the journal of academicademoger.com/makalelerim/a14.pdf · prof. dr. hayati develİ university of...
TRANSCRIPT
The Journal of Academic
Social Science Studies
International Journal of SocialScience
Academic Social Science Studies dergisi yılda altı defa yayın yapan uluslararası hakemli bir dergidir.
Academic Social Science Studies dergisinde yayınlanan tüm yazıların, dil, bilim ve hukûki açıdan
bütün sorumluluğu yazarlarına, yayın hakları www.jasstudies.com’a aittir.
Yayınlanan yazılar yayıncının yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen herhangi bir şekilde
basılamaz, çoğaltılamaz.
Yayın Kurulu dergiye gönderilen yazıları yayınlayıp yayınlamamakta serbesttir.
Gönderilen yazılar iade edilmez.
The Journal Of Academic Social Science Studies, Uluslararası hakemli ve indeksli bir dergidir. MLA,
EBSCO, ASOS, TEİ, ARASTİRMAX, Akademik Dizin (Akademik Türk Dergileri İndeksi) başta olmak üzere onlarca veritabanı ve indeks tarafından taranmaktadır.
The Academic Social Science Studies is an international, six-reviewed in a year journal.
Authors bear the sole legal responsibility for their published works in
www.jasstudies.com
The Academic Social Science Studies has the sole ownership of copyright to all published
works. No part of this publication shall be produced in any form without the written consent
of the Academic Social Science Studies.
The Editorial Board makes the final decision to publish articles.
No article is returned to authors.
ISSN:2147-2971
1 Rue Gabriel Faure Batiment 1 Porte 51 56100 Lorient-FRANCE
V o l u m e 6 / 8 O c t o b e r 2 0 1 3
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
The Journal Of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science
The Journal of Academic
Social Science Studies
International Journal of Social Science
Editor
Dr. Serdar YAVUZ
E-mail: [email protected]
Web: http://www.jasstudies.com/ Adress: 1 Rue Gabriel Faure Batiment 1 Porte 51 56100 Lorient-FRANCE
JASS Studies Volume 6 /8 October2013
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
ACADEMIC SOCIAL SCIENCE STUDIES Uluslararası Hakemli Dergi / International Journal of Academic Social Science Studies
Editör / Editor
Dr. Serdar YAVUZ
Editör Yardımcıları / AssistantsofEditor
Dr. Özcan BAYRAK
Dr. Mehmet GÜRLEK
Dr. Ünal TAŞKIN
Uzm. Ramazan BÖLÜK
Okt. Ufuk KÖSE
Arş. Gör. Pınar ÇAKIR
Alan Editörleri/FieldEditors Dr. Kürşat Yusuf AYTAÇ Beden Eğitimi Adıyaman Üniversitesi
Dr. Ali M.BAYRAKTAROĞLU Fotoğrafçılık Süleyman Demirel Ü.
Dr. Lütfiye CENGİZHAN İngiliz Dili Eğitimi Trakya Üniversitesi
Dr. İbrahim Halil ÇANKAYA Sosyoloji Uşak Üniversitesi
Dr. Lutfi SEYBAN Tarih Sakarya Üniversitesi Dr. Mumin DAYAN Pazarlama University of United ArabEmirates
Dr. Murat ELMALI Türk Dili ve Edebiyatı İstanbul Üniversitesi
Dr. Erkan Turan DEMİREL İşletme/İktisat Fırat Üniversitesi
Dr. Ahmet ISPARTA Dilbilim İstanbul Üniversitesi
Dr. Fatma Ebru İKİZ Psikolojik Dan. Reh. Dokuz Eylül Üniversitesi
Dr. Nevin YILDIRIM KOYUNCU İngiliz Dili ve Edebiyatı Ege Üniversitesi
Dr. Bahadır KÖKSALAN Eğitim Bilimleri İnönü Üniversitesi
Dr. Murat SUNKAR Coğrafya Fırat Üniversitesi
Dr. Ali SOYLU Yönetim ve Organizasyon University of Cameron
Dr. Barış TOPTAŞ Müzik Adıyaman Üniversitesi
Dr. Sibel ÜNALAN Sanat Tarihi Adnan Menderes Üniversitesi Dr. Mustafa AKDAĞ ĠletiĢim Bilimleri Erciyes Üniversitesi Dr. ġebnem SOYGÜDER Radyo Televizyon Ege Üniversitesi
Dr. Mehmet KURUDAYIOĞLU Türkçe Eğitimi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Dr. Fevzi RENÇBER Ġlahiyat ġırnak Üniversitesi
Dr. Soyalp TAMÇELĠK Uluslar arası ĠliĢkiler Gazi Üniversitesi
Dr. H. GÜLAY OGELMAN Okul Öncesi Eğitimi Pamukkale Üniversitesi
Danışma Kurulu/Board of Advisory Prof. Dr. Tayfun AMMAN İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Ahmet BURAN Fırat Üniversitesi
Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN Gaziantep Üniversitesi
Prof. Dr. Enver ÇAKAR Fırat Üniversitesi
Prof. Dr. Coşkun ÇAKIR İstanbul Şehir Üniversitesi
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Prof. Dr. Mustafa ÇİÇEKLER İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Prof. Dr. Cemalettin ÇOPUROĞLU Fırat Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa DELİCAN İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet DEMİRBAĞ
Prof. Dr. Hayati DEVELİ
University Of Sheffield
Yunus Emre Enstitüsü Başkanı
Prof. Dr. Hasan Tahsin FENDOĞLU İnönü Üniversitesi
Prof. Dr. Tahsin GÖRGÜN İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
Prof. Dr. Emine GÜRSOY NASKALİ Marmara Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa KAÇALİN Türk Dil Kurumu Başkanı
Prof. Dr. Aslan KALKAVAN Dumlupınar Üniversitesi
Prof. Dr. İbrahim KAVAZ Bitlis Eren Üniversitesi
Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU Michigan StateÜniversity
Dr. Dirk Krausmüller
Prof. Dr. Murat ŞEN
Prof. Dr. Nihat ÖZTOPRAK
Mardin Artuklu Üniversitesi
Melikşah Üniversitesi
Marmara Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK Fırat Üniversitesi
Prof. Dr. Erdal ZORBA
Prof. Dr. Şener Demirel
Prof. Dr. Murat ÖZBAY
Prof. Dr. İlhan GENÇ
Gazi Üniversitesi
Fırat Üniversitesi
Gazi Üniversitesi
Düzce Üniversitesi
Yayın Kurulu / Editorial Board Doç. Dr. Vedat ÇINAR Fırat Üniversitesi
Assoc. Prof. Dr. Mustafa ÇOLAK
Doç. Dr. Nadir İLHAN
University of United ArabEmirates
Ahi Evran Üniversitesi
Doç. Dr. Tarık ÖZCAN Fırat Üniversitesi
Doç. Dr. Abdullah ŞAHİN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Ersin TERES İstanbul Üniversitesi
Asst. Prof. Dr. Gülşad USLU University of PennState
Doç. Dr. Yücel YÜKSEL İstanbul Üniversitesi
Doç. Dr. ÇavuĢ ġAHĠN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Yabancı Dil Uzmanları / Foreign Language Specialist Okt. Özlem Aladağ BAYRAK Trakya Üniversitesi Okt. Servet ÇINAR Trakya Üniversitesi
Okt. Seda TAġ Namık Kemal Üniversitesi Okt. Özge GÜMÜġ Adıyaman Üniversitesi
İndeks Sorumluları/Personsfor İndex Process Doç. Dr. Mehmet BAYANSALDUZ Gençlik ve Spor Bakanlığı Dr. Onur KÖKSAL Selçuk Üniversitesi
Öğr. Gör. Alize CAN Trakya Üniversitesi
Hukuk Danışmanı / Legal Counselar Av. Gürhan CANPOLAT Ġstanbul Barosu Baro Sicili: 25490
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
ACADEMIC SOCIAL SCIENCE STUDIES Uluslararası Hakemli Dergi / International Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6/8 October2013
Hakemler / Referees
Prof. Dr. Abdullah KAHRAMAN Cumhuriyet Üniversitesi
Prof. Dr. Abulkuddüs BĠNGÖL Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Adem BAġIBÜYÜK Erzincan Üniversitesi Prof. Dr. Adnan GÜRBÜZ Cumhuriyet Üniversitesi
Prof. Dr. Ahmet GÜRSES Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Ali Osman UYSAL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Prof. Dr. Altan ÇETĠN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Asuman S. SARACALOĞLU Adnan Menderes Üniversitesi Prof. Dr. Bahattin DÜZGÜN Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Behçet Kemal YEġĠLBURSA Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi
Prof. Dr. Bilgehan PAMUK Gaziantep Üniversitesi Prof. Dr. Cemal YALÇIN Cumhuriyet Üniversitesi
Prof. Dr. Cevat BAġARAN Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Çiğdem ÜNAL Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Ejder OKUMUġ EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi
Prof. Dr. Enver Alper GÜVEL Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Esra BURCU Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Esra MACAROĞLU AKGÜL Yıldız Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Feridun MERTER Ġnönü Üniversitesi
Prof. Dr. Firdevs GÜNEġ Bartın Üniversitesi
Prof. Dr. Gülden ERTUĞRUL Dokuz Eylül Üniversitesi Prof. Dr. Gülmira KURUOĞLU Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. H. Ġbrahim DELĠCE Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Haluk SELVĠ Sakarya Üniversitesi
