสถานศกษาไมด จะกระทบกระเทอน ตอสวนอนๆ ของหนวยงานได ดงนนความสาเรจหรอความลมเหลวในการบรหารสถานศกษาจงขนอยกบสมรรถภาพของผบรหารสถานศกษาเปนสาคญ การบรหารสถานศกษาเปนแหลงพฒนาประชากรของประเทศทสาคญยงเปนหนวยงานทใช คน เงน วสดอปกรณ จานวนมากมายหากการจดบรหารงานในโรงเรยนขาดประสทธภาพ ผลผลตของโรงเรยน คอนกเรยนทสาเรจออกไปยอมมประสทธภาพตา ซงสงผลตอการพฒนาประเทศยอมลาชาตามไปดวย๕ ในสภาพการบรหารบคลากรทางการศกษา โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความเจรญกาวหนาดานการจดการศกษาและมการนาเอาเทคโนโลยททนสมยมาใชในดานการเรยนการสอน ทาใหเกดการเปลยนแปลงทางดานวตถมากกวาดานจตใจ กลาวคอ เกดอานาจวตถนยม มผลกระทบถงบทบาทของผบรหารสถานศกษาเกยวกบคณธรรม วฒนธรรม ประเพณของพทธศาสนาทกาหนดไว ผบรหารสถานศกษานามาใชในการบรหารงานนอยกวาทควรจะเปนทาใหการบรหารงานไมราบรนและไมดเทาทควร เพราะหนาทของผบรหารสถานศกษากตองปฏบตหนาทเชนเดยวกน แตบางครงการบรหารงานระหวางผบรหารกบผใตบงคบบญชากไมราบรน อกทงงานดานคณภาพการศกษาของสถานศกษายงไมไดรบการพฒนาใหทนกบความเปลยนแปลงไดดเทาทควรทาใหเกดปญหาในการบรหารงาน เชน มการขอยายของขาราชการคร ซงไมพอใจในการบรหารงานของผบรหารหรอไมไดรบความรวมมอในการพฒนางานทาใหผลงานทางดานวชาการไมเปนทยอมรบของประชาชนทวไป ดงนนการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาจะตองไดทงงานและไดทงนาใจของเพอนรวมงาน ในการนผบรหารจะตองใชทงพระเดชพระคณ ผบรหารทหวงจะใชอานาจหรอพระเดชในการสงการใหแกผใตบงคบบญชาทางานอยางเดยว ยอมไมเกดประโยชนในการทางาน ผบรหารสถานศกษาบางครงไมใหความสาคญกบการใชคณธรรมในการบรหารงานทาใหขาราชการคร ขาดขวญกาลงใจและผบรหารมความรเรองคณธรรมไมชดเจนพอ จงทาใหเมอนาไปปฏบตไมไดผลเทาทควร ผบรหารจงจาเปนตองสรางเสรมภาพพจนใหเปนทศรทธาและเชอถอ ซงเปนแนวทางปฏบตคอมความรก ความสงสาร ความชนชมยนด ความมนาใจเปนกลาง ไมลาเอยงทงรายบคคลและคณะ ผบรหารทดควรใชพระคณมากกวาพระเดช หรอใชอานาจบารมมากกวาอานาจหนาทตามกฎหมาย๖ จากความสาคญของปญหาการบรหารงานของผบรหารนบวามความสาคญเปนอยางยง ทผบรหารตองปฏบตหนาทรบผดชอบทงเปนทปรกษา เปนผบรหารสถานศกษาเกยวกบงานวชาการ ควบคมการเรยนการสอน จดครเขาสอน จดใหมอปกรณเครองมอ วสด นเทศการสอนการวดผล  

๕ คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไข

เพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕, (กรงเทพมหานคร : พรกหวานกราฟฟค, ๒๕๔๕), หนา ๒๔. ๖ สงวน สทธเลศอรณ, วชาการสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา, ๒๕๕๐), หนา ๒๘.

๔

ประเมนผลและการจดการใชทรพยากรทงทเปนบคคลและสงของเพอปรบปรงและพฒนางานดานวชาการใหเจรญกาวหนายงขน ผวจยเหนวาการนาหลกธรรม พรหมวหาร ๔ มาประยกตใชในการบรหารบคลากรทางการศกษา โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ของผบรหารสถานศกษาจะเปนแนวทางทด ในการพฒนาปรบปรงประสทธภาพการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาไดอยางมประสทธผลมากขน ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาวจย เรอง การบรหารบคลากรทางการศกษา โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เพอนาผลการวจยไปใชประโยชนเปนแนวทางในการปรบปรง พฒนา บรหารงานโรงเรยนใหเกดประสทธภาพตอไป กกกกกกกก ๑.๒ วตถประสงคของการวจย กกกกกกก ๑.๒.๑ เพอศกษา การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ กกกกกกก ๑.๒.๒ เพอเปรยบเทยบ ระดบความคดเหนของผบรหารและบคลากรทางการศกษาทมตอการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล กกกกกกก ๑.๒.๓ เพอศกษา แนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๑.๓ ปญหาทตองการทราบ

๑.๓.๑ การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ อยในระดบใด

๑.๓.๒ ความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาโดยใชพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ของผบรหารและคร แตกตางกนอยางไร

๑.๓.๓ แนวทางการนาหลกพรหมวหาร ๔ ไปใชในการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ควรเปนอยางไร

๕

๑.๔ ขอบเขตการวจย

การวจยเรอง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มดงน

๑.๔.๑ ขอบเขตดานเนอหา ผวจยไดกาหนดกรอบเนอหาของหลกการบรหารงานและหลกธรรมทใชในการบรหารบคลากรทางการศกษา โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ไดดงน หลกการบรหารงาน ไดแก ๑. ดานการวางแผนกาลงคน๒. ดานการสรรหาบคคล ๓. ดานการพฒนาบคคล ๔. ดานการประเมนการปฏบตงาน และหลกพรหมวหาร ๔ ประการ คอ ๑. เมตตา ๒. กรณา ๓. มทตา ๔. อเบกขา

๑.๔.๒ ขอบเขตดานประชากร ไดแก ผบรหาร ๑๕ คน คร 285 คน รวมทงหมด ๓0๐ คน กลมตวอยางโดยใชการสมอยางงาย ( Simple Random Sampling ) ตามตารางกาหนดขนาดกลมตวอยางจากประชากร ของ เครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) ไดกลมตวอยางทงหมด ๑69 คน ประกอบดวย ผบรหาร ๑๕ คน คร 154 คน๗

ตารางท ๑.๑ แสดงจานวนประชากรไดแกผบรหารและคร ขอมล ผบรหาร คร ประชากร (รวม) กลมตวอยาง

๑. โรงเรยนทวธาภเศก ๕ ๑๑๕ ๑๒๐ 60 ๒. โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม ๕ 70 75 54 ๓. โรงเรยนชโนรสวทยาลย ๕ ๑๐0 ๑05 55

รวม 15 285 ๓00 ๑69

๑.๔.๓ ขอบเขตดานตวแปร

ตวแปรตน ไดแก สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน ตาแหนงในการปฏบตงาน

ตวแปรตาม ไดแก การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ คอ ๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

  ๗เครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) อางใน ธานนท ศลปจาร, การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย spss, พมพครงท ๙,(กรงเทพมหานคร : สานกพมพบสซเนสอารแอนดด, ๒๕๕๑), หนา ๔๙.

๖

๑.๔.๔ ขอบเขตดานสถานท

สถานท ใชในการวจย ไดแก โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๓ โรงเรยน ไดแก โรงเรยนทวธาภเศก โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม และโรงเรยนชโนรสวทยาลย

๑.๔.๕ ขอบเขตดานระยะเวลา

การวจยครงนผวจยใชระยะเวลาตงแตเดอน สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ ถงเดอน มกราคม

พ.ศ. ๒๕๕๙ รวมเปนระยะเวลา ๖ เดอน

๑.๕ สมมตฐานการวจย ผบรหารและบคลากรทางการศกษามปจจยสวนบคคลประกอบดวย เพศ อาย วฒ-การศกษา ประสบการณการทางาน ตาแหนงในการปฏบตงานตางกนมความคดเหนเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ แตกตางกน

๑.๖ นยามศพทเฉพาะทใชในการวจย เพอใหมความเขาใจตรงกนผวจยไดกาหนดคานยามศพททใชในการวจยครงนไวดงน

กกกกกก ๑.๖.๑ หลกพรหมวหาร ๔ หมายถง หลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธ ไดแกองคธรรม ๔ ประการ คอ ๑. เมตตา ๒. กรณา ๓. มทตา ๔. อเบกขา กกกกกกก ๑.๖.๒ เมตตา คอ การแสดงออกถง ความรก ความปรารถนาด ไมตรจต เปนความคดชวยเหลอใหทกคนประสบแตประโยชนและมความสขโดยทว ๆ กน อนเปนความคดทมตอผใตบงคบบญชาในภาวะปกต ๑.๖.๓ กรณา คอ การแสดงออกถงความสงสาร หมายถง การคดจะชวยเหลอผอนใหพนจากความเดอดรอนทงทางกายและใจในภาวะทไดรบความเดอดรอนเปนทกขและตองการความชวยเหลอโดยเปนการชวยเหลอทถกตอง ไมเบยดเบยนใครรวมทงตนเอง ๑.๖.๔ มทตา คอ การแสดงออกถง ความชนบาน เปนความพลอยยนดเมอเหนผอนไดด อนมความคดรสกเมอผใตบงคบบญชามความกาวหนา มความสข อนเปนความดแท เชน ไดลาภยศมาโดยบรสทธ มไดโกงหรอเบยดเบยนใคร รวมถงงดเวนความรษยาอจฉาผอนเพราะนกเหนแกตว ๑.๖.๕ อเบกขา คอ การแสดงออกถง การวางใจเปนกลาง โดยพจารณาขอเทจจรงเมอตดสนใจในเรองใดๆแลว ควรพจารณาใครครวญดวยปญญา มเหตผล ถกตองและเทยงธรรม อนเปนการรกษาความถกตอง ใหเปนไปตามหลกเกณฑเพอผดงไวซงความถกตอง

๗

กกกกก ๑.๖.๖ ผบรหารสถานศกษา หมายถง บคคลทไดรบการแตงตงใหเปนผบรหารสถานศกษา ใหปฏบตหนาทบรหารงานในสถานศกษา ซงประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา รองผบรหารสถานศกษา ในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ กกกกกกก ๑.๖.๗ บคลากรทางการศกษา หมายถง ครผทไดรบการบรรจแตงตงใหเปนผปฏบตหนาทเกยวกบการเรยนการสอนในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ กกกกกกก ๑.๖.๘ การบรหารงานบคลากร หมายถง กระบวนการดาเนนงานเกยวกบบคลากรในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๑.๖.๙ โรงเรยนมธยมศกษา หมายถง โรงเรยนของรฐทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน และการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๓ โรงเรยนทมขนาดใหญ ไดแก โรงเรยนทวธาภเศก โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม และโรงเรยนชโนรสวทยาลย

๑.๗ ประโยชนทไดรบ ๑.๑๐.๑ ไดผลการศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๑.๑๐.๒ ไดผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและบคลากรทางการศกษาเกยวกบแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๑.๑๐.๓. นาผลการศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ไปสง เสรมพฒนา โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ตอไป

๘

บทท ๒

แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

กกกกกกกกการวจยเรอง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ในครงนผวจย ไดมงศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ทง ๔ ดาน โดยผวจยไดศกษาคนควา หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ เพอประกอบในการศกษาตามขอบขายของการศกษาการบรหารงานบคลากรในสถานศกษาโดยแบงหวขอเรอง ดงตอไปน

กกกกกกกก๒.๑ แนวคดทเกยวของกบการบรหารงานบคลากร ๒.๑.๑ ความหมายและความสาคญในการบรหารงานบคลากร กกกกกกกก๒.๒ ทฤษฏทเกยวกบการบรหารงานบคลากร ๒.๒.๑ แนวคดเกยวกบการบรหารโรงเรยน ๒.๒.๒ การวางแผนบคลากร ๒.๒.๓ วตถประสงคของการวางแผนบคลากร ๒.๒.๔ กระบวนการวางแผนบคลากร ๒.๒.๕ ประโยชนของการวางแผนบคลากร ๒.๒.๖ การสรรหาบคลากร ๒.๒.๗ การสรรหาบคลากรทองคการทวไปนยมใชกน ม ๒ ระบบ ๒.๒.๘ คณสมบตของผสรรหา ๒.๒.๙ การคดเลอกบคลากร ๒.๒.๑๐ การพฒนาบคลากร ๒.๒.๑๑ การประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร กกกกกกกก๒.๓ แนวคดเกยวกบหลกพรหมวหาร ๔ ๒.๓.๑ ความหมายและความสาคญ ๒.๓.๒ องคประกอบของหลกพรหมวหาร ๔ ๒.๓.๓ การบรณาการหลกพรหมวหาร ๔ ๒.๔ การบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ ๒.๔.๑ คณลกษณะของบคลากรทพงประสงคตามหลกพรหมวหาร ๔ กกกกกกกก๒.๕ งานวจยทเกยวของ ๒.๕.๑ งานวจยในประเทศ ๒.๕.๒ งานวจยตางประเทศ ๒.๕.๓ งานวจยเกยวของกบคณธรรมของพรหมวหาร ๔ ในการบรหาร กกกกกกกก๒.๖ กรอบแนวคดในการวจย

๙

๒.๑ แนวคดทเกยวของกบการบรหารงานบคลากร กกกกกกกกแนวคดทฤษฏทเกยวกบการบรหารงานบคลากรถอเปนเรองของการวางแผนงานเพอดาเนนงานตามกระบวนการเพอใหบรรลวตถประสงคท ตงไวและมนกวชาการทงชาวไทยและชาวตางชาตไดใหความหมายและออกแบบทฤษฏไวหลายทานดงทไดคนควาเพอเปนแนวทางของการศกษาดงน สนทร โคตรบรรเทา กลาววา “การบรหาร คอ กระบวนการทางานกบและโดยแตละบคคลและกลม เพอบรรลเปาหมายสงสดขององคการอยางมประสทธภาพ”๑ วจตร ศรสอาน กลาววา “การบรหาร เปนกจกรรมของกลมบคคลทรวมมอกนเพอใหบรรลวตถประสงครวมกน โดยใชกระบวนการและทรพยากรทเหมาะสม วตถประสงคของการบรหารกคอการประสานความพยายามของคนเพอผลสมฤทธของงานตามเปาหมายทวางไว”๒ ปราชญา กลาผจญ และสมศกด คงเทยง ไดกลาววา การบรหาร คอ กระบวนการมการวางแผน การจดองคการ การสงการและการควบคม ซงจะทาใหงานดาเนนไปไดอยางเรยบรอย และกระบวนการตางๆ เหลานลวนเกยวของสมพนธกนอยางใกลชดเสมอ๓ ไซมอน และคณะ (Simon and others) กลาววา “การบรหาร คอ การใชทงศาสตรและศลปในการนาทรพยากรการบรหาร (Administration resource) มาประกอบตามกระบวนการบรหาร (Process of Administration) ใหบรรลวตถประสงคทกาหนดไดอยางมประสทธภาพ”๔ ดงนนจงกลาวสรปไดวา การบรหาร หมายถง การใชทงศาสตรและศลปในการจดระบบทเออใหเกดกระบวนการในการทางานตามวตถประสงครวมกนของกลมบคคล โดยใชทรพยากรทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสด และใหงานบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ กกกกกกกก การบรหารงานบคคล เปนศพททางวชาการทไดบญญตขนโดยแปลความหมายจากภาษาองกฤษวา Personnel Administration, Personnel Management, Labor Relations, Industrial Relations และ Manpower Management สาหรบในภาษาไทยจะใชศพททแตกตางออกไป เชน การจดการงานบคคล การจดฝายบคคล การจดการทรพยากรมนษย การจดการทรพยากรบคคล การจดเจาหนาท การบรหารเจาหนาท การบรหารบคคล หรอการบรหารงานบคคล เหลานซงทาหนาทเกยวของกบกระบวนการในการบรหารงานบคคล ซงประกอบไปดวย การวางแผนอตรากาลง การสรรหาบคลากรและการบรรจแตงตง การบารงรกษา การพฒนาบคลากร การประเมนการปฏบตงานและการพจารณาใหบคลากรพนจากงาน เปนตน

  ๑สนทร โคตรบรรเทา, หลกและทฤษฎการบรหารการศกษา, (กรงเทพมหานคร : สานกพมพ

ปญญาชน, ๒๕๕๑), หนา ๓. ๒วจตร ศรสอาน, เอกสารการสอนชดวชาหลกและระบบการบรหารการศกษา เลม ๑ หนวยท ๑ - ๑๕, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, ๒๕๓๑), หนา ๑๙.

๓ปราชญา กลาผจญ และสมศกด คงเทยง,หลกและทฤษฎการบรหารการศกษา, (กรงเทพมหานคร : บพธการพมพ, ๒๕๔๕), หนา ๑๒.

๔ไซมอน และคณะ (Simon and others), Public Administration, (New York : Alfred A. Knopf, 1960), p. 33.

๑๐

ซงสอดคลองกบ ซารรฟท สอน ทไดใหแนวคดสนบสนนไววา๕ “โดยปกต การบรหารงาน มกจะกลาวถงทรพยากรพนฐานทมความสาคญทเรยกวา “๔Ms” ไดแก บคลากร (Man) เงน (Money) วสดอปกรณ (Material) และการจดการ (Management) ทรพยากรบางอยางมในปรมาณทจากด ดงนนผบรหารควรจะมมาตรการอยางไรในการจดสรรทรพยากรเพอใหเกดประโยชนสงสดตอองคการ เพราะทรพยากรมนษย (Human Resources) ถอวามความสาคญทสด ถอวาเปนเครองจกรทสาคญทสดทจะผลกดนใหการดาเนนงานตางๆ เปนไปอยางราบรน เชนเดยวกน ไดมนกวชาการและนกการศกษาทงในและตางประเทศไดใหความหมายของ “การบรหารงานบคคล” ไวในรปแบบทตางกนทนาสนใจ ซงสรปไดดงน ศรพร พงศศรโรจน กลาววา การบรหารงานบคคล เปนศลปะในการคดเลอกบคคลเขาทางานโดยใหไดบคคลทเหมาะสม พฒนาบคคลใหมคณภาพ และใชบคคลนน ๆ ปฏบตงานใหเกดประสทธผลอยางมประสทธภาพ และรกษาทรพยากรนไวอยางผมคณคาเพอใหไดมาซงผลผลตหรอบรการ ทงปรมาณ และคณภาพของงานอยางสงสด๖ กกกกกกก อทย หรญโต กลาววา “การบรหารงานบคคล เปนการปฏบตเกยวกบตวบคคล ในองคการใดองคการหนง นบตงแตการสรรหา การคดเลอก การบรรจแตงตง การโอนการยาย การฝกอบรม การพจารณาความตอง การเลอนตาแหนง การเลอนขนเงนเดอน การปกครองบงคบบญชา การดาเนนการทางวนย การพนจากงาน และการจายบาเหนจบานาญเมอออกจากงาน”๗ กกกกกกก วจตร ศรสอาน ไดใหความหมายของ การบรหารงานบคลากรหมายถงกจกรรมทชวยใหการประสานงานของคนในหนวยงานใหบรรลเปาหมาย๘ กกกกกกกก สเมธ เดยวอศเรศ กลาวถง ความหมายของการบรหารงานบคลากรวาหมายถง การบรหารทรพยากรมนษยเพอใหการดาเนนการบรรลวตถประสงคขององคการ โดยมขอบขายของการบรหารตงแตการวางแผน การสรรหา การบรรจ การแตงตง การพฒนาบารงขวญและการใหพนจากงาน เปาหมายทสาคญของการบรหารบคคล คอ การไดมาซงบคคลทมความรความสามารถเหมาะสมกบความตองการของหนวยงาน ทาใหเขามความพอใจในการปฏบตงานและงานทไดรบมอบหมายสาเรจอยางมประสทธภาพ๙

  ๕ซารรฟท สอน, “สภาพปจจบน ปญหาและพฒนาการบรหารงานบคลากรในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ๓ จงหวดชายแดนภาคใต”, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยสงขลานครนทร, ๒๕๔๖), หนา ๓๔. ๖ศรพร พงศศรโรจน, องคการและการจดการ, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพเทคนค ๑๙, ๒๕๔๐), หนา ๑๔๐. กกกกกกกก ๗อทย หรญโต, หลกการบรหารงานบคคล, (กรงเทพมหานคร : โอเดยนโตร, ๒๕๓๑), หนา ๒. กกกกกกก ก ๘วจตร ศรสอาน, (เอกสารการสอนชดวชาหลกและระบบการบรหารการศกษา เลม ๑ หนวยท ๑๕,นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, ๒๕๓๒), หนา ๕. กกกกกกก ๙สเมธ เดยวอศเรศ, การบรหารบคลากรในโรงเรยน, ชลบร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, บางแสน, ๒๕๒๙, หนา ๕.

๑๑

สมาน รงสโยกฤษฎ ไดกลาวถง การบรหารงานบคลากรวา หมายถงกระบวนการเกยวกบการวางนโยบาย การวางแผน และการวางระเบยบและขอบงคบทเกยวกบตวบคคลทปฏบตงานในองคการหรอหนวยงานทงนเพอใหไดมาไดใชประโยชนและการบารงรกษาไวซงทรพยากรดานมนษย (Human Resources) ใหมประสทธภาพและปรมาณเพยงพอ เพอใหการปฏบตงานบรรลวตถประสงค๑๐ กกกกกกกก ณฏฐพนธ เขจรนนทน กลาววา “การบรหารงานบคคล คอ กระบวนการการสาหรบผทมหนาทเกยวกบงานบคคลขององคการ ใชความร ทกษะ ประสบการณ ในการสรรหา คดเลอกและบรรจบคคลทมคณสมบตเขามาทางาน พรอมธารงรกษา พฒนาใหมศกยภาพในการปฏบตงานและมคณภาพชวตการทางานทเหมาะสม ตลอดจน เสรมสรางหลกประกนใหแกสมาชกทตองพนจากการรวมงานกบองคการใหสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมความสขในอนาคต๑๑ กกกกกกกก ธงชย สนตวงษ กลาววา “การบรหารงานบคคล หมายถง ภารกจของผบรหารทกคนทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบบคลากร เพอใหปจจยดานบคคลขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลา ซงจะสงผลสาเรจตอเปาหมายขององคการ”๑๒ กกกกกกกก พยอม วงศสารศร กลาววา “การบรหารงานบคคล คอ การทผบรหารใชศลปะและกลยทธดาเนนการสรรหา คดเลอก บรรจ พฒนา และธารงรกษาสมาชกในองคการใหมความรความสามารถ มสขภาพกายสขภาพจตทดในการทางาน และชวยเหลอสมาชกในองคการทตองพนจากการทางานดวยเหตตางๆ ใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข”๑๓ กกกกกกกก ดงนนจงกลาวสรปไดวา การบรหารงานบคคล หมายถง การทผบรหารใชทกษะและประสบการณในการทางานดานบคลากรในองคการ เกยวกบการวางแผนอตรากาลง การสรรหาและการบรรจแตงตงบคคลทมประสทธภาพสงสดเขาทางานในองคการ การบารงรกษาและพฒนาบคลากร ตลอดจนถงการประเมนผลการปฏบตงานและการพจารณาใหบคลากรพนจากงานเพอสนองตามวตถประสงคขององคการและบคลากรในองคการเปนหลก  

กกกกกกก ๑๐สมาน ร งส โยกฤษฎ , ความร ท วไปเ กยวกบการบรหารงานบคคล , ( พมพค รง ท ๑๗ ) , (กรงเทพมหานคร : นากงการพมพ, ๒๕๓๕), หนา ๑. กกกกกก ๑๑ณฏฐพนธ เขจรนนทน, การบรหารทรพยากรบคคล, (กรงเทพมหานคร : ซเอนยเคชน, ๒๕๔๕), หนา ๑๕. กกกกกกก ก๑๒ธงชย สนตวงษ, การบรหารงานบคคล,(พมพครงท ๑๐), (กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๒), หนา ๓. กกกกกกก ๑๓พะยอม วงศสารศร, การบรหารทรพยากรมนษย, พมพครงท ๕, (กรงเทพมหานคร : คณะวทยาการจดการสถาบนราชภฎสวนดสต, ๒๕๓๘), หนา ๕.

๑๒

กกกกกกกก๒.๑.๑ ความหมายและความสาคญในการบรหารงานบคลากร กกกกกกกกการบรหารงานบคลากรมความสาคญมากสาหรบองคการ เพราะสามารถทาใหองคการบรรลเปาหมายทวางไวได ซงกคอความสาเรจขององคการ นกวชาการหลายทานไดอธบายความสาคญของ การบรหารงานบคลากรไวดงน กกกกกกกกการบรหารงานบคคลเปนศพททางวชาการทไดบญญตขนโดยแปลความหมายจากภาษาองกฤษวา Personnel Administration, Personnel Management, Labor Relations, Industrial Relations และ Manpower Management สาหรบในภาษาไทยจะใชศพททแตกตางออกไป เชน การจดการงานบคคล การจดฝายบคคล การจดการทรพยากรมนษย การจดการทรพยากรบคคล การจดเจาหนาท การบรหารเจาหนาท การบรหารบคคล หรอการบรหารงานบคคล เหลานซงทาหนาทเกยวของกบกระบวนการในการบรหารงานบคคล ซงประกอบไปดวย การวางแผนอตรากาลง การสรรหาบคลากรและการบรรจแตงตง การบารงรกษา การพฒนาบคลากร การประเมนการปฏบตงานและการพจารณาใหบคลากรพนจากงาน เปนตน กกกกกกกกการบรหาร จาเปนตองมการบรหารทดซงผบรหารจะตองมความเขาใจเกยวกบแนวคดในการบรหาร เพราะการบรหารเปนศาสตร และศลปะ (Science and arts ) ทจะชวยใหการบรหารประสบความสาเรจ กลาวคอ การบรหารศาสตรจะชวยเปนหลกวชาการทระบไวอยางแนนอน ชดเจน สามารถพสจนใหเหนไดจรง และเปนศลปะเนองจากการนาไปใชใหเกดผลนนจาเปนตองอาศยการฝกและทดลองใชซาอกในสถานการณตางๆ จนเชยวชาญจนสามารถใชงานไดทนท เปนเรองทมความสาคญอยางยงตอการดาเนนงานขององคการเพราะเปนเครองมอสาคญทจะชใหเหนความสาเรจ หรอความลมเหลว ความมประสทธภาพหรอความไรประสทธภาพของหนวยงาน ดงนน การบรหารจงเปนเรองทนาสนใจและจาเปนตอการทจะดารงชวต ของมนษยในสงคม มนกบรหาร และนกวชาการมากมายหลายทานไดใหความหมายของการบรหารไวหลายทศนะซงพอสรปไดดงน กกกกกกกกพระธรรมโกศาจารย (ประยร ธมมจตโต) กลาวถง การบรหารเปนวธการทาใหงานสาเรจโดยอาศยผอน (Getting things done through other people) และกลาววา๑๔หนาทของผบรหารเปนกรอบในการพจารณาของผบรหารใหสาเรจ ม ๕ ประการ ตามคายอภาษาองกฤษวา “POSDC” ดงน คอ กกกกกกกก๑. P คอ Planning หมายถง การวางแผน เปนการกาหนดแนวทางการดาเนนงานเพอความสาเรจทจะตามมาในอนาคต ผบรหารทดตองมวสยทศนทกวางไกล เพอกาหนดทศทางขององคกร กกกกกกกก๒. O คอ Organizing หมายถง การจดองคกร เปนการกาหนดโครงสรางความสมพนธของสมาชกและสายบงคบบญชาภายในองคกร มการแบงงานกนทาและกระจายอานาจ กกกกกกก ๓. S คอ Staffing หมายถง งานบคลากร เปนการสรรหาบคลากรใหม การพฒนาบคลากรและการใชคนใหเหมาะสมกบงาน

 

กกกกกกกก๑๔พระธรรมโกศาจารย (ประยร ธมมจตโต), พทธวธในการบรหาร, พมพครงท ๔, (กรงเทพมหานคร:มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๙), หนา ๓-๕.

๑๓

กกกกกกกก๔. D คอ Directing หมายถง การอานวยการ เปนการสอสารเพอใหเกดการดาเนนการตามแผน ผบรหารตองมมนษยสมพนธทดและตองมภาวะผนา กกกกกกกก๕. C คอ Controlling หมายถง การกากบดแล เปนการควบคมคณภาพของการปฏบตงานภายในองคกร รวมทงกระบวนการแกปญหาภายในองคกร กกกกกกกกพระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจตโต) กลาววา การบรหาร หมายถง ศลปะแหงการทางานใหสาเรจโดยอาศยคนอน ซงนกบรหารมหนาทในการวางแผนจดองคกรอานวยการและควบคมทรพยากรบคคลและทรพยากรอนๆ ใหดาเนนงานไปในทศทางเดยวกนเพอบรรลเปาหมายทวางไว หนาทของนกบรหารมอย ๕ ประการ คอ การวางแผน(Planning) การจดองคการ (Organizing) การแตงตงบคลากร(Staffing) การอานวยการ(Directing) และการควบคม (Controlling) แมวาหนาทของนกบรหารทง ๕ ประการ จะถกกาหนดโดยนกวชาการสมยใหมกตาม แตเมอวากนทางปฏบตแลว คนไทยเรากบรหารบานเมองแบบนมานานแลว หนาทของนกบรหารปรากฏชดเจนในการปฏบตขององคการตงแตสมยโบราณ๑๕ กกกกกกกกกตตมา ปรดดลก กลาววา การบรหาร หมายถง กระบวนการสงการและควบคมกจกรรมของสมาชกในองคการรปนย เพอวตถประสงคในการทาใหเปาหมายและจดมงหมายของสถาบนประสบผลสาเรจ๑๖ กกกกกกกกชาญชย อาจณณสมาจาร กลาววา การบรหาร หมายถง กระบวนการสนการและควบคมกจกรรมของสมาชกในองคการรปนย เพอวตถประสงคในการทาใหเปาหมายและจดมงหมายของสถาบนสาเรจผล๑๗ กกกกกกกกตน ปรชญพฤทธ กลาววา การบรหาร หมายถง กระบวนการนาเอาการตดสนใจ และนานโยบายไปปฏบต สวนการบรหารรฐกจนน หมายถง การนาเอานโยบายสาธารณะไปปฏบตไดเสนอภารกจสาคญในการบรหารไว ๗ ประการ คอ๑๘ กกกกกกกก๑. การวางแผน หมายถง การกาหนดโครงการอยางกวางๆวามอะไรบางทจะตองลงมอปฏบตตามลาดบ วางแนววธปฏบตพรอมดวยวตถประสงคของการปฏบตงานนน กอนลงมอปฏบต กกกกกกกก๒. การจดองคการ หมายถง การจดรปโครงสรางของการบรหารโดยการกาหนดอานาจหนาทของหนวยงานยอยหรอตาแหนงตางๆของหนวยงานใหชดเจนพรอมดวยกาหนดลกษณะ และวธการตดตอสมพนธตามลาดบชนแหงอานาจหนาทสงตาลดหลนลงไป กกกกกกกก๓. การจดคนเขาทางาน หมายถง การบรหารงานเกยวกบตวบคคลของหนวยงานการบรหารบคคลดงกลาว รวมตงแตการแสวงหาคนทางานมาบรรจ การแตงตง การฝกอบรมและการ  

กกกกกก ๑๕พระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจตโต), คณธรรมสาหรบนกบรหาร, ( กรงเทพมหานคร : มลนธพทธธรรม, ๒๕๓๙), หนา ๒-๓ กกกกกกก ๑๖กตตมา ปรดดลก, ทฤษฎบรหารองคการ, (กรงเทพมหานคร : ธนะการพมพ, ๒๕๓๙), หนา ๔ .

กกกกกกกก ๑๗ชาญชย อาจณณสมาจาร, ศพทการบรหารการศกษา, (กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๐), หนา ๑๑. กกกกกกกก ๑๘ตน ปรชญพฤทธ, ศพทรฐศาสตร, (กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๓๕), หนา ๘.

๑๔

พฒนาบคคล การบารงขวญ การเลอนขน ลดขน ตลอดจนการพจารนาใหพนจากงานและการบารงรกษาสภาพของการทางานใหด และมประสทธภาพใหคงอยตอไป กกกกกกกก๔. การสงการ หมายถง การอานวยการหรอการวนจฉยสงการ หลงจากการไดวเคราะหและพจารณาโดยรอบคอบ รวมทงการตดตามดแลใหมการปฏบตตามคาสงนนๆ กกกกกกกก๕. การประสานงาน หมายถง การประสานงานหรอตดตอ สมพนธกบหนวยงานยอยหรอหนวยงานตางๆในองคการ เพอกอใหเกดการทางานทมประสทธภาพ ไมมการทางานทซาซอนหรอขดแยงกน สามารถทางานและประสานงานใหเกดความกลมกลนกนเพอวตถประสงคหลกขององคการ กกกกกกกก๖. การรายงาน หมายถงการเสนอรายงานไปยงผบงคบบญชาหรอยงหนวยงานทเกยวของทงบนและลาง เพอทราบความกาวหนาของงานทกระยะ สะดวกแกการประสานงานอนจะเปนการสรางความเขาใจอนดรวมกน ตลอดจนการเปนการบารงขวญไปในตวดวย กกกกกกกก๗. การงบประมาณ หมายถง การจดสรรทรพยากร หรอการทางบประมาณการเงนวางแผนหรอโครงการในการใชจายเงน การบญชและการควบคมดแลการใชจายเงนโดยรอบคอบและรดกม กกกกกกกกคณาจารภาคยวชาบรหารรฐกจ มหาวทยาลยรามคาแหง ไดกลาวถงแนวคดของฟาโย (Henry Fayol) นกวชาการเหมองแรชาวฝรงเศส ผเปนตนกาเนดในการเสนอองคประกอบมลฐานของการบรหารแบบกระบวนการ ๕ ประการ ทเรยกวา POCCC ไวดงน๑๙ กกกกกกกก๑. การวางแผน (Planning) หมายถง การสรางทางเลอกหรอแนวทางดาเนนการไวลวงหนา เพอใชในการตดสนใจในอนาคต กกกกกกกก๒. การจดองคการ (Organizing) หมายถง การกาหนดโครงสรางหนวยงานและระบหนาทโดยการผสมผสานระหวางวตถ คน และเงน กกกกกกกก๓. การบงคบบญชา (Commanding) หมายถง การทาใหเกดการดาเนนงานตามทไดมการกาหนดไวซงการบงคบบญชาทดนนจะตองมการตดตอสอสาร ๒ ทาง กลาวคอ การยอมใหผใตบงคบบญชาสามารถแสดงความคดเหนได กกกกกกกก๔. การประสานงาน (Coordinating) หมายถง การรวมความพยายามของผปฏบตงานและชวยสนบสนนใหเกดการตดตอสอสารระหวางกน เพอใหการทางาน กกกกกกกก๕. การควบคม (Controlling) หมายถง การตดตามการดาเนนงานใหบรรลตามวตถประสงค

 

กกกกกกก๑๙คณาจารยภาควชาบรหารรฐกจ มหาวทยาลยรามคาแหง, สรปเนอหาวชาทฤษฎองคการ, (กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, ๒๕๔๙), หนา ๙.

๑๕

กกกกกกกกสภาพร พศาลบตร ไดใหความหมายของการบรหารงานบคลากร ไววา หมายถง ภารกจหนาทสาคญประการหนงของผบรหารทใชทงศาสตรและศลปะในการจดวางแผนกาลงคน การสรรหา คดเลอก และการบรรจบคคลทมความรความสามารถเหมาะสมกบตาแหนงงานพรอมทงสามารถใชประโยชนใหเกดผลสงสด ธารงรกษาและพฒนาบคคลเหลานนเพอผลสาเรจขององคการ๒๐ นงนช วงษสวรรณ ไดสรปความหมายของการบรหารงานบคลากรวาเปนกระบวนการทางการบรหารทจะสรรหาบคคลมาปฏบตงานใหบคลากรไดปฏบตงานอยางเตมความสามารถดวยความเตมใจ๒๑ กกกกกกกก สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร ไดเสนอแนวทางการบรหารงานบคคลของสานกงานคณะกรรมการขาราชการคร (ก.ค.) เพอเปนแนวทางใหกรม กองของกระทรวงศกษาธการไดปฏบตไว ๖ ประการ คอ๒๒ กกกกกกกก ๑. การวางแผนกาลงคน กกกกกกกก ๒. การสรรหาบคคล กกกกกกกก ๓. การบารงรกษาบคคล กกกกกกกก ๔. การพฒนาบคคล กกกกกกกก ๕. การประเมนการปฏบตงาน กกกกกกกก ๖. การใหบคคลพนจากงาน อษณย จตตะปาโลและนตประวณ เลศกาญจนวต ไดใหความหมายของการบรหารงานบคคลไวหมายถง การปฏบตการเกยวกบตวบคคลหรอเจาหนาท ในองคการใดองคการหนง นบตงแตการสรรหาคนเขาทางาน การคดเลอก การบรรจแตงตง การโอน การยาย การฝกอบรม การพจารณาความดความชอบ การเลอนตาแหนง การเลอนเงนเดอน การปกครองบงคบบญชา การดาเนนการทางวนย การใหพนจากงานและการจายบาเหนจบานาญเมอออกจากงานไปแลว สามารถสรปไดดงน๒๓ กกกกกกกก ๑. การบรหารงานบคคล เปนการบรหารทรพยากรมนษย เพอใชคนใหเหมาะสมกบงานตามวตถประสงคและตามความตองการของหนวยงาน กกกกกกกก ๒. การบรหารงานบคคลมขอบเขตกวางขวาง ครอบคลมตงแตการแสวงหา การคดเลอก การจดสรรบคคลเขาสหนวยงานจนกระทงพนจากหนวยงาน

 กกกกกกก ก๒๐สภาพร พศาลบตร, การสรรหาและบรรจพนกงาน, (กรงเทพมหานคร : ศนยเอกสารและตาราสถาบนราชภฏสวนดสต, ๒๕๔๓), หนา ๑.

กกกกกกก ๒๑นงนช วงษสวรรณ, การบรหารทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : จามจรโปรดกท, ๒๕๔๖),

หนา ๖. กกกกกก ๒๒สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร, มาตรฐานการกาหนดตาแหนงขาราชการคร, (กรงเทพมหานคร : สานกคณะกรรมการขาราชการคร, ๒๕๓๖), หนา ๒๗ – ๔๑. กกกกกกก ๒๓อษณย จตตะปาโล และ นตประวณ เลศกาญจนวต, การบรหารงานบคคลระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.), ( กรงเทพมหานคร : ศนยสงเสรมวชาการ, ๒๕๔๘), หนา ๓.

๑๖

กกกกกกกก๓. การบรหารงานบคคล เปนกระบวนการเรมตนตงแตการวางนโยบาย การกาหนดแผน และความตองการดานบคคล การสรรหา การคดเลอก การพฒนา การกาหนดสวสดการและประโยชนเพอการประเมนผลการปฏบตงาน การเลอนตาแหนง การโอนยาย และการพนจากการปฏบตหนาทของบคลากร กกกกกกกอษณย จตตะปาโล และ นตประวณ เลศกาญจนวต ไดกลาวถงหนาทของการบรหารงานบคคลเปนขอๆ ดงตอไปน การวเคราะหงาน (Job Analysis) เปนสงจาเปนสาหรบงานทกระดบ เพอใหไดขอมลเกยวกบงานและผปฏบตงาน สาหรบนาไปใชในการงานแผนบคลากร การวเคราะหงานอาจใชหลายวธเพอใหไดขอมลตางๆ และเลอกใชขอมลใหเหมาะสมกบสถานการณ๒๔ กกกกกกกก๑. การวางแผนกาลงคน (Manpower Planning) เปนการกาหนดแนวทางของการใชทรพยากร การบรหารเวลา บรหารคน (แรงกาย แรงใจ และสตปญญา) ของบคคลเพอกระทาใหสงทตองการบงเกดขน กกกกกกกก๒. การสรรหา (Recruitment) เพอใหไดบคคลทมความร ความสามารถทเหมาะเขามาทางานในองคการอยางมประสทธภาพ ซงเปนหนาทสาคญหนาทหนงของฝายบคลากร ทตองประสานงานอยางใกลชดกบฝายผบรหาร กกกกกกกก๓. การคดเลอก (Selection) เปนขนตอนการจดหาคนเขาทางาน ทตอเนองจากการสรรหาบคคล ในการคดเลอกเปนการกลนกรองบคคลทมความรความสามารถเอาไว และปฏเสธบคคลทขาดคณสมบต กกกกกกกก๔. การบรรจพนกงาน (Placement) หลงจากทผานการคดเลอกมาแลว พนกงานจะไดรบการบรรจใหทางานตามความสามารถ ตามความเหมาะสม ความชานาญ และตาแหนงทไดสอบคดเลอกมา โดยปกตกอนมการบรรจพนกงาน จะมการปฐมนเทศเพอเปนการหลอหลอมบคลากรใหม ใหเขาใจเกยวกบการปฏบตงานและมความรเกยวกบองคการพอสงเขป กกกกกกกก๕. การอบรมและพฒนา (Training and Development) การอบรมเปนการเสรมสรางขวญกาลงใจแกพนกงาน และเปนการสอน ตลอดจนแนะนาการทางานทถกตอง เพอพฒนาการปฏบตงานของพนกงานขององคการใหไดรบประสทธผลสงสด กกกกกกกก๖. การประเมนผลงาน (Performance Appraisal) เปนการตรวจตราและประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานวาผลงานทไดรบมอบหมายไปสาเรจลลวงไปดวยดหรอไม มคณคาถกตองตามมาตรฐานทกาหนดไวเพยงใด กกกกกกกก๗. การใหคาตอบแทน (Compensation) จดไดวาเปนสงจงใจทใหผปฏบตงานอทศความร ความสามารถในการทางานอยางเตมทใหแกองคการ กกกกกกกก๘. การธารงรกษาพนกงาน (Maintenance) การทบคลากรของหนวยงานจะปฏบตงานไดดมประสทธภาพ จาเปนตองไดรบการบารงรกษาและพฒนาอยเสมอ

 

กกกกกกก ๒๔อษณย จตตะปาโลและนตประวณ เลศกาญจนวต, การบรหารงานบคคลระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.), ( กรงเทพมหานคร : ศนยสงเสรมวชาการ,๒๕๔๘), หนา ๒๑ – ๒๒.

