tÀi liỆu hƯỚng dẪn lẬp hỒ sƠ tÀi...

Ministry of Construction – 37 Le Dai Hanh - Hai Ba Trung – Hanoi - Vietnam

Tel: 04 – 974 09 38 Fax: 04 – 974 09 39

Dự án GTZ TA số: 2000.2208.7

Tài liệu dự án số : AD 001 Phát hành lần: 01

TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN LẬP HỒ SƠ TÀI SẢN

Hà Nội, tháng 5 năm 2007

Bộ Xây dựng – Hà Nội Ministry of Construction – Hanoi

hợp tác với

in cooperation with

Tổ chức Hợp tác Kỹ thuật Đức Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH

Hỗ trợ Kỹ thuật của GTZ do GFA thực hiện Technical Assistance on behalf of GTZ by GFA Consulting Group & Associates

HƯỚNG DẪN LẬP HỒ SƠ TÀI SẢN

070516-Guidelines on AD-VN-Long.doc

Người liên hệ của GFA Consulting Group GmbH

Gudrun Krause

Fax +49 (40) 6 03 06169

Email: [email protected]

Địa chỉ

GFA Consulting Group GmbH

Eulenkrugstraße 82

D-22359 Hamburg

Germany

Người chuẩn bị

VIDAGIS Co., LTD - CÔNG TY LIÊN DOANH VIỆT NAM – ĐAN MẠCH VIDAGIS


i

MỤC LỤC

1 GIỚI THIỆU....................................................................................................................... 1 1.1 Mục đích ................................................................................................................... 1 1.2 Ứng dụng GIS đối với Quản lý tài sản ...................................................................... 1

1.2.1 Định nghĩa GIS ....................................................................................................................1 1.2.2 Các ứng dụng GIS trong Quản lý tài sản ............................................................................2

1.3 Lợi ích nhà cung cấp dịch vụ mang lại cho (công ty)................................................ 4 1.3.1 Lợi ích chung .......................................................................................................................4 1.3.2 Lợi ích của việc vận hành hàng ngày..................................................................................5 1.3.3 Lợi ích dài hạn .....................................................................................................................6

2 CÀI ĐẶT HỆ THỐNG........................................................................................................ 7 2.1 Cấu trúc hệ thống ..................................................................................................... 7 2.2 Yêu cầu nhân sự cho Thu thập dữ liệu và Quản lý dữ liệu ...................................... 9

2.2.1 Thu thập dữ liệu (khảo sát địa điểm khách hàng) .............................................................10 2.2.2 Quản lý dữ liệu (tại văn phòng) .........................................................................................10

2.3 Các yêu cầu về đào tạo cho công tác Thu thập dữ liệu và Quản lý dữ liệu............ 11 2.3.1 Bước 1: Giới thiệu về GIS .................................................................................................11 2.3.2 Bước 2: Thu thập dữ liệu cho nhóm..................................................................................12 2.3.3 Bước 3: Quản lý dữ liệu GIS .............................................................................................12

2.4 Các yêu cầu đối với văn phòng .............................................................................. 12 2.5 Công nghệ .............................................................................................................. 13

2.5.1 ESRI ..................................................................................................................................13 2.5.2 Công nghệ ArcGIS.............................................................................................................14 2.5.3 Công nghệ Geodatabase ..................................................................................................15 2.5.4 ArcGIS Engine - customize GIS ........................................................................................15 2.5.5 Công nghệ đề xuất cho ngành nước thải ..........................................................................16

2.6 Thiết kế hệ thống .................................................................................................... 16 2.6.1 Các yêu cầu phần cứng ....................................................................................................16 2.6.2 Các yêu cầu phần mềm.....................................................................................................17 2.6.3 Cấu hình GIS .....................................................................................................................17

2.7 Các yêu cầu thiết bị đối với việc khảo sát địa điểm khách hàng............................. 19 2.8 Mô hình dữ liệu & trình bày từ điển dữ liệu ............................................................ 19 2.9 Các rủi ro có thể xảy ra khi tiến hành dự án ........................................................... 21

3 HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG...................................................................................... 22 3.1 Hoạt động của hệ thống.......................................................................................... 22

3.1.1 Cơ sở dữ liệu.....................................................................................................................22 3.1.2 Ứng dụng GIS nhân ..........................................................................................................22

3.2 Thu thập dữ liệu tài sản hiện hành ......................................................................... 23 3.3 Chuyển giao dữ liệu của các tài sản KfW ............................................................... 25 3.4 Quản trị dữ liệu ....................................................................................................... 26

3.4.1 Quản lý nước thải ..............................................................................................................26 3.4.2 Vận hành và bảo dưỡng....................................................................................................28 3.4.3 Quản lý khách hàng...........................................................................................................29 3.4.4 Kế hoạch............................................................................................................................30 3.4.5 Quản lý người dùng...........................................................................................................30

3.5 Phân tích & báo cáo dữ liệu.................................................................................... 30


ii

3.6 Chia sẻ dữ liệu........................................................................................................ 32 3.6.1 Chia sẻ dữ liệu nội bộ........................................................................................................32 3.6.2 Chia sẻ dữ liệu (web).........................................................................................................32

4 PHỤ LỤC ........................................................................................................................ 33 4.1 Kế hoạch dự kiến.................................................................................................... 33 4.2 Từ điển cơ sở dữ liệu GIS ...................................................................................... 34

4.2.1 Bản đồ nền ........................................................................................................................34 4.2.2 Hệ thống nước thải............................................................................................................35 4.2.3 Hệ thống nước thải phiên bản mới....................................................................................38 4.2.4 Vận hành & Quản lý...........................................................................................................38 4.2.5 Quản lý khách hàng...........................................................................................................39

5 MỤC LỤC BẢNG BIỂU Hình 1: Từ dữ liệu đến kiến thức............................................................................................. 2 Hình 2: Minh họa các lỗi hình học ........................................................................................... 4 Hình 3: Ảnh hoạt động kiểm tra đường ống ............................................................................ 5 Hình 4: Mô hình lợi ích hồ sơ tài sản của GIS......................................................................... 7 Hình 5: Cơ cấu tổ chức của Hệ thống hồ sơ tài sản (Phòng kỹ thuật) .................................... 7 Hình 6: Minh họa mối liên hệ giữa các phòng ban .................................................................. 8 Hình 7: Khảo sát địa điểm khách hàng sử dụng máy GPS ..................................................... 9 Hình 8: Cấu trúc của sản phẩm ESRI.................................................................................... 15 Hình 9: Thiết kế hệ thống ...................................................................................................... 17 Hình 10: Cấu trúc phát triển tại 3 mức độ.............................................................................. 18 Hình 11: Minh họa mô hình dữ liệu ....................................................................................... 20 Hình 12: Mô tả bảng từ điển dữ liệu...................................................................................... 20 Hình 13: Hệ thống hoạt động qua các mô đun khái niệm...................................................... 22 Hình 14: Minh họa giao diện người dùng GIS ....................................................................... 23 Hình 15: Xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ nền ....................................................................... 24 Hình 16: Tổ chức cơ sở dữ liệu theo các chủ để .................................................................. 24 Hình 17: Bản đồ nền và cơ sở dữ liệu nước thải .................................................................. 25 Hình 18: Chuyển đối các bản vẽ AutoCAD sang GIS............................................................ 26 Hình 19: Đăng ký van của mạng lưới nước thải.................................................................... 27 Hình 20: Đăng ký thông tin thuộc tính của đường ống nước thải ......................................... 27 Hình 21: Luồng công việc cho quản lý các khiếu nại............................................................. 29 Hình 22: Giao diện quản lý hóa đơn...................................................................................... 30 Hình 23: Phân tích xu hướng/thời gian ................................................................................. 31 Hình 24: Báo cáo bản đồ chuyên đề ..................................................................................... 31 Hình 25: Thanh chỉ dẫn quản lý (MIP) ................................................................................... 32 Hình 26: Kế hoạch thực hiện................................................................................................. 33


1

1 GIỚI THIỆU

1.1 Mục đích Mục đích của tài liệu hướng dẫn “Lập hồ sơ tài sản” này nhằm giải thích cũng như hướng dẫn người điều hành quản lý nước thải tại các tỉnh thành trên toàn quốc hiểu rõ hơn về hệ thống. Hồ sơ tài sản là một bộ phận hỗ trợ việc quản lý tài sản, bao gồm các tài liệu liên quan đến địa điểm, loại hình và tình hình tài sản cố định của doanh nghiệp, cũng như lập kế hoạch và ghi chép vận hành & bảo dưỡng như các chi phí và các nguồn lực liên quan. Tài liệu miêu tả các yếu tố cơ bản để thực hiện quản lý tài sản phát sinh và liệt kê chi tiết các giai đoạn triển khai liên quan đến nước thải, quá trình hoạt đông, mạng lưới, lắp đặt, hoạch định, bảo dưỡng, khách hàng, hóa đơn, và tài liệu cũng như mô tả giao diện hệ thống.

Tài liệu này hướng dẫn cách thức các doanh nghiệp thu thập các thông tin hiện có để đưa vào quản lý một cách tập trung, sau đó xác định các công cụ, các quy trình cập nhật thông tin để đảm bảo thông tin luôn được sống, tài liệu cũng quy định cách thức chia sẻ thông tin giữa các phòng ban tùy theo trách nhiệm và nhiệm vụ.

Hiện nay do xu thế phát triển, nhiều nghị định mới đã và sẽ được ban hành trong thời gian tới liên quan đến Quản lý nước thải, do đó trách nhiệm nghiên cứu cũng như giúp nền kinh tế ổn định bền vững sẽ góp phần tích cực cho việc tham gia vào quá trình nâng cao chất lượng dịch vụ cũng như đáp ứng các nhu cầu của người dân. Và điều này có nghĩa là các công ty cũng sẽ bắt đầu việc lập hợp đồng với khách hàng sử dụng dịch vụ và trả phí nước thải.

Cuối cùng, tài liệu tài sản là một công cụ trợ giúp đắc lực cho quá trình phát triển quản lý tài sản, đây là cách tốt nhất đối với việc quản lý tài sản dài hạn thông qua Hệ thống thông tin địa lý. Tài liệu hướng dẫn có các yêu cầu sau:

• Nhu cầu cần được đáp ứng là gì? • Cách tối ưu để thực hiên? • Các triển khai chủ yếu

1.2 Ứng dụng GIS đối với Quản lý tài sản

1.2.1 Định nghĩa GIS Hệ thống thông tin địa lý (GIS) là một hệ thống quản lý các dữ liệu không gian và thuộc tính. Nói cách khác, GIS là một hệ thống phần mềm có khả năng tích hợp, lưu trữ, biên tập, phân tích và hiển thị các thông tin địa lý liên quan. GIS là một công cụ “bản đồ thông minh” cho phép người dùng có thể tạo ra những truy vấn tương tác (chức năng tìm kiếm cho người sử dụng), phân tích các thông tin không gian và biên tập dữ liệu.


