Το συμμετέχειν εστί ιστολογείν. Μία εθνογραφική μελέτη για τα blogs και την πολιτική.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αυτή η ανακοίνωση εξετάζει τη σχέση πολιτικής και εξουσίας όπως αυτή διαρθρώνεται σε ιστολόγια που αφορούν την πόλη και την περιοχή της Φλώρινας. Μέσα από αυτή τη σχέση μελετάται ο τρόπος που αναδεικνύεται η ιδιότητα του πολίτη στη πόλη της Φλώρινας και γίνεται κατανοητή η ταυτότητα του Φλωρινιώτη. Το εθνογραφικό υλικό στο οποίο βασίζεται η εργασία συγκεντρώθηκε από επιτόπια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το χειμερινό εξάμηνο 2011-12 στα πλαίσια του μαθήματος «Θέματα πολιτικής ανθρωπολογίας στη ΝΑ Ευρώπη». Για τις ανάγκες της εργασίας επιλέχθηκαν και εξετάστηκαν τρία ιστολόγια, από τα 10 περίπου που λειτουργούν και σχετίζονται με τη Φλώρινα.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το παρόν κείμενο καθορίζεται από τον συνδυασμό δύο ευρύτερων πλαισίων, την ιδιότητα του πολίτη και το διαδίκτυο. Τα ιστολόγια είναι ένα νέο είδος λογισμικών που σκοπός τους είναι να δίνουν βήμα στους πολίτες για να εκφραστούν μέσω άρθρων, βίντεο, εικόνων και ηχητικών αρχείων. Εκεί, λοιπόν, κεντρικό ρόλο έχει η διαντίδραση με άλλους χρήστες του διαδικτύου. Η δράση αυτή συνεπάγεται ένα είδος συλλογικότητας, που αν και δεν έχει ξεκάθαρα όρια, φανερώνει μια ξεκάθαρη ταυτότητα, αυτή του blogger. Επίσης, είναι φορτισμένη κυρίως πολιτικά και συγκροτείται γύρω από τους άξονες της εναλλακτικής δημοσιογραφίας και της ελευθερίας της έκφρασης, μέσω της χρήσης κριτικής και ειρωνείας. Έτσι, η ιδιότητα του πολίτη επαναπροσδιορίζεται στη Φλώρινα και λειτουργεί παράλληλα ως μέσο αναπαραγωγής του πολιτισμικού νοήματος και της «χώρο-χρονικής» διευθέτησής του στην τοπική κοινωνία.

Η έννοια της ιδιότητας του πολίτη μέσω της πρακτικής του blogging συνδέεται στην προσέγγισή μας με τις έννοιες της εξουσίας και της πολιτικής.

Βασιζόμενοι στην ορισμό που δίνουν οι Swartz, Turner και Tuden, η μελέτη της πολιτικής είναι «η μελέτη των διαδικασιών που υπεισέρχονται στον καθορισμό και την πραγματοποίηση δημόσιων στόχων, καθώς και στη διαφοροποιημένη απόκτηση και χρήση της εξουσίας από τα μέλη της ομάδας που επιδιώκουν τους στόχους αυτούς» (Swartz, Turner και Tuden 1966:7). Παράλληλα, αντιλαμβανόμαστε την εξουσία, όπως την ορίζει ο Ronald Cohen (1970:31) «ως την ικανότητα επηρεασμού της συμπεριφοράς των άλλων και/ή την απόκτηση επιρροής στον έλεγχο σημαντικών δράσεων». Η εξουσία, όπως έχει επισημάνει ο Foucault ασκείται με πιο λεπτούς τρόπους, είναι μια δύναμη που διαχέεται μέσω του λόγου και της γνώσης, υπόρρητη σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις, ένας τρόπος με το οποίο οι σύγχρονοι θεσμοί επιτηρούν, επιβάλλουν πειθαρχία και ελέγχουν. Τα εννοιολογικά αυτά εργαλεία αυτά παρέχουν τα μέσα για την ανάλυση μιας ευρείας ποικιλίας πολιτικών φαινομένων.