๑๗

กกกกกกกก ซารรฟท สอน ทไดใหแนวคดสนบสนนไววา “โดยปกต การบรหารงาน มกจะกลาวถงทรพยากรพนฐานทมความสาคญทเรยกวา “๔Ms” ไดแก บคลากร (Man) เงน (Money) วสดอปกรณ (Material) และการจดการ (Management) ทรพยากรบางอยางมในปรมาณทจากด ดงนนผบรหารควรจะมมาตรการอยางไรในการจดสรรทรพยากรเพอใหเกดประโยชนสงสดตอองคการ เพราะทรพยากรมนษย (Human Resources) ถอวามความสาคญทสด ถอวาเปนเครองจกรทสาคญทสดทจะผลกดนใหการดาเนนงานตางๆ เปนไปอยางราบรน๒๕ กกกกกกก เชนเดยวกน ไดมนกวชาการและนกการศกษาหลายทงในและตางประเทศไดใหความหมายของ “การบรหารงานบคคล” ไวในรปแบบทตางกนทนาสนใจ ซงสรปไดดงน กกกกกกกก อทย หรญโต กลาววา “การบรหารงานบคคล เปนการปฏบตเกยวกบตวบคคลในองคการใดองคการหนง นบตงแตการสรรหา การคดเลอก การบรรจแตงตง การโอนการยาย การฝกอบรม การพจารณาความตอง การเลอนตาแหนง การเลอนขนเงนเดอน การปกครองบงคบบญชา การดาเนนการทางวนย การพนจากงาน และการจายบาเหนจบานาญเมอออกจากงาน”๒๖ กกกกกกกก ณฏฐพนธ เขจรนนทน กลาววา “การบรหารงานบคคล คอ กระบวนการการสาหรบผทมหนาทเกยวกบงานบคคลขององคการ ใชความร ทกษะ ประสบการณ ในการสรรหา คดเลอกและบรรจบคคลทมคณสมบตเขามาทางาน พรอมธารงรกษา พฒนาใหมศกยภาพในการปฏบตงานและมคณภาพชวตการทางานทเหมาะสม ตลอดจน เสรมสรางหลกประกนใหแกสมาชกทตองพนจากการรวมงานกบองคการใหสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมความสขในอนาคต”๒๗ ธงชย สนตวงษ ไดกลาวไววา สภาพองคการในทกวนน นบไดวามปญหาถกกระทบจากอทธพลการเปลยนแปลงในสภาพแวดลอมเปนอนมาก ซงสงผลกระทบตอการบรหารงานบคลากรในองคการโดยตรง การเปลยนแปลงตาง ๆ เทาทเหนกนอยในปจจบนลวนแตเหนไดชดแจงวาจะมผลกระทบทาใหการบรหารงานบคลากรตองมความสาคญขนกวาแตกอนเปนอนมากปจจยทมผลกระทบตอการบรหารงานบคลากรขององคการ สรปไดดงนคอ๒๘

 

กกกกกกกก๒๕ซารรฟท สอน, “สภาพปจจบน ปญหาและพฒนาการบรหารงานบคลากรในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ๓ จงหวดชายแดนภาคใต”, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย :มหาวทยาลยสงขลานครนทร, ๒๕๔๖), หนา ๓๔. กกกกกกกก๒๖อทย หรญโต, หลกการบรหารงานบคคล, ( กรงเทพมหานคร: โอเดยนโตร, ๒๕๓๑ ), หนา ๒.

กกกกกกกก ๒๗ณฏฐพนธ เขจรนนทน, การบรหารงานบคลากร, ( กรงเทพมหานคร : ซเอนยเคชน, ๒๕๔๕ ), หนา ๑๕.

กกกกกกก ๒๘ธงชย สนตวงษ, การบรหารงานบคคล, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๒), หนา ๑๘ – ๑๙.

๑๘

กกกกกกกก๑. ปจจยทางดานเศรษฐกจ การเปลยนแปลงและความผนผวนทางเศรษฐกจของประเทศทเกอบจะควบคมและแกไขไมได ทาใหสภาพความเปนอยของประชาชนลาบากมากยงขนและทานองเดยวกน ปญหาทางดานการจายคาตอบแทนทเพยงพอสาหรบบคลากรเพอใหตามทนกบคาครองชพ กกลายเปนปญหาหนกอกททกหนวยงานจะตองแกไข กกกกกกกก๒. ปญหาทางดานเทคนควทยาการ การเปลยนแปลงทรวดเรวมากของเทคโนโลยทสงผลใหเทคนควธการทางานตองเปลยนแปลงไปนน มผลกระทบโดยตรงตอสภาพการทางานในองคการมากขนกวาแตกอน เครองจกรสมองกลและเครองมออตโนมตหลายชนดไดถกยอมรบและนาเขามาทางานแทนคนดวยเหตผลความจาเปนหลายประการ ซงในกรณเชนนน ตองแกไขใหการอบรมและจดสรรหนาทงาน ตลอดจนปรบปรงกาลงคนในจดตาง ๆ ใหม นบวาเปนสงทตองทา ซงปญหาดานการออกแบบงานใหมใหถกตอง หรอการตองเรงพฒนาบคลากรใหมความสามารถในชวงเวลาสนนน นบไดวาเปนสงยงยากทตองใชเทคนคตาง ๆ และการดาเนนงานดวยวธการพเศษหลาย ๆ ประการ จงจะไดผล กกกกกกกก๓. ปจจยทางดานสงคม ปจจยทเกดจากการเปลยนแปลงทางดานสงคมนจะมความสาคญมากเปนพเศษ ในสงคมปจจบนมคนมการศกษามากขน ความตองการตาง ๆ ยอมมมากขนและเปลยนชนดไป ความพอใจในงานและคณภาพชวตนบวาเปนปญหาสาคญทสดของคนในยคปจจบนการเปลยนแปลงทางสงคมไดมผลทาใหทศนคตและคานยม ตลอดจนสงจงใจตาง ๆของคนในยคใหมโดยเฉพาะคนหนมสาวตางไปจากเดมเปนอยางมาก การเขาใจไดถกตองและมศลปะในการจงใจทไปไมซาแบบเดมนบวาเปนเรองสาคญทจะตองดาเนนการอยางหลกเลยงไมไดการทจะสามารถเผชญกบปญหาทาทายตาง ๆ เหลาน จงนบเปนเรองสาคญทองคการสวนมากตองพยามมงมนสนใจในสงทเกยวกบงานทางดานการบรหารงานบคลากร คอ กกกกกกกก๑. ตองพยายามเขาใจถงความตองการทางจตวทยา หรอทางใจของบคลากร กกกกกกกก๒. ตองพจารณาและยกระดบความสามารถของงานวชาชพดานการบรหารงาบคลากรซงความพยายามของสมาคมวชาชพ คอ สมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทยทไดมงสรางสรรคความรและเทคนคของงานดานนใหแพรหลายมาชานานแลวนน นบไดวามประโยชนเปนอยางมากตอสงคมและประเทศชาตโดยสวนรวม กกกกกกกก๓. ตองใหความสนใจกบการวจยศกษาปญหาทางดานการบรหารงานบคลากร เรองนนบวาขาดแคลนเปนอยางมาก ซงถาหากไดใหความสนใจคนควาวจยปญหาอยางลกซงทละดานเรอยไปแลว ในระยะยาว การไดขอเทจจรงหรอความรมากขนจะชวยใหการบรหารงานบคลากรมคณภาพและทาไดผลมากยงขน

๑๙

กกกกกกกกสดา สวรรณาภรมย ไดอธบายไววา การบรหารงานบคลากร เปนงานทผบรหารในองคการทกคนตองใหความสาคญ ทงนเพราะงานดานการบรหารงานบคลากรเปนงานทมงเลอกสรรบคลากรทมความร ความสามารถ ประสบการณ มทศนคตทดเขามาทางานในองคการ อกทงยงดาเนนการอยางตอเนองเพอฝกอบรมพฒนาและปรบปรงใหบคคลซงเปนสมาชกในองคการเหลานมความร ความสามารถ เพมพนมากขน และทางานในฝายของตนเองรวมทงประสานงานระหวางฝายหรอหนวยงานตาง ๆ เพอใหเกดความเขาใจและสามารถนาไปประยกตใชในทางปฏบตไดอยางมประสทธภาพดงนนผบรหาร จงมความจาเปนอยางยงทตองมความรเกยวกบการบรหารงานบคลากรเปนอยางดเพอทจะสามารถใชทรพยากรบคคลไดอยางมประสทธภาพเพอบรรลวตถประสงคขององคการ๒๙ กกกกกกกก ดงนนจงกลาวสรปไดวา การบรหารงานบคลากรเปนงานทมความสาคญตอผบรหารในองคการทกคน สภาพองคการในทกวนน นบไดวามปญหาถกกระทบจากอทธพลการเปลยนแปลงในสภาพแวดลอมเปนอนมาก ซงสงผลกระทบตอการบรหารงานบคลากรในองคการโดยตรง ผบรหารตองมความเขาใจและมศลปะในการจงใจ เพอใหไดบคลากรทมความรความสามารถ ประสบการณ มทศนคตทดเขามาทางานในองคการ และตองดาเนนการอยางตอเนองเพอฝกอบรมพฒนาบคลากรในองคการใหมความร ความสามารถ เพมพนมากขน เพอใหสามารถนาไปประยกตใชในทางปฏบตไดอยางมประสทธภาพ ๒. ๒ ทฤษฎทเกยวกบการบรหารงานบคลากร กกกกกกกกทฤษฎการบรหารเปนศาสตรทมองคประกอบของความร หลกเกณฑทนามาจากศาสตรสาขาตางๆ เพอไปใชเปนแนวทางในการศกษาความรเกยวกบการบรหารแลวนาไปสการปฏบตจรง การบรหารทจะประสบผลสาเรจไดนน กขนอยกบความสามารถประสบการณและทกษะของผบรหาร การประยกตเอาทฤษฎตางๆ เกยวของกบการบรหารไปสการปฏบตจรงใหไดอยางเหมาะสมกบสถานการณและสงแวดลอม นบเปนศลปะอยางหนง ซงนกวชาการและนกการศกษาหลายทาน ไดเสนอทฤษฎของการบรหารทนาสนใจดงน

 

กกกกก ๒๙สดา สวรรณาภรมย, เอกสารคาสอนวชา การบรหารงานบคคล, (Personenl management ),

(กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยบรพา, ๒๕๔๘), หนา ๗.

๒๐

กกกกกกกกพระพทธเจาทรงเปลยนแนวความคดเกยวกบมนษยและจดมงหมายของมนษยจากแนวเดมซงเปนความคดตามหลกศาสนาพราหมณและลทธอน ๆ พระพทธองคทรงสอนวาการยดมนในตวเอง (อตตา) ทาใหเกดความทกขขนในสงคม ทาใหคนเราคดถงตวเองมากกวาสงคม สวนการละตวตน จะทาใหคนเรามความสานกตอสงคมไดมากขน การละตวตนจะตองอาศยการจดระบบสงคมเสยใหม การเสนอใหเปลยนแปลงสงคมยอมตดขดทผปกครองซงรกษาอานาจของตนเนองจากตนมฐานะทดอยแลว ดงนนจงไดเสนอหลกการบรหารทางพระพทธศาสนา ทถอวาเปนตนแบบของการบรหารทมาตงแตสมยพทธกาลดงน๓๐ กกกกกกกก๑. ในการบญญตพระวนย มการบญญตพระวนยเพอใชปกครองสงฆ หรอใชเปนหลกปฏบตของพระภกษ แตพระวนยนนเปนพทธบญญตทงหมด หากใชสงฆหรอผแทนสงฆเปนผบญญต อยางทรฐสภาเปนผบญญตกฎหมายในระบอบประชาธปไตย จดประสงคในการบญญตพระวนยกเพอใหสงฆอยรวมกนดวยด พนจากมลทน และกเลสตางๆ ทาใหประชาชนเกดความเลอมใสและเปนเครองสงเสรมการปฏบตธรรม ดงขอความวา กกกกกกกก“ดกอนภกษทงหลาย เพราะเหตนนแล เราจกบญญตสกขาบทแกภกษทงหลายและอาศยอานาจประโยชน ๑๐ ประการ๓๑ คอ เพอความดแหงสงฆ ๑ เพอความสาราญแหงสงฆ ๑ เพอขมผเกอยาก ๑ เพออยสาราญแหงภกษผมศลเปนทรก ๑ เพอปองกนอาสวะอนจกบงเกดในปจจบน ๑ เพอกาจดอาสวะอนจกบงเกดในอนาคต ๑ เพอความเลอมใสของชมชนทยงไมเลอมใส ๑ เพอความเลอมใสยงของชมชนทเลอมใสแลว ๑ เพอความตงมนแหงพระสทธรรม ๑ เพอถอตามพระวนย ๑” กกกกกกกก๒. ในดานการบรหารพระวนยในสมยเมอยงมพระสาวกไมมากนกพระพทธองคทรงบรหารพระศาสนาดวยพระองคเองโดยมพระสาวกทสาคญ เชนพระสารบตรพระมหาโมคคลลานะ ชวยแบงเบาภาระบางตามความจาเปน ตอมาเมอมพระสาวกเพมขน และมผขอเขาอปสมบทในพระพทธศาสนามากขน กไดทรงอนญาตใหพระสาวกใหอปสมบทแกผเขามาขอบวชไดโดยผขอบวชเปลงวาจาถงพระรตนตรยเปนสรณะ ครนตอมาเมอภกษเพมขนอกทรงมอบความเปนใหญใหแกสงฆในการทากจกรรมทงวนของพทธศาสนา เชน การใหบรรพชาอปสมบทในกรานกฐน การกาหนดเขตสมา การระงบอธกรณ เปนตน ซงเทากบมอบใหสงฆเปนผบรหารงานพระศาสนาตามระเบยบทไดทรงกาหนดไวนนเอง สวนการบรหาร คณะสงฆในรปองคกร เชน มหาเถรสมาคมนนไมบญญตในวนย แตกไมไดขดพระวนย เปนตน กกกกกกกก๓. ดานอธกรณของสงฆ สถาบนตลาการทางพระพทธศาสนามลกษณะบางอยางคลายกบสถาบนตลาการทางอาณาจกร มกฎหรอระเบยบทสงคมวางไวเปนบรรทดฐานแหงการกระทาของบคคลในสงคม ปองกนไมใหมการกระทาหรอความประพฤตทเปนปฏปกษตอความสงบสขของสงคม ฝายอาณาจกรมกฎหมายเปนหลกในการปกครองสวนฝายพทธจกรมวนยเปนหลก ทงฝายอาณาจกร

 

กกกกกกกก๓๐ปรชา ชางขวญยน, ความคดทางการเมองในพระไตรปฎก, พมพครงท ๒, (กรงเทพมหานคร : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๓๘), หนา ๔๒-๔๓ . กกกกกก ๓๑อง.ทก . (ไทย) ๒๐ /๔๓๖/๑๑๐.

๒๑

และพทธจกรมกระบวนการพจารณา คดหรออธกรณ และมวธลงโทษตามโทษานโทษ แตลกษณะการลงโทษตามพระวนยกบโทษของกฎหมายบานเมองมขอแตกตางกนมาก ความผดทรายแรงบางอยางของบรรพชต เชน ความผดทางเพศ สาหรบฝายอาณาจกรอาจไมถอวาผด เปนตน กกกกกกกกพระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจตโต) กลาวไววา “ การบรหาร หมายถง ศลปะแหงการทางานใหสาเรจโดยอาศยคนอน”๓๒ กกกกกกกกลเธอร กลค และ เลยนดอลล เออรวกค (Luther Gulick & Lyndall Urwick) อางใน ศรวรรณ เสรรตน และคณะ ไ ดกลาวถง กระบวนการในการบรหารวา กระบวนการหรอวธในการบรหารแบบ POSDCORB เปนกระบวนการหรอวธในการบรหารทไดรบการยกยองมากวธหนงอนเปนคายอของภาระหนาททสาคญของนกบรหาร ๗ ประการ ไดแก ๓๓ กกกกกกกก๑. การวางแผน (P–Planning) เปนการวางเคาโครงกจกรรม ซงเปนการเตรยมการกอนลงมอปฏบตเพอใหการดาเนนการสามารถบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ กกกกกกกก๒. การจดองคการ (O–Organizing) เปนการกาหนดโครงสรางขององคการโดยมการพจารณาใหเหมาะสมกบงาน เชน การแบงงาน (Division of Work) เปนกรม กอง หรอแผนก โดยอาศยปรมาณงาน คณภาพงาน หรอจดตามลกษณะเฉพาะของงาน (Specilization) นอกจากนอาจพจารณาในแงการควบคม (Span of control) หรอพจารณาในแงของหนวยงาน เชนหนวยงานหลก (Line) หรอหนวยงานทปรกษา (Staff) เปนตน ๓. การจดหาบคลากรมาปฏบตงาน (S–Staffing) เปนเรองทเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยในองคการนนเอง ทงนเพอใหไดบคลากรทมาปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบการจดแบงหนวยงานทกาหนดเอาไว กกกกกกกก๔. การอานวยการ (D–Directing) เปนภารกจในการใชศลปะในการบรหารงาน เชน ภาวะผนา (Leadership) มนษยสมพนธ (Human Relations) การจงใจ (Motivation) และการตดสนใจ (Decision Making) เปนตน กกกกกกก ๕. การประสานงาน (Co–Coordinating) เปนการประสานใหสวนตางๆ ของกระบวนการทางานไดตอเนองและเกยวเนองกน เพอใหการดาเนนงานเปนไปดวยความเรยบรอยและราบรน กกกกก กก ๖ . การรายงาน (R–Reporting) เ ปนกระบวนการและเทคนคของการแจงใหผบงคบบญชาตามชนไดทราบถงผลการปฏบตงาน โดยทมความสมพนธกบการตดตอสอสาร (Communication) ในองคการอยดวย  

๓๒พระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจ ต โต ) , คณธรรมสาหรบนกบรหาร , (พมพค รง ท๒ ) , (ก ร ง เ ทพมห านค ร : ส า น ก พ ม พ ม ล น ธ พ ท ธ ธ ร ร ม , ๒๕๔๑ ) , [ออน ไ ลน ].แหล ง ท ม า : http://kit-meaninoflife.blogspot.com/2008/08/blog-post.html. สบคนเมอ วนท ๑ กนยายน ๒๕๕๘. กกกกกกกก ๓๓ลเธอร กลค และ เลยนดอลล เออรวกค (Luther Gulick & Lyndall Urwick) อางใน ศรวรรณ

เสรรตน สมชาย หรญกตต และ สมศกด วาณชยากรณ, ทฤษฎองคการ, (กรงเทพมหานคร : ธรรมสาร จากด, ๒๕๔๕), หนา ๘๖.

๒๒

กกกกกกก ก ๗. การงบประมาณ (B–Budgeting) เปนภารกจทเกยวกบการวางแผนการทาบญชการควบคมเกยวกบการเงนและการคลง กกกกกกก กเทเลอร (Taylor) อางใน ภารด อนนตนาว กลาวถง ทฤษฎการบรหารเชงวทยาศาสตร ๖ ประการ คอ๓๔ กกกกกกกก ๑. หลกเรองเวลา ถอวาเปนการวดความสามารถในการผลต โดยการจดเวลาในการผลลตและการตงเวลามาตรฐานสาหรบการผลตทงหมด ซงการวดผลผลตของการทางานนน ถาจะวดใหถกตอง ตองใชเวลาเปนเครองตดสน และควรมการกาหนดเกณฑมาตรฐานของเวลาทควรใชในการทางานแตละอยางหรอประเภทดวย กกกกกกก ก๒. หลกการกาหนดหนวยคาจาง คาจางสาหรบบคลากรนนตองเหมาะสมกบผลงานและอตราคาจางควรพจารณาโดยยดหลกเกณฑขอ ๑ นอกจากนนผปฏบตงานควรไดทางานทเหมาะสมกบความสามารถของตนเองมากทสด กกกกกกกก ๓. หลกการแยกงานวางแผนออกจากงานปฏบต คอ ฝายบรหารควรทาหนาทดานการวางแผนและการประสานงาน เพอใหฝายปฏบตงานทางานไดอยางคลองตว มประสทธภาพ ไมควรใหฝายปฏบตงานเปนฝายรบผดชอบในการคดและวางแนวทางในการทางาน ฝายบรหารควรวางแผนโดยตงอยบนพนฐานของหลกการ เวลาและขอมลอนๆ ตามหลกเกณฑในขอ ๑ และขอมลทเกยวสมพนธกบการผลต การปฏบตงานนนจะตองสะดวกรวดเรวขนทนเหตการณนอกจากนนการทางานตองมระบบและวธการทเหมาะสม กกกกกกก ๔. หลกการทางานโดยวธทางวทยาศาสตร ถอวา วธการของการทางานควรจะถกกาหนดโดยฝายบรหาร ฝายบรหารควรจะเปนผรบผดชอบ (ไมใชฝายปฏบตงาน) ในการจดวธการทางาน แสวงหาวธและเทคนคทางวทยาศาสตรทเหมาะสมและดทสดมาใช และฝายบรหารตองอบรมใหแกผปฏบตงานใหมความรและความสามารถทเหมาะสมในการทางานตามเทคนคนน ๆ โดยอาศยวธทางวทยาศาสตรเพอใหไดผลผลตสงสด กกกกกกก ก ๕. หลกการควบคมโดยฝายบรหาร ถอวา ฝายบรหารควรไดรบการฝกอบรมในดานการบรหารซงอยบนหลกการทางวทยาศาสตร และสามารถประยกตหลกวทยาศาสตรมาใชในการจดการควบคมใหเกดประโยชนมากยงขน และฝายบรหารตองเปนฝายควบคมการทางานของฝายปฏบตงานดวย กกกกกกก ก ๖. หลกการจดระเบยบการปฏบตงาน มการพจารณานาหลกการบรหารแบบทหารมาใช ควรมการจดองคการใหเหมาะสมเพอใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลงและทางานอยางประสาน

 

กกกกกกก ก๓๔

เทเลอร (Taylor) อางใน ภารด อนนตนาว, หลกการ แนวคด ทฤษฎทางการบรหารการศกษา, (ชลบร : บรษท สานกพมพมนตร จากด, ๒๕๕๒), หนา ๑๕.

๒๓

สมพนธกนระหวางแผนการตางๆ ในองคการนน โดยยดถอความเครงครดในระเบยบวนยในการสงเสรมประสทธภาพการทางาน กกกกกกก กฟาโยล (Fayol) อางในภารด อนนตนาว ไดกลาวถง หลกการบรหาร๑๔ ประการ คอ๓๕ กกกกกกก ก ๑. การแบงงานกนทา (Division of Work) คอ การทางานควรมการแบงงานกนทาตามแตละฝายงาน เพอสงเสรมความสามารถ ความมนใจ และความถกตองแมนยาในการทางานทจะชวยใหผลผลตของงานเพมสงขน กกกกกกก ก๒. อานาจหนาทและความรบผดชอบ (Authority and Responsibility) คอ ในการทางาน ผทไดรบมอบใหปฏบตงานใดกควรจะไดรบอานาจอยางเพยงพอทจะสามารถปฏบตงานนนไปไดดวยด อานาจหนาทและความรบผดชอบจงควรไปดวยกน กกกกกกกก ๓. ความมระเบยบวนย (Discipline) คอ ผปฏบตงานทดจะตองมระเบยบวนย ในการทางานจงตองมการออกกฎระเบยบเพอใหมการเคารพเชอฟงผบงคบบญชา กกกกกกกก ๔. ความมเอกภาพในการบงคบบญชา (Unity of command) คอผปฏบตควรเปนผรบการบงคบบญชาสงการจากผบรหารเพยงอยางเดยว เพอเปนเอกภาพในการบงคบบญชา กกกกกกกก ๕. เอกภาพในการอานวยการ (Unity of Direction) คอ การทางานในกลมเดยวกน ควรมหวหนาในการดาเนนการเพยงคนเดยว ภายใตแผนงานและเปาหมายทกาหนดไว กกกกกกกก ๖. ประโยชนสวนบคคลถอเปนรองสวนประโยชนสวนรวมเปนทตง (Subordination of Individual Interests to General Interests) คอ ธรกจใด ๆ กตาม ผบรหารไมควรเหนแกประโยชนของคนกลมใดกลมหนง โดยจะตองปฏบตตนใหเปนตวอยาง ใหคาปรกษาแนะนาและรวมมอกบผรวมปฏบตงานทกอยางทวถง และไมเหนแกประโยชนตนเองเปนทตง กกกกกกก ก๗. การใหผลประโยชนตอบแทน (Remuneration) คอ เงนเดอน คาจาง ควรถอหลกความยตธรรม โดยคานกถงคาครองชพ สภาวะทางเศรษฐกจ ความตองการดานแรงงาน สถานภาพผรวมงาน เพอความพงพอใจของทงสองฝายทงนายจางและลกจาง กกกกกกกก ๘. การรวมอานาจไวทสวนกลาง (Centrazation) คอ เมอมการมอบอานาจใหผบรหารคนใดแลว กใหสามารถควบคม บงคบบญชาหรอสงการไดโดยใหผบรหารพจารณาตามความเหมาะสมตามสถานการณวาควรจะกระจายอานาจหรอรวมอานาจ ทงนขนอยกบลกษณะขององคการ บคลกภาพสวนบคคล และคณคาจรยธรรมของผบรหาร กกกกกกกก๙. สายการบงคบบญชา (Chain of Common or scalar Chain) เปนสงทแสดงใหเหนถงความสมพนธอยางเปนทางการระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชา ซงควรจดใหมชวงของ

 

กกกกกกกก๓๕เรองเดยวกน, หนา ๑๘.

๒๔

การบงคบบญชาทลดหลนทเหมาะสม ไมควรหางเหนจนเกนไป เพราะจะกอใหเกดชองวางของสายการบงคบบญชาได กกกกกกกก๑๐. คาสง (Order) คอ ในการบรหารางานนน จาเปนตองมการสงการทจะตองออกเปนคาสงหรอกฎระเบยบของบงคบทเปนลายลกษณอกษรวางไวเพอใหผปฏบตรบทราบและปฏบตตาม กกกกกกกก๑๑. ความเสมอภาค (Equity) คอ หลกแหงความยตธรรมทผบรหารจะตองปฏบตตอผใตบงคบบญชาทกคน รวมทง มความเมตตากรณา ความจงรกภกดตอทกคนโดยเสมอภาค กกกกกกกก๑๒. ความมนคงในหนาทการงาน (Stability of Tenure of Personnel) คอ การดารงอยในตาแหนงของบคลากรทมความตองการเวลาเรยนรงานเพอทจะสามารถปฏบตงานใหไดดบคลากรจงไมควรถกปรบออกหรอเปลยนแปลงตาแหนงกอนเวลาอนควร ทงนเพอประโยชนและความมนคงทงบคคลและองคการ กกกกกกกก๑๓. ความคดรเรม (Initiative) คอ ผบรหารควรสงเสรมใหผใตบงคบบญชามสวนรวมในการแสดงความคด รวมวางแผนและรวมปฏบตงาน เพอทจะใหเปนผมประสบการณ และเกดความพงพอใจแกผรวมงานทกฝาย ความคดรเรมเปนคณสมบตทสาคญของผบรหารทางธรกจ กกกกกกกก๑๔. ความสามคค (Esprit de Corps) คอ ผบรหารตองสรางความสามคคใหเกดขนในองคการ เปนการกอใหเกดความกลมเกลยวปรองดองและความสมพนธทดตอกน กกกกกกกกมาสโลว (Maslow) อางในภารด อนนตนาว ไดกลาวถง ทฤษฎแรงจงใจ ๔ ประการ๓๖ กกกกกกกก๑. ความตองการของมนษยมลาดบขน จะเรมจากความตองการขนตาสดไปหาสงสด กกกกกกกก๒. ความตองการของมนษยมอยางตอเนอง มความตองการไมสนสด และตองการชนดใหมขนไปอก กกกกกกกก๓. เมอมนษยไดรบการตอบสนองในระดบตาแลว กจะตองมความตองการระดบสงขน หรอเมอความตองการระดบสงไดรบการตอบสนองแลวกอาจเกดความตองการในระดบตาอกกได กกกกกกกก๔. ความตองการของมนษยมความเกยวเนองและซาซอนกนอย แมความตองการในระดบหนงไดหายไปแลวกเกดความตองการระดบอนเขามาแทนท แตความจรงแลวความตองการเหลานนไดรบการตอบสนองเพยงบางสวนเทานน

 

กกกกกกก๓๖ เรองเดยวกน, หนา ๑๑๙.

๒๕

กกกกกกกกวลเลยม อช (William Ouchi) ไดกลาวทฤษฎของการบรหารคอ ทฤษฎ Z โดยหลงจากการศกษาการบรหารของธรกจญปน และสหรฐอเมรกา และไดทาการประสมประสานกน โดยมแนวคดดานการบรหาร ดงน๓๗ กกกกกกกก๑. การสรางงานระยะยาว กกกกกกกก๒. การตดสนใจเปนเอกฉนท กกกกกกกก๓. ความรบผดชอบเฉพาะบคคล กกกกกกกก๔. การประเมนผลและการเลอนตาแหนงแบบคอยเปนคอยไป กกกกกกกก๕. การควบคมในตวเองไมเปนทางการโดยมการวดผลอยางชดเจนและเปนทางการ กกกกกกกก๖. เสนทางอาชพแบบเชยวชาญเฉพาะดานในระดบปานกลาง กกกกกกกก๗. มความเกยวของในลกษณะครอบครว กกกกกกกกเสนาะ ตเยาว ไดกลาวถง ทฤษฎการบรหาร ๕ ลกษณะ คอ๓๘ กกกกกกกก๑. การบรหารเปนการทางานกบคนและโดยอาศยคน หมายความวา การบรหารเปนกระบวนการทางสงคม คอ อาศยกลมคนทรวมกนทางานเพอบรรลเปาหมายขององคองการผบรหารจะตองรบผดชอบใหสาเรจโดยอาศยความรวมมอของบคคลอน มฉะนนจะทางานไมสาเรจ สาระสาคญของการบรหารในขอนแสดงใหเหนวา ผบรหารทประสบความสาเรจจะตองมสงตาง ๆเหลาน คอ มความสมพนธระหวางบคคลทดมความเปนผนาและสามารถทางานเปนทมได มความสามารถในการปรบเปลยนใหเขากบสภาพแวดลอมไดหากมการเปลยนแปลงในสถานการณ และมความสามารถทาใหงานบรรลเปาหมายได กกกกกกกก๒. การบรหารทาใหงานบรรลเปาหมายขององคการ เปาหมายมวตถประสงคขององคการตองอาศยความรวมมอกนของทกคนจงจะทาใหสาเรจได เปาหมายเปนสงททาใหผบรหารจะตองทาใหบรรลไดนนจะตองมลกษณะสาคญ ๓ ประการ คอ เปาหมายตองสงและสามารถทาใหสาเรจ เปาหมายสงเกนไปกทาใหสาเรจไมได เปาหมายตาเกนไปกไมทาทายไมมคณคา ประการทสอง การจะไปถงเปาหมายจะตองมระบบงานทดมแผนงานทมประสทธภาพ ประการสดทาย จะตองระยเวลางานทจะทาใหบรรลเปาหมายนน กกกกกกกก๓. การบรหารเปนการสมดลระหวางประสทธผลและประสทธภาพ คาวาประสทธผล หมายความวา ทางานบรรลผลสาเรจตามทกาหนด สวนคาวา ประสทธภาพ หมายความวา ทางานโดยใชทรพยากรอยางประหยดหรอเสยคาใชจายตาสด การทางานใหสาเรจอยางเดยวไมพอแตจะตองคานงถงคาใชจายทประหยดอกดวย การทาไดทงสองอยาง คอ งานบรรลผลทตองการและการใชทรพยากรตาสดจงเปนความสมดลระหวางประสทธผลและประสทธภาพ

 

กกกกกกก ๓๗วลเลยม อช (William Ouchi) ,Organization and Management, (Eaglewood Cliffs : Prentice Hill, 1971), P. 283. กกกกกกก ก๓๘เสนาะ ตเยาว, หลกการบรหาร, ( กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, ๒๕๔๔ ), หนา ๑.

๒๖

กกกกกกกก๔. การบรหารเปนการใชทรพยากรทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสด เปนทรกนโดยทวไปวาเราอาศยในโลกทมทรพยากรจากดการใชทรพยากรตางๆจงตองตระหนก ๒ ขอใหญๆคอ เมอใชทรพยากรใดไปแลวทรพยากรนนจะหมดสนไปไมสามารถกลบคนมาใหมได และจะตองเลอกใชทรพยากรใหเหมาะสมอยาใหเกดสนเปลองโดยเปลาประโยชน ดงนนการบรหารกบเศรษฐศาสตรจงมความสาคญอยางใกลชด เศรษฐศาสตรเปนกานศกษาถงการกระจายการใชทรพยากรทมอยจากดอยางไร สวนผบรหารในองคการจะตองผลตสนคาและบรหารใหเกดประสทธภาพและประสทธผล กกกกกกกก๕. การบรหารจะตองเผชญกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป ผบรหารทประสบความสาเรจจะตองสามารถคาดคะเนเปลยนแปลงทเกดขนอยางถกตอง และสามารถปรบตวเองใหเขากบการเปลยนแปลงนน กกกกกกกกตณ ปรญชพฤทธ ไดเสนอภารกจสาคญในการบรหารไว ๗ ประการ คอ๓๙ กกกกกกกก๑. การวางแผน หมายถง การกาหนดโครงการอยางกวาง ๆ วามอะไรบางทจะตองลงมอปฏบตตามลาดบ วางแนววธปฏบตพรอมดวยวตถประสงคของการปฏบตงานนน กอนลงมอปฏบตการ กกกกกกกก๒. การจดองคการ หมายถง การจดรปแบบโครงสรางหรอเคาโครงการบรหาร โดยกาหนดอานาจหนาทของหนวยงานยอยหรอตาแหนงตาง ๆ ของหนวยงานไดชดเจน พรอมดวยกาหนดลกษณะและวธการตดตอสมพนธตามลาดบชนแหงอานาจหนาทสงตาลดหลนกนไป กกกกกกกก๓. การจดคนเขาทางาน หมายถง การบรหารงานเกยวกบตวบคคลของหนวยงานการบรหารบคคลดงกลาว รวมตงแตการแสวงหาคนทางานมาบรรจ การแตงตง การฝกอบรมและการพฒนาบคคล การบารงขวญ การเลอนขน ลดขน ตลอดจนการพจารณาใหพนจากงานและการบารงรกษาสภาพของการทางานไดด และมประสทธภาพใหคงอยตอไป กกกกกกกก๔. การสงการ หมายถง การอานวยการหรอการวนจฉยสงการ หลงจากการไดวเคราะหและพจารณาโดยรอบครอบ รวมทงการตดตามดแลใหมการปฏบตตามคาสงนน ๆ กกกกกกกก๕. การประสานงาน หมายถง การประสานงานหรอตดตอ สมพนธกบหนวยงานยอยหรอตาเหนงตางๆในองคการ เพอกอใหเกดการทางานทมประสทธภาพ ไมมการทางานทซบซอนหรอขดแยงกน สามารถทางานประสานความกลมกลนกน เพอวตถประสงคกลกขององคการ กกกกกกกก๖. การรายงาน หมายถง การเสนอรายงานไปยงผบงคบบญชาหรอยงหนวยงานทเกยวของทงบนและลาง เพอทราบความกาวหนาของงานทกระยะสะดวกแกการประสานงานอนจะเปนการสรางความเขาใจอนดรวมกน ตลอดจนเปนการบารงขวญไปในตวดวย กกกกกกกก๗.การงบประมาณ หมายถง การจดสรรทรพยากร หรอการทางบประมาณการเงนวางแผนหรอโครงการในการจายเงนการบญชและการควบคมดแลการใชจายโดยรอบคอบและรดกม

 

กกกกกกกก๓๙ตน ปรชญพฤทธ, หลกการจดการ, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, ๒๕๓๙), หนา ๒๔-๒๖ .

๒๗

กกกกกกกกพงศกด ปญจพรผล กลาวถงกระบวนการบรหารควรประกอบดวย ๑๐ประการ คอ๔๐ กกกกกกกก๑. การวางแผน (Planning) หมายถงการกาหนดงานหรอวธการปฏบตงานไวหนาโดยเกยวกบการคาดการณ (Forecasting) การกาหนดวตถประสงค(Set Objective) การพฒนากลวธ (Develop strategies) ในการวางแผน ซงตองคานงถงนโยบาย (Policy) เพอใหแผนงานทกาหนดขนไวมความสอดคลองตองกนในการดาเนนงาน กกกกกกกก๒. การจดการ (Organizing) หมายถงการพฒนาระบบการทางานเพอใหงานตางๆสามารถดาเนนไปโดยมการประสานงานกนไปอยางด กกกกกกกก๓. การจดคนเขาทางาน (Staffing) หมายถงการจดหาบคคลเขาปฏบตงานใหเหมาะสมตามตาแหนงหนาททรบผดชอบ กกกกกกกก๔. การตดสนใจ (Decision) หมายถง ความสามารถของผบรหารในการทจะตดสนใจ แยกแยะและวเคราะหออกมาใหไดวาในการทางานจะตองมการตดสนใจในเรองใดบาง กกกกกกกก๕. การสงการ (Directing) หมายถง การศกษาวธการวนจฉยสงการรวมทงการควบคมงานและนเทศงาน ตลอดจนศลปะในการบรหารงานทจะทาใหการทางานประจาวนของเจาหนาททกคนเปนไปดวยด กกกกกกกก๖. การควบคม (Controlling) หมายถง การรวมมอประสานงาน เพอการดาเนนการเปนไปดวยด และราบรน ศกษาหลกเกณฑและวธการทจะทาการประสานงานดขน และดาเนนการแกไขเมอเกดปญหาขน กกกกกกกก๗. การรวมมอประสานงาน (Coordinating) หมายถง การประสานงานใหผปฏบตงานทกฝายมความเขาใจในงาน เขามารวมทางานกนอยางพรอมเพรยงกน ขอตกลงทสาคญยงของการประสานงาน คอ ความรวมมอ ซงเปนเรองของ “จตใจ” กกกกกกกก๘. การสอขอความ (Communicating) หมายถง การผานขาวสารขอมลและความเขาใจ เพอทจะใหผใตบงคบบญชาหรอบคคลอนเปลยนแปลงพฤตกรรมตามทตองการ กกกกกกกก๙. การรายงาน (Reporting) หมายถง การรายงานผลการปฏบตของหนวยงานใหแก ผบรหารและสมาชกของหนวยงานไดทราบความเคลอนไหวของการดาเนนงาน ตลอดจนการประชาสมพนธ (Public Relation) แจงใหประชาชนทราบ ซงโดยทวไปการรายงาน จะหมายถง วธการของสถาบนหนวยงานทเกยวของกบการใหขอมลแกผสนใจมาตดตอสอบถามผบงคบบญชา/ผรวมงาน ความสาคญของการรายงานนนจะตองตงอยบนรากฐานของความเปนจรง กกกกกกกก๑๐. การงบประมาณ (Budgeting) หมายถง การงบประมาณ โดยศกษาใหทราบถงระบบและกรรมวธในการบรหารเกยวกบงบประมาณ และการเงนตลอดจนการใชงบประมาณในการควบคมงาน

 

กกกกกกกก๔๐พงศกด ปญจพรผล, องคการและการจดการ, (กรงเทพมหานคร : สถาบนราชภฎนครปฐม, ๒๕๔๒), หนา ๖๔-๗๒.

๒๘

กกกกกกกกวโรจน สารรตนะ ไดกลาวถงกระบวนการบรหารควรประกอบดวย ๔ ประการคอ๔๑

๑. การวางแผน หมายถง หนาททางการบรหารในการกาหนดจดหมายและการตดสนใจ เลอกวธการทดทสดทจะบรรลจดหมายนน กกกกกกกก๒. การจดองคการ หมายถง การกาหนดอานาจหนาทและตาแหนงตาง ๆ อยางชดจนกกกกกกกก๓. การนา หมายถง ความพยายามทาใหมอทธพลตอผอน เพอใหการปฏบตงานบรรลจดหมายขององคการ ไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผล กกกกกกกก๔. การควบคม หมายถง การมงเนนทจะกอใหเกดความมนใจวาสมาชกในองคการไดประพฤตปฏบตในทศทางทจะทาใหบรรลผลตามมาตรฐานหรอจดหมาย มงเนนใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคและลดพฤตกรรมทไมพงประสงคลง กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา ทฤษฎของการบรหาร หมายถง แนวความคดหรอความเชอทเกดขนอยางมหลกเกณฑ มการสงเกตและทดสอบจนเปนทแนใจ ทฤษฎเปนสวนของมโนทศนทเชอมโยงกน เปนขอสรปแบบกวางทไดพรรณนาและอธบายถงพฤตกรรมการบรหารองคการทางการศกษาอยางเปนระบบ ถาทฤษฎไดรบการพสจนบอยๆ กจะกลายเปนกฎเกณฑทฤษฎแนวคดทมเหตผลและสามารถนาไปประยกตและปฏบตได ทฤษฎมบทบาทในการใหคาอธบายเกยวกบปรากฏการณทวไปและชแนะแนวทางในการวจย และทฤษฎการบรหารนน ประกอบดวย การวางแผน การจดองคการ การบรหารบคคล การสงการ การประสานงาน การรายงานผล และงบประมาณทผบรหารทก ๆ องคการจะตองมเพอใหการทางานนนเกดประสทธภาพ และประสทธผลของการทางาน

กกกกกกกก๒.๒.๑ แนวคดเกยวกบการบรหารโรงเรยน กกกกกกกกการจะบรหารโรงเรยนใหประสบความสาเรจไดนน กขนอยกบผบรหาร วามความรความสามารถในดานหลกการบรหารทดอยางไร เพราะผบรหารเปนหวหนาหรอนายใหญในสถานศกษานน ๆ หลงจากไดรบแตงตงใหดารงตาแหนงและมหนาทในการบรหารงานทกอยางในสถานศกษาโดยตรง ซงสอดคลองกบ นลน ทวสน ทไดกลาววา๔๒ “ผบรหารสถานศกษา คอ บคคลผไดรบการแตงตงใหเปนผบรหารสถานศกษา มอานาจตดสนใจในเรองการวางแผน การจดสรรงบประมาณ การพฒนาบคลากรและการสรางความรวมมอ โดยอาศยความรและทกษะการบรหารจดการ เพอใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงของสงคม”

 

กกกกกกก ๔๑วโรจน สารรตนะ, การบรหารหลกการทฤษฎ และประเดนทางการศกษา, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพทพยวสทธ, ๒๕๔๒), หนา ๑๑. กกกกกกกก ๔๒นลน ทวสน, การศกษาอพเกรด สถาบนอนาคตศกษาเพอการพฒนา (IFD), ผบรหารสถานศกษา, [ออนไลน]. แหลงทมา: http//vcharkarn.com/varticele/33299. สบคนเมอ วนท ๒ กนยายน ๒๕๕๘.

๒๙

กกกกกกกกเชนเดยวกน ไดมนกวชาการและนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของ “การบรหารโรงเรยน” ไวในรปแบบทตางกนออกไป ซงพอสรปไดดงน กกกกกกก นพนธ กนาวงศ กลาววา “การบรหารโรงเรยนเปนกระบวนการตางๆ ในการดาเนนงานของบคคลกลมบคคลซงเรยกวาผบรหาร โดยมวตถประสงคเพอบรหารการศกษาแกสมาชกในสงคม การดาเนนการตาง ๆ เปนไปตามระบบทสงคมกาหนดไว”๔๓ กกกกกกก กแคมปเบลล (Campbell) กลาววา“การบรหารโรงเรยนเปนการจดการแผนยทธศาสตรเพอใหการจดการศกษาบรรลเปาหมายอยางแทจรงซงผทจดยทธศาสตรทางการศกษากคอผบรหารการศกษา”๔๔ กกกกกกกก ดงนนจงกลาวสรปไดวา การบรหารโรงเรยน หมายถง กระบวนการดาเนนงานในการจดกจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาภายในโรงเรยน เพอพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร มทกษะ มคณธรรม และนาไปปฏบตในการดารงชวตประจาวนไดอยางมความสขผบรหาร คร และผทเกยวของสามารถดาเนนการรวมกนไดโดยอาศยการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากด และนามาใชใหเกดประโยชนตอการจดการศกษาใหไดมากและมประสทธภาพทสด

กกกกกกกก๒.๒.๒ การวางแผนบคลากร กกกกกกกกความหมายของการวางแผนบคลากรการวางแผนบคลากร เปนการเตรยมการเพอใหองคการไดทราบถงปรมาณความตองการบคคลทจะเขามารวมทางานกบองคการในอนาคต ซงจะชวยใหการดาเนนการขององคการเปนไปอยางตอเนองและมประสทธภาพ กกกกกกกกมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ไดใหความหมายของ การวางแผนบคลากรไววา๔๕ การคาดคะเนความตองการบคลากรของหนวยงานตาง ๆ ไวลวงหนาวาตองการจะใชบคคลในตาแหนงอะไร ระดบใด จานวนเทาไร และจะสรรหาคนเหลานนมาไดจากไหน ตลอดจนถงการวางแผนการใชกาลงคนทมอยใหไดประโยชนสงสด และการศกษาวจยเพอหาวธการจงใจใหผปฏบตงานทางานอยางมประสทธภาพ กกกกกกกกสภาพร พศาลบตร ไดกลาวถง การวางแผนบคลากร ไววา หมายถงกระบวนการในการคาดการณ ความตองการบคลากรขององคการเกยวกบ ประเภท จานวนและคณภาพของบคคลไวลวงหนา เพอเปนแนวทางสาหรบการดาเนนการอยางมระบบ๔๖

 

กกกกกกกก๔๓นพนธ กนาวงศ , หลกเบองตนเ กยวกบการบรหารโรงเรยนและการน เทศการศกษา ,(กรงเทพมหานคร : โรงพมพพฆเนศ, ๒๕๓๓), หนา ๑๒. กกกกกกกก ๔๔แคมปเบลล (Campbell),Introducation to Educational Administration, Boston : (allyn and Baconinc,1972), p. 2. กกกกกก ก๔๕มหาวทยาลยส โขทยธรรมาธราช , การบรหารงานบคคล , (สานกพมพ มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช, ๒๕๔๑), หนา ๕๗๒.

