tips voor betere foto's - derooijfotografie.nl · 7 betere kleuren voor elke zons-ondergang...

Photoshop CC Verbeter sfeervolle

landschappen

Tips en trucsAlles scherp

in beeld

Alles kits!De beste camera/lens-combinaties

tips voor betere foto's

HDR-EFFECT MET LIGHTROOM

DIEREN FOTOGRAFEREN

Als fotografie je passie is

SMAAKVOLLE STILLEVENS

Maak in een handomdraai een prachtig stilleven

KINDEREN FOTOGRAFERENMet onze tips kan jij deze uitdaging aan! TIPS EN TRUCS

PRAKTIJK

WORKSHOP

PRAKTIJK

GETEST

Abonnee worden? Kijk op pagina 16 óf geef een abonnement cadeau aan iemand en kijk op pagina 33! Voor meer informatie www.fnl.nl/chipfotomagazineabo.

4 Hyperfocale afstand Bereikdeperfectescherpteinlandschaps-

foto’s.

7 Betere kleuren voor elke zons-ondergang

Krachtigekleurenenopvallendewolken:verbetersfeervollelandschappennaarsmaak.

10 Altijd een goede compositie Zolegjeiederonderwerpsteedsweerop

zijnmooistvast.

18 100 tips & trucs Beterefoto’smetdebestetipsvanprofesis-

onals,praktijktipsenbeeldbewerkingstips.

28 Creatieve stillevens Gaaandeslagmetcomplementairekleuren,

glazenenwatfruit.

30 Kinderen fotograferen Welatenjezienhoejedealtijdbeweeglijke

kinderengoedfotografeert.

34 Hdr met Lightroom Methdrvoegjefoto’smetverschillende

belichtingensamentotéénperfectefoto.

36 De beste kits voor een faire prijs Wijbekijkenvijfpopulairecombinatiesvan

cameraenkitlensvoorelktypefotograaf.

42 Dieren fotograferen Praktischetipsvoorbeteredierenfoto’s.

Hyperfocale afstand

Verbeter kleuren met Photoshop CC

Dierenfotografie

100 Tips & Trucs

Kit objectieven

Kinderfotografie

4

7

42

18

36

302

INHOUD

4 5

onderwerpeneenaanvaardbarescherptevertonen.Opdevoorgrondlooptdescherptetotaanhetnabijheidspunt–bijeenhyper-focaleafstandvanzestienmeterligtdezebijvoorbeeldopachtmeter.Daarvoorwordendetailsonscherpafgebeeld.

Deformulevoorhetberekenenvandehyperfocaleafstandisrelatiefmoeilijk,maargelukkigzijnerappszoalsHyper-Focal(Pro).Opinternetvindjebovendiengratissitesvoorhetbepalenvandehyper-focaleafstandenscherptediepte(DepthofField,DOF),maarooktabellenvoorveel

cameramodellen.Voorlandschapsfotogra-fendieveelnaarafgelegenplekkengaanishetdushandigomzeaftedrukken.Ombijhetscherpstellendehyperfocaleafstandzogoedmogelijktebenaderen,moetje

watoefeneneneengoedooghebben.Eenafstandsschaalophetobjectiefkanookhelpen.

Wiljedehyperfocaleafstandheelexactinstellenenhebjedaarvoldoendegeduldeninnerlijkerustvoor,dankunjehetbesteeenmeetlintmeenemen.Wantmetenisweten.Wanneerjedateenaantalkerenhebtge-daan,wordthetinschattenookmakkelijker.

Stoorjebijeendslrmetoptischezoekernietaandeschijnbaregeringescherpte-diepte.Hetzoekerbeeldisgebaseerdopeenmaximaalgeopenddiafragma.Pas

Op de juiste afstand scherpstellenWaarom de scherptediepte afhankelijk is van de afstand van het focuspunt tot de camera.

OneindigScherpstellen op ‘oneindig’.

De horizon ziet er perfect uit en ook het eigen-lijke onderwerp (de kerk) ziet er nog prima uit. Alleen jammer dat de voorgrond er niet scherp op staat.

De voorgrond is superscherp, maar al na een paar meter wordt alles onscherp. Hoe verder weg, hoe onscherper.

Focuspunt 5,26 meter

De hyperfocale afstand is goed ingesteld. In dit ideale geval reikt de scherpte van de bomen op de voor-grond tot en met de heuvels op de achtergrond.

Hyperfocale afstandDe hyperfocale afstand bepalen en scherpstellen op een punt op die afstand.

Focuspunt ∞

VoorgrondScherpstellen op een goed herken-baar detail op de voorgrond.

Focuspunt 2,6 meter

Welke gedeeltes van een onderwerp scherp worden afgebeeld, hangt af van het diafragma (zie volgende pagina) en de sensorgrootte van de gebruikte camera. Vaak wordt vergeten dat het net zo belangrijk is op welke afstand je scherpstelt. Wanneer je scherpstelt op de voorgrond van het onderwerp, wordt het

scherpe gedeelte na enkele meters minder. Stel je scherp op oneindig, dan valt het scherptebereik een stuk dieper uit, maar worden belangrijke details op de voorgrond onscherp. De hyperfocale afstand zorgt voor een veel hogere kans het volledige landschap scherp af te beelden.

Hoe de scherptediepte met de focus veran-dert, zie je hieronder. In dit voorbeeld gaan we uit van een grootformaatcamera met een objectief van 50mm en een diafragma van f/16.

“De scherptediepte moet niet oneindig, maar tot de

horizon reiken.”

Hyperfocale afstand

Landschapsfotografengaanietsanderstewerkdanportretfotogra-fen.Teneerstenemenzebeduidendmeertijdvoordeperfectefoto,tentweedeishundoelomhetvolledige

landschapscherpopdefototekrijgen.Maarzoalsjewaarschijnlijkalwist,isdatzelfsmeteengroothoekobjectiefnognietzogemak-kelijk:descherptediepteisdankzijdekortebrandpuntsafstandweliswaaropvallendgroot,maarderuimtelijkedieptevanheton-derwerpisvaaknoggroter.Omalledetails,vandehorizontotaandevoorgrond,scherp

aftebeelden,moetjemethetprincipevandehyperfocaleafstandwerken.

Weleggenjeuitwatdatpreciesisenhoejedejuisteinstellingenbepaalt.Metdezetechniekzuljescherpere,gedetailleerdereenindrukwekkenderelandschapsfoto’smaken.

Maximale scherptediepteDescherptediepteisdatgedeeltedatopdefotoscherpwordtafgebeeld.Daarachterenookdaarvoorverdwijnendedetailsinonscherpte.Hetuitbreidenvanhetscherpegebiedhangtafvandegroottevande

camerasensor,debrandpuntsafstand,hetdiafragmaendeafstandtothetpuntwaaromjescherpstelt.

Hoeverderdecameravandatpuntisverwijderd,destegroterisdescherptediepte(bijdezelfdebrandpuntsafstandenhetzelfdediafragma).Watniethelpt,isomnudefocus-ringnaar‘oneindig’tedraaien.Opdiemanierwordtdescherptedieptewelgemaximali-seerd,maarvooralbovenhetgedeeltedatvoorlandschappenbelangrijkis.Daaromiserdehyperfocaleafstand.Datisdeafstandtenopzichtevanhettoestelwaarachteralle

Wanneer je scherpstelt op de hyperfocale afstand, krijg

je een foto met maximale scherptediepte.

Scherper wordt het niet!

Bij landschapsfotografie is scherpte een van de belangrijkste dingen. De beste manier om dat te bereiken is werken met de hyperfocale afstand.

Betere kleuren voor elke zonsondergang

Programma:

Doel:

Niveau:

Krachtige kleuren en opvallende wolken: verbeter sfeervolle landschappen naar smaak.

Landschapsfotografenwetendatjedebestefoto’smaakttijdenszonsopkom-stenen-ondergangen.Zowelhetlichtendekleurenzijndanonovertroffen.

Maarzelfsalsjejeaandezeregelhoudt,zuljenuendanteleurgesteldzijnmetderesultaten–dekleurenzijnlangnietmeerzolevendigalsophetmomentdatjedefotonam.

Gelukkigkunjedatcorrigeren.Maarmoetjedekleurenvandeluchtwelverderverster-ken?Wanthetklinktmisschieneenbeetjealsvalsspelen...Maarvoorlandschaps-enreisfotografenishetheelnormaal,duswaar-omvoorjouniet?Enjezultverrastzijndoorhetresultaat.

Jekuntoptweemanierentewerkgaan:jekuntdereedsaanwezigekleurenversterken,ofjebrengtmeerkleurindelucht.Webegin-nenmetdeeersteoptie.Gamaarvastopzoeknaarjebestefotovaneenzonsondergang.

Origineel

Beginner

Meer kleur voor meer sfeer

Photoshop CC

6 7

Hyperfocale afstand

wanneerjedefotodaadwerkelijkneemt,zalhetdiafragmaopdeingesteldewaardewordengesloten.Ookdegewenstescherp-tedieptewordtdanduspasgerealiseerd.Alsdelichtomstandighedenhettoelaten,kunjebeterdeLiveView-weergavegebruiken,zodatjedescherpteophetschermkuntcontrole-ren.Eenextravoordeeldaarvanisdatjeookdeloeptotjebeschikkinghebt.

Problemen met scherpte oplossenKennisvandehyperfocaleafstandisbelangrijkindelandschapsfotografie,maargeenwondermiddeltegenonscherpefoto’s.Zoverhoogjebijhetsluitenvanhetdiafragmahetrisicoopdiffractie(onscherp-

tedoorbuigingvanhetlicht).Daardoorkunnenfoto’smislukken,zelfswanneerjedehyperfocaleafstandgoedhebtingesteld.

Daarkomtbijdatdebeeldprestatieinhetgedeeltevandescherptediepteerg

verschillendkanzijn.Hetfocuspuntwordthetscherpstweergegeven,detailsdiezichverderwegbevindenwordenintoenemendemateonscherp–deverstrooiingscirkelswordengroter.Hetmenselijkoogzietditmeestalpaswanneerzeeenbepaaldedrem-pelwaardeoverschrijden,dieafhangtvandesensorgroottevandecamera.

Omdieredenspelenveelfotografenopveiligenmakentweeofmeerfoto’smetverschillendefocuspunten,diezelateropdepcsamenvoegentotééngedetailleerdefoto.Dietechniekiseigenlijkontwikkeldvoormacrofotografie,maarkanookprimainanderefotogenreswordengebruiktvoorhaarscherpefoto’s.

DiafragmaDe invloed van het diafragma op de scherptediepte en kwaliteit van de foto.

Het diafragma behoort tot de belangrijkste instellingen in de fotografie. Bij een groot diafragma, bijvoorbeeld f/2.8, wordt de scherptediepte geconcentreerd op het gebied rond het focuspunt. Bij een meer gesloten diafragma, bijvoorbeeld f/32, valt het vol-

ledige onderwerp in het scherptedieptege-deelte. Professionele fotografen gaan door-gaans liever niet verder dan f/11 of f/16: door de kleine diafragmaopening ontstaat er vooral diffractie aan de randen, waardoor de foto er toch niet scherp uitziet. Bovendien is er bij een

klein diafragma een langere belichtingstijd nodig, wat het risico op bewegingsonscherpte verhoogt. Bij bewegende onderwerpen of sterke wind helpt een statief ook niet vol-doende.

1 CameraHoe groter de sen-sor, hoe kleiner de scherptediepte bij het hetzelfde objectief. Een typische hobby-dslr zal dus een groter bereik van een land-schap scherpstellen dan een professionele grootformaatcamera.

2 Scherp gedeelteHet hoofdonderwerp waarop scherp wordt gesteld, bevindt zich hier op enige afstand. Afhankelijk van het gekozen diafragma, zal de scherpte-diepte meer of minder ver reiken.

3 OnscherpteIn welke mate details bui-ten het focuspunt onscherp worden, hangt ook af van het diafragma. Hoe verder geopend, hoe onscherper het bokeh wordt, tot voll-edig onherkenbaar. Bij een gemiddeld diafragma zijn de contouren nog herkenbaar.

Een diafragma van f/1.4 of f/1.8 zorgt ervoor dat de scherptediepte precies

het hoofdonderwerp bevat. Details op de voor- en achtergrond gaan verloren.

Bij een diafragma van f/8 of f/11 is de scherptediepte niet groot genoeg voor de

heuvels op de achtergrond, maar wel voor een redelijk

stuk voor en achter het hoof-donderwerp.

Een diafragma van f/22 of f/32 zorgt voor een ruime scherptediepte rondom

het hoofdonderwerp. Aan de randen kan wel diffractie ontstaan door de sterke

buigingen van het licht.

1

2

3

“Het menselijk oog ziet onscherpte in een foto

pas wanneer er een drempelwaarde wordt

overschreden.”

Beeldbewerking

1 Werk met de kleur van de luchtMaakeennieuwelaagaanmetCtrl+Shift+N.Schakelover

naarhetPipetdooropdeI-toetstedrukken.ZetlinksbovendeGrootteopGemiddeld3.3.KlikopdeluchtomdekleurervanovertenemenenvervolgensindewerkbalklinksonderopVoorgrond-kleurinstellen.IndeKleurkiezersteljenueenmeerverzadigdeversievandekleurin.

5 Horizon aanpassenMetCtrl-+zoomjein.Vervolgenscontroleerjedehorizonop

kleuroverlappingen(metdespatiebalkingedrukt).Wanneerjedergelij-keoverlappingentegenkomt,schilderjemethetzwartepenseelinhetlaagmasker–ditpenseelisnoggeactiveerd.MetCtrl-0zoomjeweeruitnaarhettotaalbeeld.

2 SchilderenBevaltdenieuwekleur?DanschakeljeovernaarhetPenseel

dooropdeBtedrukken.DaarnaopenjelinksbovenindeoptielijstdeVoorinstellingenkiezervoorhetpenseel.Kieseenpenseelmetgemid-deldeGrootteeneenHardheidvan50%.Overschildernudeheleluchtenvermijddehorizonzoveelmogelijk.Maargeenzorgen,eventuelefoutenkunjelaternoggladstrijken.

