tÜrkÇe soru bankasi · Ön sÖz sevgili Öğrenciler, yayın hayatına kurumsal deneme...

TÜRKÇE SORU BANKASI

Bu kitabın tüm hakları AÇIK UÇ YAYINLARI’na aittir. Kitabın tamamının ya da bir kısmının

elektronik, mekanik, fotokopi veya herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması

ve depolanması yasaktır.

© Copyright Açık Uç Yayınları

Yazar

Cumali ÖZPOLAT

ISBN

978-625-44478-0-8

Dizgi • Grafik

Açık Uç Yayınları Grafik Ekibi

İletişim Bilgileri

AÇIK UÇ YAYINLARI

Strazburg Caddesi Altınhan İşhanı 17/23

Sıhhiye • ANKARA

e-posta: [email protected]

www.acikucyayinlari.com

0 532 242 92 07

Basım Yeri

HAMDİOĞULLARI İÇ VE DIŞ TİC. A. Ş.

Balıkhisar Mahallesi 30. Cadde No: 15/1 Akyurt

Altındağ • ANKARA

ÖN SÖZ

Sevgili Öğrenciler,

Yayın hayatına kurumsal deneme sınavları ile başlayan AÇIK UÇ YAYINLARI sınavlara hazırlık kitaplarıyla da siz değerli öğrencilerimizin yanında olmaya devam edecektir.

AÇIK UÇ YAYINLARI olarak tüm çalışmalarımızda öncelikli hedefimiz, MEB müfredatına uy-gun, ÖSYM tarzında güncel ve özgün yayınlar hazırlamaktır.

Son yıllarda sınavlara hazırlıkta Türkçe dersinin önemi her geçen gün artmaktadır. Özellik-le paragraf sorularındaki anlam yoğunluğunun fazla olmasının öğrenciler üzerinde olumsuz etkileri olmaktadır. Dil bilgisi sorularında ise sınavlarda alışılmışın dışında sorulara pek yer verilmemektedir ama öğrencilerin büyük çoğunluğu, dil bilgisi sorularına karşı olan ön yargı-larından dolayı bu tarz sorularda da sıkıntılar yaşanmaktadır.

Hazırlamış olduğumuz Türkçe Soru Bankası’nın bu ihtiyaca cevap vereceğini düşünüyor ve öğrencilerimizin gerek paragraf sorularına gerek dil bilgisi sorularına olan yaklaşımları üzerin-de olumlu etkisinin olacağını düşünüyoruz.

Türkçe Soru Bankası’nı hazırlarken konuları alt başlıklara ayırarak testlerde sormaya çalıştık, bir konuyla ilgili en son sorulacak bir soruyu ilk testte sormamaya özen gösterdik; öğretmen-lerimizin sınıf ortamındaki ders anlatımlarını da göz önüne alarak konu testlerini hazırlamaya çalıştık.

Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen kurucumuz ve yazarımız Cumali Özpolat’a özverili çalışmasından dolayı teşekkür ediyoruz.

Türkçe Soru Bankası’nın tüm öğrencilerimize faydalı olmasını diliyoruz.

Görüş ve değerlendirmeleriniz için

www.acikucyayinlari.com

İÇİNDEKİLER

SÖZCÜĞÜN ANLAM VE YORUMU …………..…………………………………………….....................…...…. 5

CÜMLENİN ANLAM VE YORUMU …………..……………………………………………...................…....…. 27

ANLATIM BİÇİMLERİ VE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI …………..……………............…..……. 55

PARAGRAFIN YAPISI …………..……………………………………………..................…........................…… 65

PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ VE KONUSU …………..……………………………...................…..……. 87

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCELER …………..…………………………...…………................…….…. 105

PARAGRAFTA SORU - CEVAP …………..……………………………………………..................……..........…. 119

ÖSYM TARZI KARMA SORULAR …………..……………………………………………........................………. 123

SES BİLGİSİ …………..……………………………………………..................…….....................................…. 127

YAZIM KURALLARI …………..……………………………………………..............................................……. 139

NOKTALAMA İŞARETLERİ …………..…………………………………………….............................…...….…. 151

SÖZCÜKTE YAPI – KÖKLER …………..……………………………………………............................……....…. 163

ÇEKİM EKLERİ …………..……………………………………………..............................................……....…..171

YAPIM EKLERİ …………..……………………………………………..............................................….…...…. 177

YAPISI BAKIMINDAN SÖZCÜKLER …………..…………………………………….……..................…....……. 183

BİRLEŞİK YAPILI SÖZCÜKLER …………..……………………………………………...........................…….…. 189

ADLAR VE AD TAMLAMALARI …………..…………………………………………….........................….……. 193

SIFATLAR (ÖN ADLAR) ………..……………………………………………..................….....................……. 203

ZAMİRLER (ADILLAR) …………..….…………………………………………..................…....................……. 211

ZARFLAR (BELİRTEÇLER) …………..……………………………….……………................................….……. 217

EDATLAR (İLGEÇLER) – BAĞLAÇLAR – ÜNLEMLER …………..………………….…............…....…….... 223

SÖZCÜK TÜRLERİ KARMA …………..……………………………………………..................……..............…. 229

FİİLLER (EYLEMLER) – ÇEKİMLİ FİLLER – KİP KAYMASI .......................................................... 236

EK FİİL (EK EYLEM) …………..…………………………………………….......................................…....……. 245

FİİLİMSİLER (EYLEMSİLER) …………..……………………………………………...........................…....……. 251

FİİLDE ÇATI …………..……………………………………………..................................................…....……. 257

FİİLLER KARMA …………..……………............................................................................……......... 265

CÜMLENİN ÖGELERİ …………..……………....................................................................…….....…. 271

CÜMLE ÇEŞİTLERİ …………..…………….........................................................................……....…. 293

KARMA DİL BİLGİSİ …………..…………….......................................................................……....…. 311

ANLATIM BOZUKLUKLARI …………..…………….............................................................……....…. 319

“TESTLERİN CEVAP ANAHTARI BİR SONRAKİ TESTİN ARKASINDADIR.”

SözcüğünSözcüğünAnlam ve YorumuAnlam ve Yorumu

11 ÜN

İTE

ÜN

İTE

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST1Sözcüğün Anlam ve Yorumu

7

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tatma” duyu-suyla ilgili bir kavram, “işitme” duyusu ile ilgili olarak kullanılmıştır?

A) Toplantı çok tatsız başlamasına rağmen güzel bitmişti.

B) Tablolarında genellikle sıcak renkleri kullanma-yı tercih ediyordu.

C) Hiçbir şey olmamış gibi kitap okumaya devam ediyordu.

D) Salonu için aldığı halının çok tatlı bir rengi var-dı.

E) Çok uzaklardan gelen acı bir çığlıkla herkes ir-kildi.

5. Dört beş günden beri çay pişirilmediği için bu sırları I dökülmüş, kulpu çatlamış küçük emaye çaydanlıkta II III IV bize ikram ettiği çayın tadı gerçekten çok güzeldi. V

Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden han-gisi yansımadan türemiştir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, anlam genişlemesini örnekleyecek biçimde kul-lanılmamıştır?

A) Tüm sınıf, defterlerinin yapraklarını çevirmeye başladı.

B) Jeoloji dalında doktora yapmak için İTÜ’ye kay-dını yaptırdı.

C) Makinenin kolunu çeviremeyince ustasından yardım istedi.

D) Bilinçsiz avlanma sonucunda gözünden yarala-nan geyiğin tedavisi tamamlandı.

E) Uçağın sağ kanadındaki motorun arızalanma-sıyla uçak acil iniş yapmıştı.

1. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükler-den hangisi mecaz anlamda kullanılmamıştır?

A) Çok acı çektiği yazdığı şiirlerden anlaşılıyordu.B) Bilgiye çok aç olduğu kitaplara olan merakın-

dan belliydi.C) Sözlerini tartarak konuşmak her zaman için iyi-

dir.D) Kafası çok karışık olmasına rağmen bütün işle-

rin üstesinden geldi.E) Odunlar ıslak olmasına rağmen ateşi alevlen-

dirmek zor olmadı.

2. Trajik kavramı, tarih boyunca farklı yazarlar tara-fından farklı biçimlerde ele alınmıştır. Kuşkusuz, bu yaklaşım farklılıklarının tarihsel süreç içinde meydana gelen siyasal, toplumsal, ekonomik olay ve gelişmelerle yakından ilişkisi vardır.

Bu cümledeki altı çizili sözlerin yerine aşağıdaki-lerin hangisi sırasıyla getirilirse cümlenin anlamı değişmez?

A) kargaşa – tarz B) acıklı – şekil

C) kötü – oluşum D) mutsuzluk – durum

E) kuralsızlık - şekil

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt (karşıt) an-lamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır?

A) Konuyu yeterince anlayıp anlamadığınızı bilmi-yorum.

B) Eski evlerinin yakınına güzel bir park yapılıyor-muş.

C) Hep yanımda birileri olsun, beni hiç yalnız bı-rakmasınlar istiyorum.

D) Düzenli bir işte çalışmayı herkesten çok istiyor-du.

E) Kimse onun buraya niçin geldiğini merak etmi-yordu.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST1Sözcüğün Anlam ve Yorumu

8

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dokunma” du-yusuyla ilgili bir kavram, “işitme” duyusuyla ilgili olarak kullanılmıştır?

A) Yumuşacık yatağında kısık sesiyle konuşmaya çalışıyordu.

B) Son yaptığı heykellerinde sert kıvrımlara daha çok yer vermişti.

C) Geminin rıhtıma gelmesiyle ortalık hareketlen-mişti.

D) Keskin bir düdük sesi ile irkildi istasyonda treni bekleyen yolcular.

E) Odayı aydınlatan kör bir ışığın altında güzel sohbetler ediliyordu.

8. Bir sözcükle anlatılabilecek bir kavramı birden faz-la sözcükle ifade etmeye “dolaylama” denir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamanın bir örneği yoktur?

A) Sanatçının bu romanı beyaz perdeye aktarıla-cakmış.

B) Kara Kıta ile ilgili belgeseller hep ilgimi çekmiş-tir.

C) O gün gittiğimiz düğün yemeğinde bir kuş sütü eksikti.

D) Vatani görevini yapmak isteyen gençler davul zurnayla uğurlandı.

E) Toplantıda herkese hayat arkadaşını tek tek ta-nıttı.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan tü-remiş bir sözcük kullanılmıştır?

A) Kuşların ötüştüğü, çamların mis gibi koktuğu köyümü çok özledim.

B) Yağmurdan sonra çatıdaki su sızıntısı daha be-lirgin hale geldi.

C) Kaşıntıdan günlerdir uyuyamadığı için doktora gitmişti.

D) Karanlık yollarda yürürken içim ürpertiyle dolu-yor.

E) Radyodan gelen cızırtılı ses herkesin dikkatini dağıtıyordu.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikilemeyi oluş-turan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?

A) Okuyup araştırmadan yalan yanlış bilgilerle ko-nuşulmaz.

B) Evde eski püskü ne varsa hepsini evin bodrum katına indirdik.

C) Gün boyu kendini aç bırakıp eve gelince abur cubur şeylerle karnını doyururdu.

D) Bu işin kendisi için hayat memat meselesi oldu-ğunun farkındaydı.

E) Sınavdan sonra güle oynaya eve kadar yürü-dük.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcü-ğün sesteşi yoktur?

A) Bir müddet çalıştıktan sonra ara verip biraz din-lendik.

B) Çocuklarımıza en çok güven duygusunu aşıla-malıyız.

C) Karadeniz’in yaylalarında içtiğim çayı hiçbir yerde içmedim.

D) En küçük oğluna bir kır düğünü yapmayı çok is-tiyordu.

E) Geç vakitlere kadar çalıştığı için çocuklarını bile zor görüyordu.

12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “insandan doğaya aktarma” yoktur?

A) Sesini ağaçlar, taşlar dinlesin Sunalar saç gibi bele dolansın

B) Benim adım çam ağacı Güzel görünüp dururum

C) Yaz selleri gibi akar çağlarım Hançer aldım ciğerimi dağlarım

D) Tüm kuşlar selamlaşır Ağaçlarla böcekler oynaşır

E) İsyan etmiş gibiydi gökyüzü Kan revan içindeydi eli yüzü

“Testlerin cevap anahtarı bir sonraki testin arkasındadır.”

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TESTSözcüğün Anlam ve Yorumu

9

21. Depremin ardından uzmanların yaptığı açıklamay-

la tüm şehir rahat bir nefes almıştı. Yukarıdaki cümlede olduğu gibi kimi sözler ben-

zetme amacı güdülmeden kendi anlamları dışında kullanılır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek olabilecek bir kullanım vardır?

A) İstanbullu, sabah ve akşam saatlerinde yaşa-nan trafik çilesinin son bulmasını istiyordu.

B) Bankaya giren soyguncular tüm kasayı çantala-rına doldurup izlerini kaybettirmişti.

C) Rüzgârın esintisiyle balkondaki sedirde uyuya-kalmışım.

D) Yaşlı ve hastalara toplu taşıma araçlarında yer vermek gerekir.

E) Sert bakışlarıyla etrafındakileri rahatsız ediyor-du.

2. Somut anlamlı bir sözcük, anlam genişlemesi yo-luyla soyut bir anlam kazanabilir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek olabilecek bir kullanım vardır?

A) Olaya bir de bu gözle bakmanız daha doğru ola-caktır.

B) Düzenli spor yapanlar daha kaliteli bir yaşam sürmektedir.

C) Soğuk havaya rağmen incecik kıyafetleriyle dı-şarı çıkmıştı.

D) Gazete ilanlarına bakarak kendine uygun bir iş arıyordu.

E) Etrafı saran sis nedeniyle birçok yol ulaşıma ka-patılmıştı.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük nicel anlamda kullanılmıştır?

A) Romanlarında sıcak üslubu sayesinde okurun gönlünü fethederdi.

B) Günümüzde iyi insanların kıymeti pek bilinmi-yor.

C) Zor günlerimi geride bırakmanın mutluluğunu yaşıyorum.

D) Kendine yüksek hedefler koyup çalışmaya baş-ladı.

E) Gönlümü almak için sayısız çiçek göndermişti.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük-le ayraç içindeki anlamı uyuşmamaktadır?

A) Kasabanın kalburüstü kişileri de düğüne gel-mişti. (seçkin)

B) Bu ilaçları günaşırı içerse birkaç aya kadar iyile-şirmiş. (iki günde bir)

C) Gazetelerin ve dergilerin son yıllardaki tirajı düşmeye devam ediyor. (kalite)

D) Eleştirilerini yansız yaptığını ve yazarlara yol göstermek istediğini söylüyordu. (tarafsız)

E) Arazilerinin satılmasıyla Ahmet Efendi artık eni-konu zengin biri olmuştu. (iyiden iyiye, iyice)

5. Ayrılık da bir olanaktır bilirsin İnce bir sis, bir hüzün örtüsü Dumanlı bir ıslık yakışır şimdi Dudaklarıma, bırakıp giderim

Bu dörtlükte altı çizili sözcük aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilebilir?

A) Gerçek anlamaB) Ad aktarmasınaC) DolaylamayaD) SoyutlamayaE) Terim anlama

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde benzetmeye dayalı bir somutlama söz konusudur?

A) Uzun yolculukları sevdiği için bu mesleği seç-mişti.

B) Dürüstlük, giymesini bilene iyi bir elbisedir.C) Sabırsızlıkla uçağa bineceği günü bekliyordu.D) Bahçeden topladığı domatesleri yıkayıp masa-

ya koydu.E) Kurban Bayramı tatilinin on gün olması turizm-

cileri sevindirdi.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TESTSözcüğün Anlam ve Yorumu

10

Test 1 • Cevap Anahtarı

27. (I) Avanos’ta seramik kültürünün ileri bir düzeye

ulaştığı bilinmektedir. (II) Ancak bu zengin kültü-rün çok azı günümüze kadar ulaşabilmiştir. (III) Ancak geçim kaynağı seramik üretimine dayalı olan Avanos, son zamanlarda epey sıkıntı çekmek-tedir. (IV) Bu durumun önüne geçmek için Avanos çömlekçiliğinin canlandırılmasına yönelik kurum-sal ve bireysel çabalar olsa da yeterli olamamak-tadır. (V) Dolayısıyla Avanos çömlekçiliği kaybolma tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede, “seramik” sözcüğü temel anlamda kullanılmıştır.

B) II. cümlede, “zengin” sözcüğü anlam genişle-mesine uğramıştır.

C) III. cümlede, ad aktarmasına yer verilmiştir.D) IV. cümlede, terim anlamlı sözcük kullanılmıştır.E) V. cümlede, ikilemeye yer verilmiştir.

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde karşıt anlamlı söz-cükler bir arada kullanılmıştır?

A) Sen dostumdun benim gülünce güneşler açan Bulutlara rüzgâra asarım suretini her akşamB) Her akşam bir mektup yazarım dağlar kadar Meşeler göğermiş diyorsun, varsın göğersinC) Kaç gece terk ettim kaç sabah koştum Seninle doluydum sensiz bomboştumD) Yokluğunda ne ateşleri hasretimle yaktım da Bir seni yakamadım, beni yaktığın gibiE) Anlamını yitiren bir şeyler mi var şimdilerde Yazdığım şiirlere yabancıyım, sokaklara

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikilemeyi oluş-turan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?

A) Bir köşede oturmuş, sessiz sedasız kitap oku-yordu.

B) Önümde ufak tefek bir adam beni süzüyordu.C) Çantasına ıvır zıvır ne varsa doldurmuştu.D) Bu topraklar aşağı yukarı altmış yıldır bizim.E) Adam, “Taze taze balıklarım var.” diye bağırı-

yordu.

10. Bu küçük meseleden dolayı onunla yok yere tar-tışmak beni çok üzdü.

Bu cümlede altı çizili sözün cümleye kattığı an-lam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Benimle konuşacağını söylediği halde konuş-maması beni tedirgin etti.

B) Hiç beklemediği bir anda ona bir sürpriz yap-mıştık.

C) Aradan yıllar geçmesine rağmen onu unutama-dım.

D) Hayatın her şeye rağmen yaşamaya değer ol-duğunu biliyordu.

E) Olanlara bir anlam veremiyorum, ortada bir neden yokken neden bana kızdı?

11. Dışarıda deli dalgalar Gelip duvarları yalar Beni bu sesler oyalar Aldırma gönül aldırma

Yukarıdaki dörtlükte görülen anlam olayı aşağı-dakilerin hangisinde yoktur?

A) Çiçekler biten yazın hüznünü yaşıyordu.B) Kitaplar sanki küsmüştü tüm insanlara.C) Yollar bitmek tükenmek bilmiyordu, şehre ula-

şacağımıza inanmıyorduk.D) Bulutlar bir o yana bir bu yana kaçışıyordu.E) Ağaçlar bayramlıklarını giyerdi bahar geldiğin-

de.

12. Kimi soyut anlamlı sözcükler, anlam genişlemesi-ne uğrayarak somut anlam kazanabilir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?

A) Sevgisini insanlara belli etmekten çekiniyordu.B) Bu cesaretinden dolayı herkes onu tebrik etti.C) Düşüncelerinize katılmadığımı söylemiştim.D) Hayallerim yolumu aydınlatıp içimi ısıtıyordu.E) Son kitabında betimlemelere çok fazla yer ver-

mişti.

