TÜRKİYE’NİN

İKLİMİ

TÜRKİYE’DE İKLİM

ETMENLERİ

A-TÜRKİYE’NİN

COĞRAFİ KONUMU

• 1-MATEMATİK KONUMU

ÜLKEMİZ KUZEY YARIM KÜREDE YER ALIR

MATEMATİKSEL İKLİM KUŞAKLARINDAN ORTA

KUŞAK,SICAKLIK KUŞAKLARINDAN ILIMAN

KUŞAK ÜZERİNDE BULUNMAKTADIR

BUNUN SONUCUNDA;

• 1-ILIMAN SICAKLIK DEĞERLERİ

HAKİMDİR.(KUZEYDE KALAN ÜLKELER

KADAR AŞIRI SOĞUK VEYA GÜNEYİNDEKİ

ÜLKELER KADAR AŞIRI SICAK DEĞİLDİR.)

• 2-ÜLKEMİZDE DÖRT MEVSİM YAŞANIR.

ÜLKELER RUSYA/MOSKOVA TÜRKİYE ANKARA MISIR/KAHİRE

ORTALAMA 5,4 12 23

OCAK -9,1 0,4 18

TEMMUZ 19,2 23,6 35

TÜRKİYE’NİN EKVATORA GÖRE

KONUMU

• ÜLKEMİZ 36 DERECE KUZEY-42 DERECE

KUZEY ENLEMLERİ ARASINDA YER ALIR.

• ÜLKEMİZİN KUZEYİYLE GÜNEYİ ARASINDA

YAKLAŞIK 6 ENLEMLİK FARK VARDIR. BU

DURUM GÜNEY KUZEY ARASINDA 6-7

DERECELİK SICAKLIK FARKINA YOL AÇAR.

• BU KONUMUYLA ORTA KUŞAKTA YER ALDIĞI

İÇİN GÜNEŞ IŞINLARININ DÜŞME AÇISI YIL

İÇERİSİNDE DEĞİŞİR VE DÖRT MEVSİM

YAŞANIR.

• GENEL ANLAMDA AKDENİZ İKLİM

KUŞAĞINDA YER ALIR.

SORU

• Bir kış gününde sıcaklık ölçümleri Adana’da

8,Ankara’da -2,Samsun’da ise 3 derece olarak

yapılıyor. Bu durum sıcaklık ile

aşağıdakilerden hangisi arasındaki ilişkiye

ters düşmektedir?

• A-Yer şekilleri

• B-Denize yakınlık

• C-Yükselti

• D-Enlem

• E-Basınç

ÜLKEMİZDE GÜNEŞ IŞINLARININ BELLİ

TARİHLERDE BELLİ MERKEZLERE DÜŞME

AÇILARI

ANTALYA 36 ANKARA 40 SİNOP 42

21 HAZİRAN 77° 23 73° 23 71° 23

21 MART-23 EYLÜL 54° 50° 48°

21 ARALIK 31° 66 27 °66 25° 66

• ÜLKEMİZİN KUZEY YARIM KÜREDE OLMASI

DOĞU BATI UZANIŞLI SIRADAĞ

SİSTEMLERİNİN GÜNEY YAMAÇLARININ

KUZEY YAMAÇLARINA GÖRE SICAKLIĞININ

DAHA YÜKSEK OLMASIDIR.

SORU 1

TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUMU

• :A-DENİZLERE GÖRE KONUMU

• 1-ATLAS OKYANUSU VE HİNT OKYANUSUYLA

BAĞLANTILIDIR.

• 2-YARIM ADA ŞEKLİNDE OLUP KUZEY GÜNEY

VE BATISI DENİZLERLE ÇEVRİLİDİR.

BUNUN SONUCUNDA;

• AKDENİZ VASITASIYLA ATLAS

OKYANUSUNDAN KAYNAKLANAN HAVA

KÜTLELERİNİN ETKİ ALANINDADIR.

