1

บทความเครองหมายการคา

การมอบอ านาจใหจดทะเบยนเครองหมายการคา ตอนท 2

การมอบอ านาจโดยนตบคคลตางประเทศ

การจดทะเบยนเครองหมายการคานน หากตวการซงเปนเจาของเครองหมายการคาไมอาจไปด าเนนการจดทะเบยนเครองหมายการคาดวยตนเองได จะท าหนงสอมอบอ านาจใหบคคลใดไปจดทะเบยนเครองหมายการคาแทนตนกได การมอบอ านาจใหบคคลอนไปจดทะเบยนเครองหมายการคาในกรณนเปนการมอบอ านาจใหบคคลอนนน ไปยนขอจดทะเบยนเครองหมายการคาในนามของตวการวาเปนผมสทธเปนเจาของเครองหมายการคา โดยมตนเองเปนตวแทน มใชมอบหมายใหตวแทนไปจดทะเบยนเปนเจาของเครองหมายการคาในนามของตวแทนเองเปนเจาของ ผเขยนเคยทราบมาวา ในการท าธรกจระหวางคนไทยกบคนตางประเทศนน ในบางครงจะเกดปญหาวา เครองหมายการคานนเปนของคนตางประเทศ แตคนไทยกลบยนขอจดทะเบยนเครองหมายการคาในนามของคนไทย ซงทราบมาภายหลงวา คนไทยไดบอกคนตางประเทศวา การจดทะเบยนเครองหมายการคาในนามของคนไทย จะดกวา เพอสามารถยนค าขดจดทะเบยนไดสะดวกและรวดเรวการยนค าขอจดทะเบยนในนามของคนตางประเทศ ซงกรณนผเขยนขอเรยนวา การยนค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคาในนามของคนไทยเอง หรอในนามของคนตางประเทศไมมความแตกตางกนหรอไดเปรยบหรอเสยเปรยบอยางไร เพราะกระบวนการพจารณาเครองหมายการคาตองเปนไปตามกฎหมายเครองหมายการคาอยแลว ส าหรบกรณทบคคลธรรมดาทมภมล าเนาอยตางประเทศ เมอจะท าหนงสอมอบอ านาจใหคนไทยในประเทศไทยเปนตวแทนจดทะเบยนเครองหมายการคา หรอกรณเปนนตบคคลตางประเทศ มอบอ านาจใหคนไทยเปนตวแทน จะตองด าเนนการดงน

1. การยนค าขอทกระท าโดยตวแทนหรอผรบมอบอ านาจ ใหแนบภาพถายหนงสอตงตวแทนหรอหนงสอมอบอ านาจ และบตรประจ าตวของตวแทนหรอผรบมอบอ านาจมาพรอมกนดวย (กฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 4)

ฉะนน ตวแทนหรอผรบมอบอ านาจ จะตองแนบหลกฐานคอบตรประจ าตวของบคคลผ เปนตวแทนหรอผรบมอบอ านาจมาประกอบการจดทะเบยน ถาผรบมอบอ านาจเปนนตบคคล

2

จะตองแนบหนงสอรบรองนตบคคลทนายทะเบยนหนสวนบรษทออกใหไมเกนหกเดอนแนบมาดวยเชนกน

2. ในกรณทการตงตวแทนหรอมอบอ านาจนนไดกระท าในตางประเทศ หนงสอตงตวแทนหรอมอบอ านาจนนตองม

2.1 ค ารบรองลายมอชอ โดยเจาหนาทของสถานทตไทย หรอสถานกงสลไทย หรอหวหนาส านกงานสงกดกระทรวงพาณชยซงประจ าอย ณ ประเทศทผต งตวแทนหรอผ มอบอ านาจมถนทอย หรอเจาหนาทผไดรบมอบหมายใหกระท าการแทนบคคลดงกลาว หรอ 2.2 มค ารบรองของบคคลซงกฎหมายของประเทศนน ๆ ใหมอ านาจรบรองลายมอชอ (กฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 5) ซงปจจบนเรยกกน โนตารปบลค

อยาลมวา การจดทะเบยนเครองหมายการคาโดยนตบคคลตางประเทศ จะตองแนบหนงสอรบรองการเปนนตบคคล ซงผมอ านาจรบรองใหไมเกนหกเดอนนบแตวนทออกหนงสอรบรองนน มาดวย เวนแตกรณทเปนนตบคคลทจดตงตามกฎหมายตางประเทศ ซงไดสงหนงสอมอบอ านาจโดยมการระบขอความรบรองการเปนนตบคคลในตางประเทศไวดวย จงจะไมตองสงหนงสอรบรองนตบคคล 1 ฉะนน การสงหนงสอมอบอ านาจของนตบคคลตางประเทศในขณะนมหลายประเทศทโนตารปบลครบรองลายมอชอผมอบอ านาจ โดยไมไดระบการเปนนตบคคลไวดวย หรอบางกรณโนตารปบลค ลงลายมอชอไวลอย ๆ โดยไมระบขอความใด ๆ ไวเลยเชนน นายทะเบยนจะสงใหสงหนงสอมอบอ านาจใหมฉบบทมการรบรองการเปนนตบคคลไวดวยเสมอ สาเหตทตองโนตารปบลครบรองความมอ านาจลงนามของผมอบอ านาจนนกเพราะวา นายทะเบยนจะไมมทางทราบไดเลยวา บคคลผลงนามมอบอ านาจนนเปนบคคลทมอ านาจกระท าการแทนนตบคคลทจดทะเบยนไวในตางประเทศหรอไม เพราะไมมหนงสอรบรองของนายทะเบยนหนสวนบรษทในประเทศดงกลาวมายนยน ฉะนนโนตารปบลคจงตองรบรองความมอ านาจของบคคลผลงนามในฐานะผแทนนตบคคลในหนงสอมอบอ านาจนน

1

กฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 3 (2) ประกอบขอ 5

3

ค าพพากษาฎกาท 101/2536 หนงสอมอบอ านาจทกระท าในเมองตางประเทศ โดยมโนตารปบลครบรองวา รองประธานบรษทไดลงชอในหนงสอมอบอ านาจตอหนาตนนน เทยบเคยงไดกบกรณการเปนพยาน ในหนงสอมอบอ านาจทไดท าในเมองตางประเทศตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 47 วรรคสาม คอไมจ าเปนตองมเจาพนกงานกงสลไทยหรอสถานทตไทยรบรองเปนพยานอกชนหนง แมเจาหนาทสถานทตไทยจะรบรองหนงสอมอบอ านาจของโจทกในภายหลง เมอไมปรากฏเหตอนควรสงสยเกยวกบอ านาจหนาทของบคคลทลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจดงกลาว ทงจ าเลยกมไดน าสบหกลางหรอโตแยงอยางใดแลว ศาลกรบฟงขอเทจจรงเปนยตไดวาโจทกไดมอบอ านาจใหฟองคดตามหนงสอมอบอ านาจดงกลาวได ค าพพากษาฎกาท 7378/2538 หนงสอรบรองความเปนนตบคคลของโจทกตามกฎหมายตางประเทศหาใชใบมอบอ านาจทท าไดในเมองตางประเทศและศาลมเหตอนควรสงสยวาใบมอบอ านาจนนไมใชใบมอบอ านาจทแทจรงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา47ไมดงนแมหนงสอรบรองดงกลาวจะไมมกงสลไทยรบรองกรบฟงได โจทกมหนงสอมอบอ านาจพรอมค าแปลเปนพยานหลกฐานแสดงวาโดย ฮ. การมอบอ านาจให บ.ฟองคดแทนโจทกโดยม จ. โนตารปบลคแหงมลรฐ นวยอรครบรองวาผแทนโจทกดงกลาวมอ านาจลงชอในนามของโจทกได น.เสมยนมณฑลและเสมยนศาลสงสดมณฑล นวยอรค ลงชอรบรองอ านาจและลายมอชอของ จ. และม ส. กงสลไทยแหงสถานกงสลใหญนคร นวยอรค ลงชอรบรองลายมอชอของ น. ดวยดงนนหนงสอมอบอ านาจของโจทกทท าในเมองตางประเทศจงมการรบรองกนมาเปนล าดบฟงไดวาผแทนโจทกดงกลาวในเมองตางประเทศไดมอบอ านาจให บ.ฟองคดแทน ค าพพากษาฎกาท 7833/2538 หนงสอมอบอ านาจใหฟองคดม ค.โนตารปบลคแหงมลรฐนวเจอรซ ประเทศสหรฐอเมรกาลงลายมอชอรบรองและยนยนวาโจทกเปนนตบคคลซงจดตงขนตามกฎหมายแหงมลรฐนวเจอรซ ประเทศสหรฐอเมรกาลายมอชอในเอกสารฉบบนเปนลายมอชอของ ร.ผชวยเลขานการ ซงมอ านาจโดยถกตองในการลงลายมอชอในนามของโจทก และ ร.ไดสาบานตนและลงลายมอชอตอหนาตนจรง จ าเลยทงสองไมมพยานหลกฐานใดมาน าสบหกลางใหเหนวา ร.มใชผชวยเลขานการผมอ านาจกระท าการแทนโจทกใน การมอบอ านาจใหนายบญมาฟองคดน และโจทกมใชนตบคคลตามกฎหมายแหงมลรฐนวเจอรซ กรณจงไมมเหตอนควรทศาลฎกาจะสงสยวาหนงสอมอบอ านาจใหฟองคดไมใชหนงสอมอบอ านาจอนแทจรง ดงน แมหนงสอมอบอ านาจดงกลาวจะไมมใบส าคญของรฐบาลแหงประเทศสหรฐอเมรกาแสดงวา ค.เปน โนตารปบลคแหงมลรฐนวเจอรซผมอ านาจเปนพยานในหนงสอมอบอ านาจนน แตเมอไมมเหตอนควรสงสยวาหนงสอมอบอ านาจไมใช หนงสอมอบอ านาจอนแทจรง หนงสอมอบอ านาจนนจงไมตองท าตามทบญญตไวในมาตรา 47 วรรคสาม แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

4

โปรดสงเกตวา ตามกฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ในเรองการมอบอ านาจของนตบคคลทอยตางประเทศนน ถามการรบรองโดยโนตารปบลคแลวเปนอนใชได โดยไมตองมหนงสอรบรองการเปนโนตารปบลคมาประกอบการมอบอ านาจเลย ซงในทางปฎบตนายทะเบยนกไมไดเรยกใหตองสงใบส าคญแสดงการเปนโนตารปบลค ค าพพากษาฎกาท 9524/2544 หนงสอมอบอ านาจทท าในเมองตางประเทศมเจาพนกงานโนตารปบลคลงชอเปนพยานและมใบส าคญของรฐบาลตางประเทศทเกยวของแสดงวาบคคลทเปนพยานนนเปนผมอ านาจกระท าการได แมจะไมมกงสลไทยเปนพยาน กไมมเหตอนควรสงสยวาใบมอบอ านาจนนจะไมใชใบมอบอ านาจอนแทจรง จงไมตองปฎบตตามพระราชบญญตจดตงศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศและวธพจารณาคดทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศ พงศ.2539 มาตรา 26 ประกอบดวยประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 47 วรรคสาม การมอบอ านาจนนชอบดวยกฎหมายแลว

