POST

ER 7

27

การเตรยมพรอมของเทศบาลเมองเขารปชางในชวงเวลาเปลยนผานการจดเกบภาษทองถน THE PREPARATION OF KHAOROOPCHANG MUNICIPALITY, DURING TRANSITIONAL

PERIOD IN LOCAL TAX COLLECTION

โมธมา เรยบสนเทยะ1* และศดานนท วตตธรรม2 Mothima Riabsanthia1* and Sadanon Wattatham2

บทคดยอ บทความวชาการฉบบน มวตถประสงคเพอวเคราะหถงแนวทางในการเตรยมความพรอมของเทศบาลเมอง

เขารปชางในการจดเกบภาษทดนและสงปลกสราง โดยศกษาจากเอกสารทเกยวของ และนำมาประมวลผลเปนเนอหาสำคญ 2 ประเดน ไดแก ปญหาในการจดเกบภาษทองถนทผานมา และแนวทางในการเตรยมความพรอมของเทศบาลเมองเขารปชางในการจดเกบภาษท ดนและสงปลกสรางในป 2563 ซ งผลจากการวเคราะห พบวา การจดเกบภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองทของเทศบาลเมองเขารปชางทผานมา ประสบกบปญหาสำคญ คอ 1) การแจงรายการแสดงการชำระภาษทไมตรงกบความเปนจรง 2) อตราภาษสงเกนไป 3) ฐานคาเชารายปไมเปนมาตรฐาน 4) อางเหตผลขอลดหยอน โดยไมมเหตอนสมควรใหลดหยอน 5) ผทมหนาทชำระภาษไมมาแจงยนภาษ โดยคดวาคาปรบมอตราทตำ 6) การปฏบตงานของเจาหนาทขาดความสจรต และขาดความสามารถในการดำเนนการกบผคางชำระภาษ 7) ราคาปานกลางทดนทใชในการประเมนภาษไมมการปรบปรง 8) ระบบแผนทภาษบำรงทองทไมเปน ปจจบน และไมทนสมย และ 9) การเกบภาษมปญหากบพนทขางเคยงทตดตอคาบเกยวกบพนทองคกรปกครองสวนทองถน สำหรบแนวทางในการเตรยมความพรอมของเทศบาลเมองเขารปชางในการจดเกบภาษทดนและสงปลกสราง คอ 1) จดอบรมเจาหนาท 2) จดโครงการใหความรเกยวกบภาษทดนและสงปลกสราง กบผทม หนาท ชำระภาษ เพ อใหความร และเปนการทำความเขาใจทตรงกน ระหวางเจาหนาท เองกบประชาชน 3) จดทำเอกสารประกอบความรเก ยวกบภาษทดนและสงปลกสราง เพอแจกใหกบประชาชน 4) ใชรถในการประชาสมพนธเกยวกบภาษโรงเรอนและทดน โดยเฉพาะในเขตพนทเทศบาลเมองเขารปชาง 5) เทศบาลเมองเขารปชางควรหารายไดจากแหลงอนเพมขน คำสำคญ: การเตรยมพรอม, การจดเกบภาษทองถน

Abstract The objective of this article was to analyze preparation procedure of Khaoroopchang

Municipality to collect land and building tax by studied on related literature and process the acquire data to two important subjects which were the problem of local tax collection in the past and preparation procedure of Khaoroopchang Municipality to collect land and building tax in 2020. The results showed the significant problems of collecting local tax and land and building tax which

1 นกศกษาระดบปรญญาตร หลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต มหาวทยาลยราชภฏสงขลา 2 อาจารยประจำหลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต มหาวทยาลยราชภฎสงขลา * Corresponding author, E-mail: 5841101081@parichat.skru.ac.th

POST

ER 7

28

were as follows: 1) Inform tax payable list incorrectly 2) Tax rate was too high 3) No standard of annual based rent 4) Unreasonable tax deduction 5) Taxpayers didn't file their taxes because of the light penalty 6) Tax officer dishonest operation and incapability to deal with overdue taxpayers 7) Land appraisal price that use of Tax assessment was outdated 8) Local tax mapping system was outdated and 9) The problem of tax collection with adjacent Local Administrative responsibility area. Suggestion for the preparation of Khaoroopchang Municipality to collect land and building tax are as follows: 1) Provide training for tax officer 2) Provide educational program for taxpayers in land and building tax to increase knowledge and achieve an understanding between citizens and officers 3 ) Distribute guidance document on land and building tax for general public 4 ) Use automobile for publicizing about land and building tax especially in Khaoroopchang Municipality area and 5) Khaoroopchang Municipality should find other tax revenue sources. Keyword: Preparation, Local tax collection

