1

English-Vietnamese

Saving ELECTRICITY, GAS and WATERGood for your wallet! Good for planet Earth!

Tiết kiệm ĐIỆN, GA và NƯỚC Tốt cho ví tiền của bạn! Tốt cho trai đât!

Typical Energy use in a WA household

Mưc sư dung năng lương điên hinh trong môt căn hô ơ Tây Uc

Heating and Cooling Sươi âm va lam mat Water Heating Lam nong nươc Refrigeration Bao quan lanh Cooking Nâu ăn Lighting Thăp đen Other Thư khac

Your household might use energy differently from this ‘typical’ one. You’ll save the most energy with the

least effort by making changes in areas of your house that use the most energy.

Căn hô của bạn có le sử dụng năng lượng khác hơn căn hô 'điển hình' nay.

Bạn se tiết kiệm được nhiều năng lượng nhất với ít nỗ lực nhất bằng cách săp xếp nhưng thay đổi trong nha

bạn nơi sử dụng nhiều năng lượng nhất.

CONTENTS NÔI DUNG Reach for the Stars Nhin vao nhưng Ngôi Sao 4

Saving Energy Tiết kiệm năng lượng 6

Hot Water Nươc nong 8

Heating & Cooling Naturally Sươi âm va lam mat tự nhiên 10

Heating and cooling artificially Sươi âm va lam mat nhân tao 12

Refrigeration Bao quan lanh 14

Lighting Thăp sang 16

Cooking Nâu ăn 18

Household Appliances Thiết bi gia dung 20

Saving Water Tiết kiệm nươc 22

Fluorescent Globe Safety Sư dung bong huynh quang an toan 24

About Solar Panels Noi vê Thanh Năng lượng Măt trơi 24

2

Compiled by Rob Gulley and Brenda Conochie (Copyright 2015) Enquiries: greenserviceswa@gmail.com Some illustrations (by Sandra Harms) were sponsored by LotteryWest for a 2008 edition of this booklet for Environment House.

Vietnamese translation: Khoi Minh Nguyen, proofread by Theresa Pham, funded by the City of Stirling, Western Australia, for a project with Environment House.This update and translation received funding from the Australian Government.

3

COUNT THE STARS and SAVE ENERGY AND MONEY! The star labelling system is the way that the Australian Government has been forcing manufacturers to make more efficient products. More stars usually mean a higher up-front price for your appliance. But more stars means less electricity is needed, so you will save money in the long run. The star labels show energy consumption in kWh per year for ‘typical’ use. (1 Unit on your electricity bill = 1 kiloWattHour.)

Star Ratings are based on typical use as shown below. (Even if you don’t use your appliances so much, you can still compare the efficiency of different brands by counting the stars!)

FRIDGE One year, door closed, 32˚C room temperature WASHING MACHINE One load each DAY, on NORMAL cycle CLOTHES DRYER One load each WEEK, hot cotton program DISHWASHER One load each DAY, on NORMAL cycle TV 10 hours each DAY

This government website lets you search for and compare new appliances:

http://www.energyrating.gov.au

This fridge has 3½ stars.

This fridge uses about 384 Units of energy every year.

kWh (kilowatt hours) = Units (the same Units that are shown on your electricity bill).

If your older appliance has a GREEN band here, the star system is different, but you can still use the ‘kWh per year’ number to compare appliances.

4

ĐÊM CAC NGÔI SAO và TIÊT KIỆM NĂNG LƯƠNG VA TIÊN! Hệ thông nhan ngôi sao la biện phap Chinh Phu Uc lâu nay ap dung đê buôc cac nha san xuât lam ra san phâm vơi hiệu suât cao hơn. Nhiêu ngôi sao hơn thương co nghĩa la gia tra trươc cho thiết bi cua ban se cao hơn. Nhưng nhiêu ngôi sao hơn co nghĩa la cần it điện hơn, vi vậy cuôi cung ban se tiết kiệm được tiên. Nhan ngôi sao cho thây mưc tiêu thu năng lượng băng kWg môi năm cho môt mưc tiêu thu ‘điên hinh’ (1 Đơn vi trên hoa đơn điện = 1kiloWatt Giơ.) Sự XÊP HANG THEO NGÔI SAO cua Chinh phu liên bang dựa vao việc sư dung điên hinh như cho thây dươi đây. (Ngay ca khi ban không sư dung thiết bi cua ban nhiêu như thế, ban vẫn co thê so sanh năng xuât cua cac hiệu khac nhau băng cach đếm cac ngôi sao!) TU LANH Môt năm, cưa tu đong, 32˚C như nhiệt đô trong nha MAY GIẶT Môi NGAY giăt môt me giăt, vơi chu ky THƯƠNG MAY SÂY QUÂN AO Môi TUÂN sây môt me, chương trinh sây nong cho vai bông (cô-tông) MAY RƯA CHEN Môi NGAY rưa môt lần, vơi chu ky THƯƠNG TV 10 giơ môi NGAY Trang mang vi tinh nay cua chinh phu cho phép ban tim kiếm va so sanh nhưng thiết bi mơi:

http://www.energyrating.gov.au

Tủ lạnh nay có 3 sao rươi.

Tủ lạnh nay dung khoang 384 Đơn vi

năng lượng mỗi năm.

kWg (kilowatt giơ) = Đơn vị (bạn co thê thây các đơn vị tương tự trên hoa đơn điện. của bạn)

Các thiết bi ra trước năm 2010 có băng MÂU XANH LA; tư

đó, để có được cung sô ngôi sao các tủ lạnh cân có hiệu suất

cao hơn (ví dụ nhưng cái xưa kia có 4 sao có thể bây giơ chi

được 2 sao thôi) nhưng bạn vân có thể dung con sô ‘kWg mỗi

năm’ để so sánh các thiết bi.

5

SAVING ENERGY In WA, electricity and gas are sold in quantities called

‘Units’. A Unit of gas is the same amount of energy as

a Unit of electricity. In Perth, Synergy sells us our

electricity and Alinta or Kleenheat sell us gas. It is

easy to use too much electricity and gas, but with a

little care you can reduce your bills significantly. You

will also be helping the environment by causing less

GHG (greenhouse gases, mainly carbon dioxide) to be

released into the atmosphere.

TRANSPORT Transport may be your biggest energy user, but it

should be the EASIEST to reduce!

Every litre of petrol you use releases about 2.5kg of

GHG! If possible, buy or rent a home close to public

transport, schools or work. Only use a car when you

can’t walk, ride a bike or catch a bus or train. Keep

your engine tuned & tyres pumped up.

ELECTRICITY

Most of WA’s electricity is produced by burning coal

or gas in power stations near Perth.

One Unit of electricity is sold to Perth homes for

nearly 26c. (25.7029c from July 2015) Burning enough

coal and gas in power stations to make 1 Unit of

electricity releases approximately 1kg of GHG. 1 unit =

1 kWh = 1000 Watts running for 1 hour.

A family using 14 Units of electricity a day will pay

$3.64 a day AND cause 14kg of GHG to be released

every day.

(14 Units x 26 cents = $3.64 + the supply charge. 14 x

1kg = 14kg GHG)

Some examples to show dollar costs and greenhouse gases

(GHG) released. Use of each household item sounds cheap,

but they can add up to a lot! (26c/Unit)

1. An old-fashioned 60W light globe (0.06 kW) is left on for

10 hours

0.06kW x 10hrs = 0.6kWh = 0.6 Units

@ 26c/Unit = 15c plus 0.6kg GHG

2. A 2000W electric heater (2.0kW) on for 5 hours:

2kW x 5hrs = 10kWh = 10 Units

@ 26c/Unit = $2.57 plus 10kg GHG

3. If the thermostat keeps your 2400W storage electric hot

water service on for 4 hours a day

2.4kW x 4hrs = 9.6kWh = 9.6 Units

@ 26c/Unit = $2.47 a day plus 9.6kg GHG

GAS 1 Unit = 1kWh (the same amount of energy as a Unit

of electricity). We pay 14 cents for 1 unit of gas which

releases about 250g of greenhouse gas. A gas heater

with a heat output of 6kWh costs 84c per hour to run.

Read dials from the smallest to the largest unit, writing numbers down as you go

1kWh dial (on the right) The pointer is past the 4, so it reads 4 4

10kWh dial The pointer is past the 5, so it reads 5 5

100kWh dial The pointer is past the 2, so it reads 2 2

1,000kWh dial The pointer is past the 0, so it reads 0 0

10,000kWh dial The pointer is past the 4, so it reads 4 4

Altogether, the meter shows 40,254 kWh 4 0 2 5 4

The more times the light flashes, or the more times the wheel spins, the bigger your bill will be.

6

TIÊT KIỆM NĂNG LƯƠNG Tai Tây Uc, điện va ga được ban vơi sô lượng được gọi la 'Đơn vi'. Môt Đơn vi ga cung cung sô năng lượng giông như môt Đơn vi điện. Tai Perth, Synergy bán cho chúng ta điện và Alinta hoặc Kleenheat bán cho chúng ta ga. Sư dung qua nhiêu điện va ga la chuyện dê xay ra, nhưng nếu chu y môt chut ban co thê lam giam thiêu hoa đơn cua ban môt cach đang kê. Ban cung se giup cho môi trương băng cach tao ra it KNK (khí nhà kính, chu yếu la carbon dioxide) la khi se bi thai vao tầng khi quyên. VÂN CHUYÊN Co le việc vận chuyên cua ban sư dung năng lượng nhiêu nhât, nhưng đo phai la cai dê giam nhât! Mỗi lít xăng ban sư dung thai khoang 2 ky rươi KNK! Nếu co thê, ban nên mua hoăc thuê nha gần phương tiện giao thông công công, trương học hoăc nơi lam việc. Chỉ dung xe khi ban không thê đi bô, đap xe hay đon xe buyt hoăc xe lưa. Thương xuyên điêu chỉnh may xe cua ban & bơm banh xe lên. ĐIỆN Phần lơn điện cua Tây Uc được san xuât băng cach đôt than đa hoăc khi đôt trong nhưng nha may điệngần Perth. Kê tư 1 thang Bay 2015, môt Đơn vi điện ban cho nhưng nhà ơ Perth vơi gia gân 26 xu. (25,7029 xu).

