ผลการด าเนนงานโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

The research project of health promoting school : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office

นายชลต คนธานนท

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2552

DPU

ผลการด าเนนงานโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

นายชลต คนธานนท

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2552

DPU

The research project of health promoting school : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office

Chalit Kuntanon

A Thematic Paper Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements

for the Degree of Master of Education Department of Education Management

Graduate School, Dhurakij Pundit University 2009

DPU

ฌ

กตตกรรมประกาศ

ผลการด าเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ฉบบน เปนการตดตามผลการประเมนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ของโรงเรยนบานอาวปอ หลงจากทไดเรมด าเนนโครงการ เมอป พ.ศ. 2550 เปนตนมา และมการพฒนามาเรอยๆจนถงปจจบน โรงเรยนบานอาวปอ ยงปฏบต โครงการนอย เพอเปนประโยชนแกผเรยน บคลากรในโรงเรยน รวมถงการพฒนาโรงเรยนอกดวย

ทงน การ วจยผลการด าเนนงาน ฉบบน จะส าเรจลลวงไมไดเลยถาขาด บคคลตอไปน กอนอนตองขอขอบพระคณ ทานรองศาสตราจารย ดร.กลา ทองขา ว และอาจารยโชต แยมแสง ทคอยควบคมคณภาพ คอยแนะน า ดแลขอผดพลาด และใหโอกาสผวจยไดปรบปรงจนประสบผลส าเรจ ขอขอบพระคณคณาอาจารยมหาวทยาลยราช ภฏภเกต ทกรณชวยตรวจสอบ และพฒนาเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในครงน ขอขอบพระคณชาวบานในเขตโรงเรยนบานอาวปอทกทาน ทมความกรณาชวยใหขอมล และขอขอบพระคณคณะครอาจารย โรงเรยนบานอาวปอ ทใหขอมลและชวยกนป ฏบตงาน ตามโครงการในการพฒนาโรงเรยนบานอาวปอ เขาสกระบวนการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สดทายขอใหคณพระศรรตนไตร ชวยดลบนดาลใหทกทานทกลาวมาขางตน มความสข สมหวง ขอใหสงทดบงเกดแกทกทานดวยเทอญ

ชลต คนธานนท

DPU

ญ

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................. บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................. กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………... สารบญตาราง.......................................................................................................................... สารบญภาพ............................................................................................................................. บทท

1 บทน า.......................................................................................................................... 1.1 ความเปนมาและความส าคญของการวจย............................................................. 1.2 วตถประสงคในการวจย....................................................................................... 1.3 ค าถามการวจย...................................................................................................... 1.4 ขอบเขตการวจย.................................................................................................... 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................. 1.6 นยามศพท............................................................................................................

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ................................................................................... 2.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารการศกษา......................................................... 2.2 การบรหารการศกษา............................................................................................ 2.3 ยทธศาสตรการบรหาร......................................................................................... 2.4 กระบวนการบรหาร............................................................................................. 2.5 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการประเมนโครงการ................................................. 2.6 แนวคดทฤษฎเกยวกบโรงเรยนสงเสรมสขภาพ.................................................. 2.7 บรบททวไปของโรงเรยนบานอาวปอ................................................................. 2.8 งานวจยทเกยวของ...............................................................................................

ฆ ฉ ฌ ฏ ฐ

1 1 2 3 3 4 4 5 5 7 9

11 15 27 43 51

DPU

ฎ

สารบญ (ตอ) บทท หนา 3 วธการวจย....................................................................................................................

3.1 การก าหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง........................................................ 3.2 เครองมอทใชในการวจย...................................................................................... 3.3 การสรางเครองมอ................................................................................................ 3.4 วธการเกบขอมล...................................................................................................

3.5 วธการวเคราะหขอมลและสถตทใช..................................................................... 3.6 เกณฑการประเมนคาเฉลย....................................................................................

4 ผลการวเคราะหขอมล................................................................................................. 4.1 ผลการวเคราะหขอมล..........................................................................................

5 สรปผล และขอเสนอแนะ........................................................................................... 5.1 สรปผลการประเมน............................................................................................. 5.2 ประโยชนทไดรบ................................................................................................. 5.3 อภปรายผล........................................................................................................... 5.4 ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป............................................................................

บรรณานกรม.......................................................................................................................... ภาคผนวก................................................................................................................................ ประวตผวจย............................................................................................................................

56 56 57 57 58 58 58 59 59 67 67 69 70 71 72 76 81

DPU

ฏ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 จ านวนบคลากร จ าแนกตามระดบ วฒทางการศกษา และวชาเอกวชาโท….……. 2.2 จ านวนนกเรยนหองเรยนจ าแนกตามระดบการศกษา……………………………. 4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม.....................................................................4.2 กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ.................................... 4.3 ระดบความคดเหนตอผลการด าเนนงานตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ….. 4.4 จ านวนและรอยละขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม........................................ 4.5 ระดบความพงพอใจตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ..................................... 4.6 ระดบความคดเหนตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ....................................... 4.7 ผลการเกบขอมลจากผปกครองขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม.................... 4.8 ระดบความพงพอใจตอผลการด าเนนงานตามโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ.. 4.9 ระดบความคดเหนตอผลการด าเนนงานตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ......

45 47 59 60 61 62 62 63 64 64 65

DPU

ฐ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 รปแบบการประเมนทยดจดมงหมายของไทเลอร.................................................. 2.2 รปแบบการประเมนทสนองความตองการของสเตก..............................………… 2.3 รปแบบการประเมนทชวยในการตดสนใจของสตฟเฟลบม.................................. 2.4 กระบวนการในการเขาสการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ......................... 2.5 ระบบโครงสรางการบรหารโรงเรยน.....................................................................

23 24 26 40 46

DPU

ค

หวขอสารนพนธ ผลการด าเนนงานโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยน บานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

ชอผเขยน ชลต คนธานนท อาจารยทปรกษา อาจารยโชต แยมแสง สาขาวชา การจดการการศกษา ปการศกษา 255 2

บทคดยอ

การศกษาวจย ผลของ โครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มวตถประสงคของโครงการ 3 ประการคอ 1.เพอศกษากระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 2.เพอศกษาผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 3.เพอศกษาประโยชน และขอเสนอแนะการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ประชากรและกลมตวอยางทใชในการประเมนครง น ผมสวนเกยวของ ในการด าเนนโครงการฯทกคน โดยใชแบบสอบถามการเกบขอมลโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพในครงน ผวจยไดจ าแนกกลมตวอยาง ออกเปน 3 กลม คอ นกเรยน คร และเจาหนาทผปกครอง โดยสรปผลการประเมนของแตละกลมไดดงตอไปน

นกเรยน ทงหมด 165 คน เปนเพศชาย จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 44.80 และเปนเพศหญง

จ านวน 91 คน คดเปนรอยละ 55.20 มความคดเหนวา กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความความพงพอใจ มากทสดคอผลการด าเนนงานโครงการ น าไปสการแกไขปญหาของ ประชาชนในทองถนและการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบ รองลงมาคอการประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ นอยทสดคอ มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และ แสดงความคดเหนตอโครงการครงน

ผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความความคด เหนวาการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพ

ฆ

DPU

ง

ประจ าป อยในระดบสงทสดรองลงมาคอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม และนอยทสดคอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

ครและเจาหนาท จ านวนทงหมด 16 คน เปนเพศชาย จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 25.00 และเปนเพศหญง

จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 75.00 มความคดเหนวา กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความความพงพอใจ มากทสด คอการประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ และผลการด าเนนงานโครงการ น าไปส การแกไขปญหาของประชาชนในทองถน และการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการ ใหประชาชนรบทราบเทากน และมการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนดอยในระดบต าสด

ผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความพงพอใจตอผลการด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม และ นอยทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรม และสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

ผปกครอง จ านวนทงหมด 278 คน เปนเพศชาย จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 42.80 และเปนเพศหญง

จ านวน 159 คน คดเปนรอยละ 57.20 มความคดเหนวา กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความพงพอใจตอผลการด าเนนงานตามโครงการฯ อยในระดบมากทสด คอ ผลการด าเนนงานโครงการน าไปสการแกไขปญหาของ ประชาชนในทองถน และการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบ รองลงมา คอ การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ และมการเปดโอกาสให ผมสวนเกยวของ มสวนรวม และแสดงความคดเหนตอโครงการครงนอยในระดบนอยทสด

ผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตมความพงพอใจตอผลการด าเนนงานของ

DPU

จ

โครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด รองลงมา คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอ และตรวจสขภาพประจ าป แล ะนอยทสด คอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรม และสขภาพตาม สขบญญตแหงชาต

ประโยชนทไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 1. ชวยใหทกคนสนใจออกก าลงกายเพอสขภาพ 2. สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได 3. ชวยกระตนใหสนใจเรองสขภาพ 4. ชวยใหตระหนกถงสขภาพกายทด 5. ท าใหตระหนกถงการมสขภาพดของผเกยวของ 6. ท าใหมสขภาพทแขงแรงและไมมโรคภยตาง ๆ 7. เดกมสขภาพสมบรณ แขงแรงมากขน รจกรกษาความสะอาด 8. ท าใหรจกวธการเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

ขอเสนอแนะของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 1. ควรมการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพอกในครงตอไปเพระจะท าใหทกคนได

สนใจสขภาพกนมากขน 2. ควรมการจดกจกรรมจ านวนมาก ๆ เพระจะสรางความสนกสนานเพลดเพลนไดด 3. ควรมความพรอมใหมากกวานเชน งบประมาณ และก าลงคน 4. โครงการนมประโยชนมากทกโรงเรยนสมควรม 5. ควรมเวลาทนานกวานเพอใหท ากจกรรมไดครบถวน 6. ควรมการรณรงคใหเปนนโยบายของโรงเรยน

DPU

ฉ

Thesis Title The research project of health promoting schools : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office

Author Chalit Kuntanon Thesis Advisor Arjan Choti Yamsang Department Educational Management Academic Year 2009

ABSTRACT

The research project is aimed for 3 points. Firstly, it is aimed to study a working

process of the health promoting schools : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office. Secondly, it is intended to study results toward objectives onto the project of the health promoting schools : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office. Finally, it is known as benefits and recommendation to the project.

The population and the sample used in this assessment were all stakeholder involved with the project and tools to complete the research by filling up questionnaires. The samples were divided into 3 groups which were students, teachers and officers, and parents. The results of each group assessment are :

Students : There were 165 people in the group, 74 males which is 44.80%, 91 females which is

55.20%. The results of the working process is concluded that the most satisfied of the working

process of the health promoting schools schools : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office is it can solve social problems and project results are reported to local community. In addition, the samples are satisfied about the promoting of the project to others. However, students are less satisfied with chances given to others or stakeholder to join and recommend the project.

The results toward objectives onto the project are summarized that students usually are supported to exercise and annual health check-up, the project support students to concern

DPU

ช

about public consciousness. However, few students recommended that health and behavior are improved base on 10 rules national health for life.

teachers and officers : There were 16 people in the group, 4 males which is 25.00% , 12 females which is

75.00%. The results of the working process is concluded that the most satisfied of the working

process of the health promoting schools schools : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area Office are information retrieved by stakeholder. The problem solving by using the project results and the opportunities to the progress of project running by stakeholder is the less satisfied for this group sampling.

The results toward objectives onto the project are summarized that the most satisfaction is the project support students to concern about public consciousness. About the less one, health and behavior are improved base on 10 rules national health for life.

Parents : There were 278 people in the group, 119 males which is 42.80% , 159 females which

is 57.20%. The results of the working process is concluded that the most satisfied of the working

process of the health promoting schools schools : The case study of Bann Ao-Por School, Phuket Education Service Area is the local community problem solving by using the project results and the reporting about project for stakeholder. The lowest satisfaction is opportunities to others to join the project.

The results toward objectives onto the project are summarized that the highest satisfaction is the project supports clean and healthy food for students and to supported students to exercise and annual health check-up. The lowest satisfaction is health and behavior are improved base on 10 rules national health for life.

Benefits :

1. Exercise for health is to be interested. 2. can be use as routine activities. 3. health care is motivated.

DPU

ซ

4. good health is concerned. 5. others good health are concerned. 6. strong and no sickness. 7. cleanness and perfect body are concerned. 8. health promoting is well known.

Recommendations : 1. the health promoting project should be continue working because of helping

people to concern about their health. 2. activities should be run because of relaxation. 3. be prepared budget and people running the project. 4. the project should be run in all schools. 5. more times should be given to complete activities perfectly. 6. to campaign the project to all schools.

DPU

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของการวจย

จากการส ารวจความตองการของชมชน ตอการจดการศกษาของโรงเรยนบานอาวปอ พบวา ชมชนใหความส าคญเกยวกบการมสขภาพของนกเรยนทแขงแรงและมสขนสยในการดแลตนเอง เปนส าคญ รวมทงการเขามามสวนรวมของหนวยอาสา อสม.ของหมบานไดใหความชวยเหลอในการดแลและชวยเหลอสขภาพของนกเรยน โรงเรยนบานอาวปอท าใหโรงเรยนกบชมชนตองประสานกนในการท างานรวมกบชมชน ในทางปฏบตโรงเรยนตองด าเนนงานตามโครงการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนอย แลวแตการบรณาการใหสอดคลองกบความตองการ ของชมชน

โรงเรยนเปนสถาบนทางสงคมทมบทบาทส าคญยงตอการพฒนามนษย โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาเดกในวยเรยน ในการพฒนานนนอกจากจะปลกฝงในดานความรในวชาการหลก การพฒนาและเสรมสรางคณธรรม จรยธรรมตลอดจนการปลกฝงระเบยบวนย ความรบผดชอบอน ๆ กถอวาเปนภาระหนาทของสถาบนดงกลาวดวย ความรบผดชอบหนงทส าคญยงในการเสรมสรางใหเกดเปนนสยใหกบผเรยน คอ ความรบผดชอบตอตนเอง ซงหมายรวมทงหมด ทงทางดานการเรยนร การปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายรวมไปถง การดแลรกษาสขภาพรางกายและสภาพแวดลอมตาง ๆ ดวย การดแลและปลกผงใหผเรยนมสขภาพ รางกายและจตใจนนเปนภาระหนาททจ าเปนส าหรบสถานศกษา

เดกวยเรยนเปนประชากรทมความส าคญไมนอยไปกวาประชาการอนๆ เพระเดกกลมนจะตองเจรญเตบโตไปเปนพลเมองทมคณภาพตอการพฒนาประเทศ การจดการศกษาจงตองจดใหผเรยนมความรในทก ๆ ดาน โดยเฉพาะการดแลรกษาสขภาพของตนใหอยในสภาพทสมบรณ แขงแรงและพรอมทจะเรยนรอยตลอดเวลา เพอให สอดคลองกบแนวนโยบายการศกษาของชาตซงมงใหพลเมองมสขภาพดการพฒนาดานสขภาพเดกวยเรยนจงถกก าหนดขนเปนนโยบายหลกควบคไปกบการพฒนาดานการศกษาของชาต ซงมงใหพลเมองมสขภาพด การพฒนาดานสขภาพของเดกวยเรยนจงเกดขน เปนนโยบายหลกควบคไปกบการพฒนาดานการศกษา ในนโยบายแบบพฒนาเดกระยะยาวดงเชน ปรชญาทางการศกษาไดกลาวไววา “กอนทจะใหการศกษาดานอนๆนนควรจะตองใหเดกมสขภาพดเสยกอน โดยเฉพาะอยางยงโรงเรยนซงถอวาเปนสถาบนทางสงคมทส าคญ

DPU

2

ตอจากครอบครวทท าหนาทถายทอดและเสรมสรางทกษะ ความร ทศนคตและการปฏบตทถกตองอนเปนขบวนการสงคม ประกต ( Socialization) ทจะชวยใหเดกมสขภาพดตอไป ” รฐธรรมนนแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 82 ระบวา “รฐตองสงเสรมการสาธารสขใหประชาชนไดรบรการทไดมาตรฐานและมประสทธภาพอยางทวถง สวนพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 6 ระบวา “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข”

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดตระหนกถงความส าคญในการเสรมสรางสขภาพทดใหกบนกเรยนจง ไดก าหนดใหมมาตรฐานโรงเรยน พ.ศ. 2541 ขน และมมาตรฐานทเกยวของกบสขภาพอนามยของนกเรยนในมาตรฐานท 7 นกเรยนมสขภาพ และสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ ซงม 3 ตวบงช

ตวบงชท 1 การมน าหนกสวนสงและสมรรถภาพทางกายตามเกณฑมาตรฐาน ตวบงชท 2 การมสขนสยในการรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย ตวบงชท 3 การมสขภาพจตทด การพฒนาสขภาพและอนามยของตน จงเปนองคประกอบพนฐานทส าคญดงกลาวกรม

อนามยกระทรวงสาธารณสขจงไดรวมมอกบส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพขน หลงจากการประชมองคการอนามยโลกภาคพนท เอเชย ตะวนออกเฉยงใต ( South East Asia of Regional Office / SEARO)เมอเดอน ธนวาคม พ.ศ. 2540 ทกรงเทพ ฯ ทตองการปรบเปลยนโครงสรางการด าเนนงานสงเสรมสขภาพในโรงเรยน เพอปองกนโรคและอนามยสงแวดลอมใหเกดการพฒนาทางองครวมในพนทโรงเรยนสรางกลไกการประสานงานและปฏบตงานรวมกนระหวางภาครฐองคกรเอกชน องคการบรหารสวนทองถนและชมชน

โรงเรยนบานอาวปอ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ไดเขาเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพในป พ.ศ. 2550 ซงในระยะแรกโรงเรยนไดด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนทไดด าเนนการไปแลว ผวจยไดด าเนนการศกษาวจยในครงนขนซงผลการวจยทไดจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาปรบปรงการด าเนนงานของโรงเรยนใหมประสทธภาพยงขนและจะเปนประโยชนตอการพฒนาโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของหนวยงานทเกยวของ

DPU

3

1.2 วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษากระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยน

บานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 2. เพอศกษาผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 3. เพอศกษาประโยชน และขอเสนอแนะการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรม

สขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 1.3 ค าถามการวจย

1. กระบวนการด าเนนโครงการโรงเรยนสขภาพ บรรลวตถประสงคของโครงการระดบใด

2. ผลของการจดโครงการโรงเรยนสขภาพ บรรลวตถประสงคของโครงการระดบใด 3. ผทเกยวของไดรบประโยชนและขอเสนอแนะจากการด าเนนงานโครงการโรงเรยน

สงเสรมสขภาพมอยางไรบาง 1.4 ขอบเขตของการวจย

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 1. ประชากรทใชในการวจยครงนไดแก

1.1 นกเรยนโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ปการศกษา 2552จ านวน 287 คน (เปนนกเรยนระดบประถมศกษาปท 1-6)

1.2 คร และเจาหนาท ของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตจ านวน 17 คน

1.3 ผปกครองนกเรยนโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต จ านวน 1,034 คน

2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก 2.1 นกเรยนโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ปการศกษา

2552จ านวน 165 คน (เปนนกเรยนระดบประถมศกษาปท 3-6) 2.2 คร และเจาหนาท ของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

จ านวน 16 คน

DPU

4

2.3 ผปกครองนกเรยนในเขตรบผดชอบของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต จ านวน 278 คน 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบวาโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพทไดด าเนนการไปแลวนนมผลการด าเนนงาน ทระดบใด

2. สามารถน าผลการวจยทไดไปพฒนาปรบปรงโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอยงขน

3. ผลการวจยไดเปนประโยชนตอการพฒนา ปรบปรงโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ของหนวยงานทเกยวของ

4. ทราบขอเสนอแนะของผมสวนเกยวของตอโครงการโงเรยนสงเสรมสขภาพ ของโรงเรยนบานอาวปอใหมประสทธผลยงขน 1.6 นยามศพท

การประเมนผล หมายถง กระบวนการทมงแสวงหาค าตอบเพอตรวจสอบวา นโยบาย แผนงานหรอโครงการ ทไดด าเนนการไปแลวนนบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายอยในระดบใด

ผมสวนเกยวของ หมายถง ประชากรทอยในเขตรบผดชอบของโรงเรยน ซงประกอบดวย นกเรยน ครหรอบคลากรและผปกครอง

การบรหารจดการ หมายถง การด าเนนการของบคคลหรอกลมบคคลในการบรหารจดการในดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และการบรหารทวไป ใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ หมายถงโรงเรยนทมความรวมมอ รวมใจกนพฒนาพฤตกรรมและสงแวดลอมใหเออตอสขภาพอยางสม าเสมอเพอการมสขภาพทดของทกคนในโรงเรยน

ผลการด าเนนโครงการ หมายถง ผลการด าเนนโครงการตามวตถประสงคของโครงการแตละโครงการ

DPU

บทท 2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ

การวจยครงน เปนการประเมนผลการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ผวจยไดศกษาต ารา เอกสาร และรายงานการวจยทเกยวของ โดยครอบคลมเนอหาในหวขอตอไปน

1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรหารการศกษา 2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการประเมนโครงการ 3. แนวคดทฤษฎเกยวกบโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 4. บรบททวไปของโรงเรยนบานอาวปอ 5. เอกสารงานวจยทเกยวของ

ดงรายละเอยดตอไปน 2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรหารการศกษา

การบรหาร การบรหารเปนค าทบญญตขนในภาษาไทยซงตรงกบภาษาองกฤษ คอ Administration

ซงการบรหารเปนกระบวนการท างานรวมกนของกลมบคคลเพอใหงานบรรลตามวตถประสงค ทไดก าหนดรวมกน โดยใชเทคนคในการบรหารทงทรพยากร บคคล และดานอนๆ ไดอยางเหมาะสม และไดมผใหความหมายของการบรหารไวหลายคนดงน

วรช วรชนภาวรรณ (2541 : 70 – 74) ไดใหความหมายของการบรหารทเนนหลกการบรหารราชการวา เปนองคประกอบทส าคญของระบบราชการ ดงนนจงจ าเปนตองมอยทกประเทศ และในแตละประเทศจะมกลกการบรหารราชการ โดยสวนใหญขนอยกบระบบปกครองของประเทศ และระเบยบบรหารราชการของประเทศนนมหลกการบรหาร 3 หลกการ คอ

1. หลกการรวมอ านาจ (Centralization) เปนหลกการทรฐบาลในสวนกลางรวมอ านาจปกครองและการบรหาร ซงครอบคลมทงอ านาจบงคบบญชาการคลง บรหารงานบคคล วนจฉยสงการและการตดสนใจขนสดทายไวทสวนกลาง

DPU

6

2. หลกการแบงอ านาจหรอการมอบอ านาจ (Delegation) เปนการทรฐบาลในสวนกลางแบงอ านาจหรอมอบอ านาจของรฐบาลในสวนกลางบางสวนใหแกขาราชการประจ า เพอน าไปปฏบตหนาทราชการในสวนภมภาค ในฐานะตวแทนรฐบาลในสวนกลาง

3. หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization) เปนหลกการทรฐบาลในสวนกลางกระจายอ านาจบางสวนทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง การบรการใหแกประชาชนหรอหนวยงานของประชาชนในทองถน

สมคด บางโม (2545 : 29) ใหความหมายการบรหารไววาคอศลปะการใชคน เงน วสดอปกรณขององคการ และนอกองคการ ทงนเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการอยาง มประสทธภาพ

ส านกพฒนาระบบบรหาร, ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2545 : 69) ไดสรปความหมายการบรหารวา การบรหารเปนความพยายามใชศาสตรและศลปจงใจ ผทเกยวของ ทงในและนอกองคการใหรวมมอรวมใจ ด าเนนกจกรรมเพอใหองคการประสบความส าเรจทงในเชงประสทธผลและประสทธภาพ

ทศนย ธรรมสทธ (2545 : 14 – 15) ไดใหความหมายของการบรหารภาครฐแนวใหมวา เปนการบรหารทมงเนนในการปรบปรงทงกระบวนการ รปแบบ และคณภาพของการปฏบตงานและการใหบรการตางๆ ใหสามารถสนองตอบความตองการของประชาชน และสงคมไดอยางแทจรง ซงหมายความวาการใหบรการในดานตางๆของภาครฐจะตองมประสทธภาพไดมาตรฐาน สามารถแขงขนกบการใหบรการของภาคเอกชนได และทส าคญตองใหประชาชนผรบบรการ มสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบรปแบบ และคณภาพของการบรการทพงประสงคของประชาชน ซงรวมทงการมสวนรวมในการประเมนผลงานของรฐ และใหขอคดเหนเพอการน าไปปรบปรง การใหบรการของรฐ มใชถกก าหนดหรอตดสนใจโดยภาครฐแตเพยงฝายเดยว และนอกจากนรฐจะตองเปลยนแนวคดของการบรหารก าลงคนภาครฐจะตองมไมมาก มเฉพาะทจ าเปนจรงๆ การวางแผนก าลงคนทมอยใหเกดประโยชนสงสด คณภาพก าลงคนจงเปนสงทมความส าคญยง