Στην έρευνά μας θεωρούμε ότι η δημιουργία ιστολογίου και η συμμετοχή στις διεργασίες που αυτό εμπεριέχει αποτελούν πολιτικές πρακτικές που ενέχουν τη διαχείριση και τη διαπραγμάτευση εξουσίας, η οποία ασκείται με πολλούς και διάφορους τρόπους.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Το πεδίο της έρευνάς μας αποτέλεσαν τα τρία ιστολόγια κατά την χρονική περίοδο Νοεμβρίου- Δεκεμβρίου 2011. Το διαδίκτυο, όπως έχει επισημανθεί, δεν αποτελεί ένα συμβατικό εθνογραφικό πεδίο, όπως μέχρι τώρα γνωρίζαμε αλλά ορίζεται ως μία νέα μορφή εθνογραφίας, ως «εικονική εθνογραφία». Σύμφωνα με τον Marcus «Ο άλλος, λιγότερο κοινός

τόπος της εθνογραφικής έρευνας, αυτό-συνειδησιακά σφηνωμένος σε ένα παγκόσμιο σύστημα, τώρα συχνά συσχετισμένος με το κύμα του νοητικού κεφαλαίου που ονομάζεται μετά-νεωτερικό, απομακρύνεται από τα μονά πεδία και τις τοπικές καταστάσεις της συμβατικής εθνογραφίας και σχεδιάζει να εξετάσει την κυκλοφορία των πολιτισμικών νοημάτων, αντικειμένων και ταυτοτήτων, σε συγκεχυμένο χώρο-χρόνο» (Marcus, 1998: 79).

Το internet ως μία νέα μορφή τεχνολογίας εμπίπτει στα παραπάνω και αποτέλεσε αφορμή για ένα νέο τρόπο εθνογραφικής έρευνας. Αφήνοντας πίσω τα δεδομένα- εδραιωμένα εργαλεία της εθνογραφίας όπως είναι η επιτόπια έρευνα, η συμμετοχική παρατήρηση και οι συνεντεύξεις, ακολουθούμε ένα νέο τρόπο προσέγγισης του ερευνητικού μας υλικού. Βασικό ζητούμενο αυτών των νέων ειδών εθνογραφίας αποτελούν ο προσδιορισμός των ορίων του πεδίου και η επεξεργασία της απρόσωπης εικόνας του ιστολογίου. Φαινομενικά και σε ένα πρώτο επίπεδο, τα όρια ενός συμβατικού πεδίου έρευνας είναι συγκεκριμένα ως προς τον χώρο και το χρόνο σε αντίθεση με τα όρια του διαδικτύου που μεταβάλλονται συνεχώς.

Στην προσπάθειά μας να οριοθετήσουμε το πεδίο μας θέσαμε ως πρωταρχικό μας στόχος τη διαμόρφωση κριτηρίων για τη συλλογή γενικότερων στοιχείων για τα προφίλ των ιστολογίων και την μετέπειτα κατηγοριοποίηση του περιεχομένου των αναρτήσεων. Παρατηρώντας την αρχική σελίδα κάθε ιστολογίου διαμορφώθηκε η πρώτη εντύπωση για την ταυτότητα του ιστολογίου αλλά και του ίδιου του διαχειριστή. Μέρος διαμόρφωσης αυτής της ταυτότητας αποτελούν και οι αναρτήσεις τις οποίες βάσει κριτηρίων κατηγοριοποιήσαμε σύμφωνα με το περιεχόμενό τους σε ‘πολιτικά’, ‘οικονομικά’ και ‘κοινωνικά’ θέματα.

Τα ερωτήματα που θέσαμε στο υλικό μας αφορούν τη σχέση του ατόμου με τους θεσμούς, τους τρόπους με τους οποίους συνδιαλέγεται μαζί τους, τους τρόπους με τους οποίους προσλαμβάνει και αναπαριστά την πόλη και την περιοχή του και τις κατηγορίες και τα χαρακτηριστικά της τοπικής ταυτότητας, τα οποία αναδύονται από τη διαδικασία αυτή.