(ÖZELLİKLE KIŞIN ILIK VE YAĞIŞLI

DÖNEMLER)

ETRAFIMIZDAKİ DENİZLER BAŞLI BAŞINA ISI

VE NEM KAYNAĞIDIR

• ÜLKEMİZDE İÇ KESİMLERLE KIYI KESİMLER

ARASINDA KARASAL VE DENİZEL İKLİMLERİN

ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLUR.

• KIYI KESİMLERDE ILIMAN SICAKLIK

FARKLARI AZ VE YAĞIŞ MİKTARI YÜKSEK

DENİZEL İKLİM TİPLERİ EGEMENDİR.

ANTALYA KONYA KARS

ORTALAMA 18,4 11,9 4

OCAK 9,8 - 0,2 -10,4

TEMMUZ 28,4 23,6 17,5

YAĞIŞ 1080 mm 320 mm 500 mm

• İÇ KESİMLERDE İSE SICAKLIK FARKLARI

YÜKSEK KIŞIN DÜŞÜK YAZIN YÜKSEK

SICAKLIKLARIN ETKİLİ OLDUĞU,YAĞIŞ

MİKTARININ DÜŞÜK OLDUĞU KARASAL

İKLİM TİPLERİ ETKİLİDİR.

SORU

• Aşağıdaki şehirlerimizden hangisinde kışın

havanın ayaz olduğu geceler diğerlerine göre

daha fazladır?

• A-Antalya

• B-Rize

• C-İstanbul

• D-İzmir

• E-Afyon

B-ETRAFINDAKİ KARALARA GÖRE

KONUMU

• TÜRKİYE ETRAFINDAKİ GENİŞ KARA

PARÇALARINDA GERÇEKLEŞEN İKLİM

ŞARTLARINDAN ETKİLENİR.

• ÖZELLİKLE ORTA AVRUPA,SİBİRYA VE AFRİKA KARALARI ÜZERİNDE OLUŞAN HAVA OLAYLARI MEVSİMLERE BAĞLI OLARAK TÜRKİYE’Yİ ETKİLER.

• KIŞ AYLARINDA SERT GEÇEN KIŞ DÖNEMLERİ SİBİRYA İLE İLİŞKİLİDİR.

• YAZ AYLARINDA ÇOK SICAK DÖNEMLER AFRİKA VE GÜNEYİMİZDEKİ KUARAK ÇÖL ALANLARIYLA BAĞLANTILIDIR.

SORU

• Doğu Avrupa üzerinden Türkiye’yi etkileyen

hava kütlelerinin genelde sıcaklığı düşürücü

etki yapması aşağıdakilerden en çok

hangisinin bir sonucudur?

• A-Denize olan mesafenin

• B-Yükseltinin

• C-Enlemin

• D-Dağların uzanışının

• E-Basınç sistemlerinin dağılışının

• ANADOLU YARIM ADASININ ANA KITAYA

BAĞLANDIĞI BÖLGEDE KARASALLIK ARTAR.BU

NEDENLE GÜNEYDOĞU ANADOLU VE DOĞU

ANADOLU BÖLGELERİ SICAKLIK FARKLARININ EN

YÜKSEK OLDUĞU ALANLARDIR.

C-YER ŞEKİLLERİ VE YÜKSELTİ

• ÜLKEMİZDE YER ŞEKİLLERİ ÇEŞİTLİLİK

GÖSTERİR.

• SIRADAĞ SİSTEMLERİ KUZEY VE GÜNEY

ANADOLU’DA KIYIYA PARALEL UZANIR.

• BU SİSTEMLER DOĞU BATI UZANIŞLI OLDUĞU

İÇİN BATI ANADOLU’DA DENİZE DİKTİR.

• 1132 METRELİK ORTALAMA YÜKSELTİSİYLE

TÜRKİYE YÜKSEK BİR ÜLKEDİR.

• TÜRKİYE BATIDAN DOĞUYA DOĞRU GİDİLDİKÇE

YÜKSELEN BİR ÜLKEDİR.