กกกกกกก ก๔๖สภาพร พศาลบตร, การบรหารทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : ธนะการพมพ, ๒๕๔๓), หนา ๗๔.

๓๐

กกกกกกก นงนช วงษสวรรณ ไดสรปไววา “การวางแผนบคลากรเปนกระบวนการจดระบบบคลากร เพอเตรยมการปฏบตงานในตาแหนงตาง ๆ ใหเหมาะสมในอนาคตใหเกดประโยชนจากองคการสงสด ประกอบดวย การสรรหาและการเลอกสรร การจาแนกตาแหนง การกาหนดเงนเดอน และสภาพการทางาน”๔๗ กกกกกกก ณฏฐพนธ เขจรนนทน ไดกลาววา “การวางแผนบคลากร คอกระบวนการทใชคาดการณความตองการดานบคลากรขององคการ อนจะสงผลถงการกาหนดวธการปฏบตทเกยวของกบบคลากรและการตอบสนองตอปจจยแวดลอม ตงแตกอนบคคลเขารวมงานกบองคการ ขณะปฏบตงานอยในองคการ จนกระทงเขาตองพนออกจากองคการ เพอใหองคการใชเปนแนวทางปฏบตและเปนหลกประกนวาองคการจะมบคลากรทมคณภาพอยางเพยงพออยเสมอ สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลสอดคลองกบวตถประสงครวมขององคการ โดยมเปาหมายสาคญเพอประสทธภาพ ความมนคง และการเจรญเตบโตขององคการ บคลากร และสงคม”๔๘ กกกกกกกสดา สวรรณาภรมย ไดใหความหมายของ การวางแผนบคลากร ไววาคอ๔๙ การดาเนนงานอยางเปนระบบในการสารวจ และพยากรณเกยวกบความตองการทรพยากรบคคลเพอไปสการกาหนดแผนการทจะใหไดจานวนบคลากรทมความร ความสามารถ ทกษะประสบการณทเหมาะสมและมจานวนเพยงพอทจะเขารวมปฏบตงานกบองคการในระยะเวลาทตองการ พรอมทงทาการพฒนากาลงคนทไดมาใหมประสทธภาพ มความพรอมทจะปฏบตงานและรกษากาลงคนทดมประสทธภาพใหอยกบองคการ

กกกกกกก ดงนนจงกลาวสรปไดวา การวางแผนบคลากร เปนกระบวนการคาดการณ ความตองการบคลากรขององคการอยางเปนระบบ ใหสอดคลองกบตาแหนงวางในอนาคต เพอเปนแนวทางในการดาเนนการอยางมประสทธภาพ ตลอดจนรวมถง การวางแผนการใชกาลงคนทมอยปจจบนใหเกดประโยชนสงสดกบองคการ

 

กกกกกกก ๔๗นงนช วงษสวรรณ, การบรหารทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : จามจรโปรดกท, ๒๕๔๖), หนา ๘๘. กกกกกกกก ๔๘ณฏฐพนธ เขจรนนทน, การจดการทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน, ๒๕๔๕), หนา ๖๗.

๔๙สดา สวรรณาภรมย, เอกสารคาสอนวชา การบรหารงานบคคล (Personenl management), (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยบรพา, ๒๕๔๘), หนา ๓๘.

๓๑

กกกกกกกก๒.๒.๓ วตถประสงคของการวางแผนบคลากร กกกกกกกกสดา สวรรณาภรมย ไดกลาวถงวตถประสงคของการวางแผนบคลากรไวดงน๕๐ กกกกกกกก๑. เพอใหไดกาลงคนเขามาชวยปฏบตงานกบองคการไดทนทเมอองคการตองการกาลงคนทไดมานตองมในปรมาณและคณภาพทเพยงพอตอความตองการขององคการ กกกกกกกก๒. เปนการบรหารขององคการเพอใหเกดประโยชนสงสดตอองคการ กกกกกกกก๓. เพอเปนการวางแผนปองกนไมใหเกดปญหาการขาดแคลนกาลงคนในปจจบนและในอนาคต รวมทงปญหากาลงคนมในจานวนทเกนกวา ความตองการของหนวยงานแตละหนวยงานและของภาพรวมขององคการ ซงจะทาใหองคการสามารถดาเนนการอยางมนคงในทามกลางปจจยสภาพแวดลอมภายนอกทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา โดยเฉพาะความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทสามารถเขามาแทนทกาลงคน และความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยทาใหองคการตองสรรหาพฒนากาลงคนใหมความรทนกบเทคโนโลยเพอจะสามารถนาเอามาใชเปนประโยชนในการดาเนนงานขององคการ กกกกกกกก๔. เพอใชเปนแนวทาง และชวยปรบปรงการสรรหา คดเลอก พฒนากาลงคนเปนการเตรยมการใหไดกาลงคนทตรงกบความตองการของหนวยงาน กกกกกกกก๕. เปนการสรางโอกาสในการเปลยนตาแหนงหนาทการงาน และการไดพจารณาเลอนตาแหนงของกาลงคนทกาลงทางานอยในองคการ ในการวางแผนบคลากรนน บางกรณอาจไมมความจาเปนจะตองสรรหาจากบคคลภายนอกองคการทงหมด บางครงองคการสามารถพจารณาสรรหา คดเลอก โยกยายพนกงานจากหนวยงานอน ๆ ภายในองคการเขามาแทนทไดโดยอาจฝกอบรม เพมพนความร ประสบการณเพมเตมกสามารถปฏบตงานในตาแหนงหนาทความรบผดชอบใหมได ดงนนการวางแผนบคลากร จงเปนการเปดโอกาสใหบคลากรหรอกาลงคนทกาลงปฏบตงานอยภายในองคการไดรบการพจารณาอยางทวถง เปนการสรางขวญกาลงใจและกอใหเกดความตงใจในการปฏบตงานของบคลากร

กกกกกกกก๒.๒.๔ กระบวนการวางแผนบคลากร กกกกกกกกเปนกระบวนการในการวางแผนเพอทราบความตองการทรพยากรบคคลในอนาคตขอองคการ มขนตอนทสาคญดงน กกกกกกกก๑. วเคราะหสงแวดลอมภายนอกองคการ (External Environment Analysis) เพอทราบถงสถานการณภายนอกวามการเปลยนแปลงอยางไร ศกษาแนวโนมทางการเมองกฎหมายทอาจสงผลตอการดาเนนงานขององคการ สภาวะทางเศรษฐกจอยในภาวะทกาลงถดถอยรงเรอง ภาวะเงนเฟอ การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

 

กกกกกกกก๕๐

สดา สวรรณาภรมย, เอกสารคาสอนวชา การบรหารงานบคคล (Personenl management), (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยบรพา, ๒๕๔๘), หนา ๓๘.

๓๒

กกกกกก ก๒. พจารณาเปาหมายและแผนขององคการ (Goals and Plans of Organization) เมอไดวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกแลวองคการจะกาหนดเปาหมาย วตถประสงค พรอมกบการวางกลยทธ และวางแผนปฏบตการ กกกกกกกก ๓. วเคราะหสภาพการณของทรพยากรบคคลในปจจบน (Current Human Resource Situation) เปนขนตอนเพอสารวจจานวนบคลากรทงหมดทมอยและจาแนกออกตามฝาย ตาง ๆ วามจานวนเทาไรในปจจบนพรอมคาดคะเนจานวนของบคลากรทอาจจะลาออก กกกกกก ก๔. พยากรณหรอคาดการณ ความตองการทรพยากรบคคลในอนาคต (Personnel Forecasting) ในขนนตองพจารณาโดยละเอยด ตรวจสอบจานวนบคลากรทมอยทงหมดในขนท ๒ บคลากรทกาลงจลาออกและอาจจะลาออกในระหวางป บคลากรทกาลงจะเกษยณอาย การโยกยาย การเลอนตาแหนง จะไดทราบถงจานวนบคลากรทมอยจรงในองคการวามอยเทาไร กกกกกกก ๕. การวางแผนบคลากร (Implementing of Personnel planning) หลงจากไดพยากรณหรอคาดการณบคลากร จงเรมเขาสแผนปฏบตการของหนวยงานบรหารงานบคคลโดยวางแผนการสรรหาบคลากรวาจะสรรหาจากแหลงใดจะมกระบวนการในการคดเลอกและบรรจบคลากรการปฐมนเทศอบรมพฒนาบคลากรอยางไร เปนตน

กกกกกกกก ๒.๒.๕ ประโยชนของการวางแผนบคลากร กกกกกกกก พยอม วงศสารศร ไดกลาวถง ประโยชนของการวางแผนบคลากรไวดงน๕๑ กกกกกกกก ๑. ชวยใหองคการสามารถวางแผนพฒนาการใชบคลากรใหเกดประโยชนสงสดทงนเพราะถาองคการไดมการตระเตรยมวางแผนเรองบคลากรอยางมระบบ จะทาใหสามารถมองเหนภาพรวมเกยวกบความจาเปนในการใชบคลากรในหนวยงานตาง ๆ ภายในองคการ ซงจะทาใหบคลากรทนาเขามาในองคการมคณคากอใหเกดประโยชนแกองคการอยางแทจรง กลาวคอหนวยงานทเสนอแผนดานบคลากรมา จะสามารถชแจงเหตผลเกยวกบขอกาหนดตางๆ ดานบคลากรไดชดเจน ขณะเดยวกน หนวยงานนนจะสามารถรทศทางการพจารณาบคลากรใหเปนไปตามเปาหมายขององคการ กกกกกกกก๒. ชวยใหกจกรรมดานบคลากรและเปาหมายขององคการในอนาคตมความสอดคลองกน การวางแผนเปนการมองอนาคต องคการโดยทวไปตองมการเปลยนแปลงเจรญเตบโตขน การขยายตวขององคการนทาใหเปาหมายขององคการมการปรบและพฒนาแตกตางไปจากการจดตงองคการในระยะแรก ดงนน กจกรรมดานการบรหารงานบคลากรจงตองปรบขยายไปตามความเจรญเตบโตขององคการ จานวนและคณสมบตบคลากรทมอยเดมจงมการเปลยนแปลงไป ซงเมอองคการไดมการวางแผนงานดานนอยางเปนระบบ ยอมอานวยประโยชนในการปฏบตภารกจในกจกรรมดานการบรหารงานบคลากรและเปาหมายขององคการในอนาคตใหมความสอดคลองกน

 

กกกกกกกก๕๑

พะยอม วงศสารศร, การบรหารทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : สถาบนราชภฎสวนดสต, ๒๕๔๒), หนา ๕๑.

๓๓

กกกกกกกก๓. ชวยใหกจกรรมดานการบรหารงานบคลากรเปนไปอยางมระบบและความสมพนธตอเนองกน ไมเกดปญหาการขาดแคลนบคลากรในงานประเภทตาง ๆ เพราะไดมการวางแผนงานบคลากรเปนการลวงหนา กกกกกกกก๔. ชวยใหการจางบคลากรใหมเปนไปอยางมประสทธภาพ การวางแผนบคลากรเปนงานทมความสาคญในองคการทกประเภท เปนการเตรยมการใหไดบคลากรใหม เปนไปตามความตองการของหนวยงานตาง ๆ การทองคการจะกาหนดการรบบคลากรใหม แตละครงจะตองยดแผนงานดานบคลากรทกาหนดขนเพอใหทนตอความตองการของหนวยงาน กกกกกกกก๕. สงเสรมและพฒนาโอกาสความเทาเทยมกนของบคลากรในหนวยงานตาง ๆ ขององคการ ในการวางแผนงานบคลากรนนไมจาเปนตองจะออกมาในรปการจางบคลากรใหมทงหมดบคลากรทองคการตองการใหมนน บางครงองคการจะใชวธการโยกยายบคลากรจากตาแหนงเดมมาตาแหนงใหมโดยใชวธการฝกอบรมและพฒนาเพอเพมพนความรความสามารถใหสามารถทางานในตาแหนงใหมได การวางแผนงานบคลากรเปนการพจารณาภาพรวมทงหมด จงทาใหบคลากรในแตละหนวยงานขององคการไดรบการพจารณาอยางทวถง ซงสงนนบวาเปนการเปดโอกาสใหเกดความเทาเทยมกนของบคลากรในหนวยงานตาง ๆ ทจะไดรบการสงเสรมและพฒนาตามแผนงานดานบคลากรขององคการ กกกกกกกก๖. เปนแนวทางสาหรบสถาบนการศกษาจะไดผลตกาลงคนใหสอดคลองกบความตองการขององคการ ในยคปจจบนสถาบนการศกษาสนใจการปรบปรงและพฒนาหลกสตรใหเปนไปตามความตองการขององคการ เปนการชวยพฒนาความมนคงใหแกประเทศ ไมเกดปญหาการวางงาน หรอการทางานไมตรงกบความร ความสามารถทสาเรจการศกษา กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา การบรหารงานบคคล หมายถง การทผบรหารใชทกษะและประสบการณในการทางานดานบคลากรในองคการ เกยวกบการวางแผนบคลากร การสรรหาและการบรรจแตงตงบคคลทมประสทธภาพสงสดเขาทางานในองคการ การบารงรกษาและพฒนาบคลากร ตลอดจนถงการประเมนผลการปฏบตงานและการพจารณาใหบคลากรพนจากงานเพอสนองตามวตถประสงคขององคการและบคลากรในองคการเปนหลก

กกกกกกกก๒.๒.๖ การสรรหาบคลากร กกกกกกกกสดา สวรรณาภรมย ไดอธบายถงการสรรหาหรอการคดเลอกบคลากรไวดงน๕๒ กกกกกกกกความหมายของการสรรหา (Recruitment) คอ กระบวนการกลนกรอง และคดเลอกบคคลทมคณสมบต คณวฒทางการศกษา มความร ความสามารถ และประสบการณในการทางาน ซงมาสมครงานในตาแหนงตางๆทองคการเปดรบสมครการสรรหาบคลากร หมายถง การคนหาและจงใจผสมครงานทมความร ประสบการณความสามารถ ความเหมาะสมกบตาแหนงทองคการตาง ๆ ตองการเขามาทางาน การสรรหา เรมตงแตการแสวงหาบคคลจากแหลงตาง ๆ ดงดดบคคลทมศกยภาพทเหมาะสมใหเกดความสนใจและสนสดเมอบคคลไดเขามาสมครงานในองคการ

 

กกกกกกกก๕๒สดา สวรรณาภรมย, เอกสารสอนวชา การบรหารงานบคคล, (Personnel management), (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยบรพา), หนา ๔๖ – ๔๗.

๓๔

กกกกกกกกหลกการสรรหาบคลากรขององคการ คอ ระบบการกลนกรองบคลากรในขนตน เรมจากเงอนไขการประกาศรบสมคร ไดแกคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน และการคดเลอกจากการสอบคดเลอกไดแก การสอบความรทงภาคทฤษฎ และภาคปฏบต ในขนสดทายเปนการสอบสมภาษณ เพอคดเลอกบคลากร ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ ตามหลกการทวา “บรรจคนใหถกตองและเหมาะสมกบตาแหนงงาน” โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทด มประสทธภาพในการทางาน ประหยดคาใชจาย ลดตนทนจะสามารถแขงขนกบองคการอนได

กกกกกกกก๒.๒.๗ การสรรหาบคลากรทองคการทวไปนยมใชกน ม ๒ ระบบ คอ กกกกกกกกระบบอปถมภ (Patronage System) จดวาเปนระบบการสรรหาบคลากรขององคการโดยอาศยหลกการแหงความเมตตา เกอกล ชวยเหลอสงเคราะหในบรรดาวงศาคณาญาต มตร พรรคพวก และผอยในอปการะมามอทธพลเหนอการสอบคดเลอก มการใชบารมของ ผทมอานาจสงสดจากในองคการทประกาศรบสมครบคลากร โดยมตองคานงถงระบบการสอบคดเลอก จะพบวาในองคการทมระบบการบรหารงานทด ประสทธภาพการทางานสง จะไมมระบบการรบบคลากรเขามาทางานโดยระบบอปถมภ ซงในทางตรงกนขามองคการทมระบบการบรหารทไมมประสทธภาพการบรรจบคลากรเขาทางานจะนยมใชระบบอปถมภซงจะกอใหเกดผลเสยหายตอระบบการบรหารงานบคคลขององคการจะไดแตบคลากรทไมมสมรรถภาพในการทางานผลงานกไมมประสทธภาพ ชอเสยงขององคการกลดนอยลงและสดทายองคการกไมสามารถดาเนนกจการตอไปไดจะตองปดกจการ กกกกกกกกระบบคณธรรม (Merit System) จดเปนระบบการสรรหาบคลากรทใช หลกแหงความด โดยใชหลกการสรรหาบคลากรทประกอบดวยปจจยทสาคญ ๔ ประการ มดงน ประการท ๑ ใชหลกความสามารถ โดยกาหนดเงอนไขการรบสมครบคลากรไดแกคณสมบตผสมคร คณวฒทางการศกษา และประสบการณการทางาน หรอเคยผานงานมาแลว เพอเปดโอกาสใหแกบคคลทมความสามารถตรงตามเงอนไขการรบสมครไดมาสมครเขาทางาน โดยผานกระบวนการสอบคดเลอกหรอการสอบแขงขนเขาทางาน กกกกกกกกประการท ๒ ใชหลกความเสมอภาค โดยคานงถงหลกการแหงสทธของความเสมอภาคของบคคลทมคณสมบต คณวฒทางการศกษา และประสบการณการทางาน ตรงตามเงอนไขการประกาศรบสมคร เพอสอบคดเลอกหรอสอบแขงขนบคคล หรอสอบคดเลอกเพอเลอนตาแหนงจะพบวา การใชหลกความเสมอภาคน จะไมจากดการคดเลอกบคคลโดยภมลาเนา ถนทอย เชอชาตศาสนา ผปกครอง และผรบรอง กกกกกกกกประการท ๓ ใชหลกความมนคง เปนการใหหลกประกนความมนคงแหงอาชพใหแกบคลากรทกระดบในองคการ ใหมขวญและกาลงใจในการทางาน จะไมถกกลนแกลงในการทางานไมถกลงโทษ หรอสงใหพกงาน หรอใหออกจากงานโดยไมมเหตผลเพยงพอ หรอไมเปนธรรมเลอกทรกมกทชง เปนตน กกกกกกก ประการท ๔ ใชหลกความเปนกลางทางการเมอง ในการบรหารงานบคคล องคการจะกาหนดหลกการปฏบตสาหรบบคลากร โดยใหผทดารงตาแหนงตาง ๆ ในองคการวางตนเปนกลางทางการเมอง โดยไมกระทาการใด ๆ อนสอเจตนาวาเปนการนยม ฝกใฝ อดหนน ของพรรคการเมอง หรอ นกการเมอง

๓๕

กกกกกกกก๒.๒.๘ คณสมบตของผสรรหา

กกกกกกกกคณภาพของบคคลทองคการรบเขามาทางานเปนเรองสาคญทสงผลตอการปฏบตงานทมประสทธภาพ ดงนนผดาเนนการสรรหาจงมบทบาทและความรบผดชอบในเรองคณภาพของบคคลทจะมาสมครงานกบองคการ ผดาเนนการสรรหาตองดาเนนการคนหา แสวงหา และจงใจบคคลเขามาสมครงานในองคการ จงควรมคณสมบตดงตอไปน กกกกกกกก๑. บคลกภาพทดมการแตงกายทสภาพและเหมาะสม กกกกกกกก๒. มความชอบและพอใจในการทางานทชอบพบปะบคคลและมใจรกในการบรการ ใหความชวยเหลอบคคลอน กกกกกกกก๓. เปนบคคลชางสงเกตบคลกรปรางหนาตาและการแสดงออกของผอนไดด กกกกกกกก๔. มความสามารถในการวเคราะหขอมลตาง ๆ กกกกกกกก๕. มความรในการดาเนนงานของบรษทอยางครบถวนในทกดานทสาคญ

กกกกกกกก๖. มทศนคตทดตอองคการทตนทางานอย กกกกกกกก๗. มความรในตาแหนงงานทวางลงทกาลงประกาศรบสมครอย กกกกกกกก๘. มความสามารถในการศกษาวเคราะหประวตโดยยอของผสมครในดานตางๆ กกกกกกกก๙. มความรประสบการณในการใชคาถามเพอถามผสมครเพอใหไดขอมลตางๆทสาคญอยางครบถวน กกกกกกกก๑๐. เปนตวอยางทดในการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบขององคการเชนตรงตอเวลามความจรงใจและขยนในการทางาน

กกกกกกกก๒.๒.๙ การคดเลอกบคลากร กกกกกกกกอานวย แสงสวาง ไดกลาวถง การคดเลอกบคลากรไวดงนการคดเลอกบคลากรเปนงานทสาคญทสดของกลมบรหารงานบคคลเพอแสวงหาบคคลทมคณสมบตเหมาะสม๕๓ ถกตองกบคณลกษณะเฉพาะของงานความหมายของการคดเลอกบคลากรการคดเลอกบคลากรคอ กระบวนการทคดเลอกผสมครงาน เพอใหไดบคลากรทด มคณสมบตเหมาะสม ถกตองกบคณลกษณะเฉพาะของงานทกาหนดไว ถาองคการใดสามารถคดเลอกบคลากรทมคณภาพมประสทธภาพในการทางาน องคการนนยอมจะไดรบผลสาเรจในการดาเนนงาน บรรลเปาหมายมผลงานด เปนทเชอถอได และทาใหองคการมชอเสยงเปนทยอมรบนบถอแกองคการตางๆ ตลอดจนประชาชนทวไปดวย ดงนนจงนบไดวาการคดเลอกบคลากรเปนหวใจสาคญของการจดการทรพยากรมนษยขององคการความสาคญของการคดเลอกบคลากรการคดเลอกบคลากรมความสาคญตอการดาเนนงานขององคการ เพราะวาจะตองมบคลากรมาประจาเพอปฏบตตามสายงานการบรหารขององคการ

 

กกกกกกก๕๓อานวย แสงสวาง, การจดการทรพยากรมนษย, ( กรงเทพมหานคร : อกษราพพฒน, ๒๕๔๔ ), หนา ๑๓๒ – ๑๓๓.

๓๖

กกกกกกกก๒.๒.๑๐ การพฒนาบคลากร กกกกกกกกการพฒนาบคลากรเปนการเพมพนทกษะ ความรความสามารถ ตลอดจนการอทศตวบคลกภาพและการปรบตว และการคดรเรมของบคลากรในองคการ ผานกระบวนการของการศกษา การฝกอบรม และการพฒนา ซงองคการเปนผดาเนนการจดให หรอโดยบคลากรดาเนนการเองเพอใหเกดการพฒนาทางดานความคด ความร จตใจ บคลกภาพและเพอใหการปฏบตงานมประสทธภาพสงขน และประสบความสาเรจมากยงขน กกกกกกก นงนช วงษสวรรณ ไดกลาววา การพฒนาบคลากรหากศกษาอยางเจาะลกจะมความหมายแตกตางกนไปตามสาขาวชา แตในภาพรวมเหมอนกน คอ สวนรวมขององคการดขน เชน ดานรฐศาสตร การพฒนาบคลากร หมายถง การเตรยมประชาชนสาหรบการมสวนรวมในกระบวนการทางการเมอง โดยเฉพาะประชาชนในระบอบประชาธปไตยในดานเศรษฐศาสตรการพฒนาบคลากร หมายถง การเพมพนทนมนษยและการลงทนในการพฒนาเศรษฐกจเปนตน๕๔ กกกกกกกกสนนทา เลาหนนทน ไดรวบรวมความหมายของการพฒนาบคลากร๕๕ จากนกวชาการตะวนตก ไดแก เลยวนารด แนดเลอร (Leonard Nadler) และการแลน ด วกส (Garland D.WiggsX) ซงไดอธบายวา การพฒนาบคลากร เปนกระบวนการทวางแผนอยางเปนระบบเพอพฒนาศกยภาพในการปฏบตงานขององคการใหสงขน โดยวธการฝกอบรม การใหการศกษา และการพฒนา ขอบเขตของการพฒนาบคลากรจงครอบคลม ๓ เรอง ดวยกน คอการฝกอบรม (Training) การศกษา (Education) และการพฒนา (Development) ดงนน สนนทา เลาหนนทน จงไดสรปความหมายของการพฒนาบคลากรทคอนขางจะเจาะจงลงไปในตวองคการโดยหมายถง กระบวนการทไดออกแบบไวอยางมเปาหมายเพอใหผปฏบตงานไดมโอกาสเรยนรโดยการฝกอบรม การศกษา และการพฒนาเปนการเพมพนความรและศกยภาพในการทางานรวมทงปรบพฤตกรรมของผปฏบตงานใหพรอมทจะปฏบตหนาททรบผดชอบใหเกดประโยชนสงสดตอองคการและมโอกาสกาวหนาในตาแหนงทสงขน กกกกกกกกบรรยงค โตจนดา ไดสรปไววา การพฒนาบคลากรไมใชเรองของการใหความร ทกษะ และประสบการณจากการศกษา และการฝกอบรมแตเพยงอยางเดยวหากแตเปนการหาวธ๕๖ทจะดงเอาศกยภาพของบคลากรทมอยออกมาใชใหเกดประโยชนอยางเตมทและสามารถรกษาบคลากรทมคณภาพเหลานนไวกบองคการได  

กกกกกกกก๕๔นงนช วงษสวรรณ, การทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : จามจรโปรดกท, ๒๕๔๖),

หนา ๑๐๓. กกกกกกก๕๕สนนทา เลาหนนทน, การบรหารทรพยากรมนษย, (กรงเทพมหานคร : ธนะการพมพ, ๒๕๔๖), หนา ๒๒๓.

กกกกกก ๕๖บรรยงค โตจนดา, การบรหารงานบคคล (การจดการทรพยากรมนษย), (กรงเทพมหานคร : อมราการพมพ, ๒๕๔๖), หนา ๑๙๑.

๓๗

กกกกกกกกสภาพร พศาลบตร และ ยงยทธ เกษสาคร ไดใหความหมายของการพฒนาบคลากร วา คอ กระบวนการทจะเพมพนความร ทกษะและความสามารถของบคคลในสงคมใดสงคมหนง หรอในองคการใดองคการหนง การพฒนาบคลากรจะครอบคลมใน ๓เรอง คอ การฝกอบรม การศกษา และการพฒนา๕๗ กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา ความหมายของการพฒนาบคลากร กคอ กระบวนการทมการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคต

กกกกกกกก๒.๒.๑๑ การประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร กกกกกกกกธงชย สนตวงษ ไดใหความหมาย ของการประเมนผลการปฏบตงานวา หมายถง กจกรรมทางดานการบรหารงานบคลากรทเกยวของกบวธการทหนวยงานพยายามจะกาหนดใหทราบแนชดวาพนกงานของตนสามารถปฏบตงานไดประสทธภาพดมากนอยเพยงใด๕๘ กกกกกกก วรนารถ แสงมณ ไดกลาวถง การประเมนผลการปฏบตงานวาคอ กระบวนการประเมนผล สงทบคลากรประพฤตปฏบตใหแกองคการ๕๙ หรอสงทองคการไดรบจากบคลากรภายในชวงเวลาทกาหนด จากนนปอนกลบผลการประเมนผลการปฏบตงาน เพอใหบคลากรไดรบทราบวา ปฏบตงานไดผลดมากนอยเพยงใดและแนะนาใหบคลากรรถงวธการทจะตองปฏบตงานใหด เพอทจะไดใชเปรยบเทยบกบมาตรฐานการปฏบตงานขององคการ การปฏบตงานและงานทออกมาสามารถทจะมาวนจฉยไดวาทศนคตของบคลากรทมตอองคการไปในทศทางใด ถาใชอยางมประสทธภาพแลว การประเมนผลการปฏบตงานกจะสามารถกระตนการปฏบตงานได แตในทางตรงกนขาม ถาหากใชอยางไมเหมาะสม กระบวนการประเมนผลจะกอใหเกดความเสยหายตอองคการได กกกกกกกก สดา สวรรณาภรมย ไดใหความหมายของการประเมนผลการปฏบตงานวา หมายถง กระบวนการตดสนใจ การวนจฉยอยางเปนระบบทหนวยงานจดทาขนเพอวดผลการปฏบตงานของผปฏบตทงดานคณลกษณะและผลงานทไดปฏบตไปแลว เพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณภายในชวงระยะเวลาทกาหนดวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน๖๐

 กกกกกกกก ๕๗สภาพร พศาลบตร และยง ยทธ เกษสาคร , การพฒนาบคคลและการ ฝกอบรม , (กรงเทพมหานคร : บเค อนเตอรพรนท จากด, ๒๕๔๙), หนา ๑๔ – ๒๑. กกกกกกกก ๕๘ธงชย สนตวงษ, การบรหารงานบคคล, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๒),หนา ๒๕๑ . กกกกกกก ๕๙วรนารถ แสงมณ, การบรหารงานบคคล, ( กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง, ๒๕๔๓ ), หนา ๑๓๙.

กกกกกก ๖๐สดา สวรรณาภรมย, เอกสารคาสอนวชา การบรหารงานบคคล, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยบรพา, ๒๕๔๘), หนา ๑๗๑.

๓๘

กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา การประเมนผลการปฏบตงานเปนการใหขอมลยอนกลบผลการปฏบตงานแกบคลากร เพอใหบคลากรทราบถงผลการปฏบตงานของตนและความตองการขององคการอนนาไปสการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขน กกกกกกกกสรป การบรหารงานบคคลในโรงเรยน หมายถง กระบวนการทผบรหารใชทงทกษะและประสบการณในการบรหารเกยวกบงานบคลากรในโรงเรยน เพอนาไปสผลสาเรจในเปาหมายทตงไว เปนกระบวนการทสงผลกระทบทสาคญทสดตอความกาวหนาหรอความลมเหลวขององคการ เปนหวใจของการบรหาร และเปนปจจยสาคญทจะทาใหงานขององคการสาเรจ ซงผทเกยวของจะตองใชทงศาสตรและศลป กลยทธ และความละเอยดรอบคอบอยางยงในการบรหาร โดยมวตถประสงคเพอตอบสนองความตองการทางสงคม ตลอดจนถงความคาดหวงทางดานการบรหารโดยมเปาหมายขององคการเปนหลก มหลกการบรหารทงในดานหลกความร ความสามารถ ความยดหยน มนษยสมพนธของผรวมงาน การบารงรกษาบคลากรในองคการ การประสานงาน การประสานผลประโยชน หลกความมนคง และหลกความเปนมนษยธรรม ทสาคญหลกในการบรหารเหลานจะตองสอดคลองกบวตถประสงคและนโยบาย ยดหลกความเปนธรรมในเรองคาจาง สภาพการทางาน การแจงขาวใหบคลากรทราบ การทาใหบคลากรรสกวา “ตนเปนคนสาคญและเปนสวนหนงขององคการ” การจดสรรบคคลใหทางานในตาแหนงทเหมาะสม หรอเปนการใชคนใหเหมาะสมกบงาน ( Put the right man on the right job ) เพอใหบคคลมขวญกาลงใจ ทมเท รบผดชอบ และถอวาการปฏบตงานทไดรบมอบหมายเปนเกยรตยศ ศกดศร มความมนคงในอาชพ มกระบวนการในการบรหารงานบคคลทสาคญ เรมตงแตกระบวนการวางแผนอตรากาลง การสรรหาบคลากร การบารงรกษา การพฒนาบคลากร และการประเมนผลการปฏบตงาน ซงเปนกระบวนการทเกยวเนองกนเปนกระบวนการและเปนระบบ อนเปนแนวทางในการบรหารงานบคลากรเพอพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพ ประสทธผลและบรรลเปาหมายขององคการทกาหนดไว ๒.๓ แนวคดเกยวกบหลกพรหมวหาร ๔ กกกกกกกก๒.๓.๑ ความหมายและความสาคญ กกกกกกกกหลกธรรมหรอคาสงสอนของพระพทธเจาซงอยในศาสนาพทธมมากถง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขนธ โดยสรปแลวม ๓ ประการทสาคญ คอ (๑) ละชวทงปวง (๒) ทาดใหบรบรณ (๓) ทาใจใหบรสทธ สงทควรปฏบตทง ๓ ประการดงกลาวยงแบงไดเปน ๒ สวน คอ สวน “ศลหรอวนย” อนเปนคาสงหรอขอบงคบมใหทา สวนอกอยางหนงคอ “ธรรม” เปนคาสอนหรอขอทควรกระทา ในทนจะศกษาเฉพาะหมวดธรรมพรหมวหาร ๔ เปนธรรมทผบรหารทกคนควรศกษาและฝกฝนพฒนาตนเองใหเปนผบรหารทด ซงไมใชเรองยากแตประการใด ถาผบรหารมธรรมในใจ๖๑

 

กกกกกกก๖๑นตย สมมาพนธ, การบรหารเชงพทธ, ( กรงเทพมหานคร : โอ. เอส. พลนตงเฮาส, ๒๕๒๙ ), หนา ๑๕๓.

๓๙

กกกกกกกกพรหมวหาร ๔ เปนหลกธรรมในพระพทธศาสนา เพอใหผบรหารแสดงพฤตกรรมเหลานนออกมาโดยไมตองฝกฝน นกบรหารตองมพรหมวหารซงจะทาใหผดารงธรรมนยอมชวยเหลอมนษย สตวทงหลายดวยเมตตากรณา และยอมรกษาธรรมไวไดดวยอเบกขา ดงนน เมอมความกรณาทจะชวยเหลอปวงสตวกตองมอเบกขาดวย เพอจะมใหเสยธรรมทมาของคาวาพรหมวหารน มาจากคาวา “พรหม” ซงแปลวา ชอพระเปนเจาผสรางโลกตามศาสนาพราหมณ เทพในพรหมโลก และมาจากคาวา “วหาร” ซงแปลวา วด ทอยของสงฆทประดษฐานของพระพทธรป รวมความแลว “พรหมวหาร” จงแปลวา ธรรมของพรหมหรอธรรมของทานผเปนใหญ ม ๔ ประการ ประกอบดวย เมตตา กรณา มทตา อเบกขา๖๒ กกกกกกกกพระพทธเจา ตรสถง พรมวหาร ๔ ไววา “ดกรโทณะ กพราหมณเปนผเสมอดวยพรหมอยางไร พราหมณในโลกนเปนอภโตสชาตทงฝายบดามารดา มครรภเปนทถอปฏสนธหมดจดดตลอด ๗ ชวบรรพบรษ ไมมใครจะคดคานหรอตเตยนไดโดยอางถงชาต เขาประพฤตโกมารพรหมจรรยเรยนมนตอยตลอด ๔๗ ป ครนแลว ยอมแสวงหาทรพยสาหรบบชาอาจารยเพออาจารยโดยธรรมอยางเดยว ไมแสวงหาโดยไมเปนธรรม กธรรมในการแสวงหานนอยางไร คอ ไมแสวงหาดวยกสกรรม พาณชยกรรม โครกขกรรม การเปนนกรบ การรบราชการ ศลปะอยางใดอยางหนง เขาถอกระเบองเทยวภกขาจารอยางเดยว มอบทรพยสาหรบบชาอาจารยแกอาจารยแลว ปลงผมและหนวดนงหมผากาสายะ ออกบวชบรรพชตเขาบวชแลวอยางนมใจประกอบดวยเมตตาแผไปตลอดทศหนงอย ทศท ๒ ท ๓ ท ๔ กเหมอนกน ตามนยนทงเบองบน เบองลาง เบองขวา แผไปตลอดโลก ทวสตวทกเหลา ในทกสถานท ดวยใจประกอบดวยเมตตา อนไพบลย ถงความเปนใหญหามได ไมมเวร ไมมเวร ไมมความเบยดเบยนอยฯ มใจประกอบดวยกรณา...ประกอบดวยมทตา...ประกอบดวยอเบกขา แผไปตลอดทศหนงอย ทศท ๒ ท ๓ ท ๔ กเหมอนกน ตามนยน ทงเบองบน เบองลาง เบองขวาง แผไปตลอดโลก ทวสตวทกเหลา ในททกสถานดวยใจทประกอบดวยอเบกขา อนไพรบลย ๔ ความเปนใหญ หาประมาณมไดไมมเวร ไมมความเบยดเบยนอย เธอเจรญพรหมวหาร ๔ ประการนแลว เมอตายไปยอมเขาถงสคตพรหมโลก ดกรโทณะ พราหมณเปนผชอวาเสมอดวยพรหมอยางนแล๖๓

 กกกกกกก ก๖๒ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน, (กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน, ๒๕๒๕), หนา ๕๖๘-๕๖๙. ๖๓ อง. ปญจก. (ไทย) ๒๒/๑๙๒/๒๓๒.

๔๐

กกกกก ก พจนานกรมศพทศาสนาสากล องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน อธบายความหมายของพรหมวหาร ๔ วาเปนธรรมหมวดหนงในพระพทธศาสนา มความหมายหลายนย คอ๖๔ (๑) เปนธรรมเครองอยของพรหม เครองอยอยางพรหมและทาใหพรหมเสมอดวยพรหมโดยมงประเดนทวา เมอผบาเพญสมาธ เจรญเมตตา กรณา มทตา และอเบกขาแลว ยอมสงผลใหบรรลฌานไดตามลาดบ (๒) เปนธรรมเครองอยของผประเสรฐธรรมประจาใจอนประเสรฐหลกความประพฤตทประเสรฐ เมอมธรรม ๔ ประการนประจาใจ ยอมมความรกสรรพสตว ปรารถนาชวยสรรพสตวทประสบทกขใหพนทกข ไมรษยาในความไดดมสขของสรรพสตวและวางใจเปนกลางไดเมอชวยสรรพสตวนนๆไมสาเรจ (๓)เปนธรรมเครองอยของผเปนใหญ คอ ผนาหรอผปกครอง โดยมงใหผนาหรอผปกครองมความรก ความปรารถนาดตอผใตบงคบบญชา เปนพนฐานชวยเหลอเขาเมอเขาประสบทกข ยนดดวยเมอเขาไดรบความสาเรจ และวางใจเปนกลางไมตกอยในอคต พรหมวหาร ๔ เรยกไดอกอยางหนงวา อปปมญญา ๔ เพราะมงประเดนทวา แผไปไมจากดในมนษยและสตวทงหลาย เปนพรหมวหารของพระอรยะ

กกกกกกกก๒.๓.๒ องคประกอบของหลกพรหมวหาร ๔ กกกกกกกกพระไตรปฎก พรหมวหารธรรม หมายถงธรรมเครองอยอยางประเสรฐ ธรรมประจาใจอนประเสรฐ หลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธ หลกธรรมขอนนบวาเปนสงสาคญสาหรบผใหญหรอผปกครองทจาเปนจะตองประพฤตปฏบต ม ๔ ประการดงน๖๕ กกกกกกก ๑. เมตตา ความรกใครปรารถนาด มไมตรตอประชาชนหรอผใตปกครอง กลาวคอ ปรารถนาใหเขาเหลานนมความสข กกกกกกก ๒. กรณาความสงสาร คอชวยเหลอใหประชาชนหรอผใตปกครองใหพนจากทกข ใฝใจในอนจะปลดเปลองบาบดความเดอดรอนของปวงประชารวมถงสตวทงปวงดวย กกกกกกกก๓. มทตา ความเบกบานพลอยยนด เมอประชาชนหรอผใตปกครองประสบความสาเรจในหนาทการงานกรสกยนดกบความสาเรจของเขาเหลานน กกกกกกกก๔. อเบกขา ความวางใจเปนกลาง คอ อนทจะทาใหดารงอยในธรรมตามทพจารณาเหนดวยปญญา กลาวคอ มจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชง ไมเอนเอยงดวยรกและชง ไมซาเตมเมอผอนประสบความทกข พจารราเหนการกระทาของเขาเหลานนตามหลกแหงกรรม คอการกระทาของเขาเอง วาเขาเปนผกระทาขนอนควรไดรบผลดหรอชวสมควรแกเหตอนตนประกอบ

 

กกกกกกก ๖๔ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมศพทศาสนาสากล องกฤษ –ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน, พมพครงท ๒, ( กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากด, อรณการพมพ, ๒๕๔๘ ), หนา ๑๒๐- ๑๒๑.

กกกกกกก ก ๖๕ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๒๒๘/๒๓๒

๔๑

กกกกกกกกสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช (เจรญ สวฑฒโน) ทรงเรยบเรยงหนงสอชดรวมธรรมะ ตอนทวาดวยพรหมวหาร ๔ สามารถสรปความไดวา พรหมวหาร ๔ เปนคณธรรมสาหรบเปนทอยของจตใจแหงพรหม คอผใหญหรอผประเสรฐ เปนธรรมเปนทอยซงมทงความดและความสข โดยใหผปฏบตนาไปใชดงน ขนแรกใหปฏบตดวยจตคดเกอกลแผออกไปในสตวบคคลทงหลาย คอ เมตตาซงมอาการเปนความคดเกอกล ตอจากนนเมอไดเหนหรอไดยนหรอไดคดวาเขามความทกขเดอดรอนกปฏบตชวยบาบดทกขให คอ กรณาซงมอาการชวยบาบดทกข จากนนครนไดเหนเขามสขไมทกข กพลอยยนดบนเทงใจ คอ มทตาซงมอาการพลอยยนด และเมอไมมกจทควรจะทาตอไป กอเบกขา คอ ดอยเฉยๆ๖๖ กกกกกกกกปญญานนทภกข (ปน ปญญานนโท) กลาวถง พรหมวหารวา๖๗ เปนหลกใจ ไดแก ผใหญทดยอมดารงตนมนคงอยในพรหมวหาร ๔ ประการเปนประจาในผนอยเปนนจ คอมเมตตารกใครปรารถนาใหผนอยไดรบความรมเยนเปนสขโดยทวกน ๑ กรณาสงสารชวยเหลอผทนอยททกขยากจนเตมความสามารถ ๑ มทตา พลอยยนดทมความเจรญขน แมจะไดรบยกยองดกวาตนกไมคดรษยา ๑ อเบกขาวางตนเฉยๆในเวลาทเหนผนอยตองไดรบโทษหรอรบความวบตทตนไมสามารถจะชวยได หรอตนชวยแลวแตไมสาเรจ ๑ กกกกกกกกพระพรหมคณาภรณ (ป. อ. ปยตต ปยตโต) ไดกลาวถง พรหมวหารธรรม หมายถง คณธรรมสาหรบผใหญ นกปกครองหรอผบรหาร ๔ ประการ ไดแก ๖๘ กกกกกกกก๑. เมตตา คอ ความรก ปรารถนาดอยากใหเขามความสข มจตอนแผไมตรและคดทาประโยชนแกมนษยทวหนา กกกกกกกก๒. กรณา คอ ความสงสาร คดชวยใหพนทกข ใฝใจในอนทจะปลดเปลองบาบดความทกขยากเดอดรอนของปวงสตว กกกกกกกก๓. มทตา คอ ความยนดในเมอผอนอยดมสข มใจผองใสบนเทงประกอบดวยอาการแชมชนเบกบานอยเสมอตอสตวทงหลายผดารงในปกตสข พลอยยนดดวยเมอเขาไดดมสขเจรญงอกงามยงๆขนไป กกกกกกกก๔. อเบกขา คอ ความวางใจเปนกลาง ไมเอนเอยงดวยรกและชง พจารณากรรมทสตวทงหลายกระทาแลวอนควรไดรบทงผลดและชวสมควรแกเหตอนตนประกอบ พรอมทจะวนจฉยและปฏบตไปตามธรรม รวมทงรจกวางเฉยสงบใจมองดในเมอไมมกจทควรทา

 

กกกกกก ๖๖สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช (เจรญ สวฑฒโน), รวมธรรมะ, ( กรงเทพมหานคร:บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จากด มหาชน, ๒๕๔๓), หนา ๑๙๕-๒๐๓.

