Toegankelijkheidvan winkels

Eengoedtoegankelijkewinkelbetekentsteedseencomfortverhogingvooriedereen.Deklantenhebbenernatuurlijkopdeeersteplaatsbaatbij,maarookdeleveranciersdieerregelmatigkomen.

Vooreenhelegroepmensenistoegankelijkheideenbelangrijkevoorwaardeomzelfstandigboodschappentedoenoftewinkelen.Ookdoordetoenamevanhetaantalouderenzaldenoodzaakvantoegankelijkheidsterktoenemen.Wiewerkmaaktvantoegankelijkheidinvesteertindetoekomstenzalzijnklantenbestandzientoenemen.

Ditwenkenbladiseenleidraadomdetoegankelijkheidvanwinkelsteverhogen.

Hetgeefthandelaars,ontwerpersenbouwhereneenaantaltipsomhunwinkelbereikbaarenbruikbaartemakenvooriedereen.

Parkeerplaatsen•Min.1parkeerplaatsisaangepastenvoorbehoudenvoorpersonenmeteenbeperking.

•Dezeparkeerplaatsenzijnmin.3,50mbreeden5mlang(6mlangalsdeauto’sachterelkaargeparkeerdworden)enliggenzodichtmogelijkbijdetoegangtothetgebouw(bijvoorkeurnietverderdan25m).

•Zewordenduidelijkgesignaleerd(gemarkeerderandeneneenofficieelbord).

•Hetparkeervakheefteendwarshellingvanmax.2%enheefteenrolstoelvasteondergrond(effen,aaneengeslotenenstroef).

•Isergeeneigenparkeervoorziening,dankaninsamenspraakmetdebevoegdeinstantiesgezochtwordennaareenoplossingophetopenbaardomein.

Toegangspad•Hettoegangspadisrolstoelvastenmin.1,50mbreed(terhoogtevanobstakelsmin.90cm).

•Hettoegangspadissteedsgoedverlicht.•Aansluitendepaden,voetpadenentrottoirafrittenzijngoedbereikbaarenvoldoendeverlicht.

•Erissteedseenpadvoorziendatvanafdeparkeer-voorziening,defietsenstallingenhetopenbaardomeinleidtnaardetoegangtothetgebouw.

Toegang•Detoegangtothetgebouwisgoedzichtbaar(signalisatie,vormgeving,kleurgebruik,tactieleenvisuelecontrasten,…).

•Detoegangisdrempelvrij.Eenniveauverschiltotmax.2cmistoegelaten.

•Devrijedoorgangsbreedtevandedeurbedraagtmin.90cm.

•Erisvoldoendevrijeruimtevoorenachterdedeur(min.1,50mdiameter)ommeteenrolstoeltekunnenmanoeuvreren.Aandezijdevandedeurkrukiseenopstelruimtevanmin.50cmvoorzien.

•Eenzelfsluitendpompmechanismebijmanueelbedienbaredeurenisvoldoendelichtafgesteld(max.3kg).Bijhetvolledigautomatiserenvandetoegangsdeurgenietenschuifdeurendevoorkeur.

•Eendraaideur(tourniquet)isnietbruikbaarvoorblindenofslechtzienden.Hetplaatsenvaneenextramanueledeurisinditgevalnoodzakelijk.

•Ookterhoogtevaneenbeveiligingssysteemiseendoorgangsbreedtevanmin.90cmgegarandeerd.Voorziebijeendraaihekofdraaikruishekeenalternatievetoegangmetvleugeldeuren.

•Mattenvormengeenobstakelalszekortehaartjes eneenantisliponderlaaghebben.Zeliggenbestverzonkenindevloer.

•Brengaandebuitenzijdevandetoegangeeninformatie-bordaanmetdegegevensvandewinkel(openingsuren,…).Dezegegevenszijnaangebrachtincontrasterendekleurenenmetvoldoendegrote,schreeflozeletters.

500cm

150cm

350cm

120cm

150cm

•Terhoogtevandetoonbankofbalieiseenvrijedraairuimtemeteendiametervan1,50m.

•Bijmeerderekassa’snaastelkaar(zoalsbijgrootwarenhuizen)iseenvrijedoorgangsbreedtevanmin.1,20mtussendeverschillendekassarijennoodzakelijk.

