5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 1/10

Thế tam đa còn gọi tam tài, tam giáo hay là thiên, địa, nhân nữa. thế này là cây cổ thụ, gốcthân to, nhưng chỉ uốn có ba tán tròn chung quanh thân cây, tàn thứ nhất là một mâm tròn,hớt tỉa lúp búp, nhưng nhỏ hơn, mỏng hơn. Tàn thứ ba là tàn ngọn, cách xa hơn tàn thứhai xũng hớt tỉa tròn nhưng nhưng nhỏ hơn hai tàn trứơc. Tàn ngọn này cũng tỉa lúp búpchứ không vươn cao, nên xem cây kiểng này có dáng lùn mập, nhưng vì là cây cổ thụ nên

cũng rất cân đối, rất đẹp. thế tam đa tuợng trưng cho ba ông Phước, Lộc,Thọ; ba tàn đềutròn đều đẹp, tượng trưng cho sự vĩnh cửu, sung túc, hạnh phúc, giàu sang và sống lâu,theo tích ba ông Phước, Lộc, Thọ cũng rất hay.

Thế trực quân tử 

Thế trực quân tử mà ông cha chúng ta rất ưa thích, vì các cụ đều là những bậcnho sĩ, tôn trọng lễ nghi, tính tình ngay thẳng thanh cao, người quân tử tánh như thủy, nhunhi bất nhược, biết xử thế ở đời. Cây trực quân tử là dáng cây có theá trực thẳng đứng, phong cách đĩnh đạc, cành nhánh ngay thẳng, gọn gàng, đường nét dứt khoát, bất khuất.Phân chi theo lối chiết chi hay tứ diện, đủ bốn mặt tả hữu, trước sau, tàn nhánh đầy đủ,cân đối, biểu hiện cho người có kỷ cương.

Thế trực quân tử liên chi 

Thế trực quân tử liên chi: thế này cũng giống như hai thế trên nhưng lại có hai bacây tử ở quanh thân cây mẹ. thường là loại cây mai chiếu thủy, mặc dù thân trực nhưngtàn nhánh cũng ôm lấy mấy cây con ở bên dưới .Cây tử lại sống độc lập, cây nào cũng cóđủ tàn nhánh như một cây riêng biệt, sống không nhờ cây mẹ, ên xen như là một quần thụnhỏ, rất đẹp, tượng trưng cho tình yêu thương người, nhất là trẻ thơ, lúc nào cũng vui tươi.

Thế trung bình cong 

the tam da; Là thế có thân uốn cong cong như long thân. nếu bộ rễ chânnôm hay hình thú thì tuyệt đẹp, thân ngay đoạn thứ nhất đã cong về một bên rồi, tàn thứ

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 2/10

nhất phải ngả về hướng thân cây, nhưng đoạn thứ hai phải uốn cong trở lại quy căn ngay,đến đoạn thứ ba sửa thành cây trực, giữ thế trung bình. Các chi nhánh đều uốn tứ diện, sole, dưới to trên nhỏ, nhưng ngọn phải uốn hồi đầu trung như đuôi cá. Cây thế trung bìnhcong, uốn được hai cây giống nhau, thì hợp với cây trung bình ngay làm thành bộ kiểngtam tài ba cây rất đẹp, tương trưng cho thiên, địa nhân.

Thế nhất trụ kình thiên 

Thế này ít có người uốn sửa vì thiếu nhã nhặm, khiêm tốn, chọc trời khuấynước, kiên cường, bất khuất. Thế này phải là cây cổ thụ trực thọ, gốc to lớn, rễ vừng chắc,thân gồ ghề, không có nhánh, chỉ có một tàn ngọn duy nhất bao gồm bốn năm nhánh xoè

ra, vươn lên để chống đỡ, tàn ngọn này phải cắt tỉa bằng phẳng hoặc lúp búp chớ không sole, biểu tượng cho người anh hùng không phục tùng ai hết.

