thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin -...

54
THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN TRONG CHẨN ĐOÁN HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP Bs Nguyễn Thanh Hiền

Upload: hoangnguyet

Post on 07-Feb-2018

227 views

Category:

Documents


7 download

TRANSCRIPT

Page 1: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN

TRONG CHẨN ĐOÁN

HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP

Bs Nguyễn Thanh Hiền

Page 2: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

NỘI DUNG

Chẩn đoán xác định

Chẩn đoán các thể NMCT theo phân loại mới

Chẩn đoán NMCT tái phát

CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM

MỞ ĐẦU

CHẨN ĐOÁN

Kết luận

Page 3: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

MỞ ĐẦU: VAI TRÒ CỦA CÁC CHỈ ĐIỂM SINH

HỌC TIM (cardiac biomarker)

PHÂN TẦNG NGUY CƠ, TIÊN LƯỢNG

TẦM SOÁT BỆNH

CHẨN ĐOÁN (xác định và loại trừ)

CHỈ DẪN ĐIỀU TRỊ :

• Can thiệp

• Theo dõi tình trạng bệnh

Page 4: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

QUÁ TRÌNH PHÁT HIỆN CÁC CHỈ ĐIỂM SINH HỌC TIM

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2005

AST

in

AMI

CK in

AMI

Electrophoresis

for CK and LD

CK – MB

Myoglobin

assay

RIA for

ANP

CK-MB

mass

assay

cTnT

assay

RIA for BNP

and proANP

cTnl

assay

RIA for

proBNP

POCT for myoglobin

CK-MB, cTnI

Immuno assay

for proBNP

IMA

Genetic

Markers

AST: aspartate aminotransferase ANP: atrial natriuretic peptide

CK: creatine kinase BNP: brain natriuretic peptide

LD: lactate dehyydrogenase POCT: point-of-care testing

cTn: cardiac-specific troponin IMA: ischaemia-modified albumin

Thời gian [năm]

Hs Troponin

Page 5: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

KHOẢNG PHÁT HIỆN CỦA CÁC THẾ HỆ XÉT NGHIỆM

TROPONIN KHÁC NHAU

Bách phân vị thứ 99

2-6 sau sự

cố

>8-12 sau

sự cố

Adapted from: Hochholzer, W, et al,, Am Heart J, 2010, 160(4): 583-594

Xét nghiệm Troponin độ nhạy cao

Xét nghiệm Troponin hiện tại

Xét nghiệm Troponin trước đây

Hoại tử Thiếu máu

hoặc hoại tử

nhỏ

Nồng độ bình

thường

Nồng đ

ộ T

roponin

Bắt đầu nhồi máu cơ

tim

5 Company Confidential

© 2013 Abbott

Page 6: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

ĐỊNH NGHĨA XÉT NGHIỆM TROPONIN ĐỘ NHẠY CAO

Liên đoàn quốc tế về hóa lâm

sàng (International Federation

of Clinical Chemistry-IFCC)

khuyến cáo 1

≤10% cv

Độ sai biệt tại bách

phân vị thứ 99 :

50% Cá thể

khỏe mạnh

Trong khoảng từ giới hạn phát

hiện (Limit of detection – LoD) đến

bách phân vị thứ 99 phải đo được

ít nhất

Hội Tim mạch Châu Âu

(European Society of

Cardiology -ESC) Khuyến cáo 2

3 giờ

Khoảng thời gian làm lại xét

nghiệm khi sử dụng xét nghiệm độ

nhạy cao trong quyết định xuất

viện là

6

References:

1, Apple_Clin Chem 2012 58(11) p 54-61

2, Hamm_EHJ 2011, 32 p,2999-3054

Page 7: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

TÁI PHÂN LOẠI UA/NSTEMI BẰNG HSTROPONIN

22%

NSTEMI

18%

Unstable Angina

Reichlin et al. Am J Med. 2012 Dec;125(12):1205-1213

1124 consecutive patients presenting with suspected acute myocardial infarction

Page 8: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

MỞ DẦU: SIÊU NHẠY LÀ RẤT TỐT?

