ថងៃ ១ ។ ៨ ឆន ាខាល ទោសក តរវនងថងៃទ ២០ ខែមងនា

ឆនាទ ០១

ទលែ ១

៧/ រថម

ៃ ១០០០

ទរៀល

ពរពនគរពរពនគរ

ភមសាសតរកមពជាករោម បទមភា ន កវៀតណាម ពតមភនជាត ពតមភនពកមពជាករោម សងឃខែែរទតោមចលរមោនទកខថងៃបារទកដតរវទវៀរណាមសរ

សទមេចឪ៖ ដា ទ ើ រទសសនកចចទៅទវៀរណាមលកខ ៈឯកជន

Google បារមភពទវៀរណាមតរបតរងតរពនធអនទ ើ រ

ទមសាែន៖យលែសថារដឋា ភបាលខែែរទចេះោរពារពលរដាែៃន

អាពទែរេទោងដា រ ឬ ទែរេថរនញ >៣ >៥ >៦ >៧ >៨

The Prey Nokor News

កេញផាយរបចា បតរ ហរាលពងៃអាទតយ WWW.PREYNOKORNEWS.BLOGSPOT.COM ព. ស. ២៥៥៤ រ. ស. ២០១០

៩

ោរយលក ើញរបយវជនខមែរករោមករោយពបតនេលរបជាកនង UNPFII ឆន ា ២០១០

បរបសរមលដោយ៖ថាច សធា ដរោយពបានចលរមកបងដវទោ

អចនតនថយនតនអងគោរសហរបជាជាតសថពសទនជនជាតដដើម (UNPFII) ដៅបរញវយក (New York) សហរដឌអាដមរក ដ ោះមក កញញដ រតម ច ធ យលដ ើញថា ដវទោដនោះបានផថលនវបទពដោធនចដ ោះដងជាដរចើនដលរប ង ដដើមផបនថដធវើឲយមានោរផលល សបថរ ដៅកបងសងគមជនជាតបមែរដៅបដនដកមពជាដរោម ដរោយព ងបានដ ើញ នវទដឌភាពជាកបសថង ដៅកមពជាដរោម អពទកខរបសបមែរដរោមកបងដដ ើ រមយដៅកមពជាដរោមជាមយឳពករបសមលនោលពដពលកនលងដៅ ។ កញញដ រតម ច ធ យលដ ើញថា បចចបផនប ជនជាតដដើមដៅជវញពភពដោក ជាពដសសបមែរដរោម មានភពវសណាងដហើយ បដលបានអងគោរសហរបជាជាតដចញដសចកថរបោសសថពសទន

ជនជាតដដើម ដដើមផផថលឱោសដលពកដេបានសបមថងនវឆនធៈ នងកងវលរបសមលន ដៅកបងអងគោរសហរបជាជាតឲយ មនសសដៅជវញពភពដោក បានរជាប នងបានជរញឲយរោឌ ភបាលអាណានេមនមយៗជាពដសសរោឌ ភបាលដវៀតណាម មានោរដោរពសទនជនជាតដដើមបមែរ ដៅបដនដកមពជាដរោម ។ ោលពនតងងទ ២៨ បមដមោ ឆប

២០១០ មញ រតវបានដេផឋលឱោសឲយ ដដើមផដធវើោរបដចចញសដមលង នងបងលងសនធរកថា កបង មរបតភេ ៈកមាែ ធោរនតនយវជនសហពននបមែរកមពជាដរោម (KKFYC) ដៅឯ ដវទោអចនតនថយនតនអងគោរសហរបជាជាតសថពសទនជនជាតដដើម (UNPFII) ។ របសនដបើ មញ េតអពអវបដលមញ េរបតដធវើឲយមានោរផលល សបឋរដៅកបងដដ ើ រដនោះ ដហើយអវបដល ឲយមញ មកោនទដនោះ នងដៅកបនលងដនោះ មញ េរ

ពដឆវង៖កញញដ រតម ច ធ ប ឍ ត Jushua Cooper នង ថាច សមាលន ។ Chantria Tram Facebook តកៅទាពរទ ២

ខមែរកមពជាករោមទទេមរងកទៀតឱយសាលាករខមែររកហមកចទរបោនកមដកន ាខមែររកហមកាពលៗអាពបទរបលយពជសានកៅកលើពកកគ រកមអបកភមបមែរកមពជាដរោម កបង

ដមតថដោធោត ទទចឱយោោកថបមែររក ហម ដធវើោរដោទរបោនអតតដមដក បមែររកហម អពបទរបលយពជោសនរបឆង នងជនជាតបមែរកមពជាដរោមផងបដរ ប ធ បពោោកថដនោះបានរោនដោលោរទាមទាររបសពកដេ ោលព បមមករា ។ អបកភមបមែរកមពជាដរោមជាង២០០

កដៅកបង រដលច នតនរសកបាោនកបងដមតថដោធោត បានទទចដសបើឱយដោក Andrew Cayley សហរពោះរាជ

អាជាញ អនថរជាតរបសោោកថបមែររកហម ដធវើោរដោទរបោនដៅដលើអតតដមដក បមែររកហមបដលកពងរងោ ោរោតដទាស អពបទឧរកដឌកមែរបលយពជោសនរបឆងនងជនជាត បមែរដរោមផងបដរ ។ ោរទទចដសើបសដនោះបានដធវើដឡើង ដៅកបងដវទោជបជោប មយរវាង សហរពោះរាជអាជាញ អនថរជាតនងអបកភមបមែរដរោមទាងដនោះ បដលដរៀបចដឡើងដោយមជឈម ឍ លឯកោរកមពជាដៅកបងវតថរដលចកបង រសកបាោនោលពនតងងអាទតយទ ១៣ បមមង ។

ោលពបមមករាឆប ២០១០ សហដៅរកមដសើបអដងេត របសោោកថបមែររកហមបានរោនដោលសដ ើ ស ឱយមានោរដោទរបោន អពអដពើរបលយពជោសនរបឆង នងជនជាតបមែរដរោមដនោះ ដោយសអាងដហតផលថាពកដេមនសទតដៅកបងវោលភាព នតនោរដសើបអដងេតរបសោោកថដទ ។ ដោក មាស ោន ងន តណាង

អបកភមបមែរកមពជាដរោមទាងដនោះ បានបងលងដៅកបងដវទោោធារ ៈដ ោះ ថា ដៅរកមនងរពោះរាជអាជាញ បមែរនងបរដទស សនបសតោរពតមានមយ ដៅកបងោោកថ

ោតដទាសបមែររកហម ។ AP តកៅទាពរទ ៣

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ២

ពតមភនជាត

សារពតមភន ពរពនគរ ៖ ចាងហវា ងកៅសហរដឋអាកមរក ង យង រតន ចាងហវា ងកៅកមពជា ល ឈន នពនន យក ថាេ របជា កគឿន លែតអនញញា តចបាបកលែ៖ ០០៩ ម.ព.តប.ក ចបះគងៃទ ១១ ខែមករា ឆន ា ២០១០

ការយាលយនពនធ៖ សហរដឋអាកមរកៈP.O Box 51201 San Jose CA 95151 USA , ទរសពទ: (408) 550 5060 តពះរាជាណាចបតកកមពជាៈ ផទះកលែ 791 តកមទ 4 ភមតោ 3 សងកា តសទងមានជយ ែណឌ មានជយ រាជធានភនាកពញ, ទរសពទ: (855) 017369-683

កគហទាពរ: http://www.preynokornews.blogspot.com អខមែល: preynokornews@gmail.com ក ះពមព៖ករាងពមពអងគរ ផទះកលែ ៦២ អាកប ផលវ ៣៣៦ សងកា តបងតសឡាង ែណឌ ទលកោក រាជធានភនាកពញ

នយាយថា វាអាច ឲយវលរតឡបដៅរកោររោវរជាវដោយមលនមញ ផលធ ល តាម រយៈសថមយរប បដលបានប សរដសរដរឿងដនោះដឡើង ។ វាជារជងមយនតនសវយជវរបវតថ អពបទពដោធនរបសមញ បដលធដឡើងដងកឋដៅកបងរបដទស បដលទទលបានវបផធមពរដផសងពោប សរមាបរបមញ ។ មញ បតងបតមានអារមែ ថា មញ បានោបយករវាងវបផធមពរ នងពភពដោកពរ ។ ោរបញកដចញពោប រវាងោរអបរដៅតាមរបនតព របសមញ នងពភពដោកងែមយបដលមានសោឋ នពលដផសង ៗដទៀត ។ ដទាោះបជាយាងណាកឋ មញ មាន

ដមាទនភាពយាងខល ង នងសមសបមឋងនវោរដងេ ដរជាលដរៅ ចដោោះេដរាងោរដនោះ ។ មញ មានអារមែ ថា មានអវមយកពងបតបានបាតបង ។ ដៅដពលឪពករបសមញ បានទញសបរតយនថដ ោះ ដលើសមយសបរត ដពលដ ោះមលនមញ បានេតថា ដនោះេជាឱោសដលអមយសរាបរបមញ ដដើមផដធវើដដ ើ រដៅោនដវៀតណាមខងតផង (កមពជាដរោម) នងបានដមើល ដ ើញនវទដនលដមេងគ ដអោច រយដៅទដ ោះ ។ ដនោះរបបហលជាដលើកទមយដហើយ បដលឪពក របសមញ បានដធវើដដ ើ រវលរតឡបដៅជបជរេោររបសោត បដលបានបបកោប ជាង ២៦ ឆប មកដហើយ ។ ដរោយពមានោររសពចរសពលមយសនធោះមក មញ កបានដធវើោរដរជើសដរ ើសដដើមផដធវើដដ ើ រដៅ ោនកមពជាដរោមបដល ជារសកកដ ើ តរបសឪពកមញ ។ របភាពទាងប ែ ន បដលមញ បានដ ើញ ដៅឯកមពជាដរោម េជាបទពដោធនមយ បានផឋតជាបកបង ដបោះដងរបសមញ

ជានចច ពមាននតងងបដភលចបានដឡើយ ។ មញ បានដ ើញដរឿងរាវជាដរចើន បដលមញ ចងឲយមានោរផលល សបឋរ បបនថវាបានោល យដៅជាដរឿងមយ េរឲយរននត ដោយមានោរោបសងេតយាង ខល ងដលើជនជាតបមែរដៅកមពជាដរោមនង ពមានោរទទលមសរតវមកដលើពកោត ដឡើយ ។ កបងឱោសបដលបានមកចលរមរបជដៅកបងដវទោអចនតនថយ នតនអងគោរសហរបជាជាត សថពសទនជនជាតដដើម(UNPFII)កបងនទា រដវ ឆប ដនោះ មញ មនចឲយមកខនន វឱោសដពដសសព ោលមយដនោះបានដឡើយ ។ មញ មានោររសពចរសពល កបងោរចលរមកមែវធដនោះពរបឆប កនលងដៅដហើយ ដោយមានោរភយខល ចថា មញ មនអាចដធវើដដ ើ រដៅដលទសដៅនតនោររពងទកបាន ។ រប វតថោវតាររបសមញ េជាអបកដលងដោខ ន នងជាអបកសលផៈដទ ដដចបោះមញ ចលរមកបងកមែវធដនោះ ជាមយនងចដ ោះដងោ មចដបដណាត ោះ បដលមញ នងជយ ដរជាម