Phong cách nghiêng Thân cây ở vị thế nghiêng với chóp cây hướng về góc 45 độ so với phần gốc cây. Sự pháttriển ở trên không và các rễ trên bề mặt theo đường thẳng của thân cây; tuy nhiên, cànhthứ nhất mọc ở hướng đối nghịch nhằm làm cho cây trông cân xứng, cành cây này, này ở vị trí một phần ba của đường đi lên cây, là nhân tố quyết định quan trọng nhằm đạt sự hàihòa trong phong cách này. Thế trực liên chi 

Thế trực liên chi cũng là cây có dáng trực, thẳng đứng, biến ra từ thế trực quântử, nhưng liên chi là nhiều cành nhánh quấn quýt lấy nhau, ôm sát thân cây, mới xòe rangoài làm tàn theo kiểu tứ diện, sum suê đầy đủ, mặt nào cũng đẹp, cân đối hài hòa, thànhhình chóp dưới to trên nhỏ, không khuyết chỗ nào rất đẹp, biểu hiện người phong lưu, ấm

no sung mãn, vui tươi hạnh phúc.

Thế trung bình ngay 

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 3/10

Thế trung bình là thế phổ biến , kiểng xưa còn để lại rất nhiều . trung bình là câyđộc thụ , thân thẳng đứng có bộ rễ xòe ra, nổi lên trên mặt chậu, mặt đất, gốc to lồi lõm,nếu được hình thú thì càng tốt, thân xù xì phân cành nhánh theo lối chiết chi hay tưdiện.Nhánh thứ nhất bẻ về bên dương nếu gốc cây có dáng hơi ngả về bên phải. Đoạn thứhai phải uốn trở về bên âm, đoạn thứ ba phải uốn trở lại về bên dương để quy căn, nhánhthứ ba cũng phải bẻ trở về bên dương , đến đoạn thứ tư thì nên uốn đứng thẳng đảm bảongay gốc, để cây không đổ ngã. thế kiểng này chỉ uốn hơi nghiêng lại một chút, đến tànthứ năm là ngọn phải uốn hồi đầu. thế trung bình ngay là cây kiểng dễ uốn sửa, chỉ cần phân tàn nhánh cho hài hòa cân đối là đẹp, cũng biểu tượng về đạo đức, ngay thẳng thậtthà.

Thế ngũ phúc 

Thế tam đa và thế ngũ phúc đi đôi với nhau, hai thế này đều là cây trực thọ, câyngũ phúc năm từng, có thể uốn như cây tam đa rồi nuôi thêm hai tàn nữa y như vậy là đạt. Nhưng cũng có thể đối thành 5 tầng theo lối chiết chi tứ diện cũng được. Những tàn đều phải uốn tỉa ngang bằng lúp búp chớ không được vươn lên cao. Thế ngũ phúc to cao đẹphơn thế Phước, Lộc, Thọ, ý muốn chúc tụng cao hơn nữa là Phước, Lộc, Thọ, An, Khang,nghĩa là có phúc, tốt lành may mắn, có lộc giàu có nhiều ruộng đất, có thọ là sống lâutrăm tuổi, An là sống yên ổn không bị xáo trộn, có khang là vui vẻ, chết êm ải thoải mái.Đúng là câu chúc tụng đầy đủ đẹp đẽ nhất.

Thế vũ trụ 

Thế vũ trụ trước tiên phải là cây cổ thụ, gốc rễ lồi lõm, xoè ra bốn phía, thân toxù xì, đứng thẳng, phân cành nhánh theo lối chiết chi tứ diện, có thể có từ ba đến năm tànto, uốn hình quạt, nằm ngang, dưới to, trên nhỏ, tỉa lúp búp, ngọn uốn hồi đầu thượng, gầnnhư hình nón chớ không vươn lên cao, Thế này phải uốn đúng luật âm dương, cành tả,hữu, tiền, hậu đầy đủ, sum suê đầy đặn, tượng trưng cho cả không gian và cả thời gian và

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 4/10

cả thời gian vĩnh cửu.

Thế thất hiền 

Thất hiền chiết chi là thế cao lớnnhiều tàn một ngọn cộng chung là bảy tầng.Bộ rễ sửa chân nôm, thân có thế trực, nhưnguốn bẻ qua bẻ lại theo tả hữu theo chi âmdương thì hay hơn, nghĩa là đọan thân thứnhất cong qua bên phải – cùng với nhánhthứ nhất - Đọan thứ 2 trả về bên trái: cứ