• Hs –troponin đã được đưa vào sử dụng gần đây trong

thực hành LS

• Độ nhạy tăng dẫn tới giảm độ đặc hiệu, làm cho nhiều

BN không có tình trạng TM cấp tính (ACS) có nồng độ

trên giá trị bình thường

• Guideline hiện nay hướng dẫn: Tăng và/hoặc giảm giá

trị men tim Troponin, với ít nhất một giá trị trên 99%

URL

• Các NC gần đây cho thấy giá trị >99% phụ thuộc vào

đặc điểm quần thể mà nồng độ này xác định: tuổi,

giới...

Page 9: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

So với mẫu Troponin chuẩn, hsTroponin có các đặc điểm:

Có giá trị tiên đoán âm cao hơn cho NMCT cấp

Giảm được “khoảng mù troponin” dẫn đến phát hiện NMCT cấp sớm hơn

Tăng 4% trị tuyệt đối và 20% trị tương đối phát hiện NMCT typ 1 và làm giảm chẩn đoán ĐTN không ổn định

Làm tăng gấp 2 lần phát hiện NMCT typ 2

Mức độ hsTroponin nên được diễn dịch như 1 dấu ấn định lượng cho tổn thương cơ tim (mức độ tăng cao hơn, khả năng phù hợp với NMCT nhiều hơn)

Tăng hơn 5 lần giới hạn trên giá trị tham khảo có giá trị tiên đoán dương cho NMCT typ 1 cao (> 90%)

Tăng đến 3 lần giới hạn trên giá trị tham khảo có giá trị tiên đoán dương cho NMCT cấp chỉ ở mức giới hạn (50-60%) và có thể gặp phổ rộng các tình trạng khác

Cũng thường phát hiện được troponin trong tuần hoàn ở những người khỏe mạnh

Mức độ Troponin tăng và/hoặc giảm khác biệt giữa tổn thương cơ tim cấp và mạn (sự thay đổi rõ ràng hơn, khả năng phù hợp NMCT cấp cao hơn)

MỞ DẦU: SIÊU NHẠY LÀ RẤT TỐT?

Page 10: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP: SLB VÀ PHÂN LOẠI

Braunwald’s Heart diseade. 2015.

Page 11: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn
Page 12: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH NMCT CẤP

• (1) Tăng và/hoặc giảm giá trị men tim (thường

dùng Troponin), với ít nhất một giá trị trên 99%

URL và kèm với ít nhất một trong các dấu hiệu

sau:

Triệu chứng lâm sàng thiếu máu cục bộ cơ tim.

Xuất hiện sóng Q bệnh lý trên ECG.

Biến đổi ECG chứng tỏ thiếu máu cục bộ cơ tim (ST chênh

lên hay chênh xuống) or block nhánh trái mới.

Bằng chứng hình ảnh học mất vùng cơ tim còn sống hay bất

thường vận động mới

Can thiệp ĐMV (ví dụ: chụp ĐMV chứng tỏ có tắc động

mạch).

• (2) GPB chứng tỏ NMCT cấp.

Page 13: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

13

LƯU Ý:TRIỆU CHỨNG VÀ DẤU HIỆU LS

• Triệu chứng TMCB: hiện diện đau ngực, thượng vị, cổ, cằm hay tăng cấp hay khó chịu hoặc cảm giác đè nặng mà không có nguyên nhân không tim mạch hiện diện.

• Suy tim sung huyết hay sốc tim cấp với không có nguyên nhân bệnh tim không do động mạch vành(non-CHD)

• Triệu chứng không điển hình như: mệt, nôn, buồn nôn, đau bụng…không được sử dụng như chỉ tiêu chẩn đoán dù nó có ích về phương diện lâm sàng trong việc đạt chẩn đoán chính xác.

Page 14: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Xác định chẩn đoán: sơ đồ 0/3h

BN đến trễ, hs-troponin

tăng: động học sẽ ntn?

It is important to note that hs-cTn

changes over a 3–6 h period in

patients presenting with subacute AMI

may be < 20%*.

*European Heart Journal (2015) 33, 2252–2257

Page 15: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn
Page 16: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Phaân loaïi LS caùc theå NMCT

CHẨN ĐOÁN THỂ NMCT ST CHÊNH LÊN

Page 17: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CHẨN ĐOÁN NMCT TÁI PHÁT

• Nhồi máu tái phát :

– Thử ngay troponin

– Mẫu thứ hai: sau 3-6h.