6 Betere wolken Benadrukdewolkenmeteengeraffineerdevariantvanonze

kleurtechniek:maakeennieuwelaagaan,gebruikeenzachtpenseelenoverschilderdewolkengrofmetzwart.EventueelteveelaanzwartverwijderjemethetGummetje(sneltoetsE).GebruikdeoptieBedek-kenenvoegvervolgenshetlaagmaskerweertoe.

3 Nieuw laagmaskerBoveninhetlaagvensterveranderjeNormaalviahetuitklap-

menuinBedekken.VervolgensklikjeonderaaninhetschermopLaagmaskertoevoegen(herkenbaaraaneenpictogrammeteenkruisineenrechthoek).KlikvervolgensbovenindewerkbalkopAfbeeldingenkiesdaarnainhetuitklapmenuvoorBerekenen.

7 Effect toevoegenKlikweeropAfbeeldingendanopBerekenen.Gebruikde

instellingenvanstap4,maarschakelnudeoptieOmkerenin.KlikvervolgensopOK.Zokiesjedonkeregrijstrappenuit.Ookhiermoetjedehandelingmeerderekerenuitvoeren.Inditvoorbeeldwashetwederomdriekeerintotaal.GebruikelkekeerdeoptieOmkeren.

4 Kleuren mengenDewaardesinhetschermBerekenenzoudenalmoeten

kloppen.Laag:Verenigd,Overvloeien:VermenigvuldigenenDekking:100%.DeoptieOmkerenisuitgeschakeld.Hetlaagmaskerkiestzodehelderezonesvandeluchtuit.Meestalherhaaljediteenpaarkeer–inonsvoorbeelddedenwehetdriekeerintotaal.

8 De lucht opruimen Zoominopdelucht.Zoekingedeelteszonderwolkennaar

donkereplekkendienietpassen.Diegedeeltesbewerkjeweermeteenzachtpenseelendekleurzwart.Jeschildertinhetmasker,datdusnoggeactiveerdmoetzijn.Kloptalles,danvoegjeallessamentotéénlaag.

Kleurige ontwerpenZijn de kleuren al krachtig, dan hoef je ze niet extra te versterken.

Indezeworkshopbewerkenweeenluchtdieerwatbleekuitziet.Maardetechniekisookgeschiktvoorfoto’svanluchtenmetkrachtigekleuren.Sladanalleenhetversterkenvandekleurinstap1over.Dezonsonderganghiernaastzorgtvooreenoranjegloed.Wehebbendiekleurovergenomenendeluchtdaarmeeovergeschilderd.Dezonsondergangzieterdaarnanogbeteruit–ennogsteedsnatuurlijk.ZelfsPhotoshop-professionalszullendezebewerkingnauwelijksherkennen.

Wonderlijke kleuren Een magisch resultaat met beperkte aanpassingen.

Zoalsgezegdisdezetechniekvooralgeschiktvoorfoto’smeteenduidelijkgekleurdelucht.Dezefotohiernaastwerktalleenvanwegezijnkleuren.Defototoontnevelige,rozewolkenvooreenblauweluchtenhetgeheelwordtweerspiegeldinhetvlakkewateropdevoorgrond.Onzekleurversterkinglegteenzachterozesluieroverdeblauwelucht.Hettotaalwordtopdezemaniernogindrukwekkender,ookalleekhetalsoferhelemaalgeenbewerkingnodigwas.

8 9

Beeldbewerking

Compositie is alles

Iets moois op de foto zetten is niet zo moeilijk, iets mooi op de foto zetten wel. Fotografie is meer dan het

registreren van een onderwerp. Tekst & foto’s: Loulou Beavers

10 11

Compositie

Eenfotowordtgevormddoordecompositie:hetrangschikkenvandeaanwezigebeeldelementen.Eensterkecompositiehoudtdeaandachtvandekijkervast.Men

weetineenoogopslagwaarhetindefotoomgaat.Dekunstisomalleelementenzoinhetbeeldtegebruiken,datdekijkerniet‘dwaalt’endefototoegankelijkis.Hieroverstaaninditartikeleenaantaltips.

Voordatdefotografiebestond,werderindeschilderkunstalgebruikgemaaktvandecompositieleer.Dezecompositieszijnalle-maalterugtebrengentotvlakverdelingeninhetbeeld.Ookeenschilderijistenslottenieteenletterlijkeimitatievandebuiten-wereld,maardewijzewaaropdeschilderdezeervaart.Eengoedecompositiemakenishetmeestuitdagendeindefotografie.Decompositieisdussimpelweghetfundamentvandefoto.

Hetmaaktfotografieeenvoudigeralshetbeseferisdatalleelementenbijdragenaanhetbeeld.Iederefoto/compositieheefteenonderwerp,licht,kleurenvormen.Overdezevierzakenbeslisjijalsfotograafhoejedaarmeeomgaatomeenaansprekendefototemaken.Indienjevertrouwdbentmetdeprincipesomtrentcomposities,zuljesterkerefoto’smakenenmeercompositieszien.Datiskijkenalseenfotograaf,hetzienvancomposities.

Erzijngeenvasteregelsindefotografie,maarerzijnwelbasisrichtlijnendiejekun-nenhelpenomtelerencompositiesbetertegaanzien.Eendaarvanisderegelvanderden,eenmanieromalleonderdelenvandefototeordenen.

De regel van derdenDitiseencompositieregeldieschildersindemiddeleeuwenalgebruiktenendievandaagdedagnogsteedsveelgebruiktwordt,ookindefotografie.Deregelvanderdendeelteenafbeeldinginnegengelijkevlakken,doortweehorizontalelijnenentweeverticalelijnendooreenafbeeldingtetrekken.Omdateenonderwerpinnatuur-fotografiemeestalnietsymmetrischis,is

eenfotowaarineenaandachtspunt(hetonderwerp)geheelcentraalinhetmiddenstaat,meestalnietergspannend.Staathetonderwerpopeenvandevierkruispuntenvandelijnen,danwordtdefotovaakeenstukdynamischerensterker.

Deregelvanderdenkanwordengebruiktomdehorizontepositioneren.Doordehorizonlaagteplaatsenbenadrukjedebovenkantvandefoto,plaatsjedehorizonhoog,danbenadrukjedeonderkant.De

horizoninhetmiddenkaneenfotostatischlatenoverkomen.Volgenshetprincipevanderegelvanderdenzijndebelangrijksteele-mentenindefotonabijofopdekruisingvanlijnengeplaatst.Dezeverdelingbrengtookvisueelevenwichtenbalansindefoto.Omhetonderwerpnietinhetmiddenteplaat-senmaarop,ofindebuurtvandezelijnenisduslogisch.Sommigecamera’shebbeneenoptieinhetmenuomderegelvanderdenalsrasterophetLCDschermweertegeven.

Door de persoon in de foto zie je de sterrenhemel beter in perspectief.

De houten palen geven de foto meer diepte.

Een voorbeeld van de Regel van derden.

Door de onscherpe

bladeren op de voorgrond krijgt

de foto meer diepte.

Een voorbeeld van de regel van derden.

12 13

Compositie

14 15

Compositie

Uiteraardisditeenleidraad,eenhulpmid-delengeenvereisteomtekomentoteengoedefoto.

OnderwerpDefotograafbegintbijhetonderwerpmethetbepalenvaneencompositie.Datkaneenlandschapzijn,maarookeenbloeme-tje.Beideonderwerpenvrageneenandere

opbouwvancompositieenkijkennaarbeeldelementen.Bijeenlandschapzijnscherptedieptebelangrijk,dieptewerkingen/ofdelijneninhetlandschap.Bijhetfoto-graferenvaneenkleineronderwerp(macroenclose-up)speeltonscherpteeenveelbelangrijkererol.Dieptewerkingspeeltoverhetalgemeenmindereenrolbijmacroenclose-upfotografie.

De onscherpe achtergrond

benadrukt het hoofdonderwerp.

Pas als je bekend bent met de gangbare composi-tieregels weet je wanneer je er van kan afwijken.

De aandacht van de kijker gaat doorgaans naar de lichtste delen in een foto, dus gebruik die om de compositie te versterken.

Voorgrond en diepteEenfotoiseenplattweedimensionaalbeeld.Diepte,ofdeillusievandieptekanopverschillendemanierengecreëerdworden.Eenervanisdooreenofmeerdereobjectenopdevoorgrondinhetbeeldtebetrekken;ditstuurtdekijkerviadevoorgrondnaardeachtergrondnaarhetonderwerp.Datkanelkwillekeurigobjectzijn,bijvoorbeeldeenmuurtje,eenboom,eenrotsofeendier.Ookwolkenkunnendeillusievandiepteineenfotogeven.Eenanderetechniekishetlatenoverlappenvaneendiffuus/transparantobjectmethetonderwerp,waarbijhetvoorstedeelonscherpisenhetonderwerpscherp.Hetgeeftdeillusievandoorkijkineenfoto.Hetgeeftduseengevoelvandiepteensomsookvanspanning.Denkhierbijaanhetfotograferendoorbladeren,grasofanderevegetatie.Diepte,ofdeillusievandiepteisoverigensnietaltijdbelangrijk.

AchtergrondDeachtergrondvandefotoisnetzobelangrijkalshetzorgvuldiggekozenonderwerp.Deachtergrondbepaaltingrotematedeexpressiedoorbijvoorbeeldkleurgebruik,(on)scherpte,vormencontrastverschil.Hetlaathetonderwerploskomenenkansfeerbepalendzijn.Dit

De giraffes staan los van elkaar, wat zorgt voor rust in het beeld. De foto is daar-door overzicht-elijker.

geldtzowelbijlandschapsfotografie,waaroverhetalgemeendehelefotoscherpis,alsookvoorbijvoorbeeldwild-enmacro-fotografie,waardeachtergronddoorgaansdooronscherptehetonderwerpzalbenadrukken.

Balans en eenheidAlsernietsafleidtvanhetgeheel,isereenheidindefoto.Hetgehelebeeldbestaatuitgelijkevormenentinten,enniksleidtafvanhetonderwerp.Defotoisduidelijkééngeheel.Ditversterktdebalansindefotoenbrengtrust.Balansineenfotobetekentdaterevenwichtigheidisindebeeldvullingendaterzominmogelijkafleidendeelementenzijn.

Open ruimteOpenruimteineenfotokaneenbelangrijkefunctiehebben.Voordekijkermaaktruimteomeenonderwerpheendefototoegankelij-ker,hetonderwerpkan‘ademen’.Ookvrijekaderranden,dusgeenstorendeofafwijkendeelementeninderandvanhetbeeld,wordenoverhetalgemeenalsprettigervaren.Ruimtekanbijdragenaanrustindefoto.Letookopdeverdelingvanruimtebijdekijkrichtingvanhetonderwerp.

Lichte tintenDeaandachtvandekijkerzaloverhetalgemeennaardelichtstedelenineenfotogaan.Vaakmaaktdatdefoto,ofbreekthetdefoto.Hetiseenlogischeengoedekeuzeomdezelichtedelentegebruikenomdecompositieteversterken.

KaderEennatuurlijkkadergebruiken,zoalsbogen,takken,ofbomenalsomlijstingvanhetonderwerp,zaldecompositieversterkeneneensturendefactorzijn.Hetvormteenomlijstingvanhetonderwerp,stuurtnaarhetonderwerpenversterkthet.

LijnenWanneerwenaareenfotokijken,volgenonzeogenalsvanzelfdeaanwezigelijnen.Doornatedenkenoverhoejelijnenineencompositieplaatst,iserdusinvloedopdemanierhoeiemandjouwbeeldbekijkt.Lijnengevenletterlijkrichtingenleidenhetoogdoordecompositieheen.Gebruik-makenvanaanwezigelijneninbijvoorbeeldeenlandschapofdestructuurvaneen

bloem,kanversterkendenbepalendzijnquabeeldtaal.Doorgebruiktemakenvandetechnischemogelijkhedenvandecamerakunnenlijnenwordenversterkt.

PerspectiefPerspectiefontstaatalsherkenbareonder-werpenmeteenverschillendeverhoudingwordenweergegeven.Eenpersoondieineenlandschapalskleinofjuistalsgrootonder-deelindefotowordtweergegeven,zalhetlandschapperspectiefgeven.Alleonderwer-pen,mitsherkenbaar,kunnenindienzeopdejuistemanierinhetbeeldzijngeplaatst,verhoudingenzichtbaarmaken.

Overtreden van de ‘regels’Pasalsjebekendbentmetdegangbarecompositieregels(zoalsbijvoorbeeldderegelvanderden)enweethoejedezemoettoepassen,weetjeookwanneerjehiervankanafwijken.Watjeookdoet,doehetbewustenmeteengoedecreatievereden!

Een natuurlijk kader zal het onderwerp ver-sterken.

“Door na te denken over hoe je lijnen in een compositie plaatst, kun je beïnvloeden hoe iemand je foto bekijkt.”

De Photo Inspiration Club is de Nederlandstalige online fotoclub die ervoor zorgt dat jij gemotiveerd en geïnspireerd blijft om met fotografie bezig te blijven. Lees meer hierover op www.derooijfotografie.nl/pic.Ben je al abonnee van CHIP FOTO magazine? En wil je ook gebruik maken van deze aanbieding? Neem dan contact op met onze abonnementenservice via: [email protected]

+Jaarabonnement stopt automatisch

Ga naar: www.fnl.nl/photoinspiration of klik hier

Lidmaatschap

Actie!€ 74,-

50% korting op lidmaatschapPhoto Inspiration Club

https://www.fnl.nl/vrije-tijd-sport/chip-foto-magazine/chip-foto-magazine-abonnement-met-photo-inspiration-club.html

PROFESSIONELE TIPSDe beste tips van

professionele fotografen.

PRAKTIJKTIPSBetere foto’s met

eenvoudige middelen.

