Tâm Minh Ngô T¢ng Giao

TruyŒn C°TruyŒn C° PhÆt GiáoPhÆt Giáo

TruyŒn ThÖTruyŒn ThÖTÆp 2

- 1 -

* DiŒu PhÜÖng xuÃt bän * 2002 *

* Sách bi‰u, không bán.* Tác giä không gi» bän quyŠn.* Hoan nghênh tái bän Ãn tÓng

- 2 -

ho¥c ph° bi‰n dܧi bÃt kÿ hình thÙc nào khác.

L©i Nói ñÀuL©i Nói ñÀu________________________________________________________

NhiŠu truyŒn xÜa vŠ PhÆt Giáo do các ngÜ©i khác nhau thuÆt låi Çã ÇÜ®c Minh Chi‰u sÜu tÆp và xuÃt bän thành m¶t b¶ sách gÒm nhiŠu cuÓn lÃy tên là "TruyŒn C° PhÆt Giáo". Nh»ng truyŒn này ÇŠu ÇÜ®c vi‰t b¢ng "væn xuôi".

M¶t sÓ nh»ng truyŒn trong b¶ sách trên Çã ÇÜ®c Tâm Minh Ngô T¢ng Giao ch†n ra rÒi phÕng theo Çó mà tóm t¡t låi cho ng¡n g†n, k‹ låi b¢ng ngôn tØ bình dÎ và nhÃt là chuy‹n n¶i dung nguyên bän tØ "væn xuôi" sang "væn

- 3 -

vÀn" dܧi hình thÙc thÖ "løc bát" Ç‹ ngÜ©i džc, ngÜ©i nghe dÍ hi‹u và dÍ nh§. Nh»ng truyŒn c° PhÆt Giáo tuy giän dÎ nhÜng rÃt thâm thúy, thÜ©ng hàm chÙa ÇÀy Çû và sâu s¡c vŠ Çåo ÇÙc, giáo døc, luân lš và tri‰t h†c. TruyŒn nói lên cái tinh hoa hay ÇËp cûa giáo lš, tØ bi và trí tuŒ ÇÒng th©i mang låi s¿ xây d¿ng, thÙc tÌnh và giác ng¶ cho ngÜ©i Ç©i. ñ†c nh»ng truyŒn c° PhÆt Giáo ngÜ©i džc cäm thÃy m¶t niŠm siêu thoát lâng lâng tràn ngÆp tâm hÒn.

"TruyŒn C° PhÆt Giáo", truyŒn thÖ (tÆp 1), Çã ÇÜ®c xuÃt bän vào tháng 1 næm 2001. "TruyŒn C° PhÆt Giáo" ÇÜ®c chuy‹n thành thÖ này là tÆp thÙ hai trong m¶t b¶ sách gÒm nhiŠu tÆp do Tâm Minh Ngô T¢ng Giao phát tâm th¿c hiŒn dÀn dÀn trong tÜÖng lai.

Xin trân tr†ng gi§i thiŒu ljn các Ƕc giä m¶t cuÓn sách mà chúng tôi

- 4 -

thi‰t nghï là vØa lš thú và vØa h»u ích.

DiŒu PhÜÖngDiŒu PhÜÖng Virginia - USAVirginia - USA

(Tháng 1 næm 2002)(Tháng 1 næm 2002)

(1)

NgÜ©i làm m¥t nåNgÜ©i làm m¥t nåCó ngÜ©i th® ª làng xa

Chuyên làm m¥t nå thÆt là khéo tayRành nghŠ sinh sÓng lâu nay

Trong nhà hình vë treo ÇÀy kh¡p nÖiBao nhiêu nét m¥t con ngÜ©i:

ñây sao hung ác, kia th©i hiŠn lÜÖngBuÒn vui, cÜ©i khóc, ghét thÜÖng

ñû hình m¥t nå phô trÜÖng mÅu hàng.*

M¶t ngày Çoàn kÎch ghé làngD¿ng lŠu chuÄn bÎ r¶n ràng xóm thôn

- 5 -

DiÍn tuÒng "Ác Qu›" kinh hÒnNên cÀn m¥t nå Ç¥t Ông th® làm,

Ông mØng nhÆn ÇÜ®c "mÓi hàng"Tr° tài hoàn tÃt v¶i vàng ngày Çêm

Vë tô m¥t qu› liên miênTrông vØa ma quái låi thêm d» d¢n.

*Tình c© bån quš ghé thæm

ThÃy Ông nét m¥t tÓi tæm bÃt thÜ©ngGian manh, h¡c ám, bÃt lÜÖng,

Ra vŠ khách mãi vÃn vÜÖng, ng« ngàng.

*Tháng sau bån låi ghé ngang

VØa nhìn m¥t chû reo vang vui mØng:"Bác trông tÓt tܧng vô cùng

Kÿ này s¡c diŒn xem chØng ÇËp raCh¡c nhiŠu may m¡n Çây mà?"

Chû nhân nghe hÕi lòng Çà hoang mang

Sau khi suy ngÅm kÏ càngM§i hay là tåi "mÓi hàng" mà thôi!

*LÀn ÇÀu m¥t qu› tô bÒi

SuÓt ngày tܪng tÜ®ng m¡t lÒi, ræng nanh

LÜ«i thè máu ÇÕ li‰m quanh

- 6 -

Da vàng hung ác, m¥t xanh d» d¢nKhi‰n Ông s¡c diŒn tÓi tæm

Khi‰n cho khách m§i bæn khoæn vô vàn.

*

LÀn sau m¥t nå nhÆn làmLà khuôn m¥t vÎ công thÀn thanh liêm

MiŒt mài Ông thÙc ngày ÇêmTåo ra nh»ng nét lành hiŠn, thanh cao

Nø cÜ©i nhân hÆu dåt dàoKhi‰n Ông änh hܪng tÓt vào dung

nhanM¥t Ông b‡ng ÇËp r« ràng

Ghé thæm khách m§i khen r¢ng tÓt tÜÖi.

*TØ lâu Kinh PhÆt dåy rÒi:

"Nh»ng ÇiŠu chÙa Än ª nÖi Tâm ngÜ©iLuôn luôn bi‹u l¶ ra ngoài:

Tâm nhÜ h†a sï Çåi tài khéo tayVë muôn hình tÜ®ng giÓng thay,Chúng sanh nên g¡ng tu ngay Tâm

mình!".

(phÕng theo bän væn xuôi cûa

- 7 -

Thích n» NhÜ Thûy - NhÜ ñÙcThích n» NhÜ Thûy - NhÜ ñÙc)

(2)

Gái nghèoGái nghèoÔng CÃp Cô ñ¶c m¶t th©i

Xin vào lÍ PhÆt, thÌnh m©i Ngài quaŸ nÖi tÎnh xá ông ta

An cÜ yên tïnh trong ba tháng tr©i,Dân thành Xá VŒ thÆt vui

ñÜ®c nghe PhÆt dåy, kh¡p nÖi an lành!

PhÆt luôn khuyên nhû chúng sanhCon ÇÜ©ng diŒt kh° tâm thành nên

tu.*

H‰t mùa ba tháng an cÜM†i ngÜ©i chuÄn bÎ tiÍn ÇÜa chân Ngài

Cäm vì ÇÙc, m‰n vì tàiBà con ÇÒng loåt m¶t hai thÌnh cÀu

Xin Ngài ª låi Çó lâu

- 8 -

Rång soi thêm ánh Çåo mÀu tôn nghiêm.

*PhÆt chÜa hÙa nhÆn gì thêm

B‡ng cô gái n† quÿ bên chân Ngài,Cô là t§ gái lâu Ç©i

Làm trong tÎnh xá, m†i ngÜ©i m‰n yêu

Cô nghèo, tâm låi ch£ng nghèoM¶t lòng tinh tÃn tu theo PhÆt ñà,

Nghe tin PhÆt s¡p r©i xaCô liŠn Çánh båo tìm ra chÓn này

M¶t lòng thành kính quÿ ÇâyCúi ÇÀu Çänh lÍ thÌnh Ngài ª thêm.

PhÆt nghe xong, nhÆn l©i liŠnPhܧc cho t§ gái tâm hiŠn bi‰t bao!

NgÜ©i ta thÌnh PhÆt dÍ nàoKÈ ÇÀy tiŠn båc, ngÜ©i cao chÙc

quyŠnSánh Çâu cô gái nghèo hèn

Båc tiŠn tuy ít, ÇÙc tin låi nhiŠu!*

PhÆt nhân Çó dåy Çôi ÇiŠu:"Ta nào phân biŒt giàu nghèo, hèn

sangChúng sanh bình Ç£ng, ngang hàngCùng nhau t¡m g¶i ánh vàng tØ bi!"

- 9 -

(phÕng theo bän væn xuôicûa Minh ChâuMinh Châu)

(3)

Lòng tham tai håiLòng tham tai håiHÒi còn tåi th‰ xÜa kia

Trên ÇÜ©ng giáo hóa PhÆt Çi qua làngNgài Çi cùng ông A Nan

Khai tâm gieo ánh Çåo vàng giúp dân.*

ñang Çi Ngài b‡ng dØng chânBܧc quanh lÓi khác có phÀn xa thêm

Ông A Nan rÃt ngåc nhiênV¶i lên ti‰ng hÕi. PhÆt liŠn giäng ra:

"Này A Nan phía trܧc taCó quân gi¥c cܧp thÆt là hi‹m nguy

Sau ta ba kÈ Çang ÇiG¥p quân gi¥c Çó khó bŠ thoát qua!"

- 10 -

*

Quä nhiên dåo bܧc nÈo xaBa ngÜ©i bån thi‰t tà tà rong chÖi

CÜ©i hÒn nhiên, bܧc thänh thÖiT§i nÖi thÃy gói vàng rÖi gi»a ÇÜ©ng

H† ngØng låi lÜ®m, mØng rÖnCùng la: "Hên quá! Tå Ön ông Tr©i!

Chúng mình t° chÙc æn chÖiLinh Çình m¶t b»a khao Ç©i vÈ vang!"

*M¶t chàng ÇÜ®c cº lên Çàng

Ghé mua "ÇÒ nhÆu" ch® làng gÀn bên.

Chàng Çi, lòng nghï thÃp hèn:"N‰u mua thuÓc Ƕc tr¶n kèm thÙc

ænHai tên kia ch‰t nhæn ræng

Vàng ta hܪng tr†n, sܧng b¢ng lên tiên!"

Th‰ là chàng th¿c hiŒn liŠnÂm mÜu gi‰t håi bån hiŠn vì tham!

*Hai chàng ª låi cÛng bàn:

"N‰u ta không phäi chia vàng làm baChÌ chia Çôi, sܧng quá mà!"

- 11 -

Chúng bèn tìm cách xÃu xa gi‰t ngÜ©i.

*Chàng Çi ch® vŠ t§i nÖi

Hai chàng Än núp ÇÒng th©i ra tayGi‰t ngay bån quš lâu ngày

RÒi ngÒi æn uÓng no say, cùng cÜ©i:"Vàng này chÌ phäi chia Çôi

Th‰ là mình hܪng cu¶c Ç©i giàu sang!"

Nào ng© thuÓc Ƕc dÀn lanH‰t Ç©i hai kÈ sói lang båo tàn.

*PhÆt bèn dåy ông A Nan:

"Ba ngÜ©i ch‰t bªi lòng tham ngu ÇÀn

Gi‰t nhau vì mÓi ác tâmNgu si nhÜ vÆy muôn phÀn Çáng

thÜÖngChúng sanh xem Çó làm gÜÖng

Lòng tham tai håi, tìm ÇÜ©ng tránh xa!"

(phÕng theo bän væn xuôicûa Gi§i ñÙcGi§i ñÙc)

- 12 -

(4)

Con dao trong tâmCon dao trong tâmŸ bên ƒn ñ¶ thuª xÜa

NÖi thành Xá VŒ, bu°i trÜa m¶t ngàyGia Çình kia thÆt duyên may

PhÆt thÜÖng hóa Ƕ, dØng ngay tåi nhà,

Ti‰c thay chÒng v® tÕ raTham lam, Ƕc ác, xÃu xa, hung tàn.

*Hóa thành m¶t vÎ Çåo nhân

PhÆt Çi khÃt th¿c dØng chân trܧc thŠm

Ôm bình bát, ÇÙng trang nghiêm,Anh chÒng Çi v¡ng, v® liŠn nhäy ra

Tay xua Çu°i, miŒng hét laTøc t¢n chºi b§i thÆt là d» hung.ñåo nhân nói, gi†ng ung dung:

"Ta mong gia chû mª lòng ra choChút lÜÖng th¿c giúp ngÜ©i tu,

C§ sao thô l‡ Çu°i xua n¥ng l©i?"*

- 13 -

Ch®t anh chÒng vŠ t§i nÖiThÃy ngÜ©i khÃt th¿c tÙc th©i n°i cÖn

Bao nhiêu giÆn gi» trào tuônS¤n dao bén nh†n gi¡t luôn bên mình

Rút ra ÇÎnh chém ngÜ©i lànhDù cho là kÈ tu hành ch£ng nÜÖng.

*B‡ng Çâu có m¶t bÙc tÜ©ng

HiŒn lên bao b†c Çåo nhân m†i bŠTÜ©ng kiên cÓ, b¢ng pha lê

Cºa vào không có, ngåi gì gÜÖm Çao.Anh chÒng b¿c b¶i kêu gào:

"Này ông hãy mª tôi vào mau Çi!"ñåo nhân nói: "Ch£ng khó gì!

Hãy quæng dao bén ta thì mª cho!"*

Anh chÒng t¿ nghï: "Ch£ng loThân ta våm v« l§n to hÖn ngÜ©i

Tay không cÛng Çû gi‰t rÒiDao dù bén nh†n ta th©i cÀn chi!"

Nghï xong quæng v¶i dao ÇiLå thay tÜ©ng vÅn ph£ng lì, còn

nguyên.Anh chÒng tÙc giÆn hét lên:

"Dao kia tôi Çã quæng liŠn rÒi Çây

Sao ông không mª ra ngay?"

- 14 -

ñåo nhân: "Dao bén trong tay sá gìDao trong Tâm m§i hi‹m nguy

Mau quæng dao Çó tÙc thì gÀn ta!"*

ThÃy ngÜ©i thÃu hi‹u rõ raBao nhiêu tâm ÇÎa xÃu xa cûa mình

Anh chÒng bÃt ch®t hoäng kinhThÆt thà hÓi l‡i, chân thành æn næn

MÜu mô Ƕc ác tiêu tanKhÃu ÇÀu låy tå Çåo nhân h‰t l©i.

*NgÄng lên nào thÃy bóng NgÜ©i

BÙc tÜ©ng chia cách ÇÒng th©i lùi xañåo nhân gi© m§i hiŒn ra

Dáng hình ñÙc PhÆt thÆt là uy nghiêmHào quang rång r« m¶t miŠn,

Nhân tØ PhÆt thuy‰t pháp liŠn cho nghe,

V® chÒng hoan hÌ m†i bŠñåo vàng hóa Ƕ, quay vŠ ÇÜ©ng

ngay.

(phÕng theo bän væn xuôitrích: Viên ÂmViên Âm)

- 15 -

(5)

Không phäi l‡IKhông phäi l‡IThày thuÓcThày thuÓc

Thuª xÜa có m¶t thanh niên–m Çau, bŒnh n¥ng, triŠn miên tháng

ngàyDù thày giÕi, dù thuÓc hay

BŒnh không thuyên giäm. Bó tay chÎu rÒi!

Chàng ta than vãn, kêu tr©iTràn trŠ thÃt v†ng, rÓi b©i kh° Çau!

*May thay Ƕ ít lâu sau

Có ông Thày thuÓc båc ÇÀu, tr¡ng râuChÃt chÒng kinh nghiŒm tØ lâu

Ghé qua thæm bŒnh, gÆt ÇÀu phán ngay:

"BŒnh này trÀm tr†ng l¡m thayTuy nhiên cÛng có thuÓc hay ch»a lành

ThÎt chim trï ki‰m cho nhanhMang vŠ làm thuÓc, nÃu thành món

æn

ThuÓc này tìm thÆt khó khæn

- 16 -

NhÜng mà bäo Çäm bŒnh nhân së lành

MuÓn lo mång sÓng cûa mìnhUÓng cho dÙt h£n bŒnh tình triŠn

miênNghe l©i ta d¥n ch§ quên!"

RÒi Thày vŠ chÓn non tiên xa v©i.*

Anh chàng v¶i vã nh© ngÜ©iKi‰m mua chim trï kh¡p nÖi xa gÀn

ThÎt chim thÆt tÓt vô ngÀnˆn vào bŒnh giäm nhiŠu phÀn. MØng

thay!Lòng chàng sung sܧng dâng ÇÀyH‰t l©i ca tøng ông Thày là tiên.

*BŒnh tình nào Çã dÙt liŠn

Th‰ mà chàng Çã v¶i quên l©i ThàyM¶t con æn h‰t, ngÜng ngay

BŒnh kia trª låi nhÜ ngày xÜa thôi!Chàng bèn oán trách n¥ng l©i:

"Thày th©i không giÕi! ThuÓc th©i ch£ng hay!"

*Ông Thày b‡ng có m¶t ngày

Ghé thæm trª låi, m¥t ÇÀy ngåc nhiênNghe chàng k‹ l‹ than phiŠn

- 17 -

L©i Thày ch£ng Çúng. MÃt tiŠn. TÆt mang,

Ôn tÒn Thày m§i phán r¢ngNguyên do chÌ tåi l‡i chàng chÙ ai:

"Trách Thày, trách thuÓc là saiBŒnh mình Çã n¥ng thuÓc th©i låi

ngÜngˆn nhiŠu chim trï m§i xong

M¶t con nào Çû. Sao mong bŒnh lành!"