Η εθνογραφική προσέγγιση του blogging συνδέεται και με μία σειρά από ηθικά ζητήματα που πηγάζουν από την σχέση του εθνογράφου με τους πληροφορητές. Από τη μια πλευρά ο ερευνητής πρέπει να διαχειριστεί τον τρόπο με τον οποίο αποκτά την γνώση, δηλαδή μέσω της χρήσης του διαδικτύου. Από την άλλη, η ανάγνωση ενός blog ή η παρακολούθηση των διαντιδράσεων που συμβαίνουν εκεί, γεννά έναν προβληματισμό που άπτεται της ηθικής υπόστασης της έρευνας και του ζητήματος του lurking, του τρόπου δηλ. με τον οποίο παρατηρεί κανείς και «κρυφακούει» μια εικονική κοινότητα χωρίς να κάνει την παρουσία του γνωστή σε αυτούς που παρατηρεί.

Εθνογραφικά παραδείγματα

Στα ιστολόγια τα οποία μελετήσαμε (florine@ news, papagr, nea florina.blogspot.com)

παρατηρούμε κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στοιχεία. Στην αρχική του σελίδα την

οποία ο blogger ανανεώνει καθημερινά τα θέματά του, υπάρχουν κάποιες κατηγορίες, οι

οποίες παραμένουν σταθερές. Όπως ρολόι, ημερολόγιο, μηχανή αναζήτησης, αρχειοθήκη,

καιρός, άρθρα εφημερίδων και τη επισκεψιμότητα του blog. Σε κάθε blog υπάρχουν

συγκεκριμένα στοιχεία ανάδειξης του προφίλ του εκάστοτε ιστολογίου. Στην αρχική σελίδα

του papagr, στο φόντο του blog απεικονίζεται αμυδρά ένα κομμάτι του παγκόσμιου χάρτη. Το

papagr αναγράφεται με μεγάλα και έντονα λευκά γράμματα, σε αντίθεση με το καφέ φόντο,

ενώ από κάτω ο blogger χρησιμοποιεί την εξής φράση: Από την Φλώρινα με νέα και απόψεις

που αφορούν όλους μας. Προβάλλοντας με την πρώτη ματιά την ταυτότητα και την

καταγωγή των θεμάτων του blog, τα οποία δεν αφορούν μόνο τους πολίτες της Φλώρινας,

αλλά και το υπόλοιπο ευρύ κοινό.

Παρακάτω, εναλλάσσονται διάφορα θέματα με αντίστοιχους τίτλους εφημερίδων, υπηρεσία

που παρέχεται απο τo google. Ενώ παρεμβάλλονται οι νέες του ειδήσεις, στα δεξιά της

αρχικής σελίδας, αναγράφεται η εξής φράση: ΄΄ Η δημοσιογραφία είναι ένα επάγγελμα, στο

οποίο περνάει κανείς τη μισή ζωή του μιλώντας για πράγματα.’’. Η φράση του δείχνει

εμπειρική ως προς το επάγγελμα της δημοσιογραφίας καθώς φαίνεται να το γνωρίζει καλά,

αν και ο ίδιος δεν θέλει να κάνει ευρέως γνωστά τα στοιχεία της ταυτότητας του, όσον

αφορά το επάγγελμά του. Σε αντίθεση με την παραπάνω φράση που αναφερόταν στο

επάγγελμα της δημοσιογραφίας ακολουθεί αυτό το σκίτσο του Αρκά, το οποίο φαίνεται να

είναι ιδιαίτερα σατυρικό. ΄΄ - Δεν ξέρω τι είμαι: blogger ή δημοσιογράφος; - Blogger είσαι. Οι

δημοσιογράφοι τα ξέρουν όλα...’’. Η αρχική ερώτηση δηλώνει ειρωνία και έντονο σατυρικό

ύφος,ενώ με την απάντηση ΄΄blogger είσαι’’ φαίνεται να αποποιείται τις ευθύνες του

απέναντι στο κοινό ως blogger, καθώς είναι ένας απλός πολίτης, σε αντίθεση με τον

δημοσιογράφο. Με τη φράση ΄΄Οι δημοσιογράφοι τα ξέρουν όλα’’ ειρωνεύεται τους

δημοσιογράφους για την ΄΄αντικειμενική’’ και ΄΄αμερόληπτη’’ ενημέρωση των πολιτών.