BEELDBEWERKINGPhotoshoptechnieken om

effectiever te werken.

TIPS & TRUCSdie je direct kunt toepassen!

Professionele tips

05 Je eigen stijlAlsbeginnerishetzinvolomgoednaar

anderefotografentekijken.Maaromvervolgenstegroeienalsfotograafmoetjedeonderwerpendiejemooivindtfotograferenmetdetechniekdiejezelfgoedvindt.Alleenzoontwikkeljeuiteindelijkjeeigenfotografischestijl.

06 WorkshopsMeerervaringzorgtvoorbeterefoto’s.

Daaromishetdemoeitewaardomregelmatigaanworkshopsdeeltenemenomvandeervaringvananderefotografenteprofiteren,nieuwebenaderingenteontdekkenendaarnaastmetgelijkgestemdenteoefenen.

07 Helemaal andersProbeer,bijvoorbeeldbijlandschaps-

fotografie,eenseenkeeronconventioneeltewerktegaan.Laatjestatiefenfiltersthuisenfotografeervanuitdehand.Datgaateenstuk

01 Het juiste momentDoelgerichtfotografereniserg

belangrijk.Maakdusalleenfoto’sopbijzonderemomenten.Daarmeevoor-komjedatjeachterafmeteenenormehoeveelheidfoto’szitopgescheept,diejevervolgensallemaalmoetbekijkenenbewerken.Jehoudtzoautomatischeenmooierecollectiefoto’sover.

02 Foto’s die je zelf mooi vindtErbestaatgelukkiggeenfotografie-

politie.Maakdaaromalleenfoto’sdiejezelfmooivindtendenknietnaoverwatanderenmooivinden.Wanneerjejefoto’sachterafnogsteedsmooivindt,isdatideaal.Isdatniethetgeval,dankunjenogsteedstrotszijndatjejeeigencreatievewegbentgevolgd.

03 Scherpte is niet allesMaakookeenseenkeerfoto’sdie

niethelemaalscherpzijnenaccepteerzeook.Verderkunjeonscherpteheelcreatiefinzetten,bijvoorbeelddoormeteenzeerkleinescherptedieptetewerkenofjeca-meratijdenshetfotograferentebewegen.

04 Print je eigen foto’sZoujeiemandandersjecamera

gevenenerfoto’smeelatenmaken?Waarschijnlijkniet.Duswaaromzoujeweliemandandersjouwfoto’slatenafdrukken?Eenfotoafdrukkenisdelaatstestapvaneencreatievereis,dusprobeerdatbijvoorkeurookzelftedoen.

snellerendonkeregedeelteskunjeach-terafviaCameraRawlichtermaken.

08 Geef jezelf opdrachtenHetisinteressantomonvoor-

bereidaandeslagtegaanentekijkenwelkeonderwerpenjetegenkomt.Hetisdaneengoedideeomjezelfookeenopdrachttegeven.Steleensalleenhetdiafragmahandmatigin.Probeerver-schillendewaardesenjekuntzienwelkemogelijkhedenjezokrijgt.Daarleerjevan.

09 Ken je onderwerpenHoebeterjejeonderwerpkent,

hoebeterjeopdeshootbentvoorbereid.Inhetgevalvandierenishetbijvoorbeeldhandigalsjeweetwanneerzebroeden,jagenenslapen,enwaarzezichdanbevin-den.Hetzalwattijdkostenomdaarachtertekomen,maarhetisdemoeitewaard.

10 Andere genres proberenOmhetfotograferenboeiendte

houden,helpthetomafentoeeenanderfotografiegenreuitteproberen.Datisnietalleenleuk,maarjeleerterweerdingenvandiejevervolgensookinjeeigengenrekunttoepassen.

11 Denk na over lichtLichtishethoofdingrediëntvan

fotografie.Daaromishetbelangrijkomjealtijdenshetfotografereneenvoorstellingtemakenvanhetmogelijkeeindresultaat.Zoleerjesnelofhetlichtenjeeigenpositiebijelkaarpassen.

01

08

18 19

100 tips & trucs

12 Praat met je modellenPrachtigefoto’shebbenwelietsmet

geluktemaken,maarmeestalzijnzejuisthetresultaatvangesprekkentussenfotograafenmodel.Zorgervoordatjealtijdeerlijkbentenleguitwatjedoet.

13 Dromerige portrettenOmdromerigeportrettente

maken,openjehetdiafragmazovermo-gelijkengebruikjedebelichtingscorrectie.Opdiemanierkandefotoeenbeetjewordenoverbelicht,wateendromerigeffectgeeft.

14 Kijk om je heenFotografieisvoordemensslechtséén

vanvelemanierenomzichteuiten.Eenblikopanderevisuelekunstwerken,zoalsschilderijen,kanjeopnieuweideeënbrengenwatbetreftonderwerpen,kleurenencomposities.

15 Gebruik een statiefEenstatiefzorgtnietalleenvooreen

rustigecamerapositieendemogelijkheidlangesluitertijdentegebruiken,hetzorgterookvoordathetwerkenrustigerwordt.Jehebtautomatischmeertijdomeencompo-sitiesamentestellenenomjecameraintestellenvoordatjeafdrukt.

16 Verpakking gerookte zalmOmnatuurlijklichttegebruiken,

zijnreflectorenpraktischonmisbaar.Maarjehoefternietperseeenaanteschaffen.Wanneerjeindeherfstbijvoorbeeldwatpaddenstoelenwiltfotograferen,kunjeheelgoedhetgoudkleurigekartonvaneenverpakkinggerooktezalmgebruikenvoorwarmekleurtonen.

17 SamenwerkenWanneerjemensenfotografeert,ishet

zaakdatjebedrevenraaktinhetgevenvanposeeraanwijzingenendatjeopeenpositievemanierkuntpratenmetjemodellen.Desamen-werkingmoetgoedzijn.Ofdatwelofnietlukt,ziejealtijdterugindefoto’s.

18 Bedenk een themaBedenkvoorafietsmeerdan‘hetzager

leukuit’.Verzinlievereenthema,bijvoorbeeldcaféportrettenofsilhouetten.Jebentdannietalleendoelgerichterbezig,jekuntookpreciesuitleggenwatjeaanhetdoenbentwanneeriemandjeaanspreekt.

19 Respecteer anderen Zorgdatjenietdeindrukwektdatje

beterbentdanjeonderwerpen.Eenfotovaneendaklozeisnietzozeerkunst,maareensoortuitbuiting.Probeerdaaromgeenonethischefoto’stemaken.Iniederestadvindjegenoeganderealternatieven.

20 Foto grafeer wat je mooi vindt

Wanneerjebijvoorbeeldvanetenhoudt,fotografeerjedat.Benjegraagbijjefamilie,maakdaardanfoto’svan.Jeliefdezalindefoto’swordenweerspiegeld.

21 De sfeer van kleurenHoudbijhetbewerkenvanjefoto’s

altijddegevoelsmatigeuitwerkingervaninjeachterhoofd.Dekleurenindefotobenadruk-keninhetidealegevaldesfeerervan.Warme,krachtigekleurengeveneenpositieveresfeerdankoude,fletsekleuren.

22 Open en eerlijkVerstopjecameranietalsjeop

straatfotografeert.Mensenmerkenhettochwelenkunnenerdanmoeilijkovergaandoen.Draagjecamerazichtbaaromjehalsenmaakopenlijkeenfotoalsjeietsinteres-santsziet.Vragenvanmensenkunjehetbestevriendelijkbeantwoorden.

23 Gebruik tegenlichtMooitegenlichtmaaktvanelk

buitenportretietsbijzonders.Alshetgezichtvanjemodeldaardoorteveelindeschaduwblijft,gebruikjeeenreflectoromhetlichtertemaken.

24 Je favoriete onderwerpenFoto’sweerspiegelenwatjewelofniet

mooivindt.Duswanneerjeeenthemakiestwaarjeechtwarmvoorloopt,zullenjefoto’sautomatischbeterworden.

20

22 28 OntspannenWeesniettehardvoorjezelf,maar

ontspanje.Zekerwanneerhetjehobbyis,ishetbelangrijkomvooralooktegenietenvanhetfotograferen.

29 Gebruik het histogramWerkaltijdmethethistogramopje

camera.Hetwaarschuwtjenamelijkvoorover-enonderbelichting,enjekuntmetbehulpvanhethistogramveelsnellerdejuistecamera-instellin-genvinden.

30 Wat en wanneer?Eengeslaagdefotoontstaatdoortwee

factoren:watisertezienenwanneerdrukjeopdeontspanknop?Anderezakenzoalsscherpte-diepte,licht,kleurenfocuswordenhierdoorbepaald.

13

25 Vallen en opstaanJehoeftnietdirectdeperfectefotote

maken.Gebruiklieverdeautomatischebelichtingvanjecameraenprobeerverschillendediafrag-mawaardesuit.Deresultatenzullenjeverrassen.

26 Maak het persoonlijkVeelbeginnendefotografenwillen

werkelijkallesfotograferen.Daarisniksmismee,omdatjeerveelvanleert.Maarjezalalsneleenvoorkeurontwikkelenvoordedingendiebelang-rijkvoorjezijn.Maakdaargebruikvan–hetkomtjemotivatie(enresultaten)tengoede.

27 Geen regelsFotografieisnietsmeerdanlichtge-

bruikenomjezelfuittedrukken.Hetisgoedomvantijdtottijdtebeseffendatergeenregelszijn–behalvederegelsdiejejezelfoplegt.

31 UitdrukkingEenvandebelangrijkstedingenvaneen

fotoisdeuitdrukking.Diemoetervoorzorgendatdegenediedefotobekijktnieuwsgierigwordtnaarhetverhaalerachter.

32 Minder fotograferen, meer zien

Hetisbeterommetééngoedefotothuistekomen,danmeteengeheugenkaartvolmiddelmatigefoto’s.Dooronzekerheidmakenveelfotografenveelteveelfoto’s,omdatzeopsafewillenspelen.Maarjekuntbeterdirecteengoedefotomakenenverdergaanalsjetevredenbent.

33 Lachen achter de cameraProbeernietteserieustezijnen

bedenkdatjehetleukvindtomtefotograferen,ookalshetjeberoepis.Duslachbijelkefotoengenietvandetijddiejeervoorhebtvrijgemaakt.Fotografeerdatwatjeleukvindt,ongeachtwatanderenvanjefoto’svinden.

20 21

100 tips & trucs

Praktijktips34 Op ooghoogte met

de natuurPortrettenvanmensenzieneropooghoogtemeestalhetbesteuitendatgeldtookvoordieren.Probeerhetmaareensuitwanneerjedemogelijkheidhebt.Eendiafragmavanf/4isgeschiktomeendiermeteenonscherpeachtergrondvastteleggen,zelfswanneerhetdierniethelemaalstilstaat.

35 Fotografeer door een kader

Zoeknaarobjectendiealsnatuurlijkkaderkunnendienen.Deurenenramenliggenvoordehand,maarookboomtakkenenpilarenzijngeschikt.Hetvoordeelvanzo’nkaderisdatdeaandachtautomatischnaarhethoofdonderwerpwordtgetrokken.

36 Gebruik de flitser bij daglicht

Wanneerjeprobeertnatuurlijklichtmetflits-lichttecombineren,kandatleidentotover-ofonderbelichting.Omdattevoorkomenschakeljedeflitsereerstuit,gajenaardehandmatigemodusensteljedebelichtinginophethelder-stegedeelte.Vervolgensschakeljedeflitserweerin.

37 Scherpe foto’s zonder statiefHetisnietaltijdmogelijkomeensta-

tieftegebruiken.Omindatgevaltochscherpefoto’stemaken,kunjedesluitertijdzolaagmogelijkzetten(1/125sec.ofkorter).Wanneerhetonderwerpdantedonkeris,verhoogjedeISO.Verderkunjesteunzoekenopbijvoorbeeldmuren.

38 Omgeving bekijkenOokalhebjeeenlocatievoorafop

internetbekeken,hetisdemoeitewaardomwanneerjeerbenteerstdetijdtenemenomdeomgevingtebekijken–bijvoorkeurdoordezoekervandecamera.Inspireerjezelfopdiemanierengadaarnapasechtfoto’smaken.

39 Alles voor vlijende portretten

Contrastarmlichtisuitstekendgeschiktvoorportretten.Hetveroorzaaktnamelijkgeenlelijkeschaduwenonderdeogenendeneus.Gebruikdaarnaasteenbrandpuntsafstandvanaf85mm(KB)enfocusnetbovendeogenzodatjemodelietsslankeroogt.

40 SluiterprioriteitVoorscherpefoto’shebjeeenkorte

sluitertijdnodig.Gebruikindatgevaldesluiter-prioriteitvanjecameraenkiesdegewenste

48 Instellingen terugzettenWanneerjevooreenbepaaldefoto

specialeinstellingenhebtgebruikt,denkerdanaandatjezegelijkweerterugzet.Zoweetjezekerdatjijenjecameraweerhelemaalklaarzijnvoordevolgendefoto.

49 Vooraf scherpstellenWanneerjekuntvoorspellenwaar

eenonderwerpzichnaartoebeweegt,steljehandmatigscherpopdatpunt.Datverhoogtdewaarschijnlijkheidvaneenscherpefoto.Deautofocuspresteertbijbewegendeobjectenvaakwatmindergoed.

50 Scherpe landschappenKleinediafragmaopeningen

zoalsf/16off/22verhogendescherp-tediepteenzorgenvooreenfotodievanvoortotachterscherpis.Maarombuigingsonscherptetevoorkomenkunjebijlandschappenbeterwatminderscherptedieptegebruikendoorhetdiafragmatweestopsverderteopenen.

51 Werk met een statiefMeteenstatiefkunjelangebelich-

tingstijdengebruikendiemetdehandnietmogelijkzijn.JekunttevensdeISO-waardezolaagmogelijkhoudenenzobeeldruisvermijden.Hetstatiefmoetnatuurlijkwelstevigstaanopeenstabieleondergrond.

sluitertijd.Decamerapastdanzelfhetdiafrag-madaaropaan.