Anh Chàng nghe rõ ng†n ngànhGiÆn mình mê mu¶i! Trách mình ngu

si!*

NgÜ©i ta nào có khác chi!TØ lâu ñÙc PhÆt tØ bi dåy rÒi

Chúng sanh nhiŠu ki‰p, nhiŠu Ç©iTrÀm luân cõi kh°, n°i trôi b‹ sÀu

PhÆt bày phÜÖng pháp nhiŒm mÀuThoát vòng sanh tº. Ai Çâu nghe l©i

Tu hành bi‰ng nhác mãi thôiCho nên vÅn bÎ luân hÒi tº sanh,RÒi than PhÆt ch£ng Ƕ mình

Trách luôn PhÆt Pháp ch£ng linh, ch£ng mÀu!

(phÕng theo bän væn xuôi

- 18 -

cûa Thiên ChÖnThiên ChÖn)

(6)

Chú khÌ nhân tØChú khÌ nhân tØTiŠn thân ñÙc PhÆt m¶t th©i

TØng là chú KhÌ sÓng nÖi khu rØngThân hình to l§n hào hùng

Xi‰t bao månh më, vô cùng thông minh,

Nhân tØ n°i ti‰ng rØng xanhGiúp ngÜ©i hoån nån tâm thành chÙa

chan.*

M¶t ngày r¿c r« ánh vàngN¡ng tr©i tÕa Ãm, gió ngàn v©n quanh

KhÌ Çang æn uÓng trên cànhSuÓi trong, nܧc mát, trái lành, quä

ngon

- 19 -

B‡ng nghe vang v†ng núi nonTi‰ng ngÜ©i kêu cÙu dÆp dÒn v£ng

xa,

KhÌ lÀn theo lÓi rØng giàThÃy hang Çá n† hiŒn ra cuÓi ÇÜ©ng

Dܧi hang có kÈ khóc thÜÖngTrÜ®t chân rÖi xuÓng khó ÇÜ©ng trèo

lên.*

Rêu trÖn, Çá nh†n hai bênHang sâu thæm th£m. KhÌ quên hi‹m

nghèoLÀn theo vách Çá cheo leo

Bám vào cây, rÍ, KhÌ trèo xuÓng hangMong sao cÙu kÈ nguy nan,

Nån nhân thÃy KhÌ kinh hoàng kêu rênRÒi liŠu Ç‹ KhÌ cõng lên

Còn hÖn ª låi dܧi miŠn hi‹m nguy.*

ñÜ©ng lên c¿c nh†c k‹ chiKhÌ tuy cõng n¥ng, quän gì khó khæn

Cä hai leo t§i miŒng hangSÙc tàn, l¿c kiŒt n¢m læn im lìm

Cây cao, bóng mát, cÕ mŠmRì rào suÓi chäy, êm ÇŠm gió ru

- 20 -

Nhåc rØng tÃu khúc thiên thuNhÜ gây an låc, nhÜ xua mu¶n phiŠn

Thä hÒn vào cõi thiên nhiênCä ngÜ©i lÅn KhÌ ngû quên không

ng©!*

M¶t th©i gian tÌnh cÖn mÖNån nhân thÃy KhÌ say sÜa giÃc nÒng

Ác tâm n°i dÆy, nghï thÀm:"TØ lâu Çói khát ta cÀn thÙc æn

ñÜ©ng vŠ låi quá xa xæmKhÌ Çang say ngû, chi b¢ng gi‰t ngay

ThÎt này æn Ç« qua ngày!"Th‰ là kÈ ác ra tay thi hành

Ki‰m hòn Çá l§n ª quanhñÆp vào ÇÀu khÌ. Gian manh håi Ç©i!

*BÎ thÜÖng n¥ng KhÌ than tr©i,

Máu ra lai láng, cÓ ngÒi nhÕm lênL‰t qua cây ª gÀn bên

Trèo lên cành trÓn. May liŠn thoát thân.

Trên cao nhìn kÈ vô ÖnLòng tuy ngao ngán, không h©n giÆn

chia dòng nܧc m¡t sÀu bi

Hòa theo máu ÇÕ tuôn Çi ܧt ngÜ©i,

- 21 -

KhÌ yên l¥ng ÇÙng m¶t hÒiThÜÖng cho trÀn th‰ n°i trôi dža ÇÀy

Bao nhiêu nhân ác mãi gâyTâm ngÜ©i ch£ng tÓt! Khó thay quä

lành!KhÌ buÒn bã, v¶i chuyŠn cành

BÕ vŠ núi th£m, rØng xanh thuª nào.*

Dù cho lºa hÆn dâng caoTình thÜÖng, ÇÙc Ƕ tܧi vào dËp tan

SÓng theo l©i PhÆt tØng banTØ bi, h› xä ñåo vàng sáng soi!

(phÕng theo bän væn xuôitrích: LÜ®c Sº PhÆt T°LÜ®c Sº PhÆt T°)

- 22 -

(7)

GÀn PhÆtGÀn PhÆtvà xa PhÆtvà xa PhÆt

Ÿ trong tÎnh xá Kÿ HoànNÖi thành Xá VŒ hÜÖng ngàn thênh

thangCÕ cây r¿c r« ánh vàng

PhÆt ngÒi thuy‰t pháp cho hàng ChÜ Thiên.

*BÃy gi© ª nܧc k‰ bên

Hai Thày tu n† lòng riêng ܧc thÀmMong sao g¥p PhÆt m¶t lÀn,

Rû nhau Çi, ch£ng ngåi ngÀn ÇÜ©ng xa.

VÜ®t vùng ÇÒng ÇÃt bao laGi»a nÖi biên gi§i không nhà dân gian,

NÖi Çây hån hán quanh næmXác xÖ ÇÒng ru¶ng, khô c¢n hÒ ao

Hai ngÜ©i vÃt vä bi‰t baoKhát khô cä c°. Nܧc nào tìm ra!

- 23 -

ñi hÒi lâu thÃy xa xaVÛng lÀy có nܧc. NhÜng mà kh° thay

ñÀy trùng lúc nhúc trong ÇâyUÓng vào uÓng cä trùng này mÃt thôi

Th‰ là phåm gi§i luÆt rÒi,M¶t ngÜ©i v¶i vã thÓt l©i can ngæn:

"Hãy theo l©i PhÆt khuyên rænNhân tØ làm gÓc, gi» tâm trong lành

N‰u ta gi‰t håi chúng sanhñ‹ mình tranh sÓng, cÛng thành u°ng

ÇiDù sau thÃy PhÆt ích gì

Hãy nên gi» gi§i. Sá chi thân mình!"*

NgÜ©i kia suy nghï, làm thinhRÒi lên ti‰ng nói: "Khát Çành ch‰t

sao?Tåm th©i hãy uÓng nܧc vào

SÓng mà g¥p PhÆt! Còn bao d¥m ÇÜ©ng!

Quanh Çây v¡ng khách thÆp phÜÖngNào ai thÃy ÇÜ®c mà vÜÖng bÆn

lòng!".*

Hai ngÜ©i, hai š bÃt ÇÒng;

- 24 -

NgÜ©i không gi» gi§i uÓng xong Çi liŠnRiêng mình mång sÓng tåm yên

Lên ÇÜ©ng tìm PhÆt nÖi miŠn xa xôi.NgÜ©i kia PhÆt dåy, nh§ l©i

Quanh næm gi» gi§i, suÓt Ç©i tu tâmGi© tuy ch‰t khát ch£ng cÀn,

Trên ÇÜ©ng tìm PhÆt ti‰n gÀn bi‰t bao

Cõi tr©i ñao L®i sanh vàoV¶i tìm lÍ PhÆt. ñÙng hÀu m¶t bên.

*Còn ngÜ©i phá gi§i bình yên

T§i thành Xá VŒ, quÿ bên PhÆt ñàiSøt sùi gi†t ng¡n gi†t dài

Cúi ÇÀu båch PhÆt: "Lúc ngoài ÇÒng hoang

Con còn ngÜ©i bån chung ÇÜ©ngThi‰t tha tìm PhÆt tâm thÜ©ng h¢ng

mongCh£ng may khát nܧc mŒnh chung

Ti‰c r¢ng không ÇÜ®c ljn cùng Th‰ Tôn!"

*PhÆt bèn dåy, gi†ng ôn tÒn:

"Ta hay bi‰t chuyŒn mà con nói rÒi!"ChÌ ngÜ©i ÇÙng cånh bên Ngài

- 25 -

PhÆt thêm: "ñây chính là ngÜ©i bån con

M¶t lòng gi» gi§i cho trònSau khi mãn ki‰p lên luôn cõi Tr©i

ñû duyên ljn v§i ta thôi;Còn con tuy Çã t§i nÖi chÓn này

CÛng là u°ng phí công thayVì con phåm gi§i vØa Çây trên ÇÜ©ng!

VÅn là xa cách ngàn trùngG¥p ta thÆt ÇÃy mà dÜ©ng nhÜ không

Gi§i ÇiŠu còn, PhÆt pháp cònGi» nghiêm gi§i luÆt: ghi lòng kh¡c

tâm!"*

Thày tu phåm gi§i thËn thÀmCúi ÇÀu nghï låi l‡i lÀm vØa quaTrong lòng sám hÓi thi‰t tha:

"MuÓn gÀn ñÙc PhÆt, ch§ xa Gi§i ñiŠu!".

(phÕng theo bän væn xuôicûa Minh ChâuMinh Châu)

- 26 -

(8)

Tai håi Tai håi cûa tham áicûa tham ái

Ngày xÜa có chÎ v® kiaL£ng lÖ, tr¡c n‰t, thi‰t gì chÒng Çâu

Loån luân phåm t¶i tØ lâuTÜ tình lén lút: chÎ dâu em chÒng.

Lºa tình càng cháy càng nÒngñÜa ngÜ©i vào chÓn t¶t cùng ác tâm.

*V® kia ch£ng chút ngåi ngÀn

Xúi em tìm cách håi ngÀm ngÜ©i anh,Thoåt ÇÀu em ch£ng n« Çành

TÌ tê xúi mãi nghe thành êm taiGi‰t anh ngay! T¶i tày tr©i!

Cä hai thÕa thích sÓng Ç©i t¿ do.*

ChÒng tuy ch‰t vÅn âu loVÅn thÜÖng v® cÛ, muÓn cho cÆn kŠ

- 27 -

Th¢n l¢n hóa ki‰p trª vŠRÖi trên mình v®, phòng the nô Çùa,

V® th©i Ƕc ác có thØaNhìn th¢n l¢n bi‰t chÒng xÜa. Gi‰t

liŠn!*

Tình yêu v® mãi không quênChÒng ÇÀu thai låi vŠ bên v® nhà

Luôn n¢m cånh, ch£ng r©i xaLàm thân con chó vào ra bên mình

Theo chân nhÜ bóng theo hình,Trai làng Çùa hÕi: "Cô thành th®

sæn?"V® nghe n°i máu d» d¢n

C¶t ngay chó låi gi‰t phæng n»a rÒi!*

LÀn này chÒng låi ÇÀu thaiLàm con bò Ç¿c theo hoài v® kia

ñi vŠ quÃn qušt m‡i khi,Trai làng ch†c ghËo: "Cô Çi chæn bò?"

Th‰ là cô v® thËn thòC¶t bò thÆt ch¥t. Gi‰t cho khÕi

phiŠn!*

ChÒng tuy bÎ gi‰t ba phenVÅn còn vÜÖng vÃn, chÒng bèn ÇÀu

thai

- 28 -

LÀn này thành cÆu con traiV® sinh ra cÆu mØng hoài ch£ng thôi.

CÆu trai góp m¥t v§i Ç©iKi‰p xÜa h¢n dÃu in nÖi tâm hÒn

Nh§ bao Çau kh° dÆp dÒnCÆu làm khó mË, ¤m bÒng ch£ng cho,

ChÌ Üng ông n¶i chæm loBuÒn vui khuya s§m, Çói no tháng

ngày.*

BÓn mùa lÀn lÜ®t vÀn xoayTrÈ kia bi‰t nói, gi© Çây l§n rÒi,

M¶t hôm thuÆt h‰t ÇÀu ÇuôiBao nhiêu tiŠn ki‰p tØ th©i xa xÜa,

NghËn ngào nhìn n¶i khë thÜa:"Nó Çâu là mË! Là thù ÇÃy thôi!

Lòng gian ác, máu tanh hôiXúi ngÜ©i hi‹m Ƕc, sÓng Ç©i loån

luân!"*

N¶i nghe kinh ngåc vô ngÀnGia Çình ÇÎa ngøc cõi trÀn ch£ng sai!

ChuyŒn tình ÇÅm máu bi aiChao Öi tham ái håi ngÜ©i kh° thay!

Ông ôm cháu nói: "TØ ÇâyChúng mình hãy bÕ chÓn này ra Çi

Cháu ÇØng buÒn n»a làm chi

- 29 -

Ta tìm cºa PhÆt xin vŠ nÜÖng thân!"*

Th©i gian trôi! M¶t mùa XuânTrong ngôi chùa n† ª gÀn rØng hoa

NgÜ©i ta thÃy m¶t tæng giàSÓng cùng chú ti‹u thÆt là bình an!Chuông chùa thánh thót ngân vangNhÜ xua n‡i kh° trÀn gian tràn trŠ

Vén màn tæm tÓi u mêThênh thang tÎnh Ƕ ÇÜ©ng vŠ thÖm

hÜÖng.

(phÕng theo bän væn xuôicûa Thông KhamThông Kham)

- 30 -

(9)

Ngày g¥p Ngày g¥p phø vÜÖngphø vÜÖng

XÜa r©i cung ÇiŒn ra ÇiGi© Çây thành Çåo trª vŠ thæm Cha

Hai mÜÖi næm thoáng trôi quaQuê hÜÖng ñÙc PhÆt Thích Ca Çón

ngÜ©iCa Tÿ La VŒ xanh tÜÖi

Vua Cha TÎnh Phån mØng vui vô cùngCä nhân dân, lÅn hoàng cung

Cùng nhau sºa soån tÜng bØng thi‰t tha.

*M¶t bình bát, m¶t cà sa

Dåt dào ÇÙc Ƕ, bao la nhân tØPhÆt thæm quê dÃu yêu xÜa

R¶n ràng ÇÃt nܧc sang mùa hoan caCäm thông ljn cä muôn hoa

ñÃt tr©i, cây cÕ gÀn xa Çón chàoM†i ngÜ©i cäm Ƕng bi‰t bao,

Nhà Vua thÌnh PhÆt cùng vào hoàng cung.

ChiŠu vŠ trong cänh vui chung

- 31 -

PhÆt bèn thuy‰t pháp chÌ ÇÜ©ng chúng sanh.

*Nhà Vua Çänh lÍ chân thành

HÕi thæm phÜÖng pháp tu hành cho mau

ñ‹ mong giäi thoát kh° ÇauSinh lão bŒnh tº ti‰p nhau xoay vÀn.

PhÆt bùi ngùi ng¡m phø thânChân run, ÇÀu båc, da nhæn, dáng gÀy

Còn Çâu nhÜ thuª trܧc Çâyñ‰ VÜÖng oanh liŒt tràn ÇÀy hiên

ngang,ñ« Vua lên ng¿ ngai vàng

Ôn tÒn PhÆt m§i thÜa r¢ng: "TØ xÜaXuÃt gia thành Çåo ljn gi©

NhÜ Lai thÜ©ng bÎ ngÜ©i ta chê cÜ©iBÎ phÜ©ng ngoåi Çåo nhiŠu l©i

Chê r¢ng bÃt hi‰u, bÕ rÖi gia Çình."*

"NhÜ Lai quy‰t chí riêng mìnhCh£ng theo ch» hi‰u thÜ©ng tình làm

chiNên Çi tìm món quà gì

ThÆt là quš hóa dâng vŠ phø thân

- 32 -

Và ban cho kh¡p nhân dân,ñó là giäi Çáp vŠ thân phÆn ngÜ©i

Phø thân vØa m§i hÕi thôi!"Ti‰p theo PhÆt nói: "Ÿ Ç©i ngÅm ra

Vô thÜ©ng vån vÆt quanh taCông danh nhÜ b†t nܧc sa ÇÀu ghŠnh

Tình nhÜ mây n°i bÒng bŠnhCòn nhÜ tu°i trÈ trôi nhanh xuân thì

NhÜ làn ÇiŒn ch§p khác chiChúng sanh không hi‹u chút gì! ñáng

thÜÖng!Bám theo nh»ng cái vô thÜ©ng

Mà quên PhÆt tánh s¤n vÜÖng trong ngÜ©i"

*"Chúng sanh PhÆt tánh s¤n rÒi

Khéo tu thành PhÆt trong th©i tÜÖng lai.

Tu nhiŠu phÜÖng pháp l¡m thayPháp môn 'NiŒm PhÆt' là hay m†i

ÇÜ©ngRÃt công hiŒu, rÃt dÍ dàng

Chí tâm niŒm PhÆt, Tây PhÜÖng thác vŠ

Là nÖi hånh phúc muôn bŠLà nÖi C¿c Låc tràn trŠ an vui."

*

- 33 -

"A Di ñà PhÆt m¶t th©iLúc tu phát nguyŒn: 'Ai ngÜ©i thành

tâmNiŒm danh ta thÆt chuyên cÀn,

Xin vŠ C¿c Låc mÜ©i phÀn cÀu mong,Sau này ljn lúc lâm chung

Thác vŠ C¿c Låc vô cùng sܧng thay!N‰u không Çåt ÇÜ®c ÇiŠu này

NguyŒn thŠ Chánh Giác ta Çây không thành!'

