ថងៃ ១ ។ ៣ ឆនា ดดថោះ តរសក តរវនងថងៃទ ด១២ ខែកមភៈ

ឆនាទ ០៣

ថេែ ៣

០ / ១.០

០០ ថ ៀេ

ចចញផសាយររចាសបតា ហរាលថងងអាទតយ REYNOKORNEWS.INFO ព. ស. ២៥៥៥ គ. ស. ២០១២ ០៥

P

របភពពតមានសថអពខមមរករោម

អានចៅទពរ ៨

កបងកចចរបជកលើកទ ៨០ ននគណៈកមមោរលបបបាតោរករ ើសកអើងពជសាសន (Committee on the Elimi nation of Racial Discrimi nation) ននអងគោរសហរបជាជាត, អងគោររបជាជាតនងរបជាជនគមម នតណាង កៅោតថា UNPO បានបញជ នរបាយោរណរបសមលនចននពរចាបខដលមានកសចកឋរាយោរណលមអតសឋអពោររកោភសទនមនសស នងោរជះជានកៅកលើរកមជនជាតកដើមកៅកវៀតណាម នង ោវ កោយមានរបពនន ។ (ពតមានលមអតទពរ ២)

អានចៅទពរ ២

វ ៀតណាមវ ៅតតរវ ាភសទធតមែរវរាម

សមណសសសចៅចេតារពះរតពាងររឡងរញចរថនា កពទធកមធយមសកា ឆនា សកា ព. ស. ២៥៥៥

វតថសោរទ (ថមទល) នថងទ ៦ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ ៖ មនតនថសងឃខមមរករោមកៅកមតថរពះរតពាងខថលងកៅោនកបកខសសសចនន ៣២៣ អងគ នង រប កបងនថងបញចបកមមវធរបឡងកៅកបងមណឍ លរបឡងវតថសោរទថមទល នាទរមកមតថរពះរតពាង ។ (អានកៅទពរ ៤)

ខេមរចរោមចៅជវញពភពចោករឭកេរ ៥ ឆនា ថន រពតាោរណ ០៨ កមភៈ

សមណសសសខមមរករោមននសាោបាលជានមពសកមតថឃលល ងរបមាណជាង ២០០ អងគកធវើបាតកមមកៅមមោរយាលយនគរបាលកវៀតណាមកមតថឃលល ងោលពនថងទ ០៨ ខមកមភៈ ឆនប

២០០៧ កដើមផទាមទារឲយអាជាញ ធរកវៀតណាមកគមរពសទនខមមរករោម ។

ពលរដឌខមមរករោម កៅរបកទសនានា របារពនមប ៥ ឆនប នន រពតថោរណ ០៨ កមភៈ កដើមផរឭកកឡើងវញនវោរតសរបសសមណសសសខមមរករោម ននសាោបាលជានមពសកមតថឃលល ង ខដលបានករោកកឡើងកធវើបាតកមមកៅមមោរយាលយនគរយនកមតថឃលល ង ោលពនថងទ ០៨ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ ទាមទារឲយអាជាញ ធករៀតណាមកគមរពសទនខមមរករោមមាច សរសកននខដនដកមពជាករោម ។

អានចៅទពរ ៧

ដាចសាចឈសពវសពាងគ

របតយោរណ ៥ ឆនា ចរោយពរពតាោរណ ០៨ កមភៈ (០៨

កមភៈ ២០០៧ - ០៨ កមភៈ ២០១២) ថន សារពតមាន

ថរពនគរ

រពះភកខ អាង សម កធឿន រតវបានកគកធវើឃលតយបនថងទ ២៧ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ ករោយពរពះអងគបានចលរមកធវើបាតកមមកៅនថងដខដលកដើមផទាមទារសទនជនខមមរករោមខដលរតវបានកគចាបផសកកៅកបង

រពតថោរណ ០៨ កមភៈ

អានចៅទពរ ៦

រពតាោរណ ២៨ កមភៈ ១៩៧៥ ឯកសាររបវតថសានតសថសថអព

សម ភមផសា កពង ថែរតតពះតរពាង

រពះភកខ កយឿង សម នង គម សមន រតវយនបាញរបហារកៅកបងវតថរកពឈករចាលចារ រសកថកវ កមតថរពះរតពាង ោលពនថងទ ២៣ ខមកមភៈ ឆនប ១៩៧៥ ។

របថត៖ ហងស ធតា

អាជញា ធរយនបរគេនបាដលបរះសងឃ កនងរធបណយចលឆនន យន

សនាបតតចលខាធោ រដាា នថនអងគោរសមា គមខេមរកមពជាចរោម

ចៅកមពជា

អានចៅទពរ ៣

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ២ ពតមានជាត សារពតមាន ថរពនគរ

UNPO រាយរារណរាររវ ាភសទធម សសវ ើជ ជាតវ ើមតមែរវរាមវ ៅវ ៀតណាម កបងកចចរបជកលើកទ ៨០ ននគណៈ

កមមោរលបបបាត ោរករ ើសកអើងពជសាសន (Committee on the Elimi nation of Racial Discrimi nation) ននអងគោរសហរបជាជាត, អងគោររបជាជាត នងរបជាជនគមម នតណាង កៅោតថា UNPO បានបញជ នរបាយោរណ របសមលនចននពរចាបខដលមានកសចកឋរាយោរណលមអត សឋអព ោររកោភសទនមនសស នងោរជះជានកៅកលើរកមជនជាតកដើម កៅរបកទស កវៀតណាម នងោវ ។ ទទលបនធលសទនមនសស (OHC

HR) កបងោលបរកចឆទ កចចរបជកលើកទ ៨០ ននគណៈកមមោរលបបបាតោរករ ើសកអើងពជសាសន (CERD) បានសងកតធងនថា កវៀតណាម នងោវ ជារប

កទសហតទកលម កលើអនសញញដ អនថរជាតសឋអពោរលបបបាត ោរករ ើសកអើងពជសាសនរតវខតមានោតពវកចច អនវតថបានរតមរតវ កៅតាមមារតាសខានៗកបង ោររបឆនងនងោរករ ើសកអើងពជសាសនរគបរបភាព កដើមផចលរមនងសហគមនអនថរជាត មនមានោរករ ើស កអើងពជសាសន ។ ករៅពកនះ របាយោរណរបស UN

PO នងអងគោរតណាងឲយជនជាតកដើមមងនតញ ឬ ជនជាតតបនមពងរាប D e g a r , សហពននខមមរកមពជាករោមតណាងឲយខមមរករោម នងសហគមនជនជាត Hmong បានឲយដងថា ោររកោភបពានសទនមនសស កៅកវៀត ណាម នង ោវ គជាោររកោភកោយមានរបពនន ។

របាយោរណរបសអងគោរ U N P O បានរាយោរណលមអតនវបញញាមយចនន ខដលមានផលបះពាលដលសហគមនជនជាតកដើមខមមរករោម , មងនតញ នង Hmong ថា កៅមវះកសរ ភាព កបងោររបតបតថសាសនានងគមម ន សវតទភាពផទធ លមលន ។ របាយោរណបានឲយដងកទៀតថា កខនលងសោក របជារបសខមមរករោមរតវបាននគរបាលអាជាញធរយនគរាមកខហង , រកមជនជាតកដើមមងនតញ រតវបានអាជាញ ធរកវៀតណាមបនតរក បកោយហងា មណៈខដលពកកគរប តបតថតាមជកនឿសាសនា ជារកមកៅតាមផធះ នងអាជាញ ធរកវៀតណាមបានកបើកយទននាោរបនតរក បកោយកមាល ងកងទពកដើមផកចាតរកមជនជាត Hmong ខដលរបតបតថតាមសាសនា ដណងលអ

ឬ សាសនារគសច Protestantism ។ កោករស លសា ថមមាស (Lisa

Thomas) ននអងគោរ UNPO បានខថលងថា៖ “សារផលវោររបសកយើងមញ គមានោរបនតរក បយាងចាសនដ ដលរកមជនជាតកដើមកៅកវៀតណាម នងបញញា មយខដលកយើងមញ យកចតថទកោកកនាះ គសាទ នភាពោរបនតរក បកៅកលើ ោររបត បតថសាសនា ។ រកមជនជាតកដើមជាករចើនកៅកវៀតណាមខដលកគមរពសាស នាកផសងៗ នងសាសនាឯករាជយ ខដលមនបានចះកមម ះ ជាមយនងរោឌ ភ បាលមនមានកសរភាពកបងោររបតបតថជកនឿរបសពកកគកឡើយ ។ មនខតបកណាត ះ ពកកគកៅរតវបានបនតរក បករពាះោររបតបតថសាសនាកទៀតផង ។ កនះជារពតថោរណ ខដលបានកកើតកឡើងជា

បនថបនាធ ប ខដលកយើងមញ នងពាយាមបរា ញ នវសាទ នភាពរកោបពានសទនមនសសកៅកវៀតណាមទាងកនះករចើនខថមកទៀតដលអងគោរសហរបជាជាត“ ។ កចចរបជកលើកទ ៨០ ននគណៈកមម

ោរលបបបាតោរករ ើសកអើងពជសាសន (CERD) ននអងគោរសហរបជាជាតនង ចាបកផឋើមចាបពនថងទ ១៣ ខមកមភៈ ដលនថងទ ០៩ ខមមនា ឆនប ២០១២ ខាងមងកនះកៅទរកងហសខណវ របកទសសវសកដើមផពនតយ កមើលកសចកឋរាយោរណរបសរបកទសចនន ១២ កបងកនាះ មានកវៀតណាមផងខដរ ។ សហពននខមមរកមពជាករោម ខដលជា

សមាជកននអងគោរ UNPO កនងបញជ នរបតភរបស មលនកៅចលរមកៅកបងអងគរបជមយកនះផងខដរ ៕

កោយ សង មាោ រពះរតពាង៖ អាជាញ ធរយនបានរប

កគនរសាដលមនតនថសងឃខមមរករោម ននកមតថរពះរតពាង កៅកបងពធអបអបសា ទរនថងចលឆនប យន ខដលបានករៀបចកឡើង កោយគណៈកមាម ធោរ របជាជនកមតថរតាវញ កៅនថងទ ២០ ខមមករា ឆនប ២០១២ នាមនធរគណៈកមាម ធោររបជាជនកមតថរតាវញ ននរោឌ ភបាលបកសកមមយនសថយន ឋតកៅកបងទរមកមតថរពះរតពាង ។ របភពពតមានបានឲយដងថា ពក