Trong nhưng tram năng lượng lượng than đa hoăc ga đôt đu đê san xuât ra 1 Đơn vi điện thai ra khoang 1 ky khi nha kinh. 1 đơn vi = 1 kWg = 1000 Watts chay trong 1 giơ. Môt gia đinh sư dung 14 Đơn vi điện trong môt ngày se phai tra 3,64 đô cho môt ngày VA làm cho 14 ky KNK thai ra mỗi ngày. (14 Đơn vi x 26 xu) = $3,64 + chi phí cung câp. 14 x 1ky = 14 ky KNK) Vài thí du sau đây cho thây tiền phí tôn và khí nhà kính (KNK) bi thai ra. Việc sư dung mỗi thư trong nhà nghe co ve re, nhưng chung co thê công lại thành con số lơn! (26xu/Đơn vi) 1. Môt bong đen 60W kiêu cu (0,06 kW) đê chay sang trong 10 giơ đông hô 0,06kW x 10 giơ = 0,6kWg = 0,6 Đơn vi @ 26xu/ Đơn vi = 15xu công 0,6 ky KNK 2. Môt may sươi điện 2000W (2kW) đê chay trong 5 giơ: 2kW x 5giơ = 10kWg = 10 Đơn vi @ 26xu/Đơn vi = $2,57 công 10 ky KNK 3. Nếu bô điêu nhiệt giư cho may nươc nong điện lưu trư cua ban vơi công xuât 2400W lam việc trong 4 giơ môt ngay 2,4kW x 4giơ = 9,6kWg = 9,6 Đơn vi @ 26xu/Đơn vi = $2,47 môt ngày công 9,6 k KNK

GA 1 Đơn vi = 1kWg (cung môt lượng năng lượng như môt Đơn vi điện). Chúng ta phai tra 14 xu cho 1 đơn vi ga, tư đo thai ra khoang 250g khi

nha kinh. Môt may sươi ga vơi môt lượng nhiệt tỏa ra la 6kWg thi phi tôn se la 84 xu môi giơ đê đôt no.

Đọc số trên mặt đông hô tư nhỏ nhât đến cac đơn vi lơn nhât, viết số xuống trong khi bạn đọc.

1kWg chỉ sô (bên phai) Kim chay qua sô 4, thi đọc la 4 4

10kWg chỉ sô Kim chay qua sô 5 thi đọc la 5 5

100kWg chỉ sô Kim chay qua sô 2, thi đọc la 2 2

1,000kWg chỉ sô Kim chay qua sô 0, thi đọc la 0 0

10,000kWg chỉ sô Kim chay qua sô 4, thi đọc la 4 4

Nhin chung, đông hô chi cho thây 40,254kWh 4 0 2 5 4

Đen chơp cang nhiêu lân, hoăc banh xe bac quay cang

nhiêu lân thi hoa đơn cua ban se cang nhiêu hơn.

Đen chơp cang nhiêu lân, hoăc banh xe bac quay cang

nhiêu lân thi hoa đơn cua ban se cang nhiêu hơn.

7

HOT WATER

This is usually the biggest energy user in your home. Your hot water system will be either storage or instant. Solar is the cheapest to run, then electric heat pump, then gas instant, gas storage, electric instant, with electric resistance storage being the most expensive to run. It takes 1 Unit of energy to heat 20L (2 buckets) of water for showering.

STORAGE HOT WATER Gas or electric storage hot water heaters have a tank and keep water hot all the time. Heat is always being lost from the storage tank and about 30% of energy can be wasted by this. To save energy: To save energy: Turn thermostat down to 60°.

Insulate the outlet pipe from the water heater

for 2 metres.

Fix dripping taps.

Install water-saving shower heads

(9L/minute.)

Have shorter showers.

Use less water in the bath.

Wash clothes in cold water.

Turn off the water heater if you are going

away for a few days.

Don’t wash dishes in running water – this uses a lot

of water. Better to put the plug in, wash the dishes

and rinse in a second sink or a plastic bowl.

HEAT PUMP HOT WATER SYSTEM A heat pump is a very efficient electric storage hot

water system. It works like a reverse cycle air

conditioner but instead of putting the heat into the air

inside your home, it puts heat into the water. Heat

pumps make a noise like a fridge or small air

conditioner when they are heating water.

INSTANT HOT WATER A gas or electric instant hot water system heats the

water every time you turn on the hot tap, but it

doesn’t store this hot water in a tank.

It may need about 5L of water per minute running

through it to stay turned on. If your shower is running

hot-cold-hot-cold, this probably means that not

enough water is going through the heater.

Solution: Turn down the thermostat on your

instantaneous system so you don’t need to add any

cold water. This will increase the flow rate through

the hot water system.

With an instant hot water service, the hot water

seems to be endless, but it costs money every minute

you use it!

With an instant hot water service you don’t pay to

keep water hot all the time.

SOLAR HOT WATER A solar hot water system is a storage system. Solar is

more expensive to buy, but MUCH cheaper than gas

or electric in the long run and much better for the

environment! You will need:

• to have an unshaded north-facing roof (or a frame built to face north for the heat collector panels.)

• to keep it maintained.

• to insulate the outlet of the hot water tank.

Boosting your solar hot water in winter Solar hot water heaters are usually boosted in winter

by electricity or gas. You should only need to boost it

for an hour at the most, just after sunset. (You can

get an automatic timer to do this for you.) If you really

need hotter water at other times, use the booster, but

turn it off just before you have your shower or wash

your dishes. Try to keep the booster OFF over the

spring, summer and autumn months and let the sun

do all the work!

HEAT

PUMP

8

NƯỚC NONG Đây thương la nguôn sư dung năng lượng nhiêu nhât trong nha cua ban. Hệ thông nươc nong cua ban se la loai lưu trư hoăc tưc thơi. Re nhât la dung năng lượng măt trơi đê chay may, kế đến la may bơm nhiệt chay điện, rôi tơi ga tưc thơi, ga lưu trư, điện tưc thơi, vơi loai lưu trư dung điện trơ la tôn kém nhât. Phai mât 1 Đơn vi năng lượng đê lam nóng 20 lit (2 xô) nươc đê tăm voi sen.

MAY NƯỚC NONG LƯU TRƯ May nươc nong lưu trư băng điện hoăc ga gôm co môt thung chưa va giư cho nươc luc nao cung nong. Nhiệt luôn luôn bi thât thoat tư thung chưa va vi no ma khoang 30 % năng lượng co thê bi phi mât. Đê tiết kiệm năng lượng hay:

Ha bô điêu nhiệt xuông tơi 60°.

Lam cach nhiệt 2 mét đương ông thoat tư may nươc nong ra.

Sưa voi nươc bi nhỏ giọt

Lăp đăt loai đầu voi sen tiết kiệm nươc. (Dung it nươc nong se tiết kiệm năng lượng.)

Tăm voi sen ngăn han thôi

Dung it nươc hơn trong bôn tăm.

Tăt hệ thông đun nươc nong đi nếu ban đi xa vai ngay.

Đưng rưa chen dươi voi nươc đang chay – như vây se dung rât nhiêu nươc. Tôt hơn hết la đậy năp, rưa chén va xa trong bôn thư hai hoăc môt chậu nhựa.

HỆ THÔNG NƯỚC NONG BƠM NHIỆT May bơm nhiệt la hệ thông nươc nong lưu trư chay điện rât hiệu qua. No hoat đông như may điêu hoa hai chiêu nhưng thay vi đưa nhiệt vao không khi trong nha cua ban, no đưa nhiệt vao nươc. Khi đang đun nong nươc, may bơm nhiệt tao ra tiếng đông giông như tu lanh hoăc may điêu hoa nhỏ.

MAY NƯỚC NONG TƯC THƠI Hệ thông nươc nong tưc thơi băng điện hay ga đun nong nươc môi khi ban mơ vòi nươc nong, nhưng no không trư nươc nong nay trong thung chưa.

Môi phut no co thê cần khoang 5 lit nươc chay qua đê tiếp tuc đun. Nếu voi sen ban đang tăm bi nóng - lanh - nong - lanh thi co le bơi vi không co đu nươc chay qua may nươc nong. GIẢI PHAP: Ha bô điêu nhiệt trong hệ thông đun tưc thơi cua ban xuống đê ban không cần phai pha thêm chut nươc lanh nao. Như thế se lam tăng tốc đô nươc chay qua hệ thông nươc nong.

Vơi dich vu nươc nong tưc thơi, nươc nong dương như vô tận, nhưng ban se phai tra tiên cho môi phut ban sư dung no!

Vơi dich vu nươc nong tưc thơi, ban không phai tra tiên đê giư cho nươc luôn luôn nóng. MAY NƯỚC NONG NĂNG LƯƠNG MẶT TRƠI Hệ thông nươc nong năng lượng măt trơi la môt hệ thông lưu trư. Năng lượng măt trơi mua đăt hơn, nhưng cuôi cung re hơn ga hoăc điện NHIÊU va tôt hơn nhiêu cho môi trương! Ban se cần: • co môt mai nha hương vê phia băc không bi che mat (hoăc môt khung dựng lên hương vê phia băc dung đê đăt cac tâm thu nhiệt). May nươc nong năng lương mặt trơi cân nhiệt, nhưng nhưng tâm điện mặt trơi thi cân năng ban ngày mạnh. • giư cho no được bao trì. • lam cách nhiệt ông thoat cua thung nươc nong.