luôn phiên tới từng thứ sáu, đọan ngọn đứngthẳng và uốn theo kiểu hồi đầu trung, cáctàn đều uốn hồng tâm hay tròn lúp búp, dướito trên nhỏ, nhánh thứ nhất gọi là phủ địa sàxuống mặt đất, nhánh thứ hai là triều nhiênuốn hơi vươn lên một chút, đối xứng vớinhánh phủ địa, nhánh thứ 3 là chiếu thủy soinước phải uốn nằm ngang hơi hạ xuống đểnhìn nước, nhưng do ảnh hưởng của nắng,ngọn nhánh quang hợp cũng tự vươn lên,nên phải uốn sủa không thể cho vươn lên

cao quá. Nhánh thứ tư là nghinh phong congqua quẹo lại, như phe phẩy với gió, đầucành xoay theo chiều gió như kiểu sơn thủyrất đẹp. Nhánh thứ 5 là quán vũ, hơn vươnlên để hứng mưa rơi hứng xương tuyết,nhưng phải uốn trở xuống không để khôngthể vươn lên quá cao. Nhánh thứ 6 là nhánhtrung bình, uốn nằm ngang, cân đối, khôngdài không ngắn, kết hợp với các nhánhtrưuớc nối liền với ngọn, uốn hồi đầu trung,để tạo dáng cây hài hòa, đầy đủ tàn nhánh

 phải luôn luôn uốn tỉa, hễ cành vươn lên caothì uốn trở xuống, cành nào thấp quá thì uốnvươn trở lên cho cân đối, theo câu (Cựcdương biến âm, cực âm biến dương) làm sao cho dáng cây kiểng không khuyết chỗ nào,để khi ngắm nhìn thưởng thức, vừa ý thỏalòng. Cây thế thất hiền tượng trưng cho lòngthanh thóat, vô tư, uống rượu ngâm thơ 

Thế tùng thập 

Đây là thế của các cụ ngày xưadùng làm mẫu để uốn những cây trực thọ, vìcây tùng có dáng thân đứng thẳng, tànnhánh phân chi nhị diện nằm ngang hai bên,với khỏang cách đều đặn, dưới to trên nhỏrất đẹp. Cây tùng phải là cây cổ thụ, già nua,rũ tàn nhánh xuống, nhưng vẫn còn giữ

được chữ thập tự nhiên mới thật là đẹp, chớ không phải uốn ngang tràn cứng ngắc nhưngười đứng giăng tay giữa trời thì khôngcòn phải cây kiểng nữa. Tướng Tùng thậptượng trưng cho người thanh niên khỏemạnh, gan dạ bất khuất, nên phải uốn chodứt khóat, biểu hiện cho tính thẳn thắn nhưngười quân tử. Ông cha ta ngày xưa uốn câytùng làm mẫu cho những cây kiểng có lákim khác. Và trong một giàn kiểng ít racũng phải có cây tùng, cây bách để nói lên

sự vững chãi lậu bền.

Phong cách xoáy vặn Thiên nhiên đã ban cho ta rất ít ỏi về cácmẫu cây thuộc phong cách này mà trong đóvỏ cây xoáy theo hình xoắn ốc từ gốc lênđến chót cây, để lộ phần gỗ bên dưới. Thuậtngữ này chỉ về cây có thân xoắn lại như câythừng, chẳng hạn như cây lựu. Thế xuy phong 

Thế xuy phong hay xiêu phong cũng là một, xuy là chữ hán, xiêu là

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 5/10

không màn tới thế sự.

Thế chữ vương chữ tường 

Cũng như cây tùng thập thếvương tường uốn theo hình chữ vương, chữnho có 3 tầng nằm ngang, như chữ dương làcon dê, nhưng còn đọc là tường có nghĩa làmay mắn, điềm tốt lành, như kiết tườngdùng để chúc mừng, để cầu được nhiều điềutốt lành, may mắn, có phước… Thế này có

 ba từng nằm ngang và có hai ngọn nhỏ. Thếnay tuy rất đơn giản nhưng rất khó uốn, cả ba từng đôi, giăng ngang, phải uốn được batàn văn, ba tàn võ, thành ra sáu tàn, dưới totrên nhỏ. Uốn đúng thế rất đẹp. Cây vươngtùng nếu là cây cổ thụ thì quí giá vô cùng,tượng trưng thiên mệnh ý chí tối cao vôthượng của các bậc vua chúa.