1-E1-E 2-B2-B 3-C3-C 4-E4-E 5-C5-C 6-D6-D 7-D7-D 8-C8-C 9-E9-E 10-C10-C 11-B11-B 12-C12-C

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

17

Deyimler ve Atasözleri 61. Aşağıdakicümlelerinhangisindebirdeyimaçık-

layıcısıylabirlikteverilmiştir?

A)Arkadaşımdersegeçgelinceöğretmenimizonaçokkızdı,küplerebindi.

B)Üçgündürbirşeyyemediğiiçiniğneipliğedön-müştü.

C)Kendinibeğenmişintekiydi,konuştumuman-galdakülbırakmazdı.

D)Çalışmasıyla çok beğenildi, patronun gözünegirmeyibaşardı.

E) Sonundadayanamayıp tasını tarağını toplayıpgurbetelleregitmiş.

2. Türkçede“burun”sözcüğübirçokdeyimin içindekarşımızaçıkmaktadır.Büyükbir kazadanyarasızkurtulmakiçinburnubilekanamamak;büyüklen-

I mek, kibirlenmek için burnu büyümek; burnuna II koklanmayacak kadar kötü bir koku geldiğinde

burnunun direği sızlamak; birini kaçamak yapa- III mayacağıbirdurumagetirmekiçinburnundanya-

kalamak;kendiniilgilendirmeyenişekarışmakiçin IV burnunusokmakdeyimlerikullanılmaktadır. V

Yukarıdanumaralanmışdeyimlerdenhangisininaçıklamasıyanlışverilmiştir?


3. Bazıatasözleri,hemgerçekanlamıhemdemecazanlamıifadeedecekşekildekullanılır.

Aşağıdakiatasözlerininhangisindeböylebirdu-rumsözkonusudeğildir?

A)Öfkeylekalkanzararlaoturur.B)Dilinkemiğiyoktur.C)Güneşbalçıklasıvanmaz.D)Yuvarlanantaşyosuntutmaz.E)Altınyeredüşmeklepulolmaz.

4. I.Boşatıpdolututmak II.Çiledençıkmak III.Çivikesmek IV.Canıçekmek

Yukarıda açıklaması verilmeyendeyimaşağıda-kilerdenhangisidir?

A)İstekduymakB)KımıldamadandurmakC)ÇoküşümekD)Olup bitenlere dayanamayıp taşkınlık göster-

mekE)Umutsuzolarakgirişilenişiniyisonuçvermesi

5. Dilimizde“dünya”sözcüğüileilgilipekçokdeyimkullanılmaktadır;çoksıkılmak,büyükbirçaresizlikiçindekalmakiçindünyabirarayagelse,büyükbir

I yıkımauğrayıpbütünumutlarınıvemutluluğunu

yitirmekiçindünyabaşınayıkılmak,hiçbirşeyeilgi II duymaz,kimseylegörüşmezolmakiçindünyadan

elçekmek,çoksevinmekiçindünyalaronunolmak, III IV olupbitenlerdenkonuşmakiçindünyakelamıgibi V deyimlerkullanılmaktadır.

Yukarıda numaralanmış deyimlerden hangisiyanlışaçıklanmıştır?


6. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde mecazlı birsöyleyişyoktur?

A)Harmandövenöküzünağzıbağlanmaz.B)Rüzgâresmeyinceyaprakoynamaz.C)Topallagezenaksamayıöğrenir.D)Bacaeğrideolsadumanıdoğruçıkar.E) Eskidostdüşmanolmaz,yenisindenvefagel-

mez.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

20


7Söz Öbeğinin Anlam ve Yorumu

7. “Hayat,neticededaimakasanınkazandığıbirku-marsayılır;insansonundadeğil,yoldakazanır.”

Yukarıdaki cümlede “kasanın kazandığı bir ku-mar”sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)Hayattaneyindoğru,neyinyanlışolduğunuin-sanınkendisibilir.

B)Yaşaminsanınkendiiradesiyleşekillendirebile-ceğibirolgudur.

C)İnsanlar,hayatabağlandığı ölçüdekazançlı çı-kar.

D)Yaşanılanheraninsanabirşeykatarveondanbirşeyeksiltir.

E) İyi ya da kötü ne yaşarsak yaşayalım, zamanakıyorvehayatakarşı süreklieksilenbiryanı-mızvar.

8. ServetifünunsanatçılarındanSüleymanNazif,biryazısındagazetecilikiçinömürsüzmeslek,der.

Bu cümlede geçen “ömürsüzmeslek”sözüyle an-latılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir?

A)Gazete yazılarının en önemli özelliği uzunömürlüolmasıdır.

B)Kalıcılığıyakalamışyazarlarınçoğuevrenselko-nularıişleyenlerdir.

C)Gazetecilik,diğermeslekleregöredahakalıcı-dır.

D)Gazete yazıları diğer yazı türlerine göre kısaömürlüyazılardır.

E)Gazetecilikhiçbirzamanölmeyeceksaygınbirmeslektir.

9. Kolaydeğildir,Batı’yaeğitimalmasıiçingönderil-mişaydınınülkesinegelincebir türbeğenmezlikabidesiolması.

Yukarıdaki cümlede “beğenmezlikabidesiolmak”sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-gisidir?

A)HerşeyebirkusurbulmasıB)BeğenmediğişeylerisöylemektençekinmesiC)EleştiriyetahammüledememesiD)OlmayacakhayallerpeşindekoşmasıE)Beğenilerinkişidenkişiyedeğişmesi

10.Batılılaşma süreci içinde benimsenen diğer ku-rumlargibiromandatedbirlibiröykünmeyleBatımodellerinegöreyazıldı.

Yukarıdaki cümlede “tedbirlibiröykünmeyle” sö-züyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidir?

A)ÖzgünvekalıcıeserleryazmakB)SanatıtoplumiçinyapmakC)SanatınkirlenmemesiiçinönlemalmakD)KontrolüeldenbırakmadanörnekalmakE)ÖyküveromanıtedbirleralarakBatıseviyesine

yaklaştırmak

11.Konferans salonunda yapılan açık oturum, hemsürenin azlığından hem de konukların sabırsızlı-ğındankördövüşünedöndü.

Bu cümlede geçen “kör dövüşüne dönmek” sö-züyle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisi-dir?

A)KonuşmacılarıngerçeklerigörmezdengelmesiB)KonuşulanlarınnesnelliktenuzakolmasıC)Konuşmacılarıneleştirilerindeyanlıdavranma-

sıD)Konuşmacıların ana konudan uzaklaşıp tartış-

mayıbaşkayönlereçekmesiE)Konuşmacılarındüzensizvebirbiriniengelleyici

çabaiçindeolması

12.Türkedebiyatınınenözgünsanatçılarındanbirisiolduğu düşünülenAsafHâlet Çelebi, bilinçaltınasığınıpkendiyarattığısoyutdünyalarınderinlikle-rindeşiirleriniişler,birtakımgöstergelerleoderin-liklereokuyucuyuçeker.

Bu parçada “derinliklereokuyucuyuçekmek”sö-züyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidir?

A)OkurunözgürcedüşünmesiniengellemekB)OkurüzerindekalıcıizlerbırakmakC)ŞiirlerindekiduyguyoğunluğunuhissettirmekD)ŞiirlerindeevrenselmesajlarvermekE)Okurveşiirarasındabirköprükurmak

1-D1-D 2-C2-C 3-A3-A 4-B4-B 5-A5-A 6-E6-E 7-E7-E 8-C8-C 9-D9-D 10-B10-B 11-D11-D 12-B12-B

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

22


Söz Öbeğinin Anlam ve Yorumu 87. Her şair bir başka şairden doğar, kendini doğur-

muşbirşairyoktur.Birşair,yalnızcabirtarafatakı-lıkalmışdaolamaz.

Yukarıdaki cümlede altı çizili sözle anlatılmak is-tenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)KendinizamaniçindeyenilemekB)KendinidiğerşairlerdenüstüngörmekC)ŞiirlerinibaşkalarıiçinyazmamakD)YaşamıtekboyutuylaelealmakE)Başkaşairlerdenetkilenmek

8. GültekinEmre’yegöreşiir,birokuyuştasırlarıdö-külenbiraynayabenzetilmemelidir.


A)AnlambelirsizliğineyolaçmamasıB)AnlamyoğunluğununolmasıC)AkıcıbiranlatımınınolmasıD)HerkesinanlayacağıbirdilleyazılmasıE)Duygusalunsurlarınolması

9. Popülerkültürün tarihsel sürecielealınırkenya-pılan değerlendirmelerin bir kısmında popülerolansanatsalçalışmalaraatıftabulunulduğunu ve bunlarınpopülerkültürolarakdeğerlendirildiğinigörmekteyiz.


A)KaynakgöstermekB)BirişedevametmekC)BirkonuyadeğinmekD)DüşünceyisomuthalegetirmekE)Birişinyanlışolduğunuönesürmek

10.Tiyatronun“insan laboratuvarı”olaraktanımlan-dığını ilk kezduyduğumüniversite yıllarında,hiçşaşırmamıştım çünkü küçüklüğümden beri çev-remdeki kişilerin tavırlarını gözlüyor, sosyal ya-şamdakidavranışbiçimlerininnedenleriniçözüm-lemeyeçalışıyordum.

Bu cümlede “insanlaboratuvarı” sözüyle anlatıl-mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)İzleyicilerinsanatzevkialdığıyerlerB)ToplumayönverenmekânlarC)ÇevreselşartlarıinceleyenmekânlarD)İnsandavranışlarınınsergilendiğimekânlarE) İnsanlarınduygularınatercumanolanyerler

11.Sanatçılar, eserini oluştururken bir şekilde yaşa-dığıvetanığıolduğusüreçlereayrıntılıolarakyerverir.Hiçbirsanatçıyokturkitırnaklarındabirikençamurlarıeserlerindeişlememişolsun.


A)DüşüncedençokduygularayervermesiB)YaşamdakarşılaştığızorluklarayervermesiC)DüşlediğiyaşamlailgiliözelliklereyervermesiD)BaşarısızlıklarınaeserlerindeyervermesiE)Birsanateserinioluşturmanınzorluğu

12.Yaşamdenenbuuzunyoldakarşımızaneyinçıka-cağınıbilemeyiz.Bununiçindirkibirayağımızgaz-daysadiğer ayağımız sürekli frendedir.Gözümüzhepyoldaolmalıelbetteamaarasıradaolsadikizaynasınabakmalıinsan.


A)YaşamınsüreklideğişenyönünüdikkatealmakB)İnsanın kendi hatalarıyla yüzleşip bunlardan

dersçıkarmasıC)Hayatıheryönüyleyaşayıphayattanzevkalma-

sınıbilmekD)Gözönündebulundurulmayantehlikelerekarşı

tedbiralmakE)Tecrübeli kişilerin deneyimlerinden yararlan-

mak

1-C1-C 2-B2-B 3-E3-E 4-B4-B 5-D5-D 6-C6-C 7-E7-E 8-D8-D 9-A9-A 10-D10-D 11-E11-E 12-C12-C

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

25

Sözcüklerin Kullanım Yerleri 101. Türk edebiyatı --- gösterirken şairlerin ve sa-

natçıların belirli merkezlerde toplandıkları gö-rülmektedir;belirlimerkezlerdetoplananşairler,bir araya gelerek buralarda edebî mütalaalardabulunurlar,birbirlerine----okurlarveeleştirilerinialırlardı.

Buparçadaboşbırakılanyerleresırasıylaaşağı-dakilerdenhangisigetirilmelidir?

A)gelişme–şiirleriniB)kendini–eleştirileriniC)çaba–eserleriniD)gayret–şiirleriniE) yol-yazdıklarını

2. FikretMuallahemsanatçıhemdebirbireyolarak--- hayatının tüm dönemlerinde uzlaşmacılıktanve yapaylıktan uzak bir üretim süreci içerisindebulunmuştur. Mualla’nın yaşamsal ve üretimselalanlardakibutavrımevcutsisteminiçindekiazla---uzlaşmaz.


A)enazından-genellikleB)neredeyse–hiçbirzamanC)bütün–herzamanD)özel–uğraşıpE)bilinen-kesinlikle

3. Çocuk oyunları, halk biliminin çok önemli konu-larındanbiridir. ---gerekTürkiye’degerekseTürkdünyasındayapılanhalkbilimçalışmaların-dabukonuya---kadarönemverilmediğigörül-mekte-dir.


A)Öyleyse-gerektiğiB)Yalnız-anlaşılacağıC)Ama-görüldüğüD)Çünkü-yeteriE)Ancak–gereği

4. Edebiyat,kimlikoluşumundavekimliğindönüşü-münde --- bir faktördür. Edebiyat, okurun kimlikedinmevekimliklenmesüreçlerinde---birşekil-derolalmaktadır.Hikâye,romanveşiirgibiedebîtürler, kimliğin temel belirleyenleri arasında yeralmaktadır.


A)tesirli-görünenB)önemli-kolayC)belli-hareketliD)etkili–aktifE)belirgin-sürekli

5. Heralandabaşlayandeğişim,eğitiminöneminingiderekartmasını ---.Günümüzdebilgilenmesü-reci yalnızca okulla sınırlı kalmayıp tüm yaşamıkapsayacakbiçimde ---.Bilgi, toplumsal yaşamınbiçimlenmesineetkiedenönemlibirözellikduru-mundadır.


A)önemlikılmıştır–dağılmıştırB)sağlamıştır–genişlemiştirC)durdurmuştur–yayılmıştırD)başarmıştır–paylaştırmıştırE)başlatmıştır-yerleşmiştir

6. Sinema,çağdaşyaşamdaönemi---birsanatdalı-dır.20.yüzyılınhemenbaşındagelişmeyebaşla-yan sinema, kendineözgü yapısının oluşturduğuyeni yeni çeşitliliklerle kitlelerin görsel ve işitselduyularınayönelir.Sinematarihi,sinemaya---bir-çokedebiyatyapıtıyladoludur.


A)bilinen-sanatsalB)kabullenmiş-aktarılmışC)kanıtlanmış-sırtçevirenD)tartışılamayan-adanmışE) yadsınamayan-uyarlanmış

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

43

8Cümlenin Anlam ve Yorumu

1. 1917’dekiRusİhtilali’nekadarbuhrandolugünlergeçirenAzerbaycanveKafkasya’daSovyetaleyh-tarıbirhareketdoğdu.

Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A)1917’denönceAzerbaycanveKafkashalkıhu-zuriçindeyaşıyordu.

B)AzerbaycanveRusyaarasındayıllar süren sa-vaşlarolmuştur.

C)RusyadağıldıktansonraAzerbaycanveKafkashalkıözgürlüğünekavuşmuştur.

D)1917Rus İhtilali tümKafkasülkelerindebarışvehuzurgetirmiştir.

E)Rus İhtilali’nden önce Azerbaycan ve Kafkashalkızorgünlergeçirmiştir.

2. Genç insan kanındaki plazmanın yaşlı farelerinhafızalarını, bilişsel yeteneklerini ve fiziksel akti-vitelerini iyileştirdiği ortaya çıktı. Araştırmacılarbunun, benzer bir etkinin insanlar üzerinde degerçekleştirilmesikonusundaumutvericiolduğu-nubelirtiyor.


A)İnsanları iyileştiren ilaçlar fareleri de iyileştir-mektedir.

B)İnsanlara metobolik olarak en çok benzeyenhayvanfarelerdir.

C)Farelerüzerindeyapılandeneylerdehepyaşlıfarelerkullanılmaktadır.

D)Zaman zaman insanlardan hayvanlara doku,kangibinakilleryapılmaktadır.

E)Genç insanların kanındaki plazmalar, yaşlı in-sanlaragöreherzamandahasağlıklıdır.

3. 2014yılındaCERN’dekibiliminsanları,dörtkuark-tanoluşanve tetrakuarkadıverilen ilkparçacığıkeşfetti. Geçen yıl aynı ekip, beş üyesi bulunanfarklıbirtürparçacığıdakeşfetmişti.Buparçacık-larbozulmadanöncebirsaniyedençokdahakısabirsüreyaşadı.


A)Dünya’nın nasıl oluştuğu sorusuna cevap ver-mekiçinbiliminsanlarıCERN’dearaştırmayap-maktadır.

B)CERN’de yapılandeneyler aynı şekilde sonuç-lanmıştır.

C)CERN’dearaştırmayapanbiliminsanlarınabeşüyedenoluşanbirbaşkaekipdedâhilolmuş-tur.

D)2014 yılında bilim insanları, iki farlı parçacıkkeşfetmiştir.

E)Bulunanparçacıklargeleceknesilleriçinfaydalıbilgilersunmuştur.

4. 1950’liyıllardaABD,Avrupa’yagöredahaşanslıy-dı.Oradakıtlık yaşanmadığındanABDAvrupa’yatahıl ihraçetmeyebaşladıancakbudurumülke-deki tahıl fiyatlarının yükselmesine neden oldu.ABD’nin kuzeydoğusundaki altı eyaletten oluşanNew England bölgesinde yaşayanlar artık pahalıgelenbuğdayvemısırıalamadıklarındantükettik-leribesinlerideğiştirmekzorundakaldı.


A)ABD’ningeçimkaynaklarındanbirtanesideta-rımdır.

B)ABD’dehiçbirzamankıtlıkyaşanmamıştır.C)ABD,Avrupa’yaençoktahılihraçedenülkeko-

numundadır.D)ABD, İkinciDünya Savaşı’na girmediği için sa-

vaştanetkilenmemiştir.E)ABDyönetimi,kaynaklarınıtükettiğiiçindışarı-

dandahapahalımısırvebuğdaygetirtmiştir.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

47


1. (I) Toplumbilimciler, toplumsal ağı anlamak içinsoru cevap tarzında anketler hazırlar ve kişilerlemülakatlaryapar.(II)Butüranketvegörüşmeler-de sonuç,araştırmacınınyorumunagöre şekille-nebiliyor.(III)Kişilerinvegruplarındavranışlarınınzamaniçindekideğişiminitespitetmekbirdefayamahsus anket ve görüşmelerle pekmümkünol-muyor. (IV) Sosyal bilimciler eldeki kuramlar ileuyumludeneyselsonuçlarüretmektefenvedoğabilimcilerkadarbaşarılıbulunmuyor.(V)Tabiibusosyal bilimcilerin yetersizliğinden değil, eldekiprobleminkarmaşıklığındankaynaklanıyor.

Buparçadanumaralanmışcümlelerleilgiliolarakaşağıdaverilenlerdenhangisiyanlıştır?

A)I.cümlede,birsaptamadabulunuluyor.B)II.cümlede,biröncekicümleylebağlantılıola-

rakkonugeliştiriliyor.C)III. cümlede, anket ve görüşmelerin gerçeği

yansıtmayacağındanbahsediliyor.D)IV. cümlede, bir karşılaştırmaya başvurulmuş-

tur.E)V.cümlede,birçıkarımdabulunuluyor.

2. (I)Dünyaçapındabüyüksesgetirensergi,onyıl-lıkbirçalışmanınsonucundaortayaçıktı.(II)Bel-çikaveLüksemburg’danmühendis,tarihçi,grafiksanatçılarıvezanaatkârlardanoluşanyirmiikiki-şilikbirekipbu sergi için çalıştı. (III) Sergideyeralanreplikalar,orijinaltasarımlarabağlıkalınarakahşap ve metalden yapıldı. (IV) Bu çalışmalarınbazılarıorijinalboyutlarındayeralırkenbirkısmı-nınboyutları60santimetre ile5metrearasındadeğişenreplikalardanoluşuyor. (V)EnönemliveenbüyükparçaiseDaVinci’ninSultanII.BayeziddönemindeinşaetmekistediğiHaliçKöprüsü’nünreplikası.