3. ในกรณทหนงสอตงตวแทนหรอมอบอ านาจซงผมอบอ านาจเปนบคคลตางประเทศไดกระท าในประเทศไทย โดยผต งตวแทนหรอผมอบอ านาจมไดมถนทอยในประเทศไทย จะตองสงภาพถายหนงสอเดนทาง หรอภาพถายหนงสอรบรองถนทอยชวคราว หรอหลกฐานอนทแสดงใหนายทะเบยนเหนวาในขณะตงตวแทนหรอมอบอ านาจนน ผนนไดเขามาในประเทศไทยจรง (กฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 5 วรรคสอง)

กรณนเปนการมอบอ านาจโดยบคคลธรรมดาทมภมล าเนาอยตางประเทศ แตไดเดนทางเขามาในประเทศไทยเปนการชวคราว และไดมอบอ านาจใหคนไทยเปนตวแทนจดทะเบยนเครองหมายการคา จะตองแนบหลกฐานประกอบการตงตวแทนตามทไดระบไว แตถาเปนกรณนตบคคลโดยกรรมการผมอ านาจไดเดนทางเขามาในประเทศไทยเปนการชวคราว จะตองแนบหนงสอรบรองการเปนนตบคคลมาดวยเชนกน เพอทจะไดทราบวา บคคลผมอบอ านาจนนมอ านาจด าเนนการแทนนตบคคลดงกลาว มผถามวา หนงสอมอบอ านาจทบคคลผมอบอ านาจเดนทางเขามาในประเทศไทยชวคราวน ถาหากใหโนตารปบลคคนไทยรบรองจะไดหรอไม เนองจากวา กฎหมายโนตารปบลคของประเทศไทยเวลานยงไมมกฎหมายใชบงคบ ดงนน ทนายความทไดขนทะเบยนเปนผมอ านาจรบรองลายมอชอ จงยงไมมฐานะเปนโนตารปบลคเหมอนโนตารปบลคของตางประเทศ ดงนนจงไมแปลกใจเลยทมบางทานกลาววา ท าไมโนตารปบลคของคนไทย นายทะเบยนไมยอมรบ แตใน

5

ตางประเทศยอมรบ ทงนกเพราะวาในตางประเทศนนเขาไมทราบวาประเทศไทยเรายงไมมกฎหมายในเรองน 2 ปจจบนผประกอบธรกจสามารถเดนทางไปไดรอบโลก การมอบอ านาจอาจกระท าขนในตางประเทศ ซงมใชประเทศทผมอบมภมล าเนาอยกได ดงนน โนตารปบลคของประเทศใดทเมอการมอบอ านาจไดกระท าขนในประเทศนน ยอมมอ านาจรบรองลายมอชอของบคคลผมอบอ านาจนนได เพราะกฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 5 วรรคแรก ก าหนดใหเจาหนาทผมอ านาจของสถานทตไทย หรอสถานกงสลไทย หวหนาส านกงานสงกดกระทรวงพาณชยซงประจ าอย ณ ประเทศทผตงตวแทน หรอผมอบอ านาจมถนทอย หรอเจาหนาทผไดรบมอบหมายใหกระท าการแทนบคคลดงกลาว หรอมค ารบรองของบคคลซงกฎหมายของประเทศนน ใหมอ านาจรบรองลายมอชอ ดงนน หาก นาย ก. ประธานบรษททจดทะเบยนในสหรฐอเมรกา เดนไปประเทศฝรงเศส และไดท าหนงสอมอบอ านาจในประเทศฝรงเศส โนตารปบลคของประเทศฝรงเศสจะรบรองลายมอชอของนาย ก. กได แตอยาลมวา จะตองมขอความรบรองการเปนนตบคคลทนาย ก. มอ านาจกระท าการอยดวย ความรบผดของตวแทนทท าสญญาแทนตวการซงอยตางประเทศ ขอความในการท าหนงสอมอบอ านาจของตวการทอยในตางประเทศ กท านองเดยวกนกบการมอบอ านาจทท ากนในประเทศไทย จะตองมขอความทชดเจนวามอบอ านาจใหกระท าการใด ๆ ไดบาง การท าสญญาโดยตวแทนแทนตวการทอยในตางประเทศและมภมล าเนาอยในตางประเทศนน ตวแทนสามารถด าเนนการท าสญญาโอนเครองหมายการคา หรอท าสญญาอนญาตใหบคคลใดใชเครองหมายการคาได หากมขอความดงกลาวระบไวในหนงสอมอบอ านาจ และจะตองรบผดตามสญญานนแตล าพงตนเอง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 824 ทบญญตวา “ตวแทนคนใดท าสญญาแทนตวการซงอยตางประเทศและมภมล าเนาในตางประเทศ ทานตวแทนคนนนจะตองรบผดตามสญญานนแตล าพงตนเอง แมทงชอของตวการจะไดเปดเผยแลว เวนแตขอความแหงสญญาจะแยงกนกบความรบผดของตวแทน ” ตวแทนจะตองรบผดในการท าสญญาโอนเครองหมายการคาหรอท าสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคา แทนตวการทอยในตางประเทศ และมภมล าเนาอยในตางประเทศ หากขณะทท าสญญานน ตวการอยตางประเทศกจรง แตเดนทางเขามาในประเทศไทยในขณะนน กไมเขาขายมาตราน 2 ผเขยนเคยเหนหนงสอของสมาคมทนายความทเคยมไปถงกระทรวงพาณชย ขอใหยอมรบเอกสารฉบบทมทนายความไทยทขนทะเบยนเปน

โนตารปบลคไวเปนเอกสารทถกตอง

6

วนทท าหนงสอมอบอ านาจควรจะตองระบไวดวย ผเขยนพบวา บอยครงทหนงสอมอบอ านาจผขอจดทะเบยนมไดระบวนทท าหนงสอมอบอ านาจกนไวเลย การไมระบวนทท าหนงสอมอบอ านาจจะสงผลท าใหเกดปญหาวา การมอบอ านาจนนสมบรณหรอไม ผมอบอ านาจมอ านาจลงนามมอบอ านาจหรอไม ซงเมอพบปญหาเชนน ผเขยนจะเรยกใหผขอจดทะเบยนไปลงวนเดอนปทท าหนงสอมอบอ านาจพรอมทงลงลายมอชอก ากบในหนงสอมอบอ านาจนนดวย ค าพพากษาฎกาท 5480/2540 ทจ าเลยฎกาในเรองอ านาจฟองวา ในชนพจารณาโจทกไมไดน าสบวาขณะท าหนงสอมอบอ านาจ ศ. ยงเปนกรรมการผมอ านาจของโจทกหรอไม เพราะหนงสอมอบอ านาจมไดระบวนทการท าหนงสอมอบอ านาจไวนน ในประเดนนจ าเลยใหการสคดไววา การมอบอ านาจไมชอบดวยกฎหมายเพราะมใชลายมอชอทแทจรงของ ศ. กรรมการผมอ านาจกระท าการแทนโจทก จงไมมอ านาจฟอง ฎกาของจ าเลยดงกลาวจงเปนขอทไมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลชนตนและศาลอทธรณ ศาลฎกาไมรบวนจฉย ค าพพากษาฎกาท 1434/2545 บทบญญตมาตรา 60 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงไมไดบงคบวาในการมอบอ านาจแกกนนน วนทลงในหนงสอมอบอ านาจจะตองเปนวนทเดยวกนกบวนทมการมอบอ านาจกนจรง ทงผมอบอ านาจ ผรบมอบอ านาจ และพยานผรเหนการมอบอ านาจกยอมจะลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจในภายหลงทมการมอบอ านาจกนแลวได ไมถอวาเปนการตองหามตามบทกฎหมายดงกลาว การเปลยนแปลงผแทนนตบคคลภายหลงการมอบอ านาจ บรษทเอกชนทจดตงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เมอจดทะเบยนแปรสภาพเปนบรษทมหาชนจ ากด ซงจดตงตามพระราชบญญตบรษทมหาชนจ ากด ยอมไดไปทงทรพยสน หน สทธและความรบผดของบรษทเดมทงหมดตามกฎหมาย ไมใชการโอนสทธเรยกรอง จงไมตองแจงใหลกหนทราบถงการจดทะเบยนแปรสภาพ และไมตองไดรบความยนยอมจากลกหน ในการจดทะเบยนเครองหมายการคา ถาเดมยนค าขอจดทะเบยนในนามนตบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยแลว ตอมาไดมการควบนตบคคล หรอไดแปรสภาพเปนบรษทมหาชนจ ากดในภายหลงโดยนตบคคลนนเองแลว เพยงแตยนค ารองขอแกไขนตฐานะ 3กสามารถเปลยนแปลงชอผเปนเจาของเครองหมายการคาได

3

โดยใชแบบค ารอง ก.06 พรอมทงช าระเงนคาธรรมเนยมการเปลยนแปลงดวย – ผเขยน

7

เมอมการมอบ อ านาจโดยนตบคคลแลว ตอมามการเปลยนแปลงผแทนของนตบคคล หนงสอมอบอ านาจฉบบเดมยงคงมผลสมบรณหากไมมการยกเลกการเปนตวแทน นอกจากนนการกระท าของตวแทนกอนมการเปลยนแปลงผแทนนตบคคลถอวายงมผลผกพนนตบคคลนน ค าพพากษาฎกาท 253/2506 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1249 มความหมายวา แมบรษทไดเลกแลว แตกฎหมายกใหถอวายงคงตงอยในระหวางเวลาทจ าเปนแกการช าระบญช ฉะนนทนายความทไดรบแตงตงจากบรษทกยงคงถอวาเปนบรษทอยในขณะช าระบญช และยงคงมสทธด าเนนคดได ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1259 (1) เปนบทใหอ านาจแกผช าระบญชทจะวาตางแกตางในนามของหางหนสวนหรอบรษท มใชเปนบทระงบสทธของทนายความทหางหนสวนหรอบรษทไดแตงตงไวแลว ทนายทแตงตงไวจะหมดอ านาจด าเนนคดกตอเมอผช าระบญชถอนการมอบอ านาจ ค าพพากษาฎกาท 1230/2508 ผแทนนตบคคลมอบอ านาจใหฟองความแลว แมผมอบอ านาจจะตายลง กไมท าใหใบมอบอ านาจในนามของนตบคคลนนเสยไป ค าพพากษาฎกาท 5741/2538 ขณะท าหนงสอมอบอ านาจ ท. และ ย.มอ านาจท าการผกพนโจทกจงมอ านาจกระท าการแทนโจทกได เมอ ท. กบ ย. ลงลายมอชอรวมกนและประทบตราส าคญของโจทกในหนงสอมอบอ านาจ มอบอ านาจให ส.ฟองคดแทนโจทก การามอบอ านาจจงสมบรณ แมตอมาภายหลงจะปรากฏวาขณะท ส. ผรบมอบอ านาจโจทกยนฟองคดน ท. จะพนจากต าแหนงกรรมการไปแลวกตาม หนงสอมอบอ านาจกยงมผลสมบรณใชบงคบได ทงไมปรากฏวาโจทกไดเพกถอนหนงสอมอบอ านาจดงกลาว ส.จงยงมอ านาจฟองคดแทนโจทกได ค าพพากษาฎกาท 7061/2539 โจทกโดย ธ. กรรมการผมอ านาจกระท าการแทนโจทก ไดท าหนงสอมอบอ านาจเมอวนท 1 ตลาคม 2534 ให ว.ฟองคดแทนโจทก ตอมาวนท 13 ตลาคม 2535 ธ.ไดออกจากต าแหนงกรรมการบรษทโจทก ครงวนท 9 กมภาพนธ 2536 ว.ไดฟองคดนแทนโจทกตามหนงสอมอบอ านาจนนโดยไมปรากฏวาโจทกไดเพกถอนหนงสอมอบอ านาจดงกลาว ดงนสญญาตวแทนทโจทกแตงตง ว.ใหฟองคดแทนตามหนงสอมอบอ านาจนนยงมผลผกพนโจทกและ ว.อยตามกฎหมาย หาไดระงบสนไปเพราะเหตท ธ. ออกจากต าแหนงกรรมการบรษทโจทกไม เหตดงกลาวคงมผลแตเพยงวา ธ.ไมมอ านาจกระท าการแทนโจทกนบแตวนท 13 ตลาคม 2535 เทานน สวนกจการอนไดกระท าไปแลวหามผลกระทบกระเทอนถงไม ว.จงมอ านาจฟองคดแทนโจทกไดตามหนงสอมอบอ านาจดงกลาว หนงสอมอบอ านาจฉบบนนหาไดสนผลไปกอนวนฟองไม