ทกษณ ชนวตร (2545 : 6 – 7) ไดกลาวถงการบรหารแบบ CEO (Chief executive officer) เปนการบรหารทมผบรหารหลายคนมาอยรวมกนแลวมทานหนงเปนประธาน นนคอ แนวคดทวาการเอาหวหนาสวนราชการทกสวนราชการเปนคณะผบรหาร แลวผวาราชการจงหวดคอ ประธานของทงจงหวดเพอหาบคคลขนเปนเจาภาพในเรองทกเรองใหได ฉะนนผวาราชการจงหวด ในฐานะประธานผบรหาร จ าเปนตองท าหนาทใหทกฝายรวมคดรวมท า เอายทธศาสตร มาวางรวมกน ถาสามารถใหทกสวนราชการคดรวมกน มความรสกวารบผดชอบจงหวดนดวยกน จะตองท าเพอประชาชน เพอเศรษฐกจ เพอสงคมในจงหวดน แลวเราจะภมใจกบงานชนน

DPU

7

ด ารง บญโชต (2546 : 18)ไดใหความหมายของการบรหารไววา การบรหาร คอกระบวนการท างาน หรอกจกรรมของบคคลตงแตสองคนขนไปรวมกนด าเนนการ เพอใหบรรลนโยบาย เปาหมาย และวตถประสงคทก าหนดไว โดยใชทรพยากรทางการบรหารอยางมประสทธภาพ

ชยยศ พรหมมาศ (2547 : 8) ไดใหความหมายของการบรหารวาการใชศาสตรและศลปทบคคลตงแตสองคนขนไปท างานรวมกนอยางมกระบวนการเปนระเบยบโดยใชทรพยากรอยางเหมาะสม เพอบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ

อธปตย คลสนทร (2547 : 1) ไดใหความหมายของการบรหารวา การบรหารคอการหาทางท างานใหส าเรจ การท างานใหส าเรจไดนนมวธการอยมากมายหลายวธทผบรหารทงหลายไดใชความร ความสามารถ เลอกวธทเหมาะตามสภาพความตองการ และสภาพแวดลอมมาใชใหเปนประโยชนได

สภาภรณ ยคณธร (2547 : 9) ไดกลาววา การบรหาร หมายถง กระบวนการในการจดการกบกจกรรมหนงๆ ใหบรรลส าเรจตามเปาหมายขององคการทก าหนดไวโดยอาศยความรวมมอของบคคลตงแต 2 คนขนไปอยางมศลปะ ระเบยบแบบแผน และเหตผล

จากความหมายของการบรหารดงกลาว สรปไดวา การบรหารเปนกระบวนการด าเนนกจกรรม ของกลมบคคลตงแต 2 คนขนไป โดยน าหลกทฤษฏ 4 M‘s มาใชในการจดกจกรรมนนๆ เพอใหบรรลวตถประสงคทวางไว 2.2 การบรหารการศกษา

การบรหารการศกษา เปนกระบวนการด าเนนการรวมกนของกลมบคคลในการบรหารจดการในดานการศกษา เพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคของสถานศกษา และเปนไปตามเจตนารมณของหลกสตร ซงไดมผใหความหมายของค าวา “การบรหารการศกษา ” ไวหลายทาน ดงตอไปน

กองการมธยมศกษา, กรมสามญศกษา (2543 : 9) ไดใหความหมายของการบรหารการศกษา แนวใหมทใชโรงเรยนเปนฐาน (School based management) วา แนวคดทางการบรหารและการจดการศกษา ทมงใหสถานศกษาเปนองคกรหลกในการจดการศกษาอยางมคณภาพภายใตกรอบกฎหมายทก าหนด โดยมการกระจายอ านาจการตดสนใจทจะพฒนานโยบาย วสยทศน พนธกจ และเปาประสงคของสถานศกษา และรวมมอด าเนนการ ทงดาน วชาการ งบประมาณ บคลากร และบรหารงานทวไป ใหบคคลทมสวนไดสวนเสยอยางเทาเทยมกน โดยมงเนนผลผลต ผลลพธ และผลกระทบทเกดกบผเรยนเปนส าคญ ภายใตการมสวนรวม และการตรวจสอบของ

DPU

8

ผมสวนไดสวนเสย การใชการบรหารทใชโรงเรยนเปนฐานเกดจากเหตผลหลายประการไดแก สภาพปญหาการจดการศกษาในปจจบน กระแสโลกาภวตนในสงคมโลกยคเศรษฐกจใหม การประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 ตามมาตรา 43 และ 81 การประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ตามมาตรา 39 และ 40 และประสบการณจากตางประเทศในการใชโรงเรยนเปนฐาน

เนตรนพชญ จ าปาทองเทศ (2544 : 22 – 23) ไดกลาวถงการบรหารการศกษายคปจจบนวา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ตามมาตรา 40 จะตองมงเนน การกระจายอ านาจการบรหารวชาการ งบประมาณ บคลากร และการบรหารทวไป ไปยงเขตพนทการศกษา และสถานศกษาใหมากทสด โดยใชสถานศกษาบรหารโดยคณะกรรมการสถานศกษา ดงนน นวตกรรมการบรหารตองเปลยนแปลงจากการทคนคนเดยวมอ านาจเบดเสรจ เปลยนมาบรหารโดยคณะกรรมการเพอใหการบรหารนนเปนของทกคน โดยทกคนและเพอทกคน ดวยเหตนแนวคดและทฤษฎดานการบรหารจงเขามาเกยวของเปนสนคาตวใหมใหผบรหารตองพจารณาน าไปใชในในการบรหารจดการในโรงเรย น ไมวาจะเปนสนคาตวใหมใหผบรหารตองพจารณาน าไปใชในการบรหารจดการในโรงเรยน หรออาจเปน TQM (Total Quality Management) ซงเปนการบรหารแบบมงสคณภาพทงองคการ ทกคนมสวนรวมในการแกปญหาและปรบปรงงานหรอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ซงมหลกการส าคญ ดงน

1. หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization) 2. หลกการมสวนรวม (Participation) 3. หลกการคนอ านาจจดการศกษาใหประชาชน (Return Power to people) 4. หลกการบรหารตนเอง (Self – Managing) 5. หลกการตรวจสอบและถวงดล (Check and balance) ด ารง บญโชต (2546 : 19) ไดกลาววา การบรหารการศกษา หมายถง การใชทงศาสตร

และศลปในการด าเนนงานทกอยางทเกยวของกบการศกษาเพอใหงานด าเนนการเปนไปดวยความสะดวกและเรยบรอย มผลในการพฒนาสมาชกของสงคมใหมความเจรญงอกงามเปนสมาชกทด ซงการด าเนนการดงกลาวนน สวนหนงเปนภาระหนาทของโรงเรยนทจะตองด าเนนการใหบรรลผล

ลอชา สาระคง (2547 : 12) ไดใหความหมาย การบรหารการศกษา หมายถง ความพยายามของบคคลตงแตสองคนขนไป รวมกนจดกจกรรมทางการศกษาโดยใชกระบวนการทางการบรหารอยางมประสทธภาพ เพอใหบรรลเปาหมาย และวตถประสงคทวางไวอยางชดเจน

DPU

9

เหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาหรอหนวยงานแตละแหง และจะตองรวมมอกนบรหารจดการพฒนาคณภาพทางการศกษาใหผรบบรการมความพงพอใจ

สรปไดวา การบรหารการศกษาเปนการด าเนนการของบคคลหรอกลมบคคลในการบรหารจดการในดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และการบรหารทวไป ใหบรรลเปาหมาย ของสถานศกษา 2.3 ยทธศาสตรการบรหาร

ยทธศาสตร (Strategy) หรอบางครงเรยกวา “กลยทธ” เปนกลวธทจะชวยใหการท างานส าเรจ ทกองคการจงตองมการก าหนดยทธศาสตรตางๆ มาใชในการปฏบตงานไดมผใหความหมายของยทธศาสตรและกลาวถงการน ายทธศาสตรมาใชในการบรหารไวหลายทาน ดงน

เสาวนตย ชยมสก (2545 : 12,22) ไดใหความหมายค าวา ยทธศาสตร หมายถง แผนหรอวธการด าเนนงานของหนวยงานทผบรหารระดบสงคาดวาจะน าไปสความส าเรจตามวตถประสงคขององคการไปสผลลพธตางๆทสอดคลองกบภารกจ และเปาหมายขององคกร โดยภาพรวมแผนยทธศาสตรขององคการจงเปนเครองมอทชวยสะทอนใหเหนภาพการด าเนนงานดงน

1. มการพฒนาแผนระยะยาวขององคกรบนรากฐานจากการประเมนสภาวะแวดลอมในองคกร

2. มการก าหนดเครองมอการบรหารจดการของหนวยงานเพอใหสมาชกทกคนไดท างานเพอมงไปสเปาหมายเดยวกน

3. มการก าหนดระเบยบแบบแผนพนฐานเพอใหเกดการตดสนใจ และการปฏบตทเปนทศทางเดยวกน

4. มกระบวนการทก าหนดขนอยางเปนระบบเพอน าทางใหหนวยงานไดปรบสภาพเกดการเปลยนแปลงภายในทจะน าไปสการปฏบตงานมประสทธภาพ และประสทธผลไปสการสรางสรรคทพงประสงค

ชรวฒน นจเนตร (2545 : 3) ไดใหความหมายค าวา ยทธศาสตร ไววา ยทธศาสตร หมายถง วธการทคดวาดทสดทจะท าใหบรรลจดประสงคทก าหนดไว ยทธศาสตรควรเปนนวตกรรมใหมๆททดแทนโครงการหรอการด าเนนงานแบบเดมทเคยปฏบตมาแลวแตไมไดผล ในการปรบปรงแกไขในเรองนนๆ จงจะเหนไดวายทธศาสตรจะมความตางจากค าอนๆ และขอมสงเกตดงน

DPU

10

1. ยทธศาสตรนาจะเปนกลวธใหมทยงไมเคยมการน ามาใช เพราะเปนวธการอน ชาญฉลาดทใชแกปญหา และการพฒนาทไดผล ซงวธอนๆทใชกนอยทวไปไดผลนอยหรอไมไดผลเลย อยางไรกดกอาจมการน ายทธศาสตรนนๆไปใชซ าอกในกรณอนๆหรอบรบทอน เมอบอยครงเขากกลายเปนวธการธรรมดาทวไปเชนเดยวกบค าวา “นวตกรรม” ยทธศาสตรทน ามาใชกนอยางแพรหลาย เชน ยทธศาสตรการพงตนเอง ยทธศาสตรการมสวนรวม เปนตน

2. กลวธทเรยกวายทธศาสตรควรมลกษณะระดบและขอบเขตเพยงใด ยทธศาสตรนาจะใชเฉพาะดานเฉพาะสาขามากกวานโยบาย ซงใชไดกวางกวาแตควรมระดบทสงกวาเทคนคหรอวธการ

3. ยทธศาสตรเปนสงทสามารถศกษา คนควา ออกแบบ หรอสรางขนมาไดจากการวเคราะหสาเหตของปญหา และปจจยทจะกอใหเกดการพฒนาโดยอาศยแนวคด ทฤษฎ หลกการ ขอมล สารสนเทศมาศกษา วจย ทดลอง หาทางเลอก และกลวธทเหมาะสมสอดคลองกบสาเหต และปจจยทจะน าไปสผลลพธหรอเปาหมายทตองการได เมอผานการตรวจสอบและประเมนผลแลว วาใชไดผลดกวาเดมกสามารถใชปฏบต ถายทอด และเผยแพรไปสวงกวางในบรบท ทคลายคลงกนได

วระวฒน อทยรตน และเฉลมชย หาญกลา (2546 : 42) ไดกลาวถงยทธศาสตรเพอความส าเรจของการประกนคณภาพภายในสถานศกษาจ าเปนตองอาศยยทธศาสตรในทางการบรหาร ซงประกอบดวยสงตอไปน

1. ยทธศาสตรภาวะผน าของผบรหาร ผบรหารตองมความตระหนกเหนความส าคญ เขามาบรหารจดการ และมสวนรวมตงแตตนและยงตองคอยตดตา ม ก ากบดแล สงเสรมสนบสนนการด าเนนงานอยางตอเนอง

2. ยทธศาสตรการสรางความตระหนกและความรความเขาใจนบเปนการเรมตนทจ าเปนอยางยงเนองจากการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาถอวาเปนเรองททกคนยงไมคนเคยมากนก ดงนนจงตองจดใหมการประชมชแจง ฝกอบรม และใหความรในเรองดงกลาวอยางจรงจง

3. ยทธศาสตรการท างานเปนทมบคลากรทกคนในโรงเรยนตองท างานรวมกนอยางตอเนองแขงขน และมความเชอมโยงระหวางภารกจตางๆของสถานศกษา จะท าใหบคลากรรสกอบอนใจและเตมใจ ท าใหเกดการพฒนาทยงยน

4. ยทธศาสตรการก าหนดผรบผดชอบจะตองมผรบผดชอบในการประสานก ากบ และตดตามการด าเนนงานอยางเปนระบบ อาจแตงตงในลกษณะของคณะกรรมการ คณะท างาน หรอก าหนดใหเปนหนวยงานภายใน

DPU

11

5. ยทธศาสตรการวางแผนและการก ากบดแล ตองมการวางแผนและจดระบบการด าเนนงานการก ากบดแล จดใหมการประชมการตรวจสอบ และประเมนผลตามระยะเวลาทก าหนดอยางสม าเสมอ

6. ยทธศาสตรการมสวนรวมและการปรกษาหารอกบผทมสวนเกยวของ นอกจากการรวมมอกนท างานของบคลากรทกฝายแลว ควรมการประชมเพอปรกษาหารอกบสถานศกษาอนๆ ในเขตพนทการศกษาเดยวกน หรอใกลเคยงเพอใหเกดการแลกเปลยนความร และประสบการณซงกนและกน นบเปนการชวยใหสถานศกษามโลกทศนทกวางขน อกทงยงเปนการกระตนใหสถานศกษาตองพฒนาตนเองใหกาวทนสถานศกษาแหงอนอกดวย

ยทธศาสตร เปนการวางแผนวธการด าเนนงานขององคการ โดยการประเมนสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอก มการก าหนดเปาหมายในการท างานเพอใหสมาชกทกคนไดท างานไปสเปาหมายเดยวกน 2.4 กระบวนการบรหาร

ไดมผใหความหมายของกระบวนการบรหารไวหลายทาน ดงน นพพงษ บญจตราดลย (ลอชา สาระคง, 2547 : 16) ไดกลาวถง กระบวนการบรหาร

วาเปนแนวทางเทคนคหรอวธการทผบรหารใชในการปฏบตภารกจใหประสบความส าเรจตามวตถประสงคหรอเปาหมาย ผบรหารการศกษาในทกระดบทปฏบตงานจะตอง ยงอยกบกระบวนการบรหารตลอดเวลา ดงนนผบรหารจงจ าเปนตองทราบกระบวนการทางการบรหารไวใหแมน และใหรความสมพนธของกระบวนการเหลานน

มานพ แกวขวญ (2541 : บทคดยอ) ไดศกษากระบวนการพฒนาคณภาพของโรงเรยนบานรวมใจ 1 ส านกงานการประถมศกษาจงหวดมหาสารคามและสรปความหมายของกระบวนการบรหารไววา กระบวนการบรหารโรงเรยน คอ การใชกระบวนการบรหารอยางเปนระบบโดยมการแตงตงคณะกรรมการจดท าแผนปฏบตงานประจ าปเพอการศกษาและเกบรวบรวมขอมลสภาพปจจบน ปญหา และความตองการ มการวเคราะหขอมลเพอการวางแผ นการปฏบตงาน มการน าแผนงานโครงการไปสการปฏบต แตงตงผรบผดชอบชดเจน มการควบคมก ากบ ตดตาม และนเทศอยางสม าเสมอและมการประเมนผลการปฏบตงานอยางเปนระบบ

หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา (2543 : 50 – 57) ไดใหความหมายของกระบวนการบรหารวา กระบวนการ คอ งานหรอกจกรรมทกประเภททท ากนอยางตอเนอง เพอใหการบรหารหรอการผลตเปนน าปจจยตางๆมาเปนกลไกในการแปรสภาพ เปนผลผลตหรอผลการด าเนนงาน โดยการท างานเปนล าดบขนตอนอยางตอเนองของแตละคนตงแตเรมตนจนจบใหได

DPU

12

ตามมาตรฐานทก าหนดในการจดการศกษา กระบวนการ หมายถง การจดการสงทเปนปจจย (Input) และกระบวนการ (Process) ในการเรยนการสอนใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพเพอใหนกเรยนมคณลกษณะทพงประสงค (Output) ดงน

1. ดานปจจย (Input) ไดแก ผบรหาร คร นกเรยน หลกสตร ทรพยากร อาคารสถานท ชมชน

2. ดานกระบวนการ (Process) ไดแก การบรหาร และการจดการ การจดการเรยนการสอน กจกรรมตางๆ การพฒนาครและบคลากร การมสวนรวมของผปกครอง ชมชน ภาครฐและเอกชน

3. ดานผลผลต (Output) ไดแกผลสมฤทธทางการเรยน คณลกษณะของผเรยนอนพงประสงค

ดงนน การพฒนาการศกษาสปจจยของความส าเรจในกระบวนการบรหาร คอ บคลลากร การพฒนาการศกษาสมาตรฐานคณภาพสถานศกษาจงตองมอบหมายใหบคลากร 4 ประเภท มบทบาทตามประเภทของผเกยวของกบกระบวนงาน คอ

1. ผน าหนวยงาน (Leader) ท าหนาทก าหนดวสยทศน (Vision) กลยทธ (Strategy) สรางสภาพแวดลอมใหเอออ านวยตอการปฏบตงานของผปฏบต ชกน าและจงใจใหเกดการท างานทมประสทธภาพบรรลเปาหมาย เชอมโยง ประสาน บรณาการกระบวนการของหนวยงานตางๆ เพอสรางสรรคผลผลต

2. ผใหค าปรกษาดานการพฒนาบคลากร (Coach) ในสวนนตองการพฒนาบคลากรซงเปนผปฏบตงานโดยตรง ผใหค าปรกษาจะท าหนาทสอน แนะน า ใหค าปรกษาดานตางๆใหผปฏบตเพมขดความสามารถและความเชยวชาญ

3. ผจดการกระบวนการ (Process owner) ท าหนาทประสานกจกรรมและภาระงานดานตางๆใหเกดความคลองตวและเกดความมนใจวาไมมอปสรรคระหวางกระบวนการท างาน

4. ผปฏบตกระบวนงาน (Process performer) เปนฝายปฏบตการทมความรความ สามารถ และความช านาญในการปฏบตงานนนๆตามภาระงานในกระบวนการแบบมออาชพ

ลเธอร กลก และไลนอล อวค (ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2541 : 27) ไดกลาวถงกระบวนการบรหารไววา

การบรหารเปนกระบวนการทมขนตอนเกยวเนองกนการบรหารทดจงตองอาศยกระบวนการบรหารเปนหลก กระบวนการบรหารทนยมกนมากทสดและสามารถน ามาใชเปนหลกในการบรหารงานทวๆไป คอ กระบวนการบรหารของ Luthur Gulick และ Lyanall Urwick ซงมชอยอวา POSDCORB โดยมกระบวนการการบรหาร 7 ประการ ดงนคอ

DPU

13

1. การวางแผน (Planning - P) หมายถง การจดวางโครงการและแผนปฏบตการรวมทงวธการปฏบตงานไวลวงหนา เพอใหบรรลวตถประสงคของหนวยงาน

2. การจดหนวยงาน (Organizing – O) หมายถง การก าหนดโครงการสรางอ านาจหนาทการแบงสวนงานและการจดสายงาน เพอใหปฏบตงานเปนไปตามวตถประสงค

3. การจดวางตวบคคล (Staffing – S) หมายถง การบรหารงานดานบคคล ไดแก การจดอตราก าลง การสรรหา การพฒนาบคลากรและการเสรมสรางบรรยากาศในการท างานทด

4. การอ านวยการ (Directing - D) หมายถง การวนจฉย สงการ การควบคมบงคบบญชาและการควบคมดแลการปฏบตงานในฐานะทผบรหารเปนหวหนาหนวยงาน

5. การประสานงาน (Co – ordinating - Co) หมายถง การประสานกจกรรมดานตางๆ ของหนวยงาน เพอใหเกดมการรวมมอประสานงานทด และด าเนนไปสจดหมายปลายทางเดยวกน

6. การรายงาน (Reporting - R) หมายถง การรายงานผลการปฏบตงานของหนวยงาน เพอใหผบรหารและสมาชกของหนวยงานไดทราบความเคลอนไหวและความคบหนาของกจการอยางสม าเสมอ

7. การงบประมาณ (Budgeting - B) หมายถง การจดท างบประมาณ การจดท าบญช การใชจายเงน และการควบคมตรวจสอบทางดานการเงนและทรพยสน

วโรจน สารรตนะ (2542 : 3) กลาวถง แนวคดเกยวกบกระบวนการบรหารไววา เปนกระบวนการด าเนนงานเพอใหบรรลจดหมายขององคการ โดยอาศยหนาททางการบรหารทส าคญ คอ 1) การวางแผน (Planning) 2) การจดองคการ (Organizing) 3)การน า (Leading) 4) การควบคม (Controlling)

สมยศ นาวการ (2544 : 2) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบกระบวนการบรหารทวๆไปไว 4 อยางคอ

1. การวางแผน (Planning) คอ การก าหนดเปาหมายและโครงการตางๆ เพอบรรลถงเปาหมาย

2. การจดองคการ (Organizing) คอ การออกแบบโครงสรางขององคการขนมาเพอด าเนนการโครงการตางๆใหประสบผลส าเรจ

3. การสงการ (Directing) คอ การบงการและใหค าแนะน ากบสมาชกขององคการในการปฏบตงานตาง ๆ เพอบรรลถงเปาหมายและแผนงานทก าหนดให

4. การควบคม (Controlling) คอ การก าหนดมาตรฐานของผลการปฏบตงาน การวดผลการปฏบตงานและการเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบมาตรฐาน และการแกไขถาหากมความจ าเปน

DPU

14

สมคด บางโม (2545 : 73) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบกระบวนการบรหารทนกวชาการทางการบรหารสวนใหญในปจจบนไดศกษาและวเคราะหแนวความคด และสรปวากระบวนการจดการควรจะมเพยง 4 ขนตอน คอ PODC ดงน 1) การวางแผน (Planning) 2) การจดองคการ (รวมทงการจดคนเขาท างานดวย) (Organizing) 3)การอ านวยการหรอการชน า (Directing) และ 4) การควบคมตดตามผลการท างาน (Controlling)

ศรอร ขนธหตถ (2547 : 56 – 57) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบกระบวนการบรหารจดการแนวใหมวาควรประกอบดวยขนตอนทเรยกวา (POSDCIT) คอ

1. Planning ในการบรหารหรอการจดการจ าเปนตองมการวางแผนก าหนดนโยบายและกลยทธขององคการเพอมงสความส าเรจ Organizing เปนการก าหนดหมวดหมของงาน ก าหนดใหมต าแหนงตางๆตามความเหมาะสม ก าหนดอ านาจหนาทและความรบผดชอบ ของแตละต าแหนงและแผนกหรอฝาย พรอมทงก าหนดความสมพนธขององคการตางๆภายในองคการ และองคการนกบองคการภายนอก

2. Staffing เปนการบรหารงานบคคลเรมตงแตการสรรหา การคดเลอก การปฐมนเทศ การมอบหมายงาน การบ ารงรกษา การพฒนา การพจารณาความดความชอบ การเลอนต าแหนง และการรกษาวนย

3. Directing เปนการตดสนใจสงการ และมอบงานใหแกบคลากรขององคการเพอด าเนนการตามแผนโครงการและงานขององคการใหเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมาย

4. Coordinating เปนการประสานงานทงภายในและภายนอกองคการ เพอใหการด าเนนงานขององคการเปนไปดวยความเรยบรอยราบรน และบรรลวตถประสงคขององคการ

5. Information หมายถง สารสนเทศทเกยวของและเปนประโยชนตอองคการซงจะชวยใหบคลากรเขาใจองคการชวยประชาสมพนธองคการ และชวยพฒนาบคลากรใหทนสมย ทนโลก และทนเหตการณ

6. Technology หมายถง เทคนควธการ เครองมอ และอปกรณตางๆทจะชวยใน การผลต ใหบรการ และการตดตอสอสารทงภายในองคการและภายนอกองคการ

จากแนวคดเกยวกบกระบวนการบรหาร สรปไดวา การบรหารตองประกอบดวยกระบวนการตางๆ คอ การวางแผน (รวมประชม บคลากรทกผาย เขยนโครงการ) การปฏบตตามแผนทวางไว (ปฏบตตามโครงการทวางไว ) การตรวจสอบ (ผรบผดชอบโครงการตองรายงานผลการด าเนนโครงการตามระยะเวลาทก าหนด) และการปรบปรงแกไข (เมอรายงานแลวมปญหาอะไรกมการแกไข) เพอใหกจกรรมเหลานนบรรลผลตามแผนทก าหนดไว ซงการบรหารโครงการ

DPU

15

โรงเรยนบานอาวปอจะน ามาประยกตใชกบโครงการตางๆ รวมทงโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพดวย 2.5 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการประเมนโครงการ

ความหมายของการประเมนโครงการ การประเมนโครงการ เปนค าทเกดจากการรวมคดวา โครงการ (Project) ซงหมายถง

แผนหรอเคาโครงทก าหนดไวในต าราบางเลมมความหมายเชนเดยวกบแผนงาน (Program) ซงหมายถง แผนงานทมรายละเอยดปฏบตทชดเจน สวนค าวา การประเมน หรอการประเมนผล (Evaluation) หมายถง กระบวนการรวบรวมและวเคราะหขอมลเพอการตดสนใจด าเนนการสงใดสงหนงเมอค าสองค ามารวมกนจงเปนค าศพททางวชาการวา การประเมนโครงการ (Project of Program Evaluation) จากการศกษาพบวามผใหความหมายของค าวา การประเมนโครงการไวดงน

สมหวง พธยานวฒน (2542 : 51) กลาววา การประเมนโครงการ หมายถง กระบวนการใหไดมาซงสารสนเทศเกยวกบความกาวหนาของโครงการ และความส าเรจของโครงการ อนเปนเครองบงชถงคณคาของโครงการ กลาวคอ เปนเครองแสดงวาโครงการไดด าเนนการไปแลวไดผลสมตามวตถประสงคของโครงการมากนอยเพยงใด ตลอดจนในอนาคตควรจะด าเนนการอยางไร ซงเปนการพจารณาคณคาโดยใชผลงานในอดต และพจารณาถงศกยภาพ และทางเลอกในการด าเนนงานในอนาคตตอไป

นศา ชโต (2544:8) ใหความหมายของการประเมนโครงการ หมายถง กจกรรมการเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหความหมาย ขอเทจจรงเกยวกบความตองการ การหาแนวทางวธการปรบปรง วธการจดการเกยวกบโครงการและหาผลทแนใจวาเกดจากโครงการเพอเปนการเพมคณภาพและประสทธภาพของโครงการใหดยงขน

พสณ ฟองศร (2549 : 68) กลาววา การประเมนโครงการ หมายถง กระบวนการตดสนคณคาของโครงการในระยะหนงระยะใดหรอทกระยะ โดยน าสารสนเทศจากการวดมาเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไว เพอตดสนใจจดท าโครงการ ทดลองหรอน ารอง ปรบเปลยน ระงบ ปรบปรง ขยายผล หรอยกเลกโครงการ

กลาวโดยสรป การประเมนโครงการ หมายถง กระบวนการตดตามความกาวหนาของโครงการ และความส าเรจของโครงการ อนเปนตวบงชถงคณคาของโครงการ และน าไปสการตดสนใจเกยวกบโครงการวาควร ปรบปรง ยกเลก ขยายผล หรอด าเนนการโครงการตอไป

DPU

16

ความส าคญของการประเมนโครงการ มนกวชาการหลายคนไดใหนยามความส าคญของการประเมนโครงการไวดงตอไปน เยาวด รางชยกล วบลยศร (2548 : 93-95) ไดใหประเดนสนบสนนเหตผลของการ

ประเมนโครงการ สามารถชใหเหนประโยชนของการประเมนโครงการตางๆ ไดดงตอไปน 1. การประเมนเปนเครองมอของการรบรองคณภาพในการใหบรการ ถงแมจะไม

สามารถประกนผลสมฤทธขนสงสดของโครงการได แตกสามารถจะรบรองคณภาพของการใหบรการในระดบหนงได ดวยเหตนองคกรทเปนเจาของโครงการตางๆจ านวนมาก จงเหนความจ าเปนทตองใชวธประเมนโครงการเพอใหเปนทยอมรบและเปนทนาเชอถอจากบคคลทเกยวของ รวมทงจากประชาชนทวไปดวย

2. การประเมนชวยใหผสนบสนนดานเงนทนไดรบทราบปญหาหรออปสรรคในการด าเนนงานของโครงการ โดยอาศยหลกฐานเชงประจกษจากสภาพการณทเปนจรง โดยเฉพาะ อยางยงโครงการทจดขนเพอการกศล เชน โครงการอาหารกลางวนส าหรบเดกนกเรยนดอยโอกาส จาการประเมนโครงการนมจ านวนเพยงพอหรอไม เดกนกเรยนทเขารบการบรการจากโครงการประเภทนมความรสกพงพอใจหรอไมพงพอใจในดานใดบาง ทงนเพอจะไดหาทางปรบปรงหรอแกไขใหเหมาะสมยงขนในโอกาสตอๆไป

3. การประเมนชวยใหไดขอมลซงเปนสารสนเทศทมคณคาส าหรบหนวยงาน ทเกยวของ อาท หนวยงานทตองพจารณาจดสรรเงนทนเพอใหการสนบสนนโครงการ เชน ส านกงบประมาณแผนดน เปนตน จะเหนไดวากอนทจะมการอนมตงบประมาณใหแกโครงการใดๆ ทางส านกงบประมาณแผนกมกจะขอขอมลสารสนเทศทเปนผลการประเมนจากหนวยงานซงจดท าโครงการเหลานนไปประกอบการพจารณาดวยเสมอ ทงนเพอใหการจดสรรเงนงบประมาณเปนไปอยางมประสทธภาพ ลดค าวพากษวจารณ และสอดคลองกบความตองการทเปนจรง

4. ประเมนชวยใหเหนความส าคญของแตละโครงการตามล าดบกอนหล ง โดยสามารถจะทราบไดวา โครงการใดมความจ าเปนเรงดวนกวากน ทงนเพอชวยแกปญหาในการคดเลอกโครงการ ตลอดจนชวยลดความกดดนจากอ านาจทางการเมอง อนเนองมาจากโครงการมจ านวนมาก (ทงจากการขยายโครงการและโครงการทตอเนอง) แตเงนทนสนบสนนมจ านวนจ ากด ดงนน การประเมนโครงการตางๆ อยางมระบบและครบทกขนตอนจะท าใหขอมลเชงประจกษทนาเชอถอ ซงจะชวยชแนะไดวา โครงการใดควรจะไดรบการพจารณาใหการสนบสนนกอน และโครงก ารใดควรจะใหการสนบสนนในล าดบถดไป เปนตน ตวอยางทคอนขางชดเจนในเรองนกคอ การทส านกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดรวบรวมขอมลเกยวกบความตองการแหลงน าขนาดเลกในสวนภมภาคไวอยางเปนระบบ โดยสามารถชชดไดวาทองถนใดมความเดอดรอน

DPU

17

หรอ มความตองการในเรองนมาเปนอนดบท 1, 2, 3 ตามล าดบ ขอมลท านองนเมอน ามาพจารณารวมกบขอมลอนๆของโครงการกยอมเปนสารสนเทศทส าคญและเปนประโยชนอยางยงตอการตดสนใจทจะใหการสนบสนนโครงการเพอจดหาแหลงน าของทองถนใดตามล าดบกอนหลงไดอยางเหมาะสม และตรงตามความตองการของประชาชนผประสบปญหาอยางแทจรง

สดารตน จทอง (2548 : 54) สรปประโยชนและความส าคญทไดรบจากการประเมนโครงการไดดงน

1. ท าใหทราบปญหาและความตองการทแทจรง สามารถจดล าดบความส าคญของปญหาและการพฒนา

2. สามารถวางแผนไดตรงเปาหมาย แกปญหาไดถกจดและพฒนาไดตรงตามนโยบาย 3. ชวยใหการด าเนนการตามแผนทก าหนดไวไดอยางราบรน สามารถปรบปรงแกไข

ปญหาอปสรรคไดผลหรอปรบแผนใหเหมาะสมไดมากขน 4. ท าใหทราบผลการด าเนนงานตามแผนและโครงการอยางชดเจน อะไรประสบ

ผลส าเรจแลว หรอสงใดตองท าตอไป จ านวนเทาไร อนจะเปนขอมลไปสสภาพปจจบน ปญหาและความตองการซงเปนการวนครบวงจร

สรปไดวาการประเมนโครงการมความส าคญ คอ เพอจะสามารถน าผลทเกดขนไปเปรยบเทยบกบจดมงหมายทก าหนดไววาเกดผลส าเรจหรอลมเหลวมากนอยเพยงใดเกยวกบจดมงหมายของการประเมนโครงการ

ลกษณะของการประเมนโครงการ มยร วดแกว (2541 : 169-172) ไดสรปความส าคญของการประเมนโครงการไวดงน 1. การประเมนชวยท าใหการก าหนดวตถประสงคและมาตรฐานของการด าเนนงานม

ความชดเจนขน กลาวคอ กอนทโครงการจะไดรบการสนบสนนใหน าไปใชยอมจะไดรบการตรวจสอบอยางละเอยดจากผบรหารและผวจย สวนใดทไมชดเจน เชน วตถประสงคหรอมาตรฐานในการด าเนนงานหากขาดความแนนอนแจมชดจะตองไดรบการปรบปรงแกไขใหมความถกตองชดเจนเสยกอน

2. การประเมนโครงการชวยใหการใชทรพยากรเปนไปอยางคมคาหรอเกดประโยชนเตมท ทงนเพราะการประเมนโครงการจะตองวเคราะหทกสวนของโครงการขอมลใดหรอใชในการปฏบตงานอยางเหมาะสมคมคา ทรพยากรทกชนดจะไดรบการจดสรรใหอยในจ านวนหรอปรมาณทเหมาะสมเพยงพอแตการด าเนนงาน ทรพยากรทไมจ าเปนหรอมมากเกนไปจะไดรบการตดทอน และทรพยากรใดทขาดกจะไดรบการจดหาเพมเตม ฉะนนการประเมนโครงการจงมสวนท าใหการใชทรพยากรของโครงการเปนไปอยางคมคาและมประสทธภาพ

DPU

18

3. การประเมนโครงการชวยใหแผนงานบรรลวตถประสงค ดงทไดกลาวแลววาโครงการเปนสวนหนงของแผน ดงนนเมอโครงการไดรบการตรวจสอบวเคราะหปรบปรงแกไขใหด าเนนการไปดวยดยอมจะท าใหแผนงานด าเนนไปดวยดและบรรลถงวตถประสงคทไดก าหนดไว หากโครงการใดโครงการหนงมปญหาในการน าไปปฏบตยอมกระทบกระเทอนตอแผนงานทงหมดโดยสวนรวม ฉะนนจงอาจกลาวไดเชนเดยวกนวาหากการประเมนโครงการมสวนชวยใหโครงการด าเนนไปอยางมประสทธภาพ ยอมหมายถงการประเมนโครงการมสวนชวยใหแผนงานบรรลวตถประสงคและด าเนนงานไปดวยดเชนเดยวกน

4. การประเมนโครงการมสวนชวยในการแกปญหาอนเกดจากผลกระทบ ( Impact) ของโครงการและท าใหโครงการมขอทท าใหเกดความเสยหายลดนอยลง ดงตวอยางโครงการเขอนน าใส ซงในการสรางถนนเพอไปสสถานทสรางเขอนนนตองผานปาไมธรรมชาต ท าใหเกดการลกลอบตดไมท าลายปาและสตวปาหลายชนดอาจตองสญพนธการประเมนโครงการจะชวยใหเกดโครงการปองกนรกษาปา และโครงการอนรกษและอพยพสตวปาขนเพอการแกปญหาเปนตน

5. การประเมนโครงการมสวนชวยอยางส าคญในการควบคมคณภาพของงาน การประเมนโครงการเปนการตรวจสอบและควบคมชนดหนงซงด าเนนงานอยางมระบบและมความเปนวทยาศาสตรอยางมาก ทกสวนของโครงการและปจจยทกชนดทใชในการด าเนนงานจะไดรบการวเคราะหอยางละเอยด กลาวคอ ทงขอมลน าเขา ( Input) กระบวนการ ( Process) และผลงาน (Output) จะไดรบการตรวจสอบประเมนทกขนตอน สวนใดทเปนปญหาหรอไมมคณภาพจะไดรบการพจารณายอนกลบ (Feedback) เพอใหมการด าเนนงานใหมจนกวาจะเปนไปมาตรฐานหรอเปาหมายทตองการ ดงนนจงถอไดวาการประเมนเปนผลการควบคมคณภาพของโครงการ

6. การประเมนโครงการมสวนในการสรางขวญก าลงใจใหผปฏบตงานตามโครงการ เพราะการประเมนโครงการมใชเปนการควบคมบงคบบญชาหรอสงการ แตเปนการศกษาวเคราะหเพอการปรบปรงแกไขและเสนอแนะวธการใหม ๆ เพอใชในการปฏบตโครงการ อนยอมจะน ามาซงผลงานทดเปนทยอมรบของผเกยวของทงปวง โดยลกษณะเชนนยอมท าใหผปฏบตมก าลงใจ มความพงพอใจ และมความตงใจกระตอรอรนทจะปฏบตงานตอไปและมากขน

7. การประเมนโครงการชวยในการตดสนใจในการบรหารโครงการ กลาวคอ การประเมนโครงการจะท าใหผบรหารไดทราบถงอปสรรคปญหาขอด ขอเสย ความเปนไปได และแนวทางในการปรบปรงแกไขการด าเนนการโครงการ โดยขอมลดงกลาวชวยท าใหผบรหารตดสนใจวาจะด าเนนโครงการนนตอไป หรอจะยตโครงการนนเสย นอกจากนนผลของการประเมนโครงการอาจเปนขอมลอยางส าคญในการวางแผนหรอการก าหนดนโยบายของผบรหารและฝายการเมอง

DPU

19

สรปไดวาการประเมนโครงการเปนงานทมความละเอยดมากกวาการวางแผน กลาวคอ ในขณะทการวางแผนเปนการคาดคะเนอนาคตและคนหาวธการในการบรหารปฏบตงานเพอใหบรรลถงเปาหมายหรอความตองการทไดคาดคะเนไว แตการประเมนโครงการเปนการเสาะแสวงหาขอเทจจรงทเกดจากการด าเนนงานโครงการ ซงเปนสวนหนงของแผนงานนน การเสาะแสวงหาขอเทจจรงจะตองแสวงหาสงทมองเหนและจบตองได และสงทมองเหนและจบตองไมได ฉะนนการประเมนโครงการจงมความยากล าบากอยในตว ทผวจยตองพยายามแสวงหาขอเทจจรงเหลานนใหไดขอมลทเปนจรงมากทสด ทงนเพอจะไดน าไปใชตดสนใจบรหารโครงการใหบรรลถงเปาหมายและวตถประสงคทตองการ

ประเภทของการประเมน เยาวด รางชยกล วบลยศร (2548 : 96-102) การประเมนโครงการสามารถจ าแนกได

เปน 4 ประเภท ดงตอไปน 1. การประเมนความตองการจ าเปน การประเมนความตองการจ าเปนนนกอนด าเนน

โครงการใดๆ ตองมการวางแผนของโครงการนนๆ ไวกอนลวงหนาอยางมประสทธภาพ เพอใหสามารถตอบค าถามตางๆ ไดตรงตามความตองการทแทจรง การวางแผนโครงการจ าเปนตองจดใหเปนสวนหนงของกระบวนการประเม น โดยใหการวางแผนโครงการเปนขนตอนหนงของการประเมนโครงการนนๆ กอนน าโครงการไปสขนปฏบต ท าใหนกวางแผนทดตองมขอมลสารสนเทศเกยวกบความตองการทจ าเปนอยางถกตอง โดยอาศยเทคนคซงสามารถวดและประเมนความตองการทเหมาะสมไดในเชงปรมาณรวมทงใชเทคนคอนๆทเออตอการประเมนความตองการได เชน การใชขอมลจากระเบยนสะสมทมอย หรอการสงเคราะหสารสนเทศทมอย เปนตน

2. การประเมนกระบวนการ แนวคดหลกของการประเมนกระบวนการ คอ เมอโครงการไดรบการพฒนาและเรมด าเนนการแลวนกประเมนตองยอนกลบไปทบทวนเอกสารทเกยวของกบโครงการอกครง เพอตรวจสอบวาโครงการนนๆ ไดปฏบตไปตามทกขนตอนทไดออกแบบไวหรอไม และไดจดกจกรรมเพอใหบรการตอกลมเปาหมายตรงตามทก าหนดไวในโครงการหรอไม การประเมนกระบวนการของโครงการเชนน กลาวโดยสรปวา การประเมนกระบวนการเปนการตรวจสอบความพยายามของโครงการวาไดด าเนนการไปอยางครบถวนและตรงตามแผนทวางไวทกขนตอนหรอไม ถงแมวาการประเมนกระบวนการ มไดบงชถงความส าเรจของโครงการแตมความส าคญตอผรบผดชอบโครงการในสวนทเกยวกบเงนทนทน ามาสนบสนนโครงการ หรอน ามาใชเพอการขยายโครงการ ซงจ าเปนตองมขอมลเบองตนจากการประเมนดงกลาว เพอจะไดทราบวา โครงการนนๆมแผนงานทสามารถน าไปปฏบตไดจรงเพยงใด และนาจะประสบความส าเรจหรอไม เพราะไดเคยใหบรการกบกลมเปาหมายทวางแผนไวกอนแลว

DPU

20

เปนตน นอกจากนนเมอมการประเมนกระบวนการของโครงการแลวสงส าคญ คอ เปนการเปดโอกาสใหผอ านวยการโครงการสามารถ จะปรบปรงการด าเนนงานใหเปนไปในทศทางทน าไปสความส าเรจของโครงการไดอยางส าเหตสมผล

3. การประเมนผลผลตการประเมนผลผลตของโครงการ คอ นกประเมนตองแสดงแนวทางในการวดผลส าเรจของโครงการใหนาเชอถอ มการวดทแมนย า มผลการวดทตรงกบความเปนจรงและมความคงทดวย ส าหรบวธการวดนนอาจตองใชการออกแบบตามวธวจยทซบซอน คลายกบการออกแบบโครงการวจยเชงทดลอง สวนการก าหนดความส าเรจของโครงการ ยงมความเหนแตกตางกนตามกลมของผทเกยวของ เชน หนวยงานทสนบสนนเงนทน บคลากรของโครงการ และผรบบรการ ซงแตละกลมมระดบของการยอมรบความส าเรจทตางกนไป ดงนน นกประเมนจงตองหาตวบงชทสามารถเปนทยอมรบของทกกลมและมความเปนไปไดส าหรบการประเมนผลผลตดวย

4. การประเมนประสทธภาพในปจจบนนกประเมนและผบรหารโครงการไดตระหนกถงความส าคญของการประเมนประสทธภาพของโครงการดวย โดยถอวาเปนประเภทของการประเมนทจ าเปนส าหรบโครงการบรการทวไป เพราะจะชวยเสรมใหโครงการเหลานนสามาร ถด าเนนการอยางสอดคลองกบสภาวการณของสงคม โดยเฉพาะอยางยงโครงการทเอออ านวยตอ การพฒนาทองถนหรอโครงการทเปนตวก าหนดเกณฑส าคญส าหรบประกนโครงการขนาดใหญระดบชาตทจะไมตองสญเสยทรพยากรทมอยอยางจ ากดโดยไมจ าเปน การด าเนนโครงการบรการสงคมนนจะไมมงแตเพยงความส าเรจของโครงการเทานน แตจะตองใหคมคาในเชงของประสทธภาพดวยตามปกต

ขนตอนของการประเมนโครงการ การประเมนโครงการเปนกระบวนการทกอใหเกดสารสนเทศ เพอน าเสนอผมอ านาจ

ในการตดสนใจเลอกทางเลอกทเหมาะสมทสด การประเมนโครงการประกอบดวย 4 ขนตอน 1. การวางแผนการประเมนโครงการ การวางแผน คอ การก าหนดผลลพธและวธการ

ทคาดหวง ดงนนการวางแผนการประเมนโครงการกคอ การจดท าแผนประเมนโครงการหรอขอเสนอโครงการประเมนนนเอง ในการด าเนนการวางแผนการประเมนผลโครงการมขนตอน 6 ขนตอน

1.1 รวบรวมขอมลขาวสารเกยวกบโครงการทจะประเมนผลเพอศกษาใหเขาใจถองแทถงทมาของโครงการวาเปนโครงการอะไร มวตถประสงค เปาหมายอะไร มวธการด าเนนการอยางไร ผลลพธทคาดหวงคออะไร ระยะเวลาของโครงการ บคคล หรอหนวยงานทรบผดชอบ เปนตน

DPU

21

1.2 ปรกษาหารอกบผใหประเมนและผเกยวของกบโครงการ โดยเฉพาะในเรองค าถามหลกทผใหประเมนตองการค าตอบ และการตดสนใจทผใหประเมนตองด าเนนการ ตลอดจนขอสงเกตและประเดนหลก เพอใหการประเมนผลโครงการเปนประโยชนตอผใช ผลประเมนใหมากทสด

1.3 ก าหนดวตถประสงคของการประเมนและความตองการของผใหประเมนและผเกยวของกบการประเมนผลโครงการ

1.4 ก าหนดประเดน ขอบเขต และวธของการประเมนผล ผรบการประเมนก าหนดประเดนขอบเขต และวธการประเมนใหสอดคลองกบวตถประสงคของการประเมนและมความเปนไปไดทงดานวธการและการปฏบต

1.5 เขยนขอเสนอโครงการประเมนผล โดยมงตอบค าถามสามประการหลก คอ ท าไมตองมการประเมนผลโครงการน ประเมนอะไร และจะประเมนโครงการนไดอยางไร ตองการทรพยากรและงบประมาณมากนอยเพยงใด พรอมทงเสนอแผนการท างานประเมนผล

1.6 เสนอผใหประเมนผลพจารณาอนมตและลงนามในสญญาการประเมนผลโครงการ

2. การด าเนนการประเมนผลโครงการ ประกอบดวย กระบวนการ 5 ขนตอน ดงตอไปน

2.1 ก าหนดตวชวด เครองมอ และเทคนคการรวบรวมขอมลจากขอเสนอโครงการทไดรบการอนมต ผวจยน าวตถประสงคของการประเมนในแตละขอ มาก าหนดตวชวดความส าเรจจากตวชวดจะน าไปสแหลงขอมล เครองมอ และเทคนคการรวบรวมขอมลในการรวบรวมขอมลพยายามแสวงหาเครองมอมาตรฐาน ถาจ าเปนตองสรางเครองมอใหมตองด าเนนการสรางเครองมอ และแสดงความเปนมาตรฐานของเครองมอเหลานนดวย

2.2 ท าการรวบรวมขอมลตามวธการทก าหนดไวในขอเสนอโครงการประเมนผล ทงนอาจรวบรวมขอมลเพมเตมได เพอความสมบรณและความถกตองของขอม ล โดยหลกการควรใชการรวบรวมขอมลดวยวธหลายวธ ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ และใหความส าคญทงแหลงขอมลปฐมภมและทตยภม

2.3 ท าการวเคราะหขอมล เพอตอบตามวตถประสงคของการประเมนผลโครงการ ทตรงความตองการของผใหประเมน โดยทวไปการวเคราะหขอมลเชงปรมาณนน สถตวเคราะหสามารถชวยในการวเคราะหขอมล ใหเกดความหมายอยางมคณภาพ สวนขอมลเชงคณภาพ ใชการวเคราะหเนอเรอง ( Content Analysis) การวเคราะหพรรณนา ปรากฏการณวทยา เพอสะทอนภาพและความหมายทแทจรงตามนยแหงวธการวเคราะหเชงคณภาพ ใชการวเคราะหเนอเรอง ( Content

DPU

22

analysis) การวเคราะหพรรณนา ปรากฏการณวทยา เพอสะทอนสภาพและความหมายทแทจรงตามนยแหงวธการวเคราะหเชงคณภาพ

2.4 จดท ารายงานการประเมนผลโครงการ โดยทวไปรายงานการประเมนม 3 ลกษณะคอ รายงานความคบหนา ( Progress report) ทก 2 - 3 เดอน หรอขอตกลงทระบไวในสญญารางรายงานฉบบสมบรณและรายงานการประเมนผลฉบบสมบรณ

3. การลงขอสรปและใหขอเสนอแนะโดยด าเนนการตามกระบวนการ 3 ขนตอนดงตอไปน

3.1 รปแบบการประเมนโครงการ (พสณ ฟองศร. 2549 : 81 – 86) 3.1.1 รปแบบการประเมนทยดจดมงหมายไทเลอร ไดพฒนารปแบบการ

ประเมนแบบทยดจดมงหมาย ( goal-Based Model) จากแนวคดวาการกระท าใดยอมมวตถประสงคทชดเจน หรอถายงไมชดเจนผทเกยวของกตองอภปรายหาขอสรปจนชดเจนกอน รปแบบทคดขนจงใชเพอศกษาความสอดคลองของ วตถประสงคการเรยนหรอวชาหลกสตรระดบตางๆ โดยมขนตอนทส าคญ 5 ขนตอน คอ

1) เขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรมใหชดเจน สามารถวดไดจากวตถประสงคทอยในระดบกวางหรอเปนนามธรรมมากกวา

2) ก าหนดเนอหา สถานการณทแสดงถงการบรรลวตถประสงคอยางชดเจน

3) เลอกพฒนาหรอสรางเครองมอวดผล 4) ใชเครองมอเกบรวบรวมขอมล 5) ประเมนผลโดยการเปรยบเทยบขอมลกบวตถประสงค