A)I. cümlede, serginin çok zor şartlarda ortayaçıktığıbelirtiliyor.

B)II.cümlede,sergininoluşmasındakimleringö-revaldığındansözediliyor.

C)III.cümlede,sergidekireplikalarınhammadde-sininneolduğundansözediliyor.

D)IV.cümlede,birkarşılaştırmayapılıyor.E)V. cümlede, sergide öne çıkan bir replikadan

bahsediliyor.

3. (I) Fransa’nın Lyon şehrinde yer alan İlk FilmSokağı’ndaolağanüstübir hareketlilik hâkim. (II)Yüzlercekişinintoplandığıdaracıksokakta, tarihibirhangarınönündefilmçekimivar. (III)Çekilengenişvesabitplanınamacı,aralarındadünyasi-nemasından ünlü isimlerin de olduğu kalabalıkbir grubun hangardan çıkışını kaydetmek. (IV)Elindemegafonla platoda koşturarak oyuncular-la yönetmen arasındaki koordinasyonu sağlayanyönetmen yardımcısı, Cannes Film Festivali’nindirektörüolaraktanıdığımızThierryFremaux.(V)Bufilminyapılmasındakiasılamaç,buanıkaydet-menin ötesinde yüzyılın buluşlarından biri olansinemayıbirkültürelmirasolarakkutsamak.

Buparçadanumaralanmışcümlelerleilgiliolarakaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A)I.cümlede,öznelbirifadedilegetiriliyor.B)II.cümlede,olumsuzbirdurumdansözediliyor.C)III.cümlede,biryargıgerekçesiylebirlikteveril-

miştir.D)IV.cümlede,yönetmenyardımcılığıyapankişi-

nintanınmışbiriolduğundanbahsediliyor.E)V. cümlede, sinemaya verilen değerden söz

ediliyor.

4. (I) Üç boyutlu tarama ve bilgisayarlı tomografitekniklerinin bir araya getirilmesiyle mumyalarüzerindeki araştırma yeni bir boyut kazandı. (II)Yeni tekniğin kullanıldığı ilk kalıntı2000yıl öncemumyalandığı düşünülen 5 yaşındaki Mısırlı birkızoldu.(III)Araştırmacılar,mumyanınyüzeyininrenklidetayınıvederinlikligörsellerinieldeede-rek sargıların içini dokunmaya gerek kalmadangörmeşansıyakaladı.(IV)ÖzeltabletlersayesindeCalifornia’daki Rosicrucian Egyptian Müzesi’ndesergilenenbumumyanıngörüntülerineziyaretçi-lerdeerişebilecek.


A)I.cümlede,mumyalarla ilgiliaraştırmateknik-lerininilerlediğindensözediliyor.

B)II. cümlede, yeni tekniklerin ilk olarak ne za-mankullanıldığındanbahsediliyor.

C)II.cümlede, I.cümledegeçenyeni tekniklerinilkkezhangimumyaüzerindekullanıldığındansözediliyor.

D)III.cümlede,araştırmanınsonucundansözedi-liyor.

E) IV. cümlede, araştırma sonuçlarının insanlarlapaylaşılacağıyerhakkındabilgiveriliyor.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

48

Test9•CevapAnahtarı


5. (I)İstanbul’davetaşradaII.Abdülhamitdevrindepekçokokulaçılmış,Batılılaşmakendiniiyicehis-settirmişti.(II)Budönemdenöncesahaflar,çoğuyazmaeserolmaküzerematbu,yanibasılıeserdesatmaktaydı.(III)Ancakgeneldematbukitapsatı-mı,tütüncü,sucu,eczacıgibibuişleilgisiolmayankişiler tarafından yapılıyordu. (IV) Satılanmatbukitapların üzerinde nereden temin edinileceğinedairnotlarbulunurdu.(V)II.Meşrutiyet’inilanıileoluşan reform ortamı basım ve yayın dünyasınadayansımışveaçılançoksayıdaokulunetkisiyleartıktezgâhlardasatılanbirkaçmatbukitap,hal-kınokumaihtiyacınıkarşılayamazhalegelmişti.


A)I.cümlede,birsaptamadansözediliyor.B)II.cümlede,birkarşılaştırmayapılıyor.C)III.cümlede,farklımeslekgruplarınındamatbu

kitapsattığındansözediliyor.D)IV. cümlede,matbu kitaplara nasıl ulaşılacağı

ileilgilibirbilgidenbahsediliyor.E)V.cümlede,gelişimvedeğişimlerinmatbuki-

tapsektörünüolumsuzetkilediğindensözedi-liyor.

6. (I) Mazlum Rasim Can, ünlü yazarlarımızdanAhmet Rasim’in oğludur. (II) Böyle ünlü bir edi-bin oğlu olması ve Milli Mücadele’de MustafaKemal’inyanındaönemligörevleralmasınakarşıntarihinkaranlıksayfalarındaunutulmuşbirkişidir.(III)Ancakeskisiyahbeyazfotoğraflartarihinenönemlitanıklarıdır.(IV)NitekimSivasKongresi’ninsolgunfotoğraflarıkendisinihatırlamamızavesileoldu.(V)MazlumRasimBey’iSivasKongresisıra-sındaMustafa Kemal’in yanında, onunmuhafızıveyakınhizmetlerindebulunanşahısolarakgör-mekteyiz.


A)I.cümlede,sözüedilenkişi ile ilgilibirbeğenidilegetirilmiştir.

B)II. cümlede, bahsedilen kişiye yapılan vefasız-lıktansözedilmektedir.

C)III.cümlede,birkarşılaştırmayapılmıştır.D)IV.cümlede,birçıkarımdansözedilmiştir.E)V. cümlede,bahsedilenkişininbulunduğugö-

revlerdensözedilmiştir.

7. (I)PeyamiSafa’nın,ServerBeditakmaadıylaka-lemealdığıCingöz Recai, hiç şüphesiz Türk poli-siye edebiyatının en tanınmış kahramanıdır. (II)Yazarımız 1924’te ilkCingöz Recai öykülerini ka-lemealdığızaman25yaşındadır.(III)Kendiadıylayayımlanan birkaç romanı vardır ve gazetelerdesevilenvetutulanbirköşeyazarıolmaküzeredir.(IV)Ancaktambirbohemhayatıyaşamaktadır.(V)FikretAdil’inAsmalı Mescit 74adlıanıkitabındaayrıntılıolarakanlattığıgibi,“PeyamiSafa,NecipFazıl Kısakürek, Eşref Şefik ve İbrahim Çallı hepbirliktegerçekbohemliğinbütünkoşullarınıyeri-negetirerekyaşamaktadırlar.”


A)I. cümlede, eserinokurlar tarafındanbeğenil-mesindensözedilmiştir.

B)II.cümlede,sözüedilenöykülerinnezamanor-tayaçıktığındansözedilmektedir.

C)III.cümlede,yazarınfarklıtürlerdeeserleryaz-dığıdilegetirilmiştir.

D)IV.cümlede,birsaptamadansözedilmektedir.E)V.cümlede,tanıkgöstermeyebaşvurulmuştur.

8. (I) İnsanlarınkişiliklerininyaşadıklarıhayataetki-sibüyüktür.(II)Bazıinsanlarsempatikvearkadaşcanlısıdır, yeni ortamlara girmek onları rahatsızetmez.(III)Bazıinsanlarisekarşılaştıklarıheryenidurum karşısında stres yaşar, bu da sağlıklarınıve yaşamkalitelerini olumsuz yöndeetkiler. (IV)Sonzamanlardayapılançalışmalarhayvanlariçindeaynışeyingeçerliolduğunubelirtiyor.(V)Evcilhayvanıolanlarınbelkideuzunzamandırbildiği,hayvanların kişilik özeliklerinin birbirinden farklıolduğubilgisini YorkÜniversitesinden araştırma-cılarbilimselolarakkanıtladı.


A)I.cümlede,kişiselbirkanıortayakonmuştur.B)II.cümlede,biröncekicümledeverilenyargıyla

ilgiliörnekverilmiştir.C)III.cümlede,birkarşılaştırmayapılmıştır.D)IV.cümledeverilenyargıbirkoşulabağlanmış-

tır.E)V.cümlede,bilinenbirgerçekliğinispatınailiş-

kinbilgilerverilmiştir.

1-B1-B 2-B2-B 3-D3-D 4-C4-C 5-A5-A 6-D6-D 7-C7-C 8-E8-E

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

51

Cümlenin Anlam ve Yorumu 121. I.Dünyadakitoplumlarabakıldığındatüminsan-

lar için geçerli olanevrensel kurallara rastla-mak zordur.

II. Kurallarortayaçıktığıtoplumlarınkültürlerinegörebiçimlenmektevefarklıkültürlerdefarklıkurallarbenimsenmektedir.

Buikicümledeifadeedilenlerinanlamcadoğrubir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerdenhangisidir?

A)Toplumsal kurallar, zaman içerisinde geçerlikveetkinliklerinikısmenyadatamamenyitire-rekdeğişebilmektedir.

B)Tüminsanlarıkapsayacakkurallarınortayakon-mamasınınenönemlisebebiinsanlararasında-kibireyselfarklılıklardır.

C)Toplumsaldinamiklerinetkisiyleşekillenenku-rallarınherkesikapsayacakgenelbirgeçerliliğiyoktur.

D)Evrenselboyutaulaşamamışkurallartoplumla-rıbiçimlendirmektenuzaktır.

E)Bireylerinçoğunungeneleylemvedavranışku-rallarınındüzeni tesisedenkurallarauymalarısağlanamadığısüreceonlarıneylemvedavra-nışlarınınetkilerinideğerlendirmekolanaklıol-mayacaktır.

2. I.İzleyenle, toplumla bağ kuramayan bir sanateseri, sanat eseri kimliğini tamamlayamamışdemektir.

II.Sanatınyaratılışözelliği,sanatçı-sanateseriveonuizleyecektoplumüçgeninintamamlanma-sınıgerektirir.

YukarıdaverilenIInumaralıcümleyleilgiliolarakaşağıdakilerdenhangisisöylenebilir?

A)I. cümlede ifade edilen konudan tamamenfarklıbirdurumdansözedilmektedir.

B)I.cümledekiyargıyla ilgiliaraştırmasonuçları-nayerverilmiştir.

C)I. cümledeaçıklaması yapılanbir görüşle ilgiliörneklemeyebaşvurulmuştur.

D)I.cümledeifadeedilenlerdahanesnelbirbo-yutataşınmıştır.

E) I.cümledetespitiyapılanbirdurumungerekçe-sindenbahsedilmektedir.

3. I.Ahlaki hayatın ortaya çıkabilmesi için bireyinvetoplumsalortamınvazgeçilmezolduğumu-hakkaktır.

II.Ahlak ilkelerinin belirlenmesinde bireysel vetoplumsalfarklılıklarınetkisiüzerindeasıldu-rulmasıgerekenmeseledir.

Buikicümledeifadeedilenlerinanlamcadoğrubir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerdenhangisidir?

A)Bireyvetoplum,ahlakkurallarınınoluşmasın-dahemaktifhemdepasifrolüstlenmektedir.

B)Bireysel ve toplumsal farklılıkları göz ardı et-meksizin ahlaki yaşam kurallarını bireyden vetoplumdanayrıdüşünmekmümkündeğildir.

C)Kurallarınkişidenkişiyevetoplumdantoplumafarklılaşmasının insanlarınbeklentileriyledoğ-ruorantılıolduğumuhakkaktır.

D)Ahlakkavramınınortayaçıkmasıylabireyselvetoplumsalfarklılıklarortayaçıkmıştır.

E)Birey ve toplum açısından ahlak kurallarınıntartışılmasıahlakihayatınortayaçıkmasıylaol-muştur.

4. I.Bütünişlerdeherçözümkendisorununuyara-tır.

II.Karşılaştığınızherhangibirsorunakarşılıkge-liştirdiğinizçözümüngerçektençözümolduğu-nainanıyorsanızyanılıyorsunuz.

Aşağıdakilerden hangisi, bu iki cümlede ifadeedilenleridoğrubirbiçimdebirleştirmiştir?

A)Mevcut bir probleme karşı yaratıcı bir çözümbulmakonusundabirçokteknikgeliştirilmiştir.

B)Yaşamdakarşılaşılanzorlukların insanlarasağ-ladığıbirçokyararvardır.

C)Sorunlarkarşısındapesetmekyenisorunlarınortayaçıkmasınanedenolur.

D)Sağlıklıdüşünemeyenbireylerinsorunlarakar-şıbulduğuçözümlerherzamanolumlusonuçvermez.

E) Sorunlarınçözümleriolarakortayaatılanfikir-leryenisorunlarayolaçabilmektedir.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

63

ParagrafAnlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları 4

1. Öyküyazarıtamda“buldum”dediğiandayitirdiğikahramaniçinbambaşkabiröyküdeağıtlaryaka-bilirancak“kayboluşun”anlatılanlaparalelolarakortayaçıkano“yokoluşun”hazzınıyalnızcaken-disiyle paylaşacaktır. Öykü sürer, birey kaybolurancakyeniöykükimlikleriyle,dahadoğrubirsöy-lemle,yenikayıpadaylarıylahayatdevameder.

Buparçanınanlatımındaaşağıdakilerdenhangisiağırbasmaktadır?

A)Öyküleme B)Tanımlama

C)Karşılaştırma D)Tartışma

E)Açıklama

2. (I)Arkadanbabamgeliyordu.(II)Babambusaatteburayagelmezdihiç.(III)Saçısakalıkarışmış,sankiyüzündeki terburadangörünürolmuştu. (IV) İlköncebabamgirdi içeriye. (V)Benbaşımıyastığakoyduğumda camdan, doğduğum zaman baba-mındiktiğizeytinağacınabakıyordum.

Yukarıdanumaralanmışcümlelerdenhangisindebetimleyiciunsurlarayerverilmiştir?

A)I B)II C)III D)IV E)V

3. Çocuk dergiciliğinin ortaya çıkışı, basın tarihçesiiçerisindeelealınabilir.Genelolarak“basın”kav-ramıyla ifade edilen kitle iletişim araçlarının, in-sanlararasındabilgiakışınıvedüşüncenintoplumiçerisindedolaşımınısağlamakgibitemelişlevleribulunmaktadır.Bu temel işlevlerinyanındabası-nıninsanlarıeğitmekveeğlendirmek,bireyselvetoplumsalsorunlarailgiçekmek,yaşamkoşulları-nıniyileştirilmeçabalarınakatkıdabulunmakgibiyararlarındandasözedilebilir.

Buparçanınanlatımıylailgiliolarakaşağıdakiler-denhangisisöylenebilir?

A)Tanımlamayabaşvurulmuştur.B)Tanıklığabaşvurulmuştur.C)Karşıtkavramlardanyararlanılmıştır.D)Örneklemeyeyerverilmiştir.E) Tartışmacıanlatımdanyararlanılmıştır.

4. Hocamız, Salah Birsel’den bahsederkenBoğaziçi Şıngır Mıngırdiyebaşlıyor,eserlerinisıralayıpsa-yıyor. Konuşmalarını hayranlıkla dinliyor, haz alı-yorduk.Etkileyicibiranlatımıvar.Yazıları,araştır-maları seçkin edebiyat dergilerinde yayımlanmışyıllarca. Hocamın yüzündeki çizgilerde kendimikaybetmişçesinekahvemiyudumladım.

Buparçanınanlatımıylailgiliolarakaşağıdakiler-denhangisisöylenemez?

A)Devrikcümlelereyerverilmiştir.B)Sesselyinelemelereyerverilmiştir.C)Betimleyicibirunsurayerverilmiştir.D)Özneldeğerlendirmelerebaşvurulmuştur.E)Karşılaştırmayabaşvurulmuştur.

5. Günümüzde birçok mobil cihaz artık üzerindehareket algılayıcılarla geliyor. Harekete duyar-lı uygulamalardan oyunlara kadar birçok alandakullanılabilenbuhareketalgılayıcılar, sizhareketettirdikçe elinizde tuttuğunuz mobil cihazın ser-bestuzaydahangi eksenedoğruhareketettiğinigayethassasbirşekilderaporlayabiliyor.

Buparçanınanlatımındaaşağıdakilerdenhangisiağırbasmaktadır?

A)Açıklama B)Tanımlama

C)Tanıkgösterme D)Karşılaştırma

E)Örnekleme

6. Ekonomik kalkınmanın yeni bir şekli olarak algı-lananvebazıdüşünürlertarafından“ÇevreKoru-malıKalkınma”modeliolaraknitelendirilençevreyönetim sistemi, bir taraftan kaynak kullanımınıdengelibirşekildeayarlayıpdoğalkaynaklarınet-kinliğiniveçevreselkaliteyigözetendiğertaraftanekonomik kalkınmayı hedefleyen sistematik biryaklaşımdır.

Buparçanınanlatımıylailgiliolarakaşağıdakiler-denhangisisöylenemez?

A)Örneklemeyebaşvurulmuştur.B)Tanımlamayayerverilmiştir.C)Niteleyicisözcüklereyerverilmiştir.D)Çoğullaştırmalarayerverilmiştir.E)Karşılaştırmayabaşvurulmuştur.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

64


4Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları

7. UzakDoğuveİslamkültürlerindenaldığıtasavvufiöğelerimasalsıbirdüzlemdegüncelögelerlebu-luşturarakkendineözgüşiirdünyasınıoluşturmuşbulunanAsafHaletÇelebi’ninHeveLâmelif’tekişiirleriyle yeni şiirlerini bir araya getirdiği Om Mani Padme Hum adlı kitabı 1953’te yayımlan-mış. Çelebi’nin mevcut poetik yönelimlerdenbütünüylefarklıbirkanalda ilerleyenşiiranlayışıözgünlüğü kadar ilginçliğiyle de bu yıllarda iyicebelirginleşmiştir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi-leri ağır basmaktadır?

A)Öyküleme–BetimlemeB)Tartışma–KarşılaştırmaC)Örnekleme–AçıklamaD)Açıklama–TanıkgöstermeE)Tanıkgösterme–Örnekleme

8. Tanyeriağardıktanbirazsonradoğuufuklarınıkı-zılaboyayangüneşdoğdu.Güneşlebirliktetabiatdauyandıvebütüncanlılarhareketegeçti.İştebiradam yeni doğan güneşin ışıklarını yüzüne silipduruyor.İbikleriközgibikıpkırmızıhorozlarisegü-neşindoğduğunubirbirindenöncehabervermekiçinsesleriyettiğincebağırıpötmeyebaşladı.Sarı,beyaz,kızıl…elvanelvangüllerinüzerineçiğdam-lalarıdüşmüştü.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine başvurulmamıştır?

A)SözsanatlarınayervermeyeB)GözlemgücündenyararlanmayaC)SöylenenleriörneklerlezenginleştirmeyeD)DeyimlerebaşvurarakanlatımıgüçlendirmeyeE)Olaylarıoluşsırasınagöreanlatmaya

9. Organizmadabulunandemirin%60-70’ihemoglo-bindevedolaşaneritrositlerde,%10’umiyoglobinve sitokromlarda vedemir içeren enzimlerdedir.Kalan%20-30’uihtiyaçhalindekullanılmaküzerebaşlıcakaraciğervesistemmakrofajlarındaolmaküzeredepolanır.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisi söylenemez?