*Mong Vua cha và chúng sanh

Pháp môn 'NiŒm PhÆt' thi hành cho chuyên

Së mau trút h‰t mu¶n phiŠnSinh lão bŒnh tº triŠn miên ch£ng

còn!"

(phÕng theo bän væn xuôicûa Thích N» Cát TÜ©ngThích N» Cát TÜ©ng)

- 34 -

(10)

Tinh tÃn vì ñåoTinh tÃn vì ñåoTåi nÖi tÎnh xá Trúc Lâm

Thành Ba La Nåi, mùa Xuân Çã vŠñÃt tr©i tïnh l¥ng bÓn bŠ

Muôn hoa phô s¡c sum suê trên cànhñàn chim vui hót lÜ®n quanh

HÜÖng xuân phäng phÃt bên mành ngÃt ngây.

Th‰ Tôn an t†a nÖi ÇâyNhÜng nhìn thÃy cänh dža ÇÀy phÜÖng

xaDân tình khÓn kh° kêu ca

Dܧi quyŠn cûa K‰ Hoa ñà håi dânVØa tàn ác, låi bÃt nhân

Khi‰n cho ÇÃt nܧc muôn phÀn tang thÜÖng.

Tâm tØ tÕa ngát muôn phÜÖngTh‰ Tôn tìm cách cÙu hàng chúng

sinhCº ngÜ©i thay m¥t cho mình

- 35 -

ñ‰n nÖi giáo hóa, chân tình giúp dân.*

Trong hàng ÇŒ tº thi‰t thânCh£ng nŠ gian kh°, mÜ©i phÀn thi‰t

thaCó tôn giä Phú Lâu Na

Cº làm sÙ giä thÆt là thuÆn duyên,Phú Lâu Na nhÆn l©i liŠn

NguyŒn Çem chánh pháp Çi truyŠn bá ngay.

Th‰ Tôn hÕi: "ñÃt nܧc nàyñã nhiŠu Ƕc ác, låi ÇÀy tàn hung

CÀn nhiŠu can Çäm vô cùngM§i mong träi ÇÜ®c tÃm lòng tØ bi?"

Phú Lâu Na: "Con ngåi chiñÜÖng ÇÀu thº thách nguyŒn Çi giúp

Ç©i!"*

- "N‰u ngÜ©i chºi m¡ng n¥ng l©i?"- "Con coi nhÜ món quà ngÜ©i t¥ng

thôiQuà không nhÆn, mình trä lui

Lòng th©i thanh thän, an vui, ch£ng phiŠn,

NgÜ©i ta nhÜ vÆy còn hiŠnKhông dìm con ch‰t ÇuÓi liŠn! CÛng

may!"

- 36 -

*- "N‰u ngÜ©i dìm xuÓng nܧc ngay?"

- "Con coi nhÜ h† còn ÇÀy tØ tâmLåi thêm tÓi då vô ngÀn

Vì không ném Çá máu tuôn trên ÇÀu!"- "N‰u ngÜ©i Ƕc ác bäo nhau

ñÀu ngÜÖi ném Çá. Tính sao bây gi©?"- " Båch Th‰ Tôn! H† còn kh©

ChÜa mang gÆy g¶c ra mà ÇÆp con!"*

- "N‰u ngÜ©i dùng gÆy Çánh luôn?"- "Con cho nhÜ th‰ vÅn còn là may

Không giam gi», ch£ng tù ÇàyCon ÇÜ©ng truyŠn ñåo còn ÇÀy t¿ do!"

*- "N‰u ngÜ©i tìm cách bÕ tù

H† giam ngÜÖi låi không cho ra ngoài?"- "ThÜa r¢ng h† vÅn tÓt thay!

Vì con së có nhiŠu ngày tu thânThänh thÖi tïnh dÜ«ng tinh thÀn

LuyŒn nung š chí thêm phÀn kiên trinh!"

*- "N‰u ngÜ©i håi ljn thân mình

LÃy gÜÖm Çâm chém m¥c tình ch£ng nÜÖng?"

- "ThÜa r¢ng h† vÅn còn thÜÖng!

- 37 -

Con không bÎ gi‰t! Còn ÇÜ©ng tÜÖng lai!"

*- "N‰u ngÜ©i ta gi‰t th£ng tay?"

- "Båch Th‰ Tôn! H† vÅn ÇÀy tØ tâm,Giúp con giäi thoát tÃm thân

M¶t Ç©i giä tåm, muôn phÀn kh° ÇauñÜ©ng tu thành quä cho mau

ChÙng Vô ThÜ®ng Giác! ñåo mÀu nª hoa!"

*Nghe xong l©i Phú Lâu Na

Th‰ Tôn khen ng®i: "ThÆt là tuyŒt hay!

NgÜÖi ÇÀy š chí månh thayNêu cao chân lš thân này coi khinh

XÙng danh ÇŒ tº trung trinhThay ta giáo hóa chúng sinh giúp Ç©i

GiÜÖng cao ng†n ÇuÓc tuyŒt v©iNܧc phÜÖng xa Çó ljn nÖi soi

ÇÜ©ngñåo vàng träi r¶ng tình thÜÖng

Gieo mÀm giäi thoát, ÜÖm hÜÖng an lành!"

Cúi ÇÀu Çänh lÍ tâm thànhVâng l©i PhÆt dåy, nhiŒt tình ra Çi

- 38 -

Bܧc chân in dÃu tØ biPhú Lâu Na quy‰t th¿c thi l©i Ngài

Dù bao gian kh° trÀn aiñóng vai sÙ giä NhÜ Lai cho tròn...

(phÕng theo bän væn xuôicûa ThiŒn BìnhThiŒn Bình)

(11)

B§ ngÜ©i ta! B§ ngÜ©i ta! ˆn cܧp!ˆn cܧp!

Thuª xÜa khi m§i xuÃt giaNgài Xá L®i PhÃt ª nhà còn em

M¶t trai, m¶t gái lành hiŠnTi‰c thay bà MË cºa ThiŠn ch£ng tin.

*S® em trai lúc Çû duyên

XuÃt gia së bÎ MË hiŠn cän ngænNgài bèn cæn d¥n ChÜ Tæng

Xin vui lòng nhÆn, khó khæn ch§ nŠ!*

- 39 -

Th©i gian thÃm tho¡t trôi ÇiEm trai nay l§n. MË thì lo âu

S® con nÓi gót anh ÇÀuBÕ nhà theo ánh Çåo mÀu Thích Ca,

MË lo cܧi v® vŠ nhàEm trai ch¡c h£n xuÃt gia h‰t ÇÜ©ng.

*Rܧc dâu hôm Çó r¶n ràng,

LÍ nghi, phong tøc xóm làng Ç¥t raCh†n ngÜ©i tu°i tác Çã già

V® chÒng ÇÀy Çû, cºa nhà Ãm êmñÙng ra xÓi nܧc lên trên

ñôi tay dâu, r‹ lÃy hên bܧc ÇÀu;Ch†n ngÜ©i nào khó gì Çâu

ñó là Bà ngoåi cô dâu s¤n rÒi,Bà làm lÍ chúc lÙa Çôi:

"SÓng chung hånh phúc suÓt Ç©i bên nhau

ñ‰n long ræng, ljn båc ÇÀuNhÜ Bà các cháu, khác Çâu chút gì!"

*R‹ nhìn dâu ÇËp ÇÙng kia

Xinh tÜÖi nhan s¡c, tràn trŠ tu°i xuân,Nhìn qua Bà ngoåi ngÒi gÀn

Thân già, tóc båc, da nhæn, lÜng còngRæng không còn, m¡t h‰t trong

- 40 -

Khi‰n chàng suy nghï mà lòng xÓn xang:

"Ôi th©i gian thÆt phÛ phàngBà xÜa cÛng ÇËp nhÜ nàng dâu kia

RÒi Çây nàng có khác chiTàn Çi s¡c nܧc, mÃt Çi hÜÖng tr©i!

Ch£ng gì tÒn tåi trên Ç©iñËp tÜÖi rÒi cÛng m¶t th©i qua mau

Còn gì thú vÎ n»a ÇâuAnh mình thÆt khéo Çã mau tìm

ÇÜ©ngT§i b© giäi thoát thÖm hÜÖng

NÜÖng nh© Cºa PhÆt, nêu gÜÖng cho mình!"

*Ch£ng còn muÓn lÆp gia Çình

Phát tâm chÌ muÓn tu hành theo AnhR‹ kia nghï k‰ tinh ranh

Trên ÇÜ©ng hai h† linh Çình rܧc dâuChàng bèn ôm bøng kêu Çau

Xin ngØng giäi quy‰t. Trܧc sau nhiŠu lÀn.

MË vô tình tܪng chuyŒn cÀnTܪng con æn uÓng có phÀn bÃt an

Nên ra lŒnh cho cä ÇoànRܧc dâu vŠ trܧc. ñ‹ chàng t¿ do

VŠ theo sau, ch§ âu lo

- 41 -

ñØng ch©, ÇØng Ç®i khi‰n cho mu¶n màng.

*ThÆt là dÎp quš nhÜ vàng!

Chàng mØng, chåy th£ng qua làng k‰ bên

Vào Chùa xin xuÃt gia liŠn,ChÜ Tæng không nhÆn, cºa ThiŠn

ch£ng dungVì theo luÆt ñÙc Th‰ Tôn

ñi tu cÀn s¿ thuÆn lòng mË cha.Chàng næn nÌ rÃt thi‰t tha

HÒi lâu ch£ng ÇÜ®c bèn la vang tr©i:"B§ ngÜ©i ta! Cܧp t§i nÖi!

Cܧp Çi cûa báu cûa tôi Çây này!"ChÜ Tæng ch¥n hÕi: "Im ngay!

NÖi Çây cºa PhÆt, ban ngày, cܧp Çâu?"

*Chàng bèn quÿ låy thÆt mau

M¶t lòng thành khÄn cúi ÇÀu khë thÜa:"Båch ChÜ Tæng! VÓn tØ xÜa

Luân hÒi sanh tº con vØa träi quaB†n Ma VÜÖng chúng ch£ng tha

Duyên lành chúng cܧp bi‰t là bao nhiêu

- 42 -

Tº thÀn cÛng së ljn theoCܧp Çi sinh mång b†t bèo cûa con

Th‰ là cÖ h¶i ch£ng cònBuÒn Çau Ç©i trܧc, héo hon ki‰p

nàyLàm sao còn có duyên may

Tìm nÜÖng cºa PhÆt ngát ÇÀy thÖm hÜÖng

HÜÖng chân lš tÕa muôn phÜÖngVà hÜÖng giäi thoát ÇÜa ÇÜ©ng chúng

sanh!"*

ChÜ Tæng nghe rõ ng†n ngànhHÕi ra m§i bi‰t rõ anh cûa chàng

Là Xá L®i PhÃt thân thÜÖngñã tØng cæn d¥n mª ÇÜ©ng cho em

XuÃt gia vào lúc Çû duyên,Cä chùa bèn chÃp nhÆn liŠn. Vui thay!

VØng dÜÖng r¿c chi‰u cÕ câyñón ngÜ©i thoát tøc tØ Çây tu hành.

(phÕng theo bän væn xuôicûa Thông KhamThông Kham)

- 43 -

(12)

Món n® Món n® truyŠn ki‰ptruyŠn ki‰p

HÒi xÜa trong cánh rØng bênH†a mi làm t° ª trên cây Çào

Hàng ngày Chim hót ng†t ngàoVéo von ca tøng træng sao ÇÃt tr©i

GÓc cây phía dܧi thänh thÖiCó chàng R¡n n† n¢m chÖi, lành hiŠn

Nghe Chim hót, R¡n mê liŠnñôi bên k‰t bån ngày thêm m¥n

nÒng.HÒi xÜa loài vÆt nói chung

Tr©i sinh m¶t m¡t Ç‹ dùng mà thôi.*

M¶t hôm Bܧm ghé qua chÖiBáo tin Çám cܧi së m©i Chim Çi,

Mong r¢ng ti‰ng hót h†a miGiúp cho Çôi cánh bܧm kia nhÎp nhàng

Múa may uy‹n chuy‹n dÎu dàng

- 44 -

Thêm phÀn khªi s¡c cho bàn tiŒc hoa.*

Chim mØng, nhÜng låi lo xaS® r¢ng tiŒc cܧi ngÜ©i ta chê mình

Lông không ÇËp, dáng ch£ng xinhSo cùng anh Bܧm Ça tình l£ng lÖ.

Thª dài than ng¡n hàng gi©Chim bay tìm R¡n, trông ch© š hay.

R¡n khuyên: "Yên chí! ñi ngay!Gi†ng anh quy‰n rÛ Ç¡m say tuyŒt

v©iBà con mê mÄn mÃt rÒi

Không còn Ç‹ š ljn ngÜ©i anh Çâu!"*

Cúi ÇÀu ngÅm nghï hÒi lâuMÖ màng Chim nói: "Tôi cÀu có thêm

M¶t con m¡t ÇËp dÎu hiŠnThành hai con m¡t thêm duyên m¥n mà

Bà con chú š thêm ra,Anh cho mÜ®n m¡t thÆt là quš thay

MÜ®n Çi æn cܧi m¶t ngàyAnh n¢m quanh gÓc cây này nghÌ ngÖi

TiŒc xong trä låi anh rÒiMình thân nhau quá! Giúp tôi! Bån

hiŠn!"Thoåt tiên R¡n ch£ng chÎu liŠnH†a mi nài nÌ, van xin Çû ÇiŠu

- 45 -

R¡n ta cäm Ƕng xuôi chiŠuHÙa cho mÜ®n m¡t vì xiêu lòng rÒi!

*ñ‰n ngày tiŒc cܧi ÇËp tr©i

MÜ®n thêm m¶t m¡t, nhìn Ç©i ÇËp thêm

Chim vui, chäi chuÓt làm duyênñi‹m trang óng mÜ®t xong liŠn bay Çi.

R¡n n¢m Än gÓc cây kiaM¡t mù tæm tÓi nên chi røt rè.

*TiŒc tùng Çám cܧi thÕa thê

Khách vui cùng Bܧm, không hŠ hÕi Chim

ñ‰n khi Chim ÇÜ®c m©i lênTr° tài ca hát êm ÇŠm du dÜÖngM†i ngÜ©i thán phøc gi†ng vàng

Cùng nhau xúm låi r¶n ràng ng®i khen,Khen thêm lông ÇËp nhÜ tiên

Khen Çôi m¡t lå, dÎu hiŠn nhÜ nhung.L©i qua ti‰ng låi tÜng bØng

Chim nghe ca tøng vui mØng, ba hoa:"Tr©i sinh tôi khác ngÜ©i ta

M¡t nguyên m¶t c¥p thÆt là m¶ng mÖ,Gi†ng th©i quy‰n rÛ vang ÇÜa

Giúp cho thiên hå ÇÜ®c nh© bi‰t baoR¡n mù kia dܧi gÓc Çào

- 46 -

Chán Ç©i. MuÓn ch‰t. Nghe vào mê ngay

Tôi an ûi R¡n hàng ngàyGiäi sÀu b¢ng gi†ng hót hay giúp

ngÜ©iLåi bay Çi kh¡p m†i nÖi

Ki‰m vŠ lÜÖng th¿c giúp hoài cho æn!"

Chim nói khoác, khách phøc lænKhen lòng hào phóng, khen tâm nhân

tØ.*

TiŒc tàn. Theo cánh gió ÇÜaChim ôm danh v†ng say sÜa bay vŠ,

R¡n n¢m cu¶n dܧi træng thŠMù lòa, s® hãi, yên bŠ ngû ÇâyChim không Çánh thÙc R¡n ngay

Nghï mai trä låi m¡t này ÇÜ®c thôi!*

Chim bay lên t° n¢m chÖiSuy tÜ tr¢n tr†c rÓi b©i tâm can:

"Ta gi© danh v†ng vÈ vangCó Çôi m¡t ÇËp, gi†ng vàng, tØ tâm

M†i ngÜ©i thán phøc vô ngÀnNgày mai trä m¡t l« làng ti‰ng tæm,

R¡n kia dܧi gÓc cây n¢mChÌ bò quanh quÄn có cÀn m¡t Çâu!"

- 47 -

Th‰ là t¶i l‡i hÓ sâuKéo Chim phän bån lao ÇÀu xuÓng

Çây,H†a mi d©i t° Çi ngay

ñêm khuya lén lút khë bay xa rØng.*

R¡n mù t¶i nghiŒp vô cùngBò quanh dò dÅm truy lùng h†a mi

Nghe Chim hót, v¶i bò ÇiMuÓn Çòi cho ÇÜ®c m¡t vŠ m§i thôi

Ti‰c thay thÃy R¡n t§i nÖiChim kia bay trÓn mÃt rÒi còn chi.

*M¶t Çêm Chim ngû say mê

GiÆt mình tÌnh giÃc thÃy kŠ cånh bênL¡c lÜ ÇÀu R¡n nhÜ Çiên

Chim ta s® hãi la lên kinh hoàngBay Çi trÓn v¶i trÓn vàng,

K‹ tØ Çêm Çó hoang mang trong lòngCh£ng còn say ngû giÃc nÒng

Ch£ng còn yên tïnh tâm hÒn nhÜ xÜa.Nh»ng mùa lånh lëo gió mÜa

R¡n thÜ©ng s® lånh ch£ng Üa ra ngoàiChim yên, ngû m¶t giÃc dài,

NhÜng mùa Xuân ljn ÇÃt tr©i Ãm êm

Chim Çành bay hót liên miên

- 48 -

Xua cÖn buÒn ngû, suÓt Çêm canh chØng.