Phu tăng nhiệt cho may nươc nong năng lương mặt trơi trong mua đông: May nươc nong năng lượng măt trơi thương được phu tăng nhiệt trong mua đông băng điện hoăc ga. Bạn chi cân phu tăng nó nhiều lăm là môt giơ đông hô, ngay sau khi măt trơi lăn (ban co thê dung may căn giơ tự đông đê giup ban.) Nếu ban thực sự cần nươc nong hơn vao nhưng thơi điêm khac, thi hay dung bô phu tăng nhiệt, nhưng tăt no đi ngay trươc khi ban tăm hoăc rưa chén. Nhơ TĂT bô phu tăng nhiệt vào nhưng thang mùa xuân, mùa hè và mùa thu và hay đê cho măt trơi lam tât ca mọi việc!

9

HEATING & COOLING, naturally! Perth is a mixed climate; sometimes it’s too hot and sometimes it’s too cold for comfort.

IN WINTER, the most important thing is to help your home to collect heat from the outside and keep it inside.

IN SUMMER, you need to keep the heat outside, and get rid of heat that builds up inside.

Are you choosing a house to rent or buy? Or are you planning a new house? Use the ideas below to get the most comfort for the least cost.

IN WINTER

Letting heat in

Most windows should be on the north side of the

house. Open the curtains or blinds on the north-facing

side on winter mornings so the low winter sun can

shine deep inside your house.

Keeping heat in

• Get your ceiling insulated if it isn’t already. (Some

insulation may have been moved by tradesmen, or

got very thin, or blown away. You can buy bags of

batts and place new pieces to fully cover your ceiling

again.) Also insulate wall cavities and under wooden

floors if you can.

• Seal all gaps and close air-cooler vents to reduce

draughts and heat loss.

• Close all the doors that you can – to laundry, toilet,

bathroom etc.

• Close curtains in the late afternoon and keep them

well-closed all night. (Warning: Do not close vents

used for portable gas heaters!)

Getting warm & keeping warm in winter

• Wear more clothes, woolly hats (beanies), scarves,

socks, slippers, etc.

• Use warm rugs while watching TV.

• Go for a fast walk, play active games!

• Have a lot of hot drinks and soup in cold weather.

• Use hot water bottles in bed for extra heat.

• Shut all the doors and curtains at night.

• Turn off the TV at homework time so your kids can

do homework in the heated living/dining room,

instead of heating their bedrooms.

IN SUMMER

Keeping unwanted heat out with insulation

On a summer day it can be 50C inside your roof. If

there is no insulation in the ceiling it can get almost

this hot inside your house.

Windows

East and west windows collect too much heat. If you

have west or east-facing windows, shade them on the

outside with shade cloth, awnings or a tree. Closing

curtains will keep out some but not all heat.

Using the breezes

If there is a breeze, let it in (as long as the air is not

warmer outside than inside) – and let it out on the

other side. (Open opposite windows.) If it is safe,

open everything at night to really cool the house

down. Combination fly/security screens are a great

investment for allowing natural cooling of your home.

Your windows should let in the winter sun, which is

lower in the sky. (See drawing) But eaves and pergolas

etc. should keep out the higher summer sun.

10

SƯƠI ÂM & LAM MAT, cach tư nhiên!

Perth co khi hậu hôn tap; đôi luc lanh qua va co luc lai nong qua, kho ma dê chiu được. VAO MUA ĐÔNG, điều quan trọng nhât là làm sao đê nhà bạn thu thâp đươc nhiệt tư bên ngoài vô và giư no lại bên trong.

VAO MUA HE, bạn cân giư cho nhiệt ơ bên ngoài, và tống khư nhiệt tích tu bên trong ra ngoài.

Ban co đang chọn nha đê mua hoăc mươn không? Hay la ban đang co kế hoach mua nha mơi? Hay dung y kiến dươi đây đê co được nơi ơ thoai mai nhât ma it tôn kém nhât.

VAO MUA ĐÔNG Đê hơi nong vô nhà Phần lơn cac cưa sô nên năm ơ măt phia băc cua căn nha. Vao nhưng buôi sang mua đông nên mơ man cưa hoăc man sao nhin vê hương băc đê măt trơi mua đông khi con thâp co thê chiếu sâu vô trong nha ban. Giư hơi nong trong nhà • Hay đăt lơp cach nhiệt trên trần nha nếu chưa co. (môt sô lơp cach nhiệt co thê đa bi thợ dơi đi, hoăc trơ nên qua mỏng, hoăc la bi thôi bay. Ban co thê mua nhiêu bao miếng cach nhiệt va xếp nhưng miếng mơi đê che hoan toan trần nha cua ban). Nếu co thê ban cung nên cach nhiệt nhưng hôc tương hoăc dươi gầm san gô. • Niêm kin tât ca nhưng khe hơ va đong lô thông hơi cua may quat hơi nươc lai đê giam bơt gio lua va mât nhiệt. • Nếu co thê thi đong tât ca cac cưa ra vao phong giăt, nha vệ sinh, nha tăm v.v... • Đong tât ca man cưa vao buôi chiêu va giư cac man cưa đong kin qua đêm. (Cân thận: Đưng đong lô thông hơi cua lo sươi ga di đông)

Làm âm và giư âm vào mua đông • Măc nhiêu quần ao hơn, mu len, khăn quân cô, vơ, giầy âm v.v... • Đăp mên âm trong khi coi ti-vi. • Đi bô nhanh chân, chơi nhưng tro chơi linh đông! • Uông nhiêu nươc va sup nong khi trơi lanh. • Dung binh nươc nong trong giương đê âm thêm. Ban đêm đong tât ca cac cưa ra vao va man cưa lai. Tăt ti-vi vao giơ lam bai như thế cac con ban

co thê lam bai trong phong gia đinh hoăc phong ăn co sươi âm thay vi phai lam âm phong ngu.

VAO MUA HE

Dung chât cach nhiệt đê chặn nhiệt minh không muốn ơ bên ngoài Trong môt ngay vao mua he nhiệt đô bên trong

mai nha co thê lên tơi 50C. Nếu không co chât cach nhiệt bên trong trần thi trong nha cua ban co thê hầu như nong tơi mưc nay.

Cưa sô Nhưng cưa sô hương đông va hương tây nhận qua nhiêu nhiệt. Nếu ban co cưa sô hương vê phia đông hoăc phia tây, hay treo vai chăn năng hay tâm bat phia bên ngoai hoăc trông cây đê che chung. Đong man cưa cung co thê chăn môt phần nhiệt nhưng không chăn được tât ca.

Tân dung gio mat Nếu co gio mat hay đê no thôi vao nha (miên la không khi bên ngoai không âm hơn bên trong) – va cho no thôi ra phia bên kia (mơ cưa sô bên đôi diện). Nếu thây an toan hay mơ hết mọi cưa vao ban đêm đê lam cho căn nha thật sự mat xuông. Phôi hợp cưa lươi ruôi/cưa an toan la việc đầu tư tuyệt vơi đê lam mat căn nha ban cach tự nhiên. Cưa sô nha ban cân phai đê cho anh năng mua đông chiêu vao khi măt trơi con thâp (xem hinh ve) Nhưng mai hiên va mai gô v.v... phai chăn đươc anh năng mua he khi măt trơi ơ trên cao.

Anh năng mua He

Anh năng mua Đông

11

HEATING & COOLING, artificially If your house doesn’t have many stars (yes houses have star ratings too!) then you will probably need artificial heating and cooling.

HEATING in very cold weather Heating is expensive so… • try to heat the smallest space possible by closing doors to unheated areas. • heat just enough, not too much. 19 degrees should be enough if everyone is dressed warmly. (Every

extra 1C can cost an extra 10%.) • keep heaters away from doors and windows.

WHICH HEATER TO BUY? Reverse cycle air conditioners are the most efficient way to heat one well-insulated, closed room. See the 7 star rating for one reverse cycle model’s Heating mode (below right).

Larger spaces may need a gas heater or large air conditioner. Whole-house (ducted) reverse cycle air conditioning can be very expensive to use, so the less time it is on, the better! Gas heating is cheaper than electric resistance heaters.

Electric resistance heaters - including bar radiators, ceramic heaters, blower heaters and oil-filled column heaters - are cheap to buy but most expensive to use. They are never more than 100% efficient. (Heat energy out = electrical energy in.) They are OK for a short time to warm a small room, but can be easily left on by mistake for a long time. So if you are buying a new portable heater, get one with a timer that will turn the heater off.

COOLING in very hot weather ELECTRIC FANS A cheap pedestal fan uses about 50Watts, and will cost about 1 cent/hr to run, or even less on low speed. A ceiling fan uses about 100W (at high speed) and will cost ~2 cents/hr to run. Fans don’t actually cool the air - but the air flowing across your skin helps your body cool itself.

EVAPORATIVE AIR CONDITIONERS installed to cool the whole house have a large fan and a small water pump inside. They use about 900W on high speed and cost about 24c/hr to cool everyone in the house - less on low speed. It must be able to blow the air out through an open window or door, or special large vent in ceiling. On the most humid Perth days, an evaporative air conditioner may not work as well.

REVERSE CYCLE AIR CONDITIONING cools the air and everything in the room, in the same way as a fridge cools food. They can be more than 400% efficient, which means 4 times more cooling or heating for the electrical energy used!

Only turn on a reverse cycle air conditioner when you really need it, after you’ve done everything else to cool your room. It is NOT TRUE that leaving the air-conditioner on all day uses less energy than turning it on or off as needed.

In heating mode (RED), this air conditioner uses 820 W,

- so it will use 0.82 Units every hour

- costing .82 x 26c = 21c/hr.

BUT it gives as much heat as about 3 radiators -

that would have cost 4.75 x 26c =$1.24 every hour.