จากแนวคดและขนตอนรปแบบการประเมนของไทเลอร จะเนนความชดเจนของวตถประสงค ซงมจดเดนคอมความสะดวกและชดเจนในการประเมน หรอถาวตถประสงคชดเจนแลวกยงประสบปญหาเรองการก าหนดเกณฑทใชเปรยบเทยบวาเปนเกณฑมาตรฐานไดรบการยอมรบหรอไม เนองจากยงมความเปนอตนย หรออตวสย ( Subjective) สง รวมทงการทประเมน ยดจดมงหมายหรอวตถประสงคทเปนหลกจะท าใหละเลยสงอนๆทอาจเกดขนไดท าใหสารสนเทศทไดจากการประเมนมจ ากด ส าหรบรปแบบการประเมน แบบน ดงภาพ 2.1

DPU

23

ภาพท 1 รปท 2.1 รปแบบการประเมนทยดจดมงหมายของไทเลอร ทมา: (ปรบจาก ส าราญ มแจง, 2544, หนา 115)

3.1.2 รปแบบการประเมนสนองความตองการ สเตก ไดพฒนารปแบบการประเมนสนองความตองการ (Responsive Model) จากแนวคดวามผตองการใชผลการประเมนหลายฝายเขามาเกยวของ จงควรมสารสนเทศจากการประเมนทหลากหลาย เพอสนองความตองการของแตละฝายดงกลาว ดงนนการประเมนตองบรรยายโครงการประเมนอยางละเอยดครอบคลมเพยงพอทจะสนองตอบความตองการของผเกยวของได การตดสนจะอาศยผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญ องคประกอบส าคญของรปแบบการประเมนแบบนม 2 ประการ คอ การบรรยายและการตดสนคณคา ซงมสาระโดยสรปดงน 1) การบรรยายในสวนการบรรยาย 2) การตดสนในสวนของ การตดสน

เปาหมาย

จดประสงคทวดได

ก าหนดขนตอนกจกรรม

เลอกวธการทเออตอความส าเรจของ

โครงการ

การประเมนผล

การวดกอนโครงการ (X1)

การวดหลงโครงการ (X2)

ยกเลกหรอปรบปรง เลอกส าหรบการใช

ครงตอไป ถา X1 < X2

DPU

24

การประเมนตามรปแบบของ สเตก จะไดสารสนเทศครอบคลมกวารปแบบของไทเลอร แตการประเมนกยงยากกวาเพราะจะตองพจารณาสาระตางๆของสงทจะประเมนมากกวา ส าหรบรปแบบการประเมนแบบน ดงภาพ 2.2

ภาพท 2 รปท 2.2 รปแบบการประเมนทสนองความตองการของสเตก ทมา: (Worthen & Sanders, 1973, p. 113, Stake, 2004, p. 109)

3.1.3 รปแบบการประเมนทชวยในการตดสนใจ สตฟเฟลบม ไดพฒนารปแบบการประเมนทชวยในการตดสนใจ ( CIPP Model) โดยใชกระบวนการวเคราะหสงทจะประเมนอยางครอบคลม เพอใหไดสารสนเทศทเปนประโยชนในการตดสนใจทางเลอกตางๆของผบรหารทเรยนกวารปแบบการประเมน CIPP (Context Input Process Product Evaluation Model) ตงแตป ค.ศ. 1965 และมการปรบปรงมาเรอยๆ จนกระทงลาสดในป ค.ศ. 2003 ซงสามารถใชกบการประเมนโครงการ แผน บคลากร ผลตภณฑ องคการ และระบบตางๆ ( Stufflebeam, 2004 : 245-259) โดยใชวธการเชงระบบการใชรปแบบการประเมน CIPP อยางถกตองและกอประโยชนสงสด ตองลงมอประเมนตงแตกอนเรมงาน ขณะด าเนนงาน และการประเมนหลงจากสนสด การด าเนนงานแลว

รปแบบการประเมน CIPP แบงการประเมนออกเปน 4 สวน ตามล าดบพฒนาการของการด าเนนโครงการ 3 ระยะ ดงตอไปน

หลกการ

(Rationale) หลกการ

(Rationale) สงทเกดขนจรง (Observations)

มาตรฐาน (Standards)

การตดสน (Judgments)

สงน า (Antecedents)

ปฏบต (Transactions)

ผลลพธ (Outcomes)

เมตรกบรรยาย (Dexcription matrix)

เมตรกตดสนคณคา (judgment Matrix)

DPU

25

3.1.3.1) การประเมนกอนเรมด าเนนงาน การประเมนในชวงนจะเปนเพอวางแผนอนเปนการก าหนดวตถประสงคและวธการด าเนนงาน จดท าสงตางๆอาจเปนโครงการกจกรรมหลกสตร ซงจะท าการประเมนใน 2 สวน คอ

1) การประเมนบรบท ( Context Evaluation) การประเมนบรบทเปนการประเมนความตองการจ าเปน เพอก าหนดการด าเนนงาน โดยประเมนสภาพเศรษฐกจ สงคม การเมอง ตลอดจนปญหาอปสรรคตางๆทคาดวาจะเกดขน วธการประเมนจะใชการบรรยายและเปรยบเทยบปจจยน าเขาทไดรบจรงกบสงทคาดหวง บรบทของสงคม เศรษฐกจ การเมองทคาดหวงกบทเปนจรง วเคราะหสาเหตของความไมสอดคลองระหวางความเปนจรงและสงทคาดหวงดงกลาว

2) การประเมนปจจยน าเขา (Input Evaluation) เปนการตรวจสอบความพรอมดานทรพยากรทจะใชในการด าเนนโครงการทงปรมาณและคณภาพ ตลอดจนระบบบรหารจดการทวางแผนไวเพอวเคราะหและก าหนดทางเลอกทเหมาะสมทสด ทจะท าใหการด าเนนงานบรรลวตถประสงคภายใตทรพยากรทมอย วธการประเมนใชการบรรยายและวเคราะหทรพยากรทมอย รวมถงกลยทธและกระบวนการด าเนนงานทเปนไปไดอยางมประสทธภาพสงสด

การประเมนทงสองขอนน น าไปสการวางแผนซงควรมการวเคราะหความเหมาะสมของสงทจะด าเนนการโดยพจารณาความสอดคลอง ความสมบรณ ประสทธภาพ ความเหมาะสมของการบรหาร ผลกระทบและความเปนธรรม ความเปนไปไดทงดานแผนงาน แผนเงน และแผนก าลงคน ฯลฯ

3.1.3. 2 การประเมนระหวางด าเนนโครงการ ( Process Evaluation) เปนการประเมนกระบวนการนนเองอนเปนการศกษาจดออนจดแขง ตลอดจนปญหาและอปสรรคของการด าเนนโครงการ สาเหตทท าใหไมสามารถด าเนนโครงการตามแผนได เพอจดหาสารสนเทศเพอการปรบปรงด าเนนโครงการไดอยางทนทวงท การประเมนขนตอนนจงมบทบาทส าคญตอความส าเรจของโครงการ

3.1.3.3 การประเมนหลงสนสดโครงการ ( Product Evaluation) เปนการประเมนผลผลตของโครงการ เพอจะตอบค าถามใหไดวาการด าเนนโครงการประสบความส าเรจตามแผนทวางไวหรอไม ผลผลตเปนไปตามวตถประสงคหรอไม คมคาหรอไม การประเมนหลงสนสดโครงการจะพจารณา ผลลพธผลกระทบของโครงการทกๆดาน ซงมกใชเทคนคตดตามผลหรอประเมนผลดวยการตดตามหลงโครงการเสรจหรอศกษายอนรอย ( Follow up Study หรอ Tracer Study) ผลการประเมนจะใหสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบอนาคตของ

DPU

26

โครงการวาควรจะคงปรบขยายโครงการหรอควรหยดโครงการตามเวลาทก าหนดไวหรอควร ยกฐานะเปนโครงการประจ า เปนตน

การประเมนโดยใชรปแบบ CIPP เปนทนยมใชกนแพรหลายมากทสด โดยเฉพาะการประเมนโครงการตางๆ เพราะวาเปนการประเมนใหสารสนเทศทครอบคลม มการ พจารณาถงสภาพแวดลอมตางๆประกอบดวย อยางไรกตามบางครงมการน ารปแบบ การประเมน เปนแบบนไปใช โดยไมครบตามขนตอนดวยการตดการประเมนบรบทออก ท าใหสารสนเทศทไดลดคณคาลงและมผลตอการตดสนใจได ส าหรบรปแบบการประเมนแบบน ดงภาพ 2.3

ประเภทของการประเมน ประเภทของการตดสนใจ

ภาพท 3 รปท 2.3 รปแบบการประเมนทชวยในการตดสนใจของสตฟเฟลบม ทมา: (สมหวง พธยานวฒน, 2544, หนา 168)

การประเมนสภาวะแวดลอม (Context Evaluation)

การประเมนปจจยหรอทรพยากร

(Input Evaluation)

(Input Evaluation) การประเมนกระบวนการ

(Process Evaluation)

การประเมนผลผลตหรอผลลพธ (Product Evaluation)

วตถประสงค ของโครงการ

วธการ และกลวธด าเนนโครงการ

น าโครงการสการปฏบต ความกาวหนาของโครงการ

จดแขงและจดออนของโครงการ

ปรบขยายโครงการ ยตโครงการ

ยกฐานะเปนโครงการประจ า

DPU

27

2.6 แนวคดทฤษฎเกยวกบโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โรงเรยนสงเสรมสขภาพนน เกดจากขอเสนอแนะของคณะผเชยวชาญดานการสงเสรม

สขภาพ และสขศกษาขององคการอนามยโลก ทตองการปรบเปลยนโครงสรางการด าเนนงานดานอนามยโรงเรยน (School Health Programs) เดมทหลายๆประเทศใชกนอย โดยมกจกรรมหลก 3 ประการ คอ สขศกษาในโรงเรยน ( School Health Education) อนามยสงแวดลอมในโรงเรยน (School Health Environment) และบรการอนามยโรงเรยน ( School Health Service) เปนลกษณะการปฏบตแบบสงการจากบนลงลาง สแนวคดการสงเสรมสขภาพแนวใหม ซงมหลกการปฏบตอยบนพนฐานของความคดรเรม รวมกนของคนในชมชนทจะสงเสรมสขภาพของนกเรยนและ สขภาพของคนในชมชนสการมสขภาพทด ดงนนแนวคดโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ( Health Promoting School ) จงเกดขนเพอตอบสนองตอการปองกนปญหาสขภาพอนามยของประชาชนจากโรคไมตดตอซงมแนวโนมสงขน และตองการใหแตละประเทศหนมาทมเทกบการพฒนาสขภาพอนามยของเดกควบคกบการศกษาองคการอนามยโลกภาคพนเอเชยตะวนออกเฉยงใต(SEARO) จงไดรวมมอกบกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงศกษาธการจดประชม Intercountry Consultation on Health Promoting School เมอวนท 2 -5 ธนวาคม 2540 ณ กรงเทพมหานคร โดยมผเขาประชมของประเทศไทยจากหนวยงานทเกยวของในกระทรวงสาธารณสขกระทรวงศกษาธการ ทบวงมหาวทยาลย และผแทนจาก 7 ประเทศ ในภมภาคเอเชยตะวนออก เฉยงใต ซงผแทนองคการอนามยโลกไดเสนอกรอบแนวคดและวธด าเนนงานในการจดตงโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เพอใหโรงเรยนเปนจดเรมตนทส าคญในการพฒนาดานสขภาพควบคไปกบการศกษา ซงก าหนดคณลกษณะของโรงเรยนสงเสรมสขภาพไววา “โรงเรยนทมขดความสามารถทแขงแรง มนคง ทจะเปนสถานททมสขอนามยทดเพอการอาศย ศกษาเรยนรและท างาน ” (A Health Promoting School is “a school constantly strengthening is capacity as a health setting for living learning and working”) โดยการสรางความเขาใจและสงเสรมใหชมชน ผปกครอง บคลากรในโรงเรยน ตงแตผบรหาร ครทกคน คนงาน เจาหนาทตลอดจนนกเรยนไดรวมกบหนวยงานและ องคกรในทองถน รเรม สรางสรรค และด าเนนการโรงเรยนตางๆใหเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพร โดยทโรงเรยนสงเสรมสขภาพนน เปนสถานทซงทกคนในโรงเรยน รวมกนจดโครงสรางและประสบการณผสมผสานเชงบวก เพอสงเสรมและปกปองสขภาพของนกเรยน การจดการสงแวดลอมทปลอดภยและเออตอสขภาพ การจดใหมการบรการสขภาพทเหมาะสม การเรยนรเรองสขภาพทงในหลกสตรและนอกหลกสตร รวมทงการมสวนรวมของครอบครวและชมชนในการสงเสรมสขภาพ ซงสงผลไปถงการพฒนาชวตของครอบครวและชมชน ผลการประชมทกประเทศยอมรบและเหนดวยแนวคด หลกการ และแนวทางการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ในการท

DPU

28

จะก าหนดวสยทศนการสรางเครอขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบประเทศ เพอการ แลกเปลยนขอมลขาวสาร และทรพยากรรวมกน (ทศนย ทองออน, 2543 : 2-3)

แนวคดโรงเรยนสงเสรมสขภาพเปนแนวคดทกวาง และครอบคลมดานสขภาพอนามยในทกแงทก มมของชวตทงในโรงเรยนและ ชมชน นนคอ ความรวมมอกนผล กดนใหโรงเรยนใชศกยภาพทงหมดทมอยเพอพฒนาสขภาพของนกเรยน บคลากรในโรงเรยน ตลอดจนครอบครวและชมชนใหสามารถน ามาประยกตใชในชวตประจ าวน มการดแลเอา ใจใสสขภาพของตนเองและผอน มการตดสนใจและควบคมสถานการณรวมทงภาวะสงแวดลอมทมผลกระทบตอสขภาพได จะเหนไดวาแนวคดดงกลาวกอใหเกดโอกาสในการพฒนานโยบาย ระเบยบและโครงสรางการสงเสรมสขภาพทกเรองในโรงเรย นและชมชน เพอใหสามารถด าเนนการไดรวมกน การท างานเปนทมโดยมผน าทเขมแขง ทกคนมสวนรวมแสดงความคดเหนและตกลงกนในเปาหมายตางๆภายใตการผสมผสานแนวคดดานการศกษาและดานสขภาพ (กรมอนามย, 2547 : 8)

ความหมายโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 1. ความหมายโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรมอนามย (2547 : 8) ไดกลาวไววา โรงเรยนสงเสรมสขภาพ หมายถง โรงเรยนทม

ความรวมมอ รวมใจกนพฒนาพฤตกรรมและสงแวดลอมใหเออตอสขภาพอยางสม าเสมอเพอการ มสขภาพทดของทกคนในโรงเรยน

2. องคประกอบและเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรมอนามย (2547 : 8) ไดกวาวา องคประกอบโรงเรยนสงเสรมสขภาพทง 10

องคประกอบแบงออกเปน 2 กลม กลมแรกเปนองคประกอบดานกระบวนการ ซงเปนสวนส าคญทโรงเรยนสงเสรมสขภาพจะขาดเสยมได ไดแก นโยบายของโรงเรยนและการบรการจดการ ในโรงเรยนอกกลมเปนองคประกอบดานการสงเสรมสขภาพไดแก บรการอนามยโรงเรยน สขศกษาในโรงเรยน โภชนาการและอาหารทปลอดภย การออกก าลงกาย กฬา นนทนาการ การใหค าปรกษาและสนบสนนทางสงคม การจดการสงแวดลอมในโรงเรยน แตละองคประกอบ มรายละเอยดดงน

2.1 องคประกอบท 1 นโยบายของโรงเรยน หมายถง ขอความทเปนตวก าหนดทศทางของการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน ซงจะสงผลตอกจกรรมและการจดสรรทรพยากร เพอการสงเสรมสขภาพ โรงเรยนควรไดก าหนดนโยบายสงเสรมสขภาพทชดเจนทเกดจาก ความเหนชอบของบคลากรทเกยวของทงในและนอกโรงเรยน เพอเปนแนวทางการด าเนนงานใหแกผเกยวของทกฝายไดรบทราบ ท าใหการด าเนนงานมความเขมขนและชดเจน ซงประกอบดวย 2 สวนหลกทตองด าเนนการ คอ

DPU

29

2.1. 1 การก าหนดนโยบายสงเสรมสขภาพ ของโรงเรยน นบเปนปจจยพนฐานแรก ของการด าเนนงาน เพราะเปนการแสดงออกถงความมงมนตงใจของโรงเรยน วาจะด าเนนงานดานสงเสรมสขภาพในโรงเรยนใหไปในทศทางใด ขนตอนทจะท าใหนโยบายนไดด าเนนการอยางตอเนองและมประสทธผล ไดแก

2.1.1.2 โรงเรยนมค าสงแตงตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนเพอเปนองคกรหลกในการบรหารจดการนโยบาย ประกอบดวยคร นกเรยน ผปกครอง เจาหนาทสาธารณสขและผแทนองคกรในชมชน โดยมสดสวน 3 ใน 5 มาจากประชาชนหรอองคกรในชมชน ทงนเพอใหชมชนไดมสวนรวมในการด าเนนงานตางๆ อยางเขมแขง

2.1.1.3 โรงเรยนประกาศนโยบายสงเสรมสขภาพใหครอบคลมประเดนส าคญดานสงเสรมสขภาพ 9 ประเดน คอ การสรางเสรมสงแวดลอมทเออตอการพฒนาสขภาพนกเรยน การเฝาระวงและแกปญหาสขภาพ การพฒนาพฤตกรรมสขภาพตามสขบญญต การคมครองผบรโภคในโรงเรยน การสงเสรมการออกก าลงกายเพอสขภาพแกนกเรยนและชมชนโดยมโรงเรยนเปนศนยกลาง การสงเสรมสขภาพจตและเฝาระวงพฤตกรรมเสยง การพฒนาระบบการเรยนรโดยมผเรยนเปนส าคญ การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยนและสงเสรมการม สวนรวมของชมชนในการพฒนาสขภาพนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและชมชน

2.1.2 การถายทอดนโยบายสการปฏบต เมอก าหนดนโยบาย การด าเนนงาน สงเสรม สขภาพอยางนอยทง 9 ประเดนทจะด าเนนการและมการจดตงองคกรแลว โรงเรยนควรมการถายทอดนโยบายดงกลาวสผปฏบตหรอผทเกยวของ เชน คร ผปกครอง นกเรยนและบคลากรในโรงเรยน ไดรบทราบเพอน าไปสการปฏบตซงท าไดหลายวธ ไดแก ท าปายประกาศถาวรหรอชวคราว พมพในวารสารของโรงเรยน คมอโรงเรยน มการประกาศนโยบายในการประชมตางๆ เชน ประชมคร ประชมนกเรยนหรอประชมผปกครอง โดยมความถทเหมาะสมทจะท าใหทกคนรบทราบนโยบายและผบรหารก ากบตดตามใหมการจดท าแผนงานโครงการ ตามประเดนสงเสรมสขภาพตามทไดก าหนดไว

2.2 องคประกอบท 2 การบรหารจดการในโรงเรยนมจดมงหมายเพอใหเกดการจดการตางๆ ในโรงเรยนทน าไปสการด าเนนงานดานสงเสรมสขภาพ มแนวทางด าเนนงานหลกๆ 3 เรอง ไดแก

2.2.1 จดท าแผนงาน/ โครงการสงเสรมสขภาพ โดยตองสอดคลองกบสภาพ ปญหาทแทจรงในโรงเรยนและค านงถงแนวคดสงเสรมสขภาพ โดยใหครอบคลมมต 3 ประการ คอ

DPU

30

2.2.1.1 การเฝาระว ง แกไขปญหาสขภาพและปญหาสงแวดลอมทสงผลกระทบตอสขภาพของทกคนในโรงเรยน

2.2.1.2 การสงเสรมสขภาพและปองกนโรค เพอใหนกเรยนและ บคลากรในโรงเรยนมสขภาพสมบรณแขงแรง รวมทงการพฒนาความรความสามารถเพอใหเกดการปฏบตทเปนผลดตอสขภาพและความปลอดภย

2.2.1.3 การปรบปรงแกไขสงแวดลอมทงดานกายภาพ และสงแวดลอมในโรงเรยนใหปลอดภย สงผลดตอสขภาพของทกคนในโรงเรยน

2.2.2 การจดองคกรรองรบแผนงาน/โครงการสงเสรมสขภาพ โดยแผนงาน/ โครงการในโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตองการการมสวนรวมจากนกเรยน บคลากรและสมาชกในชมชนเปนอยางมาก ทงนเพอใหเกดความยงยนในการด าเนนงานสอดคลองกบความตองการและ ไดใชทรพยากรในชมชนใหเกดประโยชน โดยแนวทางในการจดองคกรรองรบแผนงาน/โครงการสงเสรมสขภาพในโรงเรยนสขภาพในโรงเรยน ไดแก

2.2.2.1 ส ารวจความตองการสภาพปญหาโดยการระดมความคดเหนจากผเกยวของ

2.2.2.2 เชญผเกยวของเขามามสวนรวมในการด าเนนงานตาม แผน งาน/โครงการตงแตเรมตน

2.2.2.3 จดท าแผนงาน/โครงการทระบกจกรรมชดเจนปฏบตไดจรงและก าหนดผรบผดชอบชดเจนตรงตามบทบาทหนาท ไมควรมอบหมายใหครคนใดคนหนงหรอครอนามยเพยงคนเดยว

2.2.2.4 เปดโอกาสและสนบสนนนกเรยนแกนน าตางๆใหมสวนรบผดชอบกจกรรมตางๆในแผนงาน/โครงการ

2.2.2.5 ใชแหลงทรพยากรทหาไดในทองถน เชน เชญกลมแมบานมารวมรบผดชอบโครงการอาหารกลางวนของโรงเรยน เชญกลมผปกครองรวมปรบปรงสงแวดลอมในโรงเรยน เปนตน

2.2.2.6 บรณาการงานสงเสรมสขภาพในกลมวชาสขภาพศกษา โดยการจดกจกรรมการเรยนรในหองเรยน และกจกรรมพฒนาผเรยน

2.2.2.7 จดตงคณะกรรมทปรกษาขนมาอกคณะหนง เพอให ค า ปรกษาและสนบสนนแผนงาน/โครงการเหลานน คณะกรรมการทปรกษามาจากผมาจากผมความรความช านาญในดานตางๆทมในพนท

DPU

31

2.2.2.8 การนเทศ/ตดตามและการประเมนผล เพอใหการด าเนนงานตอเนองและกาวหนารวมทงตรวจสอบปญหาอปสรรคทเกดขนในระหวางการด าเนนงาน โดยมแนวทาง ไดแก การผสมผสานไปในระบบการนเทศ/ตดตามงานปกตของโรงเรยน มการก าหนดวธการประเมนผลไวในแผนงาน/โครงการ โดยระบผทรบผดชอบการประเมนใหชดเจน มการบนทกผลการนเทศ/ตดตามไวเพอเปนขอมลส าหรบการพฒนางานตอไป และรายงานผลการประเมนตอผบงคบบญชา

2.3 องคประกอบท 3 โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน หมายถงโครงการหรอกจกรรมสงเสรมสขภาพทด าเนนการรวมกนระหวางโรงเรยน ผปกครองและสมาชกของชมชน เพอใหโรงเรยนไดมการด าเนนโครงการหรอกจกรรมสงเสรมสขภาพรวมกบภาคตางๆ ในชมชน การเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในโครงการหรอกจกรรมสงเสรมสขภาพของโรงเรยน เพอใหชมชนไดมสวนรวมรบรสถานการณสขภาพในพนทและเปนการปรบเปลยนแนวคดใหสมาชกของชมชนเหนวาสขภาพเปนหนาทของทกคนทตองดแลเอาใจใสไมใชเปนหนาทของบคคลหรอหนวยงานใดหนวยงานหนงเทานนและการด าเนนงานใหส าเรจไดตองท าทงทโรงเรยนในครอบครวและชมชน โครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพจงควรมคณะท างานซงประกอบดวย คร นกเรยน ผปกครอง และเจาหนาทสาธารณสของคกรในชมชนรวมกนด าเนนการ ดงน

2.3.1 รวมวเคราะหสภาพและสาเหตของปญหาโดยการศกษาในรายละเอยดของโครงการ/กจกรรมทจะด าเนนการนนมสภาพและสาเหตของปญหาเปนอยางไร ทงนอาจมการส ารวจขอมลสารสนเทศหรอปจจยพนฐานของโรงเรยนและชมชนเปนฐานในการวเคราะห เพอใหไดมาซงสภาพและสาเหตของปญหาทแทจรง

2.3.2 รวมวางแผน โรงเรยนควรกระตน จงใจใหชมชนมสวนรวม ในการแสดงความคดเหนเพอก าหนด เปาหมายสงสดทตองการวตถประสงคของโครงการ กลม เปาหมายทตองด าเนนการกจกรรมทพงกระท า บคคล/หนวยงานทรบผดชอบและผลสมฤทธของโครงการ เพอใหเกดความชดเจนในการปฏบต