A)Kanıtlanabilirbazıbilgilerverilmiştir.B)Sayısalverilerdenyararlanılmıştır.C)Dilgöndergeselişlevdekullanılmıştır.D)Tartışmacıanlatımabaşvurulmuştur.E) Yansızbirsöylemdenyararlanılmıştır.

10.Disiplinlerarası ilişkileranlamındakarşımızaçıkanen eski etkileşim alanlarından biri sanattır. Sana-tın tarihsel süreci içinde Rönesans Dönemi’ndesanatçılar birçok alanda çalışmış, araştırmalar vebuluşlaryapmışlardır.Bununen iyiörneklerindenbiriLeonardodaVinci’ninçalışmalarıdır.Fotoğrafınbulunması, kübizminetkileri veözellikle1950yıl-lardan sonrahemenhemenher şeyin sanatmal-zemesiolarakkullanılması,teknolojiningetirdiğidi-siplinlerarasıyaklaşımıneredeysezorunlukılmıştır.

Bu parçada öne sürülen görüş aşağıdaki yöntem-lerin hangisiyle daha belirgin hâle getirilmiştir?

A)TanıkgöstermeB)Örnekleme

C)Tartışma D)Betimleme

E)Tanımlama

11.Günağarıyor.Gökyüzününtekrengi,kendiiçindebölünüpparçalanarakyayılıyor.Giderekrengârenkoluyorortalık.Otobüsüniçisoğuk.Annesininör-düğümavihırkayıüzerinegeçiriyor.Hırkanınya-kası,yeniuzattığısakallarınıkaşındırıyor.Kafasınıotobüsün camına yaslıyor önce fakat otobüsünhersallanışındakafasıcamavuruyor.


A)Farklıduyulardanyararlanılmıştır.B)Kişileştirmedenyararlanılmıştır.C)Betimlemeyebaşvurulmuştur.D)Öykülemeyeyerverilmiştir.E) Sesselyinelemelereyerverilmiştir.

12.Parmak izlerimiz, kumla kaplı alanlarda rüzgârınetkisiyle oluşan dalgalanmalar veya zebralarınüzerindeki desenler... Bu ve benzeri tüm biçim-lerde ortak bazı özellikler var. Bu biçimler kendikategorileriiçindebirbirlerineçokbenzemelerinerağmen, aslabirbirinin aynısı değil vebuaçıdan“yegânelik”özelliğigösteriyor.Sözkonusubiçim-lerinnasıloluştuğuhakkındagenelbirbilgimizol-maklabirliktebubiçimlerinnedenhep“benzer”venasılherzaman“benzersiz”olduğunuhâlâtamolarakanlayabilmişdeğiliz.


A)Eksiltilicümlelereyerverilmiştir.B)Çoğullaştırmalarabaşvurulmuştur.C)Değişikyapıdacümlelereyerverilmiştir.D)Nitelendiricisözcüklereyerverilmiştir.E) Tanımlamayabaşvurulmuştur.

1-B1-B 2-A2-A 3-D3-D 4-D4-D 5-C5-C 6-D6-D 7-A7-A 8-D8-D 9-B9-B 10-E10-E 11-B11-B 12-B12-B

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

79

12Paragrafın Yapısı

1. Eğerbirinsandaiyibirmüzikkulağıveyakültürüvarsa dinlediği bir müziği melodisindeki ahenk-ten tanır. (I) İşte bu tanıma işleminin ayrıntılarımodern müzikolojide müzik yazısı ve bilimselkarşılaştırmalıanalizyöntemiyleyapılır.(II)Beste-cilerherzamaniçinorijinalbesteyapmayıtercihederler. (III)Gerçekbestecilikdebunugerektirir.(IV)Orijinalbesteyiyakalamakiçinhiçbirbestecisözlerin bestesini bir başkasının yaptığı bestedeolduğugibiaynıusulvemakamdayapmayıtercihetmez,aynımakamdayapsabileaynıusuldeyap-maz.(V)Enbelirginkuralbudur.

Bu parça ikiye ayrılmak istense ikinci paragrafhangicümleylebaşlar?


2. Zehirli herhangi bir kimyasalmadde kimyasal silaholarakkullanılabilir.(1)Çünkübirkimyasalmaddeninsadeceçokzehirliolmasıdeğilaynızamandasadecehedefkitleyietkileyebilecekbirbiçimdekullanılmasıdaönemli.(2)Kimyasalsilahlarınçoğunormaldekatıveyasıvıhâldedirancakgenelliklegazolarakbilinir-ler.Çünkükatıvesıvıhâldekikimyasalsilahlarhava-yaaerosolleriçindesalınırvebuparçacıklarvücudatıpkı bir gaz gibi solunumorganları kanalıyla alınır.Kimyasalsilahlarçokkeskinkokuluolabilirancakko-kusuzolanlarıdavardır.Kimisudaçözünürkenkimiçözünmez. (3)Dayanıksız olanları ise salımlarındansonra hızla dağılır, kısa bir süre sonra etkinlikleriniyitirirler.

Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesiiçin,

I.Binlercezehirlimaddebilinmesinerağmenbun-larınçokazı20.yüzyılboyuncakullanılmış.

II.Bazılarıdayanıklıdır yaniuzunbir süreboyuncaetkiliolurlar.

III.Ayrıcataşımavedağıtmaişlemiboyuncabozul-mayacak kadar kararlı, bozulmaksızın ve kabınıaşındırmaksızınuzunsürelerledepolanabilir,ha-vadaki suyaveoksijene,dağıtılmasıpatlayıcıylayapılacaksadaısıyakarşıdayanıklıolmasıgereki-yor.

numaralanmışcümlelerdenhangileri(1),(2),(3)ilebelirtilenyerleresırasıylagetirilmelidir?

(1) (2) (3) A) IIIIIIB) IIIIIIC) IIIIIID) IIIIIIE) IIIIII

3. (I) Kökhücrelerinbaşkahücretiplerini oluştura-bildiği uzun süredir biliniyor. (II) Ancak yetişkininsandakikökhücrelerle ilgili araştırmalarelli yılöncesinedayanıyor.(III)Kökhücreçalışmalarınınvadettiği imkânlararasında, ihtiyaçduyanhasta-lar için yapayorganlaroluşturulması dabulunu-yor.(IV)Gerekyapayorgangerekteknolojikyedekparçalar gerekse sanatsal üretimleri tasarlamakiçinüretilenüçboyutluyazıcılarıninsanlığabüyükhizmetiolacağınakesingözüylebakılıyor.(V)Yinebazıçevrelerdeüçboyutluyazıcılarınkötüamaç-larla kullanılacağı görüşündehemfikirolmuşdu-rumda.(VI)Üçboyutluyazıcılarıninsanlığınsonumu,yoksayenibirbaşlangıçmıolacağını zamangösterecek.


A)II B)III C)IV D)V E)VI

4. Yapılan hesaplar okyanusları demir ile gübrele-meninenetkinolacağıyerinGüneyKutupDeni-zi olacağını gösteriyor. (I) Hesaplara göre BüyükOkyanus’a yapılacak bir müdahale atmosferdekiCO2 derişiminde ancak litrede 4 miligramlık birdüşüşsağlanabilir.(II)GüneyKutupDenizi’neya-pılacakbirmüdahaleniniselitrede70miligramlıkbirdüşüşesebepolmapotansiyelivar.(III)GüneyKutupDenizi’ninbukadarbüyükbirpotansiyelesahip olmasının nedeni sulardaki besin miktarı-nın,demirmiktarınınazolduğudiğerdenizlerdenbeşkatfazlaolması.(IV)FakatGüneyKutupDeniziileilgilibazısorunlardavar.(V)

Yukarıdaki parçada anlam bütünlüğünün sağ-lanması içinnumaralanmış yerlerdenhangisine “Buzkütleleri,şiddetlifırtınalarveyılınaltıayınınkaranlıkolmasıbunlardanbazıları.”cümlesigeti-rilmelidir?

A)III B)IV C)II D)V E)I

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

85

15Paragrafın Yapısı

1. (I) Günümüzde spor sadece insanların fiziki vepsikolojikaçıdangüçlenmesi içinsürdürülenfaa-liyetler bütünü olmaktan daha ileri gitmiştir. (II)Bununlabirliktespor,sorumlulukveişbirliğieğili-miiledüzensağlamakabiliyetiniortayaçıkararakkişinin sosyalleşmesine yardımcı olanönemli biretkinlikolarakkarşımıza çıkmaktadır. (III)Bireyinsosyal yaşamı içerisinde, psiko-sosyal gelişiminidesteleyerekbunuhızlandırmasınayardımcıolanfaktörlerin başında spor yer almaktadır. (IV) Ço-cukların spor programlarında ne aradıklarını bil-mekçokönemlidir.(V)Çünküçocuklararadıkları-nıbulamadıklarındaonlarınmotivasyonugittikçeazalacaktırveyetenekgelişmesizarargörecektir.(VI)Çocuklarınspordeneyimlerindenearadıkla-rını keşfetmeninyolu çocukların kendilerine sor-maktır.


A)II B)I C)III D)V E)IV

2. I.Sonyıllardaartanotoyolvedemiryoluyapım-larıberaberindesorunlardagetiriyor.

II.Bu bitkilerin dayanıklı, bakım gerektirmeyen,toprakyüzeyinihızlıveiyibiçimdeörtenbitki-lerolmasıherzamanavantajdır.

III.Budurumuönlemekiçingeneldeçimbitkilerikullanılıyor.

IV.Ancak kurak bölgelerde yüksek bakım mali-yetinden dolayı bölgenin ekolojik koşullarınauygun,alternatifbitkilerinkullanılmasıgereki-yor.

V.Bunlardanensıkrastlananıbuyapılarınkenar-larındaoluşaneğimliyerlerdekitoprağınkay-maolasılığı.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragrafoluşturulmak istensebaştan ikinci cümleaşağı-dakilerdenhangisiolur?


3. I.Ülkemizde14civarındaakreptürüyaşıyor. II.Dünyada 2000 kadar akrep türünün yaşadığı

biliniyor. III.Bunlardansarıakrep2009yılındabilimdünya-

sınatanıtıldı. IV.Bunlardanyaklaşık50’sininzehri insanlar için

tehlikeli. V.Bunlardanikitanesisarıakrepvekaraakrep,

hemülkemizinhemdedünyanınenzehirliak-reptürleriarasındasayılıyor.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragrafoluşturulmakistensebaştanüçüncücümleaşa-ğıdakilerdenhangisiolur?


5. (I) Üçüncü Murat Surnamesiiçindeyeralanminya-türlerdahaönceOsmanlıvediğerBatıminyatür-lerine benzememektedir. (II) Osmanlı toplumsalhayatınınâdeta fotoğrafını çekenbu surnamede52 gün ve gece boyunca süren şenlikler kayde-dilmiş, İstanbul’da yer alan bütün lonclar geçityapmış ve sundukları hediyeler kayıt altına alın-mıştıramadahaöncebenzerşekildeminyatürlernakşedilmemiştir. (III) Bir sanat eseri yoktan varolmayacağına görebu anlatım şeklinin bir daya-nağı olmalıdır. (IV) Hem de şenliklerin yapıldığıHipodromMeydanı’ndabuetkisergilenmektedir.(V)Meydanda yer alan obeliksteki düzen kitabauyarlanmışveortayabusurnameçıkmıştır.

Bu parçada anlamsal bütünlüğün sağlanmasıiçinnumaralanmışyerlerdenhangisindensonra “NasılkiOsmanlımimarlıksanatıBizans’tanetki-lenmiştir,buminyatürdedebenzerbiretkivardır.”cümlesigetirilmelidir?


Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

97

21Ana Düşünce ve Konu

1. Okurun genel olarak yazınsal yapıtlarda nesnelgerçeğin karşılığını aradığı gözlemlenmektedir.Oysayazınsalyapıtlardayapıtıniçerdiğigerçeklikkurmaca bir gerçekliktir. Elbette nesnel gerçek-liğin verileriyle kurgulanmıştır. Bu durum, oku-ru genellikle düş kırıklığına uğratan bir olgudur.Çünkü nesnel gerçeğe ait bir durumun, örneğinOrhan Kemal’in “müfettiş tiplemesiyle gerçekmüfettişinhiçbirilgisiyokturaslında.Exupery’ninKüçük Prens’indepilotunçocukluğundayaptığıfilyutmuşboayılanıresmini,büyüklerinfötrşapkaolarakalgılamasıdabirbakımabüyüklerinnesnelgerçeğiileExupery’ninkurgusalgerçeğininbirça-tışmasıdır.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir?

A)Gerçekyaşamdanbeslenmeyenedebîeserlerialgılamakkolaydeğildir.

B)Edebîeserlerdeyenidenyaratılmışbirgerçeklikkarşımızaçıkmaktadır.

C)Sanatsal yapıtlarda kurmaca gerçeklik nesnelgerçekliğinherzamanönünegeçmiştir.

D)Kurmacagerçekliğedahaçokçocuklariçinyazı-laneserlerdeyerverilmiştir.

E) Sanat; nesnel anlatımın bittiği, hayallerin önplanaçıktığıyerdebaşlar.

2. Çocuğun ölçülerini aldığımızda, yetenekleri veaçık davranışlarını gözlediğimizde, konuşmasınıkaydettiğimizdevebunabenzerdurumlarıtespitettiğimizdenesnelbiryolizleriz.Sadecegörüpveölçebildiklerimizleyetinmeyipkişiselyaşantısınınnasıl olduğunu, dünyayanasıl baktığını, özel dü-şünceveduygularınınnelerolduğunuaraştırmayadevamedersekonlarıanlarız.Nesnelbirgörüşleüçyaşındabirçocuğunboyunun90cmolduğunuöğrenmekle ilgileniriz. Öznel bir görüşle sadecebu istatistikle ilgilenmeyip bunun çocuk için neanlamtaşıdığıhususuiledeilgileniriz.

Düşüncelerini bu şekilde dile getiren birinin aşa-ğıdakilerden hangisini söylemesi beklenebilir?

A)Bedenselbüyümeninçocuğunzihinselgelişimsürecinehiçbirkatkısıyoktur.

B)Çocukların iletişim kurma yöntemleri benzerözelliklertaşımaktadır.

C)Çocukla iletişim kurabilmenin yolu onu anla-maktangeçmektedir.

D)Bedenselgelişiminitamamlamışçocuklar,ruh-salgelişimlerinidetamamlamaktadır.

E)Çocuklardakidavranışbozukluğununenönem-linedeniniiletişimsizliktir.

3. Tarihgibisoyutolanvesözelanlatımadayananbirdersin, gerekli öğretimmateryalleri ile yeterincegörselleştirilemediği,çocuğunaldığıbilgilerihayaldünyasında canlandırarak bugün ile ilişkilendire-mediği durumlarda ulaşılması amaçlanan hedef-ler sadece öğretim programlarının sayfalarındayazılı olarak kalmıştır. Bu sebepten örgün tarihöğretimindeuygunolantümöğretimaraçvege-reçlerinden faydalanılmasının yanında, okul dışıtariheğitiminekatkısağlayıcıvasıtalarıdadikka-tealmakgerekmiştir.Okuldışı tariheğitimindenbeklenen,örgüneğitimyoluylaverilmeyeçalışılantarihbilincininoluşmasınakatkısağlamasıdır.

Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağı-dakilerden hangisidir?

A)Tarih bilincinin kazandırılmasında en önemligörevöğretmenleredüşmektedir.

B)Okuldaverilmeyeçalışılantarihselbilinç,görselaçıdan başkamateryallerle desteklenmedikçebaşarıeldeedilemez.

C)Tarihteyaşamışönemlişahsiyetlerinsözleriveyaptıkları günümüzde yaşanan olaylara ilişki-lendirilmelidir.

D)Tarihselsüreçlergünümüzdeyaşananolaylarlailişkilendirilmezsetarihbilincioluşturulamaz.

E)Okullartarihbilincinikazandırmaaçısındanye-tersizkalmaktadır.

4. Bazı yazarlar; romanlarını yazarken kafalarıylayaptıkları işlemleri,hesaplamaları,romansanatı-nınkendilerinesunduğuvitesleri,elfrenlerinikul-landıklarınıhattabunlarınyenileriniicatettiklerinifarketmezlerveçokdoğalbirşeyyapıyormuşgibisankikendiliğindenyazarlar.Romanyazmanınveokumanınyapaybiryanıolmasınıhiçdemeseleetmeyenbutürromanokurunaveyazarına“saf“diyelim. Bunun tam tersi duyarlığa, yani romanokurken ve yazarkenmetnin yapaylığına ve ger-çekliğeulaşamamasına takılanve romanyazılar-ken kullanılan yöntemlere ve okurken kafamızınişlemlerineözel bir şekildedikkat edenokurlaraveyazarlarada“düşünceli“diyelim.

Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisinde en doğru biçimde verilmiştir?

A)EdebîeserlerdekullanılandilinönemiB)YazarlarınokurlarlaarasınamesafekoymasıC)YazarveokurunfarkındalıkiçindeolmasıD)YöntemvetekniklerinedebîeserlerekatkısıE) Edebîeserlerdekullanılanyöntemveteknikler

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

118


31Yardımcı Düşünceler

5. TürklertarihsahnesineçıktıklarıAsyasteplerindekendilerinehasbirbozkıruygarlığımeydanagetir-diler.Onlarınbuuçsuzbucaksızbozkırlardayaşa-dığıgöçebehayattarzıordularınadayansıdı.BusebeptenTürkordusubozkırküItürününbirneti-cesiolarakatlıbirliklerdenoluştu.Savaşeğitimlerivedüzenlerihepatagöreşekillendirildi.Sonuçtaatıyla bütünleşen ve her türlü silahı maharetlekullanan “savaşçı tipi” meydana geldi. Ordunungörevleri arasında kendi insanlarını korumanınyanındauçsuzbucaksızbozkırlarıkontroletmek,düşmanınekonomikkaynaklarınıelegeçirmekvetopraklarındangeçenuluslararasıticaretyollarınıemniyetaltınaalmakvardı.

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A)Halkın yaşam biçimi Türk ordusunun yapısınıetkilemiştir.

B)ZamanzamanTürkordusuticariyollarahâkimolmakistemiştir.

C)Türkordusukendisilahınıkendisiyapabilmekte-dir.

D)Ordunun savaş dışında farklı görevleri de bu-lunmaktadır.

E) Türk ordusunda atlı birliklerin bulunmasındabozkırkültürününetkisibulunmaktadır.

6. TanzimatsonrasıülkedeBatılılaşmahareketigüç-lenirkenyemeklerde,özellikleII.Abdülhamiddö-nemindeBatılıülkelerdeolduğugibiayrıbirodayadasalondasandalyelerdeoturarakayrıtabak-larda,ayrıçatalvebıçaklayenmeyebaşlanmıştır.Herkesin bardağı da ayrıydı. Osmanlı sarayındabaşkabiryenilikolanveXIX.yüzyılsonunaaitmö-nülerde Fransız yemekleri Türk yemekleri ile birarada sunulmaya başlanmıştır. Bu dönemdeOs-manlı yemek kitaplarındaAvrupa kökenli yemektarifleri yayınlanmıştır. Alafranga tatlar zamaniçindeTürkmutfakgeleneğineeklenmiş,çoğuza-manyenibirbiçimdeyorumlanarakyemektarifle-riarasındabugünalıştığımızlezzetkalıplarıiçindeyeralmıştır.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi-ne ulaşılamaz?

A)OsmanlımutfağıBatımutfakkültüründenetki-lenmiştir.

B)BatılılaşmahareketikapsamındaFransızkültü-rününetkisideolmuştur.