12

SƯƠI ÂM & LAM MAT, cach nhân tao Nếu nha ban không co nhiêu sao (phai, nha cung co xếp hang theo sao nưa!) thi ban co le se cần hệ thông sươi âm va lam mat nhân tao.

SƯƠI ÂM trong thơi tiết thât lạnh Sươi âm thi măc mỏ, vi thế … • nếu co thê thi rang sươi âm môt khoang nhỏ nhât băng cach đong cac cưa ơ nhưng chô không cần sươi. • sươi âm vưa đu, không nong qua. 19 đô cung đu nếu

mọi ngươi măc đô âm. (Môi 1C thêm lên la phi tôn co thê tăng thêm 10%). • đê may sươi xa cưa ra vao va cưa sô. MUA MAY SƯƠI NAO? May điêu hoa hai chiêu la cach hưu hiệu đê sươi âm môt căn phong co cach nhiệt tôt va đong cưa.

Nhưng không gian lơn hơn co le cần môt may sươi ga hoăc môt may điêu hoa lơn. Dung may điêu hoa không khi hai chiêu cho toan nha (co ông dẫn) co thê rât măc, vi vậy tôt hơn mơ ngăn han thôi.

May sươi tỏa nhiệt dang thỏi, may sươi thôi hơi va may sươi côt dầu mua re nhưng dung thi măc, nhưng dung ngăn han đê lam âm phong thi được. Chung dê dang bi bỏ quên không tăt trong thơi gian lâu, vi thế nếu ban săp mua môt may sươi mơi hay mua cai co căn giơ đê tự đông no tăt may sươi đi. Sươi băng ga re hơn băng may sươi điện toa nhiệt, may sươi băng gôm, lo sươi côt dầu hoăc lo sươi quat. Nhưng sư dung may điều hoa hai chiều trong môt phong đơn là cach sươi âm re nhât. Xin xem bang xêp hang 7 sao cho môt kiêu may điêu hoa hai chiêu trong chưc năng Sươi âm. Nhưng lo sươi dung điện trơ không bao giơ đat trên 100% hiệu xuât. (Sưc nong phat ra chỉ băng vơi năng lượng điện cho vao).

MAY SƯƠI ĐIỆN MAY SƯƠI GA

tôi đa 62 cent môt giơ tôi đa 98 cent môt giơ

2.4 đơn vi nhiệt 7 đơn vi nhiệt

LAM MAT trong thơi tiết rât nong QUAT ĐIỆN Quạt điện co canh quạt loai re dung khoang 50Watts, va tôn khoang 1 xu môi giơ đê lam việc, hoăc co thê it hơn nưa ơ tôc đô chậm. Quạt trân dung khoang 100W (ơ tôc đô cao) va se tôn khoang 2 xu môt giơ. May quat thật sự không lam mat không khi – không khi thôi qua da ban giup cơ thê ban tự no mat xuông.

MAY ĐIÊU HOA THÔI HƠI NƯỚC được găn đê lam mat toan căn nha. No co chiếc quat lơn va chiếc bơm nươc nhỏ bên trong. No dung khoang 900W ơ tôc đô cao va tôn khoang 24 xu/giơ đê lam mat mọi ngươi trong nha – it hơn ơ tôc đô thâp. No phai thôi được không khi ra khỏi cưa hoăc cưa sô mơ, hoăc môt lô thông hơi đăc biệt lơn trên trần nha. Trong nhưng ngay âm nhât tai Perth may điêu hoa thôi hơi nươc co le không hoat đông tôt cho lăm. CACH SO SANH MAY ĐIÊU HOA THÔI HƠI VA HAI CHIÊU

MAY ĐIÊU HOA HAI CHIÊU lam mat không khi va mọi thư trong phong cung giông như cach tu lanh lam mat thưc ăn vậy. Chung co thê co hiệu xuât trên 400%, co nghĩa la no lam mat hoăc sươi âm gâp 4 lần sô điện năng đa dung! Noi răng bật may điêu hoa ca ngay se dung it điện hơn bật lên tăt xuông khi cần la KHÔNG ĐUNG. Bật lên khi ban cần, sau khi ban đa lam mọi cach khac đê lam mat căn phong cua ban.

Trong chê đô sươi âm (MÂU ĐO), may điêu hoa nay

dung 820Watts, dung 0,82 đơn vi môi giơ – phi tôn la

0,82 x 26 xu = 21 xu/g.

NHƯNG nó phát ra nhiệt lượng bằng khoang 3 máy sươi toa

nhiệt – đung ra phai tôn tới 4,75 x 26 xu = $1,24 mỗi giơ.

13

REFRIGERATION

If you have gas hot water and gas space heating, then

refrigeration is likely to be your biggest electricity

user.

• Choose the right-sized fridge. One bigger fridge uses less electricity than two smaller ones running all the time.

• Buy one with as many stars as you can afford; investing in a more efficient fridge will save you money over time.

• Set the thermostat to just keep the fridge cold

enough to store food safely (3-5C). Like a hot water system, space heater or air-conditioner, a small difference in fridge temperature can make a big

difference in your bill (1C up or down can cause as much as 10% difference in energy consumption).

• Check that your fridge and the wire grille at the back of it are well ventilated. It should be at least 50mm from walls. If the outside of the fridge gets warm, don’t stick papers etc. there.

• Dust the wire grille regularly.

• Check that the seal around the fridge door is clean and in good condition, with no gaps or cracks. To test it, close the door on a piece of paper – a good seal will hold the paper firmly. If your fridge is a good one, it could be worth getting the seal replaced.

Here are some fridge seal providers in Perth.

http://www.sealafridge.com.au/

http://airtightseals.com.au/

Don’t let ice build up. Defrost it before the ice is 8mm thick. Ice build-up can be a sign of doors not sealing properly.

You will probably hear your fridge motor turning on and off.

If you hear that it is on more than it is off then something is probably wrong.

Try to decide what you need from the fridge

before opening it and shut the door quickly.

How much does it cost to run a

fridge?

Each fridge has an energy-rating label. Inside the arch

of stars (e.g. 3, 4, 5 stars) on the energy rating label

there is another number e.g. 740 kWh per year.

Remember: kWh = Units (the same Units as on your

electricity bill). This number is the amount of energy

the fridge will use each year.

Remember each Unit (or kWh) of electricity costs

25.7c (and causes 1kg of greenhouse gas emissions)

so the fridge in this example costs:

740 x 26c = 19,020 cents = $190 every year and 740kg of greenhouse gases

IF it is clean, well-ventilated and the thermostat is

not set too cold. Otherwise it will cost more!

3 - 5

14

BAO QUAN LANH Nếu ban co nươc nong băng ga va may sươi phong nhỏ băng ga thi bao quan lanh co khuynh hương la thư dung điện nhiêu nhât.

• Hay chọn tu lanh đung cơ. Môt tu lanh lơn dung it điện hơn hai tu lanh nhỏ chay liên tuc.

• Hay mua tu co nhiêu sao nhât theo kha năng cua ban. Đầu tư vao tu lanh nao co hiệu xuât cao hơn thi vơi thơi gian se tiết kiệm tiên cho ban hơn.

• Hay chỉnh bô điêu nhiệt đê giư cho tu lanh chỉ

lanh đu đê trư thưc ăn cho an toan (3-5C). Giông như hê thông nươc nong, may sươi phong nho hoăc may điêu hoa không khi môt chut khac biêt vê nhiêt đô tu lanh cung tao ra môt khac biêt lơn

trong hoa đơn cua ban. (Hơn kem 1 C co thê gây khac biêt lên tơi 10% cua mưc tiêu thu năng lương.)

• Kiêm tra tu lanh cua ban va dây tan nhiệt phia sau tu lanh xem co thông gio kha không. Tư tương tơi no it nhât cung phai la 50mm. Nếu phia ngoai tu lanh ma âm thi đưng dan giây v.v... lên đo.

• Phui bui dây tan nhiệt thương xuyên.

• Kiêm tra dai bit kin cưa tu xem co sach va trong tinh trang tôt không, nghĩa la không ke va không nưt. Đê kiêm chưng, hay đong cưa vơi miếng giây kep ơ giưa. Nếu niêm phong tôt no se giư chăt được miếng giây ây. Nếu tu lanh cua ban la loai tôt thi co thê cung đang thay thế dai niêm phong nay. Đây la nhưng nơi cung câp dai bit cưa tu lanh ơ Perth. http://www.sealafridge.com.au/ http://airtightseals.com.au/

Đưng đê đong đa qua nhiêu. Ra đa trươc khi dầy tơi 8mm. Đa đong dầy co thê la dâu hiệu cưa không bit kin đang hoang.

Co le ban se nghe thây đông cơ tu lanh cua ban bật lên tăt xuông. Nếu ban nghe no bât lên nhiêu hơn tăt thi co le cai gi đo bi truc trăc.

Cô găng quyết đinh xem minh cần gi trươc khi mơ cưa va lây xong đong tu lai liên.

Chạy môt chiếc tủ lạnh phí tôn hết bao nhiêu? Môi tu lanh đêu co dan môt tâm nhan xếp hang năng lượng. Trên tâm nhan xếp hang năng lượng, bên trong vom cung gôm nhiêu ngôi sao, co môt con sô khac, vi du như 740 kWg môi năm. Nên nhơ: kWg = Đơn vi (cung giông như Đơn vi trên hoa đơn điện cua ban). Đây la lượng năng lượng tu lanh se tiêu thu môi năm. Nên nhơ: môi Đơn vi (hoăc la kWg) cua điện co gia la 25,7 xu (va thai ra 1ky khi nha kinh) vi thế cai tu lanh trong vi du nay se tôn: 740 x 26 xu = 19,020 xu = $190 môi năm va 740 ky khi nha kinh NÊU tu lanh sach, thông hơi tôt va bô chinh nhiêt không điêu chinh cho qua lanh. Con nêu không no se tôn kêm hơn!