POST

ER 7

29

1. สวนนำ องคกรปกครองสวนทองถ นเปนหนวยงานภาครฐท ทำหนาท ในการจดการบรการสาธารณะใหกบ

ประชาชนในพนท ตามพระราชบญญตกำหนดแผนและขนตอนการกระจายอำนาจสองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ทกำหนดไววาองคกรปกครองสวนถ นตองมความพรอมในการใหบรการ โดยเฉพาะในเร องของงบประมาณ หรอรายไดทเปนปจจยสำคญในการจดบรการสาธารณะใหมความเพยงพอ ทวถง และเทาเทยมในพนทดำเนนการ ในสวนนถอไดวาในเรองของการคลงทองถนจงมความสำคญเปนอยางมาก เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนจะเจรญกาวหนาและมความสามารถในการรบใชประชาชนในทองถน ไดมากนอยเพยงใด ยอมขนอยกบการมรายไดของทองถนเปนสำคญ หากองคกรปกครองสวนทองถนใดมรายไดนอย มฐานะการคลงไมดพอ และตองพงเงนอดหนนจากรฐบาล จะทำใหองคกรปกครองสวนทองถน ถกควบคมจากสวนกลางมากขน ทำใหอำนาจในการปกครองตนเองนอยลง และขาดความคดรเร มท จะปรบปรงใหทองถ นเจรญกาวหนาตอไป ในทางกลบกน หากองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดมาก และมฐานะทางการคลงทด การพงเงนอดหนนจากรฐบาลจะมนอยลง และทำใหองคกรปกครองสวนทองถนนน ถกควบคมจากสวนกลางลดลงตามไปดวย (พรชย ลขตธรรมโรจน, 2558)

ในสวนของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน มดวยกน 4 ประเภท คอ 1) รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเอง ไดแก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบำรงทองท ภาษปาย คาธรรมเนยม ผเขาพกโรงแรม ภาษนำมน ภาษยาสบ และการจดหาประโยชน 2) รายไดทรฐจดเกบและจดสรรให ไดแก ภาษมลคาเพม 1 ใน 9 ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา ภาษสรรพสามต คาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธ นตกรรม ทดนคาภาคหลวงแร คาภาคหลวงปโตรเลยม คาภาษ และธรรมเนยมรถยนต 3) รายไดทรฐจดเกบและ แบงเพมให ไดแก ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตกำหนดแผนฯ และ 4) เงนอดหนน ไดแก เงนอดหนน ทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจ (ดเรก ปทมสรวฒน, 2553)

สำหรบแหลงรายไดทสำคญขององคกรปกครองสวนทองถนแหลงหนง คอ รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดเกบเอง หากองคกรปกครองสวนทองถนสามารถพฒนาการจดเกบรายไดททองถน จดเกบเองเพมมากขนจะสงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนลดการพงพางบประมาณจากรฐบาล และทำใหพ งพาตนเองในทางการคลงไดมากเพมขน รวมทงมความเปนอสระทางการคลงมากขน ทงน รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเอง กลบมสดสวนคอนขางตำเมอเปรยบเทยบกบรายไดรวม โดยในป พ.ศ. 2551 - 2556 จะมสดสวนตำกวารอยละ 20 สถานการณรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนเชนน จะสงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนไมสามารถพงตนเองไดในทางการคลง และยงคงตองพงพา งบประมาณจากรฐบาลเปนหลก ประกอบกบองคกรปกครองสวนทองถนยงขาดอสระทางการคลงจากการใช เงนอดหนนตามวตถประสงคทกำหนดมาให ทสำคญเมอองคกรปกครองสวนทองถนไดรบเงนอดหนนจำนวนนอย ยงทำใหองคกรปกครองสวนทองถนประสบกบปญหารายไดทไมเพยงพอตอการพฒนาทองถน ซงภาษททองถนจดเกบเองและเปนภาษทสำคญประเภทหนงคอ ภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ซงทง 2 ภาษน ไดมการตราเปนกฎหมายในการจดเกบมาเปนระยะเวลายาวนาน และกำลงมการเปลยนแปลงประเภทภาษ ซงอาจมผลตอการจดเกบรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนในอนาคต (วฒสาร ตนไชย, อรทย กกผล, ศกานต อสสระชยยศ, วลาวณย หงสนคร, อภวรรณ ซกเซค, พชตชย กงพวง และคณะ, 2558)

ปจจบนการจดเกบภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ไดประสบกบปญหาตาง ๆ ตามทกลาวขางตน เนองมาจากพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท มการประกาศใช มาเปนระยะเวลานาน เมอนำมาใชกบสถานการณปจจบน ทำใหเหนถงความลาสมย จงมการผลกดนรางพระราชบญญตภาษ

POST

ER 7

30

ท ดนและส งปลกสราง เพ อเปนการแกไขปญหาตาง ๆ ท พบในพระราชบญญตภาษโรงเรอนและท ดน และพระราชบญญตภาษบำรงทองท และเพอปรบใชใหเขากบสถานการณในปจจบน ไดดยงขน

