Što je PISA?

Program međunarodnog testiranja učenika

Programme for International Student Assessment –PISA OECD

„Što je važno da građani znaju i umiju da urade?“Savremena ekonomija ne nagrađuje pojedince na osnovu onoga što znaju, već

na osnovu onoga što mogu da urade s onim što znaju.

Što PISA procjenjuje?

PISA procjenjuje koliko su 15-godišnjaci na kraju svog obaveznog obrazovanja usvojili ključnih znanja i vještina neophodnih za puno učešće u savremenom društvu.

Nauka Čitanje Matematika

Po čemu je PISA jedinstvena?

1. Orijentisanost na politiku obrazovanja koja povezuje podatke o ishodima

učenja s podacima o socio‐ekonomskom statusu učenika, ključnim faktorima

koji utiču na učenje, u školi i van škole, s ciljem da se identifikuju karakteristike

učenika, škola i obrazovnih sistema koji su uspješni;

2. Inovativan koncept „pismenosti“ - umijeće učenika da primijene znanje i

vještine iz ključnih predmeta, da identifikuju, tumače i rješavaju probleme u

različitim situacijama;

3. Značaj za cjeloživotno učenje - motivacija učenika za učenje, stavovi prema

sebi i strategije koje koriste pri učenju;

4. Redovnost testiranja, što omogućava zemljama da prate napredak u

dostizanju ključnih ciljeva učenja;

5. Velika obuhvaćenost – 2015. godine u testiranju PISA učestvovale su 34

zemlje članice OECD‐a i 38 partnerskih zemalja i ekonomija.

Koje zemlje i ekonomije učestvujuna PISA testiranju?

zemlje OECD-a zemlje partneri

Obrazovni sistem iz više perspektiva

Učenici

Test (2 sata) - kreativna primjena znanja u novim situacijama

Upitnik (30 min) − o učenicima, porodici,

domu, školi, pogledima na život, učenju, nastavi

prirodnih nauka

Direktori škola

Upitnik o školi, upravi, nastavnicima, uslovima učenja, ocjenjivanju, atmosferi u školi

Ministarstvo prosvjete

Kontekstualni upitnici o obrazovnom sistemu

Ko su PISA učenici?

Gimnazija32%

Trogodišnja stručna škola 5%

Osnovna škola 1% Crna Gora

5 665 petnaestogodišnjaka - 76% učenika rođenih 1999. godine

učenici I i II razreda iz 49 srednjih škola

1,24% učenika VIII i IX razreda iz 15 osnovnih škola

Više od 500 000 učenika predstavljalo je 28 miliona petnaestogodišnjaka iz 72 zemlje i ekonomije

Način testiranja

Prvi put

PISA testiranje na kompjuteru

• testovi

• upitnik za učenike

• upitnik za škole

Upitnik za učenike:Što od sljedećeg imaš kod kuće? • računar koji možeš koristiti za izradu domaćih zadataka

- 88,44%• Internet - 89,60%

PISA 2015 – Probno testiranje na kompjuterui na papiru – poređenje rezultata

RE

ZU

LTA

TI P

ISA

20

15 -

NA

UK

A

RE

ZU

LTA

TI

PIS

A 2

015

-Č

ITA

NJE

RE

ZU

LTA

TI P

ISA

20

15 -

MA

TE

MA

TIK

A

Trend: 2006 – 2015.

2006. 2009. 2012. 2015.Razlika

2015-2006.

Nauka 412 401 410 411 -1

Čitanje 392 408 422 427 35

Matematika 399 403 410 418 19

350

370

390

410

430

450

2006 2015

Nauka

350

370

390

410

430

450

2006 2015

Čitanje

350

370

390

410

430

450

2006 2015

Matematika

Odnos postignuća učenika i „pravednosti“ sistema

Pitanja iz upitnika

Što od sljedećeg imaš kod kuće?

DA - % učenikaPostignuće iz

naučne pismenosti

NE - % učenikaPostignuće iz

naučne pismenosti

Razlika u bodovima

računar koji možeš koristiti za izradu domaćih zadataka

88.44%417

9.10%383

34

priključak na internet89.60%

4167.95%

38630

klasična književna djela65.16%

43229.62%

38154

Faktori kulturnog statusa i postignuća

PISA 2015Nauka – glavna oblast

„Revolucionarna nova zubna pasta ne samo da još bolje uklanja karijes već sprečava i infarkt!“

Naslov u britanskom tabloidu,

oktobar 2016.

PISA 2015 istraživala je dva aspekta:

1. Postignuća učenika iz naučne pismenosti vezano za definiciju da naučno pismena osoba zna:• objasniti pojave naučno• procijeniti i osmisliti naučno ispitivanje• naučno interpretirati podatke i dokaze

2. Stavove petnaestogodišnjaka prema prirodnim naukama(bavljenje naukom, motivisanost, samopouzdanje)

Mogu li vjerovati ovoj

informaciji?