8

ค าพพากษาฎกาท 1196/2541 พ.และ ย.รวมกนลงลายมอชอและประทบตราส าคญของโจทกมอบอ านาจให น. มอ านาจกระท าการตาง ๆ ตามทระบไว รวมทงมอ านาจฟองและด าเนนคดลมละลายทกศาลแทนโจทกได ขณะ พ.ลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจนน พ. ยงเปนกรรมการผมอ านาจของโจทก หนงสอมอบอ านาจดงกลาวจงมผลให น. มอ านาจฟองคดลมละลายแทนโจทกได ทงหนงสอมอบอ านาจปดอากรแสตมป 30 บาท อนแสดงวาโจทกมอบอ านาจใหกระท าการแทนโจทกไดมอบกวาครงเดยว ดงน ตราบใดโจทกยงมไดยกเลกหรอเพกถอนหนงสอมอบอ านาจดงกลาว น. ยอมมอ านาจกระท าการตาง ๆ ตามทระบไวทงหมดแทนโจทกไดตลอดไป แมตอมาภายหลงขณะยนฟองนน พ.จะมไดเปนกรรมการผมอ านาจของโจทกอกตอไปกตาม เพราะการท พ.และ ย. ลงลายมอชอและประทบตราส าคญของโจทกนนเปนการมอบอ านาจในนามโจทก น. จงมอ านาจฟองและด าเนนคดนแทนโจทก ค าพพากษาฎกาท 1146/2545 ขณะมอบอ านาจใหผรบมอบอ านาจเปนผมอ านาจด าเนนกระบวนพจารณาแทนนน ผมอบอ านาจยงเปนกรรมการผมอ านาจกระท าการแทนโจทกอย แมภายหลงผมอบอ านาจจะพนจากต าแหนงกรรมการผมอ านาจลงลายมอชอกระท าการแทนโจทกกตาม หาไดท าใหฐานะของผรบมอบอ านาจใหด าเนนคดแทนโจทกสนสดไปไม การเปลยนชอนตบคคลภายหลงการมอบอ านาจ เมอนตบคคลไดมอบอ านาจไปแลว ตอมามการจดทะเบยนเปลยนชอนตบคคลนนใหม หนงสอมอบ อ านาจทไดกระท าไปแลวนน ยงมผลสมบรณผกพนนตบคคลโดยไมตองเปลยนหนงสอมอบอ านาจกนใหมอก แตในการขอจดทะเบยนเครองหมายการคานน นายทะเบยนจะสงใหสงหนงสอมอบอ านาจใหมใหระบชอผมอบ อ านาจใหตรงกบหนงสอรบรองนตบคคลทแนบประกอบการจดทะเบยนทกครงไป ยกเวนผมอบ อ านาจจะยนยนใหใชหนงสอมอบอ านาจทระบชอเดมนน ค าพพากษาฎกาท 9513/2539 แมขณะฟองโจทกไดเปลยนชอจากบรษท อ. เปนบรษท ท. แลวกตาม แตการทโจทกซงเปนนตบคคลเปลยนชอใหมเชนนน กไมท าใหความเปนนตบคคลของโจทกสนสดลง โจทกยงคงเปนนตบคคลมตวตนอยเชนเดมตอไป และไมวาโจทกจะท านตกรรมในชอเดมหรอชอทเปลยนใหมแลวกตาม กเปนการท านตกรรมโดยนตบคคลคนเดยวกนนนเอง การท านตกรรมในชอเดมของโจทกหลงจากทโจทกไดเปลยนชอใหมแลวไมมผลใหเปนการท านตกรรมโดยสงทไมมตวตนเปนนตบคคล ดงนนแมการมอบอ านาจใหฟองและด าเนนคดนแทนโจทกเปนการมอบอ านาจภายหลงจากทโจทกไดเปลยนใหมเปนบรษท ท.แลว โจทกกยงมอบอ านาจในชอเดมของโจทกได

9

ในสวนของผขอจดทะเบยนทเปนนตบคคลตางประเทศเปลยนชอ โดยมากผเขยนเหนวา จะมการสงหนงสอมอบอ านาจฉบบทมการเปลยนแปลงชอแลวแนบประกอบการขอเปลยนชอผขอจดทะเบยนดวย เขาใจวาเพอความสะดวกของตวแทนมากกวา การปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจ ค าวา ปดแสตมป นน หมายความวา การปดแสตมปทบกระดาษ หรอการมแสตมปดนบนกระดาษ ตามประมวลรษฎากร มาตรา 118 บญญตไววา “ตราสารใดไมปดแสตมปบรบรณ จะใชตนฉบบ คฉบบ หรอส าเนาตราสารนนเปนพยานหลกฐานในคดแพงไมได จนกวาจะไดเสยอากร ปดแสตมปครบจ านวนตามอตราในบญชทายหมวดน และขดฆาแลว แตทงนไมเปนการเสอมเสยสทธทจะเรยกเงนเพมอากรตามมาตรา 113 และมาตรา 114” เมอปดแสตมปแลวจะตองขดฆาแสตมปนนโดยประมวลรษฎากรมาตรา 124 ซงบญญตวา “ผใดมหนาทเสยอากร หรอขดฆาแสตมป เพกเฉยหรอปฎเสธไมเสยอากร หรอไมขดฆาแสตมป ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาท” ตามบญชอากรแสตมปไดระบไวแลววา หนงสอมอบอ านาจแบบใดปดอากรแสตมปเทาใด ใครเปนผปดอากรแสตมป และใครเปนผขดฆาแสตมป

บญชอตราอากรแสตมป

ลกษณะแหงตราสาร คาอากรแสตมป ผทตองเสยอากร ผทตองขดฆาแสตมป

7. ใบมอบอ านาจ คอ ใบตงตวแทนซงมไดกระท าใน

รปลกษณะตราสารสญญา รวมทงใบตงอนญาโตตลาการ (ก) มอบอ านาจใหบคคลคนเดยว หรอหลายคนกระท า การครงเดยว (ข) การมอบอ านาจใหบคคลคนเดยวหรอหลายคนรวม

กระท าการมากกวาครงเดยว (ข) มอบอ านาจใหกระท าการมากกวาครงเดยวโดยให บคคลหลายคนตางคนตางกระท ากจการแยกกนได คด ตามรายตวบคคลทรบมอบคนละ หมายเหต ถาผมอบอ านาจมหลายคน แตมไดเปนผมอ านาจรวม

กนแลวมอบอ านาจในตราสารฉบบเดยวกน ตองคดตามรายตวบคคลผมอบคนหนงเปนเรองหนงตามมาตรา 108 ยกเวนไมตองเสยอากร (1)ใบแตงทนายและใบมอบอ านาจซงทนายความให แกเสมยนของตนเพอเปนตวแทนด าเนนคดในศาล

10

30

30

ผมอบอ านาจ

ผมอบอ านาจ

ผมอบอ านาจ

ผรบมอบอ านาจ

ผรบมอบอ านาจ

ผรบมอบอ านาจ

10

(2)ใบมอบอ านาจใหโอนหรอใหกระท าการใด ๆ เกยว ดวยสตวพาหนะตามกฎหมายวาดวยสตวพาหนะ (3)ใบมอบอ านาจใหรบเงนหรอสงตอนแทน

(4) ใบมอบอ านาจซงสหกรณเปนผมอบและใบมอบ อ านาจตงสหกรณเปนตวแทนจดการใหสหกรณไดรบ

สทธในอสงหารมทรพย

ค าพพากษาฎกาท 1225/2506 การปดแสตมปในตราสารเพอใชเปนพยานหลกฐานในคดแพง ประมวลรษฎากรมไดบญญตวาตองปดกอนหรอระหวางการน าสบ ค าพพากษาฎกาท 2509/2544 การจะปดอากรแสตมปลงในใบมอบอ านาจเปนจ านวนเทาใดนน บญชอตราอากรแสตมปทายหมวด 6 ของประมวลรษฎากรก าหนดในขอ 7 วา (ข) การมอบอ านาจใหบคคลคนเดยวหรอหลายคนรวมกนกระท าการมากกวาครงเดยว ตองเสยคาอากรแสตมป 30 บาท สวน (ค) การมอบอ านาจใหกระท าการมากกวาครงเดยวโดยใหบคคลหลายคนตางคนตางกระท ากจการแยกกนได ใหตดตามรายตวบคคลทรบมอบคนละ 30 บาท เมอโจทกมอบอ านาจใหผรบมอบอ านาจคอ ส. หรอ ข. คนใดคนหนงฟองคดแพง และกระท าการอน ๆ แทนโจทกได จงเปนกรณมอบอ านาจใหกระท าการมากกวาครงเดยว โดยใหตางคนตางกระท าการแยกกนได โจทกจงตองปดอากรแสตมปคดตามรายตวบคคลทรบมอบอ านาจคนละ 30 บาท รวม 60 บาท ผลของการไมปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจ หนงสอมอบอ านาจทน าไปประกอบการขอจดทะเบยนเครองหมายการคานน ผเขยนพบวามหลายรายทไมไดปดอากรแสตมปเลย ผลของการไมปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจเปนดงน ค าพพากษาฎกาท 342/2521 หนงสอมอบอ านาจทโจทกมอบอ านาจใหบคคลอนฟองคดแทนโจทก เมอไมไดปดอากรแสตมปตามนยประมวลรษฎากรมาตรา 104 ทบญญตใหปดอากรแสตมปในตราสารตามบญชอากรแสตมปขอ 7 (ก) ยอมรบฟงเปนพยานหลกฐานไมไดตามประมวลรษฎากรมาตรา 118 หนงสอมอบอ านาจเปนตราสารอยางหนง เมอจ าเลยตอสเรองการมอบอ านาจและเมอรบฟงเอกสารนนเปนพยานหลกฐานมไดแลว กตองถอวาบคคลนนไมมอ านาจฟองคดแทนโจทกได ค าพพากษาฎกาท 3080/2523 แมหนงสอมอบอ านาจจะไมไดปดอากรแสตมป จงไมสมบรณเทากบไมไดมอบอ านาจกนนน แตเมอจ าเลยยอมรบอยแลวาไดมการามอบอ านาจกนจรง จงไมจ าตองอาศยใบมอบอ านาจเปนพยานหลกฐานในคดอก