กกกกกกกก๖๗ปญญานนทภกข (ปน ปญญานนโท), หนาทของคน(ฉบบสมบรณ), (กรงเทพมหานคร : ธรรมสภา, ๒๕๔๑), หนา ๑๘๘. กกกกกกก ๖๘พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม,พมพครงท ๑๖,(กรงเทพมหานคร: เอส.อาร. พรนตง แมส โปรดกส จากด, ๒๕๕๑), หนา ๑๖๑.

๔๒

กกกกกกกกพระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) ใหความหมายวา พรหมวหาร ๔ ธรรมเครองอยอยางประเสรฐ ธรรมประจาใจอนประเสรฐ หลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธธรรมทตองมไวเปนหลกใจกากบความประพฤต จงจะเชอวาดาเนนชวตหมดจดและปฏบตตนตอมนษยสตวทงหลายโดยชอบ มดงน๖๙ กกกกกกกก๑. เมตตา หมายถง ความรกใคร ปรารถนาด อยากใหเขามความสข มจตแผไมตรและคดทาประโยชนแกมนษยสตวทงหลาย กกกกกกกก๒. กรณา หมายถง ความสงสารคดชวยใหพนทกข ใฝใจอนปลดเปลองบาบดความทกขยากเดอดรอนของปวงสตว กกกกกกกก๓. มทตา หมายถง ความยนด ในเมอผอนอยดมสข มจตผองใสบนเทง กอปรดวยอาการแชมชนเบกบานอยเสมอ ตอสตวทงหลาย ผดารงในปกตสข พลอยยนดดวยเมอเขาไดด มสข เจรญงดงามยงขนไป กกกกกกกก๔. อเบกขา หมายถง ความวางใจเปนกลาง อนจะทาใหดารงอยในธรรมทพจารณาเหนดวยปญญา คอมจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชง ไมเอนเอยงดวยรกและชงพจารณาเหนกรรมทสตวทงหลายกระทาแลว อนควรไดรบผลดหรอชว สมควรแกเหตอนตนประกอบ พรอมทจะวนจฉยและปฏบตไปตามธรรม รวมทงรจกวางเฉยสงบใจมองในเมอไมมกจควรทา เพราะเขารบผดชอบของตน กกกกกกกกพระธรรมกตตวงศ (ทองด สรเตโช)ใหความหมายพรหมวหาร๔ไววาบคคลผมคณธรรมครบถวนบรบรณเทานนอนพรหมวหารธรรมนนม ๔ ประการ คอ๗๐ กกกกกกกก๑. เมตตา ความจรงใจ ความรก ความปรารถนาดตอผอน ไมมเลหเหลยม ดไดจากสหนาทบงบอก คอ ยมแยมแจมใส และดจากการกระทาทมงหวงใหผอนมดยงๆขนไป กกกกกกกก๒. กรณา ความสงสาร ความเหนอกเหนใจตอเพอนมนษยรวมโลก ยามเหนผอนมความลาบากกทนอยไมไดตองแสดงออกมาดวยการเขาชวยเหลอเจอจนดวยความเตมใจเสมอในทานองสขกสขดวยนงเอง กกกกกกกก๓. มทตา ความชนชมยนดในความสาเรจสมหวงของผอน ไมแสดงความอจฉารษยาดวยการทนดเหนคนทเขาไดดกวาตวไมได ดไดจากการไปแสดงไมตรตอบคคลอนหรอชนชมตอความสาเรจของผอนโดยไมตองบงคบใจ กกกกกกกก๔. อเบกขา ความวางเฉยในเมอไมอาจจะชวยเหลอเขาไดไมทบถมซาเตม และเมอผอนผดพลาดหรอไดรบความวบตไมแสดงอาการสมนาหนาเมอเขาพลาด เปนตน

 

กกกกกกกก ๖๙เรองเดยวกน, หนา ๑๔๒-๑๔๓.

กกกกกก ๗๐พระธรรมกตตวงศ (ทองด สรเตโช), พระในบาน, ( กรงเทพมหานคร : คาธาวรรณการพมพ, ๒๕๔๑), หนา ๘-๙.

๔๓

กกกกกกกกพระเทพโสภณ (ประยร ธมมจตโต) ไดกลาวถงพรหมวหาร ๔ ซงสามารถสรปความไดวา๗๑ นกบรหารตองมพรหมวหารธรรม คอธรรมสาหรบผใหญ ๔ ประการ เพราะเมตตาจาทาใหนกบรหารรจกมองแงดของเพอนรวมงานและจดจาไวเพอจะไดใชคนใหเหมาะสมกบลกษณะทดของเขา กรณาจะทาใหนกบรหารเปดใจกวางรบฟงปญหาของคนอน มทตาทาใหนบรหารสงเสรมใหคนทางานมโอกาสพฒนาความรความสามารถจนไดเลอนตาแหนงสงขนและอเบกขาจะทาใหผบรหารมความยตธรรมในการใหรางวลและโทษ โดยรเทาทนคนรวมงานทกคน กกกกกกกกสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน ทรงพระราชปรารภวา พรหมวหาร ๔ เปนหลกธรรมทจะกอใหเกดความสงบสขแกโลก โดยเฉพาะเมตตาเปนเครองคาจนโลก สามารถฝกหดและปฏบตไดโดยไมมขอบเขตและสนสด สวนกรณาเปนเครองประกอบตามกาลงสามารถของแตละบคคล จงทรงอาราธนาสมเดจพระญาณสงวร (เจรญ สวฑฒโน) วดบวรนเวศวหาร ไดใหความหมายของพรหมวหาร ๔ ดงน เมตตา กรณา มทตา อเบกขา ๔ ประการน พระบรมศาสดาทรงแสดงวาเปนคณธรรมสาหรบเปนทอยของจตใจแหงพรหม คอ ผใหญหรอผประเสรฐ ทรงเรยกคณธรรมนวา พรหมวหาร เปนธรรมะ เปนทอยซงมทงความดและความสข๗๒ กกกกกกกกบญม แทนแกว หความหมายของพรหมวหารธรรมทง ๔ ประการดงน๗๓ กกกกกกกก๑.เมตตา หมายถง ความรก คอ ความปรารถนาดมไมตรจต ตองการความชวยเหลอใหทกคนประสบประโยชนและความสข กกกกกกกก๒.กรณา หมายถง ความสงสาร คอ อยากชวยเหลอผอนใหพนจากความทกข ใฝใจในอนทจะปลดเปลองความทกขยากเดอดรอนของคนและสตวทงปวง กกกกกกกก๓.มทตา คอ ความเบกบานพลอยยนดเมอผอนอยดมสข กมจตใจแชมชนเบกบานเมอเหนเขาประสบความสาเรจงอกงามยงขนไปกพลอยยนดปรดาปราโมทยบนเทงใจดวย กกกกกกกก๔.อเบกขา หมายถง ความมใจเปนกลาง คอ มองตามความเปนจรงโดยวางจตเรยบสมาเสมอ มนคง แนวแน เทยงตรงดจตราชง มองเหนการทบคคลจะไดรบผลดหรอชวสมควรแกเหตทตนประกอบ พรอมทจะวนจฉยวางตนและปฏบตไปตามความเทยงธรรม

 กกกกกกกก๗๑พระเทพโสภณ ( ประยร ธมมจตโต ), ศาสตราจารยพเศษ เสถยรพงษ วรรณปก, มณแหงปญญา,(กรงเทพมหานคร: ธรรมสภา และสถาบนบนลอธรรม, ๒๕๓๙), หนา ๔๓-๔๕.

กกกกกกก๗๒สมเดจพระญาณสงวร (เจรญ สวฑฒโน), พทธศาสนสภาษต, (กรงเทพมหานคร : ชมรมพทธศาสน ก.ฟ.ผ. ,๒๕๓๔), หนา ๑๔๓-๒๐๔. กกกกกกกก๗๓บญม แทนแกว, จรยศาสตร, (กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร, ๒๕๓๙), หนา ๑๗๓.

๔๔

กกกกกกกกแกว ขดตะขบ ไดใหความหมายของพรหมวหาร ๔ ไววา พรหมวหาร ๔ หมายถง ธรรมเปนเครองอยอยางประเสรฐ ธรรมประจาใจอนประเสรฐ หลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธ ธรรมทตองมไวเปนหลกและกากบความประพฤตใหเปนไปโดยชอบ ถกตองตามทานองคลองธรรมจงจะชอวาดาเนนชวตหมดจดและปฏบตตนตอมนษยและสตวทงหลายโดยชอบและประกอบดวย ๔ อยาง คอ๗๔ กกกกกกกก๑. เมตตา ความรกใคร ปรารถนาจะใหเขาเปนสข คาวา “เมตตา” หมายถง ความสนทสนม คอ ความรกใครทเวนจากราคะ ความกาหนดไดแกความปรารถนาใหเกดความสขความเจรญแกผอน ความปรารถนาดอยากใหมความสข ความมจตอนแผไมตรและคดทาประโยชนแกมนษยและสตวทวหนา กกกกกกกก๒. กรณา ความสงสาร คดจะชวยใหเขาพนทกข คาวา “กรณา”หมายถง ความหวนใจเมอเหนผอนไดรบทกขรอน ไดแกปรารถนาเพอจะปลดเปลองความทกขรอนของเขาหรอความสงสารคดจะชวยใหพนทกข ความใฝฝนในอนทจะปลดเปลองบาบดความทกขยากเดอดรอนของปวงสตว กกกกกกกก๓. มทตา ความพลอยยนดเมอผอนไดด คาวา “มทตา”หมายถง ความชนบาน ไดแกความพลอยยนดในเมอผ อนไดด หรอความยนดในเมอผ อนอยดมสข มจตใจผองใสบนเทง ประกอบดวยอาการแชมชนเบกบานอยเสมอตอสรรพสตวผดารงในปกตสข พลอยยนดดวยเมอเขาไดดมสขเจรญงอกงามยงขนไป กกกกกกกก๔. อเบกขา ความวางเฉย ไมดใจไมเสยใจเมอผอนถงความวบต คาวา “อเบกขา”หมายถง ความวางเฉย ไดแก วางตนเปนกลางในเมอจะแผเมตตาไปกไมสมควร เชน เอาใจชวยโจร เปนตน หรอความวางใจเปนกลางอนจะใหดารงอยในธรรมตามทพจารณาเหนดวยปญญา มจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชง ไมเอนเอยงดวยรกและชงพจารณาเหนกรรมทสตวทงหลายกระทาแลวอนควรไดรบผลดหรอชว สมควรแกเหตอนประกอบพรอมทจะวนจฉยและปฏบตไปตามธรรม รวมทงรจกวางเฉยสงบใจมองดในเมอไมมจตทควรทาเพราะเขารบผดชอบตนไดด เขาสมควรรบผดชอบตนเองหรอเขาไดรบผลอนสมควรกบความรบผดชอบของตน

 กกกกกกกก๗๔แกว ชดตะขบ, รวมวชาธรรมศกษา ชนตร, (ตามหลกสตรของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ. ๒๕๔๖), (กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา, ๒๕๔๗), หนา ๙๓-๙๔.

๔๕

กกกกกกกกสมหวง วทยาปญญานนท กลาวถง พรหมวหาร ๔ วา๗๕ เปนธรรมอนเปนทอยของพรหม ประกอบดวย เมตตา กรณา มทตา และอเบกขา เหมาะสาหรบผใหญ ผนา นกปกครอง ผจดการ เมตตาเปนการทาใหผอนสขยงขน กรณาเปนการชวยแกไขใหเขาพนทกขทมอย มทตาเปนการพลอยยนดเมอเขาไดด และอเบกขาเมอเขาเกดประสบสงไมดกไมซาเตมเขา ใหวางใจเปนกลาง เปนการประยกตพรหมวหารมาใชในเชงธรกจอยางเปนระบบ กกกกกกกกจตร ธาน ไดใหแนวคด พรหมวหาร ๔ วา พระพทธศาสนาเปรยบความรกความปรารถนาดของบพการ (บพการ คอบคคลผอปการะกอน) ทมตอบตรกบหลกธรรม “พรหมวหาร ๔” ประกอบไปดวย๗๖ กกกกกกกก๑. เมตตา ความรกใครความคดทปรารถนาใหผอนเปนสข กกกกกกกก๒. กรณา ความสงสาร ปรารถนาใหผอนปราศจากทกข กกกกกกกก๓. มทตา ความพลอยยนดเมอผอนไดรบ กกกกกกกก๔. อเบกขา ความวางเฉย ไมดใจเสยใจเมอผอนถงภยพบต กกกกกกก การปฏบตงานของขาหลวงใหญผลภยสหประชาชาต UNHCR (United Nations Hight Commissioner for Refugees) ทมตอเพอนมนษยผไดรบความทกขยากผประสบเคราะหกรรมตองหลบหนลภย จากไฟสงคราม กบหลกธรรม พรหมวหาร ๔ กกกกกกกกหลกธรรมทง ๔ ขอและมอทกาลงโอบอมผลภย ทอยภายในวงรรปทรงไข ซงเปรยบถงการปฏบตตอผลภย เปนอยางดดวยหลกมนษยธรรม ดจดงการถนองรกษาไขฉะนน ในภาพผลภยทงหญงชาย เดก และคนชรา ซงอยภายใตการดแลเปนอยางด ภายในรปทรงไขยอมมใบหนายมเปยมสข อนเนองมาจาก การคมครองและชวยเหลอ UNHCR สฟาและสเขยวออนซงเปนกลมสหลกของภาพ หมายถง ความรมเยน ความเมตตา ความอบอน และชวตใหม สวนสขาว หมายถง ความเรยบงายของวถชวตไทย ภายใตบวรพทธศาสนา ลวดลายไทยแทนสญลกษณของประเทศไทย ซงเปนทพานกของผลภยผลงานโดยรวม จะมลกษณะเรยบงายไมซบซอน ซงความเรยบงายยงหมายถง ความจรงใจ,วถชวตของคนไทย และหลกธรรมในพระพทธศาสนา

 

กกกกกกก๗๕สมหวง วทยาปญญานนท, การจดการธรกจดวยพรหมวหารธรรม, [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.budmgt.com. สบคนเมอ วนท ๑๖ กนยายน ๒๕๕๘.

กกกกกกกก๗๖จตร ธาน, พรหมวหาร ๔, [ออนไลน]. แหลงทมา: http:/www.jitdrathanee.com, สบคนเมอ

วนท ๑๗ กนยายน ๒๕๕๘.

๔๖

กกกกกกกก๒.๓.๓ การบรณาการหลกพรหมวหาร ๔ กกกกกกกกจากความหมายของพรหมวหาร ๔ ทไดสรปจากหลาย ๆ นกวชาการจงนามาจาแนกองคประกอบของพรหมวหาร ๔ ทมผใหแนวคดไวหลายประการโดยแตละประเดนผวจยขอนาเสนอรายละเอยดดงตอไปน กกกกกกกก๑. เมตตา องคประกอบของหลกธรรมพรหมวหาร ดานเมตตานนมผใหขอคดเหนไวดงน กกกกกกกกบคคลผแรกเรมทากมมฏฐานและประสงคจะเจรญเมตตาพรหมวหารขอแรกใหบงเกดมขนในจตสนดานของตนเบองตนตองตดปลโพธ คอความกงวล ๑๐ ประการ ใหสนหวงเสยกอน กกกกกกกกครนแลวจงไปเรยนเอาวธเจรญเมตตากมมฏฐานในสานกของอาจารย ใหเปนทเขาใจพอทจะนาไปปฏบตใหถกตองได ครนแลวเมอจะเรมปฏบตพงบรโภคอาหารใหอมหนาสาราญพอแกความตองการ และบรรเทาความงวงอนเกดแตการบรโภคนนใหสรางหายกอน ลาดบนนพงไปนงขดสมาธอยางสบาย ณ อาสนะซงไดตระเตรยมไวลวงหนาตรงทอนสงดปราศจากเสยงรบกวนและไมมคนพลกพลานไปมา โดยเอกเทศแหงใดแหงหนงเมอนงเรยบรอยแลวประการแรกจงพจารณาใหเหนโทษของความโกรธและอานสงสของขนตอยางชดเจนเสยกอน๗๗ กกกกกกกกอานสงสการแผเมตตา ดกรภกษทงหลาย บคคลผเจรญเมตตาภาวนาแลว ทาใหมากแลว ทาใหเปนดงยาน ทาใหเปนทตง ตงไวเนองๆอบรมแลว ปรารภดแลว พงหวงไดแนนอนซงอานสงส ๑๑ ประการ คอผเจรญเมตตายอมหลบเปนสข๑ ตนเปนสข ๑ ไมฝนลามก ๑ ยอมเปนทรกของมนษย ๑ ยอมเปนทรกของอมนษย ๑ เทวดายอมรกษา ๑ไฟ ยาพษ หรอศาตรายอมไมกลากราย ๑ จตของผเจรญเมตตาเปนสมาธไดรวดเรว ๑ สหนาของผเจรญเมตตายอมผองใส ๑ ยอมไมหลงใหลกระทากาละ ๑ เมอยงไมแทงตลอดธรรมอนยงยอมเขาถงพรหมโลก ๑ ดกรภกษทงหลาย เมอเมตตาเจโตวมตต อนบคคลเสพแลว เจรญแลว ทาใหมากแลวทาใหเปนดงยาน ทาใหเปนทตง ตงไวเนองๆ อบรมแลว ปรารภดแลวอานสงส ๑๑ ประการนเปนอนหวงได ๗๘ กกกกกกกกเมตตา คอ ความรก พระทานสอนใหคนเราทกคนควรมความรกซงกนและกน รกในทนไมใชความรกทชายมจอหญง หรอหญงมตอชาย รกนเปนรกทมความใครความรกทพระทานสอน คอความรกทบรสทธ เหมอนความรกทแมมตอลก เมอบคคลใดมจตใจตงอยในความรกทบรสทธและมตอผอน พระทานวา จะหา ความอจฉามาจากทไหนจากการศกษาหลกของเมตตา ตามทศนะของหนวยงานและนกการศกษาขางตน สรปไดวา เมตตา หมายถง ความรสกรก ปรารถนาด ความผกพน

 

กกกกกกก ๗๗สมเดจพระพฒาจารย (อาจ อาสภมหาเถระ), หนงสอวสทธมรรค (แปล),พมพครงท๖ , (กรงเทพมหานคร : บรษท ธนาเพรส จากด, ๒๕๔๘), หนา ๔๘๑. กกกกกกก ๗๘อง. ทสก-เอกาทสก. (ไทย), ๒๔/๑๕/๔๒๕.

๔๗

ความไมผกพยาบาท เคยดแคนหรอผกใจเจบ การแผความสขไปใหบคลากรในองคการดวยความจรงใจปราศจากกเลส ตณหา และอารมณเสนหา๗๙ กกกกกกกกการแผเมตตาไปทวทศและทวโลก พระโยคบคคลผเจรญเมตตากมมฏฐานจนบรรลถงอปปนาฌานเปนฌานลาภบคคลแลวนน ยอมแผเมตตาจตโดยเจาะจงไปทวทกทศ คอ เปนผประกอบดวยเมตตาอนสาเรจดวยอานาจปฐมฌานเปนตน ฌานใดฌานหนง ยอมแผเมตตาจตไปทางทศใหญทศหนงมทศบรพาเปนตน ถดนนยอมแผเมตตาจตไปทางทศใหญทสอง ถดนนยอมแผเมตตาจตไปทางทศใหญทสาม ถดนนยอมแผเมตตาจตไปทางทศใหญทส โดยทานองเดยวกน ยอมแผเมตตาจตขนไปทางทศเบองบนจรดพรหมโลก ยอมแผเมตตาจตลงไปทางทศเบองลางจรดอเวจมหานรก ยอมแผเมตตาจตไปทางทศนอยทง ๔ คอ ทศอาคเนย ทศพายพ ทศอสาน ทศหรด ไดแก ยงจตอนประกอบดวยเมตตาใหระลกแลนไปในทศทง ๑๐ ครบทกทศอยางน เหมอนนายสารถควบมาใหวงไปทวบรเวณสนามมา ฉะนน๘๐ กกกกกกกกเมตตา คอความรกใคร ความปรารถนาใหไดสข และมจตอนแผไมตรและประโยชนแกสตวทวหนา๘๑ กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา เมตตา คอ ความเอนดรกใคร ปราศจากราคะมความคดและตองการชวยใหผอนมความสข และมลกษณะการแสดงออกทตรงขามกบพยาบาท กกกกกกกก๒. กรณา คอสภาวะของจตทหวนไหวไปเพราะความทกขของผอน เหมอนอยางถาซอไดกจะซอความทกขของเขา คอจะชวยทาใหความทกขของเขาหมดสนไป จงมอาการททนเฉยอยไมได ตองขวนขวายชวยเหลอเพอบาบดทกข ปราศจากความคดเบยดเบยนซาเตม เหนใครตกอยในความทกข ไมมทพงกอดอยไมไดทจะตองคด ชวย กรณาจงเปนพรหมวหารธรรมอกขอหนงทพงอบรมใหมในจตใจ วธอบรมคอ ระวงไมใหคดเบยดเบยนใคร และหดใจใหคดวาเมอตนเองมทกข กตองการความชวยเหลอฉนใด ผอน สตวอนกฉนนน ดงนแลวกหด ใจไมใหนงดดายใหขวนขวายชวยเปลองทกขของผอน ตามความสามารถหรอตามทควรจะทาได หดแผจตใจท

 

กกกกกก ๗๙พระธรรมปฎก (ป. อ. ปยตโต), พทธธรรม, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๒), หนา ๑๔๘-๑๔๙.

กกกกกกกก๘๐สมเดจพระพฒาจารย (อาจ อาสภมหาเถระ), หนงสอวสทธมรรค (แปล),พมพครงท๖ , (กรงเทพมหานคร : บรษท ธนาเพรส จากด, ๒๕๔๘), หนา ๕๑๕. กกกกกกกก๘๑พระราชวรมน (ป.อ. ปยตโต), พทธศาสนากบสงคมไทย, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๗), หนา ๗.

๔๘

กกกกกกกกกรณาภาวนา โยคบคคลผมความประสงคจะเจรญกรณาพรหมวหารนนประการแรก๘๒ พงเตรยมการทาบพกจเบองตนเสยใหเสรจสน นบแตตดปลโพธความกงวล ๑๐ ประการใหหมดหวงตลอดจนถงการนง ณ อาสนะอยางเรยบรอย เหมอนอยางทไดแสดงไวแลวในเมตตาภาวนาครนแลวพงพจารณาใหเหนโทษของวหงสา คอการเบยดเบยนสตวและอานสงสของกรณาเสยกอน เมอไดเหนโทษและอานสงสอยางชดเจน จงเรมลงมอเจรญกรณาพรหมวหารตอไป กกกกกกกกโทษของวหงสาและอานสงสของกรณา กคนบางคนในโลกน เปนผมชาตสนดานชอบเบยดเบยนสตวทงหลายดวยมอของตนบาง ดวยการขวางดวยกอนดนบาง ดวยทบตดวยทอนไมบาง ดวยฟนแทงดวยศสตราอาวธบาง หรอดวยวธการอนๆ อยางใดอยางหนงบาง กผลวบากอนเลวทรามของการเบยดเบยนสตวทงหลายเชนนน ยอมจะตามสนองเขาทงในโลกปจจบนและโลกอนาคตโดยไมตองสงสย โยคบคคลเมอพจารณาเหนโทษของวหงสา คอการเบยดเบยนสตวอยางปราศจากกรณาอนสบเนองตดสนดานคนมาเปนอเนกประการเชนทพรรณามานครนแลวจงพจารณาใหเหนอานสงสของกรณาคอความสงสารสตว โดยประการตรงกนขามกบโทษวหงสาตามทพรรณามาแลว เมอเหนโทษและคณเดนชดแลวจงเรมลงมอเจรญกรณากมมฏฐานโดยวธการแหงภาวนา๘๓ กกกกกกกกกรณา ออกไปแกคนและสตวทงหลาย โดยเจาะจงหรอโดยไมเจาะจงทวไป ดวยความคดวา “จงพนจากความทกขเดอดรอน”๘๔ กกกกกกกกกรณา คอ มความใฝใจอนจะปลดเปลองบาบดความทกขยากเดอดรอนของปวงสตวหรอความสงสารทนอยไมไดในการทจะไมชวยบคคลผทอาจจะชวยไดใหขนมาเสยจากความทกขยากลาบาก กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา กรณา คอความสงสารตองการชวยใหผอนพนทกข โดยปราศจากความเศราโศก และมลกษณะทแสดงออกตรงกนขามกบการเบยดเบยน หรอวหงสาและหมายถง ความปรารถนาทจะใหผอนพนจากความทกข ไมเบยดเบยนซาเตม ความทกขของบคคลอน และพยายามทจะยนมอเขามาชวยเหลอเพอใหความ ทกขของบคคลตาง ๆ ไดหมดไปดวยวธการทเหมาะสม สอดคลองกบสภาพความทกขของแตละบคคล๘๕

 กกกกกกก ๘๒เรองเดยวกน, หนา ๕๔๐.

กกกกกก ๘๓สมเดจพระพฒาจารย (อาจ อาสภมหาเถระ) , หนงสอวสทธมรรค (แปล),พมพครงท๖ , (กรงเทพมหานคร : บรษท ธนาเพรส จากด, ๒๕๔๘), หนา ๕๑๕. กกกกกกก ๘๔พระธรรมปฎก (ป. อ. ปยตโต), พทธธรรม, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๒), หนา ๑๔๘- ๑๔๙. กกกกกกก ๘๕เรองเดยวกน, หนา ๗.

๔๙

กกกกกกกก๓. มทตา คอ สภาวะของจตท บนเทงยนดเมอบคคลอนไดรบความสข ความเจรญดวยสมบตตาง ๆ ปราศจากความรษยา เหนใครพรงพรอมดวยสมบตกพลอยมมทตา ตดความยนรายไมยนดดวยเหตรษยาเสยได มทตาจงเปนพรหมวหารอกขอหนงทพงอบรมใหมขนในจตวธอบรมคอระวงมใหรษยาในเมอไดเหนไดทราบสมบต คอ ความพรงพรอมตางๆของผอน เมอความรษยาเกดขนกพยายามระวงเสย หดคดวาตนเองมความยนด เมอตนไดสมบตทชอบใจอยางใดอยางหนงไฉนเมอคนอนเขาไดจะไปรษยาเขา เชนวา“อรต โลกนาสกา ความรษยาเปนเหตทาลายโลก” เมอทามทตาจตใหเกดขนได กหดแผจตเชนนออกไปสคนอน สตวอน โดยเจาะจงหรอไมเจาะจงทวไปโดยคดวา “จงอยาวบตจากสงทไดแลว”๘๖ กกกกกกกกพระสมมาสมพทธเจา ไดทรงแสดงวธเจรญมทตาภาวนาไวเปนแบบอยางวา ภกษผมจตประกอบดวยมทตา ยอมแผมทตาจตไปทางทศหนงอยนน คอยอมแผมทตาจตไปยงสตวทงปวงทกๆจาพวกเหมอนอยางทไดเหนคนอน ซงเปนทรกใครเปนทเจรญใจคนหนงแลวพงพลอยโมทนายนดดวยฉะนน แลวพงเจรญมทตาใหไปในบคคลนนเถด.๘๗ กกกกกกกกมทตา คอมความสข ความเจรญ หรอความมจตยนดในลาภยศสรรเสรญสขของผอน๘๘ ดงนนจงกลาวสรปไดวา มทตา คอ การคดและการแสดงออกถงความยนดเมอผอนไดดมความสขในทางทไมผดศลธรรมหรอพนจากทกขดวยใจ บรสทธ และมลกษณะทแสดงออกตรงขามกบความรษยาและ หมายถง การมจตใจพลอยยนดตอความสาเรจและความสขทบคคลอนไดรบอยางจรงใจ ไมมจตทมงในทางอจฉารษยาตอบคคลทประสบความสาเรจนนๆ และพรอมจะสงเสรมใหบคคลดงกลาวมความสขหรอสมหวงยง ๆ ขนไป กกกกกกกก๔. อเบกขา คอ การวางเฉยวางใจเปนกลาง ไมยนดยนรายเมอสดวสยจะแสดง เมตตา กรณา มทตาไดโดยใชปญญาคดไตรตรองเหตและผลในสงทเกดขน กลาวคอ มจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชง ไมเอนเอยงดวยรกและชง พจารณาเหนกรรมทสตวทงหลายกระทาอนควรไดรบผลดหรอผลชว สมควรแกเหตอนตนประกอบ พรอมทจะวนจฉยและปฏบตไปตามธรรม รวมทงรจกการวางเฉยสงบใจมองด และในเมอไมกจควรทา เพราะเขารบผดชอบตนไดดแลวเขาสมควรรบผดชอบตนเอง หรอเขาควรไดรบผลอนสมกบความรบผดชอบของตน๘๙

 

กกกกกกก ก๘๖เรองเดยวกน, หนา ๑๔๘-๑๔๙. กกกกกกก ๘๗อภ.ว. (ไทย) ๓๕/๖๖๓/๔๓๐.

๘๘พระราชวรมน (ป.อ. ปยตโต), พทธศาสนากบสงคมไทย, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหา

จฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๗), หนา ๗. กกกกกกกก ๘๙เรองเดยวกน, หนา ๑๔๘-๑๔๙.

๕๐

กกกกกกกกเจรญอเบกขา โยคบคคลพงเจรญอเบกขาทไดทาใหบงเกดขนแลวในคนเปนกลางๆ๙๐นนไปในบคคลประเภทอนๆ มคนผเปนคนรกเปนตน เหมอนอยางทพระผมพระภาคเจาทรงแสดงเปนแบบอยางไววา ภกษผมจตประกอบดวยอเบกขา ยอมแผอเบกขาจตไปทางทศหนงนนคอ ยอมแผอเบกขาจตไปในสตวทงปวง เหมอนอยางทไดเหนคนอนซงไมรกไมชงคนหนง แลวพงเปนผเฉยๆ อยฉะนน กกกกกกกกอเบกขา เปนสภาวะของจตทมอาการเปนกลาง เหนเสมอกนในสตวหรอบคคลทงหลายในคราวทงสอง คอ ในคราวประสบสมบตและในคราวประสบวบต ไมยนดยนรายมองเหนวาทกคนมกรรมททาไวเปนของตนเอง จะมสข จะพนจากทกข จะไมเสอมจากสมบตทไดกเพราะกรรมจงวางเฉยได การวางคอไมยดถอไว วางลงได เฉย คอไมจดแจงวนวาย ปลอยใหเปนไปตามกรรมหรอตามกาหนดของกรรม อเบกขานเปนพรหมวหารธรรมอกขอหนง เปนขอสดทายทพงอบรมใหมขนในจตใจ วธอบรมคอใหระวงใจมใหขนลงดวยความยนดยนราย ทงในคราวประสบสมบตและในคราวประสบวบต เมอภาวะของจตเชนนนเกดขนกพยายามระงบหดคดถงกรรมและผลของกรรม หดคดวางลงไปใหแกกรรม เหมอนอยางใหกรรมรบผดชอบเอาไปเสย เมอทาจตใหอเบกขาไดกหดแผจตเชนนออกไปใหกบบคคลอน สตวอนโดยเจาะจงหรอไมเจาะจงทวไป ดวยความคดวา “ทกสตวบคคลมกรรมเปนของตน เปนทายาทรบผลของกรรม มกรรมกาเนด มกรรมเปนเผาพนธ มกรรมเปนทอาศย ทากรรมใดไวดหรอชว ตองรบผลของกรรมนน”๙๑ กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา อเบกขา คอ อาการทแสดงออกถงการวางเฉย ไมดใจ หรอเสยใจเมอผอนไดรบความวบตในเมอตนเองไมอาจชวยได หรอแสดงความเปนกลางเมอตองใหความยตธรรมแกผอน โดยปราศจากความลาเอยง ๔ ประการ รก เกลยด หลง หรอ กลว และมลกษณะทแสดงออกตรงขามกบความยนดหรอยนรายและ หมายถง การทาใจเปนกลางหรอวางเฉยในกรณทบคคลใกลชดหรอบคคลทวไปประสบเคราะหเคราะหกรรมในกรณทสดวสยจะยนมอเขามาชวยเหลอได ตลอดจนการรสกวางเฉยไมดใจตอความสาเรจของผอนจนเกนพอด

๒.๔ การบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ กกกกกกกกการใชหลกพรหมวหาร ๔ ตอการบรหารงานมหาวทยาลย โดยผวจยขอนาเสนอรายละเอยดดงตอไปน พรหมวหาร ๔ หมายถง ธรรมประจาอนประเสรฐ อนเปนหลกความประพฤตทประเสรฐอนบรสทธ เปนธรรมเครองอยางประเสรฐซงเปนหลกธรรมประจาใจเกยวกบความประพฤตเปนธรรมทสงเสรมในการปกครองม ๔ องคประกอบ ดงน กกกกกกกก๑. เมตตา แปลวา ความรก ความปรารถนาด มไมตรจต หมายถง การคดชวยเหลอใหทกคนประสบแตประโยชนและมความสขโดยทวกน จดมงหมายทแทจรงของเมตตา คอ การฝกอบรมจตใจเปนสาคญ คอ ฝกจตใจใหมความเยอกเยน มเมตตาตอสรรพสตวทวหนา

 กกกกกกกก ๙๐อภ.ว.(ไทย) ๓๕/๖๗๓/๔๓๐.

กกกกกกกก ๙๑พระราชวรมน (ป.อ. ปยตโต), พทธศาสนากบสงคมไทย, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๗), หนา ๗.

๕๑

กกกกกกกก๒. กรณา แปลวา ความสงสาร หมายถง การคดจะชวยเหลอผอนใหพนจากความทกขเดอดรอน ไดแก ใฝใจทจะปลดเปลอง บาบดความทกข ความเดอดรอนของผอนและสตวทงปวงในการปฏบตเกยวกบกรณา เรมจากปลกฝงความสงสารใหกบผอนไดรบความลาบากเกดขนในใจ เมอมความกรณาในใจแลวการแสดงออกยอมจะเกดขนตามแตเหตการณนนๆ เชน การชวยเหลอคนเจบ ชวยเหลอคนกาพราอนาถาชวยเหลอคนขาดแคลนความกรณาเปนคณธรรมสาคญทจะทาใหนกเสยสละพรอมท จะทาทกอยางเพอชวยเหลอผอนใหไดรบความสขคณธรรมขอนแสดงวาผประพฤตจะตองมฐานคณธรรมเมตตาสงมาก กกกกกกกก๓. มทตา แปลวา ความชนบาน หมายถง ความพลอยยนดดวยในเรองเหนผอนไดดมทตานเปนธรรมของผมลกษณะใจกวางขวาง ยนดตอความดของผอน นบไดวาเปนการทาบญหรอความดอยางหนง นอกจากน ยงหมายถงการใหความสนบสนน แกผสรางสรรคประดษฐสงตางๆเพอประโยชนของสงคมดวย กกกกกกกก๔. อเบกขา แปลวา การวางใจเปนกลาง โดยพจารณาขอเทจจรง หมายถง ในการดสนใจเรองใด ควรพจารณาดวยปญญา มเหตผล ทถกตอง และเทยงธรรม แลวปฏบตลงไปดวยความเยอกเยนสขมรอบคอบ สามารถดารงมนรกษาความถกตอง หรอความยตธรรมไวได กกกกกกกกพระธรรมปฏก กลาวการบรหารโดยมหลกธรรมพรหมวหาร ๔ จะเปนการบรหารทมคณธรรมดาเนนการปกครองดวยความเปนธรรม ทาใหสงคมมสข คณธรรม ๔ อยางนสงเสรมการบรหารสนบสนนการบรหารดวยความเรยบรอยสมประสงค ในการทผบรหารจะสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลนน ผบรหารจะตองมคณธรรมในการประพฤตปฏบตดวยเพอใหผตามเกดความเลอมใสศรทธาและใหความรวมมอในการปฏบตภารกจตาง ๆ ดวยด๙๒ กกกกกกกกผบรหารถาปฏบตตนตามหลกของพรหมวหาร ๔ จะเปนผทมนสยอยางน กกกกกกกก๑. เปนคนใจคอกวางขวาง เยอกเยน ไมเปนพษเปนภยแกใคร กกกกกกกก๒. บคลกนานยมนบถอ เปนทพงของสงคม กกกกกกกก๓. มนาใจประเสรฐ เปยมดวยมนษยธรรม มองโลกในแงด ทาใหมชอเสยงดเดน ชวตผาสกในทกท กกกกกกกกดวยหลกธรรมพรหมวหาร ๔ น เปนหลกธรรมทมความสาคญตอการบรหารมากโดยเฉพาะกบหวหนา ดงนนการทหวหนาจะนาหลกธรรมนมาใชกบผใตบงคบบญชามาพจารณาสถานการณทจะนาหลกธรรมนมาใช ดงน กกกกกกกก๑. เมอผใตบงคบบญชาอยปกต หวหนาควรมเมตตา หมายถง การใหความรก ความปรารถนาด มความปรารถนาใหผใตบงคบบญชา มความสข กกกกกกกก๒. เมอผใตบงคบบญชาตกตากวาเดม ไดรบความเดอดรอน เปนทกข หวหนา ตองมความกรณา หมายถง การมความรสกหวนไหว เมอเหนผใตบงคบบญชาไดรบความเดอดรอนและหวหนามความตองการทจะชวยใหบคคลนนหมดทกข

 

กกกกกกกก๙๒พระธรรมปฏก (ป.อ.ปยตโต), พทธธรรม, ( กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๒ ), หนา ๓๗-๔๘.

๕๒

กกกกกกกก๓. เมอผใตบงคบบญชาดขน ประสบความสาเรจ หวหนาควรม มทตา หมายถง มความ ปตยนด กบความสขของผใตบงคบบญชาดวย และคอยใหการสนบสนนสงเสรมใหดยงขน กกกกกกกก๔. ในกรณทมการรกษาความถกตอง ชอบทาตามหลกการและกฎเกณฑหวหนาควรมอเบกขา หมายถง การทวางใจเปนกลาง แตยงคงอยใกล ๆ กบผใตบงคบบญชา แตไมเขาไปกาวกายเพอใหความถกตองชอบธรรมนนยงคงอยตอไป กกกกกกกกดงนนการบรหารโดยใชหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ของผบรหารงานมหาวทยาลยของรฐทดนนจะสงผลใหเกดความประทบใจตอผรวมงาน เกดขวญกาลงใจและแรงจงใจในการทางานอยางดยงอนจะนาไปสการทางานใหเกดผลสาเรจ ตามเปาหมายทตงเอาไวและดาเนนไปดวยด ดงนนเพอใหสามารถครองใจคนในการปฏบตงานใด ๆ ผบรหารจงตองมทง ความเมตตา กรณา มทตา และอเบกขาอยางครบถวน สามารถนาไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพตอไป กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา พรหมวหาร ๔ เปนหลกธรรมอยางหนงในพทธศาสนาทนามาปฏบตเพอความสงบสขของสงคม เพาะเปนธรรมเครองอบรมจตใหสงบ พฒนาใหประเสรฐขนซงหลกธรรมดงกลาวแบงออกเปน ๔ ดานคอ กกกกกกกก๑. ดานเมตตา คอ การแสดงออกถง ความรก ความปรารถนาด ไมตรจต เปนความคดชวยเหลอใหทกคนประสบแตประโยชนและมความสขโดยทว ๆ กน อนเปนความคดทมตอผใตบงคบบญชาในภาวะปกต กกกกกกกก๒. ดานกรณา คอ การแสดงออกถงความสงสาร หมายถง การคดจะชวยเหลอผอนใหพนจากความเดอดรอนทงทางกายและใจในภาวะทไดรบความเดอดรอนเปนทกขและตองการความชวยเหลอโดยเปนการชวยเหลอทถกตอง ไมเบยดเบยนใครรวมทงตนเอง กกกกกกกก๓. ดานมทตา คอ การแสดงออกถง ความชนบาน เปนความพลอยยนดเมอเหนผอนไดด อนมความคดรสกเมอผใตบงคบบญชามความกาวหนา มความสข อนเปนความดแท เชน ไดลาภยศมาโดยบรสทธ มไดโกงหรอเบยดเบยนใคร รวมถงงดเวนความรษยาอจฉาผอนเพราะนกเหนแกตว กกกกกกกก๔. ดานอเบกขา คอ การแสดงออกถง การวางใจเปนกลาง โดยพจารณาขอเทจจรงเมอตดสนใจในเรองใดๆแลว ควรพจารณาใครครวญดวยปญญา มเหตผล ถกตองและเทยงธรรม อนเปนการรกษาความถกตอง ใหเปนไปตามหลกเกณฑเพอผดงไวซงความถกตอง

กกกกกกกก๒.๔.๑ คณลกษณะของบคลากรทพงประสงคตามหลกพรหมวหาร ๔ กกกกกกกกสพล เครอมโนรมย ไดกลาวถงคณลกษณะของบคลากร มนกการศกษากลาวไวกนมากมาย ซงมทศนะทเกดขนจากประสบการณในการเปนผบรหารมาและผลจากการศกษาและวจยของนกวชาการซงมทงของไทยและตางประเทศ เชน กลาววานกบรหารทดควรมคณลกษณะดงน๙๓

 

กกกกกกกก๙๓สพล เครอมโนรมย, “การใชหลกพทธธรรมในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา สงกดเทศบาลนครเชยงใหม”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๓), หนา ๑๗.