2

1.2.2 Các ứng dụng GIS trong Quản lý tài sản

Hình 1: Từ dữ liệu đến kiến thức Kế hoạch và lắp đặt Các Công ty nước thải ứng dụng GIS để vẽ bản đồ các hệ thống cấp nước và liên kết chúng với các cơ sở dữ liệu, các đối tượng như phân đoạn ống, van, trạm bơm, các tuyến và thiết bị của hệ thống liên quan khác. Lắp đặt Các công ty nước thải thường chịu trách nhiệm lắp đặt và/hoặc giám sát tiến độ triển khai các thiết bị hạ tầng mới hoặc thay thế các thiết bị cũ. Hệ thống GIS giúp các Công ty nước thải theo dõi các thông tin liên quan đến các dự án, cấp phép, quản lý công việc, kiểm tra, lắp đặt… Tài sản tồn kho Cập nhật đầy đủ thông tin liên quan đến tài sản, cơ sở hạ tầng cấp thoát nước để có được bức tranh tổng quát nhất. Các đối tượng tích hợp ảnh trong GIS cho phép lưu giữ và hiển thị ảnh, kết hợp giải thích và mô tả các vấn đề hỏng hóc của đường ống (điểm mống, mỡ bôi trơn, và các vấn đề khác). Bản đồ, các bản vẽ và ảnh có thể kết hợp với van, miệng ống, và các đặc tính khác cung cấp các thông tin hữu ích cho người sử dụng. Hoạt động: vận hành và bảo dưỡng Nhiều tiện ích được khám phá qua hệ thống GIS cho việc cải tiến hoạt động hàng ngày như hệ thống GIS có thể được sử dụng qua mạng và tích hợp với các loại dữ liệu liên quan như ảnh raster và các bản vẽ CAD, khi lựa chọn không gian GIS và công cụ hiển thị, GIS cho phép người dùng hiển thị kế hoạch công việc, các hoạt động vận hành tiếp theo, thời gian thực hiện bảo dưỡng định kỳ và các thông tin hiện hữu khác.

Các đặc tính hình học của cơ sở dữ liệu GIS có thể hỗ trợ tìm đường theo mạng lưới và được sử dụng để phân tích các đặc tính cụ thể tác động từ các tình huống như tắc nghẽn, rò


3

rỉ, các điểm hỏng hóc của hệ thống thoát nước…GIS có thể thực hiện các hoạt động và các nhiệm vụ bảo dưỡng khác nhau bao gồm sắp xếp công việc và quản lý hàng tồn kho, SCADA… Dịch vụ khách hàng

Để cải thiện mối quan hệ khách hàng, quản lý và lưu tất cả các thông tin liên quan đến mỗi khách hàng như thông tin liên hệ, phân loại khách hàng, phân tích thêm thông tin của mỗi khách hàng và hợp đồng …

Hệ thống GIS cung cấp các giải pháp có thể giải quyết dễ dàng các vướng mắc bằng cách ghi chép các thông tin khiếu nại một cách chi tiết như: thông tin khách hàng, hình thức khiếu nại và địa điểm khiếu nại. Từ đó, kiểm tra và giải quyết các khiếu nại qua việc quản lý các hoạt động này, thậm chí phân tích các tình huống liên quan đến rò rỉ nếu có thể. Quản lý tài chính: Hệ thống hóa đơn

Tài chính và quản trị cung cấp cho người sử dụng cách thức kiểm tra công việc quản trị nhằm hỗ trợ các hoạt động vận hành và lên kế hoạch cho doanh nghiệp. Dự toán ngân sách, phân tích hàng tồn kho, hóa đơn khách hàng, và các chức năng quản trị quan trọng khác có thể được củng cố thông qua quá trình tích hợp thực hiện các giải pháp GIS tổng thể cho doanh nghiệp. Quản lý nguyên vật liệu/hàng tồn kho

Quản trị và lưu kho: nhằm cải thiện các hoạt động liên quan để biết được danh sách nguyên vật liệu tồn kho, kế hoạch đầu tư và dự toán chi phí hoạt động… Chia sẻ thông tin

GIS rất tiện ích khi nhập, xuất một định dạng số lượng khác nhau của dữ liệu (Workstation, AutoCAD, Oracle, Spatial, Mapinfo, ASCII…). GIS là hệ thống tiêu chuẩn cung cấp tất cả các giao diện có thể liên kết với các hệ thống khác hay các công nghệ khác như GPS, SCADA, phần mềm mô phỏng thủy hệ, hệ thống hóa đơn ngoài… Quảng cáo GIS giúp các công ty công bố tài liệu ra công chúng (bảng phí, hoạch định, báo cáo hoạt động…) cũng như giúp công ty giữ các mối quan hệ với khách hàng hoặc các bên có thẩm quyền nhằm chứng minh lợi ích liên quan đến môi trường, dịch vụ khách hàng… Hệ thống thông tin quản lý (MIS)

GIS tập trung phần lớn các thông tin trong một cơ sở dữ liệu với các thông tin địa lý và thuộc tính cho tất cả miền can thiệp của công ty. GIS còn cung cấp các công cụ phân tích để có thể hiểu được các tình huống, kế hoạch tốt hơn cho tương lai như việc thay thế đường ống...

GIS cho phép các doanh nghiệp tạo ra vô số phương pháp: • Tính toán • Phân tích thống kê • Phân tích bản đồ chuyên đề • Danh sách báo cáo • Hướng dẫn thực hiện báo cáo


4

1.3 Lợi ích nhà cung cấp dịch vụ mang lại cho (công ty)

1.3.1 Lợi ích chung Cập nhật tài sản thường xuyên: Mọi thông tin liên quan đến đường ống, cơ sở hạ tầng nước thải, rò rỉ, khách hàng, khiếu nại…có thể đăng nhập dễ dàng vào hệ thống, các cán bộ nhân viên tại các phòng ban, Giám Đốc luôn biết được tình trạng hiện tại của hệ thống/công ty.

Thông tin chính xác kịp thời: Ban đầu công ty có thể sử dụng file dữ liệu dạng AutoCAD hay định dạng văn bản cho việc quản lý, và việc xác định vị trí đường ống, miệng ống không thể chính xác. Tuy nhiên với hệ thống GIS, doanh nghiệp sẽ biết chính xác nơi đặt đường ống, miệng ống, vị trí hỏng hóc của đường ống, hệ thống GIS giúp doanh nghiệp xây dựng mô hình mạng lưới tốt hơn và chính xác hơn tránh được các lỗi như trùng lặp hay các lỗi khác…(xem hình 2).

Hình 2: Minh họa các lỗi hình học

Tăng hiệu suất: Mạng đường ống có thể được đăng nhập nhanh chóng qua hệ thống GIS, doanh nghiệp có thể xác định vị trí rò rỉ của khách hàng một cách nhanh nhất. Với GPS kết hợp với GIS, việc khảo sát thực địa sẽ nhanh chóng hơn, điều này giúp cho việc quản lý và thiết kế dễ dàng và nhanh chóng …

Cải thiện sự liên kết giữa các nhóm và các phòng ban: Với hệ thống GIS, phòng kỹ thuật có đầy đủ các thông tin khách hàng, thông tin hóa đơn cho các hoạt động thiết kế. Phòng kinh doanh có thể xem xét mạng lưới đường ống để trả lời các câu hỏi của khách hàng. Phòng kế hoạch có đầy đủ các thông tin liên quan đến kế hoạch trong 6 tháng, 1 năm tới, Ban giám đốc có các báo cáo về hoạt động kinh doanh của công ty, mọi nhân viên trong công ty có thể truy cập vào hệ thống để tìm kiếm thông tin. Việc quản lý người dùng sẽ cho biết ai có nhiệm vụ thực hiện phần việc nào và các báo cáo nào…

Nâng cao Quản lý tài sản: Giúp doanh nghiệp biết được vị trí của các đường ống sau 5 năm, 10 năm, cũng như các thông tin khác như nơi sản xuất đường ống, với nguyên liệu gì, các thông tin vận hành và bảo dưỡng khác…Khi áp dụng hệ thống GIS, doanh nghiệp sẽ nhận biết được các thông tin về đường ống đã bị loại bỏ.

Thực hiện kế hoạch bảo dưỡng tốt hơn: Thông qua hệ thống GIS, doanh nghiệp có thể biết được chiều dài của đường ống được lắp đặt, hay có bao nhiêu máy bơm cần bảo trì vào tháng tới. Nếu khách hàng thay đổi về số lượng, hệ thống sẽ tự động nhận biết và báo cáo sự thay đổi cùng một lúc.

Hiển thị tốt hơn: Với hệ thống GIS, người dùng có thể nhìn được các góc thông qua bản đồ mạng lưới đường ống cộng các thông tin khác như vật liệu ống, năm lắp đặt đường ống,


5

luồng nước…Do đó người kỹ sư có thể đưa ra các quyết định chính xác như (lựa chọn không gian và các công cụ hiển thị cho phép người dùng nắm bắt được công việc theo kế hoạch, các hoạt động đang diễn ra, bảo dưỡng định kỳ, và các thông tin hiện hữu khác).

Tích hợp được nhiều thông tin trong hệ thống: Với hệ thống GIS, doanh nghiệp có thể quản lý được nhiều thông tin như: xem hiện trạng đường ống quá các phim hay ảnh chụp, bản vẽ hoàn công, tài liệu thiết kế trên AutoCAD, hệ thống cũng kết nối với hệ thống SCADA (nếu cần)…Bản đồ, bản vẽ, và ảnh có thể kết hơp với van, miệng ống, và các đặc tính khác nhằm cung cấp các thông tin đầy đủ cho người dùng.

Hình 3: Ảnh hoạt động kiểm tra đường ống

Tính năng phân tích ngập lụt do mưa lớn gây ra: Với hệ thống GIS về phần mềm phân tích thủy động lực học nâng cao, người dùng có thể xây dựng mô hình 3D, sau đó tiến hành các phân tích hệ thống thông tin địa lý để nhận biết được khu vực bị ngập lụt.

Tính năng báo cáo và tìm đường theo mạng lưới: Đặc điểm hình học của cơ sở dữ liệu GIS có thể hỗ trợ tìm đường theo mạng lưới và được sử dụng để phân tích các ứng dụng về phân tích mạng lưới như tìm khu vực rò rỉ, nghẹt.. do sự cố, đóng mở van…

Tính năng tài chính và quản trị: Tài chính và quản trị cung cấp cho người sử dụng cách thức kiểm tra công việc quản trị chính nhằm hỗ trợ các hoạt động điều hành và lên kế hoạch trong doanh nghiệp. Dự toán ngân sách, phân tích hàng tồn kho, hóa đơn khách hàng, và các chức năng quản trị quan trọng khác có thể được củng cố thông qua quá trình tích hợp thực hiện các giải pháp GIS tổng thể cho doanh nghiệp.