•Hetschermvandekassaiszichtbaarenduidelijkleesbaar(voldoendegrotecijfersenvoldoendecontrast)voordeklant.

•Hetbetaalsysteemisverplaatsbaarofgeplaatstophetverlaagde,onderrijdbaredeel,opeenhoogtevanmax.80à85cmzodattoetsenengleuvenbereikbaarzijnvanuiteenzittendepositie.

Winkelinrichting•Zorgvooreenevenwijdige,rechtlijnigeschikkingvanderekken.

•Tussenderekkeniseenvrijebreedtevanmin.1,20m.Aandeuiteindenvaneenrekiserkeermogelijkheid(eenvrijedraairuimtemeteendiametervan1,50m).

•Bijeenplaatselijkeversmallingiseenvrijebreedtevanminstens90cmgegarandeerd.

•Vermijduitstekendevoorwerpentussenderekkenenoverhangendeproductenofobstakelsopdelooproute.

Etalage•Hetgezichtsveldvaneenzittendpersoonislagerdandatvaniemanddierechtstaat.Plaatsdegeëtaleerdeproductenniettehoog.Ookkleinepersonenenkinderenhebbenhierbaatbij.

•Afhankelijkvandegroottevandeproductendiegepresenteerdworden,komtdeonderhoogtevanhetetalageraamtussen40cmen70cm.

•Kiesreclameaffichesmeteenduidelijkleesbaarlettertype.Eenvoudigeletters,zonderversieringen,komenhiervoorinaanmerking.

•Luifels,uithangbordenenzonnetentenhangennietlagerdan2,30m.

•Bijhetplaatsenvanverkoopsartikelenofreclame-bordenophetvoetpad,moetvolgenshetbesluitvandeVlaamseregeringinzakewegenvoorvoetgangers-verkeereenobstakelvrijeloopwegvanminstens1mbehoudenblijven.Eenvrijedoorgangvanmin.1,50misechteraantebevelen.Alleobstakelszijnaanéénzijdevandelooproutegeplaatst.

Kassa en onthaal•Detoonbankofbaliebestaatuittweehoogten, zodatbezoekerszowelstaandalszittendgeholpenkunnenworden.Hetverlaagdedeelisonderrijdbaar(eenvrijeruimtevan70cmhoog,60cmdiepen90cmbreed).Hetgedeeltewaarbezoekersstaandgeholpenworden,is1,10mhoog.

80cm

110c

m

150cm

70cm

•Bieddekoopwaren(tochzekerdedagdagelijkseproducten)goedbereikbaaraan,opeenhoogtetussen40cmen1,40m.

•Hetschikkenvandezelfdeproducteninverticaleblokken(bovenelkaarinplaatsvannaastelkaar)zorgtervoordatzevooriedereenbereikbaarzijn.

•Plaatsindienmogelijkopregelmatigeafstandenstoelenofzetels.Dieverhogenhetcomfortvanallebezoekerseninhetbijzondervanbezoekersdieslechttebeenzijn.

•Voorziebijdezitmogelijkheidookeenvrijeopstelruimtevanmin.90cmx1,40mvoorrolstoelgebruikersenkinderwagens.

•Prijsaanduidingenbijdeverkoopsproductenzijnvoldoendegrootenvormeneengrootcontrastmetdeachtergrond.

•Eenwinkelmandjeisvoorrolstoelgebruikersenslechtziendengemakkelijkerdaneenwinkelkar.Ouderenverkiezenminderdiepewinkelkarren.

Paskamer •Minstenséénpaskamerisalsaangepastvoorzien:voldoendegrootzodatereendraaicirkelvanmin.1,50mgemaaktkanwordenenvrijvanobstakels.

•Dedeurvandepaskamerdraaitnaarbuitenopen.Eenhorizontalegreepaandebinnenzijdevandedeurvergemakkelijkthetopenenenhetsluiten.Handigiseengordijnalsafsluiting.

•Meteengordijntussentweepaskamersishetmogelijkééngrotepaskamertemakenalshierbehoeftetoeis.

•Aanéénvandewandeniseenleuningvoorzienop90cmhoogtevoorsteunbijhetomkleden.

•Voorzieeenverplaatsbarestoelindepaskamer.•Kapstokkenenkleerhangerszijnopverschillendehoogtengeplaatst(enkeleopeenhoogtevan1,20m).

