tin học đại cương - ttdungit.files.wordpress.com · 1.5 cấu trúc máy tính...

TIN HỌC ĐẠI CƯƠNGChương 1: TỔNG QUAN VỀ MÁY TÍNH

Nội dung

1. Đối tượng nghiên cứu của tin học

2. Thông tin và xử lý thông tin

3. Lịch sử phát triển máy tính

4. Phân loại máy tính

5. Cấu trúc máy tính

6. Hệ đếm

7. Hệ điều hành

[email protected] 2

Nội dung






6. Hệ đếm


[email protected] 3

1.1 Đối tượng nghiên cứu của Tin học

■ Tin học là ngành khoa học nghiên cứu về cấu trúc, tính chất và cácquá trình xử lý thông tin một cách tự động dựa trên các phươngtiện kỹ thuật.

c

[email protected] 4


■ Nền tảng của Tin học là : Toánhọc + Vật lý

■ Đặc trưng: Truyền và xử líthông tin tự động

■ Phương tiện kĩ thuật : Máy tínhđiện tử ....

■ PTKT vừa là công cụ vừa là đốitượng nghiên cứu

[email protected] 5


[email protected] 6

Nội dung






6. Hệ đếm


[email protected] 7

1.2 Thông tin và xử lí thông tin

■ Thông tin: sự thông báo, cắt nghĩa …

■ Lưu trữ: báo, sách, băng ghi âm, đĩa từ, ….

■ Thông tin đối tượng: tập hợp các dữ kiện về đối tượng đó.

[email protected] 8

1.2 Thông tin và xử lí thông tin

■ Khi tiếp nhận được thông tin, con người thường phải xử lý nó đểtạo ra những thông tin mới, có ích hơn, từ đó có những phản ứngnhất định

■ Thông tin có thể được phát sinh, được lưu trữ, được truyền, đượctìm kiếm, được sao chép, được xử lý, nhân bản. Thông tin cũng cóthể biến dạng, sai lệch hoặc bị phá hủy

[email protected] 9

Nội dung






6. Hệ đếm


[email protected] 10

1.3 Lịch sử phát triển máy tính

■ Những máy tính toán đầu tiên: que tính, các hình thù đất sét, bàn tính la mã.

Bàn tính la mã (240 TCN) Bàn tính Trung Quốc



■ Máy tính thế hệ số 0

1642: Bailse Pascal chế tạo máy Pascaline thực hiện được 2 phép tính cộng (+) và trừ (-).



■ Máy tính thế hệ số 0 (tt)

1671: Gottfried Leibniz chế tạo máy Stepped Reckone thực hiện

được 4 phép tính công, trừ, nhân, chia.



■ Máy tính thế hệ số 0 (tt)

1842: Charles Babbage chế tạo máy tính toán sai phân và máytính có khả năng xử lý tự động, có khả năng lập trình được



■ Máy tính thế hệ số 1 (1946-1955)

Dùng bóng điện tử chân không, tiêu thụ năng lượng rất lớn. Kíchthước máy rất lớn, tốc độ xử lý lại rất chậm chỉ đạt khoảng vài ngànphép tính trên giây.




Các bóng điện tử đã được thay bằng các bóng làm bằng chất bándẫn nên năng lượng tiêu thụ giảm, kích thước nhỏ hơn nhưng vẫnrất lớn ( 50 m vuông ), tốc độ xử lý đạt khoảng vài chục ngàn phéptính trên giây.

DEC PDP-1 (1960)




Thời gian này đánh dấu sự ra đời và phát triển của công nghệ vimạch tích hợp IC. Máy có kích thước nhỏ gọn hơn và tiêu thụ nănglượng ít hơn, tốc độ xử lý đạt khoảng vài trăm ngàn phép tính trêngiây

Dòng máy tính

DEC DPD-8 (1965)



■ Máy tính thế hệ số 4 (Sau năm 1981)

Thời gian này đánh dấu sự ra đời và phát triển của công nghệ dùngmáy tích hợp cỡ lớn VLSI



■ Máy tính thế hệ số 5

Thế hệ máy tính hiện đại, đi kèm với sự phát triển của Internet, cácthế hệ máy tính ra đời với tốc độ xử lí nhanh phục vụ tối đa tínhnăng cho người dùng.


Nội dung






6. Hệ đếm



1.4 Phân loại máy tính

.



.