Thế mai nữ 

Thế mai nữ nằm trong câu thiệu (Vônữ bất thành mai, vô thập bất thành tùng)mà ông cha chúng ta thường dùng để làmmẫu sửa kiểng cổ. Cây mai nữ có thể là câytrực thọ hay là cây suy phong cây trung bình 

mai nữ rất rễ uốn, là cây cổ thụ có đọan thân  bẻ cúp rồi đứng thẳng lên, đủ để uốn nhánhcong qua thành hình chữ nữ là đạt, các tànnhánh các đều uốn theo lối chiết chi, chỉ cókhó là cây mai nữ phải uốn làm sao chomềm dẻo, yểu điệu, dịu dàng, như ngườicon gái.

chữ nôm, đều phải uốn nghiêng cỡ 30 – 40độ do bị gió xô đẩy. Phải là cây cổ thụ, gốcrễ lồi lên hình thú hay thân nôm, thân uốncong như long thân và quy căn hồi đầu, tànnhánh có thể uốn chiết chi hay tứ diện,

nhưng phải vươn ra cho giữ thăng bằngchống lại sức gió. Cho nên còn gọi thếnghinh phong, cũng bốn tàn một ngọn,nhưng cành phải uốn về phía gốc để khỏi đổngã, cây xuy phong phải uốn cho đủ cặp đểxếp với cây trung bình thành bộ ba cây. Cây bên phải là cây âm, đối xứng với cây bêntrái là cây dương (Nam tả hữu nữ). Câytrung bình đứng giữa là cây dẫn đàn, đứngthế chủ động của bộ kiểng.

Thế phượng vũ 

Thế này sửa theo dáng hìnhchim phượng đang múa. Là cây độc phụchân phương có hai rễ nổi cao lên thành 2chân, thân ngắn vặt làm mình ngọn hồi đầu

làm đầu chim.Cành thứ nhất uốn xèo ra phíasau làm đuôi chim, hai cành tả hữu uốn xèora thành hình cánh chim đang múa, đây là phân hay giở của nghệ nhân, phải uốn saocho uyển chuyển mềm mại như cánh chimmúa. Cành phụ che thân làm hầu, ức ngắngọn. Thế này phải có nét mỹ thuật, khi nhìnlà biết chim phượng bay múa, tượng trưngcho tính yêu đời vui tươi.

Thế thác đổ 

Thế này kiểng cổ ít có

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 6/10

Thế bạt phong hồi đầu 

Thế này bị gió xô đẩymạnh nên thân cây nghiêng ngã nhiều hơn,có khi đến 60-70 độ, cành nhánh đều ngã vềmột bên theo sức của gió, nhưng ngọn bắt buộc phải quy căn và hồi đầu mới đứngvững được. Mặc dầu các cành hầu sơ vơ,xiêu vẹo, nhưng dũng cảm chống chọi vớisức gió quay cuồng. Hai nhánh dưới đòi hỏi phải vương tiền phóng hậu, giữ trọng tâm ở trong lòng chậu, hai nhánh trên dù có chênhvênh cũng vẫn giữ được thăng bằng khôngngã. Thế này biểu hiện lòng bền chí hiênngang không khuất phục.

Thế hạc lập 

Thế này biến đổi từ thế phượngvũ, nhưng hai cánh không xòe ra, đầu ngẩnglên cao hơn nữa, đuôi cũng không xòe ra,cành hầu cũng ôm lấy thân cây làm chomình chim hạc hơi dài ra, ngọn vươn cao vàhồi đầu hạ để làm mỏ hạc. Thế này gọngàng, nhưng oai vệ rất đẹp. Biểu hiện lòngtự tin, tính khiêm tốn, nhưng nhất định sẽthành công.

thấy, là thế huyền độc thụ thân nằm bò quamiệng chậu, như bị trận cuồng phong xôngã xuống ao, nên ngọn cây bẻ cong, thòngxuống thấp hơn đáy chậu. Dáng thật mềmmại uốn cong hợp lý theo luật hồi đầu tự

nhiên, vươn lên lúp búp có từng bậc rất đẹp, biều hiện cho sức sống làm cho người xemcó cảm giác dễ chịu.

Thế long cuốn thủy  Thế huyền chi lạc địa 

Thế này càng ít thấy, làcây kiểng trên núi non bị bão táp, đổ ngãcong queo qua cơn thiên tai, cành nhánh

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 7/10

Thế này dựa vào hình ảnh củarồng hút nước, thế nàu thường uốn với câymai chiếu thủy, cây kim quýt. Gốc to, uốncong lại làm đầu cúi xuống lấy nước, thêmmắt, mũi miệng, trong nhỏ ngòai to. Thânuốn cong như rồng uốn khúc, các cành thântứ diện làm chân và mây, không xòe ra dàilắm, nhưng vươn móng bám vào mây lấythế mạnh để hút nước, cành hầu làm mâyche lấy thân, ngọn có thể vươn lên xòe ra

làm đuôi hoặc hồi đầu vừa cân đối, dángđẹp, đứng vững vàng.

Thế ngũ nhạc 

Thế này trồng bằngnăm cây kiểng trong một cái chậu hay cáikhay to làm cảnh núi rừng, mỗi cây có mộtdáng riêng biệt có thể đứng hết, hoặc câyđứng cây xiêu, cây nằm, nhưng phải có lớncó nhỏ như sơn thủy mới đẹp. Cũng có thểxếp hình chữ ngũ. Xếp “ngũ lão giản đình”năm ông già đàm đạo phải xếp vòng trònnhưng xếp thể rừng là đẹp nhất. Thân cànhnhánh phải hài hòa, làm sao có tính cáchgiao chi, hỗ tương với nhau, nếu thiếu mộtcây thì thấy không đẹp. Thế ngũ nhạc cũnguốn bằng năm cây cùng một loại như maichiếu thủy, tùng, cần thăng, kin quýt, đềuđẹp.

Thế long giáng 

ngổn ngang, tàn lá liệt địa rơi rụng, hìnhdung một khung cảnh điêu tàn, nhưng lại là bức tranh tuyệt tác đối với nghệ nhân, tráingược lại với cây kiểng lúc nào cũng có tànlá xanh tươi, vươn cao khỏe mạnh. Thế

huyền chi lạc địa nếu phân tích kỹ sẽ tìm rađược rễ lồi ngoằn ngòeo, gốc hình thú nằm,thân long uốn khúc cong queo, tàn nhánhgãy cúp theo ngũ chi hiệp nhất, ngọn chiềuthiên vươn lên để nhận ánh sáng thật là xinhđẹp lạ lùng, trong cái hỗn độn vô trật tự, cómột sức sống vươn lên mãnh liệt.

Thế long thăng 

Thế này có hai cách uốn, tùytheo ý cuả nghệ nhân, tùy theo đánh cây+Cách thứ nhất: Uốn đầu rồng ở trên ngọncây. Cách này hợp lý vì rồng bay lên thì đầu phải ở trên, nhưng rất khó uốn, làm saongọn cây nhỏ hơn gốc cây mà uốn đầu nằmtrên ngọn cho đạt. Rồng lúc nào cũng đầu

to, đuôi nhỏ, cho nên phải tìm cách cưa cắtcách nào để cho đầu rồng to, lại thêm mũimiệng nữa thật là khó tạo dáng cho đẹp.Thân rồng thì dễ, chỉ cần uốn cong cong,các nhánh làm chân làm mây ôm lấy thâncây không mấy khó, nhiều người vẫn uốnđược.+ Cách thứ hai: Thăng lên nhưng đầunăm dưới gốc cây, phải tạo dáng làm saokhi nhìn là thấy rồng cất đầu bay lên mớitài. Phải tạo dáng cho rồng vươn lên, mắt,mũi, miệng xừng lên, hai chân trước làm hai

chân vươn móng chòm lên, hai chân sau hạthấp đuôi vẫy đập để cất cánh bay bổng lên. Nghệ thuật trong thăng là thân mình phảiquật khởi mới mới đúng điệu. Thế này đẹphơn vì đầu to đuôi nhỏ, tàn nhánh cân đối.Thế này tượng trưng cho lòng cương quyết,lúc nào cũng vươn lên tiến bộ.

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 8/10

Thế này dễ uốn hơn thế longthăng, hình dáng điệu bộ ngược lại với thếlong thăng là được. Đầu chúi xuống, ngựcnằm trên mặt chậu, cành nhánh làm mây bao lấy chân uốn khúc trong tư thế đápxuống, đuôi mềm dẻo, làm bánh lái điềukhiển êm ái nhẹ nhàng một cách tự nhiên.Tuy nhiên không kém phần oai phong lẫmliệt, vì rồng là con vật trong bộ tứ linh, rấtdũng mãnh. Thế này bắt buộc phải đầu to

đuôi nhỏ, cành nhánh xếp gọn lại để tạodáng hạ xuống là đẹp, tượng trưng cho tínhôn hoà mềm mỏng nhưng không kém phầnoai phong quyền lực.

Thế phụ tử giao chi 

Thế này y như thế phụ tử, nhưng phần nhánh cuả hai cha con có thêm phầnquấn quýt, ôm lấy nhau, mặc dù cha con,nhưng yêu thương trìu mến y như tình yêuthương dịu dàng cuả mẹ con. Thế này câu tửcó thể to cao hơn và có một nhánh quyệnlấy cây phụ nên gọi phụ tử giao chi.Các thếkhác như huynh đệ, tỷ muội, đồng khoa, đềucó dáng tương tự như cây mẫu tử, nhưng chỉkhác nhau về kích thước, to nhỏ, và cáchuốn mo tả tính tình quan hệ với nhau màthôi, nhưng hai cây gần bằng nhau, coi như bạn bè, gọi là đồng khoa, nếu cây cao câythấp chút đỉnh, coi như anh em được gọi làhuynh đệ, còn hai cây có dáng mềm dịu,duyên dáng hơn được gọi là tỷ muộn, chịem. Những cây này đều rất dễ uốn tùy theodáng mà đặt tên, nhu phụ tử tương tùy, phụ

Thế phụ tử

Thế này cũng y như thế mẫu tử,nhưng cây phụ, nhưng cây cha phải to caovà đứng thẳng hơn cây mẫu, tạo vóc dángcuả người cha, ít dịu dàng hơn, cứng rắnhơn, nhưng không phải là không che chở cho con, thể hiện đúng tình cảm cha con,câytử nhỏ hơn cây phụ nhiều, cũng ba tàn, quấnquýt lấy cây phụ, lúc nào cũng nhờ sự bao bọc cuả người cha. Cây phụ cũng 5 tàn quy

căn hồi đầu như cây mẫu. Cây phụ tử có htểmập mạp to hơn cây mẫu tử, thường uốn thếtam cang ngũ thường, biểu hiện tính trunghiếu xử lý ở đời cuả người quân tử.

Thế song thụ 

Bây giờ đến thế có hai câytrồng chung trong một chậu. Thế song thụcòn có thể song xiêu, hai cây to cao nhưhuynh đệ, nhưng đều bị gió xô đổ ngã vềmột bên, hoặc một cây ngã bên này, một câyngã về bên kia, theo chiều đối nghịch nhauđể giữ thăng bằng, cành nhánh đều phântheo lối chi tiết, ngọn vươn thẳng lên và hồiđầu. Thế này có vẻ đối ngịch với nhau, xungkhắc với nhau như cây hoa huệ đỏ, một vòicó hai hoa xòe ra hai bên, đấu lưng lại vớinhau vậy. Cón nếu hai cây cùng ngã về một phía thì phải uốn các cành và ngọn vươn dàira làm đối trọng và quy căn hồi đầu mới giữvững được không đổ ngã, tượng trưng sựđoàn kết hỗ trợ lẫn nhau, các nhánh có thểgiao chi, quấn quýt lấy nhau xem rất đẹp.

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 9/10

tử tương thân, mẫu tầm tử, mẫu tử tươngthân v.v..

Thế long mã hồi đầu 

Thế này gồm hai cây to riêng biệthay cùng gốc, nhưng một cây cao một câythấp, rễ xòe ra theo chân thú, cây thấp thânto, ngắn nằm ngang, ngọn làm đầu ngẩnglên, không tàn nhánh, tạo dáng con ngựanằm quay đầu trở lên. Cây cao uốn thân

long, cong cong văn vẹo, phân chi theo lốitứ diện, xòe ra bốn phía làm chân và mây,ngọn uốn tàn to như bông sen rồi bẻ cúpxuống làm đầu rồng quay trở lại.Thế này rấtkhó uốn, mới đầu phải lựa những cây mềmdẻo như mai, có nhiều rễ để uốn chân thúnằm xòe ra như chân ngựa, uốn làm sao chokhỏi phải giải thích người khác xem mà biếtmới hay, cho hài hòa mới đẹp

Thế long bàn hổ phục 

Thế này cũng có thể uốn vớimột cây kiểng to có hai thân hoặc với haicây trồng chung một chậu.Thế long bàn hổ phục có nghiã là rồng nằm uốn khúc và hổcũng nằm sát đất chịu khuất phục để chầuchủ nhân.Thế này rất khó uốn, phải có bộ rễthành hình chân thú nằm xòe ra phía trước,tả thanh long, hửu bách hổ, hai chân hổchồm ra, hai chân rồng ngấu xuống: cây

thanh long, gốc nằm trên mặt chậu, đầungẩng lên , thân uốn cong làm mình rồng,cành tả hữu uốn theo lối chiết chi làm mây,hai cành trước sau làm chân xòe móng ra,ngọn hồi đầu làm đuôi, uốn dáng mềm dẻo,uỷên chuyển.Cây bên phải, gốc thân bòtrường lên chậu, đầu cúi mọp xuống, các chitỉa nhỏ ôm lấy thân để trang trí, ngọn vươnlên làm đuôi, tỉa theo tàn chổi nhỏ, Thế long bàn hổ phục có hình dáng nằm chầu khuất phục hiền hòa, nhưng khong kém phần uy

nghi, biểu tượng cho quyền lực, rất hay rấtđẹp.

Thế long đàn phượng vũ 

Thế này bay bướm hơn, cónghĩa là chim phượng hòang múa trên mìnhrồng. Đây là thế có thể uốn với một cây,hoặc hai cây trồng chung một chậu. Phảicây cổ thụ gốc to, uốn nằm trên miệng chậu,gốc ngẩng lên làm đầu rồng. Thân uốn conghạ thấp, các chi xòe ra bốn phía làm chân vàmây, ngọn ngã về phía sau làm đuôi rồng,cây thứ hai có hai rễ chẻ ra làm chân

Thế lưỡng long tranh châu

Thế này phải uốn với songthọ trồng chung vào một chậu, uốn đối xứngthành hai con rồng uốn khúc, giao đầu tranhhạt minh châu nằm ở giữa, là thế kiểng cổthường thấy uốn với hai cây mai chiếu thủyhay cần thăng kim quýt, ngày nay thườnguốn với cùm nụm rô nhanh chóng hơn vớinòng bằng kẽm, trồng cây lên tới đâu, gàivô tới đó vài ba năm là thành, thân hai con

5/9/2018 Th tam a c n g i tam t i - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/the-tam-da-con-goi-tam-tai 10/10

 phượng, thân ngã ngang qua ôm lấy mìnhrồng, các cành hậu thân uốn làm đầu vàđuôi chim phượng, hai cành tả hữu xòe ralàm hai cánh chim uốn với dáng đang múa,ngọn làm mây. Thế này uốn cho thật dịu

dàng mềm mại như phượng đang múa, tànnhánh xòe ra, trên mình rồng uốn khúc nhịpnhàng. thế chim phượng múa trên lưng rồnglà tuyệt đẹp, biểu tượng cho quyền uy củavua chúa , ngày xưa chỉ có ở trong cungđình.

Thế quần thụ tam sơn 

Là ba cây kiểng nằmchung trong một chậu to. Còn gọi là tam tài, ba cây kiểng trực thọ đứng gần ngay hàng,cây cao chính giữa, hai cây thấp hơn ở hai bên, nhưng có thể so le một tý, cây to có 5tàn, hai cây lùn chỉ cần ba tàn, có thể giaocành với nhau làm thế nào ba cây cân đốimới đẹp và ba cây cũng liên kết với nhau,nếu thiếu một trong ba cây là mất hết vẻ

đẹp. Cho nên thế tam sơn biểu tượng cho sựđòan kết. Thế tam sơn nên uốn với cây tùng,cây bách, xếp thành hình chữ sơn là núi rấtđẹp.

rồng uốn khúc, đấu đầu lại nhìn quả châu,các nhánh làm chân và mây, đuôi ngẩng lênxòe ra như múa rất đẹp. Nếu uốn với hai câymai chiêú thủy thì rất quý.Thế này còn nhânra “sư tử hí cầu” là hai con sư tử giỡn với

quả cầu,cũng là hai cây uốn đối xứng vớiquả cầu rất đẹp. Cũng như thế (loan phụnghòa mình), hai con loan và phượng múaquấn quýt lấy nhau như cặp uyên ươngduyên dáng…