11

นายทะเบยนจะสงใหสงหนงสอมอบอ านาจทปดอากรแสตมปแลวไปใหนายทะเบยนใหม เพราะสวนมากทสงไปประกอบการขอจดทะเบยนเปนส าเนาหนงสอมอบอ านาจ ท าใหการขอจดทะเบยนตองลาชาออกไปอก ผลของการปดอากรแสตมปไมครบถวน กรณทหนงสอมอบอ านาจปดอากรแสตมปไมครบถวนตามจ านวนคนทรบมอบอ านาจกเกดขนอยบอยมากเชนกน ผเขยนเคยพบวา เมอสงใหสงหนงสอมอบอ านาจใหมทปดอากรแสตมปใหครบถวนหรอน าอากรแสตมปมาปดในตนฉบบหนงสอมอบอ านาจทผขอจดทะเบยนไดสงไปประกอบการขอจดทะเบยนเครองหมายการคา แทนทผขอจดทะเบยนจะน าอากรแสตมปไปปดในหนงสอมอบอ านาจ กลบสงหนงสอมอบอ านาจฉบบใหมและปดอากรแสตมปไมครบสงไปใหผเขยนแลวขอใหผเขยนชวยลอกอากรแสตมปทไดปดไวในหนงสอมอบอ านาจฉบบเกาไปปดเพมเตมในหนงสอมอบอ านาจฉบบใหมดวย ซงไมทราบเหมอนกนวาคดไดอยางไร กรณนผเขยนไดแตสงใหสงหนงสอมอบอ านาจฉบบทปดอากรแสตมปใหครบถวนใหมอกครง ผลของการปดอากรแสตมปไมครบถวนในหนงสอมอบอ านาจคอ ค าพพากษาฎกาท 4621/2534 หนงสอมอบอ านาจของโจทกไมไดปดอากรแสตมปบรบรณมาตงแตแรก แตเมอไดมการปดอากรแสตมปพจารณาครบถวนกอนสบพยานโจทก กยอมใชเปนหลกฐานในคดได สวนการทจะตองรบผดเสยอากรเพมขนเปนสวนหนงตางหากนนไมกระทบกระทงถงการทจะรบฟงหนงสอมอบอ านาจดงกลาว ค าพพากษาฎกาท 3623/2537 ตราสารทปดแสตมปไมบรบรณจะใชเปนพยานหลกฐานไมไดเฉพาะในคดแพงเทานน ไมรวมถงคดอาญา แมหนงสอมอบอ านาจใหรองทกขจะปดอากรแสตมปไมครบถวนบรบรณตามประมวลรษฎากร กเปนการรองทกขทชอบดวยกฎหมาย พนกงานสอบสวนมอ านาจสอบสวน ค าพพากษาฎกาท 6982/2543 โจทกปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจไมครบถวนตามกฎหมาย แมโจทกไดไปเสยอากรแสตมปและเงนเพมส าหรบหนงสอมอบอ านาจดงกลาวเพอใหมผลเปนตราสารทปดแสตมปบรบรณตามประมวลรษฎากร มาตรา 117 กตาม แตโจทกไดด าเนนการดงกลาวภายหลงจากทศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลางไดพพากษาคดไปแลว โจทกมไดปดแสตมปใหบรบรณเสยกอนหรอในขณะทไดน าหนงสอมอบอ านาจนนมาอางเปนพยานหลกฐานในคดแพง ทง ๆ ทจ าเลยทงสกไดใหการตอสในประเดนนไวอยางชดแจงแลววาหนงสอมอบอ านาจใหฟองคดนปดอากรแสตมปไมถกตองและไมชอบดวย

12

กฎหมาย หนงสอมอบอ านาจจงเปนตราสารทมไดปดแสตมปใหบรบรณในขณะทโจทกอางเปนพยานหลกฐาน หนงสอมอบอ านาจดงกลาวไมอาจใชเปนพยานหลกฐานในคดนได ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายรษฎากรมาตรา 118 กรณยอมฟงไมไดวาโจทกไดมอบอ านาจ ส. ใหฟองจ าเลยเปนคดน โจทกยอมไมมอ านาจฟอง ค าพพากษาฎกาท 2509/2544 การมอบอ านาจของโจทกเปนการมอบอ านาจใหกระท าการมากกวาครงเดยวโดยใหตางคนตางกระท ากจการแยกกนได คาอากรแสตมปจงตองคดตามรายตวบคคลทรบมอบอ านาจคนละ 30 บาท ตามบญชอตราอากรแสตมป ขอ 7 (ค) ทายประมวลรษฎากร เมอโจทกมอบอ านาจใหผรบมอบอ านาจ 2 คน คนใดคนหนงท าการฟองคดแพงและกระท าการอน ๆ แทนโจทกได โจทกจงตองปดอากรแสตมปคดตามรายตวบคคลทรบมอบอ านาจคนละ 30 บาท รวม 60 บาท แตโจทกปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจนนเพยงจ านวนเพยง 30 บาท จงเปนการปดอากรแสตมปในเอกสารดงกลาวไมครบถวนถกตองตามกฎหมาย เมอจ าเลยไดใหการตอสในประเดนนไวอยางชดแจงแลววาหนงสอมอบอ านาจใหฟองคดนปดอากรแสตมปไมถกตองและไมชอบดวยกฎหมาย หนงสอมอบอ านาจจงเปนตราสารทมไดปดอากรแสตมปใหบรบรณในขณะทโจทกอางเปนพยานหลกฐาน หนงสอมอบอ านาจดงกลาวไมอาจใชเปนพยานหลกฐานในคดนไดตามประมวลรษฎากร มาตรา 118 เมอหนงสอมอบอ านาจไมอาจใชเปนพยานหลกฐานในคดนได กรณยอมฟงไมไดวาโจทกไดมอบอ านาจให ส.ฟองจ าเลยเปนคดน ส. จงไมมอ านาจฟองคดแทนโจทก โจทกยอมไมมอ านาจฟอง ผลการปดอากรแสตมปเกนอตราทประมวลรษฎากรก าหนดไว ค าพพากษาฎกาท 1126/2537 ปญหาวาหนงสอมอบอ านาจซงเปนใบมอบอ านาจตามประมวลรษฎากรปดอากรแสตมปครบถวนหรอไม เปนปญหาเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน แมจ าเลยมไดยกประเดนนขนตอสในศาลชนตนและเพงจะยกขนเปนขอโตเถยงคดคานในชนอทธรณกตาม จ าเลยกมสทธยกขนอางได ปรากฏตามหนงสอมอบอ านาจวา หางหนสวนสามญ ก.ไดแตงตงให น. และหรอ ว. เปนผรบมอบอ านาจกระท าการตาง ๆแทนหางหนสวนไดแก ฟองรอง ตอสคด ด าเนนคด และด าเนนการตามกฎหมายทงทางแพงและทางอาญาในศาลทงหลายของประเทศไทยหรอองคการใด ๆ ของรฐบาลในประเทศไทยตอจ าเลยทงหา ฟองรองด าเนนคดลมละลายแกลกหนในประเทศไทยและกระท าการอนตามทระบไวในขอ 1 ถง 5 ดงน เปนการมอบ อ านาจใหกระท าการมากกวาครงเดยว โดยใหบคคลหลายคนตางกระท ากจการแยกกนได คาอากรจงตองคดตามรายตวบคคลทรบมอบอ านาจคนละ 30 บาท ตามบญชอตราอากรแสตมป ขอ 7(ค) ทายประมวลรษฎากร แมโจทกท3 ท 4 และท 5 จะลงลายมอชอเปนผมอบอ านาจในหนงสอมอบอ านาจดงกลาว แตกเปนการกระท าในนามของหางหนสวนสามญ ก.หาใชโจทกทงสามตางคนตาง

13

มอบอ านาจเปนการเฉพาะตวไม เมอเปนการมอบอ านาจใหบคคล 2 คน ตางคนตางกระท ากจการแยกกนไดซงตองปดอากรแสตมปส าหรบผรบมอบอ านาจคนละ 30 บาทหนงสอมอบอ านาจดงกลาวจงตองปดอากรแสตมปเพยง 60 บาท เทานน การปดอากรแสตมปไมครบถวนตามประมวลรษฎากร มาตรา 113 และ 114กใหอ านาจพนกงานเจาหนาทเรยกเกบเงนอากรจนครบพรอมเงนเพมอากรเทานน เมอปรากฏวาจ าเลยในชนสบพยานโจทกไดปดอากรแสตมปเพมเตมอก 150 บาท จากทปดอากรแสตมปไวเดมเพยง 30 บาทซงมากกวาจ านวนทตองปดตามกฎหมาย พรอมทงขดฆาแสตมปนนแลวแมจะไมปรากฏวาโจทกท 3 ท 4 และท 5 ไดเสยเงนเพมอากรศาลกรบฟงหนงสอมอบอ านาจใหด าเนนคดเปนพยานหลกฐานไดโจทกทงสามจงมอ านาจฟอง ค าพพากษาฎกาท 5084/2537 ตามหนงสอมอบอ านาจระบวา โจทกมอบอ านาจให ช. และหรอ ว. ฟองจ าเลยแทน เปนการมอบอ านาจใหบคคลคนเดยวหรอหลายคนกระท าการครงเดยว คอฟองคดแทน หนงสอมอบอ านาจดงกลาวตองปดอากรแสตมปเพยง 10 บาทเทานน ตามบญชอตราแสตมป ขอ 7 (ก) แหงประมวลรษฎากร หนงสอมอบอ านาจของโจทกปดอากรแสตมปมา 30 บาทซงเกนกวาทกฎหมายก าหนด ถอไดวาครบถวนสมบรณตามประมวลรษฎากรมาตรา 118 แลว รบฟงเปนพยานหลกฐานได ค าพพากษาฎกาท 7268/2538 หนงสอมอบอ านาจมขอความวา “ ฯลฯ ขาพเจา อ. ในฐานะเจาของกรรมสทธในตกแถวเลขท 1/11 ซอยวฒนะโยธน ถนนราชวถแขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กรงเทพมหานคร ขอมอบอ านาจให ม. ฯลฯ เปนผรบอมอบอ านาจใหมอ านาจกระท าการแทนขาพเจาในกจการดงตอไปน ขอ 1 ใหมอ านาจเปนโจทกฟอง ว. ผเชาตกแถวดงกลาวเปนจ าเลยตอศาลแพง รวมทงมอ านาจแกฟองแยงของจ าเลย และใหมอ านาจด าเนนคดแทนขาพเจาไดทกประการ การมอบอ านาจตามขอความทระบไวดงกลาวจงเปนเรองทโจทกมอบอ านาจใหกระท าการครงเดยว มใชมอบอ านาจทวไปใหแก ม. จงตองปดอากรแสตมปเพยง 10 บาทตามประมวลรษฎากรมาตรา 104และบญชอตราอากรแสตมปขอ 7 (ก) ดงนนเมอปรากฏวาหนงสอมอบอ านาจฉบบนไดปดอากรแสตมป 10 ครบถวนแลวในวนยนฟอง ศาลจงรบฟงหนงสอมอบอ านาจดงกลาวเปนหลกฐานในคดไดโดยชอบดวยกฎหมาย และแมภายหลงโจทกน าหนงสอมอบอ านาจนนไปตดอากรแสตมปเพมอก 20 บาทโดยไมไดรบอนญาตหรอขออนญาตปดอากรแสตมปจากศาล กหามผลท าใหหนงสอมอบอ านาจนนกลบเปนหนงสอมอบอ านาจทไมชอบดวยกฎหมายแตอยางใดไม ค าพพากษาฎกาท 1217/2545 การมอบอ านาจใหบคคลคนเดยวหรอหลายคนกระท าการครงเดยวซงตองปดอากรแสตมปเพยง 10 บาท ตามบญชอตราอากรแสตมปทายประมวลรษฎากร ขอ 7 (ก) เมอโจทกปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจจ านวน 30 บาท จงสมบรณตามประมวล