เทศบาลเมองเขารปชาง เปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบหนง ซงเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมอำนาจหนาทในการจดเกบรายได เพอนำมาบรหารการจดการทองถน และจดทำบรการสาธารณะ โดยบรการสาธารณะนนสวนหนงจะไดมาจากเงนภาษทประชาชนในเขตพนทมาชำระดวย ซงพบวาในเขตพนทเทศบาลเมองเขารปชาง มผทชำระภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองทมากกวาภาษอน ๆ

จากสาเหตดงกลาวขางตน ทำใหมการผลกดนรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางขน เพอแกไขจดบกพรองของภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท เพอใหสอดคลองกบสภาวการณปจจบน อกทง เปนการเปลยนแปลงกฎหมายทมระยะเวลาการบงคบใชทยาวนาน และถอเปนกฎหมายทมความสำคญตอองคกรปกครองสวนทองถน ดงนน คณะผเขยนจงมความสนใจทจะศกษาเรองการเตรยมพรอมของเทศบาลเมองเขารปชาง ในชวงเวลาเปลยนผานการจดเกบภาษทองถน เพอวเคราะหถงแนวทางในการเตรยมความพรอมของเทศบาลเมองเขารปชางในการจดเกบภาษทดนและสงปลกสราง

2. ผลการวเคราะห เทศบาลเมองเขารปชางเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมการดำเนนงานตามภาระหนาททกฎหมาย

กำหนด เพอใหบรรลวตถประสงคโดยการตอบสนองความตองการของประชาชน และจดทำบรการสาธารณะใหกบประชาชนในเขตพนท ฐานะทางการคลงจงเปนองคประกอบทสำคญททำใหการบรหารงานของเทศบาลเมองเขารปชางใหประสบผลสำเรจ สำหรบรายไดของเทศบาลเมองเขารปชางมหลายประเภทดวยกน ทงในสวนของภาษอากร ไดแก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบำรงทองท และภาษปาย รวมถงคาธรรมเนยม คาปรบ และคาใบอนญาต ไดแก คาธรรมเนยมเกบขนขยะมลฝอย คาปรบผกระทำความผดกฎหมายจราจรทางบก และคาจดทะเบยนพาณชย ซงถอเปนรายไดทเทศบาลจดเกบเอง รวมถงเงนอดหนน และรายไดทรฐเกบและแบงให แตทงน ถอไดวารายไดทเทศบาลจดเกบเองเปนหวใจสำคญของการคลงทองถน โดยในพนทเขตเทศบาลเมองเขารปชางเปนพนททมสงปลกสราง บานเรอน หอพก อพารทเมนท รานคา เปนสวนใหญ ทำใหรายไดหลกจงมาจากการจดเกบภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท เปนสำคญ

ในสวนของภาษโรงเรอนและทดน ไดจดเกบขนตามพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน พ.ศ. 2475 ทไดตราขนโดยมวตถประสงคเพอใหเปนแหลงรายไดอกทางหนงของรฐ ซงภาษโรงเรอนและทดน หมายถง ภาษทจดเกบจากโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน ๆ กบทดนทใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสราง ซงเปนสวนควบของทดน ลกษณะยดตดตรง การโยกยายตองรอถอน หรอถอดเปนชน ๆ หรอถกทำลายโดยปกตคนเขาอย หรอใชประโยชนโดยปกตทวไปได และทรพยสนทเปนทดนซงใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางนน (สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, 2475) ณ เวลาทตราพระราชบญญตนน ทดนโดยสวนใหญถอครองโดยหมขนนาง มระบอบการปกครองแบบศกดนา เมอมการเปลยนแปลงการปกครองเปนระบอบประชาธปไตย จงไดมการสนบสนนใหประชาชนทวไป ไดถอครองและใชประโยชนทดน โดยมงเนนยกเวนภาษสำหรบการใชประโยชนเปนทอยอาศย สวนการใชประโยชนเปนการคาจะตองชำระภาษโรงเรอนและทดนตามกฎหมาย โดยทกฎหมายภาษโรงเรอนและทดนไดมการบงคบใชมาเปนเวลายาวนาน จงทำใหมบทบญญตบางประการทไมเหมาะกบสถานการณปจจบนทมการเปลยนแปลงไปจากเดม โดยเฉพาะอตราภาษ ซงกำหนดใหผรบประเมนตองชำระภาษปละครงตามคารายป โดย

POST

ER 7

31

คาภาษทตองชำระคดเปนอตรารอยละ 12.5 ของคารายป ซงถอเปนสดสวนทคอนขางนอยเมอเทยบกบรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนพงมเพอนำไปใชในการจดบรการสาธารณะในปจจบน