Prof. Dr. Hamza GÜNDOĞDU Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Hasan Hüseyin BAYRAKLI Afyon Kocatepe Üniversitesi Prof. Dr. Hidayet AYDAR Ġstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Huseyin GÜMÜġ Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Ġbrahim Hakkı AYDIN Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Ġbrahim TELLĠOĞLU Ondokuzmayıs Üniversitesi
Prof. Dr. Ġsmail ÇALIġKAN Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Ġsmail TAġ Necmettin Erbakan Üniversitesi
Prof. Dr. Kadir ÖZKÖSE Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Kenan DEMĠRAYAK Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. M. Hanefi PALABIYIK Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet Ali BEYHAN Ġstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet EVSĠLE Ondokuz Mayıs Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Sinan TEMURLENK Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Mesut AYDIN Ġnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Prof. Dr. Metin COġAR Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Mohammad ARAFAT Karadeniz Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Mualla UYDU YÜCEL Ġstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Muhittin ELĠAÇIK Kırıkkale Üniversitesi
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Prof. Dr. Mukadder ERKAN Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa Hilmi BULUT Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa TURAN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Nejat ERK Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. O. Faruk AKYOL Ġstanbul Medeniyet Üniversitesi
Prof. Dr. Ömür BÜTEV DOLĞUN Artvin Çoruh Üniversitesi
Prof. Dr. Ruhattin YAZOĞLU Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Saliha KODAY Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Sedat CERECĠ Batman Üniversitesi Prof. Dr. Selçuk ESENBEL Ġstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
Prof. Dr. Suna Timur AĞILDERE Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. ġaban SAĞLIK Ondokuzmayıs Üniversitesi Prof. Dr. ġuayip ÖZDEMĠR Fırat Üniversitesi
Prof. Dr. Tahir BALCI Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Temel YEġĠLYURT Erciyes Üniversitesi
Prof. Dr. Tuğrul ĠNAL Ufuk Üniversitesi
Prof. Dr. Turan ÖNDEġ Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Turgut YĠĞĠT Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Vedat KELEġ Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Yusuf GÜRÇINAR Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Zafer CĠRHĠNLĠOĞLU Cumhuriyet Üniversitesi
Prof. Dr. Zakir AVġAR Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Gülden SAĞOL YÜKSEKKAYA Marmara Üniversitesi
Doç. Dr. Abdulkadir BAHARÇĠÇEK Ġnönü Üniversitesi Doç. Dr. Abdulkadir GÜL Erzincan Üniversitesi
Doç. Dr. Abdulkadir LEVENT Batman Üniversitesi Doç. Dr. Abdullah NARALAN Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Abdullah SOYSAL Kilis 7 Aralık Üniversitesi
Doç. Dr. Abdullah ġENGÜL Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Abdurrahman ATEġ Ġnönü Üniversitesi
Doç. Dr. Abdüllatif TÜZER Cumhuriyet Üniversitesi Doç. Dr. Adem KARA Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet MUTLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet OCAK Bolu Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Doç. Dr. Ahmet ġĠMġEK Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet YATKIN Fırat Üniversitesi Doç. Dr. Ahmet YĠĞĠT Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Doç. Dr. Ahsen ARMAĞAN Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Ali ASLAN Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Ali Fuat ÖRENÇ Ġstanbul Üniversitesi
Doç. Dr. Ali Murat AKTEMUR Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Alpaslan UÇAR Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi
Doç. Dr. Alper Cihan KONYALIOĞLU Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Aslan GÜLCÜ Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Aslı YAZICI Çankırı Karatekin Üniversitesi
Doç. Dr. BarıĢ ÖZENER Cumhuriyet Üniversitesi Doç. Dr. BaĢaran GENÇDOĞAN Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Beyhan ASMA Erciyes Üniversitesi
Doç. Dr. Cemal ELĠTAġ Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Cengiz AKBULAK Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Cüneyt EREN Dokuz Eylül Üniversitesi
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
Doç. Dr. D. Yelda KAĞNICI Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Diğdem SĠYEZ Dokuz Eylül Üniversitesi Doç. Dr. Durdu Mehmet BURAK Ahi Evran Üniversitesi
Doç. Dr. Ebubekir SOFUOĞLU Sakarya Üniversitesi Doç. Dr. Enver TATAR Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Erdal ESER Cumhuriyet Üniversitesi
Doç. Dr. Eren YÜRÜDÜR GaziosmanpaĢa Üniversitesi Doç. Dr. Erkan AKAR Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Eyup BEKĠRYAZICI Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Eyüp AKMAN Kastamonu Üniversitesi
Doç. Dr. Faruk YÜCEL Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Ferit USLU Hitit Üniversitesi Doç. Dr. Fikri SALMAN Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Fuat BOYACIOĞLU Selçuk Üniversitesi Doç. Dr. Gökhan DEMĠRCĠOĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Gülbadi ALAN Erciyes Üniversitesi
Doç. Dr. GülĢah BAġOL GaziosmanpaĢa Üniversitesi Doç. Dr. Gürbüz OCAK Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Gürkan HAġĠT Bilecik ġeyh Edebalı Ü.
Doç. Dr. Gürsoy ġAHĠN Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Hakan SARIBAġ Bülent Ecevit Üniversitesi
Doç. Dr. Hakkı Engin GĠDERER Çankırı Karatekin Üniversitesi Doç. Dr. Hakkı UYAR Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Halil Ġbrahim SAĞLAM Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Halim ÖZNURHAN Erciyes Üniversitesi Doç. Dr. Halit EV Celal Bayar Üniversitesi
Doç. Dr. Hanife Nalan GENÇ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Doç. Dr. Hasan Ali ġAHĠN Erciyes Üniversitesi
Doç. Dr. Hasan ARSLAN CanakkaleOnsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Hasan BURAN Ġnönü Üniversitesi Doç. Dr. Hatice ÇUBUKÇU Çukurova Üniversitesi
Doç. Dr. Hava SELÇUK Erciyes Üniversitesi Doç. Dr. Hüseyin KÖSE Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Ġbrahim KOPAR Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Ġsa KIZGUT Akdeniz Üniversitesi Doç. Dr. Ġsmail BOYACI Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Ġsmail Hakkı NAKĠLCĠOĞLU Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Jülide Akyüz ORAT Kafkas Üniversitesi
Doç. Dr. K. Oya PAKER Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Kadir PAKSOY Harran Üniversitesi Doç. Dr. Kemal DOYMUġ Atatürk üniversitesi
Doç. Dr. Kemal DURUHAN Ġnönü Üniversitesi Doç. Dr. Koray ÖZCAN Selçuk Üniversitesi
Doç. Dr. KürĢad YILMAZ Dumlupınar Üniversitesi
Doç. Dr. M. Dursun ERDEM Ondokuzmayıs Üniversitesi Doç. Dr. Mahmut MASCA Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Mahmut ÖZTÜRK Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet ÇĠÇEK Gaziantep Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet DEMĠRTAġ Bitlis Eren Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet ERDEM Fırat Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet HASGÜLER Lefke Avrupa Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet Sadık ÖNCÜL Cumhuriyet Üniversitesi
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Doç. Dr. Mehmet Serhat YILMAZ Kastamonu Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet ġAHĠN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet YaĢar ERTAġ Pamukkale Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet ZAMAN Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Melek ÖKSÜZ Karadeniz Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Mesut ERġAN EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi
Doç. Dr. Murat AKÇAKAYA Gazi Üniversitesi Doç. Dr. Murat YILDIZ Cumhuriyet Üniversitesi