๕๓

กกกกกกกกก. ดานเมตตา กกกกกกกก๑. มการเสยสละอยางปราศจากการเหนแกตว กกกกกกกก๒. เปนบคลทมชอเสยงเกยรตคณด กกกกกกกก๓. มความจรงใน กกกกกกกก๔. มความรอบรในวชาการ กกกกกกกก๕. มความรกและหวงใยผรวมงาน กกกกกกกก๖. เปนผนาทด รบผดชอบตอหนาทอทศตนและเวลาใหสถานศกษาอยางเตมท กกกกกกกก๗. เปนผมมนษยสมพนธทด เคารพในสทธและศกดศร

กกกกกกกกข. ดานกรณา กกกกกกกก๑. มประสบการณมาก โดยเฉพาะอยางยงประสบการณทเกยวกบการทเคยถกกครองบงคบบญชาจากหวหนาแบบตางๆ เพอทไดทศนะในการปกครองบงคบบญชาผอน กกกกกกกก๒. มความสามารถในการถายทอดความรใหแกผอน กกกกกกกก๓. เปดโอกาสใหบคคลจานวนมาก หรอบคคลหลายๆคน เขามามสวนรวมในการกระทาโดยไมทางานตามลาพง ยอมรบความคดเหนของผอน กกกกกกกก๔. เปนผทาหนาทประสานผลประโยชน บรการแกผอนทกๆคนในการทจะชวยใหเขาดาเนนงานตางๆในการใหการศกษาไดผลและมประสทธภาพมากทสด กกกกกกกก๕. เปนผเสยสละทกอยางเพอใหการศกษาแกประชาชนและเพอใหสงคมดขน กกกกกกกก๖. เปนผมความสามารถสงเสรมและสนบสนนในการทางานเปนทม กกกกกกกก๗. เปนผศกษาหาความร ความสามารถ และมความเขาใจหลกสตร กระบวนการจดการเรยนการสอน การแนะแนว การวดผล และประเมนผล ตลอดจนสามารถจดระบบการนเทศศกษาภายในไดอยางมประสทธภาพ

กกกกกกกกค. ดานมทตา

กกกกกกกก๑. มความกระตอรอรน เปนมตร และมองโลกในแงด กกกกกกกก๒. ประพฤตปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกผรวมงานและผอน กกกกกกกก๓. ตองรจกยกยอง ชมเชยผรวมงานททาความดตามความเหมาะสม กกกกกกกก๔. เผยแพรผลงานทดของผรวมงานทกคน กกกกกกกก๕. ชนชมผลงานการปฏบตงานของบคคลอนดวยความบรสทธใจ กกกกกกกก๖. เปนกาลงใจใหผรวมงานหรอบคคลอนประสบความสาเรจในงานทไดรบมอบหมาย

กกกกกกกกง. ดานอเบกขา

กกกกกกกก๑. มความเฉลยวฉลาด มไหวพรบทนคน กกกกกกกก๒. มความสามารถรอบดาน กกกกกกกก๓. มความเชอมนในตวเองไมโลเล กกกกกกกก๔. มกาลงกายและพลงประสาทมนคง กกกกกกกก๕. มความเดดเดยวในการตดสนใจ

๕๔

กกกกกกกก๖. มความยตธรรม มเหตผลและวางตวเปนกลางอยางสมาเสมอ กกกกกกกก๗. ชอสตยตอตนเอง หนวยงาน และผอน กกกกกกกก๘ .เฉลยวฉลาด แตไมอวดฉลาด กกกกกกกก๙. กลาหาญทงกายและใจ กลาเผชญกบเหตการณรอนหรอดวน สามารถควบคมจตใจตนเองได กลาตดสนในเมอชงใจวาถกตองและยนหยดอยางไมสะทกสะทาน กกกกกกกก๑๐. มความคดรเรม ทาใหงานตางๆ กาวหนาอยเสมอ เปนผทสารวจตนเองและพฒนาหนาทของตนเองไดดอยเสมอ คดและวางแผนการงานไวลวงหนา กกกกกกกก๑๑. มความยตธรรม เมอผนอยเกดความรสกวา ไมไดรบความยตธรรม เมอนนขวญของเขาจะเสอมลงทนท อยางไรกดอยาแสดงความใกลชดกบใครจนออกนอกหนา กกกกกกกก๑๒. วางตวด การประพฤตปฏบตใหประทบใจแกผนอย แตงกายสะอาด กกกกกกกก๑๓. ปฏบตงานอยางเปนทม ใหทางานแทนกนได กกกกกกกกดงนนคณสมบตของบคลากรทดนน จะสงผลใหการบรหารงานเปนไปดวยด และจากแนวคดทไดสรปมานน ผบรหารสถานศกษาใดสามารถนาไปปฏบตไดอยางครบถวนจะถอไดวาเปนผบรหารสถานศกษาทมความสมบรณในหลกพรหมวหาร ๔ ในขณะเดยวกน ผบรหารสถานศกษาจงจาเปนตองนาเอาหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ดานอเบกขา มาใชในการบรหารงานปฏบตตอผรวมงานทกคน เสมอภาคกนดวยความยตธรรม อกอยางหนงผบรหารตองรเทาทนของผรวมงานทกคน และในบางสถานการณ จาเปนตองวางเฉยเปนกลางรเทาทน กกกกกกกกดงนนจงกลาวสรปไดวา พรหมวหาร หมายถง หลกธรรมหนงของพระพทธศาสนาทสอนใหประพฤตปฏบต หรอควบคม กากบทางจตใจของมนษยใหอยกบสงคมในโลกปจจบน โดยการแสดงออกในดานความรก ความปรารถนาใหทกคนมความสขและใหมจตใจสงสาร คดชวยเหลอผอน รวมทงสตวทงหลายใหพนทกข รวมถงดนจตใจ พลอยยนดกบคนทเขาไดดมสข รวมถงอาการทแสดงออกดวยความเทยงตรง เทยงธรรม ไมลาเอยง ดวยรกและชงใคร ทาดไดด ทาชว ไดชว ผใดมพรหมวหาร ๔ ผนนยอมมจตใจทสมบรณทงรางกาย จตใจ ของตนเองและผอนสาหรบผบรหารสถานศกษาควรแสดงออกตอผใตบงคบบญชา ถงการมเมตตา กรณา มทตา อเบกขา กอใหเกดศรทธาแกคร เพอนรวมงานและชมชน ตลอดจนการบรหารบคคลดวยความเปนธรรม วางระบบและวธการใหคณใหโทษใหรางวลดวยความเปนธรรม ๒.๕ งานวจยทเกยวของ กกกกกกกก๒.๕.๑ งานวจยในประเทศ กกกกกกกกการบรหารศาสตรจะชวยเปนหลกวชาการทระบไวอยางแนนอน ชดเจน สามารถพสจนใหเหนไดจรงและ เปนศลปะเนองจากการนาไปใชให เกดผลนนจาเปนตองอาศยการฝกและทดลองใชซาอกในสถานการณตาง ๆจนเชยวชาญจนสามารถใชงานไดทนทเปนเรองทมความสาคญอยางยงตอการดาเนนงานขององคการจงมผนาหลกการบรหารไปใชใน การวจยหลายทาน ดงน

๕๕

กกกกกกกกวไลวรรณ ยะสนธ ไดศกษาเรอง “ การบรหารงานบคลากรโรงเรยนราชประชานเคราะห ภายหลงการยายไปสงกดสานกบรหารงานการศกษาพเศษ” ประจาปการศกษา ๒๕๕๑ กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนประชานเคราะห กลมสถานศกษาทจดการศกษาสาหรบคนพการและผดอยโอกาสกลมท ๕ ปการศกษา ๒๕๕๑ จานวน ๑๐๕ คน รองผอานวยการโรงเรยนกลมบรหารงานบคคล จานวน ๗ คน และกลมตวอยางทศกษา คอ ครผสอน จานวน ๑๙๑ คน รวมทงสน ๓๐๓ คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามเกยวกบการบรหารงานบคลากร นาขอทไดมาวเคราะหโดยใชความถและรอยละ ผลการวจยพบวา๙๔ กกกกกกกกดานการวางแผนบคลากร มการกาหนดแผนงานดานบคลากรไวในแผนกลยทธ และมการมอบหมายงานแกบคลากรอยางชดเจน สวนปญหาทพบ คอ การมอบหมายงานไมไดคานงถงปรมาณงาน ความยากงายของงาน บคลากรบางคนไดรบงานมากเกนไป บคลากรไมเพยงพอตามเกณฑ ขอเสนอแนะในการแกปญหาคอ ควรมอบหมายงาน ตามความร ความสามารถของบคลากร มการนเทศ กากบ ตดตามอยางตอเนอง และ ควรเสนอขอมลจานวนบคลากรทตองการตอสานกบรหารงานการศกษาพเศษ กกกกกกกกดานการสรรหา หรอ การคดเลอกบคลากร มการคดเลอกบคลากรใหมในรปของคณะกรรมการ และมกระบวนการคดเลอกบคลากรใหมดวยความโปรงใส สวนปญหาทพบ คอมการปรบเปลยนบคลากรบอย ทาใหเกดความยงยากในการสรรหา หรอคดเลอกบคลากรการประชาสมพนธการรบบคลากรใหมยงไมทวถง ทาใหมผมาสมครนอย ขอเสนอแนะในการแกปญหาคอ การสรรหาหรอการคดเลอกบคลากรควรพจารณาคนในพนทกอน เพอปองกนการยายของบคลากร และควรมการประชาสมพนธการรบบคลากรใหมอยางทวถง กกกกกกกกดานการบรรจแตงตง มการแจงเกณฑการทดลองงานและการประเมนผลบคลากรใหมสวนปญหาทพบ คอ การแตงตงบคลากรใหม ยงไมเหมาะสมกบบรบทของโรงเรยนประจาขอเสนอแนะในการแกปญหาคอ ควรมการอบรมใหความรแกบคลากรใหม เพอใหเขาใจบทบาทหนาท ของ โรงเรยนประจา และควรมการบรรจ แตงตง พนกงานราชการททางานในโรงเรยนสงกด สานกบรหารงานการศกษาพเศษมาแลว อยางนอย ๓ ป เปนขาราชการครดานการธารงรกษาบคลากร มการจดสวสดการดานตางๆโดยใหบคลากรมสวนรวมและมการยกยองเชดชเกยรตบคลากรทมความคดรเรมสรางสรรค มผลงานดเดนเปนทประจกษสวนปญหาทพบ คอขาดการเผยแพรผลงานของบคลากรทมผลงานดเดน ขาดความเอาใจใสตอชวตความเปนอยของบคลากรอยางสมาเสมอ ขอเสนอแนะในการแกปญหาคอ ควรจดใหมการแสดงนทรรศการผลงานของคร ทมผลงานดเดน เพอสรางขวญและกาลงใจ เปนตวอยาง แกบคลากรคนอน และเอาใจใสตอชวตความเปนอยของบคลากรอยางสมาเสมอ

 

๙๔วไลวรรณ ยะสนธ, การบรหารงานบคลากร โรงเรยนราชประชานเคราะห ภายหลงการยายไป

สงกดสานกบรหารงานการศกษาพเศษ, ศกษาศาสตรมหาบณฑต การบรหารการศกษา, ( บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๒ ), หนา ก.

๕๖

กกกกกกกกดานการพฒนาบคลากรเปดโอกาสใหบคลากรศกษาตอในระดบทสงขนมการประชมชแจงหรอปฐมนเทศผไดรบการบรรจแตงตงเปนขาราชการครและบคลากรของโรงเรยนกอนเรมปฏบตงาน สวนปญหาทพบคอขาดการนเทศการปฏบตงานบคลากรอยางตอเนองขาดงบประมาณในการพฒนาบคลากร มการพฒนาบคลากรเพยงบางกลมไมทวถงขอเสนอแนะในการแกปญหาคอ ควรจดทาแผนการนเทศบคลากรและดาเนนการนเทศการปฏบตงานบคลากรอยางตอเนองควรสนบสนนดานงบประมาณในการพฒนาบคลากรใหเพยงพอและควรสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดมการพฒนาตนเองอยางทวถง กกกกกกกดานการประเมนผลการปฏบตงานมการพจารณาความดความชอบในรปของคณะกรรมการ และมการแจงเกณฑในการพจารณาเลอนขนเงนเดอนทกครง สวนปญหาทพบคอ บคลากรในโรงเรยนไมมสวนรวมในการกาหนดเกณฑและไมมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานของตนเองและผอนระบบการพจารณาความด ความชอบ ยงไมโปรงใสไมเปนทยอมรบของบคลากร ขอเสนอแนะในการแกปญหา คอ เปดโอกาสใหบคลากรในโรงเรยนมสวนรวมในการกาหนดเกณฑและมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานของตนเองและผอนควรสรางเกณฑการประเมนใหเปนทยอมรบของบคลากรทกคนในโรงเรยน กกกกกกกกเตอนใจ ฤทธจกร ไดศกษาเรอง “ธรรมาภบาลในการบรหารสถาบนนตวทยาศาสตรตามทศนะของบคลากรสถาบนนตวทยาศาสตร กระทรวงยตธรรม” ผลการศกษาพบวา บคลากรสถาบนนตวยาศาสตรทปฏบตงานในตาแหนงหนาทแตกตางกน มทศนะตอธรรมาธบาลในการบรหารสถาบนนตวทยาศาสตร โดยภาพรวมแตกตางกนซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจยกลมทปฏบตงานในสายงานสนบสนนมคาเฉลยความคดเหนสงกวากลมทปฏบตงานในสายงานหลกอาจเปนเพราะกลมสายงานหลกและกลมสายงานสนบสนนของสถาบนนตวยาศาสตรมหนาทความรบผดชอบตองานแตกตางกน แตทงสองสายงานตองประสานการทางานรวมกน๙๕ กกกกกกกกวรายทธ สวรรณา ไดศกษาเรอง “สภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาพจตร เขต ๑” ประจาปการศกษา ๒๕๔๙ กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผอานวยการโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาพจตร เขต ๑ ปการศกษา ๒๕๔๙จานวน ๑๙๖ คน จาแนกเปน ผอานวยการโรงเรยนขนาดเลก จานวน ๑๑๙ คน ผอานวยการโรงเรยนขนาดกลาง จานวน ๕๗ คน และผอานวยการโรงเรยนขนาดใหญ จานวน ๒๙ คน๙๖

 

๙๕เตอนใจ ฤทธจกร, “ธรรมาภบาลในการบรหารสถาบนนตวทยาศาสตรตามทศนะของบคลากรสถาบนนตวทยาศาสตร กระทรวงยตธรรม”, วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : สาขายทธศาสตรการพฒนา, มหาวทยาลยราชภฏพระนคร, ๒๕๕๐), หนา ๘๑. ๙๖วรายทธ สวรรณา, “สภาพการบรหารงานบคคลของโรงเรยนในสงกดงานเขตพนทการศกษา พจตร เขต ๑”, วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ, ๒๕๔๙), หนา ข.

๕๗

กกกกกกกก๑. การบรหารงานบคคลของโรงเรยนในสงกด สานกงานเขตพนทการศกษาพจตรเขต ๑ โดยภาพรวม พบวา มการปฏบตอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา มการปฏบตอยในระดบปานกลางทกดาน ยกเวนดานการลาออกจากราชการ มการปฏบตอยในระดบนอย กกกกกกกก๑.๑ ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง โดยภาพรวม มการปฏบตอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา มการปฏบตอยในระดบปานกลางทกขอ ยกเวนวเคราะหภารกจ และประเมนสภาพความตองการกาลงคนกบภารกจของโรงเรยนมการปฏบตอยในระดบนอย กกกกกกกก๑.๒ ดานการสรรหาและการบรรจแตงตง โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา มการปฏบตอยในระดบปานกลางทกขอ ยกเวนการรกษาราชการแทนไดแตงตงตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทาง การศกษามการปฏบตอยในระดบมาก และดาเนนการสรรหาเพอบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน มการปฏบตอยในระดบนอย กกกกกกกก๑.๓ ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการโดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา มการปฏบตอยในระดบปานกลางทกขอ ยกเวนสนบสนนบคลากรเขารบการอบรม สมมนา ศกษาดงานมการปฏบตอยในระดบนอย กกกกกกกก๑.๔ ดานวนยและการรกษาวนย โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบ ปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา อยในระดบปานกลางทกขอ กกกกกกกก๑.๕ ดานการลาออกจากราชการ โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบนอย และเมอพจารณาเปนรายขอสวนใหญมการปฏบตอยในระดบนอย ยกเวนประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความเปนธรรม และแนะนาหรอตกเตอนหรอลงโทษผใตบงคบ บญชาทกระทาผดระเบยบวนยดวยความเปนธรรม มการปฏบตอยในระดบปานกลาง กกกกกกกก๒. ผลการวเคราะหเปรยบเทยบสภาพการปฏบตการบรหารงานบคคลของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาพจตร เขต ๑ คานยสาคญทคานวณไดมคานอยกวา ๐.๐๕ดงนน มโรงเรยนอยางนอย ๒ ขนาดทมสภาพการปฏบตการบรหารงานบคคลแตกตางกนทระดบนยสาคญ ๐.๐๕ และเมอเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคโดย ใชวธการของ Sheffe พบวาโรงเรยนขนาดเลกมสภาพการปฏบตการบรหารงานบคคลมความแตกตางกบโรงเรยนขนาดกลางและโรงเรยนขนาดใหญ

๕๘

กรรณการ กงแกว ไดศกษาเ รอง “ความตองการพฒนาบคลากรของอาจารยมหาวทยาลยฟารอสเทอรน” ประจาปการศกษา ๒๕๕๐ กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก อาจารยประจาปฏบตงานในมหาวทยาลยฟารอสเทอรน จานวน ๖๐ คน ผลการวจยพบวา๙๗ อาจารยสวนใหญเหนความสาคญของการพฒนาบคลากรและตองการพฒนาอยางตอเนองทกดาน แตนโยบายการพฒนาบคลากรของมหาวทยาลยยงไมชดเจน และการจดสรรงบประมาณยงไมเพยงพอกบความตองการ นอกจากนอาจารยตองการความชดเจนในบทบาทหนาททตองรบผดชอบ เงนเดอนและสวสดการทดขน ตองการฝกอบรมสมมนา การศกษาดงานทงภายในและภายนอก อยางนอยปละ ๑ – ๒ ครง ตองการศกษาตอในระดบปรญญาเอก ซงมหาวทยาลยควรจดสรรโควตาเพมมากขน ตองการทาวจยและตาแหนงทางวชาการมาก แตยงขาดซงทกษะและแนวปฏบตทชดเจน และตองการพฒนาตนเองหลงจากการประเมนบคลากรประจาปเพอใหตนเองทางานไดอยางมประสทธภาพมากยงขนในปถดไป กกกกกกกก สมบรณ ธรรมลงกา ไดศกษา การบรหารงานบคลากรโรงเรยนเอกชนในจงหวดเชยงราย พบวา การบรหารงานบคลากรโรงเรยนเอกชนในจงหวดเชยงรายในดานโครงสรางการบรหารงานบคลากร ไดจดทาแผนภมโครงสรางและนาเสนอหรอปดประกาศไวปรากฏชดเจนมการวางแผนกรอบอตรากาลงไวลวงหนา กาหนดบทบาทหนาทของบคลากรในโรงเรยนไดอยางเหมาะสม ไดจดทาและจดเกบทะเบยนประวตบคลากร สวนในดานการสรรหาบคลากรไดมการแตงตง คณะกรรมการรวมกบผบรหารโรงเรยน พจารณาสรรหาจากบคลากรทมความสามารถตรงตามความตองการ สาหรบดานการพฒนาบคลากรไดมการอบรมระยะสนเปนประจาทกป ใหครมสวนรวมในการ วางแผนพฒนาบคลากร สวนดานการธารงรกษาบคลากรไดจดสวสดการใหเพยงพอกบความตองการของบคลากร ไดพจารณาความดความชอบในการเลอนขนเงนเดอนใหแกบคลากรอยางยตธรรม และไดสรางสภาพแวดลอมทเอออานวยตอการทางานสาหรบดานการใหพนจากงานไดดาเนนการโดยแจงเหตแหงการพนจากงานใหทราบลวงหนา และไดจดสวสดการดานตาง ๆ ใหแกบคลากรทพนจากงานอยางเหมาะสม๙๘

 

กกกกกกกก ๙๗กรรณการ กงแกว, “ความตองการพฒนาบคลากรของอาจารยมหาวทยาลยฟรอสเทอรน”วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๐), หนา ก. กกกกกกก ๙๘สมบรณ ธรรมลงกา, “การบรหารงานบคลากรในโรงเรยนเอกชนในจงหวดเชยงราย” การศกษาคนควาแบบอสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย, (มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๑), หนา ข.

๕๙

กกกกกกกกเทวมตร รงเรองวงศ ไดศกษา การพฒนาบคลากรของมหาวทยาลยพายพ พบวา รปแบบการจดกจกรรมการพฒนาบคลากร คอ การสมมนา บคลากรอยากใหมหาวทยาลยจดกจกรรมเพมขนในเรองการสงเสรมการศกษาตอดานการฝกอบรมการสมมนาและการศกษาดงาน โดยภาพรวมบคลากรเหนดวยมาก เกยวกบการประชาสมพนธเชญชวนใหบคลากรเขารวมกจกรรมการฝกอบรมสมมนาทจดขนโดยมหาวทยาลย และการจดฝกอบรมความรความเขาใจในภาระงานสงเสรมเรองทเปนประโยชนตอหนาทรบผดชอบ มวธการเสรมแรงจงใจการสารวจความตองการผเขาฝกอบรมสมมนา พจารณาดความสามารถของวทยากร เนอหา และความทนสมยของเนอหาการฝกอบรมสมมนา สนองความตองการของบคลากร ดานการศกษาตอภาพรวมบคลากรเหนดวยปานกลางเกยวกบการดาเนนการของมหาวทยาลยในเรองการชแนะแนวทางในการศกษาตอ การสนบสนนใหบคลากรศกษาตอในระดบทสงขนพรอมกบเปดโอกาสศกษาตอตามสาขาทมความสนใจ มทนสนบสนน โอกาสรบการคดเลอกเทาเทยมกนพรอมทงสนบสนนการศกษาตอภายในประเทศและตางประเทศ และบคลากรเหนดวยอยางมากเกยวกบมหาวทยาลยควรสงเสรมใหทาการวจยเพอพฒนาองคความรใหมของคณาจารย๙๙ กกกกกกกกนชาภา ประสพอารยา ไดศกษาเรอง “การศกษาการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กรงเทพมหานคร” ประจาปการศกษา ๒๕๔๓ กลมตวอยางทใชในการวจยไดแก ผบรหารโรงเรยนจานวน ๑๑๘ คน และครผปฏบตการสอน จานวน ๓๔๖ คน ผลการวจยพบวา มการจดทาแผนเพอพฒนากาลงคนในระยะเวลาตาง ๆ การดาเนนการสรรหาโดยการเปลยนตาแหนงบคลากรทมความสามารถในโรงเรยนขนมาแทน และสรรหาจากบคคลภายนอกทมคณสมบตเหมาะสมเพอบรรจในตาแหนงทวาง มการดาเนนการคดเลอก ซงผบรหารใชอานาจตดสนใจในการคดเลอกในขอบเขตทพงกระทาได ใชเกณฑการคดเลอกโดยพจารณาจากคณวฒ บคลกภาพ ความรและความสามารถตรงตามสาขาวชาทตองการ มการนาบคคลเขาสหนวยงาน โดยผบรหารแตละฝายและหวหนางานทาหนาทคอยแนะนาการปฏบตงาน สวนรายละเอยดอน ๆ มการตดตามประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรใหม โดยการใหรบมอบหมายตดตามและรายงานการปฏบตงานเปนระยะ มการวเคราะหความจาเปนในการพฒนาบคลากร โดยการนาความเคลอนไหวทางการศกษาใหม ๆ มาดาเนนการพฒนาใหบคลากรเขาใจแลวนาไปปฏบตและพฒนาบคลากรโดยการฝกอบรม มการจดผลประโยชนเกอกลทนอกเหนอจากเงนเดอน โดยการแจงรายละเอยดเกยวกบสวสดการตาง ๆ ทบคลากรมสทธไดรบ มการมอบหมายงานททาใหผปฏบตมความรสกอยากทางานตอเนอง โดยการพจารณาถงความร ความสามารถ ประสบการณของบคลากร มการดาเนนการททาใหบคลากรเกดความรสกมนคงในการปฏบตงาน การใหคาปรกษา จดบรการดานสขภาพ ความปลอดภยในโรงเรยน และมการดาเนนการในเรองการไกลเกลยปญหาดานบคคลในโรงเรยน มการจดประชมบคลากรเปนประจาทกเดอน๑๐๐  

๙๙เทวมตร รงเรองวงศ, “การพฒนาบคลากรของมหาวทยาลยพายพ”, การศกษาคนควาแบบอสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, ( บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๒), หนา ก. ๑๐๐นชาภา ประสพอารยา, การศกษาการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กรงเทพมหานคร, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๔๓ )

๖๐

กกกกกกกกสนนทา รงเนยม ไดศกษาเรอง “การบรหารงานบคลากรของโรงเรยนเอกชนในจงหวดขอนแกน” ประจาปการศกษา ๒๕๔๖ กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารโรงเรยน จานวน ๗๖ คน และครผสอนจานวน ๕๖๘ คน รวมกลมตวอยาง ๖๔๔ คน ผลการวจยพบวา๑๐๑ ๑. ความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคลากร ในภาพรวมมสภาพการปฏบตในระดบปานกลาง โดยดานทมคาเฉลยสง ๓ อนดบแรกคอ ดานการจดปฐมนเทศบคลากรกอนการปฏบตงาน รองลงมาไดแกดานการจดบคลากรเขาปฏบตงาน และดานการสรรหาบคลากรและคดเลอก สวนดานทมคาเฉลยตาสดคอ ดานการดาเนนการทางวนย และรองทกข ๒. ความคดเหนเกยวกบปญหาการบรหารงานบคลากร ในภาพรวมมปญหาอยในระดบปานกลาง โดยดานทมคาเฉลยสง ๓ อนดบแรกคอ ดานการควบคม กากบตดตามและนเทศ รองลงมาคอดานการสรรหาบคลากรและคดเลอก และดานการวางแผนอตรากาลงคน ดานการจดบคลากรเขาปฏบตงาน ดานการจดทาทะเบยนประวตบคลากร สวนดานทมคาเฉลยตาสดเทากน ๒ ดาน คอ ดานการเสรมสรางขวญและกาลงใจ ดานการดาเนนการทางวนยและรองทกข กกกกกกกกพนธนภา แยมชต ไดศกษาการพฒนาบคลากรในโรงเรยนเทคโนโลยหมบานครภาคเหนอ พบวา ปญหาทมตอการปฏบตงานของบคลากร คอ การไดรบขอมลขาวสารความรใหม ๆ การใชอปกรณเครองมอทเกยวของกบงานทรบผดชอบ การไดรบการฝกอบรมสมมนาเฉพาะสาขาวชา การใชระบบสารสนเทศ อนเตอรเนต และการใชภาษาตางประเทศ ดานการพฒนาบคลากรควรเนนเนอหาสาระและประสบการณดานทกษะความร ความสามารถเฉพาะดานการใชเครองมอทเปนนวตกรรมใหม ๆ รปแบบการพฒนาบคลากรมความตองการ การประชมปฏบตการ การศกษาตอ การสมมนา และการทศนะศกษาดงาน๑๐๒

 

๑๐๑สนนทา รงเนยม, การบรหารงานบคลากรของโรงเรยนเอกชน ในจงหวดขอนแกน, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยราชภฏเลย จงหวดเลย, ๒๕๔๖) กกกกกกกก๑๐๒พนธนภา แยมชต, “การพฒนาบคลากรโรงเรยนเทคโนโลยหมบานภาคเหนอ”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๔), หนา, ข.

๖๑

กกกกกกกกไพบลย คณชมภ ไดศกษา การบรหารงานบคลากรของโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานการประถมศกษา อาเภอเมอง จงหวดลาพนพบวา มการปฏบตงานทเกยวของกบการบรหารงานบคลากรในเรอง ใหทกคนมสวนรวมในการจดบคลากรเขาปฏบตงาน กาหนดหนาทของแตละคนไวชดเจน มการกาหนดนโยบายในการจดบคลากรเขาปฏบตงาน สงเสรมใหบคลากรทกคนไดศกษา หาความรเพมเตมทงทางการศกษาตอหรอการอบรม เพอพฒนาตนเอง มการใหความร เรอง ระเบยบวนยแกบคลากร ตลอดจนสงเสรมใหทกคนไดปฏบตงานใหอยในระเบยบวนย มการกาหนดนโยบายชดเจนในการประเมนผลการปฏบตงาน ตลอดจนมการประเมนผลการปฏบตงานอยางยตธรรม และมการนาผลการประเมนไปใชเปนขอมลในการวางแผนในปตอไป สวนปญหาทพบคอ บคลากรมไมเพยงพอ ครสายผสอนมงานทรบผดชอบมาก นอกจากการสอนปกต ขาดงบประมาณสนบสนนในการพฒนาบคลากรบคลากรไมมวนยในตนเอง และการประเมนผลการปฏบตงานไมมหลกเกณฑทแนนอน๑๐๓ กกกกกกกกจากการศกษางานวจยทเกยวของดงทไดนาเสนอมาแลวขางตน สามารถสรปผลจากคนควาวจยของนกการศกษาเกยวกบ “การบรหารงานบคลากร” เขาใน ๔ ประเดนหลกของกระบวนการบรหารงานบคลากร ไดดงน กกกกกกกก๑. ดานการวางแผนบคลากร มการปฏบตมาก แตยงมปญหา คอ โรงเรยนมการวางแผน แตยงไมเปนระบบชดเจน ไมมแผนระยะยาว ควรมการกาหนดแผนระยะยาวไว กกกกกกกก๒. ดานการสรรหาบคลากรและการบรรจแตงตงบคลากรมการปฏบตมาก เพราะมความจาเปนมาก จะตองมกระบวนการสรรหาบคลากรอยางด เพอจะไดบคลากรทมคณภาพเขามาอยในโรงเรยน แตกยงมปญหา คอ ขาดแคลนบคลากรในบางสาขาวชา บคลากรทไดไมตรงกบสาขาวชา กกกกกกกก๓. ดานการพฒนาบคลากร มการปฏบตยงอยในเกณฑนอย ทเปนปญหามากคอ ครไมชอบเขารบการอบรมหรอพฒนาวชาชพ ดงนนยงจาเปนทจะตองใชวธหลากหลายในการพฒนา กกกกกกกก๔. ดานการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร มการปฏบตในระดบปานกลาง แตทเปนปญหาคอ ยงไมมเกณฑการประเมนทชดเจนเทาทควร และมนอยสาหรบการนาผลการประเมนไปปรบปรงใช และทสาคญควรใหมคณะกรรมการการศกษาของชมชนรวมประเมนดวย  

๑๐๓ไพบลย คณชมพ, “การบรหารบคลากรของโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานการประถมศกษา อาเภอเมอง จงหวดลาพน”, การศกษาคนควาแบบอสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๕), หนา, บทคดยอ.

๖๒

๒.๕.๒ งานวจยตางประเทศ กด (Eileen Goode) ไดทาการศกษาการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในโรงเรยนรฐบาล ความทาทายตอวกฤตการเปลยนแปลง (Site-based management in public education : a challenge for critical pragmatism) ผลการวจย พบวา การทผบรหารโรงเรยนทาการบรหารแบบมสวนรวมมสวนสาคญตอความสาเรจในการบรหารแบบ SBM ปจจยสาคญตอความสาเรจ ไดแก การปรบโครงสรางการบรหารโรงเรยน การกระจายอานาจโรงเรยนทงดานงบประมาณ บคลากร และวชาการไดรบความรวมมอในการตดสนใจจากผเกยวของ ปจจยอนๆ ไดแก ความสมพนธของบคลากร การกาหนดกฎระเบยบ แนวปฏบตทชดเจน๑๐๔ ฮอย และคณะ (Hoy and Forsyth P.) ไดทาการศกษาพฤตกรรมทางการบรหารของผบรหารกบความจงรกภกดของผใตบงคบบญชา ทาการศกษาครโรงเรยนประถมศกษาและมธยมศกษา พบวาพฤตกรรมการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา ดานกจสมพนธและดานมตรสมพนธ สามารถใชพยากรณความจงรกภกดของคณะครไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ แตจากการเปรยบเทยบคาความสมพนธปรากฏวา พฤตกรรมการบรหารดานกจสมพนธทานายไดดกวาดานมตรสมพนธ แตในโรงเรยนประถมศกษา พบวาพฤตกรรมดานมตรสมพนธเพยงอยางเดยวทสามารถทานายความจงรกภกดของผใตบงคบบญชาได๑๐๕ แมกนสน (Magnuson) ไดทาการศกษาคณลกษณะของผบรหารโรงเรยนทประสบความสาเรจในการบรหารงานธรการโรงเรยน พบวาคณลกษณะทางดานสวนตว และวชาชพของผบรหาร มดงน ๑.คณลกษณะสวนตว ไดแก มความยตธรรม มความซอสตย อารมณมนคง มความร มความเปนกนเอง มอารมณขนเปดเผย เขาใจงาย มความเยอกเยน เหนอกเหนใจผอน ๒.คณลกษณะดานวชาชพ ไดแก มความสามารถตดตอกบผอนได มความรในวชาการบรหารด มความสามารถในการตดสนใจด มความอดทนตอการรบฟงความคดเหนของผอน มการวางแผนงานและการจดหนวยงานทด มความสนใจตอผรวมงาน รจกใชอานาจอยางเหมาะสม๑๐๖

  ๑๐๔กด (Eileen Goode), “Sit-Based Management in public education : a challenge for critical pragmatism”, (Dissertation Abstracts International , 1994) p.816. ๑๐๕ฮอย และคณะ (Hoy W. Tarter, C.J. and Forsyth P), Administration Behavior and Subordinate Loyalty, New York : An Empirical Assesment, 1978) ๑๐๖ แมกนสน (Magnuson Walter C), “The Characteristice of Succesful school Business Managers”, (Dissertation Abstracts International , 1971) p.133-A.

๖๓

นโคไล (Nicolai)ไดทาการศกษาพฤตกรรมของศกษาธการในทศนะของครใหญ พบวา ๑) ครใหญสวนมากเชอในพฤตกรรมทางการบรหารอยางมนยสาคญทางสถตวา ศกษาธการประสาน งานกบคณะกรรมการศกษา ผปกครองและชมชนไดอยางมประสทธภาพศกษาธการมความสามารถในการตดสนใจและสามารถเปนผนาได ศกษาธการชวยเหลอโรงเรยน และสามารถทาใหเกดการเปลยนแปลงโดยการนาเทคโนโลยใหมๆ มาใชในการสอนไดด ๒) การทศกษาธการไปเยยมโรงเรยนและบคลากรในโรงเรยนบอยๆ เปนการชวยเหลอใหมการเรยนการสอนดขนและมการทาใหเกดความเขาใจระหวางคร และผบรหารดขน และพฤตกรรมทจะทาใหการบรหารมประสทธภาพหรอไมนนในทศนะของครใหญเชอวา การมมนษยสมพนธและการตดสนใจทดยอมสงผลใหการบรหารงานประสบความสาเรจอยางมประสทธภาพ๑๐๗ แรนดอล (Randall)ไดทาการศกษาความพงพอใจของหวหนางานในการปฏบตงานโครงการการศกษาคร พบวาปจจยจงใจมความสมพนธอยางใกลชดกบความพงพอใจปจจยสขอนามยมความสมพนธอยางใกลชดกบความไมพงพอใจ ปจจยจงใจสงผลในดานความสาเรจของงาน ลกษณะของงาน การไดทาตามความสามารถ ไดรบงานททาทาย และการยอมรบนบถอ ความสาคญของปจจยสขอนามย ไดแก นโยบายเพอนรวมงานความรความสามารถในงานของผบรหาร ความสมพนธกบผบรหาร เงอนไขของงาน๑๐๘

กกกกกกกก๒.๕.๓ งานวจยเกยวของกบคณธรรมของพรหมวหาร ๔ ในการบรหาร

กกกกกกกกความหมายของพรหมวหาร ๔ คอ หลกธรรมประจาใจททาใหผประพฤตปฏบตมชวตอยอยางผใหญ อยอยางผประเสรฐ และเปนทเคารพนบถอ ประกอบดวยธรรม ๔ ขอ คอ ดานเมตตา ดานกรณา ดานมทตา และดานอเบกขา จงทาใหมผวจยหลายทานนาหลกธรรมพรหมวหาร ๔ นมาประกอบและประยกตใชกบงานวจยหลายทานดงน กกกกกกกกอรทย แสงทอง ไดศกษาเรอง “หลกธรรมาภบาลกบการบรหารสถานศกษาสงกดกรงเทพมหานคร : กรณศกษาสถานศกษาในเขตตลงชน” ผลการศกษาพบวา การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานตลงชน กรงเทพมหานครพบวา โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมากทสด สวนครผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตตลงชน กรงเทพมหานคร พบวา ครผสอนมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก๑๐๙

 

๑๐๗นโคไล (Nicolai, Dante), “The Administrative Behavior of the Superintendent of School as Perceived by High School Principals”, (Dissertation Abstracts International, 1971), p 3214-A. ๑๐๘แรนดอล (Randall C.M), “Job Satisfaction of Chief Administrative Officers of Teacher Education Programs”, (Dissertation Abstracts International, 1986), p 12. ๑๐๙ อรทย แสงทอง, “หลกธรรมาภบาลกบการบรหารสถานศกษาสงกดกรงเทพมหานคร : กรณศกษาสถานศกษาในเขตตลงชน”, วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๒), หนา ก.

๖๔

กกกกกกกกเนตรชนก โพธารามก ไดวจยเรอง “วธการประยกตใชพรหมวหาร ๔ เพอพฒนาสงคม”การวจยพบวา พรหมวหารธรรม คอ ธรรมเปนเครองอยอยางประเสรฐ เรยกอกอยางหนงวาอปปมญญา คอธรรมทแผไปไมมประมาณเปนหลกปฏบตพนฐานในการดาเนนชวตเปนคณธรรมทเกอหนนกรรมดทงหลายใหสมบรณ และสรางสรรคตสขสสงคม ทาใหมนษยรจกการพฒนาตนเองใหสมมาทฏฐ๑๑๐ กกกกกกกกปทมาสน อมาตยกล ไดวจยเรอง “ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอกลมบคลกภาพดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ ของนสตปรญญาตร” ผลการวจยพบวา นสตทมการใหคาปรกษาแบบกลมมบคลกภาพดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ สงกวานสตทไมใหคาปรกษาแบบกลมอยางนอยทมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ แสดงใหเหนวา โปรแกรมการใหคาปรกษากลมทใชในการวจยครงมอทธพลตอการเปลยนแปลงบคลกภาพ ดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ ของนสต๑๑๑ กกกกกกกกพรหม วฒววฒนชยไดวจยเรอง “หลกพรหมวหาร ๔ กบหลกการปฏบตหนาทตามอดมคตตารวจ : ศกษาเฉพาะกรณ ขาราชการตารวจประจาสถานตารวจนครบาลดสต”ผลการวจยพบวา หลกพรหมวหาร ๔ และหลกอดมคตตารวจทง ๙ ประการ มความสมพนธคลายคลงกนสามารถใชในการปฏบตหนาทตารวจไดทง ๒ หลกการ จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามและแบบสมภาษณ สรปไดวา ขาราชการตารวจสวนใหญ มความศรทธาในพระพทธศาสนาเปนอยางด แตมความรความเขาใจในเรอง พรหมวหาร ๔ ปานกลาง การปฏบตธรรม ฝกฝนจตใจของตนอยในระดบปานกลาง ความร ความเขาใจในอดมคตตารวจอยในเกณฑด การนาหลกพรหมวหาร ๔ ไปประยกตใชในการ ปฏบตหนาทอยในเกณฑทนาพอใจระดบหนงซงตองมการเพมเตมในสวนตางๆ ตองมการอบรม ฝกฝนจตใจโดยวทยากรทมความรความเขาใจและตองมการจดโครงการ ปฏบตธรรมของขาราชการตารวจในทกระดบชน ตองเปนผดาเนนโครงการทตอเนองตลอดเวลา การคดเลอกผททาหนาทหวหนาสถานตารวจ ตองใหไดผมความรความ ความสามารถและคณธรรมในจตใจอยางแทจรง เพอใหเกดประสทธภาพในการทางาน ในสวนของประชาชนนนเองควรมความเขาใจ เหนใจในปญหาการปฏบตหนาทของตารวจและทสาคญขาราชการตารวจตองยดมนคณธรรมจรยธรรมในการปฏบตหนาทโดยเครงครด เพอใหเกดความสมฤทธผลในการปฏบตหนาท๑๑๒

 

๑๑๐เนตรชนก โพธารามก, “วธการประยกตใชพรหมวหาร ๔ เพอการพฒนาสงคม”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, สาขาพระพทธศาสนา, ( บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๒), หนา ข.

๑๑๑ปทมาสน อมาตยกล, “ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอกลมบคลกภาพดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ ของนสตปรญญาตร”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, ( ภาควชาแนะแนวและจตวทยาการศกษาคณะศกษาศาสตร, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พษณโลก, ๒๕๔๕ ), หนา ก.

๑๑๒พรหม วฒววฒนชย, “หลกพรหมวหาร ๔ กบหลกการปฏบตหนาทตามอดมคตตารวจ : ศกษาเฉพาะกรณ ขาราชการตารวจประจาสถานตารวจนครบาลดสต”, วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต, (สาขาศาสนาเปรยบเทยบ, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหดล, ๒๕๔๕ ), หนา ก.

๖๕

กกกกกกกกพระชยชนะ ธมมทนโน ไดศกษาวจยเรอง “การเปรยบเทยบหลกมนษยชนกบสทธมนษยชนทางพทธศาสนา” ศกษาพบวา หลกพรหมวหาร ๔ ไดกลาวถงในพระอภธรรมปฎกไววา ภกษในศาสนานเจรญมรรคปฏปทาเพอเขาถงรปภาพ สงดจากภาพ สงดจากอกศลธรรมทงหลายแลวบรรลปฐมฌานทดวยเมตตา ประกอบดวยวตกวจารมปตและสขอนเกดแตวเวกอยในสมยใด ผสสะ อวกเขปะ มในสมยนนสภาวธรรมเหลานชอวา กศล การเจรญปฏปทาเพอฌานทดวยกรณาประกอบดวยวตกวจาร มปตและสขทงหลาย บรรลปฐมฌานทดวนกรณา ประกอบดวยวตกวจาร มปตและสขอนเกดแตวเวกอยในสมยใด ผสสะ อวกเขปะ มในสมยนนสภาวธรรมเหลานชอวา กศล กกกกกกกกการเจรญมรรคปฏปทาเพอเขาถงรป สงดจากถาม สงดจากอกศลกรรมทงหลาย แลวบรรลปฐมฌานทแลวดวยมทตาประกอบดวย วตกวจาร มปตและสขอนเกดแตวเวกอยในสมยใด ผสสะ อวกเขปะ มในสมยนนสภาวธรรมเหลานชอวา กศล กกกกกกกกการเจรญปฏปทาเพอเขาถงรปภพ บรรลตกฌานดวยอเบกขา ไมมทกขไมมสข เพราะละสขและทกขได เพราะโสมนส และโทมนสดบสนทในกอนมสตบรสทธเพราะอเบกขาอยในสมยใด ผสสะ อวกเขปะ มในสมยนนสภาวธรรมเหลานชอวา กศล จะเหนไดวาการเจรญอปปมญญ ๔ ในพระอภธรรมปฎก คอ กกกกกกกกเมตตา คอ ความปารถนา อยากให เขามความสข มจตอนเปนไมตรตองการใหเขามความรมเยนในใจมนษยและสตวทงหลาย กกกกกกกกกรณา คอ ความสงสาร คดชวยใหเขาพนทกขใฝใจในการปลดเปลองบาบดความทกขยากของมนษยและสรรพสตวทงหลาย กกกกกกกกมทตา คอ ความยนดปรารถนาใหผอนเปนสขไมวาชวตมนษยหรอสตวทเกดมารวมโลกกนทงหลาย พลอยยนดดวยเมอเขามสข กกกกกกกกอเบกขา คอ ความวางใจเปนกลาง ไมเอนเอยงดวยความรกและความชง พรอมทจะปฏบตตามหลกธรรม เพราะการเจรญอปปมญญา ๔ เปนหลกมนษยธรรมทประเสรฐถาวามนษยจะมพรหมวหาร ๔ จะตองนาพาความสงบ และสนตสขมาสมวลมนษยและสตวทงหลาย๑๑๓

 

๑๑๓พระชยชนะ ธมมทนโน, (นาทองไชย), “การเปรยบเทยบหลกมนษยชนกบสทธมนษยชนทางพทธศาสนา”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๘), หนา ก .