មនតនថអាជាញ ធរយនបានោកដបរសា កៅកបងកញចបកទយយវតទ កហើយរបកគនដលរពះសងឃកោយកចតនា កដើមផបរអ បរពះពទនសាសនា នងរពះសងឃខមមរករោមជាករចើនកលើកករចើនសាមកកហើយ ខតមនតនថសងឃខមមរករោមរបចាកមតថរពះរតពាងកៅមនទានមានរបតកមមអវ កៅកឡើយកទ ករៅពនាគមប ពភាកាកលើបញញា កនះ កៅកបងជនសងឃ ។ រពះកតជរពះគណ គម រោឌ រពះ

សងឃខមមរករោម ននវតថមយឋតកៅកបងទរមកមតថរពះរតពាង បានបកងាើបរបាប សារពតមាន នរពនគរ នថងទ ២០ ខម មករា ករោយពរពះអងគបាននមនថកចញពអងគរបជភាល មថា អាជាញ ធរយន បាននមនថមនតនថសងឃ នងរពះកៅអធោរវតថ

នានា កៅកបងកមតថរពះរតពាងកឡើងមកមនធរគណៈកមាម ធោរ របជាជនកមតថ កដើមផចលរមកបងពធអបអរសាទរដលនថង ចលឆនប យន កហើយពកកគបានរបកគនកទយយវតទកោយភាជ បមកជា មយដបរសាបខយរោឡាត (Đa lạt) ដលរពះសងឃកោយមនឲយរពះសងឃដងមលនកឡើយ ។ រពះសងឃទាងកនះ បានរបទះក ើញដបរសាកនាះមណៈខដល បានទទលយកកទយយវតទកនាះមកដលវតថ ។ របកគនជាករចើនកលើកកបងកចតនា

បរអ បរពះសងឃ៖ អាជាញ ធរយន បានរបកគនរសាដល

រពះសងឃខមមរករោម ជាករចើនកលើកករចើនសាមកកហើយ កបងកគមលបណងបរអ ប នងបកនាទ កដលរពះសងឃ អបកខដលជាទកគមរពសោក រៈដមពងមពសរបសពលរដឌខមមរករោមកៅខដនដកមពជាករោម ។ រពះកតជរពះគណ គម រោឌ មាន

កថរដោយាងកនះថា៖ ” កគបាននមនថរពះសងឃចលជនពរឆនប ថម កបងនថងបណយ ចលឆនប កតត [Tết] កនះ , កបងអកណាយខដលកគរបកគនកោក[រពះសងឃ] ហបង កបងកនាះ មានរសាោឡាត (Đa lạt)

ផង ។ ោររបកគនអកណាយខបបកនះ មនខមនខតមឋងកនះកទ គករចើនកលើកករចើនរគមកហើយ” ។ សមបញញជ កថា ពធបណយចលឆនប

ថម ឆនប ករាង ២០១២ របសជនជាតយនឆនប កនះ កោកកងវៀង តង យង នាយករដឌមនតនថកវៀតណាមបាន កចញកសចកឋសករមចចះនថងទ ២៧ ខមធបឆនប ២០១១ អនញញដ តឲយពលរដឌកវៀតណាម ទទាងរប កទសបានឈបសរមាករយៈកពល ៩ នថង គចាបពនថង ទ ២១ ដល នថងទ ២៩ ខមមករា ឆនប ២០១២ កនះ កដើមផបានទទលអណរបណយឆនប ថម ។ សសសសាោ , នសសតននសកល

វទាលយនានា, រគបករងៀនកៅតាមសា ោរដឌកវៀតណាម, កមមកករាងចរក នងកមាម ភបាលនន សាទ បនរដឌខដលជាខមមរករោមកៅខដនដកមពជាករោមករតវបានឈបសរមាកពោររររយៈកពល ៩ នថងផងខដរ ។ ផធយកៅវញ ពលរដឌ ខមមរករោមទាងកនះ មនរតវបានឈបសរមាកកទ កបងពធបណយចលឆនប នងបណយខសនដនតារបសខមមរ ខដលបានរបារពនកឡើងករៀងរាលឆនប កៅខដនដកមពជាករោម ៕

អាជាា ធរយនររចគនរសាដលរពះសងឃ កាងពធរណយចលឆនា យន

សារពតមាន ថរពនគរ អភបាល សង យង រតនា ចាងហវា ង ល ឈ នពនននាយក ថនច ររជា ចគឿន

ការយាលយនពនធ៖ តពះោជាណាចតកកមពជា ផទះរលខ 791តកមទ 4 ភមតា 3 សងកា តសទងមានជយ ខណឌ មានជយ ភនរពញ ។ ទនាកទនង៖ ទរសពធៈ (855) 017-369-683 ឬ (855) 023-423-389 (ดดកមពជា) ទរសពធៈ (408) 550-5060 (ดดดអាកមរក) Email: preynokornews@gmail.com

កគហទពរៈ www.preynokornews.info ឬ កគហទពរៈ www.preynokornews.blogspot.com លខតអនញញា តចាប៖ កលម ១១៤ ព.ម. របក/នថងទ ២១ ខមកមភៈ ឆនប ២០១១

របាះពមពចនន ១០០០ ចាប រៅរោងពមពអងគរ ផទះរលខ ៦២ អារប ផលវ ៣៣៦ សងកា តបងតសឡាង ខណឌ ទលរោក ោជធានភនរពញ

រសាខដលអាជាញ ធរយនរបកគនដលមនតនថសងឃខមមរករោមកៅកមតថរពះរតពាងកបង ឱោសបណយចលឆនប យន ោលពនថងទ ២០ ខមមករា ឆនប ២០១២ ។

កគបាននមនថរពះសងឃចលជនពរឆនប ថម កបងនថងបណយចលឆនប កតត [Tết] កនះ , កបងអកណាយខដលកគរបកគនកោក [រពះសងឃ] ហបង កបងកនាះ មានរសាោ

ឡាត (Đa lạt) ផង ។ ោររបកគនអកណាយខបបកនះ មនខមនខតមឋងកនះកទ គករចើនកលើកករចើនរគមកហើយ ។ រពះកតជរពះគណ គម រោឌ រពះសងឃខមមរករោម

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ៣ ពតមានជាត សារពតមាន ថរពនគរ

នថងទ ៥ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ ចាបពកមាង ៨:០០ ដល កមាង ១១:០០រពក កៅបនធបរបជរបសសមាគមខមមរកមពជាករោម កដើមផ សទនមនសស នងអភវឌណន កលខាធោរោឌ នននអងគោរ សមាគមខមមរកមពជាករោម របចាកមពជាបានកបើកសនបបាតកដើមផកធវើោរបកសារបលទនផលសកមមភាពកនលងមក កដើមផរប ោសសមាសភាពជាផលវោរ ននថាប កដក នាកលខាធោរោឌ ន នងកលើកកឡើងនវខផនោរសរមាបឆនប ២០១២ ។ អងគពធសកងកតក ើញមាន គណៈអធបត កភញៀវ កតថយស សមាជក សមាជោ នង អបកសារពតមាន ចលរមរបមាណជា ៦០ នាក ។ ខថលងកបើកអងគពធ កោក សន ជ

ជន កបងនាមរបធានបណាថ ញយវជនខមមរកមពជាករោមបានខថលងថា ោរកកកើតកលខាធោរោឌ នកនះកឡើង កោយសកងកតក ើញថា អងគោរសមាគមខមមរកមពជាករោមនមយៗកៅកមពជា មានកគមល នកយាបាយ នងភារកចចកបងអងគភាព ករៀងៗមលន រឯកគមលនកយាបាយខមមរករោមរមមយមនទានមានអងគោរសមា គមខមមរកមពជាករោមណាមយ ទទលបនធកកៅកឡើយកទ កទើបបានជាមានគ នតបកងកើត កលខាធោរោឌ នកនះកឡើង កដើមផជាមកធាបាយសរមបសរមលអងគោរ សមាគមខមមរកមពជាករោមទាងអស កៅកមពជា របមលផថ គមប បកងកើតកគមលនកយាបាយ កដើមផបករមើផលរបកយាជនខមមរករោមរមគមប កហើយរតវបានកណតកមម ះថា “កលខាធោរោឌ នននអងគោរ សមាគមខមមរកមពជាករោម កៅរពះរាជា

ណាចរកកមពជា” ។ កោក បានមានរបសាសនកទៀត

ថា ោរករកកើតននកលខាធោរោឌ នកឡើងអងគោរសមាគមខមមរកមពជាករោម មានកថសងឃមយាងមតមាថាជា សាទ បនមយកនះ នងបកពញតនាទដសខានកបងោរចលរមចខណក កោះរសាយបញញា របសរបជាពលរដឌ ជាពកសស បញញា របសខមមរ កមពជាករោមឱយរចផតពោរជះជាន ោរកកងរបវញចោររកោភបពានកៅកលើសទន មនសសជាមលោឌ ន កបងកពលណាមយ ជាកជាមនខាន ។

ខថលងចណាបអារមមណកបងពធ ឯកឧតថម យនថ ថារ បានមានរបសាសនថា កលខាធោរោឌ នកនះគជាសាទ បនឯករាជយ មនឋតកៅករោមគណបកសនកយា បាយណាមយកឡើយ ពតខមនខតមលះកពងបករ ើោរ ឱយគណបកសនកយាបាយខតកៅកពល ខដលរបជោរររកលខាធ ោរោឌ នមថងៗ កយើងមនខដលកលើកពករឿងបកសនកយាបាយកទ ។ គមតបានបនថកទៀតថា អបកខដលមានវតថមានកៅកបងរចនាសមពននកលខាធោរោឌ នរតវខតមតមកដើមផកជាគវាសនាននអនាគតោរររខមមរ

កមពជាករោមទាងអសគមប ។ ទាកទងនងោរសកាអបរ កៅ

កមពជាករោម កោកបានបខនទមថា ោលពមននថង ៤ ខមមថនា ឆនប ១៩៤៩ ខមមរកមពជាករោមកយើងបានទទលោរសកាអបរកោយកសរផធយកៅវញករោម ឆនប ១៩៤៩ ខមមរកមពជាករោមកយើង បានឋតកៅករោមោររតបនថង បានបាតបងកសរ ភាពរគបយាង ជាពកសសោរសកាអបរោនខតកមាយកៅៗ ។ កោកបានអពាវនាវដលជនរមជាតទាងអស ជយ ចណាយ នងខសវងរក ធនធាននងផថល