Doç. Dr. Musa BĠLGĠZ Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa CĠHAN Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa EKĠNCĠ Harran Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa ERTÜRK Muğla Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa Fadıl SÖZEN Akdeniz Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa HOTAMIġLI Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa ORAL Akdeniz Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa ġAHĠN Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa YAVUZ Necmettin Erbakan Üniversitesi Doç. Dr. Mücahit DĠLEKMEN Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Müjde Ker DĠNÇER Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Nazan YELKĠKALAN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Nebahat GÖÇERĠ Cumhuriyet Üniversitesi
Doç. Dr. Necmettin AYGÜN Aksaray Üniversitesi Doç. Dr. Nevzat GÜMÜġ Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Nilay BAġOK Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Nurettin TURGAY Dicle Üniversitesi Doç. Dr. Nuriye SEMERCĠ Bartın Üniversitesi
Doç. Dr. OkĢan BAġOĞLU Gazi Üniversitesi Doç. Dr. Orhan YAZICI Ġnönü Üniversitesi
Doç. Dr. Özlem SERTKAYA DOĞAN Ġstanbul Üniversitesi
Doç. Dr. Perihan YALÇIN Gazi Üniversitesi Doç. Dr. Recep KOÇAK GaziosmanpaĢa Üniversitesi
Doç. Dr. Refik DĠLBER Atatürk üniversitesi Doç. Dr. Rıfat GÜNDAY Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Doç. Dr. Rıza KARAGÖZ OndokuzMayıs Üniversitesi
Doç. Dr. S. Sunay YILDIRIM DOĞRU Dokuz Eylül Üniversitesi Doç. Dr. Sabri KARADOĞAN Dicle Üniversitesi
Doç. Dr. Sabriye SEVEN Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Sadiye TUTSAK UĢak Üniversitesi
Doç. Dr. Salih PaĢa MEMĠġOĞLU Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi
Doç. Dr. Sami KILIÇ Fırat Üniversitesi Doç. Dr. Selçuk DUMAN GaziosmanpaĢa Üniversitesi
Doç. Dr. Selda ĠÇĠN AKÇALI Ege Üniversitesi Doç. Dr. Serap DURUSOY Abant Ġzzet Baysal üniversitesi
Doç. Dr. Serkan ġEN Ondokuzmayıs Üniversitesi
Doç. Dr. Seyfullah KARA Karabük Üniversitesi Doç. Dr. Soner YAVUZ Bülent Ecevit Üniversitesi
Doç. Dr. Soyalp TAMÇELĠK Gazi Üniversitesi Doç. Dr. Suat ÜNAL Karadeniz Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Süleyman AKYÜREK Erciyes Üniversitesi
Doç. Dr. Süleyman DÜNDAR Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Süleyman ĠNAN Pamukkale Üniversitesi
Doç. Dr. ġahin KÖKTÜRK Ondokuzmayıs Üniversitesi
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
Doç. Dr. ġevki ÖZBĠLEN Bayburt Üniversitesi
Doç. Dr. ġükrü YAPRAKLI Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Tevfik ERKAL Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Tevhit AYENGĠN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Tuncay ĠMAMOĞLU Atatürk üniversitesi
Doç. Dr. Türkan ARGON Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi
Doç. Dr. Ulvi KESER Atılım Üniversitesi Doç. Dr. Vedat ÇALIġKAN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Yasin SOYLU Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. YaĢar KAYA Ġnönü Üniversitesi
Doç. Dr. Yılmaz KARADENĠZ MuĢ Alparslan Üniversitesi
Doç. Dr. Yusuf CERĠT Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Doç. Dr. Yusuf DOĞAN Cumhuriyet Üniversitesi
Doç. Dr. Yusuf KILIÇ Pamukkale Üniversitesi Doç. Dr. Yusuf TOPAL Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Zeki KODAY Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Zülbiye TOLUK UÇAR Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Editörden…
Saygıdeğer Bilim İnsanları;
Uluslararası indekslerde taranan akademik, hakemli e-dergi JASSS yeni
bir sayısıyla karşınızdadır. Yayın hayatımızı sürdürürken akademik camiada
yayın yapan dergilerde olduğu gibi temel amacımız, sosyal bilimler
alanlarında nitelikli akademik makaleler sunmak olduğu bilinciyle yolumuza
devam ediyoruz. Bu amaç doğrultusunda bir taraftan derginin yayını ile ilgili
her türlü teknik zorlukları aşmaya çalışırken, dergimiz ile ilgili karalama
kampanyalarına karşı sağlam durup savcılık kanalıyla cevap vermeye çalışıp,
diğer taraftan da zamanla yarışarak bize gelen yazıları hiçbir tesir altında
kalmaksızın özenli bir şekilde editör ve hakem süreçlerinden geçiriyoruz. Bu
konuda editör ekibi arkadaşlarımızın özverili çalışmalarını belirtmek isterim.
JASSS’ın bu sayısında birbirinden değerli makaleler akademik camianın
dikkatine sunulmuştur. Bu sayımızda Türk Dili ve Edebiyatı, Eğitim, Tarih,
Coğrafya Sosyoloji, PDR, İlahiyat, Felsefe, Endüstriyel İlişkiler, Kamu
Yönetimi, İktisat, İşletme, İletişim, Güzel Sanatlar ve Turizm alanlarında
makaleler yer almaktadır.
JASSS’ın yayın hayatını sürdürmesinde önemli desteği olan danışma ve
yayın kurul üyelerimize ayrı ayrı teşekkürü bir borç bilirim. Yazılarıyla destek
veren yazarlarımıza, yayınları inceleyerek yazarlarımıza yol gösteren
hakemlerimize ve dergimize katkıda bulunan tüm alan editörü
arkadaşlarımıza müteşekkir olduğumuzu bilmenizi ister, bundan sonrada
katkılarını beklediğimizi belirtmekten onur duyarım. Saygılarımla<
Dr. Serdar YAVUZ
Editor of JASSS
www.jasstudies.com
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
İÇİNDEKİLER / CONTENTS
Yrd. Doç. Dr. Taner AKÇACI-Arş. Gör. Esra KARAPINAR KOCAĞ……………..1-18
Kamu Harcamalarının Enflasyonist Etkisinin Ekonometrik Analizi
An Econometric Analysis Of The Inflationary Effects Of Government Expenditures
Gülay Özdemir AKGÜNDÜZ…………………………………………………………19-30
Sartre’da Benliğin Oluşum Serüveni: Mekanın Çağrısı
Genesis Adventure Of Self In Sartre: Space’s Invitation
Yrd. Doç. Dr. Serpil ALPTEKİN-Prof. Dr. Mehmet ÖZYÜREK…………………..31-58
Akranların Sosyal Becerilere Model Olduğu Doğrudan Öğretimin Zihinsel Engelli
Öğrencinin Sosyal Becerileri Kazanması Sürdürmesi Genellemesi Ve Sosyal
Kabulüne Etkisi
The Effect Of Direct Instruction With Modeling The Social Skills By The Peers Of The
Mentally Retarded Student On His/Her Acquiring, Maintaining And Generalizing The
Social Skills And His/Her Social Acceptance
Yrd. Doç. Dr. Tugay ARAT-Dr. Onur KÖKSAL-Öğr. Gör. Abdullah ERDEN….59-75
İletişim Teknolojileri Kullanımı: Büro Yönetimi Ve Sekreterlik Öğrencileri Üzerine Bir
Çalışma
Using Of Communication Technologies: A Study On Office Management And Secretari at
Students
Yrd. Doç. Dr. Zehra ARSLAN………………………………………………………….77-91
Sened-İ İttifak’ın Ortaya Çıkışı Ve İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi
Emergence Of Charter Of Alliance And Evaluation From The Aspect Of Human Rights
Prof. Dr. Hidayet AYDAR…………………………………………………………….93-109
Isra’iliyat As An Intercultural Knowledge Bridge And Reflections On The Ottoman
Folk Culture
Kültürlerarası Bir Bilgi Köprüsü Olarak İsrailiyat Ve Osmanlı Halk Kültüründeki
Yansımaları
Yrd. Doç. Dr. Batır BETÜL…………………………………………………………...111-121
İş Okulu’nun Türkiye’de Ortaya Çıkışı
The Emergence Of The Work School In Turkey
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Şebnem CANSUN, Ph.D. …………………………………………………………...123-142
The Headscarf Question In Turkey: The Examples Of The AKP And The CHP
Türkiye’de Başörtüsü Sorunu: AKP ve CHP Örneği
Yrd. Doç. Dr. İsmail CERAN……………………………………………………...…143-164
Modern Dünyada İslam
Modernisation And Deterioration Of Ottoman Constitutional
Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim ÇANKAYA-Yrd. Doç. Dr. Sinan YÖRÜK
Yrd. Doç. Dr. İbrahim ÇANKAYA………………………………………………….165-178
School Violence In Rural And Urban Centers Of Turkey (Sample Of Afyon Province)
Türkiye’de Kırsal Ve Kent Merkezlerindeki Okullarda Şiddet (Afyon İli Örneği)
Yrd. Doç. Dr. Harun ER-Yrd. Doç. Dr. Fatma ÜNAL-Yrd. Doç. Dr. Cengiz
ÖZMEN……………………………………………………………………….....179-196
8. Sınıf Vatandaşlık Ve Demokrasi Eğitimi Dersinin 4. Sınıfa Alınmasına İlişkin
Görüşler Üzerine Bir Araştırma
A Research On The Views Related To The Application Of The Citizenship And Democracy
Education Course In Fourth Class