Theo dõi thông tin dễ dàng: Hệ thống GIS có thể được sử dụng để theo dõi quá trình bảo dưỡng, tình trạng của tài sản như đường ống nước, van nước, vòi nước, đồng hồ, thiết bị lưu kho, ống thoát nước và miệng ống.

1.3.2 Lợi ích của việc vận hành hàng ngày Lợi ích của việc vận hành hệ thống hàng ngày: lợi ích ngắn hạn cho các hoạt động hàng ngày, và lợi ích dài hạn sau một vài năm, khi hệ thống GIS được tích hợp hoàn toàn và chức năng sử dụng là 100%.

Lợi ích của việc ứng dụng GIS trong ngành nước thải:

• Thay thế kịp thời

• Đáp ứng nhu cầu liên quan đến quản lý tài sản

• Theo dõi các khiếu nại của khách hàng

• Giảm thiểu rò rỉ

• Sửa chữa và thay thế kịp thời


6

• Lập kế hoạch, thiết kế hệ thống mạng lưới

• Nâng cao khả năng vận hành hệ thống hàng ngày

• Nắm vững các hoạt động liên quan đến dự án

• Quản lý nhân viên hiệu quả

• Tra cứu thông tin nhanh chóng: không lãng phí thời gian như tìm bản vẽ cho một đặc tính (ống, van…), địa điểm của khách hàng…

1.3.3 Lợi ích dài hạn Lợi ích của việc ứng dụng GIS trong ngành nước thải:

• Mẫu và dự thảo nhu cầu

• Theo dõi chất lượng nước

• Môi trường trong sạch hơn

• Hoạch định hệ thống thoát nước

• Giảm thiểu hỏng hóc

• Dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt hơn (bao gồm theo dõi khiếu nại)

• Chi phí hoạt động thấp

• Công nghệ tiến tiến và tiết kiệm chi phí

• Tính toán chi phí dịch vụ hiệu quả

• Tăng cường tính năng quản lý tài sản

• Tính toán phí dịch vụ

• Áp dụng công nghệ mới vào quản lý

• Theo dõi thành phần nước thải

• Nâng cao quản lý tài sản

• Chất lượng mạng lưới tốt: (Chất lượng sẽ được cải thiện thông qua quá trình bảo dưỡng, có nghĩa là giảm sự xuống cấp, thay thế hay sửa chữa đường ống).

• Dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo


7

Hình 4: Mô hình lợi ích hồ sơ tài sản của GIS

2 CÀI ĐẶT HỆ THỐNG

2.1 Cấu trúc hệ thống Yêu cầu cấu trúc hệ thống hồ sơ tài sản của Công ty nước thải phải rõ ràng. Đối với phương pháp tiếp cận thực tế, hệ thống hồ sơ tài sản phải được thực hiện bởi phòng kỹ thuật vì các phần chính trong hệ thống sẽ liên quan đến hoạt động, trách nhiệm của nhân viên trong phòng. Sau đó, phòng kỹ thuật sẽ phải liên kết với các phòng ban khác để chia sẻ thông tin liên quan đến các phần việc cụ thể như khách hàng, hóa đơn, kế hoạch Hệ thống hồ sơ tài sản được cung cấp cho 4 phòng, hoặc các phòng khác với cùng một phương pháp (nếu cần):

• Phòng kỹ thuật • Phòng kế hoạch • Phòng khách hàng • Phòng tài chính

Hình 5: Cơ cấu tổ chức của Hệ thống hồ sơ tài sản (Phòng kỹ thuật)

Phòng kỹ thuật chịu toàn bộ trách nhiệm phần Quản lý tài sản (mạng lưới và cơ sở hạ tầng nước thải) và Quản lý vận hành, và các trách nhiệm khác. Do đó, doanh nghiệp nên chia thành nhiều tiểu khu để quản lý tốt hơn. Chức năng của Phòng kỹ thuật và mô tả công việc:

• Quản lý GIS: Mạng LAN, phần cứng, phần mềm, và quản lý GIS cho toàn công ty • Đăng ký thông tin cơ sở vật chất và đăng nhập đường ống nước thải: người vận

hành duy trì các thông tin trên cơ sở dữ liệu GIS bằng cách tạo mới/cập nhật dữ liệu (Đăng nhập thời gian thực) hoặc bằng cách nhập thông tin có sẵn CAD).

• Đăng ký thông tin vận hành/ bảo dưỡng: người vận hành duy trì các thông tin liên quan đến các khiếu nại, rò rỉ, thay thế, sửa chữa …Người vận hành sẽ có trách nhiệm quản lý theo thời gian biểu cho hoạt động bảo dưỡng như rửa bằng tia nước, theo dõi/kiểm tra…

• Lắp đặt: Phân công nhóm chịu trách nhiệm lắp đặt đường ống, thiết bị lắp đặt cho các hộ gia đình, sửa chữa van…


8

• Quản lý báo cáo: người vận hành phải cung cấp các phân tích thống kê hoặc theo chủ đề về cơ sở vật chất và đường ống nước thải, cũng như tu sửa/ bảo dưỡng.

• Nguyên vật liệu/hàng tồn kho: Phòng kỹ thuật liên kết với bộ phận kho duy trì cập nhật thông tin liên quan đến nguyên vật liệu trong kho. Điều này được sử dụng trong kế hoạch tu sửa/ bảo dưỡng.

Chức năng của Phòng kế hoạch và mô tả công việc: • Hoạch định: người vận hành và kỹ sư lập kế hoạch cho phần mở rộng của dự án, bao

gồm dự toán chi phí, tính khả thi, và quản lý tiến độ dự án. • Quản lý báo cáo: người vận hành phải cung cấp kế hoạch của dự án, dự toán ngân

sách theo tháng, năm… Chức năng của Phòng khách hàng và mô tả công việc: • Quản lý khách hàng: đăng nhập, quản lý thông tin, hợp đồng. • Các khiếu nại: Trung tâm dịch vụ khách hàng ghi nhận các khiếu nại của khách

hàng, và báo cáo/ phân tích. Chức năng của Phòng Tài chính và mô tả công việc: • Hệ thống hóa đơn: in ấn hóa đơn, thu thập, quản lý công nợ…Trong trường hợp hóa

đơn được công ty câp nước thu, Phòng tài chính có trách nhiệm liên hệ với công ty cấp nước.

• Quản lý báo cáo cho việc phân tích và lịch sử hóa đơn

Hình 6: Minh họa mối liên hệ giữa các phòng ban

Tất cả các phòng ban liên quan đến hệ thống hồ sơ tài sản sẽ phải định rõ dạng dữ liệu và các yêu cầu như hành động ban đầu. Quy trình vận hành theo tiêu chuẩn (SOP) phải được định nghĩa nhằm giải thích mối quan hệ giữa các phòng ban và tiểu ban. Doanh nghiệp cũng sẽ phải nhận dạng SOP trong việc


9

thu thập và xử lý dữ liệu. Để đảm bảo công việc đạt hiệu quả, mọi cán bộ trong công ty nên trả lời các câu hỏi sau đây:

• Ai là người xác định quy trình vận hành?

• Ai là người bắt đầu quy trình vận hành?

• Ai sẽ thực hiện các bước khác nhau trong quy trình?

• Ứng dụng quy trình như thế nào?

• Kiểm tra xác nhận các bước trong quy trình bằng cách nào?

• Kiểm soát quy trình bằng cách nào? Mỗi phòng ban chịu trách nhiệm một quy trình hoặc xác định các quy trình như nhau. Ví dụ - Khảo sát địa điểm các hộ gia đinh có cùng dữ liệu:

• Nhân viên kỹ thuật bắt đầu quy trình xác định vị trí khảo sát

• Phải có 1 người vận hành chuẩn bị và in ấn tất cả các bản đồ khổ A3 tỉ lệ 1:2000.

• Phải có 1 nhóm chịu trách nhiệm phần công việc liên quan đến sử dụng bản đồ in, sau đó thông báo cho nhân viên kỹ thuật khi công việc hoàn tất.

• Nhân viên kỹ thuật đăng nhập các thông tin mới vào cơ sở dữ liệu GIS.

Hình 7: Khảo sát địa điểm khách hàng sử dụng máy GPS

2.2 Yêu cầu nhân sự cho Thu thập dữ liệu và Quản lý dữ liệu Cấu hình mặc định có thể thích ứng với từng Công ty nước thải phụ thuộc vào quy mô và các yêu cầu của Công ty. Trên thực tế, một doanh nghiệp với 5.000 khách hàng - hộ gia đình với mạng lưới đường ống 100km không cần đến một số lượng người khảo sát hay điều hành máy tính như đối với một doanh nghiệp với mạng lưới 60.000 hộ gia đình và mạng lưới đường ống 500 km.

Tài liệu này mô tả yêu cầu về nhân sự như một hướng dẫn, tuy nhiên con số cũng sẽ phù hợp với nhu cầu của công ty.


10

Đối với một phương pháp tiếp cận thực tế, những cá nhận chịu trách nhiệm thực hiện Khảo sát địa điểm khách hàng phải hoàn toàn độc lập với những cá nhân chịu trách nhiệm Quản lý dữ liệu. Đó cũng là lý do hai phần việc này tách biệt hoàn toàn với nhau. Tuy nhiên đối với những công ty có quy mô nhỏ, cơ cấu tổ chức này lại khá tốn kém, do đó cũng khó để tích hợp các chức năng này theo đó chỉ có một người chịu trách nhiệm thu thập và quản lý dữ liệu.

Yêu cầu về nhân sự được đưa ra trên cơ sở các hoạt động hàng ngày của Công ty, ngoại trừ giai đoạn đầu của quá trình Thu thập dữ liệu để xây dựng cơ sở dữ liệu. Giai đoạn đầu tiên này bao gồm rất nhiều công việc vì rất nhiều dữ liệu cần phải được khảo sát và giải pháp tốt nhất cho các công ty thường là thuê ngoài.

2.2.1 Thu thập dữ liệu (khảo sát địa điểm khách hàng) Đối với mạng lưới đường ống nước thải và các cơ sở vật chất:

• Các cán bộ chịu trách nhiệm thu thập dữ liệu phải là những cán bộ của đội xây dựng cơ sở dữ liệu, gồm 2 người chuyên trách thu thập dữ liệu sử dụng GPS, bản đồ in hoặc bản in được thiết kế trước.

• Ví dụ khi những cán bộ này phải thu thập dữ liệu trong quá trình bảo dưỡng (chụp ảnh đường ống, sự xuống cấp của đường ống, và các thông tin liên quan khác…)

• Yêu cầu: Những cán bộ này phải có kiến thức chuyên môn về nước thải tốt, ưu tiên những cán bộ có kiến thức về bản đồ.

• Tổ chức đào tạo về GPS, Mapping, Các phương pháp luận và các khái niệm GIS. Đối với hệ thống quản lý khách hàng và lập hóa đơn cho khách hàng:

• Phải có một người chịu trách nhiệm về địa chỉ liên hệ của khách hàng/ đấu nối hộ gia đình, cũng như các thông tin liên quan khác.