បរជងឲយអសពសមតទភាព ដហើយមញនងដរៀនសរតតដៅមមដទៀត ដោយមនអាចដបាោះបងវាដឡើយ ។ មញ បានសនាចដោោះមលនមញ ផលធ លថា ដបើកចតថនងដបោះដងរបសមញ ឲយទោយ នងពាយាមដរៀនសរតោនបតដរចើនតាមអវ បដលអាចដធវើដៅ បាន ។ មញ ដជឿជាកថា ោលណាអបកដចោះដងោនបតដរចើន ជវតរបសអបកោនបតមានភាពងាយរសល ។ ដៅដពលមញ បានចលរមកបងេ ៈ

កមាែ ធោរយវជននតនសហពននបមែរកមពជាដរោម (KKFYC) រចមក មញ កដចជាមានអារមែ ថា មញ បានរកដ ើញនវអវបដលមញ បានបាតបងពមនមក រមទាងយវជនបមែរដរោមទាងអស បដលរសដៅជវញពភពដោកផងបដរ ។ ជាោរពត ណាស រហតមកដលដពលដនោះ ដយើងបានដធវើោរទ កទនងកបងភាពជាបមែរដចោប ដៅរេបទកបនលងបាន យាងលអដរបើដសើរ ។ ដចបដលមញ បាននយាយអចង មញ មានអារមែ ថាមានោរោរទយាងខល ងចដោោះសហេមនរបសមញ មនរតមបតមនសសដៅកបងបនធប អាោរបដលសទតដៅខងដរោយមញបដណាត ោះដទ កមានមនសសជាដរចើនដទៀត បដលកពងបតរងោទទលពតមានដៅឯផធោះរបសពកោតជវញពភពដោកផងបដរ ។ បបនថអវបដល សខនជាងដនោះដៅដទៀត េជនជាតបមែរដៅកមពជាដរោមរាបោន ក បដលក ពងបតរសដៅឯមាតភមរបសដយើងដ ោះ ។ ពកោតទាងអសោប កពងបតពងបផអកមកដលើពកដយើង ដដើមផនយាយជនសោត ដពលដនោះ ។ ដចបដលមញ ោលដៅសកាថាប កវទាលយអចង Cheesy Banner បាននយាយថា «ចដ ោះដង

េជាថាមពលដសខន» ឥឡវមញ បានយលចាសដហើយថា វាជាោរពតណាសអវបដលោតបាននយាយដ ោះ ។ ដយើងទាងអសោប ជាបមែរដរោមមាន

ភពវសណាងយាងខល ង នងមានសទនរសដៅកបងជាតដនោះ បដលឈានដៅដល ោរទទលោគ លជាលកខ ៈអនថរជាត ដោយមានដសចកឋរបោសជាសកល សឋអពសទនជនជាតដដើម របសអងគោរសហរបជាជាត (UNDRIP) មនរតវបានដេ រារាង ដហើយោររបារពនពធដៅតាមរដបៀបរបបនតនវបផធមរបសដយើងផលធ ល រតវបានដេដលើកទកចតថ នងសដឡងនតនោរជបជរបសពកដយើង រតវបានដេយកដៅផសពវផាយឮទទាងពភពដោក ។ ដយើងមានសដឡងរបសពកដយើងដដើមផបងលងឲយ ដេដងឮរេបោប ដហើយដយើងមានសទនដពញដលញកបងោរនយាយសឋរបសពកដយើង ដោយពរតវមានោរបភតបភយដឡើយ ។ ប ធ បពមញ បានដធវើដដ ើ រវលរតឡបមកពមាតភមរបសពក ដយើងដ ោះមក មញ បានកតសមាគ លដ ើញថា សទនសរមាបទទលោរអបរសទន កបងោរនយាយសឋ ដសរភាពកបងោរេត នងដសរភាពកបងោរបដចចញមត ទាងអសដនោះដហើយេជាសទនដសខន បដលពកដយើងភាេដរចើន រមទាងមលនមញផងបដរ យលថា វាពតជាោររតមរតវណាស ។ ដយើងមានកបនលងដដើមផបដចចញនវកងវលរបសពកដយើងដោយពមានោររារាងោបសងេតពខងណាមយដឡើយ។ ពកដេអនញញដ តឲយដយើង ដរបើសទនកបងោរបដចចញមតដោយដសរ ។ បផបកមយបដលសខននតនដដ ើ រ

ោរដនោះ េបានជបជជាមយ នងយវជន

ដនតទដផសងដទៀត បដលមញពតជាោគ លដហើយនងអាចដធវើជាមតថភកឋអសមយជ វត ។ មនរតមបតយវជនបដលមកព KK FYC បដណាត ោះដទ បបនថកមានយវជនបដលដៅជវញពភពដោកផងបដរ។ជាង ដនោះដៅដទៀត េមានរកមយវជនជនជាតដដើមដមានឥទនពលដផសងៗដទៀត តាម បណាឋ ញអបកបដលមានចតថេនតដចោប បដលមានោរបនរបសបកបងោរបដងេើតេនតងែៗ នងអបកបដលមានរបាជាញឈាល សនតវដធវើោរដឆព ោះដៅរកដោលដៅបតមយកបងោរប ឋ ោះ សនថភាព ោរដយាេយលោប នងោរពភាកាោប ។ ពកដេកចងដធវើោរអភរកស រពមទាងដធវើពធអបអរោរទរ នងោរបចករបលកវបផធមដលអរបសពកដេផងបដរ ។ កបងបណាថ ភាពរសពចរសពលមយចនន បដលអាចដកើតមានដឡើងដៅនតងងបសអក នងដពលមលោះដទៀតោរដរបើអណាចជោះជាន រដោភដលើោែ រតដោយបងខ បដលមានដៅជវញមលនមញ កឋ ។ ដទាោះបជាយាងណាកដោយមញ ដៅបតដជឿជាកថា របសនដបើដយើងទាងអសោប មានដោលជហរបតមយរមោប ដពលដ ោះ សដឡងរបសដយើង ដៅជវញពភពដោក ោនបតមានកមាល ងខល ងបដលោល ន អតធែត ដោែ ោះរតង នងោរផលល សបឋរពតមាន វជជមានជាកោកបដលអាចទទលយកបាន ។ ដចជារាមចផងរបសដយើងបានបញញជ កជាដរឿយៗថា ពកោតមនអាចដៅជាមយដយើងជាដរៀងរហតដ ោះដទ ។ ពកោតបានកោងមលោឌ នរេោះសរមាបដយើងដហើយ ដដចបោះអវៗវាសទតដៅដលើដយើងទាងអសកបងោរអនវតថននវដករដប លទាងដនោះ ៕

ោរយលក ើញរប....

រកមយវជននតនសហពននបមែរកមពជាដរោមជាមយរកមយវជនជនជាតដដើម បដលចលរមដៅកបង UNPFII ។ Tram Chantria Facebook

យវជនបមែរដរោមនងដមដក KKF ដៅកបង UNPFII ។

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ៣

ពតមភនជាត

សដមថច ឪ នដរាតថម សហន បានបបបកភាពដសងៀមោង តរបសរពោះអងគ ជាដរចើនសបាថ ហមកដហើយជវញ ដ ងនតនដដ ើ រយាងទសសនកចចរបសរពោះអងគដៅរបដទសដវៀតណាម បដលដរោងនងដធវើដឡើង ដៅចងបមមង ដនោះ ។ ដៅកបងដសចកថរបោសពតមានជាភាោបារាងបដលទទលបានដៅនតងងដនោះ [ទ ១៥ បមមង ឆប ២០១០] សដមថចឪបានមានបនធលថា ដដ ើ រទសសនកចចរបសរពោះអងគដៅដវៀតណាម េជាដដ ើ រទសសនកចចបដលមានលកខ ៈឯកជន។ សដមថចឪ បានមានបនធលថា សទត

ដៅកបងភាពចលនវតថន នងមនដធវើនដយាបាយនងកចចោរទតដ ោះ ដដ ើ រទសសនកចចនងោរោប កដៅរបសរពោះអងគដៅកបងោធារ រដឌសងគមនយមដវៀតណាមដ រងដរឿងេមានលកខ ៈឯកជនសទនោធ ។ សដមថចឪបដលមានរពោះជនែ ៨៨ រពោះវសា បានមានរពោះឱងាេ បនថដទៀត ថា េដៅកបង មជាមតថោស នងដោែ ោះរតងមាប ក នងកជាអបករមអាវធនតនរោឌ ភបាលដវៀតណាមខងតផង នងដវៀតណាមខងដជើង ោលពអតតោល បដលរបដទស

ដវៀតណាមបចចបផនប បានយាងរពោះអងគដៅបដពញរពោះទសសនកចច រយៈដពលពរ

បនតងងដៅកបងទរកង យ។ ោរបករោយរបសសដមថចឪដនោះ

រតវបានដេដមើលដ ើញថា អាចជាោរដឆលើយតបដៅ េ បកសរបឆងបដល

បានដផញើលមតមយចាបថាវ យសដមថចឪ សមឲយរពោះអងគដលើកដឡើង ពភាពមនរប រកត ជវញោរដបាោះបដងាគ ល រពបដនជាមយនងដមដក ដវៀតណាម កបងដ ដ ើ រទសសនកចចរបសរពោះអងគ ដៅដវៀតណាម ដពលខងមម ។ សដមថចឪ នដរាតថមសហន ោបតាងពរពោះអងគោក រាជសមផតថដៅបមតោ ឆប ២០០៤ េករមនងដធវើទសសនកចច ដៅរបដទសដផសង ៗណាស ដរៅពយាងដៅរបដទសចនបដលដៅទដ ោះ រកមរេដពទយពាបាលបងរការពោះសមភាពរបសរពោះអងគ។ ដៅកបង ដសចកថរបោសពតមាន

របសរពោះអងគចោះនតងងទ ១៤ បមមង សដមថចឪ នដរាតថម សហន បានមានបនធលឲយដងថា ដៅកបងអឡងដពលេងរបថាបដៅកបងទរកង យ ដពលខងមម រពោះអងគនងទទលបាននវោរចលោកសរ សមទកខជាលកខ ៈមតថភាពពសណាកឥសសរជនជានមពសដវៀតណាមជា ដរចើន។ ដបើតាមបនធលរបសសដមថចឪ របជាពលរដឌដវៀតណាមកចងចលរមកបងោរដធវើបដសណាឌ រកចចរពោះ អងគ ដៅកបងដដ ើ រទសសនកចចដ ោះបដរ ៕ RFI