Yrd. Doç. Dr. Volkan ERTÜRK……………………………………………………..197-221
1568 Tarihli Mufassal Tahrir Defterine Göre Vize Kazası
An The District Of Vize As Per The Detailed Tax Register Dated 1568
Dr. Muhammet Fatih GENÇ………………………………………………………...223-240
Geçmişten Günümüze Hollanda’daki Yahudi Okulları Ve Problemleri RosjPina
Yahudi Okulu Örneği
Jewish Schools From Past To Present In The Netherlands And Their Problems -Case Of Rosj
Pina Jewish School
Yrd. Doç. Dr. Abdullah HARMANCI……………………………………………...241-252
Arif Ay Şiirinde Şehir Algısı
City Perception In The Poetry Of Arif Ay
Yrd. Doç. Dr. Süleyman KARACELİL…………………………………………...…253-278
Ailede Adalet Eğitimi
The Justice Education In Family
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
D. KAYA-Doç. Dr. S. NARLI-Doç. Dr. C. KEŞAN-D. İZGİOL………………....279-295
Milli Eğitim Bakanlığı “Bu Benim Eserim” Projelerindeki Matematik Bilgilerinin
İçerik Analizi
A Content Analysis Of The Information Of Mathematics In Ministry Of National Education
“This Is My Work” Projects
Doç. Dr. Faruk KAYA………………………………………………………………..297-328
Ağrı Merkez İlçede Köy Yerleşmelerinin Coğrafi Şartlarla İlişkisi
Relation Of Village Settlements With Geographical Conditions In Merkez District Of Ağrı
Yrd. Doç. Dr. Neslihan İlknur KESKİN…………………………………………...329-371
Fâzıl’ın Çengileri: Çengînâme Üzerine
Fâzil’s Çengîs (Boy Dancers): On Çengînâmes(Poetry Written For Boy Dancers)
Arş. Gör. Mustafa KOCAARSLAN………………………………………………...373-393
Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Dersinde Okuduğunu Anlama Güçlüklerine İlişkin
Görüşleri: Nitel Bir Araştırma
Classroom Teacher’s Views About Reading Comprehension Difficulties In Turkish Lessons: A
Qualitative Study
Dr., Recep KOÇAK-Derya YILMAZ……………………………………………….395-415
Okul Yöneticilerinin Yetki Kullanımı Kaygı Ölçeği (Oykö):Geçerlik Ve Güvenirlik
Çalışması
The Anxiety Scale Of School Administrators’ Authority Using The Study Of Validity And
Reliability
Yrd.Doç. Dr. Banu ÖZBUCAK ALBAR-Öğr. Gör. Gülüzar ÖKSÜZ………...417-431
Marka Farkındalığı Oluşturma Sürecinde Reklamlarda Ünlü Kişilerin Kullanılmasının
Tüketicilerin Satın Alma Karar Süreçleri Üzerindeki Etkisi: Giresun İli
Araştırması
The Effect Of Using Famous People To Creating Brand Awareness Ads To Consumers: A
Research In The City Of Giresun
Yrd. Doç. Dr. Mehmet ÖZDEMİR………………………………………………….433-455
Edebiyat Ve Siyaset Sarmalında Genç Kalemler - İttihat Ve Terakki İlişkisi
Literature and Politics Spiral Genç Kalemler - İttihat Ve Terakki Relation
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Doç. Dr. Kazım PAYDAŞ……………………………………………………………457-481
Eflaki’nin Menakıb’ül Arifin Adlı Eserine Göre 13-14 Y.Y. Da Selçuklu Payitahtında
Kadınların Konumu
According To Eflaki’s Work Called Menaqib Al-Arifin, The Position Of Women Seljukid
Capital City In 13-14 Century
Dr. Manizheh SADRİ………………………………………………………………...493-497
19. Yüzyılın İlk Yarısın’aKadar İran’da Askerî Alanda Yenileşme Hareketleri
Modernization Of The Iranian Army During The First Half Of The 19th Century
Öğr. Gör. Kadir SANCAK…………………………………………………………...499-510
21.Yüzyılda Güvenlik Sorunları: Bir Tehdit Unsuru Olarak Nükleer Silahlar
Security Issues In The 21st Century: Nuclear Weapons As A Threat
Yrd. Doç. Dr. Ayşin Aydınay SATAN……………………………………………...511-526
Ortaöğretim Öğrencilerinde Akran Baskısının İnternet Bağımlılığına Olan Etkisi
The Effects Of Peer Pressure On Internet Addiction Among Secondary School Students
Summary
Yrd. Doç. Dr. Ö. SENGER-A. TAZEGÜL, C. YERDELEN KAYGIN…………...527-550
İşletmelerin Göreceli Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi: İmalat
Sanayinde Bir Uygulama
Evaluation Of Relative Efficiency Of Businesses By Using Data Envelopment Analysis: An
Application To Manufacturing Industry
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Emin SEYHAN………………………………………………551-588
Ebu’l-Hasan El-Harakânî’nin Sünnete Bağliliği Ve Hadis Anlayişi
The Loyalty To The Sunnah And The Understanding Of The Hadith Of Abu’l-Hasan El-
Kharakani
Yrd. Doç. Dr. Ersoy SOYDAN-Nurdan ŞARMAN……………………………….589-607
Mardin Ve Şırnak İllerindeki Süryanilere Ait Dini Yapıların Kültür (Ve İnanç) Turizmi
Potansiyeli
The Tourism, The Culture (And Faith) Potential Belonging To Syrians In The Provinces Of
Şırnak And Mardin
Doç.Dr. Mustafa Fadıl SÖZEN……………………………………………………...609-624
Yapısalcı Yöntem Ve Bir Film Çözümlemesi
Structuralist Method And The Analysis Of A Film
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
Yrd. Doç. Dr. E. YAĞMUR ŞAHİN-Arş. Gör. F. KANA-Y. TAŞKAYA………..625-643
Lale Yabancılara Türkçe Öğretim Seti’nin Görsel Açıdan İncelenmesi
A Visual Review Of Lale Battery Teaching Turkish As A Foreign Language
Doç. Dr. Sare ŞENGÜL-Arş. Gör. Hande GÜLBAĞCI DEDE………………….645-664
Sayı Hissi Bileşenlerine Ait Sınıflandırmaların İncelenmesi
An Investigation Of Classification Of Number Sense Components
Doç.Dr. Lütfi ŞEYBAN……………………………………………………………….665-679
İspanya’da Endülüs-İslam Medeniyetinden Kalan İzler Ve Eserler-II: Cordoba
The Remains And Artifacts Of Andalusian-Islamic Civilization In Spain-II: Cordoba
Dr. Kemal Hakan TEKİN…………………………………………………………….681-698
Osmanlı Hâkimiyeti Döneminde Halep Şehrindeki Ticari Yapılanma
On The Pattern Of Commerce In Aleppo During The Ottoman Period
Dr. Rifat TÜRKEL…………………………………………………………………….699-718
Etkileri Açısından Vehhȃbilik (Suûdi Arabistan Dışı Ülkeler Örneği)
Wahhabism In Terms Of Its Effects (Sample Of The Countries Other Than Saudi Arabia)
Yrd. Doç. Dr. Ufuk ORHAN-Yrd. Doç. Dr. Kubilay ÖZYER…………………...719-736
Sağlık Sektöründe Korku Ve Hatalı Karar Verme İlişkisi Üzerine Bir Araştırma
Düzeni
An Ampirical Study About Relationship Between Fear And Defective Decision Making In
Health Sector
Arş. Gör. Levent UZUN………………………………………………………………737-754
İngilizceyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Türk Öğrencilerin Rica Etme Tercihleri:Yaş,
Cinsiyet Ve Yabancı Dil Bilgisi Seviyesi Faktörleri
Requesting Preferences Of Turkish Efl Learners: Age, Gender, And Proficiency Level
Assist. Prof. Dr. Şenol YAPRAK-Dr. Ender Tunçer HELVACIOĞLU………...755-768
Alternatif Bir Çalışma Şekli Olarak Esnek Çalışma Uygulamaları Ve Etkileri
Modernisation Applications And Effects Of Flexible Working As An Alternative Type Of
Work
Ruhi Can ALKIN……………………………………………………………………...769-780
The Basic Dynamics Of Qualitative Researching In Specific To Bill Sander’s Study On
Drug Culture
Bill Sanders’in Uyuşturucu Kültürüne Dair Çalışması Özelinde Nitel Araştırmanın Temel
Dinamikleri
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Yrd. Doç. Dr. Abdulmuttalip ARPA………………………………………………..781-800
Fahreddin Er-Râzi’nin İ’câzu’l-Kur’ân Anlayışı
The I’câz (Unique Style) Of The Holy Qu’an According To Fakhraddin Ar-Razî
Yrd. Doç. Dr. Ayten Pınar BAL-Doç. Dr. Perihan Dinç ARTUT………………..801-812
İlköğretim Matematik Öğretim Programının Değerlendirilmesi
The Evalution Of The Elementary Mathematics Curriculum
Dr. Sevgi DÖNMEZ…………………………………………………………………..813-832
Hitit Dönemi’nde Değişim Araçları Ve Ölçü Birimleri
Basic Mediums Of Exchange And Units Of Measurement In The Hittite Period
Doç. Dr. Cüneyt EREN……………………………………………………………….833-851
Kur'ân-ı Kerîm'de 'Beş Vakit Namaz'
"The Five Daily Prayers'' In The Qur'an
Doç. Dr. Aslan GÜLCÜ-Hatice CENGER………………………………………….853-870
İMKB’de İşlem Gören Turizm İşletmelerin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Mali
Performanslarının Ölçümü Ve Benchmarking Uygulaması
Measurement Of Financial Performances Of Tourism Establishments Traded In The Istanbul
Stock Exchange (Ise) Through Data Envelopment Analysis And Benchmarking
Application
Levent İSKENDEROĞLU…………………………………………………………....871-888
Terörden Sonra Doğu Ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri Ve Turizm
After Terror Eastern And South Eastern Anatolia Regions And Tourism
Yrd. Doç. Dr. Faruk KALAY………………………………………………………....889-900