2.3.3 รวมด าเนนการโดยทกฝายทเกยวของปฏบตตามบทบาทหนาทในแผนงาน สงเสรมสขภาพของโรงเรยน พรอมทงประชาสมพนธการด าเนนงานทงอยางเปนเปนทางการและไมเปนทางการใหชมชนไดรบทราบ

2.3.4 รวมตรวจสอบ ทบทวน พฒนาและปรบปรง โดยประเมนผลการด าเนนงานทผานมาอาจประเมนผลโดยการจดเสวนาประชาคมหมบาน สมภาษณหรอส ารวจความพงพอใจของนกเรยนชมชน เพอน าขอเสนอแนะทไดรบมาเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขกลวธการด าเนนงานใหมประสทธภาพมากยงขน การทนกเรยน คร บคลากรในโรงเรยนและชมชน

DPU

32

มสวนรวมในขนตอนตางๆจะชวยสรางความรสกทดตอการด าเนนงานสงเสรมสขภาพในโรงเรยน เกดความรวมมอและการประชาสมพนธ ใหการรบรการท างานตางๆเปนระยะๆจะชวยสรางความรสกพงพอใจใหแกทกคนทเกยวของ

2.4 องคประกอบท 4 การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ หมายถง การจดการควบคมดแลปรบปรงภาวะตางๆและสงแวดลอมของโรงเรยนใหอยในสภาพทถกสขลกษณะเออตอการเรยนร สงเสรมสขภาพกาย จตและสงคม รวมถงการปองกนโรคและอนตรายทอาจเกดขนตอนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน นอกจากจะมผลดทางดานรางกายและจตใจของเดกวยเรยนแลวยงมผลตอสขภาพของครอบครวและชมชนดวย ส าหรบแนวทางการจดสงแวดลอมในโรงเรยนประกอบดวย 2 สวนหลกทตองด าเนนการ ไดแก

2.4.1 แนวทางการด าเนนงานดานสงแวดลอมทางกายภาพการจดสงแวดลอมทางกายภาพใหถกสขลกษณะจะชวยใหนกเรยนไดอยอาศยในสงแวดลอมทเหมาะสม เออตอการมสขภาพดและเปนตวอยางทดดานสงแวดลอมตดตวนกเรยนไปทบานกอใหเกดพฤตกรรมสขภาพ ทดตอไปในอนาคต ซงโรงเรยนมแนวทางการด าเนนงานดานสงแวดลอมทางกายภาพ ไดแก ผรบผดชอบตามทโรงเรยนมอบหมายส ารวจสงแวดลอมทกตนปการศกษา โดยใช “แบบส ารวจสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน ” มการสรปผลการส ารวจเสนอตอทประชมคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนและผบรหารโรงเรยนเพอรวมหาแนวทางแกไขปญหา จดท าแผนงาน/โครงการเพอปรบปรงแกไขสงแวดลอมในโรงเรยนใหเปนไปตามมาตรฐานและประเมนซ าเมอสนปการศกษาด าเนนการใหมการส ารวจและท าลายแหลงลกน ายงลายอยางนอยเดอนละ 1 ครง โดยเฉพาะในฤดฝนและสามารถขอค าปรกษาเรองการควบคมโรคไขเลอดออกไดจากเจาหนาทสาธารณสขทมาใหบรการ

2.4.2 แนวทางด าเนนงานดานสงแวดลอมทางสงคมในโรงเรยนสงแวดลอมทางสงคมมผลตอสขภาพจตของทกคนในโรงเรยนจะสะทอนออกมาเปนความรสกพงพอใจ บรรยากาศทางสงคมทดเกดขนจากการทสมาชกในสงคมมสวนรวมในกจกรรมตางๆในโรงเรยน การเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมนอกจากจะชวยใหการท างานตางๆสอดคลองกบความตองการของนกเรยนแลวยงชวยใหนกเรยนเกดเจตคตทดตอเรองสขภาพและสงเสรมใหเกดพฤตกรรมทดตดตวตอไป แนวทางการสงเสรมดานสงแวดลอมทางสงคม ไดแก สนบสนนใหนกเรยนมสวนรวมเปนคณะท างาน/คณะกรรมการตางๆในโรงเรยนรวมกบครและกรรมการจากภายนอกโดยเฉพาะเกยวกบเรองสขภาพ สนบสนนกจกรรมชมชนของนกเรยน เชน การจดสถานทใหเปนทตงชมชน สนบสนนงบประมาณแกชมชน เปดโอกาสใหนกเรยนทรวมกลมกนท างานตางๆไดเสนอผลงานหรอกจกรรมทท าใหเปนทรบรตอสมาชกในโรงเรยนใหนกเรยนมสวนรวมในการท ากจกรรม

DPU

33

ดานสขภาพหรอการพฒนาคณภาพชวตทโรงเรยนจดขนอยางสม าเสมอและจดใหมกจกรรมสงสรรครวมกนระหวางคร นกเรยน ผปกครองและสมาชกในชมชน

2.5 องคประกอบท 5 บรการอนามยโรงเรยน หมายถง การทโรงเรยนจดใหมบรการสขภาพขนพนฐานทจ าเปนส าหรบนกเรยนทกคน เพอใหนกเรยนไดรบการตรวจสขภาพ การเฝาระวงภาวะสขภาพ การปองกนโรคและการรกษาพยาบาลเบองตนจากครและเจาหนาทสาธารณสข โดยมจดมงหมายใหเดกวยเรยนมสขภาพด มศกยภาพในการเรยนร โดยประกอบดวย 3 สวนหลกทตองด าเนนการ ดงน

2.5. 1 การตรวจสขภาพนกเรยน มแนวทางการด าเนนงานไดแก ครอนามย ประสานกบเจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบโรงเรยนเพอนดหมายวนเวลาเขาใหบรการ ครอนามยประสานงานกบครประจ าชน ป.1-ป.4 เพอชงน าหนก/วดสวนสง ประเมนภาวะการเจรญเตบโต ทดสอบสายตาโดยใช E-Chart แลวลงบนทก พรอมทง ก าหนดวนทเจาหนาทสาธารณสขเขาใหบรการตรวจสขภาพ ส าหรบ ป.5 ขนไป ใชแบบบนทกการตรวจสขภาพ ดวยตนเอง จดเตรยมสถานทน านกเรยนเขารบบรการตรวจสขภาพ โดยเจาหนาทสาธารณสขจะ เขาตรวจสขภาพอยางนอยปละ 1 ครง ครประจ าชน/ครทปรกษาแนะน านกเรยนทมปญหาสขภาพใหรบบรการทสถานบรการสขภาพ โดยใชสทธตามโครงการหลกประกนสขภาพ (30 บาทรกษา ทกโรค)

2.5.2 การเฝาระวงภาวะสขภาพ เปนการเกบ รวบรวมขอมลตางๆ เกยว กบ ภาวะ สขภาพเปนระยะๆ เพอประเมนภาวะสขภาพนกเรยน หาแนวทางใหการชวยเหลอตอไป มแนวทางการด าเนนงาน ไดแก ทดสอบสายตาปละ 1 ครง ทกชนป การตรวจสขภาพโดยเจาหนาทสาธารณสขส าหรบชน ป.1-ป.4 ส าหรบนกเรยนชน ป.5-ป.6 ใหนกเรยนตรวจดวยตนเองภายใตการดแลของครอนามยและเจาหนาทสาธารณสข การทดสอบการไดยน เพอเปนการคดกรองเบองตนคนหาความผดปกตของการไดยน เฉพาะนกเรยนชน ป.1 ตรวจสขภาพชองปาก โดยเจาหนาทสาธารณสขตรวจ ป.1-ป.4 เพอคนหาความผดปกตในชองปาก สวนนกเรยน ป.5-ป.6 ตรวจดวยตนเองเมอพบความผดปกตใหครประจ าชนหรอครทปรกษาสงตวไปขอค าแนะน าจากเจาหนาทสาธารณสขเขามาใหบรการและการสรางเสรมภมคมกนโรค เจาหนาทสาธารณสขเปน ผใหบรการโดยครอนามยและโรงเรยนใหความรวมมอ

2.5.3 การจดบรการรกษาพยาบาลเบองตน โรงเรยนทกแหงจดหองพยาบาลโรงเรยนและบรการรกษาพยาบาลเบองตนส าหรบนกเรยน ซงถอเปนบรการสขภาพพนฐาน โดยครอนามยหรอครพยาบาลควรมบทบาทในการดแลเรองการจดบรการรกษาพยาบาลเบองตน ไดแก การจดหายาและเวชภณฑทจ าเปนส าหรบหองพยาบาลใหเพยงพอโดยพจารณาตามสภาพปญหา

DPU

34

การเจบปวยของนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน ครประจ าชน/ครทปรกษาสงตอนกเรยนทเจบปวยไปรบบรการทหองพยาบาล ครประจ าชน/ครทปรกษา สงตอนกเรยนทตรวจสขภาพตนเองพบวามปญหาหรอความเจบปวยไปขอรบค าแนะน าจากหองพยาบาล ครอนามย/ครพยาบาลใหการดแลรกษาเบองตนแกนกเรยนและบคลากรทเจบปวยหรอมปญหาสขภาพ และครอนามย/ครพยาบาลสงตอนกเรยนหรอบคลากรทเจบปวยเกนขอบเขตการบรการหองพยาบาลไปรบบรการทสถานอนามยหรอโรงพยาบาล

2.6 องคประกอบท 6 สขศกษาในโรงเรยน หมายถง การทโรงเรยนจดกจกรรมสขศกษาทงในหลกสตรการศกษาและผานทางกจกรรมพฒนาผเรยนเพอมงใหเกดการเรยนรและมการฝกปฏบตทน าไปสการมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมตอการมสขภาพด โดยมแนวทางการด าเนนงานเปน 2 สวน คอ การใหความรและสรางเสรมเจตคตตามสขบญญตแหงชาตและการฝกปฏบตเพอใหเกดทกษะทจ าเปน ซงสอดคลองกบสขบญญตโดยสขบญญตแหงชาต 10 ประการ ถกก าหนดขนเพอเปนแนวทางใหประชาชนปฏบตเพอการมสขภาพดทงสขภาพรางกาย สขภาพจต และสขภาพทางสงคม การสอนเรองนตงแตวยเดกจะชวยใหงายทจะปลกฝงจนเกดการปฏบต เปนประจ ากลายเปนพฤตกรรมสขภาพตดตวไปตลอดชวต โดยมแนวทางการด าเนนงาน ดงน

2.6.1 วางแผนการเรยนรสขบญญตแหงชาตใหสอดคลองกบนกเรยนชนตางๆ 2.6.2 พจารณาเนอหาของสขบญญตในแตละขอตามความเหมาะสมของชนเรยน

โดยพจารณาจากสาระการเรยนรรายชนปทกระทรวงศกษาธการจดท าไว หรอตามความคดเหนของคณะกรรมการจดท าหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนแตละแหง

2.6.3 การจดกจกรรมการเรยนรสขบญญตแหงชาตควรเปนการจดกจกรรมการเรยนรทเนนการสรางทกษะ

2.7 องคประกอบท 7 โภชนาการและอาหารทปลอดภย หมายถง การสงเสรมใหนกเรยนมภาวการณเจรญเตบโตสมวย โดยจดใหมอาหารทมคณคาตอสขภาพ สะอาด ปลอดภยใหกบนกเรยน และบคลากรในโรงเรยนประกอบดวยการด าเนนงานทส าคญ 2 เรอง ไดแก

2.7.1 โภชนาการในโรงเรยน มแนวทางด าเนนงานในเรองตางๆ ไดแก การใหความรเรองโภชนาการผสมผสานกบหลกสตรในชนเรยน การจดใหมอาหารกลางวน การเสรมอาหารใหนกเรยนเพมเตมและการใหนกเรยนไดรบยาเมดเสรมธาตเหลก การประเมนภาวะโภชนาการ การเจรญเตบโตโดยการชงน าหนก วดสวนสงและประเมนภาวะการขาดสารอาหารทสงผลกระทบตอผลสมฤทธทางการเรยน การแกปญหาดานโภชนาการของนกเรยน โรงเรยนด าเนนการเรองอาหารกลางวนใหกบนกเรยนทกคนจดอาหารเสรมใหนกเรยนรบประทานทกวน

DPU

35

2.7.2 การสขาภบาลอาหาร มแนวทางด าเนนงาน ไดแก ส ารวจสขาภบาลอาหารในโรงเรยนตามแบบของกรมอนามยด าเนนการแกไขปรบปรงใหถกตองตามมาตรฐาน ควบคมดแลดานความปลอดภยของอาหาร โดยเฉพาะสารปนเปอน

2.8 องคประกอบท 8 การออกก าลงกายกฬาและนนทนาการ หมายถง กจกรรมการสงเสรมสนบสนนใหนกเรยนและบคลากรใน โรงเรยนมการออกก าลงกายเพอสขภาพ โดยการจดสถานท อปกรณและกจกรรมการออกก าลงกาย กฬาและนนทนาการ พรอมทงเปดโอกาสใหประชาชนเขามาใชสถานทและอปกรณหรอเขารวมกจกรรมทโรงเรยนจดขนตามความเหมาะสม โดยมแนวทางหลกในการด าเนนงานเปน 2 สวน คอ

2.8.1 การจดสงแวดลอมทสงเสรมการออกก าลงกาย กฬาและนนทนาการ ส าหรบนกเรยนบคลากรในโรงเรยนและการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนและชมชน โดยใชกจกรรมการออกก าลงกาย กฬาและนนทนาการเปนตวน า โดยมแนวทางด าเนนงาน ไดแก จดใหมสถานทส าหรบการออกก าลงกายทเหมาะสมกบประเภทของกฬาและความปลอดภย จดหาอปกรณส าหรบกฬาใหเพยงพอ สอดคลองกบสถานททจดให และดแลใหอยในสภาพทใชการไดจดกจกรรมเพอสงเสรมการออกก าลงกาย กฬาและนนทนาการอยางตอเนอง เพอเปนแรงกระตนหรอจงใจใหนกเรยน บคลากรในโรงเรยน ตลอดจนประชาชนทอยใกลเคยงโรงเรยนเหนเปนสงส าคญในชวตประจ าวนทตองปฏบต เปดโอกาสใหสมาชกชมชนมสวนรวมในกจกรรมการออกก าลงกาย กฬา นนทนาการของโรงเรยน สงเสรมใหมการจดตงชมชน/ชมรมออกก าลงกายเพอสขภาพในชมชนหรอเปนผน าในกจกรรมการออกก าลงกาย และกฬาในโอกาสส าคญๆ

2.8.2 การพฒนาสมรรถภาพรางกาย ความสมบรณแขงแรงของรางกาย นอกจากจะประเมนจากภาวะเจรญเตบโตดานน าหนกและสวนสงแลว ยงสามารถประเมนไดจากสมรรถภาพทางกาย ซงการทดสอบสมรรถภาพทางกายเปนกจกรรมทโรงเรยนด าเนนการอยแลว หรออาจตดตอหนวยงานใกลเคยงทมความช านาญเรองนโดยตรงมาทดสอบสมรรถภาพทางกายแกนกเรยนทกคนอยางนอยปละ 1 ครง แลวแจงผลการทดสอบใหนกเรยนทราบทกครง เพอกระตนใหเกดความสนใจในสขภาพของตนเอง ใหค าแนะน าแกนกเรยนทไมผานการทดสอบ โดยค านงถง สรระรางกายและภาวะสขภาพของแตละบคคล และตดตามความกาวหนาดวยการทดสอบซ าตามเวลาทก าหนดไว

2.9 องคประกอบทการใหค าปรกษาและสนบสนนทางสงคม หมายถง ระบบบรการใหค าปรกษา แนะแนวและชวยนกเรยนทมปญหาสขภาพภาย สขภาพจ ตและภาวะเสยง รวมทงพฤตกรรมเสยงของนกเรยนโดยแนวทางการด าเนนงาน ไดแก ครทปรกษา/ครประจ าชน ซงเปนบคลากรหลกในการด าเนนงานส ารวจขอมลนกเรยนเพอใหรจกนกเรยนเปนรายบคคลใน

DPU

36

ดานตางๆ เชน ดวนความสามารถ ดานสขภาพ ดานครอบครวและดานอนๆ หลงจากนนครทปรกษาครประจ าชน/ครฝายปกครอง รวมประชมปรกษาหารอเพอพจารณาจดกลม นกเรยนจ าแนกเปน 3 กลม ไดแก กลมปกต กลมเสยงและกลมมปญหา เพอวางแผน ดแลชวยเหลออยางเหมาะสม โรงเรยน/ครทปรกษา/ครประจ าชน จดกจกรรมตางๆเพอใหเกดความรวมมอระหวางครและผปกครองในการดแลนกเรยนทงทบานและทโรงเรยน โรงเรยนจดกจกรรมเพอนชวยเพอน ส าหรบนกเรยนกลมเสยง/กลมทมปญหา ด าเนนการโดยใหค าปรกษาเบองตนเพอชวยผอนคลายปญหาและจดกจกรรมเพอปองกนแกไขปญหาทงนอกหองเรยนและในหองเรยน มการสงตอใหผเชยวชาญเฉพาะดาน ถานกเรยนยงมพฤตกรรมไมดขน โดยครทปรกษา/ครประจ าชน/คณะกรรมการระบบดแลชวยเหลอนกเรยน/คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนตดตามนกเรยนทไดรบการชวยเหลอเปนระยะอยางสม าเสมอ และประสานความรวมมอกบผทเกยวของทกฝายทงในโรงเรยนและชมชน โดยเฉพาะผปกครองเพอรวมกนแกไขปญหาตาง ๆ

2.10 องคประกอบท 10 การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน หมายถง การจดกจกรรมตางๆเพอกระตน สงเสรมใหบคลากรในโรงเรยนมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม สงผลดตอสขภาพของตนเองและเปนอยางทดแกนกเรยนในโรงเรยน โดยมแนวทางการด าเนนงาน ไดแก การสนบสนน/แนะน าใหคร และบคลากรทกคนในโรงเรยนไดมโอกาสประเมนสขภาพตนเองอยางนอยปละ 1 ครง โดยรบบรการตรวจสขภาพทสถานบรการทางสาธารณสขการขอรบค าแนะน าเรองสขภาพจากเจาหนาทสาธารณสขทมาใหบรการในโรงเรยนและประเมนสขภาพตนเองและจดหาสอดานสขภาพเผยแพรในโรงเรยน เชน บอรดเผยแพรในรปแบบทนาสนใจดวยวธตางๆ และเชญวทยากรจากภายนอกใหความรเรองสขภาพแกบคลากรในโรงเรยน ผบรหารชแจงท าความเขาใจเรองขอหามการสบบหรและการดมเครองดมแฮลกอฮอลใหชดเจนในการประชมบคลากรในโรงเรยน การจดท าปายหามสบบหรใหเหนชดเจนในบรเวณโรงเรยนผบรหารใหความส าคญกบการชแจง/เชญชวนบคลากรเขารวมกจกรรมดานสขภาพทโรงเรยนจดขน เชน รบบรการทดสอบสมรรถภาพพรอมๆกบนกเรยนรวมออกก าลงกายเพอสขภาพ ขอรบค าแนะน าดานสขภาพ ขณะทเจาหนาทสาธารณสขเขามาใหบรการ การจดสถานทท างานใหนาอย

สงเกตไดจากองคประกอบและเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ทง 10 ขอ สามารถน ามาเปนแนวทางในการปฏบตเพอใหนกเรยนกาวเขาสการมคณสมบตโรงเรยนสงเสรมสขภาพเปนสงส าคญ

3. กระบวนการด าเนนงานพฒนาสโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โรงเรยนทกสงกดทงภาครฐ และเอกชนสามารถเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรม

สขภาพไดโดยแสดงความจ านงเขารวมโครงการกบหนวยงานตนสงกดในระดบจงหวดหรอเขต

DPU

37

พนทการศกษา โดยโรงเรยนทเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพจะไดรบคมอการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพและเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพไวใชเปนแนวทางในการด าเนนงานและพฒนาการประเมนเพอรบรองในระดบตางๆตอไป (กรมอนามย , 2547 : 8) ขนตอนการสโรง เรยนสงเสรมสขภาพ ควรเกดจากการทคณะครและนกเรยนมความตระหนกถงความส าคญของการมสขภาพดและความจ าเปนในการสรางพฤตกรรมสขภาพทถกตองตงแตเดก ทงยงมงมนทจะสรางใหโรงเรยนเปนศนยกลางในการพฒนาความเปนอยอยางมสขภาพดของทกคนในชมชน โดยด าเนนการตามขนตอนตางๆ ดงน

3.1 สรางความสนบสนนของชมชนและทองถนเพอใหเกดโรงเรยน สงเสรมสขภาพ ผบรหารโรงเรยนควรชแจงแกคร นกเรยน ผปกครอง ผน าชมชน และประชาชนในทองถนเกยวกบความส าคญ และความจ าเปนในการด าเนนงานสรางสขภาพเพอใหเกดความรวมมอในการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระหวางโรงเรยน และชมชน หลงจากนนผบรหารโรงเรยนสามารถแจงความจ านงเขารวมโครงการไดทหนวยงานตนสงกดระดบจงหวดหรอเขตพนทการศกษา และประสานการด าเนนงานกบเจาหนาทสาธารณสขในพนท

3.2 จดตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน คณะกรรมการสถานศกษาของโรงเรยนสรรหากลมบคคลทสนใจงานสงเสรมสขภาพ และการพฒนาคณภาพชวตของนกเรยน และชมชน แตงตงเปนคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนจ านวน 10-15 คน ประกอบดวย คร นกเรยน ผปกครอง เจาหนาทสาธารณสข และผแทนองคกรในชมชน โดยคณะกรรมการชดนจะท าหนาทในการคนหาแนวทางปฏบตเพอพฒนาสการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

3.3 จดตงคณะกรรมการทปรกษา คณะกรรมการสถานศกษาสรรหา และแตงตงคณะกรรมการทปรกษาจากผน าชมชน และผทสนใจในพนทโดยคณะกรรมการชดนจะท างานรวมกบโรงเรยนในการเผยแพรขาวสาร ดานการสงเสรมสขภาพ ตลอดจนระดมทรพยากรในทองถน เพอการสนบสนน และสรางความแขงแกรงในการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

3.4 วเคราะหสถานการณ คณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนด าเนนการส ารวจสถานการณดานสขภาพของโรงเรยน และชมชนเพอรวบรวมขอมลพนฐานในการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เชน สถานการณปญหาสขภาพ สภาพสงแวดลอมทางกายภาพ สภาพแวดลอมทางสงคม กฎระเบยบ กฎเกณฑ กฎหมาย รวมทงทรพยากรในชมชนทเออตอการสงเสรมสขภาพ

3.5 ก าหนดจดเรมตนในการท างาน คณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ น าผลการวเคราะหสถานการณสขภาพของโรงเรยน และชมชน มารวมกนระดมความคดเหนในการ

DPU

38

ก าหนดประเดน เพอด าเนนการสงเสรมสขภาพตามความตองการของนกเรยน บคลากรในโรงเรยน ผปกครอง และชมชน

3.6 จดท าแผนปฏบตการ คณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยน ก าหนดนโยบายและ แผนการปฏบตการใหสอดคลองกบสภาพปญหา พรอมทงก าหนดเปาหมายการด าเนนงาน รปแบบกจกรรม บทบาททเกยวของ ตวชวด ในการตดตามประเมนผล กลไกการประสานความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชน และระบบรายงานใหชดเจน

3.7 ตดตามและประเมนผล คณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยน มการตดตามความกาวหนาในการด าเนนงาน โดยการจดประชมแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางผเกยวของ มการประเมนผลการด าเนนงาน การเผยแพรประชาสมพนธผลส าเรจ และมการปรบเปลยนแผนงานเพอแกไขขอบกพรองในการด าเนนงานอยางสม าเสมอ

3.8 พฒนาเครอขายระดบทองถน คณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนแตละโรง มการผลกดน และสนบสนนการด าเนนงานซงกนและกน ดวยการสรางเครอขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพโดยมการแลกเปลยนขอมลขาวสาร ประสบการณและ แหลงทรพยากร ตลอดจนมการจงใจใหโรงเรยนอนๆทยงไมเขารวมโครงการเกดความตนตว และรวมด าเนนการสงเสรมสขภาพในโรงเรยนสงเสรมสขภาพตามแนวทางโรงเรยนสงเสรมสขภาพตอไป

4. กระบวนการในการเขาสการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 4.1 การเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

4.1. 1 โรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภ าพ คอ โรงเรยนระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาในทกสงกด ทงภาครฐและเอกชน

4.1.2 การเขารวมโครงการของโรงเรยน ผบรหารโรงเรยนแสดงเจตจ านงเพอเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โดยแจงตนสงกดในระดบตนเชน ส านกงานเขตพนทการศกษา ส านกงานเทศบาล กองก ากบการต ารวจตระเวนชายแดน หรออนๆ

4.2 การพฒนาเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 4.2.1 ส านกงานสาธารณสขจงหวดประสานกบหนวยงานทรบผดชอบโรงเรยนทแสดงเจตจ านงเพอเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ พรอมทงประชมชแจงผทเกยวของ 4.2.3 โรงเรยนประเมนตนเอง โดยใชหลกเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข เพอคนหาสงทยงไมไดด าเนนการหรอด าเนนการไมครบถวน