14

รษฎากร มาตรา 104 และบญชอตราอากรแสตมปทายประมวลรษฎากร ขอ 7 (ก) แลว หนงสอมอบอ านาจดงกลาวจงใชเปนหลกฐานในคดนได การปดอากรแสตมปเกนอตรานน เกดขนนอยมากแตกพบอยเชนกน ซงการปดอากรแสตมปเกนอตราไมสงผลเสยใด ๆ ตอการกระท าของตวแทน หนงสอมอบอ านาจทท าขนในประเทศไทยจะตองขดฆาอากรแสตมป การขดฆาอากรแสตมปเปนหนาทหนงทประมวลกฎหมายรษฎากรไดบญญตไวแลววาผใดจะเปนผปดอากรแสตมปหรอขดฆา ผลการไมขดฆาอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจถอวามการมอบอ านาจกนไมได ตามประมวลรษฎากรมาตรา 103 ใหค านยามค าวา “ขดฆา” ไววา “ การกระท าเพอมใหใชแสตมปไดอก โดยในกรณแสตมปปดทบไดลงลายมอชอหรอลงชอหางรานบนแสตมป หรดขดเสนครอมฆาแสตมปทปดทบกระดาษ และลงวนเดอนปทไดกระท าสงเหลานดวย ในกรณแสตมปดน ไดเขยนบนตราสารหรอยนตราสารใหเจาพนกงานเจาหนาทประทบแสตมปดน ใหแสตมปปรากฏอยในดานหนาของตราสารนน ” มาตรา 126 บญญตวา “ ผใดจงใจลงวนเดอนปทขดฆาแสตมปเปนเทจ ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาทหรอจ าคกไมเกนสามเดอน หรอทงจ าทงปรบ ” ค าพพากษาฎกาท 2089/2532 โจทกท าหนงสอมอบอ านาจให อ.ฟองคดแทน โดยปดอากรแสตมปครบถวน แตไมไดขดฆา ยอมถอวายงไมปดอากรแสตมปบรบรณตามประมวลกฎหมายรษฎากรมาตรา 118 จะใชหนงสอมอบอ านาจดงกลาวเปนพยานหลกฐานฟงวาโจทกมอบอ านาจให อ. ฟองคดแทนโจทกไมได ค าพพากษาฎกาท 808/2533 การระบวนเดอนปพรอมกบขดฆาอากรแสตมปนน เพยงมงหมายใหทราบวาไดมการปดและขดฆาเมอใดเทานน เมอเอกสารไดมการขดฆาอากรแสตมปกอนมค าพพากษาแลว แมจะไมไดลงวนทขดฆากรบฟงเปนพยานหลกฐานได ไมตองหามตามประมวลรษฎากรมาตรา 118 ค าพพากษาฎกาท 3605/2534 โจทกบรรยายฟองวาไดมอบอ านาจให น. เปนผรบมอบอ านาจและแตงทนายโจทก จ าเลยมไดใหการปฎเสธโดยชดแจงวาโจทกมไดมอบอ านาจดงกลาวไว คดจงไมมประเดนทจะตองวนจฉยเรองการมอบอ านาจ ไมมกรณตองใชหนงสอมอบอ านาจเปนพยานหลกฐาน แมหนงสอมอบอ านาจจะไมมการขดฆาอากรแสตมปกรบฟงได คดจงตองฟงวา น.เปนผรบมอบอ านาจจากโจทก

15

สวนใหญแลว เมอใชหนงสอมอบอ านาจยนมาพรอมกบค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคา หากเจาหนาทเหนวายงไมไดปดอากรแสตมปหรอขดฆา จะแนะน าใหปดอากรแสตมปกอน หรอจะขดฆาแสตมปนนใหเสยเอง การขดฆาอากรแสตมปนน ผเขยนเคยไดรบค าแนะน าจากเจาหนาทสรรพากรทานหนงสมยทผเขยนรบราชการทกรมทะเบยนการคา ประจ าส านกงานพาณชยจงหวดปราจนบรวา การปดอากรแสตมปอยาปดอากรแสตมปหรอปดเหลอมเรยงกน ใหปดอากรแสตมปเรยงเตมหนาอากรแสตมปลงในเอกสาร เพราะเจาหนาทสรรพากรอาจถอวาน าอากรแสตมปทช ารดมาปดทบปกปดอากรแสตมปทใชแลวกได และเมอขดฆาอากรแสตมปใหขดฆาเหลอมไปถงกระดาษเอกสารนน ๆ ดวย เพอมใหมการลอกอากรแสตมปนนไปใชกบเอกสารอน ๆได หนงสอมอบอ านาจทท าขนในตางประเทศไมตองปดอากรแสตมป หนงสอมอบอ านาจทท าขนในตางประเทศไมตองปดอากรแสตมป เนองจากประมวลรษฎากรไมไดบญญตไว แตในทางปฎบตผเขยนและนายทะเบยนทานอน ๆ จะสงใหปดอากรแสตมปทกครง ค าพพากษาฎกาท 2928/2543 หนงสอมอบอ านาจกระท าในตางประเทศไมอยในบงคบแหงประมวลรษฎากรทจะตองปดอากรแสตมป ค าพพากษาฎกาท 9524/2544 ใบมอบอ านาจทท าในเมองตางประเทศไมอยในบงคบใหตองปดอากรแสตมปตามประมวลรษฎากร เหตทนายทะเบยนจะสงใหผขอจดทะเบยนปดอากรแสตมปในหนงสอมอบอ านาจทท าขนในตางประเทศกเพราะวา เพอปองกนการอางวาการมอบอ านาจไมถกตองเพราะปดอากรแสตมปไมครบถวนหรอไมไดปดอากรแสตมป เพราะเวลามกรณฟองรองกนในศาล แมจะมค าพพากษาซงผเขยนไดน ามาไว ณ ทนกตาม คกรณกยงจะอางความไมถกตองของหนงสอมอบอ านาจขนเปนขอตอส ดงนน เพอมใหตองน าสบขอกฎหมายของตางประเทศวามอบอ านาจกนถกตองตามกฎหมายของประเทศนน ๆ หรอไม นายทะเบยนจงจะสงใหปดอากรแสตมปใหครบถวนตามประมวลรษฎากร เพอเปนการตดปญหาขางหนา อยางไรกตาม หากผขอจดทะเบยนจะยนยนความถกตองในการท าหนงสอมอบอ านาจในตางประเทศและไมขอปดอากรแสตมปตามกฎหมายไทย เชนนผเขยนจะอนโลมไมตองปดอากรแสตมปตามความประสงค

16

ผรบมอบอ านาจหรอตวแทนจะตองไมกระท าการเปนปฎปกษตอผมอบอ านาจหรอตวการ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 805 บญญตวา “ ตวแทนนน เมอไมไดรบความยนยอมของตวการ จะเขาท านตกรรมอนใดในนามของตวการท ากบตนเองในนามของตนเอง หรอในฐานะเปนตวแทนของบคคลภายนอกหาไดไม เวนแตนตกรรมนนมเฉพาะแตการช าระหน ” มาตรา 805 น บญญตไวเพอประโยชนของตวการโดยเฉพาะ เปนท านองค าพงเพยทวา “ รจกหนา รจกตา แตไมรจกใจ “ เปนการปองกนไมใหตวแทนสมคบกนท านตกรรมโดยตวการไมรเหน ฉะนน ตวแทนคนเดยวกนหรอกลมเดยวกน หรอตวแทนตางกลมกนแตมตวแทนรวมคนเดยวกน จะท าสญญาโอนหรอท าสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคา จะตองสงหนงสอยนยอมจากตวการใหตวแทนดงกลาวท าสญญาในนามของคสญญานน ๆ ได มหลายทานขอทราบขอความในหนงสอยนยอมตามมาตรา 805 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย วาควรจะมขอความอยางไรบาง ซงผเขยนขอยกตวอยางดงน “ ขาพเจา นาย...............ในฐานกรรมการบรษท...................และ นาย .................ซงไดมอบหมายให นายพบล ตนศภผล เปนตวแทนของขาพเจาในการจดทะเบยนโอนสทธเครองหมายการคา ยนยอมใหเปนผท านตกรรมโอนเครองหมายการคารายนแทนขาพเจาซงเปนผโอนและผรบโอนเครองหมายการคารายนแทนขาพเจาได ” จากนนกใหลงลายมอชอตวการทงสองฝาย อยาลมวาถาเปนนตบคคลจะตองประทบตราส าคญตามทระบไวในหนงสอรบรองนตบคคลดวย โปรดสงเกต หากเปนบคคลธรรมดามไดกระท าแทนนตบคคลกใหใสชอบคคลผมอบอ านาจ ผลการของการทตวแทนด าเนนการไปโดยไมไดรบความยนยอมจากตวการนน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 823 บญญตไววา “ ถาตวแทนกระท าการอนใดอนหนงโดยปราศจากอ านาจกด หรอท านอกท าเหนอขอบอ านาจกด ทานวายอมไมผกพนตวการ เวนแตตวการจะใหสตยาบนแกการนน ถาตวการไมไหสตยาบน ทานตวแทนยอมตองรบผดตอบคคลภายนอกโดยล าพงตนเอง เวนแตจะพสจนไดวา บคคลภายนอกนนไดรอยวาตนท าการโดยปราศจากอ านาจ หรอท านอกเหนอขอบอ านาจ”