ដលតាមភមកៅកមពជាករោម កដើមផយតកយាង នងករសាចរសងធនធានកឡើងវញ ។ កោក ថាច គម កេន ជាសមាជក

ននអងគសនបបាត បានខថលងចណាបអារមមណថា កយើងរតវបកងកើតសមតទភាពរបសមលនឱយកេលើយតបកៅ នងអវខដលអងគោរជាតនងអនថរាជាត ជាពកសសអងគោរសហរបជាជាតកពងចាបអារមមណមកកលើជនជាតកដើមភាគតច កហើយកចះករបើសមតទភាព ខដលកយើងបានបកងកើនកនះឱយសមរសបតាមោលកទស ោលណា បានអនវតថកៅកបើមានចណចមវះខាតគរខតខកលមអ កៅកពលខដលមានកហសេគង ។ រពះកតជរពះគណ ោន សផទន

ណារទន បានមានសងឃដោរចាបអារមមណ ថា សមកផទល សបថកៅភាសាក កណើ តរបសមលន (ភាសាកមពជាករោម) ពករពាះថា ភាសារបសកយើងអាចរកាបាននវអតថសញញដ ណជាខមមរ ។ រពះកតជគណបានបនថកទៀតថា កយើងរតវមន សនសមៗ ោលបានមនកហើយរតវជានឱយជាប សមកបាះជហានកៅមមកទៀត កបើមនដកចាប ះកទកយើង នងជបរប ទះោរក លងកឃលល ង ឬ អាចដលកថា បាន ។ អងគសនបបាតបានបញចបកៅកមាង

១១:១៥ នាទ នានថងខមឆនប ដខដលករោមោរបកសារបលទនផល នងរបោសបទកមមវធកោយកោក សន កយឿង នាយករបតបតថសមាគមខមមរកមពជាករោម កដើមផ សទនមនសស នង អភវឌណន ៕

សនាបតតចលខាធោរដាា នថនអងគោរសមាគមខេមរកមពជាចរោមចៅកមពជា

របធានអងគោរ-សមាគមខមមរកមពជាករោមកៅរបកទសកមពជាខដលបានចលរមកបងមហាសនបបាតរបសកលខាធោរោឌ នននសមាគមខមមរកមពជាករោម ោលពនថងទ ០៥ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ ។ របថត៖ www.kkkhrda.org

កោយ ថាច ចនធ រាជន សារពតមាន នរពនគរ ពទនបរសទចណះកជើង វតថជកកអង

ករោម រសកសាវ យទង កមតថមាតរជក រាបបារតរពះសងឃ កដើមផេលងពធបណយមា បជា កៅនថងមយករាចខមមា ឆនប កថាះរតសក ព.ស. ២៥៥៥ រតវនងនថងទ ០៨ ខមកមភៈ គ.ស. ២០១២ កនលងកៅកនះ ។ រពះសងឃវតថជកកអងករោម បានរបាប

សារពតមាន នរពគរ ថា ោលពមសលមញកៅនថង ១៥ កកើតមា ជានថងមា បជា ព. ស. ២៥៥៥ មានពទនបរសទចណះកជើងវតថ បានអកញជ ើញមកវតថយាងករចើនកះករ កដើមផកធវើពទនសាសននយមកចចតាមរបនពណជាត ។

ពធបណយមា បជា កៅនថង ១៥ កកើត ខមមា កនះ កពលរពកពទនបរសទបានមកវតថរបកគនភតថ ដលរពះសងឃ , កពលរារតរពះសងឃសរតមនថ នងសរតធមឧទធសដលនថងមា បជា ។ រពះសងឃដខដលបានបនថកទៀត កៅ

នថង ១៤ កកើត ខមមា មននថងមា បជា មយនថងពទនបរសទចណះកជើងវតថបាននាគមប មកកដើមផជយ កបាសសមាអ ត កៅកបងបរកវណវតថដចជា កដ សាោ នង រពះវហារជាកដើម ។ ពធបណយមា បជាកនះ េលងកៅនថង

១ ករាច កោយមានពធរាបបារតដលរពះសងឃ នងោរបងសកលកដើមផឧទធសកសលដលបពវោរជន ជាកចចបកងាើយបណយ ៕

រណយមាឃរជា ចៅវតាជចកអងចរោម ចេតាមាតរជក

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ៤ ពតមានជាត សារពតមាន ថរពនគរ

កោយ សង មាោ រពះរតពាង ៖ សមណសសស នន

សាោពទនកសកា កៅតាមវតថអា រាមនានាកបងកមតថរពះរតពាង បានមកជបជគមប កៅវតថសោរទ (ថមទល) ឋតកបងសរក តទ ៩ ទរមកមតថរពះរតពាង កដើមផ របឡងរមបញចបោរសកាទាងពរករមតគ ពទនកមធយមសកាទតយភម (ថាប កទ ១២) នងពទនកមធយមសកាបឋមភម (ថាប កទ ៩ ឬបាលរង ) ខដលបានរបរពតថកៅអសរយៈកពល៣ នថង គនថង១២-១៣-១៤ កកើតខមមា ឆនប កថាះ រតសក ព. ស. ២៥៥៥ រតវនងនថង ទ ៤-៥-៦ ខមកមភៈ គ. ស. ២០១២ ករោយពរពះសងឃទាងកនាះបានសកាអសរយៈកពល ៩ ខមកនលងមក ។ របភពពតមាន ពគណៈកមមោររប

ឡងកនះបានរបាប សារពតមាន នរព នគរ អពចននវតថនងសមណសសស ខដលបានមកចលរមរបឡងឆនប កនះ ថា ថាប កទតយភមមាន ២ វតថ គ វតថសករាងឯក ទរមកមតថរពះរតពាង មានសមណសសសចនន ២៧ អងគ នង រប នងវតថរពះឥនធឧទានបនរងថម រសកថកវ មានសមណសសសចនន ៣៤ អងគនងរប ។ របភពពតមានបានឲយដងកទៀតថា

ថាប កបឋមភម ឬ ថាប កបាលរង ឆនប កនះ មានចនន ១២ វតថ បានមកចលរមរបឡង កោយមានសមណសសសចនន ២៦២ អងគ នង រប ។ គណៈកមមោរបរបឡងបានឲយដង

ថា សរបសសសទាងពរករមតឆនប កនះមាន ចនន ៣២៣ អងគ នង រប កបងកនាះ មានយវតសសស ៤៧ រប, យវ សសស ១៤ រប នង សមណសសស ២៥២ អងគ ។ រកមគណៈកមមោរ នងកមរបកយាគ

ខដល បានចលរមសករមចលទនផលរបឡងមានចនន ២២២ រប កបងកនាះ មានរគកមរបកយាគជារពះសងឃ នង រគ ហសទចនន ២០៨ របនងអបករគចនន

១៤ រប ។ ករៅ ពកនះ កមានតណាងចលរមគណៈមនតនថសងឃននសមាគមរពះសងឃសាមគគកសបហាជាត កមតថរពះរត ពាង របធានសមាគមរពះសងឃសាមគគកសបហាជាតកមតថលងកហារ នងរពះកតជ រពះគណ ចាងហាវ ងវជាជ សាទ នពទនសាស នាខមមរ កមតថខរពកឫសស ផងខដរ ។ កនះកបើកយាងតាមកសចកឋរបោសរបសគណៈកមមោររបឡង កបងពធរបោសលទនផលដលកបកខសសស នារារតនថងទ ០៦ ខមកមភៈ កនលងកៅកនះ ។ ទាកទនកមមវធរបឡងខផបកពទនក

សកាកនះខដរ សមណសសសខមមរករោម ននសាោពទនកអនវទាលយទ ១ ដលទ ៣ ននរសកកពងសាព ន កមតថរពះរត ពាង នងគណៈកមរបកយាគ រគបករងៀន

គណៈកមមោរវតថ បានមកជបជគមប កៅវតថមហាកពាធវន (តាកថៀវ) ឋតកៅកបងទរមរសកកពងសាព ន កដើមផចលរមកបងកមមវធរបឡងរមបញចបថាប ក ទទាងរសក រយៈកពល ៣ នថង គចាប ពនថងអរគ រ ៩ ករាច ដល នថងរពហសផត ១១ ករាច ខមបសស ឆនប កថាះរតសក ព. ស. ២៥៥៥ រតវនងនថងទ ១៧ ដលនថងទ ១៩ ខមមករា គ. ស. ២០១២ កនះ ករោមោរចាត តាងរបស សមាគមរពះសងឃសាមគគកសបហាជាតរសកកពងសាព ន ។

របភពពតមានពគណៈកមមោរននកមមវធរបឡងខផបកពទនកសកាមយកនះ បានរបាប សារពតមាន នរពនគរ កៅនថង ទ ១៩ ខមមករា កនះ ថា សមណសសសទាង ៣ ថាប ក ខដលបានចលរបឡងរម

បញចបថាប កឆនប សកា ពទនសករាជ ២៥៥៥ កនះ មានទាងអស ចនន ២៣៦ អងគ នង រប កបងកនាះ មានកមារា កមារ ផងខដរ កហើយគណៈកមមោររបឡង ខដលបាននមនថនងអកញជ ើញមកពវតថនានា កដើមផខកវញញដ សានងសករមចលទនផលមាន របមាណជត ២០០ អងគ នង រប ។ របភពដខដលបានឲយដងថា សមណសសសថាប កពទនកអនវទាលយ ទ ១ មានចនន ១០៦ អងគនមនថមកព វតថចនន ៦ , ថាប កទ ២ មាន ៧០ អងគ មកពវតថចនន ៤ នង ថាប ក ទ ៣ មាន ៦០ អងគមកពវតថចនន ៣ ។ ចកពាះវញញដ សាខដលសមណសសសបានសកាកៅកបងថាប កនមយៗ កហើយបាន កលើកយកមករបឡងកនាះ មានចនន ១៣ គ

សរកសរតាមអានខមមរ គណតវទា អង កគលស កវយាករណ បាល ខតងកសចកឋខមមរ ធមមវភាគ អធបាយគមថា សាម កណរវនយ អនពទនបផវតថ កវយាករណខមមរ ឧភយពាកយ កវៀតណាម-ខមមរ ពទនរបវតថ នង ខរបកោតរបកយាគធមម បទដឌកថា ។ កមមវធរបឡងកនះ នងរប ោសលទនផល នងមានរបកគនររវ នកលើកទកចតថដល សមណសសសពគណៈកមមោររបឡងកៅរារតនថងទ ១៩ ខមមករា ឆនប ២០១២កនះ ឋតកៅកបងមនធររបឡងវតថមហាកពាធវន (តាកថៀវ) ។ គណៈកមមោររបឡងបានឲយដងថារយៈ កពល ៣ នថងខដលរពះសងឃកពងរបឡងកនះ មានពទនបរសទខមមរករោមកៅច ណះ កជើងវតថនានា កបងរសកបានចលមកចះកមម ះកធវើជាររវ នកៅតាមកលមករៀងពកលម ១ ដលកលមចងបញចប កដើមផកឡើងកវទោរបកគនសមណសសស កៅរារតនថងទ ១៩ ខមមករា កនះ ។ សមបញញជ កថា ោរករៀនខផបកពទនក