*ñêm Xuân rØng núi chÆp chùng

H†a mi tÃu khúc vang lØng vui tÜÖiTi‰ng Chim bay b°ng tuyŒt v©i

NhÜ mang hånh phúc cho ngÜ©i trÀn gian,

BuÒn thay hånh phúc chóng tànMong manh sÜÖng khói vì mang n‡i

niŠmThoáng vÜÖng hÓi hÆn, Üu phiŠn:

"Lòng tham n°i dÆy, tâm hiŠn mÃt Çi!".

(phÕng theo bän væn xuôi

cûa Bäo LiênBäo Liên)

- 49 -

(13)

Con trâuCon trâuBác nông phu vác cày lên

Gi¡t trâu thong thä Çi bên ru¶ng ÇÒngTrong lòng sung sܧng vô cùng

ñÜ®c mùa lúa tÓt vui chung næm này.*

Màn sÜÖng vén nhË Çó ÇâyVØng Çông ló dång chân mây mÏ miŠu

Cánh ÇÒng màu m« phì nhiêuTräi dài xa t¡p uÓn theo chân ÇÒi

Lùa trâu xuÓng ru¶ng, Bác vuiLÃy chân Ãn månh lên nÖi lÜ«i cày

Trâu già vÅn kéo khÕe thayñÃt màu xÈ rãnh chia hai lÜ®n vòng

ñùn lên cao, uÓn cong congTrông nhÜ sóng lÜ®n m¥t sông dÆp

dình

- 50 -

NhÜ thuyŠn rë nܧc lܧt nhanh,Trâu già giúp cä gia Çình nông dân

M‡i ngày khá giä làm ænNhìn trâu trìu m‰n Bác thÀm cám Ön,

ñôi khi ti‰c viŒc ham côngCä hai phí sÙc ngoài ÇÒng bi‰t bao.

*M¥t tr©i gi© Çã lên cao

N¡ng gay g¡t r†i, gió xào xåc bayB‡ng tr©i cuÒn cu¶n giæng mây

Cánh ÇÒng tÓi sÅm phû ÇÀy gió mÜaNgÜ©i và trâu vÅn cày bØa

ñÒng lao c¶ng kh° ch© mùa ÇËp sang.*

ñ‰n khi tr©i tånh mây quangNhà nông mŒt mÕi v¶i vàng nghÌ tay

Tìm vào bóng mát n¢m ngayNgä lÜng Çánh m¶t giÃc say Çã Ç©i.

*M¶t con c†p Çói trên ÇÒi

Mon men Çi xuÓng tìm mÒi dܧi nÜÖng

Trâu tuy kh° nh†c træm ÇÜ©ngSÙc tàn, l¿c kiŒt vÅn thÜÖng chû mình

Chåy bay låi cÙu nhiŒt tìnhG¥p trâu hung d» c†p Çành bÕ Çi.

- 51 -

*Nhà nông ch®t tÌnh cÖn mê

Tܪng lÀm trâu mŒt nên chi húc mìnhTh‰ là n°i trÆn lôi Çình

BÈ cây rÜ®t Çánh. T¶i tình chú trâuBa chân bÓn c£ng chåy mau

T§i khi chû mŒt, gøc ÇÀu gÓc câyRu hÒn vào giÃc ngû say,

Trâu ngØng chân thª, thÜÖng thay thân mình!

*C†p trong bøi rÆm vÅn rình

Låi mon men xuÓng, m¡t tinh li‰c mÒiTrâu nhìn c†p s¡p vÒ ngÜ©i

V¶i quên Çi nh»ng v‰t roi trên mìnhLòng can Çäm, då trung thành

Lao vào cÙu chû, phû nhanh che ngÜ©iC†p kia thÃy khó æn rÒi

BÕ Çi vŠ phía núi ÇÒi th£m sâu.*

Nhà nông say ngû hay ÇâuGiÆt mình tÌnh dÆy tܪng trâu Çè

mìnhTܪng trâu hãm håi. ThÃt kinh!

Vác cây t§i tÃp n« Çành quÃt trâuIm lìm trâu chÎu ǧn Çau

Hai hàng lŒ tûi, lŒ sÀu tuôn rÖi.

- 52 -

*VØa khi ñÙc PhÆt t§i nÖi

Bi‰t trâu cÙu kh°, bi‰t ngÜ©i nghi oan

Ngài bèn bܧc ljn cän ngænñÜa tay xoa nhË v‰t h¢n lÜng trâu

Xoa l¢n roi r§m máu ÇÀuGhé tai trâu nói Çôi câu ôn tÒn:

"Ta Çây bi‰t n‡i lòng conTa tØng bÎ vÆy. Ch§ buÒn làm chi!

Ta tØng Çau kh° ê chŠN‡i niŠm chua chát khác chi cänh này"

*"Con Öi! cÛng chính ta Çây

Vì thÜÖng nhân loåi dža ÇÀy kh° ÇauRa Ç©i tÕa ánh Çåo mÀu

R¡p tâm xoa dÎu n‡i sÀu th‰ nhânVÆy mà nhiŠu kÈ hi‹u lÀm

L¡m phen chºi b§i, bao lÀn cän ngæn

Phá ta, gây chuyŒn khó khænTa Çâu nän chí chùn chân bao gi©

ChÌ khi nào bän thân taKhông tròn phÆn s¿ m§i là Çáng chê

N‰u không mang l®i ích chiKhông mang an låc chút gì cho ai

M§i là Çáng nhøc mà thôi

- 53 -

Con nên ti‰p tøc giúp ngÜ©i chû Çây!"

*PhÆt quay qua phía ngÜ©i này

ChÌ vào v‰t c†p in ÇÀy xung quanh,ChuyŒn trâu cÙu chû trung thành

ñÀu Çuôi k‹ låi ng†n ngành trܧc sau.*

Nhà nông hÓi hÆn lòng ÇauÔm trâu nÙc nª, cúi ÇÀu æn næn

ñÒi xa r¿c r« ánh dÜÖngPhÆt bèn tØ giã lên ÇÜ©ng khoan thai

NÈo vŠ tÎnh xá còn dàiNgÜ©i và trâu m¡t u hoài nhìn theo.

(phÕng theo bän væn xuôicûa Châu ñÙcChâu ñÙc)

(14)

- 54 -

Ng†c báu Ng†c báu trong áotrong áo

Thuª xÜa có m¶t thanh niênTính tình hi‰u khách, kh¡p miŠn k‰t

giaoNhà giàu, con Çåi phú hào

Båc tiŠn, cûa cäi k‹ sao cho vØa.ChuyŒn làm æn chàng ch£ng Üa

ChÌ vui h†p bån, say sÜa qua ngày.*

Næm hai mÜÖi tu°i buÒn thayCha chàng bŒnh n¥ng không may qua

Ç©iLâu nay chàng chÌ rong chÖi

Làm æn buôn bán có Ç©i nào hay,Gia tài ch¡p cánh dÀn bay

Ngoänh Çi ngoänh låi tr¡ng tay mÃt rÒiñành lê bܧc kh¡p phÜÖng tr©i

Tìm thæm bån cÛ tØ th©i xa xÜa.NgÜ©i ti‰p Çón, kÈ tiÍn ÇÜa

Tràn ÇÀy tình nghïa, dÜ thØa thûy chung

NhÜng chàng Çi kh¡p các vùngLòng riêng t¿ ái ch£ng dØng chân lâu

Ghé thæm chÌ m¶t lÀn ÇÀu

- 55 -

RÒi không trª låi tìm nhau s® phiŠn.*

M¶t ngày Çói kh° triŠn miênSÙc tàn, l¿c kiŒt gi»a miŠn xa xæm

Chàng bèn lê bܧc ghé thæmM¶t ngÜ©i bån cÛ lâu næm thân tình,

Bån chàng ti‰p Çón nhiŒt thànhTiŒc tùng æn uÓng linh Çình cùng

nhauVui buÒn tâm s¿ trܧc sau

Thæng trÀm cu¶c sÓng, kh° Çau trÜ©ng Ç©i

Im lìm chàng ch£ng hé l©iDÃu ngày khÓn kh°, dÃu th©i tàn phai

Dù cho dáng vÈ bŠ ngoàiBÀn cùng l¶ rõ, dÃu ai dÍ nào.

*M¶t chiŠu uÓng rÜ®u vÜ©n Çào

ñôi bên chû khách rÜ®u vào l©i raCùng nhau than thª gÀn xa:

"Nhân tình th‰ thái sao mà chán thay!"

VÖi ÇÀy cån chén mau sayBao nhiêu tâm s¿ trút ÇÀy theo men

Ch£ng bao lâu chàng say mèmBån dìu vào ngû. NgÒi bên trông chØng

Ng¡m chàng thÃy vÈ bÀn cùng

- 56 -

Nh§ Ön thuª trܧc Çã tØng giúp nhauGi© mình hܪng cänh sang giàu

ñŠn Ön, giúp bån qua cÀu gian truân.*

Bi‰t chàng t¿ ái vô cùngN‰u công khai giúp chàng không

nhÆn nàoChû nhà l¥ng lë Çi vào

Nghï suy tìm cách khéo sao giúp ngÜ©iPhòng riêng mª tû tìm tòi

Ch†n viên ng†c quš, hi‰m hoi, Ç¡t tiŠnKhâu vào gÃu áo bån hiŠn:

"Ng†c này giúp sÓng bình yên tr†n Ç©i.!"

*Hôm sau vØa lúc sáng tr©i

Anh chàng thÙc dÆy ngÕ l©i biŒt ly

Bån dù gi», vÅn ra ÇiNào Çâu ª låi làm chi thêm phiŠn.

K‹ tØ khi Çó triŠn miênGiang hÒ lÜu låc kh¡p miŠn Ç¥t chân

Màn tr©i chi‰u ÇÃt lê thânLang thang c¿c kh° ki‰m æn qua

ngày.M¶t hôm låc bܧc chÓn này

Tìm nhà trܪng giä dØng Çây xin làm

- 57 -

ñ° mÒ hôi, góp sÙc tànKi‰m ngày hai b»a vô vàn xót xa.

*M¶t hôm có khách ghé nhà

Phú ông niŠm nª chåy ra Çón chào,Chàng làm công ngåc nhiên saoNhÆn ra bån cÛ vÜ©n Çào thân

thÜÖng.Khách xa sºng sÓt vô cùng

HÕi chàng: "Sao låi ra nông n‡i này?Hai næm g¥p g« trܧc Çây

Giúp anh ng†c quš, sao nay vÅn nghèoVÅn tang thÜÖng, vÅn tiêu ÇiŠu

Hay là ng†c quš mÃt tiêu chÓn nàoThº tìm gÃu áo xem sao?"

Anh chàng nghe nói ng« nào giÃc mÖS© vào gÃu áo Çâu ng©

Ng†c kia còn Çó s¤n ch© chàng thôiNghËn ngào chàng khë thÓt l©i:

"BÃy lâu mê mu¶i sÓng Ç©i ngu siNg†c trong tay ch£ng bi‰t gì

ñ‹ rÒi kh° mãi! Trách chi PhÆt, Tr©i!U minh che lÃp trí ngÜ©i

Khùng Çiên hång nhÃt trên Ç©i là tôi!"*

TØ lâu PhÆt Çã dåy rÒi:

- 58 -

"Chúng sanh PhÆt tánh s¤n nÖi thân này,

TÜÖng lai thành PhÆt m¶t ngàyRiêng ta là PhÆt gi© nay Çã thành.

Chúng sanh tu khéo tâm mìnhTÜÖng lai cÛng së trª thành PhÆt thôi!"

(phÕng theo bän væn xuôicûa Thích Tâm ThiŒnThích Tâm ThiŒn)

(15)

NgÜ©i mù s© voiNgÜ©i mù s© voiThuª xÜa có m¶t QuÓc VÜÖng

Tên là Cänh DiŒp dÍ thÜÖng, hiŠn hòaChæm lo dân chúng nܧc nhà

Nhân tØ, thuÀn hÆu, gÀn xa m‰n NgÜ©i

NgÜ©i Çem PhÆt pháp dåy Ç©i

- 59 -

Cho nên th©i Çó kh¡p nÖi an bìnhNgoài dân chúng, trong triŠu Çình

ñåo mÀu nhuÀn thÃm, nghïa tình chÙa chan.

*Ti‰c thay bên cånh ngai vàng

VÅn còn vài vÎ Çåi thÀn kém mayTôn th© ngoåi Çåo mê say

Luôn gieo mâu thuÅn, mãi gây bÃt hòa,

QuÓc VÜÖng lòng då xót xaNghï suy tìm cách våch ra l‡i lÀmMong sao hoán cäi thành phÀn

Còn xa Cºa PhÆt, chÜa gÀn Thích Ca.*

M¶t hôm lŒnh QuÓc VÜÖng raAi mà bÎ tÆt mù lòa bÄm sinhñåi thÀn trong chÓn triŠu Çình

Phäi ra công ki‰m, dÅn trình quÓc vÜÖng.

Các quan ki‰m kh¡p xóm làngGom vŠ m¶t Çám ngÜ©i mang tÆt mù

D¡t nhau cùng bܧc lÀn mòTay khua gÆy trúc, chân dò lÓi Çi.

*M†i ngÜ©i ch£ng rõ chuyŒn chiVua cÜ©i khë nói: "Có gì lå Çâu,

- 60 -

Nh»ng ngÜ©i mù Çã tØ lâuCon voi ch£ng bi‰t Çuôi ÇÀu ra sao

ñÜa voi cho h† s© vàoñ‹ xem h† tä th‰ nào mà thôi!

Hãy khuyên h† cÓ tranh tàiAi mà tä Çúng TrÅm th©i thܪng cho!".

*

Vui thay cä Çám ngÜ©i mùChuÒng voi gÀn Çó ÇÜ®c ÇÜa ngay

vàoKŠm voi kÏ lÜ«ng trܧc sau

An toàn, ch¡c ch¡n. ñua nhau mà s©!Chàng nào cÛng nghï nhÜ mÖ:

"XÜa nay mình có bao gi© sai ÇâuTay ta s© giÕi hàng ÇÀu

Luôn luôn chính xác, tØ lâu tinh tÜ©ng!".

S© voi xong h† vui mØngKéo nhau trª låi hoàng cung tranh tài.

*NgÜ©i s© Çúng cái vòi dài

Nói voi giÓng chi‰u nhà ai cuÓn tròn,NgÜ©i s© phäi cái ngà thon

Nói voi giÓng chi‰c sØng non trâu làng,

NgÜ©i s© tai, cãi oang oang:

- 61 -

"Con voi giÓng cái quåt nan mùa hèQuåt sao mát g§m mát ghê!".

Chàng mù k‰ ti‰p v¶i chê m†i ngÜ©iHông voi s© Çúng tÆn nÖi

Chàng bèn lên ti‰ng: "Voi th©i khác chi

BÙc tÜ©ng dài, låi ph£ng lìChính tay tôi Çã ôm ghì nó Çây!".NgÜ©i s© chân nói:" Chán thay!

Các anh trÆt h‰t! Voi này ch£ng quaGiÓng nhÜ m¶t cái c¶t nhà

Tôi Çây ôm thº khó mà nâng lên!"NgÜ©i s© Çuôi v¶i cãi liŠn:

"Các anh thÆt Çúng nh»ng tên... mù lòa,

Con voi giÓng ch°i quét nhàTôi cÀm, tôi n¡m, tôi chà hÒi lâu!".

*Th‰ là cä Çám gây nhau

Chàng nào cÛng nghï mình Çâu có lÀm!Nói nhao nhao, cãi rÀm rÀm

GÆy khua lên tܪng nhÜ gÀn phang nhau.

Vua, quan kÈ trܧc ngÜ©i sauNhìn vào hoåt cänh tránh Çâu khÕi

cÜ©i,QuÓc VÜÖng nói v§i m†i ngÜ©i:

- 62 -

"Các khanh thÃy Çó! Trò Ç©i khác chi!ChÌ riêng hình dáng voi kia

NgÜ©i mù nào có bi‰t gì rõ ÇâuVÆy mà xúm låi cãi nhau

Nghï mình tài giÕi hàng ÇÀu kém ai!"*

"Trong triŠu Çình cÛng vÆy thôiTà ma ngoåi Çåo l¡m ngÜ©i vÅn theo

Tôn th© chû nghïa, giáo ÇiŠuV§i bao h†c thuy‰t mang nhiŠu lÀm

sai,ChÌ hay m¶t, ch£ng bi‰t hai

MÜ©i phÀn chân lš nào ai tÕ tÜ©ng!Gi»a vùng ánh ñåo thênh thang

ChÌ riêng ñÙc PhÆt vô vàn kính yêuLà ngÜ©i giác ng¶ m†i ÇiŠu

Dåy ta chân lš cao siêu nhiŒm mÀu!"*

Các quan h° thËn cúi ÇÀuK‹ tØ khi Çó rû nhau tu hành

Phøng th© Tam Bäo chân thànhЧc mong thoát ki‰p tº sanh luân

hÒi!"

(phÕng theo bän væn xuôicûa Hoàng MinhHoàng Minh)

- 63 -

(16)

M¶t ngÜ©i M¶t ngÜ©i nghèo långhèo lå

Chàng Tu Låi rÃt là nghèoGia tài chÌ có MË yêu Çã già

Không tiŠn båc, không cºa nhàLang thang nuôi MË thÆt là hi‰u thay!