สำหรบภาษบำรงทองท ไดจดเกบขนตามพระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ. 2408 ทมการกำหนดใหเกบภาษจากราคาปานกลางของทดน โดยเรยกเกบจากทดนของบคคลหรอคณะบคคล มกรรมสทธในทดนหรอสทธครอบครองอยในทดนทมใชกรรมสทธของเอกชน ไดแก พนทดน ภเขา หรอนำ โดยทดนเหลานตองไมเปนทดนทไดรบการยกเวนภาษหรออยในเกณฑลดหยอน (สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, 2508) ซงลกษณะการจดเกบเปนไปตามมลคาของทดน แตไมใชราคาตลาดทแทจรงของทดนแตละแปลง ทำใหการกำหนดอาณาเขตหรอหนวยทดนมความสำคญตอราคาปานกลาง อกทง ยงเปดโอกาสใหเจาพนกงานใชดลพนจในการกำหนดใหทดนอยในเขตใดหรอหนวยใด ซงราคาปานกลางของทดนทกำหนดไวสำหรบทองถนแตละแหง โดยในทางปฏบต การประเมนภาษใชราคาปานกลางของทดน ทกำหนดไวตงแต ป พ.ศ. 2521-2524 มาประเมนราคาในปจจบน ซงเปนราคาทตำ และไมสอดคลองกบสภาพเปนจรงเชนเดยวกบภาษโรงเรอนและทดน จงไมสามารถจดเกบภาษนไดมากเทาทควร

หากเปรยบเทยบรายไดทเทศบาลเขารปชางจดเกบเองในชวง 3 ปงบประมาณทผานมา โดยแยกออกเปนภาษ กบรายไดอน ๆ ซงประกอบดวย คาธรรมเนยม คาปรบ คาใบอนญาต จะเหนถงความแตกตางและสามารถเหนถงความสำคญของรายไดทจดเกบเองจากภาษ ดงตารางท 1 ดงน

ตารางท 1 ขอมลการจดเกบรายไดทเทศบาลเมองเขารปชางจดเกบเอง ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2559 - 2561 (หนวย : บาท)

รายไดทจดเกบเอง ปงบประมาณ

พ.ศ. 2559 ปงบประมาณ

พ.ศ. 2560 ปงบประมาณ

พ.ศ. 2561

ภาษอากร ภาษโรงเรอนและทดน 42,383,616.95 43,708,480.62 42,500,000.00 ภาษบำรงทองท 85,147.41 92,431.65 90,000.00 ภาษปาย 2,127,564.80 2,258,870.00 2,150,000.00

รวม 44,596,329.16 46,059,782.27 44,740,000.00

คาธรรมเนยม คาปรบ คาใบอนญาต คาธรรมเนยมเกบขนขยะมลฝอย 3,365,156.00 3,494,600.00 3,330,000.00

คาปรบผกระทำความผดกฎหมายจราจรทางบก 34,500.00 46,375.00 50,000.00 คาจดทะเบยนพาณชย 9,480.00 11,120.00 10,000.00

รวม 3,417,036.00 3,552,095.00 3,390,000.00 รวมทงหมด 48,013,365.16 49,611,877.27 48,130,000.00

ทมา : เทศบาลเมองเขารปชาง (2562)

จากตารางท 1 จะเหนไดวาภาษโรงเรอนและทดนมจำนวนรายไดแตละปงบประมาณสงกวารายไดอน ๆ ไดแก 42,383,616.95 บาท ในปงบประมาณ พ.ศ. 2559 43,708,480.62 บาท ในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 และ 42,500,000.00 บาท ในปงบประมาณ พ.ศ. 2561 ตามลำดบ รองลงมา ไดแก ภาษปาย คาธรรมเนยมเกบขนขยะ

POST

ER 7

32

มลฝอย และภาษบำรงทองท ตามลำดบ เนองจากในเขตเทศบาลเมองเขารปชางมสงปลกสราง ในลกษณะของอาคาร ทพก รานอาหาร รวมถงบานพกทอยอาศยจำนวนมาก จงสงผลใหการจดเกบภาษโรงเรอนและทดน ภาษปาย และคาธรรมเนยมเกบขนขยะมลฝอย มจำนวนเพมมากขน ในขณะทภาษบำรงทองทจะจดเกบเฉพาะทดนวางไมไดใชประโยชน ซงในเขตเทศบาลเมองเขารปชางคอนขางมนอย ทำใหการจดเกบรายไดประเภทนไมสงมากนกเมอเทยบกบรายไดหลกประเภทอน อกทง หากวเคราะหไปยงอตราการจดเกบภาษ จะเหนไดวา หากภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ไดมการปรบปรงอตราการจดเกบใหม จะสงผลใหรายไดของเทศบาลจะเพมสงขนตามไปดวย