– NMCT tái phát :

• tăng > 20% giá trị trong mẫu thứ hai. Hoặc

• tăng > 20% giá trị trước và tăng thêm ở mẫu thứ

hai.

ESC/ACCF/AHA/WHF Task Fork for the Redefinition of MI. EHJ 2007;28: 2525-2538.

Jaffe.AS: troponin, creatinine kinase and CK isoforms as biomarkers of cardiac injury. Uptodate 16.1. 2008.

Page 18: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CHẨN ĐOÁN NMCT TÁI PHÁT

Jaffe.AS: troponin, creatinine kinase and CK isoforms as biomarkers of cardiac injury. Uptodate 16.1. 2008.

Tình huống lâm sàng

Thôøi gian bieán coá

Trong 24h sau PCI

Trong 24h sau CABG

Trong 24h sau STEMI

Troponin tăng > 20%

giá trị trước và tăng

thêm ở mẫu thử 2 + ít

nhất 1 dấu hiệu sau :

• HA không ổn • đau thắt ngực

• thay đổi ECG

Troponin tăng >

20% giá trị trước

và tăng thêm ở

mẫu thử 2

Troponin tăng > 20%

giá trị trước và tăng

thêm ở mẫu thử 2

sau 24h STEMI

Hay Hay

sóng Q mới sóng Q mới

Tăng troponin ở thời

điểm biến cố

ST chênh lại+ ít nhất

1 chỉ tiêu sau:

•Đau thắt ngực lại

•Huyết động không

ổn

Page 19: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM

• Loại trừ sớm ACS ở BN đau ngực?

• Điểm cắt riêng cho nữ?

• Chẩn đoán ACS ở đơn vị hồi sức:

– Tăng troponin là do NMCT? NMCT type I or

II? HAY

– Tăng troponin do tổn thương tim? Bởi tình

trạng không do ACS?

• Ở Bn suy thận?

Page 20: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CÁCH ĐÁNH GIÁ VỀ XÉT NGHIỆM

CHỈ ĐIỂM SINH HỌC TIM

A. Thử thích hợp : ít nhất 2 mẫu cùng chất chỉ

điểm sinh học tim (CĐSHT- cardiac

biomarker- thường dùng troponin) cách

nhau ít nhất 6 giờ (3H)

B. CĐSHT có giá trị chẩn đoán: ít nhất 1 mẫu

(+) theo mẫu thử thích hợp biểu hiện tăng

hay giảm phù hợp tình trạng TMCBCT trên

lâm sàng và không có nguyên nhân khác

không phải thiếu máu cục bộ gây bất

thường CĐSHT. AHA/ESC/WHFC on Epidemiology and Prevention. Circulation 2003; 108: 2543-2549.

Page 21: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CÁCH ĐÁNH GIÁ VỀ XN

CHỈ ĐIỂM SINH HỌC TIM

C. CĐSHT mơ hồ: chỉ đo 1 lần mà (+), hay tăng hoặc

giảm không phù hợp với TMCBCT trên lâm sàng

hoặc hiện diện nguyên nhân không TMCBCT gây

tăng DASHT

D. CĐSHT không đo: không thực hiện đo DASHT.

E. CĐSHT bình thường: có đo nhưng không đạt tiêu

chuẩn chẩn đoán (+)

F. CĐSHT (+): ít nhất một giá trị vượt quá 99% phân bố

ở người bình thường

AHA/ESC/WHFC on Epidemiology and Prevention. Circulation 2003; 108: 2543-2549.

Page 22: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Loại trừ sớm ACS ở BN đau ngực?