41 Spontane foto’sOpstraatkanervanallesgebeuren

watleukisomtefotograferen,dushoudjecameraaltijdparaat(bijvoorkeuropborst-hoogtemetderiemomjepols).Zokunjealtijdsnelreagerenalsjeietsleukszietenisdekansgrootdatjespontaneennatuurlijkefoto’smaakt.

42 DiafragmaprioriteitOmhetdiafragmahandmatiginte

stellen,kiesjedemodusdiafragmaprioriteit.Zohebjevolledigecontroleoverdescherpte-diepteendecamerapastdeoverigeinstel-lingenaan.Leterwelopdatdebelichtingstijdniettelangwordt.

43 ScherptediepteHoedichterjebijeenonderwerp

staat,hoekleinerdescherptediepteuitvalt.Wanneererteveelonscherptewordtveroor-zaakt,kunjebeterdeafstandwatgrotermakenendefotoachterafuitsnijden.

44 SpotmetingVooreennauwkeurigebelichting

gebruikjedespotmeting.Richthetmeetbereikopeengedeeltevanhetonderwerpdatgemid-deldmoetwordenopgeslagen.Slademetingop,zodatjenietsteedsopnieuwhoefttemeten.

45 DioptrieregelingVeelcamera’shebbenbijdezoeker

eendioptrieregeling.Wanneerjeeenbrildraagt,kunjedaarmeejecorrectieovernemen,zodatjetijdenshetfotograferengeenbrilnodighebt.

46 Oneven aantalEenonevenaantalobjectenopeen

fotogeeftdoorgaanseenmeeruitgebalanceerdecompositiedaneenevenaantalobjecten.Hetmaaktdaarbijnietuitofjeeengroepsportret,eensportevenementofeenlandschapfotografeert.

47 OverbelichtingActiveerinjecameradewaarschuwing

vooroverbelichting.Zoziejeophetdisplaywitteofrodeknipperendegedeelteswanneerermetdehuidigeinstellingenoverbelichtingdreigt.

41

50

35

52 Zacht licht dankzij een reflector

Personendievoordefotoinderichtingvandezonmoetenkijken,knijpenautomatischdeogendicht.Omdattevoorkomen,zetjezemetderugrichtingdezonenmaakjehetgezichtlichtermeteenreflector.Letwelopdekleur:witlevertzachtlicht,zilverleverthardlichtengoudlevertwarmlicht.

53 Raw-bestandenVoordebesteresultatenfotografeer

jealtijdinrawenletjeeropdatdegrafiekinhethistogramderechterkantnietraakt.Danhebjeeenoptimaalbasisbestandomdebelichtingvandefotoachterafnogaantepassen.

54 Onscherpte voorkomenOverhetalgemeengeldt:gebruik

minimaaldereciprokevandebrandpunts-afstandalssluitertijd.Bij50mm(KB)gebruikjeduseensluitertijdvan1/50seconde.Leterwelopdatjedebrandpuntsafstandinkleinbeeld-formaatgebruikt(50mmopeenMFT-camerais100mminkleinbeeld).

55 Maak jezelf viesFotografeernietalleenstaand.Een

hogereoflagerecamerapositiezorgtvaakvoorspannendereperspectieven,ookalmoetjejezelfdaarviesvoormaken.Vanonderenzieteenonderwerperbijvoorbeeldimposanteruit.Hethelptalsjeeencamerametuitklapbaardisplayhebt.

22 23

100 tips & trucs

Beeldbewerking56 HistogramWanneerjehethistogramcontro-

leert,geeftdevormervandedynamischeomvangvanjeonderwerpweerendebreedtededynamischeomvangvanjecamera.Wan-neerjelinksenrechtsgrotelegestukkenziet,duidtdatopover-ofonderbelichtingenkunjedeinstellingenbeternogaanpassen.

57 Zwart-wit previewWiljeinzwart-witfotograferen?

Gebruikdanhetraw-formaatenconverteerdefototijdenshetnabewerken.Zohebjedemeestespeelruimte.Wiljealopdecamerazienhoehetresultaatzalzijn,kiesdanindeinstellingenraw+jpegenvervolgensmono-chroom.

58 Wilde dierenOmwildedierentefotograferen

hebjebijnaaltijdeenlangebrandpunts-afstandnodig,zodatjevoldoendeafstandkunthouden.Zorgdesondanksdatjehetgedragvanhetdierkent,eencamouflage-jasdraagtenhetdierbenadertmetdewindinjegezicht,zodathijjenietruikt.

59 Langer belichten met een ND-filter

Omoverdageenfotometlangebelichtingstijdtemaken,hebjeeensterkND-filter(neutraldensity)nodig.Datwerktzoalseenzonnebril,zodathetobjectiefminderlichtdoorlaat.LeterbijeenND-filteropdatjehemdirectophetob-jectiefplaatst,zonderanderefiltersertussen.

60 Let op de achtergrondDetailsindeachtergrondkunnende

aandachtvanhetonderwerpafleiden.Datgeldtzelfsvoordelijnvaneenonscherpe,schevehorizon.Leterdaaromopdatjeeenachter-grondgebruiktdiehetonderwerpversterkt.Isdiegelijkmatig,daniseendonkereachtergrondhetbeste.

61 Extra batterijKoudweerzorgtervoordatbatterijen

snellerleegraken.Omtevoorkomendatjealsnelzonderpowervoorjecamerakomttezitte,ishetgeenoverbodigeluxeomaltijdeenextrabatterijmeetenemen.Bewaardiebijvoorkeuropeenwarmeplek,bijvoorbeeldinjebroekzak.Schakelverderfunctiesdieenergievreten,zoalsLive-View,uit.

62 Fotograferen in de regenWordgeenmooiweerfotograaf!Regen

isgeenprobleem,zolangdelensmaarnietnatwordt.Jekunteventueelookeenuv-filtergebruiken.Veeghetfilterkortvoordatjeeenfotoneemtschoonmeteenmicrovezeldoekomalleregendruppelsteverwijderen.

63 Fotograferen in de volle zonHoeweljehetbestelicht‘sochtends

en‘savondstijdenshetgoudenenblauweuurhebt,heeftfotograferenindevollezonookvoordelen.ZokunjelageISO-waardenenkortesluitertijdengebruiken.Gebruikookeenpolarisatiefilteromreflectiesteverminderen.

64 Goede schoenenOnderschathetnutvangoede

schoenenniet.Ongeachtwaarjenaartoegaat,zorgengoedeschoenenvoorminderpijnenblaren,enjekuntlangereafstandenafleggen.Zekerwanneerjemerenenwatervallengaatfotograferenzijnwater-dichteexemplarenaanteraden.

65 Oog voor abstractieHethardelichtrondhetmiddaguur

isheelgeschiktomabstracteonderwerpen,zoalsdeoppervlaktevaneencontainer,tefotograferen.Erontstaanhardeschaduwendiejedoelgerichtkuntgebruikenenjekuntzonderstatieffotograferen.Handig,omdatjeonder-werpenvaakdichtmoetbenaderen.

66 MeetrekkenWanneerjedecamerameteen

bewegendonderwerpmeebeweegt,blijfthetonderwerpopdezelfdeplekenwordthettochscherpafgebeeld.Experimenteermetdesluitertijd:hoelangerdieis,hoeonscherperdeachtergrondwordt,endatzorgtvooreennogdynamischerbeeld.

64

58

67 Dramatiek toevoegenOmhetcontrastteverhogenenjefoto

meerdramatiektegeven,drukjeopCtrl+Jomeenlaagkopietemaken.VervolgensdrukjeopCtrl+Shift+Uomdefotozwart-wittemaken.NuveranderjedeovervloeimodusnaarZwaklicht–jefotozalerdirectalspannenderencontrastrijkeruitzien.

68 Opslaan voor webWanneerjeeenfotowiltuploaden,

maghetbestandniettegrootzijn.GebruikindatgevaldefunctieBestand>Exporte-ren>Opslaanvoorweb.Daarhebjeveelinstelmogelijkhedenomdebestandsgroottetereduceren.Verkleinbijvoorbeelddeafbeeldingenverlaagderesolutie.

69 Compositie optimaliserenDetoolUitsnijdenisnietaltijdde

besteoptievooreenbeelduitsnede.DrukdaaromeerstopCtrl+AendaarnaopCtrl+T.HoudvervolgensCtrlingedruktensleepdehoekenvanhetkadernaarbuitenomdefototerekken.Metdezemethodekunjedecompositietijdenshetuitsnijdennogaanpassen.

70 Kleursfeer aanpassenGainCameraRawnaarhettabblad

StandaardenactiveerachterVerwerkingdeoptieZwart-wit.GanunaarhettabbladGesplits-tetinten.HierkunjedeKleurtoonenVerzadigingvoordehooglichtenenschaduwenaanpassen,zodatjeeenheeleigenkleursfeerkuntcreëren.

71 Sensorvlekken opsporenSensorvlekkenkunjemakkelijkover

hethoofdzien.MaarLightroombiedteenmogelijkheidomdergelijkevlekkenzichtbaartemaken.KiesWeergave|Bewerkingstools|VlekkenvisualiserenenzeteenvinkjebijVlekkenvisualiseren.Verschuifderegelaaromdevlekkenzichtbaartemaken.

72 VerscherpenOmeenfotoinCameraRawscherper

temaken,gajenaarhettabbladDetails.DaarverhoogjederegelaaronderHoeveelheid,tothetbeeldscherpis.StraalenDetailskunjemeestalop1,0en25latenstaan.HoudAltingedruktensleepderegelaaronderMaskertotalleenderandennogwitzijn.

73 Kleur bekennenOphettabbladZwart-witmixin

CameraRawkunjemetverschillenderegelaarsdeKleurtoon,VerzadigingenLuminantieaanpassen.Verhoogbijlandschapsfoto’sdeVerzadigingvandekleurblauwenverlaagdeLuminantie.Hetresultaatiseenmeerstralendehemel.

74 Laagweergave aanpassenWanneerjeheelveellagengebruikten

duslangmoetscrollen,kunjedeweergavever-kleinen.KlikrechtsbovenopheticoonmetdevierlijnenenvervolgensopDeelvensteropties.

Hierkunjedegroottevandeminiaturenaanpassen,ofzelfsuitschakelen.

75 Professioneel kopiëren Wanneerjestorendeelementen

uitbeeldwiltverwijderenmaakjeeersteennieuwelaagaan.KiesvervolgensvoorKloonstempelenzorgervoordatindeoptielijstachterMonsterAllelagenisgese-lecteerd.Nukunjeallestorendeelementenverwijderen.

76 Printkleuren controlerenPrinterskunnennietallekleuren

weergevenzoalsjecamerazeheeftopge-nomen.Datkomtdoordatcamera’smetdekleurruimteRGBwerkenenprintersCMYKgebruiken.Omtezienhoejefotoerafgedruktuitzalzien,drukjeinPhotoshopopCtrl+YomCMYKnatebootsen.

77 Radiaal verloopHebjeinLightroomeenRadiaal

verloopingevoegd,pasdaneenpaarkleineinstellingenaan.Klikmetderechtermuis-knopopeenpuntenkiesvoorDupliceren.Hetfilterwordtverdubbeldenjekuntheteffectzodoendeversterken.Bovendienkunjehettweedefilternaarwensverplaatsen.

68

24 25

100 tips & trucs

78 Maskerkleuren verwisselenWanneerjeperongelukeenzwart

maskerhebtgemaaktenjewilteigenlijkeenwitmasker,selecteerjehetmaskerendrukjeopCtrl+I.Dekleurenwordendanomgewisseld,zonderdatjeeennieuwmaskerhoefttemaken.

79 Selectie kopiëren Jekunteenselectiekopiërendoor

Verplaatsentekiezen(V)endaarnametinge-drukteAlt-toetsdeselectienaardegewensteplekteslepen.

80 Selectie met de lasso verkleinen

Hebjemetdelassoteveelgeselecteerd?Geennood.HoudAltingedruktenkiesdegedeeltesdieuitdeselectieverwijderdmoetenworden.

81 Bescherm je foto’sDezetipisvoordehandliggend,maar

daardoornietminderbelangrijk.Beschermjefoto’senzetaltijdjenaamindemetadata!

82 Sneller zoomenOmsnelleropeenfotointezoomen,

gajenaarBewerken>Voorkeuren>Gereed-schappenenzetjeeenvinkjevoorZoomenmetmuis.Nukunjeeenvoudigzoomenmethetmuiswieltje.

83 Zwart-witOmjefotonaarzwart-witte

converteren,klikjeopAfbeelding>Be-rekenen.InhetvolgendevensterletjeeropdatdewaardesbijBron1enBron2hetzelfdezijn.VoorveelcontrastkiesjeRood,RoodenVermenigvuldigen.

84 Kleuren terugzettenWanneerjeeenverkeerdekleur

hebtgeselecteerdhoefjeniethetvenstertesluitenenweerteopenenomdeinstellingterugtezetten.HoudgewoonAltingedruktendeknopAnnulerenverandertindeknopHerstellen.

85 Verhouding kiezenOmeenfotobijtesnijdenkies

jedeoptieUitsnijden.Openboveninhetdrop-downmenuenjekuntuitmeerdereverhoudingenkiezen,waaronder1:1en16:9.

86 Exacte selectieWanneerjemethetRechthoekig

selectiekadereengebiedhebtgeselecteerd,kanhetvoorkomendatjeeenstukjeteveelhebtgeselecteerd.HoudAltingedruktenselecteerhetgedeeltedatteveelis.Ditwordtvervolgensuitdeselectieverwijderd.

87 Lagen verschuivenJekunteenlaagofselectieverschui-

ven.DrukopVenklikvervolgensopdelaagofdeselectieenverschuifallesmetingedruktemuisknop.Datgaatnognauwkeurigerwanneerjemetdepijltjestoetsenopjetoetsenbordwerkt.