โดยสรป ทผานมา การเกบรายไดจากภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ของเทศบาลเมองเขารปชางไดเกดปญหาในการจดเกบทสำคญ ดงน

1) การจดเกบภาษ ซงภาษโรงเรอนและทดนนน เจาของทรพยสนแจงขอมลใหกบทางเจาหนาทเพอทราบ ไมตรงกบผลการสำรวจขอมล ซงพบวา ไมครอบคลมหรอบางครงมการตกหลน ทำใหภาษทจดเกบไดไมเตมเมดเตมหนวย เชน บานเชา หอพก ผประกอบการจะออกใบเสรจคาเชาไมตรงกบความเปนจรง และในสวนของภาษบำรงทองท มการแจงรายการแสดงการชำระภาษทไมตรงกบความเปนจรงเชนเดยวกน เนองจากเจาของทดนแจงขอมลการทำประโยชนในทดน ซงไมตรงกบความเปนจรง เชน แจงการใชประโยชนจากทนา โดยแจงวาใชทดนเพอการทำนาดวยตนเอง แตในความเปนจรงกลบพบวา เปนการใหเชาแทน

2) อตราภาษ ซงผประกอบการมความคดทวาภาษโรงเรอนและทดนมอตราภาษทสงเกนไป ทำใหมการหลกเล ยงการชำระภาษ อกทง บางกรณการคำนวณอตราภาษเมอคดรวมอาคารเขากบเครองจกรทเปนสวนควบ จงถกมองวาเปนอตราสงเพมขนกวาเดมอกดวย

3) ฐานคาเชารายป ซ งภาษโรงเรอนและท ดนน น ไมมฐานคาเชารายปท เปนมาตรฐาน จงทำใหไมมคาเชาทชดเจนทำใหในการประเมนจดเกบภาษโรงเรอนและทดน เจาหนาทจงตองใชดลพนจในการประเมนคาเชาดวยตนเอง จงอาจเกดการทจรตไดงาย

4) การขอลดหยอน ในสวนของการประเมนภาษโรงเรอนและทดน มกจะมการขอลดหยอนโดยมการอางเหตผลเพอขอลดหยอนหลายประการ ทำใหเจาหนาทจดเกบรายไดเกดความลำบากใจในการปฏบตงาน เพราะตองยดระเบยบควบคกบการปฏบต บางกรณ ผทมหนาทชำระภาษคำนงถงผลประโยชนสวนตนเปนสวนใหญ มกจะหลกเลยงการชำระภาษโดยการแจงวาไดหยดประกอบการอาคารวางใหเชาหรอไมมคนเชา เพอหวงผลการลดหยอนและชำระภาษในอตราทนอยลง แตในความเปนจรงยงคงมการดำเนนการ หรอบางกรณ ผทมหนาทชำระภาษอางวาไดหยดกจการ หรออยในชวงรอยตอของการแจงดำเนนการหยดดำเนนการและเรมดำเนนการใหม ทำใหเทศบาลเมองเขารปชางขาดรายได เสยเวลาและงบประมาณในการลงพนทสำรวจ เนองจากเจาหนาทตดตามดแลไดไมทวถง และในสวนของภาษบำรงทองท บางกรณ ทดนทจะตองชำระภาษมนอย เนองจากมการยกเวนและลดหยอนภาษหลายประการ ซงการขอลดหยอนจากพนทจรงเกนความเปนจรง ทำใหทางเทศบาลเมองเขารปชางจดเกบภาษไดนอยลง และเจาหนาทอาจจะเออตอผชำระภาษบางกลมในการขอลดหยอน และบางครงเจาหนาทเองไดมการปลอยปละละเลยในการปฏบตหนาท

5) ผทมหนาทชำระภาษไมมาแจงยนภาษ ในสวนของภาษโรงเรอนและทดนนน พบวา ผทมหนาทชำระภาษบางราย มความเขาใจผด โดยคดวาคาปรบจากการไมมาชำระภาษนน มอตราทตำ จงไมเหนความสำคญในการชำระภาษใหตรงเวลา อกทงเจาหนาทเองไมไดมการตดตาม ทวงถาม หรอมการสรางแรงจงใจ

POST

ER 7

33

ใหกบประชาชน เพอทจะทำใหผมาชำระภาษ ไดมายนชำระอยางตรงเวลา และเตมจำนวน และในสวนของภาษบำรงทองทนน บางกรณมการหลกเลยงภาษ โดยใชชองโหวของกฎหมาย เชน การปลกตนไมในพนทวางเปลา เพอใหเหนวาไดมการใชประโยชนจากทดน ไมไดเปนทดนวาง จงทำใหการชำระภาษบำรงทองทมอตราทนอยลง