សការបសរពះសងឃខមមរករោម កៅកមតថរពះរតពាង បចចបផនបមានរតមខត ករមតវទាលយមធយមសកា ទតយភម បកណាត ះ នងករោយពបានរបឡងបញចបោរសកា ោោគណកមតថរពះរតពាងនងកចញសញញដ បរតពទនក វទាលយជនដលសមណសសស ខតសមមលមនរតវបានទទលសាគ លព រកសងអបរ កវៀតណាមកឡើយ ។ អវខដលគរឲយកតសមាគ លកនាះ គសញញដ បរតពទនកវទាលយកនះ រតវបានទទលសាគ ល នងអនញញដ តឲយរពះសងឃខមមរករោមចលបនថោរសកាកៅសកល វទាលយខផបកពទនចរកនានាកបងរបកទសនថ ខតសរមាបកមពជាវញជារបកទសមយ ខដលពលរដឌខមមរករោម ចាតទកថាជារបកទសរបសមលនខដរកនាះ មនរតវបានរកសងអបរខមមរទទលសាគ លសញញដ បរតពទនកវទាលយននកមតថរពះរតពាងកនះកឡើយ ៕

សមណសសសចៅចេតារពះរតពាងររឡងរញចរថនា កពទធកមធយមសកា ឆនា សកា ព. ស. ២៥៥៥

សមណសសសននសាោពទនកសកាកៅតាមវតថអារាមនានាកៅកបងកមតថរពះរតពាង កទើបខតបានរបឡងបញចបទាងរសងនវកមមវធសកា ឆនប សកា ពទនសករាជ ២៥៥៥ កៅកបងខមមា ឬ ខមកមភៈ កនះ ករោមោរចាតតាងរបសសមាគមរពះសងឃសាមគគកសបហាជាតកមតថរពះរតពាង ។ កមមវធសកាកនះ ចាបកផឋើមកបើកបកវសនោលទទាងកមតថរពះរតពាង ខដលមានកមមវធសកា រយៈកពល ៩ ខម គចាបពនថង ០១ ករាច ខមវសាម រហតដលដណាចខមបសសតាមចនធគត ករៀងរាលឆនប ។ កមមវធសកាកនះ មាន ៧ ថាប ក រតវោរសការយៈកពល ៧ ឆនប គថាប កពទនកមធយមសកាបឋមភម ៤ ឆនប នងទតយភម ៣ ឆនប ករោមោរចាតតាងរបសសាោគណកមតថរពះរតពាង កបងោរបញជ នសមណសសសឲយកៅបនថោរសកាកៅតាមវតថអារាមនានាកបងកមតថ ។

សមណសសសថាប កពទនកមធយមសកាបឋមភម នងទតយភមរបឡងរមកមតថបញចបថាប កសកា ព. ស. ២៥៥៥ កៅវតថសោរទ (ថមទល) មានចនន ៣២៣ អងគ នង រប កបងកនាះ យវតសសស ៤៧ រប, យវសសស ១៤ រប នង សមណសសស ២៥២ អងគ ។ ពធរបឡងកនះរបរពតថកៅ ៣ នថង គ កៅនថងទ ៣,៤,៥ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ ករោមោរចាតតាងរបសសមាគមរពះសងឃសាមគគកសបហា

ជាតកមតថរពះរតពាង ។

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ៥ ចវៀតណាម សារពតមាន ថរពនគរ

ចវៀតណាមរតវមាន «ោររកចចរមើនខផសាកសទធមនសស» ចដើមបបតនអាវធពអាចមរក កោយ ថាច ជករឿន រកមសមាជករពទនសភា សហរដឌ

អាកមរក កទើបខតបានបកពញទសសនកចចកៅកវៀតណាម កបងកនាះ មាន កោក John McCain បានខថលង ថា សហរដឌអាកមរក មនរពមលកអាវធឲយកវៀត ណាមកទ ោរាបណាកវៀតណាមមនរពមលបបបាតកចាល នវ «ចរតអនថយ» ខផបកសទនមនសស ។ ោលពនថងកៅរទ ២២ ខមមករា

កៅទរកងបាងកក សមាជករពទនសភាអាកមរក McCain បានខថលង កៅោនអបកោខសតករោយព កោកបានចាកកចញពកវៀតណាមថា រដឌោររកងហា ណយ មាន“មានបញជ រាយនាមមយយាងខវង” សឋអពអាវធខដលមលនចងទញ ។ បខនថរកមសមាជករពទនសភាអាកម

រកបាន ” សងកតធងនកៅភាគកវៀតណាមទាកទងដលបញញា សនថសម អាកមរក- កវៀតណាម ថា មានផលបះពាលផទធ លកៅកលើបញញា សទនមនសស” ។ កោក McCain បាននយាយបនថកទៀតថា៖ ”គមម នោររកចករមើនខផបកសទនមនសស នងកៅមានចរតអនថយ កបងវសយកនះកទៀតផង” ។ កបងឱោសកនាះ សមាជករពទនសភា Joe Lieberman បានខថលងថា រតវមានោរខកតរមវពរដឌសភាអាកម

រក កទើបកវៀតណាមអាច ទទលបានអា វធ “ ពឃលដមនសស” ។ កោក Joe Lieberman បាន

ខថលងថា៖ “មានរបកភទអាវធមយចននខដលកវៀតណាមចងទញពកយើងមញ ឬចងបានទទលពកយើងមញ កហើយកយើងមញ ក

ចងរបគលវតទទាងកនាះខដរ ខតករឿងកនាះមនអាចកកើតកឡើងបានកទ មណៈណាខដលកវៀតណាម កៅមនទានកធវើកខណ ទរមង ឲយមានោររកចករមើនខផបកសទនមនសស” ។ សហរដឌអាមរក មានកគមលនកយា

បាយហាមកោះដរអាវធជាមយ កវៀតណាមចាបពឆនប ១៩៨៤ មក ។ រកមោរពាសទនមនសសបានឲយដង

ថា មានរកមអបកចលនាសងគមកោយសនថវធរាបសបនាក រតវបានោតកទាស ឲយជាបគកចាបតាង ពកវៀតណាមបាន

កបើកយទននាោរបនតរក ប ោលពចងឆនប ២០០៩ មក កបើកទាះបរដឌោររកងហា ណយខតងរបោសអពលទនផល ននោរ រកចករមើនខផបកសទនមនសស ខដលពកកគបានកធវើកខណទរមង ។ តាមអងគោរឃលល កមើលសទនមនសស

ោលពឆនប កៅមញ កវៀតណាមបានោតកទាសមនសសចនន ៣៣ នាក កបងកនាះ មានរកមអបកសរកសរ បលកអបកចលនាសងគម កោយបានបកញចញទសសនៈ នកយាបាយ នងសាសនា ។ អាជាញ ធរ បានចាបមនសសយាងកហាចណាស ២៧ នាក នង មលន ២ នាករយៈកពល ១ឆនប កោយមនបានជនជរមះកឋកឡើយ ។ កវៀតណាមចងឲយមានកចចពភាកា

ករចើនខថមកទៀតជាមយសហរដឌអាកមរក មណៈខដលមលនកពងមាន បញញា តងខតងជាមយចនទាកទង ករឿងជកមាល ះខដនសាមរទចនខាងតផង ។ កសចកឋខថលងកនះ របសសមាជក

រពទនសភាអាកមរក មនកពលពកកគកធវើដ កណើ រកចញកៅរបកទសភមា កខនលងខដលពកកគរពងថា នងបានពនតយកមើលនវកខណទរមងនកយាបាយរបសរបសរោឌភបាលមយកនះ ខដលបានអនវតថោលបនាម នខមកនលងកៅកនះ ៕

រកមសមាជករពទនសភាអាកមរក John McCain, Joseph Lieberman, Sheldon Whitehouse នង Kelly Ayotte នយាយជាមយអបកោខសតកៅសាទ នទតអាកមរក របចាទរកងបាងកក របកទសនថ ោលពនថងទ ២១ ខមមករា ឆនប ២០១២ ។ របថត៖ US Embassy, Bangkok Thailand

HRW អពាវនាវឲយគារទោររកចចរមើនររសរដវតាន«នទាឃរដវអារារ» កោយ ថាច ជករឿន នថងទ ២២ ខមមករា ឆនប ២០១២

អងគោរឃលល សទនមនសសអនថរជាត របសសហរដឌអាកមរក Human Right Watch បានកចញកសចកឋខថលងោរណរបចាឆនប សឋអពសាទ នភាពសទនមនសសរបសរបកទសទាង ៩០ កៅកបងពភពកោកកបងកនាះ មានកវៀតណាមផងខដរ ។ HRW មានទសាប កោរកៅទរកង New York បានករជើសករ ើសយក C a i r o ទរកងរបសរបកទសកអហសបកដើមផកចញកសចកឋខថលងោរណកនះ ខដលមានករមាស ៦៧៦ ទពរ ។ កោក Kenneth Roth នាយក

អងគោរឃលល កមើលសទនមនសស (HRW) បានអពាវនាវឲយសហគមនអនថរជាតគមរទរាលោររកចករមើន កបងវសយលទនរប ជាធបកតយយននបដវតថន «នទា រដវអារាប» កដើមផរបឆនងនងរបបផទឋ ចោរខដល រតវបានរបកទសកោកខាងលចគមរទ។ របភពពតណាងអងគោរកនះ សហ

គមនអនថរជាត រតវខតគមរទចកពាះរបជាជនរបសរបកទសទាងឡាយ ណាខដលកពងអនវតថនវបដវតថន «នទា រដវ អារាប» កដើមផអនវតថនវសទនរបសពកកគ