Σατυρίζει την εικόνα και τα εργαλεία ενός δημοσιογράφου και ενός blogger αντίστοιχα,

προβάλλοντας στο συγκεκριμένο σκίτσο έναν υπολογιστή από ξύλινα κουτιά και τούβλο, ενώ

το γραφείο στηρίζεται σε δύο τενεκέδες. Φαίνεται να τσαλακώνει την εικόνα των

δημοσιογράφων και των blogger για το ρόλο που διαθέτουν, εκφράζοντας τις απόψεις τους

στο κοινό και εκμεταλλευόντας το βήμα που τους διατίθεται, σε αντίθεση με τους απλούς

πολίτες. Στη συνέχεια, μετά τη φωτογραφία με το σκίτσο του Αρκά, υπάρχει ακόμη μία

φωτογραφία με τίτλο ΄΄Για μένα’’ και η επιλογή ΄΄Προβολή πλήρους προφίλ’’. Στη

φωτογραφία αυτή, την οποία ορίζει ως εικόνα προφίλ του, απεικονίζεται ένας Μακεδόνας

πολεμιστής. Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, και σε αντίθεση με την απόκρυψη στοιχείων του

επαγγέλματος του, δηλώνει την Μακεδονική και Φλωρινιώτικη ταυτότητα του. Η εικόνα,

αποπνέει το έντονο τοπικιστικό πνεύμα του διαχειριστή, και του ίδιου του ιστολογίου,

τονίζοντας ιδιαίτερα τη καταγωγή του. Σε αντίθεση με το ιστολόγιο papagr, το οποίο

αναδεικνύει την επαγγελματική του ταυτότητα και την καταγωγή του, τα ιστολόγια

neaflorina και florinea επιλέγουν να αναδείξουν μόνο την τοπική τους ταυτότητα μέσω

φωτογραφικού υλικού στην αρχική τους σελίδα, προβάλλοντας εικόνες από τοπία της

Φλώρινας.

Μελετώντας κάποιες από τις αναρτήσεις στη βάση των κριτηρίων που αναφέραμε πιο πάνω, αναδεικνύεται έντονα η ιδιότητα του πολίτη και ο τρόπος με τον οποίο μέσω των ιστολογίων ο διαχειριστής ή ο επισκέπτης του blog θίγει θεσμικά πρόσωπα, όπως ο Δήμαρχος και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι. Στην κοινωνία της Φλώρινας τα θεσμικά πρόσωπα επιβάλλουν την εξουσία λόγω της θέσης την οποία κατέχουν. Μέσω των πρακτικών του ιστολογίου υπάρχει η δυνατότητα για τον blogger ή τους επισκέπτες να βρίσκονται σε θέση εξουσίας μέσω της δύναμης του λόγου, η οποία εκφράζεται με ειρωνεία, κατά πρόσωπο επίθεση, καθώς επίσης και με υβριστικά σχόλια. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη και σχόλια επικρότησης ως προς τα θεσμικά πρόσωπα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αναρτήσεις που έχουν ως περιεχόμενό τους μόνο φωτογραφικό υλικό. Στις 24/11/2011, η ανάρτηση ΄΄ Ερημώνει ένας νομός και κανείς δεν συγκινείται’ ’έχει κοινωνικοπολιτικό χαρακτήρα, ενώ επιλέγει να εκφραστεί προβάλλοντας τρείς φωτογραφίες. Στις δύο από αυτές απεικονίζονται τα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια σταθμού της Μελίτης και Αμυνταίου-Φιλώτα, ενώ ανάμεσά τους παρεμβάλλεται μια τρίτη φωτογραφία στην οποία προβάλλεται ένα πωλητήριο. Ο τίτλος της ανάρτησης, σε συνδυασμό με την έλλειψη κειμένου και την προβολή των συγκεκριμένων εικόνων, δείχνει την έντονη και αντιδραστική πλευρά του διαχειριστή απέναντι στο γεγονός της πώλησης των ατμοηλεκτρικών εργοστασίων. Ενώ ταυτόχρονα φαίνεται υπερβολικός με την επιλογή του τίτλου ‘ Ερημώνει ένας νομός και κανείς δεν συγκινείται’’. .