• Yêu cầu: Người này tối thiểu phải có kiến thức về bản đồ.

• Tổ chức đào tạo về GPS, Mapping, Các phương pháp luận và các khái niệm GIS. Đối với cả 2 vị trí trên, những người có kỹ năng máy tính tốt sẽ được ưu tiên bởi các công nghệ mới sẽ được sử dụng một cách tốt nhất.

2.2.2 Quản lý dữ liệu (tại văn phòng) Đối với mạng lưới đường ống nước thải và cơ sở vật chất:

• Phải có 2 cán bộ chịu trách nhiệm quản lý dữ liệu và các công việc liên quan tới các cán bộ thu thập dữ liệu.

• Yêu cầu: Những cán bộ này phải là kỹ sư xây dựng, với chuyên ngành Cấp thoát nước hoặc Nước thải. Những cán bộ này phải có thao tác máy tính tốt, hiểu biết về AutoCAD là một lợi thế, bởi hai kỹ năng này sẽ hỗ trợ với nhau tốt hơn và dễ dàng hơn với hệ thống đăng ký đường ống thông qua GIS.

• Tổ chức đào tạo về các khái niệm GIS, sử dụng các ứng dụng GIS (đăng ký đường ống, tích hợp file dữ liệu dạng AutoCAD, phân tích, báo cáo)

Đối với hệ thống quản lý khách hàng và hóa đơn khách hàng:

• Cần 1 người phụ trách công việc Quản lý khách hàng và phụ trách các khiếu nại của khách hàng, kết hợp với cán bộ thu thập dữ liệu.


11

• Yêu cầu: Người này phải có kỹ năng giao tiếp tốt bởi họ sẽ trực tiếp làm việc với khách hàng, đấu nối giữa khách hàng và công ty.

• Tổ chức đào tạo về các khái niệm GIS, sử dụng các ứng dụng GIS (đăng ký khách hàng, khiếu nại, phân tích, báo cáo)

2.3 Các yêu cầu về đào tạo cho công tác Thu thập dữ liệu và Quản lý dữ liệu Tất cả các nhân viên lần đầu tiếp cận với phần mềm GIS cần phải được đào tạo theo chương trình chuẩn ESRI để có được các kiến thức căn bản về bản đồ (Mapping) và các khái niệm GIS. Ngoài ra, là các chương trình đào tạo tương ứng với giải pháp GIS áp dụng với lĩnh vực nước thải.

Đối với mỗi một công ty nước thải sẽ có những yêu cầu khác nhau đối với từng nhóm kỹ thuật. Thậm chí yêu cầu người dùng giống nhau liên quan đến các khải niệm GIS, công ty nước thải vẫn phải tổ chức các khóa đào tạo. Để phù hợp với thực tế, chương trình đào tạo được chia thành 3 lĩnh vực:

1. Các nhân viên Khảo sát thu thập dữ liệu

• Các khái niệm bản đồ: sử dụng bản đồ

• Sử dụng GPS để thu thập dữ liệu tại địa điểm của khách hàng

• Áp dụng phương pháp luận: thông tin phản hồi…

2. Điều hành máy tính

• Đào tạo người dùng về ứng dụng Quản lý hồ sơ tài sản

• Tư vấn, nâng cấp cơ sở vật chất nước thải, các khách hàng, bản đồ nền

3. Kỹ sư trưởng

• Phân tích & lập báo cáo các phần việc

• Các chức năng tiêu chuẩn như xuất sang mô hình số thủy hệ

2.3.1 Bước 1: Giới thiệu về GIS • Tất cả các mục giống với khóa đào tạo về khái niệm GIS cơ bản • Nghiên cứu bản đồ và GIS? • Ứng dụng GIS và cấu trúc tổ chức như thế nào? • Định nghĩa các truy vấn của cơ sở dữ liệu GIS, • Quan sát dữ liệu và thông tin bản đồ hoặc đồ thị.

Các kỹ năng đạt được:

• Quan sát đối tượng địa lý và bảng kê dữ liệu

• Làm việc với các dữ liệu không gian

• Truy vấn các đối tượng bởi thuật toán logic

• Tìm kiếm các đối tượng qua hoạt động không gian

• Sử dụng bản đồ theo chủ đề, in ấn bản đồ


12

2.3.2 Bước 2: Thu thập dữ liệu cho nhóm Đối với nhân viên chịu trách nhiệm thu thập dữ liệu, bao gồm khảo sát (lắp đặt):

• Giải thích bản đồ (chú giải, tỉ lệ, thông tin vị trí của khách hàng…)

• Sử dụng GPS bằng cách nào? (Các cách thực hành hiệu quả để lấy được các hệ tọa độ chính xác)

• Phương pháp luận khi sử dụng GPS để thu thập các thông tin cụ thể (các điểm nào cần được khảo sát, quản lý các thông tin bổ sung cho các điểm GPS …)

• Nhập các dữ liệu GPS vào cơ sở dữ liệu hay chuyển các thông tin cho người phụ trách kỹ thuật như thế nào.

2.3.3 Bước 3: Quản lý dữ liệu GIS Đào tạo ứng dụng GIS cho ngành nước thải sẽ được tổ chức theo cấu trúc của hệ thống hoạt động (Xem 3. Hệ thống hoạt động):

• Cơ sở dữ liệu

• Úng dụng GIS nhân

• Thu thập dữ liệu cho các tài sản hiện tại

• Chuyển giao dữ liệu của tài sản của dự án KfW

• Quản lý nước thải

• Quá trình vận hành và bảo dưỡng

• Quản lý khách hàng

• Hoạch định

• Quản lý người dùng

• Phân tích và báo cáo dữ liệu

• Chia sẻ dữ liệu Các kỹ năng đạt được:

• Đăng ký đường ống mới kết hợp với các thông tin về van, sử dụng thanh công cụ Wastewater Editor.

• Định nghĩa quá trình hoạt động mới cho việc thay thế đường ống, sử dụng thanh công cụ Operation Editor.

• Làm việc với quy tắc mạng hình học

• Lên kế hoạch cho các hoạt động bảo dưỡng

• Sử dụng các công cụ phân tích tiêu chuẩn và báo cáo

• Xuất các dữ liệu lựa chọn cho định dạng khác

• Quản lý thông tin hóa đơn và khách hàng

• Quản lý thông tin rò rỉ và khiếu nại của khách hàng

2.4 Các yêu cầu đối với văn phòng Mỗi bộ phận có trách nhiệm khác nhau liên quan đến lập hồ sơ tài sản, và một vài phần của tài sản cần được bảo mật nhằm đảm bảo rằng thông tin không bị phát tán (ví dụ: tên, địa chỉ khách hàng, hay mọi vấn đề tài sản tài chính liên quan).


13

Phân công trách nhiệm cho từng phòng ban cụ thể Giám đốc, kỹ sư trưởng, trưởng nhóm, và tất cả các nhân viên kỹ thuật trong toàn công ty.

Bố trí phòng cho mỗi bộ phận, yêu cầu diện tích mỗi phòng phải hợp lý đảm bảo nhân viên trong phòng có đủ chỗ để máy vi tính, bản đồ (file dữ liệu dạng AutoCAD khổ A0), sử dụng báo cáo, doanh nghiệp nên tận dụng 5m2 cho mỗi nhân viên Các yêu cầu chi tiết cho các phòng ban Phòng kỹ thuật 1 Server cho cơ sở dữ liệu

Mạng LAN, đường dẫn mạng LAN… 1 máy tính cho ứng dụng GIS (màn hình 17’”) 1 bàn để máy tính (1 bàn = 1 máy) 1 bàn để bản đồ in (khổ Ao) 1 máy in A3 hoặc A4

Phòng kế hoạch 1 máy tính cho ứng dụng GIS 1 máy tính cho file dữ liệu dạng AutoCAD Màn hình 17’’ 1 bàn để máy tính (1 bàn = 1 máy) 1 bàn để bản đồ in (khổ Ao) 1 máy in A3 + máy vẽ đồ thị Ao 1 tập hợp các bản đồ file dữ liệu dạng AutoCAD

Phòng khách hàng

1 máy tính cho ứng dụng GIS 1 máy in A4 cho các báo cáo và danh sách

Phòng tài chính 1 máy tính cho ứng dụng GIS và quản lý hóa đơn 1 máy in chuyên dụng cho việc in hóa đơn

Phòng chỉ dẫn không áp dụng

Phòng họp Không áp dụng

Kho ?

2.5 Công nghệ

2.5.1 ESRI Viện nghiên cứu các hệ thống môi trường (ESRI) được thành lập vào năm 1969, ESRI có trụ sở tại Redlands, California, là một tổ chức chuyên tư vấn cho các hãng, đặc biệt cho các dự án phân tích đất sử dụng.

ESRI công bố sản phẩm phần mềm ArcGIS 9 vào tháng 5 năm 2004, những phiên bản tiếp theo liên quan đến phần mềm tích hợp này được thiết kế nhằm đưa ra bộ sản phẩm phần mềm GIS hoàn thiện. Hai sản phẩm đã được công bố chính là ArcGIS Engine, bộ công cụ phần mềm có thể được dùng để nhúng các hàm GIS vào các ứng dụng có sẵn, và ArcGIS Server, ứng dụng kỹ thuật về không gian địa lý trong hệ thống thông tin quy mô lớn thông qua việc quản lý và ứng dụng dữ liệu tập trung kết hợp với các chuẩn công nghệ thông tin.


14

Ngày nay, các sản phẩm GIS của ESRI đang trên đà phát triển, việc đổi mới trong công nghệ cho phép các hoạt động GIS tinh vi hơn thông qua hỗ trợ số hóa cá nhân (PDA) trên desktop cho các doanh nghiệp. Tính năng mới của phần mềm giúp doanh nghiệp xử lý mạng, xuất dữ liệu điện tử, công cụ dễ sử dụng và đáp ứng được lợi ích của công nghệ GIS.

Với 11 văn phòng đại diện tại Mỹ, hơn 75 nhà phân phối độc quyền, và rất nhiều khách hàng trên hơn 200 quốc gia, ESRI đáp ứng mọi nhu cầu của người dùng cũng như đáp ứng các tiêu chuẩn đối với ngành công nghiệp GIS.

2.5.2 Công nghệ ArcGIS ArcGIS là tập hợp các sản phẩm phần mềm GIS, ArcGIS cũng cung cấp cho người dùng hệ thống các sản phẩm cho phép xây dựng các ứng dụng tùy biến, desktop, server, ứng dụng web hay các ứng dụng khác… ArcGIS framework - Giải pháp toàn diện cho thông tin địa lý

• Desktop GIS: Sản phẩm phần mềm ArcGIS Desktop GIS được dùng để phân tích dữ liệu, in ấn bản đồ, xuất các thông tin địa lý…ArcGIS Desktop là bộ sản phẩm GIS đầu tiên với ArcReader, ArcView, ArcEditor, and ArcInfo – Các sản phẩm GIS luôn có sẵn và mỗi sản phẩm có các tính năng riêng biệt. Các ứng dụng mở rộng của ArcGIS Desktop cung cấp nhiều các tính năng hữu ích khác.