កមរេឪ៖ ដាក ើ រទសនកេចរបមា កៅកវៀតណាមមភនលកខ ៈឯកជនទធសាធ

សដមថចឪ នដរាតថម សហន ។ សវណាត រា

ោរបដដសធចដោោះោរដសបើសឱយមានោរដោទរបោនបបនទមដៅដលើ អតតដមដក បមែររកហមកពលៗ អពអដពើរបលយពជោសនរបឆងនង បមែរដរោមដនោះ បានដធវើឱយជនជាតរបសដោកមានោរឈោបនងមកចតថយាងខល ង ។ ដោក មាស ោន ងន បានមាន

របោសនថា៖ “តោោរបមែររកហមបានទទលនវបងបអនោម នងជនជាតដនតទដទៀត បដលបានោល បដៅកបងកមពជា ទទលោគ លជាផលវោរ ។ ដោយបឡកបមែរកមពជាដរោម ដហតអវបានជាតោ ោរបមែររកហមដៅបតរាបរកមនរពមទទលយកនវ ោកយប ថ ងដពតរបាកដដនោះជនដៅដធវើោរវនចឆយដៅកបងតោរោរ ។ ដនោះជាស មពរដទទចរបសពកមញ " ។ ោលពបមធបឆប ២០០៩ ោោកថ

បមែររកហម បានរបោសដោទរបោនបបនទមដៅដលើអតតដមដក បមែររកហមកពលៗចននបនរប អពអដពើរបលយពជោសនរបឆងនងជនជាតភាេតច ោម នងដវៀតណាមដៅកបងរបដទស កមពជា ។ ជនជាបដោទទាងបនដ ោះ រមមាន ដមៀវ សផន នន ជា ដអៀង ោរ

នង ដអៀង ធរទន។ អបករស មន ោវន អបកភមបមែរ

កមពជាដរោមមាប កបានបងលងដៅកបងដវទោ ោធារ ៈដ ោះថា អបករសចងដ ើញតោោរោតដទាសអតតដមដក បមែររកហមពបទ ឧរកដឌរបលយពជោសនមកដលើជនជាតបមែរដរោមបដរ ដោយោរបតជនជាតបមែរដរោមរាបោន កដោយរមទាងរកមរេោរ នងោចញាតចនន៣៩ ករបសអបករសផងដ ោះ បានោល បយាងដវទ ដៅកបងរបបបឆប របាបបម នង ២០ នតងងដ ោះ។ អបករស មន ោវន បានមានរប

ោសនថា៖ “ដពលដេបដ ថើ របាមញយកដៅហបង មញ រតតាម បបនថបាមញ សពោះអងវរដេថាឱយទកមញមយដៅ" ។ សមបញញជ កថា ជនជាតបមែរដរោម

េជាជនជាតបមែរបដលមានដដើមកដ ើ តដៅកបងទកដកមពជាដរោម បដលសទតដៅភាេខងតផង នតនរបដទសដវៀតណាមបចចបផនបដនោះ ។ ជនជាតបមែរដរោមចននព ៧ ដៅ

៨ ោន ករតវដេបានរបមា ថា បានោល បបាតបងជវត កបងបណាថ ជនរងដរោោះសរបរបមា ១.៧ ោន កបដលបានោល ប ដៅដរោមរបបកមពជា

របជាធបដតយយ ចដ ល ោះឆប ១៩៧៥ ដល១៩៧៩ ។ ដនោះដបើបផអកតាមដោក ឆង យ របធានមជឈម ឍ លឯកោរកមពជាបដលបានដធវើោររោវរជាវ នងចងរកង របវតថោសថ នតនរបបបមែររកហមដនោះ ។ រកមអបកភមបមែរដរោមដជឿថា មលដហតនតនោរោបសមាល បជនជាត បមែរកមពជាដរោមដនោះេដោយោរ ពកបមែររកហមេតថាជនជាតបមែរដនោះមានទ កទនងនងសរតវរបសមលនេរបដទសដវៀតណាម ដោយពកបមែររកហមបានដៅជនជាតបមែរដរោមថា "ពកកាលយនមលនបមែរ”។ ដៅកបងសមយបមែររកហម ជនជាត

បមែរដរោមភាេដរចើន រតវបានពកបមែររក ហមជដមលៀសដចញព ភមភាេបោដចជាដមតថោវ យដរៀងនងនតរពបវងជាដដើម ដហើយ យកដៅសមាល បដោលដៅកបងរសករតាកកនតនដមតថតាបកវ បដលដៅជាបនងរពបដននតនរបដទសដវៀតណាម។ ដោយបឡកដៅកបងរសកបាោននតន

ដមតថដោធោតដនោះ កមានោរសមាល បរងាគ លមកដលើជនជាតបមែរដរោមដនោះបដរ ដោយអបករោវរជាវបានរបមា ថា មានជនជាតបមែរដរោមព ៥០០ ដៅ៧០០ ក រតវបានោបសមាល បដហើយកបកបងរដតថ ោកសពរមជាដរចើន ដៅ

កបងរសកបាោនដនោះ ។ ដោក Andrew Cayley សហ

រពោះរាជអាជាញ អនថរជាតរបសោោកថបមែររកហម បានបងលងអោះអាងចដោោះមមអបកភមបមែរកមពជាដរោមទាងដ ោះថា ពកដេនងរតវបានោកបចជលដៅកបងស ឯកោរនតនោរដសបើសឱយមានោរដោទរប ោនបបនទម ដៅដលើជនជាបដោទទាង បន អពអដពើឧរកដឌកមែរបលយពជោសនរបឆង នងជនជាតបមែរដរោម របសពកដេ ។ ដោក Andrew Cayley មាន

របោសនថា៖ “មញ សនានងបងបអនថា ដរឿងបមែរដរោមដនោះ នងមានដៅកបងឯកោរ បដលមញ នងោកជនដៅសហដៅ រកមដសើបអដងេត ដហើយឧរកដឌកមែបដលដេបានរបរពតថចដោោះបងបអននងមានដៅកបងឯកោរហបង ។ ោរដធវើដដចបោះេដដើមផ ឱយដៅរកមកថ ពភពដោកកថ បានដងអពោររងទកខដវទ របសបងបអន បដលជាបមែរដរោមដៅសមយបមែររកហម "។ ដោក ឆង យ យកមជឈម

ឍ លឯកោរកមពជាមានរបោសន ថា ោរដោទរបោនបបនទមដៅដលើជនជាបដោទទាងបនអពអដពើរបលយ ពជោសនរបឆង នងជនជាតបមែរដរោម

ដនោះ េជាបញញា សែេោែ ញខងផលវចាប បបនថ ដោកទាមទារឱយមានោរទទលោគ លោរពតនវអវបដលបាន ដកើតដឡើងចដោោះបមែរដរោម ដៅកបងសមយបមែររក ហមដ ោះ ។ ដោក ឆង យ មានរបោសន

ថា៖ “បងបអនកមពជាដរោមេជាជនរងដរោោះ ជាអបកបដលទទលរងោរោបសមាល ប ដហើយតោោរបានដងឮដហើយបានោ ដរឿងទាងអសដនោះ ដធវើជាភសថតាងដៅកបងអងគតោោរដនោះ" ។ សមបញញជ កថា ដដ ើ រោរដសើប

អដងេតដៅកបងស ដរឿង ដលម ០០២បដលជាបោកពនននងជន ជាបដោទទាងបន រមមានដមៀវ សផង នន ជា ដអៀង ោរ នងដអៀង ធរទន នងបទបចចបដៅរតមចងឆប ២០១០ដនោះ ប ធ បពោលរកមសដរមចដលើស ដរឿងដលម០០១ បដលជាបោកពនននងោង ដហគក អាវ ដៅឌច នងរតវរបោសដៅនតងងទ២៦ បមកកេោ ឆប ២០១០ ដនោះ ។ ដដ ើ រោរោតដទាសជនជាបដោទទាងបនដៅកបងករ ០០២ នងរតវោបដផថើមដធវើដៅដដើមឆប ដរោយ ៕ VOA

ខមែរកមពជាករោមទទេ.....

សដមថចឪ នដរាតថម សហន បានបនធល តាមរយៈដសចកថរបោសពតមានមយ ដៅនតងងដនោះថា ដដ ើ រទសសនកចចរបសរពោះអងគ ដៅរបដទសដវៀតណាម ដៅចងបមមង ដនោះ េដធវើដឡើងជាលកខ ៈឯកជនសទនោធ ដហើយដធវើដឡើងកបង ម ជាមតថោស នងដោែ ោះរតងរបសរោឌ ភបាលដវៀតណាម។ កបងរយៈដពលនតន ដដ ើ រទសសនកចចដនោះ រពោះអងគនងទទលជបសវ ោរជាមយនងឥសសរជនជានមពសដវៀតណាមជា ដរចើន។

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ៤

ពតមភនជាត

អាជាញ ធរដវៀតណាម បាន មកស ករបមែរដរចើនរេោរដៅ ជយដជាេរសក បរជលោរ ដមតថតាបកវ មនឲយភជររាសដដធវើបរសដៅរដវវសាឆប ដនោះ ដៅជតបដងាគ ល តរមយរពបដនដលម ២៧០ ដ ោះដទ ។ របជាពលរដឌរសដៅ ជយដជាេ

រសកបរជលោរ ដមតថតាបកវ បានអោះអាងរប ករបបហលោប ឲយវទយអាសដសរដងដៅនតងងទ១៨ បមមង ថា ពលរដឌដរចើនរេោរ បដលមានដបរស ដៅជាបបដងាគ លតរមយរពបដនដលម ២៧០ រតវបានអាជាញ ធរដវៀតណាម មមនឲយភជររាសដធវើបរសដៅដធាល ប បងេបដងេើនផលដទៀតដឡើយ។ ពលរដឌមាប ក ដសបើមនបដចចញដឈាែ ោះ

នងសដឡង សទតកបងចដណាមពលរដឌដរចើនរេោរ មានរបោសនថា ោលពនតងងទ១៧ បមមង កនលងដៅដនោះ អាជាញធរដវៀតណាម បានមក មោចខត មនឲយពលរដឌបមែរភជរដដធវើបរស ដលើដរបសោត ដៅបកផរបដងាគ លរពបដនដលម២៧០ បនថដទៀតដឡើយ។ តណាងកសករ បានដធវើស មពរ

ដៅថាប កដក រោឌ ភបាល នងអាជាញ ធរោកពនន ជយ រកដដណាោះរោយជនពលរដឌ ដៅ ជយដជាេ រសកបរជលោរ បដលរតវអាជាញ ធរដវៀតណាម មមនឲយភជររាសដបងេបដងេើនផលឲយបានទានដពលដវោ ដរោោះរដវដនោះ ជារដវកសករដធវើបរស។ េររលកថា តរមយបដងាគ លរពបដន