នង សាទ បនារគះលទនរបជាធបកតយយ មយដពតរបាកដ ។ របាយោរណរបស HRW បាន

សងកតធងនថា បដវតថន «នទា រដវអា

រាប» បានរាលោលដល របកទសជាករចើនកៅកបងពភពកោក ។ ពនថងកនះតកៅ «កមដកនារបកទសចន , Zimba bwe , កករខាង កជើង , Ethiopia, កវៀត

ណាម នង Uzbekistan ហាកដច ជាមានោររពយបារមភយាងខាល ង ករពាះ របជាជនមានោរយលដង អពនកយា បាយផទឋ ចោររបសពកកគ »។

អងគោរឃលល កមើលសទនមនសស កបានរាយោរណកឡើងវញអពសាទ នភាពននោររកោភចាប នងសទនមនសសកៅរបកទសដចជាកវៀតណាម, ចន, គយបា, Afghanistan នង Libya ។ល។ សាទ នភាពដអារកកអពបញញា សទន

មនសសកៅកវៀតណាមរតវបាន HRW កលើកកឡើងចាបពទពរទ ៤០១ ដលទពរទ ៤០៩ ននកសចកឋ កសចោរណ ។ តាម HRW កោកនាយករដឌមនតនថ កងវៀង តង យង បានចលោនតខណងអាណតថ ទ ២ ោលព ខមកកកោ ឆនប កៅមញមានោរគមរទយាងខាល ងពសណាក នគរបាល នងពរកមមនតនថខដលចាកឫសករៅកៅកបងជររោឌ ភបាល ។ ោលពឆនប ២០១១ រលកននោរ

ចាប ឃលង , ោរោតកទាសអបកបខបកមលន , អបកចលនាកដើមផលទនរប ជាធប កតយយ នងសទនមនសសករពាះមានោររពយបារមភពរោឌ ភបាលបកសកមមយនសថកវៀតណាម អពឥទនពលននបដវតថន «នទា រដវអារាប» បានរាលោលដល តបនអាស ៕

បាតកមមកៅទោន Tahrir រដឌធាន កអហសប ោលពនថងទ ១១ ខមកមភៈ ឆនប ២០១១ ។ របថត៖ Reuters

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ៦ រពតាោរណ ០៨ កមភៈ សារពតមាន ថរពនគរ

មកដលថងងទ ០៨ ខែកមភៈ ឆនា នេះ មាេរយៈនេល ៥ ឆនា ន ើយ ខដលកាលនោះនៅថងងទ ០៨ ខែកមភៈ ឆនា ២០០៧ សមណសសសខែមរនរកាមខដលបាេេមេតមកនរៀេេ នែតតនានា ដចជា រេះរតពាង រកមេស េលលាវ េងខរេកឫសស ជានដើម នៅសាលាមធយមសកាបនេញវជាាបាលោមបនែតតឃលល ង បាេនាគនា នចញនធវ ើបាតកមមនោយ សេតវធនៅមែការយាលយេគរបាលនវៀតោម នាទរមនែតតឃលល ង នដើមបជទាសចនពាះអវខដលសមណបាតករទាងននាះបាេអះអាងថា «េគរបាលចរាចរណយេហាមរេះសងឃេមេតនចញបណឌ បារត» ។ កនៅកាងរេតតការណនេះខដរ រេះសងឃខែមរនរកាមមយរកមបាេនាញតតមយចាបន ើងនៅជេមនតេតគណៈកមាម ធការជេជាតថេរោា ភ បាលនវៀតោមខដលមាេការយាលយរបចាការនៅទរកងខរេកឫសស នដើមបនសាើឲយអាជាា ធរនវៀតោមនគនរេសទធខែមរនរកាមជាមាច សថេខដេដកមពជានរកាម ។ នរកាយេ ការនធវ ើបាតកមមនេះ សមណបាតករជានរចើេអងគរតវបាេអាជាា ធរនវៀតោមចាបផសក េងញាតចលេេធនាគនរទាងកនរាល ។ នរកាយេការនរកាកន ើងទាមទាររបសសមណសសសមេយរបនាម េ នគសនងេតន ើញអាជាា ធរនវៀតោមបាេនបើកសទធឲយរេះសងឃខែមរនរកាមនៅនែតតឃលល ងនធវ ើបណយកឋេទាេរយៈនេល ២៩ ថងង តាមវេយរេះេទធសាសនាវញ ខដលកាលេមេននាះមាេសទធនធវ ើខតមយថងងបនោោ ះ ។

ដាចសាចឈសពវសពាងគ

រពតាោរណ៖ រពកនថងទ ៨ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧

កវោកមាង ០៩:៣០ នាទ នគរបាលនងបលសចរាចរនយន កៅកមតថឃលល ង បានកឡាមពទនវតថឃលល ង ខដលឋតកៅទរមកមតថឃលល ង កមពជាករោម កដើមផហាមឃលតរពះសងឃ មនឲយជះមតឌបនមនថកៅបណឍ បាត ។ សមបញញជ កថា វតថឃលល ងជាមជឈ

មណឍ លមយរបមលផឋ កោយសមណសសសខមមរករោម នមនថមកពកសធើររគបកមតថននខដនដកមពជាករោម កដើមផសកាផលវធមនងផលវកោក កៅសាោមធយមសកាបកពញវជាជ បាលណាមប កមតថឃលល ង (អតតសាោបាលជានមពស) ។ ោររសកៅរបសរពះសងឃកៅទកនាះ គពងកៅកលើ ោរនមនថបណឍ បាតទាង រសង កហើយោរនមនថបណឍ បាតកទៀតកសាតរពះសងឃអងគមលះនមនថបណឍ បាតកៅជវញវតថ រឯរពះសងឃភាគករចើនរតវនមនថកៅបណឍ បាតឆនង យកៅជវញ ទរមកមតថឃលល ង ពករពាះរពះសងឃកៅវតថឃលល ងមានដលកៅ ២០០ អងគបាល យ ដកចបះកហើយោរនមនថកៅបណឍ បាតរតវជះមតឌប ។ ោរហាមឃលត របសសមតទកចច

យនមនឲយរពះសងឃជះមតឌបនមនថកៅបណឍ បាតកនាះ កធវើឲយរពះសងឃទាងអសអងគរតវអតចរា ន កនះជាកដើមកហតកធវើឲយរពះសងឃទាងអសអងគមនសមចតថ នង ទកងវើរបសសមតទកចចយនបានកធវើមកកលើរពះសងឃខមមរកមពជាករោម ពករពាះទកងវើកនាះគជាទកងវើមយ ខដលមនសសទកៅមនអាចទទលយកបាន កហើយវាជា ទកងវើដកឃលរកៅនងនរពនផសបផត រពមទាងសខដងឲយក ើញថា អាជាញ ធរយនបានរកោភសទនកសរភាព កបងោរជកនឿសាសនា ពករពាះរដឌធមមនញដ របកទសយនបានខចងថា “របជាពលរដឌទាងអសមានកសរភាពជកនឿសាសនា” បខនថផធយកៅវញយនមនបានកគមរព នវចាបកនាះកឡើយ ។ នយាយរមពកកគចងលបប បាតរពះពទនសាសនា កៅកមពជាករោម កោយក ើញខមមរកមពជាករោមទាងសទនសងខតជាអបកកជឿ កៅកលើរពះពទន

សាសនា ។ កដើមផខថរការពះពទនសាសនា ឲយ

បានគងវងស កៅនថងកនាះដខដល (៨ កមភៈ ២០០៧ ) កវោកមាង ១២ នថងរតងរពះសងឃវតថឃលល ង នងរពះសងឃនានាវតថរប មាណជាង ២០០ (ពររយ) អងគបាល យរពមទាងពទនបរសទខមមរករោម ជាករចើននាកកទៀតកកើតទកខមនសមចតថនងទកងវើរបសសមតទកចចយនកបានរសះគមប ដខងាជាកផនបាតកមមពវតថឃលល ង កឆនព ះកៅមមសបងោរនគរបាលកមតថឃលល ង កដើមផទាម ទារនវសទនកសរភាព ជកនឿរពះសាសនាសរមាបខមមរករោមទាងអសគមប ។ កៅកពលបាតកមមសមតទកចចយន មនបានកោះរសាយឲយបានសមរមយកៅតាមោរទាមទាររបសរពះសងឃ នងពទនបរសទខមមរកមពជាករោមកឡើយ ។

ចឆលើយតរចចពាះរពះសងឃ ចដាយោរជះជាន នងរចោភ សទធជាងមន៖ ករោយកពលបាតកមមអាជាញ ធរកវៀត

ណាម បានបញញជ ឲយគណៈកមមោរសា ោមធយមសកាបកពញវជាជ បាលណាមបកមតថឃលល ងបទសាោចនន ១៥ នថងរចឲយរពះសងឃនមនថ កៅវតថកកណើ តករៀងៗ អងគ ។ កពលរពះសងឃនមនថកៅវតថក កណើ តអាជាញ ធរយន បានចាតវធានោរចះកសើបសរតាមវតថទទាងកមពជាករោម ខដលមានរពះសងឃចលរមបាតកមមនថងទ ០៨ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ ។ ោរកសើបសរ គអាជាញ កវៀតណាមចងដងថា អបកណាជាអបកដកនាកធវើបាតកមម ។ េលងោតោរកសើបអកងកតមយរយៈ

កពលរបខហល ១៥ នថង សមតទកចចយន បានបញញជ គណៈកមមោរសាោ ឲយបញឈបោរសកា ដលរពះសងឃជាករចើនអងគមានរពះមានដចតកៅ ៖ ១. ភកខ យញ តន កៅវតថោរនថ

ចាស កមតថខរពកឫសស ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ២. ភកខ ថាច កឌើ កៅវតថកសរតា

កសក កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ៣. ភកខ គម មន កៅវតថកសរតា

កសក កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប

ទ ៤ ។ ៤. ភកខ ឡង សផទន កៅកមតថករាង

ដរ ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ៥. ភកខ សន ចនធមន កៅវតថកោះ

សាវ យ ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ៦. ភកខ ថាច មញ តម កៅវតថខរពក

ទង កមតថរពះរតពាង ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ៧. ភកខ គម មាយឡន កៅវតថ

កពាធបង កមតថរពះរតពាង ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ៨. ភកខ រតា ន កៅវតថកដឋ កពន

កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ៤ ។ ៩. ភកខ កភឿង សង កៅវតថកោះទង

កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១០. ភកខ ល ហាវ ង កៅវតថសករាង

កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១១. ភកខ ថាច សវងកហៀង កៅវតថ

កសរតាមន កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១២. ភកខ តាង កថន កៅវតថកសរតា

មន កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៣. ភកខ ថាច ងក ភកឋ កៅវតថកផទប