Xác định chẩn đoán: sơ đồ 0/3h

*European Heart Journal (2012) 33, 2252–2257

Page 23: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

23

Page 24: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

24

NGƯỠNG THAM KHẢO Hs-TROPONIN

Page 25: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

25

QUẦN THỂ NGHIÊN CỨU

Page 26: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

26

NHỒI MÁU CƠ TIM TYPE 1

Page 27: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

27

NHỒI MÁU CƠ TIM TYPE 2

OR TỔN THƯƠNG TIM

Page 28: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

KẾT LUẬN CỦA NC

• Sử dụng chung điểm cắt hs-troponin dẫn

tới bỏ sót chẩn đoán NMCT ở nữ

• Áp dụng ngưỡng chẩn đoán riêng biệt

theo giới làm tăng chẩn đoán NMCT ở nữ

13-23%) và ít ảnh hưởng ở nam (23-24%)

• Trong thực hành nên dùng ngưỡng cắt

riêng theo giới

Page 29: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CHẨN ĐOÁN NMCT Ở ĐƠN VỊ HS-CC

• Tăng troponin là thường gặp, tiên lượng xấu bất

chấp bệnh ly nền

• Tăng troponin chứng tỏ:

– NMCT type 1

– NMCT type 2

– Tổn thương tim có thể có or k có hoại tử cơ tim do

nhiễm độc, tăng catecholamin tuần hoàn

• Đoi hỏi cần đánh giá và chăm sóc cẩn thận, toàn

diện. Tìm hiểu bệnh ly mạch vành sau này khi

BN ổn nếu có nguy cơ

2016 UpToDate®, , ESC 2012

Page 30: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

ESC 2012

CHẨN ĐOÁN NMCT Ở ĐƠN VỊ HỒI SỨC

LÂM SÀNG

ECG

TROPONIN

XN KHÁC…

Page 31: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

LƯU Ý: BIẾN ĐỔI MEN TIM

Melansao.S.E.F et al: Cardiac troponin assay: a view from the clinical chemostry laboratory. Circulation 2007; 116:

e501-504.

-Trong NMCT: troponin tăng nhanh

và giảm dần , về bt sau 1-2 tuần.

-Trong tổn thương cơ tim tối thiểu:

troponin tăng nhẹ và nhanh chóng

về bt ( thường sau 2 ngày).

-- TỔN THƯƠNG CƠ TIM

NẶNG??? (MEN TIM TĂNG CAO,

KHÔNG ĐỘNG HỌC)

Page 32: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

TĂNG MEN TIM TROPONIN

KHÔNG DO ACS Chẩn đoán Cơ chế

Thiếu máu do cung cầu

Nhiễm trùng/hội chứng đáp ứng

viêm toàn thân

Cơ tim bị suy yếu/ mất cân bằng

cung cầu

Tụt huyết áp

Áp lực tưới máu giảm

Tụt thể tích Áp lực đổ đầy giảm/ cung lượng tim

giảm

Nhịp nhanh tim trên thất/rung nhĩ Mất cân bằng cung cầu

Dày thất trái Thiếu máu dưới nội mạc

Thiếu máu cục bộ cơ tim

Co thắt mạch vành Thiếu máu cơ tim kéo dài, hoại tử

cơ tim

Xuất huyết nội sọ hoặc đột quỵ Mất cân bằng hệ thần kinh tự động

Uống thuốc cường giao cảm Ảnh hưởng giao cảm trực tiếp

Page 33: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Tổn thương cơ tim trực tiếp

Vết thương tim Chấn thương

Chuyển nhịp tim trực tiếp Chấn thương

Bệnh tim thâm nhiễm Đè nén cơ tim

Thuốc hóa trị Độc cơ tim

Viêm cơ tim Viêm

Viêm màng ngoài tim Viêm

Ghép tim Viêm/qua trung gian miễn dịch

Tăng gánh cơ tim

Suy tim sung huyết Tăng gánh thành cơ tim

Thuyên tắc phổi Tăng gánh thất phải

Tăng áp phổi hoặc khí phế thủng Tăng gánh thất phải

Gắng sức quá mức Tăng gánh thất

Suy thận mạn Không rõ

TĂNG MEN TIM TROPONIN

KHÔNG DO ACS

Page 34: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

TROPONINS AS BIOMARKERS OF

CARDIAC INJURY

• Năm nguyên nhân tăng troponin rất cao (Very high

troponin levels):

– NMCT, viêm cơ tim bệnh cơ tim do stress (Takotsubo –ít

gặp), shock phản vệ (hiếm) và bệnh thận mạn.

– 3 nguyên nhân đầu hay có troponin tăng và giảm. 2

nguyên nhân sau có xu hướng ít có động học.