17

ปญหาทพบกรณจะเปนกรณของส านกกฎหมายทเปนตวแทนจดทะเบยนเครองหมายการคาใหแกบคคลทมภมล าเนาอยนอกราชอาณาจกร โดยปกตแลวส านกงานกฎหมายนจะใหตวการท าสญญากนเองโดยมโนตารปบลครบรอง ซงการจดทะเบยนจะเปนไปตามปกต แตในกรณเรงดวนผเขยนพบวา ตวแทนจะด าเนนการท าสญญากนแทนใหตวการด าเนนการ เชน ท าสญญาโอนเครองหมายการคา เชนนแลว หนงสอมอบอ านาจทไดยนประกอบการจดทะเบยนโอนเครองหมายการคา จะไมมขอความตามทประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 805 บญญตไว นายทะเบยนจะตองเรยกใหสงหนงสอยนยอมจากตวการทงสองฝายมาประกอบการพจารณาดวยหากตวแทนยนยนความมอ านาจนายทะเบยนกตองรบจดทะเบยนโอนให แมวาความเปนจรงการนตกรรมนนอาจไมมผลผกพนตวการเลยกได แตอาจถอวาตวการไดเชดใหตวแทน 4 ด าเนนการ ดงนน มาตรา 805 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยน ในทางปฎบตของนายทะเบยนจงไมคอยจะเครงครดเทาใดนก ค าพพากษาฎกาท 8592/2544 โจทกยอมใหบคคลอนเชดตนเองเปนตวแทนของโจทก ดงนนแมบนทกขอตกลงจะไมมขอความระบชดแจงวา โจทกมอบอ านาจบคคลอนกระท าการแทนตนเอง โจทกกตองมความผกพนตามขอตกลงในบนทกขอตกลง ถอวาบคคลภายนอกเปนตวแทนเชดของโจทก และการเปนตวแทนเชดหาจ าตองมการมอบอ านาจตอกนเปนลายลกษณอกษรแตอยางใดไม ค าพพากษาฎกาท 699/2545 การตงตวแทนทตองท าเปนหนงสอตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 798 นนเปนบทบงคบกรณการตงตวแทนตามปกตทว ๆ ไป แตการเปนตวแทนเชดของจ าเลยท 2 ในคดนเกดขนโดยผลของกฎหมาย จงหาตองท าเปนหนงสอหรอมหลกฐานเปนหนงสอไม ขอทตองระวง ในการจดทะเบยนสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคานน ผเขยนพบวา สวนมากเจาของเครองหมายการคาและผรบอนญาตใหใชเครองหมายการคามกจะแตงตวแทนคนเดยวกนหรอชดเดยวกนเปนตวแทนรวมกน ไปขอจดทะเบยน กรณนตวแทนฝายหนงหากจะด าเนนการอะไรเพอประโยชนของตวการฝายหนง จะตองค านงถงประโยชนของตวการอกฝายหนงดวย เชน นาย ก. เปนตวแทนของเจาของเครองหมายการคา และเปนตวแทนของผรบอนญาตใหใชเครองหมายการคานนดวยเชนกน การแจงเลกสญญาอนญาตในนามของผรบอนญาต ฯ อาจเปนการกระท าทเปนปรปกษกบตวการทเปนฝายเจาของเครองหมายการคากได หากตวแทนกระท าการเปนปรป กษตอตวการแลว ตวแทนจะตองรบผดตอตวการตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

4

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 821 บญญตวา “ บคคลใดเชดบคคลอกคนหนงออกแสดงเปนตวแทนของตนกด รแลวยอมใหบคคลอกคนหนงเชดตวเขาเองออกแสดงเปนตวแทนของตนกด ทานวาบคคลผนนจะตองรบผดตอบคคลภายนอกผสจรตเสมอนวาบคคลอกคนนนเปนตวแทนของตน ”

18

มาตรา 812 ทบญญตวา “ ถามความเสยหายเกดขนอยางใดเพราะความประมาทเลนเลอของตวแทนกด เพราะไมท าการเปนตวแทนกด หรอเพราะท าการโดยปราศจากอ านาจหรอนอกเหนออ านาจกด ทานตวแทนจะตองรบผด ” การระงบสนไปของหนงสอมอบอ านาจ เมอมการมอบอ านาจใหบคคลหนงเปนตวแทนไปจดทะเบยนเครองหมายการคาแลว ชอและทอยของตวแทนหรอผรบมอบอ านาจถอวาเปนรายการหนงของทะเบยนเครองหมายการคา บคคลทเปนตวแทนสามารถทจะด าเนนการใด ๆ เพอใหการจดทะเบยนเครองหมายการคานนด าเนนไปไดแทนผมอบอ านาจทกประการตามทระบไวในหนงสอมอบอ านาจ แมวาจะจดทะเบยนโอนสทธหรอเพกถอนทะเบยนเครองหมายการคา การเปลยนแปปลงตวแทนใด ๆ กด จะตองยนค ารองขอจดทะเบยนแกไขเปลยนแปลงดวย การมอบอ านาจจะสนสดลงตามทประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 826 ดงน

1. ตวการถอนตวแทน 2. ตวแทนบอกเลกการเปนตวแทน 3. ตวการหรอตวแทนตกเปนผไรความสามารถ ตาย หรอลมละลาย

**** ในการขอจดทะเบยนเครองหมายการคานน หากหนงสอมอบอ านาจเดมระบตวแทนไว 3 คน ปรากฏวาตวแทนคนหนงไดลาออกไปจากส านกงานแหงนน ๆ แลว ในการระบตวแทนเพอจดทะเบยนเครองหมายการคานนจะระบชอตวแทนอยางไร ซงเรองนหากจะจดทะเบยนเครองหมายการคาตอไป จะตองระบชอตวแทนในค าขอจดทะเบยนทง 3 คนตามทหนงสอมอบอ านาจระบไว ตวแทนดวยกนจะตดชอตวแทนคนอนออกไปโดยพลการไมได เพราะขดตอเจตนาของตวการ แตถาหากตวแทนคนทลาออกจากส านกงานนนมหนงสอบอกเลกการเปนตวแทนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 827 ตอตวการแลว การจดทะเบยนเครองหมายเครองหมายการคากใหระบชอตวแทนทเหลออยและใหแนบหนงสอการบอกเลกเปนตวแทนดงกลาวนนแนบประกอบการขอจดทะเบยนดวยทกครง ค าพพากษาฎกาท 1087/2509 ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 827 ตวการจะถอนตวแทนเสยเวลาใดกไดทกเมอ เหตนแมการถอนอ านาจจะเปนการผดสญญา โจทกซงเปนผรบมอบอ านาจกไมมสทธจะบงคบใหจ าเลยมอบอ านาจใหตนไดท าเหมองแรตอไปจนครบก าหนดเวลาตามสญญา

19

ค าพพากษาฎกาท 482/2518 การทผเปนหนสวน 5 คนรวมทง อ. ไดรวมกนลงชอในใบมอบอ านาจให พ. ผเปนหนสวนอกคนหนงเปนโจทกฟองคดเกยวกบกจการของหนสวนตามสญญาเขาหนสวนซงผเปนหนสวนทกคนมผลประโยชนรวมกนนน ยอมถอวา พ. ฟองคดในนามของหางหนสวนสามญเพอประโยชนของผเปนหนสวนหมดทกคนหาใชฟองคดแทนผเปนหนสวนคนหนงคนใดโดยเฉพาะไมฉะนน หากจะมการถอนการมอบอ านาจให พ. เปนโจทกฟองคด กชอบทจะกระท าโดยผเปนหนสวนทกคนรวมกนขอถอนหรอกระท าโดยเสยงขางมาก ผเปนหนสวนคนหนงคนใดซงเปนเสยงขางนอยจะขอถอนใบมอบอ านาจใหฟองคดโดยผเปนหนสวนคนอนซงเปนเสยงขางมากมไดยนยอมดวยหาไดไมฉะนน การท อ. ผเปนหนสวนแตเพยงคนเดยวยนค ารองขอถอนการมอบอ านาจโดยผเปนหนสวนคนอนๆ มไดยนยอมดวย จงหาท าใหการมอบอ านาจให พ. ฟองคดตามใบมอบอ านาจ เสยไปไมและหามผลท าให อ. กลบเขามาเปนโจทกดวยตนเองไมเมอศาลชนตนสงจ าหนายคดเพราะ พ.ขอถอนฟองแม อ. จะไดยนค ารองขอถอนการมอบอ านาจไวกอนศาลชนตนสงจ าหนายคดกตาม อ. กไมมสทธขอเปนโจทกด าเนนคดตอไปได ในการขอจดทะเบยนแกไขเปลยนแปลงรายการเครองหมายการคาโดยเฉพาะในเรองการโอนสทธในเครองหมายการคานน บางกรณตวแทนจะเปนผลงนามในสญญาโอนแทนตวการทเปนเจาของเครองหมายการคา ซงโดยปกตแลวสญญาโอนจะลงนามโดยคสญญากน เวนแตในบางกรณเรงดวน ในสญญาโอนเครองหมายการคาตวแทนจะเปนผลงนามในฐานะตวแทนผโอนกรณเชนนแมตามกฎหมายหนงสอมอบอ านาจนนยงคงมผลใชบงคบอย แต หากหนงสอมอบอ านาจนนมระยะเวลานานเกนกวาหนงปขนไป ผเขยนจะเรยกใหสงหนงสอมอบอ านาจใหมมาประกอบการพจารณาเรองโอนเสมอ เพราะสถานะของตวการหรอผมอบอ านาจเปนอยางไรในชวงระยะเวลาทผานมา อาจมการเปลยนแปลงสถานะของผมอบอ านาจแลวกได นายทะเบยนไมมโอกาสทราบไดจงตองเรยกหนงสอมอบอ านาจฉบบใหมมาพจารณา ซงในอดตนายทะเบยนจะไมยอมรบหนงสอสญญาโอนทลงนามโดยตวแทน กรณน หากผขอจดทะเบยนซงเปนตวแทนหรอผรบมอบอ านาจยงคงยนยนการเปนตวการตวแทนอยตอนายทะเบยนกได ซงหมายความวา นายทะเบยนไดใชความระมดระวงพอสมควรในการพจารณาเรองโอนเครองหมายการคานนแลว อยางไรกตามกรณดงกลาวนมใชหลกเกณฑทบงคบวานายทะเบยนทกคนจะตองถอปฎบต ขนอยกบดลยพนจของนายทะเบยนแตละทาน การระบชอตวแทนในการขอจดทะเบยนเครองหมายการคา ในการขอจดทะเบยนเครองหมายการคา ผเขยนไดกลาวไวแตแรกแลววา จะตองระบชอตวแทน และสถานทตดตอของตวแทนอยในค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคาดวย เพราะตามนย