ដលម២៧០ ដនោះ រតវបានេ ៈកមែោរ

រពបដនបមែរ-ដវៀតណាម ដបាោះដៅនតងងទ២៥ បមឧសភា ឆប ២០១០ ដនោះ បដលកសករបមែរដៅទដ ោះ តវាថា បានដបាោះចលដលើដបរសរបសោត។ មនថបកសជទាសសមរងស បានដោទថា ោរដបាោះបដងាគ លរពបដនដ ោះ មានដរឿងអាងកបាង ដរោោះរោឌ ភបាលបានរារាងមនឲយអបកតណាងរាសថ នងអបកដនតទ ដៅពនតយដមើលដលកបនលងតរមយបដងាគ លដ ោះបាន។ វទយអាសដសរ មនអាចទ កទនង

ដោក រស ដបន អភបាលដមតថតាបកវបានដទដៅនតងងទ១៨ បមមង ជវញកងវលរបសពលរដឌ ដៅ ជយដជាេ។ បបនថដោកធាល បមានរបោសនថា ោរដបាោះបដងាគ លរពបដនដលម២៧០ រវាង

កមពជា-ដវៀតណាម េមនសទតកបងសមតទកចចដោកទទលមសរតវដ ោះដទ។ ដោក រ ង ឈន តណាងរកម

របកាឃល ដមើលកមពជា នងជារបធានសមាេមរេបដរងៀនកមពជាឯករាជយ មានរបោសនឲយវទយអាសដសរដងដៅនតងងទ១៨ បមមង ថា ករ អាជាញ ធរដវៀតណាម មមនឲយពលរដឌបមែរភជរបរសបងេបដងេើនផល ដៅដលើដរបសមលន សទតដៅ ជយដជាេ រសកបរជលោរ ថាប កដក រោឌ ភបាល កដចជាអាជាញ ធរដមតថតាបកវ រតវបតទទលមសរតវ នងរកដ ដណាោះរោយជនពលរដឌឲយបានឆប។ ដោក រ ង ឈន មានរបោសន

ដដចបោះ ៖ «ដោក វា េមហង របធានេ

ៈកមែោររពបដនកមពជា ដចោះបតអោះអាងថា មនមានអវដកើតដឡើង ឥឡវដនោះ ដ ើញបនថដទៀតដហើយ បដលអាជាញ ធរយន មនឲយបងបអ នរបជាពលរដឌចោះភជ ររាសដរបសពកោត បបរជាមករារាង អាហបង រតវបតទទលមសរតវ រតវបតរកដដណាោះរោយឲយបងបអ នរបជាពលរដឌ ដបើពដដចបោះដទ រតវបតទទលមសរតវចដោោះមមរបវតថោសថ បដលដធវើឲយបាតបងទកដឲយយនោតយកដនោះ»។ ដោកដទសរដឌមនថ វា េមហង ម

នថទទលបនធកោរដបាោះបដងាគ លរពបដនកមពជា ធាល បបានអោះអាងថា ោរដបាោះតរមយបដងាគ លរពបដនដលម២៧០ ដៅដមតថតាបកវ េមនបានបោះោលដលដ

បរសពលរដឌដ ោះដទ។ ោរដបាោះបដងាគ លដលម២៧០ ដនោះ របមមដក រោឌ ភបាល នងមនថជ ញ បានសកាដរចើនឆប នងទទលមសរតវ ចដោោះមមរបវតថោសថ មននងដបាោះបដងាគ លដនោះដឡើង។ ដោក វា េមហង មានរបោសន

ថា ៖ «មញ សមជរមាបថា េ ៈកមែោរដបាោះបដងាគ លរពបដនរបសរាជរោឌ ភបាល ដោកទទលមសរតវ មនបមនកប ងអា តថសដមឋចដតដជា ឬអា តថដរោយ។ សដមឋចដតដជា ដោកជារបមមរដឌ ដោកទទលមសរតវចដោោះោវតាររបដទសជាត។ មនបមនជ នដនោះ ជ នដរោយៗ ឬជ ន បដលដយើងដៅរសដនោះដទ ដយើងដៅទទលមសរតវចដោោះោវតារជាតដយើងដទៀត។»។ ដទាោះយាងដនោះកថ ពលរដឌដៅ

ជយដជាេរាបសបរេោរ បានដលើកដឡើងថា ោរដបាោះតរមយបដងាគ លរពបដន រវាងកមពជា-ដវៀតណាម ដលម២៧០ ដៅដមតថតាបកវ េពតជាបានបោះោលដលដបរសបងេបដងេើនផល ដរចើនហកតារពតរបាកដបមន ។ យាងណាកដោយ ដោក វា េម

ហង ឲយដងថា ោរដបាោះបដងាគ លរពបដនដលម ២៧០ រវាងកមពជា ជាមយដវៀតណាម មនថេ ៈកមែោររពបដនកមពជា ដរោងនងដបាោះឲយចបជាោទ ពរដៅមនបណាចឆប ២០១២ បដលេតរហតមកដលដពលដនោះដបាោះបដងាគ លបាន ១៩០ កបងចដណាម ៣៧៥បដងាគ ល៕ RFA

កវៀតណាមហាមពលរដឋខមែរមនឲយភជរដកធវើខរកៅជតបកគោ លរពាខដន ២៧០

ទតាង តរមយបដងាគ លរពបដនកមពជា-ដវៀតណាម ដលម២៧០ សទតដៅភមអញញច ញ ជយដជាេ រសកបរជលោរ ដមតថតាបកវ។ ងតនតងង ១២-មង -២០១០ ។ RFA/Den Ayuthyea

រេ ដពទយ នងដវជជប ឍ តជ ញខងដរាេសថ នងជងទដៅ មកពរបដទសដវៀតណាមចនន ២៦ របបានសែរេចតថពាបាលជងដលរបជាជនរករកកបងរសក រទាង ដមតថតាបកវ ចនន ៥៥០ កដៅរពកនតងងសរក ទ ១៨ បមមង ដនោះ ។ របធានកចចោរ រដមតថតាបកវ

ដោក រស លម មនប មានរបោសនឲយដងថា ដនោះជាកចចសហរបតបតថោររវាងដមតថតាបកវនតនរបដទសកមពជា នងដមតថអានយាងនតនរបដទសដវៀតណាម។ដោករសថា កចចោរ រដមតថបានដសបើសភាេ ដវៀតណាម បតអដណាយដដើមផបចកជនរករក ពដសសសថ បបនថខងដវៀតណាមបានជយ ោរងារមនសសធម ដោយ រេដពទយ នងដវជជប ឍ តជ ញ មកជយ ពាបាលជងរបជាជនសរប៥៥០ ក។ ដោករសថា ោរពាបាលមាន

ដលើសឈាម ដបោះដង រកពោះ តរមងដ ម នងពនតយដអកជាដដើម។ រឯអដណាយវញ កបងអបកជងមាប កទទលបានអ ដណាយ ៥ មម មានដចជា ៖ «មាប កម ១០កចចប ដរបឆ ១លរត បដចង ១កចចបកនលោះេឡ (េឡរោម) សេរស ១េឡ ដហើយនងដរបងទកដោោះដោ ២កបង»។ តណាងរកមហន ភាេហនោរោរ

រកខជាតដមតថអានយាង ដោក តង ថាញភក បានឲយដងថា ដបឡាបងទាសមភាពដមតថអានយាង បានបចជ នរេដពទយចនន ២៦រប នងមាសនវាសដបោះដង នងឆលោះដរាេសថ មកចោះពាបាលតាមោរដសបើសពរោឌ ភបាលកមពជា ពដសសមនធរកចចោរ រដមតថតាបកវ។ ោរពាបាលរតវបានក តយកបត ៥៥០ កដទ។ ដោក តង ថាញភក បានឲយដង

ថា ៖ «ដរោោះរេដពទយដនោះដេដដើរ ពាបាល

ជង ដេមានយកតាមដចជាមាសនឆល ោះដអក ដហើយមាសនវាសចល ដបោះដង ជាដដើម ដហើយដរៅពហបងសមាា រៈមយចនន ដដើមផដេពាបាលជងឲយ រ ដហើយថាប ដេេតជារម េមាប ករបបហលជា ១០មនដងដវៀតណាម»។ អបករស សន ធ មកពភមរតោង

បវង ៨ម បានឲយដងថា ោតមានជងកាលជងគង នងបាតបងោរចងោ។ អបករសបានទទលអដណាយផង នងបានទទលថាប ពាបាលផងចនន ២០ នតងង ៖ «ោបតដផធៀងផលធ តថាប ដហើយនងដវជជបញញជ សន...»។ សថវយចណាសដឈាែ ោះ ដពរជ សន

មកពភមដដើមដផថៀក នតរពសលក បានឲយដងថា រេដពទយដវៀតណាមជយ ពាបាលមនេតនតងល ោតរករាយជាខល ង ដរោោះោតបានថាប ដលបចនន ២០នតងង បានម ១០កចចប បានទកដោោះដោ ដរបងឆ ប

ដចងជាដដើម ដោយមនចណាយរបាក ទញ ។ អដណាយដនោះបានជយ បនទយរបាកចណាយមយចប កសរមាបរេ ោររករក ដចរបោត។ ោរពាបាលជងទដៅរបសរកម

ដពទយជ ញមក ពរបដទសដវៀតណាម

ដៅ ដមតថតាបកវ មានរយៈដពលបតមយរពកកបងនតងងសរកដទ ។ ដៅរដសៀលនតងងដបដល រកមរេដពទយទាង ២៦ របបានដរៀបចរតឡបដៅរសកដេវញ៕ RFA

រកមរគកពទយកវៀតណាមមកពាបតលជាងជនអនករករកកៅខមរតតាខកវ

១៨-មង -២០១០: អបកភមដៅរសករទាង ដមតថតាបកវ ទទលបានអដណាយពរកមរេដពទយដវៀតណាម ។ RFA

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ៥

ពតមភនពកមពជាករោម

ងឃខមែរករោមេលរមោនទកខពងៃបតតទកដ រតវអាជាធរកវៀតណាមកៅរ

ដរបសតពដសសអងគោរសហរបជាតទទលបនធកកចចោរសទនមនសស របោកមពជា ដៅនតងងរពហសផតដនោះ បានរោះេនរោឌ ភបាលកមពជា អពោរដរជៀតបរជកចលកបងកចចោរនតផធកបងរបសរបពននតោ ោរបដលដធវើឱយជនរករក នងជនងាយរងដរោោះ ទទលរងនវភាពអយតថធម។ ដោកសរយា សបឌ (Surya P.