6) การปฏบตงานของเจาหนาทขาดความสจรต ในสวนของภาษโรงเรอนและทดนนน พบวา เจาหนาทจดเกบรายไดกงวลถงความสมพนธทดตอประชาชน และเพอไมใหเกดความขดแยง จงพยายามเกบภาษนอยเทาทจำเปน ทำใหประสทธภาพในการจดเกบมความลดหยอนอยางมาก อกทง การใชอำนาจของผดำรงตำแหนงในระดบสงตอรองการชำระภาษใหตำกวาเกณฑทกำหนด รวมทงเจาหนาทไมสามารถตดตอกบเจาของทดนได เพราะเจาของทดนอยนอกพนทหรอมการเปลยนทอย โดยไมแจงใหทางเทศบาลเมองเขารปชางทราบ หรอมการโอนเปลยนมอความเปนเจาของทดนและไมแจงใหทราบ ทำใหเทศบาลไมสามารถจดเกบภาษได และในสวนของการจดเกบภาษบำรงทองทนน เจาหนาทขาดความสามารถในการดำเนนการกบผคางชำระภาษใหชำระภาษได โดยเฉพาะผทคางชำระเกน 10 ป เนองจากไมสามารถมบทลงโทษทจรงจง ทำใหผคางชำระไมไดรบผลกระทบใด ๆ แมวาจะไมไดชำระภาษกตาม

7) ฐานภาษตำ ในสวนของราคาปานกลางทดนทใชในการประเมนภาษบำรงทองท เปนราคาปานกลาง ตงแตป พ.ศ. 2521 - 2524 ซงไมไดมการปรบปรง ถอไดวาเปนราคาทตำ และไมสอดคลองกบสภาพความเปนจรง ทำใหไมสามารถจดเกบภาษประเภทนไดมากเทาทควร ฐานภาษทตำทำใหเกดการซอทดนไวเพอเกงกำไร และทองถนมรายไดจากภาษนนอยมาก อกทง จำนวนพนททตองชำระภาษ มจำนวนคอนขางนอย เพราะกฎหมายไดกำหนดใหลดหยอนทดนทใชเปนทอยอาศยของตน เปนทเลยงสตว หรอประกอบกสกรรมของตนได ทำใหบานทใชอาศยอยเอง ประเภททาวนเฮาส ตกแถว ซงทงหมดไดรบการลดหยอน ไมตองชำระภาษบำรงทองท ซงถอไดวามคอนขางมากในเขตเทศบาลเมองเขารปชาง อกทง ทำใหไมเปนธรรมแกผเชาบานเพออยอาศย ซงจะถกผลกภาระใหชำระในสวนของภาษโรงเรอนและทดนทผใหเชามกจะรวมคาภาษอยในคาเชาหรอสญญาเชาโรงเรอนอยอาศยนนดวย อกทง ภาษบำรงทองทมลกษณะเปนการสนบสนนใหมการถอครอง และใชประโยชนในทดนเพอการเพาะปลก โดยใหมการลดหยอนภาษ เมอมการเพาะปลกตนไมลมลก แตในทางตรงกนขามกลบเปนชองทางใหบคคลใชเปนวธหลบเลยงภาษ ซงรวมถงการทกำหนดภาษเพมถงหนงเทาตวสำหรบการปลอยทดนใหวางเปลา เพราะอตราภาษทกำหนดมจำนวนตำมาก การเพมภาษจงไมมผลใด ๆ และในขณะเดยวกนการลดหยอนภาษยอมทำใหจำนวนภาษทตำอยแลวนน ตำลงไปอก อกทง ยงเปนชองทางใหผมรายไดสง ไดประโยชนจากการยกเวนภาษทดนทางการเกษตรอกดวย

8) ระบบแผนทภาษ ท งภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองทน น พบวา ระบบแผนทภาษไมเปนปจจบน และไมทนสมยทำใหไมสามารถจดเกบภาษไดอยางเตมท

9) การเกบภาษมปญหากบพนทขางเคยงทตดตอคาบเกยวกบพนทองคกรปกครองสวนทองถนอน ในสวนของภาษบำรงทองทนน พบวา การสำรวจรงวดของทดนในอดตมปญหาการทบซอนเขต เชน พนทนาในตำบลหนงแตไปออกโฉนดตำบลอน ทำใหรายไดเสยไปใหกบตำบลอน ทำใหทางเทศบาลเมองเขารปชางเกบในสวนนไมได

นอกจากน พระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน และพระราชบญญตภาษบำรงทองทมระยะเวลาใชงานมาเปนเวลานาน มลกษณะถดถอย ไมสอดคลองกบสภาพการณในปจจบน ทำใหมการผลกดนใหเกดพระราชบญญต

POST

ER 7

34

ตวใหม คอ ภาษทดนและสงปลกสราง เพอนำมาใชแทนภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ทจะยกเลกใชในป พ.ศ. 2563 เปนตนไป