• Server GIS: ArcGIS Server, ArcIMS, and ArcSDE được sử dụng nhằm tạo và quản lý các ứng dụng GIS Server, chia sẻ chức năng và dữ liệu của GIS cho các tổ chức và người dùng trên mạng. ArcGIS Server là ứng dụng trên server, và được sử dụng để xây dựng các ứng dụng GIS trên server chạy trên web và trong doanh nghiệp. ArcIMS là Map Server sử dụng trên Internet cho việc xuất bản đồ, dữ liệu, và metadata qua web bằng cách sử dụng protocol tiêu chuẩn quốc tế. ArcSDE là server dữ liệu không gian truy cập thông tin địa lý trong Hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu quan hệ.

• Developer GIS: The ESRI Developer Network (EDN) là một chương trình cung cấp cho chuyên viên phát triển phần mềm các nguồn lực cần thiết để xây dưng một loạt các giải pháp GIS tùy biến. EDN – đại lý độc quyền chính thức sẽ nhận được phiên bản mới nhất cho bộ ArcGIS Engine Developer Kit, ArcGIS Server, ArcIMS, ArcSDE, và dịch vụ ArcWeb.

• Mobile GIS: ArcPad kết hợp với thiết bị mobile không dây được sử dụng để thu thập dữ liệu và truy cập các thông tin GIS. ArcGIS Desktop và ArcGIS Engine chạy trên máy tính xách tay và máy tính để bàn đang được sử dụng với các chức năng thu thập, phân tích dữ liệu GIS.

• Dịch vụ GIS Web: Dịch vụ ArcWeb tiết kiệm chi phí như các dịch vụ liên quan đến bản đồ trong ứng dụng Web-enabled. Do việc lưu trữ dữ liệu, duy trì và nâng cấp được tiến hành bởi ESRI, nên dịch vụ ArcWeb loại bỏ việc phải duy trì tập hợp dữ liệu lớn. Mỗi dịch vụ ArcWeb cho phép bạn truy cập ảnh không gian với các thông tin đầy đủ như thời tiết, tai nạn giao thông, dữ liệu nhân khẩu học …Doanh nghiệp có thể sử dụng dịch vụ ArcWeb trong ArcGIS, hoặc có thể sử dụng chúng để xây dựng các ứng dụng web khác.


15

Hình 8: Cấu trúc của sản phẩm ESRI

2.5.3 Công nghệ Geodatabase Hầu hết các sản phẩm phần mềm đều sử dụng công nghệ Geodatabase – mô hình thông tin địa lý ArcGIS chủ yếu và các chức năng quản lý dữ liệu. Geodatabase được sử dụng để hiển thị các đối tượng trên thế giới thực trong ArcGIS và lưu trữ nó trong cơ sở dữ liệu, Geodatabase như một công cụ để truy cập và quản lý dữ liệu GIS.

Geodatabase Logic có thể sử dụng trong:

• Các sản phẩm phần mềm cho khách hàng (ArcGIS Desktop) • Các cấu hình sản phẩm server (ArcGIS Server) • Nhúng các sản phẩm tùy biến (ArcGIS Engine) • Các sản phẩm Mobile (ArcPad, ArcGIS Desktop, ArcGIS Engine)

2.5.4 ArcGIS Engine - customize GIS ArcGIS Engine là sản phẩm dùng cho các chuyên viên phát triển phần mềm tạo ra các ứng dụng GIS desktop tùy biến, ArcGIS Engine bao gồm các bộ phận chủ yếu từ các sản phẩm của ArcGIS Desktop. Đối với ArcGIS Engine bạn có thể xây dựng các ứng dụng riêng lẻ hoặc bằng các ứng dụng mở rộng có sẵn để cung cấp các giải pháp không gian cho cả người dùng GIS và không dùng GIS. ArcGIS Engine cung cấp các giao diện lập trình ứng dụng (APIs) đối với COM, .NET, Java, and C++. APIs không chỉ bao gồm các tài liệu chi tiết mà nó còn bao gồm các bộ phận cấu hình cao thuận tiện cho lập trình viên xây dựng các ứng dụng ArcGIS. Đối với ArcGIS Engine người dùng có thể có: • Khung chuẩn GIS framework, ArcObjects, trong đó có bộ ArcGIS family


16

• Đối với việc triển khai một cách hiệu quả, người dùng có thể chỉ cần sử dụng ArcGIS Engine Runtime hoặc ArcGIS Desktop license cho mỗi máy

• Chuyên viên phát triển phần mềm sử dụng ActiveX, .NET, and Java cho phát triển ứng dụng

• Lựa chọn ngôn ngữ lập trình gồm COM, .NET, Java, and C++ cũng như lựa chọn Windows, Linux, và Solaris computing platforms.

2.5.5 Công nghệ đề xuất cho ngành nước thải Tổng quát về công nghệ ESRI, các công ty nước thải tại Việt Nam nên sử dụng công nghệ ArcGIS Engine của ESRI để phát triển hệ thống thông tin nước thải toàn cầu. Công nghệ này đã được sử dụng thành công nhằm phát triển các hệ thống cho người dùng tại Việt Nam như: • Hệ thống quản lý cung cấp nước, Quản lý khách hàng, Hệ thống hóa đơn… • Hệ thống WesMapper cho UNICEF, hệ thống này sẽ được triển khai trên toàn lãnh thổ

Việt nam cho việc thu thập và theo dõi các vấn đề về môi trường. • Chembase II: Hệ thống theo dõi chất lượng nước ngầm Lợi ích từ việc áp dụng GIS: • Các sản phẩm của ESRI và ArcGIS Engine có cấu trúc rất mạnh, và dễ dàng đáp ứng

các yêu cầu cho việc ứng dụng mở rộng trong tương lai, • Giảm thiểu chi phí triển khai, • ESRI nâng cấp và cải tiến thường xuyên.

2.6 Thiết kế hệ thống

2.6.1 Các yêu cầu phần cứng • 4 PC: phải có ít nhất 4 máy tính cá nhân để sử dụng các mô đun của GIS (thêm 1 máy

tính cho máy chủ) • Mạng LAN: mạng tiêu chuẩn để kết nối với các máy tính cá nhân, và các mạng khác khi

sử dụng máy chủ • Máy in A3: Mục đích sử dụng máy in A3 là để in bản đồ với các thông tin chính xác và

đầy đủ cho bản đồ và các hoạt động khảo sát. • Máy in A0: tầm quan trọng của việc sử dụng máy in A0 là để in các bản đồ lớn với các

thông tin chính xác và đầy đủ cho bản đồ và các file dữ liệu dạng AutoCAD.


17

Hình 9: Thiết kế hệ thống

2.6.2 Các yêu cầu phần mềm Cấu hình tiêu chuẩn dành cho máy tính cá nhân:

• Microsoft Windows XP: OS • RDBMS: Hệ thống cơ sở dữ liệu hỗ trợ định dạng Personal Geodatabase của ESRI

(Microsoft Access…) • ArcGIS Engine runtime version 9.2: ESRI • Net Framework version 2.0: Môi trường phát triển

2.6.3 Cấu hình GIS Hệ thống thông tin nước thải sẽ được phát triển trên nền ArcGIS Engine và .NET framework, mô hình này là cấu trúc cải tiến với kỹ thuật lập trình Plug-in, các bộ phận tách rời cho phép hệ thống linh hoạt tích hợp với các hệ thống và các bộ phận khác, dễ dàng phát triển trong tương lai.


18

Hình 10: Cấu trúc phát triển tại 3 mức độ

Cấu trúc Plug-in thường được ứng dụng trong: • Mở rộng các chức năng ứng dụng mà không cần biên dịch hay cài đặt lại toàn bộ hệ

thống • Thêm các chức năng mà không cần phải truy cập vào mã nguồn (Source code) ban đầu • Thích ứng với mọi nhu cầu và thay đổi quy tắc thường xuyên trong ứng dụng Hệ thống thông tin nước thải sử dụng Microsoft .NET win-forms là lớp giao diện người dùng; Hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu quan hệ (RDBMS) là lớp cơ sở dữ liệu; các thành phần plug-in là lớp chức năng xử lý. Mô đun này giúp hệ thống đáp ứng khả năng mở rộng bằng cách chạy hệ thống cơ sở dữ liệu trong một platform và giao diện người dùng khác. Tại sao phải tiếp cận với công nghệ ArcGIS Engine? ArcGIS Engine Developer Kit không phải là một sản phẩm cho người dùng cuối cùng, nó được thiết kế cho chuyên viên phát triển phần mềm, chuyên viên phát triển phần mềm thiết kế các ứng dụng dựa trên phần mềm ArcGIS Engine và chuyển giao các chương trình cho người sử dụng cuối cùng. ArcGIS Engine Developer Kit là một tập hợp các thành phần bản đồ và các nguồn phát triển, cho phép lập trình viên lập trình thêm bản đồ chức năng, các ứng dụng GIS hay tạo ra bản đồ tùy biến mới và các giải pháp GIS.

Phần mềm có thể tạo giao diện tùy biến một cách linh hoạt đối với các bản đồ, chuyên viên phát triển phần mềm có thể sử dụng một trong số các tiêu chuẩn công nghiệp, môi trường


19

phát triển tương tác tạo ra các ứng dụng đặc trưng hoặc liên kết các bộ phận ArcGIS Engine với các bộ phận phần mềm khác để tạo ra những ứng dụng GIS tiêu chuẩn.

ArcGIS Engine cung cấp cho các ứng dụng phần mềm chung như sau:

• Phát triển GIS logic, • Phát triển các công cụ tiêu chuẩn cho phân tích và báo cáo, • Chọn các chức năng GIS tương thích và không chọn các sản phẩm GIS đầy đủ các tính

năng • Tự động vận hành thường xuyên. Đối với người sử dụng, ArcGIS Engine Runtime gồm ArcObjects có thể chạy và cài đặt các ứng dụng của ArcGIS Engine tùy biến:

• ArcGIS Engine Runtime cung cấp chức năng chính cho các ứng dụng ArcGIS.

Các giấy phép ứng dụng mở rộng có trong nhiều chức năng như: Geodatabase Update extension, Spatial extension, 3D extension, Network extension, Data format Interoperability…

2.7 Các yêu cầu thiết bị đối với việc khảo sát địa điểm khách hàng Khảo sát địa điểm khách hàng có thể rất khác nhau giữa công ty này với các công ty khác, điều này phụ thuộc vào tiêu chuẩn cho việc thu thập dữ liệu. Ví dụ: công ty nào có sẵn các thông tin sử dụng phần mềm AutoCAD, thì sẽ mất ít thời gian làm khảo sát hơn là các công ty không sử dụng. Tuy nhiên, mỗi công ty nước thải nên tham khảo các tài liệu sau: Một máy GPS để thu thập các thông tin khác nhau:

• Điểm tham chiếu gốc cho các mốc ranh giới để đảm bảo quá trình đo vẽ trên thực địa (dựa vào bản đồ đường, thửa đất),

• Thu thập mạng đường ống và vị trí (ống, van…),

• Thu thập thông tin khách hàng (đấu nối từ hộ gia đình). Một máy in A3 cho khảo sát:

• Hiệu quả hơn khi làm việc với khổ A3, định dạng này cho phép người dùng có được các thông tin liên quan đến bản đồ với việc hiển thị đầy đủ (khổ A4 cũng hiển thị đầy đủ các thông tin nhưng không rõ ràng).