– Nồng độ troponin càng cao, khả năng NMCT or VCT càng

cao. Tuy nhiên chưa có ngưỡng đơn độc để phân định

các nguyên nhân này.

– Cần sử dụng troponin đo hàng loạt để đánh giá động học,

và sử dụng cả giá trị tuyệt đối cũng như HC lâm sàng để

xác định nguyên nhân tổn thương tim

Morrow. DA. Uptodate 2016

Page 35: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn
Page 36: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

TROPONIN TRONG SUY THẬN VÀ

CHẠY THẬN NHÂN TẠO.

• Tiêu chuẩn chẩn đoán tương tự như BN không suy

thận (troponin tăng và sóng Q mới trên ECG là rất

có ý nghĩa).

• Sử dụng thêm tiêu chuẩn hình ảnh khi cần (SAT…)

• Lưu y:

– Biến đổi ECG có thể do hậu quả rối loạn điện giải.

– Sử dụng Troponin (thường dùng troponin I> T). Nên thử

nhiều lần. Nếu không có thay đổi, chứng tỏ không phải

tổn thương cơ tim mới.

Freda.BJ et al: cardiac troponins in renal insufficiency: review and clinical implications. JACC. 2002; 40: 2065-2071.

Zipes. DJ et al: Braunwald”s heart disease. 8th 2008; p: 2162-2163.

Chẩn đoán NMCT/ BN suy thận và chạy thận nhân tạo

Page 37: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Ảnh hưởng của bệnh lý thận lên kết quả Troponin

(Circulation. 2015;131:2041-2050. DOI: 0.1161/CIRCULATIONAHA.114.014245.)

Tại lúc nhập viện

•Thăm khám lâm sàng (bệnh sử, biểu hiện LS, ECG 12 chuyển đạo, SpO2, XN máu thường quy & XQ ngực)

•Định lượng Troponin và creatinine máu

Theo dõi lại sau vài giờ

• Định lường lại troponin tim

• Nếu BN có biểu hiện NMCT rõ, không cần làm thêm xét nghiệm theo dõi

• 2 chuyên gia tim mạch cùng hội chẩn cho ra chẩn đoán

Theo dõi tiếp sau 3, 12 và 24 tháng

• theo dõi tình hình sức khỏe qua điển thoại

7 xét nghiệm được dùng: 4 hsTn & 3 cTn

1. Hs-cTnT - Roche Elecsys 2. Hs-cTnI - Siemens Vista

3. Hs-cTnI - Beckman Access 2 4. Hs-cTnI - Abbott

5. Abbott cTnI 6. Siemens Ultra-s TnI 7. Beckman Accu sTnI

Rối loạn chức năng thận: eGFR < 60 ml/min . 1.73 /m2

Loại trừ các trường hợp BN không có kết quả creatinine máu lúc nhập viện HOẶC không

có kết quả troponin đo bằng một trong 7 xét nghiệm trên HOẶC chẩn đoán không rõ ràng

-

Page 38: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

KẾT QUẢ: HSTNI ĐÁNH GIÁ ĐÚNG TROPONIN TIM HƠN CÁC XN KHÁC

Xét nghiệm

% BN RL chức năng thận với kết quả Troponin > 99%ile lúc nhập viện nhưng KHÔNG phải do NMCT

% BN chức năng thận BÌNH THƯỜNG với kết quả Troponin > 99%ile lúc nhập viện nhưng KHÔNG phải do NMCT

Abbott hsTnI 17% 6%

Roche hsTnT 71% 15%

Siemens hsTnI (đang n/cứu)

46% 23%

Beckman hsTnI (đang n/cứu)

54% 21%

Abbott cTni 12% 7%

Siemens Ultra-sTnI 20% 7%

Beckman Accu sTnI 12% 7%

(Circulation. 2015;131:2041-2050. DOI: 0.1161/CIRCULATIONAHA.114.014245.)

Page 39: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

NGƯỠNG 99THILE CỦA HSTNI TRÊN

BỆNH NHÂN CÓ RLCN THẬN

Xét nghiệm Ngưỡng cắt chẩn đoán tối ưu cho BN có

RL CN thận so với ngưỡng 99th ile

Abbott hsTnI 1.1 lần

Roche hsTnT 2.1 lần

Siemens hsTnI

(đang n/cứu)

3.6 lần

Beckman hsTnI

(đang n/cứu)

2.8 lần

Abbott cTni 1.0 lần

Siemens Ultra-sTnI 1.2 lần

Beckman Accu sTnI 0.9 lần

(Circulation. 2015;131:2041-2050. DOI: 0.1161/CIRCULATIONAHA.114.014245.)