C)Osmanlı yemeklerinin bir kısmı, Batımutfağı-nınyemeklezzetleriilesentezlenerekbugünkütadınıalmıştır.

D)Sarayadabınaaykırıolarakilkkezmasadaye-mekyenmesikuralıgetirilmiştir.

E)BatılılaşmahareketiençokTanzimat’tansonraolmuştur.

7. Türk edebiyatının en büyük şairi olan Fuzulî’ningazelleri bizim şaheserlerimizdir. Süslü dili, his,heyecan,manadolgunluğuvekonuyagöreseçil-mişaruzkalıplarının sağladığı ahenk,okuyucudaedebî bir zevk uyandırmaktadır. Gazelleri bütünTürk dünyasına yayılmış, mısra ve beyitleri de-yimleşmiştir.Fuzulî’ningazellerinebirçokşairimiznazire yazmıştır. Bu, tesadüfibir durumdeğildir.Herşairenazireyazılmaz;şiirleriörnekalınanşairhalkının en çok sevdiği, en görkemli şairdir. İranedebiyatındaençokSadî,HâfızveUrfî’yenazireyazılırkenTürkedebiyatındaiseençokFuzûlî’ninşiirlerinenazireyazılmıştır.

Bu parçada Fuzulî ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A)ŞiirlerinindildendiledolaştığınaB)KendindensonrakibirçokşairietkilediğineC)ÇağdaşlarınagöreözgünkonularıişlediğineD)ŞiirlerininülkesınırlarınıaştığınaE)Özelliklegazelleriyletanındığına

8. Varlığını milattan önceki süreçlerden günümüzesürdüren Türk resim sanatı, farklı coğrafyalardayaşam alanını genişleterek Anadolu’ya uzanankültürün en yakın görgü tanığı olmuş ve önemliipuçlarıbırakmıştır.Kayalara,taşlaraveduvarlarakazınançizgiler,eskiliğinveyaşlılığın ifadesindenziyade,birhalkınkültürbiçimleriolarakgünümü-zetaşınmıştır.Kendinehasçizgisiyledevamlıdeği-şenveyenilenenTürkresimsanatı,kayaveduvaruygulamalarından sonra kitap aralarına eklenenyazıya bir form verme ve görselleştirme adınaminyatürsanatınadönüşereksürecebağlıbirgeli-şimgöstermiştir.

Bu parçadan hareketle Türk resim sanatı ile ilgili-aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A)TürkkültürününtaşıyıcısıolduğunaB)Anadolu’dayaşayanTürklereözgübirsanatol-

duğuC)ZamaniçindedeğişimeuğramışolduğunaD)KitaplardakikullanımamacınaE)Günümüzekadarvarlığınısürdürdüğüne

1-E1-E 2-B2-B 3-B3-B 4-A4-A 5-A5-A 6-C6-C 7-E7-E 8-A8-A

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

119

32Paragrafta Soru ve Cevap

2. Muhabir: (I) ----

Editör: –Pratiktenziyadeteorikveezbercibireğitimsis-

temimiz var. Pratik öğrenim için de okullarımız-daüniversitelerimizdeyeterlialtyapıveekipmanyok.Özellikle imkânlaraçısındançokşanslıdeği-liz.Bilimselgelişmeyibirülkepolitikasıhâlinege-tirerekzamanlabunuaşabiliriz.

Muhabir: (II) ----

Editör: –Yazaradayıolmakisteyenarkadaşlariçinbirbaş-

vuruformumuzvar.Buradaadaylarınkendieğitimaltyapıları,bilgivetecrübedüzeylerihakkındafi-kirsahibiolacağımızsorularbulunuyor.

Budiyalogdaboşbırakılanyerlereaşağıdakiler-denhangisisırasıylagetirilmelidir?

A) (I) EğitimsistemimizdeBatı’yıörnekalmamızıdoğrubuluyormusunuz?

(II)Yazarolmakisteyengençlerdennetürbe-cerilerbekliyorsunuz?

B)(I) Eğitimde teknolojiden ne ölçüde faydalan-malıyız? Size göre teknolojik cihazlar eğitimiileriyetaşıyabildimi?

(II)Yayınevinizebaşvuranyazarlarıhangikriter-leregöreseçiyorsunuz?

C) (I) Türk eğitim sisteminde bilim dünyasındanyeterince faydalanıldığını düşünüyor musu-nuz?

(II)Sitenizdeyazmakiçinbaşvurankişilereözel-likleyönelttiğinizsorularoluyormu?

D) (I) Bilim dünyasının eğitim sistemimize yete-rincetanıtıldığıfikrinekatılıyormusunuz?

(II)Yazaradaylarınınasılseçtiğinizisöyleyebilirmisiniz?

E) (I)Türkiye’nineğitimsistemibilimilenekadariçiçe?Sizcehangiönlemleralınırsaeğitimimiz-dekibilimiçeriğiartabilir?

(II)Yazarlarınızıhangikriterleregöreseçiyorsu-nuz?

1. H. G. : (I) ----

A. K. : –Zorbirsorudiyebilirim.Buişlehobideğildepro-

fesyonelanlamdailgileneninsanlariçindedurumböyledir.Buyazarıçokseverimdiyebirşeyolamı-yor.Biryazarınbirromanınıçokseversinamabirdiğeriberbattır.

H. G. : (II) ----

A. K. : –Bensürekliorayagiderkenburayadöneyimni-

yetiylekitapokudum.Ömrüboyuncaedebiyatla,kitapla az ilişkisi olan insanlarda şöyle olur: Beşkitapokur, “Oradakibütünkarakterlerihatırlıyo-rum,sonudanekadargüzeldi!”der.Banasorarlar,bendeokumuşumdurokitabıamahatırlayamam,okadarnet çünkübenokitabınüzerinebeşonkitapdahaokumuşumdur,neredenhatırlayayım?Amabenietkileyençokkitapvardır.

Budiyalogdaboşbırakılanyerlereaşağıdakiler-denhangisisırasıylagetirilmelidir?

A) (I)Edebiyatlahobiolarakmıilgileniyorsunuz? (II)Birşeyöğrenmekiçinmiyoksaduygudün-

yanızıbeslemekiçinmikitapokursunuz?

B)(I)Romanyazarlarınınişleriniseverekyaptığınıdüşünüyorum,bunakatılıyormusunuz?

(II)Okumuşolduğunuzkitaplardan istediğinizialabildinizmi?

C) (I) Hayatınızda büyük etkiler bırakan yazarlarhangileridir?

(II)Biryöndeilerlerkenokuduğunuzdayönde-ğiştirmenizesebepolanbirkitapvarmı?

D) (I) Günümüz yazarlarının evrensel işlere imzaattığınıdüşünüyormusunuz?

(II)Okuduğunuzkitaplaryıllarsonradahafıza-nızdakalıyormu?

E) (I)Gençedebiyatçılarımızhakkındanedüşünü-yorsunuz?

(II)Sizietkileyenkitaplarmutlakavardır,bun-larınhangikitaplarolduğunusöyleyebilirmisi-niz?

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

123

ÖSYM Tarzı Karma Sorular 331. ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı-nız.

Neden ilk kadın yazarlar babasının kızı olmak zorun-da kalmışlardır? Kalemlerinin gölgesinde neden hep bir erkek silueti görünmektedir? İlk kadın yazarla-rın yapıp ettiklerinin sonrasında babaları tarafından beğenilmeyi istemelerinin sebebi nedir? Kadınlar, cesaret göstererek sosyal hayata adım attıklarında arkalarında ve önlerinde neden hep bir eril gölge dolaşmaktadır? Onlar için neden erilin gölgesi güven vericidir? Buna sebep kadının sosyal, fikrî ve siyasi deneyimlerinin yetersizliği ya da yokluğu mudur? Ya da rol modellerinin hemcinslerinden olamayışı mıdır? Neden ilk kadın yazarlar, babaları gibi düşünmek ve hak arayışlarını bile ‘babasının kızı’ olma sınırlarının dışına taşmadan yapmak zorundadır?

1. Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Kadın yazarların eserlerinde sürekli baba özle-minden bahsetmesinden

B) Kalemlerinin gölgesinde kalan kadın yazarların varlığından

C) İlk kadın yazarlarımızın eserlerinde hep baba figürünün etkisinde kalmasından

D) Kadın yazınların ilk romanlarında babalarına olan düşkünlüğünden

E) Yazmaya çevresindeki erkekleri anlatmayla başlayan kadın yazarların varlığından

2. Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakiler-den hangisinden yararlanılmıştır?

A) Açıklama B) Tartışma

C) Örnekleme D) Öyküleme

E) Tanık Gösterme

3. ve 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı-nız.

(I) Mehmet Akif’in Bülbül şiiri, yakın dönem tari-himizin kasvetli bir kesitinde Yunanlıların Bursa’yı işgal edişleri üzerine yazılmıştır. (II) Şiir, ana düşün-cesi itibarıyla yurdun bir bölümünün işgal edilişi-ni hikâye ediyor. (III) Buna karşılık şairin bu durum karşısındaki kızgınlığını da yansıtıyor. (IV) Safahat’ın 7. bölümü Gölgeler’de yer alan Bülbül şiiri, Mehmet Akif’in mebus sıfatıyla bulunduğu Ankara’da Taceddin Dergâhı’nda yazılmış ve önce Sebilürreşad dergisinde yayınlanmıştır. (V) Şiirin altına düşülen şu notta bir bakıma şiirin varlık sebebi açıklanmıştır: (VI) Bu man-zume yazılırken Yunan istilası altındaki topraklarımı-za, özellikle Bursa’yla ilgili kötü haberler geliyordu.”

3. Bu parçadan hareketle Bülbül şiiri için aşağıdaki-lerden hangisi söylenemez?

A) Mehmet Akif’in ruh hâlini yansıtan bir şiirdir.B) Dönemin kötü şartları göz önüne alınarak yazıl-

mıştır.C) Yazıldığı çağı aydınlatacak özelliklere sahip bir

şiirdir.D) Mehmet Akif’in mebus sıfatıyla yazdığı ilk şiir-

dir.E) Önce dergide yayınlanan şiir sonradan Akif’in

kitabına alınmıştır.

4. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarıldığında parçanın anlamında bir da-ralma ve bozulma olmaz?

A) II B) III C) IV D) V E) VI

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

133

Ses Bilgisi 31. Aşağıdaki cümlelerinhangisindeyapılanaçıkla-

maileörnekuyumludeğildir?

A)Türkçedeikiünlüharfyanyanageldiğindeara-yakaynaştırmaünsüzügirer.(bekleyelim)

B)Türkçede“b“sesikendindenöncegelen“n“se-sini“m“yedönüştürür.(dolambaç)

C)Şimdikizamaneki,kendindenöncegelengenişünlüleridaraltır.(bağırıyor)

D)Süreksizsertünsüzlerden(p,ç,t,k)biriylebite-tensözcükler,ünlüylebaşlayanekveyasözcükalıncabuünsüzleryumuşar.(kitabevi)

E) Süreksizsertünsüzlerden(ş,p,k,f,s,t,ç,h)biriylebiten sözcüklere yumuşak süreksiz (c,d,g) ün-süzlerindenbiriylebaşlayanbirekgetirildiğin-deyumuşaksüreksizünsüzlersertleşereksertsüreksiz(ç,t,k)ünsüzleredönüşür.(çokça)

2. Aşağıdakicümlelerinhangisindekaynaştırmaün-süzüalmışsözcükyoktur?

A)Boğazturunaçıkıncatümdertlerimiunutuyo-rum.

B)Senin yazını okumakta gerçekten çok zorlanı-yorum.

C)Tarlanınortasınakocamanbirçamağacıdikti-ler.

D)Yüreğinin sesinidinleyipdoğupbüyüdüğükö-yüneyerleşti.

E)Arabanınaküsününbittiğinifarkedememişti.

3. Ardınabakmadanyollaradüşen Şimşekgibiçakan,selgibicoşan Huduttanhududayolbulupkoşan Cephedencepheyisoranlarındır

Budizelerdealtıçizilisözcüklerdeaşağıdakisesolaylarındanhangilerivardır?

A)Ünsüzsertleşmesi-ünsüztüremesiB)Ünsüzyumuşaması-ünsüzbenzeşmesiC)Ünlüdüşmesi-ünsüzbenzeşmesiD)Ünsüztüremesi-ünsüzyumuşamasıE)Ünlütüremesi-ünsüztüremesi

4. YazınBoğaziçi,vuslatınhazzıiçindeyanarvegü- I

zelliğin,olgunluğun,dolgunluğunmübalağasıyla II

taşar.Hiçbirşeyinihtiyacınıduymayantok,gurur- III

lugünlergelir.İhtişamileparıldayansıcaksaatler-deyavaşyavaştüyleriniaçıpyerleşen,doymuşve

IV

uyuklayanbirkuşgibigüzelverahatbirsükûtyer- V leşir.

Buparçadakinumaralanmışsözcüklerleilgiliola-rakaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A)I.-Ünsüztüremesivardır.B)II.-Ünsüztüremesigörülmektedir.C)III.-Ünsüzyumuşamasıgörülmektedir.D)IV.-Ünsüzyumuşamasıkuralınaaykırılıkvardır.E) V.-Ünlüdüşmesigörülmektedir.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türetilirkenünlükaybınauğramışbirsözcükvardır?

A)Nezamanbuşehregelsemhepeskigünlerak-lımagelir.

B)Nehriyüzerekgeçebileceğiniiddiaediyordu.C)AhmetCemil,savaştaomzundanvurulmuştu.D)Kolundaki sıyrıkları gizlemek için gömlek giy-

mişti.E)Başındaağrıhissettiğiiçinbuilaçlarıkullanıyor-

du.

6. Karahabertipieser,savrulur Biryanardağgibiiçimkavrulur Vatanınkaderibendeyoğrulur Yasolup,yaşolupgözdendöküldü.

Budizelerdehecedüşmesineuğramışkaçsözcükvardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

145

3Yazım Kuralları

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik fiillerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

A)Buncasorundururkenbeniyüzüstübırakıpgi-divermekhiçmiiçinisızlatmadı?

B)Artıkdoğruveyanlışıayırtedebilecekyaşagel-mişti.

C)Günümüzdekayıpolandeğerlerimizesarılmamızgerekir.

D)Raporunsonuçlarıöngörüldüğügibiçıkmıştı.E)Yazkursundakisınavlaragiripnotlarımıyüksel-

teceğimihissediyorum.

2. Gökcisimlerini odaklayabilmek için yapacağınızdeneylerdeilkolarakayıseçebilirsiniz.Kolaybirhedef olmasının yanısıra odaklayıcının kullanımıkonusundasizedeneyimkazandıracakdır.

Yukarıdaki parçada kaç yerde yazım yanlışı yapıl-mıştır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

3. (I) Çocuklara yönelik ürünlerin ambalaj tasarımıçocuklarındikkatini çekecek şekilde tasarlanıyor.(II)Seçilenrenklerçocuğunduyguvedüşüncele-rini etkileyerek alma isteğini harekete geçirecekşekilde belirleniyor. (III) Bu konuda özellikle yaşguruplarıgözönündebulundurularakalgıdüzey-lerine göre tasarım, renk ve içerik gibi unsurlarbelirleniyor.(IV)Okulöncesidönemdekiçocuklarparlakvetitreşenrenklerdenetkileniyor.(V)Araş-tırmalaragöreokulöncesidönemdekiçocuklarındikkatinigıdaambalajlarındaanarenklerçekiyor.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır?


4. “Birleşik sözcüğü oluşturan sözcüklerden ikincisiveyaherikisibirdenbirleşmesırasındaanlamde-ğişmesineuğramışsasözcükbitişikyazılır.”

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyul-madığı için bir yazım yanlışı yapılmıştır?

A)Yolkenarındadoğalolarakyetişenkeçiboynuz-larıvardı.

B)Kışın vazgeçilmez içeceği kuşburnu çayını çokseverim.

C)Rüzgarestikçearazidekirüzgargülleridönüyordu.D)Pazardanaldığımızayşekadınfasulyelerçokta-

zeydi.E)Bunehirdetahminedemeyeceğinkadaryılan-

balığıbulunmaktadır.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “baş”sözcüğüy-le ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır?

A)Bu kadar başbelası olacağını bilseydimbu işegirmezdim.

B)Çocuklarınıfazlabaşıboşyetiştirdikleriiçinşim-dionunlabaşedemiyorlar.

C)Onunlabaşbaşaveripbütünzorluklarıaşmıştık.D)Romanınbaşkahramanıkendihâlindeyaşayan

birkunduracıçırağıydı.E)Buakşamkarşıkomşumuzabaşsağlığıdileme-

yegideceğiz.

6. Temelbilgileresahipolduktansonragökyüzügöz- I lemciliğindegözlerimizdenolabildiğince yüksek II verimalmakiçinbazıipuçlarıdayararlıolacaktır. III Gökyüzünenekadarbakarsanızokadarçokşey IV görebilirsiniz. V

Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?


Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

161

5Noktalama İşaretleri

1. Aşağıdakilerden hangisi kesme işaretinin kulla-nım yerlerinden biri değildir?

A)Sayılara ve tarihlere getirilen eklerden öncekullanılır.

B)Şiirlerde hece ölçüsüne uydurmak için düşenünlüharflerinyerinekullanılır.

C)Kısaltmalaragetirileneklerdenöncekullanılır.D)Kurumvekuruluşadlarınagetirilençekimekle-

riniayırmakiçinkullanılır.E)Özel isimlere getirilen çekim eklerinden önce

kullanılır.

2. Acabaaradığınıbulabilecekmiydi(?)Peki,aradığı I neydi(?)Gözyaşlarınısilerekyatağınadoğruilerledi II ve arkasını dönüp (,) son bir kez daha aynasına III bakıp çirkin(,)dedi. İşteyinebaşlamıştıkendini IV aşağılamaya. Belki debu yüzdendi tümbumut-

suzluğu(…) V

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretle-rinden hangisi yanlış kullanılmıştır?


3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama yanlışı yapılmıştır?

A)Oçokgüzeldi;beyaztenli,yeşilgözlü,ufakbiryüzüvardı.

B)Akşamüstüevinegeldiğinde“Keşkedahaönce-denyapsaydımbunları”dedi.

C)Yataktabiroyanabirbuyanadönüpduruyor-dufakatuyuyamıyordu.

D)Zehra’nın kafası iyice karışmıştı, söylediği ya-lanlaraherkesiinandırmakistiyordu.

E)Öyleboşboşoturacağınabirazbanayardımet-sene!

4. Türkçede()baş()sözcüğüyaygınbirbiçimdekulla-nılmaktadır()başkâtip()başkomutan()başrol()

Bu parçada parantez ( ) içindeki boşluklara sıra-sıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir?

A)(,)(,)(:)(,)(,)(…)B)(-)(-)(:)(,)(,)(.)C)(“)(”)(:)(,)(,)(…)D)(“)(”)(;)(,)(,)(…)E) (,)(,)(:)(,)(,)(…)

5. Gerekirsedağlardakartal(I)kırlardagüvercin(II)papatyaolacaksın(III)yaşadığıncoğrafyanınağa-cını(IV)bitkisini(V)taşınıvetoprağınıçokiyitanı-yacaksın.

Yukarıdaki cümlede numaralanmış yerlerden hangisine noktalı virgül (;) getirilmelidir?

A)I B)II C)III D)IV.E)V

6. “Arabamınotomatikvitesolmasını istiyorum(I)”dediyaşlıadam(II)Birayağısakatolduğuiçinböy-lebirtercihyapmıştı(III)Uzunsürediğerotomo-billerebaktı(IV)Amabudüşüncesindekararlıydı(V)ençokdakırmızıotomobillerehayranlıklaba-kıyordu.

Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine di-ğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilme-lidir?


Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

168


2Kökler

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcü-ğün kökü, sözcük türü bakımından farklıdır?

A) Sana yolladığım mektup hâlâ eline geçmedi mi?B) Halkın gösterdiği tepkiye yetkililer duyarsız ka-

lamadı.C) Topladığı çam kozalaklarını eve kadar getirmişti.D) Onunla konuşurken yaşamın tadını daha çok

alıyorum.E) Hızla yükselen uçak bulutların arasında kaybol-

du.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcü-ğün kökü, sözcük türü bakımından farklıdır?

A) Acılar paylaşıldıkça azalır, sevinçler ise paylaşıl-dıkça çoğalırmış.

B) Bu hafta girdiğimiz sınavda hiç görmediğimiz soru tipleri vardı.

C) Bütün kararlarında ince eleyip sık dokuyan bi-riydi.

D) Hazır gıdaların hayatımıza girmesiyle hastalık-lar çoğaldı.

E) Satranç oynarken hep bir adım ötesini dü-şünmek gerekir.

9. Hep bu ayak sesleri, hep bu ayak sesleri I Dolaşıyor dışarıda gün batışından beri II Bu sesler dokunuyor en ağrıyan yerime III IV Bir eski çıban gibi işliyor içerime V

Yukarıda numaralanmış sözcüklerden hangileri-nin kökü, tür bakımından farklıdır?

A) I ve III B) II ve III C) II ve IV

D) III ve V E) IV ve V

10. Hem ad hem de eylem olarak kullanılabilen ve aralarında anlam bağı bulunan köklere “ortak kök” denir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, bu açıklamayı örneklemez?

A) Kırkpınar’da yapılan geleneksel güreş karşılaş-maları bu yıl yapılmayacakmış.

B) Geceden dolaba koymayı unuttuğum yiyecek-ler ekşimişti.

C) Bu yaz bizim köydeki derede çok sayıda balık tut-tuk.

D) O kadar olayın ardından onunla barışmayacağını söylüyordu.

E) Kıtalar arası yapılan koşuda birçok yarışçı fena-lık geçirdi.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem farklı bir kökten türetilmiştir?

A) Yüzündeki kızarıklık düne göre biraz daha azal-mıştı.

B) Sınavda yeterli puan alamayan birçok kişi elen-di.

C) Yazar, tüm mal varlığını kimsesiz çocuklara ba-ğışlamıştı.

D) Düğün için aldığı gömlek ve ceket çok uyumluy-du.

E) Çocuklarının okul masrafı için bankada bir mik-tar para biriktirmişti.

12. Birden oturduğu iskemleyi biraz yana çekip yüzü-nü genç kıza döndü ve dalgın gözlerle karşısındaki-ne bakıp içinden geldiği gibi davranarak cebinden çıkardığı kağıda birkaç güzel söz yazmaya başladı.

Bu cümlede kökü eylem olan kaç sözcük vardır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

1-C1-C 2-E2-E 3-E3-E 4-E4-E 5-D5-D 6-D6-D 7-C7-C 8-B8-B 9-A9-A 10-B10-B 11-E11-E 12-E12-E

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

175

Çekim Ekleri 61. Zincirin altınsa da hatta koparıp kır Susmak ne demekmiş yere göğe haykır

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?

A) İyelik (aitlik) ekiB) Emir kipiC) Hâl ekiD) Tamlayan ekiE) Ek eylem

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ın, -in” eki, tamlayan eki olarak kullanılmıştır?

A) Sesin kısılacak fazla bağırmamalısın.B) Tam yola çıkacakken söylediklerin aklıma geldi.C) Senin isteklerini yerine getirmeye çalışıyoruz.D) Yazın bizim buralarda sıcaktan kimse kalmaz.E) Rengin birden sarardı, oturup dinlenmelisin.

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde durum eki almış bir sözcük yoktur?

A) Anılarda görünür, düşlerde görünmez insan.B) Şiir okurken dünyayla ilişiğim kesilir benim.C) Gölge dolaşır geceyle esmerliğin arasında.D) Güneşi sormuyorum lekelenmiş dallardan.E) Acaba bekler mi beni uykularım, o sonsuz uy-

kularım?

4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi çekim eki almamıştır?

A) Odasında genişçe bir yatak bulunuyor.B) Gömleğinin rengine uygun bir kravat aldı.C) Akşam olunca sürüler köye doğru ilerlerdi.D) Masanın üzerindeki heykelcik tam yüz yıllıkmış.E) Çantasındaki paranın bir miktarını kardeşine

verdi.

5. Ben ömrümce köylere gittim Taşlar arasından, ıssız yollardan Garip akşamlar içine Tek başına ışıdığı yere okulların Avuçlarımda yüreğimi götürdüm

Yukarıdaki dizelerde iyelik eki almış kaç sözcük vardır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

6. Gözüm kaldı şu kaplanın postunda Azrail de can almanın kastında Döne döne teneşirin üstünde Yunmayınca gönül yardan ayrılmaz

Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylene-mez?

A) Yönelme durum eki vardır.B) Ayrılma durum eki vardır.C) İyelik (aitlik) eki kullanılmıştır.D) Kip (zaman) eklerine yer verilmiştir.E) Tamlayan ekine yer verilmiştir.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

182


9Yapım Ekleri

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ötekilerden farklı bir yapım eki almıştır?

A) Çocuklar, yakıcı güneşe rağmen top oynuyordu.B) Eski evlerine bir kiracı bulmaya çalışıyorlar.C) Kalıcı dövmeler sağlık sorunlarına yol açabiliyor.D) Bağırarak konuşmak insanlara itici gelebilir.E) Şiirlerinde çarpıcı benzetmelere yer vermişti.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-dır” eki, öteki-lerden farklı bir işlevde kullanılmıştır?

A) Buraya gelen tüm insanları kandırmıştı.B) Durumunun kötü olduğunu bize bildirmişti.C) Belki de eve gidip çoktan uyumuştur.D) İlaçlarını geç kalmadan mutlaka birine aldır.E) Çocuklara dağıtmak için parasını bozdurdu.

9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük hem yapım hem çekim eki almamıştır?

A) Sana yan mı baktılar, bir şey mi söylediler?B) Hep ayrılık isteğe erince istek ölür. C) Örtüldü baştan başa tenin beyaz bir terle.D) Bende tek aziz eşya annemin başörtüsüdür.E) Hangi ölümün şarkısı bu, dilinden düşmeyen?

10. I. Yıllar bir gözyaşı olup da kaymış II. Nurlu ihtiyarın yanaklarında III. Yapraklar saçını yerlere yaymış IV. Sonbahar ağlıyor ayaklarında V. Süzüyor ufukta bir kızıl yeri

Yukarıdaki numaralanmış dizelerden hangilerin-de yapım eki almış sözcük kullanılmıştır?

A) I ve II B) II ve III C) III ve V

D) II ve IV E) IV ve V

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi yapım eki almıştır?

A) Kocaman olmuştu ama hâlâ yalnızlıktan korku-yordu.

B) Beni gördüğünde bana hep seni soruyordu.C) Bembeyaz karlar uçsuz bucaksız ovaları örtü-

yordu.D) Geç kaldığı zamanlarda okula kadar koşuyordu.E) Uzaklardan burnumuza gelen hoş bir kokuydu.

12. Müthiş bir korku ile zangır zangır titremeye baş-ladı. Adımlarını daha hızlı atmaya çalışıyor fakat ayakları birbirine dolaşıyordu.

Bu cümlede yapım eki almış kaç sözcük vardır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

1-B1-B 2-E2-E 3-C3-C 4-C4-C 5-D5-D 6-A6-A 7-A7-A 8-B8-B 9-C9-C 10-A10-A 11-B11-B 12-B12-B

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

183

10Yapısı Bakımından Sözcükler

1. Halk kültürü yüzyılların deneyimlerinden süzülerek I II biçimlenmiş ve kuşaktan kuşağa aktarılarak günü- III

müze gelmiş bir değerler bütünüdür. IV V

Numaralanmış sözcükler yapıları bakımından iki-şerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?


2. Sessizliği dinliyorum şimdi ve soluğunu Sustuğun yerde bir şeyler kırılıyor Bekleyiş diyorum caddelere, dalıp gidiyorsun Adını yazıyorum bütün otobüs duraklarına

Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin yapıları aşağı-dakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Türemiş - basit - türemişB) Türemiş - türemiş - türemişC) Basit - türemiş - türemişD) Basit - türemiş - birleşikE) Türemiş - türemiş - basit

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde basit, türemiş ve birleşik sözcükler bir arada kullanılmıştır?

A) Aklından geçenleri odadakilerle paylaştı.B) İki takım, izleyicilere keyifli dakikalar yaşattı.C) Toplanan çiçekler vazoya güzelce yerleştirildi.D) Masanın üstünde birkaç günlük yemek artıkları

vardı.E) Kitaplarla dolu odasının kapısını ilk kez bizlere

açmıştı.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yapısı yönüyle ötekilerden farklıdır?

A) Şehrin tüm giriş ve çıkışlarında arama yapıldı.B) Islak çamaşırlarını kayaların üstünde kuruttu.C) Düzenli çalışınca başarısını daha çok artırdı.D) Yazarların birçoğu, edebiyat dünyasına şiirle

girmiştir.E) Dut ağacının dalları odamın penceresine kadar

yükselmişti.

5. Sanat eğitiminin de günün koşullarına göre şekille- I II III nen değişim ve gelişimlere uyum sağlaması gerek- IV V mektedir.

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı-sı yönüyle ötekilerden farklıdır?


6. Bir terk edilme duygusu sardı içimi I Silinmez yaraları kalbimin II Kaybettim özlemlerimi, umutlarımı III Acısı içimde bütün gidenlerin IV V

Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi ya-pıca ötekilerden farklıdır?


Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

188


12Yapısı Bakımından Sözcükler

7. I.Yaz mevsiminin gelmesiyle salgın hastalıklarortayaçıkıyor.

II.Klimalarınsebepolacağıhastalıklaradikkatet-mekgerekir.

III.Kendiniboşluktahissettiğiiçinkonuşmuyordu. IV.Senin için bile olsa kimseye yalan söyleye-

mem. V.Birkaçşiirindememleketsevgisiniişlemişti.

Numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki-lerden hangisi söylenemez?

A)I.cümlede,birdençoktüremişsözcükvardır.B)II.cümlede;basit,türemişvebirleşiksözcükler

vardır.C)III.cümlede,basityapılısözcükyoktur.D)IV.cümlede,yüklembirleşikfiildir.E)V.cümlede,birleşiksözcüğeyerverilmiştir.

8. Dünyanındışınaatılmışbiradımdınsen Ömrümüzsekarşılıksızsorulardıhepsibu Şusamanyoluhaniavuçlarındandökülen Kumtanelerivaryaonlardanbirindeyim

Bu dizelerde türemiş yapılı kaç sözcük vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi, yapısı bakımından ötekilerden farklıdır?

A)Sadeceçalışarakbudedikleriniyapamazsın.B)Gerçektenelindenbirşeygelirsebunuesirge-

mez.C)Hiçkimsebununyanlışolduğunubanasöyleye-

mez.D)Bukararlarbizimhaberimizolmadanalınamaz.E) Sorumluluğunubaşkalarınınüstüneatıpbuiş-

tenkurtulamaz.

10.Yaşımilerledikçedahaçokanlıyorum

Nebüyüknimetolduğunuaheygüzelgün

Boşyereüzülmektemanayokanlıyorum

Kadrinibilmeklazımartıkheraçangülün

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylene-mez?

A)Türetilirken ünlü kaybın uğramış sözcüğe yerverilmiştir.

B)Fiildenfiilyapanekeyerverilmiştir.C)Türemişyapılıismeyerverilmiştir.D)İyelikekinialanbirdençoksözcükkullanılmış-

tır.E)Bulunma durum ekini alan sözcüğe yer veril-

miştir.

11. Davranışsal deneylerçeşitlihayvanlarınDünya’nın I II manyetikalanınıtespitedebildiğinivebubilgiyi

uzunvekısamesafeli hareketlerinekılavuzluk III IV edebilecekşekildekullanabildiğinigösteriyor. V

Yukarıdaki cümlede numaralı sözcüklerden han-gisi hem yapım hem de çekim eki almıştır?


12.Doğumdayalanvar,ölümdegerçek

Birşeyleranlatırbalık,kuş,çiçek

Kırıkgönülleritoplayıptektek

Toplayıpgöğsümedizsemkimanlar?

Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)TüremişyapılıeylemB)GövdedentüremişsözcükC)BirleşikyapılısözcükD)TüremişyapılıeylemE) İyelikvedurumekialmışsözcük

1-B1-B 2-E2-E 3-D3-D 4-E4-E 5-E5-E 6-A6-A 7-A7-A 8-C8-C 9-C9-C 10-D10-D 11-E11-E 12-C12-C

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

189

13Birleşik Yapılı Sözcükler

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük kullanılmamıştır?

A)Bubildikleriniyıllarcanasılbendensaklarsın?B)Bugünekadaryazdıklarımhakkındahiçyorum

yapmadı.C)Onların zaman zaman birbirine ne kadar yar-

dımcıolduğunuherkesbilir.D)Birçoksanatçıgibiodaömrününyarısınıyurt

dışındageçirdi.E)Karşımızaçıkanbuyemyeşilovabizibüyülemiş-

ti.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik isim, ötekilerden farklı bir yolla oluşmuştur?

A)Aydıngeçinenbazıyazarlarınfildişikulelerdeninmesigerekir.

B)Ceketinin içine giydiği kavuniçi rengindekigömleğihiçhoşdurmamıştı.

C)Hiç elkızı insanın kendi öz evladı gibi olabilirmi?

D)Buişinarkasındanbirçapanoğluçıkarsavayha-limize!

E)Artıksonbahargeldi,biranönceevinçatısınıonarmalıyız.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik isim yoktur?

A)Bahçemizdedoğalolarakyetişenkeçiboynuzla-rıvardı.

B)Çokrahatbiriolduğuiçinsınavasongünbaş-vurmuştu.

C)İçeriyebinbaşıgirinceherkeskendineçekidü-zenverdi.

D)Çocuklarıyla her bayramhuzurevinde yaşlılarıziyaretegiderdi.

E)Mahallemizdeki gecekonduların çoğunu bele-diyeekipleriyıkmıştı.

4. I.uyurgezer II.örtbas III.yapboz

Numaralanmış sözcüklerin ortak özelliği aşağıda-kilerden hangisidir?

A)Birisimvebirfiilinkaynaşmasıylaoluşmuşbir-leşiksözcüklerdir.

B)İkifiilinkaynaşıptürkaymasıylaoluşanbirleşiksözcüklerdir.

C)Birinci sözcüklerin anlamını yitirmesiyle oluş-muşbirleşiksözcüklerdir.

D)Tamlamaların kaynaşmasıyla oluşmuş birleşiksözcüklerdir.

E) Seskaybıylaoluşmuşbirleşiksözcüklerdir.

5. İlkokula gittiğim yıllarda babaannemin anlattığımasallardageçenolağanüstüolaylar,beniokadaretkilerdikiçoğuzamankendimiolayıniçindehis-sederdim.

Bu cümlede birleşik yapılı kaç sözcük vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tür kayması yo-luyla oluşmuş birleşik sözcük vardır?

A)Annemin yaptığı tavukgöğsünü arkadaşlarımaanlataanlatabitiremiyorum.

B)AvcılarınbirkısmıyolunuKüçükayıyıldızküme-siylebulurmuş.

C)Buişinböyleyazboztahtasınadönmesineçoksinirlenmiştim.

D)Nasılbirruhhaliyaşıyordukimbilirzavallıcık?E)Merak etme, birazdan tavşankanı çaylarımız

gelir.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

202


4Ad Tamlamaları

7. “Sanatın yüreklerimize mutluluk tohumları ser-pen bir yönü vardır.” cümlesinde görülen tamla-mamın özdeşi aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?

A) Boya sandığını kaptığı gibi tezgâhının başına geçti.

B) Sepetteki elmaları yıkayıp tabaklara yerleştiri-yordu.

C) Öğretmenliğin en zor yanı öğrencilerin başarı-sızlığını görmektir.

D) Adana - Konya yolunda bir trafik kazası meyda-na gelmiş.

E) Çevre kirliliğinin sebeplerinden biri de yük ge-milerinin atıklarıdır.

8. Saat gece yarısını geçti, takvim yeni bir güne geçti. I II Önümde ay ışığıyla yıkanan dik bir buz sırtı vardı; III IV üzerinde uzakta ufacık, cılız kafa lambaları görü- V nüyordu.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerden hangisinde farklı bir tamlama kullanılmıştır?


9. Bazı isim tamlamaları bir ismi niteleme görevinde kullanılabilir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna uygun bir kullanım vardır?

A) O dönemde el yazması eserlere ilgi büyüktü.B) Uzun yolların hikâyesini anlatan bir roman ka-

leme almıştı.C) Sabahın ilk saatlerinde gökyüzüne derin derin

bakıp maziye dalardım.D) Dizinin sezon finali haziran ayının ilk haftası ya-

pılacakmış.E) Arka mahallenin girişinde büyük bir market

açılmıştı.

10. (I) Keyifle çadır içinde matlara uzandık, buz erit-mek için ocak yakmıştık. (II) Çay, kahve, çorba, bisküviyle biraz doyar gibi olunca taşıdığımız tek uyku tulumunu üzerimize sererek biraz dinlenme-ye çalıştık. (III) Dinlendirici şekilde uyumak sekiz bin metrede mümkün değildir. (IV) Sabah saatinde zirveye varmak istediğimiz için gece yarısı hareket edecektik. (V) Dün, bugün ve yarın, tüm günlerin birleştiği, çok uzun ve yorucu bir zirve günü bizi bekliyordu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin-de birden fazla isim tamlaması vardır?


11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem isim tam-laması hem de sıfat tamlaması vardır?

A) Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul Görmedim, gezmediğim sevmediğim hiçbir yerB) Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değerC) Nice revnaklı şehirler görülür dünyada Lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratanD) Yaşamıştır derim, en hoş ve uzun rüyada Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatanE) Yalnız bu semti sevmek için ömrümüz kısa Yazlar yavaşça bitmese, günler kısalmasa

12. I. Sorma bir saniye şüpheyle sakın yol nereye II. Ayılıp neşeni yükseltici sarhoşluktan III. Yılma korkunç uçurum zannedilen boşluktan IV. Duy tabiatta biraz sen de İlâh olduğunu V. Ruh erer varlığın zevkine duymakla bunu

Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde bir isim tamlaması kullanılmıştır?


1-E1-E 2-C2-C 3-A3-A 4-A4-A 5-D5-D 6-C6-C 7-D7-D 8-E8-E 9-B9-B 10-B10-B 11-C11-C 12-B12-B

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

203

5Sıfat (Ön Ad)

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sıcak” sözcüğü sıfat görevinde kullanılmamıştır?

A) Bu kadar çok çalışmanın ardından sıcak bir çayı hak ettik.

B) Sıcak yaz günlerinin tadını denize girerek çıka-rıyorlardı.

C) Tablolarında genellikle sıcak renkler kullanıyordu.D) Bunca olaya rağmen hepimizi çok sıcak karşıladı.E) Tek istedikleri küçük ama sıcak bir yuvaydı.