Μία επιπλέον ανάρτηση η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει τα λόγια του ο Michel Foucault , στις 07/12/2011 έχει τίτλο «Δημοτικές Τουαλέτες Φλώρινας..!!» και έχει δημοσιευθεί στο florinea από έναν ανώνυμο χρήστη . Αναρτήθηκε με μεγάλο φωτογραφικό υλικό για να διαπιστωθεί η άθλια και αισχρή κατάσταση που έχουν οι δημοτικές τουαλέτες. Τα μόνα λόγια που αναφέρει είναι ότι ‘το θέαμα είναι λυπηρό και αισχρό’ και όλα τα υπόλοιπα αφήνει να τα δούμε και να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα. Αυτό που βλέπει ο αναγνώστης, είναι ένα αποτρόπαιο θέαμα πολύ κακής υγιεινής και παραμέλησης. Όπως είναι φυσικό τα σχόλια είναι πάρα πολλά και αιχμηρά ενάντια στην υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου αλλά και στον ίδιο το Δήμαρχο, τα οποία αξίζει να σημειωθούν. «Υποτίθεται ότι υπάρχει φύλακας/καθαριστής/συντηρητής, ή όπως αλλιώς τον λένε, για αυτή την δουλειά ή μήπως θεωρήθηκε και αυτός περιττός από τους δημοτικούς «άρχοντες»………????? Είναι η μοναδικές δημόσιες τουαλέτες και είναι σε αυτή τι κατάσταση….. αίσχος!!!!!!» «πού είναι ρε παιδιά οι δημόσιες τουαλέτες που δείχνετε; Οδό και αριθμό θέλω. Όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά κάτι τουρίστες με ρωτούσανε προχθές πού μπορούν να βρουν τουαλέτες και του είπα ότι τέτοιο πράγμα δε διαθέτει η πόλη. Αν κρίνω όμως από το χάλι που παρουσιάζουν, καλύτερα που δεν γνώριζα. Αυτές δεν είναι τουαλέτες, είναι ένα ακόμα ρεζιλίκι ανάμεσα στα τόσα που υφιστάμεθα καθημερινά σ’ αυτήν την πόλη με τους απαθείς και αμαθείς και σε κατάσταση λήθαργου πολιτών.»

Σύμφωνα με τα δύο παραπάνω παραδείγματα παρατηρείται ότι στο blog papagr ο ίδιος o blogger κάνει την συγκεκριμένη ανάρτηση, σε αντίθεση με τo blog florinea, όπου η ανάρτηση γίνεται από ανώνυμο χρήστη. Επίσης ο Foucault υποστηρίζει πως η εξουσία ασκείται με πιο λεπτούς τρόπους, είναι μια δύναμη που διαχέεται μέσω του λόγου και της γνώσης, υπόρρητη σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις’’. Αυτό αποδεικνύεται μέσω της ανάρτησης στις 9/12/2011 με τίτλο ΄΄ Απροετοίμαστη να πω η Δημοτική Αρχή;’’. Μετά τον τίτλο, αριστερά του κυρίως κειμένου, ο blogger επιλέγει να παρεμβάλλει την φωτογραφία μιας χιονισμένης πινακίδας του κώδικα οδικής κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ), που απεικονίζει την ολισθηρότητα του δρόμου.

Στο κείμενο που υπογράφει ο ίδιος, αναφέρει: ΄΄ Κάπως αργά βγήκαν στους δρόμους τα μηχανήματα του δήμου να ρίξουν αλάτι. Ο περισσότερος εργαζόμενος κόσμος ήδη βρίσκεται στις δουλειές του, με τους όποιους κινδύνους έκρυβαν οι παγωμένοι δρόμοι της πόλης. Καλό θα ήταν την επόμενη φορά να είμαστε περισσότερο γρήγοροι και συντονισμένοι. Για μία ακόμη φορά ο ρόλος του συμμετέχοντος πολίτη είναι ευδιάκριτος, καθώς παρουσιάζεται μέσω του λόγου του και του έντονου ενδιαφέροντος του για τη βελτίωση της πόλης του. Ταυτόχρονα, χαρακτηρίζεται επικριτικός, ειρωνικός και επιθετικός απέναντι στις δημοτικές αρχές, υπερασπίζοντας έτσι τους υπόλοιπους συμπολίτες του, που δεν διαθέτουν κάποιο μέσο έκφρασης δημοσίως, του λόγου τους.