Page 40: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

cT

n E

levati

on

(%

)

hs-TnT

hs-TnI

> 90 60-89 45-59 30-44 15-29 < 15

eGFR (mL/min) Slide courtesy of Prof. Aw Tar Choon, Changi General Hospital, Singapore

TSIC symposium 2014, Hochiminh city, Vietnam

TROPONIN I ÍT BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI

BỆNH LÝ THẬN

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

Page 41: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Lưu đồ chẩn đoán ACS/ Bệnh thận Giai đoạn cuối (ESRD)

Tăng troponin / bn BTM

Có triệu

chứng

Không

Có kết quả Troponin

lần trước Có Không

Có thay đổi nhiều

(>50%) thử lại sau

2-4h Có

Nhiều khả năng

ACS Ít khả năng ACS

Không

ĐT như ACS &

theo dõi

Page 42: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

10/06/2016 42 PGS TS Hồ Thượng Dũng--

BV Thống Nhất- TP HCM

PHÂN BIỆT GIỮA NMCTC TÝP1 VÀ TÝP 2

CÁC GỢI Ý LÂM SÀNG HƠN LÀ “TIÊU CHUẨN”

Không có nguyên

nhân không-huyết khối

Biến đổi ECG kiểu

TMCT với HA/ nhịp tim

bình thường (...)

Kiểu khởi phát: điển

hình của CĐTN

Có nguyên nhân gây

mất cân bằng cung/

cầu có thể nhận diện

Nhịp tim/HA phù hợp

với mất cân bằng

cung/cầu

Có Dh/triệu chứng

của tình huống N Nhân

Page 43: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

i

10/06/2016 43 PGS TS Hồ Thượng Dũng--

BV Thống Nhất- TP HCM

“TIÊU CHUẨN” CHO NMCTC TÝP 2

Hemoglobin: nam < 5.5

mmol/L, nữ< 5.0 mmol/L

Sốc: HATT <90 mmHg

+ giảm tưới máu tạng

Nhịp chậm phải điều trị

Suy HH với giảm

PaO2+ Dh suy HH> 20’

Phù phổi cấp do THA:

HA tt> 160mmHg + PPC

+...

THA với HATT> 160

mmHg kèm LVH trên

ECG hay siêu âm tim...

Nhịp nhanh trên

thất/thất >150 bpm, ≥20’

Page 44: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

KẾT LUẬN

• Giúp loại trừ sớm ACS tại phong cấp cứu và xác định sớm

tổn thương tim trong bệnh ly kết hợp.

• Cần thử nhiều lần khi nghi ngờ chẩn đoán NMCT

• Chẩn đoán NMCT đoi hỏi phải thay đổi có y nghĩa khi thử

hàng loạt troponin.

• Cần làm lúc nhập viện và sau 3h nếu cần. Trường hợp nghi

ngờ, có thể làm thêm sau 6-12h or muộn hơn khi cần.

• Nên dùng điểm cắt riêng cho nam và nữ và ít bị ảnh hưởng

bởi BL thận hơn

• Kết hợp với LS và cận LS khác là cần thiết để tăng độ

chính xác trong chẩn đoán.

Page 45: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Đề nghị sử dụng Hs-troponin trong biện luận kết quả hsTnI

Đau ngực cấp NSTE-ACS

Không đau ngực, GRACE<140 hoặc TIMI

≤1, loại trừ chẩn đoán phân biệt d

hsTnI

Thay đổi không đáng kể

Đau< 6 Giờ

Nam≤34.2 pg/mL (ng/L)

Nữ≤ 15.6 pg/mL (ng/L)

∆ Thay đổi 50%

và/hoặc

> Giá trị phân vị thứ 99

Đau>6 Giờ

Xuât viện/Test gắng sức Tìm chẩn đoán phân biệt Điều trị xâm lấn

Xét nghiệm lại hsTnI sau 3 giờ,

hsTnI

Thay đổi không đáng kể

Điều trị xâm lấn

Nam ≥ 34.2 pg/mL (ng/L)