Subedi) អបករាយោរ ពដសសរបសអងគោរសហរបជាជាតសថពោទ នភាពសទន មនសសដៅកមពជា បានបចចបដបសកកមែបសវងរកោរពតរយៈដពល១០នតងងអពោររបរពតថ ដៅនតនរបពននតោោរដៅកមពជា ។ ដោក សរយា សបឌ បានបងលង

របាបសនបសទោបសតថារបពននតោ ោរដៅកមពជា កពងជបរបទោះនងោរលបាកជាដរចើន កបងោរផថលយតថធមជនរបជាពលរដឌនតនរបដទសដនោះ ជាពដសសជនរករក នងជនបដលដេមនសវេតេរដល ។ ដោកបនថថា៖

«កងវោះខតធនធាន កងវោះខតោទបននងោរដរៀបចោទ បន កងវោះខតោរយលដងដពញដលញអពបទោឌ នោកពនន នងសទនមនសស នងោរដរជៀតបរជកពមជឈោឌ នខងដរៅបញញា ហរចដ វតទ ឬបញញា ដផសងៗ ដទៀតកបងកចចោរតោោរបានដធវើឱយោទ បនដនោះ មនអាចផថលោរដជឿទកចតថ ដលរបជាពលរដឌរេបរស ទាបជានថាប កបាន។» ដោក សរយា សបឌ បានពនយល

ថាោរដរជៀតបរជកពមជឈោឌ នខងដរៅ

ដនោះ េទាកទងនងោរដរជៀតបរជកខងនដយាបាយ នងហរចដ វតទ ដហើយោរសនបោឌ នរបសដោក េកងវោះខតដផសងៗជាដរចើនដៅកបងរបពននតោោរ។ ដោកសរយា សបឌ បានបនថថា

មានចដ ល ោះរបដ ងនតនសមតទកចចរបសដៅរកមកបងោរផថលយតថធម រាបទាងបញញា ងវោ ដហោឌ រច សមពនន នងោរប ថ ោះបណាថ លរពមទាងភាពមវោះខត នតន ចដ ោះរបសពកដេដលើបផបកចាបសទនមនសស ។ ដោកបងលងថា៖

«ដៅរកមជាដរចើនអាចមានោរសនាោបាច ដដើមផផថលយតថធមដៅតាមចាប បបនថសរមាបករ ជាដរចើនបដលោរសនាដនោះ រតវបានសរមបសរមលដោយោរដរជៀតបរជកពមជឈ ោឌ នខងដរៅ ដហើយសរមាបអវដផសងពដនោះោរសនាេមនមានដទ។" កបងដបសកកមែបសវងរកោរពតអព

របពននតោោរដនោះ ដោកសរយា សបឌ បានដលើកអពកងវល ជាកោកមយចននទាកទងនងត ទរបសតោោរកបងោរោរោរ ដសរភាពបដញញច ញមត នងកបង ករ ទាកទងនងសទនដធល។ ដោក សរយា សបឌ បនថថា៖

«មញ មានកងវលអពផលបោះោលនតនទ សដធល សមផទានដ នងោរតាងទលដៅងែ ដលរបជាពល រដឌោមចដទាងដៅទរបជជន នងទាងដៅតបនជន បទ ។ ោរអនវតថនយតថធមមនបានរតមរតវ » ។ ដោកសរយា សបឌ បានអោវ

វដលរាជរោឌ ភបាលកមពជា ឱយោកដចញនវវធានោរជាប ធ ន ដដើមផពរងងឯករាជយភាព នងសមតទភាពនតនរបពននតោោរ ដដើមផឱយោទ បនដនោះអាចអនវតថោរងាររបសមលន នងជាោទ បនមយបដលមានសមតទភាពផថលយតថធមដលជនរេបរបដៅ កមពជា។ ដោក សរយា សបឌ មានរប

ោសនថា៖ «ឥឡវដនោះ ដលដពលបដលរាជរោឌ ភបាល រតវបដងេើតតារាងដពលដវោមយចាសោសដហើយ ដដើមផអនវតថអនោសនទាងដនោះរបកបដោយអតទនយ »។ ដោក ឯក ថា អបក ោកយរបោទ

សថោរេ ៈរដឌមនថ បានបដដសធអវបដលដោកសរយា សបឌបានដលើកដឡើងពោរដរជៀតបរជកបផបកនដយាបាយ

ដៅកបងរបពនន តោោរ ។ ដោក ឯក ថា បងលងថា៖ «ដយើង

សមរោនដោលនវអវបដលដោកសរយា សបឌ មានរបោសនថា តោោរ កមពជា មានោរដរជៀតបរជកពអបកនដយា បាយ នងនដយាបាយរបសរាជរោឌ ភបាលកមពជា ។ ដយើងសមបដ ដសធដោលនវដយាបលរបសោតដនោះ» ។ ដោក ឯក ថា បានបបនទមថា រោឌ

ភបាលបានមតមដធវើកប ទរមងដធល នងរបពននយតថធម រមមានោរបដងេើតោោភមនធដៅរកម បដលបានប ថ ោះបណាថ លដៅរកមងែចនន៥៥ ក កបង១ឆប ៗ សដៅដធវើឱយលអរបដសើរដលកប ទរមងរបពននយតថធមដនោះ ។ ដោកបនថថា៖

«ោរបកទរមង ១០០ % ដៅកបង

របពននយតថធម ដយើងមនអាចដធវើបានដៅកបងរយៈដពលមលដទ បបនថដយើងរតវោរដពលដវោសមរមយណាមយ ដដើមផដធវើោរបកបរបដៅកបងរបពននយតថធមដនោះ នងរប ពននដនតទដទៀតដៅកបងរបដទសកមពជា»។ ដោក សរយា សបឌ បានបញញជ ក

ថា ដោកនងដធវើរបាយោរ អពកងវល នងអនោសន ពោថ រ អពកប ទរមងរបពននយតថធម នងវធានោរមយចននដផសងដទៀត ោកជនដៅរកមរបកាសទនមនសសអងគោរសហរបជាជាតដៅសមយ របជកបងទរកងហសប វ បមកញញដ ខងមមដនោះ ៕ VOA

ករបតពកអងោោរហរបជាជាត រះគនរបពនធតលាោរកមពជា

ទងជយអងគោរសហរបជាជាត ។ AP

រពោះសងឃបមែរកមពជាដរោម បដលបាននមនថមកចលរមពធប យរលកមបដលើកទ ៦១ ឆប នតងងអាណានេមនយមបារាង ោតដដៅឲយរបដទសដវៀតណាមរេបរេង ោលពនតងងទ៤ បមមង កនលងដៅដនោះ រតវអាជាញ ធរដវៀតណាម ដោោះដៅដៅោកសរ ប ធ បពនមនថវលដៅទកដកមពជាដរោមវញ។ រពោះសងឃបមែរកមពជាដរោម ចននពរ

អងគ េងដៅវតថមយ ដមតថរពោះរតោង មានដងរៈដោថា ប ធ បពបានវលពចលរមពធប យរលកមបទ ៦១ ឆប នតងងបាត បងទកដបមែរកមពជាដរោម ទរកងភបដពញ ដៅដពលវលដៅកមពជាដរោមវញ រតវអាជាញ ធរដវៀតណាម ោកកមាល ងឃល ដមើលនងបានសរពដដ ើ រដរឿងជាដរចើន។ រពោះសងឃ រពោះ ម ជា រទន សទតកបង

ចដណាមរពោះសងឃពរអងគ េងដៅវតថមយ

កបងដមតថរពោះរតោង មានសងឃដោឲយវទយអាសដសរដងោលពនតងងទ១៩ បមមង ថា ប ធ បពរពោះអងគ នងរពោះសងឃមយអងគដផសងដទៀត នមនថវលរតឡបពទរកងភបដពញ រតវបានអាជាញ ធរដវៀតណាមេរាម នងតាមឃល ដមើលជារបោ ៖ «ដៅយនហបងដេោកសរ។ សរអពដធវើមបបមែរកមពជាដរោមបាតបងទកដ។ ោកសរអពថា ដៅវតថណាមលោះ ដហើយមានចលទរបជអអចងដទ»។ ដៅកបងពធរលកមបដលើកទ ៦១

ឆប នតងងបាតបងទកដកមពជាដរោម ោលពនតងងទ ៤ បមមង ដោក ថាច ដសោឌ រប ធានសមាេមបមែរកមពជាដរោម មានរបោសនថា ពលរដឌបមែរដរោមជាពដសសរពោះសងឃ ដៅដពលដធវើដដ ើ រ ឬនមនថមកោនរបដទសកមពជាមឋងៗ េអាជាញ ធរដវៀតណាម បតងដធវើទកខបកដមបញ នងោកកមាល ងតាមោនពសកមែភាពជា

របោ។ ដោក តាង ោរៈ របធានោខ

សហពននបមែរកមពជាពភពដោក របោកមពជា មានរបោសនឲយវទយអាសដសរ ដងដៅនតងងទ២០ បមមង ថា របសនដបើរបដទសដវៀតណាម បដលេតថា មានមតថភាពលអជាមយកមពជា ដោកសមដសបើឲយអាជាញ ធរដវៀតណាម កោបសងេត ឬបបទសទនដសរភាពពលរដឌ ឬរពោះសងឃបមែរដរោមបនថដទៀត។ ដោក យន ថារ សមាជកសភា

េ បកសសមរងស នងជារបធានមជឈ ម ឍ លបមែរកមពជាដរោម បានអោវ វដលអាជាញ ធរដវៀតណាម សមឲយបចឈបសកមែភាពេរាមកបហង បបទសទនដសរ ភាពដដើរដហើរ ឬសទនបដចចញមតមកដលើពលរដឌនងរពោះសងឃបមែរដរោមបនថដទៀត ។ វទយអាសដសរ មនអាចសោរបភលព

មនថោទ នទតដវៀតណាម ជវញោរដោទរបោនដនោះបានដទ ដៅនតងងទ២០ បមមង ដនោះ ។ ទកដកមពជាដរោម បដលបចចបផនប

សទតដរោមោររេបរេងរបសរបដទសដវៀតណាមរតវបានអាណានេមនយមបារាង ោតរបេលដោយមសចាប ដៅ

ឲយរប ដទសដវៀតណាមរេបរេង ដៅនតងងទ៤ បមមង ឆប ១៩៤៩ ទាងមនមានោរយលរពមពពលរដឌមាច សរបដទសបដលេតរតម នតងងទ ៤ បមមង ឆប ២០១០ កនលងដៅ មានរយៈដពល ៦១ ឆប េត ៕ RFA

ពធរឮកមបឆប ទ ៦១ នតនោរបាតបងបដនដកមពជាដរោមដៅទរកងភបដពញ ។

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ៦

កវៀតណាម

ដោយ៖កនបមែរ ោលពចងបមដមោ កនលងដៅដនោះ

េ ៈកមាែ ធោររបជាជន នតនទរកង យបានរបោសោកបទបញញជ ឲយ ដរបើរបាសចាបោររេបរេង ោរផថលដសវាកមែ នងោរដរបើរបាសអនដធើ ត ដៅតាមបណាថ រកមហននងតាម ងបដល បដរមើដសវាអនដធើ ត ។ ោរសដរមចដដចបោះបានញាងឲយរកម ហន Google បដលជារកមហនផគតផគងឧបករ រករកធជាងដេបផតដៅដលើពភពដោកមានកថកងវលយាងខល ង ។ ដហតអវបានជារកមហន Google