20

มาตรา 10 แหงพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ.2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตเครองหมายการคา (ฉบบท 2) พ.ศ.2543 บญญตวา “ เครองหมายการคาอนพงรบจดทะเบยนไดนน ผขอจดทะเบยนเพอเปนเจาของเครองหมายการคานนหรอตวแทน ตองมส านกงานหรอสถานททนายทะเบยนสามารถตดตอไดตงอยในประเทศ ” นนหมายความวา จะจดทะเบยนเครองหมายการคาไดนน จะตองมส านกงานตวแทนหรอสถานททนายทะเบยนสามารถตดตอถงไดในประเทศไทย ฉะนน การมอบอ านาจโดยผมอบอ านาจซงมภมล าเนาอยตางประเทศ นอกจากจะเดนทางเขามาในประเทศไทยเปนการชวคราวเพอยนค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคา โดยในค าขอจดทะเบยนจะตองระบสถานททนายทะเบยนสามารถตดตอถงไดในประเทศไทยไวแลว กรณทไมไดเดนทางเขามาในประเทศ แตไดมอบอ านาจใหตวแทนในประเทศไทยเปนผยนค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคา ตวแทนหรอส านกงานตวแทนกจะตองระบสถานทตดตอในประเทศไทยดวยเชนกน ความส าคญของส านกงานตวแทนหรอสถานทตดตอในประเทศไทยนนมมาก หากมการเลกตงส านกงานตวแทนในประเทศไทย หรอไมมสถานททตดตอในประเทศไทยแลว เครองหมายการคาทไดรบการจดทะเบยนแลว อาจถกนายทะเบยนเพกถอนทะเบยนเครองหมายการคานนได ตามนยมาตรา 59 วรรคแรกซงบญญตวา “ ถาเจาของเครองหมายการคาทไดจดทะเบยนแลว หรอตวแทนเลกตงส านกงานหรอสถานททไดจดทะเบยนไวในประเทศไทยแลว ใหนายทะเบยนสงเพกถอนการจดทะเบยนเครองหมายการคานน ” บางกรณเกดปญหาขนวา บคคลผขอจดทะเบยนทไดท าหนงสอมอบอ านาจไวหลายคน บางคนทเปนผรบมอบอ านาจนนไดถงแกกรรมไปแลวกด หรอไดลาออกจากส านกงานตวแทนนน ๆ แลวกด เมอเวลาน าหนงสอมอบอ านาจนนไปประกอบการจดทะเบยนเครองหมายการคา จะตองระบชอตวแทนครบถวนตามทหนงสอมอบอ านาจระบไวหรอไม ตามหลกการแลว จะตองระบชอตวแทนตามจ านวนทหนงสอมอบอ านาจระบไว แตเราทราบมาแลววา สภาพการเปนตวแทนจะสนไปตอเมอ ตวการถอนตวแทน ตวแทนบอกเลกการเปนตวแทนหรอ ตวการหรอตวแทนตกเปนผไรความสามารถ ตาย หรอลมละลาย ดงนน เมอตวการมไดถอนบคคลนนออกจากเปนตวแทน ผรบมอบอ านาจดวยกนเองจะไมระบชอตวแทนผทไดลาออก หรอตายไปแลวลงในค าขอจดทะเบยนโดยล าพงตนเองไมได เวนแตจะใหผเปนตวแทนทไดลาออกจากส านกงานตวแทนนน ท าหนงสอปฎเสธการเปนตวแทนแนบมาพรอมกบค าขอจดทะเบยน หรอสงส าเนาใบมรณะบตรของตวแทนผนนทถงแกความตายแนบ

21

ประกอบค าขอจดทะเบยน เชนน จงจะไมตองระบชอตวแทนนน ๆ ทไดลาออกหรอถงแกความตาย สวนการทตวแทนตกเปนผไรความสามารถหรอลมละลายนน จะไมระบชอการเปนตวแทนของบคคลกไดโดยสงเอกสารการเปนผไรความสามารถ หรอค าพพากษาใหลมละลายแนบประกอบการจดทะเบยน ปญหาในเรองการมอบอ านาจจดทะเบยนเครองหมายการคานน มคอนขางมาก บางครงท าใหตองเสยเวลาในการจดทะเบยนไปโดยสาเหตทผมอบอ านาจหรอตวแทนสามารถจะแกไขไดกอนทจะยนค าขอจดทะเบยน ซงจะท าใหการจดทะเบยนเปนไปโดยรวดเรวยงขน ควรตรวจดวา หนงสอมอบอ านาจไดลงวนทกนไวหรอไม ผมอบอ านาจไดลงชอในหนงสอมอบอ านาจหรอไม หากหนงสอมอบอ านาจเปนแบบฟอรม ไดพมพชอและบคคลทเปนพยานยงมไดลงชอหรอไม โนตารปบลคไดระบขอความการเปนนตบคคลทจดทะเบยนไวในตางประเทศไวหรอไม โดยเฉพาะในกรณทโนตารปบลคลงลายมอชอลอย ๆ ไว โดยไมไดมความรบรองอะไรไวเลยนน ตวแทนควรทจะทวงตงสงกลบไปใหลงขอความในการรบรองใหถกตองเสยกอน และหากตวแทนจะตองด าเนนการแทนคกรณทงสองฝาย เชน ลงนามในสญญาโอนเครองหมายการคาในฐานะตวแทนของผโอนและตวแทนของผรบโอน ควรระวงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 805 โดยดในหนงสอมอบ อ านาจดวยวา ตวการไดมอบอ านาจใหตวแทนกระท าการในฐานะตวแทนของคสญญาอกฝายหนงไดดวยหรอไม ถาไมมขอความดงกลาวกควรทจะใหตวการทงสองฝายท าหนงสอใหความยนยอมใหตวแทนคนเดยวกนกระท าการดงกลาวในฐานะตวแทนของทงสองฝายไดแนบประกอบการพจารณา จะท าใหการพจารณาของนายทะเบยนเปนไปโดยรวดเรวยงขน เมอกลาวถงการจดทะเบยนเครองหมายการคาแลว จะตองไมลมวา การจดทะเบยนแกไขรายการจดทะเบยน การโอนสทธในเครองหมายการคา และการจดทะเบยนสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคา กถอวาเปนการจดทะเบยนเครองหมายการคาอยางหนง ยงมประเดนปญหาทผเขยนมกจะถกถามอยเปนประจ าวา สญญาโอนทลงนามโดยตวการทอยตางประเทศนนกด สญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคาทลงนามโดยตวการทอยตางประเทศกด ท าไมจงตองใหโนตารปบลคลงลายมอชอรบรอง และตองระบขอความการเปนนตบคคลไวเหมอนกบหนงสอมอบอ านาจ ทง ๆ ท ตามกฎกระทรวงกมไดก าหนดไวอยางนน กรณนเปนปญหาทตองอธบายกนอยางมาก ผเขยนขอถอโอกาสครงนอธบายวา ในการยนขอจดทะเบยนโอนสทธในเครองหมายการคากด การจดทะเบยนสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคากด เปนกรณทผกพนผเปนเจาของเครองหมายการคา หนาทหนงของนายทะเบยนกคอ จะตองใชความระมดระวงพอสมควรทจะรบจดทะเบยน ผเขยนหรอนายทะเบยนมใชผทเชยวชาญ

22

หรอผช านาญในการตรวจพสจนลายมอชอของเจาของเครองหมายการคา ดงนน ในกรณการจดทะเบยนเครองหมายการคาของบคคลทมภมล าเนาอยตางประเทศ ผทมอ านาจรบรองการมอบอ านาจตามกฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 5 นนเปนบคคลทนายทะเบยนใหเครดตหรอความเชอถอ ดงนน ในการท าสญญาโอนเครองหมายการคากด หรอการท าสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคากด หากบคคลดงกลาวไดลงนามรบรองลายมอชอและนตฐานะไวดวยแลว ปญหาเรองบคคลผมอ านาจลงลายมอชอในสญญาดงกลาวจะไมเกดขนและไมเปนทตองสงสย ฉะนน ในกรณทสญญาโอนสทธในเครองหมายการคา หรอสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคา หากผลงนามในฐานะผโอนหรอผเปนเจาของเครองหมายการคา เปนลายมอชอของบคคลผไดมอบอ านาจใหจดทะเบยนเครองหมายการคามาตงแตตนแลว จะไมมการรบรองลายมอชอผโอนหรอเจาของเครองหมายการคากได โดยตวแทนจะตองชแจงในเรองนไวดวย แตถาเปนบคคลอนทไมเคยมการมอบอ านาจใหตวแทนไปจดทะเบยนเครองหมายการคา นายทะเบยนจะเชอไดอยางไรวา ผทลงนามในฐานะเปนผโอนหรอผใหอนญาตนนเปนผทมอ านาจหรอมสทธตามกฎหมายทจะกระท าสญญานนได ดงนน หากหนงสอมอบอ านาจนนไดมอบอ านาจกนมาเปนเวลาหลายปแลว กรณทมการท าสญญาโอนหรอสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคา ถาไดสงหนงสอมอบอ านาจฉบบปปจจบนทมผทอ านาจตามกฎกระทรวง (พ.ศ.2535) ขอ 5 ไดลงลายมอรบรองและรบรองนตฐานะไวดวยแลวมาประกอบการพจารณา ถาเปนลายมอชอเดยวกนในสญญาดงกลาว สญญาโอนหรอสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคา จะไมมการรบรองโดยโนตารปบลคของฝายผเปนเจาของเครองหมายการคากได หรอจะสงหนงสอรบรองนตฐานะทออกโดยผมอ านาจของประเทศนน ๆ ฉบบปจจบนประกอบการจดทะเบยนกไดเชนกน การมอบอ านาจตงตวแทนหลายคนจดทะเบยนเครองหมายการคา มการตงค าถามผเขยนวา ในการมอบอ านาจใหตวแทนจดทะเบยนเครองหมายการคานน ตวการมกจะมอบอ านาจโดยตงตวแทนหลายคนใหไปจดทะเบยนเครองหมายการคา ขอความทปรากฏในหนงสอมอบอ านาจ จะปรากฏวา

1. มอบอ านาจให นาย ก. หรอ นาย ข. เปนตวแทน...... 2. มอบอ านาจให นาย ก. และ นาย ข. เปนตวแทน..... 3. มอบอ านาจให นาย ก. และหรอ นาย ข. เปนตวแทน....

ทงสามรปแบบของการมอบอ านาจนน ตวแทนคนใดบางทมอ านาจลงนามในเอกสารขอจดทะเบยนเครองหมายการคา

23

ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 804 บญญตวา “ ถาในสญญาอนเดยวกน ตวการตนเดยวตงตวแทนหลายคนเพอแกการอนเดยวกนไซร ทานใหสนนษฐานไวกอนวา ตวแทนจะตางคนตางท าการนน ๆ แยกกนไมได ” ดงนน การลงนามในเอกสารหรอค ารองใด ๆ เกยวกบการจดทะเบยนเครองหมายการคานน ในกรณขอท 1 ทมอบอ านาจให นาย ก. หรอ นาย ข. เปนตวแทนนน นาย ก. หรอ นาย ข. คนใดคนหนงยอมมอ านาจทจะเปนผลงนามในเอกสารได แตถาเปนกรณขอท 2 แลว การลงนามในเอกสารจะตองลงนามทงสองคนคอ นาย ก. และนาย ข. ซงจะท าแยกกนลงนามในเอกสารไมได สวนกรณขอท 3 นน นาย ก. และนาย ข. จะลงนามรวมกนหรอแยกกนในเอกสารการขอจดทะเบยนเครองหมายการคากไดตามทหนงสอมอบอ านาจระบไว การมอบหมายใหตวแทนจดทะเบยนเครองหมายการคาในนามของตวแทน อยาลมวา การมอบอ านาจใหบคคลไปจดทะเบยนเครองหมายการคาในกรณทกลาวมาน เปนการมอบอ านาจใหบคคลไปยนค าขอจดทะเบยนในนามของผมอบอ านาจ โดยผรบมอบอ านาจเปนผด าเนนการแทน ซงเมอนายทะเบยนรบจดทะเบยนใหแลว หนงสอส าคญแสดงการจดทะเบยนจะระบชอผมอบอ านาจเปนเจาของเครองหมายการคา ซงตางกบการมอบหมายใหผรบมอบอ านาจไปยนค าขอจดทะเบยนในนามของผรบมอบอ านาจเอง กรณหลงนหนงสอส าคญแสดงการจดทะเบยนเครองหมายการคาจะระบชอตวแทนหรอผรบมอบอ านาจเปนเจาของเครองหมายการคา เพราะบางครงตวการกไมประสงคจะเปดเผยชอของตนเองกม สทธหนาทในเครองหมายการคามกนอยางไร ตองไปวากนเองในเรองตวการตวแทน ค าพพากษาฎกาท 366/2500 ผทจะขอจดทะเบยนเครองหมายการคาได จะตองเปนเจาของเครองหมายการคา นนๆ แตไมจ าตองเปนผท าสนคาขนเองกได ถาบคคลผขอจดทะเบยนไมไดเปนเจาของเครองหมายการคานนแลว ผขอจดทะเบยนจะตองไดรบมอบฉนทะจากเจาของเสยกอน ค าพพากษาฎกาท 4272/2536 การทบดาโจทกเลกประกอบกจการสวนตวในการคาขายใบชาซงใชเครองหมายการคาพพาททตนจดทะเบยนไวมาประกอบกจการคาใบชาโดยใชเครองหมายการคาดงกลาวในรปของบรษทจ าเลย ตลอดจนการใชเครองหมายการคาพพาทกบใบชาของบรษทจ าเลยในลกษณะทแสดงวาบรษทจ าเลยเปนเจาของสทธในเครองหมายการคาดงกลาวดงปรากฏทกลองบรรจใบชา นน ถอไดวาบดาโจทกไดสละสทธในเครองหมายการคาพพาทโดยยอมใหเปนทรพยสนของบรษทจ าเลยแลวตงแตขณะบดาโจทกเลกประกอบการคาใบชาเปนการสวนตวมา