*CÙu ngÜ©i ch‰t ÇuÓi m¶t ngàyNgÜ©i ta Ön nghïa t¥ng ngay cho

chàngBúa b¢ng s¡t tÓt vô vàn,

Chàng bèn ÇÓn g‡, tìm hang làm nhàTránh mÜa n¡ng, tiŒn vào ra

Hàng ngày ch¥t cûi mang qua ch® làng

ñ°i thành vÆt døng, thÙc ænMang vŠ nuôi MË, lòng chàng an vui.

- 64 -

Trong nhà hi‰u ÇÍ tuyŒt v©iRa ngoài giúp Ç« m†i ngÜ©i nhiŒt tâm

Ti‰ng chàng n°i kh¡p xa gÀnOai danh tráng sï giúp dân trong miŠn.

*NgÜ©i ta Ç¥t thÆt nhiŠu tiŠn

Thuê chàng sæn b¡n thú trên non ngànChàng bèn tØ chÓi, ch£ng màng

ñã quy y PhÆt tránh ÇÜ©ng sát sinhThú rØng vì th‰ vây quanh

Muôn chim Çua hót an lành ngoài hang.*

TuÀn qua mÜa gió phÛ phàngHôm nay tr©i tånh ánh quang tÜng

bØngChàng mØng vác búa Çi rØng

Ch¥t cây, lÜ®m cûi trong lòng sܧng vui,

Xa xa ch®t thÃy ba ngÜ©iBa cô thi‰u n» dåo chÖi phía ngoài

H† Çi quên låi trâm càiN» trang Ç¡t giá bÕ rÖi bên ÇÜ©ng

Chàng cÀm lên rÒi v¶i vàngChåy theo trao låi các nàng cûa rÖi.

*

Th‰ rÒi m¶t bu°i sáng tr©i

- 65 -

Chàng Çang mÖ ngû. Có ngÜ©i ghé thæm,

ñËp nhÜ tiên, khë nói r¢ngChàng tìm cûa giúp cho nàng trܧc Çây

Nay nàng muÓn tå Ön nàyXin cùng gá nghïa vui vÀy bên nhau,

Nhà nàng cûa cäi sang giàuMË cha Çã mÃt tØ lâu l¡m rÒiChÒng nàng cÛng Çã qua Ç©i

Hai con còn nhÕ, nàng th©i cô ÇÖn,Gi†ng nàng êm t¿a suÓi ngàn

NhÜ chim vui hót, nhÜ Çàn êm ruNhÜng chàng ch®t tÌnh cÖn mÖ

Nghiêm trang khuyên nhû: "Con thÖ hãy còn

Nàng vŠ Çoan chính nuôi conSao cho tr†n tÃm lòng son th© chÒng,

Ta lo ch» hi‰u cho xongTu°i già sÙc y‰u MË mong cÆy nh©!"

Nghe l©i khuyên ÇËp vô b©Nàng tiên bi‰n khÕi giÃc mÖ cûa

chàng.*

M¶t hôm có kÈ bi‰u vàngNh© chàng gian dÓi khai man Çôi l©i

Chàng bèn tØ chÓi tÙc th©i:

- 66 -

"ñã là PhÆt tº m¶t Ç©i ch£ng thamñiŠu gì phåm gi§i ÇØng làm

Không nên nói dÓi, æn gian, tâm tà!"*

Bao nhiêu s¿ viŒc vØa quaDo tay s¡p Ç¥t cûa nhà Vua thôi

Vua A Døc muÓn thº ngÜ©iNên sai cung n» ljn nÖi dø chàng.

Båc không ham, s¡c ch£ng màngQuy y gi» gi§i ñåo Vàng Thích Ca,

Ti‰ng ngÜ©i tráng sï bay xaGieo hÜÖng núi th£m, nª hoa thÎ thành

Nhà Vua ÇÓ kœ, gian manhSai Çao phû ljn rØng xanh gi‰t

chàng,Chàng ÇiŠm nhiên khë nói r¢ng:

"Tôi Çâu có ti‰c tÃm thân giä nàyHûy giùm tôi, tÓt l¡m thay

ChÌ thÜÖng MË y‰u rÒi ai phøng th©!"

Ngåc nhiên Çao phû s»ng s©HÕi ngÜ©i bình thän bên b© tº sinh:

"Ông không giÆn Vua thÆt tình?"Ôn tÒn chàng Çáp: "Vua mình Çáng

thÜÖng

Bao nhiêu nghiŒp ác mãi vÜÖng

- 67 -

CÀu xin ñÙc PhÆt soi ÇÜ©ng thiŒn tâm

Cho Vua và kh¡p muôn dânCùng nhau hÒi hܧng dܧi chân PhÆt

Çài!"Tâm hÒn Çao phû rång ng©i

Ôm Çao quay v¶i vŠ nÖi triŠu ÇìnhñÀu Çuôi s¿ viŒc tâu trình

Khi‰n Vua A Døc thÆt tình æn næn.*

TuÀn sau Vua ljn tÆn hangChiêu hiŠn, Çãi sï m©i chàng vŠ cung

Chæm lo giúp nܧc viŒc chungNhÜng chàng tØ chÓi, dºng dÜng,

ch£ng màng,Nhà Vua lui t§i m©i chàng

Chàng quÿ thÌnh MË l©i vàng dåy con:"MË nghe kh¡p chÓn nܧc non

Vua th©i hà kh¡c Çâu còn thÜÖng dânTriŠu Çình ÇÀy nh»ng nÎnh thÀnTham quan ô låi Ça phÀn xÃu xa

Oán h©n vang kh¡p m†i nhàLuân thÜ©ng Çåo lš thÆt là Çäo Çiên

Cho nên gi¥c giã kh¡p miŠnCon ra giúp nܧc thuÆn duyên lúc này

- 68 -

Mang l©i PhÆt dåy lâu nayHÜÖng thÖm giáo lš gieo ÇÀy kh¡p nÖi

L©i vàng cäm hóa m†i ngÜ©iMong r¢ng ÇÃt nܧc h‰t th©i kh°

Çau!"*

Chàng Tu Låi khë cúi ÇÀuNghe l©i MË dåy, trܧc sau tuân hành

R©i rØng núi, vŠ thÎ thànhMang tên "QuÓc Bºu" Vua dành Ç¥t cho

H‰t lòng viŒc nܧc chæm loKhi‰n cho Ç©i sÓng Ãm no dân lành

Chàng Çem PhÆt pháp tâm thànhQuân VÜÖng cäm hóa, triŠu Çình sºa

sangKh¡p nÖi chói l†i ánh vàng

Tràn ÇÀy an låc, reo vang thanh bìnhVua theo PhÆt pháp nhiŒt tình

Gi© Çây b‡ng låi trª thành minh quânChÌ dùng ÇÙc Ƕ trÎ dân

Trong ngoài cäm phøc, xa gÀn ng®i ca.

(phÕng theo bän væn xuôicûa Th‹ QuánTh‹ Quán)

- 69 -

(17)

Quä báoQuä báoThuª xÜa có m¶t nàng dâu

L£ng lÖ, dâm Çãng tØ lâu trong làngNgoåi tình nàng mãi mÖ màng,

MË chÒng còn Çó nên nàng âu lo,LÆp mÜu, tính k‰ Ç¡n Ço

Làm sao trØ khº bà cho khÕi phiŠn.Nàng dâu làm b¶ lành hiŠn

H‰t lòng hÀu mË. ChÒng liŠn cä tinTrong lòng mØng r« vô biên

Nghï mình hi‰u ÇÍ nhÃt trên cõi Ç©i.*

M¶t ngày v® khë l¿a l©i:"Ta nên giúp mË thoát nÖi bøi trÀn

Giúp bà siêu thoát linh hÒnVŠ vùng tiên cänh hܪng muôn l¶c tr©i

Hܪng bao hånh phúc tuyŒt v©iV® chÒng ta m§i là ngÜ©i con ngoan!"

*ChÒng tin v®. LÀm k‰ gian.

NhÕ to tính toán, cùng bàn: "Khó chi

- 70 -

Mình theo phÜÖng pháp ñåo kiañào hÀm chÃt cûi bÓn bŠ hÕa thiêu

Th‰ là mË së tiêu diêuVŠ miŠn c¿c låc bao nhiêu phܧc lành!"

V® chÒng v¶i vã thi hànhBày ra y‰n tiŒc m©i quanh h† hàng,

TiŒc tàn, h† trª vŠ làngChÌ còn låi mË. Anh chàng thành tâm

M©i bà ngÒi xích låi gÀnHÀm sâu, lºa ÇÕ xô chân mË vào.Chàng con kh© khåo bi‰t bao

Nghï r¢ng ch¡c mË tr©i cao thác vŠ,Nàng dâu gian ác hä hê

V® chÒng hoan hÌ ra vŠ cùng nhau.*

Nào ng© ª dܧi hÀm sâuCó nÖi khoäng trÓng lºa Çâu d¶i vào

MË rÖi xuÓng Çó, may sao!Thân già sÓng sót xi‰t bao nhiŒm

mÀu,Bám cây leo khÕi hÀm sâu

Gian nan thân xác, buÒn Çau cõi lòngLeo lên vÃt vä vô cùng

T§i nÖi khuya kho¡t, m¶t vùng tÓi tæmñÜ©ng vŠ nhà quá xa xæm

MË trèo lên nhánh cây n¢m Än thânNghÌ Çêm kín Çáo vô ngÀn

- 71 -

Cây to rÆm råp nhiŠu tÀng lá xanh.*

B‡ng Çâu có lÛ gian manhVØa Çi æn tr¶m ª quanh trong vùng

ñ‰n Çây mÕi mŒt tåm ngØngN¢m læn dܧi gÓc cây cùng nghÌ ngÖi.

MË la hoäng, ti‰ng Ƕng tr©iTr¶m kia Çang ngû, røng r©i hoäng

kinhThoát thân ôm cûa trÓn nhanh

Båc vàng r§t låi cÛng Çành bÕ rÖi.*

Qua Çêm, t§i lúc sáng tr©iMË leo cây xuÓng tìm nÖi lÓi vŠ

Ch®t nhìn thÃy cûa rÖi kiaBà bèn nh¥t lÃy rÒi Çi vŠ nhà.

Nàng dâu thÃy mË hiŒn raTrong lòng kinh hãi tܪng bà hi‹n linh,

Anh chÒng tܪng mË siêu sinhGi© Çây trª låi thæm mình. MØng thay!

ñón chào vÒn vã nói ngay:"Con nh© có v® chÌ bày cách thiêu

Ch¡c nay mË hܪng l¶c nhiŠuCon mØng ÇÜa ÇÜ®c mË yêu lên tr©i

MØng nay mË ghé vŠ chÖiV® con thÆt quä là ngÜ©i dâu ngoan!"

*

- 72 -

MË nghe xong ch®t bàng hoàngÂm mÜu håi mË do nàng dâu thôi!

Bà bèn nhÕ nhË Çôi l©i:"MË nay vŠ ÇÜ®c cõi tr©i nh© dâuPhép siêu thæng thÆt nhiŒm màu!"Bà moi trong túi ÇÜa dâu båc vàng:

"Ông bà con ª thiên ÇàngGºi con cûa cäi mË mang giùm vŠ

Ng†c ngà, châu báu ê hŠMË th©i y‰u ÇuÓi ch£ng bê ÇÜ®c

nhiŠuCon nên làm phép hÕa thiêu

VŠ nÖi tiên cänh lÃy nhiŠu cûa thêm!"*

Nàng dâu n°i máu tham lênMê m© con m¡t, nghe liŠn tin ngay

Nhìn chÒng khë nói mê say:"Chàng cho phép thi‰p mai này siêu

thængHÕa thiêu giÓng mË cûa chàng

Thi‰p vŠ tiên cänh së mang ÇÜ®c nhiŠu

Båc vàng cûa cäi bao nhiêuThi‰p mong gom h‰t ôm theo vŠ

nhàChúng mình thành Çåi phú gia

- 73 -

Cho Ç©i n‹ m¥t. Nghï mà sܧng thay!"*

ChÒng nghe Üng š theo ngayñào hÀm, chÃt cûi nhÜ ngày mË thiêu

RÒi âu y‰m nói v® yêuGieo mình lºa ÇÕ Çúng theo phép mÀu

Siêu thæng tiên cänh cho mauKÈo ông bà Ç®i ch© lâu thêm phiŠn.

*Ÿ Ç©i quä báo theo liŠn

Håi ngÜ©i mÜu Ƕc trª nên håi mìnhNàng dâu dâm Çãng ngoåi tình

Tham lam, gian ác nay Çành bÕ thân.

(phÕng theo bän væn xuôitrích: GÜÖng Nhân QuäGÜÖng Nhân Quä)

(18)

Cái lÜ«i Cái lÜ«i không xÜÖngkhông xÜÖng

- 74 -

Ngày xÜa, ngày xºa, ngày xÜaCó ông Vua n† v® vØa ch‰t Çi

Trong lòng Çau xót k‹ chiTình thÜÖng tÃt cä dÒn vŠ cho con

M¶t nàng công chúa còn sonKhi‰n Vua Ç« cänh héo hon cung

vàng,Vua sinh ra m‡i mình nàng

TÜÖi vui, xinh ÇËp, dÎu dàng, dÍ thÜÖng.

*M¶t ngày công chúa liŒt giÜ©ng–m Çau bŒnh hoån, h‰t ÇÜ©ng

thuÓc thangBao nhiêu thày thuÓc tài næng

Ra công cÙu ch»a ch£ng æn thua gì;

Xanh xao, hÓc hác, li bìNàng n¢m cung cÃm. BŒnh chi lå Ç©i?

*Vua bèn triŒu tÆp kh¡p nÖi

Bao thày thuÓc giÕi Çón m©i vŠ cungH†p bàn, tranh cãi tÜng bØng

Træm thày træm š nghe chØng khó xuôi

CuÓi cùng giäi pháp ra Ç©i:"S»a sÜ tº cái ch»a th©i khÕi ngay!"

- 75 -

*Chao Öi nghe khó khæn thay!

Nào Çâu sÜ tº quanh Çây mà tìmVua bèn truyŠn lŒnh kh¡p miŠnAi tìm ra s»a Vua liŠn thܪng cho

B°ng nhiŠu, l¶c l¡m, chÙc to,Bao ngÜ©i liŠu mång nào lo s® gì

Lùng sÜ tº, chÃp gian nguyMong sao ki‰m s»a Çem vŠ lÆp công.

*Có chàng trai trÈ xóm ñông

ñã ham quan chÙc, låi mong båc tiŠnNghe tin l¥n l¶i Çi liŠn

RØng sâu núi th£m cÓ tìm s»a kia,

Vài ngày søc såo hi‹m nguyG¥p ngay sÜ tº Çang Çi m¶t bÀy

Theo vŠ hang. Nghï k‰ hayTr¶n vào nܧc uÓng thuÓc này ngû

say,Cä bÀy sÜ tº læn quay

Ngû mê ngû mŒt suÓt ngày mãi thôiChàng trai cÙ viŒc thänh thÖiTìm sÜ tº cái, s»a th©i n¥n ra

N¥n xong ôm s»a vŠ nhàThoát vùng nguy hi‹m thÆt là êm ru!

*

- 76 -

Trên ÇÜ©ng mang s»a dâng VuaGÓc cây nghÌ mŒt chàng vØa lÖ mÖ,

Có ngài La Hán bÃt ng©ñi ngang nghe ti‰ng tranh Çua khoe

tàiSáu giác quan cûa chàng trai

Tranh công kÎch liŒt cãi hoài cùng nhau.

*ñôi Tai: "Tôi chi‰m công ÇÀu

Tai không nghe rõ lŒnh sao thi hànhBi‰t chi mà ki‰m loanh quanh

Nghe Vua cÀn s»a ai rành hÖn tôi?"*

Hai Chân Çåp ÇÃt trä l©i:"Tai nghe nhÜng n‰u chân ngÜ©i

ch£ng ÇiHai chân này cÙ ÇÙng ÿ

Làm sao lÃy s»a mang vŠ cho Vua?"*

Láo liên M¡t ch£ng chÎu thua:"Các anh nói bÆy! Ch§ Çùa v§i tôi!

Tai nghe. Chân bܧc. ñúng rÒiM¡t này nh¡m låi, bÕ Ç©i các anh!

HÓ sâu l¶n c° bò quanhLàm sao thÃy s»a mà dành công Çây?"

*

- 77 -

Cánh Tay gân guÓc cãi ngay:"Thi‰u Çi mÜ©i ngón tay này cûa ta

Làm sao v¡t ÇÜ®c s»a raCác anh ÇØng có ba hoa h®m mình!"

*TØ ÇÀu LÜ«i vÅn l¥ng thinh

Gi© Çây n°i trÆn lôi Çình hét vang:"Im Çi! Ch§ có làm tàng!

Khinh ngÜ©i rÒi ch£ng ngó ngàng ljn ai

Tܪng ta ÇÒ bÕ, h‰t xàiRÒi Çây së bi‰t lÜ«i oai vô cùng!"

*Quä nhiên khi t§i hoàng cung

Chàng trai dâng s»a, tay bÜng ngang ÇÀu

Ch®t Vua nghe LÜ«i trình tâu:"Tܪng r¢ng sÜ tº ng© Çâu s»a lØa!"

Vua nghe LÜ«i nói bÃt ng©ñang mØng công chúa s¡p nh© thuÓc

hayGi© Çây giÆn gi» ra tay:

"Mang tên bÎp b®m t§i ngay pháp trÜ©ng

Chém ÇÀu y Ç‹ làm gÜÖngCä gan lØa gåt coi thÜ©ng cä Vua!"