88 SepiaVeranderjefotoinsepiadoor

teklikkenophetpictogramvoorNieuweopvullaagofaanpassingslaagmaken.VervolgensklikjeopKleurtoon/verzadi-ging.InhetvolgendeschermkiesjeachterVoorinstellingvoorSepia.

90 MaskersKleinegedeeltesziejemakkelijkover

hethoofd.Omtecontrolerenofallesklopt,houdjeAltingedruktenklikjeophetmasker-pictogram.Jezietdanalleennoghetmasker,pluseventuelegedeeltesdiejegemisthebt.

91 InstellingslaagJehoeftnietdirectindelagentewer-

kenomzeteveranderen.KlikonderdelagenopheticoonNieuweopvullaagofaanpassingslaagmakenenkiesbijvoorbeeldvoorKleurbalans.Erverschijnteennieuweinstellingslaagwaarjedebetreffendeinstellingkuntaanpassen.

92 Warmere sfeerZietjefotoerwattekouduit?

DatveranderjedooropCtrl+LtedrukkenomdeNiveausteopenen.KieshetKanaalRoodenverschuifderechterregelaarietsnaarlinks.VervolgenskiesjeBlauwenschuifjedelinkerregelaarietsnaarrechts.

93 Contrast aanpassenCurvenzijnmakkelijkomhetcon-

trastineenfototereguleren.KlikopNieuweopvullaagofaanpassingslaagmakenenkiesvoorCurven.Trekhetonderstegedeeltevandecurvewatnaarbenedenendebovenstejuistnaarboven,zodatereenlichtes-vormontstaat.

94 Vignettering toevoegenOmvignetteringineenfoto

metmeerderelagentemaken,klikjeopdebovenstelaagendrukjevervolgensopCtrl+Alt+Shift+E.NuklikjeopFilter|CameraRawFilterengainhetvolgendeschermnaarhettabbladFX.GebruikderegelaarbijHoeveelheidomhetgewensteeffecttebereiken.

95 Uitknipmaskers gebruikenWanneerjeeenaanpassingslaag

toevoegt,heeftdieeffectopalleeronderliggendelagen.Omalleendelaagerondertebeïnvloeden,maakjevandeaanpassingslaageenuitknipmaskerdoorAltingedrukttehou-denenopdelijntussendeaanpassingslaagendelaageronderteklikken.

96 Voor en naWanneerjeeenfotobewerktinCa-

meraRawofLightroomopenjesteedsopnieuwdevoor-en-naweergaveomdevoortgangtevolgen.DoorherhaaldelijkopdeYteklikken(onderinderand)bladerjedoordeverschillen-demodi.Houddemuisknoplangeringedruktvooreenoverzicht.

97 Eigen verhouding vastleggen

Wanneerjemeerderefoto’smetdezelfdegroottenodighebt,kunjehetbestedeverhou-dingvastleggen.Kiesdefotoengeefdezedegewenstebreedte,hoogteenresolutie.Kliknu

indedrop-downlijstopVoorinstellingopslaanenvoereentoepasselijkenaamin.

98 Lagen samenvoegenOmallezichtbarelagentotéénlaag

samentevoegen,drukjeopCtrl+Alt+Shift+E.

99 De juiste kleurenWanneerjeeenpurekleurwiltkie-

zen,ishetonmogelijkdezedirectindehoekaanteklikken.Wiljebijvoorbeeldpuurwit,danbeweegjedemuisindeKleurkiezermetingedruktemuisknopoverdehoekheen.Ofjegeeftdehexadecimalewaarde#FFFFFFop.

100 KleurtemperatuurDekleurtemperatuurvaneen

raw-bestandisnognietinsteengebeiteldenduskunjehetnoginCameraRawveran-deren.DatgaathetsnelstwanneerjeinhetuitklapmenuachterWitbalanskiestvooreenovereenkomstigelichtsituatie,bijvoorbeeldBewolkt.FinetunendoejedaarnahandmatigonderTemperatuur.

89 Sneller van kleur wisselenWanneerjehetPenseelgebruikt,kun

jesnelvankleurwisselenwanneerjeAltinge-drukthoudtenvervolgensopeenkleurindefotoklikt.Photoshopneemtdiekleurdanover.

8392

26 27

100 tips & trucs

Creatief met complementair contrastMet de juiste kleuren en een paar glazen maak je in een handomdraai een prachtig stilleven.

Kleurrijkfruitkaneenuitstekendonderwerpzijnomtefotograferen.Meteengeschikteachtergrond,eenpaarglazenenwatwatermaakjeer

eenaantrekkelijkescènevan.Inhetidealegevalgebruikjecomple-

mentairekleurenzoalsrood/cyaan,groen/magentaofblauw/geel.Dezekleurenliggenindekleurencirkelexacttegenoverelkaar,zodatzeeenspannendcomplementaircontrastcreëren.

Wanneerjeduszoalswijcitroenenwiltgebruiken,zoujevooreenspannendefotoeenblauweachtergrondmoetengebruiken.Maarfotografeerjeeenrodeappel,daniscyaan-kleurigkartonhetmeestgeschikt.

OmtebeginnenmaakjeeenachtergrondvaneenstukkartoninA2-formaat.Wanneerjeéénkantnaarbovenlaatbuigen,ontstaatereennaadlozeovergangvanonder-naarach-tergrond–duszonderstorendeknikofvouw.

Vervolgensmaakjedeglazenklaarvoordeshoot.Omstickersendergelijketeverwijde-ren,verwarmjehetglaslangzaamboveneendampendewaterkoker.Voorvingerafdrukkenenandereviezighedengebruikjeglasreinigereneenniet-pluizendedoek.

Omlelijkewatervlekkenophetkartontevoorkomen,moetjegenoegafstandnemenendeglazengoedafdrogen.

Plaatsdecitroenennuachterdeglazen.Probeercreatieftezijnenspeelmetdeafstandtussenachtergrond,fruitenglazen.Voordefotomoetjedekamervolledigverduisteren.Opdiemaniervoorkom

jeongewenstespiegelingenindeglazen.Alslichtbrongebruikjebijvoorbeeldtweeflitsers,diejevanaflinksenrechtsopdecitroenenricht.Jekuntookkiezenvoorzachtlicht,datbijvoorbeelddooreenraamnaarbinnenvalt.Naderhandhoefjeopdepcalleennogmaarkleinestofdeeltjesvandeglazentepoetsen.

"Kleuren die in de kleurencirkel exact tegenover elkaar

liggen, geven een complementair contrast."

1 Glazen reinigenEengoedevoorbereidingishethalvewerk.

HetistenslottemoeilijkerominPhotoshopvingerafdrukkenteverwijderen.Draagomdieredenhandschoenenenmaakdeglazenschoonmeteenglasreiniger.Stofdeeltjesverwijderjemeteenpluisvrijedoek.

2 Achtergrond klaarzettenEendoorlopendeachtergrondzonder

lelijkevouwmaakjemeteenstukkartoninA2-formaat.Leghetkartonopeentafelenbevestigéénkantmetplakbandaaneendwars-stang,ofaandemuur,zodatereenbuiginginhetkartonontstaat,enjebentalklaar.

3 Glazen plaatsenPlaatsdemetwatergevuldeglazenvoor-

zichtigophetkarton.Watvoorsoortglazenjegebruikt,ishelemaalaanjou.Experimenteermetwijnglazen,cognacglazenofklassiekewaterglazen.Hetisinelkgevalbelangrijkdatereenevenwichtigensfeervolbeeldontstaat.

4 Speel met afstandenLegdecitroenenachterdeglazenen

bekijkdecompositiedoordeLive-Viewvanjecamera.Hoedichtereencitroenbijeenglasligt,hoegroterdespiegelingzalzijnenhoemeervervormddecitroeninhetglaszalverschijnen.Omditeffecttegentegaan,kunjekleinerecitroenenproberen.

5 Camera-instellingenVooreenruisvrijresultaatgebruikje

eenzolaagmogelijkeISO-waarde.Gebruikbijvoorbeeldeendiafragmavanf/8enkiesdekortstesluitertijddiemogelijkis.Kiesvoordebelichtingbijvoorkeurgrotelichtbronnenzoalssoftboxlampenenrichtzevanafdezijkantenophetonderwerp.

6 NabewerkenInderaw-converterversterkjede

kleurenwatviadeoptieLevendigheid.OpendefotoinPhotoshopengebruikhetSnelretou-cheerpenseelomstofdeeltjesvandeglazenteverwijderen.AlslaatstemaakjedefotonogwatscherperviaFilter>Verscherpen>Onscherpmasker.

TIPVuldeglazenmetgedestilleerdwater.Daarzittenpraktischgeenzwevendedeeltjesenandereverontreinigingenin.Normaalwateriswattroebeler,waardoordespiegelingenminderhelderzijn.Hebjegeengedestilleerdwater,laatdeglazendangewooneennachtstaan.Verontreinigingenzettenzichdanafopdebodem.

28 29

Stilleven

Klaar voor de start, af!

Springen en huppelenKinderenspringenmaarwatgraaginhetrond.Desprongendiejekidsmakenkomenpasechtgoedtothunrechtalsjedefotoinkikvorsperspectiefmaakt.Hetisechternietzomakkelijkomhetjuisteaf-drukmomenttevinden,wantelkecameraheefteenafdrukvertraging.Steldecameradaarominopburstmodus,zodatjemeer-derefoto’ssnelachterelkaarmaakt.Jekuntdaarnaopjepcdebestefotokiezen.

Dynamiek door compositieBijeenperfectshotmoetjeonderwerpnietalleenophetjuistemomentenindejuistehoekvastgelegdzijn.Hetisookbelangrijkdatdeachtergrondpastbijhetbeelddatjevoorogenhebt.Gebruikbijvoorbeeldaanwezigelijnenomdekijkerdoorjefototeleiden,zoalsdeglijbaanindezefoto.Hier-meeversterkjehetgevoelvandynamiek.Daarnaastmoetjebijrennendekindereneroplettendatjezenietinderandvandefotovastlegt.Probeeromgenoegruimtevoorhetkindvrijtehouden.Denkhierbijookaanderegelvanderden.

© Im

gort

han

d /

Get

ty Im

ages

© Im

gorth

and / G

etty Images

Meetrekken voor beginnersHet‘meetrekken’iseentechniekdieervoorzorgtdatjeonderwerpscherpblijft,terwijldeachter-grondbewogenis.Jehebthiervooreensluitertijdvan1/80secondeeneensnellelensnodig.Hetblijftechtereenlastigetechniekomuittevoeren.Hetisdanmakkelijkerwanneerjezelfmeekuntbewegenmetjeonderwerpen,netzoalsopdefotohieronder,indedraaimolentestappen.

© It

sski

n /

Get

ty Im

ages

Kinderen staan vrijwel nooit stil en barsten van de energie. Het maken van een goede foto is dan niet altijd even makkelijk. Wij laten je zien hoe je de kwieke koters toch in een prachtige foto vast kunt leggen. ©

iS

tock

ph

oto/

Mes

qu

itaF

MS

Hebjealeensgeprobeerdomjekinderentefotograferentijdenshetravottenindeachtertuin?Danbenjeerwaarschijnlijkalachterdatditknap

lastigis.Wanneerjehettochprobeert,danisvaakeendeelvandefoto’sonscherp,omdatdekleinebelhamelsnooitstilzitten.Sommigevandezefoto’smetbewegingsonscherptezoujedannogkunnenbewarenonderhetmomvancreativiteit,maarjewiltnatuurlijkzoveelmogelijkfoto’shaarscherpvastleggen.

Debelichtingstijdishierbijdebelangrijksteinstellingvanjecamera.Omdebelichtingstijdintestellenmoetjenietalleenrekeninghoudenmetdebewegingssnelheidvanjekinderen.Hetisookbelangrijkomdeafstandvanjekroosttotdecameraindegatentehouden.Weradenjeaanomalseerstetestdebelichtingstijdintestellenop1/500secondeendiezonodigaantepassen.Zijnjekinderenergactiefaanhetstuiteren?Danishetmisschiennodigomovertestappenopeenbelichtingstijdvan1/2000seconde.FotografeermeteenbijpassendopendiafragmaenverhoogdeISO,maarpasopdatjegeenruisinjefotokrijgt.AfhankelijkvandecameraiseenISO-waardevan6400noggoedtegebruiken.

Wanneerjedeingebouwdeflitsvanjecameragebruikt,hebjeeenprobleem.Decamerastaatdanvaakgeenkorteresluitertijddan1/250toe.Jekrijgtdanweerbewegings-onscherpteinjefoto’s.Sommigefotograferengebruikenditeffectenflitsenophettweedegordijn.Hierdoorkrijgjeeenbewegingsspoorachterjeonderwerp.Échtscherpefoto’skrijgjeechteralleenmeteenlosseflitserdieonder-steuningheeftvoorhighspeedsync.

30 31

Kinderfotografie

Tikkie terugGaeensmetjekindmeenaardespeelplaats,devoetbalverenigingofeenandereplekwaarhijofzijlekkeractiefkanzijn.Alsjemetjecameraheeldichtbijkuntkomen,hebjeookgeenspecialelensnodig.Eenstandaardzoomlensmeteenbeetjetelebereikvolstaatal.ZoalsbijalleactieshotsishetverstandigomdeautofocusopAF-Cintestellen.Indezecontinumodusblijftdecamerascherpstellenophetonderwerp.

© Im

gort

han

d /

Get

ty Im

ages

Bijzonder bijsnijdenSomsishetjuistmooiomjenietaandewelbekendefotografieregelstehouden.Bijhetmakenvankinderfoto’skaneenschevehorizonjuisteenmooieffectgevenendefotovanmeerdynamiekvoorzien.