24

ประกอบการคาใบชาในรปบรษทจ าเลยโดยมตนเปนกรรมการผจดการ แมหลกฐานการจดทะเบยนเครองหมายการคาพพาทจะปรากฏชอบดาโจทกเปนเจาของเครองหมายการคาดงกลาว โดยบดาโจทกยงมไดไปจดทะเบยนโอนสทธในเครองหมายการคานนใหจ าเลยเพอใหสมบรณตามมาตรา33 แหง พ.ร.บ. เครองหมายการคา พ.ศ.2474 ซงใชบงคบอยในขณะนนกตาม แตกถอไมไดวาบดาโจทกยงคงเปนเจาของสทธในเครองหมายการคาพพาทตอไป การทปรากฏชอบดาโจทกเปนเจาของเครองหมายการคาพพาทตามหลกฐานการจดทะเบยนเครองหมายการคา มผลเพยงเทากบบดาโจทกเปนผถอสทธในเครองหมายการคาพพาทไวแทนจ าเลยเทานน…. จากค าพพากษาฎกาดงกลาว แสดงวา มการถอสทธในเครองหมายการคาแทนผเปนเจาของเครองหมายการคาทแทจรงได โดยเปนขอเทจจรงทตองน าสบตอศาลใหปรากฏ เนองจากมาตรา 42 วรรคแรก แหงพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ.2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตเครองหมายการคา (ฉบบท 2) พ.ศ.2543 บญญตวา “ เมอไดจดทะเบยนเครองหมายการคาแลว ใหนายทะเบยนออกหนงสอส าคญแสดงการจดทะเบยนใหแกผขอจดทะเบยนตามแบบทก าหนดในกฎกระทรวง ” ฉะนน ในเบองตนกตองสนนษฐานไวกอนวา “ ผซงไดจดทะเบยนเปนเจาของเครองหมายการคา เปนผมสทธแตเพยงผเดยวในอนทจะใชเครองหมายการคานนส าหรบสนคาทไดจดทะเบยนไว ” ตามมาตรา 44 แหงพระราชบญญตเครองหมายการคา ฯ นนคอ เปนเจาของเครองหมายการคาทจดทะเบยนไว ในการขอจดทะเบยนเครองหมายการคานน คนหนงคนอาจยนค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคาไดโดยไมจ ากดจ านวนค าขอ ดงนน ในการมอบอ านาจหรอการตงตวแทน จะตองตงตวแทนไวในแตละค าขอจดทะเบยนดวย เพราะการแตงตงตวแทนถอเปนรายการทางทะเบยนดวยอยางหนง ไมใชวา ตวการท าหนงสอมอบอ านาจหนงฉบบแลว ตวแทนสามารถไปด าเนนการแกไขเปลยนแปลงหรอด าเนนการใด ๆ ในค าขอจดทะเบยนของตวการนน ๆ ไดทกค าขอตวแทนจะด าเนนการเชนนนไดกตอเมอไดมชอตวแทนนน ๆ อยในแตละค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคานน ๆ เทานน การมอบอ านาจใหบคคลอนไปจดทะเบยนเครองหมายการคานน บางครงผมอบอ านาจมเจตนาทจะมอบอ านาจในนามของนตบคคล แตกลบระบชอผมอบอ านาจเปนบคคลธรรมดา กรณนถอวาเปนการมอบในนามของบคคลธรรมดา เชน บรษท เอบซ จ ากด มกรรมการทมอ านาจกระท าการแทนบรษท คอ นาย เอ ประสงคจะจดทะเบยนเครองหมายการคา โดยการมอบอ านาจให ก. เปนตวแทนไปจดทะเบยน เมอเวลาจะมอบอ านาจจะตองระบวา ขาพเจา บรษท เอบซ จ ากด เปนผ มอบอ านาจ หรอ จะระบวา บรษท เอบซ จ ากด โดยนาย เอ กรรมการบรษท เอบซ จ ากด กได หรอ

25

จะระบวา นาย เอ ในฐานะกรรมการบรษท เอบซ จ ากด กไดเชนกน ถาหากระบวา ขาพเจา นาย เอ มอบอ านาจให นาย ก. กรณนถอวาเปนการมอบอ านาจในนามของนาย เอ เปนการสวนตว การมอบอ านาจทไมถกตองตามเจตนาของผมอบอ านาจมกเปนการมอบอ านาจทเกดขนในตางจงหวดเปนสวนใหญ โดยสวนใหญคดวา ตวกรรมการทานเองเปนบรษทนน ๆ จงขอใหแยกแยะฐานะในขณะทมอบอ านาจใหถกตองดวย เพอประโยชนในการจดทะเบยนเครองหมายการคาไดรวดเรว ค าพพากษาฎกาท 9873/2544 ตามค าฟองโจทกระบวาบรษทจ าเลยท 1 และบรษทจ าเลยท 2 เปนนตบคคลตางหากจากกน และตามหนงสอรบรองเอกสารทายฟองกระบไวชดเจนวาตางเปนนตบคคลแยกตางหากจากกน แมผถอหนของบรษทจ าเลยท 1 และท 2 สวนใหญจะเปนญาตพนองกน มนามสกลเดยวกน และแมจะเปนบรษทในเครอเดยวกนกตาม แตตามกฎหมายแลวตองถอวาจ าเลยท 1 และท 2 ตางเปนนตบคคลแยกกน หากใชเปนบรษทเดยวกนไม ค าพพากษาฎกาท 4845/2533 บทบญญตมาตรา 24 พระราชบญญตลมละลาย ไมไดบญญตหามผถกพทกษทรพยเดดขาดจดการทรพยสนของผอนหรอกระท ากจการแทนผอน จ าเลยท 2 ผถกพทกษทรพยเดดขาดขงมอ านาจลงลายมอชอและประทบตราส าคญของจ าเลยท 1 แตงตงทนายความแทนจ าเลยท 1 ซงเปนนตบคคลได ในบางครงการจดทะเบยนเครองหมายการคาเกดขนโดยการตงตวแทนทผดพลาด โดยผทเปนตวแทนและไปลงนามในเอกสารยนค าขอจดทะเบยนเปนบคคลอน ซงมใชตวบคคลทตวการระบไวในหนงสอมอบอ านาจ หรอไมมการลงนามในค าขอจดทะเบยนเครองหมายการคา แตนายทะเบยนไดด าเนนการตามขนตอนจนถงขนรบจดทะเบยนใหไปแลว กรณนจะท าอยางไรตอไป ผเขยนไดแนะน าใหยนหนงสอมอบอ านาจทระบชอตวแทนทเปนบคคลอนนนเขามาใหม หรอยนค ารองขอแตงตงตวแทนคนนนเขามาใหม เทากบเปนการใหสตยาบนของตวการ มปญหาทผเขยนเคยไดรบมาคอ กรณตงตวแทนเฉพาะการรบโอนเครองหมายการคา ปรากฏวา ทะเบยนเครองหมายการคานน ครบก าหนดเวลาทจะตองตออายทะเบยนแลว ตวแทนจะยนขอตออายทะเบยนเครองหมายการคานนเขาดวยจะไดหรอไม การตออายทะเบยนเครองหมายการคานน นอกจากเจาของเครองหมายการคาจะเปนผยนค าขอตออายเขามาไดแลว ผรบมอบอ านาจหรอตวแทนมสทธยนขอตออายทะเบยนเครองหมายการคานนได ซงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 800 บญญตวา ถาตวแทนไดรบมอบอ านาจแต

26

เฉพาะการ ทานวาจะท าการแทนตวการไดแตเพยงในสงทจ าเปนเพอใหกจอนเขาไดมอบหมายแกตนนนส าเรจลลวงไป ค าวา “จ าเปน” นนตองถงขนาดทวา ถาไมท าเชนนนแลว การทไดรบมอบหมายจกไมลลวงไปดวยด ดงนน หากจะรบโอนเครองหมายการคามา จ าเปนจะตองตออายทะเบยนเครองหมายการคานนในขณะนนกอน เพอมใหทะเบยนเครองหมายการคานนถกเพกถอนออกจากสารบบ มฉะนนไมอาจจะรบจดทะเบยนโอนเครองหมายการคาได กรณนถอวาเปนสงจ าเปนทตวแทนเฉพาะการรบโอนเครองหมายการคานน สามารถทจะตออายทะเบยนเครองหมายการคานนได แมวาหนงสอมอบอ านาจเฉพาะการนนจะมไดระบใหตออายทะเบยนเครองหมายการคาไวกตาม ซงกรณนผเขยนเหนวา เปนขอเทจจรงทจะตองพจารณาเปนราย ๆ การมอบอ านาจใหบคคลอนเปนตวแทนไปจดทะเบยนเครองหมายการคา เมอมอบอ านาจใหไปแลวตวการหรอผขอจดทะเบยน ควรทจะตองตดตามดวยวา เรองทมอบอ านาจนน ผรบมอบอ านาจหรอตวแทนไดด าเนนการไปถงไหนแลว เพราะบางครงแทนทผรบมอบอ านาจหรอตวแทนจะด าเนนการจดทะเบยนเครองหมายการคาในนามของตวการ ตวแทนกลบแอบน าเครองหมายการคานนไปจดทะเบยนในนามของตวแทนเอง ซงหากตวการปลอยใหมการรบจดทะเบยนเครองหมายนนไป ผลตามกฎหมายถอวา ตวแทนผนนเปนเจาของเครองหมายการคานน กวาทจะไปพสจนความจรงตอศาลได กตองเสยเวลาและคาใชจายในการด าเนนคด ซงผดวตถประสงคของการมอบอ านาจ ฉะนน ตวการสมควรจะตองตดตามผลการด าเนนการของตวแทนดวย อยาปลอยใหเขาท านองค าพงเพยไทยทวา “ไวใจทาง วางใจคน จะจนใจเอง ”

๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑

นายพบล ตนศภผล นบ., นบท. นายทะเบยนเครองหมายการคา

15 กนยายน 2551