•Spiegelszijnzogeplaatstdatdeonderrandopmax.90cmendebovenrandopmin.2mbovenhetvloerniveaukomt,zodatzowelpersonenmeteenkleinealseengrotegestaltezekunnengebruiken.

Algemene aandachtspunten•Dekleurenvandewandenenhetplafondcontrasteren.Ookdekleurvanhetmeubilairzoalswinkelrekken,kassa’s,…contrasteertmetdeomgeving.

•Erisvoldoendeengelijkmatigeverlichtingaanweziginelkezonevandewinkel.Terhoogtevandekassa’s,paskamers,…iseenaccentverlichtingnoodzakelijk.

•Voorzieeengoedesignalisatie.Maakgebruikvancontrasterendekleurenenvoldoendegroteletters.Bijvoorkeurwordenlettersen(universele)pictogrammenookuitgevoerdinreliëf.

•Vermijdteveelachtergrondlawaai,zoalsradio,airconditioning,…zodateengesprekvooreenslechthorendemogelijkis.Ookvoorouderenenpersonenmetoriëntatieproblemenishetbelangrijkelkaarduidelijktekunnenverstaan.

•Personenmeteenallergiehebbenbehoefteaanstofvrijeenonderhoudsvriendelijkematerialen.

150cm

120c

m

90cm

Circuleren in het gebouw•Opdelooproutewordendrempelsenobstakelssteedsvermeden.Gangenendoorgangenzijnmin.1,50mbreed(terhoogtevanobstakelsmin.90cm).

•Glazendeurenenwandenzijnvoorzienvaneencontrasterendekleurmarkeringopdriehoogtes.

•Kleineniveauverschillen(tot18cm)wordenoverbrugddooreenhelling.Grotereniveauverschillenwordenoverbrugdmeteencombinatievaneenhellingoftrapeneenlift.

Trap•Detrapheefteenvrijedoorgangsbreedtevanmin.1m.•Trappenzijnvanhetrechtetype,niettesteilenvoorzienvanslipvrijmateriaal.

•Detrapvoldoetaandetrapformule:2xoptrede+aantrede=57à63cm.Deoptredeismax.18cmendeaantredemin.23cm.

•Optimaaliseromde10à12tredeneentussenbordesomuitterusten.

•Aanbeidezijdeniseenstevigeleuningaangebrachtoptweehoogtes.Boven-enonderaandetraplooptdeleuning40cmdoor,waarnazeafgebogenofafgerondwordtnaardewandofvloer.

•Hetbeginenheteindevaneen(rol)trapwordtaangegevendooreenvoelbareencontrasterendewaarschuwingsstrookvan60cmoverdevolledigebreedte.

Helling•Dehellingheefteenvrijedoorgangsbreedtevanmin.1,20m.

•Dehellingsgraadvanhellingenisafgestemdophettotaalteoverbruggenhoogteverschilenvarieert:

-max.10%bijniveauverschillentot10cm; -max.5%bijniveauverschillenvan50cmofgroter.•Voorennaelkehellingiseenvrijeenvlakkedraairuimte(doormeter1,50m).

•Aanbeidezijdeniseenstevigeleuningaangebrachtoptweehoogtes,zodatzowelgrotealskleinemensenenkinderendeleuningkunnengebruiken.Boven-enonderaandehellinglooptdeleuning40cmdoor,waarnazeafgebogenofafgerondwordtnaardewandofvloer.

Lift•Deliftiseenpersonenliftenisrolstoeltoegankelijk.•Deliftkooiismin.1,10mbreeden1,40mdiep(eendieptevan1,60misaangewezen).

•Deautomatischeliftdeurheefteenvrijedoorgangs-breedtevanmin.90cm.

•Voordeliftdeuriseenvrijedraairuimtemeteendiametervanmin.1,50m.

100c

m

75cm

65cm

90cm

4-5cm

6cm

60cm

40cm

60cm

40cm

100cm

15°

2x+y=57à63cm

xy

Communicatie en dienstverleningZelfstandigkunnenwinkeleniseenmeerwaardevoorelkebezoeker,ookvoorpersonenmeteenbeperking.Dedienstverleningindewinkelzorgtsteedsvooreenbelangrijkebijdrageomdittebereiken.