• Vấn đề quan trọng đối với khảo sát, bạn có thể xem xét các tỉ lệ bản đồ 1:500 có nghĩa là 1 cm chiều dài bản đồ tương ứng với 500 mét trên thực địa.

2.8 Mô hình dữ liệu & trình bày từ điển dữ liệu Mô hình dữ liệu là gì? Và tại sao chúng ta cần mô hình dữ liệu? Mô hình dữ liệu là một phương pháp tổ chức dữ liệu qua các lớp dữ liệu (sông hồ, hệ thống ống thải, sử dụng đất…) và định nghĩa quy tắc giữa dữ liệu tồn tại thực tế, ví dụ:

• Một khu vực hành chính có thể không trùng lắp với một khu vực hành chính khác

• Mỗi ống phải kết nối với ít nhất một ống khác

• Một van phải là một điểm kết thúc của một đường ống

• ….

Nếu người dùng áp dụng tất cả các quy tắc này trong cấu trúc cơ sở dữ liệu, một mô hình dữ liệu hoàn chỉnh đảm bảo rằng dữ liệu sẽ được bảo vệ (bảo vệ đối với các dữ liệu không hoàn chỉnh), người dùng sẽ không gặp phải sự trùng lắp thông tin hay các dữ liệu không liên kết với nhau (ví dụ: đường ống không có van)…


20

Từ điển dữ liệu được viết cho mỗi dữ liệu và đưa ra các thông tin chi tiết giống như việc miêu tả thuộc tính, loại hình dữ liệu, liệt kê van…

Hình 11: Minh họa mô hình dữ liệu

Trong phần phụ lục (xem hình 4.2 Từ điển cơ sở dữ liệu GIS), từ điển dữ liệu trình bày tất cả các thông tin liên quan hoặc tương đương với các nhu cầu của công ty nước thải. Từ điển dữ liệu sẽ cố gắng hoàn thiện, nhưng phải được tùy biến theo các yêu cầu cụ thể.

Tên chủ đề

Tên dữ liệu Mô tả Loại hình hình học: Vùng, đường hoặc điểm

Hình 12: Mô tả bảng từ điển dữ liệu

Dữ liệu địa lý

Mối liên hệ giữa các đối tượng

Dữ liệu chứ và số


21

2.9 Các rủi ro có thể xảy ra khi tiến hành dự án Tất cả các hệ thống GIS hoặc các trung tâm hồ sơ tài sản nói chung có thể sẽ xuất hiện một vài rủi ro tiềm ẩn trong việc xây dựng hệ thống quản lý tài sản. Bảng dưới đây sẽ đưa ra những giải thích gắn gọn khác nhau đối với từng loại rủi ro mà dự án có thể gặp phải: Dữ liệu

Sự đầy đủ của thông tin, của số liệu (như độ chính xác của bản đồ nền…) Hệ tọa độ của số liệu không phù hợp

Yêu cầu Chuyên gia tư vấn và người sử dụng cuối không thể cùng nhau thỏa hiệp Dự toán chi phí không chính xác (chi phí cho phần cứng, phần mềm, dữ liệu, nhân sự và các chi phí như bảo dưỡng định kỳ, nhân sự) dẫn đến các thao tác với các sản phẩm khác bị thiếu do không đủ vốn Yêu cầu người dùng không xác định được Khách hàng quá kỳ vọng vào hệ thống

Thiếu hụt Việc thiếu các kỹ năng (ví dụ trong đào tạo: người sử dụng cần hiểu và sử dụng các thông tin để có thể đạt mục tiêu rõ ràng) Thiếu nguồn lực Thiếu sự hợp tác và thiếu việc chuẩn hóa Thiếu phương tiện làm việc

Quản lý Dự án không được hỗ trợ từ các cấp lãnh đạo cao nhất của công ty Cơ cấu tổ chức không phù hợp (các vấn đề liên quan đến công việc hàng ngày…) Không có các chính sách hợp lý đối với hệ thống (về quyền, trách nhiệm, hoạt động, lương…)

Phần mềm Ứng dụng không được cập nhật Trạng thái không ổn định (liên quan đến giai đoạn kiểm tra) Mất mát dữ liệu

Các vấn đề về phần cứng

GPS hỏng CPU (chạy chậm và bị giới hạn…) Máy in (A0 hoặc A3 bị hỏng, chất lượng in kém…)


22

3 HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG

3.1 Hoạt động của hệ thống Thiết kế logic đối với giải pháp GIS nước thải được trình bày trong các mô đun, có 2 loại mô đun cơ bản bao gồm nhân của giải pháp, tiếp theo là 10 mô đun (hay plug-in) có thể được thêm vào từng phần:

Hình 13: Hệ thống hoạt động qua các mô đun khái niệm

3.1.1 Cơ sở dữ liệu

Mô đun đầu tiên của ứng dụng nhân là cơ sở dữ liệu không gian, đây là mô đun bao gồm 3 phần chính: • Mô đun dữ liệu khái niệm (CDM): bước đầu tiên là thiết kế tổ chức cơ sở dữ liệu theo

chủ đề (thủy hệ, rạnh giới hành chính, nước thải…) sau đó liệt kê tất cả các dữ liệu bao gồm mỗi loại chủ đề. CDM là tất cả các mối quan hệ giữa các dữ liệu với nhau.

• Từ điển dữ liệu: bước hai là viết từ điển cho mỗi dữ liệu đưa ra những thông tin chi tiết giống như mô tả các thuộc tính, các loại dữ liệu, tên miền…

• Xây dựng cơ sở dữ liệu: khi cơ sở dữ liệu được thiết kế, nó dễ dàng tạo ra Hệ thống cơ sở dữ liệu quan hệ (Oracle, SQL Server, MS Access, …)

Hệ tọa độ xác định cho cơ sở dữ liệu GIS cho các chuyên viên điều hành phải là WGS 84 UTM, nó có thể nhập dữ liệu hệ tọa độ từ các nguồn khác nhau (ví dụ: VN2000)

3.1.2 Ứng dụng GIS nhân Mô đun thứ hai của ứng dụng nhân là ứng dụng GIS, nó là phần mềm customized GIS gồm các chức năng cơ bản so với mọi phần mềm GIS khác:

• Xem bản đồ: khung bản đồ chính là nơi người dùng có thể xem dữ liệu và quá trình làm việc của mình,


23

• Mục Menu: tất cả các chức năng đều có thể sử dụng,

• Thanh công cụ: các chức năng chính được thiết kế trên thanh công cụ và có thể được load/unload nếu cần thiết,

• Thanh điều hướng: các chức năng cơ bản GIS như zoom in/out, pan, chọn, info tool…

• Nguồn dữ liệu/ quản lý lớp: người dùng có thể quản lý sự kết nối của mình với cơ sở dữ liệu nhằm thêm/xóa dữ liệu, và sau đó xác định tất cả các thuộc tính trên các lớp (khả năng hiển thị, biểu tượng, nhãn, hiển thị tên…),

• Thông tin địa lý như tỉ lệ và hệ tọa độ X, Y, Ứng dụng này sẽ cho phép người dùng:

• Mở kết nối với cơ sở dữ liệu và tải dữ liệu

• Hiển thị/ đưa ra dữ liệu hoặc bản đồ,

• Cập nhật các lớp bản đồ nền (dữ liệu được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu bản đồ nền như thủy hệ, ranh giới hành chính, địa hình …) thông qua địa lý và các thuộc tính. Đối với phần này, người dùng nên sử dụng thanh công cụ Base Map objects Editor,

• Backup và lưu cơ sở dữ liệu cho mục đích an toàn và mục đích trao đổi,

• Chọn dữ liệu khi sử dụng truy vấn không gian hoặc chữ và số,

• In ấn cửa sổ hiện hành (trang gồm bản đồ, tiêu đề, lời chú thích, tỷ lệ, ngày, thanh chỉ hướng…)

• Lưu trữ bản đồ hiện hành trong file (map document), tài liệu này lưu trữ các lớp hiển thị và các thuộc tính, tỷ lệ hiện hành, lựa chọn…Sau đó người dùng có thể tải map document.

Hình 14: Minh họa giao diện người dùng GIS

3.2 Thu thập dữ liệu tài sản hiện hành Việc thu thập dữ liệu liên quan đến 3 thông tin khác nhau: dữ liệu bản đồ nền,,thông tin mạng nước thải và thông tin khách hàng. Đối với bản đồ nền, dữ liệu có thể được giới thiệu trong 6 chủ đề Database:


24

• Thủy hệ: sông, hồ, mương… • Ranh giới hành chính: tỉnh, thị xã, huyện, dữ liệu kinh tế - xã hội, nhân khẩu học, và

các ranh giới khác… • Địa hình: DEM, điểm độ cao, đường bình độ, địa chất… • Giao thông: đường phố, đường sắt, cơ sở hạ tầng hỗ trợ (cầu…)… • Sử dụng đất: Lớp thửa/ địa hình, các khối nhà, khối đường… • Raster: ảnh vệ tinh, ảnh không gian, bản đồ liên quan…

Hình 15: Xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ nền

Bước đầu tiên, nên tập trung vào thu thập dữ liệu, từ các tài liệu nội bộ (bao gồm các file dữ liệu dạng CAD…) hoặc với các cơ quan khác có sẵn thông tin, bản đồ giấy, và dữ liệu số.

Bước thứ hai là xử lý dữ liệu (chuyển đổi định dạng, georeferencing, geoprocessing, số hóa, nắn chuyển bản đồ,…) để đưa ra các thông tin GIS, và sau đó tích hợp nó vào cơ sở dữ liệu tương ứng.

Nếu công ty nước thải có ảnh máy bay hoặc ảnh vệ tinh, nó sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện số hóa để tạo ra một vài thông tin lớp như sông, cống rãnh, khối nhà…Những ảnh raster này có thể được sử dụng để nắn chỉnh lại một vài lớp CAD để đưa ra bản đồ nền chính xác nhất.

Hình 16: Tổ chức cơ sở dữ liệu theo các chủ để


25

Đối với mạng lưới nước thải và khách hàng: có 2 cơ sở dữ liệu cụ thể, việc thu thập dữ liệu phụ thuộc phần lớn vào các tình huống hiện hữu.