© p

etre

nko

d/

Get

ty Im

ages

Emoties vasthoudenLegnietalleendehoogtepuntenvaneensportprestatievast.Veelgevoeligemomentenspelenzichjuistvoorennadeclimaxaf.Neembijvoorbeeldeenfotovandegeconcentreerdeblikkenvoorhetstartsignaal,hetluidgejuichvanhetpublieknaeendoelpuntofdeuitbundigeblijd-schapvanjekoternaeensuccesvollesprong.Doorbijdezesituatieszelfopdeachtergrondteblijvenenjecameranietinhetgezichtvanjeonderwerpteduwen,weetjezekerdatdegetoon-deemotieserechtuitzien.

© Im

gort

han

d /

Get

ty Im

ages

32

Een bijzondercadeautje

Wat geef jij deze kerst?en nog veel meer leuke

Snelle auto’s • Overheerlijke recepten • TuinIdeeën Spannende historische verhalen • Mooie verhalen over klassiekers

Foto-inspiratie • Apple tips & tricks

bestel jouw cadeau snel op www.fnl.nl/cadeau

Wat geef jij deze kerst?

Een bijzonderEen bijzondercadeautje

Wat geef jij deze kerst?

al vanaf €7,50

abonnementen om te geven!*

*inclusief gepersonaliseerde cadeaubon.

Stopper_CadeauCFM_230x300.indd 1 27-11-18 11:22

http://www.fnl.nl/cadeau

34 35

Beeldbewerking

HDR met Lightroom

Omeenhdr-foto(highdynamicrange)temakenhebjemeerderefoto’snodigmetverschillendebelichtingen.Veelcamera’shebben

ereenautomatischefunctievoordiedebelichtingzelfstandigvarieert.Jekuntdankiezenhoeveelfoto’sdecamerasnelachterelkaarmoetopslaan.Maaruiteraardkunjeditookhandmatigdoen.Eenstatiefisindatgevalwelonmisbaar.Maakminimaaldriefoto’smeteenvastediafragma-enISO-waardeenkiesdebelichtingzodatallebereikeneenkeergoedbelichtzijn.Jekrijgtduseenfotometeengoedbelichtdonkergedeelte,eengoedbelichtlichtgedeelte,eneenfotowaardegemiddeldedelencorrectopbelichtzijn.Ditisalleenmogelijkbijstatischeonderwerpen,omdatbewegendeonderwerpeneensoortwaas(schimmen)zullenkrijgen.

Dehdr-functieinLightroomissnelenlevertprimaresultaten.MaarjekuntookdegratissoftwareLuminanceHDRofFusiongebrui-ken.Dezeprogramma’szijnwelietsminderuitgebreidenookmindergebruiksvriendelijk.

1 KiezenNadatjedelossefoto’sinLightroomhebtgeïm-porteerd,gajenaarhettabbladOntwikkelen.SelecteerlinksondermetCtrlingedruktallevierdefoto’sdiejegaatgebruiken.

2 SamenvoegenKlikmetderechtermuis-knopopeenwillekeuriggebiedvaneenvandegeselecteerdefoto’senkiesvoorFotosamen-voegen>HDR.Jekuntookdetoetsencombina-tieCtrl+Hgebruiken.

3 VerfijnenHetsamenvoegenvandefoto’sduurteven.VervolgensverschijnthetschermHDR-opties.DaarkunjeaangeveninwelkemateSchimmenmoetenwordenverwij-derd.KlikvervolgensopSamenvoegen.

4 BewerkenTenslottekunjedehdr-fotonogverderbewerken.Minderlichtegedeeltesenversterkteschaduwengevendety-pischehdr-look.BeweegdebetreffenderegelaarsterwijljeAltingedrukthoudt.Jezietdangelijkwelkegedeeltesover-ofonderbelichtzijn.

Soms kan een enkele foto niet het volledige bereik van het natuurlijke licht weergeven. Met een hdr-foto voeg je foto’s met verschillende belichtingen samen tot één foto.

“Maak minimaal drie foto’s met hetzelfde diafragma en ISO en kies de belich-ting zo dat alle bereiken een keer goed belicht zijn.”

Doel:

Lightroom

Hdr-foto samenstellen

Niveau: Beginner

Programma:

Originelen

De beste kits voor een faire prijs Als je een nieuwe camera koopt, wil je de beste waar voor je geld. Wij hebben vijf populaire combinaties van camera en kitlens bekeken voor elk type fotograaf.

Wanneerfabrikanteneen'kit'aanbieden,gaathetmeestalomeencamerabodymeteenbijbehorendestandaardzoom.

Hetleukevanzo'nkitlensisdatjenadeaan-koopmeteenkuntbeginnenmethetmakenvanfoto's.Datisduseigenlijkeengoedezaakennietietsomoverteklagen.Tochishetraadzaamomvooraftebedenkenofjedezestandaardlenseigenlijkwelnodighebt,wantdemeegeleverdelensvandefabrikantisniet

altijddebestekeuzevoorwatjijmetdeca-merawilgaandoen.Alsjebijvoorbeeldgraagportrettenwilgaanfotograferen,hebjemeeraaneenlichtsterkeprimelens.Enferventelandschapsfotografenzulleneerderaanhuntrekkenkomenmeteenflinkegroothoek.Omjetehelpenbijhetnemenvanjebeslissinghebbenwevijfcamera-lenscombinatiesgekozendienietalleengeweldigeopnamenbeloven,maarookeenprimaprijs/prestatie-verhoudingbieden.

Sony-camera'sbehorentotdebestekeuzesvooriedereendiezichrichtopportretfoto-grafie.ModellenzoalsdeSonyAlpha6300hebbeneenautofocusdievoorzienisvaneenhandigeoogdetectiewanneerjedeAF-C-modus(continuscherpstellen)activeert.Deautofocusgeeftdanbijhetscherpstellendannietslechtsprioriteitaandeogenvandegeportretteerde–hetfocuspuntbeweegtookmeewanneerdepersoonvoordecamerabe-weegt.Ditwerktetijdensdetesterggoedenhetzorgtervoordatjejealsportretfotograafvolledigkuntconcentrerenopdecompositie.

HethelptdaarbijnatuurlijkdatdeAlpha6300opmerkelijksnelis.Zowelbijdaglichtalsbijminderlichtmetenweinonstestlabzeerkorteontspantijdenvan0,5seconde.Bovendienkandeburst-modusmaximaal11,1raw-ofjpeg-opnamenpersecondemaken.Datkanbijhetmakenvanportretfoto’sgoedvanpaskomen,omdatjezonooitdeidealeuitdrukkinghoefttemissen.Houderinderaw-moduswelrekeningmeedaterslechts22raw-afbeeldingeninseriekunnenwordenopgeslagen.Bijdehoogstesnelheidisdeseriedusalnaongeveertweesecondenvoltooid.Indejpeg-moduskunjeminstens54foto’sschietenendushebjeeenopnametijdvanongeveervijfseconden.Maaralsjegeenelfbeeldenpersecondenodighebt,kunjedeburst-snelheidookverkortentotacht,zesofzelfsdrieopnamenpersecondeomdeopna-metijdteverlengen.

DeSonyAlpha6300isnietalleensnel,hijovertuigtookmeteenerggoedebeeld-kwaliteit.Inonzemetingenhaaltdecameratot1892lijnenparenperbeeldhoogte(lp/bh),scoorthijmeteenzeerhoogdetailniveautotenmetISO3200enhijheeftzoweinigruisdatjejetotISO3200geenzorgen

hoefttemaken.VerderheeftdeA6300eenuitklapbaardisplaymethogeresolutie,eenelektronischezoekermetdezelfderesolutie,eenwifi-moduleeneengoedeUltraHD-video-modusdievloeiendeopnamenmaaktmet30framesperseconde.

Hoge lichtsterkte voor 290 euroVoorportretfoto’sisdestandaardSony-kit-lensAFE16-50mmf/3.5-5.6OSSPZnetnietlichtsterkgenoeg.Onderwerpendiemooiloskomenvaneenonscherpeachter-grondkunjeveelbetermakenmeteenvergeopenddiafragma.DaaromradenwijdeSonyE50mmf/1.8OSS(SEL-50F18)meteendiafragmavanf/1.8eneeningebouwdebeeldstabilisatoraan,voorslechts290euro.Hijisaangenaamcompactenlichtvangewicht.Geletopdecropfactorvan1,5komjeuitopeeneffectievebrandpuntsafstandvan75millimeter(KB).

Sony A6300 (ca. 850 euro) met Sony E 50 mm f/1.8 OSS (SEL-50F18) (ca. 290 euro)

Portretten met ogen-AF en diafragma f/1.8

De conclusieEen geweldige functie bij portretten is de ogen-herkenning.

DeAlpha6300heefteengoedeprijs-kwaliteitverhoudingenvormtmetdeSony

E50mmf/1.8OSSeenprimacombinatievoorportretfotografen.Alsjeeenmaalindepraktijkkennishebtgemaaktmetdegoedeogenherkenning,wiljedaarnanietmeerzonder.Omwatgeldtebesparen,kunjealsalternatiefookdeoudereAlpha6000gebruiken.Diebiedtookoogdetectie,maargeenUltraHD-video.

Sony Alpha 6300Prijs body / met kitobjektief (ca.) 880 / 1170 euro

Technische gegevens

Maximale resolutie 6000 x 4000 pixels

Effectieve pixels 24,0 miljoen

Sensor (type / grootte) CMOS / 23,5 x 15,6 mm

Lensvatting / cropfactor Sony E / 1,5-voudig

Laagdoorlaatfilter / beeldstabilisator • / –

Zoeker (soort) elektronischer zoeker

Dekking zoekerbeeld / vergroting (omgerekend naar fullframe)

100 procent / 0,7-voudig

Display (grootte / resolutie) 3,0 inch / 921.600 subpixels

Display (touchscreen / kantelbaar) – / •

Sluitertijden / bulb 1/4000–30 s / •

Kortste flitstijd 1/160 s

ISO-bereik van - tot (zonder / met uitbreiding)

100–25.600 / 100–51.200

Witbalans 3 presets

Fotoformaten JPEG, RAW, JPEG + RAW

Videoresolutie 2160 / 30p

Video: handmatig diafragma / ISO / focuspunt-keuze / AF-C

• / • / • / •

Interne flitser / richtgetal / flitsschoen • / 6 / –

Wifi / NFC / GPS • (b/g/n) / • / –

Opslagmedium (slot 1 / 2) SDXC / –

USB / HDMI-uitgang 2.0 / mini-HDMI

Microfoon- / koptelefoonaansluiting • / –

Accu / energie / prijs (ca.) NP-FW50 / 7,3 Wh / 45 euro

Materiaal behuizing / stof- en spatwaterdicht

metaallegering / •

Afmetingen (B x H x D) 120 x 67 x 49 mm

Gewicht body 415 g

Meetwaarden (getest met Sony E 50mm f/1.8 OSS)

Resolutie in lijnenparen per beeldhoogte bij ISO min. / 400 / 800 / 1600 / 3200 / 6400

1892 / 1815 / 1735 / 1738 / 1719 / 1632 lp/bh

Ruis in Visual Noise op het beeldscherm bij ISO min. / 400 / 800 / 1600 / 3200 / 6400

1,0 / 1,1 / 1,1 / 1,5 / 1,9 / 2,2 VN

Ruis in Visual Noise in print bij ISO min. / 400 / 800 / 1600 / 3200 / 6400

0,6 / 0,7 / 0,7 / 0,9 / 1,1 / 1,3 VN

Detailweergave in % bij ISO min. / 400 / 800 / 1600 / 3200 / 6400

93 / 93 / 95 / 88 / 85 / 82 %

Resolutie video in lp/bh bij laagste / hoogste ISO

1404 / 1292 lp/bh

Ruis video in Visual Noise op beeldscherm 1,4 / 0,9 VN

Inschakeltijd zonder autofocus 1,3 s

Seriesnelheid raw / jpeg 11,1 / 11,1 foto’s/s

Aantal serieopnamen raw / jpeg 22 / 54

Aantal foto’s (min. / max.) 260 / 550

Aantal foto’s in Live View-modus (min. / max.)

290 / 600

Beoordeling

Beeldkwaliteit 91

Uitrusting / bediening 85

Snelheid 81

Videokwaliteit 90

Puntentotaal 88

Testoordeel goed

Vrijstaand: De autofocus op de ogen werkt ook bij geopend diafragma uitstekend. Samen met de Sony E 50 mm f/1.8 OSS fotografeer je met de Alpha 6300 onderwerpen die goed loskomen tegen een onscherpe achtergrond.

36 37

Kitobjectieven

Nikon D5600 (ca. 690 euro) met Tokina AT-X 11–16 mm f/2.8 Pro DX II (ca. 480 euro)

Landschapsfoto’s met hoog dynamisch bereikVoorveelfotografenisdenatuureenfavorietonderwerp.Daarbijspeelthetdynamischbereikeenbelangrijkerol.Alsjebijvoorbeeldineenbosrijkeomgevingbent,kandefellezondoordebomentegeneenschaduwrijkevoorgrondhetvoordecamerabelichtinglastigmaken.Omervoortezorgendatdecamerazoweldelichtealsdedonkeredelenvandeafbeeldingzokanweergevendaternogsteedsdetailszichtbaarzijn,moetdesensorhethoogstmogelijkedynamischebereikaankunnen.

OpditpuntisdeNikonD5600inhetvoor-deel.DeAPS-C-sensorvandeklassiekedslrmeteendynamischbereikvanmaximaal14f-stopsisdeoptimalebasisvoorlandschaps-fotografie.WeradenaanomdezogenoemdeActiveD-LightingteactiverenenidealitertefotograferenmetISO100,omdathetdynamischbereikafneemtbijtoenemendeISO-gevoeligheden.OokdeoverigeprestatiesophetgebiedvandebeeldkwaliteitvandeNikonzijndemoeitewaard.RuisisnauwelijkszichtbaartotISO3200endescherptetotISO1600isgoed.PasvanafISO3200wordendedetailsminderuitgesproken.