สำหรบทดนและสงปลกสราง ไดจดเกบขนตามพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พ.ศ. 2562 ซงเรยกเกบจากทดน ซงหมายถง พนทดน และใหหมายความรวมถงพนททเปนภเขาหรอทมนำดวย กนความถงทางนำ บอนำ สระนำ และสงปลกสราง หมายถง โรงเรอน อาคาร ตก รวมทงคลงสนคา และแพทบคคลอาจเขาอยหรอใชสอยได และใหหมายความรวมถงสงปลกสรางอยางอนตามทกำหนดในพระราชกฤษฎกา รวมถงหองชด ซงเปนหองชดทไดออกหนงสอแสดงกรรมสทธหองชดแลว เชน คอนโดมเนยม (สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, 2562) ในสวนของหลกเกณฑการคำนวณภาษ ใหใชราคาประเมนทนทรพยของทดนและสงปลกสราง ใหใชอตราภาษแตกตางกนตามเขตทตงของทรพยสน ซงอตราภาษมดวยกน 4 อตรา ดงน

1) ทดนหรอสงปลกสรางทใชประโยชนในการเกษตรกรรมใหมอตราภาษไมเกนรอยละ 0.15 ของฐานภาษ

2) ทดนหรอสงปลกสรางทใชประโยชนเปนทอยอาศย ใหมอตราภาษไมเกนรอยละ 0.3 ของฐานภาษ

3) ทดนหรอสงปลกสรางใชประโยชนอนนอกจากขอ 1 และ 2 ใหมอตราภาษไมเกนรอยละ 1.2 ของฐานภาษ

4) ทดนททงไววางเปลาหรอไมไดทำประโยชนตามสมควรแกสภาพ ใหมอตราภาษไมเกนรอยละ 1.2 ของฐานภาษ

การประกาศใชพระราชบญญตการจดเกบภาษตวใหมน สงผลให เทศบาลเมองเขารปชางจะตองมการเตรยมความพรอมรบมอในการใชภาษทดนและสงปลกสราง ซงหากมการจดเกบภาษทดนและสงปลกสรางนน จะทำใหเทศบาลมรายได ลดลง เนองจากภาษทดนและสงปลกสรางจะเออประโยชนแกผชำระภาษมากขน กลาวคอ ภาษทดนและสงปลกสรางจะชวยลดความเหลอมลำ มลกษณะการกระจายตวมากกวาภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ลดการกกตนทดนไวเกงกำไร มกระจายการถอครองทดน กระตนการใชทดนใหเกดประโยชน อกทง มเกณฑในการจดเกบภาษทเปนระบบชดเจน โดยแบงตามการใชประโยชนจากทดน เชน เกบจากทอยอาศย โดยแบงเปนบานหลงหลก และบานหลงทสอง ซงบานหลงหลกจะตองมชอของตนเองอยในทะเบยนบาน และบานตองมอตรามลคาไมเกน 50 ลานบาท สวนบานหลงท 2 ถงแมจะตองชำระภาษ แตจะมการชำระในอตราทนอย อกทง พนททใชทำเกษตรกรรม ไดมการยกเวนการชำระภาษ หากมมลคาไมเกน 50 ลานบาท เปนตน ดงนน ถอไดวาเปนประเดนการปฏบตงานรปแบบใหม ๆ ททางเทศบาลเมองเขารปชาง จำเปนทจะตองเตรยมความพรอมรบมอกบความเปลยนแปลงทเกดขน ซงมแนวทางดำเนนการ ดงน

1) จดอบรมเจาหนาท โดยจดเปนโครงการ และใหนตกร หรอผทเชยวชาญในดานภาษมาใหความรทงในเรองของรายละเอยดทวไป ตลอดจนวธการจดเกบภาษทดนและสงปลกสรางทถกตอง

2) ใหความรเกยวกบภาษทดนและสงปลกสราง แกผทมหนาทชำระภาษรายเดมของทางเทศบาลเมองเขารปชาง เพอใหความร และเปนการทำความเขาใจทตรงกนระหวางเจาหนาทกบผชำระภาษ

3) จดทำเอกสารประกอบความรเกยวกบภาษทดนและสงปลกสราง ทงในรปแบบของแผนพบ หรอรปเลมเอกสาร เพอแจกใหกบประชาชนทมาตดตอชำระภาษไดศกษาไวลวงหนา

POST

ER 7

35

4) ใชรถแหในการประชาสมพนธเกยวกบภาษโรงเรอนและทดน โดยเฉพาะในเขตเทศบาลเมองเขารปชาง

5) เทศบาลเมองเขารปชางควรหารายไดจากแหลงอนเพมขน เพอชดเชยรายไดทลดลงจากการจดเกบภาษทดนและสงปลกสราง