DPU

39

4.2.4 พฒนาโรงเรยนใหเขาสเกณฑมาตรฐานทงในสวนทด าเนนการไดเอง และในสวนทจ าเปนตองขอรบการสนบสนนจากบคคล ผเกยวของในพนทซงสามารถขอรบค าแนะน าไดจากทมประเมนในระดบอ าเภอ 4.2.5 เมอโรงเรยนไดด าเนนการครอบคลมทกองคประกอบแลว สามารถแจงความประสงคขอรบการประเมนไดทเจาหนาทสาธารณสขผดแลโรงเรยน 4.3 การประกาศรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เมอโรงเรยนไดผาน การประเมนเพอการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพจากทมประเมนแลว โรงเรยนจะไดรบ ใบประกาศเกยรตคณจากกระทรวงสาธารณสข ดงน

ระดบทองแดง : ผานเกณฑประเมนขนดมากไมนอยกวา 4 องคประกอบ : ไมมผลการประเมนต ากวาขนพนฐานใน 6 องคประกอบ ทเหลอ

ระดบเงน : ผานเกณฑประเมนขนดมากไมนอยกวา 6 องคประกอบ : ไมมผลการประเมนต ากวาขนพนฐานใน 4 องคประกอบ

ทเหลอ ระดบทอง : ผานเกณฑประเมนขนดมากไมนอยกวา 8 องคประกอบ

: ไมมผลการประเมนต ากวาขนพนฐานใน 2 องคประกอบ ทเหลอ

การรบรองมอายการใชงาน 2 ป นบจากวนทระบในเกยรตบตร และการเลอนระดบขอการประเมนสามารถท าไดตามความพรอมของโรงเรยน กระบวนการในการเขาสการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพแสดงรายละเอยดดง ภาพ 2.4

DPU

40

ภาพท 4 รปท 2.4 กระบวนการในการเขาสการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ทมา: (กรมอนามย, 2548 : 7)

5. ประโยชนทไดรบจากการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โรงเรยนทเขารวมโรงเรยนสงเสรมสขภาพจะไดรบประโยชนหลายประการ ดงน 5.1 โรงเรยนไดมการรบรแนวทางการสงเสรมสขภาพพรอมคมอการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เกณฑมาตรฐานการประเมนและเอกสารอนๆทเกยวของ 5.2 นกเรยนไดเรยนรวถชวตในการสรางพฤตกรรมสขภาพ ซงจะปลกฝงใหเกดการปฏบตตนทจะน าไปสการมสขภาพทดตงแตเดก ควบคไปกบการศกษาเพอใหเดก “ ด เกง มสข” 5.3 คร ผปกครอง และสมาชกของชมชนจะไดรบความรเกยวกบสขภาพอนามยเพอน าไปปฏบตใหเกดทกษะการดแลสขภาพทเหมาะสม 5.4 ตวชวดโรงเรยนสงเสรมสขภาพมความสอดคลองกบตวชวดการประเมนคณภาพการศกษา ทงดานผลผลตและดานกระบวนการกอใหเกดผลดตอโรงเรยนในการรบการประเมนจากภายนอก

โรงเรยนเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โรงเรยนประเมนตนเอง

โรงเรยนพฒนาเขาสเกณฑมาตรฐาน

ประเมนเพอการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การสนบสนน ทรพยากรจากแหลงตางๆ

คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน

ทมประเมนระดบอ าเภอ

ทมประเมนระดบอ าเภอ

ทมประเมนระดบอ าเภอ

- จงหวดประชมชแจง - จงหวดจดอบรม พฒนา ศกยภาพแกนน า DPU

41

5.5 โรงเรยนมโอกาสไดรบความรวมมอชวยเหลอจากชมชน และองคกรตางๆเพมขน

ประโยชนดงกลาวขางตน เปนความทาทายภายใตเงอนไขทจ ากดของทรพยากรคน เวลา และงบประมาณของฝายการศกษา สาธารณสข และทองถนโดยเปาหมายสงสดคอ ภาพลกษณของเดกวยเรยน และเยาวชนไทยทด เกง และมความสข อนเปนความส าเรจของการปฏรปการศกษา และการปฏรประบบสขภาพซงจะน าไปสการบรรลถงปรชญาการพฒนา “คน” อยางแทจรง (กรมอนามย, 2547 : 9)

6. การด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในประเทศไทย ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ.2540-2544) ไดมจดหมาย

ของการพฒนาประเทศ โดยเนนคนเปนศนยกลางในการพฒนาแล ะไดใหความส าคญของสขภาพพลานามยของคน โรงเรยนเปนสถาบนทางสงคมทมบทบาทส าคญในการสรางเดกและเยาวชนใหมความรทางวชาการและพฒนาคณสมบต ความสามารถ ความรบผดชอบของการเปนพลเมองด ดวยการสงสอน เรยนรจากกจกรรม ทงในหลกสต รและเสรมหลกสตร กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ไดก าหนดเปาหมายในงานสงเสรมสขภาพในกลมเดกวยเรยนและเยาวชน ในแผนพฒนาสาธารณสข ฉบบท 8 (พ.ศ.2540-2544) ไววา "เพอใหเดกวยเรยน และเยาวชนไดรบการพฒนาสขภาพ โดยการสงเสรม ปองกน รกษา และแกไขปญหาใหมสขภาพสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญาและการมพฒนาการ ตามวยทเหมาะสม" ซงสอดคลองกบการประชมขององคการอนามยโลก เมอเดอนธนวาคม 2540 (Intercounty Consultation on Health Promotion School) ทไดใหขอเสนอแนะแนวทางการด าเนนงานใหโรงเรยนด าเนนงานสงเสรมสขภาพดวยโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ โดยอาศยโรงเรยนเปนศนยกลางในการเพมพนความร ปลกฝงทศนคตและคานยมเกยวกบการมสขภาพดอนจะเปนพนฐานส าคญในการพฒนาพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพทยงยน ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตไดก าหนดมาตรฐานโรงเรยน พ.ศ. 2541 ขน เพอระบเปาหมายของสขภาพอนามยนกเรยนทพงประสงคทงในเชงคณภาพและปรมาณในมาตรฐานคณภาพขอท 7 ไววา "นกเรยนมสขภาพและสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ" และไดมขอตกลงความรวมมอรวมกน ระหวางกระทรวงสาธารณสขกบกระทรวงศกษาธการ เมอวนท 10 เดอนมถนายน พ.ศ. 2541 ก าหนดเปาหมาย เพอพฒนาการด าเนนงานตามโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตงแตปการศกษา 2541 เปนโครงการพฒนาสขภาพอนามยของนกเรยน 4 ดาน คอ การสงเสรมสขภาพ การควบคมปองกนโรค การรกษาพยาบาลและฟนฟสภาพรางกาย และความรวมมอทางวชาการ การสงเสรมสขภาพ โดยใชโรงเรยนเปนจดเรมตน ในระยะแรก ส านกสงเสรมสขภาพกรมอนามย ไดจดท าหลกสตรอบรมวทยากรส าหรบสนบสนนการด าเนนงาน

DPU

42

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ จดท าคมอใหการปรกษาแนะแนวปญหาสขภาพวยรนและปญหาสาร เสพตดในโรงเรยนเพอใหครใชเปนคมอในการใหค าปรกษา ป 2545 ส านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย ไดพฒนาเกณฑการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ จากเดมประเมนเฉพาะดานกระบวนการ เปนการประเมนครอบคลมทงกจกรรมและผลลพธเพอใหโรงเรยนสามารถใชในการประเมนตนเองและส าหรบผวจยจากภายนอก เพอพฒนาศกยภาพเดกวยเรยนในการเปนผน าดานสขภาพและสนบสนนการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในพนทใหเกดความยงยน ในป 2550 กรมอนามยไดก าหนดเปาหมายหลก โดยก าหนดตวชวดการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพของทกจงหวดใหโรงเรยนทกสงกดตองผานเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ รอยละ 80 และโรงเรยนทกสงกดตองผานเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ระดบทอง รอยละ 40

7. การด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในตางประเทศ สพตรา ธนญชย ( 2541 : 31-33) กลมประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต ( School health

education in South East Asia) ประกอบดวยกลมประเทศ อนเดย เนปาลและศรลงกาไดรวมมอกนท าโครงการเรงดวนภายใตชอโครงการ Little doctor program ในป พ.ศ. 2535 ทกรงนวเดลฮ ประเทศอนเดยและประเทศในแถบนไดตดตอในดานการพฒนาของเมองสขภาพหรอเมองนาอย(Healthy cities) โดยเนนในเรองการ ปองกนและการแพรกระจายของโรคทางเพศสมพนธโดยเฉพาะ HIV/AIDS เปนประเดนมงเนนทส าคญ ในการประชมทเจนวาขององคการอนามยโลกไดวางแผนพฒนาการสงเสรมสขภาพในโรงเรยนทเมองบราเซวาวล ( Brazzaville) โดยในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2539 ประเทศในแถบแอฟรกา (School health education in Africa) ไดเรมสรางเครอขายในโครงการอาหารกลางวน ท กาโบโรน ( Gaborone) และโบทสวานา ( Boiswana) ม 4 ประเทศ คอ เบนนน (Benin) คาเมอรน (Cameroon) กานา (Ghana) และนามเบย ( Namibia) ไดด าเนนกจกรรมการพฒนาดานสขภาพเปนกรณพเศษ

สถาบนสงเสรมสขภาพไทย ( 2540 : 17 - 18 อางถงใน อษา อมเอบ, 2547 : 27-28) ไดศกษาโครงการสงเสรมสขภาพของรฐวคตอเรย ประเทศออสเตรเลย ซงด าเนนงานโดยมลนธสงเสรมสขภาพรฐวคตอเรย ( Victoria health promotion foundation) ไดเสนอแนวคดเกยวกบการจดกจกรรมสงเสรมสขภาพในโรงเรยน มองคประกอบอนนอกเหนอจากองคประกอบ 3 องคประกอบของโครงการสขภาพในโรงเรยน คอ การบรการสขภาพ การสอนสขศกษาและการจดสงแวดลอม) โดยไดเนนสงแวดลอมทเออตอสขภาพ มนโยบายปลอดบหร ปลอดสราและปฏบตตามนโยบายการมบรการอาหารอรอยและสงเสรมสขภาพ การมเครองเลนและอกก าลงกาย ทปลอดภย เปนตน นอกจากนยงเนนการเสรมสรางใหองคการมสขภาพด ( Healthy organization)และการสงเสรมใหมมนษยสมพนธทด ( Healthy relationship) ระหวางนกเรยน คร และบคลากร

DPU

43

ทกคนในโรงเรยนดวยเนนการปฏบตงานรวมกบชมชน ในประเทศสหรฐอเมรกา คานาดา และออสเตรเลยโรงเรยนทกโรงเรยนไดปฏรประบบการศกษาและโครงการสขภาพใหสอดคลองกบสภาวะปญหาสขภาพทเปลยนแปลงไปของประเทศ และถอวาโรงเรยนเปนพนธมตรดานสงเสรมสขภาพทส าคญ เพราะสามารถเขาถงกลมประชากรจ านวนมาก สถาบนพฒนาวยรนคานจร(Camegie Council on Adoiescent Development) ของประเทศสหรฐอเมรกา ไดเสนอแนะใหโรงเรยนในการปฏรปเพอสขภาพเดกและเยาวชนวา โรงเรยนไมไดมหนาทรบผดชอบตอปญหาทกอยางของเดก แตปญหาเหลานนมผลโดยตรงตอการเรยนรของเดก โรงเรยนจะตองด าเนนการเพอตอบสนองตอปญหาเหลานน เพอใหเกดความเหมาะสม โครงการโรงเรยนสขภาพด ( Healthy schools program) โดยสถาบนปองกนโรคและสงเสรมสขภาพ ( Office of disease prevention and health promotion) ไดแบงวตถประสงคการจากรวบรวม 300 วตถประสงค ได 21 หมวด หมวดใหญๆ คอ หมวดท 1 เปนวตถประสงคทนอกจากจะท าใหเกดขนโดยตรงจากโครงการสขภาพในโรงเรยน หมวดท 2 เปนโครงการทนอกจากจะท าใหเกดขนโดยตรงจากโครงการสขภาพในโรงเรยนแลวตองอาศยบานและชมชนรวมดวย และหมวดท 3 เปนโครงการสงเสรมสขภาพทจดโดยเจาหนาทสาธารณสขในชมชน 2.7 บรบททวไปของโรงเรยนบานอาวปอ

ประวตโรงเรยนบานอาวปอ โรงเรยนบานอาวปอ ตงอย หมท 6 ต าบลปาคลอก อ าเภอถลาง จงหวดภเกต สรางขน

ในสมยของ นายสวสด สงเคราะห เปนนายอ าเภอถลาง ม นายเลก ปราบทกข เปนก านนต าบล ปาคลอก นายวาด พลายกวม เปนผใหญบานหม 6 บานอาวปอ ไดรวมกนหาเงนจากการบรจาค ของราษฎรเปนจ านวนเงน 8,000 บาท โดยม นายหมาดหนอ ทอทพย กบ นายล าหยา ทอทพย เปนผมอบทดน จ านวน 8 ไรเศษ จงไดสรางอาคารเรยนชวคราว โดยมอบใหกระทรวงศกษาธการใชจดการศกษา

เปดท าการสอนเมอวนท 1 พฤศจกายน 2506 โดยเปดสอนชนประถมศกษาปท 1 มนกเรยน 67 คน มคร 1 คน คอ นายสนธยา บญวตร เปนครใหญ และครผสอนเพยงคนเดยว ตอมาม นายเศวต รกษศร และ นายสงคราม ทดแทน ยายมาประจ าการ

ป 2508 ไดสรางอาคารเรยนแบบ 025 จากเงนงบประมาณ 40,000 บาท ป 2510 ไดสรางอาคารเรยนแบบ ป.1 ก 3 หองเรยนจากเงนงบประมาณ 97,250บาท ป 2511ไดสรางอาคารเรยนแบบ ป.1 ก 4 หองเรยน จากเงนงบประมาณ 160,000 บาท

DPU

44

ป 2512 นายบญเชด ชาญสมห เขามารบต าแหนงครใหญ ป 2513 นายประยร สนทเปรม มาด ารงต าแหนงครใหญ คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานโรงเรยนบานอาวปอ 1. นายหมตตาเหลบ จตตซอ ประธานกรรมการ

2. นายสอาด คงนาม กรรมการทเปนผแทนผปกครองนกเรยน

3. นายสะอาด สาเหลา กรรมการทเปนผแทนคร

4. นายเกรยงไกร ทอทพย กรรมการทเปนผแทนองคกรชมชน

5. นายสรยทธ คงนาม กรรมการทเปนผแทนองคกรปกครองสวน

ทองถน

6. นางสาวบษบา ถนเกาะยาว กรรมการทเปนผแทนศษยเกา

7. นายคอลด วงศนา กรรมการทเปนผแทนองคกรศาสนาในพนทฯ

8. นายสอาด คงนาม กรรมการผทรงคณวฒ

9. นายสาคร เยนจต เปนกรรมการและเลขานการ

ป 2514 ซอทดนเพมจ านวน 2 ไร จาก นายเฉม ทอทพย เปนเงน 50,000 บาท รวมเนอททงหมด 9 ไร งาน 45 ตารางวา

ป 2516 นายส าราญ โกยศรพงศ มาด ารงต าแหนงครใหญ เปดท าการสอนถงชนประถมศกษา ปท 6

ป 2517 นายสวสด ชมรกษ มาด ารงต าแหนงครใหญ เปดท าการสอนถงชนประถมศกษาปท 7

ป 2519 ไดสราง อาคารเรยนแบบ ป.1ก จ านวน 3 หองเรยนจากเงนงบประมาณ 150,000 บาท

ป 2511 ไดสรางโรงฝกงานแบบ 312 จากเงนงบประมาณ 70,000 บาท ป 2525 นายอ าพล สกลจนทร มาเปนรกษาการในต าแหนง อาจารยใหญแทน

นายสวสด ชมรกษ ซงยายไปรบต าแหนงครโรงเรยนบานโคกวดใหม ป 2525 ไดรบเงนงบประมาณ สรางโรงฝกงาน 313 เอ จ านวน 1 หลง ป 2527 นายพฒน จนทรแกว มาด ารงต าแหนงอาจารยใหญ ป 2533 นายสาคร เยนจต มาด ารงต าแหนงอาจารยใหญ ป 2538 นายสวสด ชมรกษ มาด ารงต าแหนงอาจารยใหญ ป 2539 นายอวยชย กงทอง มาด ารงต าแหนงอาจารยใหญ

DPU

45

ป 2539 ไดรบเงนงบประมาณสรางสวม แบบ 601/261หลง ป 2542ไดรบเงนบรจาคสรางปายโรงเรยนและเสาธง ป 2543ไดรบเงนงบประมาณสรางลานกฬาอเนกประสงค 1 สนาม ป 2543 นายวฒพงษ หาญเมง มาด ารงต าแหนงอาจารยใหญ ป 2544 ไดสรางถนนลาดยางเขามาในบรเวณโรงเรยน ป 2544 ไดสรางเงนบรจาคสรางรวหนาโรงเรยน ดวยเงนบรจาคของชมชน ป 2545 ไดสรางถนนลาดยางเขามาในบรเวณโรงเรยน ป 2550 นายสาคร เยนจต มาด ารงต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน ป 2550 นายชลต คนธานนท มาด ารงต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน ป 2551 ไดรบเงนงบประมาณสรางอาคารเรยน สปช.105/29 5 หองเรยนบนได 2ดาน

ตารางท 2.1 จ านวนบคลากร จ าแนกตามระดบ วฒทางการศกษา และวชาเอกวชาโท

ท ชอ - สกล ต าแหนง วฒทางการศกษา

วชาเอก วชาโท

1 นายชลต คนธานนท ผอ านวยการ คบ. บรหารการศกษา

-

2 นางยนด บญทอย คร คศ.2 ค.บ. ประถมศกษา - 3 นายแนงนอย ตงจตต คร คศ.2 ค.บ. ภาษาไทย คหกรรม 4 นางสวนช กตตกล คร คศ.2 ค.บ. ประถมศกษา - 5 นางวณา โกยสมบรณ คร คศ.2 ค.บ. ประถมศกษา - 6 นายสะอาด สาเหลา คร คศ.2 ค.บ. - - 7 นายโยธา นกความหลง คร คศ.2 ศศ.บ. จตวทยาแนะ

แนว -

8 นางสราวรรณ ยอยภเขยว คร คศ.2 ค.บ. ภาษาองกฤษ -

DPU

46

ตารางท 2.1 จ านวนบคลากร จ าแนกตามระดบ วฒทางการศกษา และวชาเอกวชาโท (ตอ)

ภาพท 5 รปท 2.5 ระบบโครงสรางการบรหารโรงเรยน ทมา: โรงเรยนบานอาวปอ จงหวดภเกต

ท ชอ - สกล ต าแหนง วฒทางการศกษา

วชาเอก วชาโท

9 นายชาตร พงศานนท คร คศ.2 ศศ.บ. การพฒนาชมชน

-

10 นายพรชย นฤนาท คร คศ.2 ค.บ. ประถมศกษา - 11 นางสาวยภาวด มเสน ครอตราจางฯ ค.บ. ประถมศกษา -

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

ผอ านวยการสถานศกษา สภานกเรยน

ฝายบรหารวชาการ ฝายบรหารงบประมาณ ฝายบรหารบคคล ฝายบรหารทวไป

หลกสตรและ การจดการศกษา

บรการการศกษา

เทคโนโลยและสารสนเทศทางการศกษา

ยทธศาสตรและแผนพฒนาการศกษา

การเงนและบญช

งานพสด

พฒนาบคคล

บรรจ แตงตง วนยและการรกษาวนย

บรหารทวไป

ดแลชวยเหลอนกเรยน

กจการนกศกษา

สมพนธชมชน

DPU

47

ตารางท 2.2 จ านวนนกเรยนหองเรยนจ าแนกตามระดบการศกษา (ขอมล ณ วนท 15 พฤษภาคม 2551)

ระดบการศกษา/ชน จ านวนนกเรยน จ านวน

หองเรยน ครประจ าชน

ชาย หญง รวม ระดบกอนประถมศกษา - อนบาล1 - อนบาล 2

11 13

13 13

24 26

1 1

นางยนด บญทอย นางแนงนอย ตงจตต

รวมกอนประถมศกษา 24 26 50 2 ระดบประถมศกษา - ชนประถมศกษาปท 1 - ชนประถมศกษาปท 2 - ชนประถมศกษาปท 3 - ชนประถมศกษาปท 4 - ชนประถมศกษาปท 5 - ชนประถมศกษาปท 6

14 14 10 12 17 19

24 18 29 32 24 24

38 32 39 44 41 43

1 1 1 1 1 1

นางสวนช ถงสข นางวณา โกยสมบรณ นายพรชย นฤนาท นายโยธา นกความหลง นางสราวรรณ ยอยภเขยว นายชาตร พงศานนท ครประจ าวชา นายสะอาด สาเหลา นางสาวยภาวด มเสน

รวมประถมศกษา 86 151 237 6 รวมทงสน 110 177 287 8

ขอมลอาคารเรยนและอาคารประกอบ 1. อาคารเรยนแบบ 024 ขนาด 2 หองเรยน สรางเมอป พ.ศ. 2508 2. อาคารเรยนแบบ ป 1 ก ขนาด 3หองเรยน สรางเมอป พ.ศ. 2510

(ไดรบอนญาตใหรอถอนแลว) 3. อาคารเรยนแบบ ป 1 ก ขนาด 4 หองเรยน สรางเมอป พ.ศ. 2511 4. อาคารเรยนแบบ ป 1 ก ขนาด 3หองเรยน สรางเมอป พ.ศ. 2519 5. โรงอาหารแบบ 312 จ านวน 1 หลง สรางเมอป พ.ศ. 2552

(ปจจบนปรบปรงเพอประโยชนการใชสอยเปน 2 หองเรยน เมอป พ.ศ. 2540) 6. โรงฝกงาน แบบ 313 เอ จ านวน 1หลง สรางเมอป พ.ศ. 2540

DPU

48

7. สวม แบบ สปช. 601 / 26 จ านวน 1 หลง สรางเมอป พ.ศ. 2529 8. สวมแบบ สปช. 601 / 26 จ านวน 1 หลง สรางเมอป พ.ศ. 2539 9. บานพกคร แบบกรมสามญ จ านวน 1 หลง สรางเมอป พ.ศ. 2519 10. บอน าตน สรางเมอป พ.ศ. 2536 11. ทเกบน าบาดาล แบบกรมโยธา จ านวน 1 หลง สรางเมอป พ.ศ. 2537 12. สนามวอลเลยบอล / ลานกฬา สรางเมอป พ.ศ. 2533-2 542 13. ไดรบเงนบรจาคสรางปายโรงเรยนและเสาธง สรางเมอป พ.ศ. 254 2 14. ถนนลาดยาง สรางเมอป พ.ศ. 2542 15. รวคอนกรต สรางเมอป พ.ศ. 2543 16. ทกรองน า แบบกรมโยธา สรางเมอป พ.ศ. 2543 17. สนามเดกเลน สรางเมอป พ.ศ. 2545 18. อาคารเรยนแบบ 105/29 ม5หองเรยน บนได 2 ดาน สรางเมอป พ.ศ. 2551

(ก าลงกอสราง) การด าเนนงาน การด าเนนงานในภาพรวมของโรงเรยนเปนการท างานเปนทมงานเพอรวมมอกนพฒนา

การศกษาใหมคณภาพทมความสมบรณ โดยใหสอดคลองกบวสยทศนของโรงเรยน ยทธศาสตร หลกสตร แผนปฏบตการประจ าปและค ารบรองการปฏบตราชการ โดยมวธการด านนการ ดงน

1. การตรวจสอบและตดตามภารกจหลกของคร 1.1 รายงานการวจยการปฏบตงาน 1.2 ก าหนดการสอนรายป 1.3 แผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

(ลกเสอ ยวกาชาด กจกรรมชมชน แนะแนว การอบรมจรยธรรมฯ) 1.4 เอกสารจดการเรยนร 1.5 การวดผลประเมนผล 1.6 รายงานการวจยในชนเรยน 1.7 การรายงานสรปผลโครงการ / กจกรรมตางๆ

2. การตรวจสอบและตดตามงานสนองนโยบาย 2.1 ดานประสทธภาพตามยทธศาสตร 2.2 ดานคณภาพการใหบรการ

DPU

49

2.3 ดานประสทธภาพของการปฏบตราชการ 2.4 ดานพฒนาองคกร

3. วธการและเครองมอตรวจสอบตดตาม 3.1 สงมอบงานใหตรวจ 3.2 เขยนรายงานผลการปฏบตงาน 3.3 การประชมตดตามงาน 3.4 การสงเกต สมภาษณ 3.5 แบบการตรวจสอบตดตามงานของบคลากร 3.6 แบบตรวจตดตามการปฏบตหนาทตามแผนปฏบตการ ปการศกษา 2551 3.7 แบบส ารวจ แบบสอบถาม