Nữ ≥ 15.6 pg/mL (ng/L)

Kết quả cao bất thường

(10x giá trị phân vị thứ 99) +

Biểu hiện lâm sàng

<Giới hạn phát

hiện (ng/L)

45

Xét nghiệm

nền hsTnI

NGUY CƠ

*Mỗi bệnh viện phải xác định delta phù hợp cho bệnh nhân, đây có thể là điểm bắt

đầu tốt để đánh giá các mục đích

hsTnI= Abbott STAT high sensitive troponin I, GRACE=global registry of acute coronary events, TIMI=thrombolysis UA/NSTEMI, NSTE-

ACS = Non ST Elevation Acute Coronary Syndrome

Page 46: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Nghi ngờ HCMVC/ nằm hs, cấp cứu

(đau ngực, khó thở, rối loạn huyết động)

Thử troponin I

(cùng đánh giá ls, cls) K tăng

‹ 5 lần

› 5 lần

TnI lần 2

K tăng Tăng TnI lần 2

‹ 5 lần › 5 lần

Loại

NMCT

TnI lần 3

Ít khả năng

NMCT

› 5 lần

Type

I

› 5 lần

‹ 5 lần

động

học

Khả

năng

NMCT

Type

II

‹ 5 lần

Tăng

K

động

học

1

2

3

Hơn 5 lần giá trị ngưỡng. Càng cao càng có ý nghĩa

Cần theo dõi TnI và dùng các triệu chứng khác để quyết định

Tăng rất cao, có khả năng NMCT

1 2 3

1

Page 47: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

Thank you!

Page 48: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn
Page 49: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn
Page 50: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn
Page 51: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

TROPONIN TRONG SUY THẬN VÀ

CHẠY THẬN NHÂN TẠO

• Bệnh cơ xương do urê huyết cao (uremia skeletal

myopathy) : nguồn gốc tăng troponin T?

• Tổn thương cơ tim yên lặng (silent myocardial

damage):

– Bệnh động mạch vành ngoài tim lan tỏa

– Tổn thương vi mạch

– Hoại tử khu trú

• Hậu quả của ST và phì đại thất trái do suy thận

Freda.BJ et al: cardiac troponins in renal insufficiency: review and clinical implications. JACC. 2002; 40:

2065-2071.

Adam.J et al: Markers in Cardiology : a case-oriented approach. Blackwell. 2007; p: 3-100.

CƠ CHẾ TĂNG TROPONIN

Page 52: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CƠ CHẾ PHÓNG THÍCH TROPONIN

Do hoại tử tế bào cơ tim: do thiếu máu, nhồi máu,

viêm, thâm nhiễm, chấn thương, nhiễm độc, do

nguyên nhân chuyển hoá.

Do chết chương trình: các tế bào cơ tim bị chết

chương trình do hoạt hoá men caspase.

Do các tế bào phóng thích các chất ly giải troponin

từ sự thoái hoá các chất trong cơ thể.

Do sự tăng tính thấm của màng tế bào: tổn thương

màng tế bào cơ tim và làm thay đổi tính thấm

màng tế bào.

2016 UpToDate®

Page 53: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

CHẤT ĐÁNH DẤU

TIM (MEN TIM):

Braunwald heart disease. 2008; P: 1225.

-Troponin được giải phóng từ

cytoplasma và bộ phận gây co

cơ (Cơ cấu sinh học hai

khoang của troponin ).

-Trponin tăng nhanh sau đó

giảm dần trong 7-10 ngày.

-Khi NMCT càng rộng, tăng

troponin càng nhiều.

Page 54: THỰC HÀNH SỬ DỤNG Hs-TROPONIN - vnha.org.vnvnha.org.vn/upload/hoinghi/hntha2016/nguyen-thanh-hien-thuc-hanh.pdf · thỰc hÀnh sỬ dỤng hs-troponin trong chẨn ĐoÁn

54

XÁC ĐỊNH DELTA TỐI ƯU:

GIẰNG CO GIỮA ĐỘ NHẠY VÀ ĐỘ ĐẶC HIỆU