Social Constraints And Identity Problems In Philip Roth's Zuckerman Bound
Philip Roth’un Zuckerman Bound Adlı Eserinde Sosyal Kısıtlamalar Ve Kimlik Problemleri
Yrd. Doç. Dr. Hakan KURT-Doç. Dr. Gülay EKİCİ………………………………901-939
Sınıf Yönetimi Dersinin Öğretmen Adaylarının Öğrenci Başarısından Sorumluluk
Algısına Etkisinin Analizi
An Analysis Of The Effect Of Classroom Management Course On ResponsibilityPerception
Of Student Teachers For Student Achievement
TheJournal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October2013
Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY-Doç. Dr. Tahsin İLHAN…………………………………941-958
Kronik Hastalığı Olan Çocuklarda Yaşam Kalitesi Ve Başa Çıkma: Yarı-Deneysel Bir
Çalışma
Quality Of Life And Coping Among Children With Chronic Ilness: A Quasi Experimental
Study
Yrd. Doç. Dr. Esma SAYIN…………………………………………………………..959-968
Tasavvuf Kültüründeki İstikâmet Anlayışının Psikolojik Ve Terapik Etkileri
In The Psychologic And Therapic Effects Of The Understanding Of Direction Sufistic Culture
Yrd. Doç. Dr. Ayşe Nur SIR…………………………………………………...……..969-982
Türkçede Batı Kaynaklı Kelimeler Ve Unsurlar Sorunu
Western Origin Words And Elements Problem In Turkish
Ünsal TAZEGÜL………………………………………………………………….......983-996
Bayan Badmintoncuların Benlik Saygısı Ve Narsisizm Düzeyi Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi
Investigating The Relationship Between Self-Esteem And Narcissism Level Of Female
Badminton Players
Doç. Dr. Muharrem TURNA…………………………………………………….....997-1023
Örgütsel Adalet: Kamu Ve Özel Sektör Kuruluşlarında Bir Araştırma
Organizational Justice: A Research In The Public And Private Organizations
Doç. Dr. Ömer SAVRAN-Yrd. Doç. Dr. Saadettin KEKLİK………………….1025-1036
Edebiyatımızda Ehl-İ Beyt Sevgisi Çerçevesinde Malatyalı Sabri Divanı Örneği
An Example Of Divan Written By Sabri Of Malatya In The Terms Of Love For Ahl-Ul-Bayt
In Our Literature
Yrd. Doç. Dr. İbrahim HABACI………………………………………………….1037-1051
Sınıf İçinde İstenmeyen Davranışlarla Başa Çıkma Stratejilerine Farklı Yaklaşım
Modelleri
Diffrent Approach Models For Strategies Of Coping With Undesired Behaviors In Classroom
The Journal of Academic Social Science Studies
Volume 6 Issue 8 October 2013
Yrd. Doç. Dr. Sabri SİDEKLİ-Hafize DOĞRAMACI-Yrd. Doç. Dr. Selami
YANGIN-Öğr. Gör. İskender DAŞDEMİR…………………….………..1053-1065
İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde “Belgesel” Kullanımının Öğrencilerin Ders
Başarısına Etkisi
The Effect Of Using “Documentary” On Students’ Course Achievement In Social Studies
Teaching
Öğr. Gör. Dr. Mustafa Yaşar ŞAHİN-Yusuf AKYEL-Yrd. Doç. Dr. Tekin
ÇOLAKOĞLU……………………………………………………………….1067-1083
Örgütsel Vatandaşlık: Kamu Ve Bağımsız Spor Örgütleri Yöneticileri Üzerine Bir
Araştırma
Organizational Citizenship: A Study On Managers Of Public And Independent Sports
Organizations
Yrd. Doç. Dr. Sait TÜZEL-Eren YILMAZ-Mazhar BAL……………………….1085-1100
Türkçe Öğretmen Adaylarının Metin İşleme Sürecine Yönelik Hazırladıkları Soruların
Revize Edilmiş Bloom Taksonomisi Doğrultusunda İncelenmesi
An Investigation Of Prospective Turkish Teachers’ Questions Regarding Text Processing In
Accordance With Revised Bloom’s Taxonomy
Yrd. Doç. Dr. Oktay YAĞIZ-Yrd. Doç. Dr. Buğra ZENGİN-Ayşegül
TAKKAÇ……………………………………………………………..………1101-1115
Metaphoric Competence Of Turkish Ba Students Majoring In Elt
İngilizce Öğretmenliği Lisans Eğitimi Alan Türk Öğrencilerin Mecaz Kullanım Yeterlilikleri
Yrd. Doç. Dr. Mehmet KABACIK…………………………………………….….1117-1135
177 Numaralı Halep Şer’iye Siciline(Evkâf Muhasebe Defterine) Göre XIX. Yüzyıl
Başlarında Halep Vakıflarının Gelir Ve Giderleri
Income And Expenses Of The Aleppo Foundations In The Beginning Of The 19th Century
According To The Sharia Court Register Numbered 177
Yrd. Doç. Dr. Adem ÖGER-Arş. Gör. Ahmet Turan TÜRK…………………..1137-1151
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin
Dili
The Language Of The Turkish Epigraphs In Greek Alphabet In The Cappadocia Region From
A Cultural Perspective
TheJournal of AcademicSocialScienceStudies
International Journal of SocialScience
Doinumber:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2137
Volume 6 Issue 8, p. 1137-1151, October 2013
KÜLTÜREL BAĞLAMDA KAPADOKYA BÖLGESİNDE
BULUNAN GREK HARFLİ TÜRKÇE KİTABELERİN DİLİ*
THE LANGUAGE OF THE TURKISH EPIGRAPHS IN GREEK ALPHABET IN
THE CAPPADOCIA REGION FROM A CULTURAL PERSPECTIVE
Yrd. Doç. Dr. Adem ÖGER
Nevşehir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Arş. Gör. Ahmet Turan TÜRK
Nevşehir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Abstract
Karamanians, also called Orthodox Christian, who spoke Turkish and
used the Karamanian alphabet, which was of Greek origin, lived particularly in
Anatolia (Karaman, Konya, Kayseri, Isparta, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Burdur,
Aydın and Karadeniz etc.) as well as in İstanbul, SyriaandtheBalkans. However,
Cappadocia is the region where the majority of Karamanlilar settled. The
Karamanian Orthodox Turks who had settled in Cappadocia (Nevşehir City
Center, Ürgüp, Mustafapasha) Derinkuyu (Suvermez, Yazıhöyük, Zile), Niğde
(Gölcük, Misti/Misli Fertek, Sementra, Andaval, Hasköy, Aravan/Kumluca,
Kurdanos/Hamamlı, Bor), Aksaray (Güzelyurt, Uluağaç), Kayseri (İncesu,
Zincidere, Pınarbaşı, Endürlük, Develi) had to leave for Greece as of May 1st,
1923 in accordance with the “Convention and Protocol Relatingto Exchange of
Greekand Turkish People” signed between the Grand National Assembly of
Turkey and theGreek Parliament on January 30th, 1923. As a result of this
*Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu
tespit edilmiştir.
1138
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
forced migration, today settled in Greece in such regions as Thessaloniki,
Larissa, Eviya Island, Kavala, Athens, Prea, Halkida left epigraphs in
Karamanli, they left epigraphs in Karamanian Turkish as part of a great cultural
heritage they had built in Cappadocia. This paper deals with such to pics as
language features, functions of these epigraphs and the cultural heritage of
Karamanian Turks. Moreover, it deals with the importance of these epigraphs
found in the Cappadocia Region for Karamanian Turks in the context of history
and culture.
Key Words: Karamanian Orthodox Turks, Epigraphs, Karamanian
Turkish.
Öz
Anadolu’da Türkçe konuşan, yazılarında Grek asıllı Karamanlı alfabesini
kullanan ve Ortodoks Hristiyanlar olarak adlandırılan Karamanlılar, özellikle
Anadolu (Karaman, Konya, Kayseri, Isparta, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Burdur,
Aydın ve Karadeniz vb.), İstanbul, Suriye ve Balkanlarda yaşamışlardır.
Karamanlı Ortodoks Türklerin Anadolu’da en yoğun yaşadığı bölge ise
Kapadokya’dır. Kapadokya’da (Nevşehir Merkez, Ürgüp, Mustafapaşa),
Derinkuyu (Suvermez, Yazıhöyük, Zile), Niğde (Gölcük, Misti/Misli Fertek,
Sementra, Andaval, Hasköy, Aravan/Kumluca, Kurdanos/Hamamlı, Bor),
Aksaray (Güzelyurt, Uluağaç), Kayseri (İncesu, Zincidere, Pınarbaşı, Endürlük,
Develi) yaşamakta olan Karamanlı Ortodoks Türkler, TBMM ile Yunan
Hükümeti arasında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan “Yunan ve Türk
Halklarının Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol” gereğince 1 Mayıs 1923
tarihinden itibaren Yunanistan’a zorunlu göçe tabi tutulmuştur. Bu zorunlu göç
neticesinde, günümüzde Yunanistan’ın Selanik, Larissa, Eviya Adası, Kavala,
Atina, Prea, Halkida gibi yerleşim yerlerinde yaşayan Karamanlı Ortodoks
Türkler, göçmek zorunda kaldıkları topraklarda büyük bir kültürel mirasın
parçası olarak Karamanlıca kitabeler bırakmışladır. Makalede, Kapadokya
bölgesinde bulunan ve Karamanlı Ortodoks Türklerden günümüze kadar
ulaşmış kitabelerin dil özellikleri, bu kitabelerin içerik ve işlevleri ile Karamanlı
Ortodoks Türklerin kültürel mirasları gibi konular değerlendirilecektir.