แนวทางการพฒนาคณภาพการศกษา โรงเรยนบานอาวปอ มการจดท าหลกสตรสถานศกษา ตามกลมสาระการเรยนรโดยยด

หลกสตรขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางน ามาเปนกรอบและแนวทางในการศกษาเพอพฒนาผเรยนไปตามจดมงหมายของหลกสตร โดยก าหนดสาระและมาตรฐาน การเรยนรทง 8 กลมสาระ รวมทงกจกรรมพฒนาผเรยน ซงทางโรงเรยนไดใชหลกสตรทจดท ามาแลวมาใชจดกจกรรมการเรยนการสอนและพบวายงมขอบกพรองเกยวกบเนอหาสาระทเรยน หนวยการเรยนร จ านวนคาบ/ชวโมง และผลการเรยนรทคาดหวง จงไดมการปรบปรงหลกสตร ทกป เพอใหสอดคลองกนและมประสทธภาพยงขน เมอปรบปรงแลวไดน ามาใชในการจดกจกรรม การเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใชกระบวนการเรยนรทหลากหลาย นกเรยนรจกคดเปน แกปญหาเปนเนนใชทกษะกระบวนการกลม พรอมทงปลกฝงดานคณธรรมจรยธรรมและคณลกษณะอนพงประสงค และปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมการวดผลประเมนผล ตามหลกสตรสถานศกษาก าหนด มการประเมนผลตามสภาพจรง นกเรยนไดฝกปฏบตจรง ท าใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขนทกกลมสาระ นกเรยนมระเบยบวนย มความรบผดชอบและมสขภาพอนามยสวนบคคลดขน ทางโรงเรยนไดจดใหมการดแลชวยเหลอนกเรยนอยางมระบบ ท าใหนกเรยนมสขภาพกายสขภาพจตทไดพฒนาดขน ผลการเรยนดขน การจดกจกรรมการเรยนการสอนไดเปดโอกาสใหผน าชมชนมสวนรวมในการวางแผนเพอพฒนาคณภาพสถานศกษา รวมทงการประสานความรวมมอกบชมชนใหเขามามสวนรวมในการจดกระบวนการเรยนร โดยการน าวทยากรมาใหความรกบนกเรยน และน านกเรยนไปศกษาแหลงเรยนรภายนอก เพอใหเกดการจดการเรยนรจากประสบการณตรง และน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวนน าภมปญญาในทองถนมาใชใหเกดประโยชน พรอมทงพฒนาบรรยากาศและสงแวดลอมใหโรงเรยนเปนแหลงเรยนรในโรงเรยน

DPU

50

ทเอออ านวยตอจดกจกรรมการเรยนการสอน มการพฒนาสอเทคโนโลยเพอใหเดกเกดการเรยนร และมทกษะในการน าเทคโนโลยททนสมยไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดนอกจากนยงมการประชาสมพนธและรายงานใหผทมสวนเกยวของไดรบทราบถงผลการด าเนนงานของสถานศกษา เพอสรางความศรทธาและความรวมมอในทกๆดาน

ผลส าเรจทเปนจดเดนและจดทควรพฒนา จดเดน สถานศกษามหลกสตรทเสรมในการจดกจกรรมอยางหลากหลาย เพอใหผเรยนพฒนา

ความสามารถเตมท ดวยกจกรรมลกเสอ – ยวกาชาด กจกรรมชมนมและจดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความสามารถและทกษะทางวชาการอยางตอเนองสม าเสมอ ผบรหารมวสยทศนทด มความคดรเรมทนตอความเปลยนแปลงหารายไดมาบ ารงสถานศกษาและเออตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน รวมทงมแผนจดหลกสตรทองถนครมแผนจดการเรยนรและการสอนแบบบรณาการ แผนการจดการเรยนรแบบโครงงานทสมบรณชดเจนและจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางหลากหลาย เพอใหผเรยนเกดทกษะการเรยนรและพฒนาการทกดาน ครทกคนเอาใจใสและเขาใจผเรยน เปนรายบคคลอยางทวถง มการศกษาเดกเปนรายบคคล และมการปลกฝงระเบยบวนย โดยมการสอนทงในเวลาเรยนและนอกเวลาเรยน ครมความสามคคและท างานเปนทมไดอยางมประสทธภาพ ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค สามารถปฏบตกจกรรมอยรวมกนไดอยางมความสข ผเรยนมสขภาพกาย สขภาพจตทด ราเรง แจมใส มความคดรเรมสรางสรรคกลาแสดงออกในทางทด สถานศกษาไดพฒนาผเรยนดวยการจดใหมอาหารกลางวนฟร 100% รวมทงบรการอาหารเสรมนมแกผเรยนระดบปฐมวย จนถงชนประถมศกษาปท 4 อยางทวถงและตอเนองผเรยนไดสมครเขารวมกจกรรมชมรมตามความสนใจ และสามารถน าความรไปเผยแพรตอสาธารณชนไดอยางมประสทธภาพ

จดทควรพฒนา ดานสอเทคโนโลยสารสนเทศ เหมาะสมและเออตอการเรยนร เชน คอมพวเตอร

โทรทศน สอ CAI ทางโรงเรยนไดจดท าโครงการจดหาสอเทคโนโลยจากองคการบรหารสวนต าบลปาคลอก จ านวน 3 เครองและสอททนสมยอนๆ ผเรยนจงไดเรยนรอยางทวถง

ขาดบคลากรทมความช านาญดานคอมพวเตอร ทางโรงเรยนไดจดท าโครงการของบประมาณจากองคกรเอกชน ไดรบจดสรรมา 1 อตรา เพอแกปญหาการขาดแคลนบคลากร

ดานอาคารสถานท อาคารช ารดเพราะใชงานมานานกวา 30 ป หองเรยนไมเพยงพอตามเกณฑและในป 2550 ทางโรงเรยนไดรบจดสรรงบประมาณจาก ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาขนพนฐาน จ านวนเงน 2,735,00 บาท ซงไมพอในการจดสราง ทางโรงเรยนได

DPU

51

ด าเนนการจดหางบประมาณเพมเตมอก 265,000 บาท เพอใหเพยงพอส าหรบการสรางอาคารแบบ สปช. 105/29 บนได 2 ขาง ชนลางโลง รวมแลวงบประมาณ 3,000,000 บาท นอกจากนทางโรงเรยนไดท าโครงการตอเตมอาคารชนลางซงขอบรจาคจากองคกรเอกชน จ านวน 5 หองเรยนเปนเงน 1,300,000บาท และยงไดรบการสนบสนนหองน าหองสวม จ านวน 10 หอง

ดานผเรยนขาดทกษะในการคดวเคราะหอยางเปนระบบจากการประเมนรอบแรก มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสรปโดยภาพรวม โรงเรยนบานอาวปอ ไดระดบคณภาพ “ปรบปรง” ทางโรงเรยนไดด าเนนการจดท าโครงการการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการโครงการการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบโครงงานและโครงการการพฒนาการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ และโครงการกจกรรมพฒนาผเรยน รวมทงโครงการชมนมตางๆ เพอใหผเรยนเลอกเรยนตามความสนใจและความถนด ผเรยนเรยนอยางมความสขและเตมศกยภาพ ท าใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขน เมอกรรมการการประเมนคณภาพภายในจากส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตมาประเมน ผลปรากฏวาอยในระดบ “ด”

แนวทางการพฒนาในอนาคต ดานผบรหาร จดประชมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานเพอใหเขาใจบทบาทหนาทของตน

อยางชดเจนสามารถเขามามสวนรวมในการจดการศกษารวมกบพอแม ผปกครอง ชมชน โดยไดด าเนนการปรบปรงพฒนาหลกสตรทองถนใหเหมาะสมกบความตองการของทองถน ทงนเพอใหเกดความรวมแรงรวมใจในการพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพสงยงขนตอไป

ดานคร พฒนาครดานเทคนคการสอนเพอใหครสามารถจดการเรยนการสอน โดยสงเสรมให

ครมประสบการณเทคนคการสอนดานการคดวเคราะหและมการประเมนตามสภาพจรง น าผลไปพฒนาผเรยนอยางตอเนอง และสงเสรมสนบสนนใหครไดพฒนาตนเองอยางสม าเสมอ

ดานผเรยน โรงเรยนสงเสรมผเรยนใหเกดการเรยนรและพฒนาตามมาตรฐานตวบงช คณภาพ

การศกษาททางโรงเรยนก าหนดไว ความตองการความชวยเหลอ 1. ดานอาคารเรยน 2. ดานบคลากร คร

DPU

52

3. งบประมาณดานตางๆ 4. ระบบสาธารณปโภค 5. จดระบบดแลชวยเหลอนกเรยน 6. จดบรรยากาศสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนใหเออตอการเรยนร 7. พฒนาครใหมความรความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนการสอน 8. เสรมสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนและชมชน 9. ระดมทรพยากรเพอการพฒนาคณภาพการศกษาโดยอาศยความรวมมอจากชมชน

และองคกรอน 10. พฒนาบคลากร นกเรยนเพอใหมทกษะดานคอมพวเตอร 11. สงเสรมคณธรรมจรยธรรมตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 12. สงเสรมการเขารวมกจกรรมอนรกษทรพยากรและประเพณวฒนธรรม กลยทธระดบส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 1. กลยทธคณธรรมน าความรนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบต 2. กลยทธขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานของประชากรวยเรยนอยางกวางขวาง

และทวถง 3. กลยทธพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา 4. กลยทธสงเสรมการมสวนรวมของผปกครอง ชมชน ภาคเอกชนและทองถนในการ

จดการศกษา

2.8 งานวจยทเกยวของ จากการศกษางานวจยทเกยวของท าใหทราบขอมลผลงานวจยทสอดคลองกบการ

ประเมนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพดงตอไปน 1. งานวจยภายในประเทศ อรทย ชยวงศ (2544 : 74-75) ศกษา ปจจยน าเขาเพอการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรม

สขภาพในจงหวดเชยงใหม ไดเสนอแนวทางการด าเนนไววา ผบรหารโรงเรยนเปนผทมความส าคญอยางมากในการทจะน าพาโรงเรยนไปสความส าเรจ โดยผบรหารจะเปนแกนน าและแบงงานใหทกคนมสวนรวมรบผดชอบ ใหการสนบสนนทงแรงกาย แรงใจ เนนการท างานเปนทมเพอใหเกดภาค ใหการสนบสนนเอาจรงเอาจง ควบคมใหการด าเนนงานเปนไปตามวตถประสงคดานการมสวนรวมของชมชนในการด าเนนงาน พฒนา จดหางบประมาณมาสนบสนนโรงเรยน มสวนรวมในการจดการเรยนการสอน ตลอดจนโรงเรยนจดกจกรรมตางๆรวมกบชมชนอยาง

DPU

53

สม าเสมอและตอเนอง เปนการสรางความสมพนธอนดตอกน ชวยเหลอเกอกลพงพาอาศย อนเปนผลท าใหชมชนใหการสนบสนนและเขามามสวนรวมดวยความเตมใจ ทงแรงกาย และงบประมาณ

อษา อมเอบ (2547 : 152) ศกษา การเปรยบเทยบและปญหาการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนระดบชนประถมศกษาสงกดเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยาทมขนาดตางกน พบวา ในการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพนนผบรหารโรงเรยนถอไดวาเปนผทมความส าคญยงในการทจะน าพาโรงเรยนไปสจดหมายแหงความส าเรจ เพราะในการด าเนนงานถาผบรหารไมใหความรวมมอ และไมทราบถงแนวคด หลกการด าเนนงานงาน กไมสามารถด าเนนงานไดลลวง ถาผบรหารโรงเรยนไดรบทราบแนวคดกสามารถน าไปประยกตใชกบสภาพของโรงเรยน และบรหารจดการองคใหมประสทธภาพ และ เกดความตอเนองยงยนได

ประภาเพญ สวรรณและคณะ (2542 : 29) ศกษา การวเคราะหสถานการณเพอการวางแผนงานสงเสรมสขภาพในโรงเรยนสงเสรมสขภาพในประเทศไทย กมภาพนธ 2542 ผลการศกษาพบวา ผบรหารใหความส าคญตอเปาหมายของการพฒนาสขภาพของเดก และเยาวชนอยในระดบสง แตยงมความเขาใจในแนวคดของโรงเรยนสงเสรมสขภาพทไมถกตอง

สมควร สทาพา และคณะ (2539 : 91) ศกษา การสรางเครอขายการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพจงหวดขอนแกน ผลการศกษาพบวา ผบรหารโรงเรยนไมน าเสนอแนวคดของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพตอครผปฏบตเพราะเกรงวาจะเกดการตอตาน

บนเทง ทานะขนธ ( 2545 :บทคดยอ ) ศกษา การมสวนรวมของบคคลากรในการด าเนนงานสงเสรมสขภาพของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดพษณโลก ผลการวจยพบวา ในภาพรวม ผบรหาร ครอนามยโรงเรยน เจาหนาทสาธารณสข ครประจ าชน และผปกครอง มสวนรวมในการด าเนนงานสงเสรมสขภาพของโรงเรยนอยในระดบมาก

ทศนย ทองออน ( 2543 : 84) ศกษา ปจจยทมผลตอการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ผลการวจยพบวา ปจจยดานการมสวนรวมของชมชนหรอ องคกรทองถน ในภาพรวมผบรหารโรงเรยนมความเหนวา การมสวนรวมของชมชน หรอองคกรทองถนมความส าคญตอการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในระดบสง

สาโรช สมะไพศาลและคณะ( 2547 : 141) ศกษา ผลกระทบของโรงเรยนสงเสรมสขภาพทมตอภาวะสขภาพนกเรยนในเขต 11 ผลการศกษาพบวา การมสวนรวม และสนบสนนของชมชนเปนปจจยทางสงคมทมความสมพนธกบการพฒนาสมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ p<.001

อนใจ สงเคราะห และกนกวรรณ เสนวาส (2544 : 24 -31) ศกษารปแบบการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพจงหวดระนอง ปงบประมาณ 2542 ความชดเจนของการคดเรองการมสวน

DPU

54

รวมของชมชน และกระบวนการในขนตอนการพฒนาความเคลอนไหวของกลมองคกรหรอผเกยวของทกระดบความเขมแขงขององคกร และบคลากรมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพซงตองอาศยความเชอมโยงประสานอยางมอดมการณรวมกน

สพตรา ธนญชย (2544 : 66) ศกษา ศกยภาพของโรงเรยนสารภพทยาคมในการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพพบวา ผน าชมชนตลอดจนเจาหนาททงภาครฐ และภาคเอกชนใหการสนบสนนและเขามามสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน กอใหเกดความอบอน มสมพนธภาพทดตอกน และ กอใหเกดเปนชมชนทมความเขมแขงและพฒนาใหเกดความยงยน

สงบ พงษพพฒน ( 2544 : 74) ศกษา กลวธการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพสงกดส านกงานประถมศกษา จงหวดเพชรบร พบวา ระดบการปฏบตตาม กลวธการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพดานการ เสรมสรางความเขมแขงในระดบทองถนอยในระดบมาก เปนอนดบสงสด แสดงใหเหนวาเปนการด าเนนงานทสามารถเพมศกยภาพใหประชาชน องคกรทองถนและโรงเรยนทมความสนใจใหไดมความสามารถพอทจะด าเนนการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพได

2. งานวจยตางประเทศ การด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในประเทศสกอตรแลนด พบวาปจจยทมผลตอ

ความส าเรจในการด าเนนงาน ประกอบดวย ภาวะผน าและการบรหารจดการ วฒนธรรมประเพณหนสวนและภาคเครอขายในการท างาน หลกสตรการศกษา และการเรยนการสอน บคคล สงคม และการเรยนการสอนทางดานสขภาพ สงแวดลอม ทรพยากร และสงอ านวยความสะดวกตางๆ ภาวะผน าและการบรหารจดการของผน าเปนปจจยทส าคญในการด าเนนงานดงกลาวใหประสบผลส าเรจโดยผน าตองมวสยทศนในการมองภาวะสขภาพอยางองครวมและดแล ควบคมการท างานของคณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ดานความเปนหนสวนและภาคเครอขาย พบวา คณะกรรมการรงเรยนสงเสรมสขภาพ จะตองมความเขมแขงในการท างาน และมความรบผดชอบในหนาท นอกจากนน การระดมทรพยากร ระดมทนจากชมชน ตองมการสนบสนนอยางเพยงพอในการสนบสนนกจกรรมสงเสรมสขภาพ ทจะสงผลให นกเรยน คร ในโรงเรยนมสขภาพทดและขยายเครอขายไปถงชมชน (The Scottish Promoting School Unit,2004 : 11-14)

รสมสเซนและรเวรท (Rasmussen,V.B.& Rivelt,D.2002 : 1) ศกษาเครอขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพในยโรป พบวา การท างานอยบนหลกการในการเสรมพลงอ านาจ การท างานแบบมสวนรวม การประสานงานรวมกบสวนราชการภาครฐ มความเปนธรรม ลงมอปฏบตและมการสนบสนนโดยใหองคความรแกครในโรงเรยน เชอมโยงสผปกครองและชมชน พรอมทงมการประเมนผลการท างานเพอน าไปสเปาหมายและการพฒนาเครอขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพในอนาคต

DPU

55

เดนแมน ( Denman, 1999) ศกษาเรอง หนทางสการพฒนาการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในประเทศองกฤษ ผลการศกษาพบวา แนวคดของโรงเรยนสงเสรมสขภาพจะตองประกอบดวย องคความรทางดานสขภาพ สงแวดลอมภายในโรงเรยนโดยมการเชอมตอของผปกครอง และแผขยายกวางไปสชมชนจงจะน ามาซงภาวะสขภาพทด

อนเชล มลดน และคร ( Inchley, Muldoon & Currie, 2006) ศกษาเรอง โรงเรยน สงเสรมสขภาพ พบวา กระบวนการในการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพอยางมประสทธภาพในประเทศสกอรตแลนด จดส าคญคอ ความรวมมอของโรงเรยนและครผสอนเครอขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพในยโรป (European Network of Health Promoting Schools, 2007) กลาววา การด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพขนอยกบพนฐานรปแบบของสงคม ภาวะสขภาพในสงคม การใหความส าคญของผบรหารและตวระบบของโรงเรยน จดทส าคญทสดคอ ความรวมมอของชมชน

ธญญา โกมททวงศ (2541:70-71) กลาวถงการด าเนนงานของโรงเรยนแมรแลนดตะวนออก มลรฐซดนย ประเทศออสเตรเลย ไดเขารวมโครงการวจยน ารองโรงเรยนสงเสรมสขภาพโดยน าเอาแนวความคดองคประกอบโรงเรยนสงเสรมสขภาพมาจดกจกรรม โดยจดตงคณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพประกอบดวยตวแทนจากโรงเรยน ทองถน ใหมการประชมทกเดอน กจกรรมดานโภชนาการเปนกจกรรมสงเสรมสขภาพอนดบแรกทด าเนนการ ไดมการจดท านโยบายคมครองผบรโภคในโรงเรยนเนนความรวมมอจากรานคาจ าหนายอาหารทมคณประโยชน และเชญชวนใหผปกครองไดเขารวมประชมในการจดท าอาหารกลางวนทมคณภาพ มกจกรรมการปรบปรงอปนสยการบรโภคของชมชนทไดรบการสนบสนนจากองคกรตางๆ เชน มลนธโรคหวใจแหงชาต คณะกรรมการเพอสขภาพของหวใจ และสถานอนามยรฐแมรแลนดมการตรวจระดบน าตาลในเลอด วดความดนโลหต จากการด าเนนกจกรรมในชมชนไดแสดงเจตจ านงวาจะด าเนนการสงเสรมสขภาพในโรงเรยนโดยทพอแม ผปกครองไดเขาไปมสวนรวม นอกจากนนพบวายงไดมการจดหาทรพยากรเพมเตมโดยความรวมมอระหวางโรงเรยน และชมชนดวยโรงเรยนเซนตเทเรส ในรฐซดนย ไดเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพรวมกบหนวยบรการสขภาพชมชนแคนเทอเบอร ท าการวจยโดยการน าแนวคดการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพมาจดกจกรรมสขภาพโดยพฒนาความสมพนธพอแมและผปกครองเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบายและโครงการตางๆและการตดตอขอมลขาวสารผานการด าเนนงานทางจดหมายขาวของโรงเรยน จากผลการศกษา พบวา พอแมผปกครองมความตระหนกในการมสวนรวมในการพฒนา มความสนใจขอมลขาวสารสขภาพและเขารวมประชมทางดานสขภาพทโรงเรยนเพมมากขน

/

DPU

บทท 3 วธการวจย

การศกษาวจยผลการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาว

ปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มวตถประสงคของการวจย 3 ประการ คอ 1 . เพอศกษากระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 2. เพอศกษาผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 3. เพอศกษาประโยชนและขอเสนอแนะการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 3.1 การก าหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง

3.1.1 ประชากรทใชในการวจยครงนไดแก 1. นกเรยนโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ปการศกษา

2552 จ านวน 287 คน 2. ครและเจาหนาท ของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

จ านวน 17 คน 3. ผปกครองนกเรยนของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษา

ภเกต จ านวน 1,034 คน 3.1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก 1. นกเรยนโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต ปการศกษา

2552 จ านวน 165 คน (เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 จ านวน 37 คน ชนประถมศกษาปท 4 จ านวน 44 คน ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 41 คน และชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 43 คน)

2. ครและเจาหนาทของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต จ านวน 16 คน

3. ผปกครองนกเรยนของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต จ านวน 278 คน

DPU

57

3.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยในครงนเปนแบบสอบถาม ความพงพอใจผรบรหาร

ประชาชน 3.2 .1 แบบสอบถามโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตแบงเปน 5 ตอนดงน ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบ มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ ตอนท 2 กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ ดงน

5 หมายถง มผลการด าเนนงานในระดบมากทสด 4 หมายถง มผลการด าเนนงานในระดบมาก 3 หมายถง มผลการด าเนนงานในระดบปานกลาง 2 หมายถง มผลการด าเนนงานในระดบนอย 1 หมายถง มผลการด าเนนงานในระดบนอยทสด

ตอนท 3 ผลการด าเนนงานบรรลวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ ดงรายละเอยดตอนท 2

ตอนท 4 ประโยชนทไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มลกษณะเปนปลายเปด ตอนท 5 ขอเสนอแนะทไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มลกษณะเปนปลายเปด 3.3 การสรางเครองมอ

ศกษาเอกสารโครงการ ขอมลเกยวกบการด าเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

1. สรางแบบประเมนตามกรอบการประเมนตามวตถประสงค และประเมน ความพงพอใจของผเกยวของ

2. ใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความถกตองของเนอหาและภาษา 3. ปรบปรงและจดท าเปนฉบบสมบรณ และน าแบบประเมนไปใช

DPU

58

3.4 วธการเกบขอมล ศกษาโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนท

การศกษาภเกตโดยศกษากจกรรม วนเวลา เพอวางแผนการเกบรวบรวมขอมล 1. ประสานงานกบผรบผดชอบโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบาน

อาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต เพอเขาเกบขอมล 2. ตรวจสอบความถกตองสมบรณ 3. บนทกและวเคราะหขอมล

3.5 วธการวเคราะหขอมลและสถตทใช

การวเคราะหขอมลในครงนผ วจย ไดวเคราะหขอมลตามกรอบการประเมนตามวตถประสงค ประเมนความพงพอใจผทเกยวของในการด าเนนโครงการ

1. วเคราะหขอมลพนฐานของผตอบโดยหาคาความถ และรอยละ 2. ความคดเหนตอโครงการ โดยหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

3.6 เกณฑการประเมนคาเฉลย

ผวจยไดน าเสนอในรปแบบของตารางประกอบความเรยงโดยแนวความคดของ นารนช สมวาสนาพานช (2544 : 55) ไดก าหนดคาเฉลยตามเกณฑดงน

4.50 – 5.00 มผลการด าเนนงานในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 มผลการด าเนนงานในระดบมาก 2.50 – 3.49 มผลการด าเนนงานในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 มผลการด าเนนงานในระดบนอย 1.00 – 1.49 มผลการด าเนนงานในระดบนอยทสด

DPU

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การรายงานผลการวเคราะหขอมลและการอภปรายผล โครงการโรงเรยนสงเสรม

สขภาพ ในครงน ขอรายงานในประเดนส าคญ ดงตอไปน ผลการวเคราะห ขอมลทไดจากแบบสอบถาม จ าแนกเปน 3 กลม คอ นกเรยน คร

ผปกครองโดยแตละกลมจะน าเสนอเปน 4 ตอน ตอนท 1 สรปผลขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 สรปผลขอมลเกยวกบความคดเหนตอผลการด าเนนงานตามโครงโรงเรยน

สงเสรมสขภาพ ตอนท 3 สรปผลขอมลเกยวกบความคดเหนตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตอนท 4 สรปประโยชนทไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตอนท 5 ขอเสนอแนะของผตอบแบบสอบถาม