ដងកកញញច ង កមតថរពះរតពាង ជាសម ណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៤. ភកខ ថាច សណាន កៅវតថ

សងរចវាថម កមតថលងកហារ ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៥. ភកខ កៅ សម កៅវតថកពាធ

ោស កមតថមាតរជក ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៦. ភកខ ល តាយ កៅកមតថរកមន

ស ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៧. ភកខ យញ កសើង កៅកមតថ

រកមនស ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៨. ភកខ យញ តម កៅកមតថ

រកមនស ជាសមណសសសឆនប ទ ៣ ។ ១៩. ភកខ ល តងផង កៅវតថ

សករាង កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ២ ។ ២០. ភកខ យញ ទវ កៅកមតថរកមន

ស ជាសមណសសសឆនប ទ ២ ។ ២១. ភកខ រទវ មញភ កៅវតថកដើម

អមពល កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប

ទ ១ ។ ២២. ភកខ សន ហវ កៅវតថបង

រកចាបថម កមតថឃលល ង ជាសមណសសសឆនប ទ ១ ។ ២៣. ភកខ សន ថាង កៅវតថអងគល

កជើង កមតថលងកហារ ជាសមណសសសឆនប ទ ១ ។ រពះសងឃ ខដលបានរាបរពះនាម

ខាងកលើ សមតទកចចយនបានកចាទរប ោនថាជាកមកខាល ងដកនាបាតកមមកៅនថងទ ០៨ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ ។ ករោយកពលសមតទកចចយន បាន

បញញជ គណៈកមមោរសាោ ឲយបញឈបោរសកាដលរពះសងឃ យនបានបនថអនវតថខផនោរថមមយកទៀត គពកកគបញញជ មនតនថសងឃ ឲយចាបរពះសងឃផសកយាងកករមាលដអយតថធមជាទបផត ។ រពះសងឃខដលរតវបានយនចាបផសករមមានរពះនាមដចតកៅ ៖ ១. ភកខ ល កសឿង កៅ កធឿន កៅ

វតថទកនរប កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២២ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថឃលល ង ។ ២. ភកខ ថាច កធឿង កៅវតថទកនរប

កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២១ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថឃលល ង ។ ៣. ភកខ ល ធនសយ កៅវតថទក

នរប កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២១ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថឃលល ង។ ៤. ភកខ គម មន កៅវតថកសរតា

កសក កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២២ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថឃលល ង ។ ៥. ភកខ ថាច កឌើ កៅវតថកសរតា

កសក កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២២ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថ ឃលល ង។ ៦. ភកខ ថាច សវងកហៀង វតថកសរតា

មន កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២២ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថឃលល ង ។ ៧.ភកខ តាង កថន កៅវតថកសរតា

មនកមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២២ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថឃលល ង ។ ៨. ភកខ ល ហាវ ង កៅវតថសករាង

កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ២១ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ កៅវតថសករាង ។ ៩. ភកខ ល តងផង កៅវតថសករាង

កមតថឃលល ងផសកនថងទ ២១ ខមកមភៈ ឆនប

២០០៧ កៅវតថសករាង ។ ១០. ភកខ យញ តន កៅវតថោរនថ

ចាស កមតថខរពកឫសស ផសកនថងទ ២៥ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ ។ ១១.ភកខ ល កៅ រពះកៅអធោរវតថ

ពាមបន កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ១៩ ខមកមសា ឆនប ២០០៧ កៅវតថពាមបន ។ ១២. ភកខ ថាច ធនធា កៅឡន

រពះកៅអធោរវតថកដើមកពាធ កមតថឃលល ង ផសកនថងទ ១៩ ខមកមសា ឆនប ២០០៧ វតថពាមបន ។ បនាធ បពចាបរពះសងឃផសករចយន

បានចាបកផឋើមអនវតថខផនោរថមមយកទៀត គកៅនថងទ ១០ ខមឧសភា ឆនប ២០០៧ កគ បាននារពះសងឃចនន ៥ អងគកៅោតកទាស កៅតោោររបជាជនកមតថឃលល ង ។ ោរោតកទាសយនបានសករមច របោសសាលរកមឲយជាបកទាសដចតកៅ៖ ១. ភកខ យញ តន ៤ ឆនប ២. ភកខ គម កមឿន ៤ ឆនប ៣. ភកខ ថាច កធឿង ៣ ឆនប ៤. ភកខ ល ហាវ ង ២ ឆនប ៥. ភកខ ល កសឿង ២ ឆនប ។ រពះសងឃទាង ៥ រពះអងគខដល

មានរាយរពះនាមខាងកលើ តោោររបជាជនយន បានកចាទពបទកធវើឲយមចសណាឋ បសាធារណៈ ។ កោយសារមានោរមតមករជាមខរជង នងជយ អនថ រាគមនរបស សហពននខមមរកមពជាករោមពពកោកទាងអងគោរសទនមនសស នងអងគោរអនថរជាតនានា បានោកសមាព ធកលើរោឌ ភបាលយនយាងខាល ងកទើប កៅនថងទ ២៣ ខមវចឆោ ឆនប ២០០៨ តោ ោរយនបានកចញដោកោះខលង ភកខ ល កសឿង កចញពពនននាគមរ ។ នថងទ ១៧ ខមមករា ឆនប ២០០៩ តោោរយនបានកចញដោកោះខលងរពះសងឃកចញពពនននាគមរ ៣ អងគ កទៀតគ ភកខ គម កមឿន , ភកខ ថាច កធឿង , ភកខ យញ តន នង កៅនថងទ ២០ ខមមករា ឆនប ២០០៩ តោោរយន បានកចញដោកោះខលងរពះសងឃមយអងគកទៀតគ ភកខ ល ហាវ ង ។

ចៅមានតចលេចរោយ

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ៧ រពតាោរណ ០៨ កមភៈ សារពតមាន ថរពនគរ

ពរបកទសអនតសាថ លឯកណាះ សហគមនរពះសងឃខមមរកមពជាករោម ពភពកោក បានកចញចះផាយ នវបទវចា រណកថាមយ ខដលបានផាយកៅកលើកគហទពររបសមលននានថងទ ០៨ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ កដើមផឧទធសដលរពតថ ោរណ ០៨ កមភៈ ថា ៖

"នថងកនះ គជានថង ននទពររបវតថ សានតសថថមមយ ខដលសមណនសសតខមមរករោម ករោកកឡើងតវាទាមទារសទនកសរ ភាពននជកនឿសាសនាពរោឌ ភបាល យនកៅឯខដនដកមពជាករោម កហើយកជានថងរបវតថសានតសថមយ ខដលឈចាបប ផតសរមាបរពះសងឃ នងពទនបរសទខមមរករោមកយើងអបកោនរពះពទនសាសនា ។ រតងកនះចងបាននយថា ករោយពមានោរករោកកឡើងទាម ទារកដើមផសទនកសរ ភាពននជកនឿសាសនា កនាះមានរពះសងឃជាករចើន រតវបានអាជាញ ធរកមមយនសថយនចាបបកសផង ចពរផសកទាងកករាល នងរពះសងឃជាសមណនសសត មយចននធ រតវបានបកញថញកចញព សាោបាល ខដលគរឲយឈចាបបផត កនាះរពះសងឃទាង ៥ រពះអងគ គ រពះ កតជរពះគណ គម កមឿន រពះកតជ រពះគណ ល កសឿង រពះកតជ រពះគណ យញ តន រពះកតជរពះគណ ល ហាវ ង នង រពះកតជរពះគណ ថាច កធឿង ខដលករោយពោរចាបផសកអាជាញ ធរយន កបានោកពនននាគមរ រពះអងគយាងអយតថ ធមជាទបផត" ។ បទវចារណកថាបានបនថកទៀតថា៖

"អវខដលកលើកកឡើងមកកនះគសហគមនរពះសងឃខមមរកមពជាករោម ពភពកោក ចងឲយរពះកតជរពះគណ ញតកញម ពទនបរសទទាងអសបានដង នងចងចាជានចចនវនថងរបវតថដធកធងមយកនះ ករពាះ ថាកពលកនលងមកករៅ ពសហគមនរពះសងឃខមមរកមពជាករោមពភពកោក គពមានអបកណាចាបអារមមណ ដលនថងកនះកឡើយ កហើយទនធមនងកនះ ខដរកមានបគគលមលមចមយចនន បានកកងរប វញចយកនថងកនះ កៅកឃលសនាផសពវផាយ កដើមផជាផលរបកយាជនផទធ លមលន ខតនថងកនះ សហគមនរពះសងឃខមមរកមពជាករោមពភពកោក របារពនកធវើកឡើងគចងបរា ញដលញតកញម ដងថា កនះគជាទកចតថ នងេនធៈរបសរពះសងឃខមមរ កមពជាករោម ខដលរសកៅកលើទកដ កមពជាករោមពតៗ កហើយហានលះបងរគបយាងកដើមផជាត សាសនា នង មាតភមកមពជាករោមកយើង " ។ ពរបកទសោណាោ សហពននខមមរ

កមពជាករោមបានកចញខថលងោរណមយចះនថងទ ០៤ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ ចាបអារមមណដល រពតថោណ ០៨ កមភៈ ថា

ជា «រពតថោណដអងោល ហាន» ខដលសមណសសសខមមរករោម ហានកងើបកឡើងតស កដើមផទាមទារសទនកសរភាពជនខមមរកករោម ខដលជានចចោលរតវបានអាជាញ ធរយនរកោភបពាន ។ ទបញចប ននកសចកឋខថលងោរណ

កនះរពះកតជរពះគណ ធធ ធកមាម អគគកលខា ធោរសហពននខមមរកមពជាករោម បានខថលងតាងនាមគណៈកមមោរនាយក ននសហពននខមមរកមពជាករោមថា រពះអងគចាតទករពតថោរណ ០៨ កមភៈ ថា "ជានថងរបវតថសានតសថរបសរពះសងឃខមមរករោម ពលរដឌខមមរករោម ខដលរសកៅកលើខដនដកនះ ។ កហើយជាទវាជយជនះខដលទរកងហាណយរតវបរាជយ ពកសសគរតវរបកទសខដលរសឡាញ នងកគមរពរបជាធបកតយយ កសរជកនឿ បានចាតទកថាជារបបកថាកទាប គរឲយសអបកមពើមរបសរោឌ ភបាលបាល ទរកងហាណយបានរកោភសទន រពះពទនសាសនាកថរ វាទខមមរករោម" ។ ពរបកទសនថ រពះសងឃ នង ជន