3 - 5

15

LIGHTING During the day the cheapest way to get light into your home is to open the curtains, have light-coloured walls and/or install a skylight.

Incandescent (old-fashioned bulbs)

These old-fashioned lights were banned from sale in Australia in 2009, because most of the energy they use is wasted as heat. They use 4-5 times as much electricity to give the same light as a fluorescent or LED lamp!

Halogen lighting Halogen downlights and globes use nearly as much electricity as the old-fashioned incandescent bulbs. Halogen lighting will be banned in Europe in 2018, so Australia should follow soon too! Halogen downlights are good for lighting a small work area for a short time but LED downlights do this with much less electricity.

Halogen downlights are often arranged so that many lights (maybe more than you need) turn on from one switch. This can waste a lot of electricity!

If you have halogen downlights you can save power by taking out some globes or substituting a lower wattage lamp. We strongly suggest that you buy fluorescent or LED replacements for them, to save a lot of power and money.

Fluorescent (‘fluoro’) lighting

Fluoro lights use only about a quarter of the energy of incandescent or halogen lighting. All fluorescent tubes and globes contain a few grams of mercury

which is toxic, so must be handled carefully when they break or don’t work anymore. Fluorescent tubes are long straight or circular tubes. See instructions on page 12 on what to do if a fluoro lamp breaks, and where to take finished fluoro tubes and globes.

LEDs (Light Emitting Diodes)

These lamps use the least energy to make the most light so although they are more expensive to buy, they will save you money over time. They can be used for all lighting jobs, indoor and outdoor. They are much cheaper now than when they first came out, now about $8 upwards, for the various kinds. They last for up to 10 years. They DON’T contain mercury, so can be put in the normal rubbish when they don’t work anymore.

COLOUR

Fluoro and LED lamps come in different colours - from yellowy white through white to bluey white

Appearance Colour name Colour temperature (K)

Yellowish Warm White 2700-3000K

white Cool White 4000K

Bluish white Cool Daylight 5000-6500K

BRIGHTNESS This chart will help you choose the BRIGHTNESS you want. (eg a 10 Watt LED globe gives the same light as the

old 60 watt globe, for only one-sixth of the electricity!)

Old-style incandescent or halogen Fluoro/CFL LED

40Watts 9W 6W

60W 12W 10W

75W 15W 13W

100W 20W 18W

OUTDOOR LIGHTING

Outdoor lighting (floodlighting) can be very powerful, and therefore use a lot of energy. You can get outdoor lights with sensors, so the light only comes on when it is dark (adjustable), when people are there, and will turn off automatically after a few minutes (adjustable).

WHEN BUYING A NEW GLOBE…

check that it will fit into the light shade you already have, and check the pack for these features: • Type and size of the base (bayonet, screw, etc.) • Wattage (e.g. 9W, 12W) • Colour (warm, cool, cool daylight) or colour temperature by K numbers. (K stands for Kelvin) We recommend cool white for tasks like reading, children’s homework, sewing, cooking, working with tools, etc. Many people like warm white for social areas, bedrooms etc.

The main types of LED light bulbs for sale in 2015. Make sure you buy the right base for your fittings.

LED Bayonet

Standard size B22. You can also get a smaller base, B14

You can replace these bulbs yourself.

LED Screw

Standard size is ES27, with a smaller one being ES14

You can replace these bulbs yourself.

LED Down-lights

GU10 You can replace these bulbs yourself

LED Down- lights

MR16 An electrician might be needed to change these from halogen to LED.

LED ‘tubes’ to replace your old fluoro tubes

An electrician must install these and will buy the right type and length for your house.

16

THĂP ĐEN Vao ban ngay cach re nhât đê co anh sang vô nha la mơ man cưa, co tương mau nhat va/hoăc găn cưa kinh trên mai nha.

Bong đen sơi đốt (loại bong kiêu cô) Nhưng bong đen kiêu cô nay đa bi câm ban vao năm 2009, bơi vi hầu hết năng lượng sư dung bi phi pham thanh hơi nong. Chung dung gâp 4-5 lân điện đê cung câp cung lương anh sang như của bong huynh quang hoặc đen LED!

Thăp đen Halogen Đen rọi âm trần Halogen dung điện gần như băng vơi bong đen sợi đôt kiêu cô. Đen Halogen se bi câm không đươc dung ơ Âu châu vào năm 2016, vi thế nươc Uc không lâu nưa cung se phai theo sau!

Đen rọi âm trần Halogen thương được lăp đăt sao cho co thê bật nhiêu đen tư môt công tăc (co le nhiêu hơn nhu cầu cua ban). Như vậy co thê phi rât nhiêu điện! Đen rọi âm trần co lợi khi dung đê chiếu sang môt chô nhỏ đê lam việc trong thơi gian ngăn, nhưng đen LED co thê chiếu sang như vậy vơi it điện hơn nhiêu. Nêu ban co đen roi âm trân ban co thê tiêt kiêm năng lương băng cach lây ra môt sô bong hoăc thay thê no băng đen co công xuât thâp hơn. Chung tôi manh me đê nghi ban nên thay thê no băng đen huynh quang hoăc LED đê tiêt kiêm nhiêu năng lương va tiên.

Thăp đen Huynh Quang (‘fluoro’) Đen Fluoro chỉ dung khoang môt phần tư năng lượng cua đen sợi đôt hoăc đen halogen. Tât ca đen ông va đen tron huynh quang đêu chưa vai gam thuy ngân la chât đôc hai, do đo phai xư ly no cân thận khi bi vơ hoăc bi hư. Đen ống Huynh Quang la đen ông thăng dai hoăc ông uôn tron. Xem hương dân trang 12 coi phai

lam gi khi bong fluoro vơ, va phai đưa đi đâu môt khi bong đen ông hoăc đen tron fluoro đa hêt dung.

Đen LED (Đi-ốt phat quang)

Nhưng loai đen nay dung ít năng lương nhât đê phat ra nhiều anh sang nhât vi vây mặc du măc tiền hơn nhưng vơi thơi gian no se giup bạn tiết kiệm tiền. Chung co thê được dung đê thăp sang mọi chô, trong nha va ngoai sân. Bây giơ gia re hơn nhiêu so vơi luc mơi ra, bây giơ khoang tư $8 trơ lên, cho cac loai khac nhau. Chung KHÔNG chưa thuy ngân nên co thê bo vô thung rac thương khi chung không con lam viêc nưa.

MÂU SĂC Đen Fluoro va LED co nhiêu mầu khac nhau – tư mầu

trăng vang sang mầu trăng tơi mầu trăng xanh.

Bề ngoài Tên mâu Nhiệt đô mâu (K)

hơi vang Trăng âm 2700-3000K

trăng Trăng mat 4000K Trăng hơi xanh Mat, Anh sang ban ngay 5000-6500K

Bang hương dân dươi đây se chi cho bạn cach chọn đô sang mà bạn muốn. (vi du bong đen LED 10 Watt phat ra cung đô sang vơi bong đen loai cu 60 watt, ma chỉ dung 1/6 điện!)

Sợi đôt kiêu cô hoăc halogen Fluoro/CFL LED

40Watts 9W 6W

60W 12W 10W

75W 15W 13W

100W 20W 18W

Thăp đen ngoài sân Đen thăp ngoai trơi (đen bao) co thê rât manh, va vi thế se dung rât nhiêu năng lượng. Ban co thê mua loai đen ngoai trơi co cam biến đê đen chỉ phat sang khi trơi tôi (điêu chỉnh được), khi co ngươi, va đen se tăt tự đông sau vai phut (điêu chỉnh được).

Khi mua bong đen tron mơi hay kiêm xem no co vưa vơi cai chup đen bạn đa co không, và kiêm nhưng điều sau đây trên goi hàng: • Loai va cơ đui (nganh, xoay, v.v...) • Công xuât (vi du 9W, 12W) • Mầu săc (âm, mat, mat ban ngay) hoăc nhiệt đô mầu băng nhưng sô K. (K thay cho chư Kelvin)

Chung tôi đê nghi loai mầu trăng mat cho cac công việc như đọc sach, bai tập cua cac con, may va, nâu ăn, lam việc băng dung cu v.v... Nhiêu ngươi thich mầu trăng âm cho nhưng nơi tu tập, phong ngu v.v...

Nhưng loại chính của bong đen LED co ban trong năm 2015. Hay kiêm chăc răng bạn mua đung đui bong đê găn cho phu hơp. LED Đui nganh

Cơ Tiêu chuân la B22. Ban cung co thê mua loai đui nhỏ hơn, B14

Ban co thê tự thay nhưng bong đen nay.

LED Đui xoay

Cơ Tiêu chuân la ES27, vơi cai nhỏ hơn la ES14

Ban co thê tự thay nhưng bong đen nay.

LED Đui đen rọi

GU10 Ban co thê tự thay nhưng bong đen nay.

LED Đui đen rọi

MR16 Co le cần phai co thợ điện đê thay loai bong đen nay tư halogen sang LED.

Đen ông LED thay cho đen ông fluoro cu cua ban

Phai co thợ điện găn loai đen nay va ông ta se mua đung loai va chiêu dai cho nha ban.

17

COOKING

How to cut costs while cooking well

• Keep lids on pots and pans during most of your

cooking.

• Turn off hot plate or gas burner before the food is

completely cooked, cover it, and let it sit and finish

cooking in its own heat!

• Don’t use more water than necessary. Heating

water uses a lot of energy. Steaming food can be

done with very little water. And only boil enough

water in the kettle for the number of cups you are

actually making. (Careful: some kettles won’t turn off

if there is too little water inside!)

• Keep draughts away from your cooking area,

because they can take heat away from your cooking.

• Check that the seal around the door of the oven is

not letting heat escape, by seeing if your oven door

can firmly hold a piece of paper. If not, the seal might

need replacing.