Konteksti u testiranju naučne pismenosti PISA 2015

Lični Lokalni/Nacionalni Globalni

Zdravlje i bolesti Održavanje zdravlja, nezgode, ishrana

Kontrola bolesti, prenošenje bolesti u društvu, izbor hrane, javno zdravlje

Epidemije, širenje zaraznih bolesti

Prirodni resursi Lična potrošnja materijala i energije

Održavanje ljudske populacije, kvalitet života, proizvodnja i distribucija hrane, snabdijevanje energijom

Obnovljivi i neobnovljivi prirodni sistemi, rast populacije, održiva upotreba vrsta biljaka i životinja

Kvalitet životne sredine

Postupanje, upotreba i odlaganje materijala i uređaja na način koji ne škodi životnoj sredini

Distribucija populacije, odlaganje otpada, uticaj na životnu sredinu

Biodiverzitet, ekološka održivost, kontrola zagađenja, proizvodnja i gubitak zemljišta/biomase

Opasnosti Procjena rizika u izborima životnog stila

Nagle promjene(npr. zemljotresi, loše vrijeme), postepene i progresivne promjene (npr. erozija obale, sedimentacija), procjena rizika

Klimatske promjene, uticaj savremene komunikacije

Granice nauke i tehnologije

Naučni aspekti hobija, tehnologije uređaja za ličnu upotrebu, muzičke i sportske aktivnosti

Novi materijali, uređaji i procesi, genetske modifikacije, medicinska tehnologija, transport

Izumiranje vrsta, istraživanje svemira, porijeklo i struktura univerzuma

Aspekti testiranja naučne pismenosti

- Naučno objasniti pojave

- Vrednovati i osmisliti naučno ispitivanje

- Naučno tumačiti podatke i dokaze

KOMPETENCIJE

- Poznavanje sadržaja

- Poznavanje metodoloških procedura u nauci

- Poznavanje epistemičkih razloga i ideja kojima naučnici opravdavaju svoje tvrdnje

ZNANJA

- Interesovanje za nauku

- Vrednovanje naučnih pristupa ispitivanju

- Svijest o životnoj sredini

STAVOVA

Kako to učenici čine pod uticajem je:

Konteksti- Lični- Lokalni- Globalni

Zahtijeva od učenika da demonstriraju

Stavovi petnaestogodišnjaka prema prirodnim naukama

1. Bavljenje naukoma. Očekivanja vezana za karijeru u oblasti nauke: Kakav posao

očekuješ da ćeš imati kad budeš imao/imala 30 godina?

b. Aktivnosti vezane za nauku

2. Motivisanost za učenje naukea. Uživanje u nauci

b. Interesovanje za šire područje nauke: teme kao što su biosfera,

kretanje i sile, prevencija bolesti.

c. Instrumentalna motivacija za učenje nauke: koliko je korisna

nastava prirodnih nauka za nastavak školovanja i karijeru

3. Naučna samouvjerenostkako učenici vide svoju sposobnost da koriste znanja iz nauke u stvarnim životnim situacijama

Bavljenje naukom - 1

12

7,6

5,2

6,1

5,8

5,7

17,0

14,5

4,7

3,9

0,4

0,3

2,1

3,0

0,8

1,5

0 5 10 15 20 25 30

Dječaci OECD

Dječaci CG

Djevojčice OECD

Djevojčice CG

Nauka i tehnika Zdravstvo ICT Tehničari i saradnici

%

Što misliš kojim ćeš se poslom baviti kad budeš imao/imala oko 30 godina?

Karijeru iz oblasti nauke planiralo je 2006. godine 9,8%, a 2015. godine - 21,2% CG učenika

Očekivanja učenika vezana za karijeru u nauci

Bavljenje naukom - 2

52

31

39

38

22

25

25

29

31

0 10 20 30 40 50 60

Gledam TV emisije koje se bave naučnim temama

Posuđujem ili kupujem knjige o naučnim temama

Posjećujem sajtove koji obrađuju teme naučnesadržine

Čitam naučne časopise ili članke u novinama

Odlazim u neki naučni klub

Simuliram prirodne pojave u kompjuterskimprogramima

Simuliram tehničke procese u kompjuterskimprogramima

Posjećujem vebsajtove ekoloških organizacija

Pratim vijesti koje objavljuju naučne i ekološkeorganizacije putem blogova i mikrobloginga

Bavljenje naukom čestoili redovno – 35 bodova više

Aktivnosti učenika vezane za nauku

Motivisanost za učenje nauke

40,8

43

47,2

58,9

59,2

47,6

32,3

41,6

56,9

70,1

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Biosfera (npr. ekosistem, održivost)

Kretanje i sile (npr. brzina, trenje, magnetne i gravitacione…

Energija i njeno pretvaranje (npr. očuvanje, hemijske reakcije)

Univerzum i njegova istorija

Kako nauka može da nam pomogne u sprečavanju bolesti

Interesovanje učenika za nauku

Djevojčice Dječaci

Instrumentalna motivacijaProcenat učenika koji se „slažu/potpuno se slažu“ da se „vrijedi potruditi oko školskih predmeta iz oblasti prirodnih nauka zato što će im to pomoći u poslu kojim kasnije žele da se bave” - 82%

Unutrašnja motivacija

Primjer interaktivnog PISA zadatka iz nauke 1 - uvod

Primjer interaktivnog PISA zadatka iz nauke 2 - pitanje

Primjer interaktivnog PISA zadatka iz nauke 3 – simulacija eksperimenta

Niv

o 3

, te

žin

a 4

97

Rje

šen

je: d

eh

idra

cija

i g

ub

itak

vo

de

Više podataka o PISA testiranju

Crnogorski PISA izvještaji i zadaci

• PISA 2015 u Crnoj Gori – izvještaj

• zbirke prevedenih zadataka iz naučne, matematičke i čitalačke pismenosti na vebsajtu Ispitnog centra www.iccg.co.me

• PISA izvještaji po školama

OECD

• Volume 1: Excellence and Equity in Education (eng.) http://www.oecd.org/pisa/publications/

• objavljeni prevedeni interaktivni zadaci iz naučne pismenosti na vebsajtuOECD-a (decembar 2016) http://www.oecd.org/pisa/test/

ic@iccg.edu.me