Trong trường hợp này, phương pháp là khảo sát địa điểm khách hàng để thu thập các thông tin chi tiết tại vị trí (địa lý) và các thuộc tính đối với các đặc tính của mạng lưới (đường ống, trạm bơm, đấu nối hộ gia đình, van, lỗ cống, cống rãnh, bể…).

Đấu nối từ hộ gia đình hay địa điểm của khách hàng, nó là một phần của cơ sở dữ liệu mạng nước thải, các thông tin cá nhân của khách hàng sẽ là một phần của cơ sở dữ liệu khách hàng (xem mô đun Quản lý khách hàng).

Tiến hành khảo sát địa điểm khách hàng bằng việc sử dụng GPS hoặc bản đồ giấy phụ thuộc vào tình hình thực tế và yêu cầu về độ chính xác của dữ liệu. Mọi quá trình thu thập dữ liệu tích hợp với việc tham gia của nhóm thực hiện nước thải sẽ được định nghĩa và cung cấp tất cả các tài liệu phương pháp luận liên quan.

Hình 17: Bản đồ nền và cơ sở dữ liệu nước thải

3.3 Chuyển giao dữ liệu của các tài sản KfW Đối với mỗi Công ty nước thải, các hệ thống nước thải đã được vẽ bởi Kfw với định dạng CAD. Và khi chuyển đổi từ định dạng CAD sang GIS ta phải xử lý số liệu bởi vì rất nhiều thông tin trên CAD chỉ dưới dạng trình bày chứ không phải CSDL.


26

Hình 18: Chuyển đối các bản vẽ AutoCAD sang GIS

Việc tích hợp sẽ gồm các bước sau:

• Chuyển đổi dữ liệu bản vẽ AutoCAD sang một định dạng GIS tương ứng, • Kiểm tra hệ tọa độ địa lý, • Kiểm tra tùy biến GIS bằng địa lý (các đối tượng hình học, các điểm giao nhau, khoảng

cách các điểm, bắt ảnh…) và các thuộc tính (định dạng trường dữ liệu, giá trị thuộc tính…),

• Tách hoặc gộp dữ liệu với nhau để khít với mô hình dữ liệu, • Kiểm soát chất lượng, • Tích hợp dữ liệu vào cơ sở dữ liệu.

3.4 Quản trị dữ liệu

3.4.1 Quản lý nước thải Mô đun này cho phép người dùng

• Hiển thị cơ sở và mạng lưới nước thải,

• Đăng nhập và duy trì các thông tin qua việc sử dụng thanh công cụ Wastewater Facilities Editor. Người dùng có thể thêm, xóa mỗi đặc tính và sửa đổi các thuộc tính hình học.

• Sử dụng truy vết plug-in (Trace keeper plug-in) (xem chi tiết bên dưới)

• Người dùng định nghĩa trước các biểu tượng cho mỗi lớp (điều này sẽ dễ dàng cho người sử dụng có thể đọc bản đồ)

• Định nghĩa lập hồ sơ liên kết


27

Hình 19: Đăng ký van của mạng lưới nước thải

Hình 20: Đăng ký thông tin thuộc tính của đường ống nước thải

Trace keeper plug-in: Công cụ này cho phép người dùng có thể biết được lịch sử của đối tượng như:

• Ai là người tạo ra nó?


28

• Khi nào nó sẽ được thêm vào?

• Khi nào và ai sẽ sửa chữa?

• Thông tin nào cần được sửa chữa? (giá trị thuộc tính hình học)

• Và truy vết tất cả các thông tin hiện hữu (hình học, đỉnh xóa, các giá trị khác cho một thuộc tính…)

3.4.2 Vận hành và bảo dưỡng Mô đun này bao gồm:

• Quản lý vận hành & bảo dưỡng

• Quản lý thời gian biểu thực cho: kiểm tra, rửa bằng tia nước, thay thế, phát hiện rò rỉ, sửa chữa…

• Xác định chi phí và nhân lực

• Liên kết với quản lý khiếu nại (xem Quản lý khách hàng) Ví dụ: các quy định bảo dưỡng:

• Phải định nghĩa quá trình hoạt động bảo dưỡng cho mỗi đối tượng: đường ống (chắn đường ống, áp lực ống…), trạm bơm, tuyến cấp nước, cửa cống…

• Đối với mỗi đặc tính, có một bảng ghi rõ hoạt động kết nối cho mỗi hoạt động vận hành: ngày theo kế hoạch (thường xuyển), đơn vị thi công, hình thức hoạt động (rửa bằng tia nước, kiểm soát việc hiển thị, sử dụng…), ngày thi công, nhận xét các kết quả (xem sự ăn mòn, tuổi của đường ống…), ảnh của đối tượng.

• Trong một vài trường hợp, việc nhận xét sẽ có các hoạt động phát sinh thêm, do đó cần lên lịch cho việc sửa chữa rò rỉ hay thay thế các đường ống cũ…

• Hệ thống có thể đưa ra một số phân tích: vị trí của đường ống hoặc các đối tượng khác để các nhóm kỹ thuật điều chỉnh trong tháng…

• Tự động cảnh báo cho nhóm kỹ thuật để đảm bảo hoạt động bảo dưỡng trong tuần (cảnh bảo được thực hiện thường xuyên và phân rõ hình thức cảnh báo).

• Chức năng in ấn cụ thể của hoạt động bảo dưỡng bao gồm ảnh và các thông tin đối tượng (đường ống, trạm bơm …) sẽ được hỗ trợ cho các nhóm tiếp tục triển khai các công việc (xác định đối tượng và vị trí của đối tượng).

Ví dụ: các quy tắc vận hành:

• Nguồn gốc: khiếu nại (mẫu quản lý khiếu nại) hoặc các nhận xét duy trì bảo dưỡng

• Đối với mỗi quá trình hoạt động, các thông tin sẽ là: ngày bắt đầu-kết thúc, đơn vị thực thi, đối tượng liên quan đến hoạt động, loại hình hoạt động (thay thế…), dự toán chi phí, địa điểm.

• Mỗi hoạt động phải được xác định bởi một điểm, đường hoặc vùng: là điểm nếu nó nằm trong một đối tượng cụ thể như điểm khít, là đường nếu nó nằm trong đường ống cụ thể, là vùng nếu nó hoạt động bao gồm một vài đối tượng trong vùng.

• Hệ thống có thể đưa ra các phân tích: vị trí đường ống rò rỉ (từ các khiếu nại hoặc nhận xét việc duy trì bảo dưỡng), vị trí các đường ống được thay thế gần đây…

• Tự động cảnh báo cho các nhóm kỹ thuật các hoạt động phải làm trong tuần (cảnh bảo được thực hiện thường xuyên và phân rõ loại hình cảnh báo)


29

• Đóng mỗi hoạt động khi công việc kết thúc, để người dùng dễ dàng quản lý các hoạt động bị ngừng trệ (khiếu nại, rò rỉ, hàng ngày…)

• Chức năng in ấn của hoạt động bảo dưỡng bao gồm ảnh và các thông tin đối tượng (đường ống, trạm bơm …) sẽ hỗ trợ cho các nhóm tiếp tục các công việc (xác định đối tượng và vị trí của đối tượng).

3.4.3 Quản lý khách hàng Quản lý khách hàng là mối liên kết chặt chẽ các đặc tính kết nối của các hộ gia đình trong cơ sở dữ liệu nước thải, điều này giúp người dùng dễ dàng truy cập vào thông tin khách hàng từ bản đồ hoặc từ bảng chữ số. Với mô đun này, người dùng sẽ có thể thêm, sửa hoặc xóa một khách hàng. Người sử dụng có thể thực hiện các cuộc khảo sát sự thỏa mãn khách hàng, lưu các thông tin và sau đó thực hiện phân tích, báo cáo. Đối với phần quản lý khách hàng, có 2 hệ thống:

• Hệ thống khiếu nại: ghi nhận, xử lý, phân tích và báo cáo thông qua trung tâm khách hàng hoặc các dịch vụ web.

Hình 21: Luồng công việc cho quản lý các khiếu nại

• Hệ thống hóa đơn: nếu Công ty nước thải muốn áp dụng việc thu phí cụ thể, hệ thống này cho phép người dùng quản lý lịch sử, trạng thái hóa đơn và tổ chức tuyến thu phí.


30

Hình 22: Giao diện quản lý hóa đơn

3.4.4 Kế hoạch Tiện ích của mô đun kế hoạch bao gồm:

• Kế hoạch mở rộng mạng lưới

• Kế hoạch đầu tư

• Kế hoạch biểu giá

• Kế hoạch chi phí

• Kế hoạch nguồn lực Mô đun này cung cấp cho người lập những kiến thức cơ bản của vị trí, đặc tính, điều kiện mạng lưới tại thời điểm hiện tại hay tương lai sắp tới.

3.4.5 Quản lý người dùng Đối với việc bảo mật dữ liệu trong hệ thống nước thải, Doanh nghiệp cần quản lý người dùng qua ứng dụng hệ thống GIS nước thải như sau:

• Nhóm: có thể so sánh việc tổ chức tại các phòng ban,

• Vai trò: có thể so sánh với vị trí hoặc trách nhiệm của mỗi người,

• Người dùng: quản lý tất cả người dùng bằng mật khẩu và các thông tin cá nhân,

• Quyền truy cập: phân quyền cho người dùng bằng các mô đun hoặc mô đun riêng.

3.5 Phân tích & báo cáo dữ liệu Mô đun này gồm:

• Bản đồ chuyên đề (các bản đồ xác định trước)

• In ấn căn bản

• In tiêu chuẩn (với các lựa chọn và mẫu thiết kế sẵn)


31

• Phân tích thống kê

• Phân tích không gian (ví dụ: ranh giới hành chính)

• Báo cáo cơ bản gồm các thông tin chi tiết về các đặc tính được lựa chọn (vị trí và thông tin thuộc tính), danh sách tóm tắt các đặc tính được lựa chọn bằng truy vấn (liệt kê tất cả các đường ống mới trong vòng 6 tháng)…

• Báo cáo (dành cho những người ra quyết định) như bảng chỉ dẫn dành cho quản lý (MIP): báo cáo hàng tháng với các đặc điểm chính cho kỹ sư trưởng và Giám đốc.

Hình 23: Phân tích xu hướng/thời gian

Hình 24: Báo cáo bản đồ chuyên đề


32

Hình 25: Thanh chỉ dẫn quản lý (MIP)

3.6 Chia sẻ dữ liệu

3.6.1 Chia sẻ dữ liệu nội bộ Chia sẻ dữ liệu nội bộ bao gồm tất cả các chức năng xuất nhập dữ liệu:

• Nhập dữ liệu GPS giống các điểm khảo sát…

• Nhập các định dạng dữ liệu khác (MIF/MID, TAB, DGN…)

• Xuất cơ sở dữ liệu sang hệ thống mô phỏng thủy hệ

• Xuất bản đồ sang dạng ảnh (BMP, GIF, JPG…)

• Xuất một lớp chọn sang định dạng dữ liệu khác.