• Baking uses the most energy, so try to bake a couple

of items at the same time, or one straight after the

other when the oven is still hot.

• Consider buying a pressure cooker

for cooking chick peas, dried beans

etc.

• Use the smallest appliance that you can to do the

cooking job. For example:

✔ Use a toaster instead of the griller to make toast.

✔ Use a small hot plate or gas burner to heat a small

pot or pan.

✔ Use a rice-cooker instead of the stove top to cook

rice.

Electric cooking appliances

Each cooking element on an electric stove can use

800–2000 Watts.

Remember:

KiloWatts x Hours = Units of energy used

Electric frypan ~ 2000 Watts (2kiloWatts (kW)

Oven ~ 2000 Watts (2kW) Electric jug ~ 2000 Watts (2kW) Sandwich maker ~ 1200 Watts (1.2kW) Upright grill ~ 1200 Watts (1.2kW) Microwave ~ 1000 Watts (1kW) Toaster ~ 800 Watts (0.8kW) Blender ~ 50 Watts (0.05kW)

Large electric hotplate 2000W on for 30 minutes (0.5hr) on HIGH. 2000W x 0.5hrs = 1000Wh = 1kWh @ 26c/unit

Cost: 26c + 1kg greenhouse gas.

Small electric hotplate 1000W on for 30 minutes

(0.5hr) on HIGH

1000W x 0.5hrs = 500Wh = 0.5kWh (½ a Unit)

@26c/Unit

Cost = 12.9 cents + 0.5kg greenhouse gas.

INDUCTION COOKTOPS (electric)

Induction cooktops are more efficient at heating food

than older electric stoves but require special

saucepans and cookware to be able to use.

GAS STOVES The smallest gas burner on the stovetop uses about 1

Unit every hour that it is on. (14c/Unit)

An electric convection fan makes a gas oven more

efficient, using less gas.

Remember!

In WA, the Unit shown on the gas bill is the same

amount of energy as the Unit shown on the

electricity bill.

18

NÂU ĂN

Làm thế nào đê căt giam chi phí trong khi thât tâm nâu nương. • Đậy kin vung nôi va chao trong hầu hết thơi gian nâu ăn. • Tăt lo nâu băng điện hoăc ga trươc khi thưc ăn chin hoan toan, đậy năp lai, va đê thưc ăn trong nôi cho no chin hăn nhơ nhiệt con lai trong nôi. • Đưng dung nhiêu nươc hơn mưc cần thiết. Đun nong nươc se dung rât nhiêu năng lượng. Co thê dung thật it nươc đê hâp thưc ăn. Va chỉ đun nươc đu cho sô ly ban cần pha. (Cân thận: môt vai loai âm se không tăt nếu không co đu nươc bên trong âm!) • Giư gio lua xa khỏi chô nâu ăn vi no thê lây hơi nong ra khỏi bếp nâu cua ban. • Kiêm xem dai niêm cưa lo nương co đê nhiệt thoat ra không, băng cach nhin coi cưa lo co giư chăc được tơ giây không. Nếu không thi co le cần thay dai niêm cưa lo. • Nương thưc ăn sư dung nhiêu năng lượng nhât vi thế rang nương môt vai thư cung luc, hoăc nương cai nay ngay sau cai kia ngay khi lo con nong.

• Nên nghĩ tơi việc chọn mua môt cai nôi ap xuât đê hầm đậu ga, đậu khô v.v...

• Hay dung cai thiết bi nhỏ nhât nếu co thê đê làm công việc nâu nương. Ví du: Dung may nương banh mi thay vi lo nương grill. Dung nôi nâu cơm thay vi dung bếp đê nâu cơm.

Nhưng thiết bi điện đê nâu nương Môi điện trơ trên bếp điện co thê dung 800–2000 Watts. Nên nhơ: KiloWatts x Giơ = Đơn vi năng lương đa dung Chao điện ~ 2000 Watts (2kiloWatts (kW) Lo nương ~ 2000 Watts (2kW) Âm điện ~ 2000 Watts (2kW) May ép banh mi kep ~ 1200 Watts (1.2kW) Lo nương grill đưng ~ 1200 Watts (1.2kW) Lo vi song ~ 1000 Watts (1kW) Lo nương banh mi lat ~ 800 Watts (0.8kW) May xay sinh tô ~ 50 Watts (0.05kW) Đĩa nong (hotplate) lơn băng điện vơi công xuât 2000W bật lên nâc CAO trong 30 phut (0,5 giơ) 2000W x 0,5 g = 1000Wg = 1kWg @ 26xu/đơn vi Chi phí: 26xu + 1ky khí nhà kính. Đĩa nâu nhỏ băng điện vơi công xuât 1000W bật lên nâc CAO trong 30 phut (0,5 giơ) 1000W x 0,5 g = 500Wg = 0,5kWg (½ đơn vi) @26xu/Đơn vi Chi phí = 12,9xu + 0,5ky khí nhà kính. BÊP CẢM ƯNG (điện) Bếp cam ưng lam nong thưc ăn hiệu qua hơn nhưng bếp điện cu nhưng chung lai cần nôi hoăc dung cu nâu bếp đăc biệt thi mơi dung được.

Bếp GA Đầu đôt nhỏ nhât trên bếp ga khi bật lên dung khoang 1 Đơn vi môi giơ. (14xu/Đơn vi) Môt chiếc quat điện đôi lưu khiến cho môt chiếc lo nương băng ga lam việc hưu hiệu hơn vi dung it ga hơn.

Nên nhơ ! Tai Tây Uc, môt Đơn vi ban thây trong hoa đơn ga cung băng vơi lượng năng lượng giông như Đơn vi cho thây trong hoa đơn điện.

19

HOUSEHOLD APPLIANCES Some appliances use a lot of energy – some use very

little. Read the label on the appliance. It should show

its power consumption in Watts. For example,

Toaster: 800 Watts Electric jug: 2000 Watts

‘Power’ is the rate of energy use (how fast an appliance uses energy).

Some appliances use energy at a high rate. (e.g. electric jug 2000 Watts) but are not on for very long (maybe just 3 or 4 minutes).

Some appliances use energy at a low rate, e.g. the ‘standby’ on a games machine – but stay on for a long time (maybe all day and night).

Cost-cutting tips: To avoid wasting ‘standby’ energy • turn off switches at the wall, or • buy a powerboard with individual switches for your entertainment or computer appliances so you can easily turn off everything that you are not using.

Turning off the switches on the board is the same as turning off at the wall.

Total energy used=

the rate (Watts) of energy use

X the time (Hours) it is used for.

For example:

An electric jug uses 2000 Watts and is on for

6 minutes (0.1 of an hour) each day.

Energy = Watts x Hours = 2000W x 0.1hr = 200Wh or 0.2kWh (to boil a few cups of water)

Wasting ‘STANDBY’ power with entertainment equipment If the ‘standby’ function on a small stereo uses 10Watts and is on for 24 hours each day. Energy = Watts x Hours = 10W x 24hrs = 240Wh or 0.24kWh

A ‘sub-woofer’ (to give an amplifier more bass) with its own power supply can use half a Unit a day just on ‘standby’). Your teenager may have these energy-hungry devices left on in their rooms!

In these examples, the games machine that you were not even using used more energy each day than the electric jug you were boiling!

WASHING & DRYING CLOTHES Washing clothes in COLD water uses 0.3 Units. Washing clothes in HOT water uses 1 Unit.

Electric clothes dryers use a lot of energy and are on for a long time. To dry one load of washing in an electric dryer might use 5 Units!

The sun is best and it’s free! So use a clothesline if you can, just using a dryer to finish off the drying in winter.

If you are not allowed to dry clothes outside:

you will be surprised how fast your clothes can dry inside on a clothesline or on a clothes rack. Suggestion: Hang sheets over open bedroom doors.

HOME OFFICE EQUIPMENT Get in the habit of only turning on your computer, scanner and printer when you need them, and then turn them off. Buy an individually-switched powerboard if any of these items don’t have their own power switch. Place it somewhere you can reach it easily and use it to turn off each appliance. Make sure you’ve activated all the energy saving features on your computer.

SWIMMING POOL & SPA PUMPS

Pumps can be

very powerful,

using a lot of

energy. Older

pool pumps may

be 900 Watts,

using nearly 1

Unit every hour.

The pump that

this label belongs

to, is MUCH

more efficient,

using only 150W.

20

THIÊT BI ĐIÊN TRONG NHA Môt sô thiết bi điện sư dung rât nhiêu năng lượng – môt sô dung rât it. Nên đọc nhan dan trên thiết bi đo. No phai cho thây mưc tiêu thu điện năng băng Watts. Vi du: May nương banh mi lat: 800 Watts Âm nươc điện: 2000 Watts ‘Năng xuât’ la mưc năng lượng sư dung (thiết bi dung năng lượng nhanh cơ nao). Môt sô thiết bi điện dung năng lượng ơ mưc cao (vi du âm nươc điện 2000 Watts) nhưng ta không dung lâu lăm (co le chỉ 3 hoăc 4 phut thôi). Môt sô thiết bi điện dung năng lượng ơ mưc thâp, vi du may chơi games đê ‘năm chơ’ – nhưng bật lên trong thơi gian lâu (co le ca ngay lẫn đêm).