Omlandschapsfotografenmeermoge-lijkhedentebiedenbijhetbepalenvanhetperspectiefisdeD5600voorzienvaneendraaibaareninklapbaartouchscreen.Deautofocusindezoekermodussteltzelfsbijafnemendlichtin0,39secondescherp.DaarentegenisdeLive-View-autofocus,zoalsbijveelDSLR’s,nietbepaalddesnelste.Dieheeftookbijdaglichtmeerdaneenseconde

nodig.Maariedereendietijdenshetfoto-graferenvanlandschappenmeteenstatiefwerkt,zalhoogstwaarschijnlijkhandmatigscherpstellen.Vooral'snachtswerktditheelgemakkelijkdankzijdeLive-view-loepfunctie.

Top-groothoek voor APS-CVoorlandschapsfotografenradenwedeTokinaAT-X11-16mmf/2.8ProDXIIaan.Degroothoeklensbiedtmetmaximaal104gra-deneenveelgroterekijkhoekdanklassiekestandaardzooms.Dankzijhetopendiafragmavanf/2.8overhetgehelezoombereikkunjeookuitdevrijehandbijweiniglichtschieten.Voorliefhebbersvangrijsverloop-enND-filters:defiltermaatis77mm.

De natuur in: Land-schappen die zich goed lenen voor groothoekfoto's, zoals deze bergen, zijn geen probleem voor de Nikon D5600 met de Tokina AT-X 11-16 mm f/2.8 Pro DX II. De DSLR heeft ook met grotere helderheidsver-schillen geen moeite.

De conclusie Dankzij de 14 f-stops zit je bij landschappen altijd goed.DeAPS-C-sensorvandeD5600kangrotehelderheidsverschillenbeteraandandebeeldchipsvandemeesteconcurrenten.Ditkomtdoorzijnhogedynamischbereikvanmaximaal14f-stops.Samenmetdelichtsterke11-16mmgroothoekzoomvanTokina(metoverhethelebereikeendiafragmavanf/2.8)enhetdraaibareaanraakscherm,isdeD5600eenidealemetgezelvoorlandschapsfotografie.

Nikon D5600Prijs body / met kitobjektief (ca.) 690 / 1120 euro

Technische gegevens



Sensor (type / grootte) CMOS / 23,5 x 15,6 mm

Lensvatting / cropfactor Nikon F / 1,5-voudig

Laagdoorlaatfilter / beeldstabilisatie – / –

Zoeker (soort) optische zoeker

Dekking zoekerbeeld / vergroting (omge-rekend naar fullframe)


Display (grootte / resolutie) 3,2 inch / 1.037.000 subpixels

Display (touchscreen / kantelbaar) • / •

Sluitertijden / bulb 1/4.000–30 s / •



100–25.600 / 100–25.600

Witbalans 1 Preset / –



Video: handmatig diafragma / iso / focuspunt-keuze / AF-C

– /• / • /•


Wifi / NFC / GPS • (b/g) / • / –


USB / HDMI-uitgang 2.0 / mini-HDMI


Accu / energie / prijs (ca.) EN-EL14a / 8,9 Wh / 55 euro

Materiaal behuizing / stof- en spatwa-terdicht

polycarbonaat / –


Gewicht body 465 g

Meetwaarden (getest met ...) Nikon AF-S 2,8/105


1950 / 1805 / 1694 / 1678 / 1706 / 1570 lp/bh


1,1 / 1,4 / 1,4 / 1,7 / 2,1 / 2,5 VN


0,6 / 0,7 / 0,6 / 0,8 / 1,0 / 1,2 VN


80 / 78 / 80 / 78 / 72 / 68 %


475 / 472 lp/bh



Seriesnelheid raw / jpeg 4 / 5 foto’s/s

Aantal serieopnamen raw / jpeg 8 / onbeperkt


Aantal foto’s in Live View-modus (min. / max.) 200 / 440

Beoordeling

Beeldkwaliteit 84


Snelheid 85

Videokwaliteit 71

Puntentotaal 80Testoordeel goed

Olympus OM-D E-M10 Mark III (ca. 560 euro) met M.Zuiko Digital ED 14–42 mm f/3.5–5.6 EZ (ca. 300 euro)

Lichte systeemcamera voor op reis

De conclusie Een kleine krachtpatser – ideaal voor langere reizen.

DeE-M10MarkIIIismetdekleinereFour-Thirds-sensorquahogeISO-waardenmisschienwatinhetnadeelinvergelijkingmetAPS-C-sensoren.Maaralsjeeengoede,compacteenlichtecamerametverwisselbarelenzenwilt,isdezeersnelleE-M10MarkIIImetdekitlenseenabsoluteaanrader.Jehoudthiermeeinjereistasnamelijkruimteovervooreenministatief,zodatjemetlangeresluitertijdenkuntwer-kenomhogeISO-waardentevermijden.

Olympus OM-D E-M10 Mark IIIPrijs body / met kitobjektief (ca.) 600 / 940 euro

Technische gegevens



Sensor (type / grootte) NMOS / 17,3 x 13,0 mm

Lensvatting / cropfactor MFT / 2-voudig

Laagdoorlaatfilter / beeldstabilisatie • / •

Zoeker (soort) elektronische zoeker








200–25.600 / 100–25.600

Witbalans 4 presets




• / • / • / •

Interne flitser / richtgetal / flitsschoen • / 8.2 / –

Wifi / NFC / GPS • (b/g/n) / – / –

Opslagmedium (slot 1 / 2) SDXC (UHS II) / –

USB / HDMI-uitgang 2.0 / micro-HDMI

Microfoon- / koptelefoonaansluiting – / –

Accu / energie / prijs (ca.) BLS-50 / 9,0 Wh / 50 euro


metaallegering / –


Gewicht body 414 g

Meetwaarden (getest met …) Olympus M.Zuiko 2,8/60


1725 / 1649 / 1557 / 1551 / 1568 / 1476 lp/bh


0,9 / 0,9 / 1,1 / 1,5 / 1,7 / 2,3 VN


0,6 / 0,6 / 0,8 / 1,0 / 1,0 / 1,3 VN


82 / 83 / 86 / 82 / 84 / 78 %


759 / 785 lp/bh







Beoordeling

Beeldkwaliteit 85


Snelheid 80

Videokwaliteit 85


Alsjegraagmetzominmogelijkbagagereist,moetjedeOlympusOM-DE-M10MarkIIIeensnaderbekijken.Delichte(414gram)spiegel-lozecameraiseenvandemeestcompactesysteemcamera'sdiemomenteelverkrijgbaaris.Inditgevalishetzelfseengoedideeomdekitlensdiedefabrikantmeeleverttege-bruiken.MetdeM.ZuikoDigitalED14-42mmf/3.5-5.6EZheeftOlympuseenzogenaamdepancake-lensontwikkeld,duseenlensdiewordtgekenmerktdoorzijnplatteontwerp.Alsdecameraisuitgeschakeld,schuiftdelensmetelektronischezoomautomatischineen–delengteisdannogslechts22,5millimeter.Paswanneerjedecameraweerinschakelt,schuiftdelensweeruit.Datbetekentdatjemaareenkleinvakjevan122x84x72,5millimeterinjereistasnodighebtvoordecamerainclusieflens–kleinerdaneenpaperback.

Kleine body, grootse uitrustingDeE-M10MarkIIIheeftookquafunctiesveeltebieden.Jekangemakkelijkverschillendeperspectievenkiezenmetbehulpvanhetuitklapbare3-inchscherm.Endankzijdeaanraakfunctiekunjeveelinstellingen,waaronderhetkiezenvanhetscherpstelpunt,directophetschermmakenmeteenvinger.Overfocusgesproken:deautomatischefocusishetparadepaardjevandezekleinereisca-mera.DeontspanvertragingenzijnafhankelijkvanhetgebruikteobjectiefenwehebbenhelaasgeenmeetwaardenuithetlabvoordeM.ZuikoDigitalED14-42mmf/3-5.6EZ.Maar

deOlympusM.ZuikoDigital12-50mmf/3.5-6.3,eenvergelijkbarestandaardzoom,haaldeinhetlabmaarliefst0,17secondenbijdag-lichten0,28secondenbijweiniglicht.HelaasheeftdeOlympus-systeemcameranieteenerggrootuithoudingsvermogen,wantna270tot580opnamenhoudthijhetvoorgezien.Stopdusaltijdeenextraaccuindebagage.Anderehighlightszijndeelektronischezoe-ker,eeningebouwdewlan-moduleenvideo'sinUltra-HDmet30framesperseconde.

Endebeeldkwaliteit?DeFour-Thirds-sensorhaalteengoedniveautotenmetISO1600.VanafISO3200neemthetdetailverliessnellertoeomdathetruisfilterdansterkerwordtingezet.

Klaar voor gebruik: de kleine OM-D E-M10 Mark III met pancake-zoom past in je jaszak. Je kan de fototas dus zelfs thuis laten.

38 39

Kitobjectieven

Panasonic Lumix DMC-GX80Prijs body / met kitobjektief (ca.) 490 / 800 euro

Technische gegevens



Sensor (type / grootte) MOS / 17,3 x 13,0 mm


Laagdoorlaatfilter / beeldstabilisatie – /•









200–25.600 / 100–25.600

Witbalans 4 presets




• / • / • / •


Wifi / NFC / GPS • (b/g/n) / – / –



Microfoon- / koptelefoonaansluiting – / –

Accu / energie / prijs (ca.) DMW-BLG10E / 7,4 Wh / 50 euro


polycarbonaat / –


Gewicht body 426 g

Meetwaarden (getest met …) Panasonic Lumix 1,7/20


1784 / 1742 / 1746 / 1682 / 1662 / 1650 lp/bh


0,7 / 0,9 / 1,2 / 1,6 / 1,6 / 1,9 VN


0,6 / 0,6 / 0,7 / 1,0 / 1,0 / 1,1 VN


85 / 82 / 83 / 83 / 83 / 82 %


1112 / 1078 lp/bh







Beoordeling

Beeldkwaliteit 88


Snelheid 91

Videokwaliteit 98


Panasonic Lumix DMC-GX80 (ca. 450 euro) met Lumix G Vario 14–140 mm f/3,5–5,6 Asph. Power OIS (ca. 520 euro)

Voor snelheidsfanatenInbepaaldefotosituatiesiseenbliksemsnellecameraonontbeerlijk,zoalsbijsporteve-nementenofspelendekinderen.Omeenatleetindebewegingvastteleggenmoetdeautofocusineenfractievaneensecondescherpstellenenmoetdecameraschietklaarzijn.Inhetidealegevalschrijftdecamerasneleenhelereeksfoto'snaardegeheugenkaartomhetbeslissendemomentniettehoevenmissen.

Eencameradieovertuigendemetingenlaatzienophetgebiedvansnelheidenbovendiengeenfortuinkost,isdespiegellozePanasonicLumixGX80.Bijdaglichtisdeontspanver-tragingslechts0,2secondenenbijweiniglichtis0,31secondenodig.Watechternogbelangrijkerisvooractiefotografen,isdatdeGX80ookserieskanschietenmeteensnel-heidvan10,7jpegsofraw-foto'sperseconde.Datkunnendiverseconcurrerendecamera'sooknogwel,maardePanasonicschittertmeteenindrukwekkendecontinueopnameduur.Injpeg-modusschrijftdeLumixGX80netzolangjpegsinhetgeheugentotdatdekaartvolis.Inderaw-moduszijnertotwel44foto'sachterelkaarmogelijk.Jekandeont-spanknopongeveerviersecondeningedrukthoudenvoordatdegeheugenkaartbegintteprotesteren.

DeLumixGX80isechternietalleenmaarsnel.Dehandigesysteemcameraisuitgerustmeteenuitklapbaartouchscreen,eenzoekermeteenhogeresolutieeneeneffectievebeeldstabilisator.Verderheefthijwifienneemthijvideo'sopinUltraHD-resolutie.Deingebouwde16-megapixelsensorinFour-Thirds-formaatleverteenuitstekende

De conclusieDe GX80 is niet alleen snel, maar heeft ook een goed uithoudings-vermogen.Actiefoto’svanbewegendeonderwerpenzijnmetdeGX80eenkoudkunstje.Metontspanvertragingentussen0,2en0,3secondenmetautofocusmisjezeldennogeenmoment.Indejpeg-burst-moduskandeontspanknopzonderonderbrekingwordeningedrukttotdatdekaartvolis.DeGX80-kitmetde14-140mmlenskostslechtsongeveer800euroenbiedtnaastUltraHD-video’sookeengoedebeeldsta-bilisatie.

beeldkwaliteittotISO1600.VanafISO3200gaanfijnedetailswatmeerverloren.

Veel zoom voor foto's en video'sPanasonicbiedtverschillendekitcombinaties.Wijadviserendevariant"DMC-GX80HEGK"metdeallroundzoomlensLumixGVario14-140mmf/3.5-5.6Asph.PowerOISvoorongeveer750euro.Fotografenenvideo-makerskunnenmetdezelensmeteenbrandpuntsafstandvanomgerekendnaarkleinbeeld28-280mmallekantenuit.Boven-dienisdelensvoorzienvanbeeldstabilisatie.

Hoog in de lucht: Een kettingcarrousel vormt een uitdaging voor veel autofocussystemen. De GX80 lost dergelijke situaties steeds goed op. De AF werkt bliksemsnel en de burst-modus is daarbij een prima hulpmiddel.