๖๖

กกกกกกกกพรหม วฒววฒนชย,พ.ต.ต. ไดวจยเรอง “หลกพรหมวหาร ๔ กบหลกการปฏบตหนาทตามอดมคตตารวจ : ศกษาเฉพาะกรณ ขาราชการตารวจประจาสถานตารวจนครบาลดสต”ผลการวจยพบวา หลกพรหมวหาร ๔ เปนทมความสมพนธกบหลกอดมคตของตารวจทง ๙ ขอเปนอยางด สามารถใชแทนกนไดในทางการปฏบตหนาท๑๑๔ กกกกกกกกวเชยร ดวงพมไดวจยเรอง “ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานตามหลกพรหมวหาร ๔ ของผ นาทองถน : กรณศกษาเทศบาลตาบลหวไทร อาเภอหวไทร จงหวดนครศรธรรมราช ” ผลการวจยพบวา กกกกกกกก๑.ผลการวจยความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานตามหลกพรหมวหาร ๔ ของผนาทองถน จาแนกตามเพศ พบวา อายตงแต ๒๐ป ถง ๕๐ป และตงแต ๕๑ปขนไปโดยภาพรวม มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบปานกลางทกดาน กกกกกกกก๒.ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานตามหลกพรหมวหาร ๔ ของผนาทองถน จาแนกตามอาย พบวา อายตงแต ๒๐ป ถง ๕๐ป และตงแต ๕๑ ปขนไปโดยภาพรวม มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบปานกลางทกดาน กกกกกกกก๓.ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานตามหลกพรหมวหาร ๔ ของผนาทองถน จาแนกตามการศกษา พบวา การศกษาตากวาปรญญาตร และปรญญาตรขนไป โดยภาพรวม มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบปานกลางทกดาน กกกกกกกก๔.ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานตามหลกพรหมวหาร ๔ ของผนาทองถน จาแนกตามอาชพพบวา อาชพขาราชการ / นกธรกจ และรบจางทวไป โดยภาพรวม มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบปานกลางทกดาน๑๑๕

 

กกกกกกก ก๑๑๔พรหม วฒววฒนชย,พ.ต.ต.,“หลกพรหมวหาร ๔ กบหลกการปฏบตหนาทตามอดมคตตารวจ:ศกษาเฉพาะกรณ ขาราชการตารวจประจาสถานตารวจนครบาลดสต”, วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหดล, ๒๕๔๕), หนา ข.

๑๑๕วเชยร ดวงพม,“ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานตามหลกพรหมวหาร ๔ ของผนาทองถน : กรณศกษาเทศบาลตาบลหวไทร อาเภอหวไทร จงหวดนครศรธรรมราช”, วทยานพนธศาสน ศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหามงกฏราชวทยาลย, ๒๕๕๐), หนา ๕๐.

๖๗

กกกกกกกกสทธพร ออนคา ไดวจยเรอง “ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหารสกบพฤตกรรมผนาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ” ผลการวจยพบวาคณธรรมดานพรหมวหารส ของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ ทไดนามาศกษา ปรากฏวา คณธรรมดานพรหมวหารสอยในระดบปานกลาง พฤตกรรมผนาของผบรหารโรงเรยน สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ ทไดนามาศกษา ปรากฏวา พฤตกรรมของผนาทงสองมตอยในระดบปานกลาง ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหารสแตละดานกบพฤตกรรมผนาในแตละมต ของผบรหารโรงเรยน สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ ทไดนามาศกษา ปรากฏวา คณธรรมดานพรหมวหารส มความสมพนธกบพฤตกรรมของผนามตมงสมพนธและมตมงงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ การเปรยบเทยบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหารสกบพฤตกรรมผนาของผบรหารทมวฒการศกษา และประสบการณตางกนปรากฏวาผทมวฒการศกษาตางกนไมมคใดแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต แตผบรหารทมประสบการณตางกน มคณธรรมดานพรหมวหารสทกดาน กบพฤตกรรมผนามตมงงาน มความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ สวนคณธรรมดานกรณากบพฤตกรรมผนามตมง สมพนธของผบรหาร ทมประสบการณตางกน มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕๑๑๖ กกกกกกกกสมชาย สรจนโท พระมหา ไดศกษาวจยเรอง “พทธธรรมเพอการพฒนาคณภาพชวตตามแนวทางของพระเทพคณ (สมาน สเมโท)” พบวา ความหมายของหลกพรหมวหาร ๔ วาคอการเจรญจตภาวนาโดยธรรม ทพงแผออกไปในสรรพสตวทงหลายโดยมสตอยางสมาเสมอกนไมประมาณ ไมจากดขอบเขต โดยมากเรยกวา พรหมวหาร ๔ แปลวาธรรมเปนเครองอยอยางประเสรฐ หรอคณธรรมประจาตวของทานผมจตใจกวางขวางยงใหญแยกออกไปได ๔ ประการ คอ๑๑๗ เมตตา คอ ความรก ปรารถนาด มไมตร อยากใหสรรพสตวมสขถวนหนา กรณา คอ อยากชวยเหลอสรรพสตว ใหหลดพนจากภาวะแหงทกข มทตา คอ ความพลอยยนดเมอผ ไดดมสตแชมชนเบกบาน อเบกขา คอ มใจเปนกลางวางเฉยในอฏฐารมณ และอนฏฐารมณแลปราศจากอคตคอมความเครยด  

๑๑๖สทธพร ออนคา ,“ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหารสกบพฤตกรรมผนาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ”, วทยานพนจการศกษามหาบณฑต, (สาขาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาบรพา, ๒๕๓๑), หนา ก.

๑๑๗สมชาย สรจนโท, พระมหา, “พทธธรรมเพอการพฒนาคณภาพชวตตามแนวทางของพระเทพคณ (สมาน สเมโท)”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๔๗), หนา ก.

๖๘

กกกกกกกกสทธชย ฐตชโย(ถาวรศล) พระมหา ไดใหทศนะไวในวทยานพนธเรอง ศกษาเชงวเคราะหพรหมวหาร ๔ ในคมภรทางพระพทธศาสนา โดยเนอหาสาระสาคญของวทยานพนธเลมนวเคราะหถงคาแปล ความหมาย ลกษณะวธการเจรญวธการแผ โทษทเกดขนจากการขาดเมตตา กรณา มทตา อเบกขา รวมถงผลหรออานสงสของพรหมวหารโดยมงเนน ศกษาจากพระไตรปฎก คมภร อรรถกถา ฎกา ในเชงอรรถของวทยานพนธและเอกสารตางๆทเกยวของของพรหมวหารแลวนาวเคราะหประยกตใชในชวตประจาวนเพอความสขตอตนเองและสวนรวม๑๑๘ กกกกกกกกสพล เครอมะโนรมณไดศกษาวจยเรอง “การศกษาใชหลกพทธธรรมในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลนครเชยงใหม”ผลการศกษาพบวา ความคดเหนของพนกงานครเทศบาลเกยวกบการใชหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา สงกดเทศบาลนครเชยงใหมนน ผบรหารสถานศกษาไดนาหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ไดแก เมตตา กรณา และมทตา ไปปฏบตงานในสถานศกษาอยในเกณฑทสงขณะท อเบกขานน ถกไปปฏบตงานในสถานศกษาเปนสวนนอย๑๑๙ กกกกกกกกจากการศกษางานวจยทเกยวของกบหลกพรหมวหาร ๔ สรปไดวา พรหมวหาร ๔ เปนหลกธรรมทมความสาคญและสามารถนามาประยกตใชในทางการบรหารไดไมจาเพราะเจาะจงแตการบรหารการศกษาเทานน แตยงสามารถนาไปประยกตใชเกยวกบการบรหารตางๆไดดวย ทงน เพราะพรหมวหาร ๔ เปนหลกธรรมของผเปนพรหม ผประเสรฐ ผนาหรอผบรหารหากมหลกพรหมวหาร ๔ ในใจหรอปฏบตเปนเครองมอในการบรหารงานกเปรยบเสมอนหนงวาพระพรหมของผใตบงคบบญชา มความเมตตาตอผใตบงคบบญชาปรารถนาใหผใตบงคบบญชามความสขในการปฏบตงาน สงเสรมและยนดเมอผใตบงคบบญชาประสบความสาเรจ และมองปญหาทเกดขนระหวางผใตบงคบบญชาดวยใจทเปนกลาง ทกลาวมาแลวพอเปนเครองสนบสนนในการเสนองานวจยนอยางเหมาะสม โดยเฉพาะการนาหลกพรหมวหาร ๔ มาใชในการบรหารงานบคลากรตามสถานศกษาตางๆ  

๑๑๘สทธชย ฐตชโย (ถาวรศล)พระมหา , “ศกษาเชง วเคราะหพรหมวหาร ๔ ในคมภรทางพระพทธศาสนา”, วทยานพนธศาสนศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหามงกฏราชวทยาลย, ๒๕๔๖), หนา ๑๒๐.

กกกกกกกก ๑๑๙สพล เครอมะโนรมณ, “การใชหลกพทธธรรมในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลเชยงใหม”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๒), หนา ข.

๖๙

๒.๖ กรอบแนวคดในการวจย ผวจยมงศกษา การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ทมความสมพนธระหวางตวแปรตนและตวแปรตามดงกรอบแนวคด

ตวแปรตน ตวแปรตาม ปจจยสวนบคคล

๑. เพศ ๒. อาย ๓. วฒการศกษา ๔. ประสบการณการทางาน ๕. ตาแหนงในการปฏบตงาน

แผนภาพท ๒.๑ กรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework)

กกกกกกกก

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

บทท ๓

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ (Survery Research) เพอศกษาการบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการดาเนนการวจยมลาดบดงน กกกกกกกก๓.๑ รปแบบการวจย กกกกกกกก๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง กกกกกกกก๓.๓ เครองมอทใชในการวจย กกกกกกกก๓.๔ การเกบรวบรวมขอมล กกกกกกกก๓.๕ การวเคราะหขอมล กกกกกกกก๓.๖ สถตทใชในการวเคราะหขอมล

๓.๑ รปแบบการวจย กกกกกกกกการวจยครงน ผวจยใชระเบยบวธการวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) ซงเปนการใชรปแบบการวจยเชงสารวจ (Survey Research)

๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง กกกกกกกก๓.๒.๑ ประชากร กกกกกกกกประชากรทใชในการวจย ไดแกผบรหารสถานศกษาและคร ในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๓ โรงเรยน ซงมจานวน ๓0๐ คน กกกกกกกก๓.๒.๒ กลมตวอยาง

กกกกกกกกกลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารสถานศกษาและคร ในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๓ โรงเรยน โดยใชกลมตวอยาง ๑69 คน จากเทคนคการสมตวอยางของเครซและมอรแกน (R.V.Krejcie.& D.W.Magan) ๑ ดงตารางตอไปน

 

กกกกกกกก๑เครซและมอรแกน (R.V.Krejcie.& D.W.Magan) อางใน ธานนท ศลปจาร, การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย spss, พมพครงท ๙,(กรงเทพมหานคร : สานกพมพบสซเนสอารแอนดด, ๒๕๕๑), หนา ๔๙.

๗๑

ตารางท ๓.๑ แสดงจานวนประชากรไดแกผบรหารและคร ขอมล ผบรหาร คร ประชากร (รวม) กลมตวอยาง

๑. โรงเรยนทวธาภเศก ๕ ๑๑๕ ๑๒๐ 60 ๒. โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม ๕ 70 75 54 ๓. โรงเรยนชโนรสวทยาลย ๕ ๑๐0 ๑05 55

รวม 15 285 ๓00 ๑69

๓.๓ เครองมอทใชในการวจย กกกกกกกกเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา โดยมวธการสรางแบบสอบถามและการหาคณภาพของเครองมอ ดงน กกกกกกกก๓.๓.๑ การสรางแบบสอบถาม กกกกกกกกผวจยไดดาเนนการสรางแบบสอบถาม ดงน โดยมเนอหาครอบคลมวตถประสงคและเนอหาจากแนวคดทตองการศกษา มทงหมด ๕ ตอน ดงน กกกกกกกกตอนท ๑ แบบสอบถามขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ซงประกอบดวย เพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน ตาแหนงในการปฏบตงาน จานวน ๕ ขอ กกกกกกกกตอนท ๒ แบบสอบถามขอมลเกยวกบการศกษาการบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ ในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ลกษณะแบบสอบถามเปนคาถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) ๕ ระดบ ซงประกอบดวย ทกษะในการปฏบตงานมากทสด ทกษะในการปฏบตงานมาก ทกษะในการปฏบตงานปานกลาง ทกษะในการปฏบตงานนอย และทกษะในการปฏบตงานนอยทสด ทกาหนดไวในขอบเขตการศกษาโดยกาหนดระดบการปฏบตไว ดงน

เหนดวยมากทสด ใหคาเทากบ ๕ เหนดวยมาก ใหคาเทากบ ๔ เหนดวยปานกลาง ใหคาเทากบ ๓ เหนดวยนอย ใหคาเทากบ ๒ เหนดวยนอยทสด ใหคาเทากบ ๑

ตอนท ๓ เปนแบบสอบถามปลายเปด ซงเปนคาถามทใหผตอบแสดงความคดเหนเกยวกบปญหาแนวทาง และขอเสนอแนะเกยวกบการศกษาการบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ตอนท ๔ การหาคณภาพของแบบสอบถาม

ผวจยไดนาแบบสอบถามทสราเสรจเรยบรอยแลว ไปหาคณภาพแบบสอบถามโดยหาคาความเทยงตรง (Validity) และความเชอมน (Reliability) ดงน

๑) หาความเทยงตรง (Validity) โดยการนาแบบสอบถามไปใหผเชยวชาญชวยตรวจสอบความถกตองและความครอบคลมของเนอหาทตองการศกษา ซงเปนการหาความเทยงตรงเชงเนอหา

๗๒

(Content Validity) สาหรบผเชยวชาญทตรวจสอบความเทยงของแบบสอบถามมจานวน ๕ ทาน ดงน ๑. พระมหาสมบรณ สธมโม,ดร. ๒. พระมหาสม กลยาโณ,ดร. ๓. รศ.ดร.อานวย เดชชยศร ๔. รศ.ดร.สทธพงษ ศรวชย ๕. ผศ.ดร.เรงชย หมนชนะ

นาแบบสอบถามจากผเชยวชาญมาหาคาดชนความสอดคลองตามวตถประสงคของแตละขอ ( Index of Objective Congruence : IOC)๒ ไดคา IOC มากกวา ๐.๕ ทกขอคาถาม ๒) หาคาความเชอมน (Reliability) โดยการนาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขจากการตรวจสอบของผเชยวชาญและไปทดลองใช ( Try Out) กบผบรหารสถานศกษาและครผสอนในโรงเรยนสตรวดระฆง ถ.อรณอมรนทร แขวงศรราช เขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร.ทไมไดเปนกลมตวอยางจานวน ๓๐ คน และนามาตรวจใหคะแนน หาคาสมประสทธแอลฟา (co-Coefficient)๓ ของความเชอมน ตามวธการของครอนบาค โดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตไดคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ ๐.๙๗๕ ตอนท ๕ นาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไข กกกกกกกกนาแบบสอบถามมาปรบปรงใหเปนฉบบสมบรณสาหรบนาไปเกบรวบรวมขอมลจรงตอไป ๓.๓.๒ การสมภาษณเชงลก ( In-depth Interview ) ผใหขอมลสาคญ (Key Informant) เกยวกบ การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

๓.๔ การเกบรวบรวมขอมล กกกกกกกกการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน ผวจยดาเนนการดงน กกกกกกกก๓.๔.๑ ผวจยตดตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เพอขอหนงสอความรวมมอในการทาวจยจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ไปยงโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๓โรงเรยน กกกกกกกก๓.๔.๒ ผวจยนาแบบสอบถามไปเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง จานวน ๑69 ฉบบและรบคนมาดวยตนเอง

 

กกกกกกกก๒Cronbach, Lee J, Essentials of psychological testing, 4th ed., (New York : Harper & Row, 1971), p, 123.

กกกกกกกก๓ประยร อาษานาม ,รศ . ดร . , ค มอวจยทางการศกษา , พมพครงท ๒ , คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน (ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน, ๒๕๔๑), หนา ๖๖.

๗๓

กกกกกกกก๓.๔.๓ เมอไดแบบสอบถามมาจานวน ๑69 ฉบบ ถอวาเปนแบบสอบถามทสมบรณแลว นามาวเคราะหคาสถตตางๆ โดยผานโปรแกรมสาเรจรป

๓.๕ การวเคราะหขอมล กกกกกกกกในขนตอนน ผวจยไดดาเนนการดงน กกกกกกกก๓.๕.๑ นาแบบสอบถามทไดรบคนมาทงหมดแลวตรวจสอบความสมบรณแลว กกกกกกกก๓.๕.๒ กาหนดคะแนนของแบบสอบถามทเกยวกบการศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ ในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ดงน

เหนดวยมากทสด ใหคาเทากบ ๕ เหนดวยมาก ใหคาเทากบ ๔ เหนดวยปานกลาง ใหคาเทากบ ๓ เหนดวยนอย ใหคาเทากบ ๒ เหนดวยนอยทสด ใหคาเทากบ ๑

กกกกกกกก๓.๕.๓ นาคะแนนทไดไปวเคราะหดวยโปรแกรมสาเรจรปคอมพวเตอร SPSS for windows เพอใชวเคราะหหาคาสถตตามจดมงหมาย และสมมตฐานทตงไว กกกกกกกก๑. หาความถ (Frequency) โดยนาขอมลตวเลขทไดมารวบรวม แลววเคราะหหาความถ กกกกกกกก๒. หาคารอยละ (Percentage) โดยนาขอมลทไดจากการวเคราะหหาความถ กกกกกกกก๓. หาคาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviat ion) กกกกกกกกคอ รวมคะแนนแตละขอเขาดวยกน และทาการแจกแจงความถของคะแนน แลวคานวณหาคาเฉลย (X) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) แลวแปลความโดยใชแบบองเกณฑซงอางใน บญชม ศรสะอาด๔ ดงน คาเฉลย แปลความวา ระดบความคดเหน

๔.๕๐-๕.๐๐ แปลความวา มการปฏบตอยในระดบมากทสด ๓.๕๐-๔.๔๙ แปลความวา มการปฏบตอยในระดบมาก ๒.๕๐-๓.๔๙ แปลความวา มการปฏบตอยในระดบปานกลาง ๑.๕๐-๒.๔๙ แปลความวา มการปฏบตอยในระดบนอย ๑.๐๐-๑.๔๙ แปลความวา มการปฏบตอยในระดบนอยทสด

 

กกกกกกกก๔บญชม ศรสะอาด, การวจยเบองตน, พมพครงท ๒, (กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน จากด, ๒๕๓๗, หนา ๙๙-๑๐๐.

๗๔

๓.๖ สถตทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล จะทาการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปสาหรบการวเคราะหขอมลทางสงคมศาสตร สถตทใช คอ ๓.๖.๑ สถตพรรณนา (Descriptive statistics) ใชในการอธบายลกษณะทวไปของกลมตวอยาง และการบรหารงานวชาการดานการเรยนการสอน ทใช คอ ความถ (Frequency), รอยละ (Percentage), คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) 3.6.2 สถตเชงอนมานเพอหาคา t-test และ F-test (One-way ANOVA Analysis of Variance) ใชทดสอบเปรยบเทยบคาเฉลยตวแปรอสระทมากกวาสองกลมอยางมนยสาคญทางสถตท ๐.๐๕ และสตรการคานวณหาคาสถต ดงตอไปน๕ (๑) คารอยละ (Percentage) สตร

เมอ P แทน คารอยละ f แทน ความถทตองการแปลงใหเปนคารอยละ N แทน จานวนประชากรทงหมด (๒) คาเฉลย (Mean)

เมอ แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง fx แทน ผลรวมของผลคณระหวางคะแนนกบความถของคะแนน N แทน จานวนประชากรทงหมด

(๓) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: S.D.) จากสตร S.D. = n∑fx2 – (fx )2 n(n – 1) เมอ S.D แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) n แทน ขอมลทงหมด ∑fx แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

  ๕บญชม ศรสะอาด, การวจยเบองตน, (กรงเทพมหานคร:สานกพมพชมรมเดก, ๒๕๔๓), หนา ๑๐๑.

๗๕

N

(๔) การเปรยบเทยบกรณกลมตวอยางเปนอสระแกกน วามความแปรปรวนของประชากร จากคาทดสอบ T-test และ F-test๖ ดงน คา T-test (Independent Simple T-test) สตร

21

2

21

11

nnS

XXt

p

โดยท

2

11

21

222

2112

nn

snsnSp

เมอ 1X , 2X = คาเฉลยของกลมตวอยางท ๑ และ ๒

2Sp = ความแปรปรวนรวม

22

21 , SS = ความแปรปรวนของกลมตวอยางท ๑ และ ๒

21 , nn = จานวนกลมตวอยางท ๑ และ ๒

(๕) การคานวณหาคาความสอดคลองดชนระหวางของขอความกบวตถประสงค (Item Objective Congruence Index = IOC) โดยความคดเหนของผเชยวชาญวา เหมาะสม (+ ๑) ไมเหมาะสม (- ๑) และไมแนใจ (๐) ซงมสตรดงน สตร IOC = ∑R 100 เมอ IOC = แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค ∑R = แทน ผลรวมคะแนนของผเชยวชาญทงหมด N = แทน จานวนผเชยวชาญทงหมด (๖) คาความเชอมนของแบบสอบถาม (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของครอนบาค (Cronbach) จากสตร ดงน ๗ สตรคอ = 1 si

2 – 1 st

2

 

กกกกกกกก๖ ธานนทร ศลปจาร, การวจยและวเคราะหขอมลทางสถต, (กรงเทพมหานคร: บสซเสนอารแอนดด, ๒๕๕๒), หนา ๑๗๒.

๗ ประสทธ สวรรณรกษ, ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร, (สถาบนราชภฏ

บรรมย, ๒๕๔๒), หนา ๒๖๑.

s t

2

๗๖

เมอ แทน คาสมประสทธความเชอมน N แทน จานวนของเครองมอวด แทน จานวนขอแบบสอบถาม แทน ผลรวมของความแปรปรวนของแตละขอ แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวม (๗) คาเฉลย One –Way ANOVA และวเคราะหความแตกตางเปนรายคดวย Scheffe สตร คอ F แทน อตราสวนของความแปรปรวน MS b แทน คาความแปรปรวนระหวางกลม แทน คาความแปรปรวนภายในกลม วเคราะหความแตกตางเปนรายคดวย LSD

สตร คอ LSD = t1-/2 EMSji nn

11

คา MSE ไดจากการคานวนหาคาความแปรปรวน one way ANOVA โดยมขนตอนดงน 1. คานวณคา LSD

2. คานวณความแตกตางระหวางคาเฉลย

iX -

Xj

3. นาคา

iX -

Xj เปรยบเทยบกบ คา LSD

3.1 ถา คา

iX -

Xj > คา LSD แสดงวา 1 2

3.2 ถา คา

iX -

Xj คา LSD แสดงวา 1 = 2

st

2

si

2

บทท ๔

ผลการวจย

กกกกกกกกการวจยเรอง “การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑” มวตถประสงค ๑) เพอศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๒) เพอเปรยบเทยบระดบความคดเหนของผบรหารและบคลากรทางการศกษาทมตอการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล ๓) เพอศกษาขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ซงไดแบงการนาเสนอ ออกเปน ๕ สวน ดงน กกกกกกก ๔.๑ การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม กกกกกกก๔ ๔.๒ การวเคราะห การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการแบงการบรหารงานบคคล ๔ ดาน คอ ๑) เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒) กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓) มทตา ดานการพฒนาบคคล และ ๔) อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน กกกกกกกก ๔.๓ การวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ กกกกกกกก ๔.๔ ขอเสนอแนะแนวทาง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๔.๕ การสมภาษณเชงลก ( In-depth Interview ) ผใหขอมลสาคญ (Key Informant) เกยวกบ การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

๗๘

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล N หมายถง ประชากรกลมตวอยาง

หมายถง คาเฉลย S.D. หมายถง คาความเบยงเบนมาตรฐาน t หมายถง คาสถตทดสอบ (t-test) F หมายถง คาสถตทดสอบ (F-test) * หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ df หมายถง ชนของความเปนอสระ ss หมายถง ผลบวกกาลงสอง MS หมายถง คาเฉลยของผลบวกกาลงสอง

๔.๑ การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ผลการวเคราะหขอมลทวไป จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน ตาแหนงในการปฏบตงาน จากประชากรกลมตวอยาง รวม ๑๖๙ คน ซงมรายละเอยดดงตอไปน ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยการแจกแจงความถและหาคารอยละ (Percent) ตารางท ๔.๑ แสดงจานวนและคารอยละ จาแนกตามเพศ (n=๑๖๙) เพศ จานวน (คน) รอยละ ชาย ๖๒ ๓๖.๗ หญง ๑๐๗ ๖๓.๓ รวม ๑๖๙ ๑๐๐.๐ จากตารางท ๔.๑ ผบรหารและครเปนเพศหญง จานวน ๑๐๗ คน คดเปนรอยละ ๖๓.๓ ทเหลอเปนเพศชาย จานวน ๖๒ คน คดเปนรอยละ ๓๖.๗

๗๙

ตารางท ๔.๒ แสดงจานวนและคารอยละ จาแนกตามอาย (n=๑๖๙)

อาย จานวน (คน) รอยละ ตากวา ๓๐ ป ๓๑ – ๓๙ ป ๔๐ – ๔๙ ป ๕๐ – ๖๐ ป

๖๙ ๔๐.๘ ๓๕ ๒๐.๗ ๑๙ ๑๑.๒ ๔๖ ๒๗.๒

รวม ๑๖๙ ๑๐๐.๐

จากตารางท ๔.๒ ผบรหารและคร มอายตากวา ๓๐ ป จานวน ๖๙ คน คดเปนรอยละ ๔๐.๘ ผบรหารและคร มอายระหวาง ๕๐ –๖๐ ป จานวน ๔๖ คน คดเปนรอยละ ๒๗.๒ ผบรหารและครมอายระหวาง ๓๑ – ๓๙ ป จานวน ๓๕ คน คดเปนรอยละ ๒๐.๗ และผบรหาร ครมอายระหวาง ๔๐– ๔๙ ป จานวน ๑๙ คน คดเปนรอยละ ๑๑.๒ ตามลาดบ ตารางท ๔.๓ แสดงจานวนและคารอยละ จาแนกตามวฒการศกษา (n=๑๖๙)

วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

จานวน (คน) ๑๓๒ ๓๔ ๓

รอยละ ๗๘.๑ ๒๐.๑ ๑.๘

รวม ๑๖๙ ๑๐๐.๐

จากตารางท ๔.๓ ครมวฒการศกษาระดบปรญญาตร จานวน ๑๓๒ คน คดเปนรอยละ ๗๘.๑ ผบรหารและครมวฒการศกษาระดบปรญญาโท จานวน ๓๔ คน คดเปนรอยละ ๒๐.๑ และผบรหารมวฒการศกษาระดบปรญญาเอก จานวน ๓ คน คดเปนรอยละ ๑.๘ ตามลาดบ

๘๐

ตารางท ๔.๔ แสดงจานวนและคารอยละ จาแนกตามประสบการณการทางาน (n=๑๖๙) ประสบการณการทางาน จานวน (คน) รอยละ ๑ - ๑๐ ป ๑๑ - ๒๐ ป ๒๑ – ๓๐ ป ๓๑ ป ขนไป

๙๑ ๑๘ ๓๔ ๒๖

๕๓.๘ ๑๐.๗ ๒๐.๑ ๑๕.๔

รวม ๑๖๙ ๑๐๐.๐

จากตารางท ๔.๔ ผบรหารและครมประสบการณการทางานระหวาง ๑–๑๐ ป จานวน ๙๑ คน คดเปนรอยละ ๕๓.๘ ผบรหารและครมประสบการณการทางานระหวาง ๒๑-๓๐ ป จานวน ๓๔ คน คดเปนรอยละ ๒๐.๑ ผบรหารและครมประสบการณการทางาน ๓๑ ป ขนไป จานวน ๒๖ คน คดเปนรอยละ ๑๕.๔ และผบรหาร ครมประสบการณการทางาน ระหวาง ๑๑–๒๐ ป จานวน ๑๘ คน คดเปนรอยละ ๑๐.๗ ตามลาดบ ตารางท ๔.๕ แสดงจานวนและคารอยละ จาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน (n=๑๖๙) ตาแหนงในการปฏบตงาน จานวน (คน) รอยละ คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๑๕๔ ๑๒ ๓

๙๑.๑ ๗.๑ ๑.๘

รวม ๑๖๙ ๑๐๐.๐

จากตารางท ๔.๕ มตาแหนงหนาทเปนคร จานวน ๑๕๔ คน คดเปนรอยละ๙๑.๑ รองลงมา มตาแหนงหนาทเปนรองผบรหารสถานศกษา จานวน ๑๒ คน คดเปนรอยละ ๗.๑ และมตาแหนงหนาทเปนผบรหารสถานศกษา จานวน ๓ คน คดเปนรอยละ ๑.๘ ตามลาดบ

๘๑

๔.๒ การวเคราะห การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผลการวเคราะหการบรหารงานบคลากร ๔ ดาน คอ ๑) ดานการวางแผนกาลงคน ๒) ดานการสรรหาบคคล ๓) ดานการพฒนาบคคล และ ๔) ดานการประเมนการปฏบตงาน โดยการนาหลก พรหมวหาร ๔ มาประยกตใชม ๔ ดาน คอ ๑) เมตตา คอ ความรก ปรารถนาดอยากใหเขามความสข ๒) กรณา คอ ความสงสาร คดชวยใหพนทกข ๓) มทตา คอ ความยนดในเมอผอนอยดมสข ๔) อเบกขา คอ ความวางใจเปนกลาง ซงมรายละเอยดภาพรวม โดยใชเกณฑวเคราะหและแปลผล ดงในตาราง ดงน คาเฉลย ๔.๕๐ – ๕.๐๐ แปลวา มากทสด คาเฉลย ๓.๕๐ – ๔.๔๙ แปลวา มาก คาเฉลย ๒.๕๐ – ๓.๔๙ แปลวา ปานกลาง คาเฉลย ๑.๕๐ – ๒.๔๙ แปลวา นอย คาเฉลย ๑.๐๐ – ๑.๔๙ แปลวา นอยทสด โ

ตารางท ๔.๖ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวม

การบรหารบคลากรทางการศกษา

ตามหลก พรหมวหาร ๔

n=๑๖๙

S.D.

แปลผล

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

๓.๙๗ ๓.๙๙ ๓.๙๗ ๓.๙๔

๐.๕๕๘ ๐.๕๙๖ ๐.๕๘๒ ๐.๖๔๙

มาก มาก มาก มาก

ภาพรวม ๓.๙๗ ๐.๕๔๓ มาก

จากตารางท ๔.๖ ผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวม อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๕๔๓

๘๒

เมอพจารณาเปนรายดานพบวาทกดานอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ กรณา ดานการสรรหาบคคล มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๕๙๖ รองลงมา คอ มทตา ดานการพฒนาบคคล มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๕๘๒ เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๕๕๘ และดานทมคาเฉลยตาสด คอ อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๖๔๙ ตามลาดบ รยนมงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ลการศกษาขอเของตารางท ๔.๗ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน พจารณาเปนรายขอ

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน

n=๑๖๙

S.D. แปลผล

๑.จดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตาม นโยบายโรงเรยน ๒.จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงาน บคลากรอยางเปนระบบ ๓.มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนอง ๔.มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสด ๕.มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพ ๖.เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานใน โรงเรยน ๗.มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษา ๘.บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการปฏบตงาน วางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน ๙.มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรม ปราศจากอคต ๑๐.เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจ ลลวง

๔.๓๐

๔.๐๗

๔.๐๑ ๔.๐๑ ๔.๐๐

๓.๘๔ ๓.๘๙

๓.๘๑

๓.๘๔

๓.๙๔

๐.๗๑๔

๐.๗๐๘

๐.๗๘๓ ๐.๘๓๑ ๐.๗๔๐

๐.๘๖๘ ๐.๗๓๒

๐.๘๓๘

๐.๗๙๗

๐.๘๔๓

มาก

มาก

มาก มาก มาก มาก มาก

มาก

มาก

มาก

ภาพรวม ๓.๙๗ ๐.๕๕๘ มาก

๘๓

จากตารางท ๔.๗ ผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน โดยภาพรวมอยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๕๕๘

เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการบรหารงานบคลากรอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยตามลาดบดงน จดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตามนโยบายโรงเรยนมคาเฉลยเทากบ ๔.๓๐ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๑๔ จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรอยางเปนระบบมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๐๘ มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสดมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๑ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๓๑ มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนองมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๑ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๘๓ มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๐ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๔๐ เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจลลวงมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๔๓ มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษามคาเฉลยเทากบ ๓.๘๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๓๒ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานในโรงเรยนมคาเฉลยเทากบ ๓.๘๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๖๘ มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๙๗ และขอทผบรหารและครมความคดเหน คาเฉลยตาสด คอ บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการปฏบตงานวางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน มคาเฉลยเทากบ๓.๘๑ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๓๘ ตามลาดบ

๘๔

ตารางท ๔.๘ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ กรณา ดานการสรรหาบคคล พจารณาเปนรายขอ

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ กรณา ดานการสรรหาบคคล

n=๑๖๙

S.D. แปลผล

๑.จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปน ธรรม ๒.กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยาง ชดเจน ๓.ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขา ปฏบตงานทราบ ๔.จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถ ๕.เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความ รบผดชอบ ๖.เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนได อยางเทาเทยมกนทกฝาย ๗.มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากร อยางเทาเทยมกน ๘.มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทก ฝาย ๙.มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรม ปราศจากอคต ๑๐.มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการใน การพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน

๔.๐๘

๓.๙๙

๔.๐๕ ๔.๐๕

๓.๙๖

๓.๘๖

๔.๐๒

๓.๙๓

๓.๙๖

๓.๙๘

๐.๘๐๒

๐.๘๐๙

๐.๘๐๘ ๐.๗๖๒

๐.๘๑๒

๐.๘๕๒

๐.๗๒๓

๐.๗๗๖

๐.๘๕๕

๐.๗๙๔

มาก

มาก

มาก มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

ภาพรวม ๓.๙๙ ๐.๕๙๖ มาก

าตามหลกหมวหาร ๔ยตอนท ๒ ผลการศกษาขอมลความคดเหนของผบรหารแคกยกกก จากตารางท ๔.๘ ผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ กรณา ดานการสรรหาบคคล โดยภาพรวมอยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๕๙๖

๘๕

เมอพจารณาเปนรายขอพบวา มการบรหารงานบคลากรอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยตามลาดบดงน จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปนธรรม มคาเฉลยเทากบ ๔.๐๘ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๐๒ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขาปฏบตงานทราบมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๕ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๐๘ จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๕ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๖๒ มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากรอยางเทาเทยมกนมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๒ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๒๓ กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยางชดเจนมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๐๙ มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการในการพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๘ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๙๔ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคตมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๖ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๕๕ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความรบผดชอบมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๖ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๑๒ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทกฝายมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๓ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๗๖ และขอทผบรหารและครมความคดเหน คาเฉลยตาสด คอเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกนทกฝาย มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๖ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๕๒ ตามลาดบ

๘๖

ตารางท ๔.๙ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ มทตา ดานการพฒนาบคคล พจารณาเปนรายขอ

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ มทตา ดานการพฒนาบคคล

n=๑๖๙

S.D. แปลผล

๑.มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนา บคลากร ๒.มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากร ๓.มการสนบสนน สงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนร ทงในและนอกหองเรยน ๔.มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางใน การวางแผนพฒนาบคลากร ๕.มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากร อยางสรางสรรค ๖.ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากร ๗.มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงท สงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกน ๘.มการยกยองชมเชยบคลากรทประสบผลสาเรจในการ ปฏบตงาน ๙.มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความ เสมอภาคเทาเทยมกน ๑๐.มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยาง สมาเสมอ

๔.๐๑ ๔.๐๒

๔.๐๕

๓.๙๑

๓.๙๙ ๓.๘๗

๓.๙๓

๔.๐๑

๓.๙๘

๓.๙๖

๐.๘๑๓ ๐.๗๘๓

๐.๗๓๔

๐.๗๗๓

๐.๗๙๘ ๐.๘๐๖

๐.๗๙๙

๐.๘๐๒

๐.๗๒๘

๐.๗๘๖

มาก มาก

มาก

มาก

มาก มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

ภาพรวม ๓.๙๗ ๐.๕๘๒ มาก

จากตารางท ๔.๙ ผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ มทตา ดานการพฒนาบคคล โดยภาพรวมอยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๕๘๒

๘๗

เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการบรหารงานบคลากรอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยตามลาดบดงน มการสนบสนนสงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยนมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๕ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๓๔ มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากรมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๒ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๘๓ มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนาบคลากรมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๑ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๘๑๓ มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากรอยางสรางสรรคมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๙๘ มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความเสมอภาคเทาเทยมกนมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๘ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๒๘ มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยางสมาเสมอ มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๖ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๗๘๖ มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงทสงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกนมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๓ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๙๙ มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากรมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๑ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๗๓ และขอทผบรหารและครมความคดเหน คาเฉลยตาสด คอ ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากรมคาเฉลยเทากบ ๓.๘๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๐๖ตามลาดบ

๘๘

ตารางท ๔.๑๐ แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พจารณาเปนรายขอ

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

n=๑๖๙

S.D. แปลผล

๑.มความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรมศกษาตอ เพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไป ๒.มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากร อยางสรางสรรค ๓.มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากร ทราบลวงหนาและมความเปนธรรม ๔.มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหาร งานบคลากรอยางทวถง ๕.เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการ ปฏบตงานดวยความเปนธรรม ๖.มการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบ และไมมการลาเอยง ๗.มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความ ยตธรรม ๘.มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการ ปฏบตงานดวยความเปนกลาง ๙.มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากร ไวอยางเปนระบบ ๑๐.มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครง

๔.๑๕

๔.๐๓

๓.๙๙

๓.๘๙

๓.๙๔

๓.๘๔

๓.๙๓

๓.๙๐

๓.๙๒ ๓.๘๔

๐.๗๗๒

๐.๗๓๕

๐.๘๓๘

๐.๘๒๔

๐.๘๗๘

๐.๘๑๙

๐.๘๘๔

๐.๘๕๐

๐.๘๒๔ ๐.๘๙๕

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก มาก

ภาพรวม ๓.๙๔ ๐.๖๔๙ มาก

๘๙

จากตารางท ๔.๑๐ ผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๖๔๙ เมอพจารณาเปนรายขอพบวามการบรหารงานบคลากรอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยตามลาดบดงน มความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรมศกษาตอเพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไปมคาเฉลยเทากบ ๔.๑๕ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๗๒ มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากรอยางสรางสรรคมคาเฉลยเทากบ ๔.๐๓ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๗๓๕ มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากรทราบลวงหนาและมความเปนธรรมมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๓๘ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรมมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๗๘ มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความยตธรรมมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๓ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๘๔ มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรไวอยางเปนระบบมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๒ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๒๔ มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการปฏบตงานดวยความเปนกลางมคาเฉลยเทากบ ๓.๙๐ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ๐.๘๕๐ มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหารงานบคลากรอยางทวถงมคาเฉลยเทากบ ๓.๘๙ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๒๔ มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครงมคาเฉลยเทากบ ๓.๘๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๙๕ และขอทผบรหารและครมความคดเหน คาเฉลยตาสด คอ มการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบและไมมการลาเอยงมคาเฉลยเทากบ ๓.๘๔ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๘๑๙ ตามลาดบ ๔.๓ การวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ วเคราะหขอมลตาม เพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน ตาแหนงในการปฏบตงาน สมมตฐานดงน สมมตฐานท ๑ ผบรหารและครมเพศตางกนมระดบความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการทดสอบคา ( t – test)

๙๐

ตารางท ๔.๑๑ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบระดบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตาม เพศ (n=๑๖๙)

แหลงขอมลเปรยบเทยบ ความแปรปรวนระหวางกลม

เพศ t

sig ชาย(๖๒) หญง(๑๐๗)

S.D. S.D.