Kapadokya bölgesinde bulunan bu kitabelerin Karamanlı Ortodoks Türklerin
hayatındaki önemi, tarih ve kültür bağlamında ortaya konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Karamanlı Ortodoks Türkler, Kitabe, Karamanlı
Türkçesi.
Balkanlar, Kırım, Suriye, İstanbul ve özellikle Anadolu’nun değişik yörelerinde
dağınık olarak yaşamış Ortodoks Hıristiyanların Türkçe konuşanlarına Karamanlı;
bunların konuştukları dile de Karamanlı Türkçesi denilmektedir. Karamanlılar nüfus
mübadelesinden bu yana Yunanistan’da yaşamalarına rağmen, Türkçe konuşmakta ve
eskiden olduğu gibi Grek asıllı Karamanlı alfabesiyle yazmaktadırlar. Nüfuslarının bir
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1139
milyon civarında olduğu tahmin edilen Karamanlıların kökeni hakkındaki soru hala
kesin olarak açıklığa kavuşmamıştır.1
Karamanlıların kökeni ile ilgili birçok araştırma yapılmıştır. Fakat bunların dil
ve dinlerinin farklı olmasından dolayı, bu araştırmalar kesin bir sonuca ulaşmamıştır.
Karamanlıların kökeni ile ilgili iki temel görüş ortaya atılmıştır. Bunlardan birincisi,
bunlar aslen Yunandır. Batı Anadolu’daki Yunanca konuşan gruplardan uzak
oldukları için zaman içerisinde Yunancayı unutmuşlardır.2 Buna paralel bir görüş ise,
Türklerin Anadolu’daki bazı yerli halk gruplarını zamanla Türkleştirdiği görülür.
Bunlar milattan önce Yunanistan’dan göç eden kolonizatörler değildir. Bu yerli halk,
Türklerden o kadar etkilenmiştir ki, arada sadece din farkı kalmıştır. Bunlar dil
bakımından günlük konuşma diline varıncaya kadar Türkleştikleri halde alfabelerini
değiştirmemişlerdir. Karamanlılar, işte bunların torunları olabilir.3
İkinci temel görüş ise, Karamanlılar olarak adlandırılan bu insanlar,
Anadolu’nun fethinden yaklaşık beş asır önce, yani MS. 6. yüzyılın başlarından
itibaren Bizans İmparatorları tarafından Arap ve İran akınlarını durdurmak, Bizans
topraklarını korumak amacıyla Balkanlar’dan Anadolu’ya getirilip yerleştirilen
Hıristiyan Türklerdir. Bizans Devleti açısından Balkanlarda Türk varlığının ortaya
çıkması bir tehdit oluşturmuş ve bu tehdit Bizans tarafından Türk boylarının
birbirlerine karşı kullanılması dışında Hıristiyanlığı kabul etmeleri şartıyla Bizans’a
asker olarak hizmet etmeleri ve yine bu hizmet dâhilinde Bizans İmparatorluğu
arazilerine ve özellikle sınır bölgesi olarak Anadolu’da Kapadokya bölgesine iskân
edilerek bertaraf edilmeye çalışılmıştır4. Bizanslılar, Malazgirt Savaşı’ndan sonra da
Balkanlar’dan Anadolu’ya bu Hıristiyan Türklerden getirmeye devam etmiştir. Ermeni
cemaati içinde kalan Türkler tamamen erimiş, Rum cemaati içinde kalanlar ise dillerini,
Türkçe adlarını, gelenek ve göreneklerini devam ettirerek yaşamışlardır.5 Birçok
araştırıcının savunduğu bu görüş özetle, Karamanlılar 11. yüzyılda Bizans ordusunda
paralı asker olan bazı Türk boylarının torunlarıdır. Bu Türk boyları dillerini
kaybetmediler, ancak zamanla Hıristiyanlaştılar.
1Bu konuda daha ayrıntılı bilgi için bk. YoncaAnzerlioğlu, Karamanlı Ortodoks Türkler, Phoenix Yayınevi,
Ankara, 2009; JànosEckmann, “Karamanlıca’da Birkaç Gerindium Terkibi”, çev. Müjdat Kayayerli, Türk
Kültürü Araştırmaları, XXVI, 1988, S. 2, s. 89-94; YakupAygil, Hıristiyan Türklerin Kısa Tarihi, Ant
Yayınları, İstanbul, 1995, s. 62-68. 2Evangelia Balta, “Karamanlıca Kitapların Önsözleri”, çev. H. Milas, Tarih ve Toplum, 1990, S. 74, s. 18. 3Jànos, “Anadolu Karamanlı Ağızlarına Ait Araştırmalar I, Phonetica”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-
Coğrafya Fakültesi Dergisi, Ankara, Ankara Üniversitesi Yayınları, 1965, C. VIII, s. 165;ClaudeCahen,
Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, İstanbul, 1985. 4Yonca Anzerlioğlu, Karamanlı Ortodoks Türkler, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2009, s. 97. 5Bu konuda bkz. Mehmet Eröz, Hristiyanlaşan Türkler, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara,
1983; Cami Baykurt, Osmanlı Ülkesinde Hristiyan Türkler, İstanbul, 2007.
1140
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
Karamanlılar ise kendilerini ne Türk ne de Rum olarak tanımlamışlardır. Adları
Karamanlıca kitaplarda genellikle “Anadolu Hıristiyanları”, “Anadolu Ortodoks
Hıristiyanları”, “Yunan dilini bilmeyen Anadolu Hıristiyanları” veya sadece
“Anadolulu” vb. şekillerde geçiyor ve bunların konuştuğu dil “Türkçe”, “berrak
Türkçe”, “Türk dili”, “ortak Türk dili”, “düzgün Türk dili” gibi isimlerle
adlandırılıyordu.6
Karamanlı Ortodoks Türklerin dille ilgili yaşadıkları ikilemi şu dörtlük açıkça
ortaya koymaktadır:
Gerçi Rum isek de Rumca bilmez Türkçe söyleriz
Ne Türkçe yazar okuruz ne de Rumca söyleriz
Öyle bir mahludi hattı tarikatimiz vardır
HurufumuzYonanice Türkçe meram eyleriz7
Karamanlı Ortodoks Türklerin Anadolu’da yoğun olarak yaşadığı yerlerin
başında Kapadokya bölgesi gelmektedir. Özellikle Niğde, Nevşehir, Kayseri ve
Aksaray illeri ile bunlara bağlı yerleşim yerleri Karamanlı Ortodoks Türk nüfusun
yoğun olarak yaşamış olduğu yerlerdir8. Bu kapsamda, Nevşehir (Nevşehir Merkez,
Ürgüp, Mustafapaşa), Derinkuyu (Suvermez, Yazıhöyük, Özlüce), Niğde (Gölcük,
Misli,Fertek, Sementra, Andaval, Hasköy, Aravan/Kumluca, Kurdanos/Hamamlı, Bor),
Aksaray (Güzelyurt, Uluağaç), Kayseri (İncesu, Zincidere, Pınarbaşı, Endürlük, Develi)
yaşamakta olan Karamanlı Ortodoks Türkler, nüfus mübadelesinden sonra
Yunanistan’ın başta Selanik olmak üzere çeşitli şehirlerine yerleştirilmiştir.
Günümüzde Yunanistan’ın Selanik, Larissa, Eviya Adası, Kavala, İonnina, Atina, Prea
veHalkida gibi yerleşim yerlerinde yaşamlarını sürdürmektedirler.
16. yüzyıl Osmanlı dönemi tapu tahrir defterlerinde Kapadokya bölgesini
kapsayan Niğde Sancağı’na bağlı Niğde Merkez Nahiye, Ürgüb, Melikübi, Melendiz,
Çamardı, Uç Hisar, Karahisar ve Develi’de yaşayan Müslim ve gayri Müslim nüfus şu
şekildedir9:
6JànosEckmann, “Karaman Edebiyatı” (Hzl: Halil Açıkgöz), Türk Dünyası Edebiyatı I, Türk Dünyası Vakfı
Yayınları, İstanbul, s. 20-38. 7Mahmut Şakiroğlu, “S. Salaville ve Dallegio, Karamanlidika, BibliographieAnalitiqueD’ourrages en
LangueTurqueİmpremes en CaracteresGrecs, III, 1866-1900”, Belleten, c. XXXVIII, s. 761. 8Mustafa Baş, Türk Ortodoks Patrikhanesi, Aziz Andaç Yayınları, Ankara, 2005, s. 28-35. 9 Rafet Metin, 16. Yüzyılda Orta Anadolu’da Nüfus ve Yerleşme (Bozok, Kırşehir, Niğde, Nevşehir ve
Keskin Örneği), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2007, s. 126.