Ο blogger έχει ακόμη τη δυνατότητα να αλλάξει τον τίτλο ενός ήδη αναρτημένου από άλλο blog άρθρου. Στο blog karatzoulis όπου αναρτήθηκε για πρώτη φορά αυτό το άρθρο, έχει τίτλο ΄΄Τί θα μου κάνουν; Θα μου τραβήξουν το αυτί;’’, φράση του ίδιου του Δημάρχου. Και τα δύο blogs έχουν δανειστεί από τον karatzouli αυτή την ανάρτηση .** Ενώ στο florinea

το άρθρο έχει δημοσιευτεί με τον πρωτότυπο τίτλο του, στο papagr στις 30/11/2011, ο blogger αποφασίζει να βάλει την προσωπική του άποψη, αλλάζοντας τον αρχικό τίτλο και βάζοντας ΄΄Τί άλλο θα κάνει αυτός ο άνθρωπος’’. Ο διαχειριστής του papagr δεν φαίνεται να συμμετέχει στην συγκεκριμένη είδηση παρά μόνο στον τίτλο του, ο οποίος αναγράφεται με κόκκινα έντονα γράμματα και τρία θαυμαστικά.

Μια ακόμη ενδιαφέρουσα ανάρτηση του papagr είναι ΄΄Πούντος- πούντος – Νάτος- νάτος, υποσχέσεις γεμάτος’’ στις 12/12/2011. Αναφέρεται στην επίσκεψη του εκπροσώπου του κόμματος Γιάννη Μιχελάκη την Κυριακή στη Φλώρινα στο ξενοδοχείο Φαίδων, με ανακοίνωση που εξέδωσε η ΝΟΔΕ Φλώρινας της Ν.Δ. Εδώ, το προσωπικό στοιχείο του διαχειριστή φαίνεται μόνο στον τίτλο του. Το κείμενο είναι αντικειμενικό, ενώ σχολιάζει ΄΄Να μην ξεχάσουν οι Φλωρινιώτες το κόκκινο χαλί,εεεε!!!!! Βρε ούστ καθικοκούραδα! Αξίζει να σημειωθεί, πως υπάρχουν άλλα τρία σχόλια από ανώνυμους. Ο πρώτος γράφει: ΄΄Όλα τα γουρούνια την ίδια μούρη έχουν΄΄, ο δεύτερος: ΄΄Γιατί δεν έρχεται την Τετάρτη που έχει λαϊκή αγορά; Τί φοβάται;...’’, ενώ ο τρίτος ανώνυμος με εντονότερο λόγο γράφει: ΄΄Ωραία, στο ίδιο ξενοδοχείο, στην ίδια αίθουσα που παρουσίασαν οι Σλαβοβούλγαροι το ανιστόρητο λεξικό τους. Τυχαίο; Δεν νομίζω! Αδέρφια, μακριά από το προσωπικό αυτό ξενοδοχείο. ΜΠΟΙΚΟΤΑΖΖΖΖΖ’’, καθώς υπογράφει με Φλωρινιώτικο Πατριωτικό Μέτωπο.

Όπως αναφέρει ο Ronald Cohen, η εξουσία ορίζεται ως η απόκτηση επιρροής στον έλεγχο σημαντικών δράσεων. Στην προκειμένη περίπτωση ο blogger παρατηρεί τα κοινωνικά δρώμενα στην περιοχή της Καστοριάς, κρίνοντας έτσι την αδράνεια του νομού της Φλώρινας. ΄΄ Δήμος Φλώρινας, ένας δήμος σε αγρανάπαυση’ ανάρτηση που κοινοποιήθηκε στο ιστολόγιο papagr στις 26/12/2011. Το κυρίως θέμα της ανάρτησης είναι η ίδρυση κοινωνικού παντοπωλείου από τον δήμο και την Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τον καυστικό τίτλο του κειμένου. Αυτό συμβαίνει γιατί ο διαχειριστής, με αφορμή την κοινωνική δράση της Καστοριάς, προσπαθεί να αφυπνίσει τα θεσμικά πρόσωπα και τους πολίτες της Φλώρινας. Στο άρθρο το οποίο υπογράφει ο ίδιος εκφράζεται και επιτίθεται κατά πρόσωπο στα θεσμικά όργανα της πόλης του λέγοντας: ΄΄Εσείς δήμαρχε και κ. δημοτικοί σύμβουλοι, σαΐνια, προτίθεστε να κουνηθείτε από τις θέσεις σας και να κάνετε κάτι για τους δημότες σας; Γνωρίζετε τι περνάνε οικονομικά ή δεν σας ενδιαφέρει;. Άσε, ξέρουμε καλά όλοι, ξύνεστε και απολαμβάνεται τους καφέδες σας σε καφέ της πόλης... Αλίμονο σας κύριοι ....το χνώτο του πεινασμένου να ξέρετε ότι βρωμάει ...και αυτό αργά ή γρήγορα θα το μυρίσετε.’’ Σε αυτό το σημείο είναι εμφανής η ειρωνεία και η έντονη συμμετοχή του στην κοινωνικοπολιτική ζωή της πόλης, με αντιδραστικό λόγο. Ασκεί έντονη κριτική καθώς τους αποδοκιμάζει, όντας αντίθετος με τα θεσμικά πρόσωπα του νομού.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σκοπός λοιπόν της εργασίας, ήταν να ερευνήσουμε με μια εθνογραφική ματιά τα