๑.เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๔.๐๒ ๐.๕๒๙ ๓.๙๔ ๐.๕๗๔ ๐.๙๔ ๐.๓๔ ๒.กรณา ดานการสรรหาบคคล ๔.๐๔ ๐.๕๓๕ ๓.๙๖ ๐.๖๒๙ ๐.๘๐ ๐.๔๒ ๓.มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔.๐๓ ๐.๕๑๑ ๓.๙๔ ๐.๖๑๙ ๑.๐๒ ๐.๓๐ ๔.อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ๓.๙๕ ๐.๕๗๘ ๓.๙๔ ๐.๖๘๙ ๐.๐๔ ๐.๙๖ ภาพรวม ๔.๐๑ ๐.๔๘๘ ๓.๙๔ ๐.๕๗๔ ๐.๗๕ ๐.๔๕

นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จากตารางท ๔.๑๑ ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามเพศ โดยภาพรวม พบวา ผบรหารและครเพศชายและเพศหญง มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณาดานการสรรหาบคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

๙๑

สมมตฐานท ๒ ผบรหารและครมอายตางกนมความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการทดสอบคา ( One-way ANOVA ) ตารางท ๔.๑๒ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามอาย แหลงขอมลเปรยบเทยบ

ตามอาย ความ

แปรปรวน n=๑๖๙

ss df MS F sig ๑.เมตตา ดานการ วางแผนกาลงคน

ระหวางกลม ๑.๑๗๘ ๓ ๐.๓๙๓ ๑.๒๖๗ ๐.๒๘๗

ภายในกลม ๕๑.๑๓๐ ๑๖๕ ๐.๓๑๐ รวม ๕๒.๓๐๘ ๑๖๘

๒.กรณา ดานการสรรหา บคคล

ระหวางกลม ๑.๗๖๓ ๓ ๐.๕๘๘ ๑.๖๗๕ ๐.๑๗๔ ภายในกลม ๕๗.๘๖๙ ๑๖๕ ๐.๓๕๑

รวม ๕๙.๖๓๑ ๑๖๘

๓.มทตา ดานการพฒนา บคคล

ระหวางกลม ๑.๒๓๓ ๓ ๐.๔๑๑ ๑.๒๑๘ ๐.๓๐๕

ภายในกลม ๕๕.๖๗๗ ๑๖๕ ๐.๓๓๗ รวม ๕๖.๙๑๐ ๑๖๘

๔.อเบกขา ดานการ ประเมนการปฏบตงาน

ระหวางกลม ๒.๖๑๔ ๓ ๐.๘๗๑ ๒.๑๑๓ ๐.๑๐๑

ภายในกลม ๖๘.๐๖๒ ๑๖๕ ๐.๔๑๒

รวม ๗๐.๖๗๖ ๑๖๘

คาเฉลยรวม

ระหวางกลม ๑.๓๙๙ ๓ ๐.๔๖๖ ๑.๕๙๖ ๐.๑๙๒ ภายในกลม ๔๘.๒๐๔ ๑๖๕ ๐.๒๙๒ รวม ๔๙.๖๐๓ ๑๖๘

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จากตารางท ๔.๑๒ ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามอาย โดยภาพรวม พบวา ผบรหารและคร มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

๙๒

สมมตฐานท ๓ ผบรหารและครมวฒการศกษา ตางกนมความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการทดสอบคา ( One-way ANOVA ) ตารางท ๔.๑๓ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามวฒการศกษา แหลงขอมลเปรยบเทยบ

ตามวฒการศกษา ความ

แปรปรวน n=๑๖๙

ss df MS F sig ๑.เมตตา ดานการ วางแผนกาลงคน

ระหวางกลม ๑.๕๔๓ ๒ ๐.๗๗๑ ๒.๕๒๓ ๐.๐๘๓

ภายในกลม ๕๐.๗๖๕ ๑๖๖ ๐.๓๐๖ รวม ๕๒.๓๐๘ ๑๖๘

๒.กรณา ดานการสรรหา บคคล

ระหวางกลม ๐.๘๙๖ ๒ ๐.๔๔๘ ๑.๒๖๖ ๐.๒๘๕ ภายในกลม ๕๘.๗๓๕ ๑๖๖ ๐.๓๕๔

รวม ๕๙.๖๓๑ ๑๖๘

๓.มทตา ดานการพฒนา บคคล

ระหวางกลม ๒.๐๑๖ ๒ ๑.๐๐๘ ๓.๐๔๙ ๐.๐๕๐*

ภายในกลม ๕๔.๘๙๔ ๑๖๖ ๐.๓๓๑ รวม ๕๖.๙๑๐ ๑๖๘

๔.อเบกขา ดานการ ประเมนการปฏบตงาน

ระหวางกลม ๐.๔๙๕ ๒ ๐.๒๔๘ ๐.๕๘๖ ๐.๕๕๘

ภายในกลม ๗๐.๑๘๑ ๑๖๖ ๐.๔๒๓

รวม ๗๐.๖๗๖ ๑๖๘

คาเฉลยรวม

ระหวางกลม ๑.๑๔๗ ๒ ๐.๕๗๔ ๑.๙๖๕ ๐.๑๔๓ ภายในกลม ๔๘.๔๕๖ ๑๖๖ ๐.๒๙๒ รวม ๔๙.๖๐๓ ๑๖๘

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๓

จากตารางท ๔.๑๓ ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามวฒการศกษา โดยภาพรวม พบวา ผบรหารและคร มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ พบวา ผบรหารและครมความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ จาแนกตามวฒการศกษา ไดแก เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ สาหรบมทตา ดานการพฒนาบคคล พบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ดงนนจงมการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของความคดเหนในดานทแตกตางกนเปนรายคโดยวธของแอลเอสด(LSD) ตารางท ๔.๑๔ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามวฒการศกษา มทตา ดานการพฒนาบคคล

( n=๑๖๙ )

มทตา ดานการพฒนาบคคล

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

๓.๙๒ ๔.๑๗ ๔.๒๗ ปรญญาตร ๓.๙๒ - ๐.๒๕* ๐.๓๕ ปรญญาโท ๔.๑๗ - - ๐.๑๐ ปรญญาเอก ๔.๒๗ - - -

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จากตารางท ๔.๑๔ ผบรหารและครทมวฒการศกษาปรญญาโท มความคดเหน ดานการพฒนาบคคล แตกตางจากผบรหารและครทมวฒการศกษาปรญญาตร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๔

สมมตฐานท ๔ ผบรหารและครมประสบการณการทางาน ตางกนมความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการทดสอบคา ( One-way ANOVA ) ตารางท ๔.๑๕ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามประสบการณการทางาน แหลงขอมลเปรยบเทยบ

ตามประสบการณ การทางาน

ความแปรปรวน

n=๑๖๙

ss df MS F sig

๑.เมตตา ดานการ วางแผนกาลงคน

ระหวางกลม ๐.๐๖๗ ๓ ๐.๐๒๒ ๐.๐๗๐ ๐.๙๗๖

ภายในกลม ๕๒.๒๔๑ ๑๖๕ ๐.๓๑๗ รวม ๕๒.๓๐๘ ๑๖๘

๒.กรณา ดานการสรรหา บคคล

ระหวางกลม ๐.๓๓๔ ๓ ๐.๑๑๑ ๐.๓๐๙ ๐.๘๑๙ ภายในกลม ๕๙.๒๙๘ ๑๖๕ ๐.๓๕๙

รวม ๕๙.๖๓๑ ๑๖๘

๓.มทตา ดานการพฒนา บคคล

ระหวางกลม ๐.๖๓๕ ๓ ๐.๒๑๒ ๐.๖๒๑ ๐.๖๐๒

ภายในกลม ๕๖.๒๗๕ ๑๖๕ ๐.๓๔๑ รวม ๕๖.๙๑๐ ๑๖๘

๔.อเบกขา ดานการ ประเมนการปฏบตงาน

ระหวางกลม ๑.๘๐๒ ๓ ๐.๖๐๑ ๑.๔๓๙ ๐.๒๓๓

ภายในกลม ๖๘.๘๗๔ ๑๖๕ ๐.๔๑๗

รวม ๗๐.๖๗๖ ๑๖๘

คาเฉลยรวม

ระหวางกลม ๐.๓๕๗ ๓ ๐.๑๑๙ ๐.๓๙๙ ๐.๗๕๔ ภายในกลม ๔๙.๒๔๖ ๑๖๕ ๐.๒๙๘ รวม ๔๙.๖๐๓ ๑๖๘

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๕

จากตารางท ๔.๑๕ ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามประสบการณการทางาน โดยภาพรวม พบวา ผบรหารและคร มความคดเหน ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๖

สมมตฐานท ๕ ผบรหารและครมตาแหนงในการปฏบตงาน ตางกนมความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยการทดสอบคา ( One-way ANOVA ) ตารางท ๔.๑๖ แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตาม ตาแหนงในการปฏบตงาน แหลงขอมลเปรยบเทยบ

ตาแหนงในการปฏบตงาน

ความแปรปรวน

n=๑๖๙

ss df MS F sig

๑.เมตตา ดานการ วางแผนกาลงคน

ระหวางกลม ๑.๙๕๗ ๒ ๐.๙๗๙ ๓.๒๒๖ ๐.๐๔๒*

ภายในกลม ๕๐.๓๕๑ ๑๖๖ ๐.๓๐๓ รวม ๕๒.๓๐๘ ๑๖๘

๒.กรณา ดานการสรรหา บคคล

ระหวางกลม ๒.๓๒๓ ๒ ๑.๑๖๒ ๓.๓๖๕ ๐.๐๓๗* ภายในกลม ๕๗.๓๐๘ ๑๖๖ ๐.๓๔๕

รวม ๕๙.๖๓๑ ๑๖๘

๓.มทตา ดานการพฒนา บคคล

ระหวางกลม ๒.๔๙๓ ๒ ๑.๒๔๗ ๓.๘๐๓ ๐.๐๒๔*

ภายในกลม ๕๔.๔๑๗ ๑๖๖ ๐.๓๒๘ รวม ๕๖.๙๑๐ ๑๖๘

๔.อเบกขา ดานการ ประเมนการปฏบตงาน

ระหวางกลม ๐.๙๑๙ ๒ ๐.๔๖๐ ๑.๐๙๔ ๐.๓๓๗

ภายในกลม ๖๙.๗๕๗ ๑๖๖ ๐.๔๒๐

รวม ๗๐.๖๗๖ ๑๖๘

คาเฉลยรวม

ระหวางกลม ๑.๘๔๕ ๒ ๐.๙๒๓ ๓.๒๐๗ ๐.๐๔๓* ภายในกลม ๔๗.๗๕๘ ๑๖๖ ๐.๒๘๘ รวม ๔๙.๖๐๓ ๑๖๘

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๗

จากตารางท ๔.๑๖ ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน พบวา ผบรหารและคร มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และคาเฉลยรวม สาหรบอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ดงนนจงมการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของความคดเหนในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล ทแตกตางกนเปนรายคโดยวธของแอลเอสด(LSD) มทตา ดานการพฒนาบคคล ทแตกตางกนเปนรายคโดยวธของ (Scheffe’) และคาเฉลยรวม ทแตกตางกนเปนรายคโดยวธของแอลเอสด(LSD) ตารางท ๔.๑๗ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน

( n=๑๖๙ )

เมตตา ดานการวางแผน

กาลงคน

คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๓.๙๔ ๔.๒๙ ๔.๔๐

คร ๓.๙๔ - ๐.๓๕* ๐.๔๖ รองผบรหารสถานศกษา ๔.๒๙ - - ๐.๑๑ ผบรหารสถานศกษา ๔.๔๐ - - -

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จากตารางท ๔.๑๗ รองผบรหารสถานศกษามความคดเหน เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน แตกตางจากคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๘

ตารางท ๔.๑๘ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน กรณา ดานการสรรหาบคคล

( n=๑๖๙ )

กรณา ดานการสรรหาบคคล

คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๓.๙๕ ๔.๓๘ ๔.๒๗ คร ๓.๙๕ - ๐.๔๓* ๐.๓๒ รองผบรหารสถานศกษา ๔.๓๘ - - ๐.๑๑ ผบรหารสถานศกษา ๔.๒๗ - - -

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จากตารางท ๔.๑๘ รองผบรหารสถานศกษามความคดเหน กรณา ดานการสรรหาบคคล แตกตางจากคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ตารางท ๔.๑๙ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน มทตา ดานการพฒนาบคคล

( n=๑๖๙ )

มทตา ดานการพฒนาบคคล

คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๓.๙๔ ๔.๓๘ ๔.๒๗ คร ๓.๙๔ - ๐.๔๔* ๐.๓๓ รองผบรหารสถานศกษา ๔.๓๘ - - ๐.๑๑ ผบรหารสถานศกษา ๔.๒๗ - - -

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จากตารางท ๔.๑๙ รองผบรหารสถานศกษามความคดเหน มทตา ดานการพฒนาบคคล แตกตางจากคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๙๙

ตารางท ๔.๒๐ การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของผบรหารและครทมความคดเหนตอการบรหารงานบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ เปนรายค โดยจาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน คาเฉลยรวม

( n=๑๖๙ )

คาเฉลยรวม

คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๓.๙๔ ๔.๓๑ ๔.๒๘ คร ๓.๙๔ - ๐.๓๗ * ๐.๓๔ รองผบรหารสถานศกษา ๔.๓๑ - - ๐.๐๓ ผบรหารสถานศกษา ๔.๒๘ - - -

*นยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

จากตารางท ๔.๒๐ รองผบรหารสถานศกษามความคดเหน คาเฉลยรวม แตกตางจากคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

๔.๔ ขอเสนอแนะแนวทาง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวนผตอบแบบสอบถามปลายเปด การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ดงตารางตอไปน ตารางท ๔.๒๑ แสดงจานวนและคารอยละของจานวนผตอบแบบสอบถามปลายเปด (n=๑๖๙)

ผตอบ/ไมตอบแบบสอบถามปลายเปด จานวน รอยละ ตอบแบบสอบถามปลายเปด ๒๗ ๑๕.๙๗

ไมตอบแบบสอบถามปลายเปด ๑๔๒ ๘๔.๐๒

๑๐๐

จากตารางท ๔.๒๑ ผลการวเคราะหขอมลผตอบแบบสอบถามปลายเปด ของจานวนผบรหารและครกลมตวอยางทงสน ๑๖๙ คน ผบรหารและครผตอบแบบสอบถามเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ตามรายการผบรหารและครผตอบแบบสอบถามปลายเปด คดเปนรอยละ ๑๕.๙๗ สวนทเหลอเปนผบรหารและครผไมตอบแบบสอบถามปลายเปด คดเปนรอยละ ๘๔.๐๒

๑๐๑

ขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มรายละเอยดแสดงเปนคาความถในแตละดานจาแนกเปนขอ ดงน

ตารางท ๔.๒๒ ผลคาความถของความคดเหนจากผบรหารและครผตอบแบบสอบถาม เกยวกบขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ในแตละดานจาแนกเปนรายขอ

(n=๑๖๙)

ขอเสนอแนะแนวทางเพอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

ความถ รอยละ

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ผบรหารตองมการคาดการณ ความตองการบคลากรของ

องคการอยางเปนระบบ ใหสอดคลองกบตาแหนงวางในอนาคต เพอเปนแนวทางในการดาเนนการอยางมประสทธภาพ ตลอดจนรวมถง การวางแผนการใชกาลงคนทมอยปจจบนใหเกดประโยชนสงสดกบองคการหรอสารวจความตองการทรพยากรบคคลเพอนาไปสการกาหนดแผนการทจะใหไดจานวนบคลากรทมความร ความสามารถ ทกษะประสบการณทเหมาะสมและมจานวนเพยงพอทจะเขารวมปฏบตงานกบองคการในระยะเวลาทตองการ พรอมทงทาการพฒนากาลงคนทไดมาใหมประสทธภาพ มความพรอมทจะปฏบตงานและรกษากาลงคนทดมประสทธภาพใหอยกบองคกร ๑๙

๑๑.๒ ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล

ผบรหารตองจดบคลากรปฏบตงานตามความสามารถ มความถนดและตองกลนกรองบคลากรใหมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทด มประสทธภาพในการทางาน ประหยดคาใชจาย ลดตนทนจะสามารถแขงขนกบองคกรอนได

๒๕

๑๔.๗

๑๐๒

(n=๑๖๙)

(ตอ) ขอเสนอแนะแนวทางเพอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

ความถ รอยละ

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ผบรหารตองมการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการท

จะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคต โดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๒๒

๑๓.๐ ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

ผบรหารตองมการประเมนผลการปฏบตงานประจาปแตละภาคเรยน อยางตอเนอง เพอพฒนาความร ความสามารถ ปรบตาแหนง และเงนเดอน อยางเปนระบบเพอวดผลการปฏบตงานของบคลากรทงดานคณลกษณะและผลงานทไดปฏบตไปแลว เพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

๒๔

๑๔.๒ รวม ๙๐ ๕๓.๒

จากตารางท ๔.๒๒ กลมตวอยางผบรหารและครมขอเสนอแนะแนวทางการบรหาร

บคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มดงน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ใหมการคาดการณ ความตองการบคลากรขององคการอยางเปนระบบ ใหสอดคลองกบตาแหนงวางในอนาคต เพอเปนแนวทางในการดาเนนการอยางมประสทธภาพ ตลอดจนรวมถง การวางแผนการใชกาลงคนทมอยปจจบนใหเกดประโยชนสงสดกบองคการหรอสารวจความตองการทรพยากรบคคลเพอนาไปสการกาหนดแผนการทจะใหไดจานวนบคลากรทมความร ความสามารถ ทกษะประสบการณทเหมาะสมและมจานวนเพยงพอทจะเขารวมปฏบตงานกบองคการในระยะเวลาทตองการ พรอมทงทาการพฒนากาลงคนทไดมาใหมประสทธภาพ มความพรอมทจะปฏบตงานและรกษากาลงคนทดมประสทธภาพใหอยกบองคกร

๑๐๓

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ใหมการจดบคลากรปฏบตงานตามความสามารถ ความถนดและตองกลนกรองบคลากรใหมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทด มประสทธภาพในการทางาน ประหยดคาใชจาย ลดตนทนจะสามารถแขงขนกบองคการอนได

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ใหมการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคตโดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ใหมการประเมนผลการปฏบตงานประจาปแตละภาคเรยน อยางตอเนอง เพอพฒนาความร ความสามารถ ปรบตาแหนง และเงนเดอน อยางเปนระบบเพอวดผลการปฏบตงานของบคลากรทงดานคณลกษณะและผลงานทไดปฏบตไปแลว เพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

๑๐๔

๔.๕ การสมภาษณเชงลกผใหขอมลสาคญ เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ผวจยทาการสมภาษณเชงลกผใหขอมลสาคญ เกยวกบทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จากคร จานวน ๓ โรงเรยน ไดแก โรงเรยนทวธาภเศก ๒ คน โรงเรยนชโนรสวทยาลย ๒ คน และโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม ๑ คน รวมทงสนจานวน ๕ คน ดงมรายชอตอไปน ๑. นางอมรรตน ชพนรตน, ครโรงเรยนทวธาภเศก

๒. นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก ๓. นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย ๔. นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย ๕. นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม แสดงผลการสมภาษณเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหม

วหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ทง ๔ ดาน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน นางอมรรตน ชพนรตน ผบรหารควรเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการวางแผนปฏบตงาน ดานการวางแผนกาลงคน ในโรงเรยน1 นางสาวพราพร ขยนสารวจ ผบรหารตองเขาใจความแตกตางระหวางบคคล มอบหมายงานตามความถนด ตองยอมรบขอผดพลาดและแกไขเพอใหการทางานครงตอไปมขอผดพลาดนอยลง ถามปญหากใชวธพดคยกนใหเขาใจ ไมใชอารมณในการทางาน ไมอคตตอตวบคคล2 นายทศพร ศรพลพา ผบรหารควรวางแผนงานบคคลอยางตอเนองและควรจดสรรอตราบคลากรตามความขาดแคลน ตามความตองการของโรงเรยน3 นางสาวอารดา คงวฒน ผบรหารควรจดบคลากรปฏบตหนาททเหมาะสมกบความสามารถของบคคลนน เพอการทางานทมประสทธภาพ รวมทงทาใหบคลากรนนๆ สามารถทางานไดอยางราบรน.4 นายประภส ผลหม ผบรหารควรจดสรรบคลากรใหตรงสายงาน ตรงความสามารถ5

 1สมภาษณ นางอมรรตน ชพนรตน , ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 2สมภาษณ นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 3สมภาษณ นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 4สมภาษณ นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 5สมภาษณ นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘.

๑๐๕

สรปไดวา เมตตา การวางแผนกาลงคน ตองมการวางแผนอตรากาลงคนอยางตอเนอง และตองตรงกบสายงาน ความร ความถนด เพอทาใหงานนนมประสทธภาพ หรอ คอ ตองวางแผนใหสอดคลองกบความตองการกาลงคนในหนวยงานและเหมาะสมกบความสามารถของบคคลดวย

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล นางอมรรตน ชพนรตน ผบรหารควรจดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปนธรรม6 นางสาวพราพร ขยนสารวจ ผบรหารควรมอบหมายงานตามความรความสามารถและความสมครใจ7 นายทศพร ศรพลพา ผบรหารควรสรรหาบคคลตามความร ความสามารถควบคกบการมคณธรรม8 นางสาวอารดา คงวฒน ผบรหารควรสรรหาบคคลทมความพรอมในการทางานทงดานความเชยวชาญ ความสามารถ 9 นายประภส ผลหม ผบรหารควรมความเปนธรรมในการสรรหาบคลากรมาปฏบตงาน10

สรปไดวา กรณา การสรรหาบคคลคอ การสรรหาบคคลทมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคกร โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทดมคณภาพ

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล นางอมรรตน ชพนรตน ผบรหารควรจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนาบคลากร11 นางสาวพราพร ขยนสารวจ ผบรหารควรจดการอบรมทเปนประโยชนและสงเสรมตามความถนดของแตละบคคล12 นายทศพร ศรพลพา ผบรหารควรจดการอบรมใหกบบคลากรทางการศกษาอยเสมอๆ เพอใหบคลากรไดรบการพฒนาทงดานความรและดานจตใจ13 นางสาวอารดา คงวฒน ผบรหารควรพฒนาบคคลใหสามารถตอยอดความรและความสามารถของตนเองใหดขนกวาเดม ควรเปนหวขอเรองทสามารถใชไดจรงในการเรยนการสอน14 นายประภส ผลหม ผบรหารควรพฒนาบคลากรใหเตมศกยภาพ15

 6สมภาษณ นางอมรรตน ชพนรตน, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 7สมภาษณ นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 8สมภาษณ นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘. ๙สมภาษณ นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย,๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 10สมภาษณ นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 11สมภาษณ นางอมรรตน ชพนรตน, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 12สมภาษณ นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 13สมภาษณ นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 14สมภาษณ นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย,๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 15สมภาษณ นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘.

๑๐๖

สรปไดวา มทตา การพฒนาบคคล คอการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคตโดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน นางอมรรตน ชพนรตน ผบรหารควรเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการปประเมนผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรม16 นางสาวพราพร ขยนสารวจ ผบรหารควรตงกฎเกณฑใหชดเจน ยตธรรม ประเมนผลตามความจรงแบบไมมอคต17 นายทศพร ศรพลพา ผบรหารควรนาผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรมาพฒนาบคลากรตอไป18 นางสาวอารดา คงวฒน ผบรหารควรมการประเมนทเทยงธรรม มความเสมอภาคกนในทกๆ ฝาย มการประเมนทเปนระบบ กาหนดระยะเวลาและเกณฑในการประเมนทชดเจน19 นายประภส ผลหม ผบรหารควรจดใหมการประเมนผลยอยเปนระยะๆและนดหมายเวลาประเมนใหชดเจน 20

สรปไดวา อเบกขา การประเมนการปฏบตงาน เพอใหบคลากรทราบถงผลการปฏบตงานของตนเพอนาไปสการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขนตามนโยบายตามกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษาและเพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

 16สมภาษณ นางอมรรตน ชพนรตน, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 17สมภาษณ นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก, ๕ ตลาคม ๒๕๕๘. 18สมภาษณ นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 19สมภาษณ นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย,๖ ตลาคม ๒๕๕๘. 20สมภาษณ นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘.

๑๐๗

ตารางท ๔.๒๓ ผลการสมภาษณเชงลกผใหขอมลสาคญเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเ รยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวม มคาความถและคารอยละ ดงน (n=๕) ดานท วเคราะหความคดเหนผใหขอมลสาคญ ทง ๔ ดาน ความถ รอยละ

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ตองมการวางแผนใหสอดคลองกบความตองการกาลงคนในหนวยงานและเหมาะสมกบความสามารถของบคคลดวย

๕

๑๐๐

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล การสรรหาบคคลทมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคกร

๕

๑๐๐ ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล การวางแผนดาเนนการอยางเปน

ระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากร ในองค การ ใ หสามารถปฏ บ ต ง านไ ด ดและมประสทธภาพ

๕

๑๐๐ ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน เพอใหบคลากรทราบ

ถงผลการปฏบตงานของตนเพอนาไปสการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขนตามนโยบายตามกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษา

๕

๑๐๐ รวม ๒๐ ๑๐๐

จากตารางท ๔.๒๓ ครผใหขอมลสาคญมความคดเหนตอการบรหารบคลากรทาง

การศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยภาพรวม คดเปนคารอยละ ๑๐๐ ทง ๔ ดาน

๑๐๘

สรปแผนภาพ การวจยเรอง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ดงแผนภาพท ๔.๑

กระบวนการ ๑. วเคราะห ๒. ควบคม ๓ พฒนา ๔. ประเมนผล

แผนภาพท ๔.๑ สรปการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

๑.เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒.กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓.มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔.อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

( P D C A ) ๑.Plan = วางแผน ๒.Do = ปฏบต ๓.Check = ตรวจสอบ ๔.Act = ปรบปรง

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

  

บทท ๕

สรป อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง “การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑” มวตถประสงคของการวจย ๓ ประการ คอ ๑) เพอศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ๒) เพอเปรยบเทยบระดบความคดเหนของผบรหารและบคลากรทางการศกษาทมตอการบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล ๓) เพอศกษาขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑กกก ประชากรทใชในการศกษาไดแก คอ ผบรหารและบคลากรทปฏบตหนาทในโรงเรยนทวธาภเศก โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม และโรงเรยนชโนรสวทยาลย ซงมจานวน ๓๐๐ คน และทาการกาหนดขนาดกลมตวอยาง โดยใชสตรของ Krejcie & Morgan ไดกลมตวอยางจานวน ๑๖๙ คน กกกกกกกกเครองมอทใชในการวจยในครงนประกอบดวย ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน และตาแหนงในการปฏบตงาน การศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ แบงตามการบรหารงานบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔ โดยจาแนกเปนรายดาน ประกอบไปดวย ๔ ดาน ดงน ๑) เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒) กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓) มทตา ดานการพฒนาบคคล และ ๔) อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ซงขอมลทไดจะนามาวเคราะหหาคาทางสถตประกอบดวย คาความถ คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน สถตทดสอบความแปรปรวนทางเดยว และการใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ โดยการสมภาษณเชงลก ผใหขอมลสาคญ ซงเปนครโรงเรยนทวธาภเศก โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม และโรงเรยนชโนรสวทยาลย จานวน ๕ คน แลววเคราะหขอมลดวยความเรยง สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะการวจยตามลาดบ ดงน

๑๑๐    

๕.๑ สรปผลการวจย ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผบรหารและครเปนเพศหญง จานวน ๑๐๗ คน เปนเพศชาย จานวน ๖๒ คน โดยรวมมอายตากวา ๓๐ ป จานวน ๖๙ คน โดยภาพรวมครสวนมากมวฒการศกษาระดบปรญญาตร จานวน ๑๓๒ คน โดยภาพรวมผบรหารและครสวนมากมประสบการณการทางานระหวาง ๑–๑๐ ป จานวน ๙๑ คน และโดยภาพรวมมตาแหนงหนาทเปนคร จานวน ๑๕๔ คน

ตอนท ๒ ผลการวเคราะหการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔

โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต

๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โดยภาพรวมทกดานอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ ๓.๙๗ และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ ๐.๕๔๓

เมอพจารณาแตละดาน พบวา ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ทกดานสรปได ดงน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต

๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการวางแผนกาลงคน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอในแตละขอ พบวา จดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตามนโยบายโรงเรยน จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรอยางเปนระบบ มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสด มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนอง มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพ เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจลลวง มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษา เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานในโรงเรยน มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต และ บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการปฏบตงานวางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน อยในระดบมากทกขอ

๑๑๑    

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต

๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการสรรหาบคคล โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอในแตละขอ พบวา จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปนธรรม ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขาปฏบตงานทราบ จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถ มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากรอยางเทาเทยมกน กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยางชดเจน มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการในการพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความรบผดชอบ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทกฝาย และเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกนทกฝาย อยในระดบมากทกขอ

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต

๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการพฒนาบคคล โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอในแตละขอ พบวา มการสนบสนนสงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยน มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากร มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนาบคลากร มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากรอยางสรางสรรค มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความเสมอภาคเทาเทยมกน มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยางสมาเสมอ มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงทสงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกน มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากร และ ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากร อยในระดบมากทกขอ

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต

๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ดานการประเมนการปฏบตงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอในแตละขอ พบวา มความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรมศกษาตอเพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไป มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากรอยางสรางสรรค มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากรทราบลวงหนาและมความเปนธรรม เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรม มการประเมนผลการปฏบตงานของ

๑๑๒    

บคลากรดวยความยตธรรม มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรไวอยางเปนระบบ มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการปฏบตงานดวยความเปนกลาง มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหารงานบคลากรอยางทวถง มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครง และมการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบและไมมการลาเอยง อยในระดบมากทกขอ

ตอนท ๓ ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครทมตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

จากการทดสอบสมมตฐานโดยความแตกตางระหวางตวแปร ไดแก การจาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ประสบการณการทางาน และตาแหนงในการปฏบตงาน ตามสมมตฐานท ๑-๕ ดงน

สมมตฐานท ๑ ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ จาแนกตามเพศ ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวา ผบรหารและครมความคดเหนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานท ๒ ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ จาแนกตามอาย ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวา ผบรหารและครมความคดเหนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานท ๓ ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ จาแนกตามวฒการศกษา ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล และอเบกขา การประเมนการปฏบตงาน พบวา ผบรหารและครมความคดเหนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว สาหรบมทตา ดานการพฒนาบคคล พบวาผบรหารและครมความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานท ๔ ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ จาแนกตามประสบการณการทางาน ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหา

๑๑๓    

บคคล มทตา ดานการพฒนาบคคล และอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวา ผบรหารและครมความคดเหนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานท ๕ ผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ จาแนกตามตาแหนงในการปฏบตงาน ในเมตตา ดานการวางแผนกาลงคน กรณา ดานการสรรหาบคคล และมทตา ดานการพฒนาบคคล พบวา ผบรหารและครมความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว สาหรบอเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวาผบรหารและครมความคดเหนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ตอนท ๔ ผลการวเคราะหขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

พบวา ผบรหารและครกลมตวอยางทงสน ๑๖๙ คน ผบรหารและครผตอบแบบสอบถามเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ตามรายการ คดเปนรอยละ ๑๕.๙๗ สวนทเหลอเปนผบรหารและครผไมตอบแบบสอบถามปลายเปด คดเปนรอยละ ๘๔.๐๒ ความคดเหนของผบรหารและครผตอบแบบสอบถาม ในแตละดานจาแนกเปนรายขอ ดงน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน คอ ใหมการคาดการณ ความตองการบคลากรขององคการอยางเปนระบบ ใหสอดคลองกบตาแหนงวางในอนาคต เพอเปนแนวทางในการดาเนนการอยางมประสทธภาพ ตลอดจนรวมถง การวางแผนการใชกาลงคนทมอยปจจบนใหเกดประโยชนสงสดกบองคการหรอสารวจความตองการทรพยากรบคคลเพอนาไปสการกาหนดแผนการทจะใหไดจานวนบคลากรทมความร ความสามารถ ทกษะประสบการณทเหมาะสมและมจานวนเพยงพอทจะเขารวมปฏบตงานกบองคการในระยะเวลาทตองการ พรอมทงทาการพฒนากาลงคนทไดมาใหมประสทธภาพ มความพรอมทจะปฏบตงานและรกษากาลงคนทดมประสทธภาพใหอยกบองคกร

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล คอ ใหมการจดบคลากรปฏบตงานตามความสามารถ ความถนดและตองกลนกรองบคลากรใหมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทด มประสทธภาพในการทางาน ประหยดคาใชจาย ลดตนทนจะสามารถแขงขนกบองคการอนได๓. ดานการพฒนาบคคล คอ ใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรม ใหมปฏบตธรรม อบรมดานจตใจและปญญา ตามความเหมาะสม ใหตรงตามสาย

๑๑๔    

งานตามกาหนด มการพฒนาบคคลเฉพาะในสานงานทมความจาเปน มการสนบสนนอยางด โดยการจดอบรมสรางประสบการณดวยการปฏบตจรง เพอสรางทกษะในการนาไปใชในปฏบตหนาท โดยการจดอบรมรวมกบหนวยงานอน ในการพฒนาตนเอง ศกษาดงานอยางสมาเสมอ

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล คอ ใหมการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคตโดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน คอ ใหมการประเมนผลการปฏบตงานประจาปแตละภาคเรยน อยางตอเนอง เพอพฒนาความร ความสามารถ ปรบตาแหนง และเงนเดอน อยางเปนระบบเพอวดผลการปฏบตงานของบคลากรทงดานคณลกษณะและผลงานทไดปฏบตไปแลว เพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

ตอนท ๕ ผลการสมภาษณผใหขอมลสาคญเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

การสมภาษณเชงลกผใหขอมลสาคญเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ วเคราะหความคดเหนในแตละดาน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน พบวา ตองมการวางแผนอตรากาลงคนอยางตอเนอง และตองตรงกบสายงาน ความร ความถนด เพอทาใหงานนนมประสทธภาพ หรอ คอ ตองวางแผนใหสอดคลองกบความตองการกาลงคนในหนวยงานและเหมาะสมกบความสามารถของบคคลดวย

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล พบวา ตองมการสรรหาบคคลทมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทดมคณภาพ

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล พบวา ตองมการวางแผนดาเนนงานอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคตโดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๑๑๕    

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน พบวา เพอใหบคลากรทราบถงผลการปฏบตงานของตนเพอนาไปสการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขนตามนโยบายตามกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษาและเพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

๕.๒ อภปรายผลการวจย การอภปรายผลการวจยครงน กลาวถง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหม

วหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยผวจยนาเสนอประเดนสาคญ จากการศกษาวจยเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรง เ รยนม ธยมศกษา ส า นกงานเขต พนท การ ศกษาม ธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ พบวาผบรหารและครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ มความคดเหนตอการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ ดงน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ผบรหารและครมความคดเหนอยในระดบมาก เพราะจดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตามนโยบายโรงเรยน จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรอยางเปนระบบ มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสด มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนอง มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพ เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจลลวง มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษา เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานในโรงเรยน มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต และ บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการปฏบตงานวางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ สทธชย ฐตชโย(ถาวรศล) พระมหา ไดกลาวไวในวทยานพนธเรอง ศกษาเชงวเคราะหพรหมวหาร ๔ ในคมภรทางพระพทธศาสนา ผลการวจยพบวา ความเมตตาคอ ความรก ปรารถนาด มไมตร อยากใหสรรพสตวมสขถวนหนา วธการเจรญ วธการแผ โทษทเกดขนจากการขาดเมตตา หรออานสงสของเมตตา แลวนาไปประยกตใชในชวตประจาวนเพอความสขตอตนเองและสวนรวม อกทงยงชวยใหผบรหารสามารถประยกตใชหลกพรหมวหาร ๔ ในทางพระพทธศาสนา เพอปรบทศนคตทดในการบรหารบคลากร

๑๑๖    

พรอมทงเปนขอมลในการศกษาคนควา การศกษาการบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ อยางมคณภาพ ประสทธภาพ ในการบรหาร1

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ผบรหารและครมความคดเหนอยในระดบมาก เพราะ จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปนธรรม ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขาปฏบตงานทราบ จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถ มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากรอยางเทาเทยมกน กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยางชดเจน มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการในการพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความรบผดชอบ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทกฝาย และเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกนทกฝาย ซงสอดคลองกบงานวจยของปทมาสน อมาตยกล ไดวจยเรอง “ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอกลมบคลกภาพดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ ของนสตปรญญาตร” ผลการวจยพบวา กรณา ความปรารถนาอยากใหเขาเปนสข ดแลเอาใจใส ของครทมตอนสตนกศกษาทมาขอคาปรกษา โดยมากครจะรบฟงปญหาของนสตและเสนอแนะทางออกใหกบนสตอยางเทาเทยมกนทกคน การใหคาปรกษากลมทใชในการวจยครงมอทธพลตอการเปลยนแปลงบคลกภาพ ดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ ของนสต2

๓.มทตา ดานการพฒนาบคคล ผบรหารและครมความคดเหนอยในระดบมาก เพราะมการสนบสนนสงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยน มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากร มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนาบคลากร มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากรอยางสรางสรรค มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความเสมอภาคเทาเทยมกน มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยางสมาเสมอ มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงทสงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกน มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากร และ ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากร ซงสอดคลองกบงานวจยของ สทธพร ออนคา ไดวจยเรอง “ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหาร ๔ กบพฤตกรรมผนาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ”                                                              ๑สทธชย ฐตชโย (ถาวรศล )พระมหา . “ศกษาเชง ว เคราะหพรหมวหาร ๔ ในคมภ รทาง พระพทธศาสนา” . วทยานพนธศาสนศาสตรมหาบณฑต.บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหามงกฏราชวทยาลย, ๒๕๔๖. ๒ปทมาสน อมาตยกล. “ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอกลมบคลกภาพดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ ของนสตปรญญาตร”. วทยานพนธมหาบณฑต. ภาควชาแนะแนวและจตวทยาการศกษาคณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, พษณโลก, ๒๕๔๕.      

๑๑๗    

ผลการวจยพบวาคณธรรมดานพรหมวหาร ๔ ของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ ทไดนามาศกษา ปรากฏวา คณธรรมดานมทตาของผนาทงสองมตอยในระดบปานกลาง ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหาร ๔ แตละดานกบพฤตกรรมผนาในแตละมต3

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ผบรหารและครมความคดเหนอยในระดบมาก เพราะมความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรมศกษาตอเพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไป มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากรอยางสรางสรรค มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากรทราบลวงหนาและมความเปนธรรม เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรม มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความยตธรรม มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรไวอยางเปนระบบ มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการปฏบตงานดวยความเปนกลาง มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหารงานบคลากรอยางทวถง มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครง และมการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบและไมมการลาเอยง ซงสอดคลองกบงานวจยของ สพล เครอมะโนรมณ ไดศกษาวจยเรอง “การศกษาใชหลกพทธธรรมในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลนครเชยงใหม” ผลการศกษาพบวา ความคดเหนของพนกงานครเทศบาลเกยวกบการใชหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา สงกดเทศบาลนครเชยงใหมนน ผบรหารสถานศกษาไดนาหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ไดแก เมตตา กรณา และมทตา ไปปฏบตงานในสถานศกษาอยในเกณฑทสงขณะท อเบกขานน ถกไปปฏบตงานในสถานศกษาเปนสวนนอย4

สรปไดวา การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ มความสาคญตอการพฒนามนษย เพอใหมคณภาพ การบรหารโดยใชหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ของผบรหารงานทดนนจะสงผลใหเกดความประทบใจตอผรวมงาน เกดขวญกาลงใจและแรงจงใจในการทางานอยางดยงอนจะนาไปสการทางานใหเกดผลสาเรจ ตามเปาหมายทตงเอาไวและดาเนนไปดวยด ดงนนเพอใหสามารถครองใจคนในการปฏบตงานใด ๆ ผบรหารจงตองมทง ความเมตตา กรณา มทตา และอเบกขาอยางครบถวน สามารถนาไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพตอไป หลกพรหมวหาร ๔ นเปน

                                                            

                  ๓สทธพร ออนคา. “ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหารสกบพฤตกรรมผนาของผบรหาร โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ ”.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต.(สาขาการบรหารการศกษา. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาบรพา, ๒๕๓๑).                   ๔สพล เครอมะโนรมณ. “การใชหลกพทธธรรมในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลเชยงใหม”. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๒).

๑๑๘    

แนวทางททาใหผบรหารโรงเรยนตองรจกสงเสรมสนบสนนบคลากร ใหไดใชความคดรเรมใหม ๆ ในการปฏบตงาน ในการกาหนดคาตอบแทนและประโยชนทเกอกลแกบคลากรตามผลงานทไดปฏบต การประยกตใชหลกพรหมวหาร ๔ ในการบรหารบคลากรอยางมประสทธภาพอยางยดหยนไดตามสถานการณ การใหความรกความเมตตาเปนกนเอง คอยชวยเหลอเกอกล ยกยองชมเชยบคลากรทประสบความสาเรจในการปฏบตงาน การวางตนเปนกลาง ไมเอนเอยงในการจดบคลากรใหเหมาะแกตาแหนงหนาทการงาน สงเสรมใหบคลากรไปฝกอบรมความชานาญเฉพาะดาน มการประพฤตตนเปนกลาง เหมาะกบกาลเทศะ ตลอดถงใหการสนบสนนในการเลอนตาแหนงหรอปรบระดบความสามารถตามความเหมาะสมของแตละบคคล ซงจะทาใหการบรหารงานนนประสบความสาเรจและมคณภาพ

องคความรจากการวจย การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ตองมการวางแผนอตรากาลงคนอยางตอเนอง และตองตรงกบสายงาน ความร ความถนด เพอทาใหงานนนมประสทธภาพ หรอ คอ ตองวางแผนใหสอดคลองกบความตองการกาลงคนในหนวยงานและเหมาะสมกบความสามารถของบคคลดวย

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ตองมการสรรหาบคคลทมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคการ โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทดมคณภาพ

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ตองมการวางแผนดาเนนงานอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคตโดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน เพอใหบคลากรทราบถงผลการปฏบตงานของตนเพอนาไปสการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขนตามนโยบายตามกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษาและเพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

๑๑๙    

๕.๓ ขอเสนอแนะ จากผลการวจย การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยน

มธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผวจยไดสรปความคดเหนจากการวเคราะหขอมล ขอเสนอแนะ เพอการวจยครงตอไป

๕.๓.๑.ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน มการคาดการณ ความตองการบคลากรขององคการ

อยางเปนระบบ ใหสอดคลองกบตาแหนงวางในอนาคต เพอเปนแนวทางในการดาเนนการอยางมประสทธภาพ ตลอดจนรวมถง การวางแผนการใชกาลงคนทมอยปจจบนใหเกดประโยชนสงสดกบองคการหรอสารวจความตองการทรพยากรบคคลเพอนาไปสการกาหนดแผนการทจะใหไดจานวนบคลากรทมความร ความสามารถ ทกษะประสบการณทเหมาะสมและมจานวนเพยงพอทจะเขารวมปฏบตงานกบองคการในระยะเวลาทตองการ พรอมทงทาการพฒนากาลงคนทไดมาใหมประสทธภาพ มความพรอมทจะปฏบตงานและรกษากาลงคนทดมประสทธภาพใหอยกบองคการ

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล มการจดบคลากรปฏบตงานตามความสามารถ ความถนดและตองกลนกรองบคลากรใหมคณสมบต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางาน ทมความรความสามารถและเหมาะสม เขาเปนบคลากรขององคกร โดยจะตองคานงถงความสาเรจขององคการทตองอาศยบคลากรทด มประสทธภาพในการทางาน ประหยดคาใชจาย ลดตนทนจะสามารถแขงขนกบองคการอนได

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล มการวางแผนดาเนนการอยางเปนระบบในการทจะเพมพนความร ทกษะ และความสามารถของบคลากรในองคการใหสามารถปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ เพอทาใหองคการเจรญกาวหนา สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในอนาคตโดยใหมการประชม สมมนา และอบรมคณธรรมจรยธรรมตามความเหมาะสม ใหตรงตามสายงานตามกาหนดเพอสรางทกษะในการนาไปใชในการปฏบตหนาท

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน มการประเมนผลการปฏบตงานประจาปแตละภาคเรยน อยางตอเนอง เพอพฒนาความร ความสามารถ ปรบตาแหนง และเงนเดอน อยางเปนระบบเพอวดผลการปฏบตงานของบคลากรทงดานคณลกษณะและผลงานทไดปฏบตไปแลว เพอหาคณคาของบคคลนนทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณวาเหมาะสมกบมาตรฐาน โดยอยบนรากฐานของความยตธรรมและสามารถชแจงบอกกลาวใหผอนทราบไดวานาอะไรมาเปนเครองวดผลการปฏบตงาน

๑๒๐    

๕.๓.๒. ขอเสนอแนะเพอการทาวจยครงตอไป ๑. ควรทาการศกษาการใชหลกธรรมพรหมวหาร ๔ ในกลมประชากรทกวางและ

หลากหลายมากขน เชนนกเรยน ผปกครองและประชาชนทวไป เปนตน ๒. ควรศกษาเปรยบเทยบการบรหารงานบคลากรตามหลกพรหมวหาร ๔ ของโรงเรยน

มธยมศกษาทวประเทศเพอนาผลการวจยมาใชพฒนาประสทธภาพในการบรหารงานบคลากรของผบรหารตอไป

๓. ควรมการเพมเครองมอในการวจยใหกวางมากขน นอกเหนอจากการเกบขอมลตางๆดวยแบบสอบถาม เชน การสงเกตพฤตกรรม หรอการสนทนากลมเพอนาขอมลทไดมาวเคราะหใหไดผลตรงกบความเปนจรงทสด

บรรณานกรม ๑.ภาษาไทย: ก. ขอมลปฐมภม: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราช กกกกกกก วทยาลย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๙. มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบประชาชน. กรงเทพมหานคร : กกกกกกก โรงพมพมหามกฎราชวทยาลย, ๒๕๓๕. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมศพทศาสนาสากล องกฤษ-ไทย ฉบบบณฑตยสถาน. พมพครงท ๒, กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจากด อรณการพมพ, ๒๕๔๘ กกกกกกก ข. ขอมลทตยภม: (๑) หนงสอ: กตตมา ปรดดลก. ทฤษฎบรหารองคการ. กรงเทพมหานคร. ธนะการพมพ,๒๕๓๙. แกว ชดตะขบ. รวมวชาธรรมศกษาชนตร. ตามหลกสตรของสนามหลวงแผนกธรรม. พ.ศ. ๒๕๔๖. กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา, ๒๕๔๗. คณาจารยภาควชาบรหารรฐกจ. สรปเนอหาวชาทฤษฎองคการ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพกกกกกกกก มหาวทยาลยรามคาแหง, ๒๕๔๙. ชาญชย อาจณณสมาจาร. ศพทการบรหารการศกษา. กรงเทพมหานคร:ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๐. ตน ปรชญพฤทธ. ศพทรฐศาสตร. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๓๕. ณฏฐพนธ เขจรนนทน. การบรหารทรพยากรบคคล. กรงเทพมหานคร:ซเอนยเคชน, ๒๕๔๕. ธงชย สนตวงษ. การบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร :โรงพมพไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๒. ธานนทร ศลปจาร. การวจยและวเคราะหขอมลทางสถต. กรงเทพมหานคร: บสซเสนอารแอนดด, กกกกกกก ๒๕๕๒. นงนช วงษสวรรณ. การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร:จามจรโปรดกท, ๒๕๔๖. นลน ทวสน. การศกษาอพเกรดสถาบนอนาคตศกษาเพอการพฒนา(IFD). ผบรหารสถานศกษา,กกกกกกกกก ๒๕๕๓. นพนธ กนาวงศ. หลกเบองตนเกยวกบการบรหารโรงเรยนและการนเทศการศกษา.กกกกกกกกกกกกกกกกกก กรงเทพมหานคร : โรงพมพพฆเนศ, ๒๕๓๓. นตย สมมาพนธ. การบรหารเชงพทธ. กรงเทพมหานคร : โอ. เอส. พลนตงเฮาส, ๒๕๒๙. บรรยงค โตจนดา. การบรหารงานบคคล. การจดการทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร: กกกกกกก กอมราการพมพ, ๒๕๔๖. ปราชญา กลาผจญ และสมศกด คงเทยง,หลกและทฤษฎการบรหารการศกษา, (กรงเทพมหานคร : บพธการพมพ, ๒๕๔๕), หนา ๑๒. พระธรรมโกศาจารย (ประยร ธมมจตโต). พทธวธในการบรหาร.กรงเทพมหานคร:ก กกกกกกก มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๙.