*

- 78 -

Chàng trai h‰t sÙc phân buaCh£ng tin. Vua m¡ng: "Ch§ Çùa cùng

ta!"May thay có vÎ quan già

Tâu r¢ng uÓng thº s»a là bi‰t ngayBŒnh nhân khÕi, là thuÓc hayS»a do sÜ tº ta Çây mong ch©N‰u không khÕi, lúc bÃy gi©

Chém ÇÀu ch£ng mu¶n, së ÇÜa pháp trÜ©ng.

*Vua nghe h®p lš m†i ÇÜ©ng

TruyŠn ÇÜa bình s»a cho nàng con yêuUÓng xong bŒnh giäm rÃt nhiŠu

Vài ngày månh khÕe, diÍm kiŠu nhÜ xÜa.

VÎ La Hán vào g¥p VuaK‹ ra câu chuyŒn tranh Çua b»a nào:

"Giác quan cãi l¶n cùng nhauLÜ«i kia l¡t léo nên tâu håi ngÜ©i!"

Vua nay hi‹u rõ ÇÀu ÇuôiThܪng công hÆu hïnh chàng trai xóm

nghèo.*

PhÆt tØng dåy: "Các Tÿ KheoHãy hòa h®p låi cùng theo ñåo mÀu

NhÜ là nܧc, s»a hòa nhau

- 79 -

NhÜ là ánh sáng hòa bÀu không gian!"

(phÕng theo bän væn xuôicûa Nguyên CaoNguyên Cao)

(19)

Hòa ThÜ®ng HeoHòa ThÜ®ng Heo- 80 -

Ngày xÜa ª m¶t ngôi chùaTrø trì là m¶t thiŠn sÜ lâu Ç©iThÀy tu tØ thuª thi‰u th©i

Cùng ngày v§i chú heo nuôi trong chùaM†i ngÜ©i tu°i Çåo ÇŠu thua

Cho nên ThÀy cÙ g†i Çùa heo taLà "Heo Hòa ThÜ®ng" chùa nhà,

Heo æn, heo ngû thÆt là nhàn thayRÒi heo bài ti‰t hàng ngày

Dùng làm phân bón vÜ©n cây cho ngÜ©i.

*Heo æn mÆp måp thänh thÖi

Không ngÒi dÆy n°i, n¢m nÖi góc chuÒng

NhÜng khi nghe v†ng ti‰ng chuôngDù cho mŒt mÕi, Çêm trÜ©ng, canh

khuya "Heo Hòa ThÜ®ng" góc chuÒng kia

ñÀu luôn ngóc dÆy hܧng vŠ chùa trênThiŠn sÜ hoan hÌ vô biên

ChÌ heo ThÀy dåy: "Ch§ nên coi thÜ©ngMuôn loài PhÆt tánh rõ ràng

- 81 -

Súc sanh nào có khác chæng con ngÜ©i!".

*M¶t hôm có khách t§i chÖi

Nh© ThÀy chút viŒc nên m©i Çi xaThÀy d¥n tæng chúng chùa nhà

N‰u "Heo Hòa ThÜ®ng" ông mà tÎch Çi

Thân ông tØng mi‰ng c¡t chiaBi‰u cho lÓi xóm cÆn kŠ gÀn Çây!"

D¥n xong ThÀy v¶i Çi ngay,Cä chùa ngÅm nghï: "L©i ThÀy lå

thay!"*

Nào ng© m§i có m¶t ngàyLà "Heo Hòa ThÜ®ng" læn quay lìa

trÀnCä chùa h‰t sÙc phân vân

N‰u theo ThÀy d¥n chia phÀn thÎt ra

S® Ç©i dÎ nghÎ gÀn xaTu hành gi§i luÆt chùa nhà ch£ng theo,

Sau khi bàn luÆn Çû ÇiŠuBèn Çem chôn cÃt chú heo sau vÜ©n

ThÀy vŠ së sám hÓi luôn

- 82 -

Không làm Çúng lŒnh, ch£ng tuân theo l©i.

*Khi thiŠn sÜ vŠ t§i nÖi

ThÀy nghe rõ chuyŒn, thª dài k‹ raR¢ng "Heo Hòa ThÜ®ng" chùa ta:

"ChÌ còn m¶t ki‰p cuÓi là xong xuôiQua cÀu, giäi thoát luân hÒi

Tuy nhiên ÇÎnh nghiŒp s¤n rÒi tránh sao

Ki‰p này phäi bÎ loån ÇaoPhân thây nhiŠu mänh dÍ nào thoát

qua,Cho nên muÓn giúp ông ta

Sau khi ông ch‰t c¡t ra chia phÀnPhát cho dân chúng ª gÀn

ñØng Çem chôn dܧi m¶ phÀn làm chiBây gi© viŒc Çã l« Çi

Ch¡c 'Heo Hòa ThÜ®ng' låi vŠ ÇÀu thai

Trä xong ÇÎnh nghiŒp cûa NgÜ©i ñ‹ rÒi m§i thoát luân hÒi kh° Çau!".

M†i ngÜ©i nghe k‹ buÒn rÀuTrong lòng hÓi hÆn! Ng© Çâu s¿ tình!

ThiŠn sÜ an ûi: "Duyên lànhTh©i gian thÃm tho¡t trôi nhanh trong

Ç©i

- 83 -

Các con rÒi g¥p låi NgÜ©i"Cä chùa nghe nói ngÆm ngùi, xót xa.

*Tháng ngày lÀn lÜ®t trôi qua

Hai mÜÖi næm thoäng nhÜ là mÖ thôiThiŠn sÜ gi© Çã qua Ç©i

Trø trì chùa cÛ có ngÜ©i lên thay.Th‰ rÒi b‡ng t§i m¶t ngày

Có tin quan huyŒn vùng này låi thæm.HuyŒn quan tu°i trÈ, tài næng

VØa vŠ nhÆm chÙc m¶t næm chÜa tròn,

Quan vào lÍ PhÆt chùa trongTh¡p nhang Çänh lÍ m¶t lòng thành tâm

RÒi ra dåo kh¡p xa gÀnLuy‰n lÜu nhÜ th‹ cÓ nhân chùa nhà.

Nh»ng khi ränh viŒc quan nhaLà quan huyŒn låi ghé qua thæm chùa

T§i lui thân mÆt chuyŒn tròDÀn dà duyên ñåo khi‰n cho ÇÆm

Çà.*

Th©i gian thÃm tho¡t trôi xaM¶t ngày tin d» loan ra thình lình

R¢ng quan bÎ triŒu vŠ kinh

- 84 -

T¶i danh phän nghÎch, triŠu Çình ch£ng nÜÖng

ñem ra xº tåi pháp trÜ©ngPhân thây nhiŠu mänh làm gÜÖng cho

Ç©i.Cä chùa sºng sÓt røng r©i

NgÆm ngùi thÜÖng xót ti‰c ngÜ©i Çåo tâm.

Trø trì buÒn bã vô ngÀnVì cùng quan huyŒn k‰t thân lâu

ngày.*

XÜa kia ª tåi chùa nàyNuôi "Heo Hòa ThÜ®ng" cÛng tay trø

trìChæm nom sæn sóc m†i bŠ

Lo cho heo sÓng t§i khi qua Ç©i.*

Th‰ rÒi m¶t bu°i ÇËp tr©iTrø trì ngÒi ª m¶t nÖi t†a thiŠn

Ch®t nghe v£ng ti‰ng dÎu hiŠnDÜ©ng nhÜ quan huyŒn hiŒn bên

cånh ngàiMÌm cÜ©i hòa nhã khoan thai

Âm thanh nhÜ gió thoäng ngoài b‰n mÖ:

"Tôi 'Heo Hòa ThÜ®ng' ngày xÜa

- 85 -

Tâm thành ghé ljn tå tØ chùa ÇâyTØ nay xin vïnh biŒt ThÀy

Tå Ön tri ng¶ lòng này riêng mang!"Trø trì døi m¡t bàng hoàng

M¶t tr©i quá khÙ thênh thang hiŒn vŠNh§ ra m†i chuyŒn xÜa kia.

(phÕng theo bän væn xuôi cûaThích N» Trí HäiThích N» Trí Häi)

(20)

- 86 -

Cò và CuaCò và CuaVÜ©n Trúc Lâm bu°i ÇËp tr©i

PhÆt ngÒi thuy‰t pháp, ræn Ç©i chuyŒn hay:

*M¶t trong tiŠn ki‰p trܧc ÇâyTa là ThÀn ª trên cây cao v©i

Cây to, m†c Çã lâu Ç©iGi»a hai ÇÀm nܧc ngay nÖi ven rØng

M¶t ÇÀm nhÕ, nܧc lÜng chØngChàng Cua và lÛ cá chung h†p bÀy,

ñÀm kia r¶ng rãi ÇËp thayLá sen phû kín, nܧc ÇÀy, xanh tÜÖi.

M¶t næm hån hán kh¡p nÖiNܧc trong ÇÀm nhÕ bÓc hÖi cån dÀn

NhÜng bên ÇÀm l§n ª gÀnNܧc nh© sen phû mÜ©i phÀn còn

nguyên.*

Cò kia Çi dåo phía trênThÃy bÀy cá nhÕ Cò liŠn dØng chân

Trong lòng tính toán phân vânNghï mÜu lØa cá, b¡t dÀn lên æn.

Cò bèn tÕ vÈ quan tâmNói cùng bÀy cá: "Nܧc ÇÀm mau vÖi

- 87 -

Các em rÒi ch‰t khô thôiKh° thân! T¶i nghiŒp! Mau r©i khÕi

Çây!"Cá nghe hoäng hÓt cä bÀy

Xin Cò tìm cách ra tay cÙu mình.Cò bèn lên gi†ng nghïa tình:

"ñÀm sen là ch‡ an bình trú chânDi cÜ qua ÇÃy cÛng gÀn

MÕ dài anh giúp qu¡p dÀn tØng em!"Cua nghe v¶i vã la lên:

"Coi chØng kÈo m¡c bÅy tên Cò nàyThÆt là chuyŒn lå xÜa nay

GiÓng Cò nào có thÜÖng bÀy chúng tañói lòng nó ljn thôi mà!"

Cò bèn tr° gi†ng ba hoa nhân tØ:"Các em muÓn rõ th¿c hÜ

Cº ngay Çåi diŒn anh ÇÜa Çi liŠnQua chÖi cho bi‰t ÇÀm sen

BÖi xong thÕa thích anh Çem trª vŠAnh Çây tº t‰ khÕi chê

Giúp ngÜ©i hoån nån có nŠ hà chi,

Các em ch§ có hÒ nghiThoát mau khÕi chÓn hi‹m nguy kÎp

th©i!"Cá nghe, bàn tán ch†n ngÜ©i

Cá già ÇÜ®c cº Çi chÖi thæm dò.

- 88 -

Cá già vŠ, ca tøng Cò:"Anh chàng thÆt tÓt! Ch§ lo ngåi gì!

ñÀm sen r¶ng rãi ÇËp ghêBÒng lai, tiên cänh khó bŠ sánh

ngang!"Th‰ là bÀy cá v¶i vàng

Tranh nhau xin ÇÜ®c d©i sang ÇÀm này.

Cu¶c di cÜ dÍ dàng thayAnh Cò bøng Çói giúp ngay cho mà

Qu¡p tØng em cá ÇÜa quaGÓc cây c° thø nhä ra rÌa mÒi

ChÌ còn vÙt låi xÜÖng thôiTàn Ç©i lÛ cá tin l©i gian manh!

*ñ‰n khi h‰t cá bÖi quanh

Trong ÇÀm còn låi m¶t mình chàng CuaKhôn ngoan, thû Çoån có thØa

Cua vØa th¡c m¡c, låi vØa nghï suy:"Mình r©i ÇÀm cån ra Çi

Phäi lo ÇÓi phó, phòng khi m¡c lØa".Cò ta vÒn vã hÕi Cua:

"Bån Cua có muÓn ta ÇÜa giúp nào?"Cua nghi ngåi: "ñÜa làm sao?"Cò ta dø d‡: "Qu¡p vào mÕ thôi

CÛng nhÜ ÇÜa cá vØa rÒi!"Cua bèn than vãn: "VÕ tôi cÙng còng

- 89 -

Låi trÖn tuÒn tu¶t thÃy khôngMÕ dài anh qu¡p khó lòng l¡m thay

S® rÖi xuÓng ÇÃt tan thâyChi b¢ng tôi bám nhË ngay c° này

C° anh rÃt khÕe xÜa nayM†i ngÜ©i vÅn phøc là tay anh hùng!"

ThÎt Cua mùi ch®t thÖm lØngThêm l©i nÎnh hót tÜng bØng sܧng tai

Cò vÜÖn ngay chi‰c c° dàiCua bèn bám c°. Cä hai Çi liŠn.

Khi gÀn t§i cånh ÇÀm senˆn quen lÓi cÛ Cò bèn dØng chân.Cua nghi, hÕi gi†ng bæn khoæn:

"Sao anh ngØng låi? Phäi chæng mŒt rÒi?"

Loay hoay tìm cách trä l©iCò Çang nghï quÄn, Cua th©i nhìn

quanhThÃy ngay xÜÖng cá rành rành

GÓc cây c° thø chÃt thành ÇÓng to.Cua nhanh nhËn bóp c° Cò

Hai càng ch¡c nÎch xi‰t cho røng r©i,Cua la: "Mày ch‰t Cò Öi!

LØa tao sao n°i! Tao Ç©i nào thua!"Cò Çau ǧn khë van Cua:

"ñÀm sen gÀn t§i! Tôi ÇÜa Çi liŠn!"Cua ra lŒnh: "ñi mau lên!

- 90 -

Giª trò bÎp b®m ch‰t liŠn nghe em!"Cò ÇÜa Cua t§i ÇÀm sen

C° dài vÜÖn xuÓng ngang trên m¥t ÇÀm

ñ‹ Cua xuÓng nܧc cho gÀnñ‹ Cò mau thoát khÕi phÀn ǧn Çau

Nào ng© Cua có tha ÇâuHai càng xi‰t månh cÙa sâu c° dài

C° Cò ÇÙt Çoån làm haiTàn Ç©i xäo trá! H‰t loài gian manh!

*ThÀn cây rõ chuyŒn ng†n ngành

Ræn Ç©i: "Thâm Ƕc có thành công Çâu

Rܧc vào k‰t quä thäm sÀuÁc giä, ác báo tØ lâu vÆy mà!"

(phÕng theo bän væn xuôicûa NguyÍn Th‰ VinhNguyÍn Th‰ Vinh)

(21)

- 91 -

Dܧi GÓc Dܧi GÓc Mai VàngMai Vàng

Ngày xÜa có v® chÒng RùaSÓng trong hang Çá bÓn mùa thänh

thÖiHang nhÜ t° Ãm cu¶c Ç©i

Bên dòng sông m¶ng nܧc trôi xanh mÀu.

*M¶t ngày Rùa V® Óm Çau

Chåy thÀy, chåy thuÓc Çã lâu ch£ng lành

Rùa ChÒng thÜÖng v® bò quanhThª dài! Nhìn Çám mây xanh than tr©i.

*Chú Tôm thÜ©ng lŒ rong chÖi

BÖi ngang hang Çá nghe l©i rên laHÕi thæm Rùa, rõ chuyŒn nhà

Tôm bèn lên ti‰ng thi‰t tha cÙu ngÜ©i:

"BŒnh này cÛng dÍ ch»a thôiCÙ tìm gan khÌ vŠ phÖi ít ngày

Gan khô ÇÜa v® æn ngayˆn xong bŒnh khÕi! ThuÓc hay vô

vàn!".

- 92 -

*V® chÒng Rùa l¥ng lë bàn

Nghï mÜu tính k‰ ki‰m gan khÌ vŠNh§ ra ª Çäo hoang kia

Gi»a con sông v¡ng nܧc chia Çôi dòngCó Çàn khÌ n† thÆt Çông

Quây quÀn nhäy nhót bên sông hàng ngày

M‡i khi Rùa l¶i qua ÇâyAnh chàng KhÌ chúa thÜ©ng hay r«n

ÇùaNhæn mày nhæn m¥t trêu Rùa,

Phen này cho h‰t giª trò khinh khi!*

Rùa tØ biŒt v® ra ÇiTính toan chܧc qu›, nghï suy mÜu

thÀnLàm sao lØa KhÌ Ç‰n gÀn

ñ‹ rÒi gi‰t KhÌ lÃy gan Çem vŠ.Rùa bÖi ljn Çäo nºa khuya

VÀng træng mÜ©i sáu bÓn bŠ sáng soiÁnh vàng phô s¡c trên tr©i,

Rùa bò lên Çäo ljn nÖi KhÌ ngÒiHÕi thæm. G®i chuyŒn. R«n cÜ©i.

KhÌ chuyŠn cây xuÓng Çùa chÖi, tâm tình:

"Nh»ng Çêm træng sáng lung linh

- 93 -

Tôi Üa thÙc trÍ, m¶t mình ng¡m træng!"Rùa bàn: "Thú vÎ chi b¢ng

N‰u nghe thêm cá tÜng bØng hòa ca!"

*Tò mò KhÌ hÕi thêm ra

Chàng Rùa tán tÌnh: "GÀn nhà chúng tôi

Sáng ra lúc tÕ m¥t tr©iCá ÇŠu hòa nhåc Çón m©i bình minh

Nhåc âm vang rÃt h»u tìnhHòa cùng ti‰ng sóng dÆp dình bi‹n

khÖiNghe nhÜ giai ÇiŒu tuyŒt v©i

Du dÜÖng tØ chÓn Thiên Thai v†ng vŠ!"