SORU

• Aşağıda Türkiye’nin iklimi ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir; -Güneyden kuzeye doğru sıcaklık azalır

• -Batıdan doğuya doğru sıcaklık azalır

• -Kıyıdan iç kesimlere doğru sıcaklık azalır

• -Denizlerin etki alanı dardır

• Bu bilgilere göre Türkiye’nin ikliminde etkili olan etmenlerden hangisi vurgulanmamıştır?

• A-Dağların uzanış yönü

• B-Enlem

• C-Yükselti

• D-Basınç

• E-Denizlerin etkisi

• KIYI BÖLGELERLE İÇ BÖLGELER ARASINDA

İKLİM FARKLILIĞI OLUŞMUŞTUR.

• KIYI KESİMLERDE GÜNLÜK VE MEVSİMLİK

SICAKLIK FARKLARI DÜŞÜK ORTALAMA

SICAKLIK DEĞERİ YÜKSEK YAĞIŞ MİKTARI

BOL NEMLİ DENİZEL İKLİMLERE KARŞILIK

• İÇ KESİMLERDE İSE GÜNLÜK VE MEVSİMLİK

SICAKLIK FARKLARI YÜKSEK ORTALAMA

SICAKLIK DEĞERİ DÜŞÜK YAĞIŞ MİKTARI AZ

KURAK KARASAL İKLİMLER GELİŞMİŞTİR.

• DAĞLARIN KIYIYA UZANIŞ DOĞRULTULARI

NEDENİYLE KUZEY VE GÜNEY

KIYILARIMIZDA DENİZEL İKLİM ETKİSİ DAR

BİR ALANA SIKIŞIRKEN,BATI ANADOLU VE

MARMARA BÖLGELERİNDE GENİŞ ALANLARA

YAYILMIŞTIR.

SORU

• Rize’de yıllık yağış miktarı 2357 mm iken ,

Trabzon’da bu miktar 822,7 mm’ye iner . Bu iki

ilimizdeki yağış farklılığı aşağıdakilerden

hangisi ile açıklanır?

• A-Yükselti

• B-Bakı

• C-Enlem

• D-Sıcaklık

• E-Yer şekilleri

SORU

• Rüzgarın yönü , yer şekilleri ,günlük hareket

ve basınç merkezlerinin yeri gibi faktörlerin

kontrolü altındadır. Buna göre yer şekillerinin

etkileri göz önüne alındığında Çanakkale

Boğazı’nda rüzgarın hangi yönlerden esmesi

beklenir?

• A-Doğu-batı

• B-Güney-Kuzey

• C-Güneybatı-Kuzeydoğu

• D-Kuzeybatı-Güneydoğu

• E-Güneydoğu-Kuzeydoğu

• ÜLKEMİZDE YÜKSELTİ BATIDAN DOĞUYA

DOĞRU GİDİLDİKÇE KADEMELİ OLARAK

ARTAR;

• SICAKLIK ORTALAMALARI DÜŞERKEN

SICAKLIK FARKLARI YÜKSELİR

• DONLU GÜN SAYISI,KAR ÖRTÜSÜNÜN YERDE

KALMA SÜRESİ BUNA BAĞLI OLARAK

DOĞUYA DOĞRU GİDİLDİKÇE ARTAR.

SORU• Balkan yarımadasından gelip Trakya’dan Türkiye

topraklarına giren soğuk ve yağışlı bir hava kütlesi

doğuya doğru hareket ederek Doğu Anadolu’dan

yurdumuzu terk eder. Yukarıda özelliği ve hareket

yönü belirtilen hava kütlesinin , Marmara

Bölgesi’nde yağmur , İç Anadolu’da kar yağışı

oluşturması aşağıdaki verilerden hangisini

kanıtlamaktadır?

• A-Ülkemizde yükseltinin batıdan doğuya doğru

arttığını

• B-Doğu Anadolu’nun daha çok yağış aldığını

• C-Ülkemizde yaz mevsiminin yaşandığını

• D-Marmara Bölgesi’nden Doğu Anadolu’ya doğru

gidildikçe hava basıncının arttığını

• E-Ülkemizi etkileyen hava kütlelerinin her zaman

batıdan geldiğini

SORU• Yükseldikçe sıcaklık her 100 m’de 0,5 derece

azalır . Bir noktanın yükseltisi , deniz

seviyesinde kabul edilerek elde edilen

sıcaklık değerlerine , o noktanın indirgenmiş

sıcaklığı denir. Buna göre , aşağıda verilen

bölgelerin yükseltileri dikkate alındığında

hangisinin gerçek sıcaklığı ile indirgenmiş

sıcaklığı arasındaki fark en fazladır?