4.1 ผลการวเคราะหขอมล นกเรยน

ตารางท 4.1 ผลการเกบขอมลจากนกเรยนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตวแปร จ านวน รอยละ เพศ - ชาย - หญง

74

91

44.80 55.20

รวม 165 100.00

ตารางท 4.1 พบวา ผตอบแบบสอบถาม จ านวนทงหมด 165 คน เปนเพศชาย จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 44.80 และเปนเพศหญง จ านวน 91 คน คดเปนรอยละ 55.20

DPU

60

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบกระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ตารางท 4.2 กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

กระบวนการด าเนนงาน X S.D. ระดบ อนดบ 1. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และแสดงความคดเหนตอโครงการครงน

4.25 0.64 มาก 4

2. การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ

4.78 0.41 มากทสด 2

3. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด

4.55 0.74 มากทสด 3

4. ผลของโครงการ น าไปแกไขปญหาได 4.81 0.38 มากทสด 1 รวม 4.59 0.54 มากทสด

จากตารางท 4.2 พบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอ กระบวน การด าเนนงาน

โครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ มากทสดคอ ผลของโครงการ น าไปสการแกไขปญหาได (X =4.81) รองลงมาคอการประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ (X =4.78) นอยทสดคอ มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และ แสดงความคดเหนตอโครงการครงน (X =4.25)

DPU

61

ตอนท 3 ความคดเหนตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ตารางท 4.3 ระดบความคดเหนตอผลการด าเนนงานตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การบรรลวตถประสงคของโครงการ ฯ X S.D. ระดบ อนดบ 1. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

4.39 0.79 มาก 7

2. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ดแลรกษารางกายและของใชใหสะอาด

4.62 0.60 มากทสด 4

3. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนเปนการกระตนใหนกเรยน ลางมอใหสะอาดกอนกนอาหารและหลงการขบถาย

4.57 0.66 มากทสด 5

4. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด

4.65 0.62 มากทสด 3

5. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป

4.79 0.46 มากสด 1

6. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมจตใจใหราเรงแจมใสอยเสมอ

4.56 0.61 มากทสด 6

7. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม

4.76 0.47 มากทสด 2

รวม 4.62 0.60 มากทสด

จากตารางท 4.3 พบวา ผตอบแบบสอบถามมความ ความคด เหนวาการจดโครงการ

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป อยในระดบสงทสด(X =4.79) รองลงมาคอการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม ( X =4.76) และนอยทสดคอ การ

DPU

62

จดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต (X =4.39)

ครและเจาหนาท

ตารางท 4.4 จ านวนและรอยละขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตวแปร จ านวน รอยละ

เพศ - ชาย - หญง

4

12

25.00 75.00

รวม 16 100.0

จากตารางท 4.4 พบวา ผตอบแบบสอบถาม จ านวนทงหมด 16 คน เปนเพศชาย จ านวน 4 คน

คดเปนรอยละ 25.00 และ เปนเพศหญง จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 75.00 ตอนท 2 ขอมลเกยวกบความพงพอใจตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ตารางท 4.5 ระดบความพงพอใจตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

กระบวนการด าเนนงาน X S.D. ระดบ อนดบ

1. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และแสดงความคดเหนตอโครงการครงน

4.18 0.65 มาก 3

2. การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ

4.81 0.40 มากทสด

1

3. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด

4.50 0.81 มากทสด

2

4. ผลของโครงการ น าไปแกไขปญหาได 4.81 0.40 มากทสด

1

รวม 4.57 56 มากทสด

DPU

63

จากตาราง ท 4.5 พบวา ผตอบแบบสอบถามม ความพงพอใจตอโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสดคอการประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการและผลการด าเนนงานโครงการ น าไปสการแกไขปญหาของ ประชาชนในทองถนและการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบ (X =4.81) เทากน และมการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด (X =4.50) อยในระดบต าสด ตอนท 3 ความ คดเหนตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ตารางท 4.6 ระดบความคดเหนตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การบรรลวตถประสงคของโครงการ ฯ X S.D. ระดบ อนดบ 1. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

4.43 0.81 มาก 4

2. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ดแลรกษารางกายและของใชใหสะอาด

4.81 0.40 มากทสด

2

3. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนเปนการกระตนใหนกเรยน ลางมอใหสะอาดกอนกนอาหารและหลงการขบถาย

4.75 0.57 มากทสด

3

4. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด

4.81 0.40 มากทสด 2

5. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป

4.81 0.40 มากทสด 2

6. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมจตใจใหราเรงแจมใสอยเสมอ

4.75 0.57 มากทสด

3

7. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม

4.87 0.34 มากทสด

1

รวม 4.74 0.49 มากทสด

DPU

64

จากตารางท 4.6 พบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจตอผลการด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม ( X =4.69) และ นอยทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต (X =4.34) ผปกครอง

ตารางท 4.7 ผลการเกบขอมลจากผปกครองขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตวแปร จ านวน รอยละ

เพศ - ชาย - หญง

119

159

42.80 57.20

รวม 278 100.00

จากตารางท 4.7 พบวา ผตอบแบบสอบถามจ านวนทงหมด 278 คน เปนเพศชาย จ านวน

119 คน คดเปนรอยละ 42.80 และเปนเพศหญง จ านวน 159 คน คดเปนรอยละ 57.20 ตอนท 2 ขอมลเกยวกบพงพอใจของผปกครองตอผลการด าเนนงานตามโครงการ ฯ

ตารางท 4.8 ระดบความพงพอใจตอผลการด าเนนงานตามโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

กระบวนการด าเนนงาน X S.D. ระดบ อนดบ 1. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวมและแสดงความคดเหนตอโครงการครงน

4.25 0.65 มาก 4

2. การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ 4.69 0.52 มาก 2 3. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด

4.53 0.74 มาก 3

4. ผลของโครงการ น าไปแกไขปญหาได 4.82 0.38 มาก 1 รวม 4.57 0.57 มาก

DPU

65

จากตารางท 4.8 พบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจตอกระบวนการด าเนนงานตามโครงการฯ อยในระดบมากทสดคอ ผลการด าเนนงานโครงการน าไปสการแกไขปญหาของ ประชาชนในทองถนและการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบ (X =4.83) รองลงมา คอ การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ (X =4.69) และ มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และแสดงความคดเหนตอโครงการครงน (X =4.69) อยในระดบนอยทสด

ตอนท 3 ความคดเหนของผปกครองตอผลการด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ตารางท 4.9 ระดบความคดเหนตอผลการด าเนนงานตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การบรรลวตถประสงคของโครงการ ฯ X S.D. ระดบ อนดบ 1. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

4.38 0.76 มาก 6

2. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ดแลรกษารางกายและของใชใหสะอาด

4.64 0.57 มากทสด

3

3. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนเปนการกระตนใหนกเรยน ลางมอใหสะอาดกอนกนอาหารและหลงการขบถาย

4.54 0.67 มากทสด 5

4. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด

4.69 0.58 มากทสด 2

5. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป

4.71 0.57 มาก 1

6. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมจตใจใหราเรงแจมใสอยเสมอ

4.62 0.58 มาก 4

7. การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม

4.64 0.60 มาก 3

รวม 4.60 0.61 มาก

DPU

66

จากตารางท 4.9 พบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจตอผลการด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสดคอการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด (X =4.71) รองลงมาคอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป ( X =4.69) และนอยทสด คอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต (X =4.38) ตอนท 4 ประโยชนทผเรยนไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. ชวยใหทกคนสนใจออกก าลงกายเพอสขภาพ 2. สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได 3. ชวยกระตนใหสนใจเรองสขภาพ 4. ชวยใหตระหนกถงสขภาพกายทด 5. ท าใหตระหนกถงการมสขภาพดของผเกยวของ 6. ท าใหมสขภาพทแขงแรงและไมมโรคภยตาง ๆ 7. เดกมสขภาพสมบรณ แขงแรงมากขน รจกรกษาความสะอาด 8. ท าใหรจกวธการเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

ตอนท 5 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบขอเสยของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. ควรมการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพอกในครงตอไปเพระจะท าใหทกคนไดสนใจสขภาพกนมากขน

2. ควรมการจดกจกรรมจ านวนมาก ๆ เพระจะสรางความสนกสนานเพลดเพลนไดด 3. ควรมความพรอมใหมากกวานเชน งบประมาณ และก าลงคน 4. โครงการนมประโยชนมากทกโรงเรยนสมควรม 5. ควรมเวลาทนานกวานเพอใหท ากจกรรมไดครบถวน 6. ควรมการรณรงคใหเปนนโยบายของโรงเรยน

DPU

67

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขต

พนทการศกษาภเกต มวตถประสงคการวจย 3 ประการ คอ 1. เพอศกษากระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 2. เพอศกษาผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต 3. เพอศกษาประโยชนและ ขอเสนอแนะการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการประเมนครง น ผมสวนเกยวของในการด าเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพทกคน โดยใชแบบสอบถาม 5.1 สรปผลการประเมน

การเกบขอมลโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพในครงนผวจยได จ าแนกกลมตวอยาง ออกเปน 3 กลม คอ นกเรยน คร เจาหนาท และผปกครอง โดยสรปผลการประเมนของแตละกลมไดดงตอไปน

นกเรยน ทงหมด 165 คน เปนเพศชาย จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 44.80 และเปนเพศหญง จ านวน

91 คน คดเปนรอยละ 55.20 มความคดเหนวา กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความความพงพอใจมากทสด คอ ผลการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพน าไปสการแกไขปญหาของประชาชนในทองถน และการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบ รองลงมา คอ การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ นอยทสด คอ มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของมสวนรวมและแสดงความคดเหนตอโครงการครงน

ผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความความคด เหนวาการจดโครงการ

DPU

68

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป อยในระดบสงทสดรองลงมาคอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม และนอยทสดคอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

ครและเจาหนาท จ านวนทงหมด 16 คน เปนเพศชาย จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 25.00 และเปนเพศหญง

จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 75.00 มความคดเหนวา กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตมความ ความพงพอใจ มากทสด คอ การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ และผลการด าเนนงานโครงการน าไปสการแกไขปญหาของประชาชนในทองถน และการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบเทากน และมการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ ตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปน ไปตามระยะเวลาทก าหนดอยในระดบต าสด

ผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต มความพงพอใจตอผลการด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม และ นอยทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรม และสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

ผปกครอง จ านวนทงหมด 278 คน เปนเพศชาย จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 42.80 และเปนเพศหญง

จ านวน 159 คน คดเปนรอยละ 57.20 มความคดเหนวา กระบวนการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ

โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตมความพงพอใจตอผลการด าเนนงานตามโครงการฯ อยในระดบมากทสดคอ ผลการด าเนนงานโครงการน าไปสการแกไขปญหาของ ประชาชนในทองถน และการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการใหประชาชนรบทราบ

DPU

69

รองลงมา คอ การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ และมการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และแสดงความคดเหนตอโครงการครงนอยในระดบนอยทสด

ผลการด าเนนงานตามวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรณ โรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกตมความพงพอใจตอผลการด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสด คอ การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด รองลงมา คอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป และนอยทสด คอ การจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตาม สขบญญตแหงชาต

5.2 ประโยชนทไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. ชวยใหทกคนสนใจออกก าลงกายเพอสขภาพ 2. สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได 3. ชวยกระตนใหสนใจเรองสขภาพ 4. ชวยใหตระหนกถงสขภาพกายทด 5. ท าใหตระหนกถงการมสขภาพดของผเกยวของ 6. ท าใหมสขภาพทแขงแรงและไมมโรคภยตาง ๆ 7. เดกมสขภาพสมบรณ แขงแรงมากขน รจกรกษาความสะอาด 8. ท าใหรจกวธการเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

ขอเสนอแนะของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 1. ควรมการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพอกในครงตอไปเพระจะท าใหทกคน

ไดสนใจสขภาพกนมากขน 2. ควรมการจดกจกรรมจ านวนมาก ๆ เพระจะสรางความสนกสนานเพลดเพลนได3.ด 3. ควรมความพรอมใหมากกวานเชน งบประมาณ และก าลงคน 4. โครงการนมประโยชนมากทกโรงเรยนสมควรม 5. ควรมเวลาทนานกวานเพอใหท ากจกรรมไดครบถวน 6. ควรมการรณรงคใหเปนนโยบายของโรงเรยน

DPU

70

5.3 อภปรายผล จากก ารศกษาวจยผลการด าเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพของโรงเรยน

บานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต สามารถอภปรายผลไดดงน ผลการเกบขอมลจากนกเรยน ผตอบแบบสอบถาม จ านวนทงหมด 165 คน เปนเพศชาย

จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 44.80 และเปนเพศหญง จ านวน 91 คน คดเปนรอยละ 55.20 คร และเจาหนาท ผตอบแบบสอบถาม จ านวนทงหมด 16 คน เปนเพศชาย จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 25.00 และ เปนเพศหญง จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 75.00 ผปกครอง ผตอบแบบสอบถาม จ านวนทงหมด 278 คน เปนเพศชาย จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 42.80 และเปนเพศหญง จ านวน 159 คน คดเปนรอยละ 57.20

1. ความพงพอใจของนกเรยนตอ กระบวน การด าเนนงานของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพอยในระดบพอใจมากทสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ซงสอดคลองกบผลการวจยของ สงบ พงษพพฒน (2544 :74) ศกษากลวธการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพสงกดส านกงานประถมศกษา จงหวดเพชรบร พบวา ระดบการปฏบตตาม กลวธการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพดานการ เสรมสรางความเขมแขงในระดบทองถนอยในระดบมาก เปนอนดบสงสด แสดงใหเหนวาเปนการด าเนนงานทสามารถเพมศกยภาพใหผเกยวของ องคกรทองถนและโรงเรยนทมความสนใจใหไดมความสามารถพอทจะด าเนนการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพได

2. ความคดเหนตอผลการด าเนนงานตามโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มความคดเหนตอผลการด าเนนงานตามโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยในระดบมากทสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ บนเทง ทานะขนธ, (2545 : บทคดยอ ) ศกษาการมสวนรวมของบคคลากรในการด าเนนงานสงเสรมสขภาพของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงาน การประถมศกษา จงหวดพษณโลก ผลการวจยพบวา ในภาพรวมผบรหาร ครอนามยโรงเรยน เจาหนาทสาธารณสข ครประจ าชน และผปกครอง มสวนรวมในการด าเนนงานสงเสรมสขภาพของโรงเรยนอยในระดบมาก

3. ขอเสนอแนะเพมเตม คอ ควรมการจดโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพอกในครงตอไปเพราะจะท าใหทกคนไดสนใจสขภาพกนมากขน คดเปนรอยละ 26.01 รองลงมา ไดแก ควรมการรณรงคใหเปนนโยบายของโรงเรยน คดเปนรอยละ 17.07 และ ควรมความพรอมใหมากกวานเชน งบประมาณ และก าลงคน คดเปนรอยละ 15.44 ตามล าดบ ซงสอดคลองกบงานวจยของ อรทย ชยวงศ, (2544 : 74-75) ศกษาปจจยน าเขาเพอการด าเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

DPU

71

ในจงหวดเชยงใหม ไดเสนอแนวทางการด าเนนไววา ผบรหารโรงเรยนเปนผทมความส าคญอยางมากในการทจะน าพาโรงเรยนไปสความส าเรจ โดยผบรหารจะเปนแกนน าและแบงงานใหทกคนมสวนรวมรบผดชอบ ใหการสนบสนนทงแรงกาย แรงใจ เนนการท างานเปนทมเพอใหเกดภาค ใหการสนบสนนเอาจรงเอาจง ควบคมใหการด าเนนงานเปนไปตามวตถประสงคดานการมสวนรวมของชมชนในการด าเนนงาน พฒนา จดหางบประมาณมาสนบสนนโรงเรยน มสวนรวมในการจดการเรยนการสอน ตลอดจนโรงเรยนจดกจกรรมตางๆรวมกบชมชนอยางสม าเสมอและตอเนอง เปนการสรางความสมพนธอนดตอกน ชวยเหลอเกอกลพงพาอาศย อนเปนผลท าใหชมชนใหการสนบสนนและเขามามสวนรวมดวยความเตมใจ ทงแรงกาย และงบประมาณ 5.4 ขอเสนอแนะการน าผลการวจยไปใชเพอการวจยในครงตอไป

1. ควรมการศกษาผลการด าเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ อยางนอย 3 เดอนครงเพอเปนการพฒนาโครงการอยตลอดเวลา

2. ในกรณภาพรวมมการพฒนาตามแบบแผนโครงการในขนทดแลวควรมการศกษาเฉพาะกรณนกเรยนทมปญหาเปนรายๆไป

3. ควรมการศกษาผลของโครงการอน ๆ เพอเปนการตดตามและพฒนาโครงการใหมประสทธภาพยงขน

DPU

บรรณานกรม

DPU

73

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน. (2543). การศกษาเชงนโยบายการปฏรปวชาชพคร

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต. กรงเทพฯ : วฒนาพานช. ชรวฒน นจเนตร. (2542). การวางแผนการศกษา. ภเกต : ภาควชาพนฐานการศกษา. คณะครศาสตร

สถาบนราชภฎภเกต, อางจาก Dald, E. (1973). Management theory and practice. New York : McGraw – Hill Book.

นพพงษ บญจตราดลย. (2529). หลกการบรหารการศกษาทวไป. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประภาพนธ พลายจนทร. (2546). ความพงพอใจของนกศกษาในการใชทรพยากรสารนเทศและ บรการของหองสมด (รายงานการวจย). คณะเกษตรศาสตร. เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม

พทกษ ตรษทม. (2545). ความพงพอใจของประชาชนตอระบบและกระบวนการการใหบรการของกรงเทพมหานคร : ศกษากรณส านกงานเขตยานนาวา. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

พสณ ฟองศร. (2549). เทคนควธการประเมนโครงการ. กรงเทพฯ : พมพงาม. รววรรณ องคนรกษพนธ. (2533). เอกสารค าสอนวชา วพ 306 การวดทศคตเบองตน. ชลบร :

ภาควชาหลกสตรการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา. วโรจน สารรตนะ. (2542). การบรหารหลกการทฤษฎ และ ประเดนทางการศกษา. กรงเทพฯ :

โรงพมพอกษราการพมพ. วน เดชพชย. (2535). คมอการวจยและการประเมนโครงการทางการศกษา และ

พฤตกรรมศาสตร. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ศรอร ขนธหตถ. (2547). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ : โรงพมพอกษาพพฒน. สมคด บางโม. (2545). องคกรและการจดการ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : โรงพมพวทยพฒน. สมยศ นาวการ. (2544). การบรหารคมอและแบบทดสอบ. กรงเทพฯ : บรรณกจ.

DPU

74

เสาวนตย ชยมสก. (2545). การจดท าแผนยทธศาสตรระดบสถานศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพบกพอยท.

________. (2545). ความส าเรจในการปฏบตการกจของวดอมพวน อ าเภอพรหมบร จงหวดสงหบร. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บทความ

โกวทย พวงงาม. (2534, พฤษภาคม). “การประเมนโครงการ.” วารสารพฒนาชมชน, 30(5).

หนา 25 – 32. ทกษณ ชนวตร. (2545). “นโยบายการบรหารจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา.”

วารสารด ารงราชานภาพ, 2(4) หนา 6 -7. ทศนย ธรรมสทธ. (2545). “การปฏรปราชการสการบรหารภาครฐแนวใหม.”

วารสารด ารงราชานภาพ, 2(5) หนา 14 – 15. ไพศาล หวงพานช. (2533, มกราคม – เมษายน). “หลกและวธประเมนโครงการ.” วารสารการ วดผลการศกษา, 11(33). หนา 23 – 38. วระวฒน อทยรตนและเฉลมชย หาญกลา. (2546). “คณภาพความส าเรจทตองเรมจากภายใน

สถานศกษา.” วารสารขาราชการคร, 23 (4). หนา 42. สมหวง พธยานวฒน. (2542, มกราคม – มถนายน). “การออกแบบการก ากบงานและ

ประเมนผลโครงการ”. วารสารวธวทยาการวจย, 12(1). หนา 50 - 62.

วทยานพนธ

ชยยศ พรหมมาศ. (2547). การด าเนนงานการปฎรปการเรยนรในโรงเรยนประถมศกษา . วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. ภเกต : มหาวทยาลยราชภฎภเกต.

ด ารง บญโชต. (2546). ศกษาผลกระทบจากโครงการเปลยนเสนทางชวตเกษยณกอนก าหนดตอการบรหารจดการของสถานศกษาขนพนฐาน จงหวดภเกต. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. ภเกต : มหาวทยาลยราชภฎภเกต.

สภาภรณ ยคณธร. (2547). การศกษากระบวนการก าหนดนโยบายและแผนพฒนาสถานศกษาของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กรณศกษาโรงเรยนประถมศกษา สงกดเขตพนทการศกษาภเกต วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. ภเกต : มหาวทยาลยราชภฎภเกต.

DPU

75

สารสนเทศจากสออเลคทรอนคส

อธปตย คลสนทร. (2547). ยทธศาสตรการบรหารในยคโลกาภวตน. สบคนเมอวนท 30 ธนวาคม 2551, จาก http: //www.moe.go.th/main2/article/article_atipat/cyber_manage.htm

ภาษาตางประเทศ

BOOKS Good, Carter. (1973). Dictionary of Education. New York : Mc Graw – Hill Book Company Kotler, Phillip. (2000). Marketing Management. New Jersey : Prentice – Hall Inc. Mullins, Lavric J. (1985). Management and Organization Behavior. London :

Pitman Company. Shelley, Maynard. (1975). Responding to Social Change. Pennsylvania : Dowlon, Hutchinso Vroom, W.H. (1964). Work and Motivation. New York : John Wiley and Sons Inc. Walman, B.B. (1989). Dictionary of Behavioral Science. San diego, Calif : Academic Press.

DPU

ภาคผนวก

DPU

77

แบบสอบถาม ผลการด าเนนงานโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

ค าชแจง

1. แบบสอบถามฉบบนมวตถประสงคเพอสอบถามความพงพอใจตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

2. แบบสอบถามนมไดมผลกระทบตอหนวยงานหรอบคคลใดเปนเพยงการส ารวจความพงพอใจ เพอน าไปใชประโยชนในการพฒนาใหตรงตามความตองการทแทจรงของเยาวชนยงขน

3. แบบสอบถามฉบบนมทงหมด 5 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความคดเหนในการด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตอนท 3 ความคดเหนตอโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตอนท 4 ประโยชนทไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตอนท 5 ขอเสนอแนะของผตอบแบบสอบถาม

DPU

78

แบบสอบถาม ผลการด าเนนงานโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

กรณโรงเรยนบานอาวปอ ส านกงานเขตพนทการศกษาภเกต

ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง � ทตรงกบความจรง และความคดเหน

ของทาน เพศ

� ชาย � หญง ตอนท 2 การด าเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงใน � ทตรงกบความคดเหนของทาน

กระบวนการด าเนนงาน ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปาน กลาง

นอย นอย ทสด

1. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ มสวนรวม และแสดงความคดเหนตอโครงการครงน

2. การประชาสมพนธใหผมสวนเกยวของรบรขอมลโครงการ

3. มการเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการด าเนนโครงการเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด

4. ผลของโครงการ น าไปแกไขปญหาได

DPU

79

ตอนท 3 การบรรลวตถประสงคของโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงใน � ทตรงกบความคดเหนของทาน

การบรรลวตถประสงคของโครงการ ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปาน กลาง

นอย นอย ทสด

1. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงน ชวยสงเสรม ใหนกเรยนไดพฒนาพฤตกรรมและสขภาพตามสขบญญตแหงชาต

2. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ดแลรกษารางกาย และของใชใหสะอาด

3. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงน เปนการกระตน ใหนกเรยน ลางมอใหสะอาดกอนกนอาหารและหลงการขบถาย

4. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงน ชวยสงเสรม ใหนกเรยนกนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด

5. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป

6. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงนชวยสงเสรม ใหนกเรยนมจตใจใหราเรงแจมใสอยเสมอ

7. การจดโครงการ โรงเรยนสงเสรมสขภาพครงน ชวยสงเสรม ใหนกเรยนมส านกตอสวนรวมรวมสรางสรรคสงคม

DPU

80

ตอนท 4 ประโยชนททานไดรบจากโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ …………………………………………………………………………………………

…………………..……….……………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอนท 5 ขอเสนอแนะเพมเตม

……………………………………………………………………………………………………………..……….……………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอขอบคณ ชลต คนธานนท

DPU

81

ประวตผเขยน

ชอ – นามสกล นายชลต คนธานนท ประวตการศกษา ระดบปรญญาตร (ประถมศกษา)

วทยาลยครภเกต ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน ด ารงต าแหนงผอ านวยการโรงเรยนบานอาวปอ ตงแตปพทธศกราช 2550 – ปจจบน

โรงเรยนบานอาวปอ ตงอยหมท 6 ต าบลปาคลอก อ าเภอถลาง จงหวดภเกต

DPU