បារមាអពបទបញញជ ដនោះ ? ដតើបទបញញជដនោះ បដរមើដលផលរបដយាជនអបកណាមលោះ ដហើយវាជោះឥទនពលយាងណាចដោោះ អបកដរបើរបាស Google ដៅដវៀតណាម?របបហលជា Google មនបានជបស ណាងលអប ែ នដទ សរមាបឆប ដនោះ។ ពដរោោះ ោបតាងពដដើមឆប មកទលដពលដនោះ រកមហន Google បតងបតជបនវឧបសេគជាញកញាប ម ៈបដលមលនោកវនដយាេទនរកស ដៅតបនអាសដនោះ ។ ច ចោបដផថើមដបងបងអស េសងាគ មោ ជជកមែរវាង Google នងចន ។ កបងដពលបដលរកមហន Google ដនោះ បានរកដ ើញថា អតងជនរបសមលនភាេដរចើនជាសកមែជនសទនមនសស នងរតវបានវាយរប រ ដោយពកដេបានដរបើរបាសដសវាកមែ G m a i l នង Google ។ ោរមនចោះសរងោប រវាងរកមហន Google ជាមយនងរោឌ ភបាលចនដ ោះ បានញាងឲយរកមហនដនោះ សដរមចចតថដកភាេហនដចញពរបដទសចន ដហើយបថដៅោកោរយាលយដៅហងកងវញ ។ សនថសមជាត ឬោរកចច ដៅបមម កនលងមកដនោះ រកមហន

Google បានឲយដងថា មលនបានរក

ដ ើញបបនទមដទៀត អពករ វាយរប រដលើសដលងពកអបករបឆង កបងរប ដទសដវៀតណាម ។ ចណាតោរ នងទសដៅនតនោរវាយរប រដនោះ េោប ដផថើមដចញពរកមហនមយដៅចន បដលមានទ កទនងជាមយ នងរោឌ ភបាលដវៀតណាម ដោយសដៅមកដលើដេហទពររបសរកមអបកបដលមានទសសនៈផធយ ដចជាដេហទពរមយបដលមានដឈាែ ោះថា Bauxite Vietnam នងដេហទពរដនតទមយចននដទៀត ។ ងែៗដនោះ Google កឲយដងបដរថា

ដេមានោរបារមាជាខល ង ចដោោះដសចកថសដរមចរបសដវៀតណាម ដលម 15/ 2010/QĐ-UBND បដលចោះហតទដលខ ដោយដោករស ង ធថាញ ង (Ngô Thị Thanh Hằng) ជាអនរបធាន េ ៈកមាែ ធោររបជាជន នតនទរកង យ ោលពនតងងទ ២៦ បម ដមោ ឆប ២០១០ ។ ដរៅពដសវាផថលអនដធើ តតាម ងជាោធារ ៈដ ោះ បទបញញជដនោះករតវអនវតថដៅដលើរកមហនោ ជជ កមែទាងអសបដលបានដរបើរបាសដសវាកមែអនដធើ ត មានជាអាទ ដភាជនយោឌ នសណាឌ ោរ ោរយាលយ នងរកមហនអាោសយាន...។ ដបើតាមមលមោរនតនដសចកថសដរមច

ដនោះេរោឌ ភបាលដវៀតណាមដធវើដឡើង កបង ដោលប ងអវមយ បដលដេដៅថា «ោរោរសនថសមជាត សណាថ បធាប ប សទរភាពសងគម របឆងដៅនងោរបបបកបបាកច ងម ោមេគរបជាជនោរ របឆងដៅនងោរបដងាើបកចចោរសមាង តជាតកងទពសនថសមដសដឌកចច» ។ មនថជ ញបផបកចាបនតនរកមហន

Google េដោករស Dorothy Chou បានឲយដងថា ោរសដរមចោកបទបញញជដនោះ េកបងទសដៅរាងមធបអបកបដលចលដរបើរបាសអនដធើ ត នងអបកចលចតថ

សបមថងមតដលើបណាថ ញ។ ដោករស Chou បានសរដសរអតទ

បទមយោកដលើបលក Google ថា “អបកដរបើរបាសអនដធើ ត ដៅដវៀតណាម នងដងមល នភាល ម ដៅដពលបដលពកដេមនអាចចលដៅោនដេហទពរ បដលពកដេធាល បដបើកជាញកញាបពមនមក។ ោរោកឲយដរបើរបាសចាបរេបរេងអនដធើ ត ោលពបមដមោដ ោះ បានដសបើដលបណាថ ទតាងបដលដបើកបដរមើដសវាអនដធើ តរតវតដមលើងកមែវធចលដៅមា សនដម (Server)។ កមែវធដនោះ មានសមតទភាព កប ងោរតាមោនដេហទពរទាងឡាយណា បដលរោឌ ភបាលដវៀតណាមបានចោះកប ងបចជ ដមែ ប ធ បមកពកដេ នងដធវើោរបទមធបមនឲយដេហទពរដ ោះដដ ើ រោរដទៀតដឡើយ ឬពកដេអាចតាមោននវរាលសកមែភាពរបសអបកដរបើរបាស។ កបងមលមោរបទបញញជ ដនោះបានភាជ ប

មកជាមយ នងោរពនយលយាងចាស រតងមារតាទ៣ជពកទ ៤ បានរឮកដឡើងអពមារតាចាបទ ៧១ សថពោររេបរេងពតមានវទាថាអងគោរឬបេគលទាងឡាយណា ោែ នសទនអនញញដ តឲយ បដងេើតដដឡើង បចកោយកមែវធដមដរាេកពយទរ បដលអាចបងេឲយមចខតនវឧប ករ ឬកដដើមផរតតពនតយរករករបមលនវរាលឯោោររបសអបកដនតទដឡើយ។ បបនថ ចដោោះមារតាទ ៤ ជពកទ ១ ច ច D បានពនយលថា “បណាថ រកមហនផថលដសវាកមែអនធ តទាងអស ោបាច រតវបតដដឡើងកមែវធរេបរេង ងអនដធើ ត បដលរដឌអណាចផថលសទន ឬ ទទលោគ ល”។ អតទបទមយបដលមានច ងដជើង

ថា“អវដៅជាកមែវធតាមោនអបកដរបើរបាសអនដធើ ត?” សរដសរដោយរកម Blogger កបងរបដទសដវៀតណាម បាន

ព ពមមងាររបសកមែវធដ ោះថា េដដើមផរាងមធបមនឲយដបើកបាន នវដេហទ ពរមយចនន អាចដមើលដ ើញសកមែ ភាពអបកដរបើរបាសបានតាមរយៈមាសនដមទាញយក នងរកាទកពតមានផលធ លមលនអបកដរបើដចជា ដលមអតថសញញដ ប ត ដឈាែ ោះ នងដេហទពរណាមយបដលអបកដរបើបានចលដៅដបើក ។ ព ដសសដទៀតដ ោះ កមែវធដនោះ វាអាចរកាពតមានបានរហតដលមយបម ដៅដលើមាសនដម ប ធ បវា នងបចជ នដៅោនោទ បនទទលបនធក។ ដេបានោកចមងលថា ដបើកមែវធ

រេបរេងអនដធើ តមានមមងារយាងដដចបោះ ដតើវាបដរមើឲយអបកណា? សរមាបផលរបដយាជនដលអបកដរបើ ឬកសរមាបបតអបកបដលោនចាបបដណាត ោះ?។ រកង យបានោកបទបញញជ

មមនឲយអងគោរ ឬបេគលទាងឡាយណា លចរបមលពតមានសមាង តពអបកដនតទ។ បបនថ រកង យ សដរមច អនចដតឲយមលនឯងមានសទនដដឡើងកមែវធ ដដើមផទាញយកទនបនយ ឬពតមានសមាង តរបសអបកដរបើរបាសអធ តដៅ វញ។ ដសចកថសដរមចោែ នតមាល ភាព៖ ដសចកថសដរមច បានអនញញដ តឲយ

រោឌ ភបាលមានសទន លចពតមានអបកដរបើអនដធើ ត របោរដនោះ េជាោររ ដោភសទនមកដលើពលរដឌ ជាដហត ឲយ Googleមានោរបារមាដរចើន។បបនថ ដហត អវបានជា Google មកោបអារមែ នងសទនពលរដឌបដលជារបដទសតចោចឆង យដចជាដវៀតណាម ដ ោះ? ដនោះកដរោោះបត Google បតងោរទ

ដលសទនដសរភាពកបងោរបដចចញមត ឬទសសនៈ បដលជាដហត ឲយ Google របឆងដៅ នងបណាថ របដទសបដលបតងបតបទមធប នវរាលោរបដចចញមតដលើ

បណាថ ញអនដធើ ត ។ ប ែ នបមមនដនោះ Google បានសដរមចដកមលនបចឈបោររកសកបងរបដទសចន កដរោោះបតរោឌ ភបាលចន បតងដរបើកមែវធរតតពនតយ ឬ រករកពរមានរបសអបកដរបើរបាសអនដធើ ត ។ ដនោះ សបញញជ កថា Google រសឡាញយតថធម រសឡាញដសរភាពនតនោរបដចចញមត នងរបឆងជាោចខតដៅ នងរដឌអណាចផលថ ចោរដចជា ចន នងយនជាដដើម។ របតកមែដៅ នងោរបដងេើតចាបងែ

ដនោះ ដោករស Dorothy Chou បានសរដសរនវកបងបលក Google យាងដដចបោះ “ជាមយ នងយទន ោរវាយរប រតាមអនដធើ ត បដលដយើងបានរកដ ើញេសទនបតមានោរោកពននជាមយសកមែជនសទនមនសស ដដើមឆប ដនោះ។ ដហើយោរបដល នវបតបនថរាងសធោះបណាថ ញ សងគម Facebook នងបណាថ ញសងគមដនតទដទៀតដ ោះ ដធវើឲយមានកងវលដលអបកដរបើរបាស នងោរេរាមេបហងសទនបដចចញមតដលើបណាថ ញ រពមទាងោរបោកឧបករ របតបតថោរបសវងរកពត មានអបកដរបើរបាសដទៀតដ ោះ រតបតោកសមាព ធយាងធងនធងរ ចដោោះអបកដរបើរបាសបណាថ ញអនដធើ តទទាងរបដទស”។ ជាមយោប ដនោះបដរ ដោក Phil

Rober tson អនរបធានអងគោរឃល ដមើលសទនមនសសបានរោះេនដៅ នងោរបដលដវៀតណាម មមនឲយអបកដរបើរបាសអនដធើ ត បដចចញមត ឬទសសនៈដលើបណាថ ញដ ោះ កដរោោះបតរោឌ ភបាលដវៀតណាម ខល ចរកម blogger បកអារោត ឬបដងាើបរបាបអនថរជាតនវដរឿងអារសវនតផធកបងរបសមលន បដលមពាយាមោកទកជាយរណាសមកដហើយដ ោះ៕