3.6.2 Chia sẻ dữ liệu (web) Trong thời gian tới, các công ty nước thải nên xây dựng website riêng, nhằm liên kết với các ứng dụng GIS đối với các nhu cầu sau:

• Marketing: giới thiệu công ty và mục tiêu chung của công ty,

• Truyền thông: đưa thông tin công khai như mở rộng mạng lưới, chất lượng nước, các tình huống hiện hữu, mạng lưới cung cấp bản đồ…

• Thông tin chung: đào tạo về quản lý nước sạch cho mọi người

• Thông tin báo cáo: xuất bản một số báo cáo đưa ra các hoạt động bảo dưỡng, sữa chữa rò rỉ…

• Biểu giá: xuất bản thông tin rõ ràng về biểu giá


33

4. PHỤ LỤC

4.1 Kế hoạch dự kiến Đối với phương pháp tiếp cận thực tế, mỗi doanh nghiệp nên thực hiện từng bước các giải pháp GIS, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xây dựng công suất sử dụng và tích hợp các công nghệ mới trong doanh nghiệp:

Hình 26: Kế hoạch thực hiện


34

4.2 Từ điển cơ sở dữ liệu GIS

4.2.1 Bản đồ nền

Thủy hệ Hồ Hồ Vùng Sông Sông, Suối... Vùng và đường Hào (bao quanh sông)

Hào (bao quanh sông) Đường

Kênh Kênh tưới tiêu... Vùng Lưu vực sông Ranh giới lưu vực sông Vùng Liên quan đến thủy hệ

Đê, đập nước (tất cả các cơ sở hậ tầng liên quan không bao gồm trong hệ thống nước thải)

Vùng, đường và điểm

Ranh giới hành chính Quận/ Huyện Quận/Huyện-Phường/Xã Vùng Kinh tế xã hội Tất cả thông tin nhân khẩu học và kinh

tế xã hội được liên kết với ranh giới hành chính (quận huyện hoặc thị xã)

Bảng

Các phần khác Các phần khác (ví dụ: các đường biên nước)

Vùng

Địa hình DEM Mô hình độ cao số hóa (nếu có) Raster Điểm độ cao Điểm độ cao (nếu có) phải rất chính

xác Điểm

Đường bình độ Đường bình độ (nếu có) Đường Địa chất Thông tin địa chất trong đất (nếu có) Vùng

Giao thông Đường phố Đường phố, tên phố được xây dựng

theo các khối đường Đường

Tên phố Từ đường phố Ký hiệu Đường sắt Đường sắt Đường Các cơ sở hạ tầng hỗ trợ

Cầu, đường hầm, cơ sở hạ tầng khác…

Vùng

Sử dụng đất Khối đường/ sử dụng đất

Khối đường (có thể xác định đường ) với thông tin sử dụng đất (nếu có)

Vùng

Sử dụng đất Thông tin tỷ lệ, phân loại đất sử dụng (dân cư, công nghiệp, bệnh viện, thương mại, giáo dục…)

Vùng

Mốc ranh giới Mốc ranh giới được xác định (vị trí và tên)

Điểm và ký hiệu

Các khu công cộng

Khu nhà ổ chuột, công nghiệp, bệnh viện …(có thể phân tích luồng thông tin)

Vùng


35

Raster Ảnh máy bay Geo-referenced raster đối với bản đồ nền Raster Ảnh vệ tinh Geo-referenced raster đối với bản đồ nền Raster Bản đồ liên quan

Geo-referenced raster đối với lưu trữ Raster

4.2.2 Hệ thống nước thải

Hệ thống nước thải (1/3) Đường ống thoát nước

Mạng đường ống thoát nước • Kiểu: ống trọng lực, ống chính, ống

nước thải, ống áp lực, ống thóat nước mưa, ống thoát …

• Vị trí đường • Trạng thái: hoạt động, không hoạt

động • Hệ thống thu thập: lưu vực sông, ống

thoát nước, lưu vực… • Mã số chiều dòng chảy đi (từ) • Mã số chiều dòng chảy đến (đến) • Thông số • Kích thước • Đơn vị kích thước • Chiều dài (m) • Chiều dòng chảy đi • Chiều dòng chảy đến • Hệ số góc • Độ sâu (m) • Vật liệu đường ống: xi măng Amiăng,

sắt, PVC, kim loại… • Chiều dài • Vật liệu, nhãn hiệu • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

Đường

Tuyến cấp nước/ Đường ống

Đường đấu nối với khách hàng đến đường ống thoát nước

• Thông số • Chiều dài • Vật liệu • Loại ống • Vị trí khóa nước • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

Đường

Ống thoát nước Đường ống dẫn • Kích thước • Năng suất • Nguyên vật liệu, nhãn hiệu

Đường


36

Hệ thống nước thải (2/3) Trạm bơm Có thể được nối với đường ống thoát nước

hoặc bề mặt của trạm • Số bơm • Kích thước • Năng suất • Vật liệu, nhãn hiệu • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

Vùng và điểm

Khu vực xử lý Khu vực xử lý nước thải (tất cả các loại) • Kiểu: Xử lý trước, xử lý ban đầu, xử

lý tiếp theo, hệ thống cơ học, hệ thống điện, sự tẩy uế, Phòng thử nghiệm nước thải, xử lý nước cống…

• Kích thước • Năng suất • Vật liệu, nhãn hiệu • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

Vùng

Hồ nước thải Hồ nước thải • Độ sâu (m) • Ngày lắp đặt

Vùng hoặc điểm

Miệng ống Miệng ống – Điểm nối với các đường ống thoát nước

• Kiểu: kiểu tiêu chuẩn, chắn đường ống…

• Vị trí đường • Trạng thái: đang hoạt động, có kế

hoạch, cấm, hỏng… • Số lượng đầu ra, đầu vào miệng ống

nước thải • Đầu ra vào của đường ống (các điểm

độ cao - thông số - đường ra vào – loại hình)

• Vật liệu • Loại vật liệu • Độ cao • Bottom (invert) elevation • Độ sâu (m) • Hình dạng • Thông số (if circular) • Kích thước (if not circular) • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

………………………………………

Điểm


37

Hệ thống nước thải (3/3) Van Điểm nối với ống thoát nước

• Kiểu: van hệ thống, van kiểm sóat • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

Điểm

Fitting Ống fit – nối với ống thoát nước Điểm Cleanout Điểm nối với ống thoát nước Điểm Outfalls Liên quan đến luồng thoát nước thải

• Kiểu: luồng thoát nước CSO, luồng thoát nước thải SSO

• Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số

Đường

Cấu trúc Outlet (đầu ra của đường ống)

Tất cả các cấu trúc outlet của hệ thống Điểm

Cấu trúc Inlet (đầu vào của đường ống)

Tất cả các cấu trúc inlet của hệ thống Điểm

Quan sát vị trí • Kiểu: đồng hồ, ống, máy đo lượng mưa, người điều chỉnh CSO hay SSO …

• Trạng thái: tạm thời, lâu dài • Phân loại luồng: đấu nối, nước thải, CSO,

SSO • Ngày lắp đặt • Ảnh kỹ thuật số • Thiết bị (mô hình số…)

Điểm

Cống rãnh • Phân loại: bồn xử lý, bồn chứa… • Ảnh kỹ thuật số

Vùng

Kiểm soát sự ô nhiễm

Đo lường mức độ kiểm soát sự ô nhiễm Các thông tin liên quan sẽ được liên kết với một bảng kết quả

Điểm

Khu vực bị lụt/tràn ngập

Khu vực bị lụt/tràn ngập Vùng

Đấu nối từ hộ gia đình

Đấu nối từ hộ gia đình đến Hệ thống nước thải là một điểm nối tại đường bên, liên kết với quản lý khách hàng

Điểm


38

4.2.3 Hệ thống nước thải phiên bản mới Dữ liệu của hệ thống nước thải được trình bày tách rời nhau, nhưng cơ sở dữ liệu cuối cùng sẽ tích hợp với các dữ liệu có sẵn, do đó mỗi dữ liệu sẽ có thêm một trạng thái mới ‘hoạch định”

Hệ thống nước thải hoạch định Ống dẫn nước Ống dẫn nước

• Trạng thái = hoạch định • Kích thước • Năng suất • Vật liệu, nhãn hiệu

Đường

Ống thoát nước Mạng ống thoát nước • Trạng thái = hoạch định • Phân loại: nối, nước thải, đường ống

trọng lực, áp lực, chắn, thoát nước… • Kích thước • Năng suất • Vật liệu, nhãn hiệu

Đường

Trạm bơm Trạm bơm • Trạng thái = hoạch định • Số bơm • Kích thước • Năng suất • Vật liệu, nhãn hiệu

Vùng và Điểm

Khu vực xử lý Khu vực xử lý nước thải • Trạng thái = hoạch định • Kích thước • Năng suất • Vật liệu, nhãn hiệu

Vùng

4.2.4 Vận hành & Quản lý

Vận hành & Quản lý – công việc (1/2) Rò rỉ • Vị trí

• Loại • Ngày rò rỉ • Thông tin: khiếu nại hàng ngày, bảo dưỡng • Ngày sửa chữa…

Điểm


39

Vận hành & Quản lý – kế hoạch công việc (2/2) Vận hành “As-Built drawing”

• Kiểu: Lắp đặt, sửa chữa, thay thế … • Đơn vị thi công • Vị trí đường • Ngày bắt đầu • Ngày kết thúc • Công cụ: ống nước, trạm bơm, khu vực xử

lý, miệng ống… • Dự toán chi phí • Ảnh kỹ thuật số

Vùng

Bảo dưỡng • Kiểu: rửa bằng tia nước, kiểm tra định kỳ …

• Đơn vị thi công • Vị trí đường • Ngày bắt đầu • Ngày kết thúc • Công cụ: ống nước, trạm bơm, khu vực xử

lý, miệng ống… • Dự toán chi phí • Ảnh kỹ thuật số

Vùng

Chi phí nguyên vật liệu

Chi phí cho ống nước, bơm, van, điểm nối, miệng ống…

Bảng

Chi phí hoạt động Xác định chi phí cho mỗi hoạt động bảo dưỡng Bảng Nhân lực Thông tin của nhân viên sẽ được liên kết với hệ

thống quản trị nhân lực Bảng

4.2.5 Quản lý khách hàng

Quản lý khách hàng Khách hàng Khách hàng có thể đấu nối từ nhà đến hệ thống

nước thải • Mã số khách hàng • Địa chỉ đường • Số điện thoại • Phân loại khách hàng: dân cư, thương mại,

công nghiệp, tổ chức…

Bảng

Hóa đơn Nếu doanh nghiệp muốn quản lý biểu giá về lĩnh vực nước thải của mỗi khách hàng, doanh nghiệp có thể quản lý nó qua quản lý hóa đơn

Bảng

tÀi liỆu hƯỚng dẪn lẬp hỒ sƠ tÀi...

Documents