ιστολόγια και να λύσουμε τα διάφορα μεθοδολογικά ζητήματα που τέθηκαν κατά τη διάρκειά

της. Πεδίο έρευνας αποτέλεσαν τα ιστολόγια papagr, florinea news και neaflorina κατά τη

χρονική περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2011.

Στα συγκεκριμένα ιστολόγια μελετήσαμε το ύφος και το σχολιασμό των διαχειριστών

καθώς και του αναγνωστικού κοινού. Είτε επώνυμα, είτε ανώνυμα, τα σχόλια ποικίλλουν και

άπτονται στο πλαίσιο μιας γενικής θεματολογίας, που αφορά μια επαρχιακή πόλη και

συγκεκριμένα τη Φλώρινα. Η καθημερινή ροή των θεμάτων και η εναλλαγή της στάσης

διαχειριστών και αναγνωστών παραπέμπουν σε ένα ζωντανό οργανισμό που κινείται, κρίνει

και σχολιάζει.

Το internet δίνει, λοιπόν, το βήμα στους πολίτες να ασκούν κριτική στα θεσμικά

πρόσωπα της περιοχής τους και να κάνουν χρήση της ιδιότητας τους πιο ενεργά. Ο ρόλος

τους εκφράζεται μέσω του λόγου και εργαλείο αυτής της δυνατότητας αποτελεί το

blogging. Στα πλαίσια του blog η έννοια της εξουσίας δεν είναι απόλυτη, καθώς Δήμαρχος,

δημοτικοί σύμβουλοι και άλλα θεσμικά πρόσωπα του νομού έχουν αντίστοιχα δικαιώματα

έκφρασης με τους απλούς πολίτες.

Όσον αφορά τους διαχειριστές των ιστολογίων φαίνεται να δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα

στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που αφορούν κυρίως τη Φλώρινα. Καυστικοί,

επικριτικοί, αντιδραστικοί αλλά και απογοητευμένοι από τις ενέργειες και τα ίδια τα θεσμικά

πρόσωπα της πόλης τους με έντονο και ειρωνικό λόγο. Συμβάλλουν με το δικό τους τρόπο

στην προσπάθεια αφύπνισης των δημοτικών αρχών και των συμπολιτών τους, με ευδιάκριτο

το ρόλο τους ως ΄΄συμμετέχοντες πολίτες ’’.

Βάσει λοιπόν των παραπάνω, γίνεται εύκολα κατανοητή η διαδραστικότητα μεταξύ

θεσμών, θεσμικών προσώπων, πολιτών και των ίδιων των διαχειριστών. Τα ιστολόγια papagr,

florinea news και neaflorina αποτέλεσαν έτσι ένα πρωτότυπο και ιδιαίτερο πεδίο έρευνας

στο οποίο συμμετέχουν οι προαναφερθέντες, άμεσα ή έμμεσα, μέσω της επικαιρότητας.

Είναι γεγονός πλέον πως τα ιστολόγια αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας.

Προαναγγέλλουν πως στο μέλλον θα κατέχουν την κεφαλή στην ενημέρωση του κοινού,

αντικαθιστώντας τα μέχρι πρότινος γνωστά Μ.Μ.Ε. Μήπως η εποχή μας προστάζει….. Keep

blogging ?????