កភៀសមលនខមមរករោម កៅទរកងបងកក បានរបារពនមបឆនប ទ ៥ ននរពតថោរណ ០៨ កមភៈ កៅនថងទ ៥ ខមកមភៈ កោយ

មានោរចលរមខថលងចាបអារមមណពរពះ សងឃជាអតតសមណបាតករ កបងរពតថ ោរណមយកនះ ផងខដរ ។ រពះកតជរពះគណ កៅ សម សម

ណនសសត ននសកលវទាលយមាហាចឡាឡងករណរាជវទាលលយ របចាកមតថសរនធ បានខថលងអពមលកហតខដលនាឲយរពះអងគរឭកកឡើងវញ នវរពតថ ោរណមយកនះ ថា "កដើមផោសសត អាមមណរពះសងឃ នងពលរដឌខមមរករោមទទាងពភពកោកឲយមានោរតសហាន ករោកកឡើងចកពាះោររកោភសទន ពស ណាករោឌ ភបាលកវៀតណាម នងជាសារមយ សរមាបរពមានដលរោឌ ភបាល បកសកមមយនសសយនឲយបានដងថា ោរាបណាអាជាញ ធរយន កៅខតរកោភសទនកលើខមមរករោម ោរាបកនាះ រពតថោរណ ០៨ កមភៈ នងកកើតកឡើងទទាងខដនដ កមពជាករោមជាលកខណៈរទងធ ខដលមានរពះសងឃចលរមរាបមនអងគ ករពាះ កខនលងណាមានោរគមបសងកត កខនលង កនាះខតងខតមានោរករ ើបរមះ" ។ ពរបកទសហឡង រពះសងឃខមមរ

ករោម នង កោក ល កសឿង ជាអតតសមណបាតករកបងរពតថោរណ ០៨

កមភៈ ខដលរតវបានអាជាញ ធរយនចាបផសក កហើយញតគកកៅកមតថឃលល ងកនាះ កបានរឭកមប ៥ ឆនប ននរពតថោរណមយកនះខដរ ។ កោក ល កសឿង បានរបាប សារ

ពតមាន នរពនគរ ថា កោក របារពនពធរឭកមប ៥ ឆនប ននរពតថោរណ ០៨ កមភៈ កនះ គចនថងបណយមា បជា ព. ស. ២៥៥៥ ខដលរបរពតថកៅកៅនថងទ ០៧ ខមកមភៈ ឆនប ២០១២ ។ កោក ល កសឿង បានខថលងថា "មញ

បានផឋចកផឋើម ឲយមានោររបារពនមបកនះកឡើង គកធវើពធរឭកមប ៥ ឆនប ននរពតថោរណ ០៨ កមភៈ ផង នង ពធបណយមា បជា ផង " ។ កោក ល កសឿង បានរបាបអព

មលកហត ខដលនាឲយកោករឭកមបកនះថា កដើមផរឭកកឡើងវញនវោរឈចាបខដលអាជាញ ធរកវៀតណាមបានមលនកោកោកគក នង កធវើទកខបកកមបញដលពលរដឌ នងរពះសងឃខមមរករោមកៅខដនដកមពជាករោមក ។ សមរឭកកឡើងវញថា ោលព ៥

ឆនប មនកៅនថងទ ០៨ ខមកមភៈ ឆនប ២០០៧ សមណសសសសាោបកពញវជាជ បាល

មធយមសកាភាគខាងតផង (Trường Bổ Túc Văn Hóa Pali Trung CấpNam Bộ) ឬ បាលជានមពសកមតថឃលល ង ឋតកៅកបងវតថឃលល ង ទរមកមតថឃលល ង បានកធវើបាតកមមទាមទារឲយអាជាញធរកវៀតណាម កគមរពសទនកសរភាពរបសខមមរករោមកៅខដនដកមពជាករោម ។ ោរកធវើបាតកមមកនះ មានរពះសងឃខមមរករោមរបមាណជាង ២០០ អងគបានកធវើកផនដខងាកចញព វតថឃលល ងកឆនព ះកៅមនធរនគរ បាលកមតថននរោឌ ភបាលបកសកមមយនសថកវៀតណាម កោយកលើកកហតផលថា នគរបាលចរាចរណ របសកវៀតណាមបានហាមរពះសងឃខមមរករោម កបងសា ោមយកនះនមនថកចញបណឍ បារត ។ ករោយពោរកធវើបាតកមមកនះ រពះ

សងឃខមមរករោមជាករចើនអងគរតវបានអាជាញ ធរកវៀតណាម ចាបផសក បញឈបោរសកា នងោកពនននាគមរ កោយកចាទពបទ «បងកឲយមចសណាថ ប ធាប បទសារធារណៈ» ។ ករោយមក កៅនថងទ ១០ ខមឧសភា ឆនប ២០០៧ រពះសងឃខមមរ ករោមចនន ៥ អងគរតវបានតោោររបជាជនននបកសកមមយនសថកវៀតណាមរបោស សាលរកមឲយជាបគកមាប កៗ ព ២ កៅប ៤ ឆនប ពបទ «បងកឲយមចសណាថ បធាប បទសាធា រណៈ» ដចគមប ។ លទនផល ននោរកធវើបាតកមមកនះ

អាជាញ ធរកវៀតណាមបានផថលឲយរពះសងឃ នងពលរដឌខមមរករោមទទាងកមតថឃលល ង មានសទនរបារពនបណយកឋននថងណាមយ កបងចកណាម ២៩ នថងននរដវកឋនតាមពទាន នញញដ ត មណៈខដលពមនរោឌ ភបាលកវៀតណាមបានបងខឲយរពះសងឃ នងពលរដឌ ខមមរករោម កៅកមតថឃលល ងកធវើបណយកឋនទាន បានរតមខតមយនថងបកណាត ះ ។ ោរ ខដលអាជាញ ធរកវៀតណាម បានបនតរក បកោយវធចាបផសក កដញសមណសសសសាោ បាលកចញពសាោ នងចាបរពះសងឃញតគក កៅកបងរពតថោរណមយកនះ បានកធវើឲយរពះសងឃ នងពលរដឌខមមរករោមទទាងពភពកោកកធវើបាតកមមទាមទាររគបទកខនលងកបង កគមលបណងជរមញឲយអាជាញ ធរកវៀតណាមកោះខលងរពះសងឃទាង ៥ ខដលបានជាបពនននាគមរកនាះ ឲយមានកសរភាពវញ ។ ករោយពបានអាជាញ ធរកវៀតណាមកោះខលងកចញ ពពនននាគមរ អតតរពះសងឃខមមរករោមទាង ៥ អងគ បានកភៀសមលនកៅសសទនរជកកោនកៅឧតថម សបងោរអងគោរសហរបជាជាត ទទលបនធកជនកភៀសមលន (UNHCR) របចាទរកងបងកក របកទសនថ កហើយកបានអងគោរមយកនះបញជ នកៅតាងទលកៅៗរបកទសទ ៣ កោយសវតទភាព ៕

ខេមរចរោមចៅជវញពភពចោករឭកេរ ៥ ឆនា ថនរពតាោរណ ០៨ កមភៈ

"កដើមផោសសត អាមមណរពះសងឃ នងពលរដឌខមមរករោមទទាងពភពកោកឲយមានោរតសហាន ករោកកឡើងចកពាះោររកោភសទន ពស ណាករោឌ ភបាលកវៀតណាម នងជាសារមយ

សរមាបរពមានដលរោឌ ភបាល បកសកមមយនសសយនឲយបានដងថា ោរាបណាអាជាញ ធរយន កៅខតរកោភសទនកលើខមមរករោម ោរាបកនាះ រពតថោរណ ០៨ កមភៈ នងកកើតកឡើងទទាងខដនដ កមពជាករោមជាលកខណៈរទងធ ខដលមានរពះសងឃចលរមរាបមនអងគ ករពាះ កខនលងណាមានោរគមបសងកត កខនលង កនាះខតងខតមានោរករ ើបរមះ" ។ រពះកតជរពះគណ កៅ សម អតតសមណបាតករកបងរពតថោរណ ០៨ កមភៈ

រពះសងឃទាង ៥ អងគ គ គម កមឿន , យញ តន ,ល កសឿង ,ល វាង នង ថាច កថឿង កៅកបងតោោររបជាជនបកសកមមយនសថ កវៀតណាមោលពនថងទ ១០ ខមឧសភា ឆនប ២០០៧ ។

អាទតយ ០៥ រោច មាឃ ឆនន រោះ តតសក ព. ស. ២៥៥៥ ៨ ឯកសារ សារពតមាន ថរពនគរ

រពតាោរណ ២៨ កមភៈ ១៩៧៥ ឬ សមរភមផសារកពង ចេតារពះរតពាង ចាបេនលែនេះនៅ សារេតមាេ ថរេេគរ េងនចញផាយេវឯកសារ «រេតតការណ ២៨ កមភៈ ១៩៧៥ ឬ សមរភមផារកេង នែតតរេះរតពាង» បាេរបមលចងរកងនោយ នលាក ថាច នស បចចបបេា ជារបធាេសភាតោងថេស េេធខែមរកមពជានរកាម (KKF) ជាអតតអគគនលខាធការគណៈកមាម ធការគណៈេទធសាសនានងរវាទមជឈមណឌ លថរេេគរ េងជាអាកធាល បជាជេរងនរគនះកាងរបបកមមយេសតនវៀតោមកាលែលេនៅជាសងឃកាងខដេដកមពជានរកាម ។ ខាងនរកាមជាែលមសារនដើមទាងសសងថេឯកសារនេះ ។ (តេនលែមេ)

នសចកតរបកាសរបសគណៈកមមការដកនារេះសងឃខែមរការពារសទធនសរភាេជនេឿសាសនា នែតតរេះរតពាង៖ កយាងតាមអងគរបជពកសសរបស

គណៈកមមោរ ដកនារពះសងឃខមមរោរ ពារសទនកសរភាពជកនឿសាសនាកមតថ ចះនថងទ ២០ ខមកមភៈ នងរពតថោរណ ២៣កមភៈ កៅសមរភមវតថចារ កហើយនងរពតថ ោរណ ២៦ កមភៈ កៅផារកពង ។ កោយយលក ើញថា៖ រពះសងឃ

