tmmob jeoloji mühendisleri odası yayın 128
TRANSCRIPT
Açık Kaynak Kodlu Coğrafi Bilgi Sistemleri ileJEOLOJİ UYGULAMALARI
AÇIK
KA
YN
AK K
OD
LU C
OĞ
RA
Fİ B
İLG
İ Sİ
STEM
LERİ
İLE
JEO
LOJİ
UYG
ULA
MA
LARI
Coğrafi Veri Modelleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti V
İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖNSÖZ ............................................................................................................................................III
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................................ V
ŞEKİLLER DİZİNİ .......................................................................................................................VII
KISALTMALAR ............................................................................................................................ IX
1. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Nedir? .......................................................................... 1
1.1 CBS Ne Tür Sorulara Cevap Verir? .............................................................................. 51.2 CBS’nin Faydaları Nelerdir? .......................................................................................... 6
2. CBS’nin Tarihçesi [2,3] ........................................................................................................ 7
3. CBS’yi Oluşturan Bileşenler ....................................................................... 11
3.1 Yazılım ...............................................................................................................................113.2 Donanım ...........................................................................................................................123.3 İnsan ..................................................................................................................................123.4 Yöntemler .........................................................................................................................123.5 Veri ......................................................................................................................................12
4. Harita Bilgisi .........................................................................................................................14
4.1 Harita Ölçeği ...................................................................................................................164.2 Dünyanın Şekli ...............................................................................................................174.3 Elipsoid ve Geoid ...........................................................................................................184.4 Koordinat Sistemleri .....................................................................................................204.5 Kartezyen Koordinat Sistemi .....................................................................................204.6 Coğrafi Koordinat Sistemi ..........................................................................................214.7 Harita Projeksiyonu ......................................................................................................224.8 Koordinat Dönüşümü ..................................................................................................264.9 UTM Projeksiyon Koordinat Sistemi .......................................................................264.10 Pafta Bölümlemesi .....................................................................................................294.11 Coğrafi Bilgiler .............................................................................................................334.12 Coğrafi Veriler ...............................................................................................................334.13 Haritaların Sayısal Ortama Dönüştürülmesi ......................................................34
VI Coğrafi Veri Modelleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti
İçindekiler
5. CBS’de Veri ve Veritabanı ...............................................................................................35
5.1 Veri ve Verilerin Elemanlara Dönüşümü ................................................................355.2 Veritabanı .........................................................................................................................37
6. CBS Nasıl Çalışır? ................................................................................................................39
7. Coğrafi Verilerin Bilgisayar Ortamında Gösterimi ve Veri Modelleri ........41
7.1 Vektör Veri Modeli .........................................................................................................427.2 Raster Veri Modeli .........................................................................................................437.3 Raster ve Vektör Veri Modeli Karşılaştırılması ......................................................467.4 TIN Veri Modeli ...............................................................................................................47
8. CBS’de Topoloji ve Vektör Veri Yapıları ....................................................................49
8.1 Spagetti Veri Modeli .....................................................................................................508.2 Topolojik Veri Modeli ...................................................................................................51
9. CBS’de Temel İşlemler ......................................................................................................53
9.1 Veri Toplama ....................................................................................................................539.2 Veri Yönetimi ...................................................................................................................549.3 Veri İşleme (Sorgulama ve Analizler) ......................................................................55
9.3.1 CBS’de Sorgulama Türleri .................................................................................559.3.2 CBS’de Analiz Nedir? ..........................................................................................56
9.4 Veri Sunumu (Görselleştirme) ...................................................................................63
10. Açık Kaynak Kodlu Yazılım Nedir? ...........................................................................65
11. Açık Kaynak Kodlu CBS Quantum QGIS ................................................................67
12. Quantum GIS ile Jeoloji Uygulamaları ..................................................................69
12.1 Taranmış Haritanın Koordinatlı Duruma Getirilme Uygulaması ................6912.2 Eleman Sınıfları Oluşturma ve Çizme İşlemleri Uygulaması ........................8512.3 Koordinatlama+Sayısal Arazi Modeli (SAM) Uygulaması ...........................11212.4 Sayısal Arazi Modeli Analizleri ..............................................................................13012.5 Tampon (Buffer) Oluşturma Uygulaması (Vektör Analizler) ......................13712.6 CBS’de Zemin Sıvılaşma Analizleri ......................................................................143
13. Faydalanılan Kaynaklar ..............................................................................................155