2. Evrimin basitten karmaşığa doğru gittiğine dair bir I algı var, kuş yuvalarıysa bir istisna. Bilim insanları, II kuş türlerinin tarihi boyunca çatılı yuvaların kâse III biçimindeki yuvalara olasılıkla en az dört farklı kez IV V evrildiğini keşfetti.

Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangileri sıfat görevinde kullanılmıştır?

A) I. ve II B) II ve III C) II ve IV

D) III ve V E) IV. ve V.

3. Ders kitaplarında sık sık tekrarlandığı gibi Doğu ile I Batı arasında köprü denebilecek bir konumda yer II III alan ve dört mevsimi tam anlamıyla yaşayan Türki-

ye; kurak düzlüklerden uçsuz bucaksız ormanlara, IV görkemli dağlardan masmavi engin denizlere uza-

nan inanılmaz bir coğrafi çeşitliliğe ve bir de bu çe- şitliliğe yaraşır bir yaban hayatına sahip. V Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisi

bir adı niteleme göreviyle kullanılmıştır?


4. Nâzım, o dönem şiirleri ve diğer eserleriyle âdeta Türkçenin dünyadaki büyükelçisi gibidir. Nâzım’ın şiirleri, Türkiye haricinde sadece çevirileriyle de-ğil, Türkçeleriyle de elden ele dolaşmış, insanların yüreklerine işlemiştir.

Bu parçada sıfat görevli kaç sözcük kullanılmış-tır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır?

A) Köyün bozuk ve tozlu yollarında yürümek bir hayli zordu.

B) Ayağa kalkmanın en büyüğü bir çocuğun ayağa kalkmasıdır.

C) Bir akşamüstü ağır ağır yollara inen karanlığa bakıyordum.

D) Bazen iyi kalpli insanların daha çok olduğunu düşünüyorum.

E) Bu güzel havada hiç evde oturulup televizyon izlenir mi?

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sıfat, birden çok adı nitelemiştir?

A) Romanda iki çocuğunu kaybetmiş, yalnız ve hasta bir babanın dramı anlatılıyordu.

B) Kampta günün parlak ve göz kamaştırıcı ışıkla-rıyla uyanmıştık.

C) Ülkemizin başarılı bilim adamları ve edebiyatçı-ları artık dünya çapında ödüller alıyor.

D) Taktığı kırmızı renkli şapka ona çok yakışmıştı.E) Eserlerinde sadece kendi yaşamından kesitler

sunmayı tercih ediyordu.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

216


Zamir (Adıl) 117. I.Birimizhepimizhepimizbirimiziçinçalışmalı-

yız. II.Öğretmenlerinbazılarıseminerçalışmalarına

katılmayakararverdi. III.Okumaya hiç niyeti olmadığını nereden anla-

dın? IV.Birkaçeriğiçantasınakoyduktansonradiğerle-

riniarkadaşlarınaverdi. V.Yurtdışındançocuklarıiçinyinenegetirmişti?

Numaralanmış cümlelerdeki zamirler türleri bakı-mından ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır?


8. “O“ sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi adılı olarak kullanılmıştır?

A) Ogündensonrayaşadığımahalleyegeridön-medi.

B) Banaanlattığıomasallarlayenibirdünyakur-dumkendime.

C) Onukendinealdığıhâldebanahediyeetmişti.D) Arabasının anahtarını ondan başka kimseye

teslimetmezdi.E) Okadarsertkonuşmamarağmenoralıbileol-

madı.

9. KendindenbirtatkattınGüzelleştirdinölümüdeEllerininiçiyleaydınlattınÖlümnedemektiranladım

Bu dizelerde sözcük biçiminde kaç zamir kullanıl-mıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük-lerin türü birbirinden farklıdır?

A) Kimibizihiçbeğenmiyor,kimidebizdenvaz-geçemiyor.

B) Hiçbirkonudaanlaşamadığımıziçinonunhiç-birteklifinikabuletmedim.

C) Buraya yalnızgelmemeliydinçünküburalardayalnızdolaşılmaz.

D) Bazıöğrencilersorulardanbazılarınınyanlışol-duğunuilerisürdü.

E) Netürbirinsanolduğu,nesöylediğindenan-laşılıyor.

11. İnsanlar vardır, başkalarından sürekli bir şeylerbekleryada isterler.Aslındabu,bir insanın ihti-yaçlarınıkendisininkarşılamasındançokdahabü-yükbirçabayıgerektirir.Üstelikonurkırıcıdırda.Amaonlar içinönemli olan, diğerbir insanın yada insanlarınkendileri içinbir şeyleryapmasıdır.Bununiçinherşeyekatlanırlar.

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) “kendisinin“sözcüğü,dönüşlülükzamiridir.B) “bu“sözcüğü,işaretzamiridir.C) “başkalarından“sözcüğü,belgisizzamirdir.D) “onlar“sözcüğü,kişizamiridir.E) “diğer“sözcüğü,işaretzamiridir.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri kul-lanılmamıştır?

A) Diğerleri,buköyeçalışmakiçingelenırgatlardı.B) Bu,tambenimistediğimgibibirçantaydı.C) Bu kitapları hepimizden önce onun okuması

gerekir.D) Banaburayakadargelmeminyanlışolduğunu

söyledi.E) Bunlarıonaseninanlatmandahauygunolur.

1-C1-C 2-B2-B 3-A3-A 4-C4-C 5-D5-D 6-C6-C 7-A7-A 8-E8-E 9-A9-A 10-B10-B 11-D11-D 12-D12-D

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

217

12Zarf (Belirteç)

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemi durum yönünden tamamlayan bir sözcük kullanılmıştır?

A) İstasyondatrenibeklerkençoksıkılmışlardı.B) Onunnekadarinatçıolduğunuherkesbilirdi.C) Bahçesindekitümfidanlaragözügibibakardı.D) Yüzündekitebessümünyerinibirüzüntüaldı.E) Sahilkenarındaoynayançocuklarıizliyordum.

2. Akıllıkentlerinsonyirmiyılda popülerolmuşveya I II doğmuşolmasınarağmen,öncekiyüzyılınkentsel III gelecekhakkındakivizyonlarınadayananuzunbir

geçmişesahipolduğunusöylemekhiç yanlışol- IV V yacaktır.Nitekimgeleceğedairvizyonlar,teknolo- jininvebulunulandöneminüretimaraçlarınınet-

kisialtındaşekillenipevrilmiştir.

Yukarıdaki cümlede numaralanmış sözcüklerden hangileri belirteç görevinde kullanılmıştır?

A)IveII B)IveIII C)IIveIII

D)IIIveIV E)IveIV

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer - yön bildi-ren sözcük farklı türde kullanılmıştır?

A) Sinirlenincedışarıçıkıphavaalmakisterdi.B) Aşağıindiğimdeikisinitartışırkengördüm.C) Onahemenyukarıyaçıkmalısın,dedim.D) Sanatçılarherzamanileribakmalıdır.E) Geçolduartıkiçerigirmemizgerekir.

4. “Birkabuğun içindebarınmak için tekbaşınaol-makgerektiğiniiyi biliriz.”

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledeki altı çizili sözcükle tür ve görev yönünden özdeş bir sözcük kullanılmıştır?

A) Evdekisessizlikyerinikahkahalarabırakmıştı.B) Tıkanık, zifirli, kısık bir gırtlak gibi soluyordu

soba.C) Azileridebizibekleyeninsanlarıgörmüştük.D) Köylülerbunaltıcıodalardaoturmayaalışmıştı.E) Titrekmumlardibindebirikmişgölgelerizbiz.

5. Pekçokişiçinişingerektirdiğienönemiunsurlar- I II danbiridiğerinsanlarileetkileşimveiletişimiçin-

deolmaktır.Duygular,insanvarlığınınayrılmaz III birparçasıolduğundanpekçokörgütbuiletişim

veetkileşimlersırasındaçalışanlarınınhangiduy IV gularıgöstermelerivegöstermemelerigerektiğini V tanımlamaktadır.

Yukarıda numaralanmış sözcüklerden hangisi bir sıfatı anlam bakımından derecelendirmiştir?


6. “Kötü”sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı türde kullanılmıştır?

A) Zehirlenenişçilerindurumukötügörünüyordu.B) Uzmanlaragörebuyılkışçokkötügeçecekmiş.C) Kötübaşladığımızbuişiniyiolacağınaeminim.D) Pazardanaldığımızçileklerinhepsikötüçıktı.E) Oradakötügünleryaşadığınıbizedeanlatmıştı

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

224


15Edatlar - Bağlaçlar - Ünlemler

7. (I) Dünya’da kayalarda bulunan oksijen ve hidro-jenin çeşitli kimyasal tepkimelerle zaman içinde birleşerek suya dönüşmüş olması mümkün. (II) Yeryüzünü kaplayan suyun ancak küçük bir bö-lümünün bu şekilde oluştuğu sanılıyor. (III) Yakın geçmişe kadar bolca su içeren, Güneş sisteminin derin dondurucusunda saklanan kirli kar topları-nın yeryüzündeki suyun en önemli kaynağı oldu-ğu düşünülüyordu. (IV) Senaryoya göre bundan 4,6 milyar yıl önce Güneş Sistemi oluşurken bu gök cisimlerinin sayısı çok daha fazlaydı. (V) Ge-zegenlere yakın bölgelerde dolanan gök cisimleri gezegenlerin çekim etkisiyle zamanla gezegenlere düştü.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde hem ilgeç hem bağlaç kullanılmıştır?


8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ancak” sözcü-ğü ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?

A) Evleri çok güzeldi ancak şehir merkezine çok uzaktı.

B) Bu tür soruların ancak bu yolla çözülebileceğini söylüyordu.

C) Ancak bu bahçede açar güllerin en kırmızısı.D) Öğrencilerimin yazmış olduğu şiirlerden ancak

iki tanesini beğenebildim.E) Son dönem romanlarında yazarlar ancak bire-

yin yalnızlığı gibi konuları işliyor.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ile” ilgeci öte-kilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?

A) Dün iş yerindeki görevliyi bıçakla yaralamışlar.B) Not alırken önemli yerlerin altını renkli kalemle

çizerim.C) Haberin gelmesiyle tüm apartman rahat bir ne-

fes aldı.D) Elindeki tornavidayla duvara bir şeyler asmaya

çalışıyordu.E) Her gün arabayla gittiğim yere bugün yürüye-

rek gidince epey yoruldum.

10. “İçin” edatının cümleye kattığı anlamlar ikişerli eşleştirilirse aşağıdaki cümlelerin hangisi dışta kalır?

A) Babam için aldığım bu bilgisayara kardeşim göz dikmişti.

B) Doğruları savunduğu için hayatı boyunca hep dışlanmıştı.

C) Biraz yalnız kalabilmek için yayladaki evlerine gitmişti.

D) Eserlerinde evrensel konuları işlediği için kalıcı olabilmiş bir yazardı.

E) Törende konuşma yapmak için kürsüye doğru yöneldi.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “başka” sözcü-ğü ilgeç olarak kullanılmamıştır?

A) Annesinden başka güvenebileceği kimse kal-mamıştı etrafında.

B) Bu dediklerinden başka bana söyleyecek hiç-bir sözü yoktu.

C) Elindeki kutudan başka bir zarfı çıkarıp bana uzattı.

D) Yurtta onunla dertleşmekten başka hiçbir şey yapmazdık.

E) Bankadakinden başka hiçbir yerde parasının olmadığını söylüyordu.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç kullanıl-mamıştır?

A) Ben bu gurbet ile düştüm düşeli her gün biraz daha süzülmekteyim.

B) Saçlarımdan tutup kor gözlerinle yaşlı gözleri-me dalıver gitsin.

C) Sabaha dek süren sancıları nedeniyle gözüne uyku girmemişti.

D) Bu projeyi yılbaşından önce bitirmem gerekiyor.E) Zülfünün yay gibi çelik tellerine takılan gönlüm

asırlarca peşinden gidecek.

1-B1-B 2-C2-C 3-B3-B 4-A4-A 5-A5-A 6-E6-E 7-B7-B 8-C8-C 9-E9-E 10-A10-A 11-D11-D 12-B12-B

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

235

21Sözcük Türleri Karma

1. Çocukların en çok sevdiği çizgi filmlerde genellikle I

onların hayal dünyasına en çok hitap eden kahra- IImanlar ve gerçekleşmesi pek mümkün olmayanişleri başaran kahramanlar vardır. III

Yukarıdaki cümlede numaralanmış sözcüklerin türleri, aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğ-ru olarak verilmiştir? I II III A) Sıfat Ad SıfatB) Zarf Sıfat ZarfC) Ad Zarf SıfatD) Zarf Ad SıfatE) Zarf Sıfat Sıfat

2. Ey ölü, az daha yaşatmak isterdim seniHabersiz bırakıp gittiğin evdeGiysen hazır duran terlikleriniOdalarda dolaşsan, öksürsenToplasan bu yaz da bahçende yemişleriAz daha ömür sürsen

Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Azlık - çokluk zarfı B) Ünlem

C) Durum zarfı D) Kişi zamiri

E) İşaret zamiri

3. Bu rüzgâr her vakit böyle esmeyecekGökte bulut, suda yelken, dalda çiçekÇek ciğerlerine, bir nefes daha çekBu rüzgâr her vakit böyle esmeyecek

Yukarıdaki dizelerde kaç tane sıfat kullanılmıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

4. (I) Evrende yalnız mıyız? (II) İnsanlık, varoluşundan beri bu sorunun cevabını aramakla meşgul. (III) Göz-lemler ve hayal gücü ile dolu binlerce yılın ardından, 20. yüzyılın ortalarında nihayet çeşitli gök cisimle-rine gidip buraları araştıracak teknolojiye erişmeyi başardık. (IV) İlk hedef Ay’dı. (V) Gittik ve gördüğü-müz şey, silikatla kaplı kocaman bir çöl oldu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola-rak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede, bulunma durum ekini almış bir ad vardır.

B) II. cümlede, birden çok edat kullanılmıştır.C) III. cümlede, belirtili ad tamlaması kullanılmış-

tır.D) IV. cümlede, sıra sayı sıfatına yer verilmiştir.E) V. cümlede, belgisiz zamir ve durum belirteci-

ne yer verilmiştir.

5. Nihayetsiz çöllerin üstünden hep beraberGeçerken bulmadılar ne bir ot ne bir yosunÜrkmeden su içsinler yavaşça susun, susunBir sebile döküldü bembeyaz güvercinler

Yukarıdaki dörtlükte aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir?

A) Durum belirteci B) Pekiştirme sıfatı

C) Edat D) Bağlaç

E) Belirtili ad tamlaması

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer - yön zarfı kullanılmıştır?

A) Başını önüne eğip hızlıca odasına doğru gitti.B) Fırtınadan dolayı kimse dışarı çıkamamıştı.C) Oraya kadar gidip bir hafta kalmadan eve döndü.D) Dışarının gürültüsünden bütün keyfim kaçtı.E) Yukarı tarafta bacası tüten bir kulübe gördüm.

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

267

15Fiiller Karma

1. Can çekişen bir hastayı ölümüne hazırlar gibi INefesimi tutmuş saçını okşuyordum durmadan II IIISevgisi yaralanmış çocukluğumuzu IVVe dünyayı değiştirmeye yetmemişti V

Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcükler-den hangisi eylemsi değildir?


2. Ne kadar güzel şeyYolun üstündeki binaYıkıldığı zamanBilinmeyen bir ufuk görmek

Yukarıdaki dizelerde altı çizili eylemsilerin türü aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru ola-rak verilmiştir?

A) Sıfat-fiil, sıfat-fiil, isim-fiilB) Zarf-fiil, sıfat-fiil, isim-fiilC) Zarf-fiil, sıfat-fiil, sıfat-fiilD) Sıfat-fiil, isim-fiil, isim-fiilE) Sıfat-fiil, zarf-fiil, isim-fiil

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?

A) Çiçekler vazolara güzelce yerleştirildi.B) Kamp alanında çadırlar kurulmuştu.C) Biz gelene kadar yemekler yenmişti.D) Yağmur yağmadığı için ekinler kurumuştu.E) Festivalde yöresel yemekler tanıtıldı.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlam kay-ması vardır?

A) Sokaklarda bir başıma gezerken seni arıyorum hep.

B) En iyi bağlama dut ağacından yapılırmış.C) Annesiyle çok iyi anlaştığını herkese söylerdi.D) Çıkarmayı düşündüğüm kitabım üzerinde çalı-

şıyorum.E) Çöplerin temizlenmesiyle mahalleli rahat bir

nefes alabildi.

5. “Ek eylemin 3. tekil kişisi bazen yazılmayabilir.”

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu açıklamaya uy-gun bir örnek vardır?

A) Yıldızlar çamlara değer de geçerGün buradan başını eğer de geçer

B) Başında bir tavus tuğ gibi çamlarYollara dizilmiş tığ gibi çamlar

C) Dalı var göklere yeşil direkGölü var dağlara düşmüş yürek

D) Sonra bir gün zil çalacak yineHiç kimseler, kimsecikler duymayacak

E) Seni sevmek gece gezmek gibidir Bilmediğiniz büyük, görklü bir şehri

6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem basit zaman-lı hem de birleşik zamanlı eyleme yer verilmiştir?

A) Hangi çiçeğe sorsanız akrabam çıkar Dostum çıkar, kardeşim çıkar, sevgilim çıkardı

B) Ben de bir zamanlar sizin kadar mesuttum Ben de şu parkın sıralarında oturdum

C) Şahit bütün ömrüme bu şehir, bütün yurdum Ben de o mektepte okurdum

D) Nasıl uzatırdın bana şu sürahiyiSeyrederdik uçan bulutları, geçen gemileri

E) Bu bahar güleceğiz en içten bir sevinçleBir melek oradan bize uzatacak elini

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

268


15Fiiller Karma

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem, istek ki-piyle çekimlenmiştir?

A) Birkaç hafta sonra İzmir’e gitmeyi düşünüyoruz.B) Gülelim, eğlenelim bu üç günlük dünyada.C) Bu toplantıya ne olursa olsun yetişmeliyim.D) Lütfen herkes kendine biraz çekidüzen versin.E) Başkalarının gözüyle de kendine bir baksan.

8. (I) Müthiş bir korku ile zangır zangır titremeye başladı. (II) Adımlarını daha hızlı atmaya çalışı-yordu. (III) Fakat ayakları birbirine dolaşıyordu. (IV) Soğuktan uyuşan bacaklarında güğümün her çarptığı yer dakikalarca sızlıyordu. (V) Açlığı, sıs-ka kardeşlerinin korkunç gözlerini, yorgunluğunu unutmuştu.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi çatı bakımından diğerlerinden farklıdır?


9. (I) Bugün öğleye doğru bir daha gözlerini açar gibi oldu. (II) Garip garip yüzüme baktı. (III) Bir daha da gözlerini kapamadı. (IV) Kadın, olduğu gibi ora-ya çöküverdi. (V) Şimdi odanın ortasında dizlerinin üzerine oturmuş sallanıyor, hıçkırıklarla ağlıyordu.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde birleşik çekimli fiil kullanılmıştır?


10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi durum fiilidir?

A) Yerde gördüğü yaralı kuşu alıp eve götürdü.B) Artık hayatımın her dakikasını doya doya ya-

şıyorum.C) Üstünü başını düzelttikten sonra bir süre öy-

lece oturdu.D) Bu yıl bahçemizdeki meyveler erken olgunlaş-

tı.E) Bana şöyle bir bakıp tepeden tırnağa beni

süzdü.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek eylem öte-kilerden farklı görevde kullanılmıştır?