*KhÌ nghe, lòng då Çê mê

V¶i than: "Tôi ch£ng có hŠ bi‰t bÖi!"Chàng Rùa dø d‡ Ç« l©i:

"LÜng tôi rܧc bån thänh thÖi cÙ ngÒiTôi ÇÜa t§i chÓn t§i nÖi

S®i lông không ܧt! Xin m©i Çi ngay!"

KhÌ nghe ÇËp då l¡m thayLÜng Rùa leo v¶i, nào hay bÎ lØa.

*

- 94 -

Sông trôi. Sóng cu¶n. Gió lùaRùa bÖi chª KhÌ, lòng Rùa sܧng vui

Phøc mình mÜu mËo hÖn ngÜ©i,Nºa ÇÜ©ng Çã thÃy chân tr©i hØng

Çông.KhÌ mÖ m¶ng, gi†ng reo mØng:

"Gió ÇÜa ti‰ng nhåc nghe chØng Çâu Çây!"

Rùa cÜ©i chú KhÌ thÖ ngây:"Nhåc nào mà có, mà say lòng ngÜ©i!

Tôi cÀn gan bån mà thôiGan khô ch»a bŒnh v® tôi mau lành!"

Khôn lanh KhÌ v¶i chÓi quanh:"Gan nào mà có! Thôi anh lÀm rÒi!

Nh§ r¢ng loài khÌ chúng tôiM‡i khi Çi t§i m¶t nÖi ch£ng lànhThÜ©ng treo gan låi trên cành

NhË ngÜ©i, nhäy nhót cho nhanh Çó mà!

Lá gan tôi Ç‹ låi nhàVŠ mang t¥ng chÎ làm quà ÇÜ®c thôi

Tôi làm viŒc thiŒn quen rÒi!"Rùa nghe tܪng thÆt, tin l©i thiŒt

hÖn,NgÜ®ng ngùng khë nói: "Cám Ön!"

BÖi vòng trª låi, mØng rÖn trong lòng.*

- 95 -

KhÌ vŠ t§i Çäo vui mØngNhäy lên, leo v¶i tuÓt tÀng cây cao

Nh¡m lÜng Rùa liŒng månh vàoM¶t hòn Çá l§n, miŒng gào: "Gan Çây

ñem vŠ cho v® æn ngayV® æn mau khÕi! Chú mày khôn

thêm!"*

Rùa tuy Çau ǧn, l¥ng imCh®t bØng ánh Çåo! Tho¡t chìm cÖn

mê!Trong lòng hÓi hÆn tràn trŠ

V¶i than: "Hi‹m Ƕc m†i bŠ là TômXúi bày ra chuyŒn ác ôn

Khi‰n ta mù quáng, Çáng buÒn l¡m thay!"

Rùa æn næn khë tÕ bày:"Xin anh tha thÙ, tôi Çây l« lÀm!"

KhÌ nghe Rùa nói thÆt tâmH‰t buÒn. H‰t giÆn. Ra ân cÙu

ngÜ©i:"K‹ nghe bŒnh chÎ ÇÀu Çuôi

Tôi rành nghŠ thuÓc. Tôi th©i giúp anh!"

Rùa nghe, nܧc m¡t long lanhBŒnh tình cûa v® ng†n ngành k‹ ra.

- 96 -

KhÌ bàn: "Quanh quÃt Çâu xaLá cây làm thuÓc chúng ta mau tìm!"

Cä hai v¶i vã Çi liŠnKi‰m ra Çû thuÓc quanh miŠn Çäo

hoang.*

Th‰ rÒi Rùa trª vŠ hangChª chàng KhÌ chúa nhË nhàng trên

lÜngLòng Rùa mª h¶i tÜng bØng

MÜu mô xäo quyŒt ch£ng vÜÖng chút nào.

BÒng bŠnh sóng nܧc nhË chaoñÜa Rùa và KhÌ trôi vào trong hang

V® Rùa n¢m liŒt, mÖ màng,"Ông thÀy thuÓc" KhÌ v¶i vàng ra tay

Tr° tài ch»a bŒnh thÆt hayBŒnh nhân uÓng thuÓc khÕi ngay tÙc

thì,V® chÒng Rùa sܧng k‹ chi

Cúi ÇÀu låy tå. NguyŒn ghi Ön này.*

KhÌ m©i Rùa, lúc chia tay:"Có Tæng thuy‰t pháp tÓi nay bên

rØngM©i anh chÎ t§i nghe cùng

- 97 -

Gây nŠn công ÇÙc, thoát vùng tº sanhHËn nhau dܧi bóng træng thanh

GÓc cây mai ÇËp trên cành ÇÀy hoa!"*

Rùa bÖi chª KhÌ vŠ nhàLên b© KhÌ hái cành hoa mai vàng

ñÜa Rùa, gi†ng nói dÎu dàng:"Mùa Xuân Çã ljn hÜÖng ngàn ngÃt

ngâyT¥ng anh chÎ cánh hoa này

Chúc luôn hånh phúc vui vÀy yêu thÜÖng!"

NgÆm hoa Rùa trª vŠ hangTi‰ng lòng hòa nhÎp sóng vàng reo

vui.

(phÕng theo bän væn xuôi cûa Bäo LiênBäo Liên)

- 98 -

(22)

Công ChúaCông Chúa NhÆt QuangNhÆt Quang

NhÆt Quang Công Chúa ÇËp xinhDung nhan diÍm lŒ, thông minh hÖn

ngÜ©iLåi thêm ÇÙc hånh tuyŒt v©i

Hi‰u cùng cha mË, thÜÖng nÖi dân hiŠn,

Giúp ngÜ©i nghèo khó tÆt nguyŠnToàn dân cäm phøc, kh¡p miŠn m‰n

yêu.*

Trong vÜ©n ThÜ®ng Uy‹n m¶t chiŠuVua cùng Hoàng HÆu dÃu yêu dùng trà

NhÆt Quang hÀu ÇÙng bên chaVua hoan hÌ nói: "Con ta hÖn ngÜ©i

- 99 -

SÓng vui, hånh phúc lâu dàiChính nh© cha mË. Nào ai sánh b¢ng!"

NhÆt Quang bèn nói dÎu dàng:"Công Ön cha mË sánh ngang bi‹n tr©i

Ghi lòng tåc då mãi thôiNhÜng con thi‰t nghï cu¶c Ç©i con

ÇâyM¶t phÀn cha mË d¿ng gây

M¶t phÀn nh© ki‰p trܧc dÀy công tu!".

*L©i nàng ch£ng ÇËp lòng Vua

Khi‰n Ngài t¿ ái nhÜ vØa t°n thÜÖngVua suy nghï suÓt Çêm trÜ©ng

Trong lòng b¿c b¶i, vÃn vÜÖng mu¶n sÀu

Sáng ra Çòi m¶t quan hÀuSai Çi kh¡p chÓn tìm mau ra ngÜ©i

ñói nghèo, kh° c¿c, tä tÖiLang thang xó ch®, tu°i th©i thanh

niênDÅn vŠ trình diŒn trܧc thŠm

Vua Çem Công Chúa gä liŠn ngay choMÌa mai Vua nói: "Ch§ lo

Theo con ki‰p trܧc con tu Çã nhiŠuKi‰p này Çâu có s® nghèo

- 100 -

ñ‹ ta xem thº m†i ÇiŠu Çúng khôngLÃy ngÜ©i cÖ c¿c làm chÒng

Xem con có thoát khÕi vòng kh° Çau?".*

TriŠu Çình, Hoàng HÆu lo âuChÌ riêng Công Chúa trܧc sau mÌm

cÜ©iTÕ ra bình tïnh khác ngÜ©i

Giã tØ nhung gÃm, vào nÖi bÀn cùngTheo chÒng r©i khÕi Hoàng Cung

Toàn dân nghe chuyŒn xót thÜÖng ngÆm ngùi.

*Bøi Ç©i tÖi tä dÆp vùi

NhÆt Quang lê bܧc buÒn vui trên ÇÜ©ng

HÕi thæm gia cänh cûa chàng:"Sao trông diŒn måo thu¶c hàng thÜ

sinhMà nay nghèo kh° cùng Çinh?"

BuÒn rÀu chàng m§i tâm tình xót xa:"Trܧc kia sÓng v§i mË cha

Gia Çình giàu có, cºa nhà thênh thangChÖi phóng túng, sÓng hoang Çàng.ChÌ chuyên c© båc, ch£ng màng bút

nghiênñ‰n khi cha mË quy tiên

- 101 -

Cºa nhà bán h‰t! Båc tiŠn trôi Çi!Tr¡ng tay ch£ng có nghŠ chi

ñành Çi hành khÃt kéo lê thân tànCòn Çâu gia sän giÀu sang

ChÌ còn m¶t mänh vÜ©n hoang c‡i c¢nGi© Çây hÓi Çã mu¶n m¢n!".

Nghe xong Công Chúa khë an ûi chàng:"ñôi ta k‰t nghïa Çá vàng

TØ nay chÒng v® tìm ÇÜ©ng làm ænTrܧc tiên ki‰m ch‡ nÜÖng thânñành vŠ tåm trú nÖi phÀn vÜ©n

hoang"*

VÀng dÜÖng chói l†i ánh vàngTheo chân Công Chúa mª ÇÜ©ng

tÜÖng laiVÜ©n hoang, cây rÆm, cÕ dài

V® chÒng ra sÙc trong ngoài d†n ngayXóm làng cäm m‰n ti‰p tay

D¿ng chòi tåm trú qua ngày gian lao.ñÃt vÜ©n c¢n c‡i cÓ Çào

CuÓc sâu xuÓng ÇÃt ai nào có hayTìm ra vàng båc chÃt ÇÀy

MÃy chum châu báu chôn Çây lâu rÒi.*

V® chÒng rÃt LJi mØng vuiCùng nhau tåo d¿ng cÖ ngÖi chÓn này

- 102 -

Ng¿a xe, nhà cºa, vÜ©n câyKhang trang l¶ng lÅy, phô ÇÀy s¡c hoa

TÓt lòng giúp Ç« gÀn xaKÈ nghèo tàn tÆt, ngÜ©i già neo ÇÖn

÷n lành chia kh¡p muôn phÜÖngTØ bi tÕa ngát thÖm hÜÖng m¶t vùng.

*TØ khi Công Chúa r©i Cung

Nhà Vua nghï låi vô cùng æn nænCh¡c con gian khó nh†c nh¢n

Cho nên sai phái cÆn thÀn dò laPhäi tìm tung tích cho ra

RÒi vŠ báo låi cho nhà Vua hay.CÆn thÀn Çi kh¡p Çông tây

Tìm ra Công Chúa v¶i quay vŠ triŠuTrܧc sau trình báo m†i ÇiŠu

Vua nghe lòng vÅn còn nhiŠu hÒ nghiDò la Vua Çích thân Çi

M§i hay Công Chúa træm bŠ an vui.*

Nhà Vua th¡c m¡c trª luiTìm khu tÎnh xá, ghé nÖi PhÆt ñàiVua tØng nghe ti‰ng tæm NgàiTu hành giác ng¶, ít ai sánh cùng

Vua vào Çänh lÍ PhÆt xongTÕ bÀy th¡c m¡c n‡i lòng Üu tÜ:

- 103 -

"Ch¡c xÜa Công Chúa khéo tuKi‰p này hܪng phܧc rÃt Ü nhiŒm

mÀu?"*

Khoan thai PhÆt k‹ chuyŒn sau:"Lái buôn có kÈ rÃt giàu trܧc kia

ChÒng th©i keo kiŒt, chi lyV® th©i thành kính chuyên Çi cúng

dÜ©ngGiúp ngÜ©i nghèo kh° thÆp phÜÖngTôn th© Tam Bäo lòng thÜ©ng thành

tâm,Anh chÒng b¿c b¶i vô ngÀn

NhiŠu phen la m¡ng, bao lÀn cän ngæn,V® bèn tØ tÓn khuyên ræn

Mong chÒng nguÒn Çåo æn næn tìm vŠ

Mau mau r©i khÕi b‰n mêMáu tham dËp bÕ còn chi quš b¢ng,Khuyên chÒng ròng rã tháng næm

Mãi rÒi chÒng m§i hÒi tâm nghe l©i.Lái buôn keo kiŒt m¶t th©i

Là chàng hành khÃt n°i trôi ki‰p này,Còn ngÜ©i v® ki‰p trܧc Çây

Ki‰p này sung sܧng hܪng ÇÀy hÒng ân

Chính là Công Chúa NhÆt Quang

- 104 -

Xinh tÜÖi nhan s¡c, Çoan trang tính tình

Låi thêm t¶t b¿c thông minhñó là tiŠn ki‰p ng†n ngành trܧc

sau!".*

Nhà Vua suy ngÅm hÒi lâuLòng riêng ch®t ng¶ ñåo mÀu sáng soi

Cúi ÇÀu Çänh lÍ cáo luiVŠ triŠu ra lŒnh cho ngÜ©i v¶i Çi

ñón m©i Công Chúa trª vŠCùng chÒng tr†n nghïa phu thê m¥n

nÒng*

Ÿ Ç©i nhân tÓt gieo trÒngQuä lành, phܧc báu ta cùng hܪng

thôi.

(phÕng theo bän væn xuôi cûa Quäng Ti‰nQuäng Ti‰n)

- 105 -

(23)

DÙt BÕ o TìnhDÙt BÕ o TìnhM¶t th©i ñÙc PhÆt Thích Ca

Ÿ thành Xá VŒ, nhà nhà an vui,Ngài Çi giáo hóa kh¡p nÖi

L©i vàng thuy‰t pháp giúp Ç©i thi‰t tha.

*Có ngÜ©i ngoåi Çåo phÜÖng xa

Vì nghe danh PhÆt tìm qua g¥p NgàiQuän chi vÃt vä ÇÜ©ng dài

Mong nghe Ngài dåy nh»ng l©i gÃm hoa.

*NhiŠu ngày vÃt vä trôi qua

- 106 -

CuÓi cùng ngÜ©i khách phÜÖng xa t§i thành

Ru¶ng ÇÒng Xá VŒ tÜÖi xanhKhách dØng chân nghÌ, nhìn quanh

ng¡m tr©iRu¶ng bên khách thÃy hai ngÜ©i

M¶t già, m¶t trÈ cuÓc nÖi ven ÇÒng.*

Ch®t nghe ti‰ng thét hãi hùngChàng trai gøc xuÓng vÛng bùn mê

manLão ông vÙt cuÓc chåy sang

M§i hay r¡n Ƕc trong hang c¡n ngÜ©iChàng trai Çã ch‰t mÃt rÒi

Lão ông buÒn thoáng, xong th©i thän nhiên

Trª vŠ cuÓc ÇÃt låi liŠnKhách xa thÃy vÆy ngåc nhiên trong

lòngT§i nÖi thæm hÕi lão ông

Bi‰t ra ngÜ©i ch‰t là con trai ÇÀu."Sao không thÃy cø buÒn rÀu

Ch£ng hŠ Çau xót! N« Çâu lånh lùng!"Khách xa th¡c m¡c hÕi cùng,

Ôn tÒn khách ÇÜ®c lão ông trä l©i:*

"ñã sinh ra ª trên Ç©i

- 107 -

SÓng rÒi låi ch‰t. Ai ngÜ©i thoát Çây?

Hãy gieo nhân tÓt ki‰p nàyTrái lành, quä ng†t hái ÇÀy ki‰p sau

´ch chi phiŠn não thÜÖng Çau?"Lão ông nh¡n khách n‰u vào thành

trongVui lòng ghé ljn nhà ông

Nh¡n tin bà lão r¢ng con ch‰t rÒi:"CÖm trÜa mang m¶t phÀn thôi

PhÀn kia Ç‹ låi cho ngÜ©i nhà æn!"Khách ra Çi, nghï bæn khoæn:

"Mång con sao ch£ng quš b¢ng cÖm canh!"

*Khách lòng buÒn bã vào thành

Theo l©i chÌ dÅn tìm nhanh ljn nhàNh¡n tin con ch‰t cho Bà

Bà nghe, khuôn m¥t thoáng qua chút buÒn

RÒi bình thän nói: "Cám Ön!"Khách nghe sºng sÓt hÕi luôn lão bà:

"Tåi sao bà ch£ng xót xa?"Ôn tÒn bà nói: "MË cha khác nào

Chû nhà tr†, Çón khách vàoKhách là con cái, chiŠu nào dØng chân

- 108 -

Qua Çêm ngû Ç« nh†c nh¢nñ‹ rÒi mai sáng gói khæn lên ÇÜ©ng

Chû nhà tr† dù nh§ thÜÖngCh£ng nên cÙ mãi vÃn vÜÖng mu¶n

sÀuChính do nghiŒp báo tØ lâu

Mà con cái thác sinh vào mË chañ‰n khi mãn nghiŒp låi ra

Ch‰t rÒi ích l®i chi mà khóc thÜÖng!"*

VØa khi chÎ gái ngoài vÜ©nVào nghe tin d», chÌ vÜÖng nét buÒn

Nói r¢ng: "SÓng ch‰t lë thÜ©ngKhi không còn sÓng, xót thÜÖng ích gì!

ChÎ em nào có khác chiNh»ng cây g‡ ª rØng kia Çóng bè

Thä vào dòng nܧc xuôi ÇiSông hÒ ph£ng l¥ng bè thì êm trôi

N‰u mà bão táp tÖi b©iV« bè, cây ghép tÙc th©i lìa tan

CuÓn theo sóng nܧc thênh thangM‡i ngÜ©i m‡i ngä k‰t Çoàn n»a Çâu!