■ Máy tính cá nhân PC

Là loại máy tính phổ biến nhất

Các loại máy tính để bàn

+ Máy tính cá nhân (Personal Computer – PC)

+ Máy tính trạm làm việc (

Workstation Computer)

■ 1981: IBM giới thiệu máy tính IBM-PC

sử dụng bộ xử lý Intel 8088

■ 1984: Apple đưa ra máy tính

Macintosh sử dụng bộ xử lý Motorola

68000

■ Giá thành: 300USD đến 10.000USD



■ Máy chủ Server

Thực chất là máy phục vụ

Dùng trong mạng theo mô hình Client/Server (Kháchhàng/Người phục vụ)

Tốc độ và hiệu năng tính toán cao

Dung lượng bộ nhớ lớn

Độ tin cậy cao

Giá thành: hàng chục nghìnđến hàng chục triệu USD



■ Máy tính nhúng (Embedded Computer)

Được đặt trong thiết bị khácđể điều khiển thiết bị đó làm việc

Được thiết kế chuyên dụng

- Điện thoại di động

- Điều khiển điều hòa, tivi ...

Giá thành: Vài USD đến hàng trăm nghìn USD


Nội dung






6. Hệ đếm



1.5 Cấu trúc máy tính



■ Các thành phần của máy tính



■ Bộ xử lý trung tâm CPU : CPU có thể được xem như não bộ, một trong những phần tử cốt lõi nhất của máy vi tính. Nhiệm vụ chính của CPU là xử lý các chương trình vi tính và dữ kiện

■ Hai thành phần chính: ALU + CU

■ Đơn vị đo tốc độ: Hezt (Hz)



Bo mạch chủ: là trung gian giao tiếp giữa các thiết bị với nhau. Có

rất nhiều các thiết bị gắn trên bo mạch chủ theo cách trực tiếp có

mặt trên nó hay thông qua các kết nối cắm vào hoặc dây dẫn liên

kết.



Bộ nhớ trong

RAM (Random Access Memory): bộ nhớ có thể ghi vào đọc dữ liệu, bị xóa

khi mất nguồn điện.

ROM (Read Only Memory): Bộ nhớ chỉ đọc, khi mất điện dữ liệu vẫn tồn tại,

dùng để lưu các chương trình cơ sở của máy tính.



Bộ nhớ ngoài

Hard disk: đĩa cứng

Optical disk: đĩa quang

Flopy disk: đĩa mềm

Flash disk (USB) ...



Thiết bị nhập



Thiết bị nhập (tt)

Camera Chuột Thẻ nhớ



Thiết bị xuất

Monitor Máy in Máy chiếu


Nội dung






6. Hệ đếm



1.6 Hệ đếm – Khái niệm hệ đếm

Hệ đếm:- Tập các ký hiệu và tập các quy tắc xác định dùng để biểu diễn và tính giátrị các số.- Biểu diễn độ lớn của một đại lượng.



Cơ số:

Số lượng ký hiệu mà hệ đếm đó cho phép sử dụng khi biểu diễn giá trị.

Hệ đếm cơ số a có a ký hiệu.

Ví dụ:

Hệ đếm số cơ số 10:

Có 10 ký hiệu: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9

Một số trong hệ cơ số 10: 762512123312

234 = 2*102 + 3*101 + 4*100 = 200 + 30 +4



Một số hệ đếm cơ bản:

Hệ đếm La mã: I=1, V=5, X=10, D= 500, M=1000

Hệ đếm thập phân: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9

Hệ đếm nhị phân: 0,1

Hệ đếm bát phân: 0,1,2,3,4,5,6,7

Hệ đếm thập lục phân: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9, A=10, B=11, C=12, D=13, E=14, F=15

.



Biểu diễn thông tin trong máy

tính: Thông tin máy tính được

biểu diễn thông qua những tín

hiệu điện: có hoặc không có

điện

Hệ đếm tương ứng được sử

dụng: Hệ đếm cơ số 2


1.6 Chuyển từ cơ số 10 sang cơ số 2

D = số cần chuyển

Chia D (chia nguyên) liên tục cho 2 cho tới khi kết

quả phép chia = 0.

Lấy phần dư các lần chia viết theo thứ tự ngược

lại.

– Kết quả: 1011


1.6 Chuyển từ cơ số 10 sang cơ số 2 (tt)

Phần nguyên

–Chia liên tiếp cho 2.