Meo căt giam chi phí: Đê tranh phi pham năng lượng ‘năm chơ’ • Hay tăt công tăc trên tương, hoăc • Mua bang ô căm điện vơi công tăc riêng cho môi thiết bi giai tri hay vi tinh đê ban co thê dê dang tăt nhưng gi ban không đang dung. Tăt đi nhưng công tăc trên bang ô cung giống như tăt ơ trên tương. Tông số năng lương đa dung: mưc năng lương sư dung (Watts) X thơi gian (giơ) thiết bi cân dung. Vi du: Môt âm điện sư dung 2000 Watts va bật lên trong 6 phut (0,1 cua môt giơ) môi ngay. Năng lượng = Watts x giơ = 2000W x 0,1 giơ = 200Wg hoăc 0,2kWg (đê đun sôi vai ly nươc)

Phí phạm năng lương ‘NĂM CHƠ’ vào nhưng dung cu giai trí Nếu chưc năng ‘năm chơ’ trên môt chiếc stereo nhỏ sư dung 10 Watts va mơ lên trong 24 giơ môi ngay. Năng lượng = Watts x Giơ = 10W x 24 giơ = 240Wg hoăc 0,24kWg

Môt cai loa trầm ‘sub-woofer’ (đê lam cho bô khuyếch đai co đô trầm hơn) vơi nguôn cung câp năng lượng riêng co thê dung tơi nưa Đơn vi môt ngay chỉ đê ‘năm chơ’. Nhưng đưa con ban trong tuôi mơi lơn co thê co nhưng thiết bi ‘đoi điện’ nay đê trong phong chung! Trong nhưng ví du này, may chơi điện tư mà ngay ca khi bạn không dung tơi đa sư dung

điện mỗi ngày nhiều hơn năng lương mà chiếc âm nâu nươc bạn đang đun!

GIẶT VA LAM KHÔ QUÂN AO Giăt quần ao băng nươc lanh sư dung 0.3 Đơn vi. Giăt quần ao băng nươc nong sư dung 1 Đơn vi.

May sây khô quần ao băng điện sư dung nhiêu năng lượng va mơ cho chay trong thơi gian dai. Dung loai may sây nay đê sây khô môt côi giăt co le cần dung tơi 5 Đơn vi!

Măt trơi sây khô quần ao tôt nhât va miên phi! Bơi vậy dung giây phơi nếu co thê, chỉ dung may sây đê lam khô hăn quần ao vao mua đông.

Nêu ban không thê phơi khô quân ao bên ngoai

ban se ngac nhiên khi thây quần ao khô nhanh tơi mưc nao khi phơi trong nha trên dây hoăc gia phơi quần ao. Đề nghi: Treo khăn trai giương trên cưa phong ngu. THIÊT BI VĂN PHONG TAI NHA Hay tập co thoi quen la chỉ bật may vi tinh, may sao chép va may in khi ban cần dung, va xong thi tăt đi. Mua bang ô cămvơi công tăc riêng nếu bât cư môt trong nhưng thiết bi nay không co công tăc điện riêng. Đê no ơ nơi ban co thê vơi tơi dê dang va dung no đê tăt tưng thiết bi. Kiêm chăc la ban đa kich hoat tinh năng tiết kiệm điện trong may vi tinh cua ban.

HÔ BƠI & MAY BƠM SPA

May bơm co thê rât manh va sư dung rât nhiêu năng lượng. Nhưng may bơm hô bơi cu hơn co le la 900 Watts, sư dung gần 1 Đơn vi môi giơ đông hô. May bơm nay hiệu qua hơn NHIÊU, no chỉ dung 150W.

21

SAVING WATER In the last 40 years, Perth’s rainfall has decreased while the city has grown! The Water Corporation has had to desalinate and recycle water to provide enough for Perth people and lawns. These methods cost us taxpayers a lot of money!

Drip, drip, drip…

Get a plumber or ask your landlord/agent to fix dripping taps, inside or outside, and leaking toilet cisterns. One tap dripping slowly can waste 10,000 litres of water in a year! If it’s a HOT tap, this will cost a lot in electricity or gas as well. Also, make sure that the pressure relief valve from the hot water system is not dripping all the time.

Clothes washing Wash clothes using as little

water as possible and try not to wash until you have a full load. Cold wash is OK for most washing.

You may consider buying natural Asian soap nuts or modern washing balls from a health food shop or Environment House in Bayswater which wash your clothes without foam, so you won’t need to rinse them. This saves a lot of water.

Most front-loader washing machines use less energy and water than most top-loader machines.

Dishwashers Some dishwashers use much less water than others. The dishwasher with this label uses only 13L per wash as long as you haven’t wasted water by rinsing your dishes first!

Re-using water You can re-use the water from

your washing machine or shower to water the garden. This used water is called GREY WATER. There are many different types, sizes and prices of greywater systems on the market. But they are not suitable for every household. You should NOT use greywater on vegetables or herbs, or lawns that children play on, but you can use it on fruit trees.

Saving water in the bathroom If you have a storage hot water system, install a ‘low-flow’ shower head. This should give you 9L/min, which is plenty! Try to limit showers to 3-4 minutes. Be strong with your teenagers!

Gardening Most of Perth’s fresh water is used on lawns and gardens. WA’s Water Corporation has some great tips on saving water on the garden: https://www.watercorporation.com.au/save-water/in-the-garden

Native plants Consider replacing some of your lawn and thirsty shrubs with native plants that have grown in Perth soil for thousands of years - groundcovers, native grasses, shrubs of all sizes and small trees. Most native West Australian plants will only need watering for their first year or two, then they will look after themselves! You can choose a range of plants so that some of them are flowering in every season! They will attract native birds and butterflies to your garden. Some good native plant nurseries are: Lullfitz Nursery, cnr Caporn & Honey Rd, Wanneroo. http://www.lullfitz.com.au Zanthorrea Nursery, 155 Watsonia Rd, Maida Vale http://www.zanthorrea.com.au These nurseries have lots of useful lists and photos on their websites. Both open 7 days a week.

Even very small cheap native seedlings grow well if you plant them in May/June and soon catch up with bigger, more expensive potted native plants. But make sure you know how big they will grow so you don’t overcrowd your garden!

Mulch around plants to keep the soil cool and

stop water from evaporating from the soil. A mulched garden needs much less water. Tree mulch is really good. You can get FREE MULCH (or get it faster for $49 delivery fee) from Mulchnet. You will get enough for your neighbours to share! http://www.mulchnet.com

In typical sandy Perth soil, adding kaolin or bentonite clay will help to stop you wasting a lot of water.

Watering If you have an automatic sprinkler system, make the water droplets big, so they don’t just evaporate. DRIP irrigation systems are best, watering the roots of plants from under the surface.

Good luck with your water-saving efforts!

22

TIÊT KIỆM NƯỚC

Trong 40 năm qua, lượng nươc mưa ơ Perth đa giam bơt trong khi đo thanh phô tăng trương hơn lên! Sơ Nươc đa đang khư muôi va tai chế nươc đê cung câp đu cho cư dân Perth va vươn cỏ. Nhưng phương phap nay tôn rât nhiêu tiên cua chung ta la nhưng ngươi đong thuế!

Nhỏ giọt, nhỏ giọt, nhỏ giọt …

Hay gọi thợ ông nươc hoăc hỏi chu nha/đai ly đê sưa voi nươc nhỏ giọt, bên trong hoăc bên ngoai, va thung nươc nha cầu bi ro rỉ. Môt voi nươc nhỏ giọt châm co thê tốn ca 10,000 lít nươc trong môt năm! Nếu la voi nươc NONG thi se tôn rât nhiêu điện hoăc ca ga nưa. Ngoai ra, hay kiêm chăc răng van giam ap lực tư hệ thông nươc nong không nhỏ giọt hoai.

Giặt quân ao Giăt quần ao thi dung cang it nươc

cang tôt va rang đưng giăt cho tơi khi được môt côi đầy. Phần lơn mọi thư đêu co thê giăt băng nươc lanh. Ban co thê nghĩ tơi việc mua hat sa bông tự nhiên A châu hoăc viên giăt hiện đai ơ tiệm thực phâm lanh manh hoăc Nha Môi Trương ơ Bayswater, no giăt quần ao không co bọt bơi vậy ban không cần xa lai. Như vậy tiết kiệm được rât nhiêu nươc. Phần lơn nhưng may giăt cưa trươc đơ tôn năng lượng va nươc hơn phần lơn nhưng may giăt cưa trên.

May Rưa Chen Môt sô may rưa chén dung it nươc hơn may khac. May rưa chén vơi nhan nay chỉ dung 13L môi lần rưa miên la ban đa không phi nươc băng cach trang chén trươc!

Tai sư dung nươc Ban co thê tai sư dung nươc tư

trong may giăt hoăc voi tăm đê tươi vươn. Nươc đa dung rôi gọi la NƯƠC XAM. Co nhiêu loai, nhiêu cơ va gia cho hệ thông nươc xam trên thi trương. Nhưng chung không thich hợp cho mọi gia đinh. Ban KHÔNG nên tươi nươc xam lên rau xanh hoăc rau thơm, nhưng ban co thê dung cho cây ăn trai. Tôt nhât cung không nên dung no tươi cho vươn cỏ nơi ma con em ban chơi.

Tiết kiệm nươc trong nhà tăm Nếu ban co hệ thông nươc nong lưu trư, hay găn đầu voi sen co ‘dong chay it’. No se chay cho ban 9L/môt phut, như thế la nhiêu lăm rôi! Rang han chế tăm voi sen trong 3-4 phut thôi.

Hay cưng răn vơi nhưng đưa con tuôi mơi lơn của bạn!

Làm vươn Phần lơn nươc được dung cho cỏ va vươn. Sau đây la nhưng meo đê tiết kiệm nươc, co nghĩa la minh tiết kiệm được chut tiên nhưng tiết kiệm rât nhiêu cho môi trương!