ทงน เทศบาลเมองเขารปชาง จำเปนตองเตรยมความพรอมทงดานความร ความสามารถ และการปฏบตงานของเจาหนาททเกยวของ และหารายไดจากสวนอน ๆ หรอทำการจดเกบภาษตวอน ๆ เพมขนอยางจรงจง ซ งจะทำใหเทศบาลเมองเขารปชางมรายไดท เพ มข น มความมนคงทางการคลง เพ อจะนำไปสการบรหารทมประสทธภาพ และการจดทำบรการสาธารณะทมคณภาพใหกบประชาชนในเขตเทศบาลเมองเขารปชางตอไป

3. สรปผลและขอเสนอแนะ เทศบาลเมองเขารปชาง เปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบหนง ทมอำนาจหนาทในการจดเกบรายได

เพอนำมาบรหารการจดการทองถน และจดทำบรการสาธารณะ โดยบรการสาธารณะนน สวนหนงจะไดมาจากเงนภาษทประชาชนในเขตพนทเปนผชำระ ซงในปจจบน การจดเกบภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท ไดประสบกบปญหาสำคญ ๆ ไดแก 1) การแจงรายการแสดงการชำระภาษทไมตรงกบความเปนจรง ทำใหการจดเกบตกหลน 2) ความเขาใจผดคดวาอตราภาษสงเกนไป 3) ฐานคาเชารายปไมเปนมาตรฐาน 4) มการขอลดหยอน โดยอางเหตผลขอลดหยอนหลายประการ โดยไมมเหตอนสมควรใหลดหยอน 5) ผทมหนาทชำระภาษไมมาแจงยนภาษ โดยคดวาคาปรบมอตราทตำ 6) การปฏบตงานของเจาหนาท ขาดความสจรต และขาดความสามารถในการดำเนนการกบผคางชำระภาษ 7) ราคาปานกลางทดนทใชในการประเมนภาษไมมการปรบปรง 8) ระบบแผนทภาษบำรงทองทไมเปนปจจบน และไมทนสมยทำใหไมสามารถจดเกบภาษไดอยางเตมท 9) การเกบภาษมปญหากบพนทขางเคยงทตดตอคาบเกยวกบพนทองคกรปกครองสวนทองถนอน อกทงพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน และภาษบำรงทองท มการประกาศใชมาเปนระยะเวลานาน ทำใหเหนถงความลาสมย และปญหาใน การจดเกบ จงมการผลกดนรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง เพอเปนการแกไขปญหาตาง ๆ ทพบในการจดเกบตามพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน และพระราชบญญตภาษบำรงทองท และเพอปรบใชใหเขากบสถานการณในปจจบนไดดย งข น ดงน น จงเกดแนวทางการเตรยมความพรอมรบมอกบภาษตวใหม ไดแก 1) ควรเพม ประสทธภาพ ขดความสามารถในการจงใจใหลกหนคางชำระ ชำระภาษใหตรงเวลาและเตมจำนวน 2) เจาหนาทควรศกษารายละเอยด และทำความเขาใจเกยวกบภาษทดนและสงปลกสรางใหแมนยำ เพอสามารถจดเกบภาษไดถกตอง และ 3) ควรมการปลกฝงในเรองหลกธรรมภบาลใหกบเจาหนาทมากยงขน ซงทงหมดทกลาวมาน ถอไดวาเปนความทาทายของเทศบาลเมองเขารปชางในการดำเนนงานทางดานการจดเกบภาษในชวงรอยตอระหวางภาษตวเกากบภาษตวใหมทจะมการดำเนนการจดเกบในป พ.ศ. 2563 เปนตนไป เพอไมใหเกดผลเสยหายและสามารถจดเกบภาษไดอยางถกตองตามหลกเกณฑอยางมประสทธภาพ

POST

ER 7

36

4. เอกสารอางอง เทศบาลเมองเขารปชาง. (2562). ขอมลการจดเกบรายไดทเทศบาลเมองเขารปชางจดเกบเอง. สงขลา: เอกสาร

สำเนา ดเรก ปทมสรวฒน. (2553). การคลงทองถ น : รวมบทความวจยเพอเพ มพลงใหทองถ น (พมพคร งท 2).

กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. พรชย ลขตธรรมโรจน. (2550). การคลงรฐบาลและการคลงทองถน. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส. วฒสาร ตนไชย, อรทย กกผล, ศกานต อสสระชยยศ, วลาวณย หงสนคร, อภวรรณ ซกเซค, พชตชย กงพวง

และคณะ. (2558). ขอเสนอเชงนโยบายนวตกรรมการพฒนารายไดขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (2475). พระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน พ.ศ. 2475. ราชกจจานเบกษา. เลม 117 ตอนท 6 ก.

สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (2508). พระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ. 2508. ราชกจจานเบกษา. เลม 82 ตอนท 94.

สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (2562). พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พ.ศ. 2562. ราชกจจานเบกษา. เลม 136 ตอนท 30 ก.