–Viết phần dư theo chiều ngược lại.

Phần thập phân

–X = phần thập phân.

–Nhân X với 2 → kết quả:

■Phần nguyên (0,1)

■Phần thập phân

– Lặp lại từ bước đầu, đến khi muốn dừng hoặc kết quả=0.

–Viết các phần nguyên theo đúng thứ tự được kết quả.


1.6 Chuyển đổi cơ số 16 và cơ số 2

Một chữ số hệ 16

tương đương 4 BIT

của hệ Nhị phân

– 1H = 0001B

– FH = 1111B

Xem bảng chuyển đổi các hệ


1.6 Đổi hệ 16 sang hệ 2

■ Căn cứ vào bảng chuyển đổi, thay thế 1 chữ số của số hệ 16 bằng 4 bit nhịphân.

Ví dụ:– CH = 1100B

– 7H = 0111B

→ C7H = 1100 0 111B


1.6 Đổi hệ 2 sang hệ 16

Nhóm 4 bit một từ phải sang trái rồi căn cứ vào bảng chuyển đổi, thay thế bằng

chữ số tương ứng trong hệ 16.

Ví dụ:

1111100B

= 0111 1100B

= 7CH


Bài tập

Diễn giải vì sao có những kết quả chuyển đổi dưới

đây:

11910 → 011101112 → 77h

23110 → 111001112 → E7h

9910 → 011000112 → 63h

21310 → 110101012 → D5h

16810 → 101010002 → A8h

17310 → 101011012 → ADh

13710 → 100010012 → 89h


Bài tập (tt)

Hãy đổi các số sau sang hệ nhị phân và hệ hex

–245.687510

–321.12358

–426.37510

Hãy đổi các số sau sang hệ thập phân

–216.3516

–A2.616

–4F6A.1E16

–101110110.1010112


Nội dung






6. Hệ đếm



1.7 Hệ điều hành

■ Giới thiệu hệ điều hành

Hệ điều hành là một phần mềm chạy trên máy tính, dùng để điều

hành, quản lý các thiết bị phần cứng và các tài nguyên phần mềm

trên máy tính.



■ Hệ điều hành đóng vai trò trunggian trong việc giao tiếp giữangười sử dụng và phần cứngmáy tính, cung cấp một môitrường cho phép người sửdụng phát triển và thực hiệncác ứng dụng của họ một cáchdễ dàng.



■ Chức năng hệ điều hành

Quản lý chia sẽ tài nguyên máy tính

Giả lập máy tính mở rộng

■ Nhiệm vụ chính hệ điều hành

Điều khiển trực tiếp phần cứng

Thực hiện đọc/ghi, quản lý tập tin

Cung ứng một hệ thống giao diện sơ khai cho các ứng dụng

Cung ứng một hệ thống lệnh cơ bản để điều hành máy (system

command)

Cũng cung cấp các dịch vụ cơ bản cho các phần mềm ứng dụng.



■ Phân loại hệ điều hành dưới góc độ loại máy tính

Hệ điều hành dành cho máy MainFrame

Hệ điều hành dành cho máy Server

Hệ điều hành dành cho máy nhiều CPU

Hệ điều hành dành cho máy tính cá nhân (PC)

Hệ điều hành dành cho máy PDA (Embedded OS - hệ điều hành

nhúng)

Hệ điều hành dành cho máy chuyên biệt

Hệ điều hành dành cho thẻ chíp (SmartCard)



■ Phân loại hệ điều hành dưới góc độ chương trình sử dụng

Hệ điều hành đơn nhiệm một người dùng

Hệ điều hành đa nhiệm một người dùng

Hệ điều hành đa nhiệm nhiều người dùng

■ Phân loại hệ điều hành dưới góc độ người dùng

Một người dùng

Nhiều người dùng

o Mạng ngang hàng

o Mạng có máy chủ: LAN, WAN, ...



■ Phân loại hệ điều hành dưới hình thức xử lí

Hệ thống xử lý theo lô

Hệ thống xử lý theo lô đa chương

Hệ thống chia sẻ thời gian

Hệ thống song song

Hệ thống phân tán

Hệ thống xử lý thời gian thực


1.7 Hệ điều hành MS- DOS

■ Hệ điều hành đĩa từ (Microsoft Disk Operating System, gọi tắt là MS-DOS) là hệ điều hành của hãng phần mềm Microsoft

■ Có giao diện dòng lệnh (command-line interface)

■ MS-DOS phổ biến trong suốt thập niên 1980, và đầu thập niên 1990, cho đến khi Windows 95 ra đời.