• A-Marmara

• B-İç Anadolu

• C-Ege

• D-Doğu Anadolu

• E-Akdeniz

D-ETRAFINDAKİ BASINÇ ALANLARININ

ETKİSİ

• TÜRKİYE ORTA KUŞAKTA YER ALDIĞI İÇİN

KUZEYDEN KUTUPSAL GÜNEYDEN İSE

TROPİKAL HAVA KÜTLELERİNİN ETKİSİ

ALTINDADIR.

• ÜLKEMİZİN ETRAFINDA OLUŞAN BASINÇ

MERKEZLERİ ÖNEMLİ İKLİM

ETMENLERİNDEN BİRİDİR.

SORU• 1.Asor

• 2.Basra

• 3.İzlanda

• 4.Sibirya

• Yukarıda Türkiye iklimini etkileyen basınç

merkezlerinin bazıları verilmiştir. Bunlardan

hangisi ya da hangileri dinamik oluşum

özelliğine sahiptir?

• A-Yalnız 1

• B-1 ve 2

• C-1 ve 3

• D-2 ve 4

• E-3 ve 4

YAZ MEVSİMİNDE

• ÜLKEMİZ YAZ MEVSİMİNDE AZOR YÜKSEK

BASINÇ MERKEZİ İLE BASRA ALAÇAK

BASINÇ MERKEZİ RASINDAKİ HAVA

DOLAŞIMININ ETKİSİ ALTINDADIR.

SORU• Türkiye’nin çoğu yerinde yazların kurak

geçmesi , aşağıdakilerden hangisinin bir

sonucudur?

• A-Yarımadalar üzerinde bulunmasının

• B-Yükselti ortalamasının fazla olmasının

• C-Akdeniz ikliminin etkisinde kalmasının

• D-Bitki örtüsünün çoğu yerde bozkır olmasının

• E-Batı rüzgarlarının etkisinde kalmasının

• BU NEDENLE KARADENİZ KIYILARI VE KARS

ERZURUM BÖLÜMÜ DIŞINDA KALAN YERLER

YAZ MEVSİMİNDE KURAKTIR. KARADENİZ

KIYILARI VE KARS ERZURUM BÖLÜMÜ YAZIN

KARADENİZ ÜZERİNDEN GEÇERKEN NEM

YÜKLENEN KUZEYBATI YÖNLÜ

RÜZGARLARIN YAMAÇLARDA BIRAKTIĞI

YAĞMUR NEDENİYLE KURAK DEĞİLDİR.

KIŞ MEVSİMİNDE AZOR YÜKSEK

BASINÇ MERKEZİ ETKİLİ OLURSA;

• ÜLKEMİZ AZOR YÜKSEK BASINÇ

MERKEZİNİN ETKİSİNDE KALDIĞINDA ORTA

AKDENİZ ÜZERİNDEN GELEN ATLAS

OKYANUSU KAYNAKLI ILIK VE YAĞIŞLI

HAVANIN ETKİSİ ALTINA GİRER.UYGUN KIŞ

ŞARTLARI VARDIR.

SİBİRYA YÜKSEK BASINÇ MERKEZİ

• ANCAK ÜLKEMİZ GENİŞLEYEN SİBİRYA

YÜKSEK BASINÇ MERKEZİNİN ETKİSİNDE

KALDIĞINDA KUZEYDEN VE BALKANLARDAN

GELEN ÇOK SOĞUK HAVANIN ETKİSİYLE

ÇOK SOĞUK VE ETKİLİ KAR YAĞIŞLARININ

GÖRÜLDÜĞÜ ÇETİN KIŞ ŞARTLARI YAŞAR.