ខមមរកបងកមតថកធវើបាតកមម កោយសនថវធ កដើមផោរពារ នវសទនកសរភាពខាងជកនឿសាសនា ខតសណមពររបសរពះសងឃរតវបានអាជាញ ធរ កងវៀង វាន កសើង កេលើយតបកោយអកពើអមនសសធម នរពនផស យង បង ជះជានសាសនា នងចាបរដឌ គបានបពានកលើរដឌធមមនញដ ននសាធា រណរដឌយនចះនថង ០១ ខមកមសា ឆនប ១៩៦៧ ។ កោយយលក ើញថា៖ តាងពកដើម

មកយវជនខមមរករោម មនខដលរពកងើយកកនថើយនងកចចោរពារកសរភាពមថងណាកទ គសមរគចតថបករ ើកងទពជាតរបឆនងរបាង កយៀកមញ កយៀកកង មមខមមរោល យជាសធងេអងគរដចភប ខតលទនផលចងករោយខមមររតវបានទទលទារណឍ កមម យាងកខាល ចផាជាទបផត ពរដឌអណាចកៅវញ ។

កោយយលក ើញថា៖ រោឌ ភ បាលបចចបផនប បានបាញរបហាររពះសងឃខមមរ ២ អងគ គ កយឿង សម នង គម សមន កៅវតថចារោលពនថង ២៣ ខមកមភៈ នងមយអងគកទៀតគ គម សណាងកៅផារកពងនថងទ ២៦ ខមកមភៈ កនលងមក ជាទកងវើបពានកលើសទនមនសស នងសទនកសរភាពខាងជកនឿសាសនា របសរបជាពលរដឌមយ ខដលរសកៅករោមរបបននលទនរបជាធបកតយយខដលមានរដឌធមមនញដជារគះ។ អារសយកហតកនះ រោឌ ភបាល

កងវៀង វាន កសើង រតវខត៖ ១-កោះខលងជាបនាធ ន កោយ

ឥតលកខមណឍ ចកពាះរពះសងឃ ២០០ខដលរតវចាបផសក ។ ២-កគមរព នវសទនកសរភាពខាងជ

កនឿសាសនា របសរបជាពលរដឌ គឈបខេកកេរវតថអារាមខមមរជាសាទ ពរ ។ ៣-សងជងចតថដលរពះសងឃ ៣

អងគ ខដលរតវអាជាញ ធរបាញរបហារោលពនថង ២៣ នង ២៦ ខមកមភៈ កនលងមកកនះ ។ ៤-សងសាកសពសាមកណរ គម

សណាង ជាបនាធ ន កដើមផឲយរគសារសពកធវើបណយតាមរបនពណពទនសាសនា ។ របសនកបើរោឌ ភបាល កងវៀង វាន

កសើង កោះរសាយ បញញា ៤ ម ខាងកលើមនទានកពលកវោកទកនាះ គណៈកមមោរដកនារពះសងឃខមមរោរពារសទនកសរ ភាពខាងជកនឿសាសនា មនទទលមសរតវជាោចខាត នវកហតោរណទាង ឡាយខដលគរឲយកសាកសាថ យកកើតមានកឡើង នានថងកនះ នង នថងខសអក ខដលមនអាចកគចផតបានកនាះកឡើយ ។

កធវើកៅវតថចបាបរនថងទ ២៨ ខមកមភៈឆនប ១៩៧៥

គណៈកមមោរដកនារពះសងឃខមមរោរពារសទនកសរភាពខាងជកនឿសាសនា

វតាចបតររ ឬ វតាចរោកលច

វតថចមាបរ ឬ ករតាកលច កៅកបងចណះ ខាប ច រសកកពងធ សទតកៅទសខាងតផង ននសាោកមតថរបខហល១០ គឡខមរត កហើយឋតកៅខាងលចផលវថបលកៅរសកថកវ របខហល ៨០០ ខមរត ។ វតថចមាបរ បានសាទ បនាដចជា វតថនានាជាង ៥០០ កៅកមពជាករោម ។ ជាពកសសខផបកននាប ោរនកយាបាយ គជារបភពអបកមានគនតជាតនយម ។

កៅកបងសមយអាណានគមរបាង ខសស (១៨៦៣-១៩៤៩ ) មានរពះរគកពាធវងស ថាច ោន បានដកនារពះសងឃកធវើពាកយតវា ដលអាណានគមរបាងខសស ទាមទារកឲយចាបរពះសងឃផសក យកកៅកធវើទាហានកខណនរបសពកវា ។ នងរពះរគ រស ថក ជារពះអនគណរសកកពងធ ។ សមយសាធារណរដឌយនទ ១ ឬ

របប ករ ឌន យម (១៩៥៦-១៩៦៣)មានរពះរគ ចនធកតទរ ថាច គង ជាសមា ជកថាប កដកនាកពល ននគណៈពទនសា សនាកថរវាទរបឆនងនងរដឌោរ ករឌន យម នងជាទរបកាពកសសរបសកោករបមមចលនាខមមរកសរ សង ងក ថាញ (១៦ ខមតោ ឆនប ១៩៥៨) ។ នថងទ ២០ ខមសហា ឆនប ១៩៦៣

រពះរគ ថាច គង រតវនគរបាល ករ ឌនយម ចាបោកគកជាមយនងរពះកៅ អធោរ ឡម ឯម កោករបធាន សង ថាយ កងវៀង នងរពះសងឃមយចននកទៀតខដលកពងសាប កអារសយ កៅកបងវតថចនធរងស នរពនគរ រហតដលនថងទ ១ ខមវចឆោ កទើបមានកសរភាពវញកោយមាន រោឌ ភបាលកយាធាបដវតថនដកនាកោយឧតថមកសនយ កយឿង វាង មញ បានរលរបបផទថ ចោរ ករ ឌន យម ។

នថងទ ៩ ខមវចឆោ ជាសមាជក គណៈកមមោរករៀប ចធមមនញដ ពទនសាស នា កៅកបងមហាសនបបាតពទនសាសនាកៅវតថសារបតាថ រាម ( Xá Lợi Tự) ។ នថងទ ៣ ខមធប ឆនប ១៩៦៤ ជាអគគ

ពនតយននគណៈកមមោរសងាធោរ នន គណៈពទនសាសនាកថរវាទមជឈមណឍ លនរពនគរ ដកនាកោយរពះរគធមមវរកយា គម សាង នាយកសាសនា ។ សមយសាធារណរដឌយនទ ២ ឬ

របប កងវៀង វាងធវ (១៩៦៧-១៩៧៥) ។ កៅនថងទ ២៥ ខមតោ ឆនប ១៩៦៩

ជាអគគកហរញដ ក ននគណៈកមាម ធោរដក នារពះសងឃខមមរកកណើ ត កៅយនខាងតផងតសទាមទារ កដើមផរកានវនាទជាជនភាគតច ( The Central Com mittee of the Monk Leaders of Khmer Origin in South Vietnam struggling to defend their Minority position.

Uy Ban Trung Ương Lanh Đao Tăng Si Khmer Gôc Miên Nam Viet Nam , tranh đâu đê duy tri vi tri Đông bao thiêu sô.

Le Comité Central des Bonzes Leaders d’ Origine Khmers du Sud Vietnam luttent

pour maintenir sa position de minorité ethnique.) នថងទ ១៣ ខមវចឆោ ជាសមាជក

មយអងគ កបងចកណាមសមណបាតករ២៦៥ អងគ កៅមមវមានឯករាជយរបធា នាធបត កធវ កដើមផទាមទារសទនជាជនភាគតច ។ នថងទ ២២ ខមកញញដ ឆនប ១៩៧៤ ជា

អគគសបងោរផាយសាសនា ននគណៈ កមាម ធោរកណាថ ល ននគណៈពទនសា សនាកថរវាទមជឈមណឍ ល ដកនាកោយរពះរគ គម សាង នាយកសាសនា ។ ករោយរពតថោរណ ៣០ ខមកមសា ឆនប ១៩៧៥ រពះរគ ថាច គង រតវយន កយៀកកង ចាបផសកញតគករហតដលសគតកៅឆនប ១៩៧៥ ។ រពះរគ ថាច គង បានបករ ើផលរបកយាជនជនខមមរ ករោមរហត គ កដើមផបរងនងចកពាះខមមរករោមខតមាងគត ។ រពះអងគជាវរបពវ ជតមយអងគ កបងចកណាមវរសមណខមមរករោម ខដលរតវខតកគមរពនងរឭកគណជានចច ។ បនថកតថនាមវតថចមាបរ រពះភកខ ថាច ខណវ ជាកៅអធោរវតថករតាកលច បានពលកមមទាងកកមាល ងោយ វាចា ចតថកបងកចចបរោរជាតសាសនា ខដល កពងទទលករគមះអាសនបពសណាកអបកោថ បអណាចបចចបផនបកមម ះ កងវៀង វាន កសើង ។ រពះកៅអធោរ ថាច ខណវ ជាភកខសកមម កបងកចចបករ ើផលរបកយាជនជនកនខមមរ កោយរមសហោរយាងសកមមជាមយនងសាោគណននគណៈពទនសាសនាកថរវាទកមតថ គបានទទលមសរតវ កបងោរផថលករគឿងឧបកភាគបរ កភាគដលសមណបាតករជាង ៣ ពានអងគ ខដលកពងតសទាមទារសទនកសរ ភាពខាងជកនឿសាសនា គមហាបាត កមមកៅនថងទ ២៦ នង ២៨ ខមកមភៈ១៩៧៥ កៅផារកពង ។ លទនផលចងករោយបានទទលកជាគជយ ដរតចះរតចងគ រពះសងឃ ២០០ អងគ ខដលអាណានគមយន កងវៀង វាន កសើង បានចាបផសកកនាះមានកសរភាពកឡើងវញ ។ ករោយរពតថោរណ ៣០ ខមកមសា ឆនប ១៩៧៥ រពះរគ ថាច ខណវ រតវយន កយៀកកងចាបផសកញតគកកហើយបាន កចញពគកវញរហតដលឆនប ១៩៨៥ រពតថោរណោកសហារពះរគ ថាច ខណវ ករតវយនកយៀកកង ចាបោកគកមថង កទៀត ។ ករោយមកកយើងមនបានទទលរបាយោរណថារពះរគ ថាច ខណវ សគតកៅឆនប ណាខដរ ។ (មានកៅត)

រពះភកខ កយឿង សម នង គម សមន រតវយនបាញរបហារកៅកបងវតថរកពឈករចាលចារ រសកថកវ កមតថរពះរតពាង ោលព នថងទ ២៣ ខមកមភៈ ឆនប ១៩៧៥ ។ របថត៖ ហងស ធតា