វទយ ាកេងកមពជាករោម ផាយដចញជាដរៀងរាលនតងងតាមរយៈដេហទពរ http://www.vokk.net ។

Google បតរមាេាក ះបទបញជជ រគបរគងរបពនធអនកធើ តរបរបកទកវៀតណាម

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ៧

បទមភា ន

(តពដលមមន) បរបសរលដោយ ថាច ជដរឿន The Southeast Asia Globe:

ដតើរពោះដតជរពោះេ មានអារមែ យាង ណាចដោោះចល តសរបសបមែរដរោម ? ទម ោមន៖អាតាែ ភាពពតជាមាន

សណាងខល ងណាស បដលមានជវតរសដៅមកដលសពវនតងង ដហើយបានចលរមជាមយបមែរដរោមរេបរប ដដើមផបនថដធវើោរទាមទារយតថធម ជនពលរដឌរបសអាតាែភាព ។ មានបមែរដរោមដរចើន កណាសបដលរតវបានរបដឆមមមដចអាតាែ ភាព កបបនថ ពកដេរតវបានបាតបងជវតអសដៅដហើយ ។ កបងមយសតវតសរមកដនោះ ពលរដឌបមែរដរោម កដចជាដៅកបងភាពអាងកបាង ដដចបោះ វាមនរតវបានមានអបកណាោគ លពកដេដទ ។ មនសសដៅជវញពភពដោក ដេដងថា មានបតជនជាតយនបតមយ ោែ នបមែរដរោមដៅកមពជាដរោមដទ ។ ទកខដោកបមែរដរោមបដលរតវបានដវៀតណាមជោះជាន ទកដ កមពជាដរោមរតវបានោតឲយដវៀតណាម នងវបផធមរតវបានដវៀតណាម លបប បាតដសធើបតរោយពជោសនបមែរ ដៅកមពជាដរោមដហើយ បតោែ នអបកដងឮ ដោោះដឡើយ ។

The Southeast Asia Globe: ដតើរពោះដតជរពោះេ បានទទលសទនរសដៅជាជនដភៀសមលន ដៅរបដទសសយ បអតពោលណា ? ទម ោមន៖អាតាែ ភាពបានទទល

ោលពបមកកេោ ឆប ២០០៩ ។ The Southeast Asia Globe:

កចចោររបោនតងងរបសរពោះដតជរពោះេ ដៅរបដទសសយបអតយាងណាមលោះ? ទម ោមន៖អាតាែ ភាពរសដៅកបង

ទរកង Stockholm របដទសសយបអត នងបាននមនថដៅដរៀនរាលនតងង មនមានដធវើោរដទ េរោឌ ភបាលនតនរបដទសសយបអតជាអបកឧបតទមាកបងោររសដៅរបោនតងង ។

The Southeast Asia Globe:ងែៗដនោះ រពោះដតជរពោះេ បានោងផបសដឡើងវញដៅសហរដឌអាដមរក ដតើរពោះអងគ មានោរោបអារមែ យាងណាច ដោោះរដបៀបរសដៅរបសពលរដឌនងនដយា បាយនតនសហរដឌអាដមរក ? ទម ោមន៖ ោរោបអារមែ

របសអាតាែ ភាពជវញសហរដឌអាដមរក ដ ើញថា របជាជនដៅទដនោះមានោររកចដរ ើនបដលអាតាែ ភាពមនធាល បបានដ ើញដឡើយ នងរបជាជនដៅទដនោះមានដសរ ភាពរេបបបបយាងកបងោរបដចចញមតដដើមផរបឆង ឬ ជទាសដៅនងអវមាង ៗ ដចជាដៅទរកង New York បដលអាតាែ ភាពបានដ ើញផលធ ល ។ អាតាែភាពមានសងឃមថា នតងងណាមយបមែរដរោមនងមានសទន ដចពលរដឌអាដមរកោង ដៅសហរដឌអាដមរកផងបដរ ។

The Southeast Asia Globe:បចចបផនប រពោះដតជរពោះេ មានអារមែ ថាមានដសរភាពបដរឬដទ ? ទម ោមន៖ដធវើដចដមថចអាតាែ ភាព

មានអារមែ ថា មានដសរភាពដ ោះ ដបើសមាជករេោររបសអាតាែ ភាព ដៅឯ ផធោះ (រសកកដ ើ ត) កពងរងទកខ ។ ដធវើដចដមថចអាតាែ ភាពមានដសរភាពបាន ដបើ វបផធមរបសអាតាែ ភាព កពងបតរតវបានរងនវោរបផលចបផលល ញដសធើរោយ ។ ដពលណារោឌ ភបាលដវៀតណាមទទលោគ លបមែរដរោមជាជនជាតដដើមនតនបដនដកមពជាដរោម ដទើបអាតាែ ភាពមានអារមែ ថា មានដសរភាពមលោះ បតដពលដនោះ អាតាែ ភាពេតថា មានជនរងដរោោះ

ជាដរចើន នងអាតាែ ភាពជារពោះសងឃមយអងគបដលមនមានរបដទស ។

The Southeast Asia Globe:របសនដបើរពោះដតជរពោះេ រតឡបដៅកមពជា ដតើរពោះអងគបារមាមានោរសងសកបដរឬដទ ? ទម ោមន៖ រោឌ ភបាលបមែរមន

បានោរោរបមែរដរោមដទ ។ ទាកទននងបញញា សទនរសដៅរបសបមែរដរោម រោឌ ភបាលកមពជាបានដធវើោរនងរោឌ ភបាល ដវៀតណាម នងរោឌ ភបាលទាងពរដនោះ វាដចជាមានសកមែភាពរមោប បតមយ ។

ដពលអាតាែ ភាពបានរតឡបមកផធោះវញ ដរោយពបានដវៀតណាមដោោះបលងដចញពពនន ោរ អាតាែ ភាពេតថា រោឌ ភ បាលកមពជានងជយ ោោរ បតពកដេមនបានជយ អាតាែ ភាពដឡើយ ។ រោឌ ភបាលកមពជាបានធា នងសនាថា ដបើពលរដឌបមែរដរោមបានដភៀសមលនពកមពជាដរោមមករបដទសកមពជាដ ោះនងបានសញញជ តបមែរដោយសវយរបវតថ បបនថតាមោរពតជាោរដបាកបដញញឆ តដទ ។ បមែរដរោមមនមានអតថសញញដ ប ត រតវរបឈមនងោរបាតបងោរងារ រពមទាងមនមានសទនដបាោះដឆប តជាដដើម ។ កតាថ បដលរោឌភបាលបមែរសនា នងអោះអាងថា បមែរដរោមអាចទទលបានសញញជ តបមែរដោយសវយរបវតថហបងដហើយ បានជាបមែរដរោមជាជនរងដរោោះ បដលបានដភៀសមលនពបដនដកមពជាដរោម មករប ដទសកមពជារតវបាន UNHCR បដ ដសធឋានៈជាជនដភៀសមលនដោយសវយ របវតថបដរ ។ រោឌ ភបាលបមែរមនយកចតថទកោកដលបញញា បមែរដរោមបានជាពកដេមនជយ ដលអាតាែ ភាព។ អតាែ ភាពមានោររពយបារមាពសវតទភាពផលធ លមលនណាស ដបើរបសនអាតាែ ភាពរតឡបដៅរបដទសកមពជាវញ ។

The Southeast Asia Globe:ដតើរពោះដតជរពោះេ មានអារមែ រតវដេ

ដបាកបដញញឆ តបដរដទ ? ទម ោមន៖ អាតាែ ភាពមាន

អារមែ ថា រោឌ ភបាលដវៀតណាមេជាហតទដលមដលើដសចកថរបោសជាសកលសថពសទនជនជាតដដើម ោលពនតងងទ ១៣ បមកញញដ ឆប ២០០៧ បបនថពកដេមនបានដោរពនវដសចកថរបោសដ ោះដទ ។ ោរបដលរោឌ ភបាលដវៀតណាម មនដោ រពតាមដសចកថរបោសជាសកល សថពសទនជនជាតដដើមដ ោះ ចដោោះអាតាែ ភាពដវៀតណាមមនមានអវអោច រយដទ បបនថពភពដោកបានោវ េមនចដោោះដវៀត

ណាម បដលបានចោះហតទដលខដលើដសចកថរបោស សថពសទនជនជាតដដើមមយដនោះ ។ អវបដលសខនជាងដនោះដៅដទៀតដ ោះ េដវៀតណាមដធវើឲយពភពដោកបាតជដនឿដលើមលន ដោយមលនមនបានដោរពតាមកចចសនានតនដសចកថរបោសដ ោះ ។ ដវៀតណាមដៅបតបនថបដដសធថា បមែរដរោមមនបមនជាជនជាតដដើម នតនបដនដកមពជាដរោម ។

The Southeast Asia Globe: ដៅដពលអ េត ដតើបមែរដរោម នងមានបញញា អវបដរឬដទ ? ទម ោមន៖ អាតាែ ភាពមនដងថា

មានបញញា អវដកើតដឡើងចដោោះបមែរដរោមដៅដពលអ េតដទ បតអាតាែ ភាពេតថា របសនដបើដវៀតណាមដៅបតបដដសធ ថា បមែរដរោមមនបមនជាជនជាតដដើម នតនបដនដ ដហើយដៅបតមនបានដោរពសទនមនសសជាមលោឌ ន ដចជាដសរភាពកបងរបតបតថោស ដទដ ោះ វបផធមរបសជនជាតបមែរដៅកមពជាដរោម នងរតវរោយ ។

The Southeast Asia Globe:ដៅដពលអ េត ដតើរពោះអងគមានេដរាងអវដទសរមាបមលនរពោះអងគផលធ ល? ទម ោមន៖ ដៅដពលអ េត

អាតាែ ភាពចងបានដៅជាសងឃរហត ។ អាតាែ ភាព េជារពោះសងឃរពោះពទនោស

មយរពោះអងគ ដហើយអាតាែ ភាពចងបានោល យជារេបដរងៀនជាសងឃបដរ រប ដយាជនបដរងៀនដលកមារបមែរដរោមអពភាោបមែរ របវតថោសថ វបផធម នងសនថភាព ។

The Southeast Asia Globe:រពោះអងគមានោរអវមលោះ ដដើមផជរាបដល រោឌ ភបាលកមពជានងដវៀតណាម? ទម ោមន៖ អាតាែ ភាពសងឃមថា

ពកដេ [រោឌ ភបាលបមែរនងយន] នងដោរពសទនជនជាតដដើម កដចជាសទនកបងោររបតបតថោស បដលជាសទន

មលោឌ នរបសមនសសជាត ។ The Southeast Asia Globe:

តាមរយៈដនោះ រពោះដតជរពោះេ មានោរអវ សរមាបដផញើដលរបជាជនបដលរសដៅកបងរបដទសនមយៗ? ទម ោមន៖ អាតាែ ភាពចងបាន