Panasonic Lumix DMC-G81Prijs body / met kitobjektief (ca.) 730 / 780 euro

Technische gegevens



Sensor (type / grootte) NMOS / 17,3 x 13,0 mm


Laagdoorlaatfilter / beeldstabilisatie – /•


Dekking zoekerbeeld / vergroting (omgerekend naar fullframe)







100–25.600 / 200–25.600

Witbalans 4 presets




• / • / • / •


Wifi / NFC / GPS • (b/g/n) / – / –




Accu / energie / prijs (ca.) DMW-BLC12E / 8,6 Wh / 50 euro

Materiaal behuizing / stof- en spat-waterdicht

metaallegering / •


Gewicht body 508 g

Meetwaarden (getest met …) Panasonic Lumix 1,7/20


1787 / 1722 / 1815 / 1725 / 1645 / 1653 lp/bh


0,7 / 0,9 / 1,1 / 1,5 / 1,5 / 1,7 VN


0,5 / 0,6 / 0,7 / 0,9 / 0,9 / 1,1 VN


84 / 83 / 79 / 81 / 84 / 83 %


1110 / 1070 lp/bh




Aantal serieopnamen raw / jpeg onbeperkt/onbeperkt



Beoordeling

Beeldkwaliteit 89


Snelheid 88

Videokwaliteit 96


Panasonic Lumix DMC-G80 (ca. 630 euro) met Lumix G Vario 12–60 mm f/3.5-5.6 Power OIS (ca. 300 euro)

Sterke dslm voor video’s in hoge resolutie

De conclusie Als je graag voor de hobby filmt, maak je een goede start met de G80.

Panasonicheeftdeafgelopenjarenbewezendathettotdetopbehoortwatbetreftvideofuncties.DeG80ishieropgeenuitzondering.Hetisindrukwekkendhoeveelnuttigevideofunctiesderobuusteenafgedichtedslmbiedtvoorslechts800euroinclusiefdelens.DaarstekenfabrikantenzoalsCanonenNikonwatouderwetsbijaf.Microfoonaansluiting,beeldstabilisatorenbeweegbaardisplaymakenhetpakketcompleet.

Enthousiastehobbyfilmersenfotografenmeteenvoorliefdevoorbewegendebeeldenkun-nenbijhetkiezenvaneengeschiktecameraeigenlijknietomPanasonicheen.HetgoedenieuwsisdatjenietpersehoefttegaanvoorhettopmodelLumixDC-GH5vanzo'n1650euro.DeLumixDMC-G80heeftnamelijkookeenschataangavevideofuncties.GebundeldindekitmetdeLumixGVario12-60mmf/3.5-5.6Asph.PowerOISbenjevooronge-veer800euroonderdepannen.

DeLumixG80neemtvideo'sopindeUltraHD-resolutievan3840x2160pixels.Dankzijde30beeldenpersecondespelenbewe-gingenvloeiendaf.Jehebtbijhetfilmendevolledigecontroleoverdebelangrijksteinstel-lingenvandeLumixG80.Zokunjedesluiter-tijd,hetdiafragma,deISO-gevoeligheidenzelfsdegeluidssterktehandmatigaanpassen.Alsjeeenbetergeluidwilopnemen,isdeG80voorzienvaneenkleine2,5mm-jackplugvooreenexternemicrofoon.JekaneengeschiktemicrofoonvanPanasonicrechtstreeksge-bruiken,ofeenoptioneleadaptervan2,5mmnaardestandaard3,5mm-aansluitingvooreenanderemicrofoonnaarkeuze.

Descherpsteloptieszijnookerggoed.Hetgewenstescherpstelpuntkunjerecht-streeksinstellenophetdraai-enkantelbaretouchscreen.DaarnaastbiedtdecamerazowelhandmatigefocusverschuivingenalsautomatischeAF-lenstrackingtijdenshetopnemenvanvideo.Anderehandigefunctieszijndehistogramweergave,eenwaarschu-wingvooroverbelichtingeneenrandverbe-

teringbijhandmatigescherpstelling.VoordebeeldkwaliteitgebruiktPanasoniceenFour-Thirds-sensormet16megapixel.DerandscherpteenhetruisniveauzijntoptotISO3200,maarvanafISO1600neemthetdetailverlieswelalzichtbaartoe.

Stabiele standaardzoomDeindeDMC-G80M-kitmeegeleverde12-60mm-lensheeftomgerekendnaarkleinbeeldeenbrandpuntsafstandvan24-120millimeter.Debeeldstabilisatorenvanlensencamerabundelentijdenshetfotograferenhunkrach-ten.Verderszijndestandaardzoomendecameraspatwaterdicht.

En actie: Met de Panasonic G80 kun je Ultra HD-video's opnemen met zelfs de focus verleggen tijdens het filmen. Als je wil overschakelen van het ene naar het andere bloemetje, hoef je alleen maar op de gewenste plek op het aanraakscherm te tikken.

40 41

Kitobjectieven

Je kan de begroeiing ook gebruiken door zelf een lage positie in te nemen. Daarmee verklein je ook wat binnen de scherptediepte komt, de vervaging van de begroeiing geeft vervolgens een fijne zachte sfeer mee aan de foto.

Nikon D810 | f/6.3 | 1/1250 s | ISO 800.

Een wirwar van duikende Jan van genten, tijdens een boottocht op Shetland. In het heldere water waren de duiksporen als een weg van bubbels zichtbaar. Erg mooi om te zien. Om deze acties te fotograferen is de camera ingesteld op CF (AI servo).

Nikon D810 | f/8 | 160 mm | 1/ 500 s | ISO 800.

Creëer eens je eigen sfeer door een foto te maken, die heel anders is dan je oog zag. Bij deze foto van een

neushoorn bij een waterpoel heb ik dermate onderbe-licht dat de neushoorn als silhouet in de foto kwam.

Het donkere deel laat nog net wat detail zien, wat extra spannend is omdat de neushoorn wat stof deed

opwaaien. Dit is een goed voorbeeld van hoe je als een fotograaf compositie en belichting kan gebrui-ken om de realiteit van een scène te 'veranderen',

waardoor een interessantere foto is ontstaan.

Nikon 800 | f/5.6 | 1/80 s | ISO 1250.

Dieren fotograferen

Als je dieren in het wild gaat fotogra-feren, heb je veel

geduld nodig – heel veel geduld. En als je dan eindelijk een

dier voor de lens hebt, wil je natuurlijk het beste shot krij-gen. Lees in dit ar-tikel praktische tips die je helpen naar een topresultaat.

DoorLoulouBeavers

42 43

Dierenfotografie

Dewelbekendeuitdrukkingzegtdatogendespiegelsvandezielzijn.Ogensprekentotons,zezeggenvaakietsoverdeemotie.Ookwanneerjewilde(ofgedomesticeerde)dierenfotografeert,isoogcontactindefotoeenbelangrijkcreatiefelement.Hetisnamelijkdatgenewaardekijkeralseerstenaartoewordtgeleid.

Jemoeterdusvoorzorgendatdeogenscherpzijn.Gelukkighebbendemeestecamera’sallerleihulpmiddelendiejekunnenassisterenbijhetverkrijgenvandejuistehoeveelheidfocusopdeplekwaarjehetwilthebben.Metdevolgendetipskanheteigenlijknietmeermisgaan.

1 Selectieve focusHetkiezenvanéénenkelfocuspuntisnietal-leendesnelstemaniervanscherpstellen,hetisookdehandigstemanieromtecontrolerenwaardefocusinjefotozichbevindt.Middelseenscroll-functieopdecameraplaatsjehetfocuspuntpreciesdaarwaarjehetinbeeldwilthebben.Overhetalgemeenhebjemetdezemaniervanfocus-plaatsingencomposi-tiebepalingdegrootstmogelijkecontroleoverhetresultaat.

2 FocusmodusIederecameraheefteenfocusstanddie‘singleshot’heeteneenanderestanddieeentracking-functieheeft.Deverschillendemer-kennoemenditvaakneteenbeetjeanders,maardewerkingisgelijk.WatNikon,PentaxenSony‘Singleshot’noemen,heet‘Oneshot’bijCanon.Dezefocusmoduswerkthetbestebijdieren(ofandereonderwerpen)diestilstaanenalsjezelfstilstaat.Decamerasteltinéénkeerscherpenjekuntmeteenafdrukken.

Deanderefocusmodusisbedoeldalstrackingfunctieenvolgteenbewegendonder-werp.Bijalleswatvanafstandtotjouenjouwcameraveranderlijkis(eendierdatlooptofvliegtbijvoorbeeld,ofjebentzelfinbeweging)isditdebestemethode.Omdatdecameraopcontinuscherpstelleningesteldstaat(AIServobijCanon,AF-CbijNikon,SonyenPentax),blijftdecamerafocussenzolangjedeontspanknophalfingedrukthoudt.Ishetonderwerpscherp?Dankunjeafdrukken.

3 Belichtingsstand Omdatbijdierenfotografiehetbeeldvaakergveranderlijkis(dierenzittennoueenmaaloverhetalgemeennietstil),isopdatsoortmomen-tenspotmetingnietwenselijk.Decamerameetdanslechtsdebelichtingopeenkleindeelvanhetmidden,terwijlhetbeeldenookhetmidden-deelsteedsweerveranderen.Deuitkomstvandefotoisdannietondercontroleenditzouvoorveelverkeerdebelichtingenkunnenzorgen.

Bijdierenfotografieishethandigeromdebelichtingopmatrix-ofcentrummetingtezetten,zodatjezoveelmogelijkcontrolehebtoverdebelichting.Jekanuiteraardopdevoorjougebruikelijkemanierdebelichtingcom-penserendoorietsonderofovertebelichten.Nubestaateenjuisteoffouteinstellingvandecameraeigenlijknietendusooknietquadelichtmeting.Maarhetiswelbelangrijkdatjijalsfotograafweethoejecameraisingesteldenhoedieinstellingfunctioneert.

“Bij dierenfotografie is het handiger om de belichting op matrix- of centrummeting te zetten, zodat je zoveel mogelijk controle hebt over de belichting.”

Scherp op het oog. De jachtluipaarden waren nogal beweeglijk tijdens het maken van deze foto, daarom is gekozen om de focus modus in CF/AI servo te hebben.

Nikon D800 | f 5.6 | 400 mm | 1/500 s | ISO 100.

CHIP FOTO Magazine is een uitgave vanF&L Media Life B.V.

in licentie van Chip Holding München Bezoekadres: Jonkerbosplein 52, 6534 AB Nijmegen Postadres: Postbus 296, 6500 AG Nijmegen Tel.: 024 - 240 40 00 Website: www.chipfotomagazine.nl Directeur Arjan Kropman Redactie Jos Heijmans, Helga Kluiter, Piet-Jan Lentjes, Maurice Snijders Met medewerking van: Sebastian Barsch, Steffi Grass, Margit Hofgärtner, Simon Kirsch, Sascha Ludwig, Thomas Probst, Floria Sturm, Moritz Wanke

VormgevingSusan Gerbrands, Tom Gerrits, Nick Groenewold, Mylene Nales, NR Grafisch Ontwerp

AccountmanagementNatascha Janssen Tel: 024-240 46 47 E-mail: [email protected] Traffic/backoffice Nadine JenneskensTel.: 024 - 240 45 17 E-mail: [email protected] Marketing Tetske Peeters Tel.: 024 - 240 45 85 E-mail: [email protected]

Druk Habo DaCosta bv, Vianen Nieuwsredactie/persberichten Uitsluitend verzenden naar:F&L Media Life B.V.t.a.v. Redactie CHIP FOTO MagazineJonkerbosplein 52, 6534 AB NijmegenTel.: 024 - 240 41 31 E-mail: [email protected] Vragen aan de redactie E-mail: [email protected] Abonnementenservice Tel: +31 85 2250 444E-mail: [email protected] © CopyrightsHet auteursrecht op deze uitgave en op de daarin verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Het verlenen van toestemming tot publicatie in de gedrukte uitgave houdt in dat de auteur de uitgever, met uitsluiting van ieder ander onherroepelijk machtigt de bij of krachtens de auteurswet door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren te innen en dat de auteur alle rechten overdraagt aan de uitgever, tenzij anders bepaald. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieerd zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever stelt zich niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden die in deze uitgave zouden kunnen voorkomen. ISSN 2405-7517

Klantenservice Nederland en BelgiëDeklantenserviceisbereikbaarviaklantenservice@chipfotomagazine.nlofviaPostbus236201100ECAmsterdamZuidoostt.a.v.KlantenserviceCHIPFOTOmagazine.Telefonischisdeklantenservicebereikbaaropwerkdagenvan9:00tot17:00uurviatelefoonnummer+31852250444.AbonnementsprijzenCHIPFOTOMagazinekost€5,99pernummer.HetstandaardtariefvoorCHIPFOTOMagazineisinNederland€45,00eninBelgië€47,50voor10nummers.Dezeprijs

geldtbijbetalingviaautomatischeincasso.Voorbetalingper(digitale)factuurgeldteentoeslagvan€2,50.Abonnementenwordennaeenjaarautomatischverlengdtegenhetdangeldendestandaardtarief.Hetopzeggenvaneenabonnementkantelefonischviatelefoonnummer+31852250444.Algemene voorwaardenDealgemenevoorwaardenzijntevindenopdewebsitewww.fnl.nl.Dezevoorwaardenzijnookschriftelijkoptevragenbijt.a.v.KlantenserviceCHIPFOTOmagazine,viaPostbus23620,1100ECAmsterdamZuidoost.

Kijk voor de meest actuele aanbieding op www.fnl.nl/chipfotomagazine

• Profiteer van kortingen • Abonnement met cadeau • Boordevol inspirerende foto's • In huis nog voordat het blad in de winkel ligt

44

Dierenfotografie

De Photo Inspiration Club is de Nederlandstalige online fotoclub die ervoor zorgt dat jij gemotiveerd en geïnspireerd blijft om met fotografie bezig te blijven. Lees meer hierover op www.derooijfotografie.nl/pic.

Ben je al abonnee van CHIP FOTO magazine? En wil je ook gebruik maken van deze aanbieding? Neem dan contact op met onze abonnementenservice via: [email protected]

+Jaarabonnement stopt automatisch

Lidmaatschap

Actie!€ 74,-

50% korting op lidmaatschapPhoto Inspiration Club

Ga naar: www.fnl.nl/photoinspiration of klik hier

https://www.fnl.nl/vrije-tijd-sport/chip-foto-magazine/chip-foto-magazine-abonnement-met-photo-inspiration-club.html

tips voor betere foto's - derooijfotografie.nl · 7 betere kleuren voor elke zons-ondergang...

Documents