๑๒๒  

พระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมจตโต). คณธรรมสาหรบนกบรหาร. กรงเทพมหานคร : กกกกกกก มลนธพทธธรรม, ๒๕๓๙. พระราชวรมน (ประยทธ ปยตโต). พทธศาสนากบสงคมไทย. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยกกกกกกกกก กมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๗. พระเทพโสภณ (ประยร ธมมจตโต). ศาสตราจารยพเศษ เสถยรพงษ วรรณปก. มณแหงปญญา. กกกพระธรรมกตตวงศ(ทองด สรเตโช). พระในบาน. กรงเทพมหานคร : คาธาวรรณการพมพ, ๒๕๔๑. พสฐ เจรญสข. ปกณธรรม. (กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา, ๒๕๔๓) รองศาสตราจารยธานนท ศลปจาร. การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย spss. พมพครงท ๙.กกกกกกกก กรงเทพมหานคร : สานกพมพบสซเนสอารแอนดด, ๒๕๕๑.. วรนารถ แสงมณ. การบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตรอตสาหกรรม กกกกกกกก สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง, ๒๕๔๓), หนา ๑๓๙. วโรจน สารรตนะ. การบรหารหลกการทฤษฎและประเดนทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : กกกกกกกก โรงพมพทพยวสทธ, ๒๕๔๒. วจตร ศรสอาน. เอกสารการสอนชดวชาหลกและระบบการบรหารการศกษา เลม ๑หนวยท ๑๕. กกกกกกกก นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, ๒๕๓๒. ศรวรรณ เสรรตน สมชาย หรญกตต และสมศกด วาณชยากรณ. ทฤษฎองคการ. กรงเทพมหานคร : กกกกกกกก ธรรมสาร จากด, ๒๕๔๕. สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช (เจรญ สวฑฒโน). รวมธรรมะ. กรงเทพมหานคร: กกกกกกก บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จากด มหาชน, ๒๕๔๓. สนทร โคตรบรรเทา, หลกและทฤษฎการบรหารการศกษา, (กรงเทพมหานคร : สานกพมพ

ปญญาชน, ๒๕๕๑), หนา ๓. สเมธ เดยวอศเรศ. การบรหารบคลากรในโรงเรยน. ชลบร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กกกกกกกก บางแสน, ๒๕๒๙. สมาน รงสโยกฤษฎ. ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล. พมพครงท ๑๗.กรงเทพมหานคร : กกกกกกกก นากงการพมพ,๒๕๓๕. สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร. มาตรฐานการกาหนดตาแหนงขาราชการคร.กกกกกกกกกกกกกกกกกก กรงเทพมหานคร : สานกคณะกรรมการขาราชการคร, ๒๕๓๖. เสนาะ ตเยาว. หลกการบรหาร. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, ๒๕๔๔. สดา สวรรณาภรมย. เอกสารคาสอนวชาการบรหารงานบคคล. (Personenl management)กกกกกกกกกกกก กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยบรพา, ๒๕๔๘. สภาพร พศาลบตรและยงธยทธ เกษสาคร. การพฒนาบคคลและการฝกอบรม. กรงเทพมหานคร : กกกกกกกก บเค อนเตอรพรนท จากด, ๒๕๔๙. สนนทา เลาหนนทน. การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร : ธนะการพมพ, ๒๕๔๖. อานวย แสงสวาง.การจดการทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร : อกษราพพฒน, ๒๕๔๔. อษณย จตตะปาโลและนตประวณ เลศกาญจนวต. การบรหารงานบคคล ระดบประกาศนยบตรกกกกกกกกกก วชาชพชนสง (ปวส.). กรงเทพมหานคร : ศนยสงเสรมวชาการ, ๒๕๔๘.

๑๒๓  

อทย หรญโต.หลกการบรหารงานบคคล, กรงเทพมหานคร: โอเดยนโตร, ๒๕๓๑. (๒.) วทยานพนธ กรรณการ กงแกว.“ความตองการพฒนาบคลากรของอาจารยมหาวทยาลยฟรอสเทอรน”. กกกกกกกกศกษาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๐. ซารรฟท สอน. สภาพปจจบน ปญหาและพฒนาการบรหารงานบคลากรในโรงเรยนเอกชนสอนกกกกกกกกกก ศาสนาอสลาม ๓ จงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต. กกกกกกกกบณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยสงขลานครนทร, ๒๕๔๖. เตอนใจ ฤทธจกร. “ธรรมาภบาลในการบรหารสถาบนนตวทยาศาสตรตามทศนะของบคลากรกกกกกกกกก กสถาบนนตวทยาศาสตร กระทรวงยตธรรม”. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. กกกกกกกกก กสาขายทธศาสตรการพฒนา. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยราชภฏพระนคร, ๒๕๕๐. เทวมตร รงเรองวงศ.“การพฒนาบคลากรของมหาวทยาลยพายพ”. การศกษาคนควาแบบอสระ. กกกกกกกกกกศกษาศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๒. นชาภา ประสพอารยา, “การศกษาการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกบรหารงาน คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กรงเทพมหานคร, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต,(บณฑตวทยาลย: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๔๓ ) เนตรชนก โพธารามก. “วธการประยกตใชพรหมวหาร ๔ เพอการพฒนาสงคม”.วทยานพนธพทธกกกกกกก กศาสตรมหาบณฑต, สาขาพระพทธศาสนา. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลง กกกกกกกกกรราชวทยาลย, ๒๕๕๒.กกกกกก ปทมาสน อมาตยกล. “ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอกลมบคลกภาพดานคณธรรมพรหมวหาร ๔ กกกกกกกกของนสตปรญญาตร”. วทยานพนธมหาบณฑต. ภาควชาแนะแนวและจตวทยากกกกกกกก การศกษาคณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, พษณโลก, ๒๕๔๕. พรหม วฒววฒนชย. “หลกพรหมวหาร ๔ กบหลกการปฏบตหนาทตามอดมคตตารวจ : ศกษากกกกกกกกกก เฉพาะกรณ ขาราชการตารวจประจาสถานตารวจนครบาลดสต”. วทยานพนธอกษร กกกกกกกกศาสตรมหาบณฑต. สาขาศาสนาเปรยบเทยบ, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหดล, กกกกกกกก๒๕๔๕. พนธนภา แยมชต. “การพฒนาบคลากรโรงเรยนเทคโนโลยหมบานภาคเหนอ”. วทยานพนธ กกกกกกกก ศกษาศาสตรมหาบรฑต, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๔. ไพบลย คณชมพ. “การบรหารบคลากรของโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานการกกกกกกกกก ประถมศกษา อาเภอเมอง จงหวดลาพน”. การศกษาคนควาแบบอสระ. ศกษาศาสตรกกกกกกกก มหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม,๒๕๔๕. พระชยชนะ ธมมทนโน, (นาทองไชย). “การเปรยบเทยบหลกมนษยชนกบสทธมนษยชนทางพทธกกกกกกกก ศาสนา”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย :

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๘.

๑๒๔  

วไลวรรณ ยะสนธ. “การบรหารงานบคลากร โรงเรยนราชประชานเคราะห ภายหลงการยายไปกกกกกกกกกก สงกดสานกบรหารงานการศกษาพเศษ”. ศกษาศาสตรมหาบณฑต การบรหารกกกกกกกกกกก ก การศกษา. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๒. วรายทธ สวรรณา. “สภาพการบรหารงานบคคลของโรงเรยนในสงกดงานเขตพนทการศกษา กกกกกกกกกก พจตร เขต ๑”. ครศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยราชภฎ เพชรบรณ, ๒๕๔๙. สมชาย สรจนโท พระมหา. “พทธธรรมเพอการพฒนาคณภาพชวตตามแนวทางของพระเทพวรคณ กกกกกกก (สมาน สเมโธ)”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยกกกกกกก มหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๔๗. สมบรณ ธรรมลงกา. “การบรหารงานบคลากรในโรงเรยนเอกชนในจงหวดเชยงราย” การศกษากกกกกกกก คนควาแบบอสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม.กกกกกกกก ๒๕๔๑. สทธพร ออนคา. “ความสมพนธระหวางคณธรรมดานพรหมวหารสกบพฤตกรรมผนาของผบรหารกกกกกกก โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดศรสะเกษ ”.กกกกกกกกกกกกกก วทยานพนธการศกษามหาบณฑต.สาขาการบรหารการศกษา. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาบรพา, ๒๕๓๑. สทธชย ฐตชโย (ถาวรศล)พระมหา. “ศกษาเชงวเคราะหพรหมวหาร ๔ ในคมภรทางกกกกกกกกกกกกกกกก พระพทธศาสนา” . วทยานพนธศาสนศาสตรมหาบณฑต.บณฑตวทยาลย : กกกกกกกกกกกกกกมหาวทยาลยมหามงกฏราชวทยาลย, ๒๕๔๖.

สนนทา รงเนยม, การบรหารงานบคลากรของโรงเรยนเอกชน ในจงหวดขอนแกน, วทยานพนธ

ศกษาศาสตรมหาบณฑต,(บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยราชภฏเลย จงหวดเลย, ๒๕๔๖)

สพล เครอมะโนรมณ. “การใชหลกพทธธรรมในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาสงกดกกกกกกกกกก เทศบาลเชยงใหม”. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : กกกกกกกกกกกกกก มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๒. อรทย แสงทอง. “หลกธรรมาภบาลกบการบรหารสถานศกษาสงกดกรงเทพมหานคร : กรณศกษากกกกกกกก สถานศกษาในเขตตลงชน”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. กกกกกกกบณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๒.

๑๒๕  

(๓) สออเลกทรอนกส: จตร ธาน. พรหมวหาร ๔, http:/www.jitdrathanee.com, สบคนเมอ ๑๗ กนยายน ๒๕๕๘ นลน ทวสน, การศกษาอพเกรด สถาบนอนาคตศกษาเพอการพฒนา (IFD), ผบรหารสถานศกษา, [ออนไลน]. แหลงทมา: http//vcharkarn.com/varticele/33299 สบคนเมอ วนท ๒ กนยายน ๒๕๕๘. พระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจตโต), คณธรรมสาหรบนกบรหาร, (พมพครงท ๒), (กรงเทพมหานคร : สานกพมพมลนธพทธธรรม, ๒๕๔๑), [ออนไลน]. แหลงทมา: http://kit-meaninoflife.blogspot.com/2008/08/blog-post.html. สบคนเมอ วนท ๑ กนยายน ๒๕๕๘. สมหวง วทยาปญญานนท. การจดการธรกจดวยพรหมวหารธรรม, [ออนไลน]. แหลงทมา:                      http://www.budmgt.com. สบคนเมอ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๘ (๔) สมภาษณ: นางอมรรตน ชพนรตน, ครโรงเรยนทวธาภเศก, 5 ตลาคม ๒๕๕๘ นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก, 5 ตลาคม ๒๕๕๘ นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘ นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘ นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม, ๖ ตลาคม ๒๕๕๘ ๒. ภาษาองกฤษ Campbell, R, F, Introducation to Educational Administration, Boston : allyn and Baconinc, 1972. Cronbach, Lee J, Essentials of paschological testing, 4th ed., new York : Harper & Row 1971. William Ouchi. Organization and Management, (Eaglewood Cliffs:PrenticeHill,1971. Eileen Goode, “Sit-Based Management in public education : a challenge for

critical pragmatism”, (Dissertation Abstracts International , 1994)

Hoy W. Tarter, C.J. and Forsyth P, Administration Behavior and Subordinate

Loyalty, New York : An Empirical Assesment, 1987. Magnuson Walter C, “The Characteristice of Succesful school Business Managers”,

(Dissertation Abstracts International , 1971) Nicolai, Dante, “The Administrative Behavior of the Superintendent of School

as Perceived by High School Principals”, (Dissertation Abstracts

International, 1971)

๑๒๖  

Randall C.M, “Job Satisfaction of Chief Administrative Officers of Teacher

Education Programs”, (Dissertation Abstracts International, 1986) 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ภาคผนวก

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามเพอการวจย

 

 

 

 

 

 

๑๒๙  

แบบสอบถามและแบบสมภาษณเพอการวจย ( สาหรบผบรหารสถานศกษาและคร )

เรอง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ คาชแจง : ๑. แบบสอบถามและแบบสมภาษณนมวตถประสงคเพอศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑ ๒. ผวจยขอความอนเคราะหจากทาน ไดตอบแบบสอบถามและแบบสมภาษณทกขอตามความเปนจรง ผวจยจะเกบขอมลทไดจากทานไวเปนความลบ และมใหสงผลกระทบตอการปฏบตงานหรอหนวยงานของทานแตประการใด

๓. แบบสอบถามม ๓ ตอน ดงน ตอนท ๑ เปนขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ เปนแบบสอบถามเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ตอนท ๓ เปนแบบสอบถามปลายเปดเพอสอบถาม ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

๔ . แบบสมภาษณเพอการวจยสาหรบผบรหาร/คร ในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ม ๒ ตอน ดงน

ตอนท ๑ เปนแบบสมภาษณเกยวกบขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ตอนท ๒ เปนแบบสมภาษณเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผวจยหวงวา จะไดรบความเมตตาอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามและแบบสมภาษณในครงนเปนอยางด และขอขอบคณมา ณ โอกาสน

........................................................ (นายศตวรรษ บญแกว)

นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๑๓๐  

ตอนท ๑ แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย √ ลงใน หนาขอความทตรงกบความเปนจรงของผตอบแบบสอบถาม

๑. เพศ ชาย หญง ๒. อาย ตากวา ๓๐ ป ๓๑ – ๓๙ ป ๔๐ – ๔๙ ป ๕๐ – ๖๐ ป ๓. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก ๔. ประสบการณการทางาน ๑-๑๐ ป ๑๑ – ๒๐ ป ๒๑-๓๐ ป ๓๑ ปขนไป ๕. ตาแหนงในการปฏบตงาน คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๑๓๑  

ตอนท ๒ แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ใน ๔ ดาน ดงน

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ในชองขอความทตรงกบทกษะการปฏบตงานของทานตามความเปนจรง โดยกาหนดเปน ๕ ระดบ ดงน

ระดบ ๕ หมายถง มความคดเหนดวยมากทสด ระดบ ๔ หมายถง มความคดเหนดวยมาก ระดบ ๓ หมายถง มความคดเหนดวยปานกลาง

ระดบ ๒ หมายถง มความคดเหนดวยนอย ระดบ ๑ หมายถง มความคดเหนดวยนอยทสด

ตวอยางการตอบแบบสอบถาม

ขอท การบรหารบคลากรทางการศกษา

ตามหลกพรหมวหาร ๔

ระดบความคดเหน

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน

๐ สงเสรมและปรารถนาดใหบคลากรมความกาวหนาในตาแหนงหนาทการงาน

/

คาอธบาย จากตวอยาง หมายความวา ผตอบมความคดเหนดวยในเรองสงเสรมและปรารถนาดใหบคลากรมความกาวหนาในตาแหนงหนาทการงาน อยในระดบ “มาก”

๑๓๒  

ขอท การบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔

ระดบความคดเหน

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน

๑ จดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตามนโยบายโรงเรยน

๒ จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรอยางเปนระบบ

๓ มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนอง

๔ มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสด

๕ มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพ

๖ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานในโรงเรยน

๗ มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษา

๘ บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการปฏบตงานวางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน

๙ มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต

๑๐ เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจลลวง

๑๓๓  

ขอท การบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔

ระดบความคดเหน

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล

๑๑ จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปนธรรม

๑๒ กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยางชดเจน

๑๓ ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขาปฏบตงานทราบ

๑๔ จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถ

๑๕ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความรบผดชอบ

๑๖ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกนทกฝาย

๑๗ มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากรอยางเทาเทยมกน

๑๘ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทกฝาย

๑๙ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต

๒๐ มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการในการพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน

๑๓๔  

ขอท การบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔

ระดบความคดเหน

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล

๒๑ มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนาบคลากร

๒๒ มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากร

๒๓ มการสนบสนน สงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยน

๒๔ มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากร

๒๕ มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากรอยางสรางสรรค

๒๖ ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากร

๒๗ มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงทสงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกน

๒๘ มการยกยองชมเชยบคลากรทประสบผลสาเรจในการปฏบตงาน

๒๙ มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความเสมอภาคเทาเทยมกน

๓๐ มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยางสมาเสมอ

๑๓๕  

ขอท การบรหารบคลากรทางการศกษา ตามหลกพรหมวหาร ๔

ระดบความคดเหน

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

๓๑ มความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรม ศกษาตอเพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไป

๓๒ มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากรอยางสรางสรรค

๓๓ มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากรทราบลวงหนาและมความเปนธรรม

๓๔ มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหารงานบคลากรอยางทวถง

๓๕ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรม

๓๖ มการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบและไมมการลาเอยง

๓๗ มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความยตธรรม

๓๘

มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการปฏบตงานดวยความเปนกลาง

๓๙ มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรไวอยางเปนระบบ

๔๐ มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครง

๑๓๖  

ตอนท ๓ เปนแบบสอบถามปลายเปดเพอสอบถามปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑

คาชแจง: โปรดใหขอมลปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑ ทง ๔ ดาน ดงน ๑. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ในหนวยงานของทานมอยางไรบาง ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร กรณา ดานการสรรหาบคคล ในหนวยงานของทานมอยางไรบาง ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ขอเสนอแนะ ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๑๓๗  

๓. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร มทตา ดานการพฒนาบคคล ในหนวยงานของทานมอยางไรบาง ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ในหนวยงานของทานมอยางไรบาง ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบพระคณทกทานทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถาม

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ภาคผนวก ข

แบบสมภาษณเพอการวจย

 

 

 

 

 

 

๑๓๙  

แบบสมภาษณเพอการวจย เรอง : การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ **************

คาชแจง : แบบสมภาษณผบรหาร/คร ๑. แบบสมภาษณเพอการวจยชดน จดทาขนเพอการศกษาเรอง “การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑” ซงทานเปนบคคลหนงทไดรบการคดเลอกใหเปนผถกสมภาษณแบบสมภาษณโปรดตอบแบบสมภาษณตามความคดเหนของทานอยางแทจรงใหครบถวนทกขอคาถาม ๒. แบบสมภาษณเพอการวจยน จดทาขนเพอสมภาษณผบรหาร/ครโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๑ ชด ผวจยหวงวา จะไดรบความเมตตาอนเคราะหในการใหสมภาษณแบบสมภาษณในครงนเปนอยางด และขอขอบคณมา ณ โอกาสน

........................................................ (นายศตวรรษ บญแกว) นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๑๔๐  

แบบสมภาษณเพอการวจย เรอง : การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ **************

คาชแจง : แบบสมภาษณผบรหาร/คร

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยแนวทางการสมภาษณจะแบงออกเปน ๒ ตอน คอ ตอนท ๑ เปนแบบสมภาษณเกยวกบขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ตอนท ๒ เปนแบบสมภาษณเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ตอนท ๑ เปนแบบสมภาษณเกยวกบขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ชอ........................................................... นามสกล..................................................... อาย.................ป วฒการศกษาปรญญา......................... สถานททางานโรงเรยน...............................................................แขวง................................................................เขต......................................................กรงเทพมหานครประสบการณทางาน...................ป ตาแหนงหนาท............................................................................... ว/ด/ป ทสมภาษณ _________/__________/___________/ ตอนท ๒ เปนแบบสมภาษณเกยวกบ : การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ดงน

ขอท ๑ ทานม แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ อยางไรบาง?

ความคดเหน.............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๑๔๑  

ขอท ๒. ทานม แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ กรณา ดานการสรรหาบคคล โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ อยางไรบาง? ความคดเหน.......................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ขอท ๓ ทานม แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ มทตา ดานการพฒนาบคคล โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ อยางไรบาง?

ความคดเหน.............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ขอท ๔ ทานม แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลก พรหมวหาร ๔ อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ อยางไรบาง? ความคดเหน.............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ผวจย ขอขอบคณ ทไดรบความเมตตาอนเคราะหในการใหสมภาษณแบบสมภาษณในครงนเปนอยางด และขอขอบคณมา ณ โอกาสน ........................................................ (นายศตวรรษ บญแกว) นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ค

รายนามผเชยวชาญตรวจแกไขเครองมอการวจย

 

 

 

 

 

 

๑๔๓  

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบแกไขเครองมอวจย

๑. พระมหาสมบรณ สธมโม,ดร. อาจารยประจา คณะครศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๒. พระมหาสม กลยาโณ,ดร. อาจารยประจา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๓. รศ.ดร.อานวย เดชชยศร ผทรงคณวฒ ประจาโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๔. รศ.ดร.สทธพงษ ศรวชย ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา (วดศรสดาราม) คณะครศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๕. ผศ.ดร.เรงชย หมนชนะ ผทรงคณวฒ คณะครศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ง

หนงสอขอความอนเคราะหผเชยวชาญตรวจแกไขเครองมอการวจย

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก จ

การหาคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามเพอการวจย (IOC)

 

 

 

 

 

 

๑๕๑

การหาคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามและแบบสมภาษณ เพอการวจย(IOC.) สาหรบผเชยวชาญ

เรอง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

คาชแจง : ๑. แบบสอบถามและแบบสมภาษณนมวตถประสงคเพอศกษาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑ ๒. ผวจยขอความอนเคราะหจากทาน ไดตอบแบบสอบถามและแบบสมภาษณทกขอตามความเปนจรง ผวจยจะเกบขอมลทไดจากทานไวเปนความลบ และมใหสงผลกระทบตอการปฏบตงานหรอหนวยงานของทานแตประการใด

๓. แบบสอบถามม ๓ ตอน ดงน ตอนท ๑ เปนขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ เปนแบบสอบถามเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ตอนท ๓ เปนแบบสอบถามปลายเปดเพอสอบถาม ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑

๔. แบบสมภาษณเพอการวจยสาหรบผบรหาร/ครในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ม ๒ ตอน ดงน

ตอนท ๑ เปนแบบสมภาษณเกยวกบขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ตอนท ๒ เปนแบบสมภาษณเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผวจยหวงเปนอยางยงวา จะไดรบความเมตตาอนเคราะหจากทานผเชยวชาญดวยด และขอขอบคณอยางสงมา ณ โอกาสน

........................................................ (นายศตวรรษ บญแกว)

นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๑๕๒

แบบสอบถามเพอการวจยตอนท ๑ สาหรบผเชยวชาญตรวจสอบ ตอนท ๑ ขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง โปรดทาเครองหมาย √ ลงใน ทตรงกบความเปนจรงเกยวกบตวทาน ๑. เพศ ชาย หญง ๒. อาย ตากวา ๓๐ ป ๓๑ – ๓๙ ป ๔๐ – ๔๙ ป ๕๐ – ๖๐ ป ๓. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก ๔. ประสบการณการทางาน ๑-๑๐ ป ๑๑ – ๒๐ ป ๒๑-๓๐ ป ๓๑ ปขนไป ๕. ตาแหนงในการปฏบตงาน คร รองผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

๑๕๓

แบบประเมนการหาคา IOC. แบบสอบถามเพอการวจย ตอนท ๒ สาหรบผเชยวชาญ

ตอนท ๒ แบบสอบถามเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑ คาชแจง การพจารณาความสอดคลองระหวางคาถามกบตวแปรเพอประเมนความเทยงตรงและ ความสอดคลองกบเนอหาการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ทง ๔ ดาน คอ ๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล ๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล ๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน เกณฑการใหคะแนนเพอหาคา IOC ของผเชยวชาญแบงเปน ๓ ระดบ ไดแก

+๑ หมายถง แบบสอบถามตรงตามวตถประสงคหรอตรงตามเนอหา ๐ หมายถง ไมแนใจวาแบบสอบถามตรงตามวตถประสงคหรอตรงตามเนอหา -๐ หมายถง ไมเหมาะสมวาแบบสอบถามไมตรงตามวตถประสงคหรอตรงตามเนอหา

๑๕๔

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

กรงเทพมหานคร เขต ๑

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ หาคา IOC

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน +๑ ๐ -๐ ขอเสนอแนะ ๑. จดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตาม

นโยบายโรงเรยน

๒. จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรอยางเปนระบบ

๓. มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนอง

๔. มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสด ๕ มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพ ๖ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานใน

โรงเรยน

๗ มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษา ๘ บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการ

ปฏบตงานวางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน

๙ มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต

๑๐ เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจลลวง

๑๕๕

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

กรงเทพมหานคร เขต ๑

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ หาคา IOC

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล +๑ ๐ -๐ ขอเสนอแนะ ๑๑. จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปน

ธรรม

๑๒. กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยางชดเจน

๑๓. ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขาปฏบตทราบ

๑๔. จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถ ๑๕ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความ

รบผดชอบ

๑๖ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกนทกฝาย

๑๗ มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากรอยางเทาเทยมกน

๑๘ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทกฝาย

๑๙ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต

๒๐ มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการในการพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน

๑๕๖

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

กรงเทพมหานคร เขต ๑

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ หาคา IOC

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล +๑ ๐ -๐ ขอเสนอแนะ ๒๑ มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนา

บคลากร

๒๒ มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากร ๒๓ มการสนบสนน สงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนร

ทงในและนอกหองเรยน

๒๔ มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากร

๒๕ มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากรอยางสรางสรรค

๒๖ ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากร ๒๗ มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงท

สงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกน

๒๘ มการยกยองชมเชยบคลากรทประสบผลสาเรจในการปฏบตงาน

๒๙ มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความเสมอภาคเทาเทยมกน

๓๐ มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยางสมาเสมอ

๑๕๗

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

กรงเทพมหานคร เขต ๑

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ หาคา IOC

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน +๑ ๐ -๐ ขอเสนอแนะ ๓๑ มความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรม ศกษา

ตอเพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไป

๓๒ มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากรอยางสรางสรรค

๓๓ มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากรทราบลวงหนาและมความเปนธรรม

๓๔ มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหารงานบคลากรอยางทวถง

๓๕ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรม

๓๖ มการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบและไมมการลาเอยง

๓๗ มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความยตธรรม

๓๘

มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการปฏบตงานดวยความเปนกลาง

๓๙ มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรไวอยางเปนระบบ

๔๐ มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครง

๑๕๘

แบบสอบถามเพอการวจย ตอนท ๓ เปนแบบสอบถามปลายเปดเพอสอบถามปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

เกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑

คาชแจง โปรดใหขอมลปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษากรงเทพมหานคร เขต ๑ ทง ๔ ดาน ดงน ๑. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน ในหนวยงานของทานเปนอยางไร ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร กรณา ดานการสรรหาบคคล ในหนวยงานของทานเปนอยางไร ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ขอเสนอแนะ ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๑๕๙

๓. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร มทตา ดานการพฒนาบคคล ในหนวยงานของทานเปนอยางไร ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. ปญหา อปสรรค ในการบรหารงานบคลากร อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน ในหนวยงานของทานเปนอยางไร ? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบพระคณทกทานทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถาม

๑๖๐

แบบสมภาษณเพอการวจยสาหรบผเชยวชาญตรวจสอบ แบบสมภาษณเพอการวจย

เรอง : การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

**************

คาชแจง : แบบสมภาษณผบรหาร/คร ๑. แบบสมภาษณเพอการวจยชดน จดทาขนเพอการศกษาเรอง “การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑” ซงทานเปนบคคลหนงทไดรบการคดเลอกใหเปนผถกสมภาษณแบบสมภาษณโปรดตอบแบบสมภาษณตามความคดเหนของทานอยางแทจรงใหครบถวนทกขอคาถาม ๒. แบบสมภาษณเพอการวจยน จดทาขนเพอสมภาษณผบรหาร/ครโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ จานวน ๑ ชด ผวจยหวงวา จะไดรบความเมตตาอนเคราะหในการใหสมภาษณแบบสมภาษณในครงนเปนอยางด และขอขอบคณมา ณ โอกาสน

........................................................ (นายศตวรรษ บญแกว) นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๑๖๑

แบบสมภาษณเพอการวจย เรอง : การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ **************

คาชแจง : แบบสมภาษณผบรหาร/คร

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ โดยแนวทางการสมภาษณจะแบงออกเปน ๒ ตอน คอ ตอนท ๑ เปนคาถามเกยวกบขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ตอนท ๒ เปนคาถามเกยวกบการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ตอนท ๑ เปนคาถามเกยวกบขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ขอมลทวไปตามสถานภาพสวนบคคลของผใหสมภาษณ ชอ........................................................... นามสกล..................................................... อาย.................ป วฒการศกษาปรญญา......................... สถานททางานโรงเรยน...............................................................แขวง................................................................เขต......................................................กรงเทพมหานครประสบการณทางาน...................ป ตาแหนงหนาท............................................................................... ตอนท ๒ เปนคาถามเกยวกบ : การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ดงน

ขอท ๑ ทานคดวา แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ควรเปนอยางไร?

ความคดเหน.............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๑๖๒

ขอท ๒. ทานคดวา แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ กรณา ดานการสรรหาบคคล โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ควรเปนอยางไร? ความคดเหน.......................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ขอท ๓ ทานคดวา แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ มทตา ดานการพฒนาบคคล โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ควรเปนอยางไร?

ความคดเหน.............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ขอท ๔ ทานคดวา แนวทางในการสงเสรมการบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลก พรหมวหาร ๔ อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ควรเปนอยางไร? ความคดเหน.............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ผวจย ขอขอบคณ ทไดรบความเมตตาอนเคราะหในการใหสมภาษณแบบสมภาษณในครงนเปนอยางด และขอขอบคณมา ณ โอกาสน ........................................................ (นายศตวรรษ บญแกว) นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ฉ

ผลการประเมนหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม

 

 

 

 

 

 

๑๖๔  

ผลการประเมนคาดชนความสอดคลองแบบสอบถาม IOC. เรอง การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ความคดเหนของผเชยวชาญ รวม

คา IOC

ผล

คนท๑

คนท๒

คนท๓

คนท๔

คนท๕

๑. เมตตา ดานการวางแผนกาลงคน

๑ จดใหมบคลากรทมคณวฒการศกษาตรงกบความตองการตามนโยบายโรงเรยน

๑

๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๒ จดทาขอมลประวตบคลากรทจะใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรอยางเปนระบบ

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓ มการสารวจความตองการของบคลากรในการพฒนาตนเอง เพอกาหนดเปนแผนพฒนาบคลากรอยางตอเนอง

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๔ มการวางแผนการใชบคลากรทมอยใหไดประโยชนสงสด

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๕ มการวางแผนปรบปรงบคลากรใหมประสทธภาพ ๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๖ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมวางแผนการปฏบตงานในโรงเรยน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๗ มการวางแผนความตองการกาลงคนในอนาคตทกปการศกษา

๐ ๑ ๑ ๑ ๑ ๔ ๐.๘ ใชได

๘ บรหารงานบคลากรใหไดรบความเปนธรรมจากการปฏบตงานวางแผนงานวชาการอยางเทาเทยมกน

๐ ๑ ๑ ๑ ๑ ๔ ๐.๘ ใชได

๙ มการบรหารการวางแผนงานบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๐

เมอมปญหา/อปสรรคในการบรหารการวางแผนงานบคลากร ผบรหารสามารถใชความอดทนในการบรหารงานจนสาเรจลลวง

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

 

๑๖๕  

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ความคดเหนของผเชยวชาญ รวม

คา IOC

ผล

คนท๑

คนท๒

คนท๓

คนท๔

คนท๕

๒. กรณา ดานการสรรหาบคคล

๑๑ จดบคลากรเขาปฏบตงานโดยยดระเบยบกฎเกณฑอยางเปนธรรม

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๒ กาหนดหนาทการปฏบตงานของบคลากรแตละคนอยางชดเจน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๓ ชแจงรายละเอยดของงานทมอบหมายใหบคลากรเขาปฏบตงานทราบ

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๔ จดบคลากรเขาปฏบตงานไดตรงกบความรความสามารถ

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๕ เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดหนาทความรบผดชอบ

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๖

เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกนทกฝาย

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๗ มความยตธรรมในการกาหนดเกณฑการสอบเขาเปนบคลากรอยางเทาเทยมกน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๘ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความปรารถนาดตอทกฝาย

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๑๙ มการบรหารงานสงเสรมบคลากรดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๒๐ มการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรไดเสนอความตองการในการพฒนาตนเอง อยางตอเนองเทาเทยมกน

๑

๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

 

 

 

 

๑๖๖  

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ความคดเหนของผเชยวชาญ รวม

คา IOC

ผล

คนท๑

คนท๒

คนท๓

คนท๔

คนท๕

๓. มทตา ดานการพฒนาบคคล

๒๑ มการจดสรรงบประมาณสนบสนนเปนคาใชจายในการพฒนาบคลากร

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๒ มความยนดในการใหคาแนะนาปรกษาแกบคลากร

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๓ มการสนบสนน สงเสรมใหบคลากรรวมกนพฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๔

มการนาผลการปฏบตงานของบคลากรมาใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากร

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๕ มความรบผดชอบในการแกไขปญหาในการบรหารงานบคลากรอยางสรางสรรค

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๖ ใหความสนใจชวตความเปนอยของบคลากร ๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๗ มการสงเสรมใหบคลากรไดรบความกาวหนาในตาแหนงทสงขนอยางเสมอภาคเทาเทยมกน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๘ มการยกยองชมเชยบคลากรทประสบผลสาเรจในการปฏบตงาน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๒๙ มการจดสวสดการการบรการดานสขภาพใหบคลากรดวยความเสมอภาคเทาเทยมกน

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

๓๐

มการดแลเอาใจใสในการปฏบตงานของบคลากรอยางสมาเสมอ

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได 

 

 

 

 

๑๖๗  

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑

ความคดเหนของผเชยวชาญ รวม

คา IOC

ผล

คนท๑

คนท๒

คนท๓

คนท๔

คนท๕

๔. อเบกขา ดานการประเมนการปฏบตงาน

๓๑ มความเปนกลางในการสงเสรมบคลากรใหเขาอบรม ศกษาตอเพอพฒนาความรความสามารถ และเพมพนคณวฒทสงขนไป

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๒ มความเปนธรรม ในการแกไขการปฏบตงานของบคลากรอยางสรางสรรค

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๓ มการแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหบคลากรทราบลวงหนาและมความเปนธรรม

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๔ มการใหบคลากรแสดงความคดเหนตองานดานการบรหารงานบคลากรอยางทวถง

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๕

เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตผลการปฏบตงานดวยความเปนธรรม

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๖ มการตดตามผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบและไมมการลาเอยง

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๗ มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรดวยความยตธรรม

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๘ มการประเมนบคลากรดวยผลงานทางวชาการและการปฏบตงานดวยความเปนกลาง

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๓๙ มการเกบรวบรวมผลการประเมนการปฏบตงานของบคลากรไวอยางเปนระบบ

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

๔๐ มการแจงผลการประเมนบคลากรใหบคลากรทราบทกครง

๑ ๑ ๑ ๑ ๑ ๕ ๑.๐ ใชได

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ช

หนงสอขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอทดสอบเครองมอวจย

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ฌ

ผลคาความเชอมนของแบบสอบถาม ( Try out )

 

 

 

 

 

 

๑๗๑  

 

 

Case Processing Summary

30 100.0

0 .0

30 100.0

Valid

Excludeda

Total

CasesN %

Listwise deletion based on allvariables in the procedure.

a.

Reliability Statistics

.975 40

Cronbach'sAlpha N of Items

Statistics

30 30 30 30 30

0 0 0 0 0

Valid

Missing

Nเพศ อาย วฒการศกษา

ประสบการณการทางาน

ตาแหนงในการปฏบตงาน

๑๗๒  

 

เพศ

8 26.7 26.7 26.7

22 73.3 73.3 100.0

30 100.0 100.0

เพศชาย

เพศหญง

Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

อาย

16 53.3 53.3 53.3

6 20.0 20.0 73.3

3 10.0 10.0 83.3

5 16.7 16.7 100.0

30 100.0 100.0

ตากวา 30 ป

31 - 39 ป

40 - 49 ป

50 - 60 ป

Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

วฒการศกษา

26 86.7 86.7 86.73 10.0 10.0 96.7

1 3.3 3.3 100.030 100.0 100.0

ป.ตร

ป.โทป.เอก

Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

๑๗๓  

ประสบการณการทางาน

23 76.7 76.7 76.7

2 6.7 6.7 83.33 10.0 10.0 93.3

2 6.7 6.7 100.0

30 100.0 100.0

1 - 10 ป

11 - 20 ป

21 - 30 ป

31 ปข นไป

Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

ตาแหนงในการปฏบตงาน

29 96.7 96.7 96.7

1 3.3 3.3 100.0

30 100.0 100.0

คร

รองผบรหารสถานศกษา

Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

๑๗๔  

Notes

09-JAN-2016 13:03:32

C:\Users\User\Desktop\try out ๓๐ ชด.sav<none>

<none>

<none>

30

User defined missing values are treatedas missing.All non-missing data are used.DESCRIPTIVESVARIABLES=a1 a2 a3 a4 a5 a6 a7 a8a9 a10 b11 b12 b13 b14 b15 b16 b17b18b19 b20 c21 c22 c23 c24 c25 c26 c27c28 c29 c30 d31 d32 d33 d34 d35 d36d37 d38 d39 d40/STATISTICS=MEAN STDDEV MIN MAX.

0:00:00.00

Output Created

Comments

Data

FilterWeight

Split File

N of Rows inWorking Data File

Input

Definition of Missing

Cases Used

Missing ValueHandling

Syntax

Elapsed TimeResources

๑๗๕  

Descriptive Statistics

N Minimum Maximum Mean Std.

Deviation a1 30 3 5 4.47 .571 a2 30 3 5 4.33 .661 a3 30 2 5 4.20 .887 a4 30 2 5 4.13 .819 a5 30 3 5 4.43 .626 a6 30 3 5 4.30 .750 a7 30 3 5 4.23 .728 a8 30 3 5 4.23 .728 a9 30 2 5 4.13 .730 a10 30 2 5 4.20 .887 b11 30 3 5 4.27 .691 b12 30 3 5 4.30 .702 b13 30 3 5 4.20 .761 b14 30 3 5 4.33 .661 b15 30 3 5 4.37 .718 b16 30 2 5 4.17 .834 b17 30 2 5 4.27 .828 b18 30 3 5 4.17 .699 b19 30 2 5 4.17 .874 b20 30 3 5 4.20 .761 c21 30 3 5 4.23 .728 c22 30 3 5 4.17 .699 c23 30 3 5 4.17 .648 c24 30 2 5 4.23 .817 c25 30 3 5 4.30 .702

๑๗๖  

c26 30 3 5 4.03 .765 c27 30 3 5 4.27 .828 c28 30 3 5 4.30 .651 c29 30 3 5 4.40 .621 c30 30 2 5 4.17 .791 d31 30 3 5 4.40 .675 d32 30 3 5 4.20 .761 d33 30 3 5 4.27 .640 d34 30 2 5 4.13 .860 d35 30 3 5 4.23 .728 d36 30 3 5 4.40 .770 d37 30 3 5 4.40 .675 d38 30 3 5 4.23 .679 d39 30 3 5 4.20 .761 d40 30 3 5 4.27 .785 Valid N (listwise)

30

Reliability Coefficients N of Cases = 30.0 N of Items = 40 Alpha = 0.975  

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ญ

หนงสอขออนญาตแจกแบบสอบถามและสมภาษณ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ฎ

รายนามผใหสมภาษณขอมลเชงลก

 

 

 

 

 

 

๑๘๒  

รายนามผใหสมภาษณขอมลเชงลก

การบรหารบคลากรทางการศกษาตามหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กรงเทพมหานคร เขต ๑ ผวจยไดทาการสมภาษณครผใหขอมลเชงลก มรายนาม ดงน ๑. นางอมรรตน ชพนรตน, ครโรงเรยนทวธาภเศก ระดบการศกษา ปรญญาโท ๒. นางสาวพราพร ขยนสารวจ, ครโรงเรยนทวธาภเศก ระดบการศกษา ปรญญาตร ๓. นายทศพร ศรพลพา, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย ระดบการศกษา ปรญญาตร ๔. นางสาวอารดา คงวฒน, ครโรงเรยนชโนรสวทยาลย ระดบการศกษา ปรญญาตร ๕. นายประภส ผลหม, ครโรงเรยนสวรรณารามวทยาคม ระดบการศกษา ปรญญาตร

  

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

ภาคผนวก ฏ

หนงสอรบรองการฝกอบรมปฏบตวปสสนากรรมฐาน

 

 

 

 

 

 

 

 

ชอ วน/เดอน/ปเสถานทเกด การศกษา ประสบการณ ผลงานทางว สงกด หนาท ปทเขาศกษาปทสาเรจการทอยปจจบน

เกด

ณการทางาน ชาการ

า รศกษา

: นายศตวรร : ๒๕ พฤษภ

: อาเภอเมอ : ปรญญาตร มหาวทยาล : ครสอนในส แขวงสมเด : วจยในชนเ

สะกดคาศพ ภาคเรยนท : โรงเรยนวด : รบราชการ

ถนนสมเดจ เขตคลองส : ๒๑ มถนาย

: ๒๓ กมภาพ : ๓๙๖/๓๙

แขวงบางข

ประวตผ

รษ บญแกว ภาคม ๒๕๒๔งตรง จงหวร วชาเอกการลยมหาจฬาลงสถานศกษาโรดจเจาพระยา เรยน เรองการพทภาษาองกท ๒ ปการศกษดพชยญาต สารคร สอนในจเจาพระยา สาน กรงเทพยน ๒๕๕๗ พนธ ๒๕๕๙ ซอยจรญสนขนนนท เขตบ

ผวจย

๔ ดตรง รสอนภาษาองงกรณราชวทยรงเรยนวดพชย เขตคลองสานรใชแบบฝกทกฤษของนกเรยษา ๒๕๕๖ านกงานเขตคนสถานศกษา แขวงสมเดจมหานคร

นทวงศ ๓๒ ถบางกอกนอย

งกฤษ คณะคยาลย กรงเทพยญาต ถนนสน กรงเทพมหากษะเพอพฒนยนชนประถมศ

ลองสาน กรงโรงเรยนวดพเจาพระยา

ถนนจรญสนท กรงเทพมหา

ครศาสตร พมหานคร สมเดจเจาพระานคร นาการอาน ศกษาปท ๔

งเทพมหานครชยญาต

ทวงศ านคร ๑๐๗๐

๑๘๕

ะยา

ร

๐๐