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1141
Köy Bağlı
Bulunduğu
Birim
Müslim Nefer Gayr-i Müslim
Nefer
Fertek Niğde Nahiyesi --- 184
Sazlıca Niğde Nahiyesi --- 22
Ervani Niğde Nahiyesi --- 216
Malta Niğde Nahiyesi --- 35
Arlason Niğde Nahiyesi 15 11
Melendiz Niğde Nahiyesi 9 32
Amanos Niğde Nahiyesi 6 66
Viran Balı Niğde Nahiyesi 8 30
İlison Niğde Nahiyesi 3 38
Mahson Ürgüp 46 33
Eneki Ürgüp --- 126
Avanos Ürgüp 72 40
Papa Bağı? Ürgüp 1 24
Zelil Ürgüp 92- 75
Damsa Ürgüp 15
Misilli Merlükübi 2 60
Su Vermez Merlükübi --- 111
Andırlos Melendiz 14 50
Divrin Melendiz 20 24
Semandire Şamardı 24 91
Enehil Şamardı 6 95
Ulu Ağaç Şamardı 3 141
Göde Uç Hisar 2 67
Çardak Uç Hisar 48 4
Muşkara Uç Hisar 46 140
Can Pınar Uç Hisar 36 26
Mavro Han Kara Hisar 3 90
Orta Köy Kara Hisar 4 131
Soğanlı Kara Hisar 12 88
Til Kara Hisar 88 91
Baş Köy Kara Hisar 3 73
Ardamason Kara Hisar 33 34
Kafir Ören Develi --- 167
Finas Develi 34 90
Ayagosin Develi --- 146
1142
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
Zile Develi 22 249
Firaş Develi 6 32
İbaduş Develi 5 130
Yeni Pazar Develi 20 51
Köşk ? Develi 5 130
Sarınca Develi 32 15
TOPLAM 720 3264
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere, Kapadokya bölgesi Karamanlı
Ortodoks Türklerin nüfus bakımından oldukça yoğun olduğu bir bölgedir.
Anadolu’da yaşayan, Türkçeden başka dil bilmeyen, Hıristiyanlığın Ortodoks
mezhebini benimsemiş Türklere “Karamanlı” adı veriliştir. Karamanlı Türklerinin
konuştuğu ve yazdığı Türkçe de “Karamanlı Türkçesi”veya “Karaman Türkçesi”olarak
adlandırılmıştır10.Anadolu’daki Ortodoks Hıristiyanların konuştukları Türk ağzını
kullanan Karamanlı Ortodoks Türkler, Türkiye’den göç ettikten sonra geride
Karamanlıca yüzlerce mezar taşı, kilise kitabesi, el yazması ve matbu metin
bırakmışlardır11.
Karamanlı Türkçesinde, genel bir yazı dili olmaması hasebiyle ortak bir yazım
birliği yoktur. Yaşanılan bölgeden bölgeye harflerin kullanımları, stilleri değişiklik
göstermektedir. Bazen sadece bir bölgede kullanılan ve o bölgeye has yazı stiline
rastlanabilir. Bir bölgeye ait olması nedeniyle Karamanlı Türkçesiile verilmiş eserlerin
pek çoğunda dil ve imlâ birliği de yoktur. Standart bir yazı dili özelliği göstermeyen
Karamanlı Türkçesi metinlerinin pek çoğu tercüme eser oldukları için mütercimlerinin
dil ve imlâ anlayışlarını yansıtmaktadırlar. Bunun yanında mütercimlerin farklı
coğrafyalarda ve farklı zamanlarda yaşamış olmaları onların kendi aralarında da bir
birlik oluşturamamalarına sebep olmuştur. Bu mütercimlerin esas gayesi ortaya
koydukları eserlerin dili değil, içeriğidir. Bu yüzden mütercimler hitap ettikleri
topluluğun kendilerini anlayabilecekleri sade ve anlaşılır bir dil kullanmayı tercih
etmişlerdir. Zira bu dinî kitapların çoğu okunmak için değil dinlenmek için kaleme
alınmıştır12.
Mübadele ile Yunanistan’a göç eden Karamanlı Ortodoks Türkler, özellikle
Kapadokya bölgesinde zengin bir kültür mirası bırakmışlardır. Bu miras içerisinde
kilise, çeşme, mezar taşı, konak gibi mimari yapılar en dikkat çeken unsurlardır. Bu
yapıların her birinin kendine özgü kitabeye sahip olduğu ise muhakkaktır. Ancak
zamanla tahrip edilen, kaçırılan veya kırılan bu kitabelerin çok azı günümüze ulaşmayı
başarmıştır. Bu kitabeler incelendiğinde, yapıların inşa tarihi, kim tarafından yapıldığı
10 Demir, Necati, “Türkiye’de Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabeler ve Karaman Türklerinin Dili”,
ZeitschriftfürdieWelt der Türken, Journal of World of Turks, 2010, Vol. 2, No. 1, s.4. 11Hatice Şirin User, Başlangıçtan Günümüze Türk Yazı Sistemleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2006, s. 89. 12GürselKorat, Taş Kapıdan Taçkapıya Kapadokya, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010, s. 75; Cihan Çakmak,
Karamanlı Türkçesine Genel Bir Bakış Denemesi, I. Uluslararası Nevşehir Sempozyumu Bildirileri, 2012,
C.II, s.199-200.
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1143
ve kime ait olduğu gibi bilgiler yer almaktadır. Konutların hemen hepsinde nazardan
korunmak amacıyla yapıların dış cephesine ve herkesin görebileceği bir yerde
“Maşallah” yazısına rastlanmaktadır. Mezar taşı kitabelerinde ise edebi bir dilin
kullanıldığı ve manzum parçalara yer verildiği görülmektedir.
Bu bölgede en fazla kilise kitabeleri yer almaktadır ve üzerinde en fazla
çalışılan da bunlardır. Bu kitabelerden bazıları daha önce tespit edilmiş ve okunmuş,
bazıları ise hiç fark edilmemiştir. Bu okunan kitabelerin bazılarında yanlış okumaların
olduğu da muhakkaktır. Bu yanlış okumaların sebebi, bölgenin ağız özelliklerinin
bilinmemesinin yanı sıra kitabelerde sözcükler arasına boşluk konulmamasıdır.
Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebine mensup bu insanların kültür mirası olarak
bıraktıkları yapılardan olan kiliseler, kitabeler yönünden oldukça zengindir. Bu
yapıların bazıları hala yaşamakta, bazıları camiye çevrilmiş ve bazıları ise yok olup
gitmiştir. Daha önce üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış kitabelerden
biriolanAziz Vasilios Kilisesi Kitabesi oldukça önemlidir. Aziz Vasilios Kilisesi bugün
harabe halindedir ve kitabesi de kaybolup gitmiştir. Fakat 1914 yılında yazılmış
Nevşehir Salnamesi’nde bu kilisenin kitabesine yer verilmiştir13 ve kitabe şöyledir:
Bunu iyleyen Tın-CI tereli Lazari
1bu aziz hane Sultan Mahmut eyaminde ve 2Kosantos Patrigin vaktında muceleten3
bina oltu. Eparhiyanın mitropolu Paisios4 efendimizin vaktıta mutteber atama 5
arin nazirligi ve Ürküpte mevcut kü6çük ve bögük, erkeg ve tişexlicemigi7
hristiyanların verkileri ve emekleri ile bir 8senete tekmil oltupanagia Koimisis
koy9nu çok zegnetilen egkeniasita etti Agos10 Kayseriyas Paysios efendimizin sene
AODD 11Augüstü IE 1350 (Resim 1)
Yine daha önce görülmemiş ve üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış bir
kitabe de Niğde Müzesi’ndedir. Hangi kiliseye ait olduğunu tespit edemediğimiz
kitabe şöyledir:
1Etos 1843 Taciroğlu hristo Nikola hacı 2 < mübarek et(t)i bu şerif 3 haneyi kabul
gılmak riyali ziyer4et edennar her niyetleri 5 kabul eylesin şerrafetlü efenti6miz
Agos İkonu Kurios Neofitos7 en kenisteti Ortodoks hıristiyanın8igin garyetiyinen
yapıtlı sultan 9Mecid Efentimizin fermanı10ynen yapıldı sene 1209 taizisi11 hristo
oğlu nikolau < merkül(Resim 2)
Kayaardı’nda bulunan kilisede yeni tespit edilen kitabe ise şöyledir:
1 Bu azizi Solopia yaptıranlar 2< karyelilerallahu3azimişan için yepanlara eyva
yene4 sebep olanlara versin amin. (Resim3)
Konaklı’da bir kilisenin tavan kısmında tespit edilen yeni bir kitabe şöyledir:
13Mikraasiatikonİmerologion O Astir 1914, Anatolı Rumlarına mahsus İlmi, Edebi, Fenni Musavver,
Salname,Konstantinopolis, 1913.
1144
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
1bu aziz hayeti2 su<.3atımce su<.lu/hu 4 haktir<<hor/ kör 5Beninoğlu Hris6to 71849 8semptember9 13. (Resim 4)
Evlerin duvarında veya giriş yerlerinde bulunan diğer kitabeler de ev
kitabeleridir. Genellikle nazardan korunmak amacıyla yazılan bu kitabelerde daha çok
“maşallah” ve diğer birkaç ibareye yer verilmiştir.