Enkeletipsvooreengoededienstverleningzijn:•Richtjevragenenopmerkingenrechtstreeksaandepersoonennietaandebegeleideroftolk.

•Vraagofenhoejekanhelpenvooraleerjeiets(ongevraagd)onderneemt.

•Gebruikdecorrecteterminologie.Wesprekenoverpersonenmeteenbeperkingofhandicap.Verouderdeterminologiezoalsmindervaliden,invaliden,doofstommen,…wordtnietmeeraanvaard.

•Weesbereidombelangrijkeinformatieaantegevenofomallesopteschrijvenalsmendaaromvraagt:

-Gebruikeenvoudige,directetaalenvermijddialect. -Gebruikkortezinnenenvermijdabstracte begrippen.

-Vermijdvaktaal,afkortingeneninitialen.•Biedinformatiezoveelmogelijkzowelvisueel,tactielalsauditiefaan.

•Voorpersonendienietzelfnaardewinkelkunnenkomen,iseendienstdieopbestellingproductenaanhuisleverteenextraservice.

•DewebsiteistoegankelijkendraagthetAnySurfer-kwaliteitslabel.

•Geefjuisteinformatieoverdetoegankelijkheidvandewinkel(bv.deaanwezigheidvaneenaangepasteparkeerplaats,lift,…).Contactgegevens,openingsuren,bereikbaarheidenanderepraktischegegevenswordenduidelijkvermeld.

•Blindengeleide-enassistentiehondenhebbentoegangtotdevolledigewinkel.

Indezelfdereekszijnookdevolgendewenkenbladenverschenen:

Toegankelijkheidvan...appartementsgebouwen,bankgebouwen,bibliotheken,cultuur-engemeenschapscentra,gebeds-enbezinningshuizen,groengebieden,hogescholenenuniversiteiten,hotels,kantorenvanvrijeberoepen,medischepraktijken,publiekdomein,restaurantsencafés,scholen,signalisatieeninformatieinenrondhetgebouw,socialediensten,speeltuinen,sporthallenenzwembaden,stembureaus,studiedagen,voetbalstadions,voetpaden.

© Enter vzw, Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid

Praktische informatieDitwenkenbladiseenpublicatievanEntervzw,insamenwerkingmetToegankelijkheidsbureauvzwenmetdesteunvandeVlaamseOverheid,GelijkeKanseninVlaanderen.

Enter vzwBelgiëplein1–3510HasseltTel.011265030–Fax011874139info@entervzw.bewww.entervzw.be

Ditwenkenbladvermeldteenaantalbasisrichtlijnen.Voormeerspecifiekerichtlijnenenadviesopmaatvanuwprojectkuntuterechtbijdeprovincialeadviesbureaustoegankelijkheid:

Adviesbureau Toegankelijke Omgeving vzw (ATO)Tel.037803538(Oost-Vlaanderen)www.ato-vzw.be

Centrum voor Toegankelijkheid Provincie Antwerpen (CTPA)Tel.032405647(Antwerpen)www.provant.be/welzijn/toegankelijkheid

Toegankelijkheidsbureau vzwTel.011874138(Limburg)Tel.024655525(Vlaams-Brabant)Tel.025022757(Brussel)www.toegankelijkheidsbureau.be

Westkans vzwTel.050407373(West-Vlaanderen)www.westkans.be

Ukuntditwenkenbladookaanvragenbij:Gelijke Kansen in VlaanderenVlaamseOverheidBoudewijnlaan30–1000BrusselTel.025535846–Fax025535138gelijkekansen@vlaanderen.be

RegelgevingWinkelswordenbeschouwdalspubliektoegankelijkegebouwen.Gaje(ver)bouwen,dandienjeinVlaanderenrekeningtehoudenmetde‘GewestelijkeStedenbouwkundigeVerordeningvan5juni2009inzaketoegankelijkheid’.

Surfnaarwww.toegankelijkgebouw.bevoormeerinformatieoverdezeregelgeving.Jevindterookhet‘Handboektoegankelijkheidpubliekegebouwen’,werktoolsenheelwattipsvoorhetrealiserenvantoegankelijkegebouwen.

Databank Toegankelijk VlaanderenWiljeeentoegankelijkewinkelvindenofwiljedetoegankelijkheidvanjewinkelbeterkenbaarmakenaanbezoekers,surfdannaarwww.toegankelijkvlaanderen.be.