Cây ban xư

Hay nghĩ đến việc thay thế môt phần vươn va cây côi cua ban băng nhưng cây ban xư la nhưng cây đa tưng mọc trên vung đât Perth ca hang ngan năm qua – giây bo dươi đât, cỏ ban xư, nhưng bui cây nhiêu cơ lơn nhỏ khac nhau. Phần lơn nhưng cây ban xư cua Tây Uc chỉ cần tươi trong môt hai năm đầu, rôi sau đo chung se tự tôn tai! Ban co thê chọn môt loat cây đê môi mua đêu co hoa nơ! Chung se thu hut nhưng loai chim va bươm ban xư tơi vươn nha ban. Môt sô vươn ươm cây ban xư gôm co: Lullfitz Nursery, cnr Caporn & Honey Rd, Wanneroo. http://www.lullfitz.com.au Zanthorrea Nursery, 155 Watsonia Rd, Maida Vale http://www.zanthorrea.com.au Nhưng vươn ươm cây nay co nhiêu danh sach va hinh anh hưu ich trên trang mang cua họ. Ca hai đêu mơ cưa 7 ngay môt tuần.

Ngay ca nhưng cây con ban xư rât nhỏ va re se mọc manh nếu ban trông vao thang Năm/Sau va se sơm băt kip vơi nhưng cây ban xư lơn hơn trông trong chậu va măc hơn. Nhưng kiêm xem minh co biết ro chung lơn tơi mưc nao đê cây trong vươn cua ban đưng bi chen chuc.

Mun chung quanh gôc se giup cho đât mat va giư

nươc không bôc hơi khỏi đât. Môt vươn cây co mun se cần rât it nươc. Mun cây thật sự rât tôt. Ban co thê lây MUN MIÊN PHI tư Mulchnet (nhanh hơn nếu ban tra $49 giao hang miên phi) from Mulchnet. Ban se co đu đê chia se cho hang xom cua ban! www.mulchnet.com

Trong loại đât cat đặc thu của Perth, bỏ thêm đât set kaolin hoặc bentonite se giup bạn đơ phí nhiều nươc.

Tươi nươc Nếu ban co hệ thông phun nươc tự đông hay lam cho cac giọt nươc lơn hơn đê no đưng bôc hơi. Hệ thông tươi NHO GIOT la tôt nhât, no tươi vô rê cây

tư dươi măt đât.

https://www.watercorporation.com.au/save-water/in-the-garden

Chuc ban may măn trong nô lưc tiêt kiêm nươc!

23

Eco & safety issues with fluoro tubes & globes Fluorescent tubes and globes (sometimes called ‘Energy Saver’) contain a small amount of mercury, so must be handled carefully. When your fluoro tubes and globes don’t work anymore, take them to your Council offices or nearest library. From there, these tubes and globes go to a special recycling centre where the mercury and other components will be recycled safely, and used in new products.

If a fluorescent lamp or tube breaks inside your home, you and your family must try to avoid contact with the mercury gas and broken parts. It is especially important for pregnant women, babies and children to avoid this contact. 1. OPEN windows and doors. 2. TURN OFF air conditioner, fan or heater. 3. Put on disposable rubber gloves. 4. Sweep up pieces with a piece of cardboard (e.g. a playing card) or a brush you can throw away. 5. Use a damp rag for very fine pieces. DO NOT VACUUM, as it will contaminate the vacuum cleaner. 6. Wrap the pieces in newspaper and place in the GENERAL RUBBISH BIN. 7. If babies or young children use the room where the globe broke, and it is carpeted, cover the affected area with a mat or replace carpet.

Suggestion: Put together a little kit of all these items: • rubber gloves • glass jar with tight fitting top • old brush (e.g. stiff paintbrush) you can throw away • pieces of fine cardboard (playing card ideal) Make sure all adult members of the household know where to find this kit when needed. After a breakage, replace used items, to be ready for possible future breakages.

________________________________________________

About SOLAR PANELS, also called photovoltaic (PV) cells

• W = Watts •kW = KiloWatts (1000W = 1kW) • DC=Direct Current •AC=Alternating Current •The Inverter, changes solar DC to AC electricity •The GRID is the electricity network joining all our homes to the power stations.

Solar panels convert sunlight into electricity. Each solar panel has its own power rating in Watts (maybe 200W), and when there is a set of solar panels together (for example 10) this ‘array’ will have a total power rating (200Watts x 10 panels = 2000W or 2kW): When the sun is shining on these panels at full strength, the whole array will produce 2kW.

In Perth, the sun shines at full strength for an average 4.5hrs each day (more in summer, less in winter). So a 2kW array should make 2kW x 4.5 hours = 9kWh, (or 9 Units) each day. A solar array needs an inverter which is mounted on a wall of your house. It has a display (meter) showing how much power it is making at any moment, how much energy it has ever converted since installation, and how much energy it has converted so far today.

If you don’t use all the power that your solar panels are producing each day, some of it will be ‘exported’ to the Grid, and Synergy will pay you 8c/Unit (2015). Solar panel owners who use very little electricity might not have to pay any bills, and may even get money back. (You need to ask Synergy for this).

Most people living in cities and towns are still connected to the Grid, so they can use electricity anytime without the expense of a storage battery. These solar storage batteries are expensive but are getting cheaper, so in the future more people will choose to go off the Grid.

24

Nhưng vân đề môi trương và an toàn vơi đen ống và đen tron huynh quang

Đen ống và đen tron huynh quang (đôi khi đươc gọi là 'bong tiết kiệm năng lương') chưa môt lương nhỏ thủy ngân, do đo phai đươc xư ly cẩn thân. Khi đen ông va đen tron huynh quang fluoro không lam việc nưa, ban nên đưa chung đến văn phong Hôi đông Thanh phô hoăc thư viện gần nhât. Tư đo, cac đen ông va đen tron nay được đưa đến môt trung tâm tai chế đăc biệt, nơi đây thuy ngân va cac thanh phần khac se được tai chế môt cach an toan, va được sư dung trong cac san phâm mơi.

Nếu môt chiếc đen hoặc đen ống huynh quang vơ trong nhà của bạn, ban va gia đinh cua ban phai cô găng tranh tiếp xuc vơi khi thuy ngân va cac manh vơ. Đăc biệt quan trọng la đôi vơi phu nư mang thai, tre sơ sinh va tre em phai tránh không tiếp xuc vơi no. 1. MỞ cưa sô va cưa ra vao. 2. TĂT may điêu hoa, quat hoăc lo sươi. 3. Đeo găng cao su loai dung môt lần. 4. Quét manh vun băng tâm bìa cưng (vi du như la bai) hay ban chai ma ban co thê vưt bỏ. 5. Dung môt miếng gie âm cho nhưng manh thật min. ĐƯNG HUT BUI, vi no se lam ô nhiêm may hut bui. 6. Goi nhưng manh vun nay vô tơ bao va bỏ vô THUNG RAC THƯƠNG. 7. Nếu tre sơ sinh hoăc tre nhỏ sư dung căn phong nơi co bong đen vơ, và co trai tham thi hay lây miếng tham nhỏ đậy lên chô đa co manh vơ hoăc thay nguyên tâm tham.

Gơi y: Gom thành môt goi nhỏ tât ca cac thư sau đây: • Găng tay cao su • lọ thuy tinh co năp văn chăt • ban chai cu ma ban co thê vưt bỏ (vi du như môt chiếc cọ ve cưng), • mây miếng bìa cưng mỏng (ly tương nhât la la bai) Hay kiêm chăc răng tât ca mọi ngươi lơn trong nhà đều biết chỗ lây cai goi này khi cân. Sau môt lân vơ, hay thay thế cac thư trên, đê chuẩn bi săn sàng cho lân sau lơ co vơ. ________________________________________________

Về NĂNG LƯƠNG MẶT TRƠI, con đươc gọi là hiệu ưng quang điện • W = Watts •kW = KiloWatts (1000W = 1kW) • DC=Điện môt chiều •AC=Điện xoay chiều • Lươi Điện ‘GRID’ là mạng lươi điện nối kết tât ca cac căn nhà vơi nhà may điện.

Nhưng tâm pin mặt trơi chuyên đôi anh sang mặt trơi thành điện năng. Môi tâm pin măt trơi co công suât riêng chỉ đinh băng Watts (co thê la 200W), va khi tập hợp cac tâm pin măt trơi vơi nhau (vi du 10) ‘mang’ nay se co tông sô công suât (200Watts x 10 tâm pin = 2000W or 2kW): Khi măt trơi đang chiếu sang trên cac tâm nay vơi cương đô manh nhât, nguyên mang se san xuât được 2kW.

Tai Perth, măt trơi chiếu vơi cương đô manh nhât trung binh 4 tiếng rươi môi ngay (mua he lâu hơn, mua đông it hơn). Vi vậy, môt mang 2kW phai lam ra 2kW x 4,5 giơ = 9kWg, (hoăc 9 Đơn vi) môi ngay.

Môt mang năng lượng măt trơi cần môt ‘bô biến đôi điện’ đê biến đôi dong điện môt chiêu DC thanh dong điện xoay chiêu AC, săn sang đê sư dung hoăc ‘xuât khâu’. Bô biến đôi điện se được găn lên môt bưc tương nha ban. No co môt man hinh (đông hô) chỉ cho thây lượng điện đa san xuât được vao bât cư luc nao, sô năng lượng đa chuyên đôi được tư khi lăp đăt, va sô năng lượng no đa chuyên đôi được cho đến ngay hôm nay.

Nếu ban không dung hết điện do nhưng tâm pin măt trơi san xuât môi ngay thi môt phần nao đo se được ‘xuât khâu’ vô Lươi Điện, va Synergy se tra ban 8xu/Đơn vi (2015). Nhưng chu nhân cua nhưng tâm pin măt trơi nay co thê se không phai tra chut hoa đơn nao nếu họ sư dung rât it điện, va co le thỉnh thoang se nhận được tiên tin dung do Synergy tra.

Phần lơn nhưng ngươi sông trên tỉnh thanh vẫn được kết nôi vơi Lươi Điện, đê họ co thê dung điện bât ky luc nao ma không phai tôn phi cho binh điện. Nhưng binh điện măt trơi nay đăt gia nhưng môi năm môt re đi, vi vậy trong tương lai se co nhiêu ngươi chọn không dung Lươi Điện hơn