A) Tüm dikkatleri üstünde toplamayı başarmıştı.B) Bana çiçeklerden bir taç yapmaya çalışıyordu.C) Oraya gitmeseydin başınıza bunlar gelmezdi.D) O zamanlar eğitim sistemimiz daha iyiydi.E) Hastanın ağrıları sabaha kadar devam etmişti.

12. Karşıma çıkan bir berber dükkânı...(I) İstemeden elimi yanaklarımda dolaştırdım. (II) Epeyce sakallı idim. (III) İstanbul’dan gelecek olan zarif otobüs yolcularının arasına bu kılıkla binmek istemez-dim. (IV) Benim buradan değil, kendilerinden ol-duğumu bir bakışta anlamalıydılar. (V) Otele tek-rar gidip yanımda getirdiğim malzemelerle tıraş olmalıydım.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin-de ek eylem kullanılmamıştır?


1-E1-E 2-E2-E 3-C3-C 4-B4-B 5-A5-A 6-E6-E 7-E7-E 8-D8-D 9-D9-D 10-B10-B 11-C11-C 12-D12-D

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

290


Cümlenin Ögeleri 97. Surların altından sessizce ilerliyordu Fatih’in as-

kerleri.

Bu cümle, ögelerinin dizilişi bakımından aşağıda-ki dizelerden hangisiyle özdeştir?

A) Yaşamda en kutsal şey insanların birbirine say-gılı olmasıdır.

B) Dolapta çok beklediği için tüm yemekler ekşi-mişti.

C) Tren istasyonunda geç saatlere kadar bekleşi-yordu yolcular.

D) Ağır ağır ilerleyen askerler bir tepenin sırtında mola vermişti.

E) Kitabın son baskısındaki bazı yazım hataları dü-zeltildi.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru nesneyi buldurmaya yöneliktir?

A) Emekli olunca nerede yaşamak istiyorsun?B) Son kitabı hangi yayınevinden çıkacakmış?C) Gecenin bu saatinde sokaklarda ne dolaşıyor-

sun?D) Dün konuştuklarımızın hepsini ona ne diye an-

lattın?E) Bu sebzeleri mi pazarda satmak istiyordunuz?

9. “Son kitabını çıkardıktan sonra…” cümlesinin so-nuna aşağıdakilerden hangisi getirilirse öge di-zilişi “zarf tümleci, dolaylı tümleç, zarf tümleci, yüklem” olur?

A) bir süreliğine Ankara’daki evine yerleşti.B) çocuklarıyla birlikte yaşamak istediğini söylü-

yordu.C) İnsanların ona fazla ilgi göstermesinden yakını-

yordu.D) roman yazma sevdasından bir süreliğine uzak-

laşmıştı.E) şiir yazmayı bırakıp roman yazmaya başladı.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne açıklayıcı-sıyla birlikte verilmiştir?

A) Eserlerinde, en çok da romanlarında, kendi ya-şamından kesitler sunardı.

B) İş arkadaşım, şu sarı gömlekli olan, dün kaza geçirdi.

C) Borçla aldığım arabamı, ilk göz ağrımı, satmayı düşünüyorum.

D) Ayakkabılarını, kahverengi olanı, arıyordu.E) Dün akşam, yorgunluktan olmalı, eve gelir gel-

mez uyumuşum.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırma-da bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Kendini çalışmalarına verip / hayata / tutunma-ya / çalışıyordu.

B) Alman edebiyatı denince akla gelen ilk isimler-dendir / Franz Kafka.

C) Okur / bazen / bir kitabın etrafında / kuş gibi / çırpınır.

D) O şirin mekânın adı / Şeker Ahmet Pastanesi idi.

E) Dünyanın en zor işlerinden biridir / sözlük ha-zırlamak.

12. İki tarafı çıplak dağlarla çevrilen bu upuzun ovanın tam orta yerinde yapayalnız duran ve etrafındaki yapraksız akasyalarla daha zavallı görünen bu so-ğuk bina, oraya rastgele atılmış bir taş parçasını andırıyordu.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Dolaylı tümleç - özne - nesne - yüklemB) Özne - nesne - yüklemC) Zarf tümleci - özne - nesne - yüklemD) Dolaylı tümleç - özne - yüklemE) Zarf tümleci - özne - dolaylı tümleç - yüklem

1-E1-E 2-C2-C 3-B3-B 4-D4-D 5-C5-C 6-C6-C 7-B7-B 8-D8-D 9-A9-A 10-C10-C 11-E11-E 12-C12-C

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

305

6Cümle Çeşitleri

1. “Hastaneden koşarak çıktı, arabasına binip hızlauzaklaştı.”cümlesiögeortaklığıolanbağımlısıralıbircümledir.

Aşağıdakilerdenhangisibağımlısıralıbircümle-dir?

A)Misafirleriçokkalabalıktı,buyüzdenbüyüksa-lonabirsofrakuruldu.

B)Herkesolayınşaşkınlığınıyaşıyordu,kimsekılı-nıbilekıpırdatmıyordu.

C)Tümokulyardımkampanyasınadestekvermiş-ti,herkesinyüzügülüyordu.

D)Kendini toparlayıp içeri girdi, olan biten herşeyidosdoğruanlattı.

E)Arkadaşlarının hepsiyle vedalaştı, arkadaşlarıgözyaşlarıylaonuuğurladı.

2. Aşağıdakiatasözlerininhangisindeyancümlecikkullanılmamıştır?

A)Paranucuzolursasenpahalıolursun.B)Gözütanedeolankuşunayağıtuzaktankurtul-

maz.C)Kargakekliğitaklitedeyimderkenkendiyürü-

yüşünüşaşırmış.D)Hastaolmayan,sağlığınkıymetinibilmez.E)Küresel ısınmaençokkutupbölgelerindehis-

sedilmektedir.

3. (I)Sümbül,halkhekimliğindeilaçolarakyaygınbirkullanıma sahiptir. (II) Sümbül soğanları, yumu-şatıcıveçıbanaçıcıolarakkullanılır.(III)Soğanlar,sütlekarıştırılıppişirilirvemerhemhâlinegetiri-lip çıban üzerine sürülür. (IV) Sümbül soğanları,zehirliolduğu içinhazırlanan ilaç,daimaharicenkullanılır.(V)Sümbültohumlarınınmideyigüçlen-dirici,iştahaçıcıbiretkisivardır.

Buparçadanumaralanmışcümleleriçinaşağıda-kilerdenhangisisöylenemez?

A)I.cümle,birleşikisimcümlesidir.B)II.cümle,girişikbirleşikcümledir.C)III.cümle,bağlıcümledir.D)IV.cümlede,birdençokyancümlecikvardır.E)V.cümle;bağımlısıralıcümledir.

4. Aşağıdakicümlelerinhangisibağımlısıralıcümledeğildir?

A)Camdanaşağıbakıyor,gelengeçenelafyetişti-riyordu.

B)Kirazdolutabağımasayakoydu,sonradayanı-maoturdu.

C)Babasıonaçokkızmıştı,gözleridönmüştü.D)Olayın iç yüzünü öğrenmişti, duyduklarına

inanmakistemiyordu.E)Çocuklar önce koşmaya başladı, daha sonra

uçurtmalarınıuçurdular.

5. Aşağıdakilerden hangisi “şartlı birleşik” cümle-dir?

A)Kardeşimpopmüzikdinler,bensetürküdinle-rim.

B)Yazınyaylayaçıkarlardı;kışınsabiravuçtoprak,birkaçhayvanilegeçiminisağlarlardı.

C)Tarihsel kimlikunutulursa toplumlar geleceğegüvenlebakamaz.

D)Ogünparasıkalmadığıgibibirdebendenborçistedi.

E)Hava sıcaklığı arttığı için birçok yerde okullartatiledildi.

6. (I) Bu kitap, roman ve taşra ilişkisini konu edin-mektedir.(II)Amacı,örnekmetinlerüzerindenbuilişkininnitelikleriniortayakoyarakromanlardakitaşraalgıları konusundabazı sonuçlaraulaşmak-tır.(III)Bununiçinöncetaşranınneolduğukonu-sunda kavramsal bir çerçeve çizilmiş ve kitaptaşehir-taşra ruhu tartışılmıştır. (IV) Tanzimat’tanbugüne romanda bir taşra probleminin var ol-duğunu örneklemek için birkaç romana tarihselsıraylaatıflaryapılmaktadır.(V)Kitabınbirçokye-rindetaşranınnasılalgılandığınadairbirerromançözümlemesineyerverilmiştir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisibağlıbircümledir?


Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

317

Karma Dil Bilgisi 31. (I)Bağırsaklardanhergünyaklaşıkdokuzlitresu

emiliyor.(II)Bumiktaravücudunkendisalgılarıdadâhildir. (III)Bağırsaklar sağlıklı çalışmalarıbozu-lupsuemmekapasitesinikaybedinceishalortayaçıkıyor.(IV)Yüksekmiktardasuvemineralkaybınayolaçanbudurumagastroenteritdeniyor.(V)Ba-ğırsakların işlevininbozulmasınanedenolanbir-çokhastalıkolsadabununensıkrastlanansebebimikroplardır.


A)I.cümlede,birdenfazlatamlamavardır.B)II.cümlededönüşlülükzamirikullanılmıştır.C)III.cümlede,sıfat-fiilvezarf-fiilkullanılmıştır.D)IV.cümleninyüklemi,türemişyapılıfiildir.E)V.cümleninyüklemiekeylemingenişzamanıy-

laçekimlenmiştir.

2. Bülbülötersehervaktigüliçin Gülseherdeaçmışduymadımeyvah Birbağbezetirdimgülvesümbüliçin Gülünvaktigeçmişduymadımeyvah

Yukarıdakidizelerdeaşağıdaverilenlerdenhan-gisiyoktur?

A)ÜnsüzyumuşamasınaaykırısözcükB)BasitçekimlifiillerC)Sıfat-fiilD)BelgisizsıfatE) İlgeç

3. Bacon’ın yaşadığı dönem, Rönesans’ın gözle gö-rülürbirhâlegeldiği,OrtaÇağyaşamındabüyükdeğişimlerinoluştuğubirzamandilimidir.

Yukarıdakidizelerle ilgiliolarakaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A)Belirtiliadtamlamasıvardır.B)Fiildentüremişisimlervardır.C)Yapıcabirleşikbircümledir.D)Hemiyelikhemhâlekialmışsözcükvardır.E) Sıfat-fiilkullanılmıştır.

4. (I)“Yunus” balık değildir, memeli bir hayvandır.(II) Balinalarla birlikte “Cetacea” takımı içindeyeralanbirdenizmemelisidir.(III)Sudadahara-hathareketedebilmekiçinvücutyapısıyüzmeyeuyumsağlamıştır. (IV)Buyüzdengörünüşükara-daki memelilerden farklıdır. (V) Yavrularını sudadoğururvesualtındaemzirir.


A)I.cümle,ögeortaklığıolansıralıcümledir.B)II.cümlede,belirtisizadtamlamasıvardır.C)III.cümle;zarftümleci,özne,dolaylıtümleçve

yüklemdenoluşmuştur.D)IV.cümlede,işaretzamirineyerverilmiştir.E)V.cümleninyüklemi,geçişliçatılıfiildir.

5. Kullandığımız renkli sabunlar, ister sıvı sabunol-sunisterkalıpsabun,suylaköpürttüğümüzdene-denbeyazrenkliköpürüyor?

Bucümleyleilgiliolarakaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A)Bağlaçkullanılmıştır.B)Sorubelirtecineyerverilmiştir.C)Edatayerverilmiştir.D)Yüklemdekisözcükteünlüdaralmasıvardır.E)Birdenfazlayancümlecikvardır.

6. İlkokula yeni başladığında yaşadığı sıkıntılar, ço-cuğun okuldan nefret etmesine, kendine olangüveninikaybetmesinevesosyalhayatındabirçokolumsuzluğungelişmesinenedenolacakboyutla-raulaşabiliyor.

Bucümledeaşağıdakilerdenhangisiyoktur?

A)Zarf-fiilB)BelgisizzamirC)FiildentüremişsıfatD)AyrılmadurumekiE)Kurallıbirleşikfiili

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

331

6Anlatım Bozukluğu

(Dil Bilgisi Bozuklukları)

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne-yüklemuyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatımbo-zukluğuvardır?

A) Sabah sporu yapan insanlar güne çok iyi bir başlangıç yaparlar.

B) Bu yıl belediye, yüzme bilmeyenler için kapalı yüzme havuzunda yaz kursu açacakmış.

C) Sokaktaki bağrışmalardan kötü bir şeyin olduğu anlaşılıyordu.

D) Otoyollarda freni patlayan kamyonlar için kaçış rampaları bulunmaktadır.

E) Sürüngen hayvanların en büyüğü olan timsah-lar, yediği besinleri sindirmek için en az üç gün uyurlarmış.

2. Sayı sıfatları ya da belgisiz sıfatlarla çoğul yapılan öznelerin olduğu cümlelerin yüklemi tekil olur.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uy-mamaktan kaynaklanan bir anlatım bozukluğuvardır?

A) Bu sabah evimizin önündeki saksıların hepsini kırmışlar.

B) Olayları gazeteden takip eden birçok vatanda-şımız, tepkilerini göstermek için adliyenin önü-ne kadar gelmişlerdi.

C) Yaz bitmek üzereydi ama henüz denize gireme-mişlerdi.

D) Birileri bir kitabı eleştirdiği zaman, diğerleri de bu eleştirileri destekleyip o kitaba karşı ön yar-gılı olabiliyor.

E) Bazen masanın başında saatlerce düşündüğüm hâlde aklıma bir kelime dahi gelmediği için yaz-maktan vazgeçiyorum.

3. Aşağıdakicümlelerinhangisindebiranlatımbo-zukluğuvardır?

A) Bana sorarsanız bu işe hiç başlamadan vazgeç-mek gerekir.

B) Olaylara bakışımızı her zaman eleştirir ve değiş-tirmeye çalışırdı.

C) Sana bu özelliklerinden dolayı hayranım ve seni çok da severim.

D) Antalya’da çıkan orman yangınlarında sabotaj ihtimali üzerinde duruluyor.

E) Onu aradığımda, telefonunu hemen açmasını çok istediğim hâlde bunu hiç yapmazdı.

4. Aşağıdakicümlelerinhangisindebiranlatımbo-zukluğuvardır?

A) Soğuk suyla duş almasaydım başımın ağrısı ge-çecek gibi değildi.

B) Gözlerinin bozuk olmasından dolayı kitap okur-ken gözlük kullanıyordu.

C) Herkes işine geldiği gibi davranıyor, bu kargaşa-nın son bulmasını istemiyordu.

D) Bir demet çiçek ve küçük bir hediye yetmişti annesini mutlu etmeye.

E) Yaptığı tabloları sergilemek için şehir kütüpha-nesinin büyük salonunu kullanmak istiyordu.

5. Aşağıdakicümlelerinhangisindeyüklemeksikli-ğindenkaynaklananbir anlatımbozukluğuvar-dır?

A) Deri sektöründe çalışan birçok işçinin akciğer-lerinden rahatsız olduğu söyleniyor.

B) Dünyanın en eski batık şehrinin Yunanistan’da olduğu sanılmaktadır.

C) Ay tüm güzelliğiyle bembeyaz yüzünü göster-miş, karşımda duruyordu.

D) Okulu bitireli üç yıl olmasına rağmen o beni ben de onu hiç aramadım.

E) Sadece bu bayram değil, her bayram annesinin ve babasının mezarını ziyaret ederdi.

6. Yazdığım şiirleri boş zamanlarımda yüksek sesle okuyorum ki şiirlerime daha da yaklaşayım, anla-yayım.

Bucümledekianlatımbozukluğununnedeniaşa-ğıdakilerdenhangisidir?

A) Ek eylem eksikliğiB) Yüklem eksikliğiC) Dolaylı tümleç eksikliğiD) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılmasıE) Nesne eksikliği

Açı

k U

ç Ya

yınl

arı®

TEST

336


Anlatım Bozukluğu (Dil Bilgisi Bozuklukları) 87. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-

zukluğu vardır?

A)Tümgündersçalıştığıiçinfilmizlemeyihaket-mişti.

B)Gecekondubölgelerininenbüyüksıkıntısıalt-yapısorunudur.

C)Güniçerisindeyaşananikisarsıntışehirdepa-niğenedenoldu.

D)Sınavdabirinciolanarkadaşımızaödülümüdürtarafındanverildi.

E) İşlerine kimseyi karıştırmadığı gibi kimseyebahsetmezdide.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir neden-den kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)Televizyondaki yarışma programlarını dikkatli-ceizler,hiçbirbölümünükaçırmazdı.

B)Uçağıdikkatliceinceledi,dahasonrakorktuğuiçinbinmekistemediğinibelirtti.

C)Ailesinimutluedebilmekiçinherşeyiyapıyor-du,hiçbirşeyiesirgemiyordu.

D)Buraların insana yaşama sevinci verdiğini veayrılmakistemediğinihepsöylerdi.

E) Evinduvarlarıokadareskiydikiçiviçakacakyerbileyoktu.

9. Özelliklegençlerinbutürprogramlarailgiduyma-sıvesahiplenmesigerekir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A)TamlayanekinineksikliğiB)ÖzneeksikliğiC)DolaylıtümleçeksikliğiD)ÇatıuyumsuzluğuE)Nesneeksikliği

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-zukluğu vardır?

A)Çantasınadoldurduğuelmalarısatmakiçinpa-zarınönündeküçükbirtezgâhkurmuştu.

B)Dışarınınsoğukolduğunubilmesinerağmenal-dırışetmedençekipgitti.

C)Yalan söylemeyi beceremediğinden dostlarınıbazenincitirdi.

D)Mahalleninbaşındakieskikonaktayangınçık-mış,nevarsakülolmuştu.

E)BuyılkiKurbanBayramıtatilininongünolması-natümtatilcilerçoksevindi.

11.Kendinienrahathissettiğiyerin işyeriolduğunuvebuyüzdenhiçayrılmakistemediğinisöylüyor-du.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki de-ğişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A)“kendini”yerine“kendisini”getirilerekB)“bu yüzden” yerine “bundan dolayı” getirile-

rekC)“buyüzden”sözcüğündensonra“işyerinden”

getirilerekD)“hiç”sözcüğücümledençıkarılarakE) “enrahat”sözcüğü“yerin”sözcüğündenönce

getirilerek

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-zukluğu vardır?

A)Hediyelikeşyasatanbirdükkânagiripkızı içinbirkaçoyuncakaldı.

B)Elindeki kâğıdı imzalatmak için oradan orayakoşturuyordu.

C)İyi bir yazardı ama kitapları okurların ilgisinipekçekmiyordu.

D)Beklediği otobüs gelmeyince o da başka birotobüsebindi.

E)Beslediğikuşlarayemverdiktensonrasaatler-ceizledi.

1-A1-A 2-E2-E 3-E3-E 4-D4-D 5-C5-C 6-D6-D 7-B7-B 8-A8-A 9-E9-E 10-D10-D 11-C11-C 12-C12-C

Test 8 • Cevap Anahtarı1-C1-C 2-B2-B 3-C3-C 4-D4-D 5-E5-E 6-C6-C 7-E7-E 8-A8-A 9-E9-E 10-B10-B 11-C11-C 12-E12-E

tÜrkÇe soru bankasi · Ön sÖz sevgili Öğrenciler, yayın hayatına kurumsal deneme...

Documents