Nhân duyên ki‰p trܧc h®p nhauKi‰p này chung cºa sinh vào mà thôi!

Con ngÜ©i tu°i th† ng¡n dàiTùy theo nghiŒp báo. Ch§ hoài kh°

Çau!"

- 109 -

*V® chàng trai phía b‰p sau

Chåy lên rõ chuyŒn, cúi ÇÀu khë than:

"ChÒng tôi thôi Çã lìa trÀn!"Th‰ rÒi ch£ng thÃy n¢m læn khóc

gàoKhách kinh ngåc bi‰t là bao

HÕi thæm sao V® n« nào th© Ö."ChÒng tôi Çã ch‰t" V® thÜa

"Dù cho gào khóc cÛng thØa mà thôiV® chÒng Çåo nghïa ª Ç©i

Khác chi m¶t c¥p chim ngoài rØng xanh

ñêm vŠ cùng ngû m¶t cànhSáng ra tung cánh bay quanh ki‰m

mÒiCó duyên trª låi c¥p Çôi

Ch£ng may g¥p nån tách r©i còn Çâu!V® chÒng sÓ mång khác nhau

C§ sao mua thäm chuÓc sÀu thân ta!"*

Khách nghe xong l¥ng ngÜ©i raTi‰c công l¥n l¶i tìm qua xÙ này

Nhân tình th‰ thái buÒn thayGia Çình cái tÓt cái hay ch£ng còn,

Khách kia lòng då héo hon

- 110 -

MuÓn quay vŠ nܧc nhÜng còn phân vân:

"ChÌ riêng g¥p mÃy nông dânMà ta phê phán có phÀn sai chæng?"

ñã qua Çây hãy tìm thæmVào ra m¡t PhÆt, ÇiŠu h¢ng thi‰t tha.

*VÜ©n Kÿ Viên cÛng ch£ng xa

ñÜ©ng vào tÎnh xá lá hoa phô ÇÀyñón chào khách lå ghé Çây,

Khách vào lÍ PhÆt, giãi bày tâm canBuÒn gia Çình bác nông dân

Làm ÇiŠu trái v§i th‰ nhân thÜ©ng tình

MÌm cÜ©i PhÆt dåy: "Chúng sinhM‡i khi mÃt mát ngÜ©i mình thÜÖng

yêuThÜ©ng hay than khóc Çû ÇiŠu

ñó là 'nhân tính' nói theo tình Ç©iNhÜng vŠ 'chân lš' cao v©i

Có chi Çáng trách nÖi ngÜ©i nông dânGia Çình này ch£ng l‡i lÀm

H† hay rõ ÇÜ®c 's¡c thân' vô thÜ©ngDù cho có ti‰c có thÜÖng

Làm sao n¡m gi». VÃn vÜÖng làm gìDù phàm hay thánh khác chi

- 111 -

Ai mà tránh khÕi ch‰t Çi m¶t ngàyCu¶c Ç©i sÓng ch‰t kŠ ngay

Là hai ÇÀu mÓi vÀn xoay ch£ng ngØng

Ti‰p nhau luân chuy‹n khôn cùngAi mà hi‹u vÆy Çáng mØng l¡m thay

Th‰ là giäi thoát ÇÜ®c ngayo tình dÙt bÕ, thân này sÓng vui!

*Khách nghe l©i PhÆt dåy rÒi

ñ¶t nhiên tÌnh ng¶, quÿ nÖi PhÆt ñàiXin làm ÇŒ tº cûa Ngài

Ÿ luôn h†c Çåo cu¶c Ç©i thÖm hÜÖng!

(phÕng theo bän væn xuôicûa Phåm Ng†c KhuêPhåm Ng†c Khuê)

- 112 -

(24)

Nܧc m¡t MË hiŠnNܧc m¡t MË hiŠnThuª xÜa có m¶t nhà buôn

Nghe l©i bi‹n g†i, cæng buÒm ra khÖiN°i trôi buôn bán kh¡p nÖi

Ghé b© xa lå, sÓng Ç©i lênh Çênh.HÖn mÜ©i næm thoáng trôi nhanhNhà buôn giàu có, trª thành phú ông

Cºa nhà to ÇËp vô cùngCånh ngay bãi bi‹n chÆp chùng sóng

vang.*

V® nhà buôn rÃt Çäm ÇangNhÜng trên nét m¥t luôn mang vÈ

buÒnÂu lo theo nh»ng chuy‰n buôn

Theo cÖn bão tÓ dÆp dÒn hi‹m nguyChÒng Çi có mŒnh hŒ chi

Con thÖ, v® dåi dÍ gì sÓng yên,

- 113 -

Con trai lên sáu, lành hiŠnMË nhìn khuây khÕa n‡i niŠm lo âu.

*M¶t Çêm thao thÙc canh thâu

Tr©i Çông lånh lëo, mÜa sÀu tuôn rÖiChÒng Çi buôn Çã lâu rÒi

PhÜÖng xa nh¡n ti‰ng ngày mai trª vŠ.

V® Çang lo s® tái têCh®t nghe bi‹n Ƕng, bÓn bŠ cuÒng

quayGió gÀm vang, sóng dâng ÇÀy

Thâu Çêm, suÓt sáng. Qua ngày hôm sau

ñoàn thuyŠn buôn ch£ng thÃy ÇâuM†i ngÜ©i ra bãi lo âu ngóng ch©

Mãi khi gÀn tÓi mÎt m©M¶t thuyŠn sÓng sót ghé b© mà thôi

Các tàu, thuyŠn khác Ç¡m rÒiV® nhà buôn ch®t røng r©i ǧn Çau

ChÒng mình vùi xác bi‹n sâuThan ôi ÇÃt thäm, tr©i sÀu là Çây!Tang thÜÖng ngÃt lÎm thân gÀy,

Còn bao hy v†ng trút ÇÀy vào con.*

Th©i gian nhÜ sóng dÆp dÒn

- 114 -

Con nay khÕe månh, l§n khôn nên ngÜ©i

Chàng luôn nhìn bi‹n xa v©iNhÜ thÀm mÖ Ü§c cu¶c Ç©i phiêu lÜu.

M¶t hôm Chàng hÕi MË yêu:"Cha con th©i trܧc Çã theo nghŠ gì?"

MË Chàng lo s®, dÃu che:"ChÌ buôn trong nܧc, không hŠ Çi xa!"

Chàng bèn theo gót giÓng Chañi buôn quanh quÄn gÀn nhà mà thôi,

TiŠn vàng ÇÜ®c bÓn ÇÒng l©iMang vŠ bi‰u mË giúp ngÜ©i khó

khæn.*

M¶t hôm thiên hå nói r¢ng:"Cha Chàng tØng có cºa hàng dÀu

thÖm!"Chàng bèn suy tính thiŒt hÖn

ñ°i nghŠ, mª tiŒm dÀu thÖm trong vùng

LÀn này l©i nh»ng tám ÇÒngChàng ÇÜa nh© MË cúng trong các

chùa.*

Có ngÜ©i låi nói: "Ngày xÜaCha Chàng chuyên bán ng†c ngà, n»

trang!"

- 115 -

Chuy‹n qua nghŠ m§i dÍ dàngChàng l©i mÜ©i sáu ÇÒng vàng ngay

thôi!Ch£ng cÀn buôn bán xa xôi

Chuy‰n sau l©i ÇÜ®c ba mÜÖi hai ÇÒng,

MË mang giúp kÈ khÓn cùng,Và làm công ÇÙc kh¡p trong chùa

chiŠn.*

CuÓi cùng có kÈ nói thêm:"Bán buôn ÇÜ©ng bi‹n cÛng nên theo

nghŠNoi gÜÖng Cha thuª xÜa kia!"

L©i gây kích thích! Chàng nghe bÒi hÒi!

V£ng nhÜ ti‰ng g†i bi‹n khÖiTrùng dÜÖng thách ÇÓ chí ngÜ©i

thanh niên.Bán vàng, gom vÓn, mua thuyŠn

Chuy‰n này lòng quy‰t buôn miŠn xa xôi,

Chàng vŠ tìm MË trình l©iMË nghe sºng sÓt, lŒ rÖi hãi hùng!

MË ngæn: "Nguy hi‹m vô cùngCha con Çi bi‹n Çã tØng vùi thây

Kh° Çau lòng MË còn ÇÀy

- 116 -

N« nào bÕ MË lÃt lây m¶t mình!Con Çi tr©i bi‹n lênh Çênh

MË buÒn khô héo ch¡c Çành ch‰t thôi!"

*Thanh niên ch£ng chÎu nghe l©i

Quy‰t tâm! Cãi MË!Ra khÖi! Cæng buÒm!

Rû thêm thuyŠn bån Çi buônCùng nhau gom låi m¶t Çoàn thÆt

Çông.MË nhìn cänh tÜ®ng não lòng:

"Trܧc Cha Çã vÆy! Gi© con khác nào!"

MË læn xuÓng ÇÃt thäm saoÔm chân con låi, khóc gào cän ngæn,Thanh niên thoáng chút bæn khoæn

Th‰ rÒi cÜÖng quy‰t rút chân ra liŠnBܧc qua ÇÀu cûa MË hiŠn

Không quay nhìn låi. XuÓng thuyŠn ra Çi.

MË ngÒi dÆy, dËp sÀu biS® con quä báo nên chi nguyŒn cÀu:

"CÀu con may m¡n dài lâuTai qua, nån khÕi, trܧc sau an bình,

Mong con vÅn hái quä lànhDù ngang ÇÀu MË n« Çành bܧc qua!"

- 117 -

*ñoàn thuyŠn vÜ®t sóng ra xa

Bình an vô s¿ trong ba ngày ÇÀu,Vài ngày sau gi»a bi‹n sâu

G¥p cÖn bão l§n thuyŠn, tàu nát tan,Thanh niên may m¡n vô vàn

ñeo trên tÃm ván trôi ngang xác ngÜ©iDåt vào b‰n lå xa v©i

M¶t mình lê bܧc tìm nÖi an lành.*

MÃy ngày vÃt vä trôi nhanhT§i thành phÓ n†. Vây quanh Çón chào

BÓn nàng Tiên ÇËp xi‰t baoM©i Chàng ª låi vÜ©n Çào chung vui

Hܪng nhiŠu låc thú trên Ç©iM‡i Tiên trang Çi‹m Çeo nÖi ng¿c nàng

M¶t ÇÒng tiŠn lÃp lánh vàngGiÓng tiŠn Chàng bi‰u MË Chàng

trܧc Çây.´t ngày hܪng l¶c vui vÀy

Chàng r©i Tiên n» nÖi này. Rong chÖi!*

Ghé vào thành phÓ thÙ hai.Tám Tiên chào Çón lä lÖi, dÎu dàng.

ñi‹m trang trên ng¿c tám nàng

- 118 -

Tám ÇÒng tiŠn giÓng tiŠn vàng ngày xÜa.

Hܪng vui, hܪng l¶c say sÜaRÒi Chàng lê gót giang hÒ Çi xa.

*Ghé vào thành phÓ thÙ ba

Bao Tiên ÇËp Çë ùa ra Çón m©iMÜ©i sáu nàng. ñËp tuyŒt v©i.

Thân ngÜ©i quy‰n rÛ, ng¿c ngÜ©i Çi‹m trang

ñû mÜ©i sáu ÇÒng tiŠn vàngH‰t lòng cung phøng cho Chàng s§m

trÜa.*

Lãng du quen thói ÇÄy ÇÜaChàng vào thành phÓ thÙ tÜ Çông

ngÜ©iM¶t bÀy Tiên n» xinh tÜÖi

Xiêm y l¶ng lÅy, ba mÜÖi hai nàngBa mÜÖi hai ÇÒng tiŠn vàng

Tiên Çeo trܧc ng¿c, nhÎp nhàng múa ca

ñón Chàng trong cánh tay ngàLinh Çình y‰n tiŒc, nguy nga cung

ÇìnhñÒng vàng phô s¡c lung linh

- 119 -

Khi‰n Chàng nh§ låi chuyŒn mình xÜa kia

TiŠn l©i ÇÜa MË cúng ÇiGi© Çây phܧc ÇÙc hܪng vŠ ÇËp

thay!ChÌ gÀn Tiên ÇÜ®c ít ngày

RÒi Chàng låi muÓn chia tay các nàngDù Tiên h‰t sÙc khuyên can

V£ng nhÜ có ti‰ng g†i Chàng thi‰t tha!

*Chuy‰n này Çi thÆt là xa

T§i thành phÓ n† mª ra Çón chàoBܧc qua cºa s¡t Chàng vào

Cºa liŠn Çóng låi, vách cao bÓn bŠ,DÃn thêm m¶t quãng ÇÜ©ng Çi

Ch®t nhìn cänh tÜ®ng g§m ghê rùng mình,

M¶t ngÜ©i Çang chÎu c¿c hìnhTrên ÇÀu phäi Ƕi m¶t vành s¡t nung

S¡t Çang cháy ÇÕ phØng phØngKhi‰n bao máu mû không ngØng tuôn

rÖi.ThÜÖng tâm Chàng hÕi Çôi l©i

Nån nhân k‹ l‹: "LuÆt tr©i tránh Çâu!Ta tØng làm MË kh° Çau

Gi© Çây quä báo trܧc sau ljn liŠn

- 120 -

ChÎu hình phåt kh° triŠn miênCh© ngÜ©i bÃt hi‰u thay phiên gánh

giùm!"*

Chàng Çang suy nghï mung lungCh®t Çâu vành lºa bÆp bùng bay qua

Chøp lên ÇÀu, nóng cháy daMáu tuôn, khói bÓc thÆt là thäm

thÜÖng.NgÜ©i kia trª låi bình thÜ©ng

Tai qua, nån khÕi, v‰t thÜÖng Çã lành,

Nh¡n Chàng: "Bån chÎu c¿c hìnhñ‰n khi có kÈ thay mình ghé Çây!".

*Chao Öi! ñau ǧn dâng ÇÀy

Da này lºa cháy! ThÎt này s¡t nung!Tuy Chàng kh° sª vô cùng

NhÜng lòng t¿ nghï: "Ta ÇØng trông mong

C¿c hình cÙ mãi xoay vòngPhäi nên chÃm dÙt ngay trong ki‰p

này,ñØng ai chÎu cänh dža ÇÀy,

ñØng ai làm MË hao gÀy kh° Çau!"Chàng bèn khe khë nguyŒn cÀu:

- 121 -

"Tôi xin phát nguyŒn trܧc sau m¶t l©i

ñ¶i vành này mãi trên Ç©iC¿c hình gánh chÎu cho ngÜ©i trÀn

gian!".*

Tình thÜÖng nª ÇËp vô vànTrong l©i phát nguyŒn chÙa chan tâm

thànhKhi‰n Chàng hܪng phܧc thÆt nhanh

T¶i tình giäi thoát, c¿c hình tiêu tan,Vành nung kia loé ánh vàng

ñ¶t nhiên r©i khÕi ÇÀu Chàng bay caoChàng lành l¥n nhÜ thuª nào

Quay vŠ cu¶c sÓng v§i bao an lành.MË nhÜ hiŒn gi»a mây xanh

DÎu dàng vÅy g†i con nhanh trª vŠ.

(phÕng theo bän væn xuôicûa Quäng HuŒQuäng HuŒ)

- 122 -

Møc LøCMøc LøC

* L©i nói ÇÀu (DiŒu PhÜÖng)..........................301. NgÜ©i làm m¥t nå

(Thích N» NhÜ Thûy - NhÜ ñÙc)...................5

02. Gái nghèo (Minh Châu)................................8

03. Lòng tham tai håi (Gi§i ñÙc).....................10

04. Con dao trong tâm (Viên Âm)....................13

05. Không phäi l‡i thày thuÓc (ThiŒn ChÖn)....16

06. Chú khÌ nhân tØ (LÜ®c Sº PhÆt T°)............19

07. GÀn PhÆt và xa PhÆt (Minh Châu)..............23

- 123 -

08. Tai håi cûa tham ái (Thông Kham).............27

09. Ngày g¥p phø vÜÖng (Thích N» Cát TÜ©ng)31

10. Tinh tÃn vì Çåo (ThiŒn Bình)......................3511. B§ ngÜ©i ta! ˆn cܧp! (Thông Kham).......3912. Món n® truyŠn ki‰p (Bäo Liên)..................4413. Con trâu (Châu ñÙc)................................ 50

14. Ng†c báu trong áo (Thích Tâm ThiŒn).......55

15. NgÜ©i mù s© voi (Hoàng Minh).................60

16. M¶t ngÜ©i nghèo lå (Th‹ Quán).................65

17. Quä báo (GÜÖng nhân quä)........................71

18. Cái lÜ«i không xÜÖng (Nguyên Cao).........76

19. Hòa ThÜ®ng heo (Thích N» Trí Häi)..........82

20. Cò và cua (NguyÍn Th‰ Vinh)....................88

- 124 -

21. Dܧi gÓc mai vàng (Bäo Liên)...................93

22. Công chúa NhÆt Quang (Quäng Ti‰n)......100

23. DÙt bÕ äo tình (Phåm Ng†c Khuê)...........107

24. Nܧc m¡t mË hiŠn (Quäng HuŒ)..............114

ñÎa chÌ liên låc:Tâm Minh Ngô T¢ng Giao45481 Caboose Terrace

Sterling - VA 20166 - USAE-mail: ngogiao9@netzero.net

- 125 -

- 126 -

- 127 -

- 128 -

- 129 -