Güzelyurt’ta bulunan bir ev kitabesi şöyledir:
1 Maşallah
2 H.I.K 1900 (Resim 5)
Bu gibi ifadelerden farklı olarak ve daha önce tespit edilmemiş bir ev kitabesi
de şu şekildedir:
Karındaşı Öndumos gayreti ile inşa oluntı. ALH. Katim eyleye, amin. 1890. (Resim 6)
Hayatın bir parçası olan ölümün simgesi mezar taşları, karşımıza çıkan bir
diğer kitabe türüdür. Diğerlerinde olduğu gibi bu kitabeler de hem Yunanca hem de
Karamanlı Türkçesiyle yazılmıştır. Niğde müzesinde ikiadet Karamanlı Ortodoks
Türklere ait Türkçe mezar taşına rastlanmıştır. Bunlardan biri daha önce tespit edilmiş
ve okunmuştur. Bu mezar taşı kitabesi şöyledir:
1Sebeb-i meftim civanıma meram etti felek
2Kenç yaşımda ömr ü dünyayi haram etti felek
3 Ne tahamüleglesinkardaş mader ehl-i ayal
4 Yirmi peş yasimda ömrümü hitam etti felek
5 Yerde insan agledi kökte melekler etti ah
6Mezarimtopragını amper-i fam etti felek
7 Sebep-i meftim olan versin sualim aglesin
8 Hak divanında peni mahsun aram etti felek
9Okusun rahmet-ile ismimi hep halk-ı cihan
10 Mezarım taşına köz yasımı kam etti felek
11 Tarih-i meft 1894 İouniou 23 E. Esiroglu. (Resim 7)
Bu iki mezar taşından diğeri ise daha önce görülmemiş ve üzerinde herhangi
bir çalışma yapılmamıştır. Tarafımızdan tespit edilen bu mezar taşı şekildedir:
1leyli sümbül kibinoltum
2zar zar aglatı bülbül
3gile hasret olup na-murat
4 kettim yolla ruhum saz
5mekanım cennet ola ah be
6nim tertli validem ve göl
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1145
7tasım aglayıp etmen figan
8cümle eşim dostum tua
9dan unutmayın heman kel
10efendim nazar eyle bu
11mezarın taşına gafil olma
12aklıñı al başıña salınıp
13kezeritim her ne ketli başıma
14akıbet-turas oltum taş tikil
15ti başıma 52 sininde befat e
16ten nigdelidimitrios ha
17ioanni rahmet olsun canına
18sene 1876 mahuaprıluCuma
19sıdır (Resim 8)
Bu bölgede rastladığımız iki adet hamam kitabesinde biri Ürgüp’tedir. Ürgüp
Yenicami Mahallesi Hamam Kitabesi şöyledir:
1Asr-i Sultan-iHamid-i sani2fahr-i alemdir. Dehrinsalmani3 sayesinde inşa olan bu
hamam, 4 ahalimiz iprazetdi. İhtimam 5gidirig. Buyurdievlad-ı vatan 6 ianesin
Buradan, kerek taşradan. 7Haralampos Hacı Savva eseri 8yadetdirir eser, ehl-i
hüneri 9ethemelto 1900 (Resim 9)
Niğde’ye bağlı Fertek’te bulunan hamam kitabesi oldukça ilginçtir. Tıpkı mezar
taşlarındaki gibi edebi bir üsluba sahip Fertek hamamının kitabesi şöyledir:
1 şevket-maab Abdülmecit asrı melekutinte
2 bin sekiz yüz elli iki Haziran gurrasında
3 işbu hamamın inşasına mubaşıratolundı
4 elli üç hitamı martta bu kemalde göründi
5 bunun meydan almasına metanet gösterenler
6ragbetlü hayret sevici Hacı Zambazadeler
7 İhyasına iyane-i hamamle sunanlar
8ragbetlüvetan sevici ekseriyanıkonşular
9TurşucuoğluStilyanosnlzirimahsusası
10DevelliZiledenŞahmur oğlu Yosıf Kalfası
11Suyunudakudretu’l-lahiç yok yerden gösterdi
1146
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
12 Şifa sokusunda kalır kimin varise derdi
13Shuliοnavakf olundu sal-be-sal varidatı
14 Uzak etsin rabbi bundan her türlikeduratı 1853 Mart 31. (Resim 10)
Bölgede rastladığımız ve daha önce üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış
bir kitabede çeşme kitabesidir. Bölgede Karamanlı Ortodoks Türklerden kalan iki adet
çeşmeden birinin kitabesi kaybolmuş ve diğerinin kitabesi de tahrip edilmiş
durumdadır. Bu çeşmelerden biri olan Niğde’ye bağlı Hançerli Köyünde bulunan
çeşmenin kitabesi şöyledir:
1 Bu çeşme hayreti 2 <aroglu ha ilen < 3hristofogluvabu <4ayos 1832 (Resim 11)
Sonuç olarak yüzyıllar boyunca Kapadokya bölgesinde Müslüman Türklerle
birlikte yaşayan Karamanlı Ortodoks Türkler, zengin bir kültür mirasına sahiptir.
Bugüne kadar dilleri, tarihi ve inanışları üzerine kısmi çalışmalar yapılan bu zümrenin
kültürünün disiplinler arası bir çalışmayla ele alınması elzemdir.
Saha çalışmamız esnasında gözlemlediğimiz ve tespit ettiğimiz önemli
hususlardan biri, Karamanlı Ortodoks Türkler döneminden kalan eserlerin oldukça
fazla olduğudur. Nüfus mübadelesi sonucunda, Karamanlı Ortodoks Türklerin
Kapadokya bölgesinde bıraktıkları kültürel mirasın korunamadığı ve tahrip edildiği
ise bir gerçektir.
Çalışmamızda yer verdiğimiz Grek harfli Türkçe kitabelerde, çoğunlukla
yapıların hangi hükümdarın izniyle veya döneminde yapıldığı, kimler tarafından inşa
edildiği bilgisi yer almaktadır. Mezar taşlarında da ölüm karşısında duyulan hissiyatın
şiir şeklinde taşa nakşedildiği görülmüştür. Türk dilinin zenginliğini ortaya koyan bu
kitabeler, dini açıdan farklı olsalar da Karamanlı Ortodoks Türklerin aynı kaynaktan
beslendiğinin en güzel örneklerinden birini oluşturmaktadır.
KAYNAKÇA
ANZERLİOĞLU, Yonca, (2009), Karamanlı Ortodoks Türkler, Phoenix Yayınevi,
Ankara.
ANZERLİOĞLU, Yonca, (2009),“Tarihi Verilerle Karamanlı Ortodoks Türkler”, Türk
Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 51, s. 171-187.
AYGİL, Yakup, (1995), Hıristiyan Türklerin Kısa Tarihi, Ant Yayınları, İstanbul.
BALTA, Evangelia (1990), “Karamanlıca Kitapların Önsözleri”, çev. H. Milas, Tarih ve
Toplum, S. 74, s. 18-20.
BAŞ, Mustafa (2005), Türk Ortodoks Patrikhanesi, Aziz Andaç Yayınları, Ankara.
BAYKURT, Cami (2007), Osmanlı Ülkesinde Hristiyan Türkler, İstanbul.
CAHEN, Claude (1985), Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, İstanbul.
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1147
ÇAKMAK, Cihan (2012), Karamanlı Türkçesine Genel Bir Bakış Denemesi, I.
Uluslararası Nevşehir Sempozyumu Bildirileri, C.II, s.185-208.
DEMİR, Necati (2010), “Türkiye’de Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabeler ve Karaman
Türklerinin Dili”, ZeitschriftfürdieWelt der Türken, Journal of World ofTurks,
Vol. 2, No. 1, s.3-23.
ECKMANN, Jànos (1965), “Anadolu Karamanlı Ağızlarına Ait Araştırmalar I,
Phonetica”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi,
Ankara, Ankara Üniversitesi Yayınları, C. VIII, s. 165-200.
ECKMANN, Jànos“Karaman Edebiyatı” (Hzl: Halil Açıkgöz), Türk Dünyası Edebiyatı
I, Türk Dünyası Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 20-38.
ECKMANN, Jànos (1988), “Karamanlıca’da Birkaç Gerindium Terkibi”, çev. Müjdat
Kayayerli, Türk Kültürü Araştırmaları, c. XXVI, S. 2, s. 89-94.
ERÖZ, Mehmet (1983), Hristiyanlaşan Türkler, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü,
Ankara.
KORAT, Gürsel (2010), Taş Kapıdan Taçkapıya Kapadokya, İletişim Yayınları,
İstanbul.
METİN, Rafet (2007), 16. Yüzyılda Orta Anadolu’da Nüfus ve Yerleşme (Bozok,
Kırşehir, Niğde, Nevşehir ve Keskin Örneği), Yayımlanmamış Doktora Tezi,
Ankara.
Mikraasiatikonİmerologion O Astir1914, Anatolı Rumlarına mahsus İlmi, Edebi, Fenni
Musavver, Salname,Konstantinopolis.
ŞAKİROĞLU, Mahmut, “S. Salaville ve Dallegio, Karamanlidika, Bibliographie
Analitique D’ourrages en Langue Turque İmpremes en Caracteres Grecs, III,
1866-1900”, Belleten, c. XXXVIII, s. 757-765.
USER, Hatice Şirin (2006), Başlangıçtan Günümüze Türk Yazı Sistemleri, Akçağ
Yayınları, Ankara.
1148
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
EKLER: Resimler
Resim 1
Resim 2
Resim 3
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1149
Resim 4
Resim 5
Resim 6
1150
Adem ÖGER-Ahmet Turan TÜRK
Resim 7
Resim 8
Kültürel Bağlamda Kapadokya Bölgesinde Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabelerin Dili 1151
Resim 9
Resim 10
Resim 11