បមែរដរោមរេបោប មានោរតសដដើមផទាម ទារសទនជាមលោឌ នរបសមលន ។ របសន ដបើដយើងទាងអសោប រមោប ពតជាបានដជាេជយ ។ របសនដបើដពលដនោះ ដយើងមនបានសដរមចចតថដដើមផជរមញឲយជាត ដយើងបានដជាេជយ កបងដពលឆបៗដទ ដៅដពលអ េតេដយើងមនអាចទទលបាន នវឱោសលអជាងដនោះដទៀតដទ ។ ពមយនតងងដៅមយនតងង វបផធមដយើងរតវបានបាតបងបនថចមថងៗ បតដយើងអាចពរងង នង ពរងកវាបានដោយធមោមេគ ។

ទម សាែន ជានរណា ? រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន េ

ជារពោះសងឃរពោះពទនោស នងជាសកមែជនសទនមនសស បដលមានដោលោរ ទាមទារសទនមនសស ជនដលជនជាតបមែរដរោមដៅបដនដកមពជាដរោម ឬភាេខងតផងនតនរបដទសដវៀតណាម នង ជារពោះសងឃបដលមានរពោះជនែ ៤២ ឆប បដល រតវបានរកមមនថសងឃបមែរ នតនរពោះរាជាណាចរកកមពជា ោបសរាតសផង ចពរោលពឆប ២០០៧ មនដពលោប

បចជ នដោយមស ចាបដៅោកេកដៅរបដទសដវៀតណាមអសមយឆប ពបទថា បានបបបកបបាកមតថភាព ដវៀតណាម កមពជា ។ ដពលដ ោះ អងគោរឃល ដមើលសទនមនសស (Human Rights Watch)បានបងលងថា «ោរោបមលនរពោះដតជរពោះ េ ទម ោមន បដលមានលកខ ៈនដយាបាយដនោះ េជាោរពាយាម យាងដពញទហងរបសរោឌ ភបាលបមែរនងយន កបងដោលប ងទបោេ តរាលោរដងើបបោះដបារ ដោយសនថភាពរបសរកមបមែរដរោម ដៅកបងរបដទសទាងពរខងដលើ»។ ដៅកបងតោោររបជាជន យននតនដមតថមាតរជក របសរោឌ ភបាលដវៀតណាម បដលបានរបោសោលរកមោតដទាសរពោះអងគដ ោះ រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន ោែ នដមធាវោរោរកថដទ ។

រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន បានមានពទនដោបបនទមថា រោឌ ភបាលដវៀតណាម មនទទលោគ លបមែរដរោមជនជាតដដើម នងជរមញឲយជនជាតដដើមទាងអសដៅដវៀតណាមដរបើដឈាែ ោះ នងនយាយជាភាោយន ។ បមែរដរោមករតវបានដេ [រោឌ ភបាលដវៀតណាម] ពនយបដរ ដោយពកដេរបតបតថតាមជដនឿរពោះពទនោស ដងរវាទ នងមានោររាងោេ តជវញោរអបរ នងវសយសខភបាល ។ ទម ោមន បានរបសតដៅភាេ

ខងតផងដវៀតណាម (បដនដកមពជាដរោម) បបនថបានដភៀសមលនដចញពមាត ភមជាមយមាថ យឪពក ម ៈបដលមានសងាគ មមយរវាងកងទពបមែររកហម នងដវៀតណាម ដៅតាមរពបដនោលពឆប ១៩៧៨ ។ ដចជាយវជនបមែរដរោមដនតទដទៀត

បដរបដលបានមករសដៅកបងទកដកមពជា រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន រតវបាន រោឌ ភបាលកមពជាទទលោគ លជាពល រដឌបមែរ [សញញជ តបមែរ] បបនថអវបដលជាោរពតដ ោះ រពោះអងគរតវបានដេ [រោឌ ភ បាលបមែរ] ោតទកដចជាពលរដឌទពរ ។ រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន

បានមានពទនដោថា ឆប ២០០២ រពោះអងគ បានទទលឋានៈ ជារពោះដៅអធោរវតថភបដនខងដជើង នតនដមតថតាបកវ ដោយមានរបថាបរតាទទលោគ លព សដមថចរពោះសងឃរាជ ដទព វងស នតនរពោះរាជាណាចរកកមពជា ។ ដពលរតវបានដោោះបលងមកកមពជា ដោយដៅបតមានោរបារមាពសវតទភាពផលធ លមលន ដទើបរពោះដតជរពោះ េ ទម ោមន បានដភៀសមលនដៅសសទនរជកដោន ជាជនដភៀសមលននដយា បាយដៅរបដទសនតង ។ រពោះអងគមានពទនដោថា៖ «អាតាែ ភាពមានអារមែ ថាោែ នសវតទភាពដទ ដរោោះរបពននចាបរបសរោឌ ភបាលបមែរដៅធររលង» ។ រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន

បានទទលសទនរសដៅជាជនដភៀសមលននដយាបាយ ដៅរបដទសសយបអត ដរោយពរពោះអងគបានោងផបសជាសងឃអសរយៈដពល ១៧ រពោះវសា នងធាល បរងទកខ ដោយោរដធវើទកខបកដមបញពស ណាកអាជាញ ធរបមែរ នងយនអសរយៈដពល ៣ ឆប កនលងមក ។ ោលពបម ឧសភាកនលងដៅដនោះ រកមរពោះសងឃនតនសហពននបមែរកមពជាដរោម ដៅ Massa chusetts សហរដឌអាដមរក បានបបសរពោះអងគដឡើងវញ។ ដនោះេជាឱោសមយ បដលរពោះដតជរពោះេ ទម ោមន អាចបសវងរកមកវញ នវសដឡងរបស មលននងោរជរមញឲយកថសងណមរបសរពោះអងគោនបតមានពនលដៅដពលអ េត ៕

ទម សាមន៖យលមថា រដឋឋ ភបតលខមែរកេះោរ រពលរដឋមលន

រពោះដតជរពោះេ ទម ោមន អតតរពោះដៅអធោរវតថភបដខងដជើង រសកេរវង ដមតថតាបកវ រតវបានមនថសងឃបមែរោបផសក ដហើយអាជាញ ធរបមែរនងយនោបចជ នរពោះអងគដៅោកពនន ោរដវៀតណាមោលពមង ឆប ២០០៧ ដោទពបទបបបកបបាក

មតថភាពដវៀតណាមកមពជា ។ ឆប ២០០៩ បានវលរតឡបមកកមពជាវញដហើយបានដភៀសមលនដៅរបដទសនតង ដរោយពអាជាញ ធរបមែរមនរពមដធវើអតថសញញដ ញប ត ជន ។ បមកកឋោ ឆប ២០០៩ រតវបាន UNHCR ដៅរបដទសនតងបចជ ន

ដៅរបដទសសយបអតកបងឋានៈជាជនដភៀសមលន ។

«អវបដលធងនធងរនងអារកកបផតដៅកបងជវតអាតាែ ដ ោះ េរយៈដពលបដលអាតាែ ភាពបានកពងអងគយដៅកបងពនន ោរជា មយបរសជនជាតយន ២៦ កដនតទដទៀត ពកដេវាយអាតាែ ភាព ដរៅពវាយ ពកដេបានទាតធាក ដ រពមទាងបងអតបាយដទៀតផង ។ មនបតបដណាត ោះ ពកដេបានោកថាប ឲយអាតាែ ភាពនវថាប បដលអាតាែ ភាពមនដងថា ជាអវដឡើយ ។ អាតាែ ភាព េតថា អាតាែ ភាពបាតមាច សោរកបងជវត នងបាតទនកចតថ (ដភលចោែ រត) ដលើមលនឯង »។

ទម សាែន អររតពេះទៅអ ោរវរេភនាដនខាងទជើ ង

សារពតមភនសារពតមភន ពរពនគរពរពនគរ គងៃអាទតយ ០៩ កកើត ខែបឋមសាឍ ឆន ាខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ២០ ខែមងនា គ. ស. ២០១០ ៨

ខវងយលពភមសាសតរកមពជាករោម

(តពដលមមន) ដោយ ថាច របជា ដេឿន ដរាងដរ (យនៈTây Ninh) ជាដមតេ

បមែរមយដៅបដនដកមពជាដរោម ឋតដៅកបងតបនដន នត ឬ ភាេខងដកើតបដនដស ថ ទដនលដមេងគ ។ ទតាងភមោសថ៖ ទសខមលច នងខងដជើងជាបរព

របទល នងរបដទសកមពជា ។ ខងដកើតជាបនងដមតថទលតាដមាក [បចចបផនបៈ ដមតថបនដយឿង (Bình Dương នងដមតថបនដភឿក (Bình Phước) ។ ខងដកើតមាន រពរបទលជាបនងទរកងនតរពនេរនង ដមតថកពងដោ (Long An) ។ នតផធដ៖ បចចបផនប ដមតថដរាងដរមាននតផធដ

៤.០២៩,៦ Km2 ។ ភមោសថ៖

ដមតថដរាងដរជាតបនមយបដលមាន ភប វាល ទ បដសែើ នងមានដទសភាពដរសសរតោលេរ ជាទេយេននតនដភញៀវដទសចរ ទាងឡាយ ។ ភមោសថ៖ ដមតថដរាងដរជាតបនមយបដលមាន

ភប វាល ទ បដសែើ នងមានដទសភាពដរសសរតោលេរជា ទេយ េននតនដភញៀវដទសចរ ទាងឡាយ ។ នតរពដរាងដរ មានដដើមដឈើមានតនតមលជាង ២០០ មម សតវនតរព ចនន ២៥០ រប ដភទ កបងដ ោះមានសតវពស អដ ថើ ក ជាដដើម ។ រដឌបាលភមោសថ៖ បចចបផនប ដមតថដរាងដររោឌ ភបាល

បកសកមែយនសថយន បានបចករដឌបាល ភមោសថដចញជា ៨ រសក នង មជឈ ម ឍ លទរមដមតថ មយ ។ មជឃម ឍ លទរមដមតថនតនដមតថដរាងដរ េទរម ដមតថដរាង

ដរ (thị Xã Tây Ninh) ។ ពលរដឌ៖ ដមតថដរាងដរ មានរបជាជនសរប

ទាង អសចនន ១.០២៩.៨០០ ក ។ វបផធម៖ ោទ បតយកមែបមែរ ដចជារពោះវ រ

នងដករដ ប លបដររបវតថោសថ បានរតវដេវាយតនតមលយាង មពសថា ជាដមឿនអរយធមដរងដរឿងមយបដលមានវតថ មានឆបបផតដៅកមពជាដរោម ។ វតថបមែរដរោមមាន ៥ េ៖ 1.បចដចនធរងស (ប យ) 2.សរយរងស (កាលោព ន) 3.េជោរងសេមពរបពត (ដរាងដរ) 4.េមពរវនមងគល (រកអប) 5.សភវនមងគល

(ដៅមានតដលមដរោយ)

វតថេរ សថមានជយ ដមតថដរាងដរ បដនដកមពជាដរោម ។

អាពកមតរករាងដារ ឬ កមតរពតនញ

បផនទបងាា ញពដមតថដរាងដរ ។ Wikipedia