■ Các khái niệm cơ bản trong DOS

Tệp tin (File)

Thư mục (Directory)

Ổ đĩa (Drive)

Đường dẫn (Path)

Lệnh (Command)



■ Tệp tin ( File)

Là tập hợp các thông tin được tổ chức lưu trữ thành một

đơn vị độc lập.

Có hai loại tệp tin là:

Tệp tin dữ liệu.

Tệp tin chương trình.

Các đặt tên tệp tin:

Gồm 2 phần: phần tên và phần mở rộng, được phân cách bằng

dấu chấm.

Trong DOS không được đặt tên quá 8 ký tự.

Không chứa dấu cách và các ký tự đặc biệt.

Ví dụ: hinhanh.jpg , baocao.doc, [email protected] 58


■ Thư mục (Directory)

Là tệp tin đặc biệt không chứa các byte thông tin cụ thể mà chứa các

tệp tin hoặc thư mục con cho phép người dùng có thể tổ chức lưu trữ

tệp tin dễ dàng.

Quy ước của DOS:

Tên của thư mục được viết hoa toàn bộ.

Không có phần mở rộng.

Ví dụ:

HOCKYII BAITAP DETHI



■ Ổ đĩa (Drive)

Là một phân vùng trên thiết bị lưu trữ. DOS sử dụng các chữ cái để

đặt tên gán cho mỗi ổ đĩa.

Quy ước dùng dấu “:” phía sau ký tự mọi ổ đĩa.

Ví dụ:

- Ổ đĩa A : A:\\

- Ổ đĩa C: C:\\

- Ổ đĩa F: F:\\



■ Đường dẫn (Path)

Là một dãy các thư mục hoặc tệp tin được phân các

với nhau bởi dấu “\”

Dùng để truy cập đến một thư mục hay một tệp tin

Ví dụ:

C:\Windows\System32\

D:\BAITAP\Thuchanh.doc



■ Các câu lệnh trong MS DOS

Là một chỉ thị do người dùng nhập từ bàn phím

Cú pháp:

<Từ khóa lệnh> <Danh sách tham số> <Enter ↵ >

Lệnh Chức năng Cú pháp

MD Tạo thư mục mới MD [đường dẫn] <tên thư mục> <ENTER>

RD Xóa thư mục rỗng RD [đường dẫn] <tên thư mục> <ENTER>

CD Chuyển thư mục hiện hành CD [đường dẫn] <tên thư mục> <ENTER>

DIR Xem nội dung thư mục DIR [đường dẫn] <tên thư mục> [/p] <ENTER>

DEL Xóa tệp tin DEL [đường dẫn] <tên tệp tin> <ENTER>

REN Đổi tên tệp tin REN [đường dẫn] <tên tệp tin> <tên mới> <ENTER>

COPY Sao chép tệp tin COPY <Nguồn> <Đích> <ENTER>[email protected] 62

1.7 Hệ điều hành Windows

■ Giới thiệu

Microsoft Windows là tên của các dòng phần mềm hệ điều hành độc

quyền của hãng Microsoft.

Ra đời tháng 11 năm 1985.

Có giao diện đồ họa



■ Đặc tính

Một hệ điều hành đa nhiệm (multi tasking).

Có các biểu tượng (icon).

Một trình tổng hợp của những trình ứng dụng, như trình thảo văn

bản, trình đồ họa và các ứng dụng hữu ích như lịch, đồng hồ, máy

tính, bản tính, phần mềm lướt mạng, soạn thảo văn bản, trò chơi.



■ Giao diện



■ Nền:

Nền đặt các biểu tượng.

Khi nhấp chuột lên một biểu

tượng bất kỳ này, người

dùng sẽ chạy được một ứng

dụng mặc định gán cho biểu

tượng ấy.



■ Nút Menu Start:

Dùng để chạy ứng dụng, tìm

kiếm tài liệu, bật tắt máy.

Trợ lí ảo Cortana

Settings: chỉnh sửa các thay

đổi của các thiết bị hoặc

phần mềm được đặt vào

máy.


tin học đại cương - ttdungit.files.wordpress.com · 